informacja o wynikach kontroli funkcjonowania systemu identyfikacji

24
Nr ewid. 173/2009/K08006/LKR NAJWYśSZA IZBA KONTROLI DELEGATURA w KRAKOWIE Informacja o wynikach kontroli funkcjonowania systemu identyfikacji i rejestracji zwierząt na terenie województwa malopolskiego (kontrola sprawdzająca) Kraków październik 2009 r.

Upload: dodien

Post on 11-Jan-2017

217 views

Category:

Documents


5 download

TRANSCRIPT

Nr ewid. 173/2009/K08006/LKR

NAJWYśSZA IZBA KONTROLI

DELEGATURA w KRAKOWIE

Informacja o wynikach kontroli

funkcjonowania systemu identyfikacji i rejestracji zwierząt

na terenie województwa małopolskiego (kontrola sprawdzająca)

K r a k ó w p a ź d z i e r n i k 2 0 0 9 r .

NajwyŜsza Izba Kontroli ul. Filtrowa 57 00-950 Warszawa tel./fax: 022 – 444 50 00 www.nik.gov.pl

Spis treści

1. Wprowadzenie .................................................................................................................4

2. Podsumowanie wyników kontroli ..................................................................................6

2.1. Ogólna ocena kontrolowanej działalności .................................................................6

2.2. Synteza wyników kontroli .........................................................................................6

2.3. Wnioski pokontrolne NIK..........................................................................................7

3. WaŜniejsze wyniki kontroli.............................................................................................8

3.1. Charakterystyka stanu prawnego ...............................................................................8

3.2. Uwarunkowania organizacyjne................................................................................12

3.3. Istotne ustalenia kontroli ..........................................................................................12

3.3.1. Funkcjonowanie systemu IRZ w jednostkach Agencji .........................................13

3.3.2. Wykonywanie kontroli na miejscu w siedzibach stad ..........................................16

3.3.3. Wykorzystanie wyników kontroli na miejscu siedzibach w stad ........................18

3.3.4. Zapewnienie dostępu do danych o zwierzętach ....................................................20

4. Informacje dodatkowe o przeprowadzonej kontroli ..................................................23

4.1. Przygotowanie kontroli ............................................................................................23

4.2. Postępowanie kontrolne i działania podjęte po zakończeniu kontroli .....................23

5. Załączniki........................................................................................................................24

5.1. Lista osób zajmujących kierownicze stanowiska, odpowiedzialnych za kontrolowaną działalność.........................................................................................24

5.2. Wykaz organów, którym przekazano informację o wynikach kontroli ..................24

Wprowadzenie

4

1. Wprowadzenie

Temat kontroli: Funkcjonowanie systemu identyfikacji i rejestracji zwierząt na terenie województwa małopolskiego

Ogólne tło badanej problematyki: Głównym celem systemu identyfikacji i rejestracji zwierząt jest zapewnienie bezpieczeństwa Ŝywności zgodnie z wymogami Unii Europejskiej, a przez to uzyskanie pełnego dostępu do rynku produktów pochodzenia zwierzęcego innych państw członkowskich UE. Na system ten, obejmujący zwierzęta gospodarskie, w tym bydło, składają się następujące elementy:

• rejestr zwierząt gospodarskich oznakowanych i siedzib stada tych zwierząt (Centralna Baza Danych, zwana w skrócie CBD, jest prowadzona przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa1),

• znaki identyfikacyjne (kolczyki u bydła), • paszporty bydła, • księgi rejestracji (prowadzone przez posiadacza w siedzibie stada).

System identyfikacji i rejestracji zwierząt2 (zwany dalej systemem IRZ) w załoŜeniach ma słuŜyć zapewnieniu bezpieczeństwa sanitarno-weterynaryjnego poprzez ewidencjonowanie pochodzenia, miejsc pobytu, stanu zdrowotnego (epizootycznego) zwierząt gospodarskich. W przypadku stwierdzenia choroby zakaźnej zwierzęcia system powinien zapewnić niezwłoczne prześledzenia miejsc pobytu zwierzęcia w celu ustalenia źródła zakaŜenia oraz wskazanie stada zwierząt, które mogło być zakaŜone przez chore zwierzę. Dlatego tak istotnym jest, aby rzetelnie i jak najszybciej zostało wprowadzone do systemu kaŜde zdarzenie dotyczące zwierzęcia, którym jest: urodzenie, kaŜde przemieszczenie z jednego stada do drugiego (w tym takŜe sprzedaŜ), ubój, padnięcie, a takŜe utylizacja zwłok. W przypadku stwierdzenia rozbieŜności w zgłoszeniach zdarzeń zwierzęcych zaewidencjonowanych w CBD powinny być podejmowane działania zmierzające do wyjaśnienia tych rozbieŜności i doprowadzenia do pełnej zgodności zdarzeń poprzedzających ze zdarzeniami następującymi w zakresie dat i miejsc pobytu zwierzęcia, czyli doprowadzenia do „uspójnienia” historii danego zwierzęcia.

W 2006 r. NajwyŜsza Izba Kontroli przeprowadziła na terenie województwa małopolskiego kontrolę funkcjonowania systemu identyfikacji i rejestracji zwierząt dla zapewnienia bezpieczeństwa sanitarno-weterynaryjnego. W szczególności badaniu poddano:

• funkcjonowanie systemu IRZ w aspekcie zapewnienia niezwłocznego ustalenia źródeł zakaŜenia, w przypadku stwierdzenia choroby zakaźnej u zwierzęcia,

• zapewnienie przez jednostki Agencji obsługi zgłoszeń pochodzących od posiadaczy stad, • przygotowanie organizacyjne, kadrowe i techniczne do wykonywania kontroli na miejscu

siedzib stad przez Inspekcję Weterynaryjną, • wykorzystanie dotychczasowych wyników kontroli na miejscu siedziby stad.

Celem kontroli sprawdzającej było dokonanie oceny stopnia realizacji wniosków pokontrolnych ujętych w wystąpieniach pokontrolnych oraz w informacji o wynikach kontroli funkcjonowania systemu identyfikacji i rejestracji zwierząt z gatunku bydło na terenie województwa małopolskiego.

1 zwaną w dalszym ciągu Agencją lub ARiMR 2 Zgodnie z preambułą rozporządzenia (WE) 1760/2000 system identyfikacji i rejestracji bydła ma słuŜyć utrzymaniu i umocnieniu zaufania konsumentów do bezpieczeństwa mięsa wołowego, tak więc zwierzęta mające stanowić przedmiot handlu wewnątrz Unii muszą być identyfikowane zgodnie z wymogami unijnych przepisów oraz rejestrowane w taki sposób, aby moŜliwe było prześledzenie informacji dotyczących miejsc pierwotnej i przejściowej hodowli zwierząt.

Wprowadzenie

5

Badaniami kontrolnymi obj ęto okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2008 r. oraz pierwszy kwartał 2009 r. Kontrola została przeprowadzona w okresie od 13 listopada 2008 r. do 20 kwietnia 2009 r. przez NajwyŜszą Izbę Kontroli Delegatura w Krakowie. Kontrola NIK objęła 5 powiatowych inspektoratów weterynarii (PIW) oraz 5 powiatowych biur Agencji wymienionych w załączniku nr 5.1 do niniejszej informacji. Kontrolę oznakowania i rejestracji zwierząt w 15 siedzibach stad przeprowadziły Powiatowe Inspektoraty Weterynarii (w Dąbrowie Tarnowskiej, Myślenicach, Nowym Sączu, Nowym Targu oraz Wadowicach), którym NIK w trybie art. 12 pkt 3 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o NajwyŜszej Izbie Kontroli3 zleciła przeprowadzenie takich badań.

Kontrolą NIK objęto tylko wybrane jednostki powiatowe z województwa małopolskiego. Na podstawie tych badań, a takŜe analizy stanu prawnego dotyczącego identyfikacji i rejestracji bydła dokonano oceny zmian wprowadzonych w systemie IRZ przez Agencję, Inspekcję Weterynaryjną oraz przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w zakresie objętym wnioskami pokontrolnymi NIK określonymi w informacji o wynikach kontroli z 2006 r.

3 Dz. U. z 2007 r. Dz. U. Nr 231, poz. 1701 ze zm.

Podsumowanie wyników kontroli

6

2. Podsumowanie wyników kontroli

2.1. Ogólna ocena kontrolowanej działalno ści

NajwyŜsza Izba Kontroli stwierdziła, Ŝe Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa,

Inspekcja Weterynaryjna, a takŜe Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi podjęli realizację wniosków pokontrolnych sformułowanych po kontroli systemu identyfikacji i rejestracji zwierząt z gatunku bydło przeprowadzonej w 2006 roku. Stan realizacji wniosków pokontrolnych, NIK ocenia pozytywnie mimo stwierdzonych uchybień4.

Pomimo podjęcia wielu działań idących we właściwym kierunku - przez co system identyfikacji i rejestracji bydła uległ istotnemu usprawnieniu - w dalszym ciągu nie zapewnione zostało bezpieczeństwo w obrocie tymi zwierzętami. Głównej przyczyny tego nadal niezadowalającego stanu upatrywać naleŜy w niewypracowaniu tzw. dobrych praktyk głównie w zakresie znakowania bydła oraz ewidencji odzwierciedlającej jego przemieszczanie. Usprawiedliwieniem dla powyŜszej sytuacji nie moŜe być rozdrobnienie agrarne w regionie Małopolski, które co prawda utrudniało znakowanie i rejestrację zwierząt, niemniej jednak wymagało większej dbałości w zakresie egzekwowania obowiązujących przepisów.

2.2. Synteza wyników kontroli

2.2.1. Podjęte w latach 2007 – 2008 działania Inspekcji Weterynaryjnej, Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa oraz Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi sukcesywnie wpływały na kolejne modyfikacje systemu identyfikacji i rejestracji zwierząt, a w tym takŜe na realizację wniosków pokontrolnych NIK sformułowanych w 2006 r. WdroŜenie wszystkich wniosków nastąpiło poprzez przygotowanie projektu ustawy o zmianie ustawy o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt, który został przyjęty przez Sejm RP w dniu 25 czerwca 2009 r. (szczegóły, str.13 i 15)

2.2.2. Istotnie został zmniejszony odsetek zwierząt, których historie zdarzeń były wzajemnie niespójne lub pomimo wykazywania ich w systemie IRZ w rzeczywistości nie przebywały one w siedzibie odpowiedniego stada, bowiem w 2006 r. w kontrolowanych powiatach wynosił on 63% i do lutego 2009 r. został obniŜony do poziomu ok. 15%. Stan taki sprawiał, iŜ nadal pozostawały poza ewidencją miejsca pobytu lub pochodzenie części zwierząt z gatunku bydło, co nie zapewniało bezpieczeństwa sanitarnego w obrocie. (szczegóły, str.14)

2.2.3. Wprowadzony z dniem 7 kwietnia 2007 r. przepis art. 12 pkt. 8 ustawy z dnia 2 kwietnia 2004 r. o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt5 obligował do zgłaszania przemieszczenia zwierzęcia na formularzu zawierającym podpis dotychczasowego i nowego właściciela zwierzęcia. W załoŜeniach miał on eliminować nieścisłości w obrocie zwierzętami. Zgłoszenie takiego przemieszczenia było w praktyce dokonywane przez nowego właściciela. Jednak jego nie wywiązanie się z takiego obowiązku skutkowało brakiem wprowadzenia do systemu IRZ przemieszczenia zwierzęcia, pomimo, Ŝe dotychczasowy właściciel

4 Zastosowano skalę ocen: pozytywna; pozytywna, pomimo stwierdzonych uchybień; pozytywna, pomimo stwierdzonych nieprawidłowości; negatywna. 5 Dz. U. z 2008 r. Nr 204, poz. 1281 ze zm.; zwaną w dalszym ciągu ustawą o systemie IRZ

Podsumowanie wyników kontroli

7

zrealizował ustawowe obowiązki przekazując nabywcy wraz ze zwierzęciem paszport i dokonując stosownych zapisów w księdze rejestracji. W rezultacie uniemoŜliwiało to udostępnienie przez Agencję aktualnych danych określonych w art. 10 ustawy o systemie IRZ. (szczegóły, str.13 – 14)

2.2.4. Stopień wykonania w 2008 r. kontroli siedzib stad na terenie badanych powiatów uznać naleŜy za odpowiedni, bowiem kontrolami oznakowania i rejestracji bydła objęto 10% siedzib zaewidencjonowanych stad, tj. na wymaganym przez UE poziomie. NIK stwierdziła, Ŝe kontrole oznakowania i rejestracji były przeprowadzane rzetelnie i zgodnie z przepisami ustawy o systemie IRZ. Stwierdzone w 2 powiatach uchybienia polegały jedynie na zbyt wczesnym wyposaŜaniu osób kontrolujących w wykazy zwierząt w siedzibie stada, co skutkowało dysponowaniem przez kontrolującego nieaktualnym stanem ewidencyjnym bydła. (szczegóły, str. 15 - 17)

2.2.5. Kontrole oznakowania i rejestracji zwierząt w 2008 r. wykonywały głównie osoby niebędące pracownikami Inspekcji Weterynaryjnej, wyznaczone i zatrudnione przez powiatowych lekarzy weterynarii. Wprawdzie z dniem 17 lutego 2009 r. zniesiono moŜliwość zatrudniania do tych zadań osób niebędących pracownikami Inspekcji, to jednak podjęte działania wspierające Inspekcję oraz zmniejszenie progu kontroli oznakowania i rejestracji do 5% siedzib stad, w ocenie Izby, zabezpiecza potrzeby realizacji zadań w tym zakresie. (szczegóły, str. 16)

2.2.6. W kontrolowanych powiatach Inspekcja Weterynaryjna wydała 1155 decyzji administracyjnych zobowiązujących posiadaczy stad do usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości, co zostało ocenione jako skuteczny środek motywujący do przestrzegania ustawy o systemie IRZ. Uchybienia w zakresie rzetelności wydawania takich decyzji dotyczyły jedynie powiatu myślenickiego. (szczegóły, str. 17 - 19)

2.2.7. Wprowadzona od maja 2006 r. droga dostępu dla upowaŜnionych pracowników Inspekcji Weterynaryjnej do CBD za pośrednictwem internetowej przeglądarki na platformie PA2A, w ocenie NIK, była właściwym krokiem zwiększającym dostępność do danych o zwierzętach gospodarskich. W załoŜeniach platforma ta miała umoŜliwiać Inspekcji wprowadzanie niektórych danych do systemu, ale w rzeczywistości była ona niedostępna dla pracowników Powiatowej Inspekcji Weterynaryjnej, która korzystała głównie z dostępu do danych przy pomocy strony internetowej „giw.doplaty.gov.pl”. (szczegóły - str. 19 – 21)

2.3. Wnioski pokontrolne NIK

Do kontrolowanych jednostek, tj. powiatowych inspektoratów weterynarii oraz biur powiatowych Agencji zostały skierowane wystąpienia pokontrolne zawierające wnioski dotyczące:

• wyposaŜenia osoby kontrolującej siedziby stad w aktualny wykaz zwierząt zaewidencjonowanych w systemie IRZ,

• zintensyfikowania działań podejmowanych w celu wyjaśnienia rozbieŜności w zgłoszeniach zdarzeń dotyczących zwierząt i zminimalizowania liczby zwierząt o niespójnej historii,

• podejmowania stosownych działań wobec osób uchylających się od wykonania nakazów wynikających z decyzji administracyjnych powiatowych lekarzy weterynarii.

WaŜniejsze wyniki kontroli

8

3. WaŜniejsze wyniki kontroli

3.1. Charakterystyka stanu prawnego

Rozporządzeniem (WE) Nr 1760/2000 Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej z 17 lipca 2000 r. ustanawiającym system identyfikacji i rejestracji bydła i dotyczącym etykietowania wołowiny i produktów z wołowiny oraz uchylającym rozporządzenie Rady (WE) nr 820/976 podmioty działające na obszarze Unii są zobowiązane do identyfikacji i rejestracji bydła. Celem tego rozporządzenia jest m.in., aby:

- zwierzęta mające stanowić przedmiot handlu wewnątrz Unii były identyfikowane zgodnie z wymogami unijnych przepisów oraz rejestrowane w taki sposób, aby moŜliwe było prześledzenie informacji dotyczących miejsc pierwotnej i przejściowej hodowli zwierząt, oraz aby systemy identyfikacji i rejestracji obejmowały transport zwierząt na terenie wszystkich państw członkowskich,

- spełnione zostały równieŜ wymogi będące przedmiotem zainteresowania opinii publicznej, w szczególności związane z ochroną zdrowia ludzi i zwierząt.

Krajowe uregulowania dotyczące oznakowania i rejestracji zwierząt gospodarskich zostały sformułowane w ustawie z dnia 2 kwietnia 2004 r. o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt. Ustawa m.in. określa zasady identyfikacji i rejestracji zwierząt, a takŜe zadania Agencji i organów Inspekcji Weterynaryjnej w ramach utworzonego systemu IRZ. W terminach określonych w ustawie właściciele lub posiadacze bydła zostali zobowiązani do dokonywania zgłoszenia przemieszczenia tych zwierząt, a Agencja ma obowiązek wprowadzenia tych zgłoszeń do tego systemu.

Bazy danych i rejestry, o których mowa w art. 3 lit. b rozporządzenia nr 1760/20007, art. 3 ust. 1 lit. d rozporządzenia nr 21/2004 oraz w art. 3 ust. 1 pkt 3 ustawy o systemie IRZ, tworzą rejestr zwierząt gospodarskich oznakowanych i siedzib stad tych zwierząt, zwany dalej „rejestrem zwierząt gospodarskich oznakowanych”.

Zgodnie z art. 9 ustawy o systemie IRZ, posiadacz zwierzęcia gospodarskiego, podmiot prowadzący miejsce gromadzenia zwierząt, podmiot prowadzący rzeźnię oraz podmiot prowadzący zakład przetwórczy lub spalarnię są obowiązani zgłosić kierownikowi biura powiatowego Agencji siedzibę stada, miejsce gromadzenia zwierząt, rzeźnię oraz zakład przetwórczy lub spalarnię w celu nadania numeru siedziby stada, numeru miejsca gromadzenia zwierząt, numeru rzeźni, numeru zakładu przetwórczego lub spalarni, nie później niŜ w dniu: 1) wprowadzenia pierwszego zwierzęcia gospodarskiego do siedziby stada lub miejsca

gromadzenia zwierząt; 2) uboju pierwszego zwierzęcia gospodarskiego; 3) unieszkodliwienia zwłok zwierzęcia gospodarskiego w zakładzie przetwórczym lub

spalarni.

Zgodnie z art. 17 ustawy o systemie IRZ, oznakowanie bydła powinno być realizowane w sposób określony w art. 4 rozporządzenia nr 1760/2000 oraz w art. 1 rozporządzenia Komisji (WE) nr 911/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. ustanawiającego szczegółowe zasady

6Dz. Urz. UE L 204 z 11.08.2000, str. 1 ze zm. 7 Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1082/2003 z dnia 23 czerwca 2003 r. ustanawiające szczegółowe zasady w celu wykonania rozporządzenia (WE) nr 1760/2000 Parlamentu Europejskiego i Rady w zakresie minimalnego poziomu kontroli przeprowadzanych w ramach systemu identyfikacji i rejestracji bydła (Dz. Urz. WE L 156 z 25.06.2003, str. 9 ze zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdział 3, t. 39, str. 135 ze zm.)

WaŜniejsze wyniki kontroli

9

wykonywania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1760/2000 w zakresie dotyczącym kolczyków, paszportów i rejestrów w gospodarstwach8.

Posiadacz bydła zgłasza kierownikowi biura fakt oznakowania zwierzęcia, zgodnie z art. 4 ust. 2 rozporządzenia nr 1760/2000, w kaŜdym przypadku przed opuszczeniem przez to zwierzę siedziby stada, w której się urodziło, nie później jednak niŜ w terminie 7 dni od dnia urodzenia tego zwierzęcia. Zgłoszenia dokonuje się w formie: 1) pisemnej na formularzu udostępnionym przez Agencję albo 2) elektronicznej (od 7 sierpnia 2009 r.):

a) przez umieszczenie danych na informatycznym nośniku danych w sposób określony przez Agencję albo

b) na formularzu umieszczonym na stronie internetowej administrowanej przez Agencję, umoŜliwiającym wprowadzenie danych do systemu teleinformatycznego Agencji, w którym jest prowadzony rejestr zwierząt gospodarskich oznakowanych.

Ponadto, posiadacz bydła prowadzi księgę rejestracji (art. 23 ustawy o systemie IRZ), a szczegółowe uregulowania dotyczące tej księgi zostały określone w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 29 lipca 2005 r. w sprawie księgi rejestracji bydła, świń, owiec lub kóz.9

Zgodnie z art. 29 ustawy o systemie IRZ organy Inspekcji Weterynaryjnej sprawują nadzór w zakresie identyfikacji i rejestracji zwierząt, a w związku z tym:

1) mają prawo do bezpośredniego dostępu do danych zawartych w rejestrze, o którym mowa w art. 3 ust. 1 pkt 4, i w rejestrze zwierząt gospodarskich oznakowanych oraz do dokonywania korekt i uzupełnień w tych rejestrach, a takŜe do wprowadzania do rejestru zwierząt gospodarskich oznakowanych informacji o statusie epizootycznym siedzib stad;

2) przeprowadzają kontrole na miejscu w siedzibie stada dotyczące oznakowania i rejestracji zwierząt, w szczególności wypełniania obowiązku prowadzenia księgi rejestracji i wyposaŜenia bydła oraz koniowatych w paszporty.

Posiadacz zwierzęcia gospodarskiego jest obowiązany (art. 30 ustawy o systemie IRZ) do udzielania Agencji informacji związanych z identyfikacją i rejestracją zwierząt gospodarskich w terminie wyznaczonym przez Agencję. Informacje, o których mowa w ust. 1 ww. artykułu, przekazywane są na formularzach dostarczonych przez Agencję i na jej koszt. W przypadku stwierdzenia rozbieŜności pomiędzy danymi zawartymi w rejestrze zwierząt gospodarskich oznakowanych a informacjami uzyskanymi od posiadaczy tych zwierząt, Agencja moŜe przeprowadzić kontrolę w siedzibie stada oraz w miejscach gromadzenia zwierząt, na wystawach, pastwiskach, w miejscach unieszkodliwiania zwłok zwierząt i w rzeźniach. Przepis ten z dniem 7 sierpnia 2009 r. uległ nowelizacji, która umoŜliwiła Agencji kontrolę siedziby stada bez potrzeby stwierdzania takich rozbieŜności.

Wg postanowień art. 31 ustawy o systemie IRZ, czynności kontrolne mogą wykonywać osoby posiadające pisemne imienne upowaŜnienie wydane odpowiednio przez: 1) powiatowego lekarza weterynarii; 2) dyrektora oddziału regionalnego Agencji. Przed przystąpieniem do czynności kontrolnych osoba upowaŜniona do ich wykonywania jest obowiązana okazać upowaŜnienie.

Osoby upowaŜnione do wykonywania czynności kontrolnych mają prawo do:

8 Dz. Urz. UE L 163 z 30.04.2004, str. 65 ze zm. 9 Dz. U. z 2005 r. Nr 151, poz. 1268

WaŜniejsze wyniki kontroli

10

1) wstępu do siedziby stada, miejsc gromadzenia zwierząt, na pastwiska, na wystawy, do miejsc unieszkodliwiania zwłok zwierząt i rzeźni;

2) dostępu do zwierząt; 3) Ŝądania pisemnych lub ustnych informacji związanych z przedmiotem kontroli; 4) wglądu do dokumentów związanych z przedmiotem kontroli, sporządzania z nich

odpisów, wyciągów, kopii lub fotokopii oraz zabezpieczania tych dokumentów, a takŜe Ŝądania wydruków z dokumentów prowadzonych przy zastosowaniu systemów informatycznych.

Osoba wykonująca czynności kontrolne sporządza z tych czynności protokół, który podpisuje osoba wykonująca czynności kontrolne oraz kontrolowany. W przypadku odmowy podpisania protokołu przez kontrolowanego, protokół podpisuje tylko osoba wykonująca czynności kontrolne, dokonując w protokole stosownej adnotacji o tej odmowie. W przypadku gdy kontrolowany nie zgadza się z ustaleniami zawartymi w protokole kontroli, moŜe w terminie 3 dni od dnia doręczenia protokołu zgłosić, na piśmie, odpowiednio powiatowemu lekarzowi weterynarii lub dyrektorowi oddziału regionalnego Agencji, zastrzeŜenia do ustaleń zawartych w tym protokole.

Po przeprowadzeniu kontroli powiatowy lekarz weterynarii albo dyrektor oddziału regionalnego Agencji moŜe wydać decyzję nakazującą usunięcie stwierdzonych uchybień w określonym terminie.

W myśl art. 32 ustawy o systemie IRZ organy Inspekcji Weterynaryjnej oraz Agencja są obowiązane do współpracy w zakresie zapewnienia prawidłowego funkcjonowania systemu. Agencja zapewnia organom Inspekcji Weterynaryjnej lub osobom upowaŜnionym przez te organy: 1) dostęp do danych zawartych odpowiednio w rejestrze zwierząt gospodarskich

oznakowanych, a takŜe dostęp do innych danych systemu IRZ, 2) moŜliwość wprowadzania odpowiednio do rejestru zwierząt gospodarskich oznakowanych

informacji o statusie epizootycznym zwierząt gospodarskich oznakowanych i siedzib stad, dokonywania korekt i uzupełnień danych zawartych w centralnej bazie danych oraz w rejestrze zwierząt gospodarskich oznakowanych.

Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi, w drodze rozporządzenia10, określił: 1) sposób wykonywania nadzoru, o którym mowa w art. 29, 2) warunki i sposób współpracy Inspekcji Weterynaryjnej i ARiMR, 3) sposób wprowadzania do rejestru zwierząt gospodarskich oznakowanych informacji

o statusie epizootycznym siedzib stad, 4) zakres i sposób dokonywania korekt i uzupełnień danych zawartych w rejestrach,

o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 4 i w rejestrze zwierząt gospodarskich oznakowanych – mając na względzie zapewnienie prawidłowego funkcjonowania systemu oraz ochronę zdrowia ludzi i zwierząt.

Odpowiednio do uregulowań zawartych w § 7 ust. 1 pkt 2 przytoczonego wyŜej rozporządzenia upowaŜniony pracownik Inspekcji moŜe wnioskować o dokonanie korekt lub uzupełnień danych zawartych w rejestrze zwierząt gospodarskich oznakowanych z gatunku bydło m.in. w zakresie:

a) danych poprzedniego posiadacza zwierzęcia, b) danych posiadacza zwierzęcia,

10 Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia z dnia 15 grudnia 2005 r. w sprawie wykonywania nadzoru w zakresie identyfikacji i rejestracji zwierząt, współpracy organów Inspekcji Weterynaryjnej, Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa i podmiotów prowadzących rejestry koniowatych oraz dokonywania zmian w rejestrze zwierząt gospodarskich oznakowanych i rejestrach koniowatych (Dz. U. z 2006 r. Nr 1, poz. 5)

WaŜniejsze wyniki kontroli

11

c) poprzedniego numeru identyfikacyjnego zwierzęcia - w przypadku jego zmiany, d) płci i rasy zwierzęcia, e) oznaczenia mięsnego, mlecznego albo kombinowanego typu uŜytkowego zwierzęcia, f) oznaczenia państwa pochodzenia zwierzęcia, g) powodu przemieszczenia zwierzęcia, h) daty przemieszczenia zwierzęcia z siedziby stada lub do siedziby stada oraz numerów tych siedzib stad, i) daty padnięcia, zabicia albo uboju zwierzęcia w rzeźni, j) daty przyjęcia zwierzęcia do rzeźni, k) numeru siedziby stada, z której zwierzę przyjęto do rzeźni, l) informacji o nakazach lub zakazach dotyczących zwierząt, wydanych przez Inspekcję, m) statusu epizootycznego stada.

W przypadku ustalenia zakaźnej choroby zwierzęcej, przedstawione wyŜej przepisy ustawy wraz z aktami wykonawczymi mają umoŜliwi ć bezzwłoczne ustalenie źródła zakaŜenia, drogi jaką to zwierzę przebyło oraz stad, które mogły być zakaŜone. Szczegółowy sposób postępowania został określony w ustawie z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt11. W szczególności zwierzęta, które są przeznaczone na ubój oraz zwierzęta, od których pozyskuje się mleko, powinny być wolne od chorób zakaźnych. Wymogi dla stad tych zwierząt określa rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 27 kwietnia 2007 r. w sprawie szczegółowego trybu i sposobu zgłaszania wniosku o uznanie terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub regionu połoŜonego na tym terytorium za urzędowo wolne od danej choroby zakaźnej zwierząt oraz dokumentacji, jaka powinna być dołączona do tego wniosku12.

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej13, jeŜeli powiatowy lekarz weterynarii z przyczyn finansowych lub organizacyjnych nie był w stanie wykonać ustawowych zadań Inspekcji, mógł m.in. wyznaczać na czas określony osoby niebędące pracownikami Inspekcji, które ukończyły studia wyŜsze na jednym z kierunków: weterynaria, zootechnika albo rolnictwo albo posiadające tytuł technika weterynarii, do przeprowadzania na miejscu w siedzibie stada kontroli dotyczących oznakowania i rejestracji zwierząt gospodarskich, wypełniania obowiązku prowadzenia księgi rejestracji tych zwierząt i zaopatrzenia bydła w paszporty14.

Podstawowym aktem prawnym regulującym zasady działania Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa jest ustawa z dnia 29 grudnia 1993 r. o utworzeniu Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa15, która utraciła moc w związku z wejściem w Ŝycie ustawy z dnia 9 maja 2008 r. o Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa16. Na podstawie art. 9 tej ustawy (poprzednio art. 5a), w ramach ARiMR wyodrębnia się Centralę Agencji, oddziały regionalne w kaŜdym województwie, kierowane przez dyrektorów tych oddziałów oraz biura powiatowe działające w kaŜdym powiecie, kierowane przez kierowników tych biur.

11 Dz. U. z 2008 r. Nr 213, poz. 1342 12 Dz. U. z 2007 r. Nr 86, poz. 577 13 Dz. U. z 2007 r. Nr 121, poz. 842 ze zm. 14 Art. 16, ust. 1 pkt 3 został uchylony z dniem 17 lutego 2009 r. przez art. 2 ust. 2 lit a ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy o płatnościach w ramach systemu wsparcia bezpośredniego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2009 r., Nr 20, poz. 105) 15Dz. U. z 2005 r. Nr 31, poz. 264, ze zm. 16 Dz. U. z 2008 r. Nr 98, poz. 634 ze zm.

WaŜniejsze wyniki kontroli

12

3.2. Uwarunkowania organizacyjne

Skomputeryzowana baza danych (Centralna Baza Danych systemu IRZ) została utworzona jako sieciowy system informatyczny, który jest zintegrowany z systemem IACS17. System uwzględnia struktury terytorialne Agencji, tj. oddziały regionalne i biura powiatowe. W bazie danych systemu IRZ gromadzone są informacje na temat:

• posiadaczy zwierząt, • zwierząt i ich miejsc przebywania, • przemieszczeń zwierząt (rejestracja zgłoszeń zdarzeń dotyczących zwierząt).

Dane zawarte w CBD powinny pozwolić na śledzenie historii Ŝycia zwierząt m.in. z gatunku bydło.

Oznakowanie polega na załoŜeniu na obu małŜowinach usznych kolczyków albo duplikatu kolczyka z numerem identyfikacyjnym zwierzęcia gospodarskiego umoŜliwiającym dokonanie indywidualnej identyfikacji kaŜdej sztuki.

Księga rejestracji18 powinna być prowadzona przez posiadacza odrębnie dla kaŜdego stada i poszczególnych gatunków zwierząt w formie ksiąŜkowej lub elektronicznej. Księga powinna zawierać informacje na temat zwierząt przebywających w siedzibie stada, m.in. numer identyfikacyjny zwierzęcia, datę urodzenia zwierzęcia, datę przybycia zwierzęcia do siedziby stada, dane o pochodzeniu zwierzęcia, płeć i rasę zwierzęcia, numer identyfikacyjny matki zwierzęcia, datę ubycia zwierzęcia ze stada, przyczynę ubycia zwierzęcia ze stada, dane o miejscu, do którego zwierzę przekazano oraz adnotacje o przeprowadzonych kontrolach. Dane zwierzęcia, zawarte w księdze rejestracji lub wydrukach, powinny być przechowywane przez okres, co najmniej 3 lat od dnia ubycia tego zwierzęcia ze stada.

W 2008 r. średnia wielkość gospodarstwa rolnego w województwie małopolskim wynosiła 3,75 ha, podczas gdy średnia krajowa wielkość gospodarstwa rolnego wyniosła 10,2 ha19. W powiatach objętych kontrolą NIK w 2008 r. na jedną siedzibę stada przypadało przeciętnie nie więcej niŜ 2 sztuki bydła. Tak duŜe rozdrobnienie nie sprzyjało naleŜytej staranności hodowców bydła do przestrzegania wymogów identyfikacji i rejestracji, bowiem taka hodowla nie stanowiła istotnego źródła utrzymania gospodarstwa. Kontrole oznakowania i rejestracji prowadzone przez Inspekcję Weterynaryjną w siedzibach stad bydła liczących ponad 5 sztuk zwierząt tego gatunku wykazywały znacznie wyŜszą rzetelność w wypełnianiu obowiązków związanych z systemem IRZ, niŜ w siedzibach stad utrzymujących 1 lub 2 sztuki bydła. Rozdrobnienie gospodarstw rolnych powodowało, iŜ przeciętny czas dojazdu przedstawiciela Inspekcji Weterynaryjnej do siedziby stada był większy od czasu zuŜywanego na przeprowadzanie czynności kontrolnych w takim stadzie.

3.3. Istotne ustalenia kontroli W drugim półroczu 2008 r. oraz w pierwszych czterech miesiącach 2009 r.

w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Inspekcji Weterynaryjnej oraz Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa trwały prace, które zaowocowały kolejną 17 Zintegrowany System Zarządzania i Kontroli 18 Winna być prowadzona w formie papierowej lub elektronicznej, zgodnie ze wzorem określonym w załączniku do rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 29 lipca 2005 r. w sprawie księgi rejestracji bydła, świń, owiec lub kóz (Dz. U. Nr 151, poz. 1268, ze zm.), udostępniana przez rolnika na Ŝądanie osoby upowaŜnionej do wykonywania czynności kontrolnych, przechowywana, przez okres 3 lat od dnia utraty posiadania zwierzęcia, aktualna, tzn. dokonywane były wpisy w terminie 7 dni od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie powodujące obowiązek wpisu. 19 Ogłoszenie Prezesa Agencji z dnia 29 września 2008 r. (Dz. Urz. MRiRW z dnia 30 września 2008 r.)

WaŜniejsze wyniki kontroli

13

nowelizacją ustawy o systemie IRZ z dnia 25 czerwca 2009 r. Wprowadzone zmiany tej ustawy, w ocenie NajwyŜszej Izby Kontroli, stanowią finalizację wdroŜenia do realizacji wszystkich wniosków pokontrolnych NIK z 2006 r. dotyczących systemu identyfikacji i rejestracji zwierząt. Wprawdzie system ten dotychczas nie osiągnął stanu wymagalnego, to jednak podjęte w latach 2007 – 2008 działania modyfikujące i usprawniające oraz konsekwentna i rzetelna realizacja określonych zadań przez Inspekcję Weterynaryjną i Agencję, w ocenie Izby, stwarza realne warunki doprowadzenia tego systemu do stanu wymaganego przez Komisję Europejską.

3.3.1. Funkcjonowanie systemu IRZ w jednostkach Age ncji

Wnioski pokontrolne NIK sformułowane w 2006 r. w wyniku kontroli funkcjonowania systemu IRZ w Agencji

Podjęcie działań w celu:

• usprawnienia i przyspieszenia uspójniania historii zwierząt, a takŜe zapobiegania zwiększaniu się liczby niespójnych historii,

• przyspieszenia obsługi zgłoszeń zdarzeń zwierzęcych oraz wyeliminowania zaległości w ich wprowadzaniu,

• wyeliminowania moŜliwości wprowadzenia wzajemnie sprzecznych lub błędnych danych dotyczących tego samego zwierzęcia.

W 2008 r. w Agencji obowiązywały następujące instrukcje wewnętrzne dotyczące identyfikacji i rejestracji bydła:

a. „Obsługa wydruku lokalnego paszportów bydła i duplikatów paszportów bydła”20, w której dokonano siedmiu zmian;

b. „Obsługa kontroli siedzib stad”21, w której dokonano pięciu zmian; c. „Obsługa zgłoszeń” 22, w której dokonano pięciu zmian; d. „Obsługa zamówień od posiadaczy zwierząt” 23, w której dokonano pięciu zmian.

Wszystkie wprowadzone w latach 2006 – 2008 zmiany usprawniały i jednocześnie upraszczały wewnętrzne procedury dotyczące obsługi systemu na poziomie biura powiatowego Agencji. Wewnętrzne procedury, a w szczególności ich modyfikacje, jakie nastąpiły w latach 2006 – 2008, w ocenie NIK, były spójne z ustawą o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt. Upraszczanie tych procedur było równieŜ spójne z intencją wyraŜoną w przytoczonym wcześniej rozporządzeniu (WE) nr 1760/2000, aby nie nakładać na producenta nadmiernych wymogów w zakresie formalności administracyjnych.

Z dniem 7 kwietnia 2007 r. zaczął obowiązywać przepis zawarty w art. 12, ust. 8 ustawy o systemie IRZ, z którego wynika, Ŝe jeŜeli nastąpiła zmiana posiadacza zwierzęcia gospodarskiego, poprzedni i nowy posiadacz są obowiązani zgłosić ten fakt kierownikowi biura na jednym formularzu, który podpisują poprzedni i nowy posiadacz zwierzęcia gospodarskiego. Na mocy tego przepisu została dostosowana instrukcja wewnętrzna KP 611-105-ARiMR, która nakładała obowiązek zgłaszania przemieszczenia zwierzęcia na drukach zawierających podpis sprzedającego i kupującego. W załoŜeniach przepis ten miał usprawniać

20 Instrukcja KP – 611-85-ARiMR z dnia 21 lutego 2005 r. 21 Instrukcja KP – 611-59-ARiMR z dnia 7 marca 2005 r. 22 Instrukcja KP-611-105-ARiMR z dnia 6 lutego 2006 r. 23 Instrukcja KP-611-55-ARiMR z dnia 8 marca 2005 r.

WaŜniejsze wyniki kontroli

14

pracę Agencji poprzez eliminację ewentualnych nieścisłości w przypadku odrębnych zgłoszeń sprzedającego i kupującego24.

Takie uregulowanie powodowało, Ŝe tylko jedna osoba mogła dokonywać zgłoszenia przemieszczenia. Wykształciła się więc praktyka dostarczania takiego zgłoszenia przez nowego posiadacza zwierzęcia. Jednak w kaŜdej sytuacji, w której kupujący nie wywiązał się z takiego obowiązku w Centralnej Bazie Danych wykazywane było nadal zwierzę w siedzibie stada sprzedającego. Sprzedający wprawdzie wprowadził do księgi rejestracji bydła sprzedaŜ i wraz ze zwierzęciem przekazał jego paszport, to jednak te działania nie mogły mieć stosownego odzwierciedlenia w systemie informatycznym Agencji. Taka sytuacja sprzyjała nielegalnemu przemieszczaniu zwierząt do innych siedzib stad, bowiem jak stwierdziła NIK, w Centralnej Bazie Danych pojawiły się przypadki przyjęcia bydła przez ubojnię, którego dane identyfikacyjne pozwalały na stwierdzenie, Ŝe posiadacz stada sprzedał zwierzę innemu podmiotowi i w innym terminie niŜ wykazywało zgłoszenie ubojni.

Przytoczona nowelizacja ustawy z dnia 25 czerwca 2009 r. o zmianie ustawy o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt wprowadziła w art. 12 ustawy o IRZ zapisy umoŜliwiające m.in. zgłaszanie zdarzeń zwierzęcych w formie elektronicznej przez umieszczenie danych na informatycznym nośniku lub na formularzu umieszczonym na stronie internetowej administrowanej przez Agencję. W ocenie NIK, takie uregulowanie prowadzić powinno do zmniejszenia pracochłonności związanej z wprowadzaniem danych przez biuro powiatowe Agencji, a ponadto powodować niezwłoczne wprowadzenie danych o przemieszczeniu zwierzęcia do CBD.

Wyjaśnianie przyczyn rozbieŜności w zgłoszeniach zdarzeń dotyczących zwierząt

W 2006 r. w kontrolowanych powiatach NIK na podstawie próby 5696 zwierząt zarejestrowanych w systemie stwierdziła, Ŝe 63% tych zwierząt posiadało niespójne historie zdarzeń. Według danych Agencji, na dzień 18 września 2008 r. na terenie województwa małopolskiego zaewidencjonowane było 372,3 tys. sztuk bydła, a w tym 92,6 tys. sztuk bydła posiadało niespójne historie przemieszczeń pomiędzy siedzibami stad, co stanowiło prawie 25% zaewidencjonowanych w tym województwie zwierząt. Stan pogłowia bydła zaewidencjonowanego w rejestrze zwierząt gospodarskich oznakowanych dla tego województwa z dnia 6 lutego 2009 r. wskazał, iŜ udział zwierząt z niespójną historią zmalał do ok. 15% zwierząt wykazywanych w systemie informatycznym. Wg danych z tego dnia zarejestrowane było w systemie 212 tys. sztuk bydła, a w tym 31,6 tys. sztuk nie miało w systemie informatycznym spójnych historii. Oznaczało to, Ŝe sztuki te mogły przebywać w nieznanych stadach, a zatem mogły mieć kontakt z bydłem o niskim statusie epizootycznym. Taki stan nie sprzyjał zapewnieniu bezpieczeństwa sanitarnego w obrocie zwierzętami z tego gatunku. Udział zwierząt posiadających wg stanu na dzień 6 lutego 2009 r. niespójną historię na terenie kontrolowanych powiatów (w porównaniu do zwierząt z terenu województwa małopolskiego) przedstawia następujący wykres:

24 Przepis ust. 8 w art. 12 ustawy o systemie IRZ został uchylony ustawą z dnia 25 czerwca 2009 r. o zmianie ustawy o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt (Dz. U. z 2009 r. Nr 116, poz. 976)

WaŜniejsze wyniki kontroli

15

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

Wado

wice

Myś

lenice

Nowy Tar

g

Dąbr

owa

Tarno

wska

Nowy Sąc

z

Mało

polsk

a - łą

cznie

Ogółem liczba zwierzątprzebywających na terenie

Liczba zwierząt posiadającychniespójną historię

Co kwartał Oddział Regionalny Agencji w Krakowie wykonywał zestawienia

wszystkich sztuk bydła, które posiadały niespójne historie w zdarzeniach zwierzęcych. Wykazy te oraz analizy ruchu zwierząt stanowiły podstawę do prowadzenia w biurach powiatowych postępowań wyjaśniających – zgodnie z odpowiednią wewnętrzną procedurą. NIK stwierdziła, Ŝe postępowania takie w kontrolowanych biurach były prowadzone, jednak nie obejmowały one wszystkich zwierząt co do których wystąpił brak zgodności w zdarzeniach. Przyczyną braku wyjaśnienia niezgodności w zdarzeniach wszystkich zwierząt była zbyt mała zdolność biur powiatowych do wyjaśnienia wszystkich niezgodności, a takŜe trudności w wyjaśnianiu niektórych zdarzeń z braku odpowiedniego udokumentowania przez posiadaczy. Istotnym czynnikiem uniemoŜliwiającym wyjaśnienie wszystkich niezgodnych zdarzeń zwierzęcych był fakt, iŜ ponad 70% tych niezgodności powstało na terenie innego powiatu niŜ obszar działania kontrolowanego przez NIK biura powiatowego Agencji. W takim przypadku właściwe terytorialnie biuro powiatowe było zawiadamiane o istniejącej rozbieŜności w zdarzeniach, a ponadto przekazywany był wniosek o podjęcie działań wyjaśniających.

O niskiej skuteczności wyjaśniania przyczyn niespójności w historii zdarzeń zwierzęcych, a takŜe działań uspójniających świadczy fakt, Ŝe w zestawieniu historii niespójnych zwierząt zarejestrowanych na terenie powiatu wadowickiego, wg stanu na dzień 6 lutego 2009 r., nadal 950 zwierząt posiadało niespójną historię (tj. 84 % zwierząt ujętych w tym wykazie), dla których nie moŜna było ustalić wszystkich miejsc i okresów pobytu zwierzęcia od co najmniej 4. miesięcy. Stan taki uniemoŜliwiał realizację postanowień art. 10 ustawy o systemie IRZ w odniesieniu do wszystkich tych zwierząt, tj. obowiązku udostępnienia wykazu wszystkich przemieszczeń, zaczynając od siedziby stada urodzenia albo siedziby stada, do którego dokonano przywozu, jeŜeli zwierzę gospodarskie przywieziono z państwa trzeciego.

Wprowadzanie danych do systemu

W 2008 r. w kontrolowanych biurach powiatowych Agencji dane ze zgłoszeń zdarzeń zwierzęcych były wprowadzane na bieŜąco do systemu informatycznego, tj. w dniu ich

WaŜniejsze wyniki kontroli

16

zgłoszenia lub w dniu następnym. Do takiej obsługi przyczyniła się odpowiednia alokacja pracowników tych biur, wprowadzone usprawnienia w wewnętrznych procedurach, a takŜe umoŜliwienie przejmowania danych na nośnikach elektronicznych z ubojni bydła. W tym zakresie Izba stwierdziła zdecydowaną poprawę, a zjawisko opóźnień we wprowadzaniu danych zostało wyeliminowane. NIK nie stwierdziła Ŝadnego przypadku wprowadzenia danych do systemu elektronicznego (CBD) w sposób nierzetelny lub niezgodny z przepisami ustawy o systemie IRZ.

Kontrola NIK nie stwierdziła w 2008 r. Ŝadnego przypadku wprowadzenia wzajemnie sprzecznych informacji dotyczących tego samego zwierzęcia w 100 losowo wybranych siedzibach stad. Pozostające z lat poprzednich niezgodności w danych dotyczących bydła – w przypadku ich stwierdzenia przez pracowników kontrolowanych biur powiatowych Agencji – były wyjaśniane na bieŜąco.

3.3.2. Wykonywanie kontroli na miejscu w siedzibach stad

Wnioski pokontrolne NIK sformułowane w 2006 r. w wyniku kontroli nadzoru nad systemem IRZ przez Inspekcję Weterynaryjną

Podjęcie działań w celu:

• zapewnienia, aby kaŜde weterynaryjne badanie w miejscu siedziby stada przez urzędowego lekarza weterynarii było związane ze sprawdzeniem stanu oznaczenia i ewidencji bydła,

• określenia zasad organizacyjnych i finansowych zapewniających realizację wymaganego przez Unię Europejską poziomu ilościowego kontroli oznakowania i rejestracji.

Nowelizacja ustawy o Inspekcji Weterynaryjnej z dniem 7 kwietnia 2007 r.25 umoŜliwiła powiatowym lekarzom weterynarii (na mocy art. 16 ust. 1 pkt 3 ustawy o Inspekcji Weterynaryjnej) wyznaczanie na czas określony osób niebędących pracownikami Inspekcji, które ukończyły studia wyŜsze na jednym z kierunków: weterynaria, zootechnika albo rolnictwo albo posiadających tytuł technika weterynarii, do przeprowadzania na miejscu w siedzibie stada kontroli dotyczących oznakowania i rejestracji zwierząt gospodarskich, wypełniania obowiązku prowadzenia księgi rejestracji tych zwierząt i zaopatrzenia bydła w paszporty. O wprowadzenie odpowiedniego rozwiązania organizacyjnego wnosiła NajwyŜsza Izba Kontroli w 2006 r. ze względu na niewywiązanie się z obowiązku wykonania kontroli oznakowania i rejestracji odpowiedniego odsetka siedzib stad bydła. Przepis ten został jednak uchylony z dniem 17 lutego 2009 r.26

NIK stwierdziła, Ŝe w 5 kontrolowanych powiatach Inspekcja Weterynaryjna w 2008 r. łącznie przeprowadziła kontrole 3460 siedzib stad, co stanowiło 10% siedzib stad utrzymujących bydło. Kontrole w powiatach dąbrowskim, myślenickim, nowosądeckim i wadowickim przeprowadzili głównie lekarze weterynarii niebędący pracownikami PIW. W powiecie nowotarskim ze względu na odmowę wykonania takich badań przez lekarzy prowadzących prywatną praktykę kontrole oznakowania i ewidencji bydła wykonali pracownicy Powiatowego Inspektoratu Weterynarii.

W rozporządzeniu Komisji (WE) nr 1082/200327 Wspólnota Europejska przyjęła rozwiązania systemowe, polegające na tzw. sieciowym systemie nadzoru. Elementy takiego

25 Dz. U. z 2007 r. Nr 52, poz. 345 26 Dz. U. 2009 r. Nr 20, poz. 105 27 Dz. U. UE. L. 2003. 156. 9 ze zm.

WaŜniejsze wyniki kontroli

17

systemu nadzoru zostały wdroŜone, a zapewnienie sprawności funkcjonowania systemu skutkuje zmniejszeniem kosztów takich kontroli. KaŜde bowiem państwo, w którym zostanie stwierdzone posiadanie w pełni funkcjonującej bazy danych o zwierzętach ma moŜliwość ubiegania się o stosowanie 5% normy dla kontroli na miejscu w gospodarstwach (siedzibach stad). Jak zapewnił Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Centralna Baza Danych systemu IRZ została uznana za bazę w pełni funkcjonującą oraz zgodną z przepisami UE. W związku z tym, zgodnie z art. 2 ust. 2 rozporządzenia Komisji (WE) nr 1082/2003 z dnia 23 czerwca 2003 r. ustanawiającego szczegółowe zasady w celu wykonania rozporządzenia (WE) nr 1760/2000 Parlamentu Europejskiego i Rady w zakresie minimalnego poziomu kontroli przeprowadzanych w ramach systemu identyfikacji i rejestracji bydła28, minimalny poziom kontroli w zakresie identyfikacji i rejestracji bydła od 2009 r. będzie wynosił 5%.

Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi poinformował NIK, Ŝe w celu zapewnienia wykonania niezbędnego, minimalnego poziomu kontroli oznakowania i rejestracji Inspekcji Weterynaryjnej przyznano 322 dodatkowe etaty na pracowników, w tym 304 etaty dla powiatowych inspektoratów weterynarii. Na ten cel w budŜecie na 2009 r. zostały zarezerwowane środki w wysokości 11,5 mln zł29. W ocenie NIK, pełna realizacja zobowiązań w zakresie etatyzacji i finansowania powiatowych inspektoratów weterynarii, w kontekście pięcioprocentowego progu kontroli, daje szansę realizacji w 2009 r. i w latach następnych kontroli oznakowania i rejestracji na poŜądanym pięcioprocentowym poziomie.

W 2008 r. we wszystkich powiatach kontrole oznakowania i rejestracji bydła wykonano w sposób rzetelny, legalny i gospodarny.

KsiąŜka procedur kontroli na miejscu siedzib stad bydła, owiec i kóz zalecała, aby wydruku protokołu z przeglądarki internetowej dokonywano nie wcześniej niŜ 3 dni robocze przed realizacją kontroli w danej siedzibie stada. Dyspozycja taka wiązała się z potrzebą zminimalizowania róŜnic pomiędzy stanem ewidencyjnym, a stanem faktycznym w siedzibie stada. Formularz protokołu kontroli zawierał bowiem wykaz zwierząt, które w momencie wydruku były na stanie ewidencyjnym hodowcy, a więc skuteczność kontroli uzaleŜniona była od aktualnego wykazu zwierząt na formularzu protokołu. NIK ustaliła, Ŝe w 2008 r. na terenie 2 kontrolowanych powiatów zasada ta nie była w pełni przestrzegana.

W powiecie myślenickim przeprowadzono 154 kontrole w okresie do 4 dni od daty wydruku formularza protokołu kontroli, tj. tylko w 33% kontroli przeprowadzonych w 2008 r. przez ten PIW kontrolerzy mieli szansę porównywać aktualny stan ewidencyjny ze stanem rzeczywistym. Po upływie od 5 do 10 dni od wydruku formularza wykonano 146 kontroli, czyli 31% kontroli wykonanych w 2008 r., a po upływie od 11 do 21 dni od wydruku formularza protokołu przeprowadzono 114 kontroli (24%). AŜ 12% kontroli wykonanych w tym roku zostało zrealizowane w przedziale od 22 do 85 dni od daty wydruku formularza protokołu. Przykładowo rezultatem tak duŜych opóźnień przeprowadzenia kontroli w stosunku do daty wydruku formularza protokołu kontroli było nieuwzględnienie m.in. przemieszczenia 6 sztuk bydła w stadzie nr 03574033, które zostały dokonane po dniu wydruku formularza protokołu.

Spośród wylosowanych do kontroli 20 protokołów z czynności kontrolnych przeprowadzonych przez Powiatowy Inspektorat Weterynarii w Dąbrowie Tarnowskiej ustalono, Ŝe protokoły kontroli generowane były z sytemu IRZ w okresie od 4 do 43 dni przed przeprowadzeniem kontroli. Na skutek takiego wyprzedzenia wydruku formularzy protokołów, jako nieprawidłowe wykazywano zdarzenia powstałe w okresie pomiędzy datą 28 Dz. Urz. UE L 156 z 25.06.2003, str. 9; Dz. Urz. UE Polskie wyd. specjalne. rozdz. 3, t. 39, str. 135 29 Informacja Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 8 lipca 2009 r., podpisana przez Podsekretarza Stanu Tadeusza Nalewajka - odpowiedź na wystąpienie pokontrolne

WaŜniejsze wyniki kontroli

18

wygenerowania protokołu, a datą przeprowadzenia kontroli. W szczególności w 2 gospodarstwach za nieprawidłowe wykazano brak 4 szt. bydła, a w 5 siedzibach stad wskazano, Ŝe nie powinno w nich przebywać 7 szt. zwierząt pomimo, Ŝe stosowne zmiany wprowadzone były do systemu przed przeprowadzeniem kontroli na miejscu w siedzibie stada.

Niezapewnienie osobom prowadzącym kontrolę oznakowania i rejestracji bydła wydruków formularzy z aktualnymi danymi ewidencyjnymi skutkowało zbędnym podejmowaniem działań wyjaśniających bądź dyscyplinujących posiadaczy stad poprzez wydawanie decyzji administracyjnych ograniczających obrót zwierzętami.

3.3.3. Wykorzystanie wyników kontroli na miejscu w siedzibach stad

Wnioski pokontrolne NIK sformułowane w 2006 r. w wyniku kontroli wykorzystania przez Agencję i Inspekcję Weterynaryjną wyników kontroli oznakowania bydła

Podjęcie działań w celu:

• wykorzystywania protokołów kontroli do korygowania danych w systemie IRZ, bądź wszczynania dodatkowych postępowań wyjaśniających,

• korzystania z uprawnień do wydawania decyzji wzywających do usunięcia nieprawidłowości.

Przeprowadzone przez Inspekcję Weterynaryjną kontrole oznakowania i rejestracji zwierząt dyscyplinująco oddziaływały na właścicieli stad bydła. Po przeprowadzeniu takich kontroli w biurach powiatowych agencji zaobserwowano zintensyfikowany napływ wniosków zgłaszających zdarzenia dotyczące bydła z miejscowości objętych kontrolą weterynaryjną.

W wyniku ustalenia istotnych nieprawidłowości w toku kontroli oznakowania i rejestracji zwierząt powiatowi lekarze weterynarii w 2008 r. wystawili posiadaczom stad łącznie 1155 decyzji administracyjnych zobowiązujących do usunięcia nieprawidłowości, a takŜe skutkujących blokowaniem przemieszczania zwierząt do i z siedziby stada. Analiza wybranych decyzji wykazała, Ŝe środek ten skutecznie wpływał na usunięcie przez posiadacza stada nieprawidłowości dotyczących oznakowania i rejestracji bydła w powiecie nowosądeckim, nowotarskim, wadowickim i dąbrowskim.

Odmienną praktykę stosował Powiatowy Lekarz Weterynarii (PLW) w Myślenicach, który w 2008 r. wydał 120 decyzji blokujących siedziby stad po upływie od 107 do 143 dni od dnia przeprowadzenia kontroli. Przykładowo, w miejscowości Gruszów kontrola 30 gospodarstw została wykonana po upływie od 21 do 70 dni od wygenerowania formularzy protokołów kontroli. Przemieszczanie zwierząt w tak długim okresie czasu spowodowało powstanie rozbieŜności pomiędzy stanem ewidencyjnym ujętym w formularzach protokołów kontroli a stanem faktycznym w dniu kontroli weterynaryjnej. Mimo to 18 listopada 2008 r. PLW wydał 21 decyzji administracyjnych które zablokowały obrót zwierzętami, chociaŜ jak ustaliła kontrola NIK, 10 posiadaczy usunęło nieprawidłowości do czasu wydania tych decyzji, a przemieszczenia zwierząt u 4 posiadaczy zostały prawidłowo zgłoszone do Biura Powiatowego Agencji po wydrukowaniu zestawień danych o zwierzętach (formularzy protokołów), ale przed dokonaniem kontroli weterynaryjnej. Przyjęta przez PLW w Myślenicach praktyka nadrabiania zaległości poprzez skumulowane wystawianie decyzji administracyjnych została negatywnie oceniona przez NIK, w aspekcie kryterium rzetelności oraz kryterium gospodarności.

WaŜniejsze wyniki kontroli

19

Powiatowe biura Agencji nie dysponowały pełnymi wynikami kontroli oznakowania i rejestracji zwierząt gospodarskich prowadzonych przez Inspekcję Weterynaryjną. Dane z tych kontroli wprawdzie były wprowadzane przez Oddział Regionalny Agencji do rejestru zwierząt gospodarskich oznakowanych, ale w ograniczonym zakresie. Instrukcje wewnętrzne Agencji nie zobowiązywały pracowników biur powiatowych do analizowania ustaleń kontroli oznakowania, a w konsekwencji nie wyjaśniano stwierdzonych rozbieŜności pomiędzy stanem rzeczywistym a stanem ewidencyjnym stada objętego kontrolą. Biura powiatowe agencji nie otrzymywały protokołów kontroli oznakowania i rejestracji, a zatem nie były im znane pełne wyniki tych kontroli. Agencja uznawała bowiem, Ŝe ustawa o systemie IRZ nie nakładała na nią w 2008 r. obowiązku takiego wykorzystywania wyników kontroli oznakowania i nie wskazywała na moŜliwość korekty danych w systemie informatycznym na tej podstawie.

Agencja stała na stanowisku, iŜ w 2008 r. podstawą zmian w rejestrze zwierząt gospodarskich oznakowanych powinien być odpowiedni wniosek właściciela lub posiadacza stada. NajwyŜsza Izba Kontroli nie podziela tego stanowiska, bowiem formularz protokołu kontroli na miejscu siedziby stada mógł jednocześnie uwzględniać potrzebę aktualizacji danych ustalonych w toku takiej kontroli, a wprowadzenie do jego treści formuły wniosku potwierdzonego podpisem posiadacza i podpisem urzędowego lekarza weterynarii mógł dawać podstawę stosownych korekt w tym rejestrze. Rozwiązanie takie mogło zwiększyć skuteczność kontroli oznakowania, zmniejszyć koszty właścicieli kontrolowanych stad, a takŜe zmniejszyć pracochłonność w biurach powiatowych Agencji.

O braku wykorzystania wyników kontroli weterynaryjnej świadczy następujący przykład. Kontrola oznakowania i rejestracji przeprowadzona w dniu 4 października 2008 r. przez Powiatowy Inspektorat Weterynarii w Wadowicach stwierdziła w siedzibie stada nr 030914822 krowę o nr PL005093772605 oraz tylko jednego dwutygodniowego niezarejestrowanego cielaka urodzonego przez tę krowę. Posiadacz tego stada miesiąc później jednak zgłosił do Biura Powiatowego Agencji urodzenie bliźniąt, które zostały oznaczone kolczykami o numerach PL005188582720 oraz PL005188582737. Matką, wg tego zgłoszenia miała być wymieniona wyŜej krowa. Zgodnie z odpowiednią instrukcją wewnętrzną30 pracownik pionu IRZ wprowadził i zatwierdził w systemie dane z tych zgłoszeń, mimo, iŜ stan rzeczywisty w dniu weterynaryjnej kontroli oznakowania i rejestracji był odmienny31.

Nowelizacja ustawy o systemie IRZ z 25 czerwca 2009 r.32 wprowadziła przepisy zawarte w art. 32c i art. 32 d na mocy których postanowiono, Ŝe Agencja dokonuje aktualizacji stanu siedziby stada zgodnie z danymi zawartymi w protokole kontroli sporządzonym zarówno przez Inspekcję Weterynaryjną jak i Agencję. Takie przepisy, w ocenie NIK, zobligowały Agencję do pełnego wykorzystania wyników kontroli oznakowania i rejestracji, a o co w 2006 r. wnosiła NajwyŜsza Izba Kontroli.

Powiązanie wyników kontroli oznakowania i rejestracji zwierząt z systemem płatności bezpośrednich rolnikom - posiadaczom zwierząt gospodarskich, wprowadzone przepisami ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego oraz niektórych innych ustaw33 powinno, w ocenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, spowodować rzetelne wypełnianie przez posiadaczy zwierząt obowiązków wynikających z przepisów ustawy o systemie IRZ. W ocenie NIK, przyjęty kierunek działań jest zgodny z wnioskami pokontrolnymi Izby z 2006 r. 30 KP-611-105-/6/z 31 W wyniku kontroli NIK zostały podjęte przez Agencję działania zmierzające do wyjaśnienia zaistniałych rozbieŜności. 32 Dz. U. z 2009 r. Nr 116, poz. 976 33 Dz. U. z 2009 r. Nr 20, poz. 105

WaŜniejsze wyniki kontroli

20

3.3.4. Zapewnienie dost ępu do danych o zwierz ętach

Wnioski pokontrolne NIK sformułowane w 2006 r. w wyniku kontroli zapewnienia przez Agencję dostępu do danych o zwierzętach

Podjęcie działań w celu:

• zapewnienia Inspekcji Weterynaryjnej stałego dostępu do danych o zwierzętach w CBD,

• umoŜliwienia bezzwłocznego blokowania obrotu zwierzętami nieodpowiednio oznakowanymi lub zaewidencjonowanymi,

• zapewnienia osobom przeprowadzającym kontrolę oznakowania i rejestracji zwierząt aktualnego stanu ewidencyjnego kontrolowanego stada.

Na mocy art. 10 ustawy o systemie IRZ, z rejestru zwierząt gospodarskich

oznakowanych, w kaŜdym czasie udostępnia się: a) numery identyfikacyjne wszystkich zwierząt gospodarskich znajdujących się

w siedzibie stada, b) dla kaŜdego zwierzęcia gospodarskiego wykaz wszystkich przemieszczeń, zaczynając

od siedziby stada urodzenia albo siedziby stada, do którego dokonano przywozu, jeŜeli zwierzę gospodarskie przywieziono z państwa trzeciego.

W lutym 2009 r. niemoŜliwe było udostępnienie wszystkich przemieszczeń dla ok. 15% zwierząt z gatunku bydło, co uniemoŜliwiało pełną realizację obowiązków wynikających z przywołanego wyŜej przepisu ustawy o systemie IRZ. Na taki stan wpływał fakt, iŜ w systemie dla poszczególnych stad wykazywane były sztuki bydła, których w rzeczywistości właściciele juŜ nie posiadali. Wyjaśnienia okoliczności zbytu tych sztuk nie upowaŜniały Agencji do dokonania stosownych korekt w systemie informatycznym. Właściciel stada nie mógł bowiem skorygować stanu swego stada, o ile wcześniej nie dokonano tzw. „zgłoszenia parującego” od nowego właściciela lub posiadacza stada.

Nowelizacja ustawy o systemie IRZ z dnia 25 czerwca 2009 r. wprowadziła art. 10a, wg którego posiadacz zwierzęcia gospodarskiego jest uprawniony do uzyskania informacji w zakresie danych dotyczących zwierząt w jego siedzibie stada, zawartych w rejestrze zwierząt gospodarskich. Jeśli istnieją rozbieŜności miedzy danymi zawartymi w rejestrze zwierząt gospodarskich oznakowanych a stanem faktycznym, Agencja dokonuje aktualizacji tych danych na wniosek posiadacza zwierzęcia gospodarskiego. Podstawę dokonania aktualizacji stanowią dane zawarte w księdze rejestracji prowadzonej dla danego stada. Dodany w art. 10a przepis34 ma na celu umoŜliwienie dokonania aktualizacji danych na wniosek właściciela zwierząt lub posiadacza zwierząt upowaŜnionego przez właściciela. Według uzasadnienia do nowelizacji tej ustawy: „obecnie rejestr zwierząt gospodarskich oznakowanych zawiera duŜą liczbę niezweryfikowanych danych dotyczących przemieszczeń bydła, owiec, kóz i świń”.

Agencja, realizując przepisy ustawy o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt, powinna umoŜliwi ć posiadaczom oznakowanych zwierząt gospodarskich składanie w formie elektronicznej zgłoszeń o zwierzętach do systemu IRZ. W tym celu udostępniono aplikację „CK IRZ”, której celem było przesyłanie danych ze zgłoszeń bezpośrednio do systemu informatycznego – Centralnej Bazy Danych systemu IRZ.

Nadawanie uprawnień do przekazywania danych za pośrednictwem Internetu odbywało się na podstawie wniosków o przyznanie dostępu do systemu informatycznego Agencji. 34 Uzasadnienie projektu ustawy o zmianie ustawy o IRZ (druk nr 760204)

WaŜniejsze wyniki kontroli

21

Posiadacz zwierząt powinien dostarczyć do biura powiatowego ARiMR wniosek o przyznanie loginu i kodu dostępu do systemu informatycznego IRZ wraz z regulaminem korzystania z konta, podpisanym przez zainteresowanego. Dane nowoutworzonego konta internetowego były wysyłane wnioskodawcy. Od momentu otrzymania loginu i hasła posiadacz zwierząt mógł korzystać z elektronicznej formy składania zgłoszeń poprzez aplikację CK IRZ. W 2008 r. aplikacja CK IRZ umoŜliwiała posiadaczom zwierząt składanie w wersji elektronicznej:

• zgłoszenia bydła do rejestru, • zgłoszenia padnięcia zabicia uboju gospodarczego bydła, • zgłoszenia uboju bydła w rzeźni, • zgłoszenia unieszkodliwienia zwłok bydła, • wniosku o przydzielenie puli numerów dla bydła, • wniosku o wydanie duplikatu paszportu dla bydła, • zamówienia duplikatów kolczyków dla bydła.

NIK stwierdziła, Ŝe udostępniona aplikacja nie odpowiadała w pełni obowiązującym w Agencji procedurom obsługi poszczególnych dokumentów, np.:

• Po przesłaniu do biura powiatowego ARiMR zgłoszenia bydła do rejestru w formie elektronicznej, właściciel stada nie miał moŜliwości wskazania sposobu odbioru paszportu.

• Dokonanie elektronicznego zgłoszenia padnięcia, zabicia, uboju gospodarczego bydła, nie uprawniało pracowników biura powiatowego do zamian w systemie IRZ, aŜ do czasu zwrotu do Agencji paszportu, a w formularzu zgłoszeniowym brak było równieŜ zakładki umoŜliwiającej wpisanie informacji o sposobie dostarczenia przez właściciela stada tego paszportu.

• W formularzu wniosku o wydanie duplikatu paszportu dla bydła, brak było moŜliwości udokumentowania wniesienia obowiązującej opłaty (1,33 zł za kaŜdy paszport), bez której wniosek nie mógł być realizowany.

• Formularz „zamówienie duplikatów kolczyków dla bydła, owiec albo kóz” nie zezwalał na wskazanie firmy, w której kolczyki miały być zamówione oraz na podanie sposobu odbioru kolczyków przez właściciela stada.

Przedstawione powyŜej utrudnienia, a w szczególności konieczność osobistego stawienia się w siedzibie biura powiatowego celem uzupełnienia dokumentów przesłanych drogą elektroniczną niewątpliwie wpłynęła na całkowity brak zainteresowania u właścicieli stad bydła do przekazywania wniosków za pomocą platformy internetowej. W rezultacie takiego niedopracowania przez Agencję wewnętrznych procedur hodowcy bydła nie korzystali w 2008 r. z tej drogi zgłaszania zdarzeń dotyczących zwierząt. Agencja poinformowała NIK o trwających dalszych pracach nad usprawnieniem tego systemu. Ponadto wprowadzenie do ustawy o systemie IRZ zapisów umoŜliwiających dokonywanie zgłoszeń drogą elektroniczną daje podstawę prawną do kolejnej nowelizacji wewnętrznych procedur ARiMR.

W 2008 r. niemoŜliwe było drogą internetową skuteczne zgłoszenie przemieszczenia zwierzęcia pomiędzy stadami (za wyjątkiem wywozu do krajów Unii Europejskiej i krajów trzecich). Przeszkodą dla realizacji takich zgłoszeń był przepis ust. 8 w art. 12 ustawy o systemie IRZ, który został uchylony ustawą z dnia 25 czerwca 2009 r. Dopiero znowelizowany art. 12 tej ustawy dopuszcza moŜliwość zgłaszania zdarzeń zwierzęcych drogą elektroniczną poprzez umieszczenie danych na nośniku danych albo na formularzu umieszczonym na stronie internetowej Agencji. UmoŜliwienie właścicielom zwierząt bezpośredniego wprowadzenia danych do systemu IRZ drogą elektroniczną, w ocenie NIK, ułatwia obsługę wprowadzania danych, pozwala na bieŜącą ich aktualizację, a ponadto skraca czas od zdarzenia do jego wprowadzenia do systemu.

WaŜniejsze wyniki kontroli

22

Agencja w 2008 r. obsługiwała „Platformę Integracyjną PA2A” (dalej zwaną „PA2A”. Celem tej platformy było umoŜliwienie pracownikom Inspekcji Weterynaryjnej wprowadzanie danych i zmiana statusu epizootycznego w CBD. NIK stwierdziła, Ŝe w 2008 r. Ŝaden z kontrolowanych powiatowych inspektoratów weterynarii nie korzystał z tej platformy. Utrudnienia w korzystaniu z platformy integracyjnej PA2A powodowane były często występującymi problemami z dostępem do potrzebnych informacji ze względu na długotrwałe oczekiwanie na załadowanie strony, błędach w połączeniu, zawieszaniu się programu. Platforma ta uniemoŜliwiała szybkie zdobycie potrzebnych danych i przyczyniała się do całkowitej rezygnacji z tego źródła pozyskiwania danych. Z informacji uzyskanych od Agencji wynika, Ŝe w czasie trwania kontroli NIK trwały prace nad usprawnieniem tego systemu, a takŜe opracowano nowe aplikacje pod potrzeby dokonywania zgłoszeń drogą internetową.

Informacje dodatkowe o przeprowadzonej kontroli

23

4. Informacje dodatkowe o przeprowadzonej kontroli

4.1. Przygotowanie kontroli

Kontrolę przeprowadzono w województwie małopolskim charakteryzującym się najwyŜszym w skali kraju rozdrobnieniem gospodarstw rolnych, a w konsekwencji niewielkich stad bydła. Do kontroli wybrano 5 powiatów, w których w 2006 r. przeprowadzono analogiczną kontrolę identyfikacji i rejestracji zwierząt.

4.2. Postępowanie kontrolne i działania podj ęte po zako ńczeniu kontroli

W toku kontroli nie korzystano z pomocy biegłych i specjalistów, natomiast korzystano między innymi z informacji udzielonych przez Głównego Lekarza Weterynarii oraz informacji Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.

Wyniki zleconej przez NIK kontroli oznakowania i rejestracji zwierząt, przeprowadzonej przez powiatowe inspektoraty weterynarii w 15 siedzibach stad, potwierdziły usprawnianie systemu identyfikacji i rejestracji. Stwierdzone w tych siedzibach istotne uchybienia objęte zostały postępowaniem administracyjnym prowadzonym przez powiatowych lekarzy weterynarii, a od usunięcia tych uchybień uzaleŜniono moŜliwość dalszego przemieszczania zwierząt.

Kierownicy jednostek kontrolowanych, a takŜe Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi otrzymali wystąpienia pokontrolne zawierające oceny i uwagi, a takŜe wnioski zmierzające do usprawnienia systemu IRZ. Wszyscy adresaci wystąpień pokontrolnych udzielili informacji o wykorzystaniu wyników kontroli, a takŜe o podjęciu realizacji wniosków pokontrolnych. W szczególności Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi poinformował o zrealizowaniu wniosków pokontrolnych z 2006 r. poprzez doprowadzenie do nowelizacji ustawy o systemie IRZ, która nastąpiła 25 czerwca 2009 r.

Załączniki

24

5. Załączniki

5.1. Lista osób zajmuj ących kierownicze stanowiska, odpowiedzialnych za kontrolowan ą działalno ść

Nazwa kontrolowanej jednostki Imi ę i nazwisko kierownika kontrolowanej jednostki w okresie objętym kontrol ą NIK

Powiatowy Inspektorat Weterynarii w Dąbrowie Tarnowskiej

Jacek Janas

Biuro Powiatowe ARiMR w Dąbrowie Tarnowskiej

Janusz Bukała Adam Murczek

Powiatowy Inspektorat Weterynarii w Myślenicach

Krzysztof Giza

Biuro Powiatowe ARiMR w Myślenicach

Tadeusz Kasprzycki Anna Opałek-Bassara

Powiatowy Inspektorat Weterynarii w Nowym Sączu

Włodzimierz Janczy

Biuro Powiatowe ARiMR w Nowym Sączu z siedzibą w Nawojowej

Antoni Kiełbasa

Powiatowy Inspektorat Weterynarii w Nowym Targu

Barbara Zelek

Biuro Powiatowe ARiMR w Czarnym Dunajcu

Janusz Stefaniak

Powiatowy Inspektorat Weterynarii w Wadowicach

Wojciech Wójcik

Biuro Powiatowe ARiMR w Wadowicach

Józef Budka

5.2. Wykaz organów, którym przekazano informacj ę o wynikach kontroli

Lp. Nazwa organu 1 Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej 2 Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej 3 Marszałek Senatu Rzeczypospolitej Polskiej 4 Prezes Rady Ministrów 5 Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi 6 Wojewoda Małopolski 7 Główny Lekarz Weterynarii 8 Sejmowa Komisja Kontroli Państwowej 9 Sejmowa Komisja Rolnictwa 10 Senacka Komisja Rolnictwa i Ochrony Środowiska