İleri seviye programlama 2

DELPHİ XE5İLERİ SEVİYE PROGRAMLAMA

REGISTRY İşlemleriXOR, SHL, SHL İşlemleri

Sistem Menüsü OluşturmaÇalışma Zamanlı Komponent Oluşturma ve Olay Yazma

SQLite Veritabanı İşlemleri

REGISTRY İŞLEMLERİ

RegistryWindows’a ait teknik bilgilerin depolandığı yerin adı

“Registry” olarak bilinmektedir. Burada yer alan bilgiler çok önemli olmakla beraber, kullanıcılar genellikle buradaki ifadelerin ne oldukları hususunu pek bilmezler. Kullandıkları paket programlar buraya defalarca değer girer ama kullanıcının bundan haberi bile olmaz. Doğrusunu isterseniz tehlikeli bir konu olmakla beraber uzman programcıların bilmesi gereken bir konudur. Bu bölümde “Registry” ile ilgili işlemlerinizi “Delphi” uygulamalarından nasıl gerçekleştirebileceğinizi göreceğiz.

Öncelikle Registry yapısına nasıl ulaşabileceğinizi gösterelim. Windows menüsünde yer alan “Start->Run” seçeneklerini seçip açılan pencereye “Regedit” komutunu girin. Aşağıdaki gibi Registry nizde yer alan ana rootların gösterildiği pencereye ulaşacaksınız

Bir çoğunuz bilirsiniz “Windows 2000” işletim sisteminde Registry’de kayıtlı beş (5) ana Root vardır.

HKEY_CLASSES_ROOT HKEY_CURRENT_USER HKEY_LOCAL_MACHINE HKEY_USERS HKEY_CURRENT_CONFIG

Bu Rootlardan istediğinize alt kalasör ekleyebilir, istediğinizin içerisinden alt kalasörleri silebilirsiniz. Tabi ki bu alt kalasörlere yazdırılmış değişken değerlerini öğrenip değiştirme hakkınızda bulunmaktadır. Konumuzda “Registry” içerisinde işlem yapabilmeniz için gerekli olan tüm açıklamalar detaylı olarak verilmektedir.

Registry’ye programınızdan ulaşmak istiyorsanız uses satırına “Registry” kütüphanesini eklemek zorundasınız. Aşağıdaki kodları çalıştırabilmeniz için bu bu kütüphane eklenmiştir

Registry’ye Veri Yazdımak

Registry’ye kayit eklemek için izlemeniz gereken adımlara geçmeden önce tüm “Registry” işlemlerinizde kullanmanız gereken bir yapıdan bahsetmek istiyorum. “Registry” kütüphanesini “uses” satırına ekledikten sonra “Registry” işlemlerinde kullanılmak üzere “Tregistry” tipli bir değişken tanımlamak zorundasınız.

Daha sonra bu değişkeni kod bloğunuz içerisinde yer alan “begin-end” arasında aşağıdaki şekilde yaratmalısınız.

Artık Registry işlemlerini yapmak son derece kolay.

“Registry” değişkenini yarattıktan sonra hangi Ana Roota değer yazdıracağınızı belirtmelisiniz. Tüm ana Root isimleri yukarıdaki kısımda verilmiştir. Bu isimlerden istediğinizi kullanabilirsiniz.

• deger.RootKey

Bu özelliğe değeri yazdıracağınız veya okutacağınız ana Root un ismini aktarabilirsiniz. Belirtilmesi kesinlikle zorunlu olan bir özelliğidir. Aksi takdirde değişkeninize ait değeri yazdıracağı yeri bilemeyeceği için sonuç başarısızlıkla sonuçlanacaktır.

• deger.OpenKey

Ana Root altındaki hangi klasöre değişken değerinin yazdırılacağı (veya öğrenileceği) bu özellikle belirlenir. Birinci parametre alt klasörü, ikinci parametrede yazdırma veya değer öğrenme işlemini belirler. “True” değerinin aktarılması yazdırma işleminin yaptırılacağı, “false” değerinin aktarılması ise okuma işleminin gerçekleştirileceği anlamını taşımaktadır.

Burada dikkat etmeniz gereken bir husus daha var. Oda birinci parametrede şayet alt klasörlerden bir tanesine değişken değeri yazdırılacaksa ilk parametrede bu alt kalsörlerin yolunu (‘AppEvents\EventsLabels’) belirtmelisiniz. Boş (‘’) string konulması Ana root a yaz anlamı taşımaktadır.

• deger.WriteString

“Registry” ye String değişken değeri yazdırmak için kullanılan methoddur. Birinci parametresinde değişkenin Registry’de tutulacağı ismi (daha sonra değeri okumak için bu isim kullanılacaktır), ikinci parametrede yazdırılacak olan string içeriği belirler (Bu bir string tip değişkende olabilir).

• deger.WriteInteger-deger.WriteDate-deger.WriteCurrency Yazdıracağınız değişkenin tipi String tip değilse size

uyan yukarıdaki methodlardan bir tanesini kullanmalısınız. Kodlamada aynı mantık geçerli olacaktır. • deger.CloseKey

İşleminiz bittikten sonra “Registry” tipli değişkeninizi muhakkak bu komutla kapatmalısınız.

Şimdi “HKEY_CURRENT_USER” ana Root altına “dershane” isminde bir değişken yazdıracağız. Değişkenin içeriği de “Prestige Education Center” olacak.

Alt Klasöre Veri Eklemek: Önceki örneğimizde AnaRoot altına değişken değeri

ekledik. Şimdi ise “HKEY_CURRENT_USER” Ana Root u altında yer alan “AppEvents” klasörünün içerisindeki “Schemes” klasörüne aynı değişkenin değerini yazdıralım.

Ana Root’a Alt Klasör Eklemek: Ana Root a alt klasör eklemek için “CreateKey”

methodu kullanılır.

• deger.CreateKey

Parametre olarak girilen alt klasörleri oluşturmak için kullanılan methoddur. Birden fazla klasörü aynı anda ekleyebilirsiniz.

Programı çalıştırıp Button kontrolüne tıklarsanız “HKEY_CURRENT_USER” ana Root u altında “Prestige”, onun altında da “Gazi” isimli alt klasörlerin oluştuğunu göreceksiniz. Kod çalıştıktan sonraki registry görüntüsü yukarıdaki pencerede gösterilmiştir.

Registry’den Kayıt Okutmak:

“Registry” ye değer eklenebildiği gibi şimdi bahsedeceğimiz yöntemlerle de herhangi bir klasördeki değişkenin değerinide okutabilirsiniz. Değerini okuyacağınız değişken ana root altında veya alt klasörlerden birinin içerisinde bulunabilir. Her halükarda okutma yaptırabilirsiniz.

Değerini oğreneceğiniz değişken, windows tarafından yazdırılabileceği gibi, sizin daha önceden eklemiş olduğunuz bir değişken de olabilir. Yerini ve tipini doğru belirteceğiniz tüm değişkenleri okutabilirsiniz.

Ana Root Altındaki Bir Değişkenin Değerini Öğrenmek: Aşağıdaki şekilde “HKEY_CURRENT_USER” altında yer

alan “dershane” isimli değişkenin değerini okuyabilirsiniz.

• deger.ReadString

Registry’den değişken değeri okutmak için kullanılan methoddur. Parametre olarak sadece okuyacağınız değişkenin ismini girmek yeterli olacaktır.

Alt Klasörden Değişken Değeri Okutmak: Ana Root tan değişken değeri okuyabileceğiniz gibi, alt

klasörde bulunan bir değişkenin değerinide aşağıdaki yöntemle okutabilirsiniz.

Alt Klasör Silmek: Registry’de bulunan bir alt klasörü silmek için

“DeleteKey” methodu kullanılmaktadır.

• deger.DeleteKey

Parametre olarak belirtilen alt klasörü silmek için kullanılan methoddur.

Alt Klasör İçerisindeki Değişkeni Silmek:

• deger.DeleteValue Alt Klasörün içerisindeki değişkeni silmek için

kullanılan methoddur. Parametre olarak sadece silinecek değişkenin ismini girmek yeterli olacaktır.

Daha önce “HKEY_CURRENT_USER” Ana Rootu altında oluşturduğumuz ‘Prestige\Gazi’ klasörü içerisindeki “dershane” isimli değişkeni silmek için aşağıdaki şekilde bir kodlama kullanmalısınız.

Değişken değerlerinin iki sayısı veya kuvvetleriyle kolayca işlemyapılabilmesini sağlayan komuttur (C++ bilenler için “>>” ve “<<”). Yaptığıişleme gelince; solunda belirtilen sayıyla, sağında belirtilen sayıyı ikinin kuvveti olarak kabul ederek çarpar. Aşağıdaki örneklendirmeyi dikkatlice inceleyiniz.

SHL

“Shl” komutunun yaptığı işlem şudur. “a:=10 shl 3” satırı “a:=10*23” ile aynı işi yapacaktır. Yani sağdaki sayıyı 2 nin üssü olarak alacak solundaki sayıyla çarpacaktır (c++ da 3 bit sola ötele). Başka bir örnek verelim.

SHL

XOR Operatörü

"Özel veya" operatörü iki operandı olan bir operatördür. Özel veya operatörü aldığı operandlarının bütün bitlerini karşılıklı olarak "özel veya(XOR)" işlemine tutar. İsterseniz bir çoğumuzun matematik derslerinden hatırlayacağı "özel veya" yani XOR işleminin tanımını görelim. Özel veya operatörü iki operand aldığı için dört farklı durum söz konusudur. Bu durumlar ve sonuçları aşağıdaki tabloda belirtilmiştir.

operant1 operant2 operant3

1 1 0

1 0 1

0 1 1

0 0 0

Tablodan da görüldüğü özere XOR operatörünün sonucu ancak ve ancak her iki operand da birbirinden farklıysa 1 değerini almaktadır. Bu sonuç bize şifreleme algoritmasında büyük bir kolaylık sağlayacaktır. XOR operatörü bitsel bir operatör olduğu için her iki operandın da ikili bir sayı olması gerekir. C#’taki veri türleri ile XOR operatörü kullanıldığında veriyi oluşturan her bir değişkenin bütün bitleri karşılıklı olarak XOR işlemine tabi tutulur.

XOR Operatörü

XOR operatörlerinin kullanım türlerini aşağıdaki örnekte görmekteyiz.

XOR Operatörü

SİSTEM MENÜSÜ OLUŞTURMA

Konumuzu anlatırken karşılaşılan bir problem üzerinden gitmek öğrenmeniz açısından daha verimli olacaktır.

Bazen tasarım aşaması dışında çalışma anında da bileşen oluşturmamız gerekebilir. Bileşen oluşturup herhangi bir olayında tıklandığında kod işlemesini istediğimizde problem ortaya çıkacaktır. Bunun için action'lardan faydalanabiliriz. Bir tek bileşen için bu iyi bir çözüm olabilir. Fakat 20 buton oluşturup tıklandıklarında ekrana captionlarını yazmasını istediğimizde actionlardan 20 tane yapıp her birine mesaj görüntüleme kodunu yazmamız gerekir.

ÇALIŞMA ZAMANI VE KOMPONENT OLUŞTURMA

Problemimizin çözümü için Tbutton sınıfından olan yeni bir buton oluşturarak yeni özellikler kazandırabiliriz.



En üstte bulunan uses ve interface bloğu sayfamıza sığmadığı için göstermedik ancak eklemeyi unutmayınız. Ayrıca son iki satırdaki end; bloklarını da ekleyiniz.9. Satırımızda yeni bir buton ekliyoruz. Klik adında yeni bir prosedür atıyoruz. 30. Satırda oluşturduğumuz butonların onclick olayına bu yeni prosedürümüzü atıyoruz. Böylece sorunumuz ortadan kalkıyor.

SQLite veritabanı işlemlerini örnek bir uygulamayla anlatacağız. Bu uygulamamızda mobil bir uygulama oluşturarak veritabanı işlemleri gerçekleştireceğiz.Öncelikle uygulamamız için 1 Toolbar, 3 Button ve 1 Listview ekliyoruz.

SQLİTE VERİTABANI İŞLEMLERİ

Veritabanı bağlantısı için gerekli olan elemanlarımız:1. FDConnection2. FDQuery3. BindingsList4. BindSourceDB5. FDPhysSQLiteDriverLink6. FDGUIxWaitCursor


Herhangi bir sorun çıkmaması için uses bloğumuza bu kodları ekliyoruz. Çoğunu Delphi XE5 ekleyecektir. Eksik olanları kontrol etmelisiniz.


2 adet panel ve her birinin içine 1 tane label ve 1 tane edit ekliyoruz.


Şimdi kod yazımına geçiyoruz. İlk yapacağımız ise USES kısmına “System.IOUtils” kütüphanesini eklemek.Veritabanı bağlantı işlemi için sol üsteki bağlan butonundan var bloğumuza 2 adet değişken tanımlayacağız.

Begin blogunun altından başlayarak öncelikle veritabanı yolumuzu Dbyol değişkenine kaydediyoruz.


Connection ayarlarını yapıyoruz:


Veritabanını oluşturduktan sonra tablomuzu oluşturuyoruz:


Listview’in binding ayarlarını yapıyoruz:


Bağlantı butonu ile işimiz bittiğine göre artık kayıt ve silme işlemine geçebiliriz.

Kayıt butonu için kodlarımız:


Sil butonu için kodlarımız:
