1

İleri Muhasebe ve Denetim Düzenleme İleri Muhasebe ve Denetim Düzenleme Programı Programı ModModül ül 2323

Prof. Arnold SchilderProf. Arnold Schilder

BCBS Muhasebe Görev Gücü BaşkanıBCBS Muhasebe Görev Gücü Başkanı

3 May3 Mayısıs 2006 2006

2

Gündem

1. Finansal raporlama ile ihtiyati raporlama arasındaki etkileşim

1. UFRS ve ihtiyati raporlama

2. Boşluğun kapatılması : süzgeçler, kılavuzlar, şablonlar

2. IAS 39: denetleyici tepkisi

1. Düzenleyici sermaye üzerindeki etki

2. Kredi zararı karşılığı kılavuzu

3. Sonraki çalışmalar

3. Sıkı denetim ihtiyacı: son girişimler

3

Genel Bakış

1. İhtiyati denetleyicinin ihtiyaç duyduğu bilgiler her zaman finansal raporlamadan (=yayınlanan mali tablolar) elde edilemeyebilir

2. Tamamen ayrı ihtiyati raporlama pahalıdır ve iç kontrol risklerine ve davranışsal risklere yol açabilir

3. Dolayısıyla: mümkün olduğunca finansal raporlamayı kullanın

4

UFRS ve ihtiyati raporlama

• Finansal raporlama giderek daha fazla riske duyarlı hale geliyor IAS 39 (yeni finansal araçların tanınması ve

ölçülmesi, (toplu) kredi zararı karşılıkları), IAS 32 (yeni araçların sunulması), UFRS 7 (finansal risk açıklamaları), yeni finansal yapıların konsolidasyonu

• Düzenleyici sermaye yapısı da giderek daha fazla riske duyarlı hale geliyor1. Direk: (IRB-yaklaşımı, işletme riski), 2. Direk:

değerlendirme, 3. Direk: açıklamalar• Ancak…

5

UFRS ve ihtiyati raporlama

• … risk algılamasında farklılıklar vardır …

Finansal raporlama riske tarafsız bakar; ihtiyati raporlama aşağıya doğru risk üzerinde odaklanır

Finansal raporlama, portföy riskinin ve portföy risk yönetiminin tanınmasına doğru daha yavaş ilerlemektedir

Finansal raporlama daha kısa bir zaman ufkuna doğru hareket ediyor; giderek “şu an” ne olduğu üzerinde odaklanıyor

6

UFRS ve ihtiyati raporlama

• … ve risk ölçümündeki farklılıklar

Finansal raporlama giderek daha esnek ölçüm ilkelerine doğru hareket ediyorAdil değerlerin giderek daha fazla kullanılması; aynı

zamanda likit olmayan finansal araçlar için de IAS 39 adil değer seçeneği (FASB adil değer

seçeneği önerisi) Finansal raporlama, riskleri ihtiyati raporlamadan daha

açık bir şekilde birbirinden ayırırDüzenleyici sermaye, açık risk ağırlıklandırmaları

yoluyla hesaplanır

7

UFRS ve ihtiyati raporlama

• … ve sunumdaki farklılıklar

Finansal raporlama, şekil açısından daha az spesifik hale geliyorBankalar için spesifik standartlar yokSpesifik raporlama formatları yok

8

Boşluğun Kapatılması

• İhtiyati süzgeçler: (1) yapay volatiliteyi önlemek, (2) düzenleyici sermaye seviyesini korumak için, finansal raporlamayı ayarlar

• İhtiyati kılavuz: ihtiyati raporlamayı desteklemesi için finansal raporlamayı tamamlar (örneğin; adil değer seçeneği, kredi zararı karşılıkları)

• İhtiyati raporlama şablonları : ihtiyati raporlamayı desteklemesi için finansal raporlamayı tamamlar (örn., FINREP, COREP)

9

İhtiyati Süzgeçler

• Yapay volatilitenin ortadan kaldırılması

Bankaların kendi kredi durumları için, pasifler üzerindeki adil değer kazanç ve zararların tersine çevrilmesi

Nakit akışı vadeli işlemlerinin üzerindeki adil değer kazançlarının ve zararlarının tersine çevrilmesi

10

İhtiyati Süzgeçler

• Düzenleyici sermaye seviyesinin korunması

• Örnekler:Müşteri değerinin düşülmesiAşağıdakiler için ihtiyati çerçevenin korunması: (1)

borç – öz sermaye sınıflandırması; (2) ticaret defteri; (3) seküritizasyonlar

1. Kısım ve 2. Kısım sermaye arasında adil değer kazanç ve zararlarının yeniden tahsis edilmesi

11

İhtiyati Kılavuz

• İhtiyati süzgeçler her durumda tercih edilen yol değildirFinansal raporlamanın güçlü yönlerini kullanınBankalar üzerindeki raporlama yükünü kabul edin

• Sorunu çözdüğü durumlarda ihtiyati kılavuzu uygulayın İhtiyat normları ile tutarlı sıkı risk yönetimine tabi ise

finansal raporlamayı kabul edinDeğilse, ihtiyati önlemleri düşünün

12

İhtiyati raporlama şablonları

• FINREP (Finanansal Raporlama çerçevesi): UFRS’lere dayalı

• COREP (Ortak Raporlama Çerçevesi): CRD’ye dayalıDenetleyici uygulamalarının daha fazla

yakınlaştırılmasını sağlayınBilgi uyumlaştırmasını sağlayınBilgi değişimini kolaylaştırınSınır ötesi faaliyet gösteren bankalar üzerindeki

raporlama yükünü azaltın

13

Gündem

• Finansal raporlama ile ihtiyati raporlama arasındaki etkileşim• UFRS ve ihtiyati raporlama• Boşluğun kapatılması : süzgeçler, kılavuzlar,

şablonlar• IAS 39: denetleyici tepkisi

• Düzenleyici sermaye üzerindeki etki• Kredi zararı karşılığı kılavuzu• Sonraki çalışmalar

• Sıkı denetim ihtiyacı: son girişimler

14

Genel Bakış

1. IAS 39, ihtiyati denetleyici için faydaları ve sakıncaları vardır

2. Denetleyici tepkisi gereklidir

3. IAS 39 devam etmekte olan bir süreçtir

15

Düzenleyici Sermaye Üzerindeki Etki

• Nitel analiz, tepkiye gerek olduğunu göstermiştirBasın bültenleri (ihtiyati süzgeçler) İhtiyati kılavuz (adil değer seçeneği, kredi zararı

karşılıkları)

• Nicel (CEBS) analiz, izlemeye gerek olduğunu göstermiştirAdil değer seçeneğiKredi zararı karşılıklarıVadeli işlem muhasebesi

16

CEBS Etki Analizi (geçiş)2004 2005 ∆(%)

Finansal aktifler (HFT) 977 1,696 74

Finansal aktifler (FVO) 58 288 394

Finansal aktifler (AFS) 690 810 17

Krediler ve Alacaklar 4,870 4,717 -3

Finansal aktifler (HTM) 174 63 -64

Finansal pasifler (HFT) 569 1,198 111

Vadeli İşlem Türevleri (pasifler) 1 36 2,531

Milyar Euro

17

Düzenleyici Tepkisi: Neden?

• İhtiyat: zararların ileriye dönük olarak tanınması; kazançların kritik olarak tanınması

• Güvenilirlik: alınıp-satılmayan araçların ölçümü

• Ekonomik Riskin Tanınması : volatilite; portföy riski (yönetimi)

• Tanımlar: uygun sermaye araçları, ticaret defteri, menkul kıymetleştirilen aktifler

18

Düzenleyici Tepkisi: Ne?

• İhtiyati Süzgeçler (daha önce uygulandı)

• İhtiyati KılavuzlarAdil Değer Seçeneği kılavuzu (istişare

ediliyor)Kredi Zararı Karşılıkları kılavuzu (istişare

ediliyor)

19

Kredi Zararı Karşılığı Kılavuzu (1)

• Kılavuzun Amacı

Finansal raporlama standartları kapsamında, sıkı kredi zararı karşılıkları ilkesini vurgulamak

Kredi zararı karşılıklarının ihtiyat perspektifinden değerlendirilmesi için kılavuzluk sağlamak

Kredi zararı karşılıklarının ihtiyat normlarını karşılamadığında önlem alma ihtiyacını vurgulamak

20

Kredi Zararı Karşılığı Kılavuzu(2)

• Kılavuzun içeriği

On ilke:Denetleyici beklentileriDenetleyici eylemleri

Finansal raporlama çerçevesi ile ihtiyati çerçeve arasındaki farklılıkları vurgulamak

Kredi riski değerlendirmesi, finansal raporlama ve ihtiyati raporlama için ortak girdi kullanımını teşvik etmek

21

Kredi Zararı Karşılığı Kılavuzu (3)

• Kılavuzun Uygulanması

Kredi zararlarının ne zaman kabul edileceğini tespit edin Kredi zararlarının nasıl hesaplanacağını belirleyin Kredi zararlarını ihtiyati normlara karşı analiz edin

Verileri ve süreçleri mümkün olduğunca bütünleştirin Ayrılma noktasından itibaren ayrı veri ve süreç yönetimi

22

Kredi Zararı Karşılığı Kılavuzu (4)

• Kılavuzun uygulanması

Süreç incelemesi Dış denetçi ile diyalog İhtiyati denetleyici ile diyalog Dış denetçi ve ihtiyati denetleyici arasındaki

diyalog

23

Önümüzdeki Çalışmalar: Kısa Vade

1. Bankaların sermaye tabanı ve iş uygulamaları üzerinde adil değer seçeneğinin uygulanmasının izlenmesi

2. Bankaların IAS 39 kapsamındaki kredi zararı karşılıklarının seviyesinin izlenmesi

3. Adil değer ölçüm projesindeki gelişmelerin izlenmesi (adil değer hiyerarşisi dahil)

4. IAS 39 vadeli işlem muhasebe çerçevesinin daha iyi hale getirilmesi bakımından yeniliklere açık olmak

24

Önümüzdeki Çalışmalar: Uzun Vade

1. Daha fazla paydaş tabanı sağlamak amacıyla temel hususların ele alınması Kavramsal çerçeve projesi ilk katkıdır

2. Dikkate alınması gereken temel hususlar: Risk duyarlılığı : ekonomik riskin tanınması Risk algılaması: ileri görüşlülük Risk ölçümü: güvenilirlik Tatbikat ve yürütmenin uygulanabilirliği ve maliyeti

25

Gündem

• Finansal raporlama ile ihtiyati raporlama arasındaki etkileşim• UFRS ve ihtiyati raporlama• Boşluğun kapatılması : süzgeçler, kılavuzlar,

şablonlar• IAS 39: denetleyici tepkisi

• Düzenleyici sermaye üzerindeki etki• Kredi zararı karşılığı kılavuzu• Sonraki çalışmalar

• Sıkı denetim ihtiyacı: son girişimler

26

Genel Bakış

1. Düzenleyici çerçeve denetime dayalıdır (güvenilir raporlama)

2. Denetimler bağımsız olarak ve yüksek kalitede gerçekleştirilebilir ve algılanabilir

3. Denetimde iyileştirmeler yapılmıştır

4. Hala daha fazla iyileştirme yapılabilir

27

Düzenleyici çerçeve ile etkileşim

• Finansal raporlama girdilerine dayalı olan ihtiyati raporlama, güvenilir bilgilere dayanır (örneğin finansal raporlama standartlarının uygulanması (adil değerler, kredi zararı karşılıkları))

• Piyasa disiplini (3 Direk dahil) güvenilir bilgiye dayanır

28

Denetimdeki son girişimler

• Düzenleyici müdahale

• Gözetimin uygulamaya konulması: PCAOB (ABD), EGAOB (AB)

• Mevzuat revizyonu (AB 8. Direktifi)

29

Denetimdeki son girişimler

• IFAC kurumsal reformu

• Gözetimin uygulamaya konulması : PIOB’un güçlü düzenleyici girdiye sahip olması

• Bağımsız bir başkana ve proaktif Çalışma Gruplarına sahip yeni CAG

• Kamu çıkarı üzerinde daha fazla odaklanılması :• Uluslararası Denetim ve Güvence Standartları

Kurulu (IAASB)• Uluslar arası Muhasebe Eğitim Standartları Kurulu

(IAESB)• Uluslar arası Muhasebeciler için Etik Standartları

Kurulu (IESBA)

30

Denetimdeki son girişimler

• IFAC teknik reformu

• Revize Etik Kuralları• Açıklık Projesi• Standartların gözden geçirilmesi• Halka açık kuruluşların açık bir şekilde

tanımlanması• Kurumsal davranış da dahil olmak üzere

davranış üzerinde odaklanma

31

AB 8. Direktif

• Resmi kabul 2006’da öngörülüyor; iki yıl içerisinde ulusal kanunlara uyarlanacak

1. Bağımsız kamu gözetimi2. Denetçi bağımsızlığı (denetim hizmetleri – denetim dışı

hizmetler)3. Zorunlu rotasyon (kilit denetim ortağı; kamuya açık

kuruluşlar; en fazla her 7 yılda bir)4. Borsaya kayıtlı şirketler için denetim komitesi veya

eşdeğer bir organ oluşturma zorunluluğu5. Sınırlı sorumluluk (EC 20065 sonuna kadar rapor

yayınlanmasını istedi)

32

Önümüzdeki Süreç

• BCBS şimdiye kadar yapılan çalışmaları takdir ediyor

• İyileştirmenin devam ettiği alanlar• PIOB odağı: IFAC kurullarının dengeli oluşumu, kamuya karşı

hesap verebilirlik, tüm dünyada denetim kalitesi• Teknik iyileştirmeler: Açıklık Projesi, etik kuralları, IAPS 1006’nın

gözden geçirilmesi (bankaların mali tablolarının denetimi)• XBRL gibi interaktif araçlar üzerinde özellikle durulmalı (finansal

ve ihtiyati raporlama)• Düzenleyiciler ve denetim mesleği arasında diyalogun devam

ettirilmesi • Düzenleyiciler arasında diyalogun devam ettirilmesi