1

هاي آتی شرکتعملکرد بر اقالم تعهدي و جریان وجوه نقد ثیربررسی تأ شده در بورس اوراق بهادار تهران پذیرفته

2مژگان نوري - 1زهره حاجیها

چکیده

نقدي و تعهدي اجزاي سود به رو تفکیک این از، رد شرکت دارداز آنجا که سود نقش مهمی در عملک

هدف از این تحقیق بررسی . درس می نظر به ضروري بازده آتی شرکت بر اجزاء از این یک هر تأثیر بررسی وشرکت طی دوره 91در این تحقیق تعداد . بر عملکرد آتی شرکت می باشد جریان وجوه نقد ثیر اقالم تعهدي وتأ

ها از تحلیل رگرسیون چندبراي آزمون فرضیه . مورد بررسی قرار گرفته اند 1390تا 1385زمانی شش ساله از سال جریان وجوه نقد بر ثیر اقالم تعهدي ودر این تحقیق بررسی تأ. استفاده شده استلیمر F آزمون هاسمن و متغیره و

انجام شده ) 1996(و اسلون ) 1983(مدل میشکین بازده غیرعادي آتی سهام با الگوپذیري از و دارایی آتیبازده و بازده دارایی آتیبازده مستقیمی با است که جریان وجوه نقد رابطه معنادار نتایج فرضیات نشانگر آن .است

بازده غیرعادي آتی سهام و دارایی آتیبازده و اقالم تعهدي رابطه معنادار معکوسی با غیرعادي آتی سهام دارد آینده می بازده باال در شرکتهایی که جریان وجوه نقد باالیی دارند، موجب کسب بنابراین سرمایه گذاري در. دارد .شود

.عملکرد شرکت، جریان وجوه نقد ،اقالم تعهدي: واژه ها کلید

.دانشگاه آزاد اسالمی واحد تھران شرقگروه حسابداری استادیار حاجیھا، زھره، - ١، گروه واحد علوم و تحقیقات ،ارشد دانشگاه آزاد اسالمی یکارشناسدانشجوی نوری، مژگان، - ٢

، این )نویسنده پاسخگو(، mnoori.1391@yahoo.com ، ۵۰۹۱۵۱۹۰۳۰۱ ،، ایرانزاھدانحسابداری، سیستان و بلوچستان، .مقاله از پایان نامه کارشناسی ارشد استخراج شده است

2

مقدمه

خصوص دری اطالعات ارائه مالی صورتهاي اولیه هدف ،مالی گزارشگري نظري مفاهیم اساسر ب کنندگان استفاده نمودن یاري جهت تجاري واحد مالی پذیري انعطافو مالی عملکرد مالی، وضعیت

دراین میان سنجش عملکرد شرکت و شناخت عوامل موثر .است اقتصادي هاي تصمیم اتخاذ در مالی صورتهايکه بازده دارایی ها ازمعیارهاي سنجش عملکرد، بازده دارایی و بازده غیرعادي سهام می باشند. برآن مهم می باشد

کار گرفتن منابع موجود جهت تحصیل از اهمیت خاصی برخوردار است، زیرا که میزان کارایی مدیریت را در به هاي در تصمیم از آن است، آگاهی سهام بازده بر عادي، بازده مازاد غیر بازده دیگر سوي از. دهد سود نشان می

بر بازده دارایی و گذار تأثیر شناخت عوامل رو، از این. بود خواهد مؤثر و بالقوه سرمایه گذاران بالفعل اقتصادي .است اقتصادي هاي تصمیم در مطروحه مهم مسائل آنها از پایداري نیز و عادي غیر بازده

را تعهدي فرض کارگیري به تجاري، واحدهاي مالی عملکرد پیرامون مطلوب و مستمر اطالعات ارائه به توجه بدون مالی رویدادهاي تعهدي حسابداري سیستم در. تاس ساخته ناپذیر اجتناب مالی گزارشگري در

سود اساس این بر .دشون می گزارش و ثبت وقوع زمان در آنها، از حاصل وجه پرداخت ای و دریافت زمان

که آنجا از .است یافته تشکیل تعهدي اقالم و نقدي هاي جریان جزء دو از تعهدي سیستم در حسابداري

عمل آزادي از ها هزینه و درآمدها شناسایی زمان مورد در مدیران حسابداري شده پذیرفته اصول براساس

گزارش و ثبت شناسایی، در مدیریت متهورانه اعمال حاصل تعهدي اقالم که معتقدند برخی برخوردارند، نسبی

). 1996ریچارد، اسلون و( است مالی صورتهاي تحریف در مدیران مایه دست و رویدادها

گردد می ایجاد تجاري واحد فعالیت عادي روند در تعهدي اقالم از بخشی که شود می استدالل چنین

تعهدي اقالم( دارد قرار مدیریت دستکاري معرض در اقالم این از بخشی تنها و )اختیاري غیر تعهدي اقالم(

این بر. باشد اخیر بخش از ناشی تعهدي حسابداي سیستم به وارده ایرادکه رسد می نظر به رو این از ).اختیاري

هزینه متحمل مالی تأمین جهت هستند تعهدي اقالم از باالیی سطح داراي که شرکتهایی رود می انتظار اساس ).1389، سروش یار صادقی و( شوند مواجه آینده در سهام بازده کاهش با متعاقباً و شده بیشتري

تصمیمات از بسیاري و رود می شمار به تجاري واحدر ه در اساسی و مهم منابع از نقدي ايه جریان

تأمین عنوان به اعتباردهندگان و گذاران سرمایه. شود می انجام آن اساسر ب کنندگان استفاده اقتصادي

در تجاري واحد توانایی از معیاري عنوان به نقدي جریانهاي و سود از شرکت مالی منابع اصلی کنندگان

و تعهدي حسابداري فنی ابهامات به توجه با. کنند می استفاده آینده در تعهدات ایفاي و سهام سود پرداخت هاي جریان اطالعات بودن مفید به حسابداري استانداردهاي هیأت اینکه و نقدي حسابداري اطالعاتی امکانات

خصوصر د مهمی اطالعات تواند می نقد وجوه جریان صورت، دارد اعتقاد نیز گیرندگان تصمیم براي نقدي

گذاران هیسرما همچنین، .آورد فراهم نقد وجه پرداخت و دریافت و سود میان زمانی فواصل و دالیل مقادیر،

3

در که سهام غیرعادي بازده ویژه به و سهام ساالنه بازده بینی پیش براي نقدي نهاياجری به مربوط اطالعات از .)1391، رسائیان وغفاري(کنند می استفاده دارد، بسزایی اهمیت ها گیري تصمیم اقالم عملیاتی، نقدي هاي جریان بودن مربوط بررسی به تا است برآن حاضر پژوهش اساس، این بر

تا به این نتیجه برسیم که آیا بپردازد شرکتبازده آتی دارایی سهام و آتی عادي غیر بازده درثیر آن تأ و تعهدي جریان وجوه نقد توضیح داده شوند؟ توسط اقالم تعهدي و بازده آتی دارایی می توانند بازده غیرعادي آتی سهام و

بازده آتی دارایی و بازده غیرعادي آتی جریان وجوه نقد بر ثیر اقالم تعهدي وتأخارجی تحقیقات در و نتایج خاصی در بر داشته است و در تحقیقات داخلی تأثیر اقالم تعهدي بر بازده آتی استررسی شده سهام ب

دارایی بررسی شده است و تأثیر اقالم تعهدي و جریان وجوه نقد با هم بررسی نشده است که در این تحقیق به آن .شده استجدید بودن این تحقیق نوآوري وپرداخته شده است و این امر موجب

تحقیق ادبیاتمبانی نظري و اري جریان وجوه نقد در پاید آن نقش اقالم تعهدي وکه در ) 2012( 3اساس مقاله جنی چواین تحقیق بر

.، پی ریزي شده استبازده هاي آتی بررسی شده است و) 1983( 4میشکین مدلالگوپذیري از باجزء سود می باشند را که دو جریان وجوه نقد اقالم تعهدي و

همچنین با توجه به ثیر اجزاي سود را بر بازده آتی بررسی کنیم و أتهم قرار دادیم تا درکنار )1996( 5اسلون .بسنجیمیک را پایداري هرضرایب آنها

آن اهمیت و 6تعهدي اقالم

اقالم واقع در. کرد تعریف عملیات از حاصل نقد وجوه و سود بین تفاوت را تعهدي اقالم) 1991( 7جونز ) 1996( اسلون .شوند می هزینه ها و درآمدها ثبت افتادن تعویق به موجب که شود می گفته اقالمی به تعهدي

اقالم از تعریف این. گرفتنظر هزینه استهالك در به کسر درگردش سرمایه در تغییرات عنوان به را تعهدي اقالم غیر مالی هاي بدهی و ها دارایی، جاري غیر هاي عملیاتی بدهی، جاري غیر عملیاتی هاي دارایی شامل، تعهدي

را تعهدي اقالم آنها. کردند ارائه تعهدي اقالم از جامع تعریفی) 2005( 8همکاران و ریچاردسون .شود نمی نقدي هاي بدهی و ها دارایی با مرتبط تعهدي اقالم، تعریف این. نمودند تعریف نقدي سود و تعهدي سود بین تفاوت

Jenny Chu -3

4- Mishkin

Sloan - 5 6

- Accruals 7- Jones 8- Richardson et al

4

به 1389، شیخی( می گیرد بر در نیز را )بلند مدت دریافتنی حساب نظیر( مالی هاي دارایی و جاري غیر عملیاتی .) 1389نقل از حمیدیان ،

بینی سود در پیششده بسیاري همچون ارزیابی توانمندي اجزاي نقدي و تعهدي سود هاي انجام تحقیق ، محتواي )1389هاشمی و همکاران، (شده در بورس اوراق بهادار غیرعادي و تعیین ارزش شرکتهاي پذیرفته

، رابطه بین اقالم )1385مازار یزدي و همکاران، عرب(اطالعاتی جریانهاي نقدي و تعهدي در بازار سرمایه ایران بینی جریانهاي نقدي اقالم تعهدي و پیش ،)2009، 9همکاران و فرهیرشلی( تعهدي، جریانهاي نقدي و بازده سهام

اقالم .ارزش اطالعاتی هستند دهند که اقالم تعهدي داراي ان مینش ...........و )10،2007همکاران بروچت و( آیندهارقام وجه کنند، زیرا مشکالت زمانبندي و نبود انطباق نهفته در تعهدي نقش مهمی در فرایند ارزشگذاري بازي می

که مدیران با توجه به ذهنی اما اتکاپذیري و مفید بودن اقالم تعهدي مورد تردید است؛ چرا .دهند نقد را کاهش میشده شده را سازگار با اصول پذیرفته وردي بودن این اقالم، قادرند آنها را دستکاري کنند تا سود گزارشآو بر

نظر در مورد سودمندي اقالم تعهدي در رو با وجود اتفاق ایناز . حسابداري و مطابق میل خود تعدیل کنند ).1385مازار یزدي و همکاران، عرب(ها، مخالفانی در بین صاحبنظران وجود دارد گیري ها و تصمیم بینی پیش

)Cash flow( نقد وجوه جریان

تحلیل نقدي عملیاتی آتی درجریانات استفاده از واحد اقتصادي است و حیاتی هر منابع مهم و وجه نقد ازمعیار براي جریانهاي نقدي 4در پژوهش هاي مربوط به جریانهاي نقدي .ي جدید مالی نیز روبه افزایش استها

سرمایه ، جریانهاي نقدي ، جریان نقدي بعد از)مشابه سودنقدي( سرمایه درگردش عملیاتی : استفاده شده است ). 1388شریعتی ایوري ، ( نقدي کلگذاریها و تغییر خالص در جریانهاي

بیانگر ،باشد اهمیت با و مثبت عملیاتی هاي فعالیت توسط شده فراهم نقد وجوه جریان خالص چنانچه

پرداختهاي دون استقراض،ب باشد تا می خود داخلدر کافی نقد ایجاد وجوه به قادر تجاري واحد که است آن عملیاتی هاي فعالیت توسط شده فراهمنقد وجوه جریان خالص چنانچه مقابل در. دهد انجام را خود ضروري

.باشد نمی خود درون در نقد وجوه ایجاد به قادر تجاري واحد که است آن بیانگر، منفی باشد یا و اهمیت کم وعرب مازاریزدي (نماید سهام فروش و صدور یا به استقراض مبادرت باید می خود پرداختهاي انجام براي لذا

.)1385، همکاران

9- Hirshleifer et al 10- Brochet et al

5

از حاصل وجه پرداخت یا دریافت زمان به توجه بدون مالی رویدادهاي تعهدي، حسابداري سیستم در

سود که نمود ادعا توان می تعهدي سیستم در اساس، این بر .دشون می گزارش و ثبت وقوع زمانر د آنها، جزء مکمل حسابداري سود تعیین در زنی تعهدي جزء بلکه نبوده، برابر نقدي هاي جریان با همواره حسابداري

سیستم در مستتر فرضی سود، اجزاي بودن شونده جمع فرض معتقدند نظران صاحب از برخی .تاس نقدي

تک جمع با و کل درآمد درآمدها، تک تک جمعبا که دارد می بیان فرض این. تاس تعهدي حسابداري

هیچ ،نبنابرای. شود می محاسبه خالص سود کل درآمد از کل هزینه کسر از و تعیین کل هزینه ها، هزینه تک

اتادبی به توجه با اسلون مقابل در .ندارد وجود ) تعهدي و نقدي جزء( سود اجزاي بین برتري و رجحان گونه

زیادي میزان به نقدي هاي جریان به نسبت تعهدي اقالم چون که کند می استدالل مالی هاي صورت تحلیل

یا و گیرد قرار مدیر اختیاري اهداف تأثیر تحت که دارد وجود بیشتري احتمال و است گرایی ذهنی داراي

درنقدي هاي جریان شود، می تکرار آتی هاي دوره در ندرت به که باشد عادي غیر تعهدي اقالم شامل ).1999، 11بارث و همکاران( دارد بیشتري کنندگی بینی پیش توانتعهدي اقالم با مقایسه

12شرکت عملکرد

ت به منظور اخذ نتایج عملیا منظور از سنجش عملکرد شرکت ها ارزیابی کلی از وضعیت مالی وآن عملکرد نسبی لحاظ مالی وابسته به این است که موفقیت یک شرکت از سالمت و. تصمیمات منطقی می باشد

: نسبت به رقبایش به دو دلیل مهم است عملکرد نسبی یک شرکت. نسبت به رقبایش چگونه عمل می کندشرکت اول اینکه سرمایه گذاران و اعتبار دهندگان معموال هنگام تصمیم گیري در مورد اینکه چگونه سرمایه خود را

دوم اینکه عملکرد نسبی یک شرکت نسبت . مقایسه می کنند شرکت هاي رقیب را تخصیص دهند، عملکرد مالیبنابراین شناخت ).1388، شریعتی ایوري( هیئت مدیره باشد م در تعیین پاداشبه رقبایش ممکن است یک عامل مه

.عواملی که با استفاده از آنها به عملکرد مطلوب شرکت پی ببریم، ضروري به نظر می رسد

تحقیق پیشینه به بررسی اینکه آیا قیمت هاي سهام به طور کامل منعکس کننده اطالعات اقالم تعهدي و ) 1996(اسلون

وي در .پرداخت 1962-1991ساله جریان وجوه نقد در ارتباط با سود آوري آتی می باشد، دریک دوره سی .بین اقالم تعهدي و بازده آتی سهام رابطه منفی مشاهده نمودتحقیق خود

11- Barth et al

Firm Performance -12

6

نظرگرفتن در بازده غیرعادي آتی سهام با بررسی رابطه بین اقالم تعهدي و در) 2002(13دایچو ودیچو جریانات نقدي که اقالم تعهدي رابطه معکوسی با بازده غیرعادي آتی سهام ود جریانات نقدي عملیاتی دریافتن

.رابطه مستقیمی با بازده غیرعادي آتی سهام دارند بررسی قرار در ارزیابی عملکرد شرکت مورد سود را نقش جریانات نقدي و) 2005( 14الخداش العطار و

جریانات نقدي داراي محتواي اطالعاتی براي پیش بینی نتایج بدست آمده نشان می دهد که اقالم تعهدي و .نددادشرکت عملکردارزیابی در جریانات نقدي عملیاتی نسبت به سود شاخص بهتري وبازده غیر عادي سهام هستند

.می باشد نقدي جریانات نظرگرفتن در از بعد حتی که دریافتند تحقیقی طی )2006(15 همکاران و ژائویانگ

.دهند می نمایش آتی عادي غیر بازده با داري معنی ارتباط تعهدي اقالم اجزاي رشد فروش و عملیاتیدر پژوهشی با عنوان سود، جریانهاي نقدي و ارزش ذاتی شرکت، اهمیت ) 2007( 16سابرامانیام و همکاران

نتایج پژوهش نشان می . نسبی سود و جریانهاي نقدي عملیاتی را در ارزیابی شرکت مورد آزمون قرار داده است . دهد که سود تعهدي نسبت به جریانهاي نقدي عملیاتی برتري دارد

سود به نسبت تعصب فرضیه به توجه با قاعده خالف تعهدي اقالم تبیین به ) 2007(17ژانگ و شی به نسبت تعصب از قاعده ناشی خالف تعهدي اقالم که کند می پیشنهاد سود به نسبت تعصب فرضیه .پرداختند و اقالم تعهدي بین منفی يرابطه که نتیجه رسیدند این به و است سرمایه گذاران توسط شده گزارش سودهاي

.گردد می بازار کارایی شدن مخدوش که موجب شده عادي غیر بازده ایجاد باعث آتی بازدهپژوهشی با عنوان اقالم تعهدي، جریان وجوه نقد و مجموع بازده سهام به در )2009(شلیفر و همکاران رهی

اقالم تعهدي نتایج تحقیق نشان می دهد که . بررسی رابطه اقالم تعهدي و جریان وجوه نقد با بازده سهام پرداختند .رابطه منفی و جریان وجوه نقد رابطه مثبت با بازده سهام دارد

دنبال بررسی این موضوع است که آیا اقالم تعهدي بازده غیرعادي را در پژوهش خود به ) 2010(18چن مایه نتایج پژوهش وي نشان می دهد که با توجه به مدت زمان سر. یا جریان وجوه نقد توضیح می دهندبهتر

در یک دوره سرمایه . گذاري جریان نقدي یا اقالم تعهدي هرکدام می توانند بهتر بازده غیرعادي راگزارش کنند

Dechow and Dichev -13

14- AL- Attar and AL- Khadash 15- Zhaoyang, et al

Subramanyam, et al -16 Zhang Shie and -17

Chen -18

7

اما در دوره سرمایه گذاري کوتاه . گذاري طوالنی مدت اقالم تعهدي ممکن است یک عالمت دهنده بهتر باشد .نقدي نقش اصلی را ایفا می کندمدت جریان

رپژوهش خود تحت عنوان اقالم تعهدي ،رشد و عملکرد آتی شرکت به بررسی نقش د) 2012(جنی چو براي یک دوره بازار سرمایه آمریکا جریان وجوه نقد در پایداري سود و بازده هاي آتی در رشد و اقالم تعهدي و

بازده دارایی ونتایج تحقیق نشان می دهد که اقالم تعهدي رابطه معکوس با بازده آتی . یازده ساله پرداخت .غیرعادي سهام دارد

کارایی مین مالی والگو، شیوه تأ در پژوهشی به ارزیابی نقش کیفیت سود بر) 1389(سروش یار صادقی و هدف اصلی پژوهش بررسی . ورس اوراق بهادار تهران پرداختندسرمایه گذاري شرکت هاي پذیرفته شده در ب

ثیر میزان تامین تعیین تأ ، حساسیت سرمایه گذاري به وجوه نقد داخلی وتعهدي در تعیین بازده دارایی ها نقش اقالمآنها به منظور آزمون فرضیه هاي .زار اقالم تعهدي اختیاري می باشدقیمت گذاري با مالی از منابع خارجی بر

1386الی 1377و نمونه بین سالهاي شرکت عض 107اطالعات مالی پژوهش از تحلیل رگرسیون چند متغیره و .بازده دارایی رابطه منفی وجود دارد به این نتیجه رسیدند که بین اقالم تعهدي و استفاده نمودند و

در نقدي عملیاتی جریانات و قاعده خالف تعهدي اقالم افزاینده اطالعاتی محتواي) 1390(بختیاري سود اجزاي با سهام بازده ارتباط و بررسی قرارداد مورد تهران را بهادار اوراق بورس در شده پذیرفته هاي شرکت

محتواي از حاکی تحقیق نتایج. مورد آزمون قرار دادا ر1386 تا 1379 دوره طی اي رتبه هاي مدل از استفاده را با، اقالم تعهدي است کل رویکرد در یکدیگر بر عادي غیر تعهدي اقالم و عملیاتی نقدي افزاینده اطالعاتی جریانات

و عملیاتی نقدي است که جریانات آن از نتایج حاکی ، گردش در سرمایه تعهدي اقالم رویکرد در حالیکه در . ندارند افزاینده اطالعاتی محتواي یکدیگر به نسبت عادي غیر تعهدي اقالم

قالم تعهدي سود پایداري ا بربه بررسی تاثیر چرخه عملیاتی شرکت ها ) 1391(رضائی پیته نوئی قربانی و قرار بررسی مورد 1388 تا 1384 از ساله پنج زمانی دوره طی در شرکت 83تعداد تحقیق این در .ندپرداخت

سودهاي براي پیش بینی بیشتري توانایی سود نقدي اجزاي که است آن از حاکی تحقیق این نتایج. ندگرفت .باشد بیشتر آن نقدي اجزاي که است پایدارتر سودي و دارند آتی

هاي تحقیق فرضیه جریان ثیر اقالم تعهدي ودر ابتدا تأ) 1996(و اسلون ) 1983(مدل میشکین این تحقیق با الگوپذیري ازدر

نظرگرفتن بازده آتی دارایی به عنوان ثیر آنها را با درسپس تأ بازده آتی دارایی بررسی می کنیم و وجوه نقد را بربررسی اقالم تعهدي و جریان وجوه نقد رابازده غیرعادي آتی سهام بررسی می کنیم تا پایداري متغیرکنترلی بر

.کنیم .ثیر معنی داري دارندتی دارایی تأبر بازده آ جریان وجوه نقد اقالم تعهدي و -1فرضیه

8

.دارند ثیر معنی داريآتی سهام تأ بازده غیرعادي بر جریان وجوه نقد اقالم تعهدي و -2فرضیه

نحوه اندازه گیري آنها متغیرهاي تحقیق و مدل ها وجریان وجوه نقد ثیر اقالم تعهدي وتأ) 1996(لون و اس) 1983(با الگوپذیري از مدل میشکین ) 1(در مدل

.ر بازده آتی دارایی بررسی می شودب )1( ROAt+1 = γ0 + γ1 Accrualst + γ2 Cash Flowst + γ3Employee Growtht+ γ4 Sales Growtht + εt+1

بازده آتی با ثابت نگهداشتن )1996(و اسلون ) 1983(نیز با الگوپذیري از مدل میشکین )2( مدل دراستفاده باهمچنین بازده غیرعادي آتی سهام بررسی می کنیم و بر جریان وجوه نقد را اقالم تعهدي وثیر تأ ،دارایی

.مبررسی می کنی را، برآورد می کنند گذاران براي اجزاي سوداز آن پایداري که سرمایه Abnormal Returnt+1= γ0+γ*1ROAt+1+γ*2Accrualst + γ*3Cash Flowst+ γ*4 Sales Growtht + γ*5 Employee Growtht+ ε t+1 )2(

: متغیرهاي وابسته ROAt+1 : بازده دارایی در سالt+1 ه متوسط کل پس ازکسر استهالك ب مدهاي عملیاتیمی باشد که از درآ

.ها بدست می آید دارایی Abnormal Returnt+1 : بازده غیرعادي سهام در سالt+1 تفاوت از است عبارت بازده غیرعاديمی باشد که

احتساب بدون بازده از است عبارت عادي نیز یا انتظار مورد بازده ).عادي(انتظار مورد بازده و واقعی بازده بین

.موردنظر رویداد : متغیرهاي مستقل

Accrualst : اقالم تعهدي عملیاتی در سالt که بصورت زیر محاسبه می شود می باشد : Accrualst= (ΔCurrent Assets - ΔCash - (ΔCurrent Liabilities - Δ Short TermDebt - ΔTax Payables) - Depreciation)/ Average Assets )3 (

ΔCurrent Assets :هاي جاري تغییرات دارایی ، ΔCash: ،تغییرات وجه نقد ΔCurrent Liabilities : تغییراتتغییرات مالیات : ΔTax Payables تغییرات تسهیالت مالی کوتاه مدت، : Δ Short TermDebt بدهی هاي جاري،

ها متوسط دارایی: Average Assets استهالك، : Depreciation قابل پرداختنی، Cash Flowst : گردش وجوه نقد در سالt که از تفاوت بین درآمدها و اقالم تعهدي عملیاتی بدست می آید. : متغیرکنترلی

ROAt+1 : بازده دارایی در سالt+1 می باشد که از درآمدهاي عملیاتی پس ازکسر استهالك به متوسط کل .ها بدست می آید دارایی

9

γ1 :نشان می دهد یداري اقالم تعهدي راپا. γ2 :پایداري جریان وجوه نقد را نشان می دهد . γ*2 :پایداري اقالم تعهدي را نشان می دهد. γ*3 :پایداري جریان وجوه نقد را نشان می دهد.

نمونه آماري تحقیق جامعه و قلمرو زمانی شده در بورس اوراق بهادار تهران در جامعه آماري تحقیق حاضر، شرکتهاي تولیدي پذیرفته

شده استفاده سیستماتیک حذف روش از گیري براي نمونه پژوهش، این در. می باشد 1390تا 1385بین سالهاي هاي شرکت کل دیگر، عبارت به .به عنوان نمونه انتخاب شدند) مشاهده 455( ت شرک 91بر این اساس . است

:اند شده انتخاب نمونه به عنوان باشند، زیر هاي ویژگی داراي که آماري عضو جامعه

.سال باشداسفند هر 29پایان سال مالی آنها شرکتهایی که -1 .بررسی توقف معامله نداشته باشنددوره مورد شرکتهایی که در -2 .تغییر سال مالی نداشته باشند 1390تا 1385شرکتهایی که بین سالهاي -3 .رد نیاز شرکتها در دسترس باشداطالعات مو -4

ها گردآوري داده روش :استفاده از دو روش جمع آوري شده اندداده هاي مورد نیاز این تحقیق با اطالعات و

و ترجمه مقاله التین ،ی باشد از منابع مختلف مانند کتباطالعاتی که مربوط به مباحث تئوریک تحقیق م -1 .جمع آوري شده است، پایگاههاي اینترنتی موجود می باشند که در داخلی مقاالت

بورس اطالعات و داده هاي خام مورد نیاز شرکت ها به منظور بررسی فرضیه هاي پژوهش از طریق سایت -2 در شده پذیرفته هاي شرکت مالی هاي صورت همراه هاي یادداشت ،مالی هاي صورت اوراق بهادار تهران،

براي پردازش اطالعات از نرم افزار شده است و جمع آوري نوین ره آوردو نرم افزار تهران بهادار اوراق بورسEXCELوEVIEWS است شده استفاده.

آمار توصیفی مایش و پردازش اطالعات می آن بخش از آمار است که به جمع آوري، خالصه کردن، نتوصیفی آمار .)1385رنجبران ، ( گیري در وراي آن اطالعات آماري مبادرت ورزد بی آنکه به هر گونه نتیجهپردازد

هايشاخص نظیر؛ توصیفی آمار ابزارهاي از استفاده و جدول ارائه با تا است آن بر تالش درآمارتوصیفی .کند کمک موضوع شفافیت به امر این تا شود، پرداخته تحقیق هايداده توصیف به پراکندگی، و مرکزي

10

تحلیل توصیفی متغیرهاي پژوهش): 1(جدول

میانگین حداکثر حداقل تعداد متغیرانحراف

معیار کشیدگی چولگی واریانس

بازده آتی دارایی

455 210/0- 664/1 501/0 72668/0 005/0 109/0 549/0

بازده غیرعادي آتی سهام

455 23328/0- 22/1 14789/0 15818/0 025/0 966/0 655/0

-953/1 -280/1 100/3 316/2 06/6 75/7 56/3 455 اقالم تعهدي

جریان وجوه نقد

455 88/11- 49/11 11/12 153/1 024/1 651/1- 226/0

حداقل و . با توجه به آماره توصیفی، شاخص پراکندگی این متغیرها در شرکتهاي مختلف کم است براي کل بازده آتی دارایی و بازده غیر عادي آتی سهام . حداکثر مبلغ داده ها جزء جریان وجوه نقد می باشد

تعهدي و کمترین انحراف معیار مربوط بیشترین انحراف معیار مربوط به اقالم . می باشد% 14و % 50جامعه به ترتیب رها و مقایسه آن با توزیع بررسی میزان چولگی و کشیدگی هریک از متغی .باشدبه بازده غیرعادي آتی سهام می

رسد که تمام متغیرهاي پژوهش به صورت نرمال توزیع شده است، زیرا زمانی که قدر مطلق اعداد به نظر مینرمال، چولگی . گی بزرگ باشد می توان نتیجه گرفت که تفاوت زیادي با توزیع نرمال داردمربوط به چولگی و کشید

باال نشان از تراکم اعداد به سمت منفی یا مثبت است و کشیدگی نیز مربوط به کوتاهی و بلندي نمودار توزیع اقالم . ی بلندي دارندبازده آتی دارایی و بازده غیرعادي آتی سهام داراي چولگی مثبت و کشیدگ. باشدمتغیرها می

.جریان وجوه نقد نیز چولگی منفی و کشیدگی بلندي دارند. تعهدي داراي چولگی منفی و کشیدگی کوتاه دارد

11

ترکیبی هاي داده کارگیري به روش تعیین

می انجام لیمر F آزمون تلفیقی، هاي داده روش هاي تابلویی یا داده براي تخمین مدل وانتخاب روش

H1 مخالف فرضیه مقابل در )تلفیقی هاي داده( مبدأها از عرض بودن یکسان H0 فرضیه آزمون، این در. شود بررسی مورد مقاطع که شد مشخص اگر. گیرد می قرار) تابلویی داده هاي روش(مبدأها از عرض ناهمسانی

:لیمر در جدول زیر آمده است Fنتایج آزمون . هستند تابلویی مناسبتر روشهاي ناهمگن بوده،

)همسانی عرض از مبدأ مقاطع(لیمر Fآزمون ): 2(جدول

نتیجه آزمون p-value درجه آزادي Fآماره مدلهاي پژوهش فرضیه صفر

عرض از مبدأ تمامی مقاطع با هم یکسان

است

شودرد می H0 0.000 2 2.7127 1مدل

شودرد می H0 0.000 3 3.1648 2مدل

یافته هاي پژوهشگر: منبع

با توجه به سطح معناداري از جدول فوق نتیجه این آزمون بیانگر این مطلب است که مقاطع مورد بررسی بعد از انتخاب روش داده هاي تابلویی با استفاده از . ناهمگن و استفاده از داده هاي روش تابلویی مناسبتر است

از مدل ) H0(در این آزمون در صورت پذیرفته شدن فرضیه صفر .گیردلیمر، آزمون هاسمن انجام می Fآزمون .شوداز مدل اثرات ثابت استفاده می H0گردد و در صورت رد اثرات تصادفی استفاده می

) انتخاب بین اثرات ثابت و تصادفی (نتایج آزمون هاسمن ): 3(جدول

نتیجه آزمون p-value درجه آزادي آماره خی دو پژوهشمدلهاي فرضیه صفر

در ضرایب تفاوتی سیستماتیک نیست

شودرد می H0 0.000 2 103.6712 1مدل

شودرد می H0 0.000 3 101.8916 2مدل یافته هاي پژوهشگر: منبع

12

گزارش معناداري سطح و است دار معنی ها مدل کدام از هر براي آماره این مقدار دهد می نشان نتایج مدل از کدام هر درصد براي 95 اطمینان سطح در H0 رد فرضیه بیانگر) > p-value 05/0( فوق جدول شده در

.دارد داللت ثابت اثرات از روش استفاده بر بوده، ها

اولي آزمون فرضیهنتایج که مپردازیمی دارایی آتی بازده بر نقد وجوه جریان و تعهدي به بررسی تأثیر اقالم تحقیق اولفرضیه در

:ارائه شده است) 4(نتیجه آزمون آن در جدول شماره

دارایی آتی بازده بر نقد وجوه جریان و تعهدي اقالمتاثیر متغیره نتایج حاصل از رگرسیون چند): 4(جدول

داريسطح معنی tآماره ضریب نام متغیر نوع متغیر

_ _ _ آتی دارایی بازده متغیر وابسته

000/0 024/1 544/3 آلفا مقدار ثابت

متغیرهاي

مستقل

000/0 -303/1 -505/0* اقالم تعهدي

002/0 953/1 077/0* جریان وجوه نقد

_ _ 703/1 دوربین واتسون

F 530/0 _ 000/0آماره

R 831/0 ضریب همبستگی _ _

R Square 692/0 ضریب تعیین _ _

Adjusted R Square

_ _ 691/0 تعدیل شده ضریب تعیین

13

یافته هاي پژوهشگر: منبع .باشدمی 05/0داري برابر با سطح معنی: *

>p-value ) 05/0(جریان وجوه نقد ، اقالم تعهديدهد، متغیرهاي این نگاره نشان میهمانگونه که

دهد که تأثیر متغیر جریان وجوه نقد بر بازده آتی ضریب متغیرها نشان می. دارندبازده آتی دارایی رابطه معناداري باو متغیر اقالم تعهدي رابطه مستقیمرابطه متغیرجریان وجوه نقد . دارایی از سایر متغیرهاي مورد بررسی بیشتر است

لگوي رگرسیون برازش شده معنادار است و با توجه ا F با توجه به مقدار آماره. دنداربازده آتی دارایی معکوسی باآماره دوربین واتسون .دندهرا توضیح میبازده آتی دارایی از تغییرات درصد 2/69این متغیرها به ضریب تعیین،

.گیري کرد که بین متغیرها مشکل خود همبستگی وجود نداردتوان نتیجهباشد، پس میمی 5/2تا 5/1بین چون نیز

دومي آزمون فرضیهنتایج

که یم پردازمیسهام آتی غیرعادي بازده بر نقد وجوه جریان و تعهدي به بررسی تأثیر اقالم دوم فرضیه در :ارائه شده است) 5(نتیجه آزمون آن در جدول شماره

سهام آتی غیرعادي بازده بر نقد وجوه وجریان تعهدي نتایج حاصل از رگرسیون چندمتغیره تأثیر اقالم): 5(جدول

داريسطح معنی tآماره ضریب نام متغیر نوع متغیر

_ _ _ بازده غیرعادي آتی سهام متغیر وابسته

000/0 015/2 870/3 آلفا مقدار ثابت

متغیرهاي

مستقل

001/0 -055/1 -145/0* اقالم تعهدي

000/0 995/1 394/0* جریان وجوه نقد

107/0 615/1 299/0 بازده آتی دارایی متغیر کنترلی

_ _ 763/1 دوربین واتسون

14

F 544/5 _ 000/0آماره

R 767/0 ضریب همبستگی _ _

R Square 589/0 ضریب تعیین _ _

Adjusted R Square 582/0 تعدیل شده ضریب تعیین _ _

یافته هاي پژوهشگر: منبع .باشدمی 05/0داري برابر با سطح معنی: *

) >05/0p-value( اقالم تعهدي و جریان وجوه نقد دهد، متغیرهاي این نگاره نشان میهمانگونه که نقد بر بازده دهد که تأثیر متغیر جریان وجوه ضریب متغیرها نشان می. دارند بازده غیرعادي سهام رابطه معناداري با

و متغیر اقالم مستقیمرابطه متغیر جریان وجوه نقد . از سایر متغیرهاي مورد بررسی بیشتر است غیرعادي سهاملگوي رگرسیون برازش شده ا F با توجه به مقدار آماره. دندار تعهدي رابطه معکوسی با بازده غیرعادي سهام

.دندهرا توضیح می بازده غیرعادياز تغییرات درصد 9/58ها این متغیر معنادار است و با توجه به ضریب تعیین،گیري کرد که بین متغیرها مشکل خود توان نتیجهباشد، پس میمی 5/2تا 5/1آماره دوربین واتسون نیز چون بین

.همبستگی وجود ندارد

پیشنهادات نتیجه گیري وبازده (جریان وجوه نقد بر عملکرد آتی شرکت وقیق که بررسی تاثیر اقالم تعهدي توجه به هدف تحبا

اقالم تعهدي رابطه ي منفی با تحقیق بیانگر آنست که یافته هاي ، می باشد) بازده غیرعادي آتی سهام آتی دارایی وبازده آتی دارایی و بازده غیرعادي همچنین جریان وجوه نقد با و دداربازده غیرعادي آتی دارایی و آتی بازدهضریب اقالم تعهدي کمتر از ضریب جریان وجوه نقد می از دیدگاهی دیگر و مستقیم دارد ي سهام رابطهآتی

شرکت به طورکلی. دي نسبت به گردش وجوه نقد داراین است که اقالم تعهدي پایداري کمتر باشد که حاکی از

، زیرا اقالم خواهند داشت کمتري بازده ، درآینده کنند می گزارش بیشتري اختیاري تعهدي اقالم که هاییدیچو ،)1996(نتایج تحقیقات اسلون با تحقیق هاي افتهی .تعهدي اختیاري قابل تحریف توسط مدیران می باشند

هیرشلیفر و ،)2007( ژانگ شی و، )2006( همکاران و ژائویانگ، )2005(الخداش ، العطار و) 2002(ودایچو

15

پیته و رضائیو قربانی )1390(بختیاري، )1389( صادقی و سروشیار ،)2012( جنی چو ،)2009(همکاران

.سازگاري دارد )1391(نوئی

ه گذاران ، سرمای می توان گفت اقالم تعهدي با بازده غیرعادي آتی سهام تحلیل رابطه ي معکوسدر د وبه شرکت نمی باش، نسبت به افزایش فروش هاي غیرنقدي که متضمن ورود وجه نقد بازار بورس اوراق تهران

در دیگر محققان و اسلون آنچه اساس بر. ، واکنش منفی نشان می دهندهمچنین به انباشت موجودي کاال آنها واکنش نادرست سبب تعهدي، اقالم پایداري از گذاران ناآگاهی سرمایه ،اند داده نشان خود پژوهشهاي

جریانات نقدي نسبت به اطالعات سود شاخص بهتري رادارند که اطالعات محققان اعتقاد بسیاري از .است شدهطریق فعالیت هاي تامین وجه نقد ازدرحقیقت توان شرکت در . ابی عملکرد شرکت فراهم می نمایندبراي ارزی

محل عملیات عادي شرکت بستگی تامین وجه نقد از در حد زیادي به توانایی او سرمایه گذاري یا تامین مالی تافعالیت هاي عمیاتی اش که از شرکتی سرمایه گذاري کنندسهامداران حاضر نیستند در هندگان واعتبارد .دارد

سررسید اطمینان کافی وجود ربهره بدهی هایش د سهام و مورد پرداخت سود در وجه نقد کافی فراهم نمی شود و .ندارد

بررسی مورد را تعهدي اقالم یتکیف، به سرمایه گذاران پیشنهاد می شود که توجه به یافته هاي تحقیق با

، در شرکت هایی زده باال درآیندهبراي کسب باو ندکن لحاظ خود گیري تصمیم هاي مدل رد و داده قرار شود پیشنهاد میهمچنین .جریان وجوه نقد عملیاتی باالیی دارند که اقالم تعهدي پایین وسرمایه گذاري کنند

اتخاد در تحلیلگران مالی از داده، نشان واکنش تعهدي اقالم به تغییرات نسبت بیشتري دقت با سرمایه گذاران

.ندکمک بگیر گذاري سرمایه هاي تصمیم

پیشنهاد می شود که است، شده ارائه متعددي تعاریف تعهدي اقالم درخصوص که این به توجه با آزمونهمچنین و دساز می فراهم را تحقیق از دیگر اي زمینه دیگر رویکردهاي اساس بر متغیر این محاسبه

اوراق بورس در صنایع جداگانه گروه در همچنین و طوالنی تر زمانی دوره هاي براي پژوهش این فرضیه هاي

.انجام شود تهران بهادار

16

: مآخذ منابع و

سود تعهدي اقالم پایداري بر شرکتها عملیاتی چرخه تاثیر« .)1391.(، ي رضائی پیته نوئی ع وق، قربانی، ،بولو . 91، بهار 46شماره ،سال دوازدهم، دانش حسابرسی، »

با مقایسه در خالف قاعده تعهدي اقالم افزاینده اطالعاتی محتواي بررسی « .)1390.(م ،بختیاري و ح حقیقت، . 90، سال سوم، شماره نهم، بهارنشریه تحقیقات حسابداري ،»عملیاتی نقدي جریانات

جریان هاي محتواي اطالعاتی رابطه بازده غیرعادي سهام و درآمدي بر« .) 1391.(ر . غفاري ، مو ، ایانرسائتیر 5 و 4، شماره ، سال دوازدهمسیاست هاي اقتصادي ، ماهنامه بررسی مسائل ومجله اقتصادي، »نقدي

.79-92، ص 1391و مرداد

.1385سال ،، چاپ اولنشر کتب دانشگاهیاحتمال، آمار و.) 1385. (، ه رنجبران

جریانات نقدي به عنوان معیار هایی براي ارزیابی مقایسه سود و« .)1388(.، بشریعتی ایوري، ع و مشایخیسال اول، شماره ،لنامه علمی پژوهشی حسابداري مالیفص، » عملکرد شرکت با بررسی نقش اقالم تعهدي

. 1-25، ص 88، زمستان 4

محتواي اطالعاتی جریان هاي نقدي و تعهدي در بازار « . )1385. (و رفیعی، ا، ب عرب مازار یزدي، م، مشایخی . 99 -118، ص 1385، بهار 43، سال سیزدهم، شماره حسابرسی بررسی هاي حسابداري و، »سرمایه ایران

حسابداري و نشریه ،» مبانی نظري رابطه اقالم تعهدي و بازده سهام« .)1389. ( ن ، حمیدیان و د فروغی، .177 – 194 ص ،1389پاییز ،5 شماره ،مدیریت مالی

و مالی تأمین شیوه الگو، بر سود نقش کیفیت ارزیابی« .)1389. ( ا، یار سروش و م ،صادقی ، ع، هاشمی، نشریه تحقیقات حسابداري ،»تهران بهادار بورس اوراق در شده پذیرفته گذاري شرکتهاي سرمایه کارایی

. 89، تابستان 6سال دوم، شماره

AL-Attar , A and AL-Khadash, H.A,(2005), "The effect at contextual factors on the information content of cash flow in explaining stock prices ": The case of Amman stock exchanges , Dirasat , vol.32,NO.2.

Barth, M ., Beaver. w, Hand. J. and.Landsman .w. (1999). "Accruals, Cash Flows and Equity Values " . Review of Accounting Studies. 4(3-4) . pp 205-229 .

17

Chen, Ke. (2010). " Is Cash Flow Realy King? Eearning Quality and Stock Returns". Working Paper September.

Chu. J (2012). "Accruals, Growth, and Future Firm Performance" ,The journal of Finance, www.ssrn.com,2012.

Dechow, P. and I. Dichev.( 2002). “The quality of accruals andearnings: The role of accrual estimation errors”. The Accounting Review 77, 35-59.

Hirshleifer. D., K. Hou and S. Hong Teoh (2009), "Accruals, Cash Flows, and Aggregate Stock Returns " , Journal of Financial Economics, Vol. 91, PP. 389–406.

Mishkin, F.(1983). “A rational expectations approach to macro econometrics: testing policy effectiveness and efficient markets models”. Chicago, IL, University of Chicago Press for NBER.

Shi.L and Zhang.H.(2007). “ Can the earnings fixation hypothesis explain the accrual anomaly?”. Review of Accounting Studies, Vol. 17, Issue 1, 1-21.

Sloan, R. G., (1996). Does stock price fully reflect information in accruals and cash flows about future earnings? The Accounting Review, 71 (3), 289-315.

Sloan, R., and Richard,G. (1996). "Do Stock Prices Fully Reflect Information in Accruals and Cash Flows about Future Earnings". The Accounting Review. 71. pp. 289-315.

Subramanyam, K. R and Venkatachalam. M. (2007). “Earnings, Cash Flows, and Ex Post Intrinsic Value of Equity ”, The Accounting Review. Vol. 82, Iss.2,pp:457-481.

Zhaoyang .Gu and Prem C. Jain . (2006) . “Can the Accrual Anomaly be Explained Away by Operating Cash Flows: A Component Level Analysis”, working paper. Available: http://ssrn.com/abstract.

Abstract Since profit has an important role in company’s performance, thus separating of profit to all cash and mandatory components and the investagation of the effects of each components seems to be necesarry on company’s future returns. The aim of this study is investigate the effects of accruals and cash flows on future performance in companies listed in Tehran Stock Exchange. In this study 91 companies during a period of six years from 1385 - 1390 have been examined. To test the hypothesis the multivariate regression and Hausman and F Lymr test was used. In this study, the investigation of the effects of accruals and cash flow on future return on assets and future abnormal return was performed with Modeling of Mishkin’s Model(1983) and Sloan (1996) was examines. Result of hypothesis suggests that cash flow with future return on assets and future abnormal return have significant positively correlation and accruals with future return on assets and future abnormal return have significant negatively correlation. Thus investments in companies with high cash flow bring high return in the future. Keywords: Accruals, Cash Flow, Corporate Performance.