ตวัอย่าง ถา้ผสมถัว่เมล็ดเรียบสีเหลืองท่ีเป็น homozygous dominance กบัถัว่

เมล็ดขรขุระสีเขียวท่ีเป็น homozygous recessive จะไดล้กู F1 ถา้นํา F1 ผสมกนัเองจง

หา F2 genotype และ F2 phenotype

วิธีทํา 1. สรา้งตาราง Punnet square

2. สรา้งเสน้แบบแตกแขนง (Branching หรือ Forked-Line method)

3. ใชห้ลกัความน่าจะเป็น (Probability) โดยผสมทีละลกัษณะ (monohybrid cross) 1. ตารางพนัเนต (Punnet Square) ของ F2

รุ่นพ่อแม่ (P) : SSYY X ssyy (เมล็ดเรียบสีเหลือง) (เมล็ดขรุขระสีเขียว)

SsYy F1

เซลลสื์บพนัธุ ์F1 SY Sy sY sy

(เมล็ดเรียบสีเหลือง)

F2 Genotype :- เซลลสื์บพนัธุเ์พศผู ้

เซลลสื์บพนัธุเ์พศเมีย SY Sy sY Sy

SY SSYY SSYs SsYY Ssyy

Sy SSYy SSyy SsYy Ssyy

sY SsYY SsYy ssYY ssYy

Sy SsYy Ssyy ssYy ssyy

จากตารางจีโนไทป์มี 9 ชนิด (16 Combinations) คือ 1/16 SSYY 2/16 SsYY 1/16 ssYY 2/16 SSyy 4/16 SyYy 2/16 ssYy 1/16 SSyy 2/16 Ssyy 1/16 ssyy

สตูร หาชนิดจีโนไทป์ = 3n (n = จาํนวนคู่ของ heterozygous gene) เช่น จากกรณีตวัอย่างผสม YySs เขา้ดว้ยกนั จะเห็นว่า n = 2 คือจาํนวนคู่ของ heterozygous gene มี 2 คู่ ดงันัน้จีโนไทป์จึงมี 9 ชนิด (33 = 9) F2 Phenotype

Allele หน่ึงสามารถข่มอีก allele หน่ึงไดท้ัง้หมด 100% ทาํให้

ระดบัการแสดงออกของ heterozygous (Rr) (แดง) เท่ากบั

homozygous (RR)(แดง)

1. Complete dominance

Rr = RR

Allele หน่ึงสามารถข่มอีก allele หน่ึงไดบ้างส่วน ทาํให้

ระดบัการแสดงออกของ homozygous dominance > heterozygous (RR > Rr)

2. Incomplete (partial) dominance

(แดง) (ชมพ)ู

F2

F1

P1 (RED) P2 (WHITE) X

ในกวา้ง ดอกสีแดง กบัใบแคบ ดอกสีขาว ท่ีต่างเป็นพนัธุ ์

แท ้F1 ใบกวา้ง ดอกสีชมพ ูให ้F1 ผสมกนัเอง จงหาลูกท่ีไดเ้ป็นใบกวา้ง ดอกสีชมพ ู

BB RR × bb WW

BB RW (กวา้ง - ชมพ)ู

Bb RW × Bb RW

B – RW

3 4 × 2

4 =

6 16

Allele 2 allele ข่มกนัไม่ลง จึงแสดงออกร่วมกนั เท่า ๆ

กนั เช่น IA เป็น CO – dominance IB

3. CO – dominance

เลือดหมู่ AB

Antigen A IAIB Antigen B

Heterozygous

(tT)

⇓ สงู 190 cm.

4. Overdominance

> Homozygous

(TT)

⇓ สงู 180 cm.

การผสมระหว่างลูกผสม (hybrid) กบัรุ่นพ่อหรือ

แม่ท่ีเป็น homozygous recessive

TT × tt

Tt Back cross

1. ทาํ Test cross ⇒ ใช ้Tester ที่เป็น homozygous recessive (tt)

2. ผสมตวัเอง (Self pollination) ⇒ ในพืช

TT × TT ⇓

TT 100%

Tt × TT

1TT 2Tt 1tt

4 4 4

สูง 75% เตี้ ย 25%

TT × tt Tt (100%) Tt × tt Tt (50%) tt (50%)

การผสมเพ่ือตรวจสอบ Unknown genotype ว่าเป็น

homozygous dominance หรือ heterozygous, เป็น

linked gene หรือ independent gene, โดยนําไปผสม

กบัตวัทดสอบ (tester) ท่ีเป็น homozygous recessive

รุน่พอ่แม่ เมล็ดกลม

RR

เมล็ดขรุขระ

rr

×

รุน่พอ่แม่ เมล็ดกลม

RR

เมล็ดขรุขระ

rr

×

Test cross progenies Rr (เมล็ดกลมทัง้หมด)

Test cross progenies Rr , rr = 1 : 1 (กลม) (ขรขุระ)

RR × rr

Rr (กลม)

พ่อแม่ ตน้สงูไม่มีขน

(TtSs)

เซลลสื์บพนัธุ ์2 แบบ

ลูก

T S O

t s o

ตน้เต้ียมีขน

(ttss)

t s o

t s o

(TS)

(ts)

(ts)

(ts)

ตน้สงูไม่มีขน

(TtSs) 54 ตน้

ตน้เต้ียมีขน

(ttss) 58 ตน้

1 : 1 แผนภาพการผสมลกัษณะพนัธกุรรมท่ีเป็นลิงคยี์น

พ่อแม่

เซลลสื์บพนัธุ ์4 แบบ

(TS)

(Ts)

1 : 1 : 1 : 1

T o

So

T o

so

(tS)

(ts)

t o

So

t o

so

แผนภาพแสดงลกัษณะพนัธกุรรม independent gene (ยีนเป็นอิสระต่อกนั)

ตน้สงูไม่มีขน

(TtSs)

T o

to

S o

so

ตน้เต้ียมีขน

(ttss)

t o

to

s o

so

ตน้สงูไม่มีขน

(TtSs)

T o

to

S o

so

ตน้สงูมีขน

(Ttss)

T o

to

s o

so

ตน้เต้ียไม่มีขน

(ttSs)

t o

to

S o

so

ตน้เต้ียมีขน

(ttss)

t o

to

s o

so

(ts)

t o

so