hmasawnna thar - neitham.in thar/2018/october/ht-17-10-2018.pdf · chhattisgarh state-a all in-dia...

4
Hmasawnna Thar ( A n I n d e p e n d e n t d A I l y n e w s p A p e r ) ___________________ Regd. No. RNI - 40917/89 | Postal Regd. No. MNP - 67 ___________________ Estd. 1984 dC/CCpur : 03874-234234 sp/CCpur : 03874-236747 police staon : 03874-202248 sp Ctrl. room: 03874-233239 dist. Hospital Casualty : 03874-233370 Fire Brigade : 8974 147 799/ 8258 057 887 / 8974 103 600 sp Hotline number: 7085-256-377 Hmasawnna Thar Vol - 34/15 | Churachandpur | email : [email protected] | Phone: +91-3874-236846 | Rs 6/- per copy changer (OctOber) 17, 2018 nilaini (wednesday) GAS NEWS BUNGMUAL INDANE GV Booking: 28 June - 5 July Delivery: 17/10/2018 Time:9am - 12pm Stock: 306 GAS NEWS Agency : SAS Booking :21st. Aug. , 2018 to 11th. sept., 2018 delivery :17-10-2018 (wed) Time : 9AM - ll stock stOCK : 280 @rate:Rs. 998/- GAS NEWS Agency : KIM JOE Booking: 23rd. July , 2018 to 9th. Aug, 2018 delivery :17-10-2018 (wed) Time : 9AM - ll stock Stock : 306 new rate rs.998/- 19 & 5kg available NEWS TOMKIM CHANCHIN LAKTAWI Pastors Confer- ence \hang dingin ccPur: October 18-21, 2018 inkar sung Hotel Raj Imperial, Rajnandgaon, Chhattisgarh state-a All In- dia Wesleyan Pastors Con- ference a um ding a ni a. Hi Conference a \hang ding hin Wesleyan Meth- odist Church of East India (WMCEI) pastor hai chun October 16, 2018 khan Imphal Airport suoksanin Conference neina ding hmun an pan. RFT in Bamboo Fair a huoihawt ding CCPUR: Ropiang Foun- dation Trust (RFT) chun October 24-26, 2018 inkar sung khin YMA Hall, Hmuia Veng, CCPur-ah “Lamka Bamboo Fair 2018” huoihawt a tum. Fair sung hin Bamboo painting competition, Bamboo Es- say Writing Competition le Bamboo Slogan Contest hai um a tih. Hieng Category pathum competition a pathumna chen hai kuomah lawmman Rs. 5000 + Cita- tion; Rs. 3000 + Citation, Rs. 2000 + Citation le Con- solation prize in Rs. 500 + Citation pek ning an tih. Competition a hin CC- Pur District a Class VIII- XII inchuklaihai bakah school kai lo kum 25 hnu- oiting a nuom taphawt \hang thei ning a ta, School pakhat-a inthawk candidate 5 chen \hang thei an tih. Competition-a \hang nuom han October 22, 2018, 5PM chenin RFT Headquarter, 226- Mission Road, Lamka hmunah Ap- plication form lak le peklut thei ning a tih. Essay writing competi- tion Oct. 24, 2018 nei ning a ta, Oct. 25, 2018 in painting competition le Oct. 26, 2018 in Slogan contest um a tih. Women Kisan Day an hmang ccPur: Zani zingkar 10AM khan Pearson a Kris- han Vigyan Kendra (KVK), CCPur-ah Women Kisan Day hmang a ni a, khuol- lienin Dr Kim Simte, Dis- trict TB Officer, CCPur a \hang a, Guest of honour in Elizabeth, Agriculture Of- ficer, CCPur a \hang. Dr Simte chun, nuhmei losinthawtu han hrisel le \ha taka sin an thaw theina dinga an taksa khawm an vawng thienghlim a pawimaw thu a hril. STC BSF huoihawtnain Mini-Marathon Race nei ECI team Aiza- wlah an inzin Dr Fimate in Pherzawl DC le GFOC hai an hmupui Activa Motor inruk nawk CCPUR: Activa motor MN02A-0791 (Black Co- lour) Ratburn College tuol- zawn, lamthlang tienga in\ huta um chu inruk hmang nawk a nih. Ni 2 sung a zawna Activa Motor New lamka area-a inthawka in- ruk hmanga a umna a ni tah. ccPur: |ulna leia Ma- nipur tienga hung suok Mizoram Institute of Medi- cal Education and Research (MIMER) a Director Dr. L. Fimate chu October 16, 2018 khan CCPur-ah a hung inzin a, Pi Mannu- amching, IAS, DC, Pher- zawl District le SDO Par- bung Pu Lalsuong Gangte hai an chengnain ve veah an hmupui bakah Life Cafe auditorium, Rengkai Road, CCPur-ah Ginger Festi- val Organising Committee (GFOC) hai an hmupui. Manipur a hung suok leia hun tawite a nei sung Pher- zawl District sunga sawrkar thawktuhai hmalakna le an sinthaw dan hai hriet a nuom lei le GFOC hai hmalakna a hlawtling pei leia lawmum a ti leia an in- pawlpuina hun hi a buotsai a nih. Dr L. Fimate hin Hma- sawnna Thar Office khawm a hung sir a, MIMER hi India hmarsakbiela chun Medical College \ha le hma\huoitu a la hung ni ngei a beisei thu a hril. Dr Fimate in Pherzawl DC an hmupui huna hin Pherzawl DC Pi Mannu- amching chun harsatna tam tak an tuok haia a hril a, an harsat zuolna chu thawktu indainaw a ni thu Dr Fi- mate hi a lo hril. Hi chun- gthua hin Dr Fimate chun a thei anga anga Minister hai kuoma an tlun ding thu Pherzawl DC hi a hril. SDO Parbung Pu Lal- suong Gangte an hmupui huna chun Pherzawl Dis- trict sunga Development Workd thaw dinga um tasa hai, Solar Plat an hmatien- ga sem an hmatienga Bank hawng tum a ni thu hai Dr Fimate hi a hril. Dr Fimate in Life Café a GFOC hai an pawlpui huna chun HYA Tui\ haphai JHQ \huoituhai le mi pawimaw dang dang hai khawm an \hang tawl. Hi huna Dr Fimate in thu a hrilnaa chun, MIMER chungchang le Hmar hnam ta dinga a thei an ganga hma a lakna hai a hrillang a, GFOC hmalakna inpakum a ti thu, Festival hlawtlingna leiin Tipaimukh-ah Agriculture Revolution ei lo \an der ta a. Hmatieng peia khawm Economic Revolution in rasuok tir tum ei tiu. Chu dign chun Tuivai Leilak khi Mizoram le infepaw vat a ni theina dingin \hang la bawk ei ta, ei zo huna chun ei lohmasuok hai ei zawr suok thei ding a nih tiin a hril a, GFOC in a \ulna naa an hmang dingin Rs. 5,000 a pek. Dr Fimate chun HYA \huoitu hnam ta dinga inpezo tak tak hai hmalak- na khawm lawmum a ti a, Mizoram in YMA a ngai- sang le an za ang khin HYA >>sunzawmna phek 2-ah Manipur LS seat 2-ah BJP hrat a tih: Chief Minister imPhal: Chief Minister Mr N. Biren Singh chun, hung tlung ding kum thar Lok Sabha Election 2019 ah khin Manipur-a seat pahnihai chu BJP-in hratna chang ve ve’ng an tih, tiin a hril a. Centre chun lo thei lova seat pahnihai BJP a hrat ngei ngei theina dinga hma lo la dingin a hung hril niin a hril bawk. Hi thu hi zani ta India Today group-in all India survey an thaw- naa BJP rorelna state haia Chief Minister \ha tak pathumna (3rd) thlang a nina lawmna hunser BJP Manipur State Unit-in lawmpuina a neina huna a hril a nih. BJP Manipur State Unit buotsai lawmna hunser hi City Convention Centre, Imphal-a nei a nih a. BJP ruling partner Naga People’s Front (NPF), Lok Jana Sakti Party (LJP) and North East India Development Party (NEIDP) le National People Party (NPP) a inthawka minister le party member hai khawmin an uop. Mipui pungkhawmhai lai thu hrilin, Chief Minister chun, hnam po po le khawtlangin sawrkar thilthawnahai \ha takin thlawp pei inla chu ei ramah hmasawnna din- ga danglamna siem chu intak naw nih. Manipur ah inthlakthlengna le hmasawnna a um theina ding chun ei renga ei \hangtlang a pawimaw, tiin a hril. “Tu taka ei state-a thil umdan le nidan chu, mipuihaiin politician hai chu khel hril ding, indik naw ding, hlepru ding, lungril kawi ding le fakruk ding chau zawng angin an ngai a. Politician haiin an lo zir naw leiin mipui dem thei an nih nawh. Politician haiin ‘anti-people policy’ hmangin vawitam mipui an lo in- phatsan tah hlak leiin a awm. Tuhin chu politician haiin ringum taka mipuihai ra dinga rawngbawlna hun a nih tah” tiin a hril. Hieng hi thil umdan a ni tah leiin, tuta inthawk chu politician hai chunga mipui ngaidan hi \hiek din- gin politician haiin mipui lakah ring- umna suklang a hun tah. “Politician hai khawmin lampui \ha hrawin, indikna leh hmasawnna dinga dan- glamna an siem thei ti kan suklang tah ding a nih” tiin a hril bawk. Pu Biren chun mipui hmak- huo ngaiin mi po po inkhuongruol taka hma ei sawn theina ding hi a sawrkar ngai pawimaw tak a ni thu a hril a. Abikin, retheina le fak dawn zawngna harsatna leina thil \ha chen thawtuhai siem\hatna le ram awlhai siem\hatna kawngah hma a lak tak tak ding niin a hril. Development scheme tamtak laia pakhat chu Loktak Lake le a kawl vela ram ruok sawr \angkai lova um lien tak hi sawr \angkai dan ding a ni a. Loktak Dil le a kam vela hin acres 60 zeta lien ramruok hmang \angkai lo a la um niin a hril. “Hi ram siem\hatna le tui- hai siem\hatna hin mipui fak ding nga hme seng lo a thar suok ding a nih. Sarkar chun kum 2020 che- nah mania intodel theina ding tawk Nga hme ding siem a tum a nih” tiin Meiteihai hme du tak Nga suk- changtlungna ding thu a hril. >>sunzawmna phek 4-ah ccPur: October 16, 2018, 6AM-8AM inkar sung khan Police Com- memoration Day 2018 hmangna angin Subsidiary Training Centre/Border Se- curity Force, CCPur le Dis- trict Police hai \hangruola huoihawtnain Mini-Mara- thon Race nei a nih. Marathon Race-a hin BSF le District police per- sonnel hai bakah nuhmei le pasal an rengin mi 500 chuong an \hang. Rally hi Mata hmunah Mr Shyam Lal Poonia, IAS, DC, CCPur le Rajesh Ku- mar Mishra, CO, Officiat- ing IG, STC BSF, CCPur han a ruolin an vailiem a, STC BSF, Mualkoi chen tlan a nih. Nuhmei-ah Miss Th. Babina, d/o (L) Deben of Thingkangphai in pakhatna a lak a, Miss Moilunsiam, d/o N. Lalbiakthang of Pearsonmun le Niangsu- ankim, d/o (L) Vungkhan- thang of Khominthang, N. Lamka han pahnina le pathumna an lak. Pasal-ah Kh. Roshan, s/o Kh. Leibakmacha; 2nd Kh. Herojit, s/o Mani le 3rd. L. Rishikesh, s/o L. Kanta in a lak. Mini Marathon-a nuh- mei le pasal-a pathumna chen hai kuomah lawmma- nin Rs.4000, Rs.3000 & >>sunzawmna phek 2-ah MU Registrar i/c dingin David K.Joute imPhal: Manipur Uni- versity Administrator Jar- nial Singh chun Pu David K.Joute chu Manipur Uni- versity Registrsr in-charge sin chel dingin a ruot. Chun, Manipur University teachers 4 hai an sin a in- thawka suspend-a an umna khawm a hlip pek bawk. Chuonghai chu Prof.Aman Yumnam (Economics), Prof.Ng.Nimai (Physics), Prof.M.Ranjit (Mathemat- ics) le Prof.N.Debananda (Bio-chemistry) hai an nih. H& Welness Centre a hung enfel ccPur: Community Mobiliser, Regional Re- search Centre, NE States Mr Imo Singh chu Octo- ber 16, 2018 khan CCPur- ah a hung inzin a, Leisang khuo a Health and Wel- ness Centre a enfel bakah District Hospital, CCPur- ah Community Health le inzawmin IGNOU hnuoia Bridge Course Training, RKS System ngirhmun hai a enfel. Imo singh hi Dr. J. Songoukham Samte, CMO/CCPur ; Zen Ngaih Lun, DPM/NHM le Vung Mary, DCM/NHM han an lo mikhuol a, District Hos- pital-a MS Chamber –ah meeting an nei bawk. Professor 6 \hangin MU Community 14 inthlasuok tah imPhal: Manipur Uni- versity-a student le hotu- hai nuorna leia ni 135 neka sawt buoina le inzawma police-in MU hotu le stu- dent a man 14 hai chu zani khan Chief Minister thut- iem angin Jail a inthawkin insuo an ni tah a. Anni rawi lawmlutna hunser khawm MU Community han an nei nghal bawk. Anni rawi hi September 20 zana Prof Y. Yugindro-in police ah FIR indik lo taka hekin a zieklut leia zanril le a singa police in an man an ni a. October 16 khan Chief Judicial Magistrate, Imphal West, Mr Lamkhanpau Tonsing chun an case hi a sukfel pek a nih. Prof. Y. Yugindro hin indik naw taka FIR a thelut chu Governor kuomah le CM kuomah khawm ngaid- am inhniin Oct. 15 meeting ah a kei kir nawk ding thu CM le MU community hai hmaah a hril a. MU Admin- istrator Jarnial Singh khaw- min Thaw\anni khan kovin a FIR keikir dinga a hril a. A chungah Governor-in action iengkhawm a lak naw ding chun a keikir ding thu a hrila, action iengkhawm lak lo dinga an intiem hnungin a keikir ta a nih. Thaw\anni chen khan hand-cuff inbuntirin MU hotuhai hi medical check up fepui an ni a. Hi thu khawm hi CM-in police hai chungah action lak a ni ding thu a hril a. Police hai chun FIR inziek ang dung- zuia sin an thaw el a ni thu an hril. >>sunzawmna phek 4-ah aizawl: Chief Election Commission of India Om Prakash Rawat inrawinain Election Commission of India (ECI) team chu zan- ikhan Aizawl, Mizoramah an inzin. Om Prakash, Chief Election Commissioner (CEC) of India hi Election commissioners pahni, Sunil Arora le Ashok Lavasa hai bakah Deputy ECI Sudeep Jain, ECI Director General Dhirendra Ojha, ECI Direc- tor Vikram Batra le ECI Sec- retary S.B.Joshi han an zui. Zanikhan ECI team hin Aijal Club-ah Political Party hran hran aiawhai le NGO Coordination Com- mittee hai a hran sen- gin an inpawlpui. Hi zo hin S.B.Shashank, CEO, Mizoram Office, Aizawlah, Mizoram MLA election hung um ding le inzawma insingsat dan chu CEC team kuomah CEO, Mizoram S.B.Shashank chun report a pek. Hi zo hin Aijal Club Conference Hall-ah CEC team le State Nodal Police officer, Central Armed Po- lice Force (CAPF) Nodal Officer, Mizoram sungah Districts 8 a DCs/DEOs le SPs han MLA election hung um ding le inzawma insing- sat dan an thlirtlang bawk. Ui inrutu man ccPur: Zani 11AM khan V. Munhoih, New lamka hmunah H. Thangsuanlian (26), s/o H. Chinzahau of Khominthang Ui chain a intlung chu rukru han an in- ruk a. Hriet a ni le inruola hnawtzui nghal a ni leiin Ui inrutu man a ni bakah Ui khawm hmukir a nih. Ui inrutu hi Thangsu- anlian a ni a, hiengang thil a thaw nawk chun khaw- sunga inthawk hnawtdawk dingin YPA Khominthang Unit chun thu an pek. Tulai hin CCPur khaw- pui sunga rukru an huong intau nawk deu leiin mipui fimkhur zuol thil \ha ning a tih. KLA cadre pahni man imPhal: Senapati Bri- gade hnuoia Jwalamukhi Battalion chun October 15, 2018 khan Kangpokpi Po- lice le \hangruolin KLA cadre pahni an man. Mana um hai chu - Lamkhongam Khongsai, (31), s/o (L) Nguljalen Khongsai r/o KPI Ward No 3, PS –KPI Dist le Laljasei Zasel @ Hesei, (38) S/o Hengul Zasel @ Hesei r/o Chaljang PO -T/Waichong, PS -KPI (Manipur) hai an nih. An kuta inthawk coun- try made pistol 2 man a nih tiin PIB Defence Wing thu- suok chun a hril. Ka sawrkar chu mipui ta dinga ngir a nih: CM imPhal: Chief Minister Mr N. Biren Singh chun, a sawrkar thiltum tak chu mipui hmasawnna ding a ni a. Ka sawrkar chu mipui ta dinga ngir a nih, tiin a hril. “Ka sawrkar chu ‘people’s oriented’ a nih a. Iengtiklai khawm tu lem khawm in- biekna dingin kawng hawng zing a nih” tiin a hril bawk. Hi thu hi zani ta 6th All Manipur Catholic Schools Biennial Games and Sports Meet, 2018, Catholic School, Canchipur-a hril a nih a. Tulaia Manipur University buoina thuah khawm, sawtnawte ah iengi- kim a pangngaiin an hung um nawk ding a nih tiin a hril a. MU community 6 hai leh Oct.15 khan inremna siem nih tain a hril. Catholic Educational Society, Manipur (CESM) hai sinthaw le rawngbawlna inpakin, CESM chun in- chuktirna dingin educational philoshophy le methodol- ogy, reasoning \ha, hman- gaina, zainemna le sakhuo thil hmangin an chuktir niin a hril. Ama chun, Kohran le Sawrkar (polticcal commu- nity) chu mania independent ve ve nisi an thiltum ruok chu mihriem hringnun siem\ hatna ding, mimal nun siem\ hattu dinga um ve ve a nih tiin a hril. “Inpumpekna bovin education a um thei nawh a. Inpumpekna le education chu inchuklaihai ta dingin hlimna le lawmna an tlung ding a nih” tiin a hril a. “Hi inpumpekna le inepkzona bawk hi a nih naupang nuna sin taimakna culture, thaw dan \ha, indikna le ringumna le teirena petu ding chu” tiin a hril bawk. Kohran hai laia um a nih leiin, “Nun inthlakthlengna or danglamna in tlun/siem tah naw chun missionary i nih tah nawh” tiin a tlangpui thuin a hril. A hril peinaa chun, sawrkar chun \halaihai lai investment a thaw a, hmatienga dinga pawimaw tak chu mihriem (human re- source) a nih a tih. Naupang inchuktirna kawngah CESM chu ‘extra mile’ fe dingin a fiel a. Society khawmin naupanghai sin thaw hlutna dam, mani history, culture le tradition ngaina ding dam le mani neka upahai inzana an neina dinga inchuktir dingin a fiel bawk. Kohran-a rawngbawltu Priest le Nun hai chu Mani- pur ta dinga ‘danglamna in- tluntu’ ah a ngai a. Puthiem le Nun hai chu \hangtharhai ta dinga mani nun le thiem- na po po hmangtu an nizie a hril bawk. Chief Miniser chun a hawngna dingin Baloon tamtak an thla suok. Hi huna hin Ministers Th. Shy- amkumar, Losii Dikho le Archbishop of Imphal, Rev. Dominic Lumon hai khawm an \hang. ‘Digital Payment Mela” Nei a nih imPhal: Ministry of Communication & IT, De- partment of Telecommu- nications, Government of India huhoihawtna hnuoiah zanikhan Mini Conference Hall, City Convention Cen- tre Imphal ah ‘Digital Pay- ment Mela in Smart City Imphal for Telecom Retail- ers’ nei a nih. Inaugural Session ah hin, Principal Controller of Communication Accounts Eastern Region Kolkata Mr GK Chin chu Chief Guest a nih a. Hi Mela thiltum tak chu, Imphal khawpui sunga Retailers po po le mipui general population haiin ‘digital payment system’ an uora an hmang theina ding a nih, tiin a hril. “Digitalization System ti chu eletronic delivery system, computer khawl le hmangruohai hmanga pawisa inpekna (payment le receipt) a nih a. Smart City nina chun digital payment system hi a neisa ding a nih. Transaction (pawisa pek le lak) tamtak chu digital sys- tem hin a la them lo, hmang lo a um a. Hi karawng hi suksip ei tum ding a nih. Ei system chu chu fel taka um ding a nih bawk” tiin a hril. A progarm hi ‘Digital India’ hnuoia thaw a nih. A hril dan chun, “Mani- pur ah digital payment sys- tem hmang chu 5% chauh a nei a. Assam chu 12% a ni phak. Eini khawm ei la pung pei ding a na, No.1 ni ei tum ding a nih. Digital Payment System sukhratna ding chun Telecom Service Providers hai an pawimaw. “In customers or clients hai khawm digital payment >>sunzawmna phek 4-ah

Upload: others

Post on 19-Jul-2020

11 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Hmasawnna Thar - neitham.in Thar/2018/October/HT-17-10-2018.pdf · Chhattisgarh state-a All In-dia Wesleyan Pastors Con-ference a um ding a ni a. Hi Conference a \hang ding hin Wesleyan

Hmasawnna Thar( A n I n d e p e n d e n t d A I l y n e w s p A p e r )

___________________ Regd. No. RNI - 40917/89 | Postal Regd. No. MNP - 67 ___________________

Estd. 1984dC/CCpur : 03874-234234 sp/CCpur : 03874-236747

police station : 03874-202248 sp Ctrl. room: 03874-233239

dist. Hospital Casualty : 03874-233370 Fire Brigade : 8974 147 799/

8258 057 887 / 8974 103 600sp Hotline number:

7085-256-377

Hmasawnna Thar Vol - 34/15 | Churachandpur | email : [email protected] | Phone: +91-3874-236846 | Rs 6/- per copy

changer (OctOber) 17, 2018 nilaini (wednesday)

GAS NEWSBUNGMUAL INDANE GV Booking: 28 June - 5 July Delivery: 17/10/2018 Time:9am - 12pm Stock: 306

GAS NEWS Agency : SASBooking :21st. Aug. , 2018 to 11th. sept., 2018delivery :17-10-2018 (wed) Time : 9AM - till stockstOCK : 280 @rate:Rs. 998/-

GAS NEWS Agency : KIM JOEBooking : 23rd. July , 2018 to 9th. Aug, 2018 delivery :17-10-2018 (wed) Time :9AM-tillstockStock : 306 new rate rs.998/-

19 & 5kg available

NEWS TOMkiMcHANcHIN LAKTAWIPastors Confer-

ence \hang dinginccPur: October 18-21, 2018 inkar sung Hotel Raj Imperial, Rajnandgaon, Chhattisgarh state-a All In-dia Wesleyan Pastors Con-ference a um ding a ni a. Hi Conference a \hang ding hin Wesleyan Meth-odist Church of East India (WMCEI) pastor hai chun October 16, 2018 khan Imphal Airport suoksanin Conference neina ding hmun an pan.

RFT in Bamboo Fair a huoihawt dingCCPur: Ropiang Foun-dation Trust (RFT) chun October 24-26, 2018 inkar sung khin YMA Hall, Hmuia Veng, CCPur-ah “Lamka Bamboo Fair 2018” huoihawt a tum. Fair sung hin Bamboo painting competition, Bamboo Es-say Writing Competition le Bamboo Slogan Contest hai um a tih. Hieng Category pathum competition a pathumna chen hai kuomah lawmman Rs. 5000 + Cita-tion; Rs. 3000 + Citation, Rs. 2000 + Citation le Con-solation prize in Rs. 500 + Citation pek ning an tih.

Competition a hin CC-Pur District a Class VIII-XII inchuklaihai bakah school kai lo kum 25 hnu-oiting a nuom taphawt \hang thei ning a ta, School pakhat-a inthawk candidate 5 chen \hang thei an tih. Competition-a \hang nuom han October 22, 2018, 5PM chenin RFT Headquarter, 226- Mission Road, Lamka hmunah Ap-plication form lak le peklut thei ning a tih. Essay writing competi-tion Oct. 24, 2018 nei ning a ta, Oct. 25, 2018 in painting competition le Oct. 26, 2018 in Slogan contest um a tih.

Women Kisan Day an hmang

ccPur: Zani zingkar 10AM khan Pearson a Kris-han Vigyan Kendra (KVK), CCPur-ah Women Kisan Day hmang a ni a, khuol-lienin Dr Kim Simte, Dis-trict TB Officer, CCPur a \hang a, Guest of honour in Elizabeth, Agriculture Of-ficer, CCPur a \hang. Dr Simte chun, nuhmei losinthawtu han hrisel le \ha taka sin an thaw theina dinga an taksa khawm an vawng thienghlim a pawimaw thu a hril.

STC BSF huoihawtnain Mini-Marathon Race nei ECI team Aiza-wlah an inzin

Dr Fimate in Pherzawl Dc le GFOc hai an hmupui

Activa Motor inruk nawk

CCPur: Activa motor MN02A-0791 (Black Co-lour) Ratburn College tuol-zawn, lamthlang tienga in\huta um chu inruk hmang nawk a nih. Ni 2 sung a zawna Activa Motor New lamka area-a inthawka in-ruk hmanga a umna a ni tah.

ccPur: |ulna leia Ma-nipur tienga hung suok Mizoram Institute of Medi-cal Education and Research (MIMER) a Director Dr. L. Fimate chu October 16, 2018 khan CCPur-ah a hung inzin a, Pi Mannu-amching, IAS, DC, Pher-zawl District le SDO Par-bung Pu Lalsuong Gangte hai an chengnain ve veah an hmupui bakah Life Cafe auditorium, Rengkai Road, CCPur-ah Ginger Festi-val Organising Committee (GFOC) hai an hmupui. Manipur a hung suok leia hun tawite a nei sung Pher-zawl District sunga sawrkar thawktuhai hmalakna le an sinthaw dan hai hriet a nuom lei le GFOC hai hmalakna a hlawtling pei leia lawmum a ti leia an in-pawlpuina hun hi a buotsai a nih. Dr L. Fimate hin Hma-sawnna Thar Office khawm a hung sir a, MIMER hi India hmarsakbiela chun Medical College \ha le hma\huoitu a la hung ni ngei a beisei thu a hril. Dr Fimate in Pherzawl DC an hmupui huna hin Pherzawl DC Pi Mannu-amching chun harsatna tam tak an tuok haia a hril a, an harsat zuolna chu thawktu

indainaw a ni thu Dr Fi-mate hi a lo hril. Hi chun-gthua hin Dr Fimate chun a thei anga anga Minister hai kuoma an tlun ding thu Pherzawl DC hi a hril. SDO Parbung Pu Lal-suong Gangte an hmupui huna chun Pherzawl Dis-trict sunga Development Workd thaw dinga um tasa hai, Solar Plat an hmatien-ga sem an hmatienga Bank hawng tum a ni thu hai Dr Fimate hi a hril. Dr Fimate in Life Café a GFOC hai an pawlpui huna chun HYA Tui\haphai JHQ \huoituhai le mi pawimaw dang dang hai khawm an \hang tawl. Hi huna Dr Fimate in thu a hrilnaa chun, MIMER chungchang le Hmar hnam ta dinga a

thei an ganga hma a lakna hai a hrillang a, GFOC hmalakna inpakum a ti thu, Festival hlawtlingna leiin Tipaimukh-ah Agriculture Revolution ei lo \an der ta a. Hmatieng peia khawm Economic Revolution in rasuok tir tum ei tiu. Chu dign chun Tuivai Leilak khi Mizoram le infepaw vat a ni theina dingin \hang la bawk ei ta, ei zo huna chun ei lohmasuok hai ei zawr suok thei ding a nih tiin a hril a, GFOC in a \ulna naa an hmang dingin Rs. 5,000 a pek. Dr Fimate chun HYA \huoitu hnam ta dinga inpezo tak tak hai hmalak-na khawm lawmum a ti a, Mizoram in YMA a ngai-sang le an za ang khin HYA >>sunzawmna phek 2-ah

Manipur LS seat 2-ah BJP hrat a tih: Chief MinisterimPhal: Chief Minister Mr N. Biren Singh chun, hung tlung ding kum thar Lok Sabha Election 2019 ah khin Manipur-a seat pahnihai chu BJP-in hratna chang ve ve’ng an tih, tiin a hril a. Centre chun lo thei lova seat pahnihai BJP a hrat ngei ngei theina dinga hma lo la dingin a hung hril niin a hril bawk. Hi thu hi zani ta India Today group-in all India survey an thaw-naa BJP rorelna state haia Chief Minister \ha tak pathumna (3rd) thlang a nina lawmna hunser BJP Manipur State Unit-in lawmpuina a neina huna a hril a nih. BJP Manipur State Unit buotsai lawmna hunser hi City Convention Centre, Imphal-a nei a nih a. BJP ruling partner Naga People’s Front (NPF), Lok Jana Sakti Party (LJP) and North East India Development Party (NEIDP) le National People Party (NPP) a inthawka minister le party member hai khawmin an uop. Mipui pungkhawmhai lai thu hrilin, Chief Minister chun, hnam po po le khawtlangin sawrkar

thilthawnahai \ha takin thlawp pei inla chu ei ramah hmasawnna din-ga danglamna siem chu intak naw nih. Manipur ah inthlakthlengna le hmasawnna a um theina ding chun ei renga ei \hangtlang a pawimaw, tiin a hril. “Tu taka ei state-a thil umdan le nidan chu, mipuihaiin politician hai chu khel hril ding, indik naw ding, hlepru ding, lungril kawi ding le fakruk ding chau zawng angin an ngai a. Politician haiin an lo zir naw

leiin mipui dem thei an nih nawh. Politician haiin ‘anti-people policy’ hmangin vawitam mipui an lo in-phatsan tah hlak leiin a awm. Tuhin chu politician haiin ringum taka mipuihai ra dinga rawngbawlna hun a nih tah” tiin a hril. Hieng hi thil umdan a ni tah leiin, tuta inthawk chu politician hai chunga mipui ngaidan hi \hiek din-gin politician haiin mipui lakah ring-umna suklang a hun tah. “Politician hai khawmin lampui \ha hrawin,

indikna leh hmasawnna dinga dan-glamna an siem thei ti kan suklang tah ding a nih” tiin a hril bawk. Pu Biren chun mipui hmak-huo ngaiin mi po po inkhuongruol taka hma ei sawn theina ding hi a sawrkar ngai pawimaw tak a ni thu a hril a. Abikin, retheina le fak dawn zawngna harsatna leina thil \ha chen thawtuhai siem\hatna le ram awlhai siem\hatna kawngah hma a lak tak tak ding niin a hril. Development scheme tamtak laia pakhat chu Loktak Lake le a kawl vela ram ruok sawr \angkai lova um lien tak hi sawr \angkai dan ding a ni a. Loktak Dil le a kam vela hin acres 60 zeta lien ramruok hmang \angkai lo a la um niin a hril. “Hi ram siem\hatna le tui-hai siem\hatna hin mipui fak ding nga hme seng lo a thar suok ding a nih. Sarkar chun kum 2020 che-nah mania intodel theina ding tawk Nga hme ding siem a tum a nih” tiin Meiteihai hme du tak Nga suk-changtlungna ding thu a hril.>>sunzawmna phek 4-ah

ccPur: October 16, 2018, 6AM-8AM inkar sung khan Police Com-memoration Day 2018 hmangna angin Subsidiary Training Centre/Border Se-curity Force, CCPur le Dis-trict Police hai \hangruola huoihawtnain Mini-Mara-thon Race nei a nih. Marathon Race-a hin BSF le District police per-sonnel hai bakah nuhmei le pasal an rengin mi 500 chuong an \hang. Rally hi Mata hmunah Mr Shyam Lal Poonia, IAS, DC, CCPur le Rajesh Ku-mar Mishra, CO, Officiat-ing IG, STC BSF, CCPur han a ruolin an vailiem a, STC BSF, Mualkoi chen tlan a nih.

Nuhmei-ah Miss Th. Babina, d/o (L) Deben of Thingkangphai in pakhatna a lak a, Miss Moilunsiam, d/o N. Lalbiakthang of Pearsonmun le Niangsu-ankim, d/o (L) Vungkhan-thang of Khominthang, N. Lamka han pahnina le pathumna an lak.

Pasal-ah Kh. Roshan, s/o Kh. Leibakmacha; 2nd Kh. Herojit, s/o Mani le 3rd. L. Rishikesh, s/o L. Kanta in a lak. Mini Marathon-a nuh-mei le pasal-a pathumna chen hai kuomah lawmma-nin Rs.4000, Rs.3000 & >>sunzawmna phek 2-ah

MU Registrar i/c dingin David K.JouteimPhal: Manipur Uni-versity Administrator Jar-nial Singh chun Pu David K.Joute chu Manipur Uni-versity Registrsr in-charge sin chel dingin a ruot. Chun, Manipur University teachers 4 hai an sin a in-

thawka suspend-a an umna khawm a hlip pek bawk. Chuonghai chu Prof.Aman Yumnam (Economics), Prof.Ng.Nimai (Physics), Prof.M.Ranjit (Mathemat-ics) le Prof.N.Debananda (Bio-chemistry) hai an nih.

H& Welness centre a hung enfel

ccPur: Community Mobiliser, Regional Re-search Centre, NE States Mr Imo Singh chu Octo-ber 16, 2018 khan CCPur-ah a hung inzin a, Leisang khuo a Health and Wel-ness Centre a enfel bakah District Hospital, CCPur-ah Community Health le inzawmin IGNOU hnuoia

Bridge Course Training, RKS System ngirhmun hai a enfel. Imo singh hi Dr. J. Songoukham Samte, CMO/CCPur ; Zen Ngaih Lun, DPM/NHM le Vung Mary, DCM/NHM han an lo mikhuol a, District Hos-pital-a MS Chamber –ah meeting an nei bawk.

Professor 6 \hangin MU Community 14 inthlasuok tah

imPhal: Manipur Uni-versity-a student le hotu-hai nuorna leia ni 135 neka sawt buoina le inzawma police-in MU hotu le stu-dent a man 14 hai chu zani khan Chief Minister thut-iem angin Jail a inthawkin insuo an ni tah a. Anni rawi lawmlutna hunser khawm MU Community han an nei nghal bawk. Anni rawi hi September

20 zana Prof Y. Yugindro-in police ah FIR indik lo taka hekin a zieklut leia zanril le a singa police in an man an ni a. October 16 khan Chief Judicial Magistrate, Imphal West, Mr Lamkhanpau Tonsing chun an case hi a sukfel pek a nih. Prof. Y. Yugindro hin indik naw taka FIR a thelut chu Governor kuomah le CM kuomah khawm ngaid-

am inhniin Oct. 15 meeting ah a kei kir nawk ding thu CM le MU community hai hmaah a hril a. MU Admin-istrator Jarnial Singh khaw-min Thaw\anni khan kovin a FIR keikir dinga a hril a. A chungah Governor-in action iengkhawm a lak naw ding chun a keikir ding thu a hrila, action iengkhawm lak lo dinga an intiem hnungin a keikir ta a nih. Thaw\anni chen khan hand-cuff inbuntirin MU hotuhai hi medical check up fepui an ni a. Hi thu khawm hi CM-in police hai chungah action lak a ni ding thu a hril a. Police hai chun FIR inziek ang dung-zuia sin an thaw el a ni thu an hril.>>sunzawmna phek 4-ah

aizawl: Chief Election Commission of India Om Prakash Rawat inrawinain Election Commission of India (ECI) team chu zan-ikhan Aizawl, Mizoramah an inzin. Om Prakash, Chief Election Commissioner (CEC) of India hi Election commissioners pahni, Sunil Arora le Ashok Lavasa hai bakah Deputy ECI Sudeep Jain, ECI Director General Dhirendra Ojha, ECI Direc-tor Vikram Batra le ECI Sec-retary S.B.Joshi han an zui. Zanikhan ECI team hin Aijal Club-ah Political Party hran hran aiawhai le NGO Coordination Com-mittee hai a hran sen-gin an inpawlpui. Hi zo hin S.B.Shashank, CEO, Mizoram Office, Aizawlah, Mizoram MLA election hung um ding le inzawma insingsat dan chu CEC team kuomah CEO, Mizoram S.B.Shashank chun report a pek. Hi zo hin Aijal Club Conference Hall-ah CEC team le State Nodal Police officer, Central Armed Po-lice Force (CAPF) Nodal Officer, Mizoram sungah Districts 8 a DCs/DEOs le SPs han MLA election hung um ding le inzawma insing-sat dan an thlirtlang bawk.

Ui inrutu manccPur: Zani 11AM khan V. Munhoih, New lamka hmunah H. Thangsuanlian (26), s/o H. Chinzahau of Khominthang Ui chain a intlung chu rukru han an in-ruk a. Hriet a ni le inruola hnawtzui nghal a ni leiin Ui inrutu man a ni bakah Ui khawm hmukir a nih. Ui inrutu hi Thangsu-anlian a ni a, hiengang thil a thaw nawk chun khaw-sunga inthawk hnawtdawk dingin YPA Khominthang Unit chun thu an pek. Tulai hin CCPur khaw-pui sunga rukru an huong intau nawk deu leiin mipui fimkhur zuol thil \ha ning a tih.

KLA cadre pahni man

imPhal: Senapati Bri-gade hnuoia Jwalamukhi Battalion chun October 15, 2018 khan Kangpokpi Po-lice le \hangruolin KLA cadre pahni an man. Mana um hai chu - Lamkhongam Khongsai, (31), s/o (L) Nguljalen Khongsai r/o KPI Ward No 3, PS –KPI Dist le Laljasei Zasel @ Hesei, (38) S/o Hengul Zasel @ Hesei r/o Chaljang PO -T/Waichong, PS -KPI (Manipur) hai an nih. An kuta inthawk coun-try made pistol 2 man a nih tiin PIB Defence Wing thu-suok chun a hril.

Ka sawrkar chu mipui ta dinga ngir a nih: CMimPhal: Chief Minister Mr N. Biren Singh chun, a sawrkar thiltum tak chu mipui hmasawnna ding a ni a. Ka sawrkar chu mipui ta dinga ngir a nih, tiin a hril. “Ka sawrkar chu ‘people’s oriented’ a nih a. Iengtiklai khawm tu lem khawm in-biekna dingin kawng hawng zing a nih” tiin a hril bawk. Hi thu hi zani ta 6th All Manipur Catholic Schools Biennial Games and Sports Meet, 2018, Catholic School, Canchipur-a hril a nih a. Tulaia Manipur University buoina thuah khawm, sawtnawte ah iengi-kim a pangngaiin an hung um nawk ding a nih tiin a hril a. MU community 6 hai leh Oct.15 khan inremna siem nih tain a hril. Catholic Educational Society, Manipur (CESM) hai sinthaw le rawngbawlna inpakin, CESM chun in-chuktirna dingin educational

philoshophy le methodol-ogy, reasoning \ha, hman-gaina, zainemna le sakhuo thil hmangin an chuktir niin a hril. Ama chun, Kohran le Sawrkar (polticcal commu-nity) chu mania independent ve ve nisi an thiltum ruok chu mihriem hringnun siem\hatna ding, mimal nun siem\hattu dinga um ve ve a nih tiin a hril. “Inpumpekna bovin education a um thei nawh a. Inpumpekna le education chu inchuklaihai ta dingin

hlimna le lawmna an tlung ding a nih” tiin a hril a. “Hi inpumpekna le inepkzona bawk hi a nih naupang nuna sin taimakna culture, thaw dan \ha, indikna le ringumna le teirena petu ding chu” tiin a hril bawk. Kohran hai laia um a nih leiin, “Nun inthlakthlengna or danglamna in tlun/siem tah naw chun missionary i nih tah nawh” tiin a tlangpui thuin a hril. A hril peinaa chun, sawrkar chun \halaihai

lai investment a thaw a, hmatienga dinga pawimaw tak chu mihriem (human re-source) a nih a tih. Naupang inchuktirna kawngah CESM chu ‘extra mile’ fe dingin a fiel a. Society khawmin naupanghai sin thaw hlutna dam, mani history, culture le tradition ngaina ding dam le mani neka upahai inzana an neina dinga inchuktir dingin a fiel bawk. Kohran-a rawngbawltu Priest le Nun hai chu Mani-pur ta dinga ‘danglamna in-tluntu’ ah a ngai a. Puthiem le Nun hai chu \hangtharhai ta dinga mani nun le thiem-na po po hmangtu an nizie a hril bawk. Chief Miniser chun a hawngna dingin Baloon tamtak an thla suok. Hi huna hin Ministers Th. Shy-amkumar, Losii Dikho le Archbishop of Imphal, Rev. Dominic Lumon hai khawm an \hang.

‘Digital Payment Mela” Nei a nih

imPhal: Ministry of Communication & IT, De-partment of Telecommu-nications, Government of India huhoihawtna hnuoiah zanikhan Mini Conference Hall, City Convention Cen-tre Imphal ah ‘Digital Pay-ment Mela in Smart City Imphal for Telecom Retail-ers’ nei a nih. Inaugural Session ah hin, Principal Controller of

Communication Accounts Eastern Region Kolkata Mr GK Chin chu Chief Guest a nih a. Hi Mela thiltum tak chu, Imphal khawpui sunga Retailers po po le mipui general population haiin ‘digital payment system’ an uora an hmang theina ding a nih, tiin a hril. “Digitalization System ti chu eletronic delivery system, computer khawl

le hmangruohai hmanga pawisa inpekna (payment le receipt) a nih a. Smart City nina chun digital payment system hi a neisa ding a nih. Transaction (pawisa pek le lak) tamtak chu digital sys-tem hin a la them lo, hmang lo a um a. Hi karawng hi suksip ei tum ding a nih. Ei system chu chu fel taka um ding a nih bawk” tiin a hril. A progarm hi ‘Digital India’ hnuoia thaw a nih. A hril dan chun, “Mani-pur ah digital payment sys-tem hmang chu 5% chauh a nei a. Assam chu 12% a ni phak. Eini khawm ei la pung pei ding a na, No.1 ni ei tum ding a nih. Digital Payment System sukhratna ding chun Telecom Service Providers hai an pawimaw. “In customers or clients hai khawm digital payment >>sunzawmna phek 4-ah

Page 2: Hmasawnna Thar - neitham.in Thar/2018/October/HT-17-10-2018.pdf · Chhattisgarh state-a All In-dia Wesleyan Pastors Con-ference a um ding a ni a. Hi Conference a \hang ding hin Wesleyan

Hmasawnna Thar2 changer (OctOber) 17, 2018 nilaini (wednesday) article/health & emPlOyment news

Editorial Boardlalmalsawm sellate: Editor& Publisherroding l. sellate: Jt. Editor Joseph Joute: Co-Editor : Asst. Editorlalsansuok pulamte :Sports lalruotlien dulien: Computer AssistantEdited & Published by Lalmalsawm Sellate at HT Office, Lighthouse Lane, Churachandpur and Printed by him at M/s Express Standard Offset Printers, PKT Street, Central Lamka Churachandpur, Manipur.

Editorial

SUNZAWMNAVAWISUN THUPUIMisuol chun rorelna chu a hrietthiem naw a, amiruok-chu Lalpa zawngtuhai chun thil popo an hrietthiem. Mi pasie indik taka um chu mi hausa khel ringawt a um nek chun a \ha lem. -THUVARHAI 28: 5-6

Bazar bomb rawHun le ni hai a liem pei a. Fur hun a fe liem a, \hal hun ei hmang \an mek. Bar thla ei hang chuongkai ta hin chu boruok a dei \an a, sik le sa an thlakthleng hun lai a nih. Sik le sa inthlakthleng lai hin tlang hrileng a tam nuom hlak. A bikin hritlang khawsik, luna ber bur, insim, hnap intawl, hnarping le inkhul tihai a um nuom hlak. Tlang hrileng hi naupang, tar le awmna (Ashma) nei han an tuorhla bik hlak. Hi lei hin naupang, tar le awmna neihai fimkhur lema enkawl ding a nih. Nau-panghai lem chu kum tawp exam ding, an school kai le an lekha inchuk pawimaw hun bik zuol lai a ni leiin enkawl \ha bik zuol thei seng inla nuom a um. Fak le dawn fimkhur hun le inthuom lum hun lai a ni leiin nu le pa han naupanghai attention ei pek \hat hun lai tak a nih. Hindu Sakhuo zuituhai kutpui Durga Ashtami/Durga Puja le Diwali/Deepavali hai hmang a hung ni nawk ding a ni a, state le UT tinah hieng festival hmang ding le inzawm hin venghimna sin suk khau zuol a nih. India hmarsak biela Assam state a lem chu venghimna sin a hma neka suk khau zuol a nih. Hieng kut hai hi remchanga hmang a, a hmang suol an lo um hlak leia venghimna sin hi suk khau zuol a nih. Diwali kutah lem hin chu Bazar bomb chi hran hran sukpuok, raw\ek le rawmawi chi hran hran hai raw an ni hlak. Hi hun hi mi suol, a bikin helpawl han hun remchanga lain bomb tak tak suk puokna le thil ditum naw thawn-ain an hmang hlak leiin sawrkar ta ding chun veng-himna hi suk khau makmaw a nih. Manipur-ah ngei khawm bazaar bomb raw puok ri nasa tak hi helpawl han thil ditum lo thawnain an hmang hlak. Hi lei hin thina le hliemna tuok khawm an um hlak. Chun, bazaar bomb suk puok, raw\ek le rawmawi raw hai hin kangmei a suk suok hlak bawk. Hi lei hin hiengang huna hin chu inveng fimkhur a \ul zuol a nih. Hi kut hmang sunga thil ditum lo a tlung laka invengna ding tiin zani hmasa khan DC/District Magistrate, Imphal West chun Durga Puja kut hman-gzo a ni hmakhata dingin Imphal West District huop sungah bazaar bomb, raw\ek le rawmawi chi tum tum zawr le raw puok raw khapna thupek (ban orders) an suo. Hi thupek hi mipui le an thil nei hai himna dinga an suo a nih tiin DC/DM, Imphal West District chun a hril. District dang danga DC/DM-hai khawma hien-gang order hi an la hung insuo ve ring a um. Durga Puja nipui chu October 16 & 17 hai an nih. Ei hriet seng ta angin Bazar bomb, raw\ek le raw-mawi raw rim hi a sie hle a, boruok pawrche a siem hlak. Hi boruok hi mihriem le ran hai hriselna sukse theitu a ni leiin zawr le raw khap hi thil awm tak a nih. Bazar bomb, raw\ek le rawmawi raw hi khap ni hlak sienkhawm sakhuona thil le inzawm a ni leiin a raw an um tho tho hlak. Amiruokchu, ban order in-suoa um hin a suknep deu hlak. Hi lei hin zalen taluo a hiengang thil hai hi raw a ni nawna dingin District dang danga DC/DM-hai khawma Fire Crackers zawr le raw khapna order hi insuo ve seng hai sienla thil \ha a ni ngei ring a um. Bazar bomb, raw\ek le rawmawi rawna rim hi Ar-hai lem chun an tuorhla zuol bik a, an pul hlak. Hi lei hin Ar pul hri dangna pakhat chu Fire Crackers raw lo hi a nih. Fire Crackers raw rim hi mihriemhai chun ei la thipui em nawh. Amiruokchu, hritlang a suk pung zuol hlak. Chun, lung natna neihai ta ding khawma a \ha naw hle. An natna a suk zuol sau hlak. Hi lei hin raw a lo ni khawma a taluo a raw ni naw sienla nuom a um. Thil hrim hrim a taluo chu a \ha naw vawng a nih. Hi lei hin Durga Puja le Diwali kut hmang dinghai po po-vin bazaar bomb, raw\ek le rawmawi raw hi a huntak hrie ngei hai sienla nuom a um. Ei Puja laia mi han harsatna an tuok hi phal lo ding a nih. |hal hun hi kangmei suok awlsam hun bik a ni el bakah hritlang tam hun lai a ni leiin kut chi hran hran hmangtu han boruok pawrche siem lo hram ding a nih. Fire Crackers raw rim inleng vel hin hritlang a siem hlak. Hritlang khawsik a inthawk natna hri dang dang a suk suok thei pei bawk. Hi lei hin Christian sakhuo zuituhai khawmin kum hlui inthla zan, Christmas ur-lawkna le kum thar lawm hun haia bazaar bomb raw. Raw\ek raw le rawmawi raw hi bansan thei ta inla nuom a um. Hi thil hi thil \ul lo, a thlawna pawisa hmang ralna le natna hri chi tum tum intluntu a nih. Bazar bomb, raw\ek le rawmawi raw hai hi ei Pathien dit le lawm zawng a ni am ti hi chik taka ei ngaituo nuom a um.

CUltIVAtIOn OF CABBAGe(Zikhlum ching dan)

-Lalhmuok FamhoiteCabbage hi ei ṭawng in iem ana?Ans:Cabbagehihmarṭawngchunzikhlumeitiha,Englishincabbageeitia,HindichunBandhGobhi

antih.BotinicalnamechuBrassicaoleraceaanih.Zikhlumhicruciferousvegetablefamilylaiaṭhangveaniha.ChuonghaichuCaliflower,Brusselsproutslezikhlumhaihiannih.Zikhlumhaihivarietyiemanizatauma,atharinhmachihaiGoldenAcre,PrideofindialePusaMuktaanniha,atlunginhmachihaichuPuaDramHead,DanishBall,LateDrumHeadhaiannih.

1. Zikhlum hi ieng tik huna ching dim ana?Ans:Zikhlum(cabbage)hiramdeileboruokdeideunahmunachingchithlaiania.Zo(Hill)boruoklum

taluololedeitaluolohmunachunienglaikhawmchingtheizinganih.KumkhatsunghunbihmunthumaṭheinlahienganghinJunetoJuly,AugusttoSeptember,OctobertoNovember.AbikinManipurboruoklumtaluololedeitaluoloahinchuienglaikhawmzikhlumanchingtheizinga,bazarakhawminchawkdingaumzinganih.

2. Ieng ang pil am a ṭha nuom deu tak a?Ans:Pilinphitawl,pilṭhalephaiphininpawlnahmunlehmunhnawngnahmunaaṭhanuomdeu

tak.Zikhluomchiinsohmasakphawtdingania,ansonadingpilkhainpawnatukdurdapdingani.Bawngekdurlepilṭhachawkpawla,achunginzawlzatahuotruolzetainsochaudinganih.Zikhlumhinhnuoihangamamawtamhlea,aphunsawnhunahakhursuotzeta,bawngekduramanih,compostpitlechawkpawlzetaphunchaudinganih.PhunsawnhnungthlakhatvelahUrea,SPleMOPchawkpawlthlaikungtawklovinavelintlawmtetephulkuola,achungpilavurkuol nawk ding anih.

3. thilhring fase theitu lakah ieng anga inveng dim a na?Ans:TuktulunglethilhringahnafatuanumchunMalathion50ECakâpdinganih.Chun,abulhmawn

dingleahnaṭawldingvengnadinginAgromycinorSteptomycinakâpdinganih4. Zikhlum hi sangngam khatah iengzam a thar thei a?

Ans:Zikhlumhi sangamkhatahkungsingkhatphun theiangangaianiha, thlahni sungchauvinsangngamkhatahzikhlumsingkhatithartheitinaana,hlumkhataRs.8/-inilozawrchunthlahnisungchauinRs.80,000/-inchawktheitinaanichu.

5. Anleh zikhlum hi mihriem ta ding a ṭhatna mi zuk hril ta?Ans:Zikhlum(cabbage)himihriemtadinginaṭhatnaleṭangkainahrildingtamtakauma,hmeding

inhniktakelanibakahhriselnadingaṭangkaitakanibawk.Zikhlumhizeu,butlesaladasiemasuonglovaaselahmetheianih,asuongnaatuikhawmdamdawiaṭangkaitakanihnghalbawk.ZikhlumhinVitaminA,B1,B2,B6bakahVitaminCleEapairawnbawk.Chun,Follicacid,Sodium,Potassium,Calcium,Magnesium,Iron,Phosphorus,Chlorineakawlsabawk.Chun,zikhlumhinDiabetes,Heartdiseaselethautaluodingavenga,Complexionleenergyasiemṭhabawk.TaksalethisenCancertadinglephingpuinadamdawiadinginaṭhabawk.HiengbakakhawmhinBloodpressurelethisentlasamaṭhangpuibawkanih.

5thOct.,2018Rengkai

Jaswant Singh naupa Manvendra in Congress a zawm dingJaiPur: Veteran BJP leader Jas-want Singh naupa Manvendra Singh chun Congress party zawm dingin thutlukna a siem tah. Mr Manvendra Singh hi MLA ni lai mek a ni a, thla hmasaa Barmer hmuna ‘Swabhiman Rally’ a nei huna thu a hrilnaah BJP a inthawk an ban ding thu a lo puong ta sa hrim a ni a. Vawisun hin New Delhi hmunah official in Congress party a zawm ding niin Rajasthan Pradesh Congress Committee President Sachin Pilot chun a hril. Ama ruol hin a nuhmei Chitra Singh khawmin Congress a zawm ve nghal beisei a nih. Rajasthan hi December 7, 2018-a Assembly Election nei ding an ni

a. Mr Manvendra Singh in BJP a suoksan hin an party-ah nghawng a neinaw ding thu BJP chun an hril

a, Rajputs hai votes chu BJP in an la nei vawng niin Parliamentary Affairs Minister Rajendra Rathore chun re-porters hai kuoma a hril. Manvendra Singh hi kum 2013 Assembly election a khan Sheo A/C a inthawk BJP ticket-a MLA dinga thlangtling a nih. Kum 2014 Lok Sabha election-a khan BJP chun a pa Jaswant Singh hi ticket an pek nuom naw a, sienkhawm Independent in a ntgir tho a, amiruok-chu Congress a inthawk BJP zawm Sonaram a lo hne zonaw a nih. Kum 2014 Lok Sabha Election-a Jaswant Singh party ticket pek a ninaw khan Rajput hnam hai lung a sukawinaw hle a nih.

MJ Akbar ban dingin President an ngenNcW in complaint pakhat khawm a la dawng nawh: Rekha Sharmanew delhi: #MeToo movement fe meka Editor hlui le Union Minister MJ Akbar chunga sex thila suk-buoia intumna siemtu nuh-mei journalist hai chun Mr MJ Akbar chu inban dingin an phut bakah President Ram Nath Kovind kuomah lekha thawnin, Mr MJ Ak-bar chu minister a ninaa in-thawk ban dingin an ngen. President kuomah min-ister ban dinga ngenna siemtu hai hi Nuhmei journalist pawl inthlung-khawmna Network of Women in Media an nih. #MeToo campaign a intumna siemtu laia jour-nalist Priya Ramani chu zani hmasa khan Minister hin criminal defamation

case a siem khum a. Crimi-nal defamation case siema um hi nuhmei hai chunga suol thawna puongzartu hai vau dei tumna a nih tiin NWMI chun an intum a, Ramani chunga case file-a um khawm hnawl dingin an ngen bawk a nih. Hieng laizing hin Na-tional Commission for Women (NCW) Chairper-son Rekha Sharma chun,

#MeToo campaign le inza-wm hin NCW chun, NCW in complaint petu nuhmei hai zieka an harsatna int-lun a, an ni tienga inthawk \hangpui dinga a tiem ni 5 a liem hnung khawmin com-plaint pakhat khawm a la dawng naw thu a hril. Harsatna tuok com-plaint peluttuhai legal tien-ga \hangpui an ni ding thu puongzar a ni hnung khaw-

min tuchena hin tukhaw-min an mi la hung pan naw a nih tiin Rekha Sharma chun a hril a, \hangpui din-ga an min hung pan naw na nana chun complaint petu hai hin dan anga bawzui an nuom le nuomnaw khawm kan hrietpui nawh. Com-plaint petu hai statement a \ul leiin, Suo Moto inquiry khawm \an thei a ni nawh tiin a hril bawk. Chawlkarhni vel liemta khan a bikin film and televi-sion le media organisation tum tuma nuhmei hai chun an thawkna hmuna sex thila sukbuoi niin MeToo hashtag hnuoia social media-ah an thil tuok hai an puonglang tawl a nih.

Bihar-a District 23-a Blocks 206 hai khaw \hal in a sukbuoi a puongPatna: Bihar sawrkar chun a state sunga districts 23 haia Blocks 206 hai chu khaw \hal in a sukbuoi (drought hit) in a puong. Zani hmasa zana Chief Minister Nitish Kumar in-rawinaa high-level meet-ing nei huna rel dung-

zuia hieng blocks 206 hai hi khaw \hal in a sukbuoia puong a nih. Hieng khaw \hal in a sukbuoina blocks hai hi state sawrkarin \hangpuina a pek ding bakah Loneitu han cooperative loans an lak hai bakah land revenue

tax, irrigation le electric-ity charge dawlna khawm hieng blocks haia hin la chawlsan hri a ni ding a nih. Khuo in\hal leia har-satna tuok loneituhai chu Agriculture department in immediate relief in subsidy in diesel le thlaichi peng a

ta, crop insurance hnuoiah assistance an hmu bawk ding a nih. Hi le inzawm hin lo-neitu khaw in\hal leia har-satna tuok hai chu October 31, 2018 chena in register dingin sawrkar chun an hri-ettir.

hi inva ve dingin mipui hai a ngen a. HYA in Ambulance project an nei chu thil \ha tak a ni leiin a thei ang anga hma a lak ve ding thu a hril. Hun hmangna Pu Lalhrietzing, Vice President, HYA Tui\haphai JHQ khawma thuhrilna hun hmangin Ambu-lance project chungchang le hmalak dan hai hrillangna a nei. GFOC President Pu Lalringum Inbuon chun Ginger Festival le inzawma hmalakna le hmasawnna um pei hai chungchang, Manipur sawrkarin Aithing herna khawl a hung pek hai chunchang a hrillang a. GFOC chun MLA or Party politics a ditnaw a, development poltics a dita, a ngirsan a ni bawk tiin a hril. GFOC Treasurer Pu Lalhmunsang chun, ei Aithing lâkkhâwm hai po po kha tam hle sienkhawm vângduoina leiin 15 metric tons vêl chu a sie vawng a, sienkhawm sawrkar tieng leh thei ang anga indâwr tuo peiin hung thung theia a um thu a hril. Hun tawpah Dr Lalkhawlien Pulamte in \awng\ainain hun a khar. Hi zo hin Dr Fimate chu Imphal tieng a pan nawk nghal.

Dr Fimate in Pherzawl DC le GFOC

Rs.2000 seng inhlan an ni bakah trophy, medal le Certifi-cates inhlan an ni bawk. Chun, nuhmei le pasala 25na chen hai khawm consolation prize inhlan an ni bawk. Lawmman hi Chief Guest Shyam Lal Poonia, DC, CCPur; special guest Sh. T. Khaikhomang, Chief of Pear-sonmun le Sh. L. Khongsai, Addl. SP, CCPur han inhlanna an nei nghal. Chun, school tum tum hai ta dingin quiz le essay writ-ing competition khawm huoihawt a ni bawk a. Donbosco Hr. Secondary School in pakhatna an lak a, Rayturn Colel-ge le Covenant School han pahnina le pathumna an lak.

STC BSF in Mini-Marathon

sex for loan: nuhmei pakhatin bank Officer a vuokdevangere: Karana-taka-a chun nuhmei pak-hatin Bank-ah loan a hni a, Bank officer in Loan le sex inthleng dingin a phut ( Sex-For-Loan) leia an inselbuoi hnungin loan hnitu nuhmei hin Bank officer/manager hi a vuok. Hi thil hi Thaw\anni-a kha Bengaluru-a inthawk km. 260 a hla South Karna-

taka-a Devanagere khawpuia lampui laia tlung a ni a, a vuok lai video hi nasa taka thedar a ni bawk. ANI report in a hril danin bank officer vawtu nuhmei hin loan Rs. 15 lakh a hni a, chu approval pekna dingin bank manager hin sex neipui dingin a phut nia hril a nih.

army recruitment nei mek

ccPur: October 15, 2018 a inthawk Peace Ground, Tuibong, CCPur-a Army Recruitment neia um chu sunzawm pei a ni a, zani hmasa khan Senapati le Kakching district haia in-thawk candidate hai an \hang a, zanikhan Thoubal District-a inthawk candi-date-hai rally a hin an \hang. Zanita rally nei huna chun tlan tlung zo lo \henkhat tlan nawk tuma lut ruk an um leiin, a la tlan ve lo tam takin harsatna an tuok pha a. A tlan tasa tlan

nawk tuma lutru tam tak Police han manin an hren-tang a, recruitment zo a ni hnungin insuo nawk an nih. Imphal East, Kangpok-pi le Tamenglong district a inthawk candidate han rally nei an ta, October 18, 2018 in Imphal West, Ukhrul, Kamjong, Jiribam, Teng-noupal, Pherzawl & Noney District; Oct. 19, 2018 in Bishnupur le Chandel Dis-trict in nei an ta, CCPur District-a inthawk candi-date han October 20, 2018 in rally nei an tih.

TBc in Missionary hmasa tak ding

ccPur: Thangkhal Bap-tist Church (TBC) chun Missionary a fesuok ding Eric Hanglamthang inth-lana zani 10:30AM khan Thangkhal Baptist Central Church, Tuibong-ah an

nei. Eric Hanglamthang hi TBC a inthawk Missionary suok hmasa tak ding a nih. Hi huna hin Rev. Chinmin-lian, Executive Director, TBC in infuina le Eric ta dinga \awng\aipekna a nei.

Maoist han Rel lampui an bomb sietranchi: Maoist helpawl han Thaw\anni zan khan Jharkhand-a Giridih district sungah Rel lampui bomb hmangin an suksiet. Rel lampui an bomb si-etna hmun hi East Central Railway hnuoia Dhanbad division sunga Chowdhary Bandh le Chingdo Railway station inkar a ni a, Rel lampui an bomb siet hun hi zan dar 10 vel kha nia hril a ni bawk. Kum 2013 a Pakur SP,

Amarjeet Balihar thina thua Naxal cadre pahni Court in thi dinga thiem-naw an changtir dodal-naa Maoist han darkar 48 bandh an thaw le inzawma Rel lampui hi bomb siet nia hril a nih. H thil tlungna hmu-na hin police le security tamlem tirlut an ni a, Rel lampui bomb siet lei hin Thaw\anni zan khan Rel service 13 vel lampui dan-ga infetir (diverted) an nih.

M. Diana Devi World PHD chakra Award InhlanimPhal: International Model le Social activist Mayan-glambam Diana Devi chu khawvel pumpuiah mihai thing tam lem phun dinga an fuina le a hmalakna zarin, a sin thwa \hat hrietzingna le chawimawina dingin World PHD Chakra Award inhlan a nih. Award hi TIRANGA CHALLENGE in World Tree Plantation Promotional Program hnuoiah thing phunna kawnga hmalatuhai sukthafanna dinga a buotsai a nih a. Thing phun rawn le thing phun dinga mi hrilhnehai kuoma inhlan a nih.

Page 3: Hmasawnna Thar - neitham.in Thar/2018/October/HT-17-10-2018.pdf · Chhattisgarh state-a All In-dia Wesleyan Pastors Con-ference a um ding a ni a. Hi Conference a \hang ding hin Wesleyan

laKtawi

3changer (OctOber) 17, 2018 nilaini (wednesday) natiOnal/internatiOnal & advertisement Hmasawnna Thar

MV Azad chunga lawmthu hrilnaPile natna khirkhan tak nei ka ni a. Ka nat dan chu kan hnawm changin ka tawl a hung dawk thla hlak a, ka kutin ka nawr lut nawk huna a sa hle a, nat khawm a na hle hlak. Hi zo ni 3/4 vel chu inhnawm thei lovin ka um hlak. Ka mawnga inthawk thisen dam a hung suok a, a sungah a hnai khawm a hung um a, an khal hlak. Hi hnung hin ka lu a hung na a, ka ring thah-rui a hung kham a, ka taksa bung hran hran hai a hung na hlak bawk. Hieng ka natna hai po po mi sukdamtu Pu MV Azad Phusam le Pathien kuomah ka lawm hle a, hi chanchin-bu hmang hin lawmthu ka hung hril. Address: CCPur Opposite J.P.Selection, Near Lamka ICI Church, ICI Road, CCPur. Contact No.7628890261/9089738275

Lawmthu hriltu,sd/-lhingboi, gamnom

in hmun |het a nihMuolvaiphei Seiman Veng, Veng laili lai Inhmun kan \het a, a dit hai chun a hnuoia hming ziek hai kuoma ngai ven thei ning a tih.

sd/- zawlrokung sd/- buona Seiman Veng Phaiveng,Contact no. 9612965731 Contact No. 8014931404 (17,19,21,23,25,27,29)

visiOn academyCoHSEMRecognitionNo.1/312/09-HSERengkai,Churachandpur–795128,Manipur,India

admissiOn OPensAdmission opens for Preparatory, nursery , Kg & class-i for Academic Session 2019. Admission form can be obtained from the office during office hours (10am – 2pm).

sd/- Principal10-22,24,26,27,28

(15,17,19

)

THE PATHFINDER SCHOOLSahei Road, Vengnuam, New Lamka

ADMISSION NOTICEAdmission form for Prep class for the session 2019 can be obtained from the school office on all working days during working hours from 15th to 31st October, 2018.

Sd/- Principal, TPS

Selfie thla inla tum tleirawl 3 Dil-ah an

tla hlumbengaluru: Thaw\anni khan Bengaluru-a Ni-jagalkere Lake a chun tlei-rawl pathum han Dil bula selfie thla an inlaknaah changsuolin Dil-ah an tla hlum. Thaw\anni khan Tu-makuru district-a um Sid-daganga Pre-University Collge a student pasal 50 vel chu National Service Scheme (NSS) camp le inzawmin hi lai hmuna hin an va fe a, chu huna hieng thil hi tlung a nih. Dil-a tlahlum tleirawl hai hi kum 16-17 inkar mi an nitawl.

NSUI President an ban, Ra-hul Gandhi in a pawm

new delhi: NSUI na-tional president Fairoz Khan chu #MeToo move-ment fepui mekah Chhat-tisgarh-a inthawk nuhmei Congress worker pakhatin sex thilah a sawisak nia in-tumna a siem khum leiin in-banna a pek a. An banna hi Congress President Rahul Gandhi chun a pawmpek tah. Mr Khan hi Jammu and Kashmir mi a ni a, a chun-ga intumna um le inzawma Thaw\anni-a kha president-a inthawk inbanna a pek a

nih. Congress party chun Khan chunga intumna um thu suitu dingin member 3 umna committee an din. Mr Khan chun in-tuma a umna hi a hniel a, sienkhawm intumna hin party hming a suksiet leia president a ninaa inthawk an ban niin a hril. Khan chunga intumna siemtu hin June thla khawm khan intumna a lo siem ta a, hi thua hin Rahul Gandhi le senior member dang hai chu Khan chunga action la dingin a lo ngen ta nia hril a nih. #MeToo Movement fepui mek le Union Minis-ter MJ Akbar chunga nuh-mei journalist tam takin sex thila suknawmnatna case an siem hi Congress party chun a thlawp a, Union Minister khawm hi inban dingin an lo phut ta a nih.

Allahabad hming ‘Prayagraj’a thlakthleng a ni tah

lucKnOw: Uttar Pradesh cabinet meeting chun Allahabad khaw-pui hming “Prayagraj” tia thlakthleng dinga rawtna a pawmpui ta niin state Health Minister Siddharth Nath Singh in zanikhan a puong.

Hi dungzui hin Al-lahabad khawpui hming chu zanita inthawk khan ‘Prayagraj” ti hmang \an a ni nghal thu Mr Singh chun a hril a, hi le inza-wm hin Railways \hangin sawrkar department tum tum hai chu Allahabad

tia ziek hai popo ‘Praya-graj’ tia thlakthleng vawng dinga inhriettir/thu pek an ni ding thu Singh chun a hril. Inrinni-a Chief Min-ister Yogi Adityanath Allahabad-a van zin huna khan mipui lunginruolna a ni phawt chun Allahabad khawpui hming ‘Praya-graj’ tia thlakthleng a ni ding thu a lo hril ta a nih. Congress le Opposi-tion parties hai chun Alla-habad chu history le inza-wmna tam tak nei a nih tiin thlakthleng tumna hi an dodal thu an lo puong ta a, sienkhawm sawrkar chun a thlakthleng ta tho a nih.

Rampal le midang 13 damsung lungin intang dinga thiemnaw inchangtir

new delhi: Chandi-garh Court chun mi 6 thi-na le inzawma thiemnaw inchangtir self-styled god-man Rampal le a hnungzui-tu mi 28 hai hremna ding thuah hearing zanikhan a nei a. Rampal le midang 13 hai chu damsung lungin intang dingin an chungthu a rel. Rampal le a hnung-zuitu hai hi October 11, 2018 a kha under Sections 302 (murder), 343 (wrong-

ful confinement) le 120 B (conspiracy) of the Indian Penal Code (IPC) hnuoia thiemnaw a lo inchangtir ta a nih. A case hi November 2014 daia mi a nitah. Punjab Haryana High Court in court hmaa in-lang dinga a ko hnungah an lang naw leiin Police han Hisar district a Barwala town bula Satlok Ashram an va lutchil hunah inbe-ituona le tharum insuona a tlung a, chawlkharhni sung

zet inbeituo a ni hnungin November 19, 2014 khan Rampal hi man a ni a. Ash-ram sunga um mi 20,000 zet an sansuok a nih. Ashram lutchil huna inbeituona tlunga khan nunmei 5 le naupang pak-hatin thina an tuok pha a. Hieng mi 6 hai hi fak ding le damdawi a hun taka pe lo le hrentangin Rampal hi intum a nih. Buoina tlung leiin kum 2014 a inthawk Ashram hi khar niin, Del-hi-a Mudka area le Bhi-wani haia ashram hai ruok chu hawng zing an la nih. Rampal (67) hi Hisar Central Jail-a intang ta zing a ni a, kar hmasa kha Addi-tional District and Session Judge DR Chalia in thiem-naw an changtir a nih.

Ec in chhattisgarh First phase election notification an suonew delhi: Elec-tion Commission (EC) chun November 12, 2018 a Chhattisgarh Assembly Constituencies 18 haia first phase election neina ding Election Notification Oc-tober 16, 2018 khan an suo. Chhattisgarh Assem-bly-a hin Constituencies 90 a um a, Assembly Election hi phases 2 a nei ding niin,

phase hnina chu November 20, 2018 khin Assembly Constituencies 72 haiah in-thlangna nei a ni ding a nih. Tuta First phase elec-tion nei ding constituencies 18 hai laia seats 12 hai chu Maoist hai hratna Bastar division sunga district 7 le Rajnandgaon district-a con-stituencies 6 hai a \hangsa a nih.

First phase a dinga in candidate nuom han Oc-tober 23, 2018 chen khin nomination paper file thei an ta, October 24, 2018 in scrutiny um a ta, inhnuk-dawk nuom hai ta dingin Oct. 26, 2018 chenin inh-nukdawk thei a ni ding a nih. First phase hin voter 31.80 lakh vel an um a nih.

Pennsylvania Uni-versity in Goyal

kuomah Carnot Prizenew delhi: Universi-ty of Pennsylvania School of Design –a Kleinman Centre for Energy Policy chun Minister of Railways and Coal Piyush Goyal chu annual Carnot Prize inhlan dingin a thlang. India power sector sukhmasawnna dinga a sin thaw \hatna lei bakah hmun kilkhawr tak chen hai electric sukvarna dinga a hmalakna leia award hi inhlan a tum niin, power and renewable energy min-ister hlui Mr Goyal hi Oc-tober 19, 2018 khin award hi an hlan ding a nih.

Army Jawan ama le ama an thatJammu: Jammu and Kashmir-a Samba district-a chun Thaw\anni zan khan Army personnel Bahadur Thappa Mager (19) of Nepal chu Bari Brahmana area-a an camp sungah a service rifle hmangin ama le ama an kap hlum. Mager hi a duty huna ama le ama inkap hlum a nih.

nitish Kumar in Jd(u) vice President dingin

Prashant Kishore

new delhi: Poll strat-egist Prashant Kishore in thlakhat chuong met liem-taa Janata Dal (United) a zawm hnungin Bihar Chief Minister le JD(U) chief Nitish Kumar chun Mr Kishore chu party-a thunei tak dawttu Vice President dingin a ruot. Mr Kishore hi party tum tum haia poll strategist sin lo thaw ta le kum 2014 Lok Sabha Election huna BJP/Narendra Modi in poll strategist-a a lo hmang a ni bawk a. BJP in hnesaw taka hratna an hung chang

hnung khan hnawl nia an hriet leiin BJP suoksanin Inian Political Action Committee (IPAC) indintu Kishore hin kum 2015 a Bihar Assembly Election a khan JD (U)-RJD-Con-gress grand alliance a \hangpui nawk a, grand al-liance chun BJP an lo hne-ban bawk a nih. Kum 2017 khan Pun-jab le Uttar Pradesh haiah Kishore hin Congress a lo thawpui bawk bakah Andhra Pradesh-ah YSR Congress khawm a lo thaw-pui a nih.

Defence minister in DRDO’s Kalam web-

site a hawngnew delhi: Union De-fence Minister Ms Nirmala Sitharaman chun India President hlui le ‘Missile Man’ tia hrietlar Dr APJ Abdul Kalam hminga DRDO in a siem ‘The Ka-lam Vision-Dare to Dream” ti website a hawng. Dr Abdul Kalam pi-engchampha vawi 87-na le inzawma Websites hi hawng le tlangzar a nih. Hi website hin students hai nasa taka a \hangpui beisei a ni a, website hi drdo.gov.in/drdo/kalam/kalam.html. a lut thei ding a nih.

Japan Ramah Thienhlei (Squirrel) Nene Nei Hmu A NihtOKyO: Khawvela hin thilmak ei tihai chu an ni dan ding anga nih lo dam, a pangngai ni lo deu hai dam an nih angin ransa le ramsahai khawm thilmak an tam hle hlak. Thawlenni khan social media chu Japan rama Thienhlei (Suirrel) pakhat leiin a lum hle. S o c i a l m e d i a a h mihriem (nuhmei) anga nene (pang) nei Thienhlei pakhat lim chu Japanese Twitter hmangtu pakhatin a post a, hril le inpak le mak ti a hlaw nasa hle. Hi Thienhlei hi Inokashira Park Zoo, Tokyo-a um a nih a. Mihriem angin a nene a pawng/mar ve ut el. A thlalak post-tu hin ‘ incredib le sexy’ t i in Thienhlei pakhatin a nene (breast) pawng tawk takel a dawm lai lim a tarlang a. Squirrel puitling, nene pawng tah ti ding a nih. Miin

mak an tiin nal an ti taluo a, vawi 45, 000 neka tam ‘share’ a nih. A p o s t - t u h i ‘Boblim1204’ ti a nih a. Khawvel pumpuia ‘Squirrel f ans ’ ha i a i n thawk in c o m m e n t a d a w n g . Inokashira Zoo, Tokyo hi khawvela Squirrel tamna tak Zoo a nih a. Japan rama um bik Squirrel expert a nih. Hieng ang Japanese

S q u i r r e l h i K y u s h u thlierkar ah chau an um a. Amiruokchu, tulai hin an tlawm tiel tiela, an mang vang vang tah nin Zoo enkawltuhai chun an hril a. An tlawm tiel tiel nasan chu ramngawpui vat siet (deforestation) a tam taluo tah a, environment a thienghlim naw deu deu lei a nih, tiin an hril. (Reuters/AP)

Saudi Journalist Thu Indawnnaa Thi Anga Hril El TheiwashingtOn: Saudi Arabia Journalist, US mi nina nei le The Washington Post special correspondent Jamal Khashoggi (60) chu khawvelin a buoipui hut huta a suizui zing tah leiin Saudi Arabia sawrkar chun thu ‘indawnnaa thi’ ti angin a puong tah el thei, tiin media report chun a hril. Senior Journalist Jamal Khashoggi hi Oct. 2 khan Turkey khawpui Istanbul-a Saudi Arabia Consulate ah a nuhmei neina dinga lekha pawimaw la dinga fe (ko) a nih a. Consulate gate a lut lai tak hi CCTV ah an lang a. A hung suok nawkna ruok chu a um tah naw leiin Consulate sungah that dinga ko an that nih dinga ring a nih. Turkey sawrkar chun an ram sungah h ieng ang tuolthatna hi an dem hle a. Saudi sawrkarin an Consulate ah koin an that a nih a ti tlat a. Saudi Arabia ruok chu, Jamal Khashoggi, an lalpa King Salman sawisel hlaktu hin, Consulate a suoksan ngei a nih, tiin a hrila chu a suoksan lai hmu ding

evidence iengkhawm a pek thei nawh. Turkey bakah legal resident nina US sawrkar chun an theida em em a, khawvel khawmin an dem hle a. Saudi sawrkarin Consulate ah that a nih tia intumna hi ‘belchieng dawl lo’ a tih lem chun an lungseng a nasa zuol hle. Khawvela journalist le human rights activist po po khawmin an thlawp a. Ni tamtak chu Saudi Consulate tuolah ngirin inthlasuok an ngen tah. A nuhmei huol kawm a \hang zinga, a \ap zing el a nih. Hi thua hin Oct. 2 tak khan Saudi mi 15 chu Istanbul-a an Consulate an lut a, a ni la lain Saudi Arabia tieng an kir nawk

ti hmu le hriet a nih a. Jamal a sana-in tuola um a nuhmei huol mobile phone-a message (beeper) a thawn zing leiin an man a nih ngei tia ring nghet an tah. US lawmaker hai lem chun Saudi Arabia thil thaw \hanaw le indik lo tak hi a hremna dingin inbiekremnahai an lo nei taa chu, abikin Defence Deal USD 110 billion \hangpuina pek ding, an vuongna Fighters inchawktir dinga ti khawm cancell pek dingin President an nawr hiel a nih. President Trump chu Saudi lal King Salman chu telephone-in an biekpui a. Jamal chungchang thu kimchang report pe dingin a hril a. An inremna ruok chu hi lei hin chu cancel a ni naw

ding thu a hril a. Secretary of Home Mike Pompeo chu thil umdan enfel dingin Saudi Arabia ah a tir. Saudi Arabia hin a taksa le a suklang thei naw bakah, Consulate a suoksan a tina a fie thei bawk naw leiin Turkey khawmin an Consulate indaptir dingin a ngena. Consulate sunga that ngei nih dingin an ring tlat a nih. CNN chun, khawvel pumpui hmaah khekpui an taa, tlanghriet a nih tah lein Saudi sawrkar chun a thiem changna dingin ‘thu indawn laia thi’ tiin hrilfiena a siem el thei tiin a hril a. Saudi sawrkar chun a thiem changna ding a zawng char chara chu a la hmu naw leiin suonlam (khel) chau naw chu hril din a nei naw niin a hril. H i e n g l a i z i n g h i n President-in inremna a ziekpui tah chu cancel dinga US Senator tamtakin an nawr laiin, President Trump chun, “consulate sunga misuol’ tu haiin amanih an lo that ning a tih, tia a hril chu tamtakin an dem hle.

Trump hi King Salman an biekpui hnunga hi thu hi a hril a nih. Senator Chr is Van Hollen chun, “President Trump-in Consulate sunga ‘misuol \henkhat’ in an that ning a tih a ti hi chu tak a ang naw deu a nih” tiin a hril a. Saudi lalpa King Salman hin khel hmangin thup hmang a tuma, President Trump thlem lungawi a tum niin a hril. US Senator hai chu an lung a sen em em a. Saudi Arabia le ‘defence deal’ khawm \hiek an rawt hiel a. Hung tlung ding Saudi Investors Conference-a khawm US \hang tah lo dingin an ti a. US Goup pahni BGR le Glover Park hai khawmin Saudi an represent tah naw ding thu an hril. Pawl hran hran World Bank, The New York Times, Bloomberg, CNBC, Uber, JPMorgan Chase CEO Jamie Dimon, KKR executive David Petraeus le Ford Motor Chairman Bill Ford hai khawmin an \hang ta naw ding thu an puong.

China-Pakistan Economic Corridor siem\hat le Sukhrat Beiseiislamabad: China le Pakistan han economic, trade le transport tieng an inzawmna sukhratna dinga China-Pakistan Economic Corridor (CPEC) a siem, China le Pakistan thlung zawmtu ding rel lampui l e r o a d a s i e m m u p mup, Pakistan politics a derthawng le \hat naw leia China thafanna tlahnuoi tah chu Prime Minister Imran Khan China an zin pha a hung \ha nawk beisei a nih. Prime Minister Imran Khan chun thla thar October khin Beijing inzin a tum a. Industrial zones, agricultural cooperation le social sector a joint working group hai sukhratna dingin Framework Agreement ziekpui an beisei a nih. Islamabad-a politician pakhat chun, Imran Khan China inzin hin CPEC sukhrat nawk a ta, thla

iemani zat rel lampui siemna chawlsan tah hnunghai khawm sunzawm nawk beisei a nih tiin a hril. China chun CPEC hi sawrkar thar a ngira inthawkin an tla fuol \ana, sawrkarin IMF ah bat a hau bawk leiin a puitling a ring naw a nih. Imran Khan a hang inzin pha Special Economic Zone (SEZ) ono-ground sukhmasawnna dingin a h m a s a t a k a d i n g i n Peshawar kawla Rashakai ah \an a nih ding niin a hril. Inremna thuthlung an ziek dinghai chu CPEC

Join Coordination Council-a Social Sector Joint Working Group sukhratna ding le hlenna ding Framework Agreement a nih. H i t hu l e i nzawm hin China palaihai, Vice Minister for Agriculture and Rural Affairs Mr MA Aiguo le rawihai chu Pakistan an um zing ta a. Agriculture sector ah thla le bu tamlem siksuokna dinga inremna an

buoipui mek niin a hril. T h a w \ a n n i k h a n Pakis tan Privat isat ion M i n i s t e r M r K h u s r o Bakhtiar an inhmupuia a. Mr Khusro chun, Pakistan a g r i c u l t u r e o v e r v i e w inentirin, agriculutre chu mipui 45% sin petu a nizie, GDP ah 24% Contribution a neizie, total export ah 20% le a ram mi 64% hai fak ding bu petu a nizie a tarlang pek.Hi lei in China chun a \hangpui nuom a ring a. Thutawpna chu Prime Minister le President Xi Jinping hai siem ding a nih. PM Imran Khan chun roads (motorways) nekin agriculure tieng thaw tlang a hlawk lem ding nia a hriet leiin China convince a tum a nih. (Reuters)

Goa Congress MLA 2 an inban; BJP zawm new delhi: Goa-a Congress MLA pahni Day-anand Sopte le Subhash Shirodkar hai chun Con-gress a inthawk inbanna an pek bakah BJP an zawm taa hril a nih. MLA pahni hai hin Thaw\anni-a kha Goa suoksana New Delhi tienga fehmang an ni a, an inban-na hi Fax-a an thawn a ni a, an inbanna lekha hmu a ni ngei thu Goa Assembly Speaker Pramod Sawant chun a hril. Hieng Congress MLA pahni hai inban lei hin Goa Assembly members 40 um-naa Congress in MLAs 16 an nei chu 14 chau a hung nitah. Subhash Shirodkar chun BJP chief Amit Shah an inhmupui zo hnungin BJP an zawm thu a hril a, MLA 2-3 dang khawmin BJP la hung zawm beisei a ni thu a hril bawk.

UAE defence minister India ramah

new delhi: India De-fence Minister Ms Nirmala Sitharaman fielna angin Minister of State for De-fence Affairs, United Arab Emirates Mr Mohammed Ahmed Al Bowardi Al Falacy chu India ramah a hung inzin a, zanikhan New Delhi hmunah Ms Sithara-man leh inbiekna an nei.

Page 4: Hmasawnna Thar - neitham.in Thar/2018/October/HT-17-10-2018.pdf · Chhattisgarh state-a All In-dia Wesleyan Pastors Con-ference a um ding a ni a. Hi Conference a \hang ding hin Wesleyan

Hmasawnna Thar4 EntErtainmEnt / SportSchanger (OctOber) 17, 2018 nilaini (wednesday)

sun ZAWMnA.......

Seikam Memo. Football Tournament 2018Venue:Kholmunplayground,Churachandpur.

results: 16th October, 2018 (tuesday) 1.SHAYDO(SolamHaopiArea)1-1TaqchapaUnitedFC.

3.EbenezerYC0-1MYDO(Matijang). Fixture’s: 17th October 2018 (wednesday) 1.FCMolpheivsKhengjangYC@1:30.PM

2.TAYC(A)vs.YPSC@3:00.PM.

UEFA Nations League:

Kum 15 sunga a vawikhatna dingin Spain an home-ah England lakah an tlawmseville: UEFA Nations League khel mekah Zanikhan Spain chun League A Group 4 match-ah Eng-land chu an home ground Benito Villamarin stadium-ah an mikhuol a. Spain chun England 3-2 in an hne zo naw a, kum 15 liemta sunga Spain in an home-a an lost/hratnaw hmasa takna a nih. England in goal 3 an thun hai hi first-half sunga an thun vawng a ni a. Goal Raheem Sterling chun minute 16 –ah a thun bakah minute 38-naah England ta dingin goal a hung thun a, minute 29 naah Marcus Rashford chun England ta dingin goal a thun bawk a nih. Hi lei hin first-half chenah England hin Spain 3-0 in an hne a. Second-half minute 58 ah Paco Alcacer le injury-time minute 90+7 ah Spain ta dingin goal an hung thun ve a. Sienkhawm inkhel tawp chenah an goal bat po an thungkir zo tanaw leiin kum 15 sunga a hmasa takna dingin Spain chu an home ground-ah an tlawm ta a nih. Hieng laizing hin England ram ta ding chun kum 31 hnunga Spain

rama hratna an chang nawkna hma-sa tak a nih. Spain rama England in hratna an changna nuhnung tak chu kum 1987 dai kha a nita a, 1987 khan England hin Spain 4-2 in an lo hne a nih. Spain hi khawvela football khelmawi le passing nei \ha taka hril hlak an ni a, an passing hi a mawiin an play hrim hrima hin an passing hi en an hawi hle hlak. Zanita England le an inkhel \um khawm hin ball possession chu an nei \ha hle, ball possession 73% zet an nei laiin England ball pos-session chu 27% chau a nih. Spain

chun passes 747 le pass accuracy 90% a ni laiin Englan chu passes 285 le pass accuracy 77% an nih. League A Group 4 Match-a hin Spain chun England hne zonaw hai sienkhawm match pathum an lo khel ta hai laia vawi 2 haiah hratna an lo chang ta leiin point 6 hmuin group-ah a chunghnung tak an ni a, England chun point 4 hmuin an dawt a nih. Chun, zani zingkar-a match dang haiah League C Group 2 match ah Finland chun an home-ah Greece 2-0 in an hne nawk leiin group-ah match 4 an khel ta haiah

point 12 hmutain a chunghnung tak an ni a, Greece chun point 6 hmuin a pahnina an nih. League A Group 2 match a chun Switzerland in Icelend an home-ah 2-1 in an hne bawk a. Ice-land chu second-tier League B-ah relegated an nitah. League B Group 3 match a chun Bosnia and Herzegovina in an home-ah Northern Ireland 2-0 in an hne bawk a, Bosnia-Herzegovina chun hratna an chang lei hin match 3 ah point 9 hmuin a chunghnung takah an um a, Austria chun match 2 ah point 3 hmuin a pahnina an nih. League C Group 2 match a chun Finland in an home-ah Greece 2-0 in an hne a, game 4-ah point 12 hmuin group-ah a chunghnung tak an ni a, Greece chun point 6 hmuin pahnina an ni a. Estonia le Hun-gary chu 3-3 in an indraw. League D Group 2 match a chun Luxembourg in San Marino 3-0 a hnein group-ah match 4 an khel ta haiah point 9 hmuin a chun-ghnung tak an ni a. Belarus chun point 8 hmuin an dawt.

Turkey midfielder kum 12 sung jail in-tang dinga thiemnaw inchangtir el thei

anKara: Turkey mid-fielder, tuta Barcelona-a khel mek Arda Turan chu tukum May thlaa Basak-sehir hmuna Sivasspor le inkhel huna linesman a nemthluk lei le \awngkam mawilo taka a biek leiin match 16 khel thei lo dinga ban mek a ni a. Hi chau ni loin Night-club-ah insuolbuoinaah \hangin hlasakthiem (sing-er) Berkay Sahin hnar inthi raka a lawk pek leiin case siem khum a ni bakah Turan ah sex thila nuhmei sawisak le license bo si-

lai a kawl tia intumna leiin case siemkhum a ni bawk a. Hieng cases haia hin kum 12 sung jail intang dinga

thiemnaw inchangtir a ni el thei. Media report in a hril danin buoina hi Istanbul khawpuia nightclub a tlung niin a hril a, a hnungin Turan hin hospital-a en-kawl mek Berkay Sahin hi silaia kap tumin a va vau nawk a niin a hril. Hi thil tlung le inzawm hin kum 31-a upa Turan hi Turkish football club Istan-bul Basaksehir-ah loan a um mek a ni a, thil tlung lei hin kar hmasa khan Police han thu indawn dingin an lo ko ta bawk.

ATP le WTA ranking tharah Nadal le Halep a chunghnung takmadrid: Association of Tennis Profession-als (ATP) in World ranking thar Thaw\anni-a a puonga chun Spain mi Rafalel Nadal chu a chunghung tak a la ni zing a. Serbia mi Novak Djokovic chun Switzerland mi Roger Federer lekhelin a pahninain a \hang ta a, Federer chu pathumna in a tla hnuoi. top-10 atP rankings le point scores hai:1. Rafael Nadal (Spain) 7,660 points2. Novak Djokovic (Serbia) 7,4453. Roger Federer (Switzerland) 6,2604. Juan Martin del Potro (Argentina) 5,8605. Alexander Zverev (Germany) 5,0256. Marin Cilic (Croatia) 4,1857. Dominic Thiem (Austria) 3,8258. Kevin Anderson (South Africa) 3,7759. Grigor Dimitrov (Bulgaria) 3,44010. John Isner (United States) 3,290.

Women’s Tennis Association (WTA) ranking thar khawm Thaw\anni khan pu-ong a ni a, Romania mi Simona Halep chu a chunghnung tak niin Denmark mi Caroli-na Wozniacki chu pahnina a ni a, German mi Angelique Kerber chu pathumna a la ni zing. top 10 wta rankings le point scores::1. Simona Halep (Romania) 7,421 points

2. Caroline Wozniacki (Denmark) 6,4613. Angelique Kerber (Germany) 5,4004. Naomi Osaka (Japan) 4,7405. Karolina Pliskova (Czech Republic) 4,4656. Elina Svitolina (Ukraine) 4,3507. Petra Kvitova (Czech Republic) 4,2558. Sloane Stephens (USA) 4,0229. Julia Gorges (Germany) 3,78510. Kiki Bertens (The Netherlands) 3,740.

Floyd Mayeather in Khabib Nurmagomedov chona a pawmlOs angeles: Russian UFC lightweight champion Khabib Nurmagomedov in Conor McGregor a hneban hnunga boxer Floyd May-weather inhnekpui dinga a chona chu Mayweather in a pawm. Khabib hin Conor Mc-Gregor a hneban hnung khan “in the jungle there, there is only one king” tiin, hnenaw la nei lo ve ve an ni bawk a, tum a lal lem sukchiengna dingin Mayweather hi inhnekpui dingin a cho a nih. May-weather chun “Let’s make Las Vegas great again,” tiin Khabib chona chu a dawn-let a nih. Khabib hi UFC fight vawi 27 a khel ta haiah hnenaw la neilo niin May-

weather khawm hi vawi 51 an hnek ta haiah hratna la chang vawng a nih. Mayweather (41) hi weight 5 haiah world cham-pion hlui niin boxing khel chawlsan ta hnungah ama chotu UFC fighter Conor McGregor inhnekpui dinga boxing hung khel nawk a ni a. Conor kha round 10-naah knockout in a lo hne

ban ta a nih. Khabib hin round 4-naa Conor kha a hneban a ni a, hi hi intithei puiin round 10-naa Conor hnetu May-weather a zuk cho em em a ni a. An inchona anga an inhnek tak tak chun UFC le boxing hi dan dang ve ve a ni leiin a nuom ang rawk chun Khabib hi a chet ring a um rak nawh.

Bryan Adams-in Gurgaon ah Concert Ropuitak Nei

gurgaOn: Canada rock legend Bryan Adams chun India khawpui 5 haia Rock Concert a neina le inzawmin Pathienni zan khan North India Delhi-NCR region-a a hmasatak concert chu Gurgaon ah a nei a, a pui het het hle. Leisure Valley Park ah 2017 hla hit ‘Ultimate Love’ in a \an a. Darkar hni lai chawl mang lova hla 24 zet a hei sak chu mipui 15, 000 fe khawmhai inhawi an tih tawl hle. “Can’t Stop This Thing We Start’ hlain a zui a, hla 24 vel an sak zovin solo pahniin a khar. A h a w n g n a a h i n Bollywood singer le dancer Harshdeep Kaur-in stage ah a hang zawm ve a. Adams chun Indian fans hai kuomah, “Kaur leh India ah 1994 a inthawk khan kan inkawp tah a. Ka hung chak tah em em a. Promoter hai kuomah, ‘Iengtik am Delhi program ei nei ding?’ ka tih zie hlaka. Vawizan ei inhmu tah a nih. In ta dingin hla tamtak ka nei

a. Zan khawm a la sawt nawa, hun a la tam! Ei lam nghek ding a nih” tiin a hei hawng a, an khek nasa hle. Bryan Adams hin a hla hit ‘Summer of 69’ a hei sak meu chu a naupang tak a inthawka a upatak kum 70 chuonghai khawm a \hung thei an um nawh. Jean kekawr le T-shirt hakin Guitar leh a rock lai hla thu le a lim video screen an kapkai zing bawka, inhawi an tih hle.Chu zovah ‘Run To You” le “Can’t Stop This Thing’ hla hai a sak zawm a. ‘Go Down Rocking’ “Heaven” “This Time” “It’s Only Love” “Cloud Number 9” “When You Are gone” “Here I Am” “Cuts Like A Knife” le “Please Stay’ ti hlahai a Guitarist ruolpa le band-mate Keith Scott leh an hei rock chu an vanglai tak tak ang tho an la nih. A rock-n-roll number inlar ‘You Belong To Me’ a sak hmain “Tu’m lam thiem, lam nuom? Stage ah hung kai unla video ah inlang ve

ding a nih” a ti a. A nuom an tam rapthlak. A hla hit dang, ‘Everything I Do’, ‘Back To You’, ‘Somebody’, ‘Have You Ever Really Loved A Woman’, ‘The Only Thing That Looks Good On Me Is You’, ‘18 Till I Die’ le ‘Whiskey In The Jar’ hai khawm a sak vawng. Bryan Adams hin a pa a thia a nu wheel chair-ah \hungin a um tah a, hmangaitakhai chan rinum zie hre ve tawk tain an hril a. A awlai nawzie le hla phuok ding khawmin a bei nasat ziehai a hril. A hla inlar ‘Straight From The Heart” khawm hi kum 18 a ni laiin a ziek/phuoka, single angin kum ruk hnungah a release thei chauh niin a hril. ‘The Three Musketeers’ film-a soundtrack a siem, “All For Love” ti hla, original chu Sting le Rod Stewart hai le an sak sakin concert a zova. Ditkhawp lo takin an tin. An \in hnungin Instagram ah, “New Delhi-India, you were incredible tonight! I’ve never seen that before. Magical India! Namaste!” tiin a post. Bryan Adams India tour hi The Ultimate Bryan Adams India Tour tia ENIL le Mirchi Live hai huoihawt a ni a. Ahmedabad, Hyderabad, Mumbai le Bengaluru hai khawm a lo nei tah.

Demi Rose, A Pa Thi Zo Collec-tion Thar Pholar Nawk

l O s a n g e l e s : Birhmingham nunghak model a \an tira Instagram Followers 60, 000 chau nei tuta million 7.7 nei tah Demi Rose (23) chu a pa Barrie (80) a thi hnunga Zan zal zakuo hnuoi (lingerie) collection thar a pholarna hmasatak dingin an pholang nawk tah a, fans an lawm hle. Demi Rose hin zan zal zakuo hnuoi sexy deu deu chi hran hran 15 Collection- a mi a pholar a, ama anga inhme vawng ding ni hai sien chu nal thei hleng an tih. Ama ang tak hin an nal ve dim. Demi’n a hak lei ringawta inchaw khawm tamtak an um hlak. Demi Rose hi a hmel \hat dan khawm a danglam ta hlea, a puitling met tain an lang. Tulai hnai khan Irish brand pakhat 15-Collection a pholar pek a. Hi hma met hin Sharleen Collins Cosmetics ah ‘Brand Ambassador’ a lo ni ta bawk. Pathienni khan Photoshoot an neia a nal thei hle. Demi pholar hai hi an naldan a dang seng a, taksa rawng, nude ang ang dam an nih a. A dum hlawk vun sukngotu dam an nih. Tuta a

thar hi chu ‘white bodycon’ an ti a, ‘nude co-ords’ an ti khawm a um bawk. Zakuo hnuoi bakah Cosmetic khawm a pholar pei bawk a, an chei dan en chun a \ha hle ning a tih, a hmel a suk\ha sawt em. Demi hi kar liemtah khan a ngai em em a pa Barrie (80) thi leiin a sun hle a. Instagram ah an thlalak suklangin a sunna thu a ziek a. “RIP in Dad. You were the best father I could’ve ever wished for. The most caring, supportive, knowledgeable and loving man I’ve ever known” tiin a post a. “God bless you and thank you for everything. Hope to see you one day in heaven again. 03.10.18.” tiin a ziek bawka, ringtu Kristien a nizie a suklang. Demi hin a pa chanchin a hril zen zen ngai nawh a. A nu thu deu ngawt a hril hlak a. A nu Christine (63), National Health Servces (NHS) ah Wheelchair Advisor hlui l e h S u t t o n C o l d f i e l d , Birhmingham, UK ah an um hlak a. An in khawm hi Pound 300, 000 man zet a nih. Hienglai huna inthawkin model a thaw \an a, rapper Tyga le an inngaizawng leia inlar \an a nih. Demi chun a nu chanchin hrilin, “Kum thum sung ama zirtirna le sinthaw ka hmua inthawkin ka nun a thlak danglam vawng a nih. Nu hmel\ha tak, nal tak, thlalaka nal a taka \ha a nih” tiin 2016 khan MailOnline a hril. Demi nu Christine chun, “Demi hin nal tawkin an hriet ngai nawh a. Anachu, kum thum beauty school-ah a kai hnung chun a hung inhnik tak tak a. A duthusam a hnawt tah a nih. Anachu, saruok thlalak thaw nawng ka tih a ti hlak a. |ha a ti dan dana thaw ding le kan back up tlat ding thu kan hril a. Hi chen a tlung thei hi ropui kan tia kan lawm a nih” tiin a hril.

Prince Harry Le Meghan Australia Inzin, Nau An Pai Tahsydney/lOndOn: Duke and Duchess of Sussex, Prince Harry le Meghan Markle hai chun an naulutir ding an pai tah a, damtaka an um pei chun 2019 Spring vel khin nei an tih, tiin Kensington Palace chun Oct. 15 khan a puong. Prince Harry le Meghan Australia inzin mekhai khawmin Sydney ah an lo puong vea, Britain le Australia mipui an lawm hle. Kensington Palace thusuok hril dan chun Meghan naupai hi a hriselna khawm a \ha hle a. Kum thar March thla tawp or April thla bul vela a nei beisei a nih. Kimchang meta a hril dan chun, Harry le Meghan chu May 19, 2018 khan an innei a. Chawlkar sawm vel hnung July thla tawp khan nau a pai \an a. Tuhin second-trimester an tah a, 12-week scan neiin a hriselna khawm a \ha pei tiin a hril. England ah chu Spring hi March 1-in an \an a, June

30-in a tawp. Queen l e Duke o f Edinburgh hai chun an tu sawng nawk parietna ding chu an lo lawm hle thu an puong nghal bawk a. Harry le Meghan chu an lawmpui zie an hril. Harry u Prince William le Kate, an pa Prince Charles khawmin a tu palina ding hmel a hmu vat ding chu a lawm hle thu a hril. Meghan nau pai hi September thla bul vel khan hriet \an a nih chauh niin an hril. Asan chu Meghan

nu Doria Ragland chun Pasadena, California ah ‘baby-care class’ a lak ve tlat a, tu a nei ding nia an hriet leiin an ngaivena, an dik tah a nih. Doria chu nau nei hunah London tieng a hung insawn el theia hril a nih bawk. Kensington Palace-in a puong zo char hin social media chu a lun hle a, boruok a so vut vut el a nih. Hienglai zing hin Harry le Maghan chun Australia Tour an sunzawm pei a. Meghan

chun a naupai a hriet tah bawk, a tarpinu Lady Diana chawimawina nih dingin a dam laia a lunghlu nabe a be a, inlang ngei dingin a sam a hlim vawng bawk a, en a hlaw hle. Social media ah tamtak chun an lawmthu le fiemthu hrilin an sawisak tawl a. User pakhat chun, EU a inthawka Britain a suokna

Brexit (March) lai vel a nih leiin, “An naute hming dingin ‘Prince/Princess Brexit Backstop of Sussex’ tihai sienla inhme tak a nih tiin a post. Naute hi April thla tawp tieng a pieng chun a u pa char ding, William nau pathumna Prince Louis, April 23, 2018 a pieng leh an piengna thla an ang ding a nih.

US Judge-in Stormi Daniels Defamation case Hnawlpekw a s h i n g t O n : U S President Donald Trump-in court case a nei tamtak l a ia pakha ta a hnena dingah, Adult film actress Stormi Daniels (Stephani Clifford)-in Trump le an lo inngaizawng hlaka, nupa nun khawm an hmang a. A khawhnungah a bau hupna dingin that tumin mi an zui ruk tir hlak tia an tumna chu ‘baseless’ tiin US Judge-in a

hnawl pek. Amiruokchu, election 2016 hmain an t ienlai chanchin tukhawm hril lo dinga a bau hupna dingin USD 130, 000 a pek tia a hril ruok chu, Trump a ukil ngei khawmin an phat lo, case a la uma, chu thu chu suifel la ning a tih, tiin US Judge chun a hril. US District Judge S. James Otero chun, Los

Angeles ah, “Court chun Mr Trump-in ms Daniels intumna le sukhmingsiet tumnahai hi politics ah mi tamtakin ‘political or character assasination’ an thawna dinga hmangruoa an hmang hlak a nih leiin belchieng a dawl nawha, a phuokfawm a nih’ tia hril hi ring a umin Ms Daniels thubuoi thelut chu thutakah a pawm nawh” tiin a hril.

Poin hmu tam tak GSc in Super Division champion an lakccPur: Churachandpur District Sports Association (CDSA) huoihawtnaa CC-Pur Public Ground hmuna (L) T. Lianboi Simte Me-morial District Super Divi-sion League 2018 neia um chu zanikhan Closing cere-mony hmang a ni a, hi huna hin Ganggam Soccer Club le Bungmual Youth Club han Champion an inchu a, goal thun bik um loin inang char hai sienkhawm Gang-gam chun point 7 an lo hmu tasa a ni leiin District Super Division League Champion nina lain lawmmanin Rs. 20,000 le Trophy an dawng an runnersup Lamka Sports Club in lawmman Rs. 10,000 an dawng. Chun, Individual award-ah Best goalkeeper lawm-man LSC a inthawk Leisang in a dawng a, LSC a inthawk bawkin Kamthansang chun

Top scorer award a dang a, Most promising player chu BYC a inthawk Pauthian-sang le Best Discipline team chu Koite Youth Union in an dawng. Lawmmanin Rs. 1000+Certificate inhlan an

nih. Closing Ceremony a hin H. Mangchinkhup khuio-llienin a \hang a. |halai hai talent phawrsuokna dinga CDSA chun activities nei pei hai sien a nuom thu a hril.

Tlangram tienga ding bikin, tlang lo neihai-in fak khawp an hmu ta naw lei le \henkha-tin awlsam taka hausak an nuom lei dam le ram ruok thlai chingna dinga hmang lo tam taluo leiin inruithei Drugs siemna Poppy chenin an ching thu a hril. Tlangrama dan lo taka Poppy (No. 4 kung) le Ganja chingtuhai po povin sin dang thawa fak an hmu theina dingin ‘altenative livelihood’ scheme khawm sawrkarin a ruohman mek niin a hril a. Tribal \halai-hai, titak zeta tlang lo or farming thawa fak zawng nuomhai ta dingin sawrkarin ‘soft loan’ (a pung tlawmte) sem suok a tum thu a hril bawk. “Hi scheme hnuoia hin sawrkar chun \halai sin nei lo le loneitu thlai ching ding hre lo or nei lohai ta dingin an sumpui ding

loan interest a tlawm thei ang patawpin a sem ding a nih” tiin a hril. Hienga \halai-hai farming le cultivation tienga sin pek hin drugs laka le underground lut ding laka khawm a veng thei niin a hril. Chief Minister chun hi Scheme (alter-nate to Poppy cultivation) hi tuta thla Oc-tober thla sung ngei hin \an a nih ding niin a hril a. A ni ding tak le iengtin taka thaw ding am ti ruok chu a hril nawh. Pu N. Biren chun, kum khat le a chenve sung chauva BJP sawrkarin sin hieng po po a thaw theia, ama khawm BJP rorelna state CM hai laia a \hatak pathumna hiel inhlan theia a umna chu Prime Minister Mr Na-rendra Modi \huoi NDA sawrkarin Centre a inthawka a hung \hangpui \hat lei niin a hril. (IT/DIPR)

Manipur LS seat 2-ah BJP hrat a tih

Hi case a Investigation Officer-in final report a pek chu a submit tah a, complaint thawtu khawmin a pawm tah leia case hi khar a nih. Jail intanghai Sajiwa Jail kawt-khar an hung suok lai hin MUSU, MUAT,

MUSA hotuhai le an sunghaiin an hmuoka. Chu Zovah Lamyanba Shanglen tieng fein mipui tamlemin an lo hmuoka, lawm-na hunser tawite neiin par\hihai an inhliti-ra, an hlim tlang ta hle. (IT)

Professor 6 \hangin MU Community 14 inthlasuok tah

system hmang dingin hril unla, a hmang theina ding hmangruo nei bawk unla, in ta dingin a him lem ding a nih. Tulai chu tukhawmin pawisa tel lien tak tak le rik tak tak an chawi nuom tah nawh. A risky ta-luo tah” tiin mipui khawmin digital system hmang \angkaipui tum dingin a fiel bawk.

Mela a hin Bank of India le a dang dang han presentation hai an pek a. Telecom Service Providers han mi an hohlimpuia, indawn \ulhai indawna hrilfie peiin, CCS Shillong, Imphal Smart City Limit, Imphal Municipaloty Council palaihai khawm an hung \hang. (DIPR)

‘Digital Payment Mela” Nei a nih