hemŞİrelİk sÜrecİ hemŞİrelİk tanilamasi

HEMŞİRELİK SÜRECİ

HEMŞİRELİK TANILAMASI

Sümeyye ARSLAN

2012-2013

HEMŞİRELİK SÜRECİ

Bireyin;

sağlık ve hastalığa yanıtını tanılamada,

bu yanıta tanı koymada ve

iyileştirmede

kullanılan profesyonel bir hemşirelik yaklaşımı

Hemşirelik Tanılamasının Amaçları

Birey hakkında; temel bilgiyi sağlamak

Bireyin; normal fonksiyonlarını belirlemek fonksiyon bozukluğu riskini belirlemek fonksiyon bozukluğunun varlığını/yokluğunu

belirlemek bireyin güçlü yönlerini ve gücünü saptamak

Hemşirelik tanısı aşaması için veri elde etme

Tanılama; sağlıklı/hasta bireye ait verilerin sistemli ve

sürekli toplanması, verilerin doğrulanması ve veriler arasında organizasyonu sağlanması sürecidir

Veri tabanı; Hemşire/diğer sağlık ekibi üyelerinin

topladığı (sağlıklı/hasta bireye ait) tüm veriler

Veri toplama ölçüm kriterleri

Hemşire sistemli ve sürekli veri toplar Bütüncül veri toplama; hasta, ailesi, diğer sağlık

ekibi üyeleri ve bireyin çevresini içerir

Öncelikli veri toplama; bireyin var olan acil sağlık durumu veya tahmin edilen gereksinimlerine odaklanmalı

Veri toplama ölçüm kriterleri

Veri toplamada; Uygun kanıta dayalı tanılama teknik ve araçları

kullanılır Analitik modeller ve sorun çözme araçları

kullanılır

Örüntüleri ve değişiklikleri belirlemek için var olan verileri, bilgi ve durum ile ilişkili bilgileri analiz ederİlgili verileri geri alınabilir formatta kaydeder

Tıbbi tanılamada amaç;

patolojik duruma ilişkin verilerin toplanması

Hemşire tanılamasında amaç;

sağlıklı/hasta bireyin sağlık sorununa yanıtına

ilişkin verilerin toplanması

Tanılama Türleri

Başlangıç / kabul tanılaması

Odak tanılama

Yeniden tanılama

Acil tanılama

Başlangıç/kabul Tanılaması

Birey sağlık kurumuna gelir gelmez ilk 24 saat içinde yapılan tanılamadır

Amaç: Sorunu olan fonksiyonel sağlık örüntüsünü veya yaşam aktivitesini değerlendirmek, Sonraki tanılamalara temel oluşturacak verilerle bireyin sağlık durumunu saptamaktırSorun hakkında veri tabanı oluşturma

Veri tabanı hemşirenin: Sağlıklı/hasta bireyin;

sağlık durumu, kendi bakımını yönetebilme becerisi ve hemşirelik bakımına olan gereksinimi konusunda karar vermesini

gerektiğinde hekime veya diğer sağlık ekibi üyelerine yönlendirilmesini

güçlü yönlerinin belirlenmesini, bireye özgü, bütüncül bir bakım planının oluşturulması ve uygulanmasını

sağlar

Tanılama Tipleri

Odak Tanılama

Acil Tanılama

Yeniden Tanılama

Odak tanılama

Yeni tanımlanan bir sorun hakkında daha

kapsamlı veri toplanmasıdır

İlk tanılamadan daha dar bir alanı ve daha

kısa bir zaman dilimini kapsar

Hemşire daha önce belirlenen bir soruna yönelik

veri toplar

Odak tanılama için yardımcı sorular?

Ne tür belirtileriniz var?

Bu belirtiler ne zaman başladı?

Bu belirtiler başladığında her zamankinden farklı ne yapıyordunuz?

Belirtilerinizi azaltan veya arttıran faktörler nelerdir?

Belirtileriniz için herhangi bir ilaç kullanıyor musunuz?

Yeniden Tanılama

Bireyin; mevcut durumunu daha önceki temel

verilerle karşılaştırmak için

fonksiyonel, işlevlerinde veya yaşam aktivitelerinde herhangi bir değişimi değerlendirmek

amacı ile yapılır

Periyodik olarak yapılmalıdır

Acil Tanılama

Fizyolojik, sosyo-kültürel veya bir kriz varlığında, psikolojik yaşamı tehdit eden durumu belirlemek amacıyla yapılır

Zaman, gerekli uygulamaların başlatılması açısından önemlidir

Hastanın tüm sağlık sorunları saptanır, yaşam kurtarıcı girişimler, bakım sürecinde önem ve öncelik sırası ile uygulanır

Veri Toplamaya Hazırlık

1. Tanılama önceliklerinin belirlenmesi

2. Sistematik tanılama yapılması

Tanılama Önceliklerinin Belirlenmesi

Hangi amaçla tanılama yapılıyorsa o konuda ne tür ve ne kadar veri toplanması gerektiğine rehberlik eder

Sistematik Tanılama Yapılması

Veri çeşitliliği nedeniyle veri toplama süreci kolaylaştırır

Hazır formlar Hemşirelik modelleri

bu amaçla kullanılabilir

Veri Toplama Türleri

Objektif veri

Sübjektif veri

Subjektif (örtülü) veri

Sadece hasta bireyden elde edilebilecek veriler

Hasta ifadesi;

Nefes darlığı çekiyorum

Karnımda ağrı var

Objektif (açık) veri = (Bulgu)

Hasta birey dışındaki kişiler tarafından da

görülebilen, işitilebilen, hissedilebilen,

gözlenebilen, ölçülebilen veriler

Siyanoz

Kaşeksi

Koltuk değneği ile yürüme

Verilerin Özellikleri

Amaca uygunluk

Tam-kapsamlı veri

Doğru veri

Konu ile ilişkili veri

Veri kaynakları

En iyi bilgi kaynağı hastanın kendisi

Hekim kayıtları

Diğer sağlık ekibi üyeleri

Laboratuar sonuçları

Fizik muayene

Aile bireyleri

Arkadaşlar

Kayıtlar

Veri toplam yöntemleri

Görüşme

Gözlem

Muayene (fizik muayene)

Görüşme

Organize bir konuşmadır

Başlangıç konuşmasında;

Hemşire birey kendini tanıtır, rolünü ve bakım

sırasındaki diğer rollerini açıklar

Bireyle terapötik bir bakım ilişkisi kurar

Bireyin ilgi ve endişeleri konusunda bilgi

sahip olur

Görüşme

Başlangıç konuşmasında;

Bireyin hedeflerini ve sağlık bakım

sisteminden beklentilerini saptar

Derinlemesine görüşmede gereken veri

toplama aşamasının bölümleri hakkında

ipucu elde eder

Görüşme

Bireyin kendi durumunu nasıl algıladığını ve yorumladığını ifade etmesine yardımcı olur

* Görüşme öncesi hazırlık yapılmalıdır

* Birey hakkında bilgi + uygun çevre

Görüşme aşamaları

Hazırlık

Giriş

Uygulama

Sonlandırma

Görüşme aşamaları - Hazırlık

Hemşire hasta ile ilgili bilgileri okuyarak görüşmeye hazırlanmalı

Görüşme ortamı: Bireyin gizliliği sağlanmalı Yalnız İstediği bir kişi varsa görüşmede o da olabilir Karşılıklı-dik bir şekilde oturma (0,9-1,2m) Hasta yatıyorsa 45°’lik açı ile oturur Göz hizasında iletişim

Hasta ağrısız, rahat, telaşsız olmalı.

Görüşme, diğer kişiler tarafından kesilmemeli

İyi ışıklandırılmış, havalandırılmış, sessiz ortam

Konuşma hizası (göz hizası) hasta ile aynı olmalı

Ne çok yakın ne çok uzak oturulmalı

Aynı dil konuşulmuyorsa çevirmen kullanılmalı

Tıbbi terimler kullanılmamalı

Görüşme aşamaları – Giriş

Görüşmenin diğer aşamalarını şekillendirir

Hemşire-hasta ilişkisini etkiler

Bu aşamasının sonunda:

Sağlıklı/hasta birey; hemşiresinin adını ve hemşirelik bakımından ne beklemesi gerektiğini öğrenmelihemşirenin bakım konusunda yeterli olduğunu ve kendisine bakım vermeye hazır olduğunu hissettirmelibakımın planlanmasında ve bakımın devamlılığının sağlanmasında kendisinden ne beklenildiğini bilmelidir

Hemşire iletişimde bireye saygı duymalı, ilgi göstermeli

Sağlık durumu konusundaki endişe ve kaygılarını paylaşma konusunda cesaretlendirmeli

Hemşire bireyin konforunu ve görüşmeye katılma konusundaki yeterliliğini tanılamalıdır

Alınan bilgilerin gizli kalacağı, bu bilgileri kimlerin nerede, nasıl kullanacağı hastaya açıklanmalıdır

Görüşme aşamaları – Uygulama

Hemşire bu aşamada veri tabanı için gerekli tüm bilgileri toplar

Yani hastayla görüşmeyi yapmalı

Görüşmeyi Olumsuz Etkileyen Faktörler

Şiddetli anksiyete

Ağrı

Kullanılan dil ile ilişkili güçlükler

Konu ile ilgili olumsuz geçmiş deneyimler

Sağlık ekibi üyelerinin gerçekçi olmayan

beklentileri

Başarılı Bir Görüşme İçin

Bireye odaklan İlgilendiğini göster Adı ile hitap et Göz teması kur Aceleci davranma Kültürel farklılıklara

duyarlı ol Kapsamlı, açıklayıcı

giriş konuşması yap

Bireyi tanılama süreci

hakkında bilgilendir

Gözlemlerini paylaş

Gerektiğinde açıklama

yap

Bireyi anladığını göster

Bireyin anlayabileceği

kelimeler kullan

Sessiz kalma ve dokunma tekniklerini kullan

Uygun sorular sor, önerilerde bulun

İletişimi engelleyen yorum ve sorulardan kaçın

Yorum yapma, bireysel düşüncelerini belirtme…

Görüşme aşamaları - Görüşmeyi Sonlandırma

Başarılı bir görüşme dikkatli bir şekilde sonlandırılmalıdır

Görüşmenin sonlandırılacağını bireye bildirin

Görüşme özetleyin

Bireyin yanından ayrılmadan önce bireyin hemşireden ne beklemesi gerektiği konusunda bilgilendirilin

Hemşirelik Öyküsü

Bireyin hastaneye kabulünden hemen

sonra en kısa sürede alınmalıdır

Hemşirelik Öyküsü Bileşenleri

Sosyodemografik özellikler: isim, yaş,

cinsiyet, medeni durum, dini inançlar,

meslek, eğitim durumu

Sağlık bakım yardımı aramasının nedeni


Normal sağlık davranışları, örüntüleri, hemşirelik bakımı ile ilişkili gereksinimleri

Beslenme, karar verme ve aktivitelerle ilgili kültürel özellikleri

Sağlık durumu, beden sistemlerinin fonksiyonları, ağrı derecesi, önceki tıbbi ve cerrahi öyküsü


Kullandığı ilaçlar, alerjileri, aşıları, bulaşıcı hastalıkları

Sağlık durumunu nasıl algıladığı, sağlık-hastalığın birey için anlamı, hastalığa yanıtı, baş etme yöntemleri


Öykü ( gelişim, aile, çevre, psikolojik)

Birey ve ailesinin;

hemşire ve sağlık ekibi üyelerinden beklentileri

eğitim gereksinimleri, öğrenme yeteneği, öğrenmeye istek durumu


Birey ve ailesinin bakıma katılma yeteneği, istek durumu

Bireyin;

daha ileri bir döneme ilişkin yardım isteyip istememe durumu

bireysel kaynakları (güçlü yönleri), yetersizlikleri (zayıf yönleri)

yaralanma riski

Biyografik veri

Yaş

Adres

Meslek

Çalışma durumu

Medeni durum

Sağlık bakımı kaynakları

Sosyal güvence durumu

Sağlıklı/hasta bireyin beklentileri

Kalite ölçümünde etken olan faktörlerden birisi

Mevcut hastalıkları - sağlıkla ilgili endişeleri

Semptomların başlama zamanı

Sürekli / aralıklı olma durumu

Semptomların süresi

Yeri

Yoğunluğu…

Sağlık öyküsü

Sağlık bakım deneyimleri

Mevcut sağlık alışkanlıkları

Yaralanma / cerrahi girişim

İlaç öyküsü

Yiyecek, lateks, ilaç / temas alerjileri

Alışkanlıkları/yaşam tarzı

Alkol, sigara, kafein alışkanlıkları (süre/sıklık)

Yaşam aktivitelerinin tanımlanması

Aile öyküsü

Bireye yakın ve kan bağı olan kişiler hakkında veri toplanır

Genetik/ailesel hastalık?

Aile yapısı

Aile içi iletişim

Çevre öyküsü

Bireyin aile ortamı

Yaşadığı çevre

Çalışma çevresi

Çalışma çevresinde kimyasallara maruz kalma durumu

Yaşadığı çevrede suç oranı

Bireye yardımcı mevcut kaynaklar

Psikososyal öyküsü

Birey ve ailesini stres durumu

Stresle baş etme yöntemleri

Kayıp/Yas süreci yaşama durumu?

Spiritüel Sağlık

Bireyin yaşam hakkındaki inançları

İnançlarına rehberlik eden kaynakları

Dini uygulamaları/ritüelleri

Sistemlere özgü veri toplama

Her bir beden sisteminin normal işlevi

Öykü bulgularının kaydedilmesi

Açık ve anlaşılır bir terminoloji ile yazılmalıdır Standart formlar işleri kolaylaştırır EKS

Fizik Muayene

Bireyin durumunun daha iyi tanımlanabilmesi için objektif verilerin değerlendirilmesidir

Bakımın planlanmasına katkı sağlar Öykü ile elde edilen verilerin doğrulanmasını,

yeni veriler elde edilmesini sağlar Fonksiyonel yeterliliği gösterir

Fizik Muayene

Hemşirelerin yaptığı fizik muayenenin amacı:

Sağlıklı/hasta bireyin sağlık durumunun değerlendirilmesi

Sağlıklı/hasta bireyin sağlık sorununun belirlenmesi

Hemşirelik girişimleri için veri tabanı oluşturma

Fizik Muayene

Baştan ayağa muayene 4 yöntem: inspeksiyon, palpasyon,

perküsyon, oskültasyon

Gözlem

Birey ile karşılaşıldığı anda gözlem başlar

Görme, bakma, izleme, inceleme, gözden geçirme, muayene etmeyi içerir

Gözlem ile neler bakılır?

Bireyin mevcut durumu konusundaki yanıtları (fiziksel-emosyonel) nelerdir?

Birey var olana sorunu ile ilişkili bakımını yönetebiliyor mu?

Bireyin yakın çevre elemanları (tedavide kullanılan araç-gereçler) nelerdir?

Bireyin geniş çevre elemanları (hastane-toplum) nelerdir?

Görme

Üzüntülü görünme Kaş çatma Vücudun belli bir bölümünü tutma Oturma biçimi Yatma biçimi Vücut görünümü (BKİ) Normal olmayan hareketler Giyim Sözel olmayan davranışlar

Koklama

Vücut kokusu, nefesin kokması

Duyma

Bireyin konuştukları kendisine teyit ettirilir

Ayrıca hemşire bireyi dinlediğini teyit etmelidir

Dokunma

Tanılama ve terapötik iletişimi başlatmak için önemlidir

İlk ek sıkışma (cilt sıcaklığı, nemi ,bireyin gücü)

İlerleyen süreçte yumuşak bir dokunuş: hastaya güven verir, cilt değerlendirilir

Birey için dokunmanın kültürel anlamı önemli!

Veri toplama ile ilişkili sorunlar

Verilerin uygun şekilde gruplandırılmaması İlgili verilerin ihmal edilmesi İlgisiz veya yinelenen verilerin toplanması Hatalı verilerin toplanması veya verilerin yanlış

yorumlanması Veriler arasında ilişki kurmada başarısızlık Gözlenen davranışlardan çok yorumlanan

verilerin kaydedilmesi Veri tabanının güncellenmesinde başarısızlık

Verilerin Doğrulanması

Amaç: hata, taraf tutma, yanlış yorumlamanın önlenmesidir

Peki nasıl emin oluruz?

Verilerin doğruluğunu geçici olarak etkileyen/değiştiren faktör olup olmadığı kontrol edilmelidir

Elde edilen veriler normalden oldukça farklı olduğunda, mutlaka yeniden veri toplanarak kontrol edilir

Hemşire kendi topladığı verileri bile kontrol etmelidir Hemşire gerekli durumlarda daha deneyimli

meslektaşlarından yardım istemelidir Laboratuar sonuçlarının bazı değişkenlerden

etkileneceği unutulmamalıdır

Doğrulanacak verilerin belirlenmesi

Veriler objektiflikten uzak olduğunda doğrulanması gerekir

Hemşire bir girişimi uygulamadan önce verileri doğrulamalıdır

İpuçlarını belirleme ve çıkarımlarda bulunma

Doğru araç-gereç ve yöntemleri kullanarak fizik muayene yoluyla

İfadelerin açıklanması yoluyla Sağlık ekibinin diğer üyeleri ile çıkarımların

paylaşılması yoluyla Elde edilen verilerin araştırma raporlarıyla

kontrol edilmesi yoluyla

Verilerin Analizi ve Yorumlanması

Analiz: bireyin hastalığa yanıtları göz önünde bulundurularak, bilginin anlamlı ve kullanılabilir kümelere organize edilmesiyle başlar

Veri kümesi: mantıklı bir şekilde gruplandırılan bir dizi belirti ve bulgudur

Veri analizi adımları

Aktivite örüntü tanımlanır İpucu: yavaşça dönüyor, belini bükemiyor,

tereddütlü yürüyor Normal standartlarla karşılaştırılır

Normal eklem açıklığı hareketleri Tereddüt etmeksizin yürüme

Gerekçeli bir sonuca varılır Hareketin sınırlanması Azalmış aktivite düzeyi

HEMŞİRELİK TANISI

Sümeyye ARSLAN

2012-2013

TANILAMA AŞAMASINDA NE YAPILIR?

Bireyin bütüncül olarak değerlendirilmesinden sonra elde edilen veriler düzenlenir, karşılaştırılır, sınıflandırılır.

Bireyin sağlık sorunları belirlenir, nedenleri ayırt edilir.


Hemşirenin ELEŞTİREL DÜŞÜNME BECERİLERİNİ etkileri olarak kullandığı verileri analiz etme sürecidir.

Bireye özgü bakımın sunulmasında bir yada daha fazla hemşirelik tanısını belirleme ile sonuçlanır.


Bireylerin sağlık sorunlarına yönelik ne yapılması gerektiği konusunda ‘Hemşirelik Girişimlerinin’ seçimine rehberlik eder.

Bireyin sağlık sorununun başarı ile çözümlenmesi; hemşirelik tanısının doğru belirlenmesine bağlıdır.

HEMŞİRLİKTE TANILAMANIN FAYDALARI

Bakımın, bakım gereksiniminin, bakım yönetiminin ve sonucunun ne olduğunun ortak bir dille tanımlanmasını sağlar.

Hemşirelik eğitimi ve araştırmaları için kaynak oluşturur.

Bakım uygulamalarının belgelenmesinde yasal dayanak sağlar.

HEMŞİRLİK TANISINI BELİRLEME AŞAMASININ AMACI

Bireyin sağlık ve hastalığa yanıtlarını gösteren gerçek ve risk sorunlarını,

Sorunlara neden olan faktörleri,

Bireyin sorunlarını çözme ve önlemede yaşadığı güçlükleri belirlemektir.

HEMŞİRLİK TANISININ TARİHSEL GELİŞİMİ

1950 Literatüre girmiş 1953 Elizabeth FRY; hemşireliği daha yaratıcı

hale getirmek için hemşirelik tanıları formüle edilmeli, bireyselleşmiş bakım planlanmalı

1955 ANA; hemşirelik tanısını desteklemiş 1961 Orlando; hasta merkezli, ilişkilere dayalı

hemşirelik yaklaşımı 1962 Chambers; hemşirelik sürecinde hemşirelik

tanısını tartışmış,


1963 Boney ve Rothberg ulusal hemşirelik toplantı raporunda hemşirelik süreci içinde hemşirelik tanısını tartışmış,

1966 Durand ve Prince; hemşirelik tanısı: hastanın hemşirelik değerlendirmesinde elde edilen sonuç


1969 Faye Abdellah; hemşirelik tanısı, hemşirelik bilimini esasıdır.

1973 Hemşirelik tanılarının sınıflandırılması konferansı

1982 NANDA kurulmuştur

2003; NANDA-I ismini almış

HEMŞİRLİKTE TANI İFADESİNİN KULLANIMI

ORTAK DİLİLETİŞİM

ROLLERİN AYIRT EDİLMESİFAALİYET ALANINA ODAKLANMA

BİLGİ GELİŞİMİNİ DESTEKLEME

KLİNİK KARAR GEREKTİREN SAĞLIK SORUNLARI


TIBBİ TANI

KOLLOBRATİF TANI

TIBBİ TANI HEMŞİRELİK TANISI

Organ/vücut sistemlerinin hastalığı/patolojisidir

Hastalık sürecinin belirti ve bulguları

Hekim kararını gerektiren uygun tedavi gereksinimi

Hemşirelerin bağımsız olarak karar vermekten sorumlu oldukları sağlık sorunu

Bireyin hastalık sürecine verdiği yanıtı tanımlayarak uygun hemşirelik bakımı sunma

ORTAK SAĞLIK SORUNLARI

Gerçek veya olası fizyolojik komplikasyonları gösterir

Hemşirenin diğer sağlık disiplinleri ile işbirliği içinde olduğu hastalık, tedavi ve tanıya yardımcı uygulamalardan kaynaklanabilir

NANDA-I 2007

HEMŞİRELİK TANISI Birey, aile,toplumun gerçek/olası sağlık sorunları

veya yaşam sürecine verdiği yanılar hakkında klinik karar

Bu yanıtın iyileştirilmesinden hemşire sorumludur

NANDA-I 2007


Hemşirenin bağımsız olarak uygun hemşirelik yaklaşımları ile önlemek, hafifletmek yada çözümlemek için yasal olarak ele almaya yetkili olduğu birey/aile/grupların var olan yada olası sağlık sorunlarıdır

NANDA-I 2007


Hemşirelik tanılamasıyla ortaya çıkmalı Hemşirelik girişimleri ile çözümlenmeli Hemşireliğin yasal ve eğitsel alanı içinde olmalı Tıbbi tanıdan farklı olmalıdır.

Tıbbi tanı veya ortak sorun değildir

NOT: Sayfa 180, Tablo 11-1’den sorumlusunuz.

HEMŞİRELİK TANISI TÜRLERİ

Gerçek hemşirelik tanısı

Risk hemşirelik tanısı

Sağlığı geliştirme hemşirelik tanısı

İyilik hemşirelik tanısı

GERÇEK HEMŞİRELİK TANISI

Birey/aile veya toplumda var olan sağlık durumları veya yaşam süreçlerine yanıtları tanımlayan belirti ve bulgularla doğrulanmış klinik karar

Geçirilen cerrahi girişim ile ilişkili ‘akut ağrı Bireyin sözlü olarak ağrısını ifade etmesi Hareket etmekten kaçınması Yeterli uyumaması

RİSK HEMŞİRELİK TANISI

Birey/aile veya toplumun aynı veya benzer durumdaki başkalarından farklı olarak sorun gelişmeye daha hassas olduğuna ilişkin klinik karar

Belirti ve bulgular izlenmemesine rağmen soruna neden olabilecek faktörler vardır

Günlük tanılama Hemşirelik girişimleri neden olabilecek faktörleri

önlemeye veya ortadan kaldırmaya yöneliktir

RİSK HEMŞİRELİK TANISI

Pelvis kırığı nedeniyle kesin yatak istirahatı olan hastada

Deri bütünlüğünde bozulma riski

SAĞLIĞI GELİŞTİRME HEMŞİRELİK TANISI

Birey/aile veya toplumun sağlığını geliştirmek, iyilik halini yükseltmek için motivasyonu ve isteği kapayan klinik karar

Beslenme ve egzersiz gibi bazı sağlık davranışlarını geliştirmeye hazır oluşluğun ifadesi

Konforu iyileştirme isteği

İYİLİK HEMŞİRELİK TANISI

Geliştirme istekliliğine sahip bir birey/aile veya toplumdaki iyilik düzeylerine karşı insan yanıtlarını tanımlar

Belirli bir esenlik düzeyinden daha yüksek bir esenlik düzeyine geçişte birey/aile veya toplumdaki hakkındaki klinik karardır

Başarılı kanser tedavisi ile ilişkili baş etmeyi iyileştirme isteği

HEMŞİRELİK TANISININ BİLEŞENLERİ

TANI İSMİ (ETİKET) TANIM ETİYOLOJİK (İLİŞKİLİ) FAKTÖRLER RİSK FAKTÖRLERİ TANIMLAYICI ÖZELLİKLER

TANI İSMİ (ETİKET)

NANDA-I tarafından onaylanmış hemşirelik tanılarının ismidir

TANIM Her tanının bir tanımı vardır Tespit edilmiş insan yanıtının özelliklerini açıklar

ETİYOLOJİK FAKTÖRLER

Tespit edilen soruna katkıda bulunan durumlar, olaylar veya nedenler

Hemşirenin bireyi özgü girişimler geliştirmesine yardım eder

4 kategoride faktörler: Fizyopatolojik (biyolojik ve psikolojik) Tedavi ile ilişkili Durumsal (çevresel veya kişisel) Gelişimsel

ETİYOLOJİK FAKTÖRLER

4 kategorideki faktörler: Hemşirenin eleştirel düşünme becerisini kullanarak

Neden-sonuç ilişkisi içinde çalışmasını Tanıyı nitelemesini Hemşirelik girişimlerine yönelmesini sağlar Hemşirelik tanısını bireyselleştirir

Tıbbi tanının etiyolojik faktör olarak yazılması yanlıştır

RİSK FAKTÖRLERİ

Çevresel, fizyolojik, psikolojik, genetik veya kimyasal elementlerdir

Doğru risk tanısını seçmeye yardımcı olan risk faktörleri, gerçek hemşirelik tanısının formüle edilmesinde kullanılan tanımlayıcı özelliklere özelliklere benzer şekildedir.

Koruyucu hemşirelik girişimlerinin planlanması için önemlidir

TANIMLAYICI ÖZELLİKLER

Bireyin sorunu ile birlikte gözlenen belirti ve bulgulardır

Her hemşirelik tanısının tanımlayıcı özellikleri açıklanmıştır

Tanı isimlendirilirken, sorun ile ilgili, tüm tanımlayıcı özelliklerin bulunması gerekmez

HEMŞİRELİK TANISINI BELİRLEME SÜRECİ

Verilerin analizi ve yorumlanması Verilerin gruplandırılması Sağlıklı/hasta bireyin gereksiniminin/sorununun

tanımlanması Hemşirelik tanısının formüle edilmesi

Verilerin analizi ve yorumlanması

Bireyin sağlık sorunu karşısında hemşirenin eleştirel düşünce yoluyla vardığı sonuçtur.

Verilerin yorumlanarak sonuca varılması sübjektiftir, hemşirenin bilgisi, deneyimi ve değerlendirmelerinden etkilenir

Analiz sonucunda: Sorun yoktur Sorunun çözümü için yardıma gereksinim vardır

↓Hemşirelik Tanısı

Verilerin gruplandırılması

Hemşire verileri gruplar yada fonksiyon alanlarına göre organize ederek bireyin bu alanlardaki fonksiyonlarının olumlu, fonksiyonlarda değişme (sorun) yada fonksiyon değişikliklerine neden olabilecek risk faktörü yada sorun olabilecek durum var mı diye belirlenir

Herhangi bir modele göre verilerin gruplandırılması, verilerin organize edilmesini kolaylaştırır

Sağlıklı/hasta bireyin gereksiniminin/problemlerinin saptanması

Bireyin sağlık sorunu nedir? Bu sorun gerçek veya olası bir sorun mudur?

Eğer gerçek bir sorun ise hasta bu sorunu yaşadığının farkındadır

Hasta hastalığı nedeniyle hangi yaşam aktivitesini yerine getiremiyor?

Bireyin yanında ailede sorunların belirlenmesine katkıda bulunabilir

Sağlıklı/hasta bireyin gereksiniminin/problemlerinin saptanması

Her hemşirelik tanısı için sorunun önemi bireyle tartışılmalı, bireyin sorunun önemini anlaması sağlanmalı, sorunu çözmek ve azaltmak bireyin yardım isteyip istemediği araştırılmalı/sorulmalı

Bazı bireyler sorun açık olarak var olduğunda bile yardım istemeye hazır veya motive değildir

Hemşirelik tanısının formülasyonu/isimlendirilmesi

Hemşirelik tanısının isimlendirilmesini, tanı etiketinin yazılmasını içerir

Tanımlayıcı özellikler (belirti ve bulgular) İlişkili faktörler (etiyoloji) Tanı ismi/sorun

Gerçek hemşirelik tanısı

Dört günde bir katı defekasyon (Tanımlayıcı özellikler) ile bulgulanan aktivitede azalma (İlişkili faktör) ile ilişkili konstipasyon (Tanı ismi/sorun)

Risk Hemşirelik Tanısı Kesin yatak istirahati (Risk faktörleri) ile ilişkili deri

bütünlüğünde bozulma riski (Tanı ismi/sorun)

Sağlığı geliştirme hemşirelik tanısı

Konforu yükseltme isteği (Tanı ismi/sorun)

İyilik hemşirelik tanısı Başarılı kanser tedavisi (ilişkili faktör) ile ilişkili baş

etmeyi iyileştirme isteği (Tanı ismi/sorun)

Not:

Sayfa 184-185, Hemşirelik tanısını belirlemede yapılan hatalardan sorumlusunuz…

PLANLAMA

SÜMEYYE ARSLAN

2012-2013

PLANLAMA

Bireysel, organize ve amaca yönelik bir hemşirelik bakımının nasıl verileceğine karar verilir

Hemşire birey için bireyselleştirilmiş beklenen sonuçları tanımlar ve beklenen sonuçlara ulaşmak için belirlenen girişimleri içeren bir bakım planı geliştirir

PLANLAMA

Planlamada başarı için: Birey ve ailesi ile işbirliği Diğer sağlık ekibi üyeleri ile bilgi alışverişi İlgili literatürü gözden geçirme

PLANLAMA

Bakım planı dinamiktir Bireyin gereksinimleri karşılandıkça değişebilir Yeni gereksinimler tanımlanabilir

PLANLAMA AŞAMASI

Öncelikler belirlenir Hedefler ve beklenen sonuçlar saptanır Hemşirelik girişimleri planlanır Hemşirelik bakım planı kaydedilir

ÖNCELİKLERİN BELİRLENMESİ

İlk adım sağlıklı/hasta bireyin en önemli sorununun belirlenmesi

Öncelikler bireyin sağlık durumundaki değişikliklere göre sürekli olarak değişir

Önceliklerin belirlenmesine sağlıklı/hasta birey ile birlikte karar verilir

ÖNCELİKLERİN BELİRLENMESİ

Yaşamı tehdit eden durumlar Birey için önemli olan durumlar Kısa sürede müdahale edilmesi gereken durumlar

Dikkate alınarak sıralama yapılabilirÖncelikler → Yüksek → Orta → Düşük

YÜKSEK DÜZEYDE ÖNCELİKLER

Müdahale edilmediğinde birey ve diğerleri için zarar ile sonuçlanabilecek hemşirelik tanıları yüksek önceliklidir.

Kardiyak out-putta azalma Gaz alışverişinde bozulma

Yüksek düzeyde öncelikler Fizyolojik, psikolojik, temel insan gereksinimlerine

yönelik olabilir

ORTA DÜZEYDE ÖNCELİKLER

Bireyin yaşamını tehdit etmeyen ve acil müdahale gerektirmeyen özelliğe sahiptir

Cerrahi girişim geçirecek hastada bilgi eksikliği

DÜŞÜK DÜZEYDE ÖNCELİKLER

Her zaman doğrudan bir hastalık/prognoz ile ilişkili değildir fakat gelecekte bireyin iyi olmasını etkiler

Cerrahi girişim geçirecek hastada bilgi eksikliği

PLANLAMAYI SÜRDÜRME

Bireyin bakım planının sürekli güncellenmesini kapsar Bireyin durumundaki değişikliklerde hemşire yeni

durumu tanılar ve değerlendirir Devam eden planlama sırasında bazen hemşire

başlangıçtaki bakım planını revize eder ve girişimlerini daha sonra bireyselleştirir

Son aşama taburculuk planlaması Taburcu olduktan sonra bireyin gereksinimlerinin

karşılanması için hazırlığı kapsar

HEDEFLER-BEKLENEN SONUÇLARIN BELİRLENMESİ

Bilişsel, duyuşsal ve psikomotor alanlardaki değişimleri gösterir

Beklenen sonuç: hemşirelik bakım girişimleri sonucunda, bireyin bakım sorununun çözümüne ilişkin beklentilerdir

Hedef: hemşirelik girişimleri sonucunda daha genel beklentidir


Amaç; Bireysel bakımı sağlama Bireyin katılımını arttırma Gerçekçi ve ölçülebilir bakımı planlama Destek grupların işbirliğine izin vermedir


Bireyin hedefleri

Bireyin beklentileridir, hemşirelik girişimi uygulandıktan sonra bireyin durumu hakkında açıkça ifade ettiği tahminlerdir.

Doğrudan hemşirelik tanısındaki sorunları gösterir


Beklenen sonuçlar:

Hedeflerin formüle edilmesidir Hemşirelik tanısının değerlendirilmesi için temel

oluşturan ölçülebilir beklentilerdir. Değerlendirmeye rehberlik eder

BAKIMIN HEDEFLERİ

Birey merkezli hedef, özel ve ölçülebilir bir davranış veya bir bireyin en yüksek iyilik düzeyi veya fonksiyonlarındaki bağımsızlığı yansıtan yanıttır

Bir hedef bir davranış veya bir yanıt içerir Her bir hemşirelik tanısı için bir-birkaç hedef

belirlenebilir Kısa vadeli Uzun vadeli

HEDEF BELİRLEMEDE BİREYİN ROLÜ

Birey ve ailesini (uygun olduğunda) ile ortak hedeflerin b merkezli hedeflerin belirlenmesi, bakım hedeflerinde önceliklerin saptanmasını ve eylem planının geliştirilmesini sağlar

Ortak hedef belirlenmedikçe ve açık bir plan yapılmadıkça bireyler bakım planına katılmaz

BEKLENEN SONUÇ

Hemşirelik bakımının sonucunda bireyin durumunda ölçülebilen spesifik bir değişimdir

Hemşirelik bakımının odağını belirler ve yönlendirir Psikolojik, fizyolojik, sosyal, gelişimsel, spiritüel

yanıtlardır

BEKLENEN SONUÇ

Her bir hemşirelik tanısı ve hedef için birkaç beklenen sonuç yazılabilir

Her zaman tek bir girişim sorunu çözmeyebilir Adım adım sıralanması girişimleri planlamada kolaylık

sağlar Zaman gösterilerek yazılır Zamanı belirleme sorunun çözümü için sınırlılıkları

belirler

BEKLENEN SONUÇ

Beklenen sonuç her zaman ölçülebilen ifadelerle yazılır

Beklenen sonuç kriterleri: Kim? Ne zaman? Ne kadar iyi? Hangi eylem? Hangi koşullarda? sorularını cevaplar

NOC Hemşirelik Bakımı Sonuçları Sınıflaması

Hemşirelik bakımı sonuçlarını, hemşirelik girişimlerine duyarlı ve bu girişimlerden etkilenen bir değişken olarak kavramsallaştıran; birey, aile ve toplum düzeyinde ölçülebilir bir durum, davranış yada algılama olarak tanımlanır

Herhangi bir NANDA-I hemşirelik tanısı için önerilen birden fazla bakım sonuçları vardır

BEKLENEN SONUÇ’un ifade edilmedi

Amaç bölümü Beklenen sonuç bölümü

Amaç bölümü >>> bireyde istenilen durum Beklenen sonuç bölümü >>> gerekli başarılacak

gözlenebilir ölçüt

BEKLENEN SONUÇ’un ifade edilmedi

Bireyin 24 saat içinde 0’dan 10’a kadar bir skala üzerinde 3’den az ağrı şiddeti bildirmesi ile bulgulanan ağrı kontrolü başarılacak

Amaç bölümü >>> bireyde istenilen durum >>> ağrı kontrolünü başarma

Beklenen sonuç bölümü >>> gerekli başarılacak gözlenebilir ölçüt >>> ağrı skalasında 3 puan

Hedef ve beklenen sonucun yazılmasında kurallar

Birey merkezli Tekil hedef veya sonuç Gözlenebilir Ölçülebilir Zaman sınırlı Karşılıklı Gerçekçi

Hemşirelik Bakımının Planlanması

Beklenen hasta sonuçları üzerine temellendirilen hemşirelik girişimleri belirlenmeli ve planlanmalıdır

Planlama aşamasında hemşire bireyin, mevcut sağlık durumunu geliştirecek hedefleri ve beklenen sonuçlara ulaştıracak girişimleri seçer


Girişimleri belirlemek için: Girişimlerin bilimsel temeli bilinmeli Gerekli psikomotor beceri ve kişiler arası ilişkilerin

bilinmesi Mevcut sağlık kaynaklarının etkin bir şekilde

kullanılması

Hemşirelik Girişimleri

Hemşire tarafından başlatılan girişimler: bağımsız hemşirelik girişimleri

Diğer sağlık bakım ekibi üyeleri tarafından başlatılan girişimler: bağımlı hemşirelik girişimleri

Birbiri ile ilişkili girişimler: ortak girişimleri

bağımsız hemşirelik girişimleri

Hemşirenin sahip olduğu bilimsel bilgi, otonomi ve deneyimleri ile çözümleyeceği sorunlara yönelik işlevleri kapsar

Diğer ekip üyelerinin istemine gerek yoktur Hastanın gereksinimlerine yönelik belirlenen hemşirelik

girişimleri, hemşirelik tanısı, amaç/hedef ve beklenen hasta sonuçları ile ilişkilidir

Ödemli bölgenin yükseğe kaldırılması Hastaya kullandığı ilaçların yan etkisi hakkında bilgi

verilmesi

bağımlı hemşirelik girişimleri

Bu girişimlere karar vermede bir başkasının istem, yardım, destek ve rehberliğine gereksinim vardır

Hemşirenin sahip olduğu bilimsel bilgi, otonomi ve deneyimleri ile çözümleyeceği sorunlara yönelik işlevleri kapsar

Daha çok hastanın tıbbi tanısının tedavisi ile ilişkilidir İlgili ekip üyesinin yazılı sözlü istemi alınmalıdır

İlaç isteminin uygulanması Yara örtüsünün değiştirilmesi

Ortak girişimleri

Sağlık bakım ekibi üyelerinin ortak bilgi ve becerilerinin bir arada uygulamasını gerektirir

Bazı girişimlerin diğer ekip üyelerine onaylatılması gerekebilir

Hasta bakımına yönelik eğitim/konferans programlarının düzenlenmesi

Girişimlerin Belirlenmesi/Seçilmesi

Hemşirelik tanı türü Amaç/hedef ve beklenen sonuçlar Girişimler için kanıt temeli Girişimlerin uygulanabilirliği Hasta onamı Hemşirenin uygulama yeterliliği

Hastanın gereksinimleri, öncelikleri ve geçmiş deneyimleri göz önünde bulundurulmalıdır

Hemşirelik Girişimlerinin Seçiminde

Hasta için beklenen sonuçların neler olduğu Hemşirelik tanısının özellikleri İlgili girişim konusunda araştırma sonuçları İlgili girişimin uygulanabilirliği Girişimin hastaya uygunluğu Hemşirenin becerisi Sorunun etyolojisi ve bakım planından beklenen

sonuçların dikkate alınması

Hemşirelik Girişimleri

Sağlık durumunu izlemek Bir sorunu önlemek, çözümlemek, kontrol etmek Optimum düzeyde sağlık ve bağımsızlığı kazandırmak

için uygulanır

NIC Hemşirelik Girişimleri Sınıflaması

Uygulama aşamasında gerçekleştirilecek olan girişimlerdir

Klinik karar ve bilgi temeli üzerine kurulmuş, hedef ve beklenen sonuçlara ulaşmak için hemşirenin uyguladığı bakım girişimleridir


Hemşire bakım verdiği hastalara yazılı bakım planı hazırlamakla yükümlüdür

Yazılı bir bakım planı; Hastanın gereksinimine göre belirlenmiş hemşirelik

tanılarını Amaç/hedef veya beklenen sonuçları Belli hemşirelik girişimlerini içerir


Yazılı bir bakım planı; Bakımın koordinasyonunu Bakımdaki hataların en aza indirilmesini Bakımın devamlılığını Bakımın değerlendirilmesini Verilen bakımın diğer ekip üyeleri ile paylaşılmasını Bakımın kaynaklarının belirlenmesini İşbirliğini sağlar

UYGULAMA VE DEĞERLENDİRME

SÜMEYYE ARSLAN

2012-2013

Planlanan hemşirelik bakımının uygulamaya aktarıldığı aşamadır

Planlanan bakım bireyin özbakımını güçlendirmesine imkan verdiği sürece başarılı olur

Başarılı bakım; sağlık ekibi üyeleri ve aile üyelerinin katılımıyla elde edilir

Hemşirelik Uygulama Becerileri

Bilişsel beceriler İletişim becerileri Psikomotor beceriler

Bilişsel Beceriler

Hemşirelik sürecinde eleştirel düşünme uygulamamasını içerir

Bir girişimi uygulamak eleştirel düşünme becerisini gerektirir

Daha önceki bilgi ve deneyimler kullanılmalı, kavramlar ve durumlar arasında ilişki kurulmalıdır

İletişim Becerileri

Birey ve ailesi ile güvene dayalı bir iletişim kurulmalıdır

İyi iletişim; işlemler hakkında bilgi vermeyi, bireyin emosyonel gereksinimlerini desteklemeyi, etkili eğitimi sağlar

Hemşire; bireyin sorunlarını ve gereksinimlerini, gerekli durumlarda diğer ekip üyeleri ile akıllıca ve zamanında paylaşmalıdır

Psikomotor Beceriler

Bilişsel ve motor aktivitelerin birleşimini gerektirir Hemşire; gerekli psikomotor beceriyi laboratuar

uygulamaları ile kazanmalıdır

Uygulama Süreci

Hemşirelik sürecinin uygulama aşamasına başlamadan önce hemşire bireyi ve bakım planını yeniden gözden geçirmeli, araç-gereci, çevreyi düzenlemeli, bireyi hazırlamalı, komplikasyonları önceden tahmin etmeli, önlemeli ve hemşirelik girişimlerini uygulamalıdır

Bireyin yeniden değerlendirilmesi ve bakım planının gözden geçirilmesi

Değerlendirme ne zaman olur? Hemşire birey ile her etkileşiminde değerlendirme

yapabilir Yeni elde edilen veriler doğrultusunda, bakım

planında yeni düzenlemeler yapılabilir Yeniden değerlendirme; hemşirelik girişimlerinin

bireyin sağlık düzeyine uygun olup olmadığını belirlemek için önemlidir

Yapılan değişiklikler sürecin her basamağına uygulanmalıdır

Önceliklerin Belirlenmesi

Bireyin durumu Toplanan verilerden elde edilen bilgiler Hemşirelik girişimleri için uygun kaynak ve zaman Birey, ailesi ve diğer sağlık bakım ekibi üyelerinin

görüşleri Hemşirenin bilgi ve deneyimleri

Önceliklerin Belirlenmesi ne işe yarar?

Hangi sorunun öncelikle ele alınması gerektiğini ve hangi hemşirelik girişimlerinin öncelikle uygulanması gerektiğini belirlemeye yardımcı olur

Araç gerecin düzenlenmesi ve bireyin hazırlanması

Etkili bakım verilmesini ve zamanın etkin kullanılmasını sağlar

Araç gereçler kolay ulaşılabilecek yerlere yerleştirilmelidir

Yedek malzemeler açılmadan yedekte bulundurulmalı

Sonrasında kullanılmayan malzemeler depoya kaldırılmalıdır

Araç gerecin düzenlenmesi ve bireyin hazırlanması

Çevrenin düzenlenmesi: Bireyin güvenliğini sağlar Daha etkin bakım verilmesini sağlar Bireyin bakımına katılımını sağlar

Uygulama öncesi birey rahatlatılmalı Bireyin katılımının gerektiği durumlarda ise konforu

sağlanmalıdır

Komplikasyonların önceden tahmin edilmesi ve önlenmesi

Bazı durumlar komplikasyon gelişmesini kolaylaştırır Bunu engellemek için: kapsamlı ve sürekli tanılama

Kronik hastalıklar Yaşlılıklar Özel yaş grupları

Hemşirelik Girişimlerini Uygulama

Direk bakım uygulamaları Günlük aktiviteleri gerçekleştirmede yardımcı olma Bakım verme Acil girişimlerde bulunma ve önlemler alma Danışmanlık Eğitim

Birey ile direk ilişkili olmayan bakım uygulamaları

Günlük aktiviteleri gerçekleştirmede yardımcı olma

Fizyolojik, psikolojik, temel insan gereksinimlerine yönelik olabilir

Beslenme, boşaltım, özbakım, hareket, kişisel hijyen gibi aktivitelere yardımcı olma

Bakım verme

Özel bilgi ve beceri, eleştirel düşünme ve karar vermeyi gerektirir

Pozisyon değiştirme Üriner kateterizasyon Eklem açıklığı hareketlerini uygulama Kişisel hijyen uygulamaları

Acil girişimlerde bulunma ve önlemler alma

Bireyin fizyolojik, psikolojik olarak yaşamının tehlikede olduğu durumlarda alınan önlemlerdir

İlaç uygulaması Kardiyopulmoner canlandırma Konfüze bireyi yaralanmalardan koruma

Danışmanlık

Bireye problem çözme becerilerini kazandıracak, stresle baş etme yöntemlerini kullanmada ve kişilerarası ilişkileri geliştirmesinde yardımcı olmayı içerir

Eğitim

Hemşirenin sorumluluğudur Danışmanlık ve eğitim birbiriyle yakından ilişkilidir Bireyde değişim meydana getirmek için iletişim

becerilerini kullanmayı gerektirir Danışmanlık ile; yeni tutum ve davranışlar Eğitim ile; yeni bilgi ve psikomotor beceriler

kazandırılır

Birey ile direk ilişkili olmayan bakım uygulamaları

Direk bakım uygulamalarını destekleyen aktivitelerdir

Tanı tedavi ile ilgili uygulamalarTanı işlemleri için randevu almaTanı işlemleri için hastanın hazırlığı

Değerlendirme

Bireyin gereksinimlerini karşılamaya yönelik uygulanan hemşirelik girişimlerinin etkinliği hakkında karar verme

Değerlendirmede kullanılan beceriler: Bakım standartları, normal hasta yanıtları, hemşirelik

model ve kuramları hakkında bilgiler, hemşirelik girişimlerinin etkinliğini takip edebilme yeteneği, yapılmış çalışma sonuçlarından haberdar olma

Değerlendirme Değerlendirme sürecin her aşamasında yer alır Değerlendirme yapmanın nedenleri:

Hemşirelik bakımı ile ilişkili karar vermeye yardımcı objektif-sübjektif veriler toplamak

Hemşirelik girişimlerine karşı bireyin davranışlarını değerlendirmek

Belirlenen hedefler ile bireyin yanıtlarını değerlendirmek Hangi hedeflere ulaşıldığı veya hangi sorunların

çözüldüğüne karar vermek Birey, aile, hemşire ve diğer sağlık ekibi üyelerinin sağlık

bakımı kararlarına ne derecede katıldığını belirlemek Hemşirelik bakımının kalitesini ve bireyin sağlık durumu

üzerindeki etkisini değerlendirmek

Değerlendirme Türleri

Kriterlere göre değerlendirme

Yapı değerlendirmesi İşlev değerlendirmesi Sonuç değerlendirmesi

Zamana ve sıklığa göre değerlendirme

Sürekli değerlendirme Aralıklı değerlendirme Son değerlendirme

Değerlendirme süreci

Hedefler ve beklenen hasta sonuçlarını yeniden gözden geçirme

Değerlendirmeye yönelik veri toplama Verilerin özetlenmesi ve tartışılması Verilerin kayıt edilmesi Bakım planının yeniden gözden geçirilmesi Bakım planının sona ermesi Bakım planının değiştirilmesi

1. Hedefler ve beklenen hasta sonuçlarını yeniden gözden geçirme

Hedef ve beklenen hasta sonuçları; bireyin hemşirelik uygulamalarına yanıtını değerlendirmek amacı ile uygulanır

Hedef: bireyin sağlık durumunun devamı yada hemşirelik tanısının çözümlendiğinin bir göstergesi olarak bireyde beklenen davranıştır

Beklenen hasta sonuçları: bireyin sağlık durumunda önceki yada şimdiki sağlık durumuna göre olumlu yada olumsuz sonuçlardır

2. Değerlendirmeye yönelik veri toplama

Bireyin sağlık durumuna yönelik objektif veriler toplanır

3. Verilerin özetlenmesi ve tartışılması

Bulguları yorumlamada bireyin davranışsal yanıtları ile fizyolojik belirti ve bulguları karşılaştırılır

Bakımda beklenen hasta sonuçlarına ulaşılıp ulaşılmadığını doğru belirlemek için:

Bakımda beklenen hasta sonuçlarına ulaşılıp ulaşılmadığını doğru belirlemek için:

Bireyde beklenen davranış yada cevabı tam olarak belirleyebilmek için sonuç kriterleri test edilir

Bireyin gerçek davranış ve yanıtları tanımlanır Oluşturulmuş sonuç kriterleri, gerçek davranış ve

yanıtlarla karşılaştırılır Oluşturulmuş sonuç kriterleri, gerçek davranış ve yanıtlar

arasındaki kararlılığın derecesi muhakeme edilir Eğer uzlaşma yoksa engeller nelerdir? Niçin uzlaşma

olmuyor? Sorularına yanıt aranır

Değerlendirme Sonuçları Nelerdir?

Hedefler gerçekleştirilmiştir ve ek bir uygulamaya gerek yoktur

Hedefler kısmen gerçekleştirilmiştir ve uygulamaya devam edilmelidir

Hedefler gerçekleştirilmemiştir

Hedeflere Ulaşamama Nedenleri: Verilerin eksik toplanması Bireyin sorunlarını belirlemede eleştirel düşünülmemesi Uygun olmayan tanı seçilmesi Hedeflerin gerçekçi olmaması Yanlış yöntem seçimi Planlanan girişimlerin bireye yada duruma uygun olmayışı Bireyin uygulamaya dahil edilmemesi Planlanan girişimlerin eksik uygulanması Bireyin durumunda beklenilmeyen değişikliklerin olması Bireyin uygulamalara cevabının yetersiz değerlendirilmesi Diğer sağlık ekibi üyeleri ile işbirliği yapılmaması

4. Verilerin kayıt edilmesi

Değerlendirmede en önemli bölüm kayıt ve rapor etme Doğru kararlar için doğru kayıt

Kayıt ederken her zaman aynı değerlendirme ölçüleri kullanılmalı

Yazılı hemşirelik notları, tanılama bulguları, her vardiya değişiminde hemşireler arasında paylaşılmalıdır

5. Bakım planının yeniden gözden geçirilmesi

Beklenen hasta sonuçları değerlendirilir, bakımın hedeflerine ulaşılıp ulaşılmadığına, bakım planında düzenleme yapma ihtiyacı olup olmadığına karar verilir

Varsa gerekli düzenlemeler tüm hemşirelik süreci aşamaları için yeniden yapılır

6. Bakım planının sona ermesi

Beklenen hasta sonuçlarına ve hedeflere ulaşıldığına karar verildiğinde bu konu birey ile paylaşılmalıdır

Her ikisi de hedeflere ulaşıldığını düşünüyorsa bakım planı sonlandırılır

Durum kayıt altına alınarak diğer hemşireler de bilgilendirilir

7. Bakım planının değiştirilmesi

Hedeflere ulaşılmadığı zaman etkileyen faktörlerin belirlenmesi gerekir

Bireyin genel durumunda, gereksinimlerinde ve yeteneklerindeki değişiklikler bakım planında değişiklik yapmayı gerektirir

Bakım planı değiştirildiğinde hemşirelik süreci aşamaları tekrar ele alınmalıdır


Yazılı bir bakım planı; Bakımın koordinasyonunu Bakımdaki hataların en aza indirilmesini Bakımın devamlılığını Bakımın değerlendirilmesini Verilen bakımın diğer ekip üyeleri ile paylaşılmasını Bakımın kaynaklarının belirlenmesini İşbirliğini sağlar

KAYIT VE RAPOR ETME

Yetkili bireyler tarafından gerektiğinde etik ve yasal açıdan kullanılan yazılı yada basılmış kanıtların kaydı olan her şeye kayıt denir

Kayıt formlarındaki temel bilgiler

Hasta kabul bilgileri, tanımlayıcı özellikler ve demografik veriler

Hemşirelik tanılaması Hemşirelik tanısı Hemşirelik bakım planı Hemşirelik bakım kayıtları ve değerlendirme Tıbbi öykü Tıbbi tanılama bulguları Tıbbi tanılar Tıbbi tedavi girişimleri

Kayıtların amaçları

İletişim Veri toplama Araştırma Eğitim Denetleme ve kontrol Maliyet hesaplama Yasal belge

Kayıtlarda yasal açıdan dikkat edilecek noktalar

Doğru, tanımlayıcı, objektif ve eksiksiz olmalı Sadece tek renk ve silinmeyen kalem kullanılmalı Kayıttaki herhangi bir kelime silinmemelidir Hatalı kayıt yapıldığında, kelimenin/cümlenin üzerine bir

çizgi çekilmeli ve ‘kayıtta hata’ yazılmalı Evrensel kısaltmalar kullanılmalı Kayıt yaparken boş satır/alan bırakılmamalı Durumun tanımlanması satır ortasında bittiğinde satır

sonuna kadar çizgi çekilmeli, alt satıra isim yazılıp imza atılmalı

Kayıtlarda yasal açıdan dikkat edilecek noktalar

Bütün sayfanın tekrar yazılması gerekiyorsa üzerine çarpı atılmalı, hemşire adını yazıp imzasını atmalı, üzerine ‘tekrar yazıldı’ diye yazmalıdır, orijinal sayfa atılmamalı, kayıtların içine eklenmelidir

Bilgisayar kayıtları için şifre gizli tutulmalıdır Kayıtlar sadece bakım veren hemşire tarafından

tutulmalıdır Tedaviler, gözlemlerle ilgili diğer kayıtlar, hemşirelik

bakımı uygulandıktan sonra tutulmalıdır Kurum politikası ve kayıt sistemi göz önünde

bulundurularak kayıt tutulmalıdır

Kaliteli kayıt ve rapor tutma için ilkeler

Gerçeklik Doğruluk Kapsamlılık Geçerlilik Organizasyon Gizlilik

Raporlar

Aktivite yada gözlemlerin özetidir

Vardiya değişim raporu Telefon raporu Transfer raporu Kaza rapor

Vardiya değişim raporu

Vardiya değişimleri için tutulan rapor

Amaç bakımda devamlılığı sağlamaktır Sözel, yazılı, teyp kaydı ve hasta başında

verilebilir

Vardiya değişim raporunda dikkat edilmesi gereken noktalar

Bireyin demografik bilgilerini verirken sadece isim, cinsiyet, tıbbi tanı ve öykü gibi genel bilgilere yer verilmeli

Bireyin sorunu ve soruna yanıtları objektif bulgular ile tanımlanmalı

Hemşirelik tanıları ve ilişkili faktörler tanımlanır Bakım ile ilişkili önemli bilgiler aile yakınları ile

paylaşılmalı, bakıma destek vermeleri sağlanır

Vardiya değişim raporunda dikkat edilmesi gereken noktalar

Taburculuk planı sürekli gözden geçirilir Bakım ve tedavi ile ilişkili olan yöntemler yada yeni

uygulanan yöntemler hemşireler ile paylaşılır Eğitim planı ve bireyin buna yanıtı tanımlanır Hemşirelik bakımı girişimleri değerlendirilir

Vardiya değişim raporunda yapılmaması gerekenler

Kayıtlarda var olan tüm demografik bilgiler tekrarlanmamalı

İyi, kötü, normal gibi genel ifadeler kullanılmamalı Tıbbi tanı ile hemşirelik tanısı birbirine karıştırılmamalı Bireyin yakınları ile ilişki kurmaktan kaçınılmamalı Uygulanan yöntemlerin ayrıntılı işlem basamakları

anlatılmamalı Vardiyaya başlayacak hemşire daha ayrıntılı bilgi

istemediği sürece detaylardan ve gereksiz ifadelerden kaçınılmalıdır

Telefon raporu

Telefonla alınan bilgiler yazılı forma kaydedilmelidir

Telefon konuşması ne zaman yapıldı? Kim yaptı? Bilgi vermek için kim aradı? Ne bilgi verildi? Hangi bilgiler alındı?

Transfer raporu

Hastalar bir klinikten bir kliniğe transfer edilirken verilen raporlardır

Bireyin adı, yaşı, hekimi, tıbbi tanısı Kısa tıbbi öykü Şimdiki sağlık durumu Şimdiki hemşirelik tanıları ve bakım planı Transfer sonrası karşılanması gereken, hastanın acil

gereksinimleri Özel uygulama gerektiren durumlar Hastanın özel bir cihaza gereksinim durumu

Kaza raporu

Sağlık bakım kurumlarında operasyon yada hasta bakımı ile uyuşmayan raporlardır

Hasta, ziyaretçi, çalışan bireyler alışılmadık durumlarla karşılaşabilir

Kaza raporları kurumdaki risk faktörlerinin belirlenmesini sağlar

Yaralanma olmasa da kaza raporları tutulmalıdır

Kaza raporu tutmada ilkeler

Kazaya şahit olan/hastayı o şekilde bulan hemşire rapora kaydedilir

Hemşire ne olduğunu kısa ve objektif terimlerle tanımlar

Hemşire olayın nedenini açıklamaya, yorumlamaya çalışmaz

Hemşire hastanın durumunu objektif olarak tanımlar Hemşire/hekim tarafından alınan önlemler rapor edilir Rapor kısa sürede ilgili birime iletilir

Kaza raporu tutmada ilkeler-ilaç hatası

İlaç hatası kısa ve doğru şekilde tanımlanmalı Hasta ile ilişkili bilgiler verilmeli Hastada oluşan yan etki/hayatı tehdit eden etkiler

belirtilmeli Hatayı yapan hemşire kaydedilmeli

hemŞİrelİk sÜrecİ hemŞİrelİk tanilamasi

Documents