harun jahja``fshehtesia e sproves``

8/12/2019 HARUN JAHJA``Fshehtesia E Sproves``

1/50

do krijes do ta shijoj vdekjen, e Ne, n shenjsprove ju sprovojm me vshtirsie knaqsi, dhe ju k theheni te Ne.

(Enbija, 21:35)

FSHEHTSIA ESPROVS

1


2/50

do krijes do ta shijoj vdekjen, e Ne, n shenj

sprove ju sprovojm me vshtirsi

e knaqsi, dhe ju ktheheni te Ne.

(Enbija, 21:35)

HARUN JAHJA

2


3/50

Ajetet q jan prdorur n ket libr jan marr nga prkthimi

i Kuranit nga Sherif Ahmeti

3


4/50

Prmbajtja

Hyrja

Bota sht nj vend sprovs

Fshehtsia e sprovs

Myslimani n momentet e vshtira

Si sillen jobesimtart kur prballen me vshtirsi

Sprova vazhdon deri n vdekje

Prfundimi

4


5/50

AUTORI

Autori, i cili shkruan me pseudonimin HARUN JAHJA, ka lindur n Ankara n vitin

1956. Pasi mbaroi shkolln tetvjeare dhe t mesmen n Ankara, ai studioi artet nuniversitetin Mimar Sinan t Stambollit, si dhe filozofi n universitetin e Stanbollit. Q nga viti

1980, autori ka botuar libra t shumta n fusha t ndryshme, si ato politike, shkencore dhe

fetare. Harun Jahja njihet si nj autor q ka shkruar punime mjaft t rndsishme pr nxjerr n

shesh mashtrimet e evolucionistve, pavlefshmrin e pretendimeve t tyre, si dhe ant e errta

qe lidhin Darvinizmin me disa ideologji shkatrrimtare.

Pseudonimi i tij prbhet nga emrat Harun (Aron) dhe Jahja (Gjon), pr t prkujtuar

kta dy profet q luftuan kundr mosbesimit. Vula e Profetit, e cila gjendet n kapakun e

librave t autorit prmban nj kuptim simbolik q ka lidhje me prmbajtjet e tjera. Kjo vul

prfaqson Kuranin, i cili sht libri dhe fjala e fundit e Allahut dhe Profetit, i cili sht profeti i

fundit. Nn udhheqjen e Kuranit dhe Synetit, autori ka pr qllim t hedh posht t gjitha

bazat e ideologjive anti-fetare, n mnyr q t shuhen t gjitha kundrshtimet ndaj fes.

T gjitha kto punime t autorit prqendrohen rreth nj qllimi: transmetimi i mesazhit t

Kuranit pr t gjith njerzit, duke i nxitur ata te mendojn rreth temave t rndsishme q kan

lidhje me besimin, si ekzistenca e Allahut, njsimi i Tij, bota tjetr etj., dhe shkatrrimi i plot i

themeleve t rrnuara t sistemeve ateiste.

Harun Jahja gzon nj reputacion t madh n nj gam mjaft t gjer lexuesish q nga

lindja n Amerik, nga Anglia n Indonezi, nga Polonia n Bosnje, nga Spanja n Brazil. Disa

libra t tij jan n dispozicion n anglisht, frngjisht, gjermanisht, italisht, portugalisht, urdu,

arabisht, rusisht, shqip, boshnjakisht dhe malaje; ata jan mirpritur nga lexuesit n t gjithbotn

T vlersuar n t gjith botn, kto punime kan shprblyer pr t ndihmuar shum

njerz t gjejn rrugn e besimit apo t arrijn nj kuptim m t thell t besimit t tyre. Stili i

qart, i leht dhe i rrjedhshm i ktyre librave u jep atyre disa veori karakteristike q mund t

vihen re nga kushdo q i lexon apo i shqyrton ato. Kto punime kan pasur nj ndikim t

shpejt dhe rezultate tepr t knaqshme. sht e pamundur pr ata persona, q i lexojn kto

libra me kujdes dhe mendojn rreth tyre seriozisht q t vazhdojn t mbrojn filozofin

materialiste, ateizmin apo fardo ideologjie apo filozofie shkatrrimtare. Edhe nse ata

vazhdon mbrojtjen, kjo tregon se ata bazohen n sentimentalizmin e tyre, pasi kto libra i

hedhin posht kto ideologji q nga themelet. Sot sht br e mundur q t gjitha lvizjetbashkkohore jobesimtare t psojn nj disfat ideologjike, n saje t koleksionit t librave t

shkruara nga Harun Jahja.

Ska dyshim se kto veori origjinn e kan nga urtsia dhe udhzimi i Kuranit. Autori

sigurisht q nuk ndihet krenar pr veten e tij; ai synon q t jet nj mjet q ndihmon t tjert

pr t gjetur rrugn e drejt t Zotit. Pr m tepr, ai nuk merr asnj prfitim material nga veprat

e tij. Edhe ata q prgatisin kto libra nuk marrin asnj prfitim material. Ata duan vetm t

5


6/50

fitojn knaqsin e Allahut.

Duke pasur parasysh kto fakte, ata q inkurajojn njerzit q t lexojn kto libra, t

cilt hapin syt e zemrs dhe ndihmojn t tjert t bhen adhurues t devotshm t Zotit, bjn

nj shprblim t pamueshm pr fen.

Nga ana tjetr, do t ishte humbje kohe dhe energjie prhapja e atyre librave q krijojn

konfuzion n mendjet e njerzve dhe nuk kan ndonj ndikim te efektshm n largimin e

dyshimeve dhe dilemave nga zemrat e tyre, si e ka vrtetuar dhe eksperienca shumvjeare.

sht m se e natyrshme q libra t till q jan shkruar m tepr pr t theksuar forcn letrare

t autorit t tyre sesa pr t fituar knaqsin e Allahut, nuk mund t ken kurr nj efekt

pozitiv. Ata q dyshojn n kt, mund t shohin se qllimi i vetm i librave t Harun Jahjas

sht triumfi ndaj mosbesimit dhe prhapja e vlerave morale t Kuranit.

Nuk duhet t harrojm nj pik shum t rndsishme: Shkaku kryesor i vazhdimit t

problemeve dhe konflikteve q prballojn myslimant sot sht ndikimi ideologjik i

mosbesimit. T gjitha kto do t marrin fund kur t arrihet disfata ideologjike e mosbesimit dhe

t sigurohemi q do njeri i njeh mrekullit e krijimit dhe moralin kuranor, n mnyr q gjithnjerzit t jetojn me frymn e tyre. Duke marr n konsiderat gjendjen e bots sot, e cila i

drgon njerzit n nj humner t thell dhun, korrupsioni dhe konfliktesh, sht e qart q ky

shrbim duhet t jet i diponueshm sa m shpejt dhe sa m efektivisht q t jet e mundur.

Prndryshe, mund t jet shum von.

N shpresojm q me vullnetin e Zotit, librat e Harun Jahjas do t luajn rol tepr t

rndsishm n shekullin XXI dhe do t ndihmojn njerzit t fitojn paqen, bekimin, drejtsin

dhe lumturin e premtuar n Kuran.

6


7/50

PR LEXUESIN

N t gjith librat e ktij autori, shtjet e lidhura me fen jan trajtuar nn dritn e

vargjeve kuranore dhe njerzit jan t ftuar t msojn fjalt e Zotit dhe t jetojn sipas tyre. Tgjitha shtjet q lidhen me ajetet e Zotit jan shpjeguar n mnyr t till, q nuk len hapsir

pr dyshim apo pikpyetje n mendjen e lexuesit. Stili i sinqert, i qart dhe i lirshm q sht

prdorur, bn t mundur, q kushdo n fardo moshe dhe nga do grup shoqror q t jet, t

mund ta kuptoj lehtsisht prmbajtjen e ktyre librave. Kjo mnyr e efektshme dhe e qart e

t shprehurit, i bn librat t prshtatshm pr tu lexuar me nj t ulur t vetme. Madje edhe ata

q e hedhin posht botn shpirtrore, ndikohen nga faktet e treguara n kta libra dhe nuk

munden t mohojn vrtetsin e prmbajtjes s tyre.

Ky libr dhe gjitha veprat tjera t autorit mund t lexohen nga individ ose t studiohen

n grup n form t nj bashkbisedimi. Leximi i librave nga nj grup lexuesish t gatshm pr

t prfituar prej tyre, do t ishte i dobishm, pasi lexuesit mund t krijojn lidhje me pasqyrimet

e tyre dhe me prvojn e njri-tjetrit.

Prve ksaj, do t ishte nj shrbim i madh pr fen kontributi pr brjen t njohur dhe

leximin e ktyre librave, t cilat jan shkruar vetm pr knaqsin e Zotit.

T gjitha librat e autorit jan shum binds.

Pr ata q dshirojn tu komunikojn fen njerzve t tjer, nj nga mnyrat m

ndikuese sht ti nxisni njerzit t lexojn kto libra .

7


8/50

Hyrja

Pr t fituar nj gj t bukur gjat gjith jets tuaj keni shpenzuar energji dhe pun

serioze. Kujtojeni periudhn e shkollimit, kur gjrat q kan zn vend m s shumti n kokntuaj, dhe shpesh her jeni prballuar me to, jan provimet. Kurse m i rndsishmi nga kto pa

dyshim q sht provimi pranues i fakultetit. Shum njerz kt provim e njohin si pik

kryesore kthese n jetn e tyre. Mendojn se do ta caktojn fatin e s ardhmes n fund t ktij

provimit tre katr orsh. Rinia pr ta fituar kt provim largohet nga t gjitha punt sociale,

knaqsit, shtitjet etj duke u vetmuar n nj vend pr t prgatitur kt provim pranues. Ata

i prkushtohen vetm msimit. Synim q bn q ata t largohen nga t gjitha knaqsit e ksaj

bote, sht kalimi i provimit. Dhe pr t arritur kt qllim ata kan durim t jashtzakonshm

dhe vendosmri t plot.

N t njjtn mnyr, paramendojeni nj person q qllimi kryesor i tij sht t ket i nj

shtpi t bukur. Q t realizoj kt qllim ai duhet n rend t par t ket aftsi financiare q ta

blej shtpin. Pr kt, ai do t prpiqet dit e nat q t mund t punoj pr nj rrog t mir q

t avancohet n pun dhe t merr rrog t mir. Pas shum vitesh vetflijimi, do t ket t

mundur q t blej apo t ndrtoj shtpin e tij t ndrrave.

Si u kuptua nga kta dy shembuj, njeriu shpesh duhet t punoj me prkushtim t madh

me vite t tra ashtu q t tejkaloj t gjitha pengesat q mund ti shfaqen mes tij dhe qllimit q

ai i prkushtohet aq shum. Prve ksaj, nse njeriu vrapon pas fuqis financiare, respekt

shoqror, reputacion apo karrier t veant, ai duhet q t bj prpjekje t hatashme q t

kaloj kto pengesa, ashtu si thuhet t jap t trn.

Por ktu duhet t kuptojm nj gj t rndsishme; shembujt q i prekm m lart kan tbjn me knaqsit e prkohshme q njeriu mund ti fitoj gjat jets s shkurtr n kt bot.

Dhe t gjitha kto vlera mund t zhduken nga ndonj aksident ose me vdekje. Pr shembull;

paramendojeni nj djalosh q ka msuar disa vite vetm pr t kaluar provimin pranues pr n

fakultet, mund t humb jetn para se te hyj n provim pr shkak t ndonj aksidentit t papritur.

Ose dikush i cili ka punuar vite t tra pr t ndrtuar apo ble nj shtpi, fatkeqsisht e gjith

shtpia mund ti digjet dhe shkrumbohet. Sa e sa vite ka punuar vetm pr t arritur kt qllim,

por pr nj moment t vetm mund ti humb e tra.

Si shihet t gjitha ato vlera q dshirohen t fitohen n jetn e ksaj bote jan t

prkohshme sado q t bhet nj prpjekje serioze deri n realizimin e tyre. Por s bashku me

kto sht edhe nj jet e vrtet n t ciln njeriu do t qndroj prjet, ku n t gjendn vlerate paskajshme t bukurive q kurr nuk do t humbin, shkatrrohen dhe harxhohen. Kjo sht

jeta e pastajme pas vdekjes. Njeriu q ka besuar Zotin dhe ka punuar vepra t mira q Allahu i

ka plqyer, do ta meriton kt shprblim.

Pra jeta e ksaj bote qenka vend sprove, dhe njeriu prmes saj i prcaktohet jeta e

amshueshme q do ta ken n jetn e pastajme. Njeriu derisa gjendet n siprfaqen e ksaj bote

sht n nj sprovim pr t hyr n botn e pastajme. Sidoqoft, prgjigja e sakt sht q t

8


9/50

punojm pr t fituar knaqsin e All-llahut. N t vrtet All-llahu jetn e ksaj bote e ka

krijuar kaluese pr t na sprovuar. Sipas ksaj njeriu gjat gjith ksaj kohe duhet t mendoj q

ta njoh Krijuesin, ti nnshtrohet ligjeve t Tij dhe vetm nga Ai t krkoj strehim, mshir

dhe begati. Mbi t gjitha njeriu sht i obliguar q do gj q i ndodh brenda ksaj jete

kalimtare ti prgjigjet m knaqsi, t bj durim dhe t tregoj moral t lart. Ai duhet ta dij se

t gjitha ato q i ndodhin jan sprova q vijn nga All-llahu i madhruar. Kto sprova jan

fshehtsi q u prkasin t gjithve.

Pa dyshim ai q i kupton kt fshehtsi t sprovave dhe jeton sipas tyre, dhe kur ti ndodh

ndonj gj thot N t All-llahut jemi dhe tek Ai do t kthehemi ka fituar nj gj t madhe q

do ta bj t lumtur si n kt bot gjithashtu dhe n botn tjetr.

Qllimi i ktij librit, sht q tua bj t njohura kto te vrteta njerzve q e kalojn

jetn e tyre pa e qar kokn pr prgatitjen pr botn tjetr. All-llahu xh. sh. n thot kshtu:

Dhe i sqaruam atij pr t dy rrugt. E ai nuk u hodh n prpjetzen (rruga evshtir -qaf malit)? E gj t msoj ty se sht Akabe (rruga e vshtir)? sht lirimi i

nj skllavi, Ose dhnia e ushqimit n kohn kur mbretron uria: Ndonj jetimi q sht i

afrt, Ose ndonj t varfri q e ka molisur varfria. E pastaj t bhej prej atyre q

besuan, q kshilluan njri- tjetrin pr durim dhe q kshilluan pr mshir (pr ndihm)

T tillt jan t zott e ans s djatht Ndrsa ata q nuk i besuan argumentet Tona ata

jan t s majts. Kundr tyre sht zjarri i mbyllur. (Beled, 90: 10-20)

9


10/50

BOTA SHTVEND I SPROVS

Njeriu si do krijes tjetr sht krijuar nga Allahu pr nj qllim. Qllimin e krijimit t

tij dhe se si duhet t kaloj jetn e ksaj bote, m s miri e tregon udhzuesi, kshilltari q kazbritur nga ana e All-llahut, Kurani famlart, n t cilin Allahu thot: A menduat se N ju

krijuam kot dhe se nuk do t ktheheni ju te Ne?(Muminun, 23:115).Si shihet n kt

ajet njeriu qenka krijuar pr nj qllim. Se cili sht qllimi i krijimit t tij, All-llahu na bn me

dije ku thot: Un nuk i krijova njerzit dhe xhint pr asgj tjetr vetm q tm

adhurojn (Dharijat, 51:56).Pra sipas ktij ajeti njeriu qenka krijuar vetm ta adhuroj All-

llahun.

Jeta e njeriut zgjat rreth 60-70 vjet. Porsi ora e rrs, jeta kalon n mnyr t

vazhdueshme. N kt bot do gj qndron vetm sa e ka caktuar All-llahu. Kurse kt caktim

nuk mund ta dij askush prpos Tij. Ktu hyn dhe jeta e njeriut q nuk mund ta ndryshoj

askush.

Kur t vije koha nj dit do t shkatrrohet do gj q ekziston n kt gjithsi, ku do t

mbizotroj vetm Zoti bujar. Pra n kt bot, do gj qenka kalimtare e prkohshme. Por bota

tjetr sht e prhershme dhe e paskajshme. Kjo bot n t ciln jetojm ne, sht si nj

prjetim ku edhe kt e thot All-llahu n Kuran: E jeta e ksaj bote ndaj bots tjetr nuk

sht tjetr vetm se nj prjetim (i shkurtr). (Rra'd, 13:26). Si shihet edhe nga ajeti

kuranor kjo bot qenka vetm nj prjetim i prkohshm. Kurse bota tjetr e prhershme e cila

nuk do t ket fund kurr. N rregull, por pse po themi q kjo bot ku gjendemi sht

kalimtare? Sepse do gj q gjendet n t nga dita n dit shkon drejt prishjes, shkatrrimit dhe

vjetrimit. Koha do gj e drgon kah shkatrrimi dhe ata t cilt lidhn pas ktyre gjravekaluese jan n nj humbje te madhe. Prandaj edhe i drguari yn savs ka kshillua njerzit q

t ken mendjen tek vdekja duke thn: Ata q ia vejn veshin vdekjes dhe prgatitn pr t,

ata jan m t menurit.1

Dijetari islamik Bediuzzaman Said Nursi vazhdimisht lexuesve t vet u ka theksuar

prkohshmrin e ksaj bote dhe q njeriu duhet t bj prpjekje serioze pr t fituar botn e

pastajme:

Kjo bote sht si nj han e sa pr njeriun, ai do t qndroj aty shum shkurt. Ai sht

mysafir me shum detyra dhe gjat jets s tij t shkurtr duhet prgatitur t gjitha gjrat e

nevojshme pr jetn e amshueshme.2

Dijetari q e prshkruan jetn e ksaj bote si nj fjetore t prkohshme n nj shembulltjetr thot kshtu: Ekzistenca njeriut nuk i sht dhn q ta fitoje jetn e ksaj bote sikur

kafsht, dhe vazhdon duke thn;

O shoku im dhe epshi im! Mblidhni mendt. Mos e harxhoni n kt jet t prkohshme

kapitalin dhe talentin e jets tuaj sikur kafsht bile edhe m posht se ato. Sepse kafsht vetm

1 Fiqh as-Sunnah, vll. 4, nr. 13.2Bediuzzaman Said Nursi, Pmbledhja Risale-i Nur, Fjalt, Stacioni i dyt i fjals s njzet.

10


11/50

sipas rrethanave t ksaj bote jetojn dhe far sht bota tjetr nuk e din . 3

Pra, pas gjitha ktyre fjalve t dijetarit islam jeta e ksaj bote qenka e prkohshme ku

njeriu nuk duhet t jepet pas bukurive, vlerave t prkohshme dhe epsheve q gjendn n t.

Mos t harrojm se njeriu me kto bukuri, stoli vazhdimisht sht duke u sprovuar. Ai nse nuk

jepet pas tyre, ather a ka fituar lumturin dhe knaqsin n t dy bott.

Njeriu n kt bot sprovohet me durim, q treguar gjat situatave q i prjeton. Kur ti

ndodh dika do her duhet ta dij se kjo sht nga Allahu. Por vetm kjo ssht e

mjaftueshme; por duhet besuar n All-llahun me nj besim t paluhatshm. Nuk mjafton vetm

t thot Besova. Ai duhet t mos gnjej, t mos shaj, te mos bj zina,etj. dhe t largohet nga

t gjitha ato pun q i ka ndaluar Kurani, sepse nse i vepron ato pun q i ka ndaluar i

Lartmadhrishmi n botn tjetr do t jet nga t hidhruarit. N botn tjetr nuk do t mbes

asgj e fshehur nga veprat q ka vepruar n kt bot. T gjitha do t dalin n shesh dhe llogaria

pr veprat q ka vepruar do t bhet n mnyr shum korrekte. Si thuhet n Suren Nisa, 4:49:

All-llahu vlerson at q do dhe nuk bn padrejt asnj fije . Ata q kan vepra t mira do

t hyn n bukurit q ka prgatitur All-llahu xh sh pr ta, kurse ata q kan br vepra t kqijado t prballohen me zjarrin e xhehenemit, e sa i keq sht ai. Shkuarja n kto dy vende bhet

sipas veprave q i punon njeriu n kt bot. Sepse Allahu jetn e shkurtr t ksaj bote e ka

krijuar q ti sprovoj njerzit se cili nga ata sht m vepr mir. Kt t vrtet Allahu n suren

Mulk, 67:2 e thot kshtu:

Ai sht q krijoj jetn dhe vdekjen pr tiu provuar se cili prej jush sht m

vepr mir, Ai sht ngadhnjyes mkat fals .

Kmbimi i jets s pastajme me jetn e ksaj bote

Njra nga gabimet m t mdha q bjn jobesimtart, sht bindja i tyre se do t

qndrojn gjithmon n jetn e ksaj bote dhe mosdija se do t sprovohen. Ka shum bukuri

dhe knaqsi n kt bot q mashtrojn njerzit dhe jetojn t paprgatitur pr botn tjetr.

Njerzit n shoqrit ku shprfillet bota tjetr, q nga fillimi i ardhjes s tyre n kt bot

anojn me lakmi q ti posedojn ato vlera vetm pr vetn e tyre. All-llahu n Kuran pr ata

njerz q pasojn me lakmi stolit dhe knaqsit e ksaj bote tregon kshtu:

Njerzve u sht zbukuruar dashuria ndaj t kndshmeve, ndaj grave, djemve e

ndaj pasuris s grumbulluar nga ari e argjendi, ndaj kuajve t stolisur, bagtis ebujqsis. Kto jan knaqsi t ksaj bote, po tek All-llahu sht e ardhmja m e mir.

Thuaj: A tiu kumtoj pr di shum m t mir se ato (knaqsit e dynjas)? Pr ata q

jan ruajtur, ata kan tek Zoti i tyre xhennete npr t cilt rrjedhin lumenj dhe aty do t

jen prgjithmon, kan edhe bashkshorte t pastra e gzojn edhe knaqsin e All-

3Bediuzzaman Said Nursi, Pmbledhja Risale-i Nur, Fjalt, Fjala e njmbdhjet

11


12/50

llahut. All-llahu sht i kujdesshm pr robt. (Ali-Imran, 3:14-15 )

Sipas ktyre dy ajeteve kuranore shihet qart se njerzit kan shum dshira. Po edhe

nse i realizojn ato dshira q u prmenden m lart n ajetet kuranore nuk duhet ta harrojm

Krijuesin duke ndjekur kto dshira. Nse e harrojm At dhe pasojm kto dshira, puna jon

nuk do t jet n rregull. All-llahu n ajetet 45-46 t sures Kehf n kt mnyr prshkruan

gjendjen e vrtet t njerzve q pasojn me lakmi jetn e ksaj bote:

E ti (Muhammed) paraqitu atyre shembullin e ksaj bote q sht si nj uj (shi) q

N e lshojm nga qielli, e prej tij bima e toks zhvillohet e shpeshtohet, saq przihet n

mes vete, e pas pak ajo bhet byk (pas tharjes) q e shprndajn errat. All-llahu ka fuqi

pr do send. Pasuria dhe fmijt jan stoli e jets s ksaj bote, kurse veprat e mira (fyti i

t cilave sht i prjetshm) jan shprblimi m i mir te Zot yt dhe jan shpresa m e

mir.

Si u tregua n kto ajete kuranore t gjitha kto stoli, bukuri, knaqsi t lloj-llojshme

q i prkasin ksaj bote si; pasuria, bashkshortt, xhevahiret, fama, karrieraetj nuk janasgj tjetr vetm se nj mashtrim q shum shpejt nj dit do ta humbasin vlern dhe

ekzistencn e tyre.

Por nj pjes e madhe e njerzve nuk jan n dijeni se kto gjra jan t prkohshme. Ata

bjn mos vetm pr ti arritur kto. Disa vazhdimisht mundohen q t grumbullojn mall, e

disa prpiqen q t fitojn respekt nga njerzit, ndrsa disa prpiqen q t gjejn bashkshort

trheqs dhe t mrekullueshm kurse disa t tjer mundohen t bhen m t suksesshmit n

lmin e tyre. Ata aq shum jepen pas ktyre gjrave q i prmendm m lart saq kto gjra

bjn ta harrojn krejtsisht jetn e amshueshme. Ata vdekjen e konsiderojn si zhdukje dhe

nuk mendojn t prgatiten pr jetn pas vdekjes.

Ndrsa dijetari islam Beduizzaman Said Nursiu vdekjen nuk e prshkruan si zhdukje po

si nj shpagim i punve q bhen gjat sprovave n jetn e ksaj bote. Dhe vazhdon duke thn:

N kt gjithsi sht e dukshme zhdukja, humbja dhe ndarja. Ndarje t vrtet nuk ka,

por ka bashkim. Humbje, zhdukje nuk ka, por ka prtritje. Vdekja sht transferim nga kjo

bot e prkohshme pr n botn e prhershme.

Vdekja nuk sht edhe aq e tmerrshme sa duket. Nn dritn e Kuranit Famlart, n

shum pjes t Risale-i Nur kemi dshmuar n mnyrn m t qart dhe t padyshimt se vdekja

e besimtarit sht vetm shkarkim nga detyrat e ksaj jete. sht pushim nga adhurimi, q ishte

udhzim dhe ushtrim n arenn e sprovave t ksaj bote. Gjithashtu do t thot bashkim me

shokt dhe t afrmit, me 99 prqind t tyre q kan kaluar n botn tjetr. Ka domethnie tkalimit n vendlindjen e vrtet dhe vendbanim t amshueshm s lumturis. sht gjithashtu

edhe ftes pr kopshtet e xhenetit nga qelia e ksaj bote. sht koha q t marrin pagesn nga

bujaria e Krijuesit t Gjithmshirshm si shprblim pr shrbimin ndaj Tij. Pasiq kjo sht e

vrteta pr vdekjen, ajo nuk duhet konsideruar si e tmerrshme, por prkundrazi, si nj hyrje pr

n mshir dhe lumturi.4

4 Bediuzzaman Said Nursi, Pmbledhja Risale-i Nur, Dritt, Drita e njzet e pest, Ilai i nnt.

12


13/50

Me fjal tjera, sht gabim i madh nse mendohet se kjo bot sht vendbanimi yn i

vrtet. N krahasim me jetn e pastajme, kjo jet nuk zgjat as nj minut i plot. N nj vend

tjetr, Beduizzaman jep nj shembull se si sht e pakuptimt nse dikush zgjedh jetn e ksaj

bote, n vend t pastajmes:

Gjithashtu, ai flet vrtet pr ardhmrin duke krahasuar ardhmrin n kt bot me nj

vegim. Ai flet me tepr seriozitet pr lumturin ku lumturia e ksaj kohe sht vetm si nj

shkreptim e shpejt e vettims n krahasim me diellin e amshueshm.5

Myslimant q jan n dijeni pr kt t vrtet nuk largohen nga kjo bot me hidhrim,

por largohen me knaqsi e lumturi. Ata shpresojn se do ta marrin at q ua ka premtuar All-

llahu n jetn e amshueshme. Ata jetojn me nj entuziazm duke shpresuar n mshirn e

Krijuesit. Kurani Famlart pr gjendjen e atyre q menduan se kjo bot sht e prhershme e

tregon kshtu:

Ata jan q n vend t udhzimit e morn humbjen dhe dnimin n vend t

shptimit. Sa t durueshm qenkan ata ndajzjarrit?(Bekare, 2:175).

N nj ajet tjetr thuhet se ata kan br nj gabim t madh duke e bler mosbesimin me

mim t besimit. Do t prpiqem ta japim nj shembull pr ta kuptuar me leht gjendjen e

ktyre personave q gjenden n nj humbje t till:

Paramendojeni dy njerz! Ktyre dy njerzve tiu jepet nj kapital i madh, kurse mnyra

se si do ta shpenzojn le t vendosin vet. Njri nga kta, duke e shpenzuar kapitalin pa mas n

gjra t kota, pas nj kohe t shkurtr, pa dyshim, do t falimenton, dhe n dor nuk do ti

mbetet asgj. Pa dyshim se ky person n kt gjendje -kur ta kupton se nuk ka kthim prapa- do

t pendohet thell. Kurse tjetri nse e shpenzon kapitalin e tij n ndihm t varfrve, t

ngratve, pr fitimin e zemrave, ndrtimin e ndonj objekti q t tjert t ken dobi nga ai, a do

t pendohet? Pa dyshim q jo, sepse sa m shum q shpenzohet pr All-llahun, All-llahu atij

do tia shumzoj shumfish. Pra t gjitha kto mirsi q u jan dhn njerzve si: pasuri,

kultur, fam, respekt, bukuri dhe shum mirsi tjera jan te njohura si raste pr tu prgatitur

pr ahiret. Besimtari kto raste i vlerson n mnyr korrekte.

Kurse shembulli i jobesimtarit i prngjan personit q e shpenzon t hollat kot s koti.

Jobesimtari jetn e tij t shkurtr e shpenzon pa e qar kokn duke u dhn pas bukurive, stolive

t mrekullueshme t ksaj bote. Ata n botn e pastajme do t jen n nj humbje t madhe q

nuk do t mund tiu ndihmoj as t hollat, as shoku, as miku, as fmija, as nna, as babai apo

ndokush tjetr, por do tiu ndihmoj vetm ajo q e kan punuar. Kurani Famlart ka njoftuarpr gjendjen e ktyre njerzve kshtu:

Thuaj: "A t'ju tregojm pr m t dshpruarit n veprat e tyre?" Ata jan veprimi

i t cilve u asgjsua n jetn e ksaj bote, e megjithat ata mendojn se jan kah bjn

5Bediuzzaman Said Nursi, Pmbledhja Risale-i Nur, Fjalt, Fjala e nntmbdhjet, Pikza e dhjet.

13


14/50

mir. T tillt jan ata q nuk besuan argumentet e Zotit t tyre as takimin (ringjalljen) e

Tij, andaj veprat e tyre shkuan huq dhe n ditn e gjykimit atyre nuk do t'u jepet

kurrfar vlere.. (Kehf, 18:103-105 ).

Ata q jan t vetdijshm se kjo bot sht kalimtare do t ken nj fund t

mrekullueshm. Ngaq e din se kjo bot sht kaluese, nuk vrapojn pas knaqsive, stolive, t

ksaj bote mashtruese. Pr kt arsye All-llahu xh sh sht i knaqur me ta dhe si shprblim do

tua jap at q u ka premtuar n ajetin 111-t t sures Teube ku thot:

All-llahu bleu prej besimtarve shpirtrat dhe pasurin e tyre me xhennet. ...E kush

sht m zbatues i sigurt i premtimit t vet se All-llahu? Pra, gzoju tregtis q bt me

T. Ky sht suksesi i madh. (Teube,9:111)

All-llahu sprovon njeriun me knaqsi dhe vshtirsi

Si e kemi cekur n fillimin e librit q njerzit gjat tr jets s tyre sprovohen n

mnyra t ndryshme. N Kuran tregohet se njeriu sprovohet me vshtirsi dhe me knaqsi.

All-llahu xh sh kt t vrtet n Kuranin Famlart e tregon kshtu :

N, asnj njeri para teje (Muhammed) nuk i dham jet t prhershme, e nse ti

vdes a mos do t mbesin ata prgjithmon?. do krijes do ta shijoj vdekjen, e Ne n

shenj sprove iu sprovojm me vshtirsi e knaqsi, dhe ju ktheheni te Ne. (Enbija, 34-

35)

Sipas ktyre ajeteve kuranore njeriu mund t sprovohet n mnyra t ndryshme. Pr

shembull, derisa sht duke shijuar t mirat e pasuris me bollk, njeriu duhet t jet i

kujdesshm q t sillet me at moral me t cilin sht i knaqur All-llahu, t kthehet kah Ai n

t gjitha qllimet dhe veprat, ti bindet urdhrave t Tij, dhe t pasoj kshillat e Tij. Nse dikush

preokupohet me knaqsit e prkohshme t ksaj bote, sidomos pasuria e bn q t jet i

pakujdesshm ndaj realitetit. Por besimtari, pa marr parasysh se fardo e mir ta ket shijuar,

doher mbetet falnderues para All-llahut.

Prve ksaj njeriu mund t sprovohet me smundje, fatkeqsi, kurthe, shpifje etj.

Jobesimtarit, kur ti ndodh ndonjra nga kto mrzitet, shqetsohet, dhe brengoset, kursebesimtarit, kur ti ndodhin kto, fort mir e di se kto jan nj pjes e sprovave dhe nuk harron

se duhet t bj durim q prfundimisht do t shpie n t mir.

Si tham m par, kta kan br tregti t mir duke ndrruar kt bot me tjetrn. N

Kuran thuhet: Dhe, din mir se pasuria e juaj dhe fmijt tuajjan vetm sprov, dhe se

te All-llahu sht shprblimi m i madh. (Enfal, 8:28), dhe ata e din se jeta dhe pasuria,

dhe t gjithat i takojn All-llahut, prandaj do humbje apo fitim nuk ia u ndrron karakterin

14


15/50

moral, pikpamjet, apo besimin n Zotin. Shum ajete prshkruajn kt veti, n mes t cilave

jan:

Por, i drguari, e s bashku me t edhe ata q besuan, luftuan me pasurin dhe

veten e tyre dhe atyre u takuan t gjitha t mirat, ata jan t shptuarit. All-llahu u ka

prgatitur atyre xhennete q n t rrjedhin lumenj, ku do t qndrojn prgjithmon. Ai

sht suksesi i madh. (Teube, 9:88-89)

Besimtar jan vetm ata q besuan All-llahut, t drguarit t Tij, e mandej nuk

dyshuan dhe pr hir t All-llahut luftuan me pasurin dhe me jetn e tyre. T till jan ata

t vrtetit.(Huxhurat, 49:15)

Si u pa n ajetet e me lart prmendura, pr myslimanin jeta e ksaj bote sht vend ku

bhet prpjekje q t fitohet knaqsia e All-llahut. Dijetari Islam Beduizzaman Said Nursi n

thnien e tij e mposhtme pr jetn e ksaj bote ka thn se sht nj vend i shrbimit dhe senjeriu do t sprovohet me sprova t vshtira dhe knaqsi, dhe se durimi prballe ktyre

sprovave do ti sjell shprblim te madh nga All-llahu.

Jeta e ksaj bote sht nj vend i sprovs dhe vendbanim i shrbimit, kurse nuk

sht vend i knaqsive, shprblimeve dhe shpagesave. Meqense qenka vendbanim i

shrbimit dhe vend i adhurimit, smundjes dhe fatkeqsive- nse kto nuk ndikojn n

besim dhe bhet durim- t jen n pajtim me shrbimin dhe adhurimin, e bile kto vese e

forcojn at. Adhurimi prbhet nga dy lloje, pozitiv dhe negativ. far mendohet si pozitiv

sht e qart. E sa i prket adhurimit negativ, sht kur dikush prballet me fatkeqsi apo

smundje, kupton dobsin dhe pafuqin e vet, dhe i kthehet t Gjithmshirshmit, krkon

strehim tek Ai, mendon n T, i lutet Atij dhe n kt mnyr ofron formn e pastr t adhurimit

dhe nuk mund t deprtoj hipokrizia. Nse sht i durueshm, mendon pr shprblimin q do

ta marr nse bn durim gjat fatkeqsis dhe falnderon, do moment q ka kaluar do ti

llogaritet sikurse ka kaluar tr ditn n adhurim. Jeta e shkurtr, bhet e gjat. Ekzistojn

raste kur edhe nj minut i vetm llogaritet si t bhet adhurim tr ditn.6

sht me rndsi q t vrasim mendjen me kto fjal t menura. Si tham edhe m

hert se njeriu sht prgjegjs q t jet n shrbim t All-llahut dhe t jet i nnshtruar dhe t

jet me All-llahun n t gjitha rrethanat. Njra ndr mnyrat se si t mbetet me All-llahun sht

t jet i durueshm n t gjitha vshtirsit dhe frustrimet e ksaj bote. Bile, kohrat e vshtiramund t ngjaj t vijn kur m s paku priten dhe duket se zgjasin shum. Pr shembull,

pasaniku mund t bhet i varfr, njeriu i suksesshm mund t prballet me ndonj dshtim,

dikush mund t humbas t dashurin, t smuret apo t mbetet invalid. Por pa varsisht nga

sprova All-llahu premton t mira t amshueshme pr shrbtort e Tij t durueshm.

6Bediuzzaman Said Nursi, Pmbledhja Risale-i Nur,Dritt, Drita e dyt, Arsyeja e tret

15


16/50

Pr kt arsye, njeriu duhet shfrytzuar do ast t vetin n kt bot. Para se t bj apo

t thot dika n kt bot, njeriu duhet t pyes veten se far sht m e mira q t fitohet

knaqsia e All-llahut. Por ka sht m e rndsishmja, ai duhet q ti shmanget rreziqeve t

ksaj bote dhe t harroj jetn e pastajme, dhe se nuk duhet ndrruar amshimin me ndonj

knaqsi t prkohshme. Rruga se si t arrihen gjrat e mira t amshueshme sht kthimi tek

All-llahu:

Secili njeri do t shijoj vdekjen, e shprblimet tuaja u plotsohen ditn e kiametit, e

kush shmanget zjarrit e futet n xhennet, ai ka arritur shptim, e jeta e ksaj bote nuk

sht tjetr pos nj prjetim mashtrues. Ju patjetr do t sprovoheni si n pasurin tuaj, si

n vetn tuaj, madje do t dgjoni ofendime t shumta prej atyre q u sht dhn libri

para jush, e edhe prej idhujtarve, por n qoft se duroni dhe ruheni, ajo sht gjja m

vendimtare. (Ali-Imran, 3:185-186)

16


17/50

FSHEHTSIA ESPROVS

Allahu ka njoftuar besimtart se do t kalojn npr sprova t ndryshme. Pr shembull,do t sprovohen n jetn e tyre personale dhe me pasuri, t ballafaqohen me kurthet e vendosura

nga pabesimtart dhe do t akuzohen pafajshm. Me fjal t tjera, ata mund t hasin n

vshtirsi n do periudh t jets s tyre. Por gjja m e rndsishme sht se ata duhet t

vazhdojn praktikumin e moralit kuranor n periudhat e vshtira, duhet prkujtuar All-llahun

pandrprer, t falnderojn dhe t kuptojn se do gj do t prfundoj mir.

Natyrisht, sht leht q t bhen kto gjra kur dikush sht duke shijuar t mirat e Tij e

shum m vshtir e ka dikush q sht duke kaluar kohra t vshtira. Por njra ndr gjrat

kryesore sht q t dshmohet fuqia e besimit t myslimanit sht kundrshtimi q t bhet

kompromis me karakterin e moralit t tij. Ata q me durim prballojn varfrin, urin, frikn,

humbjet personale dhe materiale, smundjet, krcnimet nga jobesimtart, shpifjet dhe kurdisja

e kurtheve, do t marrin shprblim edhe m t mir pr cilsin e moralit t tyre.

N Kuran tregohen shum shembuj n lidhje me torturat dhe kurdisjen e kurtheve nga

shoqrit jobesimtare kundr pejgamberve dhe besimtarve t devotshm. Njri nga kta

shembuj sht edhe torturimi q shtroi Faraoni mbi popullin e tij. N Kuran tregohet se kjo

tortur e Faraonit q shtroi mbi popullin e tij ishte sprov. All-llahu thot:

Prkujtoni edhe kur u shptuam prej popullit t faraonit, q nga ai shijuat dnimin

m t hidht, duke ua therur bijt tuaj, e duke ua ln gjall grat tuaja. N kt tortur

prjetuat nj sprovim t madh nga Zoti juaj. (Bekare, 2:49).

Si u tregua n kt ajet do tortur q shtrohet nga jobesimtart pr myslimant sht

nj sprov. Dhe ata q besuan kur t tregojn moral t lart, trimri dhe qndrueshmri prballe

ktyre torturave n jetn e pastajme do tiu rritet shkalla dhe shprblimi. All-llahu i prshkruan

sprovat q mund ti prjetojn n jetn e ksaj ata q besuan kshtu:

Ne do t'ju sprovojm me ndonj frik, me uri, me ndonj humbje nga pasuria e nga

jeta e edhe nga frytet, po ti jepu myzhde durimtarve. T cilt, kur i godet ndonj e

pakndshme thon: "Ne jemi t All-llahut dhe ne vetm tek Ai kthehemi!" T tillt jan

q te Zoti i tyre kan bekime e mshir dhe t tillt jan ata t udhzuarit n rrugn e

drejt. (Bekare, 2:155-157).

Besimi dhe nnshtrimi q bhet fjal n kto ajete sht si nj shembull i mir pr t

gjith myslimant. Por jobesimtart nuk mund t kuptojn durimin e besimtarit, dhe mendojn

se besimtart jan sikurse ata vese sillen sipas nj kriteri t gabuar.

17


18/50

Por ky sht nj gabim i madh i tyre, e pr myslimanin q kupton t fshehtn e sprovs e

di se gjja m e mir n rastet e tilla sht q t jet durimtar. Pr ata mysliman q praktikojn

moralin kuranor dhe bjn mos q kt gj t mbjellin n mendjen e t tjerve, t gjitha

problemet e tilla tregojn se jan n rrug t drejt. Si rezultat, tek ata forcohet knaqsia dhe

prcaktimi n vazhdimsin e pasimit t rrugs s drejt.

N Kuran, All-llahu tregon pr ligjet q kan mbetur t pandryshuara gjat historis.

Njra ndr to sht q besimtart do t ndeshen me vshtirsi dhe frustrime dhe do t jen cak i

dhuns s jobesimtarve. Sido q t jet, jobesimtart kurr nuk do ti arrijn qllimet e tyre:

Ata gati t shqetsuar n tok (n Mek) pr t przn prej saj, po ather edhe ata

nuk do t mbeteshin pas teje (pas pak kohe do t shkatrroheshin). Ky sht ligji i Tij

edhe me t drguarit q i drgoi para teje. E n ligjin Ton ti nuk gjen ndryshim.(Isra,

17:76-77)

Pra, kjo sht njra nga fshehtsit e sprovs s ksaj bote. All-llahu ka paralajmruarmyslimant pr shum gjra q do t prballohen, dhe se do t hyjn n xhenet vetm nse

prballen me vshtirsit sikurse besimtart para tyre:

Po ju menduat se do t hyni n Xhennet, pa u provuar edhe ju me shembullin e

atyre q ishin para jush, t cilt i patn goditur skamjet e vuajtjet dhe qen tronditur, sa

q i drguari thoshte, e me te edhe ata q kishin besuar: "Kur do t jet ndihma e All-

llahut?!" Ja (u erdhi ndihma) vrtet ndihma e All-llahut sht afr!" (Bekare, 2: 214).

Nnshtrimi ndaj kaderit (prcaktimit t All-llahut)

Fshehtsi tjetr e rndsishme sht edhe realiteti i kaderit. Gjith myslimant e din se

All-llahu do gj e ka krijuar sipas prcaktimit t Tij dhe do gj ndodh sipas vullnetit t Tij.

Kurani na tregon se do gj q ndodh n bot, pa prjashtim, ngjet me vullnetin e All-llahut:

fardo e keqe qe ndodh (godet) nuk mund t jet ndryshe, vetm sipas caktimit t

All-llahut, e kush i beson All-llahut, Ai ia udhzon zemrn e tij; All-llahu sht i

gjithdijshm pr do send.

elsat e fshehtsive jan vetm te Ai, at (fshehtsin) nuk e di kush pos Tij. Ai e dika ka n tok dhe n det, Ai e di pr do gjeth q bie dhe s'ka kokrr n thellsi t toks,

s'ka t njom dhe s'ka t that q nuk sht (shnuar) n librin e qart (Levhi Mahfudh).

(Enam, 6: 59).

Askush nuk e di t ardhmen, pasi njerzit jan t kufizuar me koh dhe mund ti qasen

ngjarjeve vetm nga pikpamja e momentit n t cilin jetojn. Pasiq nuk e din t ardhmen, ata

18


19/50

mund t mos jen t vetdijshm doher mbi rndsin apo dobin afatgjate t asaj q e

prjetojn. Por, All-llahu, Ai i Cili krijoi kohn, sht i Vetdijshm dhe pr kt shkak Ai i

sheh t gjitha nga perspektiva jashtkohore. Ja ku erdhm edhe deri tek realiteti i kaderit, e

definuar si njohuri e All-llahut pr t gjitha ngjarjet n t kaluarn dhe t ardhmen, si dhe

rrjedhojn dhe prfundimin e tyre, n nj moment. (Pr debat m t detajuar, shih librin e Harun

Jahjas Timelessness and the Reality of Fate, botues New Delhi: Goodword Publisher, 2001).

Pra, All-llahu i di t gjitha sprovat e njerzve, n t kaluarn dhe n t ardhmen, si dhe n

t tashmen. Nga pikpamja e Tij, do gj ka prfunduar. Sido q t jet, pr kto ngjarje ne

kuptojm vetm kur ti prjetojm n kohn e caktuar.

Jobesimtart nuk mund ta kuptojn shtjen e kaderit, dhe pr kt shkak as nuk jan t

vetdijshm pr kt gj. sht kjo shtje q bn q myslimant t shfaqin durim n sprovat

dhe vshtirsit e tyre. E n Kuran shkruan kshtu: fardo e keqe q ndodh (godet), nuk

mund t jet ndryshe, vetm sipas caktimit t All-llahut, e kush i beson All-llahut, Ai ia

udhzon zemrn e tij; All-llahu sht i gjithdijshm pr do send. (Tegabun, 64:11), e pr

kt arsye besimtart jetojn n rehati duke qen n dijeni se fardo q ndodh sht si pasoje kaderit.

Si mshir nga Ai, All-llahu krijoi sprova t ndryshme pr besimtart dhe i bn ata t

durueshm, duke mbetur besnik dhe duke i ln t gjitha n dorn e Tij. Ata mysliman q

vrtet besojn dhe jan t nnshtruar me sinqeritetin m t madh All-llahut, dhe kt e shohin

n ndryshimet q ndodhin, dhe kt leht e kuptojn dhe jan falnderues. Ngjashm me at q

sht i ulur n rehati n ulsen e kinemas duke shikuar filmin; prcjellin fatin dhe kaderin e

prgatitur pr ta. Ndonjher kto skena jan t mbushura me gjallri apo frik; ndonjher

mund t jen t kndshme dhe t qeta. Por, n prgjithsi, ka edhe knaqsi edhe hidhrim.

Skenat e frikshme jan t prgatitura dhe t planifikuara deri n detalin m t imt. Por n fund,

t gjitha jan t prfshira n dijenin e All-llahut dhe jan nn kontrollin e Tij.

Ata mysliman q kuptojn realitetin e kaderit dhe kuptojn fshehtsin e sprovs

shohin do fatkeqsi, uri apo skamje si nj gj e mir, duke e ditur se morali i lart q ata

shfaqin duke prballuar kto sprova jan shum t vlefshme n pranin e All-llahut. Kjo lloj

knaqsie sht unike tek besimtart. Kur t prballen m ksi lloj vshtirsish, myslimant nuk

kalojn n melankoli, stres, dhimbje, panik apo frik, pasi e din se All-llahu do ti shprblej

pr t gjitha. N Kuran, All-llahu u thot besimtarve:

...All-llahu kurrsesi nuk iu mundson jobesimtarve mbizotrim t plot mbi

besimtart. (Nisa, 4:141)

Por, duhet kuptuar nj gj ktu: fardo q myslimant prjetojn n kt bot, vshtirsi

apo frustrim, humbje t pasuris apo fuqie fizike, smundje apo lndim, vdekje apo invaliditet,

nuk i konsiderojn si prjetime t kqija: por m mir t themi, t gjitha kto jan vetm

sprov e All-llahut. Nse jan durimtar gjat ktyre sprovave dhe i tejkalojn, All-llahu do ti

shprblej ata n kt dhe n botn tjetr. Dhe n fund t ksaj kohe t shkurtr t sprovave,

19


20/50

atyre do t shprblehen me xhennet n jetn e prhershme.

Ata mysliman q jan t vetdijshm pr kt t vrtet kan edhe m shum shpresa

pr xhennet kur prballen me vshtirsi. Kur jobesimtart mendojn se i kan futur besimtart

n situat t vshtir, ka tek besimtart ndjell knaqsi, jobesimtart kuptojn se nuk mund tiu

bjn asgj atyre. Bile, fjalt e besimtarve n koht e vshtira shprehin nnshtrimin e tyre ndaj

All-llahut. Edhe Kurani i zbulon disa nga kto fjal:

E prse t mos i mbshtetemi All-llahut derisa Ai na udhzoi n rrugn ton (t

drejt). Pr Zotin, ne gjithsesi do t durojm e do t prballojm mundimet q na bni, e

vetm All-llahut le t'i mbshteten vazhdimisht ata q gjithnj iu mbshteten. Ata q

mohuan t drguarit e vet than: "Pr Zotin, ne do t'iu dbojm nga vendi yn, ose ju

domosdo do t ktheheni n fen ton!" E atyre (t drguarve) Zoti u shpalli; Ne gjithqysh

do t'i shkatrrojm zullumqart. Dhe pas tyre Ne do t'ju vendosim n at tok. E kt

(ndihm) pr at q i friksohet pranis Sime dhe i friksohet dnimit Tim. (Ibrahim,

14:12-14)

Thuaj: "Neve nuk na godet asgj tjetr, prve ka na sht caktuar nga All-llahu;

Ai sht ndihmtar yni". Prandaj, vetm All-llahut le t'i mbshteten besimtart.(Teube,

9:51)

Qndrimi i till sht si rrjedhoj e nnshtrimit t besimtarit ndaj kaderit t Al-llahut, i

cili e ka paracaktuar at. Ata q besojn dhe mbshteten n All-llahun kurr nuk prjetojn frik

apo brengosje, pr t cilt Kurani thot:

Ata q than: "All-llahu sht Zoti yn dhe qndruan besnikrisht, pr ta nuk ka

frik dhe ata nuk do t pikllohen. (Ahkaf, 46:13)

Nuk sht ashtu (si thon ata), po ai q i sht dorzuar All-llahut dhe sht

bamirs, ai e ka shprblimin e vet te Zoti i tij, pr ata nuk ka frik, as nuk kan pse t

mrziten. (Bekare, 2:112)

Ta keni t ditur se t dashurit e All-llahut (evliat) nuk kan frik (n botn tjetr) e

as kurrfar brengosje? (Ata jan ata) T cilt besuan dhe ishin t ruajtur. Atyre u jepen

myzhde n jetn e dynjas (n astin e vdekjes) dhe n jetn tjetr (pr shptim nxhennet). Premtimet e All-llahut nuk mund t psojn ndryshim. E, ai sht suksesi i

madh. (Junus, 10:62-64)

N ajetet tjera, All-llahu zbulon se ata shrbtor t Tij q i besojn dhe i jan t

nnshtruar jan kapur fort n lidhjen e sigurt:

20


21/50

E kush ia dorzon veten All-llahut duke qen edhe punmir, ai sht kapur pr

lidhjen m t sigurt dhe vetm tek All-llahu sht prfundimi i shtjeve. (Lukman, 31:22)

N fe nuk ka dhun. sht sqaruar e vrteta nga e kota. E kush nuk i beson t

pavrtetat, e i beson All-llahut, ai sht kapur pr lidhjen m t fort, e cila nuk ka

kputje. All-llahu sht dgjues i dijshm.(Bekare, 2:256)

T vshtruarit e ngjarjeve nga perspektiva e s ardhmes

Kur besimtart kuptojn se ata n kt jet jan duke u testuar, ata mund t shohin

ngjarjet nga nj pikvshtrim t s ardhmes. far do t thot kjo?

Pa marr parasysh se sa e madhe sht vshtirsia apo frustrimi, situata sht e

prkohshme. Pr shembull, dikush mund t akuzohet i pafajshm dhe t gjykohet padrejt. Por

e vrteta gjithmon n fund del n shesh. Edhe nse padrejtsia nuk prfundon n kt bot, ataq kan shkaktuar t padrejtn do t dnohen pr at n Ditn e Gjykimit. N t njjtn mnyr,

atij q i sht shkaktuar e padrejta, shpreson n at Dit, kur do ti shprblehet durimi. Koha

kalon shpejt, dhe si do ngjarje e ksaj bote, do vshtirsi do t kaloj sa qel e mbyll syt. Bile,

Kurani thot se All-llahu ka premtuar se pas do sprove myslimanit do ti drgoj lehtsim:

E, pa dyshim se pas vshtirsis sht lehtsimi. Vrtet, pas vshtirsis vjen

lehtsimi. (Inshirah, 94:5-6)

Pra, besimtari beson n drejtsin e amshueshme t Tij, pret pr lehtsim, dhe kurr nuk

e humb shpresn. Prkujton se e mira vjen pas t keqes, ja n kt ja n botn tjetr. Kjo sht

domethnia e shikimit nga nj pikvshtrim i s kaluars.

Myslimant e din se ata jan vzhgues t fatit t tyre dhe t tjerve. Duke e ditur kt,

ata do gj e marrin me durim, kujdes, dhe bindje. Prve ksaj, e din se nuk mund ndrhyjn,

parandalojn apo ta ndalojn se si do t rrjedh nj ngjarje. Ata i mbajn mir n mend fjalt:

Por mund q ju ta urreni nj send, e ai sht shum i dobishm pr ju, dhe mund q ju ta

doni nj send, e ai sht dm pr ju. All-llahu di (fundin e do sendi) e ju nuk dini.

(Bekare, 2:216). Me fjal t tjera, edhe nse iu ndodh dika e paplqyer besimtarve, ata

prapseprap do t ken dobi prej saj, pasiq duke mbetur me bindje ndaj Alla-llahut dhe me

durim, ata strvitin dhe thellojn besimin e tyre, prmirsojn karakterin e tyre moral, i kthehenm shum gjendjes shpirtrore, pjekn m shum dhe iu ngritt statusi n xhennet.

Vetm besimtart e sinqert q i jan nnshtruar me devotshmri t plot All-llahut mund

t prjetojn kt gjendje. Por njerzit q nuk i nnshtrohen fatit (kaderit) dhe mohojn fen do

t bhen t pashpres, t friksuar, dhe t shqetsuar, duke menduar se kurr nuk do t gjejn

dalje nga situata. Duke mos pasur shpres n jetn e pastajme, jetojn n breng t

vazhdueshme shpirtrore dhe n frustrim. Ajeti n vazhdim shpjegon kt gjendje shpirtrore:

21


22/50

At q All-llahu dshiron ta udhzoj, ia zgjeron zemrn pr (t pranuar) islamin.

At q dshiron ta lr t humbur, zemrn e tij ia bn shum t ngusht sikur t ngjitej n

qiell. Kshtu All-llahu lshon dnimin mbi ata q nuk besojn. (Enam, 6:125)

Gjendja shpirtrore n frustrim shkaktohen pr shkak t mohimit t kaderit q All-llahu e

ka krijuar pr ta. sht nj gjendje e rnd q ata ia kan krijuar vetes. Fakti se All-llahu, me

fuqin dhe menurin e Tij t pafund, drejton fatin e do njeriu dhe qeveris me t gjitha gjrat

sht nj bekim i madh pr besimtart. Por ata q kan pak ose aspak besim nuk e din vlern e

ktij bekimi dhe n kt mnyr nuk mund ti nnshtrohen fatit t tyre. Si rezultat, prfundojn

n kurthin e vet krijuar t frustrimit deri sa t vdesin. N t vrtet, kjo gjendje sht dnim

shpirtror i ksaj bote si shpagim pr mungesn e besimit n All-llahun. Bile, kt gj e bjn

me qllim:

All-llahu nuk u bn asgj t padrejt njerzve, por ata i bjn t padrejt vetes s

tyre. (Junus, 10:44)

22


23/50

MYSLIMANI NMOMENTETE VSHTIRA

Cilsia e besimit t myslimanit dhe karakterit moral shfaqet n kohra t vshtira. Nnrrethanat e tilla, shohim moralin, trimrin, durimin, besimin, kuptimin, guximin, tolerancn e

tyre superiore si dhe vullnetin e tyre pr t falur, vetflijimin, mshirn, humanitetin,

vlefshmrin, ndrgjegjen dhe vetprmbajtjen.

Myslimani n astet e vshtira sht personi q ka durim n do vshtirsi, frustrim

dhe humbje duke i shfaqur cilsit e lart prmendura. Njerzit e till kurr nuk rrezikojn

moralin e tyre, ndeshen me do situat me pjekuri t plot dhe besim n All-llahun, shohin

arsyen n do gj q ndodh dhe t mirn n t, dhe nxisin t tjert q t praktikojn moral t

njjt. Si shkruan n Kuran: ...kur ata u erdhn juve edhe prej s larti edhe prej s

poshti, dhe kur shikimet u shtangn, e zemrat arritn n fyt... (Ahzab, 33:10 ), kto jan

kohra t vshtira kur besimtart i nnshtrohen sprovs serioze dhe jan t kapluar nga

frustrimi.

Kur flasim pr astet e vshtira, njerzve q nuk e njohin All-llahun u vijn shembuj t

ndryshm: fatkeqsi natyrore, humbja e vendit t puns, bankrotimi dhe ngjarje t ngjashme.

Por pr ata q kan besim, momentet e vshtira jan n situata m serioze si: kur dikush sht i

privuar nga kushtet elementare t tij/saj, dhe kur frustrimet jan m serioze sesa ato t

prditshmet. Kurani definon kohrat e tilla kur zemrat arritn n fyt si kohra kur ndonj

vshtirsi, smundje dhe fatkeqsi bie n shum njerz, si kur dbohen nga shtpia, dbohen

nga vendi, prballimi me kurthe t vendosura vetm pr ta, si dhe njerzve dhe familjeve t

tyre, ather jan subjekt i brengs shpirtrore.Kurani jep shembuj t vshtirsive t prjetuara nga profett dhe besimtart e

devotshm. Si tham edhe m hert, besimtart e devotshm kan kaluar dhe kan qndruar

shum sprovave serioze, si:

Po ju menduat se do t hyni n Xhennet, pa u provuar edhe ju me shembullin e

atyre q ishin para jush, t cilt i patn goditur skamjet e vuajtjet dhe qen tronditur, sa

q i drguari thoshte, e me te edhe ata q kishin besuar: "Kur do t jet ndihma e All-

llahut?!" Ja (u erdhi ndihma) vrtet ndihma e All-llahut sht afr! (Bekare, 2:214)

N kt ajet, All-llahu thot se t gjith njerzit do t kalojn npr vshtirsi dhe jep

lajme t mira se durimtart do t ken t mira n jetn e amshueshme. N kt kohra, dallimi

mes myslimanve n astet e fatkeqsis dhe myslimanit n aste t lumtura do t jet i

qart. Ata t grupit t par do t prgjigjen vshtirsive dhe frustrimeve kshtu:

23


24/50

T cilt, kur i godet ndonj e pakndshme thon: "Ne jemi t All-llahut dhe ne

vetm tek Ai kthehemi!" (Bekare, 2:156)

Zri i ndrgjegjes dhe epshit n momentet e vshtiraNjeriu dgjon dy zra n brendin e tij kur t prballohet m nj vshtirsi ose frustrim.

Njri nga kta sht zri i ndrgjegjes q nxit vetflijimin, trimrin dhe moralin e lart. Ai q

e dgjon kt z doher do t vendos q t jet i durueshm dhe t ket besim n All-llahun.

Kurse zri i dyt sht zri i epshit i prshkruar n surn Jusuf, ajeti 53epshi sht shum

nxits pr t keqen.Ky z vazhdimisht nxit rebelim, imoralitetin, egoizmin dhe frikn, bn q

ata q e dgjojn t jen n humbje t madhe dhe t trhiqen n shoqrin e shejtanit. Pr t

shpjeguar njerzve se far humbin me rastin e ksaj ujdie, sht e nevojshme q t dihet se si

shejtani ndikon n ta. Kurani n detaje shpjegon dhe paralajmron njerzit q t ken kujdes

nga kurthet e tij.Kur All-llahu krijoi Ademin a.s, urdhroi melaqet dhe shejtanin ti prulen Ademit (a.s.).

Melaqet u pruln para Ademit, kurse shejtani pr shkak t mendjemadhsis dhe krenaris s

tij e refuzoi t prulet para Ademit a.s. dhe shejtani u dbua nga xhenneti pr shkak t ksaj

mosbindjeje. Pastaj shejtani pyeti All-llahun q ti lejoj q t ket ndikim n njerz deri n

Ditn e Gjykimit. All-llahu i lejoi, por i tha se nuk do t kesh ndikim n shrbtort e Tij t

sinqert. Shejtani sht betuar para All-llahut se brenda ksaj kohe q iu mundsua, do t

mundohet ti mashtroj njerzit me premtime, dinakri dhe kurthe t llojllojshme dhe ti largoj

nga rruga e drejt. Ky betim i shejtanit n Kuran sht treguar kshtu:

(Iblisi) Tha: "Pr shkak se m humbe mua, un do t'u ulem atyre (do t'u z pusi) n

rrugn Tnde t drejt, Mandej, do t'ju sillem atyre para, prapa, nga e djathta dhe nga e

majta e tyre, e shumicn e tyre nuk do ta gjesh q t falnderohen (t besojn)!" (All-

llahu) Tha: "Dil nga ai (Xhenneti), i urrejtur, i dbuar. Kush prej tyre vjen pas teje, Un

kam pr ta mbushur Xhehennemin me t gjith ju. (Araf, 7:16-18)

Mandej vazhdoi e tha: "A e sheh (i tha Zotit) kt q Ti e vlersove mbi mua, nse

m l t jetoj deri n ditn e kiametit, un gjithsesi do t'i shfaros pasardhsit e tij, m

prjashtim t nj pakice". (Zoti) Tha: "Shko, e kush prej tyre vjen pas teje, shprblimi

juaj sht xhehennemi, shprblim i plot". Dhe me at alarmin e zrit tnd, mashtroje atq mundesh prej tyre, me kalorsit e kmbsort tu thirri (brtitu) ata, przieju me ta n

pasuri dhe n fmij dhe premtoju atyre, po shejtani nuk u premton tjetr, prve

mashtrim. (Isra, 17:62-64)

Si thuhet n kto ajete, shejtani do t prpiqet me do gj pr ti larguar njerzit nga

rruga e drejt do ti parandaloj nga falnderimi ndaj All-llahut dhe nga jeta e moralshme. Si

24


25/50

pasoj, do ti sjell shumicn e njerzve n ann e tij duke shfrytzuar zrin e epshit. Pr kt

shkak, kur njerzit kalojn momente t vshtira, shejtani doher do t prpiqet q ti bj ata

egoist dhe si t sigurohen duke u prezantuar si vet-flijues, i dhembshm dhe i mshirshm, si

zgjedhje negative:

O ju njerz, hani nga ajo q sht n tok e q sht e lejuar dhe e mir, e mos

shkoni hapave t djallit se ai sht armik i hapt i juaji. Ai iu urdhron vetm pr t

kqija e turpri, dhe iu shtyn t thoni pr All-llahun at q nuk e dini. (Bekare, 2:168-

169).

Pr shkak t t gjitha ktyre arsyeve, myslimani q prballohet me nj vshtirsi,

dshprim, ose fatkeqsi, duhet t veproj sipas ndrgjegjes dhe mos ti bashkohet shejtanit. Me

pasimin e shejtanit, egoizmi, oportunizmi, dhnia pas knaqsive, dyfytyrsia dhe shum cilsi

tjera negative mund t ndjelln dhe t dmtohet morali. Myslimant e sinqert dgjojn

ndrgjegjen e tyre dhe doher pasojn t mirn. Si thuhet n Kuran, sht e rndsishme semorali i mir kur shtja t jet vendosur:

...E kur shtja t jet vendosur do t ishte m mir pr ata t jen besnik ndaj

Allahut (Muhammed, 44:21)

Shumica e njerzve din se besnikria e treguar gjat sprovave tregon moral superior.

Dhe betohen se do t jen besnik dhe t fort n kohrat e vshtira. Por kur sprova arrin, sjellja

e tyre nuk i prngjan premtimeve t mhershme dhe veprojn negativisht kur preken edhe nga

frustrimi i vogl. Ata hidhrohen papritmas dhe n vend q t jen t dashur dhe t dhembshm,

shfaqin kundrpadi me hidhrim. N nj ast, bhen t dyshimt, rebel dhe shtrojn krkesa.

N shembullin e till, i forti ndahet nga i dobti dhe morali i prishur do t shfaqet vetvetiu; ata

q kan besim t dobt do t zbulojn veten duke u br t ngatrruar dhe tregohen se jan n

siklet. Kta jan vetm nj hap larg jobesimtarve dhe veprave anti-muslimane. Rastet e tilla

rrisin disa her vlern e myslimanit, besimi i t cilit sht i fort dhe i sinqert.

T gjitha vshtirsit dhe frustrimet q ndeshemi gjat jets s prditshme jan sprov

dhe mjete lumturie q mund t krahasohen me xhenetin q myslimant shpresojn ta arrijn n

jetn e pastajme. sht knaqsi t krahasohen vshtirsit me kt rehati dhe liri. Dhe, pr

myslimant e sinqert, do vshtirsi sjell shtim t dashuris, respektit dhe ngritje t vlers nga

myslimant tjer, dhe sht bekim q thellon besimin e tyre. sht bekim hyjnor me dobi dhe tmira t shumta, q bn q besimtart t marrin shembull n at person. Bile, kjo ka ndikim

pozitiv n besimin e atyre prreth (nga mirsia e All-llahut) dhe i bn ata t mahnitshm para

jobesimtarve, nse kt jobesimtart e pranojn apo jo.

Dikush mendon se ngjarja e veant sht jasht planifikimit t kaderit, sht nn

ndikimin e fort t shejtanit, q shpesh sjell dyshim. Shejtani knaqet duke shikuar njerzit se si

bijn n ksi situata. Ndonjher, nn ndikimin e tij, njerzit smuren duke e marr si t

25


26/50

parndsishme shtjen duke qen jasht sfers s kaderit apo prapa mshirs, dituris dhe

qllimit t All-llahut. Besimtart duhet t jen t vetdijshm pr kt gj dhe t largohen kjo

smundje, si dhe ta shrojn, nse lshohen n t.

Pr shembull, n do ngjarje ka dobi si n shtjet e vogla si harrimi apo mos-shikimi i

ndonj emisioni televiziv apo harresa pr t porositur dika pr t ngrn. Pr shembull, nse

nuk shikohet nj emision televiziv epet mundsia t ket m shum koh pr t br vepra t

mira, t meditohet mir, apo t arrihet t ndonj ide q do ta shtonte mundsin pr t shrbyer

All-llahun m shum. Apo, mund ta prkujtojn All-llahun dhe t kuptojn m shum sesa

shikimi i nj programi televiziv. Harresa pr t porositur dika pr t ngrn mund t

konsiderohet si diet q mund ta shroj ndonj smundje. Ata q kan shtypjen e lart t gjakut

mund t iu kthehet gjaku n normale nse harrojn t han djath do dit. Duke e vendosur

veten n dor t All-llahut, mund t fitojn vler n pranin e All-llahut dhe fiton miratimin e

Tij duke u prpjekur pr pun t mira. Prve ksaj, besimi i prhershm n All-llahun sht

gjithashtu mjet i besimtarve q t fitojn dashurin dhe knaqsin.

Mund t mblidhen edhe shum shembuj tjer nga jeta e prditshme, por pa marrparasysh sht e rndsishme q t kuptohet kjo shtje dhe mos ta harrojm. Pa marr parasysh

se me far ndeshen njerzit n jetn e tyre, e rndsishme apo jo, jan t prfshira n kader.

Shejtani kshillon q kto ngjarje jan komponent t domosdoshme t jets s prgjithshme

dhe nuk kan t bjn fare me kaderin. Sido q t jet, besimtart doher duhet t jen vigjilent

dhe t vetdijshm pr t gjitha kto kshilla, t jen t aft q t kuptojn kt dhe t mbajn

n mend, t shohin arsyen dhe dobin n do gj dhe do ndodhi, dhe t kuptojn se do gj

ndodh n baz t planit t prgatitur mir nga All-llahu dhe se sht bekim si n kt ashtu edhe

n botn tjetr. Kjo sht nj e vrtet q jep urtsi, dshir, rehati dhe knaqsi pr t gjith

besimtart.

Veimi i t mirs nga e keqja

All-llahu ka krijuar t mirn dhe t keqn, at q ndihmon dhe at q dmton, t bukurn

dhe t shmtuarn dhe i ka br sprova gjat rrugs pr n xhenet apo xhehenem. Koha e

sprovs n kt bot qart veon t mirn nga e keqja, t durueshmit dhe ata q frikohen t

ballafaqohen me vshtirsi, ata q kundrshtojn mnyrat jofetare t mendimit dhe ata q vetm

rrin dhe nuk bjn asgj, ata q pasojn epshin si dhe ata q dgjojn zrin e ndrgjegjes.

Ekziston nj arsye e fort pse e mira dhe e keqja jan t lidhura aq shum mes veti. Njarsye sht se vlera e s mirs dhe e keqes mund t kuptohen brenda ksaj kundrthnie. Nse e

keqja, privimi, apo fatkeqsia nuk do t ekzistonin ather njerzit nuk do t mundnin ta

kuptojn rndsin e s mirs. Pr shembull, kur ta vendossh diamantin n mesin e gurve t

zakonshm, bukuria dhe atraktiviteti i diamantit bhet m i qart.

Arsye tjetr sht krkimi i fshehtsis s sprovave t ksaj bote t prkohshme. Ktu,

njerzit sprovohen me t mira dhe t kqija. Gjat sprovs, dallimi n shkall mes dyjave do t

26


27/50

jet evident, dhe e mira do t veohet n njrn an, ndrsa e keqja n tjetrn. Kur engjlli i

vdekjes do t marr shpirtrat e njerzve t kqij me ashprsi, njerzit e mir do t ftohen q t

hyjn n xhennet. Kurani thot se kto sprova jan pr t dalluar besimtart:

Ajo q iu goditi juve ditn e ballafaqimit t dy grupeve (besimtar dhe idhujtar),

ishte me lejen e All-llahut, pr t'u dalluar besimtart e sinqert. Dhe, pr t'u ditur ata q

ishin hipokrit. E atyre u sht thn: "Ejani e luftoni n rrugn e All-llahut ose mbroni

vetn!" E ata than: "Sikur t dinim se do t luftohej, ne do t vinim pas jush!" N at

moment ata ishin m afr mosbesimit se besimit. Flisnin me gojt e tyre at q nuk e

kishin n zemrat e tyre, po All-llahu e di mir pr at q fshehin. (Ali Imran, 3:166-67)

Si thot edhe ajeti, sjellja e treguar nga bashk-kohanikt e t drguarit savs ishte

mnyra se si dalloheshin besimtart e devotshm nga hipokritt.

Beduizamani diskuton n thellsi se si vshtirsit dhe fatkeqsit veojn t mirn nga e

keqja, dhe jep nj kshill t menur lidhje me kt shtje. Kur sht pyetur se cili shtqllimi i shejtanit dhe t ligs, ai nxori prfundim disa arsyeje shum t rndsishme q

qndrojn pas do frustrimi, humbje, dhe ligsi. M e rndsishmja prej ktyre sht veimi

mes dispozits s thngjillit dhe diamantit.

Ai prdor kt shembull pr t treguar se do lloj vshtirsie dhe frustrimi zbulon

personin. Sprovat n kt bot zbulojn vetit e kqija t do njeriu dhe kshtu jep mundsi q

t prmirsohen. Pr shembull, smundja serioze mund t zbuloj druajtjen apo pafuqin

shpirtrore t njeriut. Prandaj, kur femra kupton pr pafuqin e vet, menjher e prmirson.

Prandaj, smundja ia mundson asaj q ti vrej gabimet e saj dhe ti ndreq pr nj koh t

shkurtr. Pas fatkeqsie, do ti hiqet nj njoll dhe morali i saj do t prmirsohet. T marrim

shembull njeriun q ka reputacion si njeri i ndershm por bankroton dhe fillon q t fitoj para

ilegalisht. Kjo tregon se si fati i keq und t zbuloj vetit e kqija t dikujt. Por nse nuk bn

mkat dhe nuk rrezikon nderin e tij pa marr parasysh nevojn e tij pr para, ather humbja

tregon sinqeritetin dhe devotshmrin e tij t vrtet.

N Letrat e tij, Beduizzamani jep shembuj t menuris duke treguar durim n situatat q

m von mund t ket dobi prej tyre. Ai shkruan: Pra, krijimi i s ligs, lndimit, sprovs dhe

vuajtjes nuk sht dika e keqe apo e shmtuar; kto gjra jan krijuar me nj qllim t

rndsishm... n botn njerzore ngritjet dhe rniet jan t vazhdueshme. sht nj distanc e

madhe mes nemrudve dhe faraonve nga njra an dhe t shenjtve dhe profetve n ann

tjetr. Prandaj, pr t dalluar mes shpirtrave diamant dhe thngjill, krijimi i shejtanitka hapur nj aren lufte, gare dhe sprove pr t cilat jan drguar profett dhe n t ciln

sht zbuluar fshehtsia e prgjegjsis. Nse nuk do t kishte luft dhe gar, vetit n

thngjill dhe diamant do t mbeteshin t padallueshme n xehen e njeriut . Shpirti i

lartsuar i Ebu Bekr Es-Siddik dhe shpirti i ult i Ebu Xhehlit do t mbeteshin n nivelin e

njjt. Kjo dmth. se krijimi i t ligs nuk sht e keqe dhe e shmtuar pasi q shpie n rezultate

27


28/50

t rndsishme.7

shtje tjetr q theksohet sht vlera e sprovave t ksaj bote. Nse nuk do t kishte

ligsi dhe frustrime, vetit e mira n karakterin e njeriut nuk do t mund t dalloj, morali i lart

i t devotshmve nuk do t shfaqej, dhe nuk do t kishte prparim n shkalln shpirtrore t

njeriut. Ja pse do rastisje q duket t jet negative n fakt hap nj horizont t pakufis t

mundsis q t pjekt morali i dikujt, t forcohet dhe thellohet, dhe t ngritet dhe fitohet nj

pozit n xhenet.

M tutje Beduizzamani shkruan:

Feja sht nj provim, nj test, propozuar nga All-llahu ashtu q n arenn e garave

shpirtrat e ngritur t dallohen nga shpirtrat e ult. Ashtu si zhyten n zjarr materialet si

diamanti dhe thngjilli, ari dhe dheu, veohen njri nga tjetri, ashtu edhe feja sht sprov sa i

prket obligimeve t vna njeriut nga All-llahu dhe rrjedha e gars, se kush ku e ka vendin. N

kt mnyr margaritart e lartsuar n miniern e vetive t njeriut do t veohen nga

mbeturinat... Kurani sht shpallur n kt vend t sprovs pr njeriun q t jet prsosur gjat

gars n aren.8

Sipas ktij krahasimi, vetit diamante duhet veohen nga ato t thngjillit. Por, pasi

q kjo mund t bhet vetm me prdorimin e zjarrit, njerzit duhet kaluar periudhn e sprovave

prfshir vshtirsit, fatkeqsit dhe frustrime t ndryshme q t largohen vetit e tyre t

kqija ashtu q vetit e tyre t mira t shndrisin edhe gjat dits.

Beduizzamani jep edhe nj shembull: veimi i argjendit dhe bakrit nga xehja kur goditet

prkundr gurit t provs. Dy materialet e dobishme veohen nga njra tjetra duke goditur

xehen pr at gur, dhe largohet xehja e padobishme e bakrit. N kt proces s seperacionit

(veimit), xehja duhet q t goditet me fuqi pr gur, e pastaj t kaloj npr pes sita. Ky proces

ndan argjendin n xehe dhe e pastron nga xehja e bakrit, me ka e zvoglon vlern e tij. Se

far do t thot goditja pr gur pr njeriun sht kalimi npr vshtirsi, fatkeqsi dhe

frustrime t ndryshme, e q do t bj q t del n shesh t bukuria e brendshme t njeriut.

Ashprsia e vshtirsive dhe frustrimeve zbulon fuqin e besimit t njeriut, si dhe superioritetin

e karakterit, mendje mprehtsis dhe besnikris s njeriut. Bile, kjo sprov l pas nj pjekuri t

karakterit shpirtror dhe t besimit. Pra, ky proces pastron karakterin e lart t besimtarit nga t

gjitha vetit q e dobsojn, derisa del n shesh sikurse argjendi. Beduizzamani shkruan:

Pastaj n mngjes mu kujtua kjo: nse do t aplikohej procedura e njjt, dmth. t

goditemi nga guri pr sa e sa her q t shikojm se a jemi ar apo bakr, dhe t jemi t sprovuar

jo-drejtsisht n do aspekt, dhe t kalonim npr pes sita t ima tri-katr her q t shihet se

shpirtrat tan keq-komandues mos jan duke br hile, sht e nevojshme pr shrbimin ton,q duhet t jet i pastr dhe vetm n emr t s vrtets dhe realiteti, ashtu q Prcaktimi

hyjnor dhe mirsia e Zotit mund ta lejoj. Duke qen i ekspozuar n sfern e sprovs dhe testit

konfrontuar nga kokfortt, armiqt e padrejt dhe pretekstet e tyre, dokush kupton se nuk ka

hile, egotizm (kult i vetvetes), shpirtligsi, as interesa personal e as t ksaj bote, e as ata

7 Bediuzzaman Said Nursi, Prmbledhja Risale-i Nur, Maktubat.8 Bediuzzaman Said Nursi, Prmbledhja Risale-i Nur, Fjalt, Stacioni i dyt i fjals s njzet

28


29/50

q krkojn botn e pastajme, q jan plotsisht t sinqert dhe rrjedh nga e vrteta dhe

realiteti.Nse ka mbetur fshehur, mund ti jepen domethnie t ndryshme. Masa e besimtarve

nuk do t kishte besim n t. Mund t thonin: Ndoshta jan duke na mashtruar, e gjithashtu

edhe elita mund t dyshonin. Duke menduar se veprojn sikur ata q e shesin veten pr t

fituar shkall shpirtrore pr vete dhe t fitohet mirbesimi, dhe nuk do t jen plotsisht t

sigurt. Tani, me zbatimin e sprovs, edhe ata m kokfortit dhe m zemrgurt detyrohen t

dorzohen. Nse vshtirsia sht njfish, shprblimi do t jet njmijfish. Vullneti i All-

llahut.9

N kta shembuj, Beduizzamani trheq vmendjen tek shkaqet tjera t frustrimit dhe

fatkeqsis. Tjert do t shohin dhe do t frymzohen nga morali i lart i atyre q i flakin vetit

e tyre t kqija duke kaluar npr sprova t ashpra. Besimi tek myslimant, veprat e tyre t larta

dhe i virtytshm nga ana e drejt, do t shfaqet derisa t kalojn npr sprova serioze, dhe

njerzit do t shohin se nuk presin ndonj shprblim nga njerzit pr shrbimet e bra. Edhe ata

q kan dyshime t mdha pr myslimant do t pranojn se do prpjekje q e bjn

myslimant jan vetm pr t fituar knaqsin e All-llahut, dhe dokush do t dshmoj prdlirsin e qllimeve t tyre. Tjert do ti njohin myslimant nga vshtirsit dhe fatkeqsit

q prjetojn, ka konfirmon se ata jan duke shkuar rrugs s drejt.

Shfaqja e vetive t larta morale n kohne vshtirsive dhe frustrimeve

dokush prjeton gjra t ndryshme gjat dits: lodhje, uri, ligshtim, etj. Kjo sht

krejtsisht e natyrshme. Sido q t jet, All-llahu thot se myslimant mund t zgjedhen q tprjetojn sprova edhe m t rnda se kto. Morali i shfaqur nga besimtart dhe jobesimtart n

kto situata jan mjaft dalluese.

Pr shembull, frustrimi i till shpie jobesimtart n rebelim, bhen agresiv dhe humbin

shpresn dhe ndershmrin. Pasi q ata nuk besojn n jetn e pastajme, mendojn se fardo

q bjn sht lidhur vetm me kt bot:

Ata edhe than: "Nuk ka tjetr, vetm se kjo jet jona n kt bot, po vdesim dhe

po lindemi dhe asgj nuk na shkatrron tjetr pos kohs. Ata pr kt nuk din asgj, ata

vetm fantazojn (Xhathije, 45:24)

Sipas tyre, do gj do t prfundoj kur t fundoset bota. Prandaj, ata dshirojn q t

jetojn n rehati, qetsi shpirtrore, shprblim pr punn e tyre t br, dhe t gjitha gjrat e

mira t ksaj bote. Kjo dshir i bn vshtirsit dhe frustrimin shum t dhembshm pr ta.

Ata as nuk jan t durueshm e as t ndershm, nuk mund t falin dhe nuk i trajtojn tjert me

9 Bediuzzaman Said Nursi, Prmbledhja Risale-i Nur, Rrezet, Rrezja e katrmbdhjet, Letrat.

29


30/50

njerzi, apo t ken ndjenjn e dhembshuris apo mshirs. Duke besuar se nuk ka shprblim

apo dobi nga gjrat e tilla; i nnshtrohen gjendjes s pashpres duke menduar se vshtirsit

sjellin vetm humbje.

Por mendimet e tilla jan krejtsisht t gabuara, pasi q jeta e vrtet dhe e amshueshme

fillon pas vdekjes. N Ditn e Gjykimit, dokujt do ti llogaritet ajo q e ka punuar dhe do t

shprblehet me drejtsi pr t. Ata q kan shfaqur moral t lart nuk do t humbasin;

prkundrazi, do t fitojn shum. N fakt, ata do t shprblehen pr secilin fjal t mir q e

kan thn, do vepr t sinqert q e kan br, dhe do shembull vet-flijimi, besnikrie dhe

njerzie. N t vrtet, besimtart mbajn mend nj hadithi t t drguarit-savs: Sjellja e keqe

shkatrron shrbimin hyjnor, sikurse biberi mjaltin10 dhe me pedanteri i largohen sjelljes s

pahijshme.

Por njerzit q jan shum larg nga feja nuk jan t vetdijshm pr kt t vrtet. Ata

tremben kur prballen me situata t vshtira, sepse mohojn se do gj q prjetojn sht test.

Ja nj pik q duhet t trajtohet me kujdes: Mos u tregoni t dobt n ndjekjen e armikut,

pse nse ndieni dhembje edhe ata ndjejn dhembje sikurse ju, e ju shpresoni nga All-llahuka ata nuk shpresojn. All-llahu sht i Dijshm, Ligjdhns i Matur. (Nisa, 4:104).

Ashtu si thot ajeti,si besimtart ashtu edhe jobesimtart jan t nnshtruar vshtirsive dhe

frustrimeve. Por, pr shkak se jobesimtart nuk kan besim n All-llahun dhe nuk e

konsiderojn se do ngjarje sht krijuar nga All-llahu, dhe nuk shpresojn t shprblehen nga

All-llahu ashtu si presin besimtart. Pra, dallimi themelor sht se ata jan t pavmendshm

pr domethnien e vrtet t jets. Me fjal tjera, besimi i besimtarve n All-llahun krejtsisht

i veon nga jobesimtart n jetn e pastajme.

Pr shembull, All-llahhu na thot se njerzit do t sprovohen me uri dhe skamje. Derisa

uria sht vshtirsi serioze dheh frustrim pr jobesimtart, pr myslimant sht sprov q ata

duhet t tregojn veti t larta morale dhe rast i mir q nuk duhet humbur. N kohra t tilla,

nnshtrimi ndaj All-llahut, besimi dhe durimi jan t nj rndsie t madhe, dhe fakti q nuk e

humbin shpresn por prkundrazi shohin dobi pr at q u ndodh jan tregues t qart se jan

duke e kaluar testin.

Jobesimtart vendosin leverdin dhe rehatin e tyre n vend t par; sido qoft, morali i

besimtarit do her jep prparsi tjetrit. Besimtart me gjith dshir u japin besimtarve tjer

vendet m t mira, ushqimin m t mir dhe veshjen m t mir. Kur bn t ftoht, myslimant

e vrtet do her prkujdesen pr myslimant tjer duke iu ofruar batanije dhe pije t ngrohta,

edhe nse ata kan t ftoht. Ata ndiejn knaqsi q t sigurojn shndetin, sigurin, rehatin

dhe lumturin e shokve t tyre, pasiq e din se knaqsia q rrjedh nga kto akte t vet-flijimit nuk mund t krahasohen me knaqsin e pirjes s lngjeve t ngrohta.

Njerzit mund t shfaqin moral t lart nse do gj shkon si duhet n bollk, nse kan

shndet t mir dhe nevojat i kan t plotsuara. Por, shfaqja e cilsive t larta morale n

kohrat e vshtirsive, apo trajtimi i mir i t tjerve derisa sht i fyer me shpifje t rnda,

duhet kundrprgjigjur t ligs me t mir. Shenj tjetr i cilsive t moralit t lart sht kur i

10 Imam Ahmed, vll. 1, nr. 387; Imam Ibn Kathir, Jeta e ksaj bote sht knaqsi e shkurtr.

30


31/50


32/50

(shprblyese). All-llahu nuk ua humb shprblimin veprim-mirve. (Teube, 9:120)

Si thot edhe ajeti, do frustrim q prjeton myslimani n rrugn e All-llahut, n fakt,

sht vepr e mir. Duke ditur q t gjith njerzit jan krijuar vetm pr ti shrbyer All-llahut

dhe pr t br pun t mira, ata do to fitojn shprblim t prkryer pr durim dhe karakterin e

moralit, dhe nuk do tu bhet e padrejt.

Gj e vrtet sht edhe me smundjen dhe frustrimet tjera. Besimtart e din se vetm

All-llahu do ti shprblej dhe se kjo bot sht e prkohshme. Prandaj, ata doher jan

mendjeholl, t vendosur dhe t prer pasi q kan lexuar n Kuran se Ai jep forc shpirtrore

dhe mbshtetje besimtarve q punojn pr T. Msimi i fshehtsit s sprovave t ksaj jete

shkakton knaqsi t madhe dhe lehtsim gjat ballafaqimit me vshtirsi. Pr ata q din se

fardo q iu ndodh sht test asnjher nuk bhen t brengosur, t frustruar, t humbin

shpresn, t hutohen nga frika dhe shqetsimi apo t bijn n depresion.

Forca q mban besimtarin

Forca e knaqsis n karakterin kur besimtart shfaqin kur prballen me vshtirsit dhe

frustrimet sht di q ata q nuk besojn n fuqin e lartsuar t All-llahut nuk mund ta

kuptojn. Jobesimtart dyshojn dhe pyesin veten se far force sht duke i mbajtur kta

njerz, pasiq ata nuk besojn n All-llahun, ata nuk jan t vetdijshm pr at se vetm Ai

mund t vendos kt forc. Pr ta, njerzit jan t fort pr shkak t mjeteve materiale dhe

shokve. Prandaj, ata doher krkojn ndonj qllim dhe burim material q ata besojn sht

prgjegjse pr fuqin e besimtarit. Sidoqoft, kjo fuqi vjen nga besimi i besimtarit n kader

dhe n botn e pastajme, si dhe nnshtrimi dhe besimi n All-llahun. Jett e profetve dhe

besimtarve tjer t devotshm prmbajn shum shembuj t mir n lidhje me forcn q lind

nga ky besim.

Shembull i rndsishm sht grupi i magjistarve t faraonit, q tregojn forcn e

karakterit t tyre kur faraoni i ka krcnuar me vdekje. Kurani na thot se faraoni sht

prpjekur ti friksoj ata me tortura dhe vdekje, ti mbaj larg pasimit t rrugs s drejt q

profeti Musa as u kishte treguar. Sidoqoft, prgjigja e tyre tregoi se ata i frikohen vetm All-

llahut dhe iu kthyen Atij prkundr do vshtirsie q ka mund tu ndodhte. Prkundr t gjitha

krcnimeve nga faraoni, magjistart i than atij se do t mbetn t paepur n rrugn e

nnshtrimit dhe besimit n All-llahun q besimi i tyre u kishte dhn:

Ai (faraoni) tha: "Ai besuat atij para se t'u jap leje? Ai (Musai) sht prijs i juaj, i

cili a msoi magjin, un do t'ua pres duart e kmbt trthorazi e do t'u var n trungjet e

hurmave, e ather ju do a kuptoni se cili prej nesh ka dnim m t ashpr e m t

vazhdueshm?" Ata than: "Pasha At q na krijoi, nuk t japim prparsi ty ndaj

argumenteve q na erdhn, e ti bje at q mendon ta bsh, dhe mund ta zbatosh vetm

32


33/50

at q i takon jets s ksaj bote!" Ne i besuam Zotit ton q Ai t na fal gabimet dhe

magjin, me t ciln ti na detyrove. All-llahu sht m i miri (n t shprblyerit) dhe m i

prjetshmi (n t dnuar)! (Ta Ha, 20:71-73)

Shembull tjetr sht kur t rinjt i besuan profit Musa as. Krcnimet e faraonit

parandaluan q disa njerz t tij t besonin n All-llahun, dhe kshtu psuan humbje t madhe.

Por besimtart e devotshm q frikoheshin vetm fuqis s All-llahut pasuan rrugn q profeti

Musa as ua tregoi. Shtypja dhe prdhunimet e faraonit dhe shoqris s tij nuk i largoi nga

rruga:

Duke pasur frik nga faraoni dhe nga rrethi i tij se do t'i torturojn, Musait nuk i

besoi kush pos nj pjese t pasardhsve t popullit t tij. Vrtet, faraoni ishte mbizotrues

n tok dhe ai ishte prej shkatrrimtarve. (Junus, 10:83)

Sikur kta t rinj t devotshm q i kan besuar profetit Musa as, gjith besimtartshfaqn besim dhe guxim t njjt kur ballafaqoheshin me shoqrit armiqsore apo vshtirsi

serioze, frustrime apo nevoj. Kurani thot:

E kur myslimant e pan ushtrin aleate, than: "Kjo sht ajo q All-llahu dhe i

drguari i Tij na premtuan neve, e All-llahu dhe i drguari i Tij e than t vrtetn. Ajo

(ushtria e armikut q e pan) vetm ua shtoi atyre besimin dhe mbshtetjen. (Ahzab,

33:22)

Nnshtrimi i sinqert ndaj All-llahut n koht e vshtira

Njra ndr gjrat m t shquara q dallon myslimanin e devotshm nga t tjert sht

prkujdesja ndaj urdhrave dhe kshillave t All-llahut. Asnj vshtirsi, frustrim apo kufizim

nuk do ta paksoj vendosmrin e tyre pr tiu prmbajtur atyre apo q t rrezikojn karakterin

e tyre moral. Nuk sht me rndsi se n far nevoje apo hall t gjenden, ata kurr nuk

mendojn t bjn dika q All-llahu e ka ndaluar. N situatn kur sht i smur, ka nevoj,

dshton apo ka presion, nuk e rrezikojn nderin dhe sinqeritetin e tyre.

Si tham edhe m par, shejtani dshiron q ti shmang njerzit nga rruga e vrtet dhe e

dgjojn zrin e lig. Pra, ai nxit njerzit q t bjn gjra q All-llahu i ka ndaluar dhe i ndalonq t bjn at q All-llahu e plqen. Ky z negativ i brendshm doher punon n kt drejtim,

vazhdimisht duke pshpritur gjra t liga n mendjen e tyre. Pr shembull, ky z negativ

dshir q ti parandaloj njerzit dhe mos t ohen n namaz; i bn t prgjumur, t flashkt,

dhe t padisponueshm; dhe vazhdimisht prpiqet q ti bj q t harrojn se prse duhet br

kt. Shejtani i frymzon q t pyesin veten: ka ka lidhje edhe nse nuk ohem sot?

Por besimtart nuk e dgjojn kt z negativ. Ata ohen do mngjes pa prtes dhe t

33


34/50

vendosur q t kryejn namazin, duke prkujtuar se kjo sht rruga pr n bukuri t vrtet dhe

shptim. Ky z negativ gjen lloj-lloj arsyetimesh q t bhet agjrimi i vshtir, edhepse All-

llahu ka urdhruar kt adhurim. Ai prpiqet q ta paraqet urin dhe etjen shum t vshtir.

Nse agjrojn, ky z v dyshim n ta se a do t jen t aft t qndrojn. Por myslimant e

devotshm agjrojn me prcaktim t prer prkundr presionit t ktij zri. Ata shpresojn n

shprblimin q do ta ken nga Zoti i tyre pr urin, etjen dhe lodhjen q ata duhet ta durojn pr

ta fituar knaqsin e All-llahut. Dhe gjat ksaj kohe ata ndiejn knaqsi t madhe.

Ngjashm, n situatat kur fitimi i ndaluar i parave konsiderohet i lejuar, ky z i

brendshm e bn q t duket gj e leht dhe sugjeron se t gjith e bjn t njjtn gj. Edhepse

mund t ken nevoj t madhe dhe ky z i brendshm bn presion edhe m t madhe tek ta,

myslimant duhet q mos ta japin veten dhe t prulen q t marrin t ndaluarn, dhe t han

buk me para t fituar n mnyr t ndaluar, pa marr parasysh se sa jan t uritur. Edhe situata

e till do ti bnte t mos ndihen kndshm. Ata kurr nuk do t pohojn se nevoja sht

arsyetim pr sjellje t gabuar, por e din se sht e rndsishme q do her t largohen nga ajo

q All-llahu e ka ndaluar. Ata praktikojn kt rregull me nj ndjenj t brendshme tmirqenies dhe sinqeritetit t vrtet.

Kurani fton myslimant q t sillen ashtu q t fitohet knaqsia e All-llahut si ata q

garojn mes veti n punimin e veprave t mira. Duke u prpjekur q t fitojn xhenetin e

premtuar, myslimant prjetojn paqe dhe mirqenie duke dhn kur t munden dhe ka t

munden dhe nga t qenit i durueshm n do vshtirsi. Pr shembull, mund t ken ndonj

shok mysliman q sht n nevoj. Pra, zgjohen nj mngjes dhe prpiqen q ti knaqin shokt

e tyre duke iu dhn at q iu nevojitet. Shumicn e rastit ata q pranojn dhuratat as nuk e din

se kush iu ka dhn, ndrsa dhuruesit t knaqur me sjelljen e tyre t lart, kurr nuk do ta

bnin kt gj t ditur nse do t paraqiste ndonj vshtirsi pr ta.

All-llahu thot se myslimant kan ndjenj t thell knaqsie duke jetuar n pajtim me

moralin kuranor dhe qortojn sjelljen e kundrt:

...All-llahu juve ua bri t dashur besimin dhe ua zbukuroi at n zemrat tuaja,

ndrsa mosbesimin, shfrenimin dhe kundrshtimin, ua bri q t'i urreni. T till jan ata

q gjetn rrugn e drejt. Kjo sht dhurat dhe begati prej All-llahut, e All-llahu sht i

dijshm dhe i urt. (Huxhurat, 49:7-8)

Por, prkundr t gjithave, shejtani prpiqet q t gjitha veprat e ndaluara ti paraqes si t

lejuara. Pr t br kt, shejtani tregon se ata q bjn gjra t liga jan m shum. Shumica enjerzve marrin para t ndaluara, duke mos ia vr veshin se a sht e lejuar kjo apo jo, dhe

shkelin parimet e moralit kuranor. Prandaj, shejtani doher aludon logjikn se shumica kan t

drejt dhe ka kuptim. Por, Kurani thot se ata q bjn vepra t liga nuk jan n rrug t drejt,

edhe pse jan shumic: N qoft se u bindesh shumics (mohuese q jan) n tok, ata do

t largojn ty nga rruga e All-llahut. Ata nuk ndjekin tjetr vetm supozime dhe nuk jan

tjetr vetm se rrenacak. (Enam: 6:116), por, n t kundrtn, All-llahu thot se vetm

34


35/50

nj grup i vogl e njerzve ka besim dhe se shumica jan n rrug t gabuar. Pr kt shkak,

shejtani nuk mund t mashtroj besimtart por vetm tek ata q e kan besimin e dobt, q

mendjen e kan t hapur pr dyshime dhe frik, si dhe ata q haptazi mohojn All-llahun.

Syeltsia e myslimanve t devotshm rrjedh nga besimi n All-llahun dhe vendosmria

e palkundur q besimi sjell me vete, si dhe morali i tyre i lart. Myslimant e din se sjellja e

mir prbhet nga veprat q shprfillin epshin. Pr shembull, kur bujaria, besnikria, durimi,

dhe vetit tjera t larta morale vihen n praktik, epshi neveritet. Por si rezultat i tr ksaj do t

jet e mira materiale dhe shpirtrore. Jeta n kt dhe botn tjetr n shpresn pr shprblim pr

moralin e pastr sht m e mir sesa t gjitha gjrat e ksaj bote dhe knaqsia e epshit. Pr

shembull, ata q refuzojn pshpritjet e epshit pr t hyr n ndonj marrdhnie t palejuar,

dhe paraplqejn q t presin shprblimin e tyre n jetn e pastajme, do t prjetojn nder dhe

drejtsi n kt jet. N t njjtn mnyr, ata q mbesin t uritur apo pa gjum pr t plotsuar

nevojat e shokve mysliman, pa marr parasysh vshtirsit, do t jen t knaqur n shpresn

pr t fituar knaqsin e All-llahut.

Myslimant q kan kto veti t mira t moralit, q All-llahu i ka lartsuar n Kuran,fitojn edhe respektin dhe dashurin e myslimanve tjer. Nse punojn shum pr shtjen e

All-llahut dhe me knaqsi prballen me do penges, nse veprojn me prkushtim t pashoq

pr shtje t drejt pa frik t konfrontimit, dhe nse jan t gatshm pr do lloj vetflijimi,

dashuria dhe respekti q tjert kan pr ta, do t rritet shumfish. N Kuran, All-llahu i

referohet atyre q jetojn sipas moralit t lart: E atyre t cilve u priu e mbara nga ana

jon, do t jen larg tij (Xhehennemit). (Enbija, 21:101) dhe na tregon pr vetit e larta t

moralit.

Myslimant jan shok t vrtet n kohrat e duhura

Ekziston nj thnie tek jofetart: N vshtirsi njihet shoku. Kjo sht nj shprehje e mir

pr iden se nuk mund t gjesh shok t vrtet kur t duhen. Sido q t jet, shoqria, besnikria

jan shum t rndsishme n jetn e njeriut, pr ata q jan n vshtirsi financiare apo t

smur, q kan nevoj pr mbshtetje morale, q dshirojn shok t afrt- shok q sht

besimtar- ti ndihmoj. Por, meqense t gjitha marrdhniet n shoqrit jofetare bazohen n

oportunizm, jobesimtart nuk mund t gjejn shok t vrtet. Vetm kur jan n hall apo

nevoj i shohin njerzit dhe fytyrn e vrtet t atyre q ata doher i kan konsideruar si shok.

Shokt e tyre t supozuar, bile edhe m shum i komplikojn gjrat n kohrat e vshtira. Prshembull, kur dikush prjeton vshtirsi dhe i nevojitet dikush me e qa hallin, nuk kan me

knd, dhe mbesin t vetmuar.

Pr shembull, pasaniku q nget veturn luksoze dhe han n restorante ekstravagante n

prgjithsi ka rreth t gjer shoksh, e bile edhe disa t ngusht. Por nse humb punn dhe

punon pr nj rrog t zakonshme n fabrikn e vet, si do t vejn marrdhniet m tutje? A do

t tregojn respektin dhe interesin e njjt rrethi i tij i shokve sikur ather kur ka ngar

35


36/50


37/50

vrtet t besimtarve:

Mik (i afrt) juaji sht vetm All-llahu, sht i drguari i Tij dhe ata q besuan e q

falin namazin dhe japin zekatin duke br rukun (duke qen respektues). (Maide, 5:55)

sht e vrtet se ata q besuan, u shprnguln dhe luftuan me pasurin e tyre n

rrugn e All-llahut, dhe ata q strehuan (t shprngulurit) dhe u ndihmuan, t tillt jan

miq t njri tjetrit (n ndihm dhe n trashgim). Ata q besuan por q nuk u

shprnguln, ju nuk keni prkujdes as ndihm pr ta deri sa t shprngulen edhe ata. E

nse ata krkojn ndihm prej jush pr shtjen e fes, ather jeni t obliguar t'u

ndihmoni, prve nse sht puna kundr nj populli q me t keni marrveshje (nuk

mund t'u ndihmoni n luft kundr atij populli). All-llahu mbikqyr at q veproni.

(Enfal, 8:72)

Me do vshtirsi ka edhe lehtsi

Q n fillim, kemi folur rreth vshtirsive dhe frustrimeve t ndryshme q All-llahu

teston besimtart dhe zbulon moralin e lart t tyre q e shfaqin n situatat e tilla. Kemi folur

edhe pr mirqenien, ndjenjat e dashuris dhe respektit q ata prjetojn duke vepruar sipas

vetive t tyre morale. Sidoqoft, nuk duhet ln pas dore e mos t prmendet se n do sprov,

All-llahu sjell edhe t mirn dhe lehtsim tek shrbtort e Tij. N Kuran, All-llahu prkujton

kt premtim:

E, pa dyshim se pas vshtirsis sht lehtsimi. Vrtet, pas vshtirsis vjen

lehtsimi. (Inshirah, 5-6)

...All-llahu me kt dshiron lehtsim pr ju...(Bekare, 2:185)

Dhe Ne do t drejtojm ty n m t lehtn. (Ala, 87:8)

... E kush i friksohet All-llahut, Ai atij ia lehtson punn. Ky sht vendim i All-

llahut q ua zbriti juve, e kush e ka frik All-llahun, Ai atij ia shlyen t kqijat dhe ia

shton shprblimin. (Talak, 65:4-5)

Ai q sht i pasur, le t shpenzoj sipas mundsis s vet, e ai q sht ngusht nga

pasuria, le t jap nga ajo q i ka dhn All-llahu, e All-llahu nuk ngarkon asknd, vetm

aq sa i ka dhn; mirpo pas vshtirsis All-llahu sjell lirim (begati). (Talak, 65:7)

37


38/50

E, sa i prket atij q jep dhe ruhet, Dhe vrteton bindshm pr m t mirn, Ne do

ta prgatitim at pr m t lehtn. E sa i prket atij q bn koprraci dhe ndien veten t

pavarur (nga Zoti), Dhe q prgnjeshtron at m t mirn, Ne do ta prgatisim pr m t

vshtirn. E pasuria e tij nuk do t'i bj dobi, kur ai t zhduket. (Lejl, 92:5-11)

Si tregojn edhe vet kto ajete, all-llahu lehtson ata besimtar duke punuar n

vshtirsi dhe frustrim dhe drgon ndihm nga prania e Tij. Kurani thot se All-llahu drgon

ndihmn prmes engjjve, dhe kt Ai e bn vetm q t inkurajohen me lajme t mira.

All-llahu u ndihmoi juve n Bedr kur ju ishit pak n numr, e pr t qen

mirnjohs, keni frik nga Zoti. Kur ti u thoshe besimtarve: "A nuk sht mjaft pr ju q

Zoti juaj t'ju vazhdoj ndihmn me tre mij engjjt e zbritur?" Po, nse jeni t

qndrueshm e t matur, e ata (armiqt) t'ju vin tash n kt moment, Zoti juaj ua

vazhdon juve ndihmn me pes mij prej engjjve t ushtruar (pr luft) ose t shnuar. E

at (ndihm) All-llahu nuk e bri pr tjetr por vetm pr t'ju gzuar dhe me t tqetsoj zemrat tuaja, pr ndryshe ndihma vjen vetm prej All-llahut, ngadhnjyesit, t

urtit. (u ndihmoi) Q ta kpus nj grup nga ata q nuk besuan (duke i mbytur a zn

robr), ose pr t'i demoralizuar dhe ashtu t kthehen t dshpruar. (Ali Imran, 3:123-27)

Prve ndihms nga engjjt, All-llahu gjithashtu mbron besimtart me nj armat t

padukshme dhe u jep atyre ndjenj t siguris dhe mirqenies. Pr shembull, Kurani

prshkruan mbshtetje q All-llahu i ka dhn t drguarit gjat nj periudhe t vshtir n

misionin e tij:

N mos e ndihmofshi at (Pejgamberin), at e ka ndihmuar All-llahu; kur ata q

nuk besuan e nxorn at vet t dytin; kur q t dy ishin n shpell, kur po i thoshte

shokut t vet: "Mos u pikllo (friko), All-llahu sht me ne!" E All-llahu zbriti qetsi (n

shpirtin e) atij, e fuqizoi me nj ushtri q ju nuk e patt; e fjaln e atyre q nuk besuan m

t ultn, kurse fjala e All-llahut (sht) m e larta. All-llahu sht m i fuqishmi, m i urti.

(Teube, 9:40)

Si po shihet nga ajeti i siprm, nj ndjenj e thell e lehtsimit pason pas do periudhe t

vshtir. N t vrtet, fakti se myslimant veprojn si nj njsi, duke ditur se do ngjarje

prmban nj test dhe duke ditur se duhet prgatitur pr jetn e amshueshme i jep atyre ndjenjt thell t lehtsimit gjat sprovave. Prve ksaj, All-llahu sjell besimtarve lajme edhe m t

mira. Si kemi par nga jeta e t drguarit savs dhe myslimanve t devotshm, pasi

prfundojn vshtirsit, All-llahu u jep besimtarve fitore definitive. Jeta e profetit Jusuf as

sht shembull pr kto lajme t mira.

Kur Jusufi as ishte shum i ri, vllai i tij e hodhi n bunar dhe e la q t vdes aty. At q e

gjetn e shitn si rob nj vezir egjiptas. M von, Jusufi as ishte paditur padrejtsisht nga gruaja

38


39/50

e vezirit, ishte arrestuar dhe kishte kaluar me vite n burg, ku prjetoi nj mori vshtirsish pa u

rrezikuar morali i tij. fardo q i ndodhte, ai krkonte strehim tek All-llahu dhe koha e tij e

kaluar n burg u kthye si prvoj pozitive. Ai u b shembull pr t gjith besimtart me

besnikrin, mirbesimin dhe nnshtrimin ndaj All-llahut n t gjitha fatkeqsit. Si shprblim,

All-llahu e largoi nga burgu n kohn kur Ai ka dshiruar dhe i ka dhn pushtet dhe pasuri n

Egjipt.

Pr kt arsye, jeta e tij sht shembull i mir pr besimtart. All-llahu premton

besimtarve t Tij q shfaqin mirbesim dhe durim n vshtirsi si Ai do ti sjell t mirat dhe

lehtsim.

...Kshtu kshillohet ai q i beson All-llahut dhe dits s fundit, e kush iu prmbahet

dispozitave t All-llahut, atij Ai i hap rrug, dhe e furnizon at prej nga nuk e kujton fare.

Kush i mbshtetet All-llahut, Ai i mjafton atij, All-llahu realizon dshirn e vet dhe All-

llahu do gjje ia ka caktuar kohn (afatin). (Talak, 65:2-3)

Ky shembull zbulon se All-llahu teston robrit e Vet koh pas kohe me vshtirsi dhe

frustrime. Por besimtart q kan njohuri se jan duke u sprovuar dhe vazhdojn t jen t

nnshtruar All-llahut kan fituar dika me rndsi t madhe. E din se shprblimi i tyre do t

shumfishohet n botn e ardhme pr gjrat q kan vuajtur n jetn e tyre, pr moralin e lart

t treguar n lloj-lloj situata t vshtira, si dhe pr vetsakrificn, durimin dhe nnshtrimin.

Ndoshta disa minuta vshtirsi q ata durojn do tu sjell atyre miliona vjet shprblim n

xhenet. Sigurisht, ata q kan njohuri pr kt premtim t madh jetojn n pritje dhe shpres se

do t fitojn xhenetin t mbushur me sende t mira. Al

harun jahja``fshehtesia e sproves``

Documents