haftanın gündemi-beklentiler · euro’nun bu hafta değer kazanmasında bu anlaşmanın...

14
1 Haftanın Gündemi-Beklentiler Siyasi belirsizliğin kur ve faizler üzerindeki etkisi izlenirken; TCMB toplantısı var... Küresel piyasalarda Çin’in para birimini devalüe etmesi ve bunun etkileri haftanın en önemli olayıydı. Ayrıca Yunanistan’ın kreditörleri ile anlaşması da piyasalar tarafından izlendi. Çin’in para biriminde bir devalüasyona gitmesi küresel piyasalarda bu hafta şok etkisi yarattı. Aslında zayıflayan Çin büyümesi ve ihracatı karşısında Çin’in bazı yeni önlemler açıklaması beklenmekle birlikte Çin para birimi yuanın devalüe edilmesi beklenmiyordu. Yuan ABD doları karşısında hızlı bir değer kaybına uğradı. Bugün itibariyle ise yuan dolar karşısında hafif değer kazandı ve piyasalar biraz sakinleşti. Yuandaki devalüasyon piyasalarda yeni bir “döviz savaşı”na neden olabileceği endişesi yarattı. Çin ile yakın ticaret ilişkileri olan Güneydoğu Asya ülkelerinin para birimleri bu durumdan etkilendiler ve değer kaybettiler. Ayrıca ABD doları da küresel piyasalarda başta değer kazanmasına rağmen Çin’deki durumun Fed’in faiz artırım kararını ve ABD ekonomisini de ticaret yolundan etkileyebileceği gerekçesiyle daha sonra değer kaybetti. Yunanistan ile kreditörler arasında anlaşma sağlandı ve Yunan parlamentosundan onay alındı. Son durumda Yunanistan 20 Ağustos’taki ödemesini gerçekleştirebilecek. Euro’nun bu hafta değer kazanmasında bu anlaşmanın onaylanması da etkili oldu. Ancak IMF anlaşmaya daha sonra katılacağını açıkladı. Bu arada Yunanistan’da Syriza hükümeti bir güven oylamasına gideceğini bildirdi. Mevcut durumda euro/dolar paritesi 1.11’in üstüne çıkarken; dolar/yen paritesi 124.25 dolaylarında. Petrol fiyatları Çin’deki durumun talep üzerinde yaratabileceği baskılar ve arz yüksekliği nedeniyle düşüş eğilimini korudu. Özellikle ABD’de stokların artması ABD petrolündeki düşüşü hızlandırdı. Son aşamada Brent ham petrolünün varili 49 dolar; ABD hafif ham petrolünün varili ise 42.15 dolar civarında. Altın fiyatları, küresel piyasalardaki dalgalanma ve dolardaki değer kaybıyla bu hafta artış gösterdi. Altının ons fiyatı mevcut durumda 1120 dolara yakın düzeyde. Türkiye’de bu hafta cari işlemler açığı açıklandı. Yılın ilk yarısında açık 24.5 milyar dolardan 22.7 milyar dolara geriledi. Bu çerçevede, oniki aylık cari işlemler açığı Mayıs ayındaki 45.5 milyar dolarlık seviyesinden 44.7 milyar dolara indi. Finansman tarafında ise doğrudan yatırımlardaki düşük seyir ve portföy yatırımlarındaki çıkış devam etti. Sonuçta, cari açık banka ve özel sector mevduat ve kredileri, net hata noksan ve Merkez Bankası rezervleri ile 14 Ağustos 2015

Upload: others

Post on 13-Jan-2020

6 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Haftanın Gündemi-Beklentiler · Euro’nun bu hafta değer kazanmasında bu anlaşmanın onaylanması da etkili oldu. Ancak IMF anlaşmaya daha sonra katılacağını açıkladı

1

Haftanın Gündemi-Beklentiler

Siyasi belirsizliğin kur ve faizler üzerindeki etkisi izlenirken; TCMB toplantısı var...

Küresel piyasalarda Çin’in para birimini devalüe etmesi ve bunun etkileri haftanın en önemli olayıydı. Ayrıca Yunanistan’ın kreditörleri ile anlaşması da piyasalar tarafından izlendi.

Çin’in para biriminde bir devalüasyona gitmesi küresel piyasalarda bu hafta şok etkisi yarattı. Aslında zayıflayan Çin büyümesi ve ihracatı karşısında Çin’in bazı yeni önlemler açıklaması beklenmekle birlikte Çin para birimi yuanın devalüe edilmesi beklenmiyordu. Yuan ABD doları karşısında hızlı bir değer kaybına uğradı. Bugün itibariyle ise yuan dolar karşısında hafif değer kazandı ve piyasalar biraz sakinleşti. Yuandaki devalüasyon piyasalarda yeni bir “döviz savaşı”na neden olabileceği endişesi yarattı. Çin ile yakın ticaret ilişkileri olan Güneydoğu Asya ülkelerinin para birimleri bu durumdan etkilendiler ve değer kaybettiler. Ayrıca ABD doları da küresel piyasalarda başta değer kazanmasına rağmen Çin’deki durumun Fed’in faiz artırım kararını ve ABD ekonomisini de ticaret yolundan etkileyebileceği gerekçesiyle daha sonra değer kaybetti.

Yunanistan ile kreditörler arasında anlaşma sağlandı ve Yunan parlamentosundan onay alındı. Son durumda Yunanistan 20 Ağustos’taki ödemesini gerçekleştirebilecek. Euro’nun bu hafta değer kazanmasında bu anlaşmanın onaylanması da etkili oldu. Ancak IMF anlaşmaya daha sonra katılacağını açıkladı. Bu arada Yunanistan’da Syriza hükümeti bir güven oylamasına gideceğini bildirdi.

Mevcut durumda euro/dolar paritesi 1.11’in üstüne çıkarken; dolar/yen paritesi 124.25 dolaylarında.

Petrol fiyatları Çin’deki durumun talep üzerinde yaratabileceği baskılar ve arz yüksekliği nedeniyle düşüş eğilimini korudu. Özellikle ABD’de stokların artması ABD petrolündeki düşüşü hızlandırdı. Son aşamada Brent ham petrolünün varili 49 dolar; ABD hafif ham petrolünün varili ise 42.15 dolar civarında.

Altın fiyatları, küresel piyasalardaki dalgalanma ve dolardaki değer kaybıyla bu hafta artış gösterdi. Altının ons fiyatı mevcut durumda 1120 dolara yakın düzeyde.

Türkiye’de bu hafta cari işlemler açığı açıklandı. Yılın ilk yarısında açık 24.5 milyar dolardan 22.7 milyar dolara geriledi. Bu çerçevede, oniki aylık cari işlemler açığı Mayıs ayındaki 45.5 milyar dolarlık seviyesinden 44.7 milyar dolara indi. Finansman tarafında ise doğrudan yatırımlardaki düşük seyir ve portföy yatırımlarındaki çıkış devam etti. Sonuçta, cari açık banka ve özel sector mevduat ve kredileri, net hata noksan ve Merkez Bankası rezervleri ile

14 Ağustos 2015

Page 2: Haftanın Gündemi-Beklentiler · Euro’nun bu hafta değer kazanmasında bu anlaşmanın onaylanması da etkili oldu. Ancak IMF anlaşmaya daha sonra katılacağını açıkladı

2

finanse edildi.

Para piyasalarında bu haftanın ilk yarısında koalisyon görüşmeleri sonucunda bir AKP-CHP hükümeti kurulabileceğine ilişkin beklentilerin devam etmesi, kur ve faizlerde nisbeten sakin bir seyrin sürmesine yol açtı. Çin devalüasyonunun yükselen piyasa para birimlerinde yol açtığı değer kaybı bile Türk Lirasını başta fazla etkilemedi. Ancak Perşembe öğleden sonra koalisyonun olmayacağının anlaşılması kur, faiz ve borsada sarsıntı yarattı. Dolar/TL 2.84 gibi rekor bir değere gelirken, faizler de arttı. Bundan sonraki dönemde bir AKP-MHP koalisyonu konusunda beklentiler çok sınırlı ve Türkiye’nin Kasım ayında bir erken seçime gitme olasılığı çok yüksek. Bu nedenle kur ve faizler üzerinde siyasi belirsizliğin yarattığı baskı sürecektir.

Haftaya 18 Ağustos’ta Merkez Bankası’nın PPK toplantısı var. Piyasalardaki son karışıklık, TL’deki hızlı değer kaybı ve bankanın enflasyon raporunun açıklanması sırasında Ağustos ayı içinde faiz politikasını sadeleştireceğine ilişkin bir açıklamada bulunduğu düşünüldüğünde politika faizinin artırılmasını düşük bir olasılık da olsa mümkün görüyoruz. Bankanın bugün açıkladığı önlemlerin çok fazla işe yaramadığı görülüyor. Siyasi risklerin yılsonuna kadar süreceği ve Eylül’de Fed’den bir faiz artırımı gelebileceği gözönüne alındığında bankanın faizlerde somut bir artırıma gitmesi Türk Lirası’nda kan kaybını biraz sınırlayabilir. Gelecek hafta ayrıca Mayıs dönemi işsizlik oranları açıklanacak. Bunu dışında küresel piyasalarda hafta ortasında Fed’in son toplantı tutanakları açıklanacak. Bu da 16-17 Eylül’de düzenlenecek olan Federal Açık Piyasa Komitesi toplantıları öncesinde piyasaya Fed’in para politikaları hakkında daha objektif bir bilgi verecektir.

Koalisyon olasılıklarının azaldığı bu dönem artık yeni seçimlere kadar siyasi ve jeopolitik risklerin artacağı bir dönem olarak nitelenebilir. Daha önce yazdığımız gibi bir erken seçim olasılığı durumda dolar/TL’nin 2.80’i aşacağından söz etmiştik ki bu durum gerçekleşti. Şu anda ilk aşamada 2.80-2.85 aralığında bir hareket sözkonusu ve bir koalisyon hükümetinin kurulmayacağı ve erken seçim kararının alınacağı varsayımıyla kurlardaki bu sert dalgalanmanın daha çok yukarı yönlü sürebileceğini düşünüyoruz. Faizlerde iki yıllık tahvillerde %10’un üzerindeki seyir artık bir süre kalıcı olarak devam edecek gibi görünmekte. Fed’den gelebilecek faiz artırım sinyalleri ve küresel piyasalarda Çin’in yaratabileceği ek sarsıntılar Türk Lirası’nın daha da zayıflamasına neden olabilir. Merkez Bankası’nın olası bir faiz artırımı bile liraya biraz destek vermekle birlikte siyasi ve jeopolitik risklerin bu derece yükseldiği bir ortamda piyasaları sakinleştirmeye yetmeyecektir.

Page 3: Haftanın Gündemi-Beklentiler · Euro’nun bu hafta değer kazanmasında bu anlaşmanın onaylanması da etkili oldu. Ancak IMF anlaşmaya daha sonra katılacağını açıkladı

3

TÜRKİYE’DE BU HAFTA

Son ekonomik gelişmeler...

Cari açık Haziran ayında 3.36 milyar dolar olarak gerçekleşti. Açık geçen yılın Haziran ayına göre 812 milyon dolar azaldı. Bu arada Mayıs ayındaki açık 4 milyar dolardan 4.4 milyar dolara revize edildi ve yükseltildi. Haziran ayında açıktaki temel gerileme nedeni dış ticaret açığının bir önceki yılın aynı ayına göre 1.4 milyar dolar azalarak 4.8 milyar dolara düşmesi oldu. Hizmetler dengesi gelirleri azalırken, birinci gelir dengesi açığı da aylık bazda arttı. Altında ise net ithalatın geçen yılın aynı ayına göre gerilediğini görüyoruz. Öte yandan, turizm gelirleri Haziran ayında geçen yılın aynı ayında göre 558 milyon dolar azalarak 2.19 milyar dolara geriledi. Yılın ilk yarısında ise açık 24.5 milyar dolardan 22.7 milyar dolara geriledi. Bu çerçevede, oniki aylık cari işlemler açığı Mayıs ayındaki 45.5 milyar dolarlık seviyesinden 44.7 milyar dolara indi.

Özel sektörün yurtdışından sağladığı uzun vadeli kredi borcu, Haziran sonu itibariyle 2014 yıl sonuna göre 10.3 milyar dolar artarak 178.2 milyar dolara yükseldi. Merkez Bankası verilerine göre, bir önceki yıl sonuna göre bankaların kredi biçimindeki borçlanmaları 8 milyar dolar, tahvil ihracı biçimindeki borçlanmaları ise 1.4 milyar dolar arttı. Aynı dönemde, bankacılık dışı finansal kuruluşların kredi biçimindeki borçlanmaları 26 milyon dolar artarken, tahvil stoku ise 303 milyon dolar artışla 3.4 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti. Söz konusu dönemde, finansal olmayan kuruluşların kredi biçimindeki borçlanmaları 149 milyon dolar artarken, tahvil stoku ise 276 milyon dolar artışla 5.3 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti. Haziran sonu itibarıyla, özel sektörün yurtdışından sağladığı kısa vadeli kredi borcu (ticari krediler hariç), 2014 yıl sonuna göre 10.6 milyar dolar azalarak 33.8 milyar dolar olarak gerçekleşti. Özel sektörün yurtdışından sağladığı toplam kredi borcu, Haziran sonu itibarıyla kalan vadeye göre incelendiğinde, 1 yıl içinde gerçekleştirilecek olan anapara geri ödemelerinin toplam 69.8 milyar dolar tutarında gerçekleşti.

Türkiye'nin kısa vadeli dış borç stoku, Haziran sonu itibariyle 2014 sonuna göre yüzde 4.2 azalışla 127.3 milyar dolar oldu. TCMB verilerine göre bu dönemde, bankalar kaynaklı kısa vadeli dış borç stoku yüzde 4.7 azalarak 91.3 milyar dolar olurken, diğer sektörlerin kısa vadeli dış borç stoku yüzde 2.6 azalarak 35.7 milyar dolar düzeyinde gerçekleşti. Bankaların yurtdışından kullandıkları kısa vadeli krediler, 2014 yıl sonuna göre yüzde 22.3 azalışla 37.5 milyar dolar, yurtdışı yerleşiklerin döviz tevdiat hesabı yüzde 5 artışla 13.8 milyar dolar olarak gerçekleşti. Banka mevduatı, 2014 yıl sonuna göre yüzde 24.9 artışla 26.4 milyar dolar ve yurtdışı yerleşiklerin TL cinsinden mevduatları 2014 yıl sonuna göre yüzde 1.9 artarak 13.7 milyar dolar oldu. Borçlu bazında incelendiğinde, tamamı kamu bankalarından oluşan kamu sektörünün kısa vadeli borcu 2014 yıl

Page 4: Haftanın Gündemi-Beklentiler · Euro’nun bu hafta değer kazanmasında bu anlaşmanın onaylanması da etkili oldu. Ancak IMF anlaşmaya daha sonra katılacağını açıkladı

4

sonuna göre yüzde 5.3 azalarak 16.9 milyar dolar olurken, özel sektörün kısa vadeli dış borcu yüzde 4 azalarak 110.1 milyar dolar oldu.

AKP-CHP koalisyon görüşmeleri sonuçsuz…

AKP ile CHP arasında yaklaşık bir aydır sürdürülen koalisyon görüşmelerinde uzlaşma sağlanamazken, AKP Genel Başkanı ve Başbakan Ahmet Davutoğlu gelinen aşamada başka seçenekler bulunsa da en güçlü hatta tek ihtimalin erken seçim olduğunu söyledi. Davutoğlu, CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ile gerçekleştirdiği görüşme sonrası iki partinin şu anda bir hükümet ortaklığı zemininin oluşmadığı kanaatine vardıklarını, erken seçimin güçlü bir ihtimal haline geldiğini vurguladı. Hükümet kurmak için alınan yetkinin süresi 23 Ağustos'ta sona erecek. Davutoğlu, MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli ile de koalisyon ortaklığı ya da erken seçim işbirliği için biraraya gelme arzusu olduğunu söyledi. Anayasa'ya göre Meclis'in erken seçim kararı verebilmesi için Parlamento'nun tamsayısının salt çoğunluğu olan 276 oy gerekiyor. Meclis'te AKP'nin 258, CHP'nin 131, MHP ve HDP'nin 80'er sandalyeleri bulunuyor. AKP'nin erken seçim kararı alabilmesi için kendi oyları dışında bir başka partinin de desteğine ihtiyacı bulunuyor. TBMM'nin karar alabilmek için en az 184 milletvekili ile toplanması gerekiyor. Ancak erken seçim kararı için 276 oya ihtiyaç var. Olası bir azınlık hükümetinin güvenoyu alabilmesi için toplantıya katılanların salt çoğunluğunun vereceği oy yeterli oluyor. Davutoğlu'nun açıklamalarının hemen ardından CHP Genel Merkezi'nde basın toplantısı düzenleyen Kılıçdaroğlu da, AKP'den kendilerine koalisyon hükümeti değil, seçim hükümeti önerisi geldiğini, kendilerininse yüksek profilli bir hükümet istediğini söyledi.

Merkez Bankası’nın yeni önlemleri…

Merkez Bankası (TCMB) dolar cinsi tutulan zorunlu karşılıklara, rezerv opsiyonlarına ve serbest hesaplara uyguladığı faiz oranını yüzde 0.21'den yüzde 0.23'e yükseltti. Mayıs ayından itibaren başlayan uygulamada faiz oranı ilk olarak yüzde 0.12 olarak belirlenmişti. Banka ayrıca bir hafta vadeli dolar cinsi depo faiz oranını yüzde 3'ten yüzde 2.75'e indirdi.

Moody's " Türkiye'nin kredi notunu güncellemedi…

Kredi derecelendirme kuruluşu Moody's Türkiye'nin "negatif" görünüm ile Baa3 düzeyinde olan kredi notunu güncellemedi ve kredi notuna dair bir değerlendirme yayımlamadı. Moody's tarafından yayımlanan ülke kredi notu değerlendirme takviminde, Türkiye "7 Ağustos tarihinde kredi notu güncellenmeyen ihraççılar" arasında yer aldı. Türkiye'yi yatırım yapılabilir en düşük notla değerlendiren derecelendirme kuruluşu bunun dışında bir açıklama veya değerlendirme yayımlamadı. Moody's değerlendirme takvimine göre Türkiye'nin kredi notu hakkında bundan sonra 4 Aralık'ta gözden geçirme yayımlanabilecek.Moody's geçen yıl Nisan ayında Türkiye'nin kredi notunu teyit etmiş, görünümü ise "durağan"dan "negatif"e çevirmişti.

Page 5: Haftanın Gündemi-Beklentiler · Euro’nun bu hafta değer kazanmasında bu anlaşmanın onaylanması da etkili oldu. Ancak IMF anlaşmaya daha sonra katılacağını açıkladı

5

DÜNYA EKONOMİSİ

Petrol piyasasında arz fazlası 2016'da devam edecek...

Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) dünya petrol talebinin düşük fiyatlar ve güç kazanan ekonomik büyümeye paralel beş yılın en keskin artışını kaydettiğini, ancak piyasadaki arz fazlasının 2016 boyunca devam edecek kadar yüksek olduğunu belirtti. IEA petrol arzının yıldırım hızında artmaya devam ettiğini, ancak düşük fiyatların ABD'li üreticilere zarar vermeye başladığını ve üretimin gerilemeye başlayacağına dikkat çekti. IEA'nın aylık raporunda, "Yeniden dengelenme kesinlikle başladı. Arz fazlasının 2016 boyunca devam edeceği ve dolayısıyla küresel stoklarda artışın süreceği tahmin edildiğinden yeniden dengelenme süreci uzun sürecek" denildi. IEA bu yıl ve gelecek yıl için dünya petrol talep artışı tahminlerini de keskin şekilde yukarı yönlü revize etti.

Bu arada, Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü'nün (OPEC) üretimi, İran'ın yaptırımların ağırlaştığı 2012'den bu yana en fazla arzı sağlaması ile geçtiğimiz ay üç yılı aşkın bir sürenin en yüksek seviyesine çıktı. Dünyanın petrol arzının yüzde 40'ını sağlayan OPEC ülkeleri resmi açıklamaya göre Temmuz'da günlük 100.700 varil artışla 31.5 milyona çıktı. Bu artış, yaz aylarının sonunda talebin zirve yaptığı dönemde üretimi azaltan Suudi Arabistan'a rağmen gerçekleşti. Petrol fiyatları, OPEC'in arz rakamları, ABD'nin yüksek seviyede kalan üretimi ve Çin'e ilişkin endişeler nedeniyle geçtiğimiz hafta varil başına 50 doların altına inerek 6 ayın en düşük seviyesini kaydetti. İran 14 Temmuz'da P5+1 ülkeleri ile anlaşma sağlayarak, petrol ihracatına uygulanan yaptırımların kaldırılması yolunda önemli bir adım atmıştı.

ABD ekonomisinde gelişmeler...

Fed Başkan Yardımcısı Stanley Fischer, ABD'de çok düşük olan enflasyon oranının geçici olduğunu ve ekonominin neredeyse tam istihdamı yakaladığını söyledi.

New York Fed Başkanı William Dudley, Çin ekonomisinin yetkililerin beklediğinden daha zayıf olması durumunda yuanın değerindeki değişikliğin makul olduğunu ifade etti. Bu arada Dudley, Fed'in faiz artış zamanının yaklaştığını söyledi ve "gelecek ekonomik verilerle kesin zaman belirlenecek" diye konuştu. New York'ta konuşan Dudley, "Umut ediyorum ki maksimum sürdürülebilir istihdam ve enflasyonun yüzde 2'lere ulaşması konusunda bir ilerleme kaydedeceğiz ve umarım yakın zamanda da faiz artışına başlayabileceğiz" dedi. New York Fed Başkanı Dudley'in, bu yıl Fed Açık Piyasa Komitesi'nde oy hakkı bulunuyor. Atlanta Fed Başkanı Dennis Lockhart da geçtiğimiz günlerde, ABD ekonomisinin yakın zamanda bir faiz artırımı için yeterli iyileşmeyi sağladığını söylemişti. Fed'in para politikalarını belirleyen Federal Açık Piyasa Komitesi'nin bir sonraki toplantısı, 16-17 Eylül tarihlerinde gerçekleştirilecek ve Fed Başkanı Janet Yellen, bu toplantının ardından

Page 6: Haftanın Gündemi-Beklentiler · Euro’nun bu hafta değer kazanmasında bu anlaşmanın onaylanması da etkili oldu. Ancak IMF anlaşmaya daha sonra katılacağını açıkladı

6

basının karşısına geçecek. ABD'de tarım dışı verimlilik bu yılın ikinci çeyreğinde yüzde 1.3

yükselerek beklentilerin altında bir artış gerçekleştirdi. Birim işgücü maliyeti ise yüzde 0.5 ile beklentilerin üzerinde arttı. Verimliliğin yüzde 1.6, işgücü maliyetinin yüzde 0.1 artması bekleniyordu. ABD'de yılın birinci çeyreğinde yüzde 3.1 olarak açıklanan verimlilikteki daralma yüzde 1.1 daralmaya, yüzde 6.7 olarak açıklanan istihdam maliyetindeki artış ise yüzde 2.3 artışa revize edildi.

ABD'de perakende satışlar Temmuz ayında yüzde 0.6 ile beklentilerin üzerinde artarken, otomotiv dışındaki çekirdek satışlar yüzde 0.4 ile beklentiler paralelinde yükseldi. Perakende satışların yüzde 0.5 artması bekleniyordu. ABD Ticaret Bakanlığı Haziran ayı perakende satışlarında daha önce yüzde 0.3 olarak açıklanan düşüşü değişim olmadığı şeklinde revize edildi. Çekirdek perakende satışlar için Haziran'da yüzde 0.1 olarak açıklanan düşüş yüzde 0.4 artışa revize edildi.

ABD'de işsizlik maaşı başvurularının 8 Ağustos'ta sona eren haftada 274,000 ile beklentilerin üzerinde açıklanmasına rağmen, göstergeler istihdam piyasasında iyileşme trendinin sürdüğünü gösteriyor. Haftalık işsizlik maaşı başvurularının 270,000 olması bekleniyordu İşsizlik maaş başvuruları üç haftadır art arda artmasına rağmen, 23 haftadır istihdam piyasasının güçlendiğine işaret eden 300,000 düzeyinin altında seyrediyor. Haftalık oynaklığı daha az yansıttığı için istihdam piyasası hakkında daha güvenilir bir gösterge kabul edilen dört haftalık işsizlik maaş başvuruları ortalaması ise 1,750 kişi azalarak 266,250'ye geriledi ve Nisan 2000'den bu yana en düşük değeri aldı. Bir önceki hafta 270,000 olarak açıklanan haftalık işsizlik maaşı başvuruları ise 269,000'e revize edildi.

ABD'de üretici fiyatları Temmuz'da bir önceki aya kıyasla yüzde 0.2 artarak beklentilerin üzerinde yükseldi. Çekirdek fiyatlar da beklentilerin üzerinde yüzde 0.3 yükseldi. Üretici fiyatlarının yüzde 0.1, çekirdek enflasyonun yüzde 0.1 artması bekleniyordu.

AB ekonomilerinde gelişmeler...

AB: Avrupa Merkez Bankası (ECB) Çin finans piyasalarındaki oynaklığın

euro bölgesindeki kırılgan ekonomik toparlanma üzerinde tahmin edilenden daha büyük bir etki yaratabileceğini ve ABD'de yapılacak faiz artırımının ekonomi üzerinde ek baskı yaratabileceğini belirtti. ECB'nin Temmuz ayı para politikası toplantısı tutanaklarında euro bölgesinde ekonomik toparlanmanın önceki tahminler doğrultusunda ılımlı ve kademeli seyrettiği, ancak ABD ekonomisinin keskin şekilde güçlendiği göz önüne alındığında 2008 yılı seviyesinde bulunan gayrı safi yurtiçi hasılanın (GSYH) "hayal kırıklığı" yaratan bir tablo arz ettiği ifade edildi. Ekonomik büyümenin tahminlerin altında kalması olasılığının varlığını sürdürdüğü belirtilen tutanaklarda sanayi üretimi gibi makro verilerin zayıflık ve belirsizliğin sürdüğüne işaret ettiği kaydedildi. ECB tutanaklarında, "Özellikle Çin'deki finansal gelişmeler, bu ülkenin küresel ticaretteki rolü göz önüne alındığında öngörülenden daha büyük olumsuz bir etki yaratabilir. Bu tehlike, ABD'de faizlerin artmasının gelişmekte olan

Page 7: Haftanın Gündemi-Beklentiler · Euro’nun bu hafta değer kazanmasında bu anlaşmanın onaylanması da etkili oldu. Ancak IMF anlaşmaya daha sonra katılacağını açıkladı

7

ekonomilere olumsuz etkileri ile daha da güçlenebilir" denildi. Tutanaklarda Yunanistan hakkında ise Yunanistan hakkında öncekilere kıyasla daha az endişe ifade edilerek risklerin azaldığı ve mali yardım paketi anlaşmasının kabul edilmesi halinde euro bölgesine olan güvenin artacağı belirtildi.

Euro bölgesi ekonomisindeki büyüme, yılın ikinci çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre yüzde 0.3 ile beklentilerin altında gerçekleşti. Euro bölgesinde gayrı safi yurtiçi hasılanın (GSYH) Nisan-Haziran döneminde 2014'ün aynı dönemine göre de yüzde 1.2 ile yine beklentilerin altında büyüdü. Euro bölgesinde GSYH'nin çeyreklik bazda yüzde 0.4, yıllık bazda ise yüzde 1.3 büyümesi bekleniyordu. Euro bölgesinde GSYH yılın birinci çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre yüzde 0.4, bir önceki yıla kıyasla ise yüzde 1 büyümüştü. Bu büyümede etkili olan faktörler arasında Avrupa Merkez Bankası tarafından sağlanan parasal destek ve zayıflayan euronun bölge ülkelerinin ihracatına destek olması bulunuyor. Avrupa'nın en büyük ekonomisi Almanya'da ekonomik büyüme birinci çeyrekteki yüzde 0.3'lük büyümeden hafif hızlanarak yüzde 0.4'e yükselse de zayıf yatırımların etkisiyle yüzde 0.5'lik beklentilerin altında kaldı. Bölgenin en büyük ikinci ekonomisi Fransa'da ise ihracat, zayıf tüketici harcamalarının etkilerini bastıracak kadar güçlü çıkmazken, stoklar ve büyüme güçlü geçen birinci çeyreğin ardından yeniden durma noktasına geldi. İtalya ekonomisi yılın ilk çeyreğinde yüzde 0.3 büyümesinin ardından ikinci çeyrekte yüzde 0.2 büyüdü. Euro bölgesinin güney ülkelerinden gelen ekonomik raporlar her ne kadar krizin en kötü dönemlerinden daha iyi olsa da iyimserlik için çok fazla bir neden ortaya koymadı.

Euro bölgesinde sanayi üretimi Haziran'da bir önceki aya göre yüzde 0.4 gerileyerek beklentilerin üzerinde bir daralma kaydetti. Euro bölgesinde sanayi üretiminin Haziran ayında yüzde 0.2 daralması bekleniyordu.

Euro bölgesinde tüketici fiyatlarında nihai veri Temmuz'da geçen yılın aynı dönemine göre beklentiler ve öncü veri doğrultusunda yüzde 0.2 yükseldi. Euro bölgesinde enflasyon Haziran ayında yine yüzde 0.2 olmuştu.

Almanya:

Alman yatırımcıların ülke ekonomisinin görünümüne ilişkin eğilimlerini gösteren ZEW endeksi Ağustos'ta 25.0'a geriledi. Endeksin 32'ye yükseleceği tahmin ediliyordu. Eğilim endeksi Temmuz'da 29.7 değerini almıştı.

Almanya'da enflasyon Temmuz'da geçen yılın aynı ayına göre nihai yüzde 0.1 ile öncü veri ve beklentilere paralel açıklandı.

Almanya'da gayrı safi yurtiçi hasıla (GSYH) mevsimsel etkilerden arındırılmış öncü verilere göre ikinci çeyrekte, bir önceki çeyreğe göre yüzde 0.4 ile beklentilerin altında büyüdü. Almanya'da GSYH mevsimsel etkilerden arındırılmamış verilere göre ise 2014'ün aynı dönemine göre yüzde 1.6 ile beklentilerin üzerinde büyüdü. Almanya'da GSYH'nin çeyreklik bazda ikinci çeyrekte yüzde 0.5, yıllık bazda yüzde 1.5 büyümesi bekleniyordu.

Page 8: Haftanın Gündemi-Beklentiler · Euro’nun bu hafta değer kazanmasında bu anlaşmanın onaylanması da etkili oldu. Ancak IMF anlaşmaya daha sonra katılacağını açıkladı

8

Fransa: Fransa Merkez Bankası sanayi üretimindeki hafif artış ve hizmet sektöründeki iyileşmeyi göstererek üçüncü çeyrek için ekonomik büyüme tahminini yüzde 0.3 olarak belirledi. Bankanın açıkladığı bir raporda, "Tarımsal ürünler, gıda ve ilaç sektörü yükseliş gösterirken, kimyasal, otomotiv, makine ve ekipman imalat sektörleri Temmuz'da düşüş gösterdi" dedi. Banka ayrıca "Hizmet sektöründe özellikle ulaşım, geçici iş, danışmanlık ve iletişim teknolojileri aktivitelerinde iyileşme gösterildi" dedi. Bankaya göre iş dünyası sanayi üretiminin Ağustos'ta sabit kalmasını, hizmet sektörü aktivitesinin ise hafif bir iyileşme göstermesini bekliyorlar. Yunanistan:

Yunanistan'da Parlamento, Syriza partisi içerisindeki bölünmeleri gösteren oylama sonrasında yeni kurtarma paketi anlaşmasını onayladı. Parlamentodaki oylama yasa yapıcıların uzun süren tartışmalarıyla bugün sabahın erken saatlerine kadar sürerken, euro bölgesi maliye bakanlarının, Yunanistan'ın önümüzdeki hafta yapması gereken borç ödemesini kolaylaştıracak anlaşmayı onaylamak için bu sabah yapacakları toplantıya yetişti. Muhalefetin de desteği sayesinde Tsipras, 300 kişilik parlamentoda 222 oy alarak 151 oy barajını rahat bir şekilde aştı. Fakat Syriza içerisinden 43 milletvekili, yani partinin üçte biri, ya programı reddetti ya da çekimser oy kullandı. Tsipras'ın geçtiğimiz ay reformlar için yaptığı oylamada 36 milletvekili karşı oy kullanmıştı. Hükümet içerisinden bir yetkilinin verdiği bilgiye göre, Tsipras 20 Ağustos'ta Avrupa Merkez Bankası'na yapılacak olan ödemenin ardından güven oylamasına gidecek. Muhalefette bulunan muhafazakar Yeni Demokrasi partisinden Makis Voridis, partisinin güven oyu vermeyeceğini açıkladı.

Uluslararası Para Fonu (IMF), Yunanistan'a yönelik 3. kurtarma paketine, Avrupalı kreditörlerin ülkenin borcunu hafifletmesi halinde katılacak. IMF'den yapılan yazılı açıklamaya göre, kurumun 3. kurtarma paketi müzakereleri kapsamında Atina'da bulunan ekip, görüşmelerin sona ermesini takiben şehirden ayrıldı. IMF ekibinin lideri Delia Velculescu, IMF'nin 3. kurtarma paketinde yer alıp almayacağının Avrupa İstikrar Mekanizması (ESM) programının ilk gözden geçirmesiyle belli olacağına işaret ederek, "IMF, Yunanistan'a ek finansman sağlanmasına katılıp katılmayacağına, otoritelerin programa yönelik adımlarına ve borç yardımı yapılıp yapılmadığına göre karar verecek. Bunun ESM programının ilk gözden geçirmesiyle belli olması bekleniyor" dedi. IMF Başkanı Christine Lagarde de geçtiğimiz günlerde Yunanistan'ı iflastan kurtarmak için hazırlanan 3. kurtarma planına, ancak borç yapılandırmasını kapsaması halinde katılacaklarını söylemişti.

Yunanistan ekonomisi kreditörlerle yaşanan kördüğüm ve euro bölgesinden çıkması ihtimalinin yarattığı baskıya rağmen ikinci çeyrekte yeniden büyümeye döndü. Mevsim etkisinden arındırılmış öncü veriye göre gayrı safi yurtiçi hasıla (GSYH) Nisan-Haziran döneminde yüzde 0.8 büyüdü. Daha önce birinci çeyrek için açıklanan yüzde 0.2 daralma ise sıfır olarak revize edildi.

Page 9: Haftanın Gündemi-Beklentiler · Euro’nun bu hafta değer kazanmasında bu anlaşmanın onaylanması da etkili oldu. Ancak IMF anlaşmaya daha sonra katılacağını açıkladı

9

Diğer ekonomilerde gelişmeler...

Çin: Çin Merkez Bankası (PBOC) son dönemlerde gelen zayıf ekonomik

verilerin ardından yuanı devalüe ederek neredeyse üç yılın en düşük seviyesine indirdi. Merkez bankası, piyasa etkenlerine daha hızlı tepki vereceğini belirttiği yeni yöntem çerçevesinde yuanın değerini yaklaşık yüzde 2 düşürdü. Yani dolar/yuan kurunun resmi orta noktası 6.1162'den 6.2298'e yükseltildi. Merkez Bankası tarafından yapılan açıklamada, "Çin'in mal ticareti görece yüksek düzeyde fazla vermeyi sürdürdüğü için reel efektif yuan kuru, küresel para birimleri karşısında görece güçlü kalmaya devam ediyor ve piyasa beklentilerinden sapma gösteriyor. Bu nedenle piyasanın ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde yuanın orta noktasını daha da iyileştirmek gerekmektedir" denildi. PBOC kararı, "tek seferlik değer kaybı" olarak niteledi. Güçlü yuan politikası yurtiçi tüketimi ve yurtdışı yatırımları artırmayı amaçlıyordu. Hafta sonu açıklanan verilere göre Çin'in ihracatı başlıca ticari ortakları Avrupa, ABD ve Japonya'da talebin düşmesiyle beraber yüzde 8.3 gerilerken, üretici fiyatları dört yıldır düşüş kaydediyor. Üretici fiyatlarının küresel emtia fiyatlarındaki çöküşten kaynaklandığı belirtilse de ülkenin Japonya'nın on yıllardır muzdarip olduğu deflasyon sarmalına kapılacağından endişe ediliyor. Çin bu yıl gözle görülür bir yavaşlama yaşarken, bazı uzmanlar büyümenin 2015 hedefi olan yüzde 7'nin altında olacağını tahmin ediyor. Bu hedef tutturulsa bile ekonomi son 25 yılın en düşük büyümesini kaydedecek. Şu anki kur rejimine göre yuan spot piyasada belirlenen orta noktadan yüzde 2 aşağı veya yukarı gidebiliyor. Merkez bankası daha önceleri orta noktayı döviz sepetine göre belirlenen gizli bir yönteme göre belirliyordu. Yeni yönteme göre yatırımcıların varlıklarını yuandan çıkarmaları önümüzdeki dönemde yuanın daha da değer kaybetmesine yol açabilir. Yuan Mart ayından bu yana gün içinde yüzde 0.3 gibi çok dar bir bant içinde hareket ediyordu.

Çin para birimi yuan, Çin Merkez Bankası'nın (PBOC), Salı günü başlattığı devalüasyon sürecinde, üç gün art arda referans kurunu düşürdükten sonra bugün hafifçe artırmasının ardından düşüşünü durdurdu. Onshore işlemlerde yuanın dolar karşısındaki spot değeri, fazla değişmeyerek, 6.3970 seviyesinde kaldı. Yuan bu hafta yüzde 2.9 değer kaybetti. Serbest işlem gören offshore yuan kuru ise yüzde 0.4 değer kazanarak haftalık kaybını yüzde 3.6'ya daralttı. PBOC referans kuru, önceki üç günde en az yüzde 1.1 düşürdükten sonra, bugün yüzde 0.05 yükseltti. Yuan devalüasyonun ilk yapıldığı Salı günü yüzde 1.8 ile son 20 yılın en hızlı düşüşünü gerçekleştirdi ve düşüşler, PBOC'nin aracı bankalar yoluyla piyasaya müdahale etmesi ve yuana destek vereceğinin sinyalini göndermesinin ardından daha ılımlı hale geldi. Çin para otoritesi, Perşembe günü yaptığı açıklamada, yuanın değer kaybının sürmesi için ekonomik bir temel olmadığını ve büyük çaplı dalgalanmaları durdurmak için piyasaya girebileceğini kaydetti.

Brezilya: Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody's, Brezilya'nın kredi notunu "Baa2"den "Baa3"e indirdi ve not görünümünü "negatif"ten "durağan"a çevirdi.

Page 10: Haftanın Gündemi-Beklentiler · Euro’nun bu hafta değer kazanmasında bu anlaşmanın onaylanması da etkili oldu. Ancak IMF anlaşmaya daha sonra katılacağını açıkladı

10

Moody's'den yapılan açıklamada, Brezilya'nın kredi notunun, beklenenden zayıf ekonomik performans, artan kamu harcamaları ve mali reformlar konusunda siyasi uzlaşı sağlanamaması gerekçesiyle "Baa2"den "Baa3"e çekildiği bildirildi. Ülkenin kamu borcu ve finansman gücünün, "Baa" not grubundaki diğer ülkelere göre daha zayıf durumda olduğu ve önceki beklentilere kıyasla bariz şekilde kötüleşeceği öngörüsünde bulunan Moody's, ayrıca Brezilya'nın not görünümünü "negatif"ten "durağan"a çevirerek, bunun ülkenin "Baa3" ile "yatırım yapılabilir" son seviyeye çekilen kredi notunun yeniden indirilmesine yol açacak derecede bir kötüleşmenin beklenmediğine işaret ettiğini kaydetti. Moody's, Brezilya'nın not görünümünü Eylül 2014'ten bu yana "negatif"te tutuyordu. Tayvan: Çin'in devalüasyon kararından sonra Tayvan da büyümeyi desteklemek ve sermaye çıkışını önlemek için parasal koşulları gevşetiyor. Tayvan Merkez Bankası gösterge faiz oranlarını 2011'den bu yana sabit tutarken, mevduat sertifikalarındaki gecelik faizleri ikinci kez düşürerek, 2 haftalık tahvil için daha az ödeme yapacağını duyurdu. Tayvan doları, yuanın 20 yılın en büyük düşüşünü kaydetmesinin ardından, Tayvan ekonomisindeki görünümde bozulma yaşanabileceği yönündeki beklentilerle 5 yılın en düşük seviyesine geldi. Tayvan'ın ihracatında da son dönemde düşüş yaşanıyordu. Çin'in devalüasyon hamlesinin ardından Vietnam da para biriminin bandını genişleterek, kurun daha serbest bir aralıkta hareket etmesinin önünü açmıştı. Malezya: Malezya para birimi ringgit, siyasi skandal, yuan devalüasyonu ve petrol fiyatlarındaki düşüş ortamında, ülkenin para birimini korumak için elindeki cephanesini tüketmekte olduğu endişeleri ile 1998'den bu yana en sert düşüşünü gösterdi. Hisse senetleri ve tahviller de düştü. Merkez bankasının Guvernörü Zeti Akhtar Aziz, Perşembe günü yaptığı açıklamada, merkez bankasının 2010'dan bu yana ilk kez 100 milyar doların altına inen döviz rezervini artırması gerekeceğini belirtti. Perşembe günü beklenenden daha iyi çıkan ekonomik veriler, 2012'den bu yana en düşük kapanışına yönlenen hisse senedi gösterge endeksi ile birlikte, olumsuz havayı dağıtmayı başaramadı. Malezya para birimi dolar karşısında yüzde 2.5 ile 1998'den bu yana en sert düşüşünü göstererek 4.0957 seviyesine indi ve bu hafta yüzde 4.8 değer yitirdi. Ringgit bu yıl yüzde 15 düşerek Asya'nın en kötü performans gösteren parası oldu.

Page 11: Haftanın Gündemi-Beklentiler · Euro’nun bu hafta değer kazanmasında bu anlaşmanın onaylanması da etkili oldu. Ancak IMF anlaşmaya daha sonra katılacağını açıkladı

11

Tahvil/bono piyasası gösterge faiz oranları

(14.06.17 tahvili, % bileşik)%

4

7

10

13

16

19

22

25

04.01.2007

01.03.2007

27.04.2007

25.06.2007

20.08.2007

17.10.2007

13.12.2007

12.02.2008

08.04.2008

05.06.2008

31.07.2008

25.09.2008

26.11.2008

28.01.2009

25.03.2009

25.05.2009

20.07.2009

14.09.2009

12.11.2009

11.01.2010

08.03.2010

30.04.2010

28.06.2010

20.08.2010

20.10.2010

22.12.2010

16.02.2011

12.04.2011

07.06.2011

02.08.2011

30.09.2011

30.11.2011

25.01.2012

21.03.2012

18.05.2012

13.07.2012

12.09.2012

12.11.2012

08.01.2013

05.03.2013

02.05.2013

28.06.2013

28.08.2013

31.10.2013

26.12.2013

21.02.2014

17.04.2014

17.06.2014

15.08.2014

14.10.2014

10.12.2014

05.02.2015

02.04.2015

02.06.2015

29.07.2015

BU HAFTA PİYASALAR

Siyasi belirsizlikle kur yeni rekor kırarken, faizde de artış oldu...

Hafta başında piyasalar yurtiçinde güvenlik güçlerine yönelik artan saldırıların güvenlik endişelerini artırmasıyla baskı altında kalırken, AKP Genel Başkanı ve Başbakan Ahmet Davutoğlu ile CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu'nun koalisyon hükümeti için Pazartesi akşamı yapacağı görüşme beklendi. Dolar/TL paritesi Pazartesi günü 2.79’u geçti. Sepet bazında TL de 2.92’ye yükseldi. Euro/TL paritesi ise 3.06’yı geçti. Tahvil-bono

piyasasında 14 Haziran 2017 itfalı tahvilin bileşik faizi %10.04 seviyesindeydi. 12 Mart 2025 itfalı 10 yıllık gösterge tahvilin bileşik faizi ise yüzde %9.69 seviyesindeydi. AKP Genel Başkanı ve Başbakan Ahmet Davutoğlu ile CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu'nun Pazartesi akşamı 4.5 saat süren görüşmesinin ardından bu hafta yeniden biraraya gelmek üzere anlaşmaları hükümetin kurulabileceği umutlarının korunmasına neden oldu ve TL, Salı günü gelişmekte olan ülke para birimlerini arasında en iyi performansı gösterdi. Dolar/TL 2.76’ya kadar geriledi. Faizlerde ise önemli bir değişiklik olmadı. Çarşamba günü yeni hükümetin kurulması sürecine ilişkin devam eden görüşmelerin bir koalisyon hükümeti ile sonuçlanabileceğine ilişkin artan umutların siyasilerden gelen yorumlarla yeniden azalmasıyla TL’de değer kaybı oldu. Ayrıca Çin devalüasyonunun gelişmekte olan para birimlerine yönelik olumsuz etkileri de TL üzerinde kendisini hissettirdi. Dolar/TL paritesi tekrar 2.77’nin üzerine çıktı, euro/TL de 3.10 seviyesinde seyretti.

Perşembe günü CHP ile AKP arasındaki koalisyon görüşmelerinin olumsuz sonuçlandığı haberinin ardından dolar/TL 2.8280'i, sepet bazında TL 2.9861'i aşarak yeni tarihi zirvesini test ederken, 10 yıllık gösterge tahvilde yükseliş 25 baz puana kadar ulaştı. Dolar/TL güne başladığı 2.7760 seviyelerinden gün boyu toplantıya ilişkin olumsuz beklentilerle yukarı bir seyir izledikten sonra toplantının olumsuz sonuçlandığına yönelik haberin ardından 2.8280'e kadar yükselerek yeni zirvesini test etti. Tahvil-bono piyasasında ise 10 yıllık gösterge 12 Mart 2025 itfalı tahvilde işlem bazında 9.90 seviyesi test edilirken yükseliş 25 baz puana kadar ulaştı. Türkiye'nin artan iç ve dış jeopolitik risklerin yükseldiği ve ABD'nin 10 yıl aranın ardından faiz artışlarına hazırlandığı bir dönemde yaklaşık iki ay önce gerçekleştirdiği seçimleri Kasım'da tekrarlama olasılığının artması ile piyasalarda Perşembe günü başlayan sert satış baskısı haftanın son

Page 12: Haftanın Gündemi-Beklentiler · Euro’nun bu hafta değer kazanmasında bu anlaşmanın onaylanması da etkili oldu. Ancak IMF anlaşmaya daha sonra katılacağını açıkladı

12

gününde de sürdü. Dolar/TL dünkü tarihi rekorunun ardından bugün de 2.8460'a kadar yükselerek yeni zirvelerini test ederken piyasanın beklentileri paralelinde Merkez Bankası kurdaki artan dalgalanmanın ardından fazla etkili olamayan üç adım attı. Önce dolar cinsi tutulan zorunlu karşılıklara, rezerv opsiyonlarına ve serbest hesaplara uyguladığı faiz oranını yüzde 0.21'den yüzde 0.23'e yükselten TCMB ardından bir hafta vadeli dolar cinsi depo faiz oranını yüzde 3'ten yüzde 2.75'e indirdi. TCMB ardından repo ihalesi ile piyasaya verdiği haftalık fonlamayı yaklaşık 2 milyar TL azalttı. TCMB'nin bu adımları ve küresel piyasalardaki gelişmekte olan piyasalardaki satış baskısının azalmasıyla dolar/TL tarihi rekordan sınırlı bir gerileme yaşasa da piyasadaki sarsıntı sürmekte. Sepet bazında TL ise bu sabah yeni tarihi zirve olan 3.0080'e kadar yükseldikten sonra tekrar 2.99’a geriledi. Euro/TL ise 3.15’in üstünde seyretmekte. İki yıllık gösterge tahvilin bileşik faizi de %10.19’a yükseldi.

Sonuçta 7 Ağustos’da Merkez Bankası kurlarıyla 2.7840 olan dolar/TL paritesi, 14 Ağustos’ta 2.8367 TL’ye çıktı; 3.0420 TL düzeyinde olan euro/TL paritesi ise 3.1641’e yükseldi. 7 Ağustos’da %10.07 olan gösterge tahvilin ortalama bileşik faizi ise bu haftanın son günü %10.19’a yükseldi.

Döviz, petrol ve altın fiyatları...

Döviz: Dolar geçen Cuma günü açıklanan ABD tarım dışı istihdam verilerinin merkez bankası Fed tarafından faizlerin Eylül'de artırılabileceği tahminlerini güçlendirmesinin ardından büyük para birimlerinin izlendiği bir sepet karşısında son dört ayın en yüksek seviyesine yakın seyretti. Dolar endeksi cuma günü 98.334 seviyesine kadar tırmanarak 23 Nisan'dan bu yana en yüksek noktayı görmesinin ardından Pazartesi günü 97.618 seviyesinden işlem gördü. Ayrıca yen karşısında da Cuma günü 125.07 seviyesine kadar yükselen dolar Pazartesi günü 124.37 yen seviyesinden işlem gördü. Euro ise yatay bir seyirle 1.0965 dolarda kaldı. Salı günü ise Çin yuanı merkez bankasının sürpriz bir şekilde devalüasyona gitmesiyle son üç yılın en zayıf seviyesine gerilerken, bölge para birimlerinde de dalgalanmaya neden oldu. Euro/dolar paritesi 1.10’un üzerine yükselirken, dolar/yen paritesi de 125’in üzerine çıktı. Çin Merkez Bankası PBOC yuan için orta noktayı piyasalar açılmadan önce 6.2298'den 6.3306'ya indirirken, bir önceki günün kapanış seviyesi olan 6.3231'den de 75 baz puan aşağı çekmiş oldu. Çin yuanı, dolar karşısında daha sonra dört yılın en düşük seviyesi olan 6.4510'un üzerine yükseldi. Dolar endeksi ise 96’lı seviyelerin altına kadar geriledi, daha sonra tekrar 96.420’ye yükseldi. Euro/dolar paritesi 1.11’in üzerine çıkarken, dolar/yen 124.50 düzeyindeydi. Dolar, haftanın son gününde ise Çin merkez bankasının yuanda gerçekleştirdiği düşüşü şimdilik sonlandırmasıyla ABD'de Fed'in faiz artırma planlarının bozulabileceği endişelerinin azalmasının ardından hafif bir yükseliş yaşadı. Daha sonra ise dolarda özellikle euroya karşı tekrar değer kaybı oldu. Cuma günü itibariyle Euro/dolar paritesi 1.1150; Dolar/yen paritesi 124.25 düzeyindedir. Petrol: Ham petrol fiyatları, Çin'de haftasonu açıklanan verilerin ekonomide ihracatın yavaşladığını göstermesinin ardından hafta başında değer kaybetti. Brent petrolün

Page 13: Haftanın Gündemi-Beklentiler · Euro’nun bu hafta değer kazanmasında bu anlaşmanın onaylanması da etkili oldu. Ancak IMF anlaşmaya daha sonra katılacağını açıkladı

13

varil fiyatı 48.30 dolardan işlem görürken, fiyatlar altı ayın en düşük seviyesi olan 48.26 dolara kadar geriledi. ABD ham petrolünün varil fiyatı 43.60 dolar oldu. Daha sonra ise fiyatlarda hafif artış oldu ve Brent petrolü tekrar 50 doların üzerine yükseldi. Hafta içinde fiyatlar, Çin para biriminde yaşanan değer kaybının ülkenin ekonomik sağlığına dair endişeleri artırması ve küresel üretimin son birkaç yılın zirvesine çıkmasıyla beraber düşüşüne devam etti. ABD ham petrolünün varil fiyatı 42 dolara kadar gerilerken, Brent ham petrolünün varil fiyatı 48.8 dolara indi. İlerleyen günlerde ABD ham petrol fiyatları ülkede artan stokların aşırı arz endişelerini artırması ve Asya'da yavaşlayan ekonomilerin talepte düşüşe yol açacağı öngörüleriyle 42 doların altına gerileyerek Mart 2009'dan bu yana görülmeyen seviyelere geriledi. Brent ham petrolünün varil fiyatı ise yatay bir seviye izleyerek 49 dolar civarında seyretti. Cuma günü itibariyle Brent ham petrolünün varili 49 dolar düzeyinde; ABD hafif ham petrolünün varili 42.15 dolar civarında seyretmektedir. Altın: Altın fiyatları geçen Cuma günü açıklanan ABD tarım dışı istihdam raporunun merkez bankası Fed tarafından faizlerin Eylül ayında artırılabileceği ihtimalini güçlendirmesiyle hafta başında beş buçuk yılın en düşük seviyesine yakın bir yatay seyir izledi. Spot altının ons fiyatı 1095 dolar civarında seyretti. Altın fiyatları, Çin'in yuanda devalüasyona gitmesinin ardından doların değer kazanmasıyla beraber gerilerken, doların bu yükselişi ABD'de faizlerin yakın zamanda artma ihtimalinin altında doğurduğu baskıyı daha da artırdı. Ancak fiyatlar daha sonra Çin'deki devalüasyonun ardından ülkede hisselerin ucuzlamasından destek buldu ve dolardaki değer kaybıyla birlikte üç haftanın zirvesine yakın bir seviye olan 1100 doların üzerine yükseldi. Hafta içinde fiyatlar, zayıflayan Çin yuanının ABD'de faizlerin ne zaman artırılacağına dair belirsizliği artırmasıyla 1120 doların üzerine yükseldi ve 20 Temmuz'dan bu yana en yüksek seviyeyi gördü. Haftanın son gününde de fiyatlar fazla değişmedi. Cuma günü itibariyle altının spot fiyatı ons başına 1117 dolar civarındadır.

DÖVİZ KURLARINDAKİ GELİŞMELER (1)

31.12.14 (2)

31.07.15 (3)

14.08.15 (2)/(1)

% değişim

(2)/(1) reel %

değişim

(3)/(2) %

değişim ABD doları/TL* 2,3311 2,7889 2,8367 19,6 14,1 1,7 Euro/TL* 2,8323 3,0561 3,1641 7,9 2,9 3,5 Döviz Sepeti ** 2,5817 2,9225 3,0004 13,2 8,0 2,7 Euro-dolar Paritesi 1,2150 1,0958 1,1154 -9,8 - 1,8 * TCMB döviz satış kuru. ** 0,5 dolar + 0.5 euro. *** Reel % değişim için tüketici fiyat endeksi kullanılmıştır.

Page 14: Haftanın Gündemi-Beklentiler · Euro’nun bu hafta değer kazanmasında bu anlaşmanın onaylanması da etkili oldu. Ancak IMF anlaşmaya daha sonra katılacağını açıkladı

14

UYARI NOTU: Bu rapor Turkland Bank A.Ş. (T-Bank) tarafından güvenilir olduğuna inanılan kamuya açık kaynaklardan elde edilen bilgiler kullanılmak suretiyle, sadece bilgilendirme amacıyla hazırlanmış olup, hiçbir şekilde finansal enstrümanların alım veya satımı konusunda tavsiye veya finansal danışmanlık hizmeti sağlanması olarak yorumlanmamalıdır. T-Bank bu raporda yer alan bilgilerin doğru ve tam olması konusunda herhangi bir şekilde garanti vermemektedir. T-Bank bu raporda yer alan bilgilerde herhangi bir bildirimde bulunmaksızın değişiklik yapma hakkına sahiptir. Bu rapor ve içindeki bilgilerin kullanılması nedeniyle doğrudan veya dolaylı olarak oluşacak zararlardan T-Bank hiçbir şekilde sorumluluk kabul etmemektedir.

Daha fazla bilgi için: Dr. M.Veyis Fertekligil, Baş Ekonomist e-posta: [email protected] Tel: 0212 – 368 35 20