grzyby uprawne w produkcji żywności - trafoon.org · grzyby uprawne w produkcji żywności...

Grzyby uprawne w produkcji żywności

tradycyjnej

Warsztaty szkoleniowe dla producentów

i przetwórców grzybów

Bratoszewice, 23.02.2016

TRAFOON project is funded by the European Community's Seventh Framework Programme

(FP7/2007-2013) under grant agreement no. 613912

Zbigniew Uliński

Instytut Ogrodnictwa, Skierniewice

Pracownia Grzybów Uprawnych

Wpływ stanu sanitarnego pieczarkarni i stosowania

dezynfekcji na zdrowotność upraw pieczarki

Do ochrony upraw pieczarki przed chorobami pozostał już tylko

jeden, wysłużony fungicyd - Sporgon 50 WP, którego skuteczność i zakres

działania są jednak ograniczone.

W tej sytuacji szczególnego znaczenia w ochronie upraw nabiera

szeroko pojęta profilaktyka. Jednym z najważniejszych jej elementów jest

zapewnienie w obiekcie wysokiego poziomu higieny poprzez m.in.

właściwe stosowanie odpowiednich zabiegów i środków

dezynfekcyjnych.

W latach 2010-2014 w Pracowni Grzybów Uprawnych

przeprowadziliśmy obszerne badania stanu sanitarnego krajowych pieczarkarni i

zdrowotności prowadzonych w nich upraw oraz wpływu na nie kilku wybranych

czynników.

Badania te polegały na:

1. lustracji obiektów uprawowych połączonej z akcją ankietową ;

2. ocenie laboratoryjnej skuteczności środków dezynfekcyjnych stosowanych

w pieczarkarniach;

3. ocenie skuteczności metod aplikacji dezynfektantów.

W latach 2010-2014 przeprowadzono lustrację 104 pieczarkarni zlokalizowanych na terenie 16 województw.

5

Województwo Liczba monitorowanych zakładów

2010 2011 2012 2013 2014 Łącznie

Dolnośląskie + Opolskie 4 8 2 2 1 17

Lubelskie 2 4 - - 2 8

Lubuskie + Zachodnio-Pom. - 1 - 2 1 4

Łódzkie 3 2 2 - - 7

Małopolskie + Podkarpackie 1 1 2 - - 4

Mazowieckie + Podlaskie 6 4 5 4 3 22

Pomorskie + Kujawsko-Pom. 5 - - 1 - 6

Śląskie 9 - 3 2 - 14

Świętokrzyskie 1 1 - - - 2

Warmińsko-Mazurskie - 3 1 - - 4

Wielkopolskie 6 1 - 4 5 16

Łącznie 37 25 15 15 12 104

Zróżnicowanie obiektów wizytowanych w latach 2010-2014.

6

Wielkość powierzchni

uprawowej [m2]

Liczba pieczarkarni

Średnia liczba hal uprawowych w

obiekcie

Częstotliwość zakładania w obiekcie

upraw na podłożu z fazy III

do 1.000 32 4,1 ok. 1 uprawy / 2 tyg.

1.001-2.500 35 7,1 ok. 1 uprawy / tydz.

2.501-5.000 18 10,9 1,5 uprawy / tydz.

5.001-10.000 13 20,3 ponad 3 uprawy /

tydz.

pow. 10.000 6 24,7 ok. 4 upraw / tydz.

Lustracje pieczarkarni dotyczyły:

1. Oceny ogólnego stanu sanitarnego obiektów, w tym m.in.:

• Porządku wewnątrz i w bezpośrednim otoczeniu pieczarkarni;

• Dostosowania konstrukcyjnego obiektów do prawidłowego prowadzenia dezynfekcji (kanalizacja, nachylenia posadzek, stan płyty manewrowej);

• Wyposażenia obiektów w filtry powietrza, opryskiwacze, zamgławiacze, wytwornice pary, myjki ciśnieniowe itd.;

• Sposobu i skali izolowania ognisk chorobowych w uprawach.

• Częstotliwości używania do zbiorów skrzynek z wtórnego obiegu, których nie

poddano myciu i dezynfekcji.

2. Asortymentu stosowanych środków dezynfekcyjnych oraz częstotliwości i metod ich stosowania.

3. Sposobu i częstotliwość mycia i dezynfekcji hal uprawowych, korytarzy komunikacyjnych i pomieszczeń socjalnych.

4. Ustalenia przesłanek decydujących o wyborze środków dezynfekcyjnych.

7

6. Oceny ogólnej zdrowotności upraw - nasilenia w nich chorób w okresie12 miesięcy poprzedzających lustrację, wg skali 1-5, gdzie:

1. Bardzo duże nasilenie chorób w większości upraw zmuszające często do przedwczesnej ich likwidacji, oraz powodujące dużą redukcję plonu, zagrażającą opłacalności produkcji.

2. Duże nasilenie chorób w większości upraw, powodujące dość duże straty finansowe oraz duże zagrożenie dla nowo zakładanych upraw.

3. Umiarkowane lub zmienne nasilenie chorób występujących w znacznym procencie upraw, powodujące znaczne straty finansowe.

4. Niewielkie nasilenie chorób występujących w ograniczonym procencie upraw, powodujących niewielkie straty finansowe

5. Znikome nasilenie chorób - sporadyczne ogniska chorobowe nie mające istotnego wpływu na plony i ogólny stan sanitarny obiektu.

8

Lustracje dotyczyły również:

Zróżnicowanie stan sanitarny pieczarkarni monitorowanych w latach 2010-2014

9

Jednostka skali 1-4

Stan sanitarny Dotyczy obiektów

liczba %

1 Niedostateczny 14 13,5 47,1

2 Dostateczny 35 33,6

3 Dobry 36 34,6 52,9

4 Bardzo dobry 19 18,3

Porządek wewnątrz pieczarkarni

10

Porządek wewnątrz pieczarkarni

11

Porządek na zewnątrz pieczarkarni

12

Porządek na zewnątrz pieczarkarni

13

Zróżnicowanie stanu sanitarnego 32 monitorowanych pieczarkarni o powierzchniach uprawowych do 1.000 m2

14

Jednostka skali 1-4


liczba %


2 Dostateczny 16 50

3 Dobry 5 15,6 18,7


Zróżnicowanie stanu sanitarnego 35 monitorowanych pieczarkarni o powierzchniach uprawowych od 1.001 do 2.500 m2

15

Jednostka skali 1-4


liczba %


2 Dostateczny 14 40

3 Dobry 13 37,1 51,4


Zróżnicowanie stanu sanitarnego 19 monitorowanych pieczarkarni o powierzchniach uprawowych powyżej 5.000 m2

16

Jednostka skali 1-4


liczba %

1 Niedostateczny - - -

2 Dostateczny 2 10,5 10,5

3 Dobry 9 47,4 89,5


Zdrowotności upraw w okresach 12 miesięcy poprzedzających lustrację, w pieczarkarniach monitorowanych w latach 2010-2014

Jednostka skali

Nasilenie chorób w uprawach

Dotyczy obiektów

liczba %

1 B. duże 3 2,8

2 Duże 13 12,2

3 Umiarkowane 47 43,9

4 Niewielkie 36 33,6

5 Znikome 8 7,5

Zdrowotności upraw w okresach 12 miesięcy poprzedzających lustrację, w pieczarkarniach monitorowanych w latach 2010-2014

18

Jednostka skali

Nasilenie chorób

w uprawach

Dotyczy obiektów [%]

Do 1000 m2

1001 – 2500 m2

2501 – 5000 m2

Pow. 5000 m2

1 B. duże 3,1 - - -

2 Duże 25,0 5,7 11,1 -

3 Umiarkowane 53,1 54,3 33,3 21,0

4 Niewielkie 15,6 34,3 27,8 63,2

5 Znikome 3,1 5,7 27,8 15,8

19

Zależność między stanem sanitarnym obiektu a zdrowotnością upraw (2010 – 2014 r.)

y = 0,6727x + 1,6639

R² = 0,5359

0

1

2

3

4

5

6

0 1 2 3 4 5

Zdro

wo

tno

ść u

pra

w

Stan sanitarny obiektu

Współczynnik korelacji r = 0,732

Zależność między stanem sanitarnym obiektu a zdrowotnością upraw

y = 0,7768x + 1,2768

R² = 0,6626

1

2

3

4

5

1 2 3 4

Zd

row

otn

ość

u

pra

wy


Wsp. korelacji r = 0,814

y = 0,9397x + 1,0862

R² = 0,5819

1

2

3

4

5

1 2 3 4 Zd

row

otn

ość

up

raw


Wsp. korelacji r = 0,763

2012 r.

2013 r.

Stosowanie dezynfekcji termicznej hal przed opróżnieniem, w pieczarkarniach monitorowanych w latach 2010-2014

21

Stosowanie dezynfekcji termicznej

Dotyczy obiektów [%]

Do 1000 m2 1001 – 2500 m2 2501 – 5000 m2 Pow. 5000 m2

TAK 25,0 31,4 44,4 68,4

TAK/NIE 9,4 2,9 - -

NIE 65,6 65,7 55,6 31,6

TAK - 36 obiektów (34,6%) TAK/NIE - 8 obiektów (7,7%) NIE - 60 obiektów (57,7%)

Stosowanie dezynfekcji termicznej

Średnia ocena zdrowotności upraw

TAK 3,69 3,5

TAK/NIE 263

NIE 3,25

Wpływ wybranych czynników na plon pieczarek (2012 r.)

Na podstawie 90 ankiet opisujących analizowane cykle uprawy pieczarek, przeprowadzono analizę metodą regresji wielokrotnej, aby oszacować wpływ 5 zmiennych niezależnych na plon owocników pieczarki:

Zmienna Odniesienie y plon owocników (zmienna zależna) x1 faza kompostu x2 częstotliwość parowania hal x3 stan sanitarny x4 suma ognisk chorobowych x5 % powierzchni porażonej przez T. aggressivum

Otrzymano następujące równanie:

y = 2,397x1 + 0,197x2 + 3,016x3 – 0,009x4 – 0,232x5 + 12,345

R = 0,901; R2 = 0,825; Błąd standardowy estymacji: 2,771

Spośród zmiennych użytych w równaniu tylko zmienna x2, czyli częstotliwość parowania hal, pozostała bez istotnego wpływu na poziom plonu owocników.

Wpływ wybranych czynników na plon pieczarek (2013 r.)

Na podstawie 105 ankiet opisujących analizowane cykle uprawy pieczarek, przeprowadzono analizę metodą regresji wielokrotnej, aby oszacować wpływ 5 zmiennych niezależnych na plon owocników pieczarki:

Zmienna Odniesienie y plon owocników (zmienna zależna) X1 faza kompostu X2 częstotliwość parowania hal X3 stan sanitarny X4 suma ognisk chorobowych X5 % powierzchni porażonej przez T. aggressivum

Otrzymano następujące równanie:

y = X12,530 – X2 0,222 + X3 1,028 – X4 0,009 – X5 0,221 + 19,339

R = 0,784; R2 = 0,615; Błąd standardowy estymacji 3,445 Spośród zmiennych użytych w równaniu tylko zmienna X2, czyli częstotliwość parowania hal, pozostała bez istotnego wpływu na poziom plonu owocników.

Zależność plonu pieczarki od wykonywania parowania hal uprawowych

(rok 2011, n = 109).

1 2 3 4

Częstotliwość parowania

0

5

10

15

20

25

30

35

40P

lon,

kg/m

2

1 = po każdym cyklu, 2 = 3 lub 4 razy rocznie, 3 = sporadycznie, 4 = nigdy

Zależność plonu owocników od wykonywania parowania (1) i nie wykonywania tego zabiegu (4)

0,5 1,0 1,5 2,0 2,5 3,0 3,5 4,0 4,5

Parowanie hal

0

5

10

15

20

25

30

35

40

Plo

n [

kg/m

2]

x2:y: y = 27,0735 - 0,5605*x;

r = -0,1310; p = 0,2184; r2 = 0,0172

Rok 2012, n = 90

26

W omawianych 104 pieczarkarniach stwierdzono stosowanie 38 środków dezynfekcyjnych.

Wykorzystanie dezynfektantów w poszczególnych obiektach:

Liczba stosowanych

środków

Liczba stosujących obiektów w latach Łącznie obiektów

2010 2011 2012 2013 2014 Liczba %

jeden 4 1 2 1 2 10 9,6

dwa 8 6 2 3 3 22 21,2

trzy 11 4 4 5 2 26 25

cztery 5 9 3 5 2 24 23,1

pięć 4 3 2 - 2 12 11,5

sześć 4 1 1 1 - 7 6,7

siedem - 1 1 - - 2 1,9

dziewięć - - - - 1 1 1

27

I co tu wybrać?

Dezynfektanty najczęściej stosowane w monitorowanych pieczarkarniach.

Dezynfektant Główne substancje aktywne Stosujące je obiekty [%]

1. Aldekol DES 03 Glutaral [22,5%]; Formaldehyd [15,7%]; Czwartorzędowe sole amoniowe [2,5%]

34

2. Podchloryn sodu Podchloryn sodu 33

3. Mycetox Extra Chlorek didecylodimetyloamonu (9,5%) 30

4. Armex 5 Stabilizowany dwutlenek chloru ClO2[5%] 29

5. Nadtlenek wodoru Nadtlenek wodoru (30%) 27

6. Mexept Nadtlenek wodoru [40%]; kwas alkilobenzenosulfonowy [9,5%]

26

7. Formalina Formaldehyd [ok. 37%] 14

8. Aldekol DES FF Glutaral (aldehyd glutarowy) [20%]; Czwartorzędowe sole amoniowe [15%[, Chlorek didecylodimetyloamonu [10%])

10

9. Q-150 Chlorek didecylodimetyloamonu (15%), 9

10. Anthium dioxcide Stabilizowany dwutlenek chloru ClO2 [5%] 8

Najczęściej stosowane dezynfektanty (c.d.).

29

Dezynfektant Główne substancje aktywne Stosujące je obiekty [%]

11. Lerasept T 430

Alkohol izopropylowy [14,%] Glioksal (aldehyd szczawiowy) [9,6%]; Chlorek didecylodimetyloamoniowy [8%]; Glutaral [5%]; Formaldehyd [3,7%];

7

12. Systematic Nadtlenek wodoru (580 g/l) 7

13. Lerades CSR 102 Podchloryn sodu/chloran (I) sodu (2,5-5%) 6

14. Agrosteril Kwas nadoctowy [10%]; 5

15. Virocid Glutaral (aldehyd glutarowy) [24%] Czwartorzędowe sole amoniowe, [5%] Chlorek didecylodimetyloamonu [5%];

5

16. Glutamex plus Formaldehyd (aldehyd mrówkowy) [15%]; Glutaral (aldehyd glutarowy) [20%]; Chlorek didecylodimetyloamonu [3.5%]

4

17. Licosil 03 Glutaral (aldehyd glutarowy) [22,5%]; Formaldehyd (aldehyd mrówkowy) [15,7%] Czwartorzędowe sole amoniowe

4

18. Lerasept FD 406 Nadtlenku wodoru [30%] 4

19. Dezmex S Podchloryn sodu (13-16%) 4

20. Prontech Czwartorzędowe związki amonowe [40%] 3

Pozostałe dezynfektanty stosowane w pieczarkarniach

monitorowanych w latach 2010-2014.

• Stosowane tylko w 2 obiektach (8 szt.):

Lerasept D 402, Hexades 200, Q-250, Top Mycel 3000, Fungisept,

Dantol, Chlorotech i Lerasept Forte

• Stosowane tylko w 1 obiekcie (10 szt.):

Mexipol, P8 Clarin-CSR , Hexades 300, Acticide Bac 50, Aldekol

DES LB, Dezfarm 02, DM CID S, Lerasept KBP, Lerapur CDOi

Lerades SZ 120

31

W skład omawianych środków dezynfekcyjnych wchodziło 15 substancji aktywnych.

*** W poszczególnych środkach występowało od 1 do 5

substancji aktywnych.

P8 Clarin-CSR Podchloryn sodu (50-60% wag.)

Lerasept T 430

Glioksal (aldehyd szczawiowy) [9,6%];

Glutaral (aldehyd glutarowy) [5%];

Formaldehyd (aldehyd mrówkowy) [3,7%];

Chlorek didecylodimetyloamoniowy [8%];

Alkohol izopropylowy [14,%]

32

Tabela. Wykorzystanie substancji aktywnych w środkach dezynfekcyjnych stosowanych w pieczarkarniach monitorowanych w latach 2011-2013.

L.p. Substancje aktywne Środki dezynfekcyjne

Liczba %

1 Glutaral (aldehyd glutarowy) 9 36

2 Czwartorzędowe sole amoniowe 9 36

3 Chlorek didecylodimetyloamonu 8 32

4 Formaldehyd (aldehyd mrówkowy) 6 24

5 Nadtlenek wodoru 4 16

6 Podchloryn sodu 3 12

7 Glioksal (aldehyd szczawiowy) 3 12

8 Kwas nadoctowy 3 12

w 2 środkach - Stabilizowany dwutlenek chloru (ClO2); 2-propanol; w 1 środku - Alkohol izopropylowy, kwas alkilobenzenosulfonowy; poli(oksy-1,2- etanodilo),.alfa.-[2-(didecylmetyloamino)etylo] -.omega. -hydroksy-,propanian; N-(3-aminopropyl)-N-dodecylpropane-1,3-diamine; wodorotlenek sodu;

33

Tabela. Wykorzystanie substancji aktywnych znajdujące się w środkach

dezynfekcyjnych w pieczarkarniach monitorowanych w 2013 roku.

L.p. Nazwa substancji aktywnej Stosujące obiekty

Liczba %

1 Podchloryn sodu 10 (3) 67

2 Formaldehyd (aldehyd mrówkowy) 10 67

3 Glutaral (aldehyd glutarowy) 9 (9) 60

4 Czwartorzędowe sole amoniowe 9 60

5 Chlorek didecylodimetyloamonu 8 53

6 Stabilizowany dwutlenek chloru (ClO2) 8 53

7 Nadtlenek wodoru 7 47

8 Glioksal (aldehyd szczawiowy) 5 33

9 Alkohol izopropylowy 3 20

10 kwas alkilobenzenosulfonowy 2 13

11 Kwas nadoctowy 1 7

12 N-(3-aminopropyl)-N-dodecylpropane-1,3-diamine 1 7

34

Wybierając środki dezynfekcyjne producenci grzybów kierowali się:

Przesłanka Liczba obiektów w latach 2011-2014

2011 2012 2013 2014 Liczba obiektów

%

1. Charakterystyką

środka 18 10 7 6 41 61

2. Własną oceną skuteczności

11 6 12 9 38 57

3. Opinią innych producentów

11 7 8 6 32 48

4. Sugestią doradcy

9 5 4 4 22 33

4. Ceną 0 3 4 5 12 18

5. Ofertą sklepu 5 - 2 - 7 10

Producenci mogli wskazywać więcej niż jedną przesłankę

35

Przykładowy zestaw środków dezynfekcyjnych z pieczarkarni X1.

Środek Substancja aktywna Substancja aktywna

Aldekol DES FF

Glutaral (aldehyd glutarowy) [20%]; Glutaral (aldehyd glutarowy) X 4

Czwartorzędowe sole amoniowe

X 3

Chlorek didecylodimetyloamoniowy

X 3

Formaldehyd (aldehyd mrówkowy) X 2

Glioksal x 2

Alkohol izopropylowy

Podchloryn sodu

Stabilizowany dwutlenek chloru

Czwartorzędowe sole amoniowe [15%[,

Chlorek didecylodimetyloamonu [10%])

Virocid F

Glutaral (aldehyd glutarowy) [24%]

Czwartorzędowe sole amoniowe, [5%]

Chlorek didecylodimetyloamonu [5%];

Lerasept T 430

Glioksal (aldehyd szczawiowy) [9,6%];

Glutaral (aldehyd glutarowy) [5%];


Chlorek didecylodimetyloamoniowy [8%];

Alkohol izopropylowy [14,%]

Cid 20

Czwartorzędowe sole amoniowe [17,1%]

Formaldehyd (aldehyd mrówkowy) [8%];

Glutaral (aldehyd glutarowy)[4%];

Glioksal (aldehyd szczawiowy) [1%];

P-n sodu Podchloryn sodu (ok. 15,5%)

Armex 5 Stabilizowany dwutlenek chloru ClO2 [5%])

36

Przykładowy zestaw środków dezynfekcyjnych z pieczarkarni X2.

Środek Substancja aktywna

Aldekol DES 03

Glutaral (aldehyd glutarowy)[22,5%];


Czwartorzędowe związki amoniowe [2,5%]

Mycetox Ekstra Chlorek didecylodimetyloamonu (9,5%)

Anthium dioxcide

Stabilizowany dwutlenek chloru ClO2 [5%]

37

Zależność między liczbą środków dezynfekcyjnych stosowanych w obiekcie a zdrowotnością upraw (2010 – 2014 r.)

y = -0,0112x + 3,4415

R² = 0,0004

0

1

2

3

4

5

6

0 2 4 6 8 10

Zdro

wo

tno

ść u

pra

w

Liczba stosowanych dezynfektantów

38

Częstotliwość mycia wraz z dezynfekcją korytarzy

Jednostka skali

Częstotliwość zabiegu Dotyczy obiektów

liczby %

1 Sporadycznie 12 11,2

2 Raz na 2 tygodnie 11 10,3

3 Raz w tygodniu 34 31,8

4 Kilka razy w tygodniu 50 46,7

39

Zależność między częstotliwością dezynfekcji korytarzy a zdrowotnością upraw (2010 – 2014 r.)

y = 0,446x + 1,9994

R² = 0,2442

0

1

2

3

4

5

6

0 1 2 3 4 5

Zd

row

otn

ość

up

raw

Częstotliwość dezynfekcji korytarzy

40

Udział skrzynek z wtórnego obiegu, których nie poddawano dezynfekcji, wśród skrzynek używanych do zbiorów w latach 2010-2014.

Jednostka skali

% brudnych skrzynek

Dotyczy obiektów

liczby %

1 0 31 29 48,6

2 1 - 15 21 19,6

3 16 - 50 23 21,5 51,4

4 51 - 100 32 29,9

41

Stosowanie skrzynek z wtórnego obiegu bez dezynfekcji a zdrowotnością upraw (2010 – 2014 r.)

y = 0,256x + 2,7692

R² = 0,1279

0

1

2

3

4

5

6

0 1 2 3 4 5

Zdro

wo

tno

ść u

pra

w

Udział skrzynek bez dezynfekcji

Według skali 1-5 do oceny ogólnej zdrowotności upraw:

Współczynnik korelacji r = 0,358

3. Umiarkowane lub zmienne nasilenie chorób występujących w znacznym procencie upraw, powodujące znaczne straty finansowe;

4. Niewielkie nasilenie chorób występujących w ograniczonym procencie upraw, powodujące niewielkie straty finansowe;

W latach 2011-2014 zweryfikowano laboratoryjnie skuteczności dziewięciu

stosowanych dezynfektantów o zróżnicowanych składach.

Nazwa środka Główne substancje aktywne

Zalecane

stężenie

[%]

Potwierdzona

skuteczne

stężenia [%]

Armex 5 dwutlenek chloru [5%] 0,1-0,2

2-5% m.a. 0,1

Systematic nadtlenek wodoru [580 g/l] 7 7

Q-150 chlorek didecylodimetyloamonu [15%] +

N-(3-aminopropyl)-N-dodecylpropane-1,3-diamine [1,5%] 0,2 0,4

Aldekol DES 03 glutaral [22,5%] + formaldehyd [15,7%] +

czwartorzędowe związki amoniowe [2,5%] 0,5 0,6

Agrosteril kwas nadoctowy [10%] 3-5 3

Virocid

glutaral [10%] +

czwartorzędowe sole amoniowe [17%] +

chlorek didecylodimetyloamonu [8%]

0,6-0,7 0,6

Leraspet T 430

Glioksal [9,6%] + alk. Izopropylowy [14%] +

glutaral [5%] + chlorek didecylodimetyloamonu

[8%]

1 (bakt.)

6 (grzyby)

1

6

Mycetox Extra chlorek didecylodimetyloamonu [9,5%] 4-10 4

Podchloryn

sodu

Podchloryn sodu [<50%; ok. 140 g wolnego chloru /

litr]

0,5-1,5 1

43

W ramach badań dokonano też oceny skuteczności trzech metod aplikacji dezynfektantów stosowanych w pieczarkarniach: - oprysku - zamgławiania - nanoszenia

Oceny dokonywano na podstawie wyników wzrostu drobnoustrojów na płytkach kontaktowych, odciśniętych na wybranych powierzchniach przed i po dezynfekcji.

Skala bonitacyjna (0-3) do oceny wzrostu drobnoustrojów.

Jednostka

skali Wzrost drobnoustrojów na płytce po 72 lub 96 godz. inkubacji

0 Brak wzrostu

1 Słaby wzrost (kilka kolonii lub porośnięte 1-10% powierzchni płytki)

2 Umiarkowany wzrost (11-30 kolonii lub porośnięte 11-50%

powierzchni płytki)

3 Obfity wzrost (> 30 kolonii lub porośnięte > 50% powierzchni płytki)

44

Wyniki oceny metod dezynfekcji w warunkach laboratoryjnych

Moment wykonania

odcisku

% prób, w których wzrost drobnoustrojów odpowiadał poszczególnym jednostkom skali

Brak wzrostu Słaby wzrost Umiarkowany

wzrost Obfity wzrost

Oprysk

Przed dezynfekcją - 33 28 39

Po dezynfekcji 89 11 - -

Zamgławianie



Nanoszenie

Przed dezynfekcją - - 22 78


45

Wyniki oceny metod dezynfekcji w warunkach produkcyjnych

Moment wykonania

odcisku

% prób, w których wzrost drobnoustrojów odpowiadał poszczególnym jednostkom skali

Brak wzrostu Słaby wzrost Umiarkowany

wzrost Obfity wzrost

Oprysk + Zamgławianie



Oprysk



Nanoszenie


Po dezynfekcji 39 50 11 -

Podsumowanie efektów badań: 1. Wykonano pierwsze w kraju, kompleksowe badania stanu

sanitarnego krajowych pieczarkarni i zdrowotności upraw oraz celowości i skuteczności wybranych działań profilaktycznych;

2. Wykazano istotną zależność pomiędzy stanem sanitarnym obiektów, a zdrowotnością prowadzonych w nich upraw;

3. Dokonano analizy asortymentu, składu i zakresu stosowania środków dezynfekcyjnych w pieczarkarniach;

4. Wykazano brak korelacji pomiędzy liczbą dezynfektantów stosowanych w poszczególnych pieczarkarniach, a zdrowotnością prowadzonych w nich upraw;

5. Wykazano istotną korelację pomiędzy częstotliwością dezynfekcji otoczenia hal, a zdrowotnością prowadzonych w nich upraw;

46

Podsumowanie efektów badań (c.d.):

6. Wykazano umiarkowaną korelację pomiędzy stosowaniem do zbioru używanych skrzynek bez dezynfekcji, a porażaniem upraw przez choroby;

7. Rozpoznano czynniki decydujące o wyborze środków dezynfekcyjnych;

8. Potwierdzono skuteczności 10 dezynfektantów o zróżnicowanym składzie, w warunkach zachowaniu zalecanych stężeń i czasów zwilżenia;

9. Zweryfikowano skuteczności trzech metod dezynfekcji stosowanych w pieczarkarniach.

47

Zalecenia ogólno-sanitarne dla całego obiektu:

• Systematycznie myć i dezynfekować korytarze, pomieszczenia socjalne i płyty załadowcze oraz sprzęt i urządzenia używane do prowadzenia upraw;

• Przestrzegać zalecanych stężeń i dawek roztworów dezynfektantów;

• Przestrzegać wymaganych czasów zwilżenia powierzchni roztworami dezynfektantów. W przypadku ich przedwczesnego wyschnięcia zabiegi należy ponawiać.

• Nie zamgławiać powierzchni zbyt wilgotnych;

• Codziennie używać czystą odzież, a brudną prać w temperaturze 90oC;

• Skrzynki z wtórnego obiegu myć i dezynfekować przed lub zaraz po ich wprowadzeniu na teren pieczarkarni.

• Nie składować skrzynek, sprzętu i innych przedmiotów na korytarzach;

48

Zalecenia ogólno-sanitarne dla całego obiektu (c.d.)

• Regularnie zwalczać muchówki na korytarzach komunikacyjnych;

• Codziennie używać czystą odzież, a brudną prać w temperaturze 90oC lub w niższej z zastosowaniem środków piorąco-dezynfekujących;

• Ograniczyć do minimum wędrówki pracowników pomiędzy halami uprawowymi

• Pracowników przemieszczać od upraw „najmłodszych” do „najstarszych”;

• Przed drzwiami do hal uprawowych można wyłożyć maty do dezynfekcji obuwia, nasączone roztworem dezynfektanta. Powinien być on jednak regularnie uzupełniany i wymieniany. Aby uniknąć omijania mat, pracownicy powinni posiadać obuwie przystosowane do wymogów takiej dezynfekcji.

49

50

Dziękuję za uwagę

Życzę taaaakich pieczarek

grzyby uprawne w produkcji żywności - trafoon.org · grzyby uprawne w produkcji żywności...

Documents