grzegorz hansen banki korporacyjne na rynku usług płatniczych najważniejsze wyzwania-29 10...
DESCRIPTION
płatności w bankowosci korporacyjnej i inicjatywy okołopłatnościoweTRANSCRIPT
Banki korporacyjne na rynku usług płatniczych:
najważniejsze wyzwania
Grzegorz Hansen,
Corporate Banking Summit
29.10.2014, Warszawa
Banki korporacyjne na rynku usług płatniczych: najważniejsze wyzwania | 2
Percepcja roli banków korporacyjnych na rynku
Banki korporacyjne na rynku usług płatniczych: najważniejsze wyzwania | 3
Korporacyjna bankowość transakcyjna a rynek
• bankowość korporacyjna powinna być kreatywna i innowacyjna: nowe usługi finansowe są w stanie samodzielnie kreować nowy popyt,
• banki korporacyjne mogą i powinny sterować zachowaniami klientów: kampanie motywacji cenowych, o ile zostaną dobrze skonstruowane, mogą być drogą do rozwoju rynku i sukcesu na nim,
• nowe formy i przejawy elektronizacji usług finansowych, proponowane przez banki, zmieniają przyzwyczajenia klientów i decydują o kierunku rozwoju rynku,
• profesjonalnie kompetencje banków korporacyjnych decydują o tempie rozwoju rynku,• banki korporacyjne mogą znacząco wpływać np. na tempo elektronizacji obrotu, z pomocą
takich inicjatyw, jak Program Rozwoju Obrotu Bezgotówkowego w Polsce, czy ciał, jak Koalicja na Rzecz Obrotu Bezgotówkowego i Mikropłatności…
wersja heroiczna
Banki korporacyjne na rynku usług płatniczych: najważniejsze wyzwania | 4
Korporacyjna bankowość transakcyjna a rynek
• Polska, wraz z regionem EŚW, pozostaje krajem – z punktu widzenia międzynarodowych przepływów finansowych – peryferyjnym. Nie tu kształtowany jest ew. popyt na międzynarodowe transfery finansowe,
• ew. usługi dodane, dla jakich np. SEPA CT stwarza możliwości, nie mają żadnego znaczenia wobec podążania klientów wyłącznie za niższą ceną transakcji,
• transakcyjny popyt korporacyjny pozostaje co najwyżej reaktywny w obliczu trendów rynkowych. „Samoistny” popyt jest na nim niewielki i płytki. Kampanie motywacji cenowych itp. są w większości bezskuteczne (założenie o elastyczności cenowej popytu nie ma podstaw),
• najważniejsze przemiany na rynku transakcyjnym wynikają z transformacji zachowań i zwyczajów lokalnych konsumentów,
• zwyczaje i zachowania konsumentów kształtowane są przez nowe możliwości i technologie,• kampanie na rzecz elektronizacji rozliczeń okazują się skuteczne głównie jako instrument
lobbying’u na rzecz transferu marży interchange fee od emitentów kart do największych detalistów…
wersja fatalistyczna
Banki korporacyjne na rynku usług płatniczych: najważniejsze wyzwania | 5
Wyzwania = f (kluczowe zmienne)
Banki korporacyjne na rynku usług płatniczych: najważniejsze wyzwania | 6
Najważniejsze rodzaje wyzwań dla banków
● redukcja marż na dotychczasowej działalności powoduje, że nie wystarczy już „robić to samo, ale bardziej (lepiej)”, konieczne jest poszukiwanie nowychposzukiwanie nowych, istotnych przychodowo rynkówrynków, zarówno na zasadzie wzajemnej konkurencji, jak i strategicznej kooperacji,
● uzyskanie wystarczającej skaliskali podejmowanych inicjatyw wobec rozdrobnienia rynku lub proliferacji podobnych przedsięwzięć,
● tempo zmian technologicznych oraz istotnych zmian popytu na rynku detalicznym (emergencja nowych serwisów) mają ogromny wpływ na kluczowe dla rynku płatniczego zachowania (zwyczaje, preferencje) konsumenckiezachowania (zwyczaje, preferencje) konsumenckie,
● ekonomiczne & polityki pieniężnejekonomiczne & polityki pieniężnej: potencjalnie długotrwałe oscylowanie stóp procentowych w PLN i EUR w okolicach zera,
● zakres i przedmiot regulacji & deregulacji regulacji & deregulacji rynku płatniczego, rozliczeniowego, rozrachunkowego
Banki korporacyjne na rynku usług płatniczych: najważniejsze wyzwania | 7
Rynek usług płatniczych: próba diagnozy
Banki korporacyjne na rynku usług płatniczych: najważniejsze wyzwania | 8
Marże okołopłatnościowe kurczą się …
● istotny spadek marż na rachunkach bieżących, spowodowany spadkiem stóp rynkowych PLN, jak również EUR,
● spadek przychodów „float”:• przyspieszenie transferów (zwł. krajowych) – efekt „chęci wyróżnienia się”, jako przejawu
konkurencji rynkowej,• przyspieszenie transferów krajowych i wewnątrz-EOG oraz redukcja „pieniądza-w-
drodze”, spowodowane przez PSD,• efekt spadku stóp PLN,
● ustawowa redukcja interchange fee,
● systematyczne wypieranie transferów „korespondenckich” przez SEPA z rozliczeń transgranicznych,
● stopniowa eliminacja przychodów pochodzących z opcji BEN i OUR w transferach międzynarodowych,
● zapowiadany, kolejny etap „konsolidacji finansów publicznych” zredukuje przychody z bankowej obsługi części Sektora Publicznego
Banki korporacyjne na rynku usług płatniczych: najważniejsze wyzwania | 9
… zarazem, rynek płatniczy w Polsce rośnie (1/2)
90 000 000
95 000 000
100 000 000
105 000 000
110 000 000
115 000 000
120 000 000
125 000 000
130 000 000
135 000 000
140 000 000
liczba przelewówELIXIR
Liniowy (liczbaprzelewów ELIXIR)
~5% per annum
Banki korporacyjne na rynku usług płatniczych: najważniejsze wyzwania | 10
… zarazem, rynek płatniczy w Polsce rośnie (2/2)
100 000
120 000
140 000
160 000
180 000
200 000
220 000
240 000
260 000
280 000
liczba zleceń wSORBNET/SORBNET2wystawionych przez banki(elektronicznie)
Wielob. (liczba zleceń wSORBNET/SORBNET2wystawionych przez banki(elektronicznie))
ostatnio: z dynamiką 3% rdr
~20% per annum
Banki korporacyjne na rynku usług płatniczych: najważniejsze wyzwania | 11
Najwięksi nadawcy/odbiorcy przelewów
NADAWCY●agenci rozliczeniowi●konsolidatorzy e/m-commerce●usługi kurierskie●instytucje płatnicze●dawcy kredytów/pożyczek konsumenckich●handel detaliczny●transport●…
ODBIORCY●operatorzy telekomunikacyjni●sprzedawcy energii i gazu●ubezpieczyciele●konsolidatorzy e/m-commerce●wydawcy publikacji seryjnych (subskrybowanych)●usługi kurierskie●handel detaliczny●…
Banki korporacyjne na rynku usług płatniczych: najważniejsze wyzwania | 12
Wzrost liczby przelewów:
e-commercerozrachunki kartowe
BUP, KIP
abonamenty mobilne
spłaty pożyczek konsumenckich
usługi kurierskie
główni „winowajcy”
2%
8%
10%
6%
2,5%
5,5%
podane wartości liczbowe są jedynie szacunkowymi przybliżeniami, które mogą być obarczone znacznymi błędami (opracowanie własne autora)
Banki korporacyjne na rynku usług płatniczych: najważniejsze wyzwania | 13
Ekspansja nowej sfery płatności (credit transfers)
● w ostatnich 4 latach:● liczba przelewów rozliczonych w ELIXIR rosła w tempie średnim 4,7%● wg Blue Book EBC liczba wszystkich przelewów rosła w tempie średnim 8,8%
● udział przelewów pozaELIXIRowych wzrósł z poziomu 3,2% w 2009 do 17,1% w 2013
● liczba przelewów pozaELIXIRowych rosła w tempie od 252,1% (2010 vs 2009) do 14,7% (2013 vs 2012)
0
200
400
600
800
1000
1200
1400
1600
1800
2000
2009 2010 2011 2012 2013
wszystkie przelewy wgBlue Book EBC (mln)
przelewy ELIXIR (mln)
Banki korporacyjne na rynku usług płatniczych: najważniejsze wyzwania | 14
Nowa sfera (locus) płatności
● przelewy pozaELIXIRowe ∑ = 314,7 mln szt. w 2013● SORBNET2 3,08 mln● Express ELIXIR 0,33 mln● BlueCash 0,96 mln● TARGET2(NBP) 0,81 mln● EuroELIXIR 3,32 mln● …● przelewy wewnętrzne (intrabankowe, nie-interbankowe)
∑ = 8,5 mln szt. w 2013
● wybrane (lepiej znane) przykłady przelewów wewnątrzbankowych:● realizacja znacznej części przelewów ZUS jako transakcji
wewnętrznych, realizowanych nie międzybankowo, via ELIXIR, ale wewnątrz PKO BP,
● rozliczenia realizowane pierwotnie przez Blue Media SA, w ramach jej pierwszego systemu rozliczeń BlueCash,
● walutowe i złotówkowe rozliczenia kantorów internetowych z ich klientami,
● rozrachunki Krajowych Instytucji Płatniczych i większych Biur Usług Płatniczych z firmami-odbiorcami płatności przyjętych od nadawców
Banki korporacyjne na rynku usług płatniczych: najważniejsze wyzwania | 15
Przelewy wewnętrzne: trendy stare i nowe (1/2)
Duże banki uniwersalne stają się cennymi „rynkami wewnętrznymi” dla wielu podmiotów, oferujących usługi klientom detalicznym i mikrobiznesowym. Transfery realizowane wewnętrznie w tych bankach są dla tych podmiotów tańsze i znacznie szybsze, niż międzybankowe. Rozwój bazy klientów detalicznych, polegający np. na polecaniu nowych klientów, także wiąże się z przyrostem transakcji wewnątrzbankowych
Banki korporacyjne na rynku usług płatniczych: najważniejsze wyzwania | 16
Przelewy wewnętrzne: trendy stare i nowe (2/2)
● transakcje mobilne banków realizowane w trybie closed-loop,
● wyspecjalizowane firmy zajmujące się obsługą operacji e-commerce i m-commerce, poszukują sposobów uproszczenia i przyspieszenia transakcji:● bezpośrednia integracja aplikacji e/m-commerce z rachunkiem płatniczym klienta
zapewnia prostotę transakcji (one-click-buy), w tym: uproszczenie autoryzacji, prawdziwą natychmiastowość zapłaty (tempo transferu: płatnik-integrator) i bezpieczeństwo
Banki korporacyjne na rynku usług płatniczych: najważniejsze wyzwania | 17
Przyszłość zaczyna się dzisiaj
Banki korporacyjne na rynku usług płatniczych: najważniejsze wyzwania | 18
Otoczenie gospodarcze: transakcje a płynność
• atmosfera pro-inwestycyjna,• pojawienie się popytu firm na kredytowanie,• szybki wypływ nadpłynności z rachunków bieżących
inwestujących korporacji,• przy zwiększonym popycie na kredyty, banki korporacyjne
zmuszone będą poszukiwać płynności na rynku międzybankowym lub poza obsługiwanymi segmentami klientów:• na lokalnym rynku klientów detalicznych,• na obcych rynkach np. detalicznych (przykład: współpraca
Alior z niemieckim internetowym funduszem inwestycyjnym),• zwrot z inwestycji (kredytów) transferowany do inwestorów
detalicznych, wykorzystanie przychodów o charakterze interchange fee/sales success fee?
• wpływ transakcyjności na redukcję kosztów płynności (CRR): dodatkowy „przychód” quasi-odsetkowy
gospodarczy scenariusz optymistyczny
Banki korporacyjne na rynku usług płatniczych: najważniejsze wyzwania | 19
Otoczenie gospodarcze: transakcje a płynność
• b. niskie stopy procentowe,• poszukiwanie przez część klientów wyższych zwrotów z
inwestycji,• tendencja do realizacji transakcji walutowych w
sprzyjających warunkach rynkowych,• w przypadku ujemnych stóp procentowych: chęć
„wypychania” przez banki nadmiernych, krótkoterminowych sald, przy jednoczesnej trosce o utrzymanie płatności klienta
gospodarczy scenariusz pesymistyczny
Banki korporacyjne na rynku usług płatniczych: najważniejsze wyzwania | 20
Regulacje & deregulacja
● po deregulacji dostępu do SORBNET2 w 2013 (dostęp dla operatorów systemów rozliczeniowych),● po której dotychczas nie nastąpiło tworzenie alternatywnych do
ELIXIR systemów rozliczeń (powszechnych lub niszowych),
● należy oczekiwać udostępnienia – na podstawie PSD2, w nieznanym jeszcze ostatecznie zakresie - rachunku klienta banku do świadczenia usług płatniczych przez podmioty trzecie (inne, niż bank, prowadzący rachunek): tzw. payment initiation services,
● Ministerstwo Finansów przygotowywało własną, alternatywną wobec projektu PSD2, koncepcję „zwiększenia konkurencyjności” na rynku usług płatniczych:● wprowadzenie numeracji rachunków płatniczych m.in. w i KIP
jako warunek zwiększenia ich funkcjonalności i konkurencyjności względem rachunków bankowych,
● udostępnienie KIP dostępu do systemów rozliczeniowych na zasadach równoprawności z bankami
Banki korporacyjne na rynku usług płatniczych: najważniejsze wyzwania | 21
Inicjatywy z potencjałem
• rynek:• transakcje z konsumentami w Internecie,• nieprzerwany rozwój e-handlu walutami co najmniej od połowy 2011,• 2013: szacunki obrotów kantorów internetowych – ok. 20 mld PLN,• badania rynku usług kantorowych pokazują znikomą populację
korzystającą z usług e-kantorów,• osób/podmiotów skłonnych do korzystania z usług kantorowych
(zwykle okazjonalnie) jest dużo więcej,
spółka bankowa: kantor internetowy
• bieżąca faza rozwoju:• rynek opanowany przez start-up’y (od drobnych po bardzo duże)
zasilające się u klientów i w bankach,• kwestia zaufania (postrzegania stabilności finansowej) jako
prawdopodobny klucz do dalszego rozwoju
• możliwe rozwiązanie:• realizacja e-kantoru w formie odrębnej spółki, w 100% należącej do
dużego banku,• obsługa zainteresowanych klientów, nie tylko banku-właściciela
Banki korporacyjne na rynku usług płatniczych: najważniejsze wyzwania | 22
Inicjatywy z potencjałem
• e-platforma handlu B2B uruchomiona przez ING w połowie października 2013• aleo jest marką odrębnej spółki ING Usługi dla Biznesu S.A.• stopniowe wprowadzano kompleksowe funkcjonalności platformy handlowej,• wdrożono dyskontowe finansowanie dostawców
• inicjatywę opisano niedawno w portalu zeb/rolfes.schierenbeck.associates gmbh:https://www.bankinghub.eu/innovation-digital/innovations-cee-banking-example-aleo-ing-poland
0
5000
10000
15000
20000
25000
30000
35000
40000
aleo (ING)
liczba zarejestrowanych firm
Wielob. (liczba zarejestrowanych firm)
https://aleo.com/pl/ (1/3)
Banki korporacyjne na rynku usług płatniczych: najważniejsze wyzwania | 23
• zalety, osiągnięcia:• zewnętrzna, otwarta (dostępna też dla firm nie będących klientami danego banku)
platforma e-handlu B2B,• bezpłatne korzystanie z platformy nie motywuje kontrahentów, po nawiązaniu współpracy
na platformie, do jej kontynuacji poza platformą,• możliwie kompleksowa obsługa: katalogów, przetargów, aukcji, komunikatów
dotyczących zamówień i transakcji, fakturowania…• weryfikacja tożsamości podmiotu-uczestnika,• rating solidności kontrahenta na platformie,• wprowadzenie dyskontowego finansowania kontraktów (w ramach limitów, jakimi
dysponuje ING Bank),• ponad 30 tys. zarejestrowanych uczestników w ciągu 11 miesięcy od uruchomienia
platformy,• aleo ujawniło obecność części rynku B2B, zazwyczaj nieobserwowalnej na poziomie
banków
Inicjatywy z potencjałemhttps://aleo.com/pl/ (2/3)
Banki korporacyjne na rynku usług płatniczych: najważniejsze wyzwania | 24
• zagrożenia:• istotne ryzyko przedsięwzięcia w jego dotychczasowej postaci: wyhamowanie rozwoju,
niedostateczna rentowność wynikające z rozdrobnienia polskiego rynku bankowego (jeden bank - efekt małej skali, limity ING to tylko niewielka część limitów sektora bankowego),
• szanse:• aleo ma szansę stać się platformą aukcyjną dla dyskontowego e-finansowania handlu B2B
przez banki,• aleo ma atuty, by stać się przedmiotem podobnego porozumienia kluczowych krajowych
banków korporacyjnych, jak porozumienie o utworzeniu PSP sp. z o.o. i uruchomieniu płatności mobilnych „blik”,
• aleo – jako przedsięwzięcie multibankowe - mogłoby stać się e-platformą kontraktacji wystandaryzowanych produktów dyskontowego finansowania e-handlu B2B
Inicjatywy z potencjałemhttps://aleo.com/pl/ (3/3)
Banki korporacyjne na rynku usług płatniczych: najważniejsze wyzwania | 25
Podsumowanie: kluczowe czynniki
zachowania konsumenckiezachowania konsumenckie
skal
a pr
zeds
ięwzię
ć
skal
a pr
zeds
ięwzię
ć
otoc
zenie
otocz
enie
gos
pod
arcz
e
gos
pod
arcz
eregulacje, deregulacja
regulacje, deregulacja
nowe rynki
nowe rynki
bankowy kantor internetowy
aleo
przelewy realizowane
wewnątrzbankowo
rozwój e/m-commerce i
rozrachunków z tego tytułu
rozliczenia przejmowane
przez niebankowych liderów e/m-commerce
wybrane przykłady
Banki korporacyjne na rynku usług płatniczych: najważniejsze wyzwania | 26
Dziękuję za uwagę
Grzegorz Hansendyrektor ds. strategii i rozwoju bankowości transakcyjnejDepartament Bankowości Transakcyjnej
email: [email protected]
Przedstawione tezy i sugestie odzwierciedlają indywidualne opinie autora, niekoniecznie mBankuhttp://www.slideshare.net/GrzegorzHansen