görülüyor ki geli- genel alandan ürün getirmeyen alanlar ile ormar. alanlarını çıkarır sak...

17

Upload: others

Post on 11-Jul-2020

0 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Görülüyor ki geli- Genel alandan ürün getirmeyen alanlar ile ormar. alanlarını çıkarır sak 780.580 km 2 --236 J9CLkm: . = .543790 km 2 JdHtür alanları ile mer'a- …
Page 2: Görülüyor ki geli- Genel alandan ürün getirmeyen alanlar ile ormar. alanlarını çıkarır sak 780.580 km 2 --236 J9CLkm: . = .543790 km 2 JdHtür alanları ile mer'a- …

Görülüyor ki gelişme tarımdan sanayie kaydırılmakta ve ekonomide yapısal değişikliğe doğru ilerlemektedir. Üçüncü Ptâft döneminde bu de ğişim daha belirgin hale gelecektir.

Gayrisafi milli hasıladaki ortalama gerçekleşmeler BBYP döneminde yüzde 6.7; İBYP döneminde 6.9 olmuştur. 1963-71 <föneminde ise yılda ortalama yüzde 6.8 lik bir artış hızı gerçekleşmiştir (Tablo : 1) de yıllar itibariyle gerçekleşmeler verilmiştir.

Diğer taraftan fert başına milli gelir 1962 yılında 243 dolar (3404 TL.) iken 1971 de 350 dolar (4901 TL.) a yükselmiştir. Aynı dönem için-de gelişmiş OECD (2) ülkelerinde fert başına milli gelir 1810 dolardan 2601 dolara (39.000 TL.) yükselmiştir.

Her iki plan döneminde sektörlerdeki büyüme hedefleri ve gerçek-leşme durumları (Tablo : 2) de görülmektedir.

58

Page 3: Görülüyor ki geli- Genel alandan ürün getirmeyen alanlar ile ormar. alanlarını çıkarır sak 780.580 km 2 --236 J9CLkm: . = .543790 km 2 JdHtür alanları ile mer'a- …
Page 4: Görülüyor ki geli- Genel alandan ürün getirmeyen alanlar ile ormar. alanlarını çıkarır sak 780.580 km 2 --236 J9CLkm: . = .543790 km 2 JdHtür alanları ile mer'a- …

cek, tarımın payı ise 1972 de yüzde 28.1 den 1977 de yüzde 23.4'e dü şecektir.

-.——----- -Aşağıdaki grafikte sektör ve alt sektörlere Jît katma değerlerin gay- risafi yurtiçi hasılaya oranlan görülmektedir.

Page 5: Görülüyor ki geli- Genel alandan ürün getirmeyen alanlar ile ormar. alanlarını çıkarır sak 780.580 km 2 --236 J9CLkm: . = .543790 km 2 JdHtür alanları ile mer'a- …

Üçüncü Plân döneminde toplam yatırım :29i.2 milyar TL. olacaktır — Bunun"' T2&:0 milyarının sanayi sektörlerinde olması beklenmektedir. 291.2 milyarın 281.1 milyarının sabit sermaye yatırımı, 10.1 milyarının-da stoklardaki toplam artıştan oluşacağı sanılmaktadır. Sabit Sermaye yatırımları yılda yüzde 12.8 artarak 1972 de 3IL4 milyar iken 1977 de 70 milyara ulaşacaktır. Böylece beş yıl sonunda yüzde 82.3 lük bir artış sağlanacaktır. Diğer taraftan 281.1 milyar TL. hk sabit sermaye yatırırm nm 158.4 milyarı kamu kesimince, 122.7 milyar TL. lık kısmının ise özel sektörce yapılması düşünülmüştür.

Buna karşılık gayrisafi milli hasılanan 1972 de yüzde 80.4 ünö teşkil eden tüketim harcamalarının 1977 de yüzde 74.6 ya düşmesi beklen mektedir.

■ • - - ÜBYP döneminde yapılacak sabit sermaye yatırımlarının yüzde 11.7 sî (33.0 milyar TL.) tarım; yüzde 5.8 i (16.3 milyar TL.) madencili.k; yüzde 31.1'i (87.7 milyar TL.) imalat sanayii; yüzde 8.5'i (24 0 milyar TL.) enerji; yüzde 42.9 u (120.1 milyar TL.) hizmetler sektörüne ayrıl mıştır.

Bu yatırımların gerçekleştirilmesi için toplam iç tasarrufların yılda ortalama yüzde 13.6 artırılarak, GSMH içindeki payının 1972 de yüzde 19.6 dan 1977 de yüzde 25.4 e yükseltilmesi gerekmektedir. Diğer bir de-yişle, dönem içinde yaratılan GSMH'nın ortalama yüzde 23.3 ü tasarruf edilecektir. Öte yandan, öngörülen iç tasarruf artışının gerektirdiği mar-jinal tasarruf oranı yüzde 38 dîr. Yani fert başına düşen ilâve harcama-bilir gelirin yüzde 38 i tasarruf edilecek demektir.

Ekonomik, Sosyal ve Kültürel konulara sektör bazında özel olarak değinmek suretiyle bile olsa, büyük hacim tutacağından bu yazıda oku yucuyu sıkmaması bakımından yer verilmemiştir. Ancak başlı başına bit bölüm olarak ele alınan Reformları kısaca sıralamakta yarar vardır Bunlar :

(a) Adalet Reformu : Anayasa ilkelerinin gereklerine uygun hızlı, gelişen ihtiyaçları karşılayacak esneklikte, dinamik, sosyal problemleri azaltacak nitelikte bir adalet sisteminin getirîîmesi,

(b) Toprak ve Tarım Reformu : Yaşama düzeyinin yükseltilme si, gelir dağılımının iyileştirilmesi ve verimlilik amaçlarına uygun olarak topraksız ve az topraklı çiftçi ailelerinin topraklandırılması, uzun dönem de çiftçilerimizin örgütlendirilip donatılması, insan - toprak ilişkilerinin

6i

Page 6: Görülüyor ki geli- Genel alandan ürün getirmeyen alanlar ile ormar. alanlarını çıkarır sak 780.580 km 2 --236 J9CLkm: . = .543790 km 2 JdHtür alanları ile mer'a- …

geliştirilmesi yoluyla üretimin sürekli olarak arttırılmasını amaçlayan br --—refocm-p-^—.-r~——_____.__...,_____ .. _____

(c) Eğitim Reformu : Temel eğitimin sekiz yıla çıkarılması, eği lime göre meslek seçme olanağının sağlanması, örgün ve yaygın eğitim-

- den azamî dercede yararlanılması, sanayileşmeye paralel eğitim sağlan ması, mesleki ve teknik eğitime önem verilmesi, yüksek Öğrenimde yük-

" sek okullar ve üniversiteler uygulayıcı ve teknoloji yaratıcı ile kariyer elemanı yetiştirecek tarzda bir reform,

(d) Kamu Kesimi Reformu : Kamu yönetiminin görevlerini hız -- lı, nitelikli, verimli ve tutumlu bir şekijde yapacak düzeye çıkarmak; ka mu kuruluşlarını gelişen ve değişen ihtiyaçlara göre kendini yenileyebilen dinamik ve etkin bir sistem haline getirmek; kamu kesimini «sanayileş- tirerek kalkınma» ulusa! tercihinin gerektirdiği bilgi ve teknik ile dona-

— tılarak^ekonomiye-y bilinçli bir hız- ~~ landrFtcısı^-soyal^ve^kü^t^eL-bütü^ getirmek;

yüksek yetenekli bir yönetici kadrosu ve nitelikli personel yetiştirme amacıyla kamu yönetiminin reformu,

- (e) Maden ve Peîro!.Rejimi Reformu : Petrol ve diğer tüm ma den potansiyelinin uzun dönemde en yüksek yararı sağlayacak şekilde ya-

^salarla/ kuruluşların- yapı -ve işleyişleri- vesair hususları yurt menfaatlerine en., uygun biçimde düzenlenmesi için gerekli reformun yapılması.

3. HARİTA, TAPU, KADASTRO SEKTÖRÜMÜN GÖRÜNÜMÜ :

3.1. Plânlı Döneme Geçiş Yıllarında HTK Sektörü :

Türkiye'de şehir kadastrosu hizmetlerinin başladığı 1924 yılından Plânlı dönemin başladığı 1963 yılı başına kadar 952.349 parselin kadast rosu (3), Tapulama (Arazi Kadastrosu) hizmetlerinin başladığı 1950 yı-lından 1963 yılı başına kadar 53.122 km2 (4.896.645 parsel) nin tapula-ması tamamlanabilmiştir. Şehir Kadastro işlerinin başladığı 1924 yılı (1912 yılında çıkarılan kanunla Konya civarında kadastro çalışmalarına başlanmış, Birinci cihan harbi dolayısiyle uygulamalar durdurulmuş, 1924 yılında 474 sayılı kanunla devam edilmiştir.) ile tapulamanın başlama

( 3 ) Birinci Beş Yıllık Plan'du 1963 başına kadar 800.000 parseün kadastrosu-nun tamamlandığı kaydedilmiştir. Ancak Tapu vo Kadastro Gn. Md. ce ya-yınlanan «1f71 Yılı Çalışma Programı» isimli broşürde verilen rakamlara göre 952.349 parsel hesaplanmaktadır. Bunun büyük bir kesininin köy ara-zilerinde olması muhtemeldir.

62

Page 7: Görülüyor ki geli- Genel alandan ürün getirmeyen alanlar ile ormar. alanlarını çıkarır sak 780.580 km 2 --236 J9CLkm: . = .543790 km 2 JdHtür alanları ile mer'a- …

yılına tekabül eden 1950 yılı arasında 652.633 parselin Kadastrosu (4) yapılmış olup ortalama yıllık verim 25.101 parsel, 1950 -1963 arasında

-----299.716 parsefkadastroîanmış ve ortalama yıllık verim 23.055 parsel ol muştur. (Esasen 1924-1963 arasına rasiayan 39 yıllık ortalama da 23.575 parsel olmaktadır.) Bundan, kadastro çalışmalarında uzun yıllar miktar bakımından gelişme olmadığı neticesine varılabilir. Hatta azalma olmuştur.

İşlerin süratlenmemesine karşılık çok sıhhatli metodlara mı kayıl-dığı sorusu akla gelebilir. Fakat bu hususta da büyük değişiklikler tesbit edemiyoruz.

Üçüncü Beş Yıllık Plân çalışmaları sırasında kadastrolanacak parsel sayısı 5.000.000 olarak saptanmıştır. (Bu rakam Birinci Beş Yıllık Plân'-da 2.700.000 parsel olarak gösterilmişti.) Memleketimizde ve bilhassa şehirlerde parseller büyük bir hızla parçalanmaya devam etmekte oldu ğundan-ilk tesis kadastrosu tamamlanıncaya kadar bu miktar 6 - 7 milyo-—~na yaklaşacaktır. Toplam parsel sayısı 5.000.000 alındığı takdirde planlı dönemden önce yüzde 1.9 kadastro tamamlanabilmiş olmaktadır. Tapulama sahaları için de elimizde kat'i rakamlar yoktur. İlk iki Plân'da değişik rakamlar verilmiştir. Üçüncü Beş Yıllık Pfân'da uygulanan mevzuata göre tapulaması yapılacak saha 419.000 km2 olarak saptanmıştır. İstatistik yayınlarında çeşitli arazi gruplarına ait rakamların konumuzla ilgili olarak nasıl değerlendirilebileceği de şimdiye kadar araştırılmış değildir. Her üç Plân'da da değişik rakamlar ortaya atılmıştır.

Bu yazımızda daha değişik bir rakam ortaya atmamak için mevcut kaynakların verdiği rakamları sıraladıktan sonra özel bir tahmin yapılma-yacak ve okuyucuların değerlendirmesine sunulacaktır.

Türkiye'de arazi cinslerinin dağılımı : (5)

Türkiye'nin yüzölçümü (1963 yılında yapılan revizyondan sonra) 780.580 km Ürün getirmeyen topraklar, göller ve bataklıklar 130.950 » Ormanlar 105.840 » Çayırlar ve mer'alar 279.950 »

Tarlalar 240.000 » Bağlar ve Bahçeler 23.840 »

(4) Önceki tesbitlere göre 6î9.703 parsel tefi. 1971 de ortaya konulan «kûm larla yeniden düzeltilerek 652.633 parsel olmuştur.

(5) 1963 Türkiye İstatistik Yıllığından alınmış ve 1966 yılı rakamlarını göster mektedir.

63

Page 8: Görülüyor ki geli- Genel alandan ürün getirmeyen alanlar ile ormar. alanlarını çıkarır sak 780.580 km 2 --236 J9CLkm: . = .543790 km 2 JdHtür alanları ile mer'a- …

- Genel alandan ürün getirmeyen alanlar ile ormar. alanlarını çıkarır

sak 780.580 km2--236 J9CLkm: . = .543790 km2 JdHtür alanları ile mer'a- lar ve çayırlar sahası büyüklüğü kalır. Tarım Bakanlığının tesbîtterîne göre 110.000 km2 çayır ve mer'a sahası mevcuttur. Bu cins sahalar ise günden güne şahıslar tarafından kültür arazisine çevrilmektedir. Bu 110.000 km2 nin kadastro ve tapulama bakımından özerinde hiç çalışıl- mıyacağını kabul etsek bile geriye (543.790 km2— 110.000 km2 =) 433.790 km2 lik tapulama veya kadastro uygulanacak saha kalır Bu ra kamın sıhhatini kontrol etmek için elimizde yeterli kaynak mevcut de ğildir. Gerek İstatistik Enstitüsünün gerekse bakanlığın ortaya koyduğu değerler resmî değerlerdir. ..

Diğer taraftan kadastro çalışmalarından anlaşıldığına göre, 1 parse lin ortalama alanı 4000 m2 dir. Tahmin edilen 5.000.000 parselin toplam yüzölçümü olan- 20.000- km> de—yukarıdaki - rakımdan, çıkarılırsa tapula-

7m^saha_sı^^ 410.000 km2) Bu rakamlarımıza göre 1963 yılınakadar, ■tapu!ahâcâk'"sahaın'ııT~% 12.9 u ka-dastrolanacak parselin % 19'u bitirilmiş oluyor (6). Plân döneminden önceki genel duruma böylece göz attıktan sonra planlı döneme değinelim

3.2 Birinci Beş Yıllık Plân Dön«mi :

Birinci Beş Yi ürk Plân'da' tapulama-sahası - 560.000 km2 kadastro parseli 2.700.000 adet olarak tesbit edilmişti. Çok iyimser bir görüşle de 5 yılda 99.500 km2 tapulama, ile 750.000 kadastro parselinin tamamlana-cağı tahmin edilmişti. Fakat bu hederlerin ancak tapulamada % 21.6'sı kadastroda da % 41.7 si gerçekleşebilmiştir. Buna ait rakamlar tablo : 2 de gösterilmiştir. Böylece !. Beş Yıllık Plân dönemine tekabül eden 1963-1967 seneierî arasında ve son olarak III. Plânda saptanan 410.00C km2 lik toplam tapulama sahasının %5.2, MI. Beş Yıllık Plânda saptanan 5.000.000 parsellik toplam kadastro parselinin %5.2 si daha tamamlan-mış oluyor.

3.3. İkinci Beş Yıllık Plân Dönemi :

İkinci Beş Yıllık Plânda sektörün genel durumuna değinilmemiştir. Esasen ikinci beş yıllık plân Harita, Tapu Kadastro sektörü özel ihtisas

(6) Harita ve Kadastro Mühendisiiîği sayı . 13 te «Harita kadastro problemi ve yurt kalkınmasındaki yeri» başlıklı yazımızda kadastro ve tapulama saha-larına ait ve !. Beş Yıllık Plândan alınan rakamlar ve onlardan elde edilen oranlar verilmişti. Gene aynı yazının istatistikle ilgili bölümünde arazi ile ilgili istatistiklerin sıhhat durumlarına değinilmişti.

64

Page 9: Görülüyor ki geli- Genel alandan ürün getirmeyen alanlar ile ormar. alanlarını çıkarır sak 780.580 km 2 --236 J9CLkm: . = .543790 km 2 JdHtür alanları ile mer'a- …

komisyonu raporu konuyu kesin hatlarla tarif etmemiş, ve geleceğe ait rakamlar vermemiştir. Ancak İkinci Plân hedefleri birinciye nazaran da-—ha-reaUsfc-olarak tayin edilmiştir. 80. biruktrf tapulama ve 600.000 parsel kadastro öngörülmüştür. Birde yenilik getirilmiş, sektöre 5 yılda 400 milyon yatırım yapılması lüzumlu görülmöştir. Bu meblâğı da su şarta bağlı olarak tesbit etmiştir. «İkinci Beş Yıllık Plân döneminde 20 yılda yurdun kadastrosunun tamamlama ilkesine uyularak 400 milyon liralık yatırım yapılması öngörülmüştür.» diyerek 29 yıl süresini tesbit etmiştir. İkinci Plân döneminde sektöre verilen yatırıra miktarı (Tablo : 3) deki gibidir.

(Tablo : 3) te görüldüğü üzere toplam 349.962.000 TL. lık yatırım yapıl-mıştır. Öngörülen 400 milyona nazaran yüzde 87.5 oranında gerçekleşme olmuştur. Esasen sektörün yatırım yapma kapasitesi de bundan çok farklı değildi ve kaynak sıkıntısı çekilmemiştir, denilebilir. Hatta bir kısım para harcamamayarak yıl sonunda maliyeye iade edilegelmîştir.

Gerçekte Üçüncü Beş Yıllık Plan'da kapsamr verilen HTK sektörü hizmetlerinin toplam yatırımı İkinci Plân döneminde yukarıda verilen den ibaret değildir. Çeşitli kuruluşların pek çok projesenin içinde ve uy-gulama işlerinde değişik isimler altında yapılan yatırımlar tahmini ola-rak bulduğumuz rakamın 1.5-2 katına yaklaşır.

Yatırım durumunu böylece gözden geçirdikten sonra Plân hedefleri ile fiziki hizmet gerçekleşmelerini de gözden geçirelim. Bu rakamlar yıl-lara bölünmüş olarak (Tablo : 4) de gösterilmiştir.

İkinci Beş Yıllık Plân döneminde Durum Haritalarında yüzde 147 1 : 5000 ölçekli Standard topografik haritalarda yüzde 92 gerçekleşme olurken; tapulamada yüzde 53, kadastroda yüzde 71 oranları sağlanabil-miştir. Ancak üretim miktarları Birinci Beş Yıllık Plân dönemine naza-ran her iki dalda da yüzde 100 civarında artış kaydetmiştir. Bu, yüzde 80-85 oranında insan emeğine dayanan bîr hizmet dalında küçümsene miyecek bir aşama olarak gözükmektedir. Fakat hizmetin büyüklüğü ya-nında yeterli olmamaktadır.

4 — GEÇMİŞ DÖNEMLER İLKE VE TEDBİRLERİ :

Plânlı dönemin başladığı 1963 yılından itibaren HTK Sektörü ile il-gili önemli ve haklı ilke ve tedbirler önerilmiştir. Bu önerilerin bazıları şu veya bu şekilde kısmen uygulanmış, bazıları tabii oluşum içinde ger-çekleşmiş, fakat bîr kısmı hiç uygulanmamıştır. Burada bunların eleşti-risini yapmıyacağız. Sadece önemli olanları kısaca sıralamakla yetineceğiz.

65

Page 10: Görülüyor ki geli- Genel alandan ürün getirmeyen alanlar ile ormar. alanlarını çıkarır sak 780.580 km 2 --236 J9CLkm: . = .543790 km 2 JdHtür alanları ile mer'a- …
Page 11: Görülüyor ki geli- Genel alandan ürün getirmeyen alanlar ile ormar. alanlarını çıkarır sak 780.580 km 2 --236 J9CLkm: . = .543790 km 2 JdHtür alanları ile mer'a- …

67

Page 12: Görülüyor ki geli- Genel alandan ürün getirmeyen alanlar ile ormar. alanlarını çıkarır sak 780.580 km 2 --236 J9CLkm: . = .543790 km 2 JdHtür alanları ile mer'a- …

68

Page 13: Görülüyor ki geli- Genel alandan ürün getirmeyen alanlar ile ormar. alanlarını çıkarır sak 780.580 km 2 --236 J9CLkm: . = .543790 km 2 JdHtür alanları ile mer'a- …

1963 Yılından itibaren : _______________________________

1) HTK sektörünün her yönüyle yeniden düzenlenmesi (1963)

2) 2613 ve 766 sayılı kanunların yenide»gözden geçirilmesi (1963)

3) Tapu ve Kadastro Gr\. Md. nün yenitfen düzenlenmesi (1963)

4) İller Bankası ile Toprak İskân Gn. Md. lükleriyle Tapu ve Ka dastro Gn. Md. nün işbirliği yapması (1963#1964)

5) Kadastro haritalarının İmar Plânı yasmaya elverişli biçimde dü zenlenmesi (1964)

6) Bütün arazilerin (Belediye hududu içi ve dışı) sınıflandırıl ması (1964)

------7) _ Elemanların kiş aylarında - hizmefiçi eğitime tabi tutulması . (1964).:,;; ."-■-..::.r'IH-"~::.v :: .-:'•"':'—.-^-—^-^~~- .......: - ...~-" ---------

8) Kadastro yenilemelrei için «Yenileme Kanunu» çıkarılması (1964)

9) «Kadastro, Harita ve İmar Plânlan işbirliği ve Plânlama Kuru lu» kurulması (1964)

10) Arazi ekiplerinin modernize ve motorize edilmesi (1965)

11) 203 sayılı kanuna göre kurulan «Plânlama Kurulu»nurı rasyo nel olarak çalışması (1967)

12) Harita ile ilgili malzemenin ithalatının kolaylaştırılması (1967)

13) Türkiye Kadastrosunun bütün olanaklardan yararlanılarak Plânda öngörülen sürede (20 yıl) tamamlanması için program yapılma sı (1968)

14) HTK Sektörü taşıt taleplerine Devlet Malzeme Ofisi'nce birine' derecede öncelik verilmesi (1969)

15) 20 yılda Kadastro işlerinin tamamlanması için beşer yıllık di-limlere bölünmüş ayrıntılı proje hazırlanması (1969)

16) Harita yapımında mükerrerliğin ve israfın önlenmesi için «Tip yönetmelikler yapılması (1969)

17) Harita ile ilgili işaret, malzeme ve metodlann Siandardlaştırıl- ması (1969)

18) Kadastro işlerinde özel sektörden yararlanılması (1969)

69

Page 14: Görülüyor ki geli- Genel alandan ürün getirmeyen alanlar ile ormar. alanlarını çıkarır sak 780.580 km 2 --236 J9CLkm: . = .543790 km 2 JdHtür alanları ile mer'a- …

19) Kadastrolama sırasında sınırların sabit ve slandard işaretlerle Belirtilmesi (1969) .

20) Orman sınırlarının tahdid edilerek sabit tesislerle işaretler* mesi (1970)

21) Tapulama ve Kadastroda dağınık ve gayri ekonomik çalışmala rın önlenerek teksifi çalışmalara geçilmesi (1970)

22) Sektörün Teknik eleman açığı için tedbir alınması (1970)

23) 1 : 2500 den küçük ölçekli haritalar için ele bir yönetmenlik ya pılması (1971)

24) Harita ve harita dokümanlarının gizliliklerinin yeniden .gözden geçirilerek günün koşullarına uygun hale getirilmesi (1971)

25) İmar Plânlarının uygulanmasında 'uygulanacak yönetmenler ve teknik" eleman nitelikleri yönetmenliğinin çıkarılması (1971)

26) Parsellerin gayri ekonomik sınırın altında bölünmesinin önlen mesi için mevzuat getirilmesi (1971)

27) Kadastro Projesinin tamamlanarak Devlet Plânlama Teşkilâtıns verilmesi (1972)

28) Toprak ve Tarım reformu da dikkate alınarak Kadastrocu per sonel yetiştirmek için bir planın yapılması ve 1972'de uygulamaya konul ması (1972)

29) Harita ve İmar Plânını uygulama olanağı olmıyan Belediyelere gerekli yardımın sağlanması (1972)

30) Tapuya tescili söz konusu teknik dokümanın bir yönetmenlikle her yönüyle standardize edilmesi (1972)

5. TAPU VE KADASTRO GENEL MÜDÜRLÜĞÜNÜN YENİDEN DÜZENLENMESİ

İkinci Beş Yıllık Plân döneminde sektör faaliyetleri arasında Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünün yeniden düzenlenmesi ile ilgili çalışma-lardan kısaca bahsetmek fazla olmaz sanırız. Bu çalışmaya, Genel Müdür-lüğün Merkez ve İller Teşkilâtının yapısını, görevlerini ayrıntılı bir şekil-de inceleyerek, sorunlarını tesbit etmek, bunların çözümü için gereken tedbirleri getirmek ve fonksiyonun en etkili bir şekilde işlenmesini sağ layacak bir TEŞKİLÂT MODELİ ile personele ilişkin konulan (ihtiyacın tesbiti, personel tedariki, seçim ve tayin, Adaylık, işe alıştırma, terfi, na

70

Page 15: Görülüyor ki geli- Genel alandan ürün getirmeyen alanlar ile ormar. alanlarını çıkarır sak 780.580 km 2 --236 J9CLkm: . = .543790 km 2 JdHtür alanları ile mer'a- …

kil ücret, Öğrenim vb.) düzenleyerek bir PERSONEL İDARESİ MODELİ hazırlamak amacıyla Devlet Plânlama TeşkHâtmca Hazirarıil 968'de baş--.^^-'-farrmıştrr; Bu Çalışmalar yaklaşık olarak iki yıllık bir uğraşıdan sonra tamlanarak; Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünün yeniden düzenleme raporu (Yayın No: TPD : 878) Nisan - 1970'te, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Personel İdaresi Raporu (Yayın No : DPT: 897) Temmuz -1970'te yayınlanmıştır.

244 sayfa ve bir teşkilât şemasından oluşan birinci kitapta üç bö lüm vardır. Bunlar: 1) Merkez Teşkilâtinm incelenmesi, 2) Taşra Teş-kilâtının incelenmesi 3) Teklif edilen Teşkilât yapısı bölümleridir.

(414+40) sayfadan oluşan ikinci kitap (Personel İdaresi Raporu)'ta üç bölüm içinde personel konulan ele alınmiştr.

Kısaca her iki rapor durumu tesbit etmekte aksayan, eksik yönleri ortaya çıkarmakta ye ; - "

— a — Yeni' Merkez Teşkilâtinı b —

Yeni Taşra Teşkilâtını c — Çalışma

Düzenlerini d — Haberleşme

sistemini e — Görev, Yetki ve

sorumlulukları f — Personel işlerini (Elemanın yetiştirilmeğe alınışından emekli

oluncaya kadar tabi olacağı sistem)

g — Uygulanan teknik, idari ve hukuki metodların ıslahı h —

Gelişen teknolojiden yararlanılması ... . j — İş basitleştirme

vb. —

Bu raporun yayınlanmasından itibaren 2,5 yıl geride kalmıştır. Fa kat henüz uygulanmaya konulamamıştır. Bu, gerek ilgili Genel Müdürlük için, gerekse sektör için oldukça önemli bir kayıptır sanırız.

6. ÜÇÜNCÜ BEŞ YILLIK PLAN DÖNEMİ :

6.1. Genel : Üçüncü Beş Yıllık Plân çalışmaları Özel İhtisas Komisyonu (ÖİK)

çalışmaları ile başlamıştır.

71

Page 16: Görülüyor ki geli- Genel alandan ürün getirmeyen alanlar ile ormar. alanlarını çıkarır sak 780.580 km 2 --236 J9CLkm: . = .543790 km 2 JdHtür alanları ile mer'a- …

91 sayılı Devlet Plânlama Teşkilâtı Kanununun 7 ve 8. maddelerinde «Özel İhtisas Komisyonları» kurulabil_e_çeğj_ye__bunlann DPT ... Merkez Teş kilâtının bir uzvu sayılacağı yazılıdır. Komisyonlar devamlı ve geçici ola rak kurulabilmektedir. Beş Yıllık Plânlarm hazırlanmasında yararlanıl mak üzere her sektörde geçici ÖKİ'ları kurulmaktadır. Üçüncü Beş Yıllık Plân (ÜBYP) için de bu işlem yapıSdı. ÖİK raporları hazırlanıp yayınlan di. Sektörümüz için de 50-60 kişilik kadronun katkıda bulunduğu bir ÖİK raporu hazırlanarak Eylül - 1972 de DPT: 1251 - ÖİK: 186 yayın numarası ile yayınlandı. Rapor DPT'nca verilen modele göre hazırlanmış olup 100 sayfa içinde 8 bölümden oluşmuştur. Bu bölümler (1) Giriş, (2 ) Mevcut Durum, (3) Yurt imkânları, (4) Üretim Programı, (5) Yatı rım Programı, (6) Sağlanacak Faydalar, (7) Alınması gerekli tedbîrler, " (8) Görev alan üyeler listesi bölümleridir.

_ _ , , Bu rapora dayalı olarak, hazırlanan Üçüncü Plân HTK sektörü rakam l a nn a -g ör e 1 : ■ . - . — ■ - - ■ - ' - - . - ' - ' ■ ■ • " - - ■■■ '■ - / - - / - . - - ' : 7 P T ' ■ -■ - - . .■ ' -■ ' - :

a) 500.000 Km2 lik alanın Standard Topografik haritası

b) 410.000 Km2 lîk alanın Tapulaması

: c) 5.000.000 parselin (yaklaşık olarak 2.042.000 hektar) şehir ■;..: kadastrosu

d) 1571 beldenin (1971 sonu itibariyle belediye sayısı) durum ha-ritası (Halihazır Harita)

yapılması gerekmektedir. Bu miktarların bir kısmı tamamlanmış olup de-tayı ilerde tablo halinde verilecektir. Diğer taraftan tamamlanmış olan bir kısım harita ve Kadastronunda hayatiyetini kaybetmesi (ki bu hiç ya-pılmamış olmasından uygulama da çok çok kötü sonuçlara ulaşılmasına ■ebep olmaktadır) yenilenmelerini gerektirdiğinden, bu sahalara ait ra-kamların da yapılanlar sınıfından çıkarılarak yapılmıyan yerlere eklen-mesi realist bir görüş olacaktır.

Üçüncü Plân'da HTK Sektörü'nün kapsamı da ortaya konmuştur. Diğer plânlarda olmayan bu kapsam ÜBYP'na göre :

«Harita, Tapu Kadastro (HTK) sektörü, her türlü ve amaçlı harita ve plânların yapımını, yaratılmasını, yenilenmesi ile bunların bayındır-lık, imar, tarım ve diğer alanlardaki uygulamalarını; kadastro hizmetle-rini, tapu sicillerinin düzenlenmesini, taşınmaz mallara ilişkin doğmuş ve doğacak hakların hukuki ve fenni bakımdan izlenmesini ve yürütülme-sini kapsamaktadır.»

72

Page 17: Görülüyor ki geli- Genel alandan ürün getirmeyen alanlar ile ormar. alanlarını çıkarır sak 780.580 km 2 --236 J9CLkm: . = .543790 km 2 JdHtür alanları ile mer'a- …

şeklinde ortaya konmuştur. Böylece sektör hizmetlerinin neler olduğu, yani hangi işlerin yetki ve sorumluluklarının meslekdaşlarımıza düştüğü

r^""öTfâya"^î<öİTûTmlJpür7^anrmızca bu kapsamın kalkınma plânı gibi bir belgede yer almış olması üzerinde durulması gereken önemli bir husustur.

Saptanan değerleri yukarıda yazılı olan Törkiyeînin Standard topog-rafik haritaları ile ilk tesis kadastrosunun 1973 yılından başlamak üzere 15 yıl içinde yani 1987 yılında tamamlanması bu Plân'da öngörülmüş-tür. Gene bu süre içinde teknik değerini yitiren 60.000 km2 lik Tapula-ma, 700.000 parsellik Ş. Kadastrosu, 450 beldelik Durum Haritası ile 40.000 km2 ST Harita sahasının yenilenmesi de hedef olarak alınmıştır.

Bu hedeflere ulaşılabilmesi için alınması gerekli doğal tedbirlerin yanında aşağıdaki önemli tedbirlerin de gerçekleştirilmesi ilke olarak Plân'da yer almıştır. Bunlar :

T) y 2Ö3'~sayırrrKaBun-çerçevesinde buîunmıyan kuruluşlararası iş-. -birliği ve koordinasyon—etkili-olarak sağlanacaktır.

2) Kadastro çalışmaları toprak ve tarım reformunun gerektirdiği yörelere zamanında hizmet götürecek biçimde örgütlenecek, Tapu ve Ka dastro Genel Müdürlüğü işlerini bu esnekliği sağlayacak şekilde düzenle yecektir.

3) Çok yönlü kadastro çalışmalarına başlanacaktır.

4) Harita ve Kadastroların yenilenebilmesi için yenileme kanunu çıkarılacaktır.

5) 766 sayılı Tapulama Kanunu ile 2613 sayılı Kadastro ve Tapu Tahriri Kanunlarını birleştiren bir kanun çıkarılacaktır.

6) Parsel sınırlarının işaretlenmesini zorunlu kılan mevzuat getiri lecektir.

7) Harita ve ilgili dokümanın gizliliği konusu yeniden düzenlene cektir.

6.2. Geçmiş Yıllar Durumu ile Üçüncü Plân Dönemine Toplu Bakış :

Bu kesimde geçmiş dönemlerdeki hedef ve gerçekleşmeler ile üçüncü plân hedefleri tablolar halinde topluca sunulacaktır.

Tablonun tetkikinden görüleceği gibi sektörde ağırlığı teşkil eden iki ana hizmetten, 1972 sonuna kadar Tapulamada gerekli sahanın yüzde

73