gizarteko lana

2012-2013 ikasturtea

Haur Hezkuntza 32

Gizarte eta Ingurunearen

Ezagutza

Zer egingo dugu orain: bazkaldu ala

afaldu?

Madrazo Mediavilla, Maria

Mena Santos, Itziar

Martin Cid, Sandra

Miguens Pereda, Patricia

Molina Viforcos, Maialen

Montalban Puente, Batirtze

Ollé Casquero, Joana

Mollé taldea HH 32

1

Aurkibidea

Orriak

2. aktibitatea: Taldea osatzen 2

3. aktibitatea: Taldearen funtzionamendua hobetzeko hausnarketa 5

4. aktibitatea: Zer dakigu? 7

5. aktibitatea: Irakasleari galdetegia 12

6.aktibitatea: Adituen informazioa 16

7. aktibitatea: Material azterketa 28

8. aktibitatea: Baliabideak sarean 31

9. aktibitatea: Non gaude orain? 33

10.aktibitatea: Gure proposamena diseinatu eta gauzatu 36

12.aktibitatea: Zer ikasi dugu? 44

Bibliografia 47

Aktak 49

Mollé taldea HH 32

2

2.aktibitatea: Taldea osatzen

Taldekideen izenak jaso eta taldearen izena aukeratu:

Taldearen izena: MOLLÈ

Taldekideak:

Maria Madrazo Mediavilla

Sandra Martin Cid

Itziar Mena Santos

Patricia Miguens Pereda

Maialen Molina Viforcos

Batirtze Montalban Puente

Joana Ollè Casquero

Taldearen xedea definitu:

Proiektuaren bitartez denbora eta espazioaren trebetasunak aplikatzea Haur

Hezkuntzan.

Kideen eginkizunak zehaztu:

Koordinatzailea: Batirtze Montalban Puente.

Teknikaria: Patricia Miguens Pereda.

Idazkaria: Maialen Molina Viforcos.

Funtzionatzeko arauak adostu eta arazoak konpontzeko bidea aurreikusi:

Gure ustez, bakarrik arauak adostea beharrezkoa da; hau da, bakoitzak arauak

betetzen baditu eta jarrera egokia baldin badu ez dago zertan arazorik egon behar.

Hona hemen gure arauak:

Banakako eta taldekideekiko errespetua mantentzea.

Puntualtasuna izatea.

Enpatia izatea taldekideekin.

Autonomoak eta parte hartze aktibo izatea.

Lana epean entregatzea.

Mollé taldea HH 32

3

Ataza bideratzeko eman beharreko pausua:

Ataza definitu:

Proiektu honetan, 3 urteko gela batean espazio eta denborari buruz dagoen arazoa

aztertuko dugu. Horregatik, ikastetxe batera joango gara proiektuaren informazioan

sakontzeko.

Pausuak identifikatu:

1. Proiektuari hasiera eman.

2. Proiektuaren hurbilketa.

3. Lana sakontzea.

4. Gure proposamena.

5. Zer ikasi dugu.

Lan egiteko eskema irudikatu:

Lan egiteko erabiliko dugun eskema honako hau izango litzateke:

Bilerak egin, proiektua analizatzeko.

Taldeka lan egin.

Banaka informazioa bilatu.

Taldeka komunean jarri.

Adostasun batera heldu.

Ikastetxe batera joan, informazio gehiago izateko.

Daukagun informazioarekin, proposamenak gauzatu.

Aurkezteko eta sortzeko era adostu.

Horrela, lana aurrera ondo eramango dugula pentsatzen dugu.

Kronograma egin (denboralizazioa, datak bilerak):

Asteak

Zeregina

1astea (24-28)

- Taldean lan aritzeko

erabakiak. (1.akta)

Mollé taldea HH 32

4

- Taldean lan egitearen

inguruko hausnarketa.

- Denboraren inguruko

galdetegia.

-Informazioa jasotzeko

fitxa.

2.astea (8-12)

- Bisitaren informea.

- Adituen testu iruzkinak.

- Egindako analisiaren

fitxa.

-Erreferentziak

markadore batean bildu.

-Erreferentzia bat

aukeratu eta klasean

aurkeztu.

3.astea (15-19)

- Poster bat proiektuaren

gidoiarekin.

4.astea (22-26)

- Bost baliabideak

gauzatu.

5.astea (29-2)

- Lana aurkeztu.

- Denbora kontzeptuaren

kategorien taula.

- Auto-ebaluazioa.

Egingo diren bilerak pentsatu:

Bilerak, astearteetan ordu bietan egingo ditugu (irakasle-eskolan, P1O3G), nahiz

eta zenbait ostiraletan ere bilerak egin. Horrela, guztion artean ideia, zalantza eta esan

beharrekoei buruz hitz egingo dugu, eta adostasunera helduko gara guztion artean

komunikazioaren eta errespetuaren bidez.

Mollé taldea HH 32

5

3.aktibitatea: Taldearen funtzionamendua hobetzeko hausnarketa

Hona hemen taldean lan egiteko abantaila eta desabantaila batzuk:

Abantailak Desabantaila

Ideia gehiago atera Adostasunera heltzea zailagoa

Enpatia izaten ikasi

Bilerak egiteko eta orduak finkatzeko

arazoak

Harremanak sustatu Taldekideen arteko giro txarra sortzea

Taldekide guztien koordinazioa Ideia guztiak ezin dira kontuan hartu

Besteekiko ezagutza lortu

Gauza asko bezala taldean lan egiteak abantaila eta desabantaila batzuk dakartza.

Lehendabizi, uste dugu hainbat kasutan irakasleari entregatutako lanetan ez dela

benetako esfortzua baloratzen. Izan ere, nahiz eta lan handia egin, batzuetan notak ez

dira merezitakoak izaten. Dena den, taldean lan egiteak taldekideen arteko

harremanak sortzen ditu eta hauek aldi berean, konfiantza, erosotasuna, … sortzen

dituzte.

Gure etorkizuneko lanari begira, ondo datorkigu taldean aritzea. Horregatik, taldean

aritzearen beste abantaila besteak errespetatzen ikasten dugula da, baina ez bakarrik

beraiek hitz egiten dutenean, baizik eta beraien ideiak, argudioak, …. ematerakoan

ere. Gainera, besteengandik asko ikas dezakegu, irakasleek ikasleengandik ikasten

duten moduan.

Hala ere, gerta daiteke taldean giro txarra sortzea, baina horretatik ere ikas

dezakegu eta beti konponbide bat bilatzen saiatu behar dugu. Gainera, irakaslearen

aholkuak eta eskemak jarraituz eta guztion artean koordinatuz, taldea primeran

funtziona daiteke. Momentu txarretatik asko ikas dezakegu, bai taldearen

metodologiatik eta bai geure pertsonalitatetik.

Horrez gain, komunikazioa funtsezkoa da. Horrela, lanak modu egokian banatuko

dira, adostasunera heltzea errazagoa izango da eta guztion artean arazoak

Mollé taldea HH 32

6

konponduko ditugu. Organizazio eta antolaketa egokiak ere zaindu behar dira

ordutegia finkatzeko, lana epean emateko, …

Taldeak ondo funtziona dezan, taldekide guztiak kronologikoki maila berean egon

behar dira. Hala ere, koordinatzaile bat egotea komenigarria litzateke epeak

errespetatzen direla ziurtatzeko, lana aurrera eramateko, … Azken finean, talde bat

aurrera ateratzeak taldekide guztion parte-hartze aktiboa eskatzen du.

Mollé taldea HH 32

7

4.aktibitatea: Zer dakigu?

1.aktibitatea: Denborari buruzko hausnarketa

Gure ustez, haurrak ez du guk dugun denboraren pertzepzio bera, hots, denbora

bere esperientzia pertsonalari lotuta ulertzen du denbora. Izan ere, adin honetan

haurrak egozentrikoak dira eta beraien errealitatea baino ez dute ulertzen. Hori horrela

izanda, arazoak izaten dituzte gaur eta atzo kontzeptuak desberdintzeko; astea,

minutuak, … zer den ulertzeko eta abar. Lehen aipatu dugun moduan, ez dute

denboraren noziorik eta ondorioz, beraientzat denbora momentuan egiten dituzten

aktibitateen iraupena da. Baliteke, inork honen inguruko azalpenik eman ez izana

edota bere garapen mailak hori ulertzeko aukerarik eman ez izana. Denboraren

poderioz ezagutzak eraikitzen joango dira.

Haur Hezkuntzako geletan hainbat errekurtso desberdin erabil ditzakegu

denboraren azpi-kontzeptuak lantzeko. Horien artean, abestiak eta jolasak erabiltzea

egoki ikusten dugu; izan ere, dibertigarria egiten zaie, abestiaren erritmoaren bidez

hobeto barneratzen dutelako eta praktikaren bidez hobeto ulertuko dutelako. Beste

aldetik, sekuentziak dituzten ipuinen bidez ere landu daiteke, era honetan haurrek

prozesu bat dagoela ulertzeko. Horregatik, errutina, jarduera eta objektuen bidez

orientatuko ditugu.

Errutinaren aldetik, goizetan “egun on” esatea eta borobilean bilduta eguneko

eguraldiari buruz hitz egingo dugu eta eskolara etorri nahiz etorri ez direnen zenbaketa

egin eta etorri ez direnei abesti bat kantatuko diegu. Hamaiketakoa denean, gailetaren

ordua dela adieraziko diegu. Geroago eguerdian, amantala eta adur- zapia jantziz

jantokira joan behar dugula adieraziko diegu eta jantokira joaten garen bitartean abesti

bat kantatu ahal dugu, hala nola:

“Bazkaldu nahi dugu

bazkaria delako

gosearen kontrako sendagarria”

Bide batez, espazio kontzeptua ere landu dezakegu; hau da, egun euritsu edo

eguzkitsuak bereiziz kanpoaldean edo barrualdean jaten emanez.

Jardueren eta objektuen bidez orientatuko ditugu, hau da, alde batetik, urtaroaren

ezaugarriak lantzeko txangoak egin ditzakegu, eta bertan materialak bildu (hostoak,

loreak, lurra, …) geroago, gelan muralak eta materialekin jolasteko. Bestetik,

Mollé taldea HH 32

8

egutegiaren bidez denboraren hainbat nozio landu ditzakegu (hilabeteak, asteko

egunak, eguneko eguraldia, …).

Azkenik, antzerkiak ikustea eta haurrek beraien esperientziak kontatzea

proposatuko genuke. Horrela, umeek antzerkian ikusi dutena beraien hitzez

argumentatuko lukete. Horrekin, umeek iragana eta oraina ulertzen hastea landu nahi

dugu; hau da, zerbait kontatzen dutenean iragana erabili behar dutela jakinaraztea.

Horrela denboraren ikasketa era dinamiko batean landu dezakegu.

2.aktibitatea: Denboraren inguruko galdetegia

1. Denbora hitza entzuterakoan burura datozkizun 4 hitz edo esaldi:

Denon hitzak entzun ondoren komunean izan ditugunak hauexek izan dira: erlojua,

ordua, antolaketa eta aisialdia.

2. Zer da zuretzat denbora?

Denbora bizitza antolatzeko erabiltzen den neurria da.

Momentu batetik bestera igarotzen den unea.

Iragana, oraina eta etorkizuna definitzeko erabiltzen dugun kontzeptu bat da.

Azken finean bizitza denbora da.

Gertaerak neurtzeko erabiltzen duguna, hau da, zer edo zer gertatzen denean

horrek irauten duena, adibidez, jaten ematen duguna, istripua bat dagoenean,

urte bat pasatzean, … irauten duena. Gertaerek denbora mugatua dute.

3. Definitu kontu hauek umeek ulertzeko moduan:

Egutegia: Urtebetetzeak kokatzeko erabiltzen dugun tresna.

Eguna: Altxatzen zarenetik oheratzen zarenerako tartea.

Astea: 7 eguneko epea, horietatik 5 klasean pasatzen ditugu eta beste 2 etxean,

parkean, …

Hilabetea: Egutegian orri bat pasatzen denean.

Urtea: Urtebetetze batetik bestera pasatzen den denbora.

Minutua: Erlojuaren orratz luzeenak buelta bat ematen duenean.

Urtaroa: 4 urtaro daude. Neguan oso hotz handia egiten du eta euritakoa eta

txanoa eramaten ditugu. Udaberrian loreak agertzen dira eta dena kolorez

betetzen da, oraindik bero handia ez duenez egiten berokia eramaten dugu.

Udan oporretan joaten gara eta bero handia egiten duenez hondartzara joaten

Mollé taldea HH 32

9

gara. Azkenik, udazkenean kurtso berria hasten da eta zuhaitzen hostoak

jausten dira.

4. Erantzuteko gai zara?

Nola deitzen da gure egutegia? Zein da bere oinarria?

Gaur egun erabiltzen dugun egutegiari, egutegi gregorianoa deitzen zaio eta

Europan du oinarria. Gregoriano izena atxikitzen zaio bere promotorea Gregorio XIII

izan zelako eta 1582ra arte erabiltzen zen egutegi julianoa ordezkatu zuen. Beraz,

esan dezakegu egutegi honek erlijioaren eragina duela. Herrialde kristau ia

gehienetan, astea astelehenean hasten da, kristauentzat igandea egun

garrantzitsua baita. Izan ere, herrialde ez kristauetan astearen lehenengo eguna

igandea kontsideratzen da.

Egutegi gregorianoa, denboraren berrantolaketa egiteko proposatu zen eta

horrela sailkatu zituzten denbora neurriak:

Eguna: Denboraren oinarrizko neurria da.

Astea: 7 eguneko epea. Gainera egutegia 52 astetan banatzen da.

Hilabetea: 30 edo 31 eguneko epea, otsaila salbu 28 edo 29 egun dituelarik.

Amaitzeko, gure egutegiak urte komun eta bisurtearen artean bereizketa egiten

du, hau da, 365 egun eta 366 egun dituzten urteen artean. Urte bisurtea 4 urtean

behin ematen da.

Zergatik kokatzen dugu urte berriaren lehenengo eguna urtarrilaren 1ean eta ez

abenduaren 25ean edo?

Julio Zesarrek Egutegi Juliano egitea erabaki zuen. Horrela, hilabeteak

urtaroekin sinkronizatzeko ez ziren gehitu edo tartekatu behar, soilik, lau urte

bakoitzean aparteko egun bat gehitu behar zen. Hori dela eta, urtearen iraupena

365.25 egunetakoa izango zen. Errealitatean urteak 365.242189 egunak ditu, beraz,

beste erreforma txikia egin zuten, Egutegi Gregoriano, hurrengo mendeetan

kontraste handirik ez egoteko. Baina, zergatik Julio Zesarrek ez zuen urtarrilaren

1ean neguarekin egokitu? Nahiz eta oraindik ere arrazoia argia ez izan azalpen bat

dago: Julio Zesarrek beraren sineskerengatik urte berria ilargi berriarekin hastea

erabaki zuen. Kristautasunarekin, data hori mantendu zen tradizioarekin bat

zetorrelako. Izan ere, Jesukristo judua zen eta haurrak gizartean erakusten ziren

bere erdainkuntzan egunean (jaio eta 8 egun geroago). Jesus jaio zen gaueko

Mollé taldea HH 32

10

abenduaren 24an (neguko solstizioa) eta urtarrilaren 1ean urte berriaren ospakizuna

egingo zen bere erdainkuntza egunarekin bat etorriz.

Gaur egun, Gabonak neguko solstizioarekin ez dira bat etortzen, 4 egun

lehenago izaten delako, abenduaren 21ean. Egutegi Juliano ez zen zehatza izaten

eta beraz, mendeak aurrera joan ahala desberdintasuna egoten zen, gutxi

gorabehera 3 egun 400 urte bitartean.

Noiz jaio zen Kristo?

Kristoren jaiotza noiz izan zen jakiteko, hainbat abiapuntu izan ditugu: Biblia,

Erromako enperadoreen gobernu eta ikastetxeetan ikasten dugunaren arabera, hau

da, liburuetan agertzen dena:

Bibliari dagokionez, K.a.8.urtean jaio zen.

Kristoren jaiotza kalkulatzean, akats bat egin zen; Erromako enperadoreen

gobernuen arabera, Kristo k.a.5. edo 7. urtean jaio zen.

Ikastetxeetan erabiltzen ditugun liburuen arabera, Jesukristo jaio zen urtea

hartzen dugu erreferentziatzat, urte hori jotzen baitugu 1. urtetzat.

Orduan, esan dezakegu ez dakigula zehatz mehatz kristo noiz jaio zen.

Zergatik hilabeteak 12 dira eta asteko egunak 7? Beti izan al da horrela?

Antzinako Erroman hilabeteak hamar ziren. Baina Julio Zesarrek berarentzako

hilabete bat nahi zuen: Julio (uztaila). Geroago, Augusto enperadoreak ez zuen

gutxiago nahi izan eta jarraian beste hilabete bat gehitu zuen: Agosto (abuztua).

Hau dela eta, Septiembre (Iraila), bere izenak adierazten duen moduan zazpigarren

hilabetea izatetik bederatzigarrenera pasatu zen. Octubre (Urria) 8.netik 10.era;

Noviembre (Azaroa) 9.etik 11.era; eta Diciembre (Abendua) 10.etik 12. hilabetera.

Egunei dagokionez, Bibliaren arabera Jainkoak Unibertsoa sei alditan sortu

zuen eta zazpigarrena atseden hartzeko erabili zuen. Antzinako Juduek astea 7

egunetan banatu zuten, gaur egun bezala.

Zeri deitzen diogu bisurtea (urte bisustua)? Zergatik dago?

Bisurtea 366 egun irauten duen urtea da, nahiz eta urte arruntak 365 izan. Kasu

hau urtean 6 ordu soberan daudelako izaten da, hots, lau urtetan 24 ordu dira, egun

oso bat. Hau egutegia sinkronizatuta urte astronomikoarekin eta urtarokoekin egiten

da. Urte bisurtea izena, latinetik dator (Bis sextus).

Mollé taldea HH 32

11

Nola da posible esatea Bilbo 1300. urtean fundatu zela bere fundazio gutunean

1338 urteko data agertzen bada?

Izateaz 1300.urtean fundatu zen baina, idatziz, 1338. urtean izan zen.

URTAROAK Zein da lehena? Nola deitzen dira? Ezagutzen al duzue beste

izenik?

Udaberria lehenengo urtaroa da nahiz eta euskarri batzuetan lehenengo urtaroa

negua dela esatea. Urtaroak hauexek dira: Udaberria, Uda, Negua eta Udazkena.

Urtaroak izendatzeko ez dugu ezagutzen beste izenik.

HILABETEAK Zeintzuk dira?

Urtarrila, Otsaila, Martxoa, Apirila, Maiatza, Ekaina, Uztaila, Abuztua, Iraila,

Urria, Azaroa eta Abendua.

Ba al dakizu nondik datozen izenak?

Urtarrila: jainko Lanorengatik.

Otsaila: Pluton-engatik.

Martxoa: Martetik dator.

Apirila: Afros grekotik dator.

Maiatza: Majorum hitzetik.

Ekaina: junior latinetik dator.

Uztaila: Julio Cesarrek ipini zion izen hau.

Abuztua: Cesar Agusturi homenajea egiten dio izen honek.

Iraila: hasieran zazpigarren hilabetea zen (septem latinetik).

Urria: october hitz latinetik dator.

Azaroa: november latinetik dator.

Abendua: lehen hamargarren hilabetea zenez, decimo hitzetik dator.

Mollé taldea HH 32

12

5.aktibitatea: Eskolara goaz

1. Ezaugarriak:

Ikastetxearen izena: C.I.P. Las Viñas (30 urte baino gehiago du eskolak).

Ikastetxearen kokapena: Santurtzi.

Hizkuntza eredua: Duela gutxi arte A eredua zuen, baina orain D eredua soilik

dago. Eskola eleanitza (gaztelera, ingelesa eta euskara) da.

Familien maila sozioekonomikoa: Baxua eta kasu batzuetan oso baxua da.

Ikasleen adina: 5 urte.

Ikasleen maila: Haur Hezkuntzako 2. zikloko 3.maila.

Ikasle kopurua: Gelan 6 neska eta 13 mutil daude. Umeak geletan banatzean

bai adina bai sexua kontutan hartzen da baita haiek dituzten arazoak ere.

Beharrizan berezirik duen umeak daude? Eskolan badaude umeak beharrizan

bereziak dituztenak baina nire klasean konkretuki ez daude. Hala ere, momentu

honetan batek logopeda bat behar duen ala ez aztertzen ari gara eta beste bat

psikologoarengana joaten da.

Aniztasun kulturala: Eskola honetan aniztasun kultural handia dago. Nire gelan

konkretuki 3 Errumaniar, Paraguayko ume bat eta ama eta aita nazionalitate

desberdina duten umeak ere badaude.

2. Inguruaren ezaguerako arloan:

Liburuak erabiltzen dituzu? Zeintzuk? (Argitaletxeak)

Nire gelan liburuak umeen eskura egoten dira. Gelan, ez dugu metodo zehatzik

erabiltzen, baizik eta gehien gustatzen zaigun liburua aukeratzen dugu eta hori lantzen

dugu. Eskolan hainbat metodo ditugu eta interneten laguntzarekin bilatzen ditugu

liburuak ere. Gainera, irakasleen artean koordinatuta gaude liburu eta metodo

interesgarriak bilatzeko.

Ipuinak erabiltzen dituzu? Zeintzuk?

Bai, ipuinak kontatzen ditut. Baina askotan antzezten, berregiten, amaiera

desberdinak sortzen, … ahalegintzen naiz. Eskolako webgunean (site-ko artxiboan)

ipuinak eskegitzen ditugu eta hortik erabiltzen ditut. Nik beti gaiaren arabera erabiltzen

ditut eta tradizionalak gehienbat antzerkigintza egiteko gustuko ditut.

Mollé taldea HH 32

13

IKT-ak erabiltzen dituzu? Zeintzuk?

Bai, pizarra digital interaktiboa (PDI) erabiltzen dugu astean behin eta noizbehinka

ordenagailu geletara joaten gara umeek ordenagailuak erabiltzeko. Iaz beste eskola

batean lortu nuen ume bakoitzak helbide elektroniko bat sortzea eta hori pauso handi

bat izan zen. Gainera, kontutan hartu behar da etxe guztietan agian ordenagailurik edo

interneterik ez dagoela.

Hauetaz gain beste baliabide motak erabiltzen dituzu? (Inguruan dauden

pertsonak klasera eraman …)

Eskola honetan berria naiz eta ez da jendea geletara eramaten. Baina beste eskola

batzuetan egon naiz lan egiten eta bertan bai erabili ditugu beste baliabide batzuk: bai

ikasle ohiak bai irakasle-eskolako ikasleak gelara etortzea, ... Hainbat kasutan

gurasoak ere etorri dira antzerki txikiak egitera eta nire ustez oso polita izan da.

Inguruari buruzko zein gai dira ohikoenak?

Normalean natura (zuhaitzak, orriak, …), kutsadura, garraiobideak (aurrerago

landuko ditugu), eguraldia, …. lantzen ditut. Hala ere, birziklapen gaiak eta

aniztasunaren gaiak klasean lantzea oso gustuko ditut. Baina gehienetan gai batzuk

sortzen dira umeek dituzten kezken inguruan (mutil- laguna edo neska- laguna, nor

den politena, …).

3. Denbora kontzeptuak:

Nola lantzen dituzu? ( Metodologia)

Nire gelan, zein eguna den, zein eguna izan zen atzo … egunero birpasatzen dugu.

Hau da, errutina bat izaten saiatzen naiz. Baina etxeko errutinak ere lantzen ditugu;

adibidez, astelehenetan galdetzen dut zer egin duten asteburuan.

Zein materiala erabiltzen dituzu?

Gehienbat egutegia, abestiak, ipuinak, antzerkiak, laminak, … erabiltzen ditugu

umeek denbora zer den ulertzen hasteko. Urtea hilabetearekin batera aurrera joan

ahala zer eguraldi egiten duen hilabete horretan aztertzen hasiko gara.

Garrantzitsua ikusten duzu umeek denbora ulertzea? Zergatik?

Nire ustez, denbora zer den ulertzea ezinbestekoa da; hau da, orain, lehen, gero, …

kontzeptuak ondo barneratu behar dituzte.

Mollé taldea HH 32

14

Klaseko umeek zer motatako aurrezagutzak dituzte?

Batzuek badakizkite asteko egunak eta eskolara etortzen direnean gero bazkaldu

egingo dutela, berriz eskolara etortzeko ulertzen dute. Beste batzuek, orduak

begiratzen dituzte eta ni kontzeptu horiek klasean barneratzen ahalegintzen naiz.

Zailtasunak dituztela ikusten duzu? Zeintzuk?

Ume batzuek zailtasunak dituztela konturatzen naiz. Baina gehienbat ordutegia

barneratzea gehien kostatzen zaiena da.

Zein materialekin barneratzen dute hobeto?

Beraiek edukitzen duten materialarekin hobeto barneratzen dute. Baina

egutegiarekin berehala ulertzen dutela esan behar dut. Nire ustez, egutegia denborak

eta lantzeko oso ona da.

4. Baliabide elektronikoak:

Zein baliabide elektroniko daude klasean?

Gelan ordenagailua eta gutxi barru PDI bat egongo da. Astean behin, lehen esan

dudan moduan, ordenagailu gelara joaten gara eta hor notebook programa erabiltzen

dugu. Gehienbat, ordenagailua pelikulak ikusteko eta musika entzuteko erabiltzen

dugu. Nik, irakasle bezala gelako ordenagailua informazioa bilatzeko ere erabiltzen

dut.

Nolakoak dira? (Deskribapena)

Baliabideen arabera batzuk berriak dira eta beste batzuk zaharrak. Gelan dagoen

ordenagailua gehienetan taldeka erabiltzen dugu, PDI banaka erabiltzen dute eta

ordenagailu gelara joaten garenean binaka esertzen dira. Baliabide hauek taldeka lan

egiteko batzuetan ez dira oso egokiak baina hori da dagoena eta konformatu behar

gara. Nire ustez, baliabide elektroniko gehiago erabili behar dira hala ere, dagoena

erdaraz dago eta guztia itzultzea zaila da.

Zein garrantzia ematen diozu bakoitzari? (Balorazioa)

Nire aburuz, ez diegu behar beste garrantzirik ematen. Hemendik aurrera jarraituko

dugu eskuz idazten baina nik uste dut teknologiak gehiago erabili behar ditugula gure

onerako baitira. Gainera, haurrei dagokienez arreta eta interesa areagotzeko eta talde

lanetan aritzeko baliogarriak izaten dira.

Mollé taldea HH 32

15

Irakasleari elkarrizketa egin ostean gure hausnarketa egin dugu. Hausnarketan

sakondu baino lehen, elkarrizketa egiterakoan oso gustura egon garela esan behar

dugu eta horrek irakasleak gurekiko izan duen jarrera baikorrari esker izan da.

Irakasleari elkarrizketa egin eta gero, harrituta gelditu gara irakasleak IKTei buruz

zekien informazio mordoagatik. Izan ere, ez genuen espero Haur Hezkuntzako

irakaslea izanik IKTekin duen erlazio estua izatea. Irakaslearen jarrera hasieratik oso

baikorra izan zen eta hori gure onurako izan zen, izandako zalantza guztiak argitu

zizkigulako. Gainera, aipatu beharra daukagu gaur egun eskoletan teknologia berriek

izugarrizko eragina dutela eta konturatu gara irakasleak haietara moldatu behar direla.

Interesagarri iruditu zitzaigun bere klaseak aurrera eramateko metodologia; hau da,

ez du inolako gidoirik jarraitzen eta haurren erritmoak errespetatzen ditu. Gainera,

errutinak landu arren, egunero gauza bera ez lantzeko ariketa desberdinak

proposatzen dizkie. Adibidez, egutegia lantzeko, egun batean haur guztiek alfonbran

eserita birpasatuko dute eta hurrengo egunean, aldiz, bakoitzak bere egutegian atzoko

eguna marraztuko du. Era horretan, egutegiaz gain, baloreak ere barneratuko dituzte.

Gehitzeko esan beharra dugu, klaseak emateko hainbat baliabide eta teknika

desberdinez baliatzen dela eta nahiko ideia berriak izaten dituela. Izan ere, hori

ezinbestekoa da hezkuntza sisteman aldaketak emateko. Irakasleak azaldu zigun

bezala, denboraren kontzeptua lantzeko, ipuin tradizionalak, fitxak edota antzerkien

antzezpenak erabiltzen saiatzen da. Adibidez, antzerkiekin haurrak ekintzen

protagonistak sentiarazten dira eta denbora ulertzen hasiko dira, hala nola, oraina eta

lehena.

Amaitzeko esan behar dugu, elkarrizketa hau egitea baliagarria izan zaigula IKTak

gaur egungo eskoletan duten eragina ikusteko eta aldi berean, irakaslearen

esperientzia ezagutzeko. Azken honekin, konturatu gara haurrek gauzak hobeto

barneratzeko ezin dugula errutinan erori behar eta beti proiektu berriak bilatu behar

ditugula.

Mollé taldea HH 32

16

6.aktibitatea: Adituen informazioa

Ikaslearen izena eta abizenak: Patricia Miguens eta Joana Ollé

Entregatzeko data: 2012-10-16

Zer irakurri duzu?

Cristofol A. Trepat, P. (1998). “El tiempo y el espacio en la didáctica de las

ciencias sociales”. Grao. 47-66 orr.: Enseñanza y aprendizaje del tiempo.

Reflexiones didácticas generales.

Testuaren analisi orokorra:

• Sarrera:

- Eskolan eredu didaktikoa egiteko bi informazio erabili behar ditugu: informazio

epistemologikoa (denbora historiko eta kronologiko kontzeptuen ezagutza) eta

informazio psikologikoa (umeen garapena kontuan hartu).

• Zer esanahi dauka zientzia sozialetan denbora irakastea?

- Denbora kronologikoa programatzean, diseinatzean eta ekintzak planteatzean

oinarritzen da. Horrela, ikasleak pixkanaka- pixkanaka kontzeptuak barneratuko

ditu.

- Ekintzak: praktikak jarraituak eta etengabekoak izan behar dira iragana eta

etorkizunaren artean (aditzaren denbora, erlojuen erabilpena, …). Geroago,

DBHn gaitasun ekintza matematikoak egiteko (mendeak, …)

- Denbora kronologikoa denbora historikoarekin bat etortzen da (gertaeren

jarraipena, … )

• Nola irakasten da denbora zientzia sozialetan?

- Zikloen artean kontzeptu eta jokabideen jarraikortasun eza dago. Hori dela eta,

egungo gazteek denbora historikoa gogoratzeko zailtasunak dituzte.

- Ohizko programazioetan dagoen denbora etena:

o Ikasleak ezin izango ditu denborazko kategoriak ikasi astean edo hamabost

Mollé taldea HH 32

17

egunetan ez baditu birpasatzen.

o Denbora historikoa 5-6 urtetatik ikasi behar da eta Haur Hezkuntzako

hirugarren zikloan hiru unitate didaktikoak izan beharko ditu. DBH eta

Batxilergoan jarraikortasun iraunkorra izan beharko du.

- Jarraikortasun eza jokabideetan:

o Denbora kronologiko eta historikoa ikasteko prozesu luzea denez behin eta

berriz azaldu behar da, hau da, unitate eta kurtso desberdinetan.

• Denboraren ikaskuntza zientzia sozialetan: psikologiako ekarpenak

- Teoria klasikoak:

o Piaget: haurrak denbora 3 etapa nagusitan ulertzen du: bizitako denboraren

estadioa (bizitako esperientzia zehatzak), hautemate denboraren estadio

eta egite denboraren estadioa. Bizi izandakoarengandik hautemate

denborara igarotzen dira eta azkenik, hautemate horretan egite denbora

eskuratuko dute.

o Denboraren ikaskuntza espazioaren ikaskuntza baino geroago ematen da.

o Denborazko kategoriak ekintzak egituratu behar ditu, hiru ataletan banatuta

daudenak: identifikazioa edo esperientzia (bizitakoa), deszentrazioa

(haurren bizitako esperientziak eta beste pertsonen arteko edo objektuen

arteko harremana izatea) eta hedadura (haurrari bizitako esperientziatik

hautematera pasatzea eta hortik denboraren kontzeptura).

- Teoria klasikoen aldaketak: Antonio Calvani:

o Haurrak denbora eta espazioaren nozioak bereganatzea oso garrantzitsua

da.

o Historia irakatsi ahal zaie 5 urteko umeei. Calvani

o Denbora eta espazioaren ikerketak egin dira, umeen ulermena ikusteko.

Historia irakatsi ahal zaie 8 urteko umeei. Piaget

o Calvani eta Piageten ideiak kontraesankorrak dira.

o Kontaketaren egitura sinplea bada umeek eraikitzerakoan arazo gutxiago

edukiko dute.

o Umearen arazoa ez da historia ondo ala txarto ulertzea baizik eta

irakaslearen azalpena eta egitura egokia ez izatea.

o Bi atal bereizten ditu: Oroimen familiarra eta prehistoria.

o Oroimen familiarraren barruan, denbora ondo menperatzeko baliabide

Mollé taldea HH 32

18

desberdinak erabili (aitona-amona, teknologia-berriak, abizenak, kaleak, …)

o Prehistoria: denbora ondo menperatzeko (gizakiak baino lehen nor

zegoen?, antzinako argazkiak, …)

o Historiaren denbora eta ideia garrantzitsuak bereizten eta jakiten Lehen

Hezkuntzara pasatuko dira.

o Umeek daukaten ideiarekin gauza berriak ikasten dituzte.

o Irudimena tresna moduan erabiltzea.

o Denboraren ideiarekin batera historiarekin lotura egitea (orain dela asko,

orain dela urte asko, bazen behin, …) Egan-Calvani

Iruzkin kritikoa:

Testua irakurri ostean, hainbat ideia eta kontzeptu berriak ikasi ditugula konturatu

gara. Lehenengo eta behin, orain arte eskolan denbora eta espazioa azaltzeko

erabilitako metodoak egokienak ez direla izan ikasi dugu, hau da, kurtso batetik

bestera jarraikortasun eza dagoenez haurrek ez dituzte kontzeptuak barneratzen.

Horren ondorioz, ezagutza maila baxua dute ideia guztiak nahastuta dauzkatelako.

Honen aurrean, ikasleak kontzeptuak barnera ditzan irakasleak azaldu behar dizkio

bere errealitatera hurbilduz, adibidez, bere aiton- amonei buruz hitz egitea eta gertaera

historikoekin lotzea, … Hori horrela izanda, haurrak bere bizitako esperientziatik

ikasiko du eta denbora eta espazioaren errealitatea hauteman izango du. Horrela eta

irudimenarekin batera ikasitakoa ulertzeko gai izango da.

Gure ustez, irakasleak kontzeptu guztiak haurraren errealitatera hurbildu beharko

lituzke, haurrak garapen on bat izan eta pixkanaka- pixkanaka ezagutzak barnera

ditzan. Gainera, irakasleak ezagutzak adostu beharko dituela pentsatzen dugu

jarraikortasuna egoteko eta haurrak kontzeptuak eta jakintzak ez galtzeko.

Mollé taldea HH 32

19

Ikaslearen izena eta abizenak: Maialen Molina, Maria Madrazo eta Sandra Martin


Zer irakurri duzu?

Pozo, I. (1985) “El niño y la historia” Madrid, Servicio de Publicaciones del MEC


Sarrera:

- Historia hirien memoria da, historiarik gabe ezingo genuke bizi garen momentua

ulertu. Historia bai klasean bai kalean ikasten da.

- Historia ondo ulertzeko denboraren eta zientzia sozialen kontzeptuak ondo

barneratu behar dira.

- Gure denbora pertsonala, bizi ditugun esperientzietan oinarritzen da, gure

urtebetetzeak, …

- Historiako denboran sartu baino lehen umeak inguruan dituen pertsonak,

objektuak, … barneratu behar ditu denboraren kontzeptua ulertzeko.

Denboraren nozioak:

- Umeentzat denbora bere aktibitateei lotuta dago, denbora beraientzat etena da,

beraien aktibitateak jarraituak dira.

- Sistema kuantitatiboari esker baino haurra denbora jarraitua, abstraktua eta

kuantitatiboa dela ulertzeko gai izango da.

Lehen garapena:

- Umeak izaten duen lehen esperientzia denboraren inguruan elikadurarekin

erlazionatuta dago.

- 4-5 hilabeteekin hasten da bere ekintzetan oinarrituz, oraina eta geroa

desberdintzen.

- Urte batekin serie hauek orekatzen dira, umea erraztasunez aurreratzen da bizi

izan dituen edo bere inguruan gertatutako esperientzietan oinarrituz. Serie

hauek oraindik, objektiboak dira. Ekintzak lehenaldian, orainaldian eta

etorkizunean kokatzen dira, nahiz eta oraindik oso nahasiak egon eta guztiak

umeari “ni”-ari erreferentzia egin.

- 2 urteko umeek aurreikus ditzakete etorkizun gertuak. Ulertzen hasten dira

Mollé taldea HH 32

20

lehenaldia, orainaldia eta etorkizuna, baina barruko egiturarik gabe.

- 4-5 urterekin hasten da denboraren barneko egituraketa. Umeek gaitasuna dute

gauzak bai lehenaldian bai etorkizunean ordenatzeko.

- 5 urteko ume batek adina altueraren arabera ulertzen du. Denbora ez da

abstraktua, umearen inguruan gertatzen diren ekintzetan oinarrituta dagoelako.

Hau da, 5 urteko haurrek oraindik denbora eta espazioa nahasten dituzte.

Denbora konbentzionala:

- Gizartean erabiltzen ditugun sistemak (ordua, egutegia, …) oso konplexuak

dira, horregatik umeek ulertzeko oso zailak dira gaitasun kognitiboa garatu arte.

- 2-3 urterekin egunero egiten diren gauzen denbora tartea ulertzen hasten dira.

- 4-5 urterekin egunero egiten diren ekintzak, sekuentzia ordenatuak direla

ulertzen dute (jaiki, jan, jantzi, …), baina oraindik sekuentzi zabalekin (astea,

ikasturtea) zailtasunak izaten dituzte.

- 7 urterekin memoriaz ikasten dute, denboraren sistemak, asteko egunak adib.

Sistema hauek eteneko errealitateak dira.

- 7-8 urterekin denborako gaitasunak barneratzen doaz. Erlojua erabiltzen dute.

Ziklo zabalak ulertzen hasten dira, baina gaitasun hauek mugatuta daude.

Oraindik denbora abstraktua dela pentsatzen dute.

- 12-14 urterekin denborako gaitasunak guztiz barneratzen dituzte, nahiz eta

zenbait puntu ulertu ez; adib., argiaren abiadura.

- Denbora ulertzeko hainbat kontzeptu eta sistemak barneratu behar dira, non

interakzioan garatzen diren.

Kronologia:

- Historiaren metrika da. Gertakari edo prozesu historiko baten iraupena,

gertakariaren edo prozesua hasten denetik amaitu arteko tartea da.

- Zenbat urte iraun diren gizakiaren agerpenetik orain arte galdera egitean adib.,

5-6 urtekoek ez dute erantzuna zehatzik emango ez baitute denbora

historikoaren errepresentaziorik. 11 urtekoek errepresentazio zehatzagoa dute

baina oraindik erantzunak 3000-10000 urte bitartean egongo dira. 12 urte

izanik, aldiz, denbora historiakoa kontrolatzen hasiko dira.

- Kronologiaren kontuarekin, haurrek hainbat arazo izaten dituzte. Alde batetik,

denbora izaera abstraktua da eta zailtasun handiak izaten dituzte eta bestetik,

denborazko unitate historiko bat koordinatzea kostatzen zaie.

- Haurrek data multzo asko barnera dezakete baina ez dira gai izango sistema

komun batean integratzeko 14- 15 urte izan arte. Adibidez, 12-13 urterekin ez

Mollé taldea HH 32

21

dute ulertuko K.a eta K. o benetako esanahia.

Segida kausala:

- Haurra akzioen eta sentsazioen gaineko ezagutzaren bitartez gai da kausak

efektua dakarrela ulertzeko. 3 urtera arte, nozio hau eremu sinbolikoan garatu

egiten da baina nahiko mugatuta. Gainera, ekintza ezagunen aurrean ez dira

gai izaten geroagoko ondorioak imajinatzeko.

Denborazko jarraitasuna.

- Historia herri baten iraganeko memoria da.

- Hainbateko informazio nahasteei aurre egin behar diete; denbora historikoa

jarraitua da eta aldaketa soziala, aldiz, etena. Etnozentrismoak galarazi egiten

digu beste gizarteek dituzten diferentziak ulertzea. Azkenik, aipatzekoa da

ikaskuntzan beharrezkoa dela baloreen sistema transmititzea.

- Eliseo Reclus: “Historia denboraren geografia da eta geografia, aldiz,

historiaren espazioa”

Ezagutza historikoaren beste alderdik:

- Historiaren jakintza garatu dezan, denbora kontzeptua menperatzea, arrazoi

ulerkuntza, pentsamendu zientifikoa edo formala eta erlatibismo historikoa

gauzatu behar dira.

- Iritzi pertsonala alde batera utzita eta ulermen- arazoez galdetuz gero,

pentsamendu formala sortzen da.

- Historiako gertakizunei buruz hainbat azalpen daudenez, erlatibismo historikoa

garatu behar da, hots, iritzi eta datu ezberdinak interpretatzea.

- Historiari buruz dauden azalpen eta teoriak ezberdinak ezagutuz, ideologia

desberdinak errespetatuko dituzte eta tolerantziarako bidean heziko dira.

Historiaren garapen kognitibo eta ikaskuntza:

- Garapena eta ikaskuntza bata bestearen menpe daude.

- Irakasle eta ikasleen arteko harremana norabide bakarrekoa izatetik dialektika

izatera pasatu behar da, hots, haurren ezagutzetatik hasita, arazoei irtenbideak

bilatzen amaituz.

- Eskolen metodologia eta edukiak aldatu behar dira, kronologia- programak alde

batera utziz eta adimen- jarduerak gauzatuz.

- Proposamena, ikasleek historiaren gaiak lehenengoz analizatzea, alderatzea

eta ondorioak ateratzea da. Horrela bakoitzaren egiak ekoiztuko dira. Ondoren

interesa areagotuko da iragana ikasiz orainaldia ulertzeko helburuarekin.

Mollé taldea HH 32

22

Iruzkin kritikoa:

Umeek historiaren ezagutzak barneratzeko denboraren menperatzea beharrezkoa

dute. Denboraren menperaketa hau, jaiotzen direnetik 14 urte arte garatzen da. Izan

ere, denborarekin izaten duten lehen esperientzia jateko orduei dagokie. Denbora,

programa kronologikoekin lotuta dago, bai eskolan bai etxean. Horregatik, garrantzitsu

iruditzen zaigu Haur Hezkuntzatik denboraren kontzeptua lantzen hastea.

Eskolan umeek gehienetan, historia menperatzeko zailtasunak dituzte. Historian

gertakizun guztiak denborari guztiz lotuta daude eta txikiak direnean oraindik ez dira

gai izaten bi aro desberdineko gertakizunak elkar erlazionatzeko. Izan ere, normalean

haurrek denbora abstraktuekin, hau da, prozesu luzeak, epeak, ... zailtasunak izaten

dituzte. Data zehatzekin, aldiz, erraztasun handiagoa izaten dute. Hezkuntza

sistemaren aldaketa beharrezkoa dela uste dugu, ikasleek parte hartze aktiboa izateko,

jarduera intelektualak sortzeko (konparaketak, ondorioak...) eta era horretan haurrak

bere ekintzaren protagonista ez denean denboraren kontzeptua momentu guztietan

erabiltzen duela kontzientea izateko. Horrela ere, egozentrismoa desagertzen hasiko

da.

Laburbilduz, Pozoren idatzia irakurrita eta aztertzean puntu oso garrantzitsu bat

aipatu behar dugu, denbora eta espazioa barneratzea ezinbestekoa dela historia

barneratzeko. Nahiz eta azkenean, 7 urtetik aurrera ume gehienek memoristika erabili

momentu historikoak ikasteko.

Mollé taldea HH 32

23

Ikaslearen izena eta abizenak: Itziar Mena


Zer irakurri duzu?

Miralles Martínez, P; Rivero Gracia, P. (2012). “Propuestas de innovación para la

enseñanza de la historia en Educación Infantil” REIFOP, 15 (1), 81-90. (Enlace

web: http//www.aufop.com)


Historiaren presentzia HHko curriculumean

- Historia ez da curriculumean agertzen eduki zehatz moduan, beste herrialde

europar batzuetan gertatzen den moduan.

- Historia HHko bigarren zikloko curriculumaren hiru eremuekin erlazionatu

daiteke; izan ere, identitatearen eraikuntzarako lagungarria da, ingurua

ezagutzen laguntzen du eta komunikazio eta errepresentazio forma

ezberdinekin lan egitea inplikatzen du.

- Historia ez da curriculumean aipatzen, psikologia ebolutiboaren ondorioz,

esaten zuelako denbora historikoa ulertzeko arrazonamendu formal eta

abstraktua behar zela eta ume hain txikiek ez zutela.

Posiblea da historia irakastea HHn?

- Historia 3 eremuetan irakatsi daiteke. Alde batetik, denboraren ikasketan,

bestetik eduki historikoen ikasketan eta azkenik, ikerketa historikoekin loturiko

prozeduren ikasketan.

- Cooperrek proposatutakoekin erlazionatu: denbora eta aldaketa kontzeptuak

ulertu, iragana interpretatu eta iturri historikoetatik informazioa deduzitu.

- Hernandezek dio ulermena hobetzeko metodo egokia aukeratu behar dela, hala

nola, iraganeko objektuak erabiliz, museo bat sortuz, museoetara joanez, …

Historiaren ikasketa eta ikaskuntza prozesurako estrategia metodologikoak

HHn

- Beharrezkoa da lan egingo ditugun edukiei buruz umeek dituzten aurretiko

ezagutzak kontuan hartzea.

- Estrategia metodologiko batzuk beharrezkoak dira:

Ikasketa esanguratsua izan behar da.

Mollé taldea HH 32

24

Curriculumaren eremu guztiak integratzen dituen lana izan behar da.

Parte hartzea eta inplikazioa egon behar dira.

Oinarri moduan umeen interesak kontuan hartu behar dira.

Hurbiltze ludikoa eman behar da.

Erlazioen eta asoziazioen sustapena eman behar da.

Narrazioa eta irudiak garrantzia daukate.

Esperientzia hurbilak kontuan hartu behar dira.

Errekurtso eta material motibagarriak erabili behar dira.

Familiak eta umeak protagonismoa izan behar dute.

- Irakaslearen papera ikaskuntza erraztea izango da.

- Ikaslearen papera bere ikaskuntzaren protagonista izatea da,

esperimentazioaren bidez.

HHn historia ikasteko proposamenak

- Narrazioa historikoak

o Umearen esperientzia zuzenetik urrun dauden denbora, leku eta pertsonei

buruz ikasten laguntzen du.

o Irudimena tresna ona da eta horrela, narrazioak, mitologia, … erabili

daitezke.

- Gizartearen hurbileko ondareak aurkitu

o Historiaren ikaskuntzarako museoetara joatea lagungarria da, iraganeko

objektuekin harreman zuzena ematen delako.

o Cuencak dio bisita ez dela ludikoa bakarrik izan behar, aktibitate batzuk ere

izan behar dituela:

Objektuaren ezagutza fisikoari eta sentsorialari hurbilketa.

Bere funtzio praktikoaren aurkikuntza.

Ingurunearen aurkikuntza.

Objektua analogoekin duen erlazioa.

Bere esanahi estetikoa, sinbolikoa eta ikonografikoa bilatu.

- Ikasleriaren sorkuntzak potentziatu

o Emandako informazio baten bidez, umeak errekurtsoak sortu behar ditu

edo horrekin erlazionatutako objektuak ere bai. Honek, inplikazioa

areagotuko du, hausnarketara bideratu eta gauzak errazago barneratuko

dira.

o Hainbat adibide edo modu daude. Hala nola, tailer didaktikoen ondoren

eskulanak egitea, narrazioen ondoren umeak ipuin bat sortzen laguntzea,

Mollé taldea HH 32

25

esposizioak edo “museo gelak” egitea, …

- Dramatizazio edo adierazpen historikoetan parte hartu

o Umeentzako jokoa suposatzen du eta aldi berean iraganeko pertsonekin

enpatia sortzeko baliogarria da. Hau eskolan egin daiteke; adibidez,

inauterietan.

- Historia ikertu

o Proposamen bat historia pertsonala ikertzea izango litzateke, hala nola,

umeek argazkiak edo objektuak eramanez, … eta familiaren laguntzaz.

o Ikerketa arkeologikoa ere ideia bat izango litzateke. Kasu honetan, Lehen

Hezkuntzako ikasleek ere parte hartu ohi dute, baita irakasleak ere.

Orduan, umeek egin behar dutena objektuak lurretik ateratzea eta hauek

aztertzea da.

- Lana proiektuka

o Kilpatrickek proiektuka lan egiterako orduan hainbat printzipio kontuan

hartzen ditu:

Ikasteko gaia aukeratu.

Gaiari buruzko ezagutzak eman.

o Bi galdera planteatu behar ditugu: Zer dakigu? Zer egingo dugu gehiago

jakiteko?

o Horrela, geure bizitza hobeto ulertuko eta baloratuko dugu, iraganeko

gauzen azalpenak bilatuz.

- Ondorioak

o Metodologia, eduki eta prozedura egokiak aukeratu behar dira, hainbat

aktibitateren bidez umeak historia ulertzeko. Horien artean, narrazio

historikoak, bisitak, dramatizazioak, proiektuak, …

Iruzkin kritikoa:

Argi dago historiak garrantzia duela HHn lantzerako orduan. Izan ere, barnean

hartzen ditu denboraren ikasketa eta eduki historikoak eta hauek umeentzako

beharrezkoak eta erabilgarriak dira. Aldi berean, haurrek modu entretenigarri batean

uler dezakete denboraren kontzeptua, teatroak eginez, edota mozorrotuz, … Hori

horrela izanda, autonomia izaten ikasteaz aparte, kultura desberdinak ezagutuko

dituzte baita gaur egungo ingurua hobeto ulertuko dute ere.

Hau guztia, esperimentazioaren bidez egitea garrantzitsua ikusten dugu baita

proiektuen bidez, erantzun positiboak izan dituela ikusita.

Mollé taldea HH 32

26

Ikaslearen izena eta abizenak: Batirtze Montalbán


Zer irakurri duzu?

Serra, J.A. (1997) “La orientación en los primeros cursos de primaria”. 28-44orr.


Joseba Antoni Serrak testu honetan aztertzen du nola landu den eta nola landu behar

den denboraren orientazioa Lehen Hezkuntzetako hasierako urratsetan, gehienbat.

Testuaren ideia nagusiak bertan aurkitu ahal ditugu hainbat multzotan banatuta.

Sarrera:

- Aitzinean curriculumetatik umeek zuten gaitasuna sormenerako baztertuta

zegoen (pedagogia psikologiaren menpe).

- Piagetek eta jarraitzaileen arabera historiaren irakaskuntza 12 urtetik aurrera

egin behar zen momentu honetan gai direlako abstraktuak diren ezagutzak

ulertzeko.

- Gaur egun, hainbatek txikitatik historiaren kontzeptuak irakatsi behar direla

defendatzen dute (psikologia pedagogiaren menpe).

Denboraren orientazioa:

- Umeek denboraren aurkikuntza analitikoa lortzeko bost faseetatik pasatu behar

dute.

- Bigarrena, denboraren orientazioaren kontzientzia lortzea da, hain zuzen.

- Denboraren orientazioa hasieran behin eta berriz gertatzen diren denborazko

gertaerekin harremanetan dago.

- Jarraian, gertakari horiek orainaldiarekin lotzen dituzte.

Hezkuntza jarduera:

- Eskolaren helburuak bi dira: alde batetik umeak ulertzea denboraren

erreferentea bere mundutik kanpo egon daitekeela.

- Bestetik, lehenaldia eta etorkizuna ahal den neurrian zenbat eta urrunago

Mollé taldea HH 32

27

luzatzea.

- Irakasleek helburu hauetan lagundu behar dute.

Denboraren orientazioa eskuratzeko ikaste ekintzak:

- Irakaskuntza planifikatzeko komenigarria da denboraren orientaziorako hainbat

ekintza programatzea:

o Denborazko mailak aplikatzea. Adibidez, paisaia beraren hiru argazki

behatu baina denbora desberdinetakoak eta taldean ahoz komentatu

ikusitakoa.

o Denboraren kronologia eta errepresentazio ikonikoa. Besteak beste, friso

kronologiko batean alde batean antzinako hiru lanbideen izenak eta

marrazkiak ipini eta bestean oraingoak.

o Oinarrizko iturrien erabilera. Adibidez, antzinako eta gaur egungo

lanabesen desberdintasunak ahoz komentatu.

o Bigarren iturrien erabilera. Esate baterako, antzinako argazki baten zatiak

moztu eta atera gero, umeek beraiek bakarrik kokatzeko.

o Kausa-efektuaren erlazioa.

o Hiztegi historikoaren erabilera eta eskurapena. Besteak beste, antzinako

lanak, horien lanabesak eta izenak lotu.

Iruzkin kritikoa:

Testu hau oso aberasgarria izan da adierazten duelako nola landu denbora gelaren

barruan gauza askoren artean; hau da, irakasleentzat laguntza bat da abiapuntu bat

izateko. Hala ere, gure ustez, testu honetan agertzen diren praktikak Haur

Hezkuntzako gelan lantzeko ez dira egokiak. Gehienak, irakurtzeko edo idazteko

izaten dira eta Haur Hezkuntzan dauden umeek oraindik ez dituzte gaitasun horiek.

Ikasitako gauzen artean gehien geratu zaiguna izan da nola umeei lagundu behar

zaien lehenaldia eta etorkizuna ahal den neurrian zenbat eta urrunago luzatzen baina

baita ulertu behar dute denboraren erreferentea egon daitekeela beraien mundutik

kanpo ere.

Mollé taldea HH 32

28

7.aktibitatea: Material azterketa

Fitxa teknikoa:

Titulua: Zer ordu da, Kroko? (Jatorrizko titulua: Toc, toc, Mr. Croc)

Egilea: Jo Lodge eta itzulpena Naroa Ogando.

Editoriala: Ibaizabal.

Tokia eta urtea: 2007

Euskarria: Liburua.

Deskripzioa:

Gaia:

Liburu honetan denboraketa lantzen da, hain zuzen ere, orduak baita ordu konkretu

hauetan egiten diren jarduerak ere; adibidez, 9:00etan esnatzea edo 10:00etan

gosaltzea.

Edukia:

Denborazko kontzeptuaren barruan, erritmoan kokatzen gara. Erritmoaren barruan

aspektu sozialean, hau da, liburuan lantzen diren jarduerak ohituretan edo errutinetan

oinarritzen dira.

Nori zuzendua:

Uste dugu, 2 urte baino gehiago dituzten haurrentzat zuzenduta dagoela. Baina

ume hauek irakurtzeko noski heldu baten laguntza behar dute.

Nola erabiltzen da?

2 urteko ume batek oraindik irakurtzen ez dakienez, liburuaren marrazkiak ikusi eta

mugitu ahal ditu. Gainera, heldu baten laguntzarekin liburuaren historia entzun dezake.

Bestetik, irakurri ahal duen beste ume batek, liburua bere osotasunean erabili ahal

izango du.

Ilustrazioa eta testua:

Liburuan ikus daitekeen moduan, alde batetik testua agertzen da eta beste aldetik

marrazkiak. Letra handia da eta marrazki biziak nabarmentzen dira. Horrez gain,

mezua laburra eta errepikakorra da eta sekuentziak kolore desberdinekin markatzen

dira.

Mollé taldea HH 32

29

Analisia:

Helburu didaktikoa edo ludikoa?

Gure ustez, bai helburu didaktikoa bai ludikoa betetzen dira. Hala ere, urtearen

arabera, helburua desberdina da; hau da, 2-3 urteko umeentzat gehienbat ludikoa da

oraindik irakurtzen ez dakitelako eta denboraren kontzeptua menperatzen ez dutelako.

6 urteko haurrentzat, aldiz, helburua didaktikoagoa izango da, batez ere, adin honekin

irakurtzen hasten direlako eta sekuentziak eta denbora hobeto ulertzen dituztelako.

Zein da ikaslearen papera?

Ikaslearen papera aktiboa da. Alde batetik, irakurri edo entzun ahal duelako,

bestetik, liburuarekin jolasten duelako. Baina, gaineratu beharra daukagu, urtearen

arabera paper aktibo hori aldatzen dela; 2-3 urterekin ez da hain aktiboagoa 6 urterekin

konparatuz. Izan ere, helduagoak izanda, jarduera autonomia handiagoarekin lantzen

dute.

Zein da irakaslearen papera?

Ume txikiekin lantzerako orduan irakaslearen papera aktiboa da, izan ere, testua

irakurri eta aurkeztu behar dielako. 6 urtekoekin aldiz, bere papera pasiboagoa izango

da, umeak behatu behar dituelako, bera jardueraren protagonista izango ez delako.

Hezkuntza premia bereziak dituzten ikasleentzat egokitu dira?

Material hau erabili ahal izango dute bakoitzak dituen premia berezien arabera.

Aniztasuna (kulturala, soziala, generoa…) kontuan hartzen du?

Liburu hau genero gabea da, izan ere, bere protagonista animalia delako,

krokodiloa. Kulturari begira, esan dezakegu kultur aniztasunik ez dagoela, liburuko

gertakizunek ez dute kultur bereziren bat zehazten. Gainera, ikusten dugu liburua

mendebaldeko kulturan oinarritzen dela.

Azken iritzia:

Zelan ikusten duzu?

Ipuina aztertzean konturatu gara errutinetan oinarritzen dela baina umeen

ikuspuntutik aztertzean, umeek ez diotela bere atentzioa erlojuari jarriko pentsatzen

dugu; hau da, umeek animazioekin jolastuko dutela uste dugu. Hala eta guztiz ere,

liburu honek errutinak denborarekin erlazionatzeko balio du. Halaber, denbora

Mollé taldea HH 32

30

egokitzapenean gaudenean, egokia iruditzen zaigu baliabide hau erabiltzea, izan ere,

umeek jarduerak denborarekin lotuko dituztelako.

Beraz, ume txikiekin erabiltzeko nahiko egokia da ahoan sartzeko zati txikirik ez

duelako eta liburuaren orriak nahiko zurrunak direnez ez dago apurtzeko arrisku

handirik.

Erabiliko zenuke gelan? Zergatik?

Denbora irakastea helburua daukan arren, ez genuke erabiliko. Gure ustez, haurrek

bakarka erabiltzerako orduan arreta gehiena jolasean gauzatuko dute eta hori ez dago

txarto baina gehienbat liburu honekin denboraren kontzeptua landu nahi da. Hala ere,

ondo ikusten dugu erabiltzea irakasleak ipuina kontatuko balu eta haurrekin denbora

kontzeptuaren inguruan komunikazioa izango balu. Horrekin, esan dugun moduan,

umeak hasiko dira errutinak denborarekin erlazionatzen.

Mollé taldea HH 32

31

8.aktibitatea: Baliabideak sarean

Ingurune eta Gizarte Zientzien proiektuarekin jarraitzeko, gaur IKTko klasean

zortzigarren aktibitatea egin dugu. Hau da, Deliciouseko web gunean kontu bat sortu

dugu.

Kontuaren izena, seirakbat da eta password-rra, haurhezkuntza. Delicious, webeko

markatzaile sozialak kudeatzeko zerbitzua da. Klasikoki arakatzailean gordetzen ziren

markatzaileak gehitzeko aukera ematen du baita folksonomiak izendatutako etiketatze-

sistema batekin kategorizatzeko ere (etiketak, tag-ak). Webguneak gordetzeaz aparte,

Deliciousak beste erabiltzaile batzuekin informazioa partekatzeko aukera ematen du,

eta zenbatek duten esteka bat beren markatzaileetan zehazteko ere bai.

Gure kontua behin sortuta, gizarteko gaiari (Andereño zer egingo dugu bazkaldu ala

afaldu?) buruzko web guneak bilatzen hasi gara baita gure ustez haurrekin edonolako

ikasgaiak lantzeko interesgarriak diren web guneak ere. Esan beharra daukagu,

denborazko web-guneaz aparte, afaria eta bazkaria lantzen diren orrialdeak ere aurkitu

ditugula. Baina Deliciousen, 8-10 orrialde sartu behar genituenez azkenean Haur

Hezkuntzan erabili ahal diren web-guneak sartu ditugu. Guztira hamar web gune bilatu

ditugu, hala ere, orrialde egokienak aukeratzea asko kostatu egin zaigu. Izan ere, Haur

Hezkuntzako umeekin oraindik ez dugu oso argi zer nolako baliabide teknologiko

berriak erabili. Interneten arakatzen denbora eman ondoren, hauek izan dira aukeratu

ditugun helbide elektronikoak:

http://www.oswego.org/ocsd-web/games/Mathmagician/cathymath.html

http://lolacas.wordpress.com/category/haur-hezkuntza/

http://irati.pnte.cfnavarra.es/multiblog/aescalad/category/haur-hezkuntza-

educacion-infantil/

http://tresnadigitalak.blogspot.com.es/search/label/Agrega#uds-search-resul...

http://es.wikipedia.org/wiki/Situaci%C3%B3n_de_compromiso_espacio-tiempo

http://guregelatxoa.wikispaces.com/Ohiturak+eta+errutinak

http://blog.pequejuegos.com/la-hora-comer-un-momento-divertido/

http://conteni2.educarex.es/mats/11372/contenido/index2.html

http://sosmaternidad.com/n/378/como-ensenar-los-conceptos-temporales-a-los-

ninos.html

http://hegoakastinduzetamunduazabalduz.blogspot.com.es/2010/06/denbora-

eta-espazioa-lantzeko.html

http://eu.wikipedia.org/wiki/World_Wide_Web

http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Markatzaile_sozial&action=edit&redlink=1

http://eu.wikipedia.org/wiki/Web_nabigatzaile

http://eu.wikipedia.org/wiki/Folksonomia

http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Esteka&action=edit&redlink=1

http://www.oswego.org/ocsd-web/games/Mathmagician/cathymath.html

http://lolacas.wordpress.com/category/haur-hezkuntza/

http://irati.pnte.cfnavarra.es/multiblog/aescalad/category/haur-hezkuntza-educacion-infantil/

http://irati.pnte.cfnavarra.es/multiblog/aescalad/category/haur-hezkuntza-educacion-infantil/

http://tresnadigitalak.blogspot.com.es/search/label/Agrega#uds-search-resul

http://es.wikipedia.org/wiki/Situaci%C3%B3n_de_compromiso_espacio-tiempo

http://guregelatxoa.wikispaces.com/Ohiturak+eta+errutinak

http://blog.pequejuegos.com/la-hora-comer-un-momento-divertido/

http://conteni2.educarex.es/mats/11372/contenido/index2.html

http://sosmaternidad.com/n/378/como-ensenar-los-conceptos-temporales-a-los-ninos.html

http://sosmaternidad.com/n/378/como-ensenar-los-conceptos-temporales-a-los-ninos.html

http://hegoakastinduzetamunduazabalduz.blogspot.com.es/2010/06/denbora-eta-espazioa-lantzeko.html

http://hegoakastinduzetamunduazabalduz.blogspot.com.es/2010/06/denbora-eta-espazioa-lantzeko.html

Mollé taldea HH 32

32

Hamar helbide hauetatik, hirugarrena aukeratu dugu, hau da, matematikako

ikasgaia lantzen duena. Izan ere, irakasleak nahiko libre utzi digu orrialdeak

aukeratzeko orduan eta aukeratutako web gunea matematika haurrekin lantzeko oso

egokia dela uste dugu, nahiz eta gu Haur Hezkuntzako haurretan zentratu Lehen

Hezkuntzako haurrekin lantzeko dira. Gainera, matematikak haurrentzako

erabilgarriak dira, eguneroko bizitzarekin erlazionatzen hasteko, pentsamendu logikoa

garatzeko, … Bertan dagoen material multimedia ingelesez dago baina oso erraz

ulertzen da. Gainera, marrazkiak agertzen direnez, ariketak bereiztea oso erraza da.

Diseinuari dagokionez, argi dago ikasle gazteentzat eginda dagoela letra handia

delako eta marrazkiak daudelako. Lau ariketa mota daude: batuketak, kenketak,

zatiketak eta biderketak eta bakoitzaren barruan bi maila daude. Alegia, 1.ziklotik

hasita 3.zikloan ere erabili daiteke bai birpasatzeko eta matematika ikasteko baita

ingelesa ikasteko ere. Elementu teknikoei dagokienez, ez dago inolako arazorik eta

esan beharra dago ez daudela loturarik. Horrela, autorea edo autoreak hezkuntza

arloko langileak dira, irakasle batek orrialdea sortzen duela jartzen baitu. Horrez gain,

esan dezakegu bertako informazioaz fidatu gaitezkeela. Izan ere, hau da orrialdearen

amaieran ipintzen duena: Copyright 2002, la ciudad de Oswego Distrito Escolar

Oswego, NY.

Amaitzeko, uste dugu bilatu ditugun orrialdeak oso interesgarriak eta lagungarriak

izan daitezkeela irakasle gisa klasean haurrekin hainbat helburu lantzeko, hala nola,

ikasgai desberdinei buruz ikasteko eta aldi berean, haurrek teknologia berriekin lotura

estua izateko.

http://www.oswego.org/

Mollé taldea HH 32

33

9.aktibitatea: Non gaude orain?

Gure lana, lau fasetan banatu dugu. Alde batetik, lehenengo usteak, beste aldetik

non gaude orain, ondoren, nora joan nahi dugun eta azkenik, nola landu edo nola

heldu.

Hasierako usteak:

Hasieran aitortu behar dugu uste genuela denbora kontzeptua azaltzea errazagoa

izango zela. Izan ere, gure adinarekin argi daukagu zer den denbora eta hau

eguneroko bizitzan erabiltzen dugu maiz arazorik gabe. Horrez gain, pentsatzen

genuen denbora menperatzea garrantzitsua zela bai eguneroko bizitzan bai eskolan.

Izan ere, bi eremu hauetan umeak denbora zer den ulertzea beharrezkoa da.

Non gaude orain?

Beste aldetik, badakigu 3 urteko haurrek denboraren kontzeptua ulertzea

zailtasunak dituztela eta denboraren kontzeptua menperatzeko. Hori gertatzen da,

denbora oso abstraktua delako eta adin honetan egozentrikoak direlako. Hala ere,

denbora kontzeptua ulertzea beharrezkoa ikusten dugu (gizarteratzeko, ikasteko, …)

eta horretarako umeei modu egokian planteatu behar zaie. Hau da, denboraren

definizioak, hala nola, hilabeteak, asteak, … beti haurren ikuspuntura bideratu behar

dira eta testuen lanketa denbora historiarekin erlazionatu daiteke, umeek historia eta

denbora aldi berean ikasteko modu desberdin bat delako.

Nora joan nahi dugu?

Lan honekin, hainbat gauza lortu nahi ditugu. Alde batetik, 3 urteko haurrek denbora

otorduen bidez ulertzea. Hau da, goiza gosaria jaten denean dela, eguerdia bazkaltzen

dutenean eta gaua afaltzen dutenean.

Bestetik, umeek denbora kontzeptua zer den ulertzea nahi dugu. Izan ere, umeak 3

urterekin egozentrikoak izan ohi dira eta bere errealitatea baino ez dute ulertzen.

Ondorioz, ulertarazi nahi diegu berarenak ez direnak baino erritmo gehiago daudela,

eta, ez bakarrik beraien aktibitateak. Horregatik, umeak gauza batzuk aldi berean

gertatzen direla ikastea nahi dugu eta beste batzuk bata bestearen ondoren eta baita

ariketa batzuek frekuentzia eta erregulartasun desberdina dutela ere.

Horretarako, argi dago irakasle gisa denboraren kontzeptua nola landu jakin behar

dugula eta aldi berean, denboraren egitura (urtea, urtaroak, …) era argi batean azaldu

behar dugula, umeek uler dezaten.

Mollé taldea HH 32

34

Nola landu? Nola heldu?

Azken fase honetan, landu nahi genuena nola landuko dugun azaltzen da. Hori dela

eta, aurreko helburuak lortzeko, beharrezkoak dira hainbat jarduera desberdinak

egitea:

Lehendabizi, pentsatu dugu irakasle batekin elkarrizketa bat izatea, horrela,

informazio gehiago eskuratzeko eta ikastetxeetan denbora nola lantzen den jakiteko.

Horrez gain, ipuinak ere erabiliko ditugu, noski, sekuentziak dituzten ipuinak, denbora

lantzeko oso egokiak direlako. Beste aldetik, abestiak ere garrantzitsuak ikusten

ditugu, izan ere, umeek oso gustura dihardute hauek entzuten eta gai desberdinak

landuz, uste dugu, ikasiko dutela.

Horretaz aparte, ekintzak ere egitea egokia da, umeek parte hartzeko eta ikasten

duten bitartean ondo pasatzeko. Horretarako, babarrunaren ekintza polita iruditu zaigu;

horrela, umeek landarea zaintzean errutina bat hartuko dutelako eta denborarekin nola

hazten den ikusiko dutelako. Azkenik, ohituren bitartez lantzea erabaki dugu, hala nola,

pijama janzten dutenean afaldu behar dutela eta beraz, gaua ailegatu dela jakingo

dute.

Beste taldekideen power pointekin osatuz

Klasean besteen aurkezpenak entzun ondoren, hainbat gauza aipagarriak iruditu

zaizkigu eta gure lana aurrera eramateko interesgarriak izan daitezkeenak. Horrela,

interesgarria iruditu zaigu egoerari buruz eztabaidatzea eta historia azaltzeko teknika

desberdinak erabiltzea.

Horrez gain, testuez baliatzea ere ideia ona iruditu zaigu:

Pozoren testua:

Haurrarentzako, denbora ez da etengabea ez iraunkorra eta gizakiaren lehenengo

esperientzia tenporala, elikadurarekin lotuta dagoela esan genezake.

Historia testua:

Historia irakasteko orduan, arazoa ez da haurren adina, baizik eta edukien

aukeraketa eta trataera didaktikoa. Horrela, irakasteko estrategia metodologikoak

erabili behar dira eta HHn historia irakasteko proposamen desberdinak eta berriak ere

bai.

Mollé taldea HH 32

35

Trepat testua:

Denbora kronologikoki erakusteko, diseinuan egon behar da. Izan ere, historia

txikitatik erakutsi ahal da eta HHn denbora kontzeptua barneratu daiteke.

Serra testua:

Umeek 9 urtera arte erreferente bat behar dute. Hori horrela izanda, iragana /

etorkizuna; denbora laburrera mugatzen dute.

Horretaz aparte, ikaskideek aukeratu duten ezaugarriak denbora lantzeko gustuko

izan ditugu. Izan ere, denbora orokorrean eta denboraren atal desberdinak lantzeko

oso tresna baliagarriak daude. Horrela, umeek hizkuntz aberastasuna eta denborazko

kontzeptuak noraino berenganatzen dituzten jakin ahal dugu. Horregatik, bineten bidez

denbora lan egitea proposamen egokia iruditu zaigu.

Mollé taldea HH 32

36

10.aktibitatea: Gure proposamena diseinatu eta gauzatu

Denborari buruzko informazio eta testuak irakurri ondoren, gure proposamenak

pentsatu ditugu 3 urteko gela batentzat. Proposamen horiek bideratzeko eta

diseinatzeko 5 ekintza pentsatu ditugu. Ekintza hauek gure arazoari irtenbidea

emateko pentsatuta daude, hau da, umeek bazkaria eta afaria desberdintzeko. Ekintza

horietatik, bat aukeratu dugu (ipuinaren ekintza) klasean bertan egiteko. Hori horrela

izanda, proposatuko ditugun bost ekintzak hurrengokoak dira:

Jolasaren ekintza:

Bazkaria eta afaria desberdintzeko, klaseko egun batean jolas bat egitea

proposatzen dugu. Jolas honekin haurra gosaria, bazkaria eta afaria desberdintzen

hastea nahi dugu. Hau da, egunero egiten duten errutinak sekuentziatzea. Bestalde,

janari bakoitzaren inguruan dauden errutina ere landu daitezke jolas honekin. Jolas

honi, “Jatorduak desberdintzea” deitu diogu.

Jolas honetara jolasteko, haurrek hainbat txartel edukiko dituzte. Gosaria, bazkaria

eta afaria jolasaren erdia izango dira. Hau da, umeek otordu hauek gertatu baino lehen

egiten duten jarduera eta otorduaren ostean egiten dutena ordenatzean datza jolasa.

Haurrak jolasteko taldeka jarriko dira, irakaslea izango da haurrei txartelak banatuko

dizkiena eta hauek ordenatu beharko dituzte.

Haurrek gelan bertan erabiliko dute. Horrela, ohitura batzuk landuko dituzte, jan

baino lehen egiten dutena, hau da, eskuak garbitzea eta jan osteko ohitura, adibidez,

hortzak garbitzea. Haur guztiek rol berdina izango dute, parte aktiboa izango dute.

Irakaslearen rola behatzea da, umeek errespetuz jokatzeko eta jolasa ondo egiten dela

egiaztatu beharko du.

Txartelak koloreekin bananduta egongo dira, hau da, gosaria, kolore urdina izango

du eta bere lehenengo eta ondorengo ekintza urdin kolorekoak ere izango dira.

Bazkaria, kolore berdekoa eta afaria kolore gorrikoa izango da, baita bakoitzaren

ekintzak ere. Txartelen atzealdeko ertz bakoitzean figura desberdinak margotuko

ditugu eta bi txartelen artean forma oso bat osatuz, txartelari buelta ematean haurrek

zuzen egin duten konturatzeko.

Talde bakoitzak dituzten txartelak mahai baten gainean ordenatu beharko dituzte.

Hau, jatorduen aurretik eta atzetik zer egiten duten kontuan hartuz jatorduak

desberdintzeko.

Jolasaren pausuak:

Mollé taldea HH 32

37

1. Irakasleak jolasa azaldu.

2. Egunean zehar egiten diren 6 jardueren argazkiak banatu talde bakoitzari,

hauek sailkatu behar dituztelarik.

3. Haurrek txartelak ordenatu.

4. Irakasleak haurrei txartelei buelta ematea aginduko die, hauek ariketa ondo edo

txarto egin duten ikusteko.

5. Errutinei buruzko azalpen bat eman.

Jarriko ditugun 6 jarduerak haur guztiek ezagutzen dituztenak izango dira:

Gosaria:

- Baino lehen: Esnatzea

- Ondoren: Janztea

Bazkaria:

- Baino lehen: Etxera edo jantokira joatea

- Ondoren: Hortzak garbitzea

Afaria:

- Baino lehen: pijama janztea

- Ondoren: Ohera joatea

Gure ustez, garrantzitsuak diren zenbait ohitura janariekin batera ikasi behar dira;

adibidez, jan eta gero hortzak garbitzea. Horregatik, jolas honetan jarduera hauek sartu

ditugu.

Babarrunaren ekintza:

Babarrunaren ekintza aukeratu dugu gure ustez haurrekin denbora lantzeko oso

egokia delako. Esan dugun bezala, umeek prozesu osoa gauzatuko dutenez denbora

eta denboraren kontzeptua zer den hobeto ulertuko dute eta baita barneratu ere.

Gainera, haurrek bazkaria eta afaria desberdintzen dute otordu bakoitzean jaten duten

elikagaien arabera; adibidez, badakite babarrunak normalean bazkarian jaten direla.

Ekintza honekin, alde batetik umeek ikasiko dute eta motibatuko dira eta beste aldetik

ulertzen joango dira otordu bakoitzean zer jan behar duten eta horren desberdintasuna

ere. Gainera, trebetasunen aldetik, memoria lantzeko ere egokia da; hots, egunero

ureztatzen gogoratu behar dira.

Helburuei begira, helburu didaktikoaz gain, helburu ludikoa ere duela uste dugu.

Izan ere, ekintza honen hasieran babarrunak zer diren, denbora menperatzea, afaria

eta bazkarian jaten diren elikagai desberdinak desberdindu eta otordu horien

Mollé taldea HH 32

38

menperatzea, … ikasteko aukera ematen zaie. Horrez gain, klasean babarrunak jogurt

pote batean edukitzea haientzako oso jarduera interesagarria izango da, babarrunaren

garapena ikusiko baitute; hau da, hasieran etxetik jogurt pote bat ekarri behar dute,

han babarrun bat landatuko dute kotoian eta egunez-egun ureztatzen konturatuko dira

nola hazten den. Horrela, babarrunaren garapen aztertu egingo dute. Horrekin ere,

ikasi dezakete haurren bateri babarruna hazten ez bazaio, ez dela errudun sentitu

behar eta beste ikaskideen babarruna aztertu dezakeela, hau da, enpatia lantzeko

baliogarria izan daiteke. Irakasleak arazo horren aurrean ez dela ezer gertatzen azaldu

behar dio.

Ekintza hau 3-4 urte dituzten umeentzat proposatuta dago eta kurtso amaieran

egiteko egokia iruditzen zaigu. Izan ere, udaberriaren azkeneko asteetan landu

dezakegu, horrela ere haurrak ulertzen hasiko dira baratzeetan denboraldi horretan

landatzen direla eta landa inguruko ohiturekin gertutasuna izaten hasiko dira. Umeak

izango duen rola ez da batere zaila izango, lehen aipatu dugun moduan, soilik

babarruna ureztatzeaz arduratu beharko direlako. Horretarako, irakasleak klasean

denbora emango die jarduera hori egiteko, bazkari ordua baino lehen, hain zuzen. Era

horretan, babarrunaren ekintza bazkariaren orduarekin erlazionatuko dute eta

bazkariaren ordua zein den barneratzen lagunduko die.

Curriculumari erreferentzia eginez, esan dezakegu jarduera honen bitartez,

hezkuntza-edukien hiru esperientzia eremuak landu daitezkeela, hau da, norberaren

ezaguera eta autonomia pertsonala (bakoitzak bere babarrunari buruz dakiena),

inguruaren ezaguera (babarrunaren ezaugarriak) eta hizkuntza, komunikazioa eta

adierazpena (klasean komentatzean babarrunaren garapena hitzen edo argazkien

bitartez). Horrela ere, hainbat helburu didaktiko landu daitezke, hala nola, helduekin

eta eskola-inguruneko ikaskideekin lotura afektiboak ezartzea, gizarte-harremanetako

oinarrizko arauak barneratzea (txandari itxarotea, ez hartzea berarentzat bakarrik

heldua eta eremuak eta materiala, ...), zenbait arau onartzea eta norberaren ohiko

jokabidean txertatzea eta erantzukizun txikiak bere gain hartzea. Konfiantzaz eta

segurtasunez jarduteko, beharrezko laguntza bilatzea eta onartzea.

Abestiaren ekintza:

Material hau lantzea aproposa iruditu zaigu, umeekin bazkaria eta afaria

desberdintzeko. Hau da, otordu bakoitzean ze motatako aldeak dauden, esate

baterako, eguzkia ala ilargiarekin, arropaz ala pijamaz jantziekin, elikagaien

ezberdintasunekin, … Honekin, umeei errutina bakoitza bere ezaugarriekin ulertarazi

nahi diegu. Gainera, abestiaz baliatzea prozesua barneratzeko baliagarria ikusten

Mollé taldea HH 32

39

dugu. Izan ere, abesti bat denez, umeak arreta mantentzea erraza izaten da. Umeak

errepikapena teknikaren bidez ikasten dute, eta horrela jatearen eta afaltzearen

ohituren ideia orokorra daukate.

Halaber, abestiaren ekintza erabiltzea hainbat helburu espezifikoak dauzka, hala

nola, ahotsaren espresioa lantzea, musikaren teknikak eta erritmoa ezagutzen hastea,

gorputzarekin mugimendu berriak jakitea, .... Hala eta guztiz ere, helburu nagusia

jateko errutinak jakitea (bazkaria eta afaria), desberdintzea eta barneratzea nahi dugu.

Curriculumari begira, nortasun pertsonalari dagokionez hainbat helburu lantzen dira.

Horien artean, haurren ezagutza pertsonala, errutinak lantzea, jateko autonomia

menperatzea eta desberdintzea, … Baita hizkuntza, komunikazioa eta interpretazioa

adieraztea ere.

Irakaslea haurrak jaterako orduan joan baino lehen abestu dezake, hain zuzen ere,

jantokiko amantala edo jaka jartzean. Ekintza honen protagonistak bai irakasleak bai

ikasleak izango dira, hau da, bi noranzko erlazioa emango da, beraz, bakoitza rol bat

izango du: lehenengoz, irakaslearen rola, aktiboa izango da, haurrei abestia

aurkezteko, errepikapen eta keinuak adierazten. Bizpahiru aldiz, bera bakarrik

egiterakoan eta umeak zerbait barneratzean, papera aktiboa alderatuko da. Beraz, era

honetan irakaslea esaldi bat abestu eta antzeztu ondoren, haurrek errepikatuko dute.

Abesti hau, taldean egiteko da, bazkaltzeko eta afaltzeko jarduerak ezberdintzeko

agertzen diren edukiak interesgarriak iruditzen zaizkigulako.

Abestia (lanrrober erritmoarekin):

Bazkaltzeko ordua jadanik heldu da

Arropa jantzita eta eguzkiarekin,

Barazkiak, arraina, okela eta fruta

Osasuntsu bazkaltzeko prest gaude gu orain.

Jan eta jan errutinak lantzen jan eta jan errutinak lantzen.

Eskola amaitu ondoren jadanik etxera.

Pijama jantzita eta ilargi distira,

Sopa, arraina, esnea eta fruta

Osasuntsu afaltzeko prest gaude gu orain.

Jan eta jan errutinak lantzen jan eta jan errutinak lantzen.

Mollé taldea HH 32

40

Ohituren ekintza:

Afaria eta gosaria desberdintzeko klasean egin ahal den beste ekintza bat azalduko

dugu. Ekintza hau, umeen afari eta bazkari orduetan dituzten ohituretan oinarritzen da.

Honekin, bazkaria eta afaria desberdindu nahi dugu, izan ere, ekintza honetan atal oso

garrantzitsu bat bereizten da, hala nola, 3 urteko umeek egozentrikoak direnez,

denbora haien esperientzien ikuspegitik ulertzen dute. Horregatik komenigarria ikusten

dugu umeen ohituretan oinarrituz afaria eta bazkaria desberdintzea.

Ekintza hau, irakasleak bideratuko du. Hasieran, irakasleak umeen parte

hartzearekin otorduetan egiten diren ohiturak birpasatuko dituzte galdera erantzunen

bitartez. Ondoren, jolas gisa irakasleak haurrei bi panpina aurkeztuko dizkie. Hauek

arropa desberdinarekin jantzita egongo dira, hau da, panpina bat kaleko arropekin

egongo da eta bestea pijamarekin. Horrela haurrei zer otordu egingo duten panpinek

galdetzean, arropa normala daramana bazkalduko duela jakin beharko dute eta aldiz,

pijamak daramana afalduko duela. Galderak egin ondoren, irakasleak panpinak banan-

banan altxatuko ditu eta umeek esan beharko dute panpinek zein otordu egingo duten,

bazkaldu edo afaldu. Ekintza hau klaseko irakurketa txokoan egin ahal da.

Horrez gain, irakasleak egunaren argitasunari ere erreferentzia egingo dio. Era

horretan, bazkal orduan eguzkia egoten dela edo argitasuna dagoela konturatuko dira

eta afaldu orduan, ordea, eguzkia ezkutatu egiten dela eta ilargia ateratzen dela

ohartuko dira. Ekintza hau egiteko, irakasleak bi panpina beharko ditu eta horrez gain,

kartulina bat erabiliko dugu non eguzkia eta ilargiaren ibilbidea argi ikusten den. Hau

da, alde batean eguzkiaren ibilbidea (ateratzen denetik, beste aldetik ikustatzen denera

arte) eta bestean ilargiarena (ateratzen denetik joaten denera arte)

Curriculumari dagokionez, ekintza honekin hainbat helburu landuko ditugu:

- Errespetuzko, laguntzako eta elkarlanerako jarrerak eta ohiturak garatzea, bere

jokabidea besteen beharretara eta eskakizunetara egokitzeko; eta mendetasun-

edo nagusitasun-jarrerarik ez izatea.

- Eginkizun errazak gauzatzeko edo arazoak konpontzeko, norberaren ekintzaren

plangintza egitea eta ekintza sekuentziatzea; frustrazio txikiak onartzea,

aurkezten zaizkion zailtasunak gainditzera daraman jarrera adieraztea, eta

besteengan beharrezko lankidetza bilatzea.

Gehitzeko daukagu, helburu hauetaz aparte, haurra, hainbat trebetasun landu

dezakeela, hala nola, bakoitzak bere txanda itxaroten ikastea, besteen erantzunak

errespetatzen ikastea, …

Mollé taldea HH 32

41

Amaitzeko, esan beharra dugu ekintza honen bitartez haurrek bazkariaren eta

afariaren arteko desberdintasunak bereiztea lortu nahi dugula, hori baita gure helburu

nagusia. Horrela izango ez balitz, bestelako ekintza bat proposatuko genuke.

Ipuinaren ekintza:

Gure helburu orokorra haurrak bazkaria eta afaria kontzeptuak ulertzea da.

Horretarako, curriculumera jo dugu bertan ipuinaren bidez hainbat ezaugarri garatzen

direla aipatzen duelako, hala nola, gorputz-hizkuntza, artistikoa, musika hizkuntza,

ikus- entzunezkoa eta teknologikoa. Hauek, ipuinaren bidez garatu daitezke eta oso

garrantzitsuak dira ikasleen garapen osorako, nork bere nortasuna finkatzeko eta

sentimenduak eta emozioak adierazteko aukera ematen dutelako. Horrekin batera,

ipuina taldean kontatzen bada, haurrak ingurumenarekin eta parekoekin harremanetan

aritzeko aukera izango du eta horrela, ingurune hurbilean integratuko dira eta

erabakiak hartzeko, arazoak konpontzeko, errealitatea eta bizileku duten mundua

ezagutzeko gai izango dira.

Ipuin bat aukeratzerako orduan ikasleen ezaugarrietan pentsatu behar dugu. Izan

ere, bere adinera egokitu behar dira eta adin horretan garatu behar dituzten

ezaugarriak izan behar ditu. Hori dela eta, 3 urteko umeei D eredukoak direnak

bideratuta egongo da.

Helburua aurrera eramateko ipuinaz baliatuta hainbat ekintza proposatuko ditugu:

ordutegia, zer afaldu eta zer bazkaldu? eta 4 ezberdintasunak. Hau horrela izanda,

ekintza hauen materialen helburu zehatzak hurrengoak izango dira:

- Hizkuntza lantzea (ahozkoa batez ere).

- Ohituraz jabetzea.

- Antolamenduz ohartzea.

- Matematika (desberdintasunak eta asteko egunak zenbatzea)

- Asteko egunak ikastea.

- Elikagai osasuntsu desberdinak ezagutzea.

- Txandak eta guztion iritzia errespetatzea.

Hori horrela izanda, ekintzak gauzatzerakoan haurrek hitz egiterakoan hizkuntza

landuko dute. Gainera ekintza hauen bidez, ohiturez jabetuko dira egunero egiten

duten gauzak direlako, asteko egunak ikasiko dituztelako eta horrekin batera bazkaria

eta afariaren antolamendua pixkanaka- pixkanaka barneratuko dutelako. Horretaz gain,

asteko egunak eta bazkariaren eta afariaren arteko desberdintasunak zenbatzen

ikasiko dute eta beraz, matematika landuko dugu. Gehitzeko, esan behar dugu elikagai

Mollé taldea HH 32

42

osasuntsu desberdinak ezagutzean, hauek errespetatuko dituztela eta honekin batera

taldekideen txandak ere.

Ekintza gauzatzeko ipuin bat asmatu dugu Nahiaren urtebetetzea izenekoa. Ipuina

honako hau da:

“Bazen behin, Nahia izeneko neska bat, 3 urte zituena. Gaur, bere urtebetetzea zen

eta arratsaldean amarekin erosketak egitera abiatu ziren. Orduan, amak esan zion:

- Nahia, zure urtebetetzea denez, afaltzeko nahi duzun janaria prestatuko dizut.

- Bale ados! Eskerrik asko ama!

- Orduan, esadazu zer nahi duzun jateko eta egingo dizut

- Makarroiaaak!! Makarroiak nahi ditut!!!!

- Baina Nahia makarroiak ez dira afaltzen bazkalorduan jaten baitira.

- Baina ama nire urtebetetzea da … eta afaltzeko makarroiak nahi ditut (triste).

Orduan Amak bazkaria eta afaria noiz egiten den azaltzen dio:

- Baina, makarroiak bazkarian jaten dira, hau da, eguna denean maitea, afaria

gauean egiten dena da, eguzkia desagertzen denean.

- Orduan … bazkaria eguzkia dagoenean egiten da eta afaria ilargia dagoenean?

- Hori da! Gainera, afaltzeko makarroiak jaten badituzu tripako mina izango duzu

eta beraz, ez duzu ondo lo egingo. Afaltzeko beste gauza bat aukeratu.

- Jo, … ba, … tortilla nahi dut.

- Ongi da!

Orduan, tortilla egiteko elikagaiak erosi eta poz- pozik etxera abiatu ziren. Hala bazan

ez bazan sar dadila kalabaza eta atera dadila Nahiaren urtebetetzean”.

Ipuin hau izanda, irakasleak korruan guztion aurrean kontatuko du, keinuez, ahots

tonuez, aurpegiaren adierazpenez, … baliatuz. Haurren arreta erakartzeko, irudien

sekuentziak erabiliko ditu. Hau da, merkatuaz hitz egiterakoan merkatu baten irudia

ateratzea.

Ipuinaren ildoa jarraituz, ipuina kontatu ostean, proposatuko dugun lehenengo

ekintza, ordutegia izango da. Honetan, kartulina batean asteko egun bakoitza kolore

batez margotuta ageriko da. Horrela, umeen rola aurreko egunean zer bazkaldu eta

afaldu duten jakitea izango da gero, banan- banan jandakoa esango dute irakasleak

kartulinean jartzeko eta modu horretan, umeek bazkaria eta afaria desberdinduko dute.

Hori dela eta, erabiliko dugun materiala kolorezko kartulinak eta errotulkiak izango dira.

Mollé taldea HH 32

43

Bigarren ekintza, zer afaldu eta zer bazkaldu? da. Ekintza honetan, irakasleak

hainbat janarien marrazkiak egingo ditu, gero kartulina batean bi zutabe (bazkaria eta

afaria) egingo dituelarik. Ume bakoitzaren rola marrazki bat hartzea eta kartulinaren

alde batean edo bestean itsastea izango da. Irakasleak prozesu honetan lagundu eta

zuzenduko die arrazoiak emanez. Ekintza hau bideratzeko, kartulina, marrazkiak eta

txiklea erabiliko ditugu.

Azkeneko ekintzak, lau ezberdintasunak du izena. Hau egiteko, irakasleak kartulina

bat bi zatitan banatuko du. Alde batean, bazkariaren egoeraren irudia irudikatuz eta

bestean afariarena. Horrela, haurren rola korruan jartzea izango da eta irakasleen

galderen bitartez 4 desberdintasunak aurkitu beharko dituzte. Erabiliko dugun

materiala margoak eta kartulina izango dira.

Borobiltzeko, esan beharra daukagu ekintza hauek egokiak izango direla afaria eta

bazkaria desberdintzeko eta denboraren kontzeptua umeek hobeto ulertzeko.

Mollé taldea HH 32

44

12.aktibitatea: Zer ikasi dugu?

Proiektuaren hausnarketa:

Hasiera batean, zalantza asko genituen, denboraren hainbat aspektu lantzeari

buruz. Izan ere, denborari buruz genuen kontzeptua oso orokorra zen. Gainera,

haurrekin lantzeko errazagoa izango zela uste genuen eta ez genion behar bezalako

garrantzia ematen. Hala ere, irakasleak denborari buruzko ideiak azaldu ahala,

denboraren kontzeptua osatzen joan gara. Proiektu honen bitartez, haurrekin denbora

lantzeko adituen informazioaren eta egindako aktibitate desberdinen bidez denbora

kontzeptua barneratu dugu.

Denboraren aktibitateari dagokionez, ez genekien haurrekin denbora nola antolatu,

izan ere, uste genuen hiru urteekin gai izango zirela modu sinple batean ulertzeko.

Baina, konturatu gara denbora ulertzeko lehenik eta behin beste azpi- kontzeptu

batzuk barneratu eta ulertu behar dituztela. Horien artean, eguna, egutegia, urtaroak,

hilabeteak, … zer diren jakin behar dute. Hau guztiari irtenbide bat bilatzerako orduan

errutinen eta ohituren garrantzia azpimarragarria da. Modu honetan haurrek ekintza

egunerokotasunarekin erlazionatuko dituzte eta denbora haien jarduerarekin ez diren

beste gauzekin ere.

Azken finean, konturatu gara denboraren kontzeptua lantzeko erabili behar diren

baliabideak erakargarriak izan behar direla. Horrela, haurrengan interesa piztuko da.

Erabiltzen diren tresnen artean: ipuinak, abestiak, musika … dira nagusi. Gainera,

helburu didaktikoak zein ludikoak modu erraz batean betetzen dira.

Gehitzeko esan behar dugu, proiektu honen amaieran irakasle gisa, denbora

haurrekin lantzeko ekintza desberdinak proposatzen ikasi dugula.

Taldearen ebaluazioa:

Talde lanaren ebaluazioa

Adierazleak Gutxitan Normalean Askotan

Helburuak betetzen dira. X

Taldekide guztien

ikuspuntuak eta iritziak

kontuan hartzen dira.

X

Mollé taldea HH 32

45

Bakoitzak bere lanaren zatia

burutzen du.

X

Bileraren garapenerako

planifikazioa egiten da.

X

Egiten den bilerako

planifikazioa betetzen da.

X

Ordutegia eta bileren egunak

taldekide guztiak

errespetatzen dituzue.

X

Lanak eperako egiten dira

X

Rolak errespetatzen dira.

X

Elkarrekiko laguntza ematen

duzue.

X

Taldearen izena: MOLLÉ

Lehenik eta behin esan behar dugu egin dugun lanarekin oso pozik gaudela. Izan

ere, taldekideok helburu berdina izan dugunez, bat egin dugu lana aurrera eramateko.

Ideia argiak izan ditugunez, bilerak ondo antolatu ditugu eta gure ustez, denbora

galtzerik ez da egon. Horretaz aparte, aipatu beharra daukagu, batzuetan etxean

bakoitzak egin behar zituen lanak, epean entregatu ez direla. Hala ere,

komunikazioarekin eta era demokratiko batekin gauzak eta arazoak konpondu ditugu.

Beraz, arazoak izatekotan guztien artean elkarrekiko laguntza eman dugu, arazoei

irtenbidea emateko.

Dena den, gustatuko litzaiguke irakasleak klasea hobeto gidatzea, gauzak

azaltzerako orduan aktiboagoa eta argiagoa izatea (talde guztiei gauza bera azaltzea

eta zehatzagoa izatea). Era honetan, klasearen funtzionamendua hobetu litzatekeela

Mollé taldea HH 32

46

uste dugu. Gaineratu behar dugu, irakasleak jarrera positiboa eta konfiantza

transmititzen duela lanak aurkezterako orduan.

Gure aburuz, proiektu honekin bai denbora (bazkaria eta afaria) bai taldean nola

aritu behar dugun barneratu dugu.

Mollé taldea HH 32

47

Bibliografia

Web guneak:

Noiz jaio zen kristo:

http://eu.wikipedia.org/wiki/cristo

http://es.144000.net/articulos/la_fecha_de_nacimiento_de_jesus_el_cristo.htm

http://fefundamental.bligoo.com/content/view/108943/La-verdadera-fecha-del-

nacimiento-de-Jesus.html

Urtarrilak bat urtearen lehenengo eguna:

http://eu.wikipedia.org/wiki/Urtarrilaren_1

http://www.taringa.net/posts/info/8625326/_Por-que-el-1-de-enero-es-el-comienzo-del-

ano_.html

http://www.elmundo.es/elmundo/2011/12/26/ciencia/1324904754.html

Errutinak:

http://www.slideshare.net/beamm/rutinas-diarias-en-un-centro-infantil-3936984

Egutegi gregorarianoa:

http://es.wikipedia.org/wiki/Calendario_gregoriano

http://www.escolares.com.ar/profesionales/espana-ordenadores-en-el-aula-y-ahora-

ique-hacemos-con-ellos.html

www.delicious.com/seirakbat

Liburuak:

Cristofol A. Trepat, P. (1998). “El tiempo y el espacio en la didáctica de las

ciencias sociales”. Grao. 47-66 orr.: Enseñanza y aprendizaje del tiempo.

Reflexiones didácticas generales.

Pozo, I. (1985) “El niño y la historia” Madrid, Servicio de Publicaciones del MEC

http://eu.wikipedia.org/wiki/cristo

http://es.144000.net/articulos/la_fecha_de_nacimiento_de_jesus_el_cristo.htm

http://fefundamental.bligoo.com/content/view/108943/La-verdadera-fecha-del-nacimiento-de-Jesus.html

http://fefundamental.bligoo.com/content/view/108943/La-verdadera-fecha-del-nacimiento-de-Jesus.html

http://eu.wikipedia.org/wiki/Urtarrilaren_1

http://www.taringa.net/posts/info/8625326/_Por-que-el-1-de-enero-es-el-comienzo-del-ano_.html

http://www.taringa.net/posts/info/8625326/_Por-que-el-1-de-enero-es-el-comienzo-del-ano_.html

http://www.elmundo.es/elmundo/2011/12/26/ciencia/1324904754.html

http://www.slideshare.net/beamm/rutinas-diarias-en-un-centro-infantil-3936984

http://es.wikipedia.org/wiki/Calendario_gregoriano

http://www.escolares.com.ar/profesionales/espana-ordenadores-en-el-aula-y-ahora-ique-hacemos-con-ellos.html

http://www.escolares.com.ar/profesionales/espana-ordenadores-en-el-aula-y-ahora-ique-hacemos-con-ellos.html

http://www.delicious.com/seirakbat

Mollé taldea HH 32

48

Miralles Martínez, P; Rivero Gracia, P. (2012). “Propuestas de innovación para

la enseñanza de la historia en Educación Infantil” REIFOP, 15 (1), 81-90.

(Enlace web: http//www.aufop.com)

Serra, J.A. (1997) “La orientación en los primeros cursos de primaria”. 28-

44orr.

Lodge, Jo; Ogando, Naroa. (itzulpena) (2007). “Toc, toc, Mr. Croc”; “Zer ordu

da, Kroko?” Ibaizabal.

Haur Hezkuntzako curriculuma 2009.

Mollé taldea HH 32

49

AKTAK

Lehenengo akta

Taldearen izena: Mollé

Data: 2012-09-25

1. Bilera:

Noiz hasi eta bukatu:

- Hasi: 08:30

- Bukatu: 13:30

Bertaratuak:

- Maria Madrazo

- Sandra Martin

- Itziar Mena

- Patricia Miguens

- Maialen Molina

- Batirtze Montalban

- Joana Ollé

2. Landutako gaiak eta hartutako erabakiak:

- 2.aktibitatea: Taldeko fitxa egin (taldearen izena, arauak, funtzioak, kronograma,

lanaren eskema, bilerak noiz egin, rolak banandu, …)

- 3.aktibitatea: Talde lanari buruzko hausnarketa egin (3 abantaila eta 3

eragozpen)

- 4.aktibitatea: Umeek denborari buruz zer dakiten hausnarketa egin eta

denboraren inguruko galdetegia.

3. Egiteko atazak:

- Maria Madrazo: “Zer egingo dugu orain: bazkaldu ala afaldu?” proiektua irakurri

eta tokatu zaizun 6.aktibitateko adituen testua irakurri.

Mollé taldea HH 32

50

- Sandra Martin: “Zer egingo dugu orain: bazkaldu ala afaldu?” proiektua irakurri


- Itziar Mena: “Zer egingo dugu orain: bazkaldu ala afaldu?” proiektua irakurri eta

tokatu zaizun 6.aktibitateko adituen testua irakurri.

- Patricia Miguens: “Zer egingo dugu orain: bazkaldu ala afaldu?” proiektua

irakurri eta tokatu zaizun 6.aktibitateko adituen testua irakurri.

- Maialen Molina: “Zer egingo dugu orain: bazkaldu ala afaldu?” proiektua irakurri


- Batirtze Montalban: “Zer egingo dugu orain: bazkaldu ala afaldu?” proiektua

irakurri eta tokatu zaizun 6.aktibitateko adituen testua irakurri.

- Joana Ollé: “Zer egingo dugu orain: bazkaldu ala afaldu?” proiektua irakurri eta

tokatu zaizun 6.aktibitateko adituen testua irakurri.

4. Hurrengo lan saioa

Noiz: 2012- 10- 09

Gai ordena:

- “Zer egingo dugu orain: bazkaldu ala afaldu?” proiektua irakurri.

- 6.aktibitateko adituen testuak irakurri.

- Aurreko saioko akta irakurri egin genuena gogoratzeko.

5. Hausnarketa

- Osatutako lan taldearekin pozik gaude.

- Taldekide artean konfiantza daukagu.

- Lana aurrera eramateko motibatuta gaude.

Mollé taldea HH 32

51

Bigarren akta

Taldearen izena: Mollé Data: 2012-10-09

1. Bilera:


- Hasi: 08:30

- Bukatu: 14:00

Bertaratuak:

- Maria Madrazo

- Sandra Martin

- Itziar Mena

- Patricia Miguens

- Maialen Molina


- Joana Ollé


- 6.aktibitatea: Adituen informazioa (testuak irakurri, taldean komentatu eta

testuen analisia egin).

- 9.aktibitatea: Non gaude orain? (ideiak pentsatu).

3. Egiteko atazak:

- Maria Madrazo: “El niño y la historia” testua irakurri eta horren analisia egin eta

9. aktibitaterako ideiak pentsatu.

- Sandra Martin: “El niño y la historia” testua irakurri eta horren analisia egin eta


- Itziar Mena: “Propuestas de innovacion para la enseñanza de la historia en la

Educacion Infantil” testua irakurri eta analisia egin eta 9. aktibitaterako ideiak

pentsatu.

Mollé taldea HH 32

52

- Patricia Miguens: “El tiempo y el espacio en la didactica de las ciencias

sociales” testua irakurri, analisia egin eta 9. aktibitaterako ideiak pentsatu.

- Maialen Molina: “El niño y la historia” testua irakurri eta horren analisia egin eta


- Batirtze Montalban: “ La orientacion en los primeros cursos de primaria” testua

irakurri, analisia egin eta 9. aktibitateko ideiak pentsatu.

- Joana Ollé “El tiempo y el espacio en la didactica de las ciencias sociales”

testua irakurri, analisia egin eta 9. aktibitaterako ideiak pentsatu.


Noiz: 2012- 10- 15

Gai ordena:

- 6. Aktibitatea komentatu.

- 9. Aktibitateko ideiak komunean jarri eta aktibitatea amaitu.


5. Hausnarketa

- Nahiko nahastuta egon gara gaurko klasean 9. aktibitatea ulertzen ez

genuelako. Hala ere, azkenean aktibitatea ulertuta aurrera jarraitu dugu.

Mollé taldea HH 32

53

Hirugarren akta

Taldearen izena: Mollé Data: 2012-10-15

1. Bilera:


- Hasi: 14:00

- Bukatu: 17:00

Bertaratuak:

- Maria Madrazo

- Sandra Martin

- Itziar Mena

- Patricia Miguens

- Maialen Molina



- 6.aktibitatea: Adituen informazioa landu (guztion testuak irakurri eta taldean

akatsak zuzendu).

- 9.aktibitatea: Non gaude orain? (taldekide guztien ideiak entzun, power pointa

egin eta zereginak banandu).

- 5. Aktibitatea: Galdetegi bat sortu eskolara joaten garenean irakasle batekin

elkarrizketa bat izateko.

3. Egiteko atazak:

- Maria Madrazo: 6. Aktibitatea irakurri eta zuzendu eta urriaren 16ko aurkezpena

prestatu.

- Sandra Martin: 6. Aktibitatea irakurri eta zuzendu eta urriaren 16ko aurkezpena

prestatu.

- Itziar Mena: 6. Aktibitatea irakurri eta zuzendu eta urriaren 16ko aurkezpena

prestatu.

Mollé taldea HH 32

54

- Patricia Miguens: 6. Aktibitatea irakurri eta zuzendu eta urriaren 16ko

aurkezpena prestatu.

- Maialen Molina: 6. Aktibitatea irakurri eta zuzendu eta urriaren 16ko aurkezpena

prestatu.

- Batirtze Montalban: 6. Aktibitatea irakurri eta zuzendu eta urriaren 16ko


- Joana Ollé: 6. Aktibitatea irakurri eta zuzendu eta urriaren 16ko aurkezpena

prestatu.


Noiz: 2012- 10- 16

Gai ordena:

- 9. Aktibitatea klasean azaldu.

- 5. Aktibitatea: Eskolara joan. (2012-10-17)


5. Hausnarketa

- Ondo lan egin dugu koordinazioa eta komunikazioa egokia izan delako.

Mollé taldea HH 32

55

Laugarren akta


Data: 2012-10-16

1. Bilera:


- Hasi: 12:00

- Bukatu: 14:00

Bertaratuak:

- Maria Madrazo

- Sandra Martin

- Itziar Mena

- Patricia Miguens

- Maialen Molina


- Joana Ollé


- 9.aktibitatea: Non gaude orain? birpasatu eta klase osoaren aurrean aurkeztu.

- 5. Aktibitatea: Irakasleari egin beharreko galdetegiaren birpasatze orokorra egin.

- Baliabide fitxaren bidez, jolas eta liburu bat aztertu (autorea, urtea, analisia,

iritzia, …)

3. Egiteko atazak:

- Maria Madrazo: Hurrengo egunean eskolara joan irakasleari elkarrizketa

egiteko.

- Sandra Martin: Hurrengo egunean eskolara joan irakasleari elkarrizketa egiteko.

- Itziar Mena: Hurrengo egunean eskolara joan irakasleari elkarrizketa egiteko.

- Patricia Miguens: Hurrengo egunean eskolara joan irakasleari elkarrizketa

egiteko. Kamara eraman.

Mollé taldea HH 32

56

- Maialen Molina: Hurrengo egunean eskolara joan irakasleari elkarrizketa

egiteko. Ordenagailua eraman.

- Batirtze Montalban: Hurrengo egunean eskolara joan irakasleari elkarrizketa

egiteko. Ordenagailua eraman.

- Joana Ollé: Hurrengo egunean eskolara joan irakasleari elkarrizketa egiteko.


Noiz: 2012- 10- 17

Gai ordena:

- 5. Aktibitatea egin: Eskolan irakasleari elkarrizketa egin eta galdetegia bete.


5. Hausnarketa

- Egindako lanarekin pozik geratu gara, egindako lana nabaritu delako.

- Hunkituta gaude biharko elkarrizketa egiteko.

Mollé taldea HH 32

57

Bosgarren akta


Data: 2012-10-17

1. Bilera:


- Hasi: 12:30

- Bukatu: 14:00

Bertaratuak:

- Maria Madrazo

- Sandra Martin

- Itziar Mena

- Patricia Miguens

- Maialen Molina


- Joana Ollé


- 5. Aktibitatea: Eskolara joan, bertan gelako baliabideak ikusi eta aztertu.

Geroago, irakasleak galdera batzuk erantzun dizkigu.

3. Egiteko atazak:

- Maria Madrazo: Irakasleari egindako elkarrizketa birpasatu eta zuzendu.

- Sandra Martin: Irakasleari egindako elkarrizketa birpasatu eta zuzendu.

- Itziar Mena: Irakasleari egindako elkarrizketa birpasatu eta zuzendu.

- Patricia Miguens: Irakasleari egindako elkarrizketa birpasatu eta zuzendu.

- Maialen Molina: Irakasleari egindako elkarrizketa birpasatu eta zuzendu.

- Batirtze Montalban: Irakasleari egindako elkarrizketa birpasatu eta zuzendu.

- Joana Ollé: Irakasleari egindako elkarrizketa birpasatu eta zuzendu.

Mollé taldea HH 32

58


Noiz: 2012- 10- 18

Gai ordena:

- Irakasleari egindako elkarrizketa elkarrekin zuzendu.


5. Hausnarketa

- Oso pozik geratu gara, izan ere, elkarrizketa mamitsua izan denez

irakaslearengandik asko ikasi dugu.

Mollé taldea HH 32

59

Seigarren akta


Data: 2012-10-18

1. Bilera:


- Hasi: 15:15

- Bukatu: 16:30

Bertaratuak:

- Maria Madrazo

- Sandra Martin

- Itziar Mena

- Patricia Miguens

- Maialen Molina


- Joana Ollé


- 5. Aktibitatea: Irakasleari egindako elkarrizketa zuzendu.

- Baliabideak aztertzeko fitxa zuzendu eta hainbat ideia gehitu.

3. Egiteko atazak:

- Maria Madrazo: Egindako lana orain arte birpasatu eta zuzendu.

- Sandra Martin: Egindako lana orain arte birpasatu eta zuzendu.

- Itziar Mena: Egindako lana orain arte birpasatu eta zuzendu eta 9. aktibitateari

buruz aurkeztutako power pointa idazten hasi.

- Patricia Miguens: Egindako lana orain arte birpasatu eta zuzendu.

- Maialen Molina: Egindako lana orain arte birpasatu eta zuzendu.

- Batirtze Montalban: Egindako lana orain arte birpasatu eta zuzendu.

Mollé taldea HH 32

60

- Joana Ollé: Egindako lana orain arte birpasatu eta zuzendu.


Noiz: 2012- 10- 23

Gai ordena:

- 9.aktibitatea: Aurkeztutako power pointa asteartean idazten amaitu.


5. Hausnarketa

- Lan honetan eramaten ari garen erritmoa oso ona da eta lana egiteaz gain

hainbat kontzeptu barneratzen ari gara.

Mollé taldea HH 32

61

Zazpigarren akta


Data: 2012-10-23

1. Bilera:


- Hasi: 8:30

- Bukatu: 14:30

Bertaratuak:

- Maria Madrazo

- Sandra Martin

- Itziar Mena

- Patricia Miguens

- Maialen Molina


- Joana Ollé


- 10.aktibitatea: Bost aktibitateen material didaktikoa diseinatu eta horietako bat

aukeratu hurrengo klasean aurkezteko.

- Hurrengo eguneko antzezpena egiteko modua pentsatu.

3. Egiteko atazak:

- Maria Madrazo: Lana birpasatu eta zuzendu. Bideoa egiteko materialak ekarri

eta bere papera prestatu.

- Sandra Martin: Lana birpasatu eta zuzendu. Bideoa egiteko materialak ekarri.

- Itziar Mena: Lana birpasatu eta zuzendu. Bideoa egiteko materialak ekarri eta

bere papera prestatu.

Mollé taldea HH 32

62

- Patricia Miguens: Lana birpasatu eta zuzendu. Bideoa egiteko materialak ekarri


- Maialen Molina: Lana birpasatu eta zuzendu. Bideoa egiteko materialak ekarri


- Batirtze Montalban: Lana birpasatu eta zuzendu. Bideoa egiteko materialak

ekarri eta bere papera prestatu.

- Joana Ollé: Lana birpasatu eta zuzendu. Bideoa egiteko materialak ekarri.


Noiz: 2012- 10- 26

Gai ordena:

- Ipuinaren bideoa grabatu.

- Hurrengo egunerako aurkezpena prestatu eta probak egin.

5. Hausnarketa

- Gaur nahiko egun gogorra izan da eta zalantza asko izan ditugu. Izan ere,

irakasleak aurkezpena hurrengo astean egin behar genuela esan digu, denbora

nahikorik utzi gabe.

Mollé taldea HH 32

63

Zortzigarren akta


Data: 2012-10-26

1. Bilera:


- Hasi: 14:00

- Bukatu: 16:00

Bertaratuak:

- Maria Madrazo

- Sandra Martin

- Itziar Mena

- Patricia Miguens

- Maialen Molina


- Joana Ollé


- Ipuinaren bideoa grabatu.

- Hurrengo eguneko aurkezpena prestatu.

- Lan osoa begiratu eta zuzendu.

3. Egiteko atazak:

- Maria Madrazo: Lana birpasatu eta zuzendu. Asteartean izango dugun


- Sandra Martin: Lana birpasatu eta zuzendu. Asteartean izango dugun


- Itziar Mena: Lana birpasatu eta zuzendu. Asteartean izango dugun aurkezpena

prestatu.

Mollé taldea HH 32

64

- Patricia Miguens: Lana birpasatu eta zuzendu. Asteartean izango dugun


- Maialen Molina: Lana birpasatu eta zuzendu. Asteartean izango dugun


- Batirtze Montalban: Lana birpasatu eta zuzendu. Asteartean izango dugun

aurkezpena prestatu. Aurkezpenaren power pointa amaitu.

- Joana Ollé: Lana birpasatu eta zuzendu. Asteartean izango dugun aurkezpena

prestatu.


Noiz: 2012- 10- 30

Gai ordena:

- Aurkezpena egin eta lana entregatu.

- Lana entregatu (2012-11-01).

5. Hausnarketa

- Gaur, gure lanaren emaitzak ikusten hasi gara. Bideoa grabatzen oso ondo

pasa dugu eta itxaropenak ditugu gure aurkezpena primeran ateratzeko.

Mollé taldea HH 32

65

Bederatzigarren akta


Data: 2012-10-30

1. Bilera:


- Hasi: 12:00

- Bukatu: 14:00

Bertaratuak:

- Maria Madrazo

- Sandra Martin

- Itziar Mena

- Patricia Miguens

- Maialen Molina


- Joana Ollé


- 12. aktibitatea: Zer ikasi dugu eta taldeko ebaluazioa egin.

3. Egiteko atazak:

- Maria Madrazo: Lana birpasatu eta zuzendu.

- Sandra Martin: Lana birpasatu eta zuzendu.

- Itziar Mena: Lana birpasatu eta zuzendu.

- Patricia Miguens: Lana birpasatu eta zuzendu.

- Maialen Molina: Lana birpasatu eta zuzendu.

- Batirtze Montalban: Lana birpasatu eta zuzendu.

Mollé taldea HH 32

66

- Joana Ollé: Lana birpasatu eta zuzendu.

5. Hausnarketa

- Lan guztia aztertuta oso ondo dagoela pentsatzen dugu eta egindako lana

izugarrizkoa dela ere.

gizarteko lana

Documents