Genel Bilgiler

Her yaşta görülebilmekle beraber şişman, kısa boyunlu, orta yaş ve üzerindeki erkeklerde sık

Prevalans genel populasyonda en az %4 (♂) ve %2 (♀) civarında; pik 5-7. dekatlarda

Erişkinlerde erkek/kadın oranı: 8:1 (menopozdan sonra fark ; 2:1) Yapısal özellikler dışında patofizyolojide santral

mekanizmalar da sorumlu: - Üst solunum yolu kaslarının (dilatörler) disfonksiyonu → EMG - Solunumun kontrolünde Cheyne-Stokes benzeri düzensizlik

Belirtiler

•Sürekli yorgunluk, GAU– İş performansında azalma– Günlük yaşam kalitesinde – Trafik kazalarının sayısında

•Hipertansiyon

•Horlama– Tanıklı apne epizodları– Tıkanma-boğulma hissi

Diğer belirtiler– Gece veya sabah başağrısı

– Noktüri (Atrial Natriüretik Peptid=ANP)

– Gece terlemeleri

– Unutkanlık, konsantrasyonda

– Gastroesofageal reflü

– Sabah ağız kuruluğu

– Libido azalması, empotans

– Psikiyatrik belirtiler (irritabilite, aşırı sinirlilik, depresyon…)

– Çocuklarda gelişim geriliği,okul başarısında

Genel Bilgiler

Genel Bilgiler

Tedavi edilmemiş olgularda HT prevalansı en az %50

Esansiyel HT olgularının ortalama %50’sinden sorumlu

Pulmoner HT ve cor pulmonale

Kardiyak aritmiler - Sinus bradi-taşiaritmileri (30-120/dk; apnede ) - II. derece AV bloklar; hatta 13 sn’ye varan kalp durmaları ! - Prematüre ventriküler atımlar - Ventriküler taşikardi epizodları

Genel Bilgiler

Miyokard infarktüsü ve inme riski, UAS’da ve hatta basit horlamada daha yüksek

AI>20 olan tedavili ve tedavisiz olgularda 5 yıllık yaşama oranı sırasıyla %100 ve %70

Kardiyo-vasküler ölüm oranı UAS’da daha sık (ABD)

Genel populasyonda pik ölüm yaşı UAS’da 55-64 diğerlerinde 72 !

PSG (Tanımlar)

Tıkayıcı Tip Apne → Göğüs-karından yapılan solunum hareketleri kayıtlarında, solunum eforunun artarak sürmesine rağmen, ağız-burun solunumunun en az 10 sn süreyle durması

Hipopne → Yine en az 10 sn süreyle ağız-burun solunum amplitüdünde en az %50 oranında düşme

Ayrıca bunların anlamlı O2 desatürasyonlarıyla birlikte olması gerekli

Apne-hipopnelerin ortalama süreleri genellikle 20-40 sn; ancak şiddetli olgularda birkaç dakika sürenleri de oluyor!

PSG (Tanımlar)

Santral apne → Hem ağız-burun hava akımının hem de solunum eforunun en az 10 sn süreyle durması

Mikst apne → Apnenin santral tipte başlayıp, tıkayıcı tipte devam etmesi

AI (apne indeksi) → Uykuda saat başına düşen apne sayısı

AHI (apne-hipopne indeksi)→ Uykuda saat başına düşen apne ve hipopne sayısı*

RDI (Anormal solunum olayı indeksi=Respiratory Distress Index)→ Saatteki apne, hipopne ve solunum eforu sonucu uyanma (arousal vb.) sayısı*Apne indeksi>5 → Uyku-apne sendromu

Santral apne

PSG

Mikst

Tıkayıcı apne

PSG

– Sürekli pozitif hava basıncı hava yolunu açık tutar

– Titrasyon önemli– %100 etkili

CPAP tedavisi

CPAP

Sullivan V Elite Maske Nemlendirici (ısıtmalı veya doğrudan geçişli)

n-CPAP Aleti

Eskiden Kullanılan Ekipmanlar

Glue-on mask 1985 Vortex blower 1983-88

Glue-on Mask1985350 made

Günümüzdeki CPAP aletine örnek

BIPAP Nedir?

BiPAP’ın temel farkı, uykuda iki farklı basınç uygulamasıdır.

Soluk verme sırasında alet tarafından üflenen basınç, soluk alma sırasındakinden düşüktür.

CPAP Endikasyonları

Semptomlardan bağımsız olarak, AI ≥ 20 veya AHI ≥ 30

AHI ≥ 10 ve gündüz aşırı uykululuğu olanlarda

RDI ≥ 10 ve gündüz aşırı uykululuğu olanlarda

Uyku-apne sendromuna KOAH’ın eşlik ettiği Overlap sendromunda CPAP endikedir

CPAP Endikasyonları (2)

Vücut Kütle İndeksi (kilo / boy x boy) = BMI > 35 ve gündüz aşırı uykululuğu olanlarda

İleri yaşlarda (≥ 60) ortaya çıkan tüm uykuyla ilişkili solunum bozukluklarında

Kardiyak / serebrovasküler hastalıkların eşlik ettiği tüm uykuda solunum bozukluğu olgularında

O2 satürasyonu ≤ %85 olan ve cerrahi tedavi düşünülen hastalarda, post-op gelişebilecek ödemi amacıyla pre-op kullanmak üzere

CPAP endikedir !

CPAP Titrasyonu

EEG içermeyen PSG tetkikleri (kardiyorespiratuar uyku incelemesi) CPAP endikasyonu için kullanılamaz. Yani incelemelerin deneyimli ve tam donanımlı uyku merkezlerinde yapılması gerekir. Bu merkezlerin yeterliliği Türkiye’de TUTD (Türk Uyku Tıbbı Derneği) tarafından belirlenmektedir.

Hastadaki tüm anormal solunum olaylarını ve O2 desatürasyonlarını, her pozisyonda ve uykunun her fazında ortadan kaldıracak basınç düzeyinin belirlenmesine “titrasyon” adı verilir.

Titrasyon için hasta, uyku laboratuarında en az bir gece yatırılarak, PSG ile aynı anda basınç ayarlaması yapılır.

CPAP Titrasyonu (2) Hasta n-CPAP maskesi takılarak yatırılır; aynı anda

tanı gecesinde de incelenen parametrelerin kaydının yapıldığı PSG başlatılır.

Basınç 4 cm H2O düzeyinden başlayarak kademeli olarak arttırılır.

Anormal solunum olayları kaybolduğu halde O2 düzeyi %88’in üzerine çıkmazsa BIPAP uygulamasına veya O2 ilavesi yoluna gidilir.

Çok yüksek basınç gerektiren olgularda veya overlap sendromunda da gerekirse BIPAP titrasyonuna geçilebilir.

Hasta CPAP cihazını tolere edemiyorsa BIPAP veya auto-CPAP gibi bir cihazın uygulanmasına geçilebilir.

Huzursuz Bacaklar Sendromu(Restless Legs Syndrome)

Uyku öncesi uyanıklık ve/veya gece içi uyanıklıklar sırasında ortaya çıkan

Uykuya dalma ve /veya sürdürmede zorluğa yol açan

Ekstremitelerde (özellikle bacaklarda) tarifi mümkün olmayan, son derecede rahatsız edici huzursuzluk hissi veya paresteziler (dizesteziler)

“Elektriklenme, iğnelenme, karıncalanma, sızı, yanma, ağrı, sıcaklık, üşüme…”

Huzursuz Bacaklar SendromuTanı Kriterleri

Genellikle bacaklarda huzursuzluk hissi veya hoş olmayan duyuma eşlik eden, karşı konulamaz hareket etme ihtiyacı

Semptomların istirahat halinde (oturma, özellikle yatma gibi hareketsiz durumlarda) ortaya çıkması ve/veya artması

Hareket ile semptomlarda rahatlama veya tamamen ortadan kalkma

Semptomların akşam veya gece saatlerinde ortaya çıkması veya daha belirgin olması

Semptomların diğer medikal, nörolojik, mental hastalıklarla veya madde-ilaç kullanımı ile açıklanamaması

Huzursuz Bacaklar SendromuTanı Kriterleri

PSG endikasyonu yoktur, tanı anamneze dayanır;ancak yapılırsa:Periodic limb movements during wakefullness=PLMWPLMWI >15 (süre kriteri: 10 sn)

Suggested Immobilisation Test=SITgece, 1 saat, PLMW>40

Soru: Akşamları bacaklarınızda hareket ile rahatlayan rahatsız edici bir duyum hissediyor musunuz?

Huzursuz Bacaklar Sendromu

Prevalans % 5-15 arasındadır. Yaşlı populasyonda artar.

Huzursuz Bacaklar Sendromu Başlangıç yaşı 27.2

Hastaların %45’inde ilk semptomlar 20 yaşından önce!

Hastaların %13’ünde semptomlar 10 yaşından önce ortaya çıkabilir (Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Boz.-dikkat!!!)

Prevalans yaşla birlikte artar

Hastaların yaklaşık %80’inde uykuda periyodik bacak hareketleri de (PLMs) oluyor.

Huzursuz Bacaklar Sendromu

İdiyopatik / PrimerAilesel-herediter form (otos. dominant geçiş?)

değişik ailelerde kromozom 12q, 14q, 9p

Sporadik form

Semptomatik / Sekonder

Huzursuz Bacaklar SendromuSemptomatik/Sekonder

Periferik nöropati (hastaların %33’ünde) Gebelik (3. trimestrde %23, doğum sonrası %3) Anemi (serum ferritin normal veya , serum ferritin

değerleri HBS şiddeti ile korele, BOS ferritin , SSS demir ) Diabetes mellitus Üremi (özellikle dializ hastalarında) Romatoid artrit KOAH Malign hastalıklar Radikülopati Kronik miyelopati B12, folik asit ve Mg eksikliği Çocuklarda ADHD (>%12)

Huzursuz Bacaklar Sendromu

Haftalar veya aylar süren remisyon ve alevlenme dönemleri

Yaşam boyu

Remisyon ve alevlenmeleri belirleyen faktörler???- Aşırı fiziksel aktivite

- Çok sıcak veya soğuğa maruz kalma- Mevsimsel özellik