gemi mühendisleri İçin pompa uygulamaları

8/16/2019 Gemi Mühendisleri İçin Pompa Uygulamaları

1/636


2/636


3/636


4/636


5/636

ÇNDEKLER

Kısaltma Listesi ........................................................................................................... xv

Sembol Listesi ............................................................................................................ xvii

ekil Listesi ............................................................................................................ ... xxi

Tablo Listesi ........................................................................................................... xxxvii

Bölüm 1...........................................................................................................................................3

Sözlük ........................................................................................................................................8

Bölüm 2.........................................................................................................................................15

2.1 Dorusal Hareketli Pompalar .............................................................................................15

2.1.1 Pistonlu Pompalar ......................................................................................................15

2.1.1.1 Tek Etkili Pistonlu Pompalar.............................................................................16

2.1.1.2 Çift Etkili Pistonlu Pompalar.............................................................................17

2.1.1.3 Tek Pistonlu Pompalar.......................................................................................182.1.1.4 ki (veya Çok) Pistonlu Pompalar......................................................................18

2.1.2 Plancerli Pompalar .....................................................................................................18

2.1.3 Diyaframlı Pompalar..................................................................................................21

2.1.3.1 Tek Diyaframlı Pompalar ..................................................................................21

2.1.3.2 ki Diyaframlı Pompalar ....................................................................................22

2.2 Dönel Hareketli Pompalar..................................................................................................23

2.2.1 Dili Pompalar ...........................................................................................................24

2.2.1.1 Dıtan Dili Pompalar........................................................................................24

2.2.1.2 çten Dili Pompalar ..........................................................................................26

2.2.1.2.1 çten Eksantrik (Hilal Sealli) Pompalar .....................................................27

2.2.1.2.2 Gerotor Pompalar ......................................................................................29

2.2.2 Loblu Pompalar..........................................................................................................29

2.2.3 Vidalı Pompalar .........................................................................................................30

2.2.3.1 Tek Vidalı (Helisel Rotorlu) Pompalar..............................................................30

2.2.3.2 ki (veya kiz)Vidalı Pompalar ..........................................................................312.2.3.3 Üç Vidalı Pompalar ...........................................................................................31


6/636

iv

2.2.4 Kanatlı (Paletli) Pompalar..........................................................................................33

2.2.4.1 Dengeli Kanatlı Pompalar..................................................................................35

2.2.4.2 Dengesiz Kanatlı Pompalar................................................................................35

2.2.5 Pistonlu Pompalar ......................................................................................................38

2.2.5.1 Eksenel Pistonlu Pompalar.................................................................................39

2.2.5.1.1 Düz Eksenel Hareketli Pistonlu Pompalar.................................................39

2.2.5.1.2 Eik aftlı Eksenel Pistonlu Pompalar ......................................................42

2.2.5.1.3 Açılı Plakalı Eksenel Pistonlu Pompalar ...................................................43

2.2.5.1.4 Salınan Plakalı Pistonlu Pompalar.............................................................44

2.2.5.2 Radyal Pistonlu Pompalar..................................................................................45

2.2.6 Çevresel Pistonlu Pompalar .......................................................................................46

2.2.7 Elastik Hortumlu Pompalar........................................................................................47

2.2.8 Elastik Elemanlı Pompa .............................................................................................48

2.2.9 Sıvı Halkalı Pompa ....................................................................................................48

2.2.10 Vakvak Pompa (Kurbaacık Pompa) .......................................................................53

Sözlük ......................................................................................................................................56

Bölüm 3.........................................................................................................................................69

3.1 Akı Yönüne Göre Sınıflandırma.......................................................................................70

3.1.1 Radyal Akılı (Santrifüj) Pompalar............................................................................703.1.2 Eksenel Akılı Pompalar............................................................................................71

3.1.3 Karıık Akılı Pompalar.............................................................................................73

3.2 Enerji Dönüümüne Göre Sınıflandırma ............................................................................74

3.2.1 Volüt Pompalar ..........................................................................................................74

3.2.2 Difüzörlü Pompalar....................................................................................................75

3.3 Mekanik Konstrüksiyona Göre Sınıflandırma....................................................................76

3.3.1 Kapalı mpellerli Pompalar ........................................................................................77

3.3.2 Yarı Açık (veya Yarı Kapalı) mpellerli Pompalar ....................................................77

3.3.3 Açık mpellerli Pompalar...........................................................................................78

3.4 Kademeye Göre Sınıflandırma...........................................................................................79

3.4.1 Tek Kademeli Pompalar.............................................................................................79

3.4.2 Çok Kademeli Pompalar ............................................................................................79

3.5 Çalıma Konumuna Göre Sınıflandırma ............................................................................80

3.5.1 Yatay Pompalar..........................................................................................................80

3.5.2 Dikey Pompalar..........................................................................................................81

3.5.2.1 Ya Kuyu Pompaları..........................................................................................81


7/636

v

3.5.2.2 Kuru Kuyu Pompaları........................................................................................81

3.6 Emme Konumuna Göre Sınıflandırma ...............................................................................82

3.6.1 Alttan Emili Pompalar..............................................................................................82

3.6.2 Uçtan Emili Pompalar ..............................................................................................83

3.6.3 Yandan Emili Pompalar............................................................................................83

3.6.4 Tek Emili Pompalar..................................................................................................84

3.6.5 Çift Emili Pompalar..................................................................................................84

3.7 Dier Pompalar ..................................................................................................................85

3.7.1 Dikey Tank (veya aft) Pompası................................................................................85

3.7.2 Türbin Pompalar ........................................................................................................86

3.7.3 Dalgıç Pompa.............................................................................................................88

3.7.4 Ejektör........................................................................................................................88

Sözlük ......................................................................................................................................90

Bölüm 4.........................................................................................................................................97

4.1 aft .....................................................................................................................................98

4.2 mpeller ............................................................................................................................100

4.3 Aınma Ringi veya Halkası..............................................................................................102

4.4 Pompa Gövdesi (Blok, Keys)...........................................................................................103

4.5 Sızdırmazlık Elemanları ...................................................................................................1054.6 Yataklar ve Rulmanlar......................................................................................................106

4.7 Kaplin...............................................................................................................................109

4.7.1 Esnek Olmayan Kaplinler ........................................................................................110

4.7.2 Esnek Kaplinler........................................................................................................111

4.7.2.1 Elastomerli (Sentetik Kauçuklu, Elastik Elemanlı) Kaplinler..........................111

4.7.2.2 Elastomersiz (Sentetik Kauçuk Bulundurmayan) Kaplinler.............................112

Sözlük ....................................................................................................................................115

Bölüm 5.......................................................................................................................................123

5.1 Statik Sızdırmazlık Elemanları.........................................................................................123

5.1.1 Kendir ......................................................................................................................123

5.1.2 Teflon Bant ..............................................................................................................124

5.1.3 Conta........................................................................................................................124

5.1.3.1 Lastik Conta.....................................................................................................124

5.1.3.2 Klingerit Conta ................................................................................................125

5.1.3.3 Mantar Conta ...................................................................................................125


8/636

vi

5.1.3.4 Amyant Conta (Amyant erit) .........................................................................126

5.1.3.5 Bakır Conta......................................................................................................126

5.1.4 Bakır Pul ..................................................................................................................126

5.1.5 O Ring......................................................................................................................127

5.1.6 Hava .......................................................................................................................127

5.1.7 Yüksük.....................................................................................................................128

5.2 Dinamik Sızdırmazlık Elemanları ....................................................................................129

5.2.1 O Ring......................................................................................................................129

5.2.2 Ya Keçesi...............................................................................................................130

5.2.3 Salmastra (Yumuak Salmastra) ..............................................................................133

5.2.3.1 Teflon Monofil Esaslı Salmastra......................................................................138

5.2.3.2 Amyant Esaslı Salmastra .................................................................................140

5.2.4 Mekanik Seal (Mekanik Salmastra veya Boaz Pateni)...........................................148

Sözlük ....................................................................................................................................154

Bölüm 6.......................................................................................................................................161

6.1 Borular .............................................................................................................................161

6.1.1 Su Boruları...............................................................................................................162

6.1.2 Sanayi Boruları ve Profilleri ....................................................................................163

6.1.3 Kazan Boruları.........................................................................................................1646.1.4 Doal Gaz Boruları ..................................................................................................164

6.1.5 Özel Borular.............................................................................................................166

6.1.6 Petrol Boruları..........................................................................................................166

6.1.7 Kalite Kontrol ..........................................................................................................166

6.1.7.1 Tahribatsız Testler ...........................................................................................166

1- Hidrostatik Basınç Testi...............................................................................166

2- Eddy Current Testi.......................................................................................166

3- Ultrasonik Test.............................................................................................166

4- Flux Sızıntı Testi..........................................................................................167

6.1.7.2 Mekanik Testler...............................................................................................167

1- Yassıltma Testi ............................................................................................167

2- Bükme Testi.................................................................................................167

3- Geniletme Testi ..........................................................................................167

4- Çekme Testi .................................................................................................167

5- Katlama Testi...............................................................................................167

6.2 Tüp Boru ..........................................................................................................................171


9/636

vii

6.3 Hidrolik Hortum...............................................................................................................173

6.4 Fittingler (Balantı Elemanları)........................................................................................176

6.4.1 Nipel (Erkek Balantı Elemanı)...............................................................................176

6.4.1.1 Redüksiyon Nipel ............................................................................................176

6.4.1.2 T Nipel.............................................................................................................177

6.4.1.3 Dirsek Nipel.....................................................................................................177

6.4.1.4 stavroz Nipel...................................................................................................177

6.4.2 Manon (Dii Balantı Elemanı)..............................................................................178

6.4.2.1 Redüksiyon Manon ........................................................................................178

6.4.2.2 T Manon.........................................................................................................178

6.4.2.3 Dirsek Manon.................................................................................................179

6.4.2.4 stavroz Manon...............................................................................................179

6.4.3 Redüksiyon ..............................................................................................................179

6.4.4 Adaptör ....................................................................................................................180

6.4.5 Kuyruklu Dirsek (90°-45°).......................................................................................180

6.4.6 Somun (Rakor).........................................................................................................180

6.4.7 Rakor Union.............................................................................................................181

6.4.8 Kör Tapa ..................................................................................................................181

6.5 Cıvatalar...........................................................................................................................1816.6 Somunlar..........................................................................................................................183

6.7 Rondela (Pul) ...................................................................................................................184

6.8 Kopilya.............................................................................................................................186

Sözlük ....................................................................................................................................184

Bölüm 7.......................................................................................................................................201

7.1 Filtreler.............................................................................................................................201

7.1.1 Hidrolik Devre Emi Filtreleri .................................................................................202

7.1.2 Hidrolik Devre Dönü Filtreleri ...............................................................................203

7.1.3 Hidrolik Devre Basınç Hattı Filtreleri......................................................................204

7.1.4 Hidrolik Devre Doldurma ve Havalandırma Filtreleri .............................................205

7.1.5 Su Filtreleri ..............................................................................................................206

7.1.6 Yalama Yaı ve Yakıt Filtreleri .............................................................................207

7.1.6.1 Filtre Elemanları ..............................................................................................207

7.1.6.2 Tekli Filtreler...................................................................................................208

7.1.6.3 Dubleks (kili) Filtreler....................................................................................209


10/636

viii

7.1.6.4 Otomatik Ya Filtresi ......................................................................................211

7.1.6.5 Otomatik Yakıt Filtresi ....................................................................................214

7.1.6.6 Kirlilik Göstergesi (Filtre ndikatörü)..............................................................216

7.2 Basınç alteri veya Otomatii (Presostat) ........................................................................217

7.3 Sıcaklık alteri (Termostat)..............................................................................................218

7.4 Sıcaklıkölçer (Termometre)..............................................................................................219

7.5 Basınçölçer (Basınç Geyci, Manometre)..........................................................................220

7.6 Sınırlama Anahtarı ...........................................................................................................221

7.7 Akümülatör ......................................................................................................................222

7.8 Isıtıcılar ve Soutucular....................................................................................................223

Sözlük ....................................................................................................................................228

Bölüm 8.......................................................................................................................................237

8.1 Sülüs (Sürgülü) Valf.........................................................................................................238

8.2 Glob (Tablalı) Valf...........................................................................................................240

8.3 Geri Döndürmez Valf.......................................................................................................242

8.4 Selenoid (Kumandalı) Valf...............................................................................................245

8.5 Küresel Valf .....................................................................................................................246

8.6 Kelebek Valf ....................................................................................................................248

8.7 Diyafram Valf ..................................................................................................................2498.8 Açılı (Köeli veya Dirsek) Valf........................................................................................250

8.9 ne Valf ..........................................................................................................................250

8.10 Plug (Konik veya Blöf) Valf ..........................................................................................251

8.11 Pistonlu Valf...................................................................................................................252

8.12 Yay Basınçlı (Yüklü) Valfler .........................................................................................253

8.12.1 Emniyet Valfi.........................................................................................................253

8.12.2 Basınç Ayarlama Valfi (Regülatör)........................................................................256

8.12.3 Basınç Düürme (veya Ayarlama) Valfi ................................................................257

8.12.4 By-Pass Valfi .........................................................................................................259

8.13 Bronz Valfler..................................................................................................................260

8.14 Çabuk Kapama Valfi......................................................................................................261

8.15 Dip Valfi ( Dip Klapesi).................................................................................................262

8.16 P/V (Basınç/Vakum Emniyet) Valfleri...........................................................................263

8.17 Valf Karakteristikleri......................................................................................................267

Sözlük ....................................................................................................................................271

Bölüm 9.......................................................................................................................................281


11/636

ix

9.1 Pompaların Özellikleri ve Karılatırılması......................................................................281

9.1.1 Dinamik ve Hacimsel Pompaların Karılatırılması.................................................281

9.1.2 Santrifüj ve Dönel Pompaların Karılatırılması......................................................283

9.1.3 Bazı Dönel Pompaların Karılatırılması .................................................................283

9.1.4 Dorusal Hareketli Pompaların Karılatırılması.....................................................284

9.2 Pompaların Kullanım Alanları .........................................................................................285

9.3 Hacimsel Pompalarda Kayıp veya Slip ............................................................................290

9.4 Pompalarda Basınç ve Debi likisi..................................................................................292

9.5 Dönel Pompalarda Basınç ve Debiler...............................................................................294

9.6 Pompalarda Malzeme Seçimi...........................................................................................295

Sözlük ....................................................................................................................................296

Bölüm 10.....................................................................................................................................301

10.1 Sıvıların Özellikleri ile lgili Kavramlar.........................................................................301

10.1.1 Younluk ()..........................................................................................................301

10.1.2 Özgül Aırlık () ...................................................................................................302

10.1.3 Baıl Younluk (b)...............................................................................................302

10.1.4 Dinamik Viskozite () ve Kinematik Viskozite (V) .............................................303

10.2 Basınç le lgili Kavramlar .............................................................................................306

10.2.1 Atmosfer Basıncı (Atm).........................................................................................30610.2.2 Mutlak Basınç (Pa) ve Efektif Basınç (Pg)..............................................................306

10.2.3 Vakum....................................................................................................................306

10.2.4 Head veya Basma Yükseklii (H) ..........................................................................306

10.2.5 Basınç, Head (Yükseklik) ve Younluk likisi .....................................................307

10.3 Hacimsel Debi (Q) .........................................................................................................308

10.4 Güç (P) ve Verim ().....................................................................................................310

10.4.1 Efektif Güç (Pe)......................................................................................................311

10.4.2 Hidrolik Güç (Ph) ...................................................................................................311

10.4.3 Gerçek Hidrolik Güç (Ps) .......................................................................................311

10.4.4 Net Hidrolik Güç (Pd).............................................................................................311

10.4.5 Pompa Genel Verimi (g) ......................................................................................312

10.5 Dinamik Pompaların Karakteristik Erileri....................................................................315

10.5.1 Radyal Akılı Pompaların Performans Erileri ......................................................319

10.5.2 Karıık Akılı Pompaların Performans Erileri......................................................319

10.5.3 Eksenel Akılı Pompaların Performans Erileri.....................................................320


12/636

x

10.6 En yi Verim Noktası (BEP) veya Optimum Nokta .......................................................320

Sözlük ....................................................................................................................................323

Bölüm 11.....................................................................................................................................327

11.1 Pompa Manometrik Yükseklii......................................................................................327

11.2 Sistem Manometrik Yükseklii......................................................................................330

11.2.1 Sistem Yüklerinin Tanımlanması...........................................................................330

11.2.1.1 Statik Emme (Hs) ve Basma Yükseklii (Hd).................................................330

11.2.1.2 Buhar Basınç Yükü (Hvp) ve Kavitasyon .......................................................331

11.2.1.3 Basınç Yükü (Hp)...........................................................................................334

11.2.1.4 Hız Yükü (Hv)................................................................................................334

11.2.1.5 Sürtünme Yükseklii veya Kaybı (Hl) ...........................................................335

11.2.1.5.1 Boru Kayıplarının Hesaplanması...........................................................336

11.2.1.5.1.1 Darcy-Weisbach Metodu ile Boru Kayıplarının Bulunması ..............336

11.2.1.5.1.2 Hazen-Williams Metodu ile Boru Kayıplarının Bulunması ...............342

11.2.1.5.1.3 Hazır Tablolar ile Boru Kayıplarının Bulunması ...............................344

11.2.1.5.1.4 Ampirik Formül ile Boru Kayıplarının Bulunması ............................346

11.2.1.5.2 Küçük (Valf, Fitting Vb.) Kayıpların Hesaplanması .............................348

11.2.1.5.2.1 Küçük Kayıpların Teorik Olarak Bulunması .....................................349

11.2.1.5.2.2 Küçük Kayıpların Tablolardan Edeer Boru Olarak Bulunması ......35311.2.2 Sistem Kayıplarının Hesaplanması ........................................................................356

11.2.2.1 Adım Adım Hesaplama Yöntemi...................................................................356

11.2.2.1.1 Toplam Emme (Hs) ve Toplam Basma Yükseklii (Hd)........................358

11.2.2.1.2 Toplam Diferansiyel Yükseklik (Ht) veya Sistem Yükseklii (H).........358

11.2.2.2 Bütünsel Hesaplama.......................................................................................364

11.3 Sistem (Kayıp) Erisinin Çizilmesi................................................................................377

Sözlük ....................................................................................................................................385

Bölüm 12.....................................................................................................................................391

12.1 Debi Kontrolü çin Pompadaki Deiimler ....................................................................391

12.1.1 Pompa Çıkıında Orifis Kullanılması.....................................................................391

12.1.2 Pompa Devir Sayısının Deitirilmesi ...................................................................392

12.1.2.1 Birinci Yasa ...................................................................................................394

12.1.2.2 kinci Yasa.....................................................................................................395

12.1.2.3 Üçüncü Yasa..................................................................................................395

12.1.3 Pompa mpeller Çapının Deitirilmesi .................................................................398

12.2 Debi Kontrolü çin Sistemdeki Deiimler ....................................................................400


13/636

xi

12.2.1 Pompa Çıkı Valfinin Ayarlanması........................................................................400

12.2.2 By-Pass Devresi Kullanılması................................................................................401

12.3 Özgül Hız .......................................................................................................................402

Sözlük ....................................................................................................................................411

Bölüm 13.....................................................................................................................................415

13.1 Emmedeki Net Pozitif Yük (Npsh veya Enpy)...............................................................416

13.1.1 Emmedeki Gerekli Net Pozitif Yük (Npshr veya Enpyg) .......................................417

13.1.2 Emmedeki Mevcut Net Pozitif Yük (Npsha veya Enpym) ......................................419

13.1.3 Emme Özgül Hızı...................................................................................................426

13.2 Emme Yükseklii Hesabı...............................................................................................428

13.3 Kavitasyon çin Önlemler...............................................................................................433

Sözlük ....................................................................................................................................439

Bölüm 14.....................................................................................................................................443

14.1 Santrifüj Pompa Uygulamaları .......................................................................................443

14.2 Balast Alma veya Tahliye lemleri ...............................................................................449

14.3 Santrifüj Pompaların Verimli letilmesi........................................................................450

14.4 Dönel Pompaların Montajı .............................................................................................457

14.5 Pistonlu Pompa Uygulamaları........................................................................................458

14.6 Pompaların Seri ve Paralel Çalıtırılmaları ....................................................................46014.6.1 Edeer Santrifüj Pompaların Paralel Çalıtırılması ..............................................460

14.6.2 Edeer Santrifüj Pompaların Seri Çalıtırılması...................................................462

14.6.3 Edeer Olmayan Santrifüj Pompaların Birlikte Çalıtırılması..............................464

14.6.4 Edeer Hacimsel Pompaların Paralel Çalıtırılması .............................................466

14.6.5 Edeer Olmayan Hacimsel Pompaların Paralel Çalıtırılması..............................467

14.7 Pompa Sorunları ve Nedenleri........................................................................................467

14.7.1 Santrifüj Pompalarda Sorunlar ve Olası Nedenleri ................................................467

14.7.1.1 Pompa Basmıyor............................................................................................467

14.7.1.2 Pompa Kapasitesi (Debisi) Yetersiz...............................................................468

14.7.1.3 Yetersiz Basınç ..............................................................................................468

14.7.1.4 Vibrasyon ve Gürültü.....................................................................................469

14.7.1.5 Normal Çalıma Sonrasında Emme Kaybı.....................................................469

14.7.1.6 Aırı Güç Harcamı.........................................................................................469

14.7.2 Dönel Pompalarda Sorunlar ve Olası Nedenleri.....................................................470

14.7.2.1 Sıvı Basılamıyor veya Akı Yok....................................................................470


14/636

xii

14.7.2.2 Düük Kapasite (Debi)...................................................................................470

14.7.2.3 Normal Çalıma Sonrasında Emme Kaybı.....................................................471

14.7.2.4 Aırı Güç Harcamı.........................................................................................471

14.7.2.5 Vibrasyon ve Aırı Gürültü............................................................................471

14.7.2.6 Pompanın Hızlı Aınması ..............................................................................471

14.7.3 Pistonlu Pompalarda Sorunlar ve Olası Nedenleri .................................................472

14.7.3.1 Düük Kapasite (Debi)...................................................................................472

14.7.3.2 Pompa Giri ve/veya Çıkı Borularında Vibrasyon veya Vuruntu.................472

14.7.3.3 Pompada Vibrasyon veya Vuruntu ................................................................472

14.7.3.4 Sürekli Vuruntu..............................................................................................473

14.7.3.5 Hızlı Salmastra Aınması...............................................................................473

14.7.3.6 Sıvı Tarafındaki Parçalarda Aınma ..............................................................473

14.7.3.7 Sıvı Ucundaki (Tarafındaki) Silindirin Verimsizlii......................................473

14.7.3.8 Güç Tarafındaki Aırı Aınma.......................................................................474

14.7.3.9 Güç Tarafında Aırı Isınma (180°C Üzerinde) ..............................................474

Sözlük ....................................................................................................................................475

Bölüm 15.....................................................................................................................................483

15.1 Filer Geyç ile Eksene Alma lemi.................................................................................484

15.1.1 Açısal Ayar (Açısal Eksenleme veya Yüzey Ayarı)...............................................48415.1.2 Paralellik Ayarı (Radyal Eksenleme veya Kenar Ayarı) ........................................485

15.1.3 Boluk Ayarı (Eksenel Ayar) .................................................................................485

15.2 Dial ndikatör le Eksene Alma......................................................................................486

15.2.1 Açısal (Yüzey) ve Paralellik (Kenar) Ayarı ...........................................................488

15.2.2 Ölçülen Deerlerin Okunması................................................................................489

15.2.3 Hesaplama Yapılması.............................................................................................491

15.2.4 Motor Ayaklarının Toplam Hareket Miktarının Saptanması..................................492

15.3 Ters ndikatör Metodu ile Eksene Alma.........................................................................494

15.3.1 ndikatör Okumalarını Kaydetme...........................................................................494

15.3.2 Verileri Grafik Üzerinde Yerine Koyma................................................................495

Sözlük ....................................................................................................................................501

Bölüm 16.....................................................................................................................................505

16.1 Tatlı Su (F/W) Soutma Sistemi ....................................................................................505

16.1.1 Konvansiyonel Tatlı Su Soutma Sistemi..............................................................505

16.1.2 Merkezi Tatlı Su Soutma Sistemi.........................................................................508

16.1.2.1 Düük Sıcaklık Tatlı Su (Ltfw) Sistemi .........................................................510


15/636

xiii

16.1.2.2 Yüksek Sıcaklık Tatlı Su (Htfw) Sistemi.......................................................512

16.2 Deniz Suyu (S/W) Sistemi..............................................................................................514

16.2.1 Konvansiyonel (Geleneksel) Deniz Suyu Sistemi..................................................516

16.2.2 Merkezi Deniz Suyu Sistemi..................................................................................519

16.3 Yalama Yaı (L/O) Sistemi..........................................................................................522

16.4 Yakıt (F/O ve D/O) Sistemi............................................................................................526

16.5 Balast-Yangın Sistemi....................................................................................................529

16.6 Sintine-Çamur Sistemi ...................................................................................................529

16.7 Hidrofor Sistemi.............................................................................................................531

Sözlük ....................................................................................................................................533

Bölüm 17.....................................................................................................................................547

17.1 Pompa ile Su Yerine Viskoz Sıvı Basılması...................................................................549

17.2 Viskoz Sıvı Basacak Pompanın Seçimi..........................................................................554

Sözlük ....................................................................................................................................557

Bölüm 18.....................................................................................................................................561

18.1 Çalıtırmadan Önce Yapılacak Kontroller......................................................................561

18.2 Çalıtırma Sırasında Yapılacak Kontroller.....................................................................562

18.3 Durdurma Sırasında Yapılacak Kontroller .....................................................................565

Sözlük ....................................................................................................................................566Birimler ve Dönüümleri........................................................................................................569

Kaynaklar...............................................................................................................................573


16/636

xiv


17/636

KISALTMA LSTES

API : American Petroleum Institute (Amerikan Petrol Enstitüsü)

BEP : Best Efficiency Point (en iyi verim noktası, optimum nokta)

BP : Ballast Pump (balast pompası)

D/G : Diesel Generator (dizel jeneratör)

D/O : Diesel-oil (dizel-oil)

DB : Double Bottom (çift dip)

DIN : Alman Normu

DN : Diameter Nominal (nominal çap veya anma çapı)

°E : Engler derecesi

EBP : Emergency Bilge Pump (acil durum sintine pompası)

ENPY : Emmedeki Net Pozitif YükENPYG : Emmedeki Gerekli Net Pozitif Yük

ENPYM : Emmedeki Mevcut Net Pozitif Yük

EPDM : etilen-propilen kauçuu

F/O : Fuel-oil (fuel-oil)

F/W : Fresh Water (tatlı su)

FP : Fire Pump (yangın pompası)

HP : Horse Power (beygir gücü)

HT : High Temperature (yüksek sıcaklık)

HTFW : High Temperature Fresh Water (yüksek sıcaklık tatlı su)

L/O : Lubricating Oil (yalama yaı)

LT : Low Temperature (düük sıcaklık)

LTFW : Low Temperature Fresh Water (düük sıcaklık tatlı su)

M : Metrik

M/E : Main Engine (ana makina)


18/636

xvi

NBR : Nitril Butadien Rubber (akrilonitril-butadien kauçuk)

NC : Normally Closed (normalde kapalı)

NO : Normally Open (normalde açık)

NPSH : Net Positive Suction Head (net pozitif emme yükseklii veya yükü)

NPSHA : Net Positive Suction Head Available (mevcut net pozitif emme yükseklii)

NPSHR : Net Positive Suction Head Required (gerekli net pozitif emme yükseklii)

PN : Pressure Nominal (nominal basınç veya anma basıncı)

PTFE : politetrafloretilen (teflon)

PVC : polivinil klorür

R/G : Reduction Gear (devir düürme dilisi)

S/W : Sea Water (deniz suyu)

SSF : Saybolt Seconds Furol

SSU : Saybolt Seconds Universal

TS : Türk Standardı

Wh : Whitworth


19/636

SEMBOL LSTES

µ : Dinamik (mutlak) viskozite, Pa·s = N·s/m2 = kg/m·s

A : Alan, m2

C : Sürtünme katsayısı (Hazen Williams Metodu)

CH : Manometrik yükseklik düzeltme faktörü

CQ : Debi düzeltme faktörü

C : Verim düzeltme faktörü

Cos : Elektrik motorunun güç faktörü

cP : Centipoise (santipuaz)

cSt : centi Stoke (santistok)

D : Boru (iç) çapı, m

Dd : Basma borusu (iç) çapı, mDs : Emme borusu (iç) çapı, m

f : Boru sürtünme katsayısı (bazen " " ile gösterilmektedir)

F : Kuvvet, N = kg·m/ s2

g : Yerçekimi ivmesi, 9,80665 m/s2

h : Head, yükseklik, yük kaybı, m

H : Toplam head (yük, basma yükseklii, manometrik yükseklik), m

H : Pompa manometrik yükseklii, m

H0 : Kapalı valfteki manometrik yükseklik, m

hd : Statik basma yükü, m

Hd : Toplam basma yükseklii veya yükü, m

Hdn : Dinamik yük, m

hf : Boru için sürtünme yükü veya kaybı, m

hfd : Basma devresinde sürtünme yük kaybı, m

hfs : Emme devresinde sürtünme yük kaybı, m


20/636

xviii

hL : Emme ve basma devresindeki sürtünme kayıpları, m

hLd : Basma devresindeki sürtünme yük kayıpları toplamı, m

hLs : Emme devresindeki sürtünme yük kayıpları toplamı, m

hm : Dirsek, valf, fitting vb. için kayıp miktarı, mHm : Pompa veya sistem manometrik yükseklii, m

Hopt : Optimum basma yükseklii (optimum manometrik yükseklik), m

hp : Basınç yükü, m

hs : Statik emme yükseklii veya yükü, m

Hs : Sistem manometrik yükseklii veya yükü, m

Hs : Toplam emme yükseklii veya yükü, m

hsmaks : Maksimum emme yükseklii, m

Hst : Statik yük, m

HT : Toplam yük, m

hv : Hız yükü, m

Hv : Viskoz sıvı basılması durumundaki manometrik yükseklik, m

hvp : Buhar basınç yükseklii veya yükü, m

Hw : Su basılması durumundaki manometrik yükseklik, mi : Santrifüj pompalarda kademe sayısı

k : Boru iç yüzeyi ortalama pürüz yükseklii, mm veya m

K : Lokal (yerel) kayıp katsayısı

L : Boy, m

l/dak : litre/dakika

m/s : metre/saniye

n : Pompa devir sayısı, rpm

nq : Özgül hız

opt : Optimum (en iyi, en verimli)

p : Basınç, Pa = N/m2 veya bar

P : Pompa aft gücü, kW veya Watt, W = J/s = N. m/s

pd : Basma tarafındaki basınç, Pa = N/m2 veya bar

Pd : Gerçek net hidrolik güç veya çıkıtaki gerçek güç, kWPe : Efektif güç, kW


21/636

xix

Ph : Hidrolik güç, kW

PM : Elektrik motor gücü, kW

ps : Emme tarafındaki basınç, Pa = N/m2 veya bar

Ps : Gerçek hidrolik güç, kWpsi : Pound Square Inch

pv : Sıvının (çalıma sıcaklıında) buharlama basıncı, Pa = N/m2 veya bar

Pv : Viskoz sıvı basılması durumunda pompa gücü, kW

Q : Hacim debisi, m3 /s veya m3 /h

Qopt : Optimum debi, m³/s veya m3 /h

Qv : Viskoz sıvı basılması durumundaki debi, m3 /h veya m3 /s

Qw : Su basılması durumundaki debi, m3 /h veya m3 /s

Re : Reynolds sayısı

Sq : Emme özgül hızı

t : Sıcaklık, °C

v : Akı hızı, m/s

vd : Basma devresindeki sıvı hızı, m/s

vs : Emme devresindeki sıvı hızı, m/sV : Hacim, m3

z : Referans düzlemine göre düey kot, m

zd : Pompa çıkı flencinin seçilen yatay bir referans düzlemine düey uzaklıı, m

zd : Statik basma yükseklii, m

zs : Pompa giri flencinin seçilen yatay bir referans düzlemine düey uzaklıı, m

zs : Statik emme yükseklii, m

: Elektrik motoru için emniyet katsayısı

: Özgül aırlık, N/m3

: Baıl pürüzlülük

: Verim, %

g : Genel verim, %

h : Hidrolik verim, %

m : Mekanik verim, %v : Hacimsel (volümetrik) verim, %


22/636

xx

v : Viskoz sıvı basılması durumundaki verim, %

w : Su basılması durumundaki verim, %

: Boru sürtünme katsayısı

: Dinamik (mutlak) viskozite, cPm : Mikron

: Kinematik viskozite, m2 /s veya mm2 /s = cSt

: Sıvının younluu, kg/m3

b : Baıl younluk

v : Viskoz sıvının younluu, kg/m3

: Thoma kavitasyon sayısı


23/636

ŞEK İL LİSTESİ

Bölüm 1

Şekil 1 .1 Po mpal arın sınıfl andırması ...............................................................................4

Şekil 1 .2 D inamik po mpal arın sınıfl andırı lması ..............................................................4

Şekil 1 .3 D oğru sal hareket l i po mpal arın sınıfl andırı lması ..............................................5

Şekil 1 .4 D ö nel hareket l i po mpal arın sınıfl andırı lması ...................................................6

Bölüm 2

Şekil 2.1 D oğru sal hareket l i (pist o nl u )po mpanın emme du ru mu .................................1

Şekil 2.2 D oğru sal hareket l i (pist o nl u )po mpanın basma du ru mu .................................1

Şeki l 2.3 Tek et ki l i pist o nl u po mpa................................................

Şeki l 2.4 Ç ift et ki l i pist o nl u po mpa........................................

Şekil 2.5İki (v ey a ço k)pist o nl u po mpa.....................................................

Şeki l 2.6 Pl ancerl i po mpa.......................................................................................

Şekil 2.7 Pl ancerl i po mpanın emme ve basma ko nu ml arı .............................................19

Şekil 2.8 Gemil erde ku l l anı lan plancerl i po mpa (B o sch t ipi yakıt po mpası )................20

Şeki l 2.9Tek di y aframlı po mpa....................................................................................21

Şekil 2.1 0 Tek diyaframlı po mpanın çal ışması ..............................................................22

Şekil 2.1 1İki diyaframlı po mpa....................................................................................22

Şekil 2.1 2

İki diyaframl

ı po mpa ve el emanl ar

ı ..............................................................23

Şekil 2.1 3 D ış t an diş li po mpa........................................................................................24

Şekil 2.1 4 D ış t an diş li po mpanın çal ışması ...................................................................25

Şekil 2.1 5 D ış t an diş li po mpa ve elemanları .................................................................26

Şekil 2.1 6İçt en eksant rik po mpa (so l da)ve Gero t o r po mpa (sağda)............................26

Şekil 2.1 7İçt en eksant ri k po mpa...................................................................................7

Şekil 2.1 8İçt en eksant rik po mpa ve el emanl arı ............................................................27

Şekil 2.1 9

İçt en eksant rik po mpada ak

ışkan

ın emi l mesi...............................................28


24/636

x x ii

Şekil 2.20İçt en eksant rik po mpada akışkanın taşınması ...............................................28

Şekil 2.21İçt en eksant rik po mpada akışkanın bası lması ...............................................28

Şekil 2.22İçt en diş li po mpa (Gero t o r po mpa)...............................................................29

Şeki l 2.23 Lo b t i pi po mpa...................................................................................

Şekil 2.24İki,ü ç ve dö rt kanat lı l o bl u po mpa............................................................

Şeki l 2.25 Tek v idalı po mpa..........................................................................................3 1

Şekil 2.26İki vidalı po mpa............................................................................................3 1

Şekil 2.27 Üç vidalı po mpa el emanl arı ..........................................................................32

Şekil 2.28 Üç v idalı po mpada akışkanın taşınması ........................................................32

Şeki l 2.29Üç v idalı po mpa v e by -pass v al fi .................................................................

Şekil 2.30 Kanat l

ı (pal et l i )po mpa...............................................................................

Şekil 2.31 Pal et l i po mpa il e akışkanın emil mesi ve t aşınması .......................................34

Şekil 2.32 Pal et l i po mpa il e akışkanın bası lması ...........................................................34

Şekil 2.33 D engel i kanat lıpo mpa..................................................................................3 5

Şekil 2.34 D engesiz ve dengel i kanat lı po mpal ar..........................................................3 5

Şekil 2.35 D eğ işken haciml i kanat lı po mpada maksimu m akış .....................................36

Şekil 2.36 D e

ğ i

şken haciml i kanat lı po mpada minimu m akı

ş .......................................36

Şekil 2.37 D ü şü k basınçt a basınca du yarlı kanat lı po mpanın ko nu mu ..........................3 7

Şeki l 2.3 8 Yü ksek basınçt a basınca du yarlı kanat lı po mpanın ko nu mu ........................3 7

Şeki l 2.3 9E ksenel pist o nl u po mpa........................................................

Şekil 2.40 E ksenel pist o nl u po mpa el emanl arı ..............................................................39

Şeki l 2.41 D ü z eksenel hareket l i pist o nl u po mpa................

Şekil 2.42 D ü z eksenel hareket l i pist o nl u po mpada akışın o l madığı du ru m.................40

Şekil 2.43 D ü z eksenel hareket l i pist o nl u po mpada ak

ışın sa

ğ land

ığı du ru m...............41

Şekil 2.44 Pist o nl u po mpada basınç ko mpansat ö rü il e debinin art ırı lması ....................41

Şekil 2.45 Pist o nl u po mpal arda basınç ko mpansat ö rü il e debinin azal t ı lması ...............42

Şekil 2.46 E ğ ikşaft lı eksenel pist o nl u po mpa (Pl aka hareket l i).........

Şekil 2.47 A çı l ı pl akalı eksenel po mpa (Pl aka sabi t )..................................................

Şekil 2.48 Salınan pl akalı po mpa..................................................................................44

Şeki l 2.49Salınan pl akalı po mpadaki emme,sıkışt ırma v e basma iş lemleri.................44

Şeki l 2.50 Rady al pist o nl u po mpa........................................................


25/636

x x iii

Şekil 2.51 Radyal pist o nl u po mpanın el emanl arı ..........................................................46

Şekil 2.52 Ç evresel pist o nl u po mpa ve el emanl arı ........................................................46

Şekil 2.53 Ç evresel pist o nl u po mpanın çal ışması ..........................................................47

Şeki l 2.54 E l ast ik ho rt u ml u po mpa...............................................

Şekil 2.55 E l ast ik el emanlı po mpa................................................................................48

Şekil 2.56 Sıv ı hal kalı po mpanın havay ı emerek vaku m sağ laması ..............................48

Şekil 2.57 Sıv ı hal kalı bir po mpanın emme v e basma iş lemleri....................................49

Şekil 2.58 Sıv ı hal kalı po mpada basıncın yü ksekl ikl e değ iş imi....................................50

Şeki l 2.59Sıv ı hal kalı vaku m po mpası el emanl arı il e emme-basma po rt l arı ................52

Şeki l 2.60 Vakv ak po mpa..............................................................................................

Şekil 2.61 Vakvak po mpa el emanl ar

ı ............................................................................53

Şeki l 2.62 Vakvak po mpanın emme v e basma v al fl eri ..................................................

Şekil 2.63 Vakvak po mpada bir emme val fi açık,diğeri kapalı du ru mda.....................54

Şeki l 2.64 Vakvak po mpada bir basma val fi açık,diğeri kapalı du ru mda.....................55

Bölüm 3

Şekil 3.1 D inamik po mpal arın el emanl arı ve çalı

şması .................................................69

Şeki l 3 .2 Sant rifü j po mpal arda sal y ango z v e impel l er............

Şekil 3.3 Sant rifü j po mpada akışkanın emil mesi ve bası lması ......................................7 1

Şekil 3.4 Sant rifü j po mpa el emanl arı ............................................................................7 1

Şekil 3.5 E ksenel akış l ı po mpa impel l eri (perv ane).....................................................7

Şekil 3.6 E ksenel akış l ı po mpa ve el emanl arı ................................................................7 2

Şekil 3.7 Karışık akış l ı po mpa.......................................................................................7 3

Şekil 3.8 Kar

ışık ak

ış l

ı po mpa i mpel l eri ........................................................................7

Şekil 3.9Vo l ü t t ip po mpa ve el emanl arı .......................................................................7 4

Şeki l 3 .1 0 Vo l ü t (sal y ango z)po mpa.......................................

Şeki l 3 .1 1 D ifü z ö rl ü po mpa...........................................................

Şekil 3.1 2 A kış t ipine gö re impel l er çeş it leri.................................................................7 6

Şekil 3.1 3 Kapalı ,yarı açık v e açık i mpel l er.................................................................7

Şekil 3.1 4 Kapalı impel l erl i sant rifü j po mpa.................................................

Şekil 3.1 5 Yarı açık impel l erl i sant rifü j po mpa.............................................


26/636

x x iv

Şekil 3.1 6 A çık impel l erl i sant rifü j po mpa...................................................

Şekil 3.1 7 Tek kademel i yat ay sant rifü j po mpanın iç gö rü nü şü ....................................7 9

Şekil 3.1 8 Üç kademel i sant rifü j po mpanın iç ve dış gö rü nü şü .....................................80

Şeki l 3 .1 9Yat ay sant ri fü j po mpa.............................................................

Şeki l 3 .20 D i key sant rifü j po mpa.............................................................

Şekil 3.21 Yaş ku yu po mpası ........................................................................................81

Şekil 3.22 Ku ru ku yu po mpal arı ....................................................................................82

Şekil 3.23 A l t t an emiş li po mpa......................................................................................82

Şekil 3.24 Uçt an emiş li po mpa......................................................................................83

Şeki l 3 .25 Yandan emiş li po mpa...................................................................................83

Şeki l 3.26 Tek emi

ş li po mpa.........................................................................................84

Şekil 3.27 Ç ift emiş li santrifü j po mpa...........................................................................84

Şekil 3.28 Radyal akış l ı dikey t ank po mpası .................................................................85

Şekil 3.29E ksenel akış l ı dikey t ank po mpası ................................................................86

Şekil 3.30 Tü rbin po mpası ve el emanl arı ......................................................................87

Şekil 3.31 D al gıç po mpa................................................................................................88

Şekil 3.32 E jekt ö r il e sint inenin bası lması vey a t ransferi ..............................................89

Bölüm 4

Şekil 4.1 Yat ay sant rifü j po mpa ve el emanl arı ..............................................................97

Şekil 4.2İki impel l er t aşıyan bir po mpaşaft ı ................................................................99

Şekil 4.3Şaft bu rcu ........................................................................................................9

Şekil 4.4 Ç el ik mal zemeden yapı lmış şaft kaması v e so mu nu ....................................1

Şekil 4.5 F arkl

ı mal zemeden yap

ı lm

ış kapal

ı impel l erl erin ö n ve arka yü z l eri........

Şeki l 4.6 Yarı açık v e açık i mpel l er.............................................................................1

Şekil 4.7 E ksenel akış l ı i mpel l er..................................................................................1

Şekil 4.8 Ç ift emiş li impel ler.......................................................................................1 0 1

Şekil 4.9İmpel l er ve aşınma ri ngl eri ...........................................................................1 0

Şekil 4.1 0 A şınma ringinin impel l er ü zerinde boş l u k ko ntro l ü ...................................1 0 2

Şeki l 4.1 1 P o mpa key si...........................................................................................

Şeki l 4.1 2 D i fü z ö r (sabi t kanat )............................................................


27/636


28/636

x x vi

Şekil 5.8 B akır pu l .......................................................................................................1 27

Şeki l 5.9O ri ng............................................................................................................1 7

Şekil 5.1 0 Hav şal ı bağ lant ı ..........................................................................................1 28

Şekil 5.1 1 Yü ksü kl ü ba

ğ lant

ı .......................................................................................1 28

Şeki l 5.1 2 Yü ksü k v e so mu n..............................................................................

Şekil 5.1 3 O ringin sil indir pist o nu nda ku l l anımı ........................................................1 29

Şeki l 5.1 4 O ringin y u v a içindeki hareket i .............................................

Şeki l 5.1 5 Pi st o n keçel eri ...................................................................................

Şekil 5.1 6 Ç ift et kil i sil indirl erde sızdırmaz lık keçel eri ..............................................1 3 0

Şekil 5.1 7 Kü çü k çaplı sil indirl erde ku l l anı lan Z keçe................................................1 31

Şekil 5.1 8 A

şınma hal kas

ı ...........................................................................................1 31

Şekil 5.1 9Pist o n ko l u sızdırmaz lık keçel eri ................................................................1 3

Şekil 5.20 Sıy ırıcı v ey a t o z keçesi...............................................................................

Şekil 5.21 Pist o n ko l u sıy ırma keçesi ..........................................................................1 3 2

Şekil 5.22 Po mpaşaft boğazl arında ku l l anı lan yağ keçel eri ........................................1 3

Şekil 5.23 Sal mast ral arın ö rgü yapısı ..........................................................................1 34

Şekil 5.24 Sal mast ra çıkarıcı .......................................................................................1 34

Şekil 5.25 Sal mast ra ağızl arının kesil me ko nu ml arı ....................................................1 35

Şeki l 5.26 Sal mast ra at ı lmış sü rgü l ü v al f................................................................

Şekil 5.27 Sant rifü j t ip po mpada yu mu şak sal mast ra ve soğu t ma bu rcu (ringi)..........

Şekil 5.28 Po mpaşaft boğazına sal mast ra at ı lması .....................................................1 37

Şekil 5.29Mu ht el if sal mast ra çeş it leri.........................................................................1 38

Şekil 5.30 D eniz su yu devrel erinde ku l l anı lan do n yağ l ı sal mast ral ar........................1

Şeki l 5.3 1 Tefl o n v e grafi t l i sal mast ra...........................................

Şekil 5.32 G rafit l i sal mast ra çeş it leri...........................................................................1 41

Şekil 5.33 A myant fit il in bü yü k bir fl ençt e ku l l anımı .................................................1 41

Şekil 5.34 A myant fit il l erin kesil me biçiml eri ve bü yü k fl ençl erde kuımı ............1 41

Şeki l 5.3 5 G rafi t l i karbo n sal mast ra........................................................

Şeki l 5.3 6 Tefl o nl u karbo n sal mast ra....................................................

Şeki l 5.3 7 Kev l ar sal mast ra...............................................................................

Şeki l 5.3 8 G rafi t l i sal mast ra........................................................................


29/636

x x vii

Şeki l 5.3 9G rafi t l i t el l i sal mast ra...............................................

Şeki l 5.40 Karbo n l ifl i grafi t l i sal mast ra.....................................

Şeki l 5.41 Tefl o nl u grafi t l i sal mast ra.......................................

Şeki l 5.42 Kev l ar ipl ikl i t efl o nl u grafi t l i sal mast r..

Şeki l 5.43 Si l iko n gö bekl i t efl o nl u grafi t l i sal mast

Şeki l 5.44 Tefl o nl u sal mast ra........................................................................

Şekil 5.45 Tefl o nl u yağ l ı sal mast ra.............................................................................1 47

Şeki l 5.46 Tefl o nl u sent et i k sal mast ra.............................................

Şeki l 5.47 G rafi t l i sent et ik sal mast ra.............................................

Şeki l 5.48 Rami ipl ikl i t efl o nl u sal mast ra................................

Şeki l 5.49Kev l ar i pl i kl i sal mast ra........................................................

Şekil 5.50 Mekanik sal mast ra ve el emanl arı ...............................................................1 49

Şeki l 5.51 D engesiz mekanik sal mast ra..............................................................

Şeki l 5.52 D engel i mekanik sal mast ra....................................................................

Şekil 5.53 D engesiz ve dengel i mekanik sal mast ra u ygu l aması ..................................1 50

Şekil 5.54 B al anssız ve bal anslı iki l i mekanik sal mast ra.............................................

Şeki l 5.55 Mekanik sal mast ra el emanl arı ....................................................................1 52

Şeki l 5.56 Tank yardımıyl a soğu t u l an mekanik sal mast ra..................................

Bölüm 6

Şeki l 6.1 Mu ht el if t ip v e ebat l ardaki bo ru l ar....................

Şekil 6.2 F l enç bağ lant ı l ı bo ru ve bağ lant ı el emanl arı .................................................1 62

Şekil 6.3 D ü men sist eminde ku l l anı lan t ü p bo ru .........................................................1 7 1

Şekil 6.4 Hidro l ik ho rt u ml ar

ın iç yap

ıs

ı ......................................................................1 7 4

Şekil 6.5 B ir veya birkaç sıra t el l i hidro l ik ho rt u m çeş it leri........................................1 7 4

Şekil 6.6 Hidro l ik ho rt u m ve bağ lant ı el emanl arı ........................................................1 7 5

Şekil 6.7 Ç abu k bağ lant ı ..............................................................................................1 7 5

Şekil 6.8 Ho rt u ml arın do ğru ve yanlış bağ lant ı biçiml eri ............................................1 7

Şekil 6.9Ç el ik mal zemeden yapı lmış ni pel .................................................................1 7

Şekil 6.1 0 B ir t arafı 1 /2",diğer t arafı 3 /4" o l an redü ksiy o n nipel .......................

Şeki l 6.1 1 T ni pel ........................................................................................................


30/636

x x viii

Şeki l 6.1 2 D i rsek ni pel ..........................................................................................

Şekil 6.1 3İst av ro z ni pel ..............................................................................................

Şekil 6.1 4 Manş o n.......................................................................................................1 7 8

Şekil 6.1 5 Redü ksiy o n man

ş o n....................................................................................1 7 8

Şekil 6.1 6 T manş o n....................................................................................................1 7 8

Şekil 6.1 7 D irsek manş o n............................................................................................1 79

Şekil 6.1 8İst avro z manş o n..........................................................................................1 79

Şeki l 6.1 9Redü ksiy o n............................................................................................

Şeki l 6.20 A dapt ö r.....................................................................................................

Şeki l 6.21 Ku y ru kl u di rsek.............................................................................

Şeki l 6.22 Rako r-so mu n..............................................................................................

Şeki l 6.23 Rako r u ni o n............................................................................................

Şekil 6.24 D iş i ve erkek kö r tapa.................................................................................1 81

Şekil 6.25 A l t ı kö şe baş l ı cıv at a v e ö l çü l endiri l mesi ................................

Şekil 6.26 Kısmen veya t amamen diş li al t ı kö şe ve al l en baş l ı cıv at al ar.....................1 82

Şekil 6.27 B anjo cıv at al ar............................................................................................1

Şekil 6.28 So mu nl arın ö l çü l endi ri l mesi .............................................................

Şekil 6.29A l t ı kö şe,t açlı v e fiberl i so mu nl ar.........................................................

Şekil 6.30 Pu l l arın ö l çü l endi ri l mesi ..................................................................

Şekil 6.31 Mu ht el if ro ndel a çeş it leri............................................................................1 85

Şekil 6.32 Tek ve iki ku l aklı ro ndel a il e bu nl arın ku l l anı l ış ları ...................................1 85

Şeki l 6.3 3 Ko pi l y a..................................................................................................

Şekil 6.34 Ko pil ya ve ku l l anım met o du ......................................................................1 7

Şekil 6.35 C

ıvat a ve so mu nl ar

ın ö l çü l endiri l mesi ..............................................

Bölüm 7

Şekil 7 .1 E miş fi l t resi ..................................................................................................20

Şekil 7 .2 Tanka dö nü ş devresine mo nt e edil en fil t re ve iç el emanl arı .........................20 3

Şekil 7 .3 D ö nü şfi l t resi................................................................................................20

Şekil 7 .4 Yü ksek basınç fi l t rel eri .................................................................................

Şekil 7 .5 Ort a basınç hat fi l t resi...................................................................................


31/636

x x ix

Şekil 7 .6 F il t rel erin emiş ve dö nü ş hat t ında by-pass devresiy l e ku l l anımı ..................20 5

Şekil 7 .7 D o l du rma ve haval andırma fi l t rel eri .............................................................

Şeki l 7 .8 Kinist in v e sint ine su fi l t rel eri ................................

Şekil 7 .9D ü z veya sepet fil t rel erin ko nu l du

ğu fil t re bl o

ğu .........................................20 6

Şekil 7 .1 0 Kü çü k devrel erde ku l l anı lan yakıt fi l t rel eri ................................................

Şekil 7 .1 1 Kağıt fil t re ve iç yapısı ...............................................................................20 7

Şekil 7 .1 2İç ve dış t arafı met al ko ru malı yağ fi l t resi..................................................20

Şeki l 7 .1 3 Tekl i fi l t re.................................................................................

Şeki l 7 .1 4 D u bl eks (iki l i)fi l t re...............................................

Şekil 7 .1 5 Mu ht el if fil t re el emanl arı ............................................................................209

Şekil 7 .1 6 Mu m

şekl inde el emanl ar

ı o l an bi r fi l t re....................................................

Şekil 7 .1 7 Yağ ve yakıt fil t resinin çalışması ...............................................................21 0

Şekil 7 .1 8 D u bl eks fil t rede yağ veya yakıt ın t emizl enme iş lemi.................................21 1

Şekil 7 .1 9Ot o mat ik yağfi l t resi...................................................................................2

Şekil 7 .20 Ot o mat ik yağ fi l t resinde fi l t rel eme ko nu mu .........................

Şekil 7 .21 Ot o mat ik yağ fi l t resinin t emi z l enme ko nu mu .......................

Şekil 7 .22 Ot o mat ik yakıt fi l t resi.................................................................................

Şekil 7 .23 Ot o mat ik yakıt fil t resinin fil t rel eme ve t emizl enme po zisyo nl arı ..............21 5

Şekil 7 .24 Yağ -yakıt fi l t re i ndikat ö rü ..........................................................

Şekil 7 .25 B asınçşal t erinin dış gö rü nü şü ....................................................................21 7

Şekil 7 .26 Termo st at ın dış gö rü nü ş ü ...........................................................................21 9

Şekil 7 .27 D ü z ve çeş it l i açı larla bağ lanabil ir sıcakl ıkö l çerl er....................................21

Şekil 7 .28 Yu varl ak ekranlı sıcakl ıkö l çer ö rnekl eri .....................................................

Şekil 7 .29B as

ınçö l çer.................................................................................................220

Şekil 7 .30 Sınırl ama anaht arı .......................................................................................221

Şekil 7 .3 1 B al o nl u ve pist o nl u t ip akü mü l at ö

Şekil 7 .32 Hava soğu t malı so ğu t u cu ............................................................................

Şekil 7 .33 B o ru l u ve pl akalı so ğu t u cu l ar...................................................................

Şekil 7 .34 B o ru l u t ipt eki bir ku l erde soğu t ma iş lemi..................................................225

Şekil 7 .35 Pl akalı t ipısıt ıcı veya soğu t u cu ..................................................................

Şekil 7 .36 B o ru l u t ip bir soğu t u cu nu n el emanl arı .......................................................226


32/636

x x x

Şekil 7 .37 Pl akalı t ipısı değ işt i ri ci ..............................................................................227

Bölüm 8

Şeki l 8.1 Sü l ü s (sü rgü l ü )v al f....................................................

Şekil 8.2 Sü l ü s val fin kesit gö rü nü mü ve el emanl arı ...................................................239

Şekil 8.3 Sü l ü s val f ve el emanl arı ...............................................................................240

Şekil 8.4 G l o b val fin iç ve dış gö rü nü şü ......................................................................241

Şekil 8.5 D ü z diskl i bir gl o b val f ve el emanl arı ..........................................................241

Şeki l 8.6 Ko nik diskl i v e dü z diskl i bir gl o b val f...................

Şekil 8.7 E l ku mandalı geri dö ndü rmez v al f...............................................................

Şeki l 8.8 Ç al para v al f...............................................................................................

Şeki l 8.9Pist o nl u geri dö ndü rmez v al f............................................

Şekil 8.1 0 Geri dö ndü rmez val fl erden akışkan geçiş i..................................................244

Şekil 8.1 1 Pist o nl u ,kü resel ve kl apel i geri dö ndü rmez v l

Şekil 8.1 2 E l ku mandasız geri dö ndü rmez v al f...........................................................

Şekil 8.1 3 F arklı mo del l erde sel eno i d v al fl er............................................

Şekil 8.1 4 Sel eno id val fin çalı

şması ............................................................................246

Şekil 8.1 5 Sel eno id val f el emanl arı .............................................................................246

Şekil 8.1 6 F l enç bağ lant ı l ı kü resel val f ve el emanl arı .................................................247

Şekil 8.1 7 Uzakt an ku mandalı kü resel v al f.................................................................27

Şekil 8.1 8 Kel ebek val fl erin iç gö rü nü şü ve el emanl arı ..............................................248

Şeki l 8.1 9Pnö mat ik ko nt ro l l ü kel ebek val fl er............

Şekil 8.20 D ü z ve çıkınt ı l ı t i pt e o l an di y afram v al fl er...............................

Şekil 8.21 Kö

şel i v al f..................................................................................................250

Şekil 8.22İğne v al f......................................................................................................251

Şekil 8.23 Pl u g val f ve el emanl arı ...............................................................................251

Şekil 8.24 D iş li ve flenç bağ lant ı l ı iki ve ü ç y ö nl ü pl u g val fl er.............

Şeki l 8.25 Pi st o nl u v al f...............................................................................

Şekil 8.26 Pist o nl u val f ve el emanl arı .........................................................................253

Şekil 8.27 Kazanl arda ku l l anı lan emniyet valfleri.......................................................254

Şekil 8.28 E mniyet val finin çalışması .........................................................................254

gemi mühendisleri İçin pompa uygulamaları

Documents