G D01/2014

Marta Gessler opowiada o godzie i nasyceniu

oraz zdjciach, na ktre trzeba patrze.

KAWA

Jeste godna?Prowadzc knajp, trudno by godn. Ale jestem god-

na kreacji, dozna, inspiracji. Nieustannie si rozgldam, chon, zapamituj. W tym kontekcie nigdy nie przesta-

j by godna. Czym jest dzi gd?

To okropne uczucie. Okropne jest to, e wci miliony lu-dzi cierpi gd. Ja czy ty, mamy to szczcie, e prawdziwy

gd nas nie dotyczy. Zapomnielimy ju, co to tak naprawd znaczy by godnym. Sam gd jest dla nas czym obcym, nie-

prawdziwym. Musimy si postara, eby go poczu. Sztucznie go wywoa, np. narzucajc reim w postaci diety. Na co dzie

mamy wrcz nieograniczony dostp do poywienia, a popular-no kulinarnych tematw sprawia, e cay czas mwimy o go-

towaniu i jedzeniu, czytamy blogi kulinarne, przegldamy pisma gastronomiczne, kolekcjonujemy ksiki kucharskie. Non stop

o tym mylimy.Czym zaspokajasz gd?

Kiedy jestem godna, jem to, co mam pod rk. Lubi rozmowy w podry i praktycznie zawsze padajce pytanie: co by zjad?

Wtedy okazuje si, e kady ma swj idealny sposb na zaspoko-jenie godu.

Kiedy mylisz o niezaspokojonym godzie, co pojawia si przed twoimi oczami?Kawa chleba. Na pewno nie suto zastawiony st.

Czym dla ciebie jest nasycenie?Peny brzuch. Ale nadmiar jedzenia kojarzy mi si z rozpust, niepano-

waniem nad sob. Z drugiej strony, nasycenie to dla mnie take fajne, przeyte w peni ycie, ktre pozwala odej w peni pogodzonym.

Czym by nie zaspokoia godu?Cytryn. Mam problem ze smakiem kwanym i gorzkim.

Czy swoje stylizacje celowo tworzysz tak, eby patrzcy na nie ludzie stawali si godni?Moje zdjcia to dla mnie pocztek dialogu. Mylc o kolejnym kadrze, chc

rozpocz rozmow o jedzeniu. Zawsze chodzio mi moe to jakie ide-alistyczne zaoenie o zajrzenie do rodka potrawy, o rozebranie jej, wy-

woanie efektu zdziwienia, e co tak wyglda. Efektu, ktry osiga pisarz za pomoc sw. Chc dogbnie pozna struktur, faktur, chc przyjrze si

z bliska kolorom. Moje stylizacje te ewoluuj. Kiedy tworzone przeze mnie talerze byy maksymalnie proste, wrcz symboliczne, a teraz komponuj je

z wikszym rozmachem. Jednak niezalenie od tego, jak aktualnie stylistyk stosuj, zawsze wiem, co chc przekaza konkretnym kadrem.

Rozmawiaa Katarzyna Grabowska

GAZETA O YWNOCI I KULTURZE

NA POCZTKU BY... ST s. 2

MAJA OSTASZEWSKA W KUCHNI Z MART GESSLER s. 6

JEMDEM s. 15

2. TARGI KSIKI KULINARNEJ

EDUKUJEMY

s. 7-10

CHLEBA

2 1/2014

ST jest najwa-niejszym przedmio-tem w ogle. Bez stou nie ma domu, nie ma posiku. St to emocje, atmosfera, plotki, pacz. Lubi to obserwowa i mie na to wpyw.

1/2014 3

Conran ShopOdwiedzam wszystkie sklepy Conran, ktre spoty-

kam na swojej drodze. Jestem w stanie spdzi w nich naprawd wiele godzin. Ale rwnie silnie fascynuje mnie posta zaoyciela tego imperium sir Teren-cea Orbyego Conrana. To on stworzy mark Habi-

tat, otworzy wiele restauracji i napisa ponad 50 ksi-ek o designie, ktre sprzeday si w 25 milionach

egzemplarzy.

www.conranshop.co.uk

LONDYNMint shop

Londyn to moje miasto. Odwiedzam je regularnie, pielgrzymujc od jednego ulubionego miejsca do ko-lejnego. Patrz, dotykam, chon eby starczyo na

te kilka miesicy, zanim znowu si tu pojawi. Taki mj rytua. Pierwsze kroki zawsze kieruj do Mint. Maj tam naprawd fajne przedmioty nic wicej

nie trzeba mwi.

www.mintshop.co.uk

OttoleghiLokale stworzone przez Ottoleghiego to dzi mekka

wszystkich, ktrzy interesuj si kuchni i lubi dobrze zje. Ja pierwszy raz byam w jego knajpie 15 lat temu. Zawsze chodz tam dwa razy najpierw na niadanie, a potem na lunch. Kada pora w kadej restauracji jest

inna. Lubi to obserwowa.

www.ottolenghi.co.uk

WAGAMAMAMoje mylenie o jedzeniu zawsze kryo wok znalezienia rodka (esencji). Jak to jest? Co jest nam potrzebne? Dlacze-go? Jak si czuj, kiedy jem? Po co jem? Te pytania stawiaam sobie za wczenie. Nie byam gotowa na odpowiedzi dotycz-ce wartoci. Sensu jedzenia. Trzeba si byo nasyci, eby mc dokona selekcji. Zrozumie, co lubi mj rodek. Dotrze do

esencji ... Ale pocztek! A mia by news.

Musiaam tak zacz. Bo... bd pisa o niezwykle ciekawym miejscu. WAGAMAMA! Wagamama to noodles bar, o kt-rym dowiedziaam si od znajomej z Londynu. Marta, musisz tam by, polubisz to od razu. Pozytywne jedzenie, energetycz-ne napoje super due michy i paeczki. Najbliej miaam na Wigmore Street. To maa uliczka na tyach Selfridges. Po dro-dze minam ciekaw galeri sztuki wspczesnej. Po prawej stronie, troch dalej zobaczyam szyld umieszczony piono-

wo: WAGAMAMA. Due okna od ulicy. Zajrzaam do rodka. Proste dugie stoy z jasnej sklejki. awy do siedzenia. Pro-

stoktna sala. Za szyb pracuj kucharze. Rzeczywicie due misy. Czowiek je obok czowieka.

wietlica? Lunch! Londyczycy jedz obiadek. Stanam w kolejce, eby tam by. Udao si. Kapitalnie! Siedz na aw-ce obok innych. Nikogo nie znam, ale znamy si wszyscy. Bo tu jestemy. Bezosobowo zintegrowani nad mis zupy penej

makaronu.Pierwszy bar zosta otwarty w 1992 roku niedaleko British Museum w centrum Londynu. Potem powstay nastpne. Dzi jest ju siedem w Londynie. Po jednym w Mancheste-

rze, Dublinie i Amsterdamie. Teraz to ju sie nowoczesnych noodle-barw wzorowanych na tradycyjnych i popularnych w Japonii od 200 lat ramen-shops. Interesujca jest filozo-

fia, ktra towarzyszy temu przedsiwziciu. Po pierwsze: po-zytywne jedzenie wyzwala pozytywne mylenie; po drugie: mdre odywianie to otwarte usta i otwarty umys; po trze-

cie: zdrowe jedzenie to czyste, wiee produkty przyrzdzane w taki sposb, eby t wieo zachowa. Niektrzy twier-dz, e zjawisko Wagamama jest przykadem alternatyw-

nego fast foodu. W tym miejscu si nie pali, nie robi rezerwa-cji. To jest miejsce dla wszystkich. Daj zje innym. Menu jest proste. Podstawa to cztery gatunki makaronu (ramen, udon, soba, somen) podawane w zupie z rnymi dodatkami. Maka-ron i ry to baza potraw z misem i rybami. Wszystkie dania to dania gwne. Nie ma tu przeksek ani deserw. Jest pena

misa. Pachnca imbirem, czosnkiem, curry, chili. Ciekawe jest, e siedzc na sali, widzimy kucha-rzy przygotowujcych potrawy dla nas. Kelnerzy posuguj si elektronicznym notesem, dlatego zamwienie przekazy-

wane jest natychmiast do kuchni. Tu nie czekamy.Co jadam? Duo! Musiaam prbowa. Zaczam od energe-tycznego picia. To by mix soku marchewkowego, ogrkowe-

go, pomidorowego, pomaraczowego i jabkowego. Potem mojashi soba warzywna zupa z biaym grochem, grzybami, fasolk, czosnkiem, porem, cukini i tofu. Potem Cha han ry z jajkiem, krewetkami, grochem, kukury-dz, grzybami, cebulk. Potem yaki soba grube kluski

z jajkiem, krewetkami, zielonym pieprzem, fasolk szparago-w, kurczakiem, szalotkami i czerwonym imbirem. Przez cay

czas popijaam zielon herbat. I byo mi bardzo dobrze. www.wagamama.com

TEKST UKAZA SI W WO W DNIU 8 WRZENIA 2001 I ZOSTA PRZEDRUKOWANY DZIKI UPRZEJMOCI AGORY.

4 1/2014

1.To bya kolacja w Qchni Artystycz-nej trzy dania, kelnerzy i gocie. Ale w kompletnych ciemnociach. Na gowach obsugi noktowizory. Cho oczy mam otwarte, przede mn cakowita czer. Musz prze-prowadzi ludzi przez jedzenie do-tykiem, zaczynajc ju od posadze-nia ich przy stole. Wszystko musi zosta dokadnie obmylone, cay zegar poruszania si po talerzu. Wy-su praw rk do przodu, przesu j pi centymetrw. Zap za wide-lec. Sprbuj poczu ksztat tego, co na talerzu. Wbij widelec. Szukaj ust. Co czujesz? Wyczuwasz mik-k kostk obtoczon czym mala-no-chrupicym, cho smakuje jak klasyczny kotlet, moe to orzechy albo ser. Informacja o tym, co jemy, wpywa na to, co czujemy? Zostaj ci tylko cztery zmysy: smak, such, wch, dotyk. To jest niezwyke zaplanowa menu, wiedzc, e gocie nie bd mogli je oczami.

W momencie kiedy stajesz si fe-lietonist kulinarnym, sytuacja jest podobna. Musisz przetumaczy swj wiat mylenia i jedzenia na tekst, ktry pozbawiony jest zmy-sw. Jeste przewodnikiem: twoim zadaniem jest przeprowadzi czy-telnikw przez smak. Po pierwsze: nie widzisz ludzi, ich emocji, nie moesz z nimi polemizowa. Masz konkretny temat jedzenie nie-zbdne do ycia. Moesz i musisz analizowa kreatywno saat-ki jarzynowej czy wartoci odyw-cze schabowego. Moesz i musisz na ten temat pisa, ale i tak na samym kocu, po twoim tekcie, przepi-sie i zdjciu, kady odkryje co swo-jego. Piszc, wiesz, e bez dotyku, smaku i wchu, czasami zostaje tyl-ko bdzenie po ciemnym pokoju.

2.Cho jedzenie w ciemnociach sprawdza si jako atrakcja, jedno-razowe dowiadczenie pobudzaj-

ce nas do refleksji, w ostatecznoci si nie przyjo. Na co dzie chce-my czerpa z jedzenia wszystki-mi zmysami. Restauracja Dans le Noir w Londynie serwujca posiki w ciemnociach, powstaa w 2004 roku i wci dziaa, a media raz na jaki czas podchwytuj ten temat, opowiadajc o tym, e to nowy trend. Pudo. Jedzenie w ciemno-ciach nie stao si popularne. Ogra-niczanie zmysu wzroku okazao si tylko medialn ciekawostk. Ku-linarnym Disneylandem. A do Di-sneylandu przyjeda si zazwy-czaj raz. Trendw trzeba szuka nie w medialnych fajerwerkach, a zmie-niajcych si przyzwyczajeniach lu-dzi. Dzisiaj widzimy, e zmys wzro-ku wygrywa ze wszystkimi innymi. Nowe kulinarne czasopisma i tysi-ce blogw na odlego kilku klik-ni serwuj nam wystylizowane zdjcia jedzenia. Wzrok wzmaga apetyt doznajemy kulinarnej nadwzrocznoci, widzimy coraz wicej i chcemy dowiadcza coraz wicej. Czowiek AD 2013 nie po-

chania, chce prbowa. Jest cieka-wy nie tylko smaku, ale te miej-sca pochodzenia. Nowy czowiek nie chce si najada. Widzi foto-grafie i fotografuje dlatego chce sprbowa jak najwicej. Std do-brym pomysem bdzie serwowanie mniejszych porcji tak by nie zje duo, ale wiadomie je. Finger food z przekski moe zmieni si w danie gwne. Tost z mango, kra-bami i sosem wasabi. Tarty ze szpi-nakiem i gorgonzol. Terina z kur-czaka z pistacjami.

3.wiadomo to dla mnie sowo cen-trum. Gocie polskich restauracji wiedz coraz wicej, maj potrze-b edukacji i testowania. Poruszaj si po wiecie z przewodnikiem Mi-chelina lub przemierzaj Tajlandi z plecakiem na plecach, prbujc ulicznego jedzenia. Dla restaurato-ra to wyzwanie. Jak na nie zareagu-je? Czy moe ukry swoje tajemni-

ce, jeli znaczna cz kulinarnej wiedzy staje si dostpna dla ka-dego? Kierunek jest inny. Restaura-cje powinny sta si miejscem dzie-lenia si dowiadczeniami. Dlatego w trakcie kolacji z Food Designem, ktr ostatnio organizowaam, kady z goci wyszed z przepi-sem zapisanym na talerzu. Zada-no mi wtedy pytanie, czy nie boj si rozdawa przepisw. A ja chcia-abym i w tym pomyle dalej. Do restauratorw naley inicjatywa s jak naukowcy, ktrzy prezen-tuj badania studentom. Lub jak artyci, ktrzy pokazuj wzorcowe dania, ktrymi publiczno moe si inspirowa. Gocie musz by zaskakiwani, ale powinni wiedzie i widzie. Restauratorzy nie musz mie nic do ukrycia. Tym bardziej, e kady z nas jest restauratorem w swoim domu. Koniec z ciemno-ciami. Pstryk. Czas wczy pene wiato.

PSTRYKTEKST POCHODZI Z ROKU 2013 I ZOSTA PRZEDRUKOWANY DZIKI UPRZEJMOCI MAGAZYNU F5.

MARTA GESSLER

QCHENNY

1/2014 5

WZORY

SMAKUPrzeksztacaj kwadratowe ptno w mylach, a stanie si

koliste, czytam cytat z Yoko Ono na cianie restauracji Qchnia Artystyczna, ktrej wacicielk jest Marta Gessler, znana

restauratorka i designerka, autorka ksiek kulinarnych. Z sufitu zwisaj pachty pokryte geometrycznym wzorem. Na stoach w zwykych soikach biae godziki. Dominuje szaro i biel.

Styl Marty Gessler jest wyrazisty i konsekwentny, przywodzi na myl stan rwnowagi zen. Ona pierwsza zerwaa w Warszawie z tradycyjnym myleniem o go-towaniu. Qchnia nie przypadkiem ssiaduje z Centrum Sztuki Wsp-czesnej Zamek Ujazdowski. Gdy powstawaa dwadziecia lat temu, bya w awangardzie. Bu-dziam zdziwienie, dlaczego u mnie pije si sok w wazonie z rurk albo czemu kade krzeso jest inne. Po-dobnie byo z pknitymi na p ta-lerzami. Specjalnie zamwiam ta-kie w pracowniach ASP, by mc podawa na nich ledzia i ziem-niaczki osobno i zaprosi goci re-stauracji do interakcji.

Do dzi znakiem rozpoznawczym Qchni jest zabawa form. Gdy uka-da dekoracje na stole, instynktow-nie rozdziela po jednej stronie jeden kolor kwiatw, po drugiej drugi. Nie lubi ich miesza (podobnie jest w jej kwiaciarni Warsztat Woni). Jak dzi o tym myl, widz sytu-acje z dziecistwa, ktre mogy by zapowiedzi mojej pniejszej dro-gi mwi Marta Gessler. Jako maa dziewczynka cigle przeme-blowywaam swj pokj, wiecznie co przestawiaam. Bawic si, two-rzyam przerne aranacje prze-strzeni.

Ukadaa wzory ze znalezionych pa-tyczkw, kwiatuszkw. Pamita, e kiedy w niedziel babcia robia ma-karon do rosou, dugie esy floresy z ciasta ldoway na obrusie, two-rzyy wspaniae wzory. Patrzya za-fascynowana. Obrazy zawsze robiy na niej najwiksze wraenie. I ksi-ki. Nie rozstawaam si z nimi podkrela.

Ale gdyby kto jej wtedy powie-dzia, e bdzie pisa o jedzeniu, nie uwierzyaby. A moe tak napraw-d pisz o uczuciach? zastanawia si. Dla mnie gotowanie jest for-m wyraania emocji, daje poczu-cie bliskoci, bezpieczestwa. Mam w gowie takie wspomnienie: Rodzi-ce w kuchni. Zajci sob i gotowa-niem, bo bardzo lubili to robi. I ja malutka, pulchna Martusia szukaj-ca dostpu do nich.

W liceum wystpowaa w szkolnym

na. S cechy charakteru, ktre nas ksztatuj, daj poczucie siy, czy nawet wadzy, ale z drugiej strony te ograniczaj zauwaa. Moe gdy opuci mnie ten przymus sta-wiania na swoim, udowadniania, e mj smak jest najlepszy, moje roz-wizanie najtrafniejsze, stan przed wsppracownikami i powiem: Nie wiem. A co wy mylicie?. Ucz si sucha innych. Ufa, e potrafi. Moe to psychologiczny klucz do rozwizania problemw z tyciem, ktre mam od dawna? Jedzenie sta-o si moim bogosawiestwem, bo pozwala mi realizowa si i zara-bia na utrzymanie. A take prze-klestwem, bo wci walcz z wag. I cho mam ogromn wiadomo tego, co jem, chudnicie przychodzi mi z wielkim trudem. Rano ogl-dam wiadomoci w TVN24 i od-ruchowo przeskakuj na kana ku-linarny. W tym czasie robi sobie niadanie i mam ten sam dylemat, co zawsze: je czy nie je.

Potem jedzie do pracy. W restau-racyjnej kuchni zaglda do garn-kw i zaczyna si rytua prbo-wania wszystkiego. Znajomy dietetyk poradzi mi, ebym wy-pluwaa prbki, tak jak to robi ko-neserzy win, ale ja czuj, e byoby w tym co nieuczciwego opowia-da. Karmi innych, pisz o jedze-niu, musz wiedzie, jak to smakuje. Jedzenie to moja sia i sabo zara-zem. Rzuci je to jakby przesta si mia, oddycha, y. Wci prbu-j odnale rwnowag.

A ta kojarzy si jej z ulubionym sza-rym kolorem, bo to harmonijne po-czenie czerni z biel, ying i yang. Tak si zazwyczaj ubiera. Kiedy ostatnio kupia rowy szalik, na trzeci dzie wrcia do sklepu i wy-mienia go na szary. Czasem wyda-je si sobie taka uporzdkowana, e a nudna i zastanawia si: Gdy-bym miaa przed mierci wybra jedn rzecz, ktr chciaabym zro-bi, to chciaabym by niegrzecz-na. Mogabym jeszcze wsi do balonu i unie si wysoko w powie-trze. A potem spojrze na wszyst-ko z gry i troch sobie odpuci. Takiej lekkoci dowiadczam, nur-kujc w morzu. Stan, gdy nie czuj adnego ciaru, przyprawia mnie o eufori.

TEKST UKAZA SI W MIESICZNIKU PANI W MARCU 2013 R. I ZOSTA PRZEDRUKOWANY DZIKI UPRZEJMOCI WYDAWNICTWA BAUER.

teatrze. Chciaa by aktork jak Me-ryl Streep. Zdawaa do szkoy te-atralnej w Warszawie, ale porzucia te plany na rzecz swojej drugiej mi-oci kuchni.

Pewnie nigdy nie dowiedziaaby si, ile potrafi, gdyby nie yciowe zawi-

rowania. Otwierajc niestandardo-w restauracj, podja due ryzyko. Musiaa mie wizj i si, by j urze-czywistni. Wiele razy powtarza-a sobie: musz, musz, musz. Po-znaa granice swojej determinacji. Bywao, e koczya prac o czwar-tej w nocy i jeszcze przed wyj-

ciem chwytaa za pdzel, eby co przemalowa, zmieni na nastp-ny dzie. Gdy robiam przyjcie, wymylaam menu, scenografi, ze-sp sta pod cian, a ja sama prze-stawiaam stoy. Zawsze wiedziaam najlepiej, jak ma by wspomina. Byam rygorystyczna i perfekcyj-

MAGDALENA ROZMARYNOWSKA

6 1/2014

Byam w trakcie rozmowy z dwoma biznesmenami o ko-lejnej imprezie firmowej w Qchni Artystycznej, mo-jej restauracji w Zamku Ujaz-dowskim, kiedy przyszed SMS. Musiaam odebra. Czekaam na od-powied od Mai Ostaszewskiej, czy uda si nam pogada o jej gotowa-niu. Nie wytrzymaam i krzyknam: abcia si zgodzia. Panowie w lot zrozumieli, e chodzi o posta Beat-ki, ktr Maja gra w Przepisie na y-cie. Znakomita rola przyznali, spogldajc na siebie porozumiewaw-czo. Bo taka prawdziwa, yciowa. A ja od razu pomylaam: Ciekawe, jakie maj ony?

W serialu Maja Ostaszewska nie go-tuje. Gdyby rola pozwolia, mogaby przy tak duej ogldalnoci zachci do wegetarianizmu swojego pry-watnego przepisu na ycie. Dekla-ruje, e kuchnia bezmisna to jedna z najcenniejszych rzeczy, jak prze-kazali jej rodzice. Wedug niej to spo-sb jedzenia, ktry ksztatuje wia-domo, zmusza do refleksji, czego uywamy w kuchni, jak traktujemy zwierzta. Rozwija wraliwo na wane kwestie. Dlatego pewnie w tej sprawie nigdy nie sprzeciwiaa si rodzicom.

Jest wegetariank od urodzenia. W dziecistwie nie wyobraaa sobie, e mona je miso. To byo abstrak-cyjne, a nawet obrzydliwe. Wspomi-

na film dokumentalny o rzeni, ktry zobaczya u koleanki, kiedy miaa 12 lat. Utwierdzi j w przekonaniu, e droga, na ktr zdecydowali si wpro-wadzi j rodzice, jest suszna.

Ludzie myl, e wegetarianizm jest skomplikowany, a przygotowanie potraw pracochonne, a to niepraw-da. U mnie w domu dania byy przy-gotowywane bez nacisku, e to jest jaka specjalna dieta mwi Maja. To nie jest dieta, tylko przyrzdzanie tego, co si lubi je.

Maja nie zna smaku salami, krakow-skiej, schabowego, gobkw z wie-przowin, pieczonej szynki, urku z bia kiebas, kaszanki. Nie ja-dam tego nigdy. Nigdy! mwi, miejc si, a ja jeszcze raz z niedo-wierzaniem pytam: Nigdy?

Byy dwa wyjtki. Gdy bya dziec-kiem, babcia namwia j raz na spr-bowanie ryby, kurczaka i parwek. A gdy bya dorosa, wrcia do ryb, na krtko. Do ryb, bo czua, e tego potrzebuje. Najwaniejsze to sucha potrzeb swojego organizmu.

W lodwce Mai nie ma misa, bo sam jego zapach j odpycha. Chocia jej yciowy partner nie jest zdeklaro-wanym wegetarianinem, dzieci po-stanowili wychowywa warzywnie, wczajc do ich menu jedynie ryby.

Wegetarianie, dla ktrych ten spo-sb odywiania by wiadomym wy-borem, mwi, e miso uzalenia i e potrzeba czasu, eby mc si

z niego wyleczy. Taki odwyk, ktry pozwoli zapomnie dotd dobrze ko-jarzony zapach gotujcego si rosou. Jej byo atwiej, bo nigdy tej woni nie znaa. Kiedy nie jesz misa, to jego zapach i smak po prostu przeszkadza-j, natychmiast s wyczuwalne. Je-dzc zup w restauracji, od razu roz-poznam, kiedy jestem oszukiwana ostrzega Maja.

Ostaszewska wsppracuje od dzie-siciu lat z fundacj Viva Akcja dla zwierzt. Angauje si w kampanie, ktre nie strasz, nie wywouj pre-sji, tylko wskazuj, podpowiadaj. Bo tylko w taki sposb moesz wybra swoj drog. Z pasj popiera ostat-ni akcj fundacji w ramach tygo-dnia wegetarianizmu Zosta wege na 30 dni. Organizatorzy akcji za-chcaj: zobacz, jak bdziesz si czu i wtedy zdecydujesz, czy nadal b-dziesz chcia je miso. Mona to ro-bi stopniowo, wany jest kady ruch w kierunku wiadomego konsump-cjonizmu.

Powinnimy wicej wiedzie na temat chowu przemysowego zwie-rzt mwi Ostaszewska. Ta wia-domo jest ju krokiem w kierunku poprawy sytuacji praw i poszanowa-nia ich ycia. Maja z zaangaowa-niem broni akcji, ktre maj za zada-nie oszczdzi zwierztom cierpienia i blu. Rbmy tyle, na ile nas sta przekonuje. A kiedy trzeba, walcz-my. Ona walczy w sprawie akcji prze-

ciwko ubojowi koni i nieludzkim warunkom ich transportu. Ko nie powinien by zwierzciem rzenym, a towarzyszcym, jak pies, czy kot. Na szczcie w Polsce ko ma hi-storyczn obecno w naszym yciu i nie kojarzy si z gulaszem.

Jestem szczciar, e siedzc na ta-rasie i popijajc herbat jaminow, rozmawiam z aktork, o ktrej zdj-cia na okadk bij si najwaniejsze magazyny. O co mog j jeszcze spy-ta, eby mj wywiad by wyjtkowy? Nie o ycie prywatne, nie o filmy. Dla nas obu nie ma nic przyjemniejszego ni przyrzdzanie prostych da opar-tych na warzywach. Bdziemy zatem gotowa!

Niewiele osb pamita, e restau-racja, ktr stworzyam ponad 20 lat temu bya pierwsz w Polsce wegeta-riask knajp. Wwczas wszyscy pu-kali si w czoo, na co si porywam. Ale czuam, e to musi chwyci. I tak si stao. Tam przychodzia moda aktorka, Maja Ostaszewska, ze zna-jomymi na szpinak z serem wasnej roboty, czyli wariacje na temat hin-duskiej potrawy palak paneer z kumi-nem i chili. Na zup z czerwonej so-czewicy z pomidorami i wieym oregano. By tzw. teatr saatkowy saaty powstaway na oczach goci na ich zamwienie. Przyjedali do mnie pionierzy gospodarstw ekolo-gicznych z warzywami, jajkami. Mi-dzy innymi synny Szwajcar, Peter,

z wypiekanym przez siebie chlebem z Grzybowa.

Przypominamy sobie obie te czasy i porwnujemy. W Polsce obecnie jest okoo 2 miliony wegetarian. Wynik jest ju zauwaalny. W supermarke-tach pojawiaj si stoiska ekologicz-ne, s sklepy ze zdrow ywnoci. Maja wspomina swojego ojca, muzy-ka z grupy Ossian, ktry z zagranicz-nych tras koncertowych przywozi produkty sojowe. Pani z filmowego cateringu, ktra przygotowywaa dla niej wycznie naleniki z serem, bo mylaa, e wegetarianie jedz tylko biay ser. Teraz w ekipie filmowej jest ju wicej jaroszy, w bufecie musi by nowoczesny wybr da.

Maja uwija si w kuchni, gotuje szybko, bo ma duo zaj. Dania nie s przekombinowane. Jedzenie przy-rzdza gwnie z myl o dzieciach. Franek ma prawie 5 lat, a Janinka pra-wie 2. Gotuj to, co dzieci bd chciay je deklaruje Maja. Uwiel-biaj zup z cukinii, szpinak, razowy makaron z pomidorami, zajadaj ka-napki z kozim serem, powida more-lowe, ziemniaki z koperkiem i mar-chewk. Syn wcina saatki z rukol, podpraonym sonecznikiem lub se-zamem, parmezanem i oliw. Nie musz je codziennie soi. I tak wiet-nie, e jedz warzywa. Wielu rodzi-cw si z tym mczy mieje si Maja.

Nie zna smaku salami, suchej krakowskiej, schabowego, urku z bia kiebas.

Nie jadam tego nigdy! deklaruje Maja Ostaszewska,

aktorka i wegetarianka.

TEKST POCHODZI Z CZERWCA 2012 ROKU I ZOSTA PRZEDRUKOWANY DZIKI UPRZEJMOCI MAGAZYNU WYSOKIE OBCASY EXTRA.

MAJA!MARTA GESSLER

(V)

1/2014 7

GO

TOW

AN

IE

POD

RE

SZ

TUKA

2527 lipca 2014

Tysice ksiek, dziesitki autorw, spotkania, w

ykady, warsztaty, akcje...

2. TARGI KSIKI KULINARNEJ

EDUKUJEMY

8 1/2014

PROGRAM 2. TARGW KSIKI KULINARNEJPITEK, 25 LIPCA10.00 20.00 Kulinarny ogrd na dziedzicu Centrum Sztuki Wspczesnej Zamek Ujazdowski projekt stworzony przez Mart Gessler i Szkk Drzew i Krzeww Ozdobnych Grbczewscy 10.00 20.00 Wystawa starych makatek kuchennych stworzona przez Regionalne Centrum Rozwoju Kultury i Turystyki z/s w Dziaoszynie Qchnia Artystyczna 10.00 20.00 Czytelnia czasopism i strefa relaksu dziedziniec restauracji Qchnia Artystyczna 16.00 Spotkanie z redakcj magazynu Specjalno Zakadu o trudach tworzenia magazynu kulinarnego i tajemnicach kuchni wschodniej Polski poczone z degustacj smakoykw podlaskich 17.00 Jak smakuje literatura i jak o jedzeniu pisz literaci spotkanie z udziaem Cezarego Polaka, Pawa Bravo i Bogusawa Deptuy 19.00 Debata Czy ksiki kulinarne maj sens, w ktrej wezm udzia prof. Jarosaw Dumanowski, popularyzator wiedzy o dawnej kuchni, Joanna Mroczkowska, antropoloka jedzenia, Grzegorz Trubiowicz, pomysodawca i jeden z autorw aplikacji i serwisu Cooklet oraz dr Albert Hupa, prezes IRCenter, ktre przeprowadzio badanie Polska Kulinarnie 2014

SOBOTA, 26 LIPCA 10.00 17.00 Loppis wymiennik naczy kuchennych organizowany przez Magazyn USTA 10.00 20.00 Wymiennik magazynu Kuchnia. Cz 1. wymie swoje przetwory na ksiki kucharskie 10.00 20.00 Kulinarny ogrd i wystawa porcelany Marka Cecuy 10.00 20.00 Wystawa starych makatek kuchennych Qchnia Artystyczna 10.00 20.00 Czytelnia czasopism i strefa relaksu dziedziniec restauracji 11.00 Atrakcje kulinarne Nowej Zelandii, Ilona Zdziech, Pacific Kai 12.00 Kuchnia azjatycka dla pocztkujcych i zaawansowanych, Magdalena Tomaszewska-Bolaek, wydawnictwo Hanami 13.00 Wydawnictwo Burda zaprasza na spotkanie z Magorzat Puzio, autork ksiki O kuchni bez chemii

13.00 Spotkanie z kuchni Indonezji. Prowadzenie: Sahnil Farobiansyah, chef restauracji InAsia, Sheraton Zielony Jazdw

14.00 Poznawanie przez smakowanie o poznawaniu innych kultur przez kuchni rozmawiaj: Maciej A. Brzozowski (autor ksiki Wosi. ycie to teatr), Juliusz Podolski (blog Smaczny turysta) oraz Joanna Szyndler (redaktor naczelna miesicznika Podre) 15.30 O jabkach spotkanie z Eliz Mrawsk 16.00 te, somiane i gotowane o nieznanych winach opowie Stowarzyszenie Sens Wina Zielony Jazdw 17.00 Wykad Marka Cecuy 18.30 Panel Koniec jzyka za przewodnika z udziaem Agaty Godlewskiej (Food Service), Moniki Brzywczy (magazyn USTA)oraz Natalii Sitarskiej i ukasza Smoliskiego (Tasteaway) 19.15 Spotkanie z kuchni portugalsk, prowadzenie Janusz Andrasz, Luzomania

NIEDZIELA, 27 LIPCA 10.00 20.00 Wymiennik magazynu Kuchnia. Cz 2. degustacja przetworw zebranych podczas wymiany 10.00 20.00 Kulinarny ogrd i wystawa porcelany Marka Cecuy 10.00 20.00 Wystawa starych makatek kuchennych Qchnia Artystyczna 10.00 20.00 Czytelnia czasopism i strefa relaksu dziedziniec restauracji Qchnia Artystyczna 10.00 20.00 Stragan speed dating z designem 11.00 Wydawnictwo Pascal zaprasza na spotkanie z Magorzat Kalemb Drd, autork ksiki Pyszne chwasty 12.00 Wydawnictwo Czarne zaprasza na spotkanie z Ann Wodarczyk, autork ksiki Zapach truskawek. Rodzinne opowieci oraz bloga Strawberries from Poland. Prowadzenie: Daria Pawlewska, wydawczyni magazynu Kukbuk 13.00 Panel Czy gotowania mona nauczy si z ksiek kulinarnych z udziaem Piotra Adamczewskiego, Pawa Lorocha, Magosi Minty oraz Laury Oski z ksigarni Books for Cooks 14.30 Muzeum Paac w Wilanowie zaprasza na spotkanie z Maciejem Nowickim, ktry opowie, jak wyglda praca ze starymi recepturami 15.00 Panel Jak zosta chefem o kulinarnej edukacji porozmawiaj m.in. Marta Gessler, Agata Wojda i Marcin Piotrowski 17.00 Qchnia Artystyczna i ksigarnia Ppek Sztuki zapraszaj na book swapping

Przez cae Targi Ksiki Kulinarnej w Qchni Artystycznejmona bdzie oglda wystaw starych makatek kuchennych

zebranych przez Orodek Kultury w Dziaoszynie, zwiedza ogrd kulinarny, korzysta z czytelni czasopism nie tylko kulinarnych

oraz bra udzia w licznych konkursach organizowanychprzez wystawcw.

2. TARGI KSIKI KULINARNEJ

EDUKUJEMY

Targi Ksiki Kulinarnej s organizowane przez Mart Gessler, wacicielk restauracji Qchnia Artystyczna od 2013 roku. To jedyne

w Warszawie wydarzenie czce ksiki i gotowanie. To okazja, by uzupeni swoj

kuchenn biblioteczk, korzystajc z oferty polskich wydawcw, ksigar i antykwariatw,

oraz by spotka si z niesamowitymi osobowociami: szefami kuchni, autorami

ksiek, badaczami, krytykami kulinarnymi, blogerami i pasjonatami kuchni.

PRZESTRZETargi Ksiki Kulinarnej odbywaj si

w restauracji Qchnia Artystyczna, na dziedzicu Zamku Ujazdowskiego

oraz na terenie Zielonego Jazdowa.

KULINARNY OGRD Niezwyka przestrze na dziedzicu CSW

zaprojektowana przez Mart Gessler i stworzona dziki rolinom ze Szkoy Drzew

i Krzeww Ozdobnych Grbczewscy.

1/2014 9

WYDARZENIA

MAREK CECUA

Artysta ceramik i projektant, Ma-rek Cecua opowie gociom Targw Ksiki Kulinarnej o nowych kierun-kach w projektowaniu porcelany. Wedug designera funkcjonalno i spenianie najwyszych standar-dw oraz moliwo elastycznego aranowania codziennego posiku staa si tak samo wana, jak przy-jemno estetyczna. Wyrazem tego jest trend Mix&Match (mieszaj i cz) pozwalajcy na samodziel-ne komponowanie wieloelemento-wej zastawy z gotowych elementw, stopniowe rozbudowywanie kolek-cji i zmienianie jej wedug aktual-nych potrzeb czy nastroju.Sobota, 26 lipca, godz. 17.00

WYDARZENIA

WYSTAWA PORCELANY

Wspczesna polska porcelana, za-projektowana i zaaranowana we-dug trendu Mix&Match. Jej produ-centem s Polskie Fabryki Porcelany mielw i Chodzie S.A., a pro-jektantem i twrc instalacji Marek Cecua. Zdemokratyzowany st to cztery nowe kolekcje pozwalajce na du swobod i wasn inwencj w ich wykorzystaniu. Wystawie to-warzyszy bdzie niezwyky projekt Marty Gessler, do stworzenia ktre-go zostay wykorzystane porcelano-we odpadki, niedoskonae formy, nieudane projekty. 25-27 lipca, godz. 10.00-20.00

WYDARZENIA

PIKNE/KICZOWATE

Rozwieszane nad kuchni lub spi-arni, haftowane lub drukowane, przedstawiajce scenki z ycia co-dziennego, prezentujce sielskie krajobrazy. Wychowyway i morali-zoway. Przez nasze babcie trakto-wane niemal z nabonoci. Przez mamy czsto uznane za kicz i wsty-dliwie chowane. Makatki. Podczas Targw Ksiki Kulinar-nej odbdzie si wystawa makatek kuchennych. W jednej z sal restau-racji Qchnia Artystyczna mona obejrze kilkadziesit z prawie 120 makatek zebranych przez Regional-ne Centrum Rozwoju Kultury i Tu-rystyki z/s w Dziaoszynie. To nie-wtpliwie wyjtkowe wiadectwo minionej kultury oraz kuchennego designu. 25 27 lipca, 10.00 20.00

WYDARZENIA

SMAKI KUCHNI INDONEZYJSKIEJ

W ankiecie, przeprowadzonej wrd internautw w 2011 roku przez stacj CNN Travel, rendang zosta uznany za najsmaczniejsze danie na wiecie. Wszyscy, ktrzy odwiedz Targi Ksiki Kulinarnej bd mieli okazj nie tylko sprbo-wa tego dania, ale take nauczy si je przyrzdza. Przewodnikiem po kuchni Indonezji bdzie Sahnil Farobiansyah, Indonezyjczyk, kt-ry na co dzie pracuje w restauracji InAsia w warszawskim Sheratonie. Dowiadczenie zdobywa, pracujc jako szef kuchni na Bali, nastpnie w Brunei, gdzie gotowa midzy in-nymi dla Sutana; pniej na Ukra-inie i w kocu w Polsce, gdzie mia okazj gotowa dla samego prezy-denta Indonezji, Susilo Bambang Yudhoyono. Sahnil zaprezentuje take przygotowanie sate lilit ba-lijskich szaszykw rybnych z traw cytrynow oraz kolak pisang, napo-ju bananowego. Spotkanie jest orga-nizowane przez Stowarzyszenie Pol-sko-Indonezyjskie Sahabat.Sobota, 26 lipca, godz. 13.00

WYMIENNIK

MAGAZYN USTA: LOPPIS

Bylimy niedawno w Szwecji, gdzie zauroczy nas zwyczaj przydomo-wych wyprzeday, tak zwanych lop-pisw. Najczciej latem, cho nie tylko wtedy, mieszkacy w swo-ich garaach, stodoach wystawia-j wszystko to, co nie jest im ju potrzebne. Przede wszystkim na-czynia, garnki, ciereczki, mae i due sprzty AGD, narzdzia, za-bawki. Chcemy ten zwyczaj prze-nie na jeden dzie do Warszawy. W sobot, 26 lipca organizujemy Wymiennik Naczy Kuchennych.Przejrzyjcie swoje szafki. Jeli jakie talerze, kubki, sztuce, garnuszki, wazoniki czy inne kuchenne dobra nie s wam ju potrzebne przynie-cie je do stoiska UST. My dorzuci-my swoje. Kady, kto co odda, do-stanie kupon na pobranie rzeczy z wymiany.Organizator: Magazyn USTA Wsppraca: KAPRYSRzeczy, ktre zostan przekaemy do Fundacji Sue Ryder.Sobota, 26 lipca 10.00-17.00

WYMIENNIK

KSIKA ZA SOIK

Redakcja magazynu Kuchnia za-prasza na swoje stoisko przed re-sturacj Qchnia Artystyczna, na ktrym oprcz fantastycznych ksi-ek kulinarnych bdzie mona do-kona smacznej wymiany. W so-bot, 26 lipca wymieniamy ksiki na demy kady, kto przyniesie soiczek domowych przetworw, dostanie wybran przez siebie ksi-k. W niedziel, 27 lipca odbdzie si Wielki Test Przetworw. O go-dzinie 12 w samo poudnie re-dakcyjne jury z Tess Capponi-Bo-rawsk na czele wybierze najlepszy dem i ogosi zwycizc. Po zako-czeniu testu rozpocznie si wsplne wylizywanie soiczkw.Sobota, 26 lipca, godz. 10.00 20.00, niedziela, 27 lipca, godz. 12.00 wyonienie zwycizcy i degustacja

WYMIENNIK

BOOK SWAPPING

Targi Ksiki Kulinarnej wraz z ksigarni Ppek Sztuki zapra-szaj na klasyczn wymian ksi-ek. Book swapping to propozycja dla wszystkich, ktrzy ze znudze-niem patrz na swoj kuchenn bi-blioteczk oraz dla tych, ktrzy po-szukuj wydawniczych pereek. Co naley zrobi? Wybra te ksiki, z ktrych ju kady przepis wypr-bowalimy trzy razy, albo te, do kt-rych nie zajrzelimy od piciu lat, przynie je w niedziel 27 lipca o godz. 17.00 do restauracji Qchnia Artystyczna i wybra co dla siebie spord publikacji przyniesionych przez innych. Niedziela, 27 lipca, godz. 17.00

AKCJA/KONKURS

SELFIE Z KSIK KULINARN

W akcj towarzyszc Targom Ksiki Kulinarnej wczyo si setki osb. Dziki autoportretom z ulubionymi ksikami mamy oka-zj pozna kulinarno-ksikowe preferencje rzeszy jedzeniowych pasjonatw. Wszyscy si skaryli, e wybr jednej publikacji by pie-kielnie trudny, niektrzy nie zdo-ali zdecydowa si tylko na jed-n ksik i zafundowali nam cakiem pokany przegld swo-jego ksigozbioru. Akcja trwa do koca Targw Ksiki Kulinarnej. 50 najfajniejszych selfie nagrodzi-my kalendarzem 80 okazji stwo-rzonym przez Malwin Konopack. List zwycizcw ogosimy na Face-booku. Po odbir nagrd zaprasza-my w niedziel o godz. 18.00 na sto-isko informacyjne.Niedziela, 27 lipca, godz. 18.00

KONKURS

NARYSUJ SWJ ULUBIONY PRZEPIS

Lubisz gotowa, je i rysowa? Znasz przepis, ktry zasuguje na ilustracj? Ksigarnia Ppek Sztuki i Wydaw-nictwo Dwie Siostry zapraszaj do udziau w konkursie na ilustracj ku-linarn. Narysuj swj ulubiony prze-pis i przynie go do 23 lipca do ksi-garni w Zamku Ujazdowskim. Trzy najlepsze prace zostan nagrodzo-ne ksikami Agaty Krlak. Wszyst-kie rysunki bdzie mona oglda w trakcie trwania Targw Ksiki Kulinarnej w ksigarni Ppek Sztuki.Ppek Sztuki to ksigarnia i butik muzealny w CSW Zamek Ujazdow-ski, ktry, oprcz wyselekcjonowa-nych ksiek i magazynw, oferuje przedmioty zaprojektowane przez modych polskich designerw, ory-ginalne gadety warszawskie, wyro-by papiernicze i ekologiczne zabaw-ki dla dzieci. Podczas caych Targw Ksiki Ku-linarnej w Ppku Sztuki obowizu-je znika 15 % na ksiki kulinarne.

KONKURS

JAK WAM SI PODOBA

Wydawnictwo TMC i ksigarnia Jak Wam si podoba zaprasza do udzia-u w dwch konkursach.

1. Ile razy, ogldajc jak ksi-k kulinarn, mylelicie lepiej bym to pokaza? Teraz macie oka-zj! Konkurs na ex libris do ksi-ki kulinarnej bdzie trwa przez cae Targi i kady bdzie mg wzi w nim udzia. Wystarczy, e dostar-czy w jakiejkolwiek formie (wydruk, rysunek, zdjcie w telefonie, obrazek w tablecie) projekt ex librisu do wy-branej przez siebie ksiki kulinarnej. Najciekawszy projekt zostanie na-grodzony ksik What Katie Ate.

2. Konkurs dla wszystkich majcych w sobie yk designera (niezalenie od wieku) trzeba zaprojektowa mat na st. Chtni musz dostarczy w jakiejkolwiek formie projekt maty na st. Prace s przyjmowane na sto-isku TMC przez cae Targi. Pod koniec wydarzenia zostanie wybrany zwy-cizca, ktry otrzyma w nagrod ze-szyt mat wydawnictwa PEPIN PRESS.

ORGANIZATOR

www.targiksiazkikulinarnej.com

PARTNERZY

Pantone 424 CC 0 M 0 K 0 Y 55

PATRONI

WYSTAWCY

AKCJA/DESIGN

STRAGAN W niedziel, 27 lipca zapraszamy na specjalny stragan, na ktrym swo-je unikatowe kuchenne produk-ty zaprezentuj wyselekcjonowani przez Mart Gessler polscy projek-tanci. Nie bdzie to jednak zwyke stoisko, ale swoisty speed dating z designem kady z zaproszonych twrcw bdzie mia jedynie 90 mi-nut na zaprezentowanie swojej mar-ki, a klienci stan przed wyzwaniem podejmowania szybkich zakupo-wych decyzji. Na Straganie bdzie mona ku-pi produkty: Kalva, Czaszka, In-ynieria Designu, Tatemono, Kie-kowniki, KOSAK Modelarnia Ceramiczna, Malwiny Konopackiej, Agnieszki Bar.Niedziela, 27 lipca, godz. 10.00 20.00

CZASZKAProjekt dwch ilustratorek i pro-jektantek Ani Goszczyskiej i Joanny Jurczak. Ksztat filianek Czaszka nawizuje do czarki lub fi-lianki bez ucha. Jest niejedno-znaczny, przez co daje wiele mo-liwoci wykorzystania. Czaszka produkowana jest krtkimi seria-mi, a nadruki nanoszone s metod sitodruku. Do wykonania nadru-kw uywane jest prawdziwe zoto.

www.czaszka.net

KALVAMarka powoana do ycia z mio-ci do porcelany przez duet projek-tantw i grafikw, ktrzy poranek uwaaj za najwaniejsz por dnia, a niadanie celebruj z odpowied-nim namaszczeniem. KALVA po-wstaa, by nada takim momentom mi opraw. Perfekcyjni z natury, dbaj o jako i kady szczeg za-rwno swojej porcelany, jak i opa-kowa, w ktrych j sprzedaj.

www.kalva.pl

AGNIESZKA BARProjektantka z fokusem na szko. Pod swoj mark projektuje i wdra-a autorskie serie szka uytkowe-go, wykonuje przedmioty unikato-we oraz szko eksperymentalne. W projektach stawia na wygod i zabaw oraz aspekt poznawczy. Kady autorski przedmiot wytwa-rzany jest rcznie z dbaoci o naj-mniejszy detal.

www.AGNIESZKABAR.pl

KIEKOWNIKI Naczynia do domowej hodowli kiekw. Powstay z myl o upra-wianiu maego miejskiego ogrdka we wasnym mieszkaniu, o kadej porze roku. Specjalny ksztat kie-kownikw uatwia obsug, pozwa-la na tworzenie rnokolorowych zestaww. Naczynia sprawdzaj si do siewu nasion warzyw, saat, zi, rnych odmian fasoli, jak rwnie rzeuchy.

www.kielkowniki.pl

MALWINA KONOPACKA Ilustratorka, projektantka, autor-ka ilustrowanego kalendarza Po-nad 80 Okazji do witowania. Na Straganie bdzie mona kupi kilka stworzonych przez ni kuchennych akcesoriw, jak specjalna kuchenna cerata, podstawka pod ksik ku-charsk czy kulinarne ilustracje.

www.malwinakonopacka.com

TATEMONOWarszawska pracownia architekto-niczna Anny Kowalczyk i Justyny Szadkowskiej zajmujca si projek-towaniem obiektw uytecznoci publicznej, budynkw oraz wntrz, a take rzeczy codziennego uytku, ktrych zastosowanie zaley tylko i wycznie od uytkownika. Stwo-rzone przez Tatemono przedmio-ty mog suy jako deski do kro-jenia, talerze, tace albo po prostu dekoracje.

www.tatemono.pl

INYNIERIA DESIGNU Duet, ktry poczya pasja tworze-nia, zamiowanie do pikna i funk-cjonalnoci. Tworz rzeczy este-tyczne i funkcjonalne, czsto na indywidualne zamwienia. Na co dzie projektuj i wytwarza-j ceramik oraz owietlenie, ale projektuj te wntrza, elektryk, meble i dodatki. Na Straganie od-bdzie si premiera nowej serii na-czy i pojawi si wiele nowoci.

www.inzynieriadesignu.pl

MODELARNIA CERAMICZNA KOSAK

Studio projektowe i nowoczesny warsztat rzemielniczy nieustannie poszukujcy nowych ksztatw od-powiadajcych wspczesnym po-trzebom estetycznym i funkcjonal-nym. Porcelanowy zestaw do kawy i herbatyTomaszw w 2006 r. oraz porcelitowe urny na prochy Alpha, Beta, Gama, Modus w 2011 r. zdobyy gwne nagrody w kategorii produkt konkursu l-ska Rzecz, a czarka do kawy Su--min miaa premier podczas Istan-bul Design Week 2013. Kada czarka Su-min jest tworzo-na indywidualnie. Rcznie wyko-nywane matowe szlifowane relie-fy, pokrywajce nieregularn siatk powierzchnie naczy, sprawiaj, e powstajce zarysowania, wyszczer-bienia - skutki codziennego uytko-wania, staj si elementami wzbo-gacajcymi. W przypadku kolekcji Su-min czas jest sprzymierzecem w naturalnym procesie dekorowa-nia porcelany.

www.ceramikakosak.pl

1/2014 11

Przyszo designuLondon Design Festival to prawdziwe wito designu od-bywajce si w ponad 300 miejscach rozsianych po caym Londynie. Jednym z najciekawszych projektw zeszorocz-nej edycji by Kitchenology Report przygotowany przez fir-m Miele. Odwiedzajcy festiwal mogli zobaczy, jak wedug Miele bdzie wygldaa kuchnia za 50 lat szklane, prze-puszczajce wiato powierzchnie, ciany pokryte rolinami, akwaria z jadalnymi rybami, a do tego monitor, ktry zeska-nuje przyoon do, zasugeruje optymaln diet i podsunie odpowiedni przepis. Wedug ekspertw niemieckiej marki za p wieku ksiki kulinarne bd naleay do przeszoci, bo zastpi je trjwymiarowe, holograficzne prezentacje, ktre krok po kroku przeprowadz nas przez proces przygotowy-wania posiku. W Londynie nie zabrako rwnie polskiego akcentu dziki staraniom Instytutu Adama Mickiewicza i Fundacji Creative Project odwiedzajcy festiwal mogli obej-rze ekspozycj z pracami najbardziej kreatywnych polskich designerw, w tym meble, owietlenie, tkaniny, akcesoria, a take projekty graficzne. Z niecierpliwoci czekam na to, co zobacz w tym roku. Kolejna edycja startuje ju 13 wrzenia.

London Design Festival1327.09.2014

Sztuka w AlcatrazPomimo e Ai Weiwei nadal nie moe opuszcza Chin (ar-tysta narazi si komunistycznym wadzom), to nie siedzi ci-cho i bezczynnie. Jego kolejny projekt zostanie zaprezento-wany ju we wrzeniu w... synnym amerykaskim wizieniu, Alcatraz. Nieczynne od 1963 wizienie, w ktrym przebywa-li najbardziej znani w historii przestpcy, jak Al Capone czy George Machnie Gun Kelly, stanie si przestrzeni wysta-wiennicz. Chocia Ai Weiwei nigdy osobicie nie odwiedzi Alcatraz, to dowiadczenie zwizane z pobytem w zakadzie karnym nie jest mu obce w 2011 roku spdzi w chiskim wizieniu 81 dni, a wreszcie, po rzekomym przyznaniu si do winy i wpaceniu kaucji, pozwolono mu je opuci. Mam zbyt wielu przyjaci, ktrzy nadal siedz w wizieniach. Jest w tym jaka ironia losu, e wanie tym ludziom, ktrzy wal-cz o wolno, ta wolno jest odbierana powiedzia Ai Weiwei w wywiadzie udzielonym New York Times. Na wy-stawie zaprezentowane zostan prace, ktre harmonizuj z wizualnym charakterem wiziennej przestrzeni Weiwei chce w ten sposb zwrci uwag na sytuacj swoj i innych represjonowanych osb, a jednoczenie dotrze do jak naj-wikszej grupy odbiorcw, bo wizienie Alcatraz i znajduj-cy si na terenie wyspy park narodowy to jedne z najczciej odwiedzanych atrakcji turystycznych Ameryki Pnocnej. Sam artysta z oczywistych powodw nie pojawi si na otwar-ciu wystawy.

Ai Weiwei on AlcatrazAlcatraz, 27.09.201426.04.2015

Po prostu coolCo waciwie oznacza by cool? Kuratorzy wystawy Ame-rican Cool, ktr do 7 wrzenia mona oglda w waszyng-toskiej National Portrait Gallery, udowadniaj, e bycie cool ma swoje korzenie wanie w Stanach Zjednoczo-nych. Pojcie cool, wprowadzone do amerykaskiego slan-gu we wczesnych latach 40. (przez legendarnego saksofo-nist jazzowego Lestera Younga), bardzo szybko zostao przechwycone przez wczesn bohem do okrelania osb o ciekawej, dynamicznej osobowoci i imponujcym, stoic-kim spokoju ducha. W galerii zaprezentowano portrety po-staci ze wiata kultury, sportu i polityki, ktre swoimi osi-gniciami i sposobem bycia wywary wpyw na ksztatowanie si kultury symbolicznej Stanw Zjednoczonych sowem wszystkich, do okrelenia ktrych mona dzi uy so-wa cool. Od muzykw takich jak Miles Davis i Bille Holi-day, przez aktorw Roberta Mitchuma, Faye Dunaway czy Johnnego Deepa, a pod sawnych piosenkarzy jak Elvis Presley, Patti Smith czy Jay-Z. American Cool to w duej mie-rze wystawa antropologiczna, ktra przy uyciu medium fo-tografii oddaje charakter poszczeglnych momentw w hi-storii popkultury Stanw Zjednoczonych.

American CoolNational Portrait Gallery, Waszyngton

do 7.09.2014

Codzienny obiad, gotowany od podstaw, kilkudaniowy, cele-browany o staej porze w pe-nym rodzinnym skadzie przesta istnie. A przecie zdajemy sobie spraw, jak wiele zy-skalibymy, wracajc do powszech-nego gotowania zup i zagniatania ciasta na pierogi. Moglibymy ze sob przy gotowaniu budowa re-lacje, rozmawia, podziela zmyso-w przyjemno jedzenia, bawi si przy stole. Moglibymy dba o siebie nawzajem, gotowa zdrowo, z tro-sk i uwag. Sigajc po najlepszy produkt, zwracalibymy si ku eko-logii i zrwnowaonemu rolnictwu. wiat stawaby si lepszy. To byaby prawdziwa rewolucja kulinarna. Bo ta obwieszczona teraz, objawiajca si licznymi publikacjami, progra-mami telewizyjnymi i medialnym szumem to pozr. Badania GUS wy-kazuj, e czasu w kuchni spdzamy coraz mniej. Co musiaoby si zmie-ni, by odwrci t tendencj? Moe tak, jak promotorzy czytelnictwa, zakrzyknijmy gromko: Gotuj dziec-ku dwadziecia minut dziennie, co-dziennie! Albo gotuj z dzieckiem...Wprowadzenie do kulinarnej edu-kacji powinno startowa, gdy dzie-ci samodzielnie chwyta yk w do. Pierwszy etap to oswaja-nie malucha z garnkami, chocia

jeszcze nic nie potrafi, zaprasza-nie do kuchni, mimo e przeszka-dza. Gotujc z kilkulatkiem, trzeba mie oczy dookoa gowy, pilnowa, by nie zrobi sobie krzywdy, by nie zmieni nieoczekiwanie proporcji skadnikw, a w chwili gdy zaczyna si nudzi przejmowa obowiz-ki i nie robi wyrzutw, e trzeba cigle po nim sprzta. Kiedy z tej wsplnej zabawy wychodzi prawdzi-we jedzenie, satysfakcja jest wik-sza, ni wtedy, gdy uda si razem zbudowa wie z klockw.

Modzi szybko nabywaj spraw-noci i nieoczekiwanie wchodz w wiek nastoletni, kiedy nie chc ju piec ciasteczek razem z mam. Zamykaj drzwi do swojego poko-ju, chc by osobni i samodzielni. Wtedy rol rodzicw jest zostawie-nie godnej modziey w kuchni sa-mej i zadbanie o dobre zaopatrzenie spiarni w skadniki do gotowa-nia. Mona te podsun pomoc-n lektur (sic!). To wiek ekspery-mentw, wiczenia si w porakach i zwycistwach. Dowiadczenia ku-

chenne s stosunkowo bezpieczne, niepowodzenia bol tylko troch, natomiast sukcesy przekadaj si na dogadzanie sobie i popularno towarzysk.Wiek wczesnej dorosoci, wyjaz-dw na studia, mieszkania poza domem powinien ju by czasem czerpania korzyci z umiejtnoci nabytych wczeniej, ale zawsze zda-rzy si w grupie kto, kto jeszcze go-towa nie potrafi. Poniewa najlep-sze na imprezach zazwyczaj dzieje si w kuchni, jest to dobra okazja,

by takiego osobnika zaangaowa w doprawienie saaty, usmaenie kotletw lub dopilnowanie grza-nek. Trzeba wybra co, co trud-no zepsu, a po pierwszym sukce-sie wciga kandydata na kucharza w powaniejsze przedsiwzicia. Po-tem jeszcze podrzuci jak ksik kucharsk ze zdjciami wywouj-cymi linotok i jest szansa, e bak-cyl zostanie poknity.Jeeli wszyscy, ktrzy dzi gotuj, zaprasza bd do gotowania swoje dzieci i znajomych, wkrtce wszy-scy dookoa bd gotowali. Czy wte-dy wrc do domw codziennie przygotowywane od podstaw obia-dy? Najlepiej zacz od siebie.Wprowadzenie do kulinarnej edukacji powinno startowa,

gdy dzieci samodzielnie chwyta yk w do.

AGNIESZKA KRGLICKA

Rewolucja kuchenna

12 1/2014

TEKST Z DNIA 19 CZERWCA 2010 R., PRZEDRUKOWANY DZIKI UPRZEJMOCI MAGAZYNU WYSOKIE OBCASY.

Architektura zielona stolicy to parki, skwery, cmentarze, ogrdki dziakowe i betonowe donice, ktre mnie wzruszaj i wkurzaj jednoczenie. Stoj od lat w tych samych miejscach przyklejone

do chodnika. Wielkie betonowe misy, pokraczne naczynia na chudych nkach. Ozdabiaj czy szpec?

MARTA GESSLER

MIASTO

OGRD

Dla porwnania i zazdro-ci niezwyky paryski budy-nek Tower Power. Gwnym elementem dekoracyjnym wykorzystanym przez jego autora, architekta Edouorda Frano-is s wanie donice. Na zewntrz elewacji 10-pitrowego bloku arty-sta umieci 380 biaych donic i po-sadzi due bambusy, ktre szumi na wietrze i tworz niezwyky, dy-namiczny obraz na tle tradycyjne-go osiedla. Wyglda jak gigantyczna wystawa rolin doniczkowych m-wi niektrzy, ale tak naprawd cho-dzi o zapewnienie intymnoci i bli-skoci z natur mieszkacom. Jego kolejny projekt Rosncy budynek skada si z siedmiu klatek schodo-wych i wystajcych rolinnych cian. Inspiracj do powstania obiektu byo drzewo, ktre ma tysice gazi, ro-nie, zmienia kolor. Pomys z zao-enia niemoliwy do zrealizowania. A jednak?

Co trzeba zrobi, eby poczu eko-logiczny i nowoczesny rytm nasze-go miasta?

Warszawa kwitnie chciaoby si po-wiedzie. Ale czy wystarczy nam park na dachu Biblioteki Uniwer-syteckiej? Znakomity projekt Ireny Bajerskiej. To jest miejsce i widok, dziki ktrym mona zakocha si w Warszawie. Czy szklany budynek Sdu Najwyszego na Bonifrater-skiej z rzdem drzew rwno przyci-tych w kul i kwitncym biaym da-chem?

Dzikuj za kolorowe pegazy na sto-krotkowej ce na Placu Krasiskich. Projekt Beaty i Pawa Konarskich, ktry powsta, aby odda hod Zbi-gniewowi Herbertowi, autorowi ese-ju Pegaz. Jest ich pi, s koloro-we i maj trzy i p metra wysokoci. Dobrze, e nie przyszo komu do gowy, eby je usun, chocia byy takie plany.

Kiedy przejedam obok, mam ocho-t zatrzyma si, wdrapa na tego rumaka i obserwowa ulic i gapi-cych si ludzi. Bo tak naprawd cho-dzi o to, eby si gapi. Zobaczy zie-le. Betonowe archaiczne donice, ktrych nikt nie widzi. Jak co roku, rosn tam niewidzialne bratki.

Na warszawskim Ursynowie miesz-kacy cieszyli si, kiedy z ich bloku cignito obrastajce blok dzikie wino. Bo wilgo i robaczki. Edouord Franois w swoim projekcie Eden

Bio specjalnie sadzi roliny blisko cian. Podobnie znakomity botanik i ogrodnik Patrick Blanc, ktry two-rzy swoje pionowe ogrody.

Roliny wymagaj opieki i troski. Musz mie odpowiedni donic, ziemi, wod i ludzi. A gdyby tak jak Steve When, angielski ogrodnik, ktry mia do omijania ulicznych dziur i posadzi w nich kwiaty. To oczywicie prowokacja, mczyzna chcia zwrci uwag na problem. Mae ogrdki szybko giny pod ko-ami przejedajcych samochodw.

Centrum Komunikacji Spoecz-nej w 2009 roku zrealizowao cykl otwartych spotka, ktre nazwano Zielone debaty niadania na tra-wie. Brali w nich udzia mieszkacy stolicy, urzdnicy i eksperci. Tema-tem bya zielona przestrze Warsza-wy. Przeczytajcie raport z zielonej debaty. Bardzo ciekawe. Ale co dalej?

Zapraszam na spacer. Poka moje ulubione miejsca, przedmioty. Zie-lony tunel przy azienkach, kwadra-towe klomby na Agrykoli, tulipany przy parku Saskim, wielkie donice na Placu Bankowym, misy ustawio-ne przy Pomniku Powstacw War-szawy. Mona je przesun ?

A gdyby postawi na szarych chod-nikach biae donice? Kada dzielni-ca miaaby swoj rolin. Saska Kpa biae hortensje. Powile trawy. Ocho-ta bez. rdmiecie lawend. oli-borz bukszpany. Mokotw rumianki.

1/2014 13

MARTA GESSLER

KIESZONKOWY

PROJEKT

TEKST PRZEDRUKOWANY DZIKI UPRZEJMOCI WYDAWCY WYSOKICH OBCASW.

Pomys jest prosty: donica to worek, lekka torba, ktr mona umieci wszdzie. Na tarasie, w ogrodzie, na parapecie i posadzi tam roliny.Wana jest jej mobilno.

Bacsac to francuska grupa trzech projektantw, ktra w zdecydowany sposb upo-raa si z tematem przydo-mowych grzdek. Nie musisz ju mie cikich donic, aby posa-dzi smutne tuje, ani plastikowych skrzynek niedbale zaczepionych na balkonie. Na plakacie promujcym now generacj donic moemy zo-baczy klasycznego woskiego fia-ta 500 z ogrodem na dachu, kt-ry wanie jedzie z wacicielami na wakacje. Bacsac to 100% ekolo-gii i recyclingu. Podwjna warstwa geowkniny zachowuje odpowied-ni dla gleby rwnowag powietrza i wody. S dostpne w rnych kolo-rach i rozmiarach. Od klasycznych na bazie koa, prostoktnych, kwa-dratowych z przegrodami, po mini ogrdki na miejskie parapety.

Po raz kolejny na tarasie mojej restauracji odbyo si wielkie sa-dzenie. Bazylia, mita, majeranek, szawia, rozmaryn dumnie rosn w torbach Bacsac, puszkach, so-ikach, wiadrach. A wszystko po to, eby klienci, obok kulinarnej, do-cenili nasz pasj sadownicz. Zioa nie wymagaj specjalnej pielgnacji. Wystarczy im dobra ziemia, soce i czste podlewanie. Proste zabiegi, a efekt, jaki otrzymamy bdzie nie-samowity. Nie ma nic lepszego ni wiea bazylia do sosu pomidorowe-go, gar zi do makaronu czy ga-zka rozmarynu, ktr jak yk mona miesza wod albo gin z to-nikiem. Pyszne maso aromatyzo-wane tymiankiem. Poczenie ga-zek kopru, nasion kopru, gorczycy, czosnku z octem jest wietnym do-

datkiem do ryb i ziemniakw z gril-la. Letnie desery czy ice tea warto podkrci zioowym syropem z la-wend, mit czy melis.

Zioa, zwaszcza te delikatne, mu-sz by traktowane bardzo ostro-nie. Myjcie je w misce penej wody, aby pozby si ziemi. Do osuszania moecie wykorzysta papierowy rcznik. Przechowywane pod wil-gotn ciereczk w lodwce wytrzy-maj spokojnie tydzie. Jeli musi-cie je posieka, to pamitajcie, eby uywa bardzo ostrego noa tpy bdzie je jedynie zgniata.

Poszukiwanie nowych rozwi-za uprawy rolin, tak jak projek-towanie ogrodw, zawsze mnie po-cigao. Ogrodnictwo jest czym, co si robi, a nie tym, co si kupu-je. Nie trzeba wydawa pienidzy, eby mie wspaniay ogrd. Slow Gardening jak Slow Food to de-lektowanie si czasem spdzonym w ogrodzie. Obojtnie czy bdzie to sadzenie zi w torbie, czy saa-ty w plastikowej butelce, bratkw w pudeku po mleku. Najwaniej-sze, e bdziesz kopa, sia, sadzi, troszczy si i zbiera plony. Wiem, o czym mwi zaprojektowaam setki ogrodw. Ostatnio w centrum ogrodniczym spotkaam Kasi Nosowsk. Sta-a umiechnita w kolejce do kasy z metalowym wzkiem penym kwiatw i zi. Pomylaam, e po-winna w caoci zabra ze sob ten mobilny ogrdek. Niektrzy m-wi, e o czowieku wiadczy jego praca, a ja jestem pewna, e jego ro-liny.

Projekt minimalistycznego ogrodu na warszawskim oliborzu stworzonego przez Mart Gessler/warsztatwoni.com

14 1/2014

Gusto to po wosku smak. Gusto to nazwa jedzeniowego megaplek-su, przy Piazza Augusto Imperatore w Rzymie obowizkowy przystanek dla tych, ktrzy doceniaj dobre je-dzenie i design. Pod jednym dachem znajduje si osteria, winebar, restau-racje, pizzerina, kawiarnia, fromag-geria, sklep z ksikami kulinarnymi i akcesoriami do kuchni, sklep z wi-nami. Wszystko po wosku.

Nie mogam si zdecydowa, co je i gdzie. Postanowiam usi przy najbliszym stoliku pod kru-gankami. Zerkaam do wewntrz i delektowaam si restauracyjnym imperium maestwa Alessandry Marino i Alessandro Tudiniego. Od 1998 roku, jak przez pczkowanie uruchamiali kolejne punkty gastro-

nomiczne. Teraz Gusto przyciga stylowych miejscowych i wygodnia-ych woszczyzny obcych.

Kiedy jestemy w Rzymie, rbmy to, co Rzymianie usyszaam gos miejcej si dziewczyny siedzcej obok przy stoliku. Zdecydowanie te tak bym chciaa. Ale okiem wiado-mego restauratora ledziam kady ruch, organizacj pracy, asortyment, kolor cian, podog, stoy, serwetki, talerze, szklanki, a nawet wysoko zawieszonych lamp. Czuam si, jak na karuzeli. Kady element tej ga-stronomicznej ukadanki dziaa.

Przeszklona fromaggeria z rzadki-mi gatunkami fantastycznych serw schowana na tyach osterii zaspokoi najwybredniejszych koneserw. Na drewnianych prostych pkach bez

zbdnej sterylnoci mona znale okoo 300 rodzajw sera, ktre zmie-niaj si w zalenoci od sezonu. Naj-czciej pochodz od lokalnych rze-mielnikw tak, jak niesamowita gorgonzola, ktr wyjadaam palca-mi z jednorazowego kubeczka. Wi-szce na sznurach w ksztacie ce-gy wiekowe ragustano z Sycyli, czy mikkie wyraziste serwowane na cie-po z marmolad pomaraczow ro-biola z Piemontu.

Wielkie krgi parmigiano reggiano i grana padano po tegorocznym trz-sieniu ziemi w regionie Emilia-Ro-mania podzielone na kilogramowe porcje mona byo kupi w ramach wspierania poszkodowanych produ-centw. Mody sprzedawca z wypie-kami na twarzy opowiada mi o nie-

samowitych stratach i cenowych spekulacjach. Pokaza mi wycite z woskiej gazety zdjcia zrobione zaraz po kataklizmie poamanych pek, uszkodzonych serw lecych pod gruzami. W konsekwencji po-ruszona rozmow wyszam z Gusto z picioma kilogramami parmigia-no reggiano sera z trzsienia zie-mi. Taszczyam go przez cay dzie w torbie przewieszonej przez rami. Potem w samolocie wyjaniaam ste-wardesie, e to ser nie na prezenty, tylko, eby wesprze lokalnych pro-ducentw. Poczuam si jak czonek wielkiej woskiej rodziny, ktry po-maga w kuchni. Viva Mamma Italia!

Ludzie dziel si na Wochw i tych, ktrzy chcieliby nimi by to

zdanie nie daje mi spokoju, bo czuj, e to moe by

prawda. Czy wypada teraz by italofilem, a moe lepiej si do tego nie przyznawa,

aby nie narazi si na krytyk gderaczy.

180 g parmigiano reggiano50 g pistacji (uskanych) drobno pokro-jonych(proporcje na 2 blachy)Rozgrza piekarnik do 1800C. Wyoy du blach z piekarnika papierem do pieczenia. Ser zetrze na tarce na ma-ych otworach, aby uzyska puszysty pyek. Usypa na papierze kopczyki z sera (wiel-ko: dugo 10 cm, szeroko 2-3 cm).

Powinno si zmieci okoo 12 sztuk na blaszce. Piec okoo 7 minut. Wyj z pie-karnika i posypa kady patek 1/2 y-eczki pistacji. Wstawi ponownie do piekarnika i piec kolejne 3-5 minut, a pojawi si bbelki, a kolor bdzie de-likatnie brzowy. Przenie perga-min z frisco na podstawk i delikatnie ostrym noem zsun na talerz.

Frisco to delikatne koronkowe chipsy, ktre wietnie pasuj do mu-sujcego wina. S idealne do skubania w oczekiwaniu na gwne danie. Znako-mite jako dodatek do zup kremw. Tak przygotowane frisco mona prze-chowywa w szczelnie zamknitym po-jemniku do 5 dni. Wersja na ostro jest znakomita z pokruszon chili i szczyp-t czarnej soli.

PARMEZANOWO-PISTACJOWE FRISCO

MARTA GESSLER

TEKST POCHODZI Z DNIA 1 GRUDNIA 2012 R. I ZOSTA PRZEDRUKOWANY DZIKI UPRZEJMOCI MAGAZYNU WYSOKIE OBCASY.

1/2014 15

Kadego roku wczesn wiosn, kuszona zapachem tru-skawek, a na przeomie sierpnia i wrzenia grami wi-ni, moreli, liwek, wycigam mae szklane soiczki i za-czynam moj osobist debat na temat koniecznoci robienia przetworw.Bezporedni przyczyn mojej analizy jest dyskusyjna jako sklepowych demw. Po przeczytaniu etykiety wiadomo, e gwny skadnik to konserwanty. Owoce stanowi zaledwie 30% skadu produktu. Podstaw jest rwnie cukier. Dla mnie s za sodkie.

Nawet fantastycznie wygldajce soiczki z napisem made in France z konfitur z truskawek i szampana czy kwiatw poma-raczy i brzoskwi nie gwarantuj jakoci.

Kolejna sprawa to wspomnienie konfitur robionych wsplnie z mam czy babci do wasnej spiarni. Nostalgiczne, sielskie, mieszanie i gotowanie. Heroiczna ch gromadzenia. Drylowa-nie wini, liwek, szypukowanie truskawek. Potem mycie so-ikw wyparzanie, smaenie, mieszanie przez kolejne dni i we-kowanie. Hurtowa ilo obowizkowa.

Przewrotnie myl, e tak nie musi by.Jeeli nigdy nie robilicie demu, konfitur, chutneya i myli-

cie, e ta czynno zajmuje wiksz cz dnia, gwarantuj, e to nie jest takie pracochonne. Wszystko co trzeba zrobi, to zagotowa owoce w syropie, warzywa z przyprawami, zioami, cukrem, czasami odrobin octu czy soku cytrynowego, eby podkrci aromat i gotowe. Intrygujcy smak pochodzi z kom-binacji odpowiednich skadnikw, a nie skomplikowanej tech-niki produkcji.

Kiedy przygotowujecie przetwory na bieco, a nie na naj-bliszy rok, nie musicie martwi si, e nie dostoj. Najlepszy jest super wiey dem, taki jeszcze ciepy, oblizywany z yki, ale spokojnie moecie go przela do soiczka lub torebki folio-wej i zamrozi. Przed snem naley go wyj z zamraarki i na niadanie bdzie jak znalaz.

Aby unikn przesadzania, el-fiksowania i zyska pewno, e dem si uda, moecie zastosowa patent mojej angielskiej przyjaciki Kate. Ona do przetworw dodaje kiwi, ktre jest bogate w naturalne pektyny.

Kiwi ma subtelny smak, lekko cierpki i nienachalny. Cz-sto wkada listki mity, aby wydoby cukierkowo-sodki smak owocw, albo rozmaryn lub kumin, eby nada nut egzoty-ki. Konfitury gotuj nie duej ni 40 minut. Mikstura powin-na si rusza, a nie bulgota. Niestety cay czas trzeba j mie-sza, bo lubi si przypali, a wtedy caa robota na nic. Kiedy masa zacznie si pieni, trzeba usun pian yk. Masa po-winna zgstnie i by klarowna to znak, e przetwory goto-we. Aby si upewni, e to na pewno koniec, mona na talerzyk schodzony w zamraalniku wyla troch konfitur. Jeeli zasty-gn, moesz odetchn, jeeli nie musisz ponownie zagoto-wa, ale odpowiedzialnie.

Olive Magazine (angielskie pismo kulinarne) w jednym z ostat-nich artykuw przypomina o deserach przygotowanych z wa-rzyw trendzie na 2013 i ju zapowiada aroni i czarny bez top owocami na sezon 2014. Mona tam rwnie przeczyta o ulu-bionym ciecie Elvisa przygotowanym na bazie sodkich ziem-niakw. O kucharzach, ktrzy szokuj lodami z bobu, karczo-cha, szparagami podawanymi z demem z czarnych oliwek, selerem na patyku pokrytym bia czekolad z zatopionymi na-sionami kopru woskiego. O lizakach z marchewki, browni ze szpinakiem, budyniu z dyni czy buraczanych bezach. Co o tym mylicie?

Ja zdecydowanie wybraabym kawaek sodkiej chaki z gru-bym plastrem biaego sera polany przygotowan na szybko konfitur z moreli.

Przetwory to jednak idealny cznik przeszoci z teraniej-szoci i przyszoci. Robimy je, bo cenimy dobre zdrowe je-dzenie, ale rwnie dlatego, e chcemy nimi si dzieli. Dlatego co roku wycigam mae szklane soiczki.

JEMDEM Zamaam kod. Odkryam sposb, by mie pewno, e dem si uda.

1.CHUTNEY MARCHEWKOWY1,25 kg obranej marchwi pokrojonej wcienkie paseczki125 g imbiru250 ml octu winnego100 g cytryny400 g cukru20 g miodu10 g ziaren kolendry 20 g patkw migdawszczypta chili, sl

Wszystkie skadniki z po-miniciem chilli i mi-gdaw woy do miski. Dokadnie wymiesza, przykry i odstawi na noc. Nastpnego dnia przeoy do garnka, go-towa. Doprowadzi do wrzenia, nastpnie na wolnym ogniu gotowa przez 20 min. Zwik-szy ogie i gotowa na duym ogniu przez 10-15 min. a wikszo py-nu odparuje, a chutney zgstnieje. Chili i pat-ki migdaw wymiesza z chutneyem. Przeoy gorc mas do soikw. Zamkn i odstawi do ostygnicia.

2.CHUTNEY JABKOWY

1,25 kg jabek obranych, pokrojonych wczstki 600 g cebuli pokrojonej wpirka100 g cytryny pokrojonej ze skrk wczstki300 g rodzynek0,5 litra octu jabkowego400 g cukru brzowego1 yeczka soli1/2 yeczki imbiru1/2 yeczki cynamonu1/2 yeczki kurkumy

Do garnka woy jab-ka, cebul, cytryny. Wla ocet i doprowadzi do wrzenia, gotowa na wolny ogniu 15-20 min., a jabka lekko zmikn. Doda cukier i miesza do czasu, a si rozpuci. Gotowa na wolnym ogniu 30-45 min, a wik-szo pynu odparuje, a chutney zgstnieje. Ze-stawi garnek z ognia. Doda sl i przyprawy, wymiesza.Przeoy chutney cie-py do soikw, mocno za-krci.

3.CHUTNEY DYNIOWY

1 kg dyni200 g pomaraczy100 g cebuli50 g oleju rolinnego1 zbek czosnku330 g cukru5 lici laurowychsl, pieprz

W rednim garnku roz-grza olej, doda posie-kan cebul, czosnek. Smay 3-5 minut. Do-da skrk i sok z poma-raczy, dynie, li lauro-wy, chilli, ocet jabkowy, cukier, sl i pieprz. Do-prowadzi do wrzenia, zmniejszy ogie i goto-wa przez 40 minut mie-szajc. Kiedy zgstnieje, przeo-y do soikw.

4.CHUTNEY LIWKOWY

500 g liwek jasnych 500 g liwek ciemnych6 wieych papryczek chili posiekanych1 zbek czosnku1 litr octu jabkowego200 g cukru brzowego200 g cukru biaego1/2 yeczki zmielonego ziela angielskiego1/2 yeczki cynamonu1/2 yeczki godzikw zmielonych1/2 yeczki kuminusl, pieprz

Kad liwk przekro-i na p i usun pestk. Pestki rozupa motkiem lub dziadkiem do orze-chw i wycign. Ca-o zawin w kawaek gazy i zawiza. Do garn-ka woy liwki, zawini-te w gaz pestki, czosnek i wla wod. Doprowa-dzi do wrzenia i cz-sto mieszajc gotowa na wolnym ogniu przez 15-20 min, a liwki bd mik-ki. Do garnka ze liwkami wla ocet, doda cukier, sl, chili. Doprowadzi do wrzenia mieszajc do czasu, a cukier i sl si rozpuszcz. Czsto mie-sza i gotowa na wolnym ogniu przez kolejne 25-30 min. a wikszo pynu odparuje i chutney zgst-nieje. Nastpnie zestawi garnek z ognia i wyj zawinite w gaz pest-ki. Godziki, ziele angiel-skie, cynamon i kumin wsypa do garnka z chut-neyem, dokadnie wymie-sza. Gorcy przeoy do soikw i zakrci.

5.SZYBKA KONFITURA Z LENYCH OWOCW I INNYCH1/2 szklanki wody1 szklanka jasnego cukru Muscavado1 kg truskawek/mog by mroone300 g malin200 g borweklaska wanilii4-5 listkw lawendy opcjonalnie listki szawii, mity, rozmarynu opcjonalnie skrka z cytryny, pomaraczy, limonki

Do paskiego rondla-pa-telni wla wod, wsypa cukier. Gotowa na wol-nym ogniu, a cukier si rozpuci, a pyn zmniej-szy swoj objto o poo-w. Wsypa pokrojone na czstki truskawki i lask wanilii. Gotowa 5 minut. Doda maliny i borw-ki. Zamiesza, wyj wa-nili. Rondel zestawi do ostygnicia. Je od razu, a cz przeoy do mi-seczki. Przechowywa w lodwce.Podobnie mona przy-gotowa konfitur z mo-reli, brzoskwi, nektary-nek, liwek. Naley tylko pokroi owoce na mniej-sze czstki i gotowa do 10 minut. Przygotowane konfitury mona zamro-zi w maych porcjach.

4. 5.

1.

3.

2.

MARTA GESSLER

TEKST POCHODZI Z DNIA 17 PADZIERNIKA 2013 R. I ZOSTA PRZEDRUKOWANY DZIKI UPRZEJMOCI MAGAZYNU WYSOKIE OBCASY EXTRA.

MIEJSCE, LUDZIE, HISTORIA

nr 1/2014

R E DA KTO R NAC Z E L NA Marta Gessler

P R O J E KT G R A F I C Z N Y Grzegorz Laszukk+s

R E DA KTO R P R OWA DZ C A Katarzyna Grabowska

Z D J C I A Mikoaj GesslerMarcin Klaban

Fot. str. 3, 9-11, 14: mat. pras.

W S P P R AC A Agnieszka Krglicka

Julia Burzec

KO R E KTA Magorzata Radomska

W Y DAWC A Qchnia Artystyczna

P R O D U KC JA Business & Culture

D R U K Express Media

www.qchnia.pl

S P E C JA L N E P O DZ I KOWA N I A D L A Marcina Klabana

Agnieszki KrglickiejMai Ostaszewskiej oraz magazynw:Wysokie Obcasy

Wysokie Obcasy ExtraPani

F5

QCHNIA

1500 znakw K ade podsumowanie jest skazane na uogl-nienia. Zawsze zapo-mnimy o jakiej sza-lenie istotnej kwestii, bez ktrej nic nie byoby takie samo. Nazwisk nawet nie miaabym wymienia, bo przez te ponad 20 lat zebraa si naprawd duga lista osb, ktre przewiny si przez Qchni Arty-styczn. Nawet nie zgadniecie, ile z tych postaci widujecie na ekranach swoich telewizorw. Nic nie cieszy mnie bardziej ni to, e kogo zainspirowaam. To przecie jest moja codzien-

na motywacja, powd, dla ktrego kadego dnia przed otwarciem restauracji dziaam: prze-stawiam, wieszam, wycinam, wkadam, upycham, rozrzucam, zwijam, zestawiam, dobieram. Robi dekoracj z wakw w wazonie, a ciasto nalenikowe rozwieszam jak pranie. Zawsze naj-wiksze znaczenie miay karty menu. Ich wygld i smak. To one determinoway relacje, w ja-kie wchodzilimy z naszymi gomi. Niebieskie czy czerwone, a moe przezroczyste. Wielko-ci pocztwki czy moe zajmujce cay st? Ich tworzenie powierzaam wybitnym grafikom, jak Grzegorz Laszuk. To z nim, na dugo przed zapanowaniem masowej mody na kuchni, w czasach, kiedy nie istnieli blogerzy kulinarni, kreowalimy mae dziea sztuki niezwyke i zawsze wane karty wstpu do wyjtkowego wiata Qchni Artystycznej. Zapraszamy wszyst-kich godnych.

Zmieniaj si mody, zmieniaj si ludzie, zmienia

si wntrze, a ona trwa.