gazİ Ünİversİtesİ hastanesİ · 2019-03-19 · açlık gerektiren testler için en az 10-12...

T. C. GAZİ ÜNİVERSİTESİ

Sağlık Araştırma ve Uygulama Merkezi Gazi Hastanesi Başhekimliği

GAZİ ÜNİVERSİTESİ

HASTANESİ

TIBBİ BİYOKİMYA

LABORATUVAR TEST

REHBERİ

Prof.Dr. Özlem GÜLBAHAR

Doç. Dr. Canan YILMAZ

Öğr. Gör. Dr. Şehri ELBEG

Arş. Gör. Dr. Belkıs NARLI

Arş. Gör. Dr. Nigar AFANDIYEVA

Arş. Gör. Dr. Tuba Saadet DEVECİ BULUT

Arş. Gör. Dr. Gülce KOCA

Ankara 2019

TIBBİ BİYOKİMYA LABORATUVAR TEST

REHBERİ

Test sonuçlarının güvenirliği sadece laboratuvar çalışmasına bağlı değildir. Doktorun “Hastadan hangi test istesem? ”(Pre-preanalitik faz) sorusu ile başlayan süreçten; test sonuçlarının hasta yararına kullanıldığı zamana (Post-postanalitik faz) kadar olan tüm süreç test sonucunun güvenilirliğini etkiler. Ayrıca hasta bilgileri testlerin yorumunu ve referans aralıklarını başta olmak üzere değiştirmektedir. Bu nedenle hastaya ait bilgiler (yaş, cinsiyet, prenatal tarama testleri bilgi formundaki bilgiler gibi vb) eksiksiz ve doğru olmalıdır.

Analiz Sonucunu Etkileyen Faktörler:

Preanalitik: Kontrol edilemeyen değişkenler: 1)Biyolojik değişkenler: Cinsiyet, yaş, ırk 2)Çevresel değişkenler: Yükseklik, sıcaklık, yaşam alanı 3)Sirkadiyen değişkenler: Mevsimsel etkiler, menstruasyon döngüsü 4)Tıbbi durumlar: Yüksek ateş, stress, şok ve travma, transfüzyon

Kontrol edilen değişkenler: 1)Örnek alımı ilişkili değişkenler: Hemoliz, lipemi, ikter 2)Fizyolojik değişkenler: Postür, egzersiz, fiziksel aktivite, gebelik 3)Diğer değişkenler: Beslenme, seyahat, sigara, alkol, ilaç alımı. Yaş: Yenidoğan dönemi kendi referans aralıklarına sahiptir. Çocukluk döneminde plazma proteinleri, Kas ve kemikle ilgili enzim düzeyleri artar. Ergenlik döneminde hormonal düzeyler değişir. Erişkinlerde serum üre, ürik asit, trigliserit ve kolesterol yükselir, enzim düzeyleri adolesan dönemden daha düşüktür. Yaşlılarda kreatinin klirensi azalır, idrar proteini

artar. 50 yaş üzerinde erkeklerde serum testosteron azalır, kadinlarda FSH, LH artar, östrojen azalır. Cinsiyet: Ergenlik sonrası erkeklerde serum ALP, ALT, AST, CK gibi enzimler yüksektir. Serum albumin, kalsiyum, magnezyum ve kolesterol erkeklerde daha yüksektir. Kadınlarda hemoglobin ve demir daha düşüktür. Menapoz sonrası kadınlarda ALP yüksek bulunur. Mevsimsel değişiklikler: Laboratuvar test sonuçlarının bazıları yaz ve kış mevsimleri arasında değişiklikler gösterebilir. Örneğin, yazın D vitamini (1,25 dihidroksi kolekalsiferol) sentezi artar. Yüksek ateş: Hiperglisemi ve insülin sekresyonu stimülasyonu yapar ancak insülin glukozu düşüremez çünkü GH ve glukagonda artmıştır. T4 salınımı azalır. Kortikotropin sekresyonuna yanıt olarak kortizol yükselir. Serum hormon değerleri yanısıra lipidler, kalsiyum, ürik asit gibi birçok parametreyi etkiler. Şok ve travma: Doku hasarına göre birçok değişime yol açabilir. Genel olarak kortikotropin ve kortizol, aldesteron, renin, Gh, glukagon, insülin, katekolamin artar. Transfüzyon: Tam kan veya plazma verilmesi ile plazma protein konsantrasyonu artar. Hemoliz: Hemoliz, kan hücre içeriğinin plazma ve ya seruma karışması olarak tanımlanmaktadır. Santrifüjleme sonrası plazma ve ya serumun çok ve ya az kırmızımsı görünümüyle farkına varılır. Bazen düşük hemoglobin konsantrasyonlarında bile oluşabilir ve gözle görülmez, ancak otoanalizörler tarafından belirlenebilir. Çalışma yöntemine göre bazı testler hemolizden etkilenir. Özellikle Potasyum, Total bilirubin, LDH, AST, CK, Amonyak, İnsulin vb. farklı düzeyde hemoliz oranlarında farklı şekilde etkilenir. Bu yüzden nümune alımı sırasında hemoliz oluşturulmamasına dikkat edilmelidir.

Lipemi: Lipemi serum numunelerinde çıplak gözle görülebilen bulanıklık olarak tanımlanır. Bu genellikle 300 mg/dL üzeri gözlenir. Çalışma yöntemine göre bazı testler lipemiden etkilenir. Özellikle sodyum, total protein, ALP İkter: İkterik serum, bilirubinin artmış üretimi ya da yetersiz ekskresyonu (hemolitik anemi, karaciğer hastalıkları, safra kanalı tıkanıklığı, vb) sonucunda oluşabilir. Albumin, Ca, amilaz, üre, ürik asit ve başka testleri etkileyebilir. Egzersiz: Egzersizin vücut sıvılarının yapılarına etkisi aktivitenin süresi ve yoğunluğu ile ilgilidir. Örn; CK, Aldolaz, AST, LDH enzimleri artabilir. Postür: Yatar durumdan dik duruma geçiş ile hidrostatik basınç artar ve kan hacmi 600-700 mL azalır. Bu durum kan hacminde %10 civarında azalmayı gösterir. Gerçek neden kanın proteinsiz sıvısının doku arasına geçmesi olup plazma hacminde önemli farka neden olur. Bunu paralel olarak enzimler ve protein hormonlar dahil tüm proteinlerin, proteinlere kısmen bağlı kalsiyum, bilirübin, proteine bağlı ilaçlar ve kolesterol, trigliseridlerin konsantrasyonu artar. Alkol: Hafif sarhoşluk oluştracak düzeyde tek doz alkol alımı kan glukoz düzeylerini %20-50 oranında arttırır. Kişi diyabetikse daha yüksek oranda artış olur. Alkol alımından bir süre sonra glukoneogenez inhibe olur. Etanol asetaldehit ve asetata metabolize olurken, hipoglisemi ve ketonemi olur. Alkol alımını takiben belirgin bir tg aratışı olur ve bu durum 12 saat devam eder. Erkeklerde akut alkol alımında plazma testesteron düzeylerinde keskin bir düşüş, LH düzeylerinde artma olur. Gebelik: Gebeliğe bağlı hormonal değişiklikler söz konusudur. Kan volümünde büyük artış olur (2600 ml den 35. Haftada 3500 ml’ye kadar çıkar). Buna bağlı olarak hemodülisyon oluşur. Plazma proteinlerinin çoğunda azalma olurken, seruloplazmin tiroksin bağlayıcı protein artar. Böylece Cu ve T4 artar. Kolesterol ve TG artar. Relatif demir eksikliği ve ferritin düşüklüğü gelişir. İdrar volümü artar. GFR yükselir. Down sendromu

riski için yapılan birinci ve ikinci trimester testlerinin ultrason verileri kan alındığı günde olmalıdır. İlaçlar: İlaçlar analiz yönetimlerini in vitro etkilediği için in vivo değişmelere de yol açabilirler. Bu durum ileride her test için ayrı ayrı belirtilmiştir. İmmobilizasyon: Birkaç gün yatma sonrası plazma ve ekstrasellüler sıvı hacmi azalır. Bu duruma paralel olarak hematokrit artar. Uzun süreli yatma sonucu sıvı retansiyonu oluşur ve serum protein 0,5 g/dL, albumin 0,3 g/dL azalma gösterir. Ayrıca kemikten Ca mobilizasyonu ile iyonize kalsiyum artar. Uzayan immobilizasyon plazma kortizolünün sirkadiyen değişimini genişletir. Katekolaminleri azaltır. Diurnal ritim: Beden sıvılarının çoğu yapıtaşı gün boyu döngüsel değişim gösterir. Bu değişimlere katkıda bulunan başlıca faktörler postür, fiziksel aktivite, beslenme, stres, gün ışığı, karanlık, uyku ve uyanıklıktır. Bu döngüsel değişimler, oldukça büyük değerlere varabildiğinden numune alımında standardizasyonunun iyi denetlenmesi gerekir. Büyüme hormonu uykuya daldıktan kısa süre sonra yükselir. Oysa bazal plazma insülini, sabah ve akşam daha yüksek düzeydedir. İdrar hacmi ve kreatinin atılımı gece azalır. Serum kortizol, renin, sabah saatlerin de pik düzeylere ulaşır, öğleden sonra düşüktür.

Tablo 1: Bazı analitlerin gün içinde gösterdiği değişimler.

Analit Maksimum Minimum Günlük değişim yüzdesi

olduğu saatler olduğu saatler

ACTH 6-10 0-4 150- 200

Kortizol 5-8 21- 3 180 – 200

Testosteron 2-4 20-24 30- 50

TSH 20-2 7-13 5-15

T4 8- 12 23-3 10-20

Prolaktin 5- 7 10-12 80-100

Renin 0-6 10 –12 120 –140

Epinefrin 9 –12 2-5 30-50

Demir 14-18 2-4 50-70

Potasyum 14-16 23 –1 5 –10

Fosfat 2- 4 8-12 30-40

Besinlerin etkisi: Bazı plazma yapıtaşlarının derişimi yakın zamanda yenilip içilen besinlerden etkilenir. Bunların içinde kan glukozu, trigliserid, demir, alkalen fosfataz (özellikle intestinal izoenzim) sayılabilir. Ayrıca serumun lipemik olması ölçümler için kullanılan yöntemleri etkileyebilir. Yiyecek alımını takiben sindirilmiş maddeler karaciğerde metabolize edilir. Bu metabolik aktivite K.C.in salgılama kapasitesini bozarak bilirubin ve serum enzim aktivitesini arttırır. Kahve, çay, kola gibi kafein bulunan içecekler yapıtaşlarının konsantrasyonu üzerine önemli bir etkiye sahiptir. Açlık durumu: Açlık kan şekeri düzeyi ölçümü gibi bazı testler için istenen bir durum olduğu gibi laboratuvar işleminin standardizasyonu açısından numune alımında 10-12 saatlik açlık istenir. Bu durumun 16 saatten uzun olmaması gerekir. Sigara: Nikotinden dolayı sigara birçok testi etkiler. Bunların içinde lipidler, hormonlar, B12 vitamini, CEA gibi parametreler sayılabilir.

NUMUNE ALIMI

Laboratuvarda kullanılan numuneler çok çeşitlidir. Serum, plazma, tam kan, eritrosit paketi, lökosit paketi, mide suyu, tükürük, safra, idrar, gaita, ter, bos ayrıca çeşitli sıvılar (plevral, perikardiyal, amniyosentez sıvıları gibi) bunların başlıcalarıdır.

Kan Örneklerinin Alınması Venöz kan alımı

Açlık gerektiren testler için en az 10-12 saatlik açlık gerekmektedir.

İlaç tedavisi alan hastalarda, ilaç uygulamasından önce kan alınmalıdır.

Kan alımı esnasında hasta yatar veya oturur pozisyonda olmalıdır ve hasta 15 dk. en az bu pozisyonda durduktan sonra örnek alınmalıdır.

Turnike kolda 30 sn.den fazla kalmamalıdır. Turnike ile yapılan birkaç dakikalık staz venöz kanda birçok parametreyi etkiler. Örn; ALT, CK, LDH, albümin, bilirübin, Ca %5 – 10 civarında artarken; glukoz, fosfat %2 – 5 civarında azalır. Turnike, örneğin alınacağı venin 10-15 cm üst seviyesinde, kolay çözülebilecek biçimde bağlanmalı, çok sıkı olmamalıdır.

Kan alım sırası çok önemlidir ve şu sırayla olmalıdır: -Kan kültürü -Serum -EDTA’lı kan -Sitrat’lı kan

Antikoagulan içeren vakumlu tüplere (EDTA vs.) kan alımı sırasında kanın işaretli çizgiye kadar dolmasına özellikle dikkat edilmelidir.

Sıvı veya kan vermede kullanılan bir damar ve kateterden örnek alınmamalıdır. Mecbur kalınırsa infüzyona 10-20 dakika ara verildikten sonra numune alınabilir. Bu durumlarda diğer kol tercih edilmelidir.

Alınan kanın hemoliz olmaması için azami gayret gereklidir. Hemoliz, hem serumda potasyum, fosfor, enzimler gibi parametrelerin yüksek çıkmasının yanısıra diğer ölçüm yöntemlerinde de hataya neden olur. Kan örneğine eklenen antikoagulan da önemlidir. Kanın ölçülecek parametreye uygun antikoagulanla alınması gereklidir. Listemizde bu durum testlere göre ayrı ayrı belirtilmiştir. Hemen çalışılmayacak örneklerin de bekleme süresi ve

derecesine dikkat edilmemesi durumunda istenmeyen hatalı sonuçlar çıkabilir.

SERUM: Kırmızı kapaklı 9 ml plastik tüp -En az 5 ml. kan gereklidir (yeterli serumun oluşabilmesi için). -Kanın tüpün içerisindeki silika partikülleriyle temas etmesi için tüp 5-6 kez yavaşça altüst edilmelidir. -Kesinlikle çalkalanmamalıdır. -Tüp içerisindeki kan pıhtılaşana kadar en az yarım saat maksimum 1 saat bekletilmelidir, daha sonra santrifüj edilmelidir.(1500-2000xg’ de 10 dk.) EDTA’LI PLAZMA: Mor kapaklı 4 ml’lik K3 EDTA tüp -Antikoagulan içeren tüplere kan alındıktan sonra tüp yavaşça alt üst edilerek özenle karıştırılmalıdır. -Kesinlikle çalkalanmamalıdır. -Kan alınımından hemen sonra örnekler 2000xg’ de 15 dk santrifüj edilmelidir. SİTRAT’LI TAM KAN (SEDİMENTASYON): Siyah kapaklı tüp -Kan örneği siyah kapaklı tüplere işaretli çizgiye kadar alınır. -Tüp 5-6 kere alt üst edilmelidir. SİTRAT’LI PLAZMA: Mavi kapaklı tüp -Koagulasyon tüpüdür. -Tüp 5-6 kere alt üst edilmelidir. HEPARİN’Lİ TAM KAN:

Yeşil kapaklı lityum heparinli tüp -Tüp 5-6 kere alt üst edilmelidir. SODYUM FLUORİDE Na2/K3 EDTA’LI PLAZMA: Gri kapaklı tüp -Etanol şahit numune tüpüdür. -Antikoagulan içeren tüplere kan alındıktan sonra tüp yavaşça alt üst edilerek özenle karıştırılmalıdır. FLORÜR OKSALAT Gri kapaklı tüp -Laktat ölçümü için kullanılır. İDRAR ÖRNEKLERİ İdrar analizlerinde 24 saatlik idrarda yapılan tetkikler için 24 saatlik idrarın tümü karıştırılıp hepsi gönderilmelidir. Yatan hastalarda 24 saatlik idrar karıştırılıp hacmi belirlenir ve yazılır. İdrarda ölçülecek parametre için koruyucu gerekiyorsa laboratuvara danışılmalıdır. 24 saatlik idrar toplanması: -Sabah ilk idrar atılır. -24 saat süresince idrarın tamamı idrar toplama kabı içine toplanır. Bu süre içinde toplama kabı serin bir yerde saklanır. -Ertesi sabah ilk idrarda toplama kabına alınarak en kısa zamanda laboratuara ulaştırılır. Not: İdrar koruyucusu kullanılacak durumlarda baştan kap içerisine gerekli koruyucu (asit vs.) konulmalıdır.

Spot idrar ve gaita numunelerinin laboratuvara çabuk ulaşması gerekir.

İDRARDA KATEKOLAMİN METABOLİTLERİ İÇİN

BİLGİLENDİRME -Vanilyasız diyet 3 gün boyunca uygulanır. -İdrar laboratuarından asit ve idrar kabı alınır, idrar toplamaya başlamadan önce asit kaba boşaltılır. -4. günü sabahı (ilk idrar dışarı atılmak kaydıyla) idrar biriktirilmeye başlanır. -Ertesi günkü (5.gün) ilk idrar da dahil olmak üzere idrarların tamamı biriktirilir. -Not: Biriktirilen idrar serin ve karanlık bir ortamda saklanmalıdır. Vanilyasız Diyet: Yasaklar: -Çay, nescafe, kakao -Muz, geryfurt, portakal, mandalina, elma, domates -Dondurma, dondurma külahı -Vanilyalı soslar, vanilyanın girdiği her türlü yiyecek ve içecekler (Pastalar, bisküviler, salep, meşrubat) -Hazır gıdalar, hazır çorbalar -Kuruyemişler, salça -Kurutulmuş meyvalar -Alkollü içecekler

İDRARDA OKZALAT TESTİ -24 saatlik idrarda çalışılmaktadır. -İdrar toplanmaya başlanmadan önce laboratuarda HCL alınmalıdır. -Laboratuvardan alınan asit, idrar biriktirme kabına konur ve idrar biriktirilmeye başlanır. -24 saatlik idrar toplama şekli uygulanır. -Dikkat edilmesi gereken noktalar; -Hastaların idrar toplamaya başlamadan 2 gün önce ve idrarını toplandığı gün boyunca aşağıdaki yiyecek ve ilaçları almamaları gerekmektedir.

-Vitamin C preparatı -Vitamin C açısından zengin Gıdalar (mandalina, portakal, greyfurt, limon, domates, yeşil biber, pazı, ıspanak, brokoli, Brüksel lahanası, karnabahar, çilek, böğürtlen, kızılcık, frambuaz, yaban mersini, ahududu, manga, ananas, karpuz… ) -Nifedipin, Piridoksin ve Kalsiyum içeren herhangi bir ilaç POSTPRANDİAL GLUKOZ TESTİ: -Hasta aç iken bazal kan örneği alınır. Kahvaltı verildikten 2 saat sonra tekrar kan örneği alınır. ORAL GLUKOZ TOLERANS TESTİ: -Test sabah 10-12 saat açlık sonrası uygulanır. -Hasta test süresince bir şeyler yiyip içmemelidir, sigara içmemelidir, uyumamalıdır. -Test yapılmadan önce doktorun izniyle tiazid, fenitoin gibi ilaçlar kullanılıyorsa 3 gün önceden bırakılmalıdır. -Bulantı ve kusma olduğunda test sonlandırılmalıdır. -Kadınlarda mensturasyon döneminde OGTT yapılmaması önerilir, 3 gün önce veya sonra olmasına önem verilmelidir. -Uygulama için; -İlk bazal kan örneği alınır. -Erişkin için 75 gr glukoz 400 ml. su ile ağızdan verilir. -30, 60, 90, 120, 180 dakikalarda kan örnekleri alınır. GEBELERDE ORAL GLUKOZ TOLERANS TESTİ: -Tarama amaçlı 24-28. haftalarda yapılır. -Açlık gerektirmez. -50 gr Glukoz 400 ml su ile verilir. -1 saat sonra kan örneği alınır. Not: Tarama amaçlı gebe OGTT’si sonrası 1. saat kan glukozu >140 mg/dl ise tanı amaçlı 100 gr glukoz ile OGTT yapılır. -100 gr. Glukoz testinde gebe aç olmalıdır.100 gr glukoz 400 ml su ile verilir.

Örnek tüpleri uygun şekilde etiketlenmelidir. Aşağıda yanlış ve doğru etiketlenmiş tüpler görülmektedir. Yanlış yapıştırılan barkod örnekleri

Doğru yapıştırılan barkod örneği

TÜMÖR BELİRTECİ

ENDİKASYON

ARTTIĞI DURUMLAR

AFP

-Over ve testisin germ hücreli tümörlerinde -Primer HCC -Teratokarsinom -Hepatoblastom

-Karaciğer hastalığı (akut-kronik)

CEA

-GİS kanserlerinde (kolon-rektum,mide-pankreas-kc) -Meme kanseri -Medüller tiroid karsinomu -Over kanseri

-Sigara içimi -Akut ve kronik karaciğer hastalıkları -İnfllamatuvar kemik hastalıkları benin barsak hastalıkları (polipozis, ülseratif kolit ) -Pankreatit, peptik ülser, -Divertikülit, pulmoner inf, amfizem

CA19-9

-Pankreas kanseri -GİS kanserlerinde -Safra kesesi kanserinde

-Siroz -Akut kolanjit -Kronik pankreatit -Primer sklerozan kolanjit

Ca125

-Over karsinomu -Endometrium kanseri

-Mesturasyon -Gebelik -Over kisti -Endometriozis -Asit, plevral, perikardiyal effüzyonlarda artar.

Ca 72-4

-Metastatik mide karsinomu -GİS karsinomları

Ca15-3

-Meme karsinomu -Pankreas kanseri -Akciğer kanseri -Over kanseri -Kolorektal kanseri -Karaciğer kanseri

-Benign meme hastalıkları -Benign karaciğer hastalıkları

NMP-22

-Mesane karsinomu

Tiroglobulin

-Papiller tiroid kanseri -Folliküler tirioid karsinomu

KRİTİK/PANİK DEĞERLER

BİYOKİMYA ALT LİMİT ÜST LİMİT

Albumin(çocuk)

1.7 g/ dL

6.8 g/dL

Amonyak >1 yaş <1 yaş

- -

200 umol/L 100 umol/L

Total bilirubin(yenidoğan)

- 15 mg/dL

Kalsiyum

6,5 mg/dl

13 mg/dL

İyonize kalsiyum <1 yaş 2 mg/dL 6 mg/dL

İyonize kalsiyum >1 yaş

3 mg/dL

6,5 mg/dL

Klor

80 mEq/L

120 mEq/L

Kreatinin 1 gün-4 hafta

- 1,5 mg/dL

Kreatinin 5 hafta-23 ay

- 2 mg/dL

Kreatinin 2 yaş-11 yaş - 2,5 mg/dL

Kreatinin 12 yaş-15 yaş - 3 mg/dL

Kreatinin >16 yaş - 10 mg/dL

CK, Total - 10.000 U/L

Glukoz

50 mg/dL

400 mg/dL

Glukoz(yenidoğan)

40 mg/dL

400 mg/dL

Magnezyum

1 mg/dL

9 mg/dL

Fosfor

1 mg/dL

-

Potasyum

2.5 mmol/L

6 mmol/L

Potasyum(yenidoğan)

2.8 mmol/L

7.8 mmol/L

Total protein(çocuk)

3.4 g/dL

9.5 g/dL

Sodyum

120 mmol/L

160 mmol/L

BUN

- 100 mg/dL

BUN(çocuk)

- 55 mg/dL

Ürik asit(çocuk)

-

12 mg/dL

Ürik asit

-

13 mg/dL

Free T4 - 3,5 ng/dL

ALT - 1000 U/L

AST - 1000 U/L

Amilaz - 200 U/L

Lipaz - 700 U/L

Laktat (çocuk) Laktat (erişkin) Laktat (BOS)

- - -

4,1 mmol/L 5 mmol/L 3,4 mmol/L

KRİTİK/PANİK DEĞERLER

KAN GAZI

ALT LİMİT

ÜST LİMİT

Ph arteryal

7,2

7,6

PCO2,arteryal

20 mmHg

70 mmHg

PO2,arteryal

40 mmHg

-

PO2 (çocuk)

45 mmHg

125 mmHg

PO2 (yenidoğan)

35 mmHg

90 mmHg

ÖRNEK RED KRİTERLERİ

1. Gelen numunenin uygun tüpte olmaması 2. Numunenin yeterli miktarda olmaması

3. Numunenin aşırı hemolizli olması 4. Numunenin aşırı lipemik olması 5. Numunenin bilirübinemik olması 6. Numunenin pıhtılı olması (ör; kan gazı, siklosporin, takrolimus gibi

ilaç analizleri...) 7. Numunenin laboratuvara uygun transfer koşullarında gelmemesi 8. İlaç düzeyi ve diurnal varyasyonu olan hormon analizlerinde,

gereken bekleme süresine uyulmaması 9. Hatalı istem, 10. Ön hazırlık işlemlerinin uygun yapılmaması (İdrar metabolit

analizi...)

I.GENEL TESTLER (HORMON ve BİYOKİMYA

TESTLERİ)

ASETAMİNOFEN (PARASETAMOL)

YÖNTEM

ÖRNEK TÜRÜ

TÜP

KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

Enzimatik

method

Serum

Stabilite:

20-28˚C’de 8 saat

2-8 ˚C’de 14 gün

(-20)˚C’ de 45 gün

Kırmızı

veya sarı

kapaklı

tüp

Terapatik doz:

10-30 µg/ml

Toksik doz

4.saat >150 µg/ml

8.saat>75 µg/ml

12.saat >40 µg/ml

Hemoliz

Lipemi

İkter

Azaltanlar

Amitriptilin

İmipramin

Çalışma günü: Her gün

Sonuç verme: 2 saat sonra

ACTH

YÖNTEM

ÖRNEK TÜRÜ

TÜP

KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

CLIA Buzdolabında

+4˚C’de bekletilen

EDTA’lı tüpler

kullanılmalıdır.

Örnek buzun üzerine

konulmalı, hemen

laboratuvara

ulaştırılmalıdır.

Ölçüme kadar + 4 ˚C’

de (serin yerde)

tutulmalıdır.

Mor

kapaklı

tüp

Sabah:

0-46 pg/ml (sabah

9’da örnek alınması

önerilir.)

Çevirme Katsayısı

pg/ml X 0,22 =

pmol/L

Hemoliz

Arttıranlar:

Amfetamin

Hipoglisemi

İnsülin

Levodopa

Metoklopramid

Azaltanlar:

Dexametazon

(-20)˚C’de 30 gün

stabildir.

Çalışma günü: Hafta içi her gün


AÇLIK KAN ŞEKERİ

YÖNTEM

ÖRNEK TÜRÜ

TÜP

KAPAK

RENGİ

REFERANS DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

Hekzokinaz

Serum

Glikolize bağlı

tüketimden

kaçınmak için

serum mümkün

olduğunca çabuk

ayrılmalıdır.

Stabilite:

15-25˚C’de 2 gün

4˚C’de 3 gün

2-8˚C de 7 gün

Kırmızı

veya sarı

kapaklı

tüp

Çocuk: 60-100 mg/dL

Erişkin: 74-100 mg/dL

Postprandiyal:

Serum; yemekten 2 saat

sonra

<140 mg/L

Arttıranlar:

ACTH, kafein,

kalsitonin,

kortikosteroidler,

diüretikler.

Azaltanlar:

Asetaaminofen,

levadopa,

hidrojenperoksitle

oksidasyon veren

Askorbat bilirubin ve

ürik asit gibi maddeler


Sonuç verme: 4 saat sonra (Acil 2 saat sonra )

ADRENALİN (İDRAR)

YÖNTEM ÖRNEK TÜRÜ REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

HPLC: High

Performance

Liquid

Chromatography

(Electrokimyasal

dedektör)

İdrar:

24 saatlik idrar

numunesi

gerekmektedir.

İdrar için

labaratuvardan

%32’lik 10 ml HCl

alınmalıdır.

Numune 4 ˚C’ de

(serin yerde) ışık

görmeyen ortamda

saklanmalıdır.

4-20 µg/24saat

Arttıranlar:

Kafein,epinefrin,etanol,

isoprotrenol, levodopa,

nikotin

Azaltanlar:

Klonidin,prazosin,

rezerpin

Çalışma günü: Pazartesi

Sonuç verme: 1 hafta sonra

ALANİN AMİNO TRANSFERAZ (ALT)

YÖNTEM ÖRNEK TÜRÜ TÜP

KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

IFCC Referans

metodu

(Enzimatik,

piridoksal

fosfatlı)

Serum

Örnek alındıktan

sonra mümkün

olduğunca çabuk

analiz edilmelidir.

15-25 °C'de 3 gün

2-8 °C'de 7 gün

(-80) °C'de > 7 gün

Kırmızı

veya sarı

kapaklı

tüp

Erkek:

0-50 U/L

Kadın:

0-35 U/L

YD\Bebek:

13-45 U/L

Arttıranlar:

Hepatotoksik ilaçlar

veya kolestazise sebep

olan ilaçlar, i.m

enjeksiyon hafif artışa

neden olabilir. Diğer

arttıran ilaçların

bazıları: Bromokriptin,

kaptopril,

sefalosporin,

siklosporin,

klindamisin, etambutol,

nifedipin, linkomisin,

trimetoprim.

Çalışma Günü: Her gün

Sonuç Verme: 4 saat sonra (Acil 2 saat sonra )

ALBUMİN


KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

Bromcresol

Green

Serum.

Stabilite:

15-25 °C'de 7 gün

2-8 °C'de 30 gün

(-20) °C'de 4 ay

Kırmızı

ve ya sarı

kapaklı

tüp

0-30 gün

2,8-4,4 g/dL

Erişkin

3,5-5,2 g/dL

Arttıranlar:

Progesteron

Azaltanlar:

Allopurinol,

östrojenler, ibuprofen,

izoniasid,

nitrofurantoin,

fenitoin, valproik asit,

gebelik



ALDOSTERON


KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

RIA Serum

Stabilite:

2-8 ºC’de 1-2 gün

(-20) ºC’de daha

uzun süre

stabildir.

Aşırı lipemik ve

hemolizli

numuneler

çalışılmamalıdır.

Kırmızı

veya sarı

kapaklı

tüp

Yönteme, yaşa,

diyete göre

değişmektedir.

Yatarak:

1-16 ng/dL

Ayakta:

3,5-30 ng/dL

Not:16 yaşından

küçük hastalardan

ayakta pozisyonda

örnek alınmaz.

Yatarak: Hasta

yataktan kalkmadan

önce örnek

alınmalıdır.

Ayakta: Hasta

yataktan kalktıktan

sonra en az 2 saat

oturur ve/veya

ayakta pozisyonda

durduktan sonra

örnek alınmalıdır.

Arttıranlar:

Angitensin,

Östrojenler,

Furosemid,

Oral

kontraseptifler,

Potasyum-Sodyum

Kısıtlaması,

Spironolakton,

Azaltanlar:

Deoksikortikos-

teroid, Tuz,

Saralazin,

Kaptopril, Uzun

süreli heparin

tedavisi,

indometazin

Çalışma Günü: Pazartesi, Perşembe

Sonuç Verme: Ertesi gün

ALFA 1- ANTİTRİPSİN


KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

Türbidimetrik Serum

Stabilite:

2-8 °C'de 5 ay

15-25°C'de 3 ay

Kırmızı

veya sarı

kapaklı

tüp

90-200

mg/dL

Arttıranlar:

RF yalancı (+) liğe

neden olabilir.

Tamoksifen, yükselmiş

östrojen düzeyleri

(oral kontraseptifler;

gebeliğin üçüncü

Trimesteri),oksimetalo

n arrttırır. Akut faz

proteinidir.

İnflematuar olaylarda

artar. Bu nedenle, CRP

ve haptoglobin de

tayin edilmelidir.

Azaltanlar:

Pulmoner amfizem,

hepatik yetmezlik



ALFA-FETOPROTEİN (AFP)


KAPAK

RENGİ

REFERANS DEĞERLER İNTERFERANSLAR

CLIA Serum

Stabilite:

15-30 ºC 8 saat

2-8ºC’de 2 gün,

eğer 2 gün içinde

çalışılmayacaksa

(-20)ºC de

dondurulur.

Kırmızı

veya sarı

kapaklı

tüp

Erişkin:0-9 ng/mL

Çocuk:

0-1 yaş:1,4-1992 ng/mL

1 yaş-30 ay: 1,1-16,1 ng/mL

30 ay-19 yaş: 0,8-4,7 ng/mL

Arttıranlar:

Hepatosellüler

karsinoma,

hepatoblastoma,

germ hücreli

tümörler.

Çalışma Günü: Hafta içi her gün

Sonuç Verme: 8 saat sonra

ALKALEN FOSFATAZ (ALP)


KAPAK

RENGİ


IFCC

Referans

Metodu

Serum.

Stabilite:

2-25 °C'de 7 gün

(-20) °C'de 2 ay

Kırmızı

veya sarı

kapaklı

tüp

Erişkin:

30-120 U/L

Çocuk (Kız)

1-30 gün: 48-406U/L

30-360günl: 124-341U/L

1-3 yaş:108-317 U/L

4-6 yaş: 96-297U/L

7-9 yaş: 69-325U/L

10-12 yaş:51-332 U/L

13-15 yaş:50-162 U/L

16-18 yaş: 47-119 U/L

Çocuk (Erkek)

1-30 gün:75-316 U/L

30-365 gün:82-383 U/L

1-3 yaş: 104-345U/L

4-6 yaş: 93-309U/L

7-9 yaş: 86-315/L

10-12 yaş:42-362 U/L

13-15 yaş:74-390 U/L

16-18 yaş: 52-171 U/L

Arttıranlar:

Hepatotoksik ilaçlar,

çocuklarda

hızlı büyüme peryodu,

gebeliğin son

trimesteri, menopoz

Azaltanlar:

Sitrat, florid,

manganez



AMİLAZ


KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

IFCC

Referans

Metodu

Enzimatik

Serum

Stabilite:

2-25 °C'de 7 gün

Kırmızı

veya sarı

kapaklı tüp

Erişkin

28-100 U/L

Artıranlar:

Oddi sfinkterini kasan

ilaçlar(narkotik

analjezik, betanekol),

sekretin,

pankreatite yol açan

bazı ilaçlar, azotiopurin,

kaptopril,

simetidin, östrojen,

furosemid,

oralkontraseptifler,

tetrasiklin,

sülfanomid, tiazid

diüretikleri.

Numunenin tükrükle bir

şekilde bulaşması.

Azaltanlar:

Ca bağlayıcı

antikoagulan, lipemi,

hemoliz

hipoürisemi



AMONYAK


KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

Enzimatik

GLDH

K2-EDTA'lı

plazma (hemoliz

ve lipemi

içermeyen).

Aç hastanın staz

durumu olmayan

bir toplar

damarından kan

alınmalı, numune

alma öncesinde

sigara içmekten

ve sigaralı

ortamdan

kaçınılmalıdır.

Numune buz

üstünde

laboratuvara


Plazma 30 dk

içinde ayrılmalı,

amonyak analizi

hemen

yapılmalıdır.

Stabilite:

2-4 ºC’de 3 saat

(-20 )ºC de 24

saat saklanabilir.

Mor

kapaklı tüp

0-10 gün: 25-44

μmol/L

Erişkin:16-53 μmol/L

Çevirme Katsayısı:

μmol/L X 1,7 =μg/dL

Arttıranlar:

Amonyum tuzları,

asparaginaz,

barbituratlar,

narkotik analjezikler

valproik asit

γ-Globülin,

sefoksitin

Azaltanlar:

Difenhidramin,

kanamisin, laktulaz,

L-Dopa, sigara,

atmosferdeki

amonyak iyonları.



ANDROSTENEDİON YÖNTEM ÖRNEK TÜRÜ TÜP

KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERAN

SLAR

CLIA Serum

Stabilite:

2-8 ˚C de 24 saat,

(- 20)˚C de 2 ay

Kırmızı

veya sarı

kapaklı

tüp

Erkek:

0,6-3,1 ng/mL

Kadın:

0,3-3,3 ng/mL

Arttıranlar:

Korkikotropin,

klomifen,

siproteron

asetat

Azaltanlar:

Deksametazon

(kortikosteroi

dler)



APO – A1 YÖNTEM ÖRNEK

TÜRÜ

TÜP

KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

İmmunotürbidi

metrik

Serum

Stabilite:

15‑25 °C'de

1 gün

2‑8 °C'de

8 gün

Kırmızı

veya sarı

kapaklı

tüp

Kadın:

105-205

mg/dL

Erkek:

105-175 mg/dL

Arttıranlar:

Östrojen, alkol, nikotinik

asit, klofibrat, Levostatin,

fenitoin.

Azaltanlar:

Androjenler, progestinler,

oral kontraseptifler,

diüretikler,

Beta Blokerler, probukol.



APO-B


KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

İmmuntürbidi

metrik

Serum

Stabilite:

15‑25 °C'de

1 gün

2‑8 °C'de

8 gün

Kırmızı

veya sarı

kapaklı

tüp

Kadın:

55-130 mg/dL

Erkek:

60-140 mg/dL

Arttıranlar:

Androjenler,

progestinler, oral

kontraseptifler,

diüretikler, Beta

blokerler

Azaltanlar:

Östrojen, fibrik asit

türevleri, probukol,

HmgKoA redüktaz

inhibitörleri



ASPARTAT AMİNOTRANSFERAZ (AST) YÖNTEM ÖRNEK

TÜRÜ

TÜP

KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

IFCC

Referans

metodu

(Enzimatik,

piridoksal

fosfatlı)

Serum

Stabilite:

15-25 °C'de

4 gün

2-8 °C'de 7

gün

Kırmızı

veya

sarı

kapaklı

tüp

Erişkin:

Erkek: 0-50 U/L

Kadın: 0-35 U/L

YD: 25-75 U/L

Bebek: 15-60 U/L

Arttıranlar:

Hepatotoksik ilaçlar,

Hemoliz, furasemid

Azaltanlar:

Askorbik asit, siyanid,

formaldehit,

glutarat,

metranidazol,

izoniazid


Sonuç Verme: 4 saat sonra (Acil 2 saat sonra)

BAKIR

YÖNTEM ÖRNEK

TÜRÜ

TÜP

KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

Kolorimetrik Serum

Stabilite:

2-8°C'de 14

gün

Kırmızı

veya sarı

kapaklı

tüp

Kadın:

80-155 μg/dL

Erkek:

70-140 μg/dL

Çevirme faktörü:

g/dL × 0.1573=

mol /L

Arttıranlar:

Östrojen

OKS, fenitoin,

fenobarbital,

karbamezepin

Çalışma Günü: Salı, perşembe günü

Sonuç Verme: Aynı gün 4 saat sonra

BİLİRUBİN, DİREKT YÖNTEM ÖRNEK TÜRÜ TÜP

KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

Diazo

metodu

Serum

Stabilite:

Işıktan

korunmalıdır.

15-25 °C'de 3

gün

2-8 °C'de 7

gün

Kırmızı

veya sarı

kapaklı

tüp

0-0.2 mg/dL

Arttıranlar:

Amfoterisin B, karbamezepn,

Fenitoin

Azaltanlar:

Fenilbutazon



BİLİRUBİN, TOTAL


KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

Diazo

Metodu

Serum

Stabilite:

Işıktan

korunmalıdır.

15-25 °C'de 1

gün

2-8 °C'de 7

gün

Kırmızı

veya sarı

kapaklı

tüp

0-1gün:

1,4-8,7 mg/dL

1-2 gün:

3,4-11,5 mg/dL

3-5 gün:

1,5-12 mg/dL

Çocuk (>1ay):

(<1,0 mg/dL)

Erişkin:

0,3-1,2 mg/dL

Paraproteinler

Arttıranlar:

Hemoglobin, aminosalisilik

asit, kolestatik ve

hepatotoksik ilaçlar

Multiple myeloma

Azaltanlar:

Aminofenozen, Oral

kontrasepifler,

Sigara, hidroksikobalamin



BUN (KAN ÜRE NİTROJEN)


KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

Üreaz ve

glutamat

dehidro

jenaz ile

kinetik test

Serum, idrar

Stabilite:

2-25 °C'de 7 gün

İdrar: Koruyucu

kullanmadan 24

saatlik nümune

alma prosedürü

tavsiye

edilmektedir.

2-8 °C'de 7 gün,

15-25 °C'de 2

gün

Kırmızı

veya sarı

kapaklı

tüp

Erişkin

Serum BUN:

17-43 mg /dL

Yenidoğan

8,4-25,8 mg/dL

Bebek/çocuk

10,8-38,4 mg/dL

İdrar Üre

Nitrojeni:

15-34,2 g/gün

(mg/dL BUN X

2.14= mg/dL Üre)

Arttıranlar:

Nefrotoksisiteye

neden olan ilaçlar,

kortikosteroidler,

tetrasiklinler.

amonyum iyonları

Azaltanlar:

Na sitrat ve Na

floridin yüksek

konsantrasyonları

Azaltanlar (idrar)

Growth hormon,

testosteron ve

insülin

Çalışma Günü: Her gün, idrar hafta içi her gün


CA 15-3

YÖNTEM ÖRNEK TÜRÜ TÜP KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

CLIA Serum

Stabilite:

15-30°C'de 8 saat, 8 saat

içinde çalışılmazsa 2-8

°C'ye soğutun.

48 saat içinde çalışılmazsa

veya örnekler sevk

edilecekse ( -20) °C'de

dondurun.

Kırmızı veya

sarı kapaklı

tüp

Yetişkinlerde:

0-23,5 U/mL



CA 19-9 YÖNTEM ÖRNEK TÜRÜ TÜP

KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

CLIA Serum

Stabilite:

15-30°C'de 8 saat, 8

saat içinde

çalışılmazsa 2-8 °C'ye

soğutun.

48 saat içinde

tamamlanmazsa veya

örnekler sevk

edilecekse (-20) °C'de

dondurun.

Kırmızı

veya sarı

kapaklı

tüp

Yetişkinlerde:

0-34 U/mL



CA 72-4 YÖNTEM ÖRNEK TÜRÜ TÜP

KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

ECLIA Serum

Stabilite:

2-8 °C'de 30

gün,

(-20) °C'de 3

ay stabildir.

Kırmızı

veya sarı

kapaklı tüp

Yetişkinlerde:

0-6.9 U/mL



CA 125 YÖNTEM ÖRNEK TÜRÜ TÜP

KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

CLIA Serum

Stabilite:

15-30°C'de 8

saat,8 saat

içinde

çalışılmazsa 2-8

°C'ye soğutun.

48 saat içinde

tamamlanmazsa

ve ya örnekler

sevk edilecekse

(-20 )°C'de

dondurun.

Kırmızı

veya sarı

kapaklı tüp

Yetişkinlerde:

0-35 U/mL



CEA (KARSİNOEMBRİYONİK ANTİJEN)

YÖNTEM ÖRENEK TÜRÜ TÜP

KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

CLIA Serum

Stabilite:

15-30°C'de 8

saat, 8 saat

içinde

çalışılmazsa 2-8

°C'de saklayın.

48 saat içinde

tamamlanmazsa

veya örnekler

sevk edilecekse

(-20) °C'de

dondurun.

Kırmızı

veya sarı

kapaklı

tüp

Sigara

kullanmayanlar:

0-5 ng/mL

Sigara

kullananlar:

0-6,5 ng/mL

Lipemi

Hemoliz



SENSİTİF CRP


KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

İmmünotürbidi

metrik

Serum (Yalnız

yenidoğanlarda

bakıyoruz)

Stabilite:

20-25°C’de 11

gün

4-8 °C’de 2 ay

Daha uzun süre

saklanacaksa -

20°C’ de

Kırmızı

veya

sarı

kapaklı

tüp.

Hemoliz, lipemi

Heterofil antikorlar

yanlış yüksek

sonuçlara neden

olabilir.

muhafaza

edilmelidir.

Çalıma günü: Her gün


C-PEPTİD


KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

RIA. Serum

Stabilite:

2-8 °C'de 8

saat

(-80) °C'de 1 ay

Kırmızı

veya

sarı

kapaklı

tüp.

0,9-7,1

ng/mL

Arttıranlar

Klorokin, danazol,

etinilöstradiol, oral

kontraseptifler

Azaltanlar

Proinsülin, EDTA,

hemoliz

Çalıma günü: Perşembe


ÇİNKO

YÖNTEM ÖRNEK

TÜRÜ

TÜP KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

Kolorimetrik Serum

Stabilite:

2-8°C'de 14

gün

Kırmızı veya

sarı kapaklı

tüp.

70-120 g/dL

Çalışma Günü: Salı, perşembe günü

Sonuç Verme: Aynı gün 4 saat sonra

D VİTAMİNİ (25-OH VİTAMİN D3)


KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

CLIA Serum

Stabilite:

15-30ºC’de 72

saat

72 saatte

tamamlanmayac

aksa 2-10 ºC’ye

soğutun, 7 gün

içinde

tamamlanmayac

aksa ( -20 )ºC’

de dondurun. (-

20) ºC’de 1 yıl

stabildir.

Sarı veya

kırmızı

kapaklı tüp

Eksik: < 20

ng/mL

Yetersiz:

20 -30

ng/mL

Yeterli: 30-

100 ng/mL

Yükseki: >

100 ng/mL

Arttıranlar:

Etidronat, disodyum

Azaltanlar:

Antikonvulzanlar,

glukokortikoidler



DEHİDROEPİANDROSTERON SÜLFAT (DHEA-SO4)

YÖNTEM ÖRNEK

TÜRÜ


CLIA Serum

Stabilite:

15-30

˚C’de 8

saat

2-8 ˚C’de

2 gün

(-20)˚C’de

2 ay

Yönteme, yaşa

cinsiyete kadınlarda

menopoz öncesi ve

sonrasına göre

değişiklikler

göstermektedir.

Kadın:9,4-407 g/dL

Erkek:16,2-492 g/dL


mol /L × 36,846= g/dL

g/dL × 0,02714= mol /L

g/dL × 0,01= g/dL

Arttıranlar:

Klomifen,

Kortikotropin,

danazol

Azaltanlar:

Karbamazepin,

Testesteron

Ve diğer

Glukokortikoidler

Yüksek dozda biotin

(> 5 mg/gün) tedavi

alan hastalarda son

biotin

uygulamasının

ardından en az 8

saat geçmeden

numune

alınmamalıdır.



DEMİR


KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

Kolorimetrik

Serum.

Sabah örnekleri

kullanılır. (diurnal

varyasonu vardır.

Sabahları daha

yüksek akşamları

daha düşüktür.)

Hemolizli

örnekler

kullanılmaz.

Stabilite:

15-25 ˚C’de 7

gün

2-8 ˚C' de 3

hafta stabildir.

(-15)-(-25)°C’de

birkaç yıl

stabildir.

Kırmızı

veya sarı

kapaklı tüp

Yetişkin:

Erkek:70-180

μg/dL

Kadın:60-180

μg/dL

Çocuklar:

Yenidoğan: 100-

250 μg/dL

Bebek: 40-100

μg/dL

Çocuk:50-120

μg/dL

Arttıranlar:

Östrojen, etanol,

Fedekstran, kurşun,

Oral kontraseptifler

Azaltanlar:

Allopurinol. anobolik

steroidler, kortizon,

yüksek doz aspirin

Demir takviyeleri veya

metal-bağlayıcı ilaçlar

ile tedavi edilen

hastalarda

ilaca bağlı demir

testte doğru şekilde

reaksiyona

giremeyebilir ve bu

durum yapay olarak

düşük değerlere neden

olabilir.



DEMİR BAĞLAMA KAPASİTESİ


KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

Kolorimetrik

Serum

Sabah örnekleri

kullanılır.

Hemolizli ve

lipemik örnekler

kullanılmaz.

Stabilite:

15-25 °C'de 7 gün

2-8 °C'de 3 hafta

Kırmızı

veya

sarı

kapaklı

tüp

155-355 μg/dL

Antikoagülanlar:

EDTA, oksalat ve

sitrat gibi kompleks

oluşturan

antikoagülanlar

kullanılmamalıdır.

Artıranlar

Oksitetrasiklin

Azaltanlar

Yüksek albumin

düzeyleri (7 g/dL)



11-DEOKSİKORTİZOL YÖNTEM ÖRNEK TÜRÜ TÜP

KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

RIA Serum

Stabilite:

2-8°C'de 1 gün

(-20)°C'de birkaç ay

Kırmızı

veya

sarı

kapaklı

tüp

Normal:

Stimulasyonsuz :

< 2,55 ng/mL

Stimulasyondan

sonra:> 69,3

ng/mL hatta

>103,95 ng/mL

bile olabilir.

Arttıranlar

Metirapon

Azaltanlar

Glukokortikoidler

(hidrokortizon,

deksametazon,

prednizon)

Çalıma günü: Cuma

Sonuç verme: Aynı gün öğleden sonra

DOPAMİN


DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

HPLC: High

Performance Liquid

Chromatography

(Electrochemical

dedektör)

İdrar:

24 saatlik idrar

numunesi

gerekmektedir.

İdrar için

labaratuvardan

%32’lik 10 ml

HCl alınmalıdır.

Numune 4 ˚C’de

(serin yerde)

işık görmeyen

ortamda

saklanmalıdır.

190-450 µg/24 saat

Arttıranlar:

Kafein,epinefrin,etanol

,isoprotrenol,levodopa,

nikotin

Azaltanlar:

Klonidin, prazosin,

rezerpin

Çalışma Günü: Pazartesi

Sonuç verme:1 hafta sonra

EPO


KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

ECLIA Serum

Sabah örnekleri

kullanılır. (diurnal

varyasonu vardır.)

Sabah-öğle arası

çalışılması

önerilir.

Stabilite: 2-8 ˚C’

7 gün

(-20)°C'de 2 ay

Kırmızı

veya sarı

kapaklı

tüp

4-29 mIU/mL Hemoliz, lipemi



ETANOL

YÖNTEM ÖRNEK

TÜRÜ

TÜP KAPAK RENGİ REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

Alkol

dehidrogenaz

ile enzimatik

yöntem

Serum

Stabilite

(-20°C)'de

5-6 gün

(-40) °C'de

6 ay.

Kırmızı ve gri

kapaklı tüp aynı

anda alınır. Gri

kapaklı tüp şahit

numunedir. (Adli

vakalar için (-

20)°C'de 6 ay

boyunca saklanır.)

Kırmızı kapaklı tüp

numune olarak

çalışılır.

Numune

transferleri için

Normal

bireylerde:

<0.1 promil

(<10 mg/dL )

100 mg/dL

Toksikasyon.

200-

250mg/dL

Letarjik

görünüm,uyarı

kaybı

Ven ponksiyonu

yerinde alkol veya

başka uçucu

dezenfektanlar

kullanmayın.

Sulu Zephiran

(benzalkonyum

klorür), sulu

Merthiolate

(timerosal) veya

povidon-iyot

kullanılabilir.

tranfsfer kilitli

çanta/kap/kutu ile

yapılır.Eger

numunenin analizi 4

saat içinde

yapılamayacaksa,nu

mune analize kadar

+4 °C'de tüp kapağı

açılmadan primer ve

ya sekonder

tüpte,en fazla 14

gün süreyle saklanır.

300-350

mg/dL

Stupor,koma

>500 mg/dL

letal doz


Sonuç verme: Acil 2 saat sonra

FERRİTİN


KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

CLIA Serum

Stabilite:

Oda

sıcaklığında en

fazla 8 saat

2-8˚C de 2

gün, eğer daha

fazla

bekleyecekse

(-20)˚C de

dondurunuz.

Kırmızı

veya sarı

kapaklı

tüp

Erişkin:

Kadın:

11-307 ng/mL

Erkek:

23,9-336,2

ng/mL

Çocuk:

0-1 yaş:

5-702,9 ng/mL

2-5 yaş:6,3-

53 ng/L

6-16

yaş:10,4-58,2

ng/mL

17-19 yaş

erkek:18,7-

102,1 ng/mL

17-19 yaş

kadın: 3,2-75

ng/mL

Arttıranlar:

Etanol


Hemoliz

Bilirubin

Trigliserit

Protein



alan hastalarda son

biotin

uygulamasının

ardından en az 8

saat geçmeden

numune

alınmamalıdır.


Sonuç verme: : 8 saat sonra

FOLİK ASİT


KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

CLIA

Serum

aç alınmalıdır.

Işıktan

korunmalıdır.

Hemoliz ve

lipemi

içermeyen

örnek tercih

edilir.

Stabilite:

20-25 °C'de 2

saat,

2-8 °C'de 8

saat,

Eğer daha

uzun süre

bekleyecekse

(-20) °C'de

dondurunuz.

Kırmızı

veya sarı

kapaklı

tüp

Erişkin: 3,1-19,9

ng/mL

Çocuk:

0-14 yaş: 12,2-

23,6 ng/mL

15-19 yaş: 8,9-

23,6 ng/mL

Azaltanlar:

Alkol

Antiasitler

Sulfosalasin

Kolestiramin

Bikarbonat

Artıranlar:

Hemoliz

Metotreksat veya

lökovorin ile tedavi

edilen hastaların

numunelerinde ölçüm

yapılması, folat

bağlayıcı proteinin bu

bileşiklerle

çapraz reaktivitesi

nedeniyle uygun

değildir.



FOSFOR


KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

Fosfomolibdat Serum,

Hemoliz ve

stazdan


Stabilite:

15-25 °C'de

24 saat

2-8˚C de

4gün

(-20)˚C de 1

yıl

İdrar:

24 saatlik

idrar

numunesi.

Stabilite:

2-8˚C’de

4 gün

dayanıklıdır.

Kırmızı

veya

sarı

kapaklı

tüp

Çocuklar

4,0-7,0 mg/dL

Erişkin

2.5-4.5 mg/dL

24 saatlik idrar

0.4-1.3 g/24 sa

Arttıranlar:

Fosfatlar,

Tetrasiklin

Vit D, Bilirubin

Hemolizli ve lipemik

serumlar

Deterjanlar

(bulaşık kaplar)

Lipozomal ilaçlar

Azaltanlar

Alimunyum içeren

antiasitler


Sitrat, oksalat,

mannitol, tartarat

(renk oluşumunu

azaltır)

İdrar Arttıranlar

Bikarbonat,

Kalsitonin

Parathormon,

Fosfatlar, vit D

İdrar Azaltanlar

Alimunyum içeren

antiasidlerMannitol


Sonuç verme: 4 saat sonra (Acil 2 saat sonra)

FRUKTOZAMİN YÖNTEM ÖRNEK TÜRÜ TÜP

KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

Kolorimetrik

Serum

Hemolizli örnekler

kullanılmaz.

Stabilite

15-25 °C'de 3 gün

2-8 °C'de 2 hafta

(-15)-(-25) °C'de 2

ay

Kırmızı

veya

sarı

kapaklı

tüp

Yetişkin:

205-285 μmol/L

Arttıranlar

Lipemik Serum, Yüksek

ürik asit

Yüksek bilirubin,

Hemolizli serumlar

Levodopa

Oksitetrasiklin

Disproteinemik

durumlar, fruktozamin

değerlerini etkileyebilir.



FSH YÖNTEM ÖRNEK TÜRÜ TÜP

KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

CLIA

Serum

Stabilite:

15-30 ºC’de 8

saat.

2-8 ºC’de

2 gün,2 gün

içinde

çalışılmazsa

(-20) ºC’de

dondurunuz.

Kırmızı

veya

sarı

kapaklı

tüp

Erkek:

1,27-19,6 mIU/mL

Kadın

Mid-folliküler

faz:

3,85-8,78 mIU/mL

Mid-siklus:

4,54-22,51

Mid-luteal:

1,79-5,12

Postmenopoz:

16,74-113,59

Arttıranlar:

Klomifen, simetidin,

dijital, alkolizm

Levodopa.

Azaltanlar:

Oral

kontraseptifler,

kotikosteroidler,

hiperprolaktinemi,

Fenotiazinler

Östrojenler

Çalışma günü: Haftaiçi Her gün


GGT YÖNTEM ÖRNEK

TÜRÜ

TÜP

KAPAK

RENGİ


IFCC

metodu

Serum,

tercihen

hemolizli

olmamalıdır.

Stabilite:

2‑8 °C'de 7

gün

Kırmızı

veya sarı

kapaklı

tüp

Erkek

<55 U/L

Kadın

<38 U/L

Çocuklar:

Arttıranlar:

Asetaaminofen,

barbitüratlar, etanol,


fenitoin,

diğer hepatotoksik

ilaçlar

Azaltanlar:

Klofibrat ve

analogları, uzun süre

askorbik asit

kullanımı

Erkek Kız

1-182

gün

12-122 15-132

183-

365

gün

1-39 1-39

1-12

yaş

3-22 4-22

13-18

yaş

2-42 4-24


Sonuç verme: 4 saat sonra (Acil 2

saat sonra)

GROWTH HORMON


KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

CLIA Serum

Hasta aç olmalıdır,

stresten uzak, 30

dk dinlenmiş

olmalıdır.

Stabilite:

2-8 ºC’de

8 saat

(-20) ºC’de 2 ay

Kırmızı

veya

sarı

kapaklı

tüp

Çalışılan

yönteme, yaşa,

cinsiyete göre

değişmektedir.

Kadın:

<8 ng/ml

Erkek:

<3 ng/ml

Çevirme

Faktörü:

1 ng/ml= 1g/L

ng/ml x 2.6 =

mIU/L

Arttıranlar:

Amfetamin, arjinin,

östrojenler

kortikotropin,

insülin, oral

kontraseptifler,

propranalol

(b-bloker)

Azaltanlar:

Kortikosteroid,

Fenotiazinler,

Glukoz

Bromokriptin

Çalışma gün: Hafta içi her gün


HAPTOGLOBİN YÖNTEM ÖRNEK TÜRÜ TÜP

KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

Türbidimetrik Serum.

Stabilite:

15-25 ℃’de 3 ay

2-8 ℃’de 8 ay

Kırmızı

veya

sarı

kapaklı

tüp

30-200 mg/dL

Arttıranlar:

Androjenler

Azaltanlar:

Dapson, östrojen,

metildopa, tamoksifen



HbA1C (GLİKOZİLE HEMOGLOBİN)

YÖNTEM ÖRNEK

TÜRÜ

TÜP

KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

HPLC: High

Performance Liquid

chromatography

(U.V Dedektör)

Tam kan

(EDTA)

Stabilite:

Mor

kapaklı

tüp

NGSP % 3,5-5,6

IFCC 15-38

mmol/mol

<% 5,7 Normal

<39 mmol/mol

Normal


Sonuç verme:8 saat sonra

Β-HCG (TOTAL)

YÖNTEM ÖRNEK

TÜRÜ

TÜP

KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

CLIA Serum

Stabilite

15-30 ˚C de 8

saat

2-8˚C de

2 gün

2 günden

fazla

bekleyecekse

(-20)˚C de

dondurunuz.

Kırmızı

veya

sarı

kapaklı

tüp

Erişkin kadın:

0-5 mIU/mL,

Erişkin erkek :

0-2 mIU/mL

Gebe

>5 mIU/mL

Yanlış pozitif

Sonuçlar

Lipemi

Hemoliz


Sonuç verme: 8 saat sonra ( Acil 2 saat sonra)

HEMOGLOBİN VARYANT ANALİZİ YÖNTEM ÖRNEK TÜRÜ TÜP

KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANS

HPLC:

High

Performan

ce Liquid

chromatog

raphy

(Floresan

Dedektör)

Tam kan

Stabilite:

4‑8 °C'de 7 gün

Mor

kapaklı

tüp

HbA2:

%2,4-%3,2

HbF:

%0,1 - %1,8

Çalışma günü: Perşembe

Sonuç verme: Cuma

17-HİDROKSİ PROGESTERON

YÖNTEM ÖRNEK

TÜRÜ

TÜP

KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

RIA Serum

Stabilite:

24 saat

içinde

çalışılacaksa

2-8˚C’de

tutulur, aksi

halde

( – 20)˚C’de

dondurulur.

Kırmızı

veya sarı

kapaklı tüp

Erkek:

0,59-3,44 ng/ml

Kadın:

Folliküler faz:

0,11-1,08 ng /ml

Luteal faz:

0,95-5 ng/ml

Gebelik:

1.trimestır:

2,5-9,78 ng /ml

ng /ml 3,4-8,5 ng /ml

3.trimestır:

4,53-18,86 ng /ml

Yenidoğan:

0-2,67 ng /ml



5-HIAA (5-HİDROKSİİNDOL ASETİK ASİT) YÖNTEM ÖRNEK TÜRÜ REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

HPLC:High

Performance

Liquid

chromatography

( Elektrokimyasal

dedektör)

İdrar:

24 saatlik idrar

numunesi

gerekmektedir.

İdrar için

laboratuvardan

%32’lik 10 ml HCl

alınmalıdır. Örnek 4

˚C’ sıcaklıkta (serin

yerde) ve ışık

görmeyen ortamda

saklanmalıdır.

2-9 mg/24saat

Artıranlar:

Atenolol, florourasil,

pindolol, melfalan

Azaltanlar:

Kortikotropin,

etanol, imipramin,

levodopa, izoniazid

Çalışma günü: Salı


HOMOSİSTEİN YÖNTEM ÖRNEK

TÜRÜ

TÜP KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

HPLC:High

Performance

Liquid

chromatography

(Floresan

Dedektör)

Plazma

(EDTA)

2-4 ˚C’de

7 gün

Uzun süre

bekleyecek

se

( -20)˚C’de

dondurun.

Mor kapaklı

tüp

6-15mol/L Arttıranlar:

Folat antagonistleri,

metformin,

Teofilin,

fibrik asit

deriveleri,

siklosporin,

diüretikler

Azaltanlar:

Mesna,penisilamin

Tamoksifen,

simvastatin

Çalışma Günü: Cuma

Sonuç verme: Pazartesi

HVA (HOMOVANİLİK ASİT)


DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

HPLC:High

Performance

Liquid

chromatography

Electrochemical

dedector)

İdrar:

24 saatlik idrar

numunesi

gerekmektedir.

İdrar için

laboratuvardan

%32’lik 10 ml HCl

alınmalıdır.Örnek 4

˚C’ sıcaklıkta (serin

yerde) ve ışık

görmeyen ortamda

saklanmalıdır.

24 saatlik

idrarda:

1,82-6,92

mg/24saat

Spot idrarda:

0-2 yaş:

<32,6 mg/gr

kreatinin

2-4 yaş:

<22 mg/gr

kreatinin

5-10 yaş:

<15,1 mg/gr

kreatinin

10-19 yaş:

<12,8 mg/gr

kreatinin

>19 yaş:

<7,6 mg/gr

kreatinin

Arttıranlar:

Disülfiram,

L-dopa, pridoksin,

reserpin

Azaltanlar:

Moklobemid

Çalışma günü: Salı


IGF-1 (SOMATOMEDİN-C)

YÖNTEM ÖRNEK

TÜRÜ

TÜP

KAPAK

RENGİ

REFERANS DEĞERLER

İNTERFERANS YAŞ ng/mL

E K

CLIA Serum

Stabilite:

2-8°C'de

1 gün

(-25)°C'de

12 ay

Kırmızı

veya

sarı

kapaklı

tüp

0-3 15-189 15-272 Azaltanlar:

Östrojen

(yüksek doz) 4-6 47-231 55-248

7-9 55-222 80-233

10-11 95-315 96-545

12-13 95-460 147-549

14-15 211-

512

208-444

16-18 57-426 176-429

Erişkin

19-21 105-

346

22-24 107-

367

25-29 88-537

30-34 41-246

35-39 57-241

40-44 43-209

45-49 74-196

50-54 55-248

55-59 36-200

60-64 51-187

65-69 37-219

70-79 24-200

80-90 17-323



IGF-1 BAĞLAYICI PROTEİN 3 (IGF-1 BP3) YÖNTEM ÖRNEK TÜRÜ TÜP

KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANS

CLIA

Serum

Stabilite:

2-8°C'de 2 gün

(-20)°C'de 2 ay

Kırmızı

veya

sarı

kapaklı

tüp

Değerler yaş

ve cinsiyete

göre değiş-

kenlik göster-

mektedir.

Çalışma günü: Pazartesi, Perşembe

Sonuç verme: 8 saat

IL-6 YÖNTEM ÖRNEK

TÜRÜ

TÜP KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

ECLIA Serum, K2

veya K3

EDTA’ lı veya

Li-Heparinli

plazma

Stabilite:

20-25 °C'de

5 saat

2-8 °C'de 1

gün

-20°C'de 3

ay

Kırmızı veya

sarı kapaklı

tüp

0-7 pg/mL Yüksek dozda biotin (> 5

mg/gün) tedavi alan

hastalarda son biotin

uygulamasının ardından

en az 8 saat geçmeden

numune alınmamalıdır.

Çalışma günü: Perşembe

Sonuç verme: Aynı gün 8 saat sonra

İNSÜLİN

YÖNTEM ÖRNEK

TÜRÜ

TÜP

KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

CLIA Serum

Stabilite:

15-30 ˚C de

8 saat

2-8˚C de

2 gün

2 günden

fazla

bekleyecekse

-20˚C de

dondurunuz.

Kırmızı

veya

sarı

kapaklı

tüp

Yetişkin:

Kadın:

0-2 yaş: 1-

30.05 μIU/mL

2-10 yaş :1.3-

39.4 μIU/mL

10-19 yaş: 2.6-

84.4 μIU/mL

19-120 yaş:

1.4-23 μIU/mL

Erkek:

0-2 yaş:

1-30.5 μIU/mL

2-10 yaş:

0.9-28.8

μIU/mL

10-19 yaş: 2.6-

84.4 μIU/mL

19-120

yaş:1.9-23

μIU/mL

Arttıranlar:

Asetoheksamid,

Klorpropropamid,

Glukagon, Glukoz,

Growth Hormon,

Levodopa

Azaltanlar:

Diazoksit, Etanol,

Furosemid,

Tiazid Diüretikler,

Beta blokerler



BİRİNCİ TRİMESTER TARAMA TESTİ

(FβHCG+PAPP-A ) YÖNTEM ÖRNEK TÜRÜ TÜP

KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

CLIA Serum.

Gebeliğin

sadece

8-14. haftaları

arasında

anneden

alınan kan

örneğinden

çalışılır.

F-βHCG

Stabilite:

2-8˚C’ de

7 gün, 7 günden

fazla

bekleyecekse

( -20 )˚C de

dondurunuz.

PAPP-A

Stabilite:

2-8˚C’ de

24 saat,

(-20)˚C’de 2 ay

Lipemi ve

Hemoliz

içermeyen

örnek

Kırmızı

veya

sarı

kapaklı

tüp

Sonuçlar gebelik

haftasına uygun

medyan değerlere

bölünerek MOM

birimine

dönüştürülür. Anne

yaşı, gebelik

haftası vb. bilgiler

risk hesaplamada

kullanıldığı için

formun eksiksiz ve

güvenilir olarak

doldurulması kritik

önem taşımaktadır.

Gebelik haftası

USG ve SAT

dikkate alınarak

hesaplanır.

USG ve biyokimya

testleri aynı günde

yapılmalıdır.

tercih edilir.


Sonuç verme: Ertesi gün öğleden sonra

İKİNCİ TRİMESTER TARAMA TESTİ (AFP+HCG+FE3)


KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

CLIA Serum.

Gebeliğin

14-20. haftaları

arasında anneden

alınan kan

örneğinde

çalışılır.

HCG

Stabilite:

2-8˚C’ de 7 gün

-20˚C’ de 2 ay

AFP Stabilite:

2-8˚C’ de 3 gün,

3 günden fazla

kalacaksa

(-20)˚C’ de

dondurunuz.

FE3

Stabilite:

2-8˚C’ de 7 gün

(-20)˚C’ de 6 ay

Kırmızı

veya

sarı

kapaklı

tüp

Sonuçlar

gebelik

haftasına uygun

medyan

değerlere

bölünerek MOM

birimine

dönüştürülür.

. Anne yaşı,

gebelik haftası

vb. bilgiler risk

hesaplamada

kullanıldığı için

formun eksiksiz

ve güvenilir

olarak

doldurulması

kritik önem

taşımaktadır.

Gebelik haftası

USG ve SAT

dikkate alınarak

hesaplanır.

Lipemi ve

hemoliz

içermeyen örnek

tercih edilir.


Sonuç verme: Ertesi gün öğleden sonra

KALSİTONİN YÖNTEM ÖRNEK

TÜRÜ

TÜP

KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

CLIA Serum

Hemolizli ve

lipemik

örnekler

kullanılmaz.

(-20)˚C de

15 gün

stabildir,

daha çok

bekletilecek

se -70 ˚C de

saklayın.

Kırmızı

veya sarı

kapaklı

tüp

Erkek:

<8,4 pg/mL

Kadın:

<5 pg/mL


pg/mlx 0,29=pmol/L

Arttıranlar:

Kalsiyum infüzyonu,

epinefrin, glukagon,

östrojen, oral

kontraseptifler



KALSİYUM, İYONİZE


KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

İSE Tam kan,

kapiller kan.

Örnek staz

meydana

getirmeden

alınmalıdır. 30

dakika içinde

analiz

edilmeyecekse

buz kabına

yerleştirip

labarotuvara

hemen

getirilmelidir.

Stabilite:

+4 ˚C de 1 gün

(-20)˚C de 6

ay

Kan

gazı

enjekt

örü

Tam kan: >18 yaş

1,12-132mmol/L

kapiller kan:

1 günlük

1,05-1,37mmol/L

2günlük

1,1-1,42mmol/L

3günlük

1,2-1,48mmol/l

Çevirme faktörü:

mg/dlx0,25=mmol/L

Arttıranlar

Düşük plazma ph’ı

Hidroklorotiazid

(kronik kullanımı),

lityum

Azaltanlar

Danazol,

antikolvülzanlar

Furosemid, yüksek

plazma pH’ı

kalsiyum baglayıcı

ajanlar (sitrat,

okzalat, EDTA gibi)


Sonuç verme: Acil 2 saat sonra

KALSİYUM TOTAL YÖNTEM ÖRNEK TÜRÜ TÜP

KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

Arsenazo

III

Serum, idrar

Serum:

Aç karnına örnek

alınmalıdır. Venöz

oklüzyonun minimal

olmasına dikkat

edilmelidir.

Egzersiz sonrası

hemen

alınmamalıdır.

Stabilite:

15‑25 °C'de 7 gün,

2‑8 °C'de 3 hafta,

İdrar:

24 saatlik idrarda

çalışılır. İdrar için

labaratuvardan

HCl asit

alınmalıdır.

İdrar koyu renk

kaplara toplanmalı

ve toplama

süresince

buzdolabında

saklanmalıdır.

Stabilite:

15‑25 °C'de 2 gün

2‑8 °C'de 4 gün

Kırmızı

veya

sarı

kapaklı

tüp

İdrar

kabı

Serum:

Yetişkinler:

8,8-10,6 mg/dL

0-10 gün:

7,6-10,4 mg/dL

2-12 yaş:

8,8-10,8 mg/dL

24 saatlik

idrar:

Kadın:< 250 mg

Erkek: <300mg

Arttıranlar:

Alkalen antiasitler,

Androjenler, Ca

tuzları Danazol

,Dietilstilbestrol

Diüretikler

Azaltanlar

Albüterol,

antikolvizanlar

Asparginaz

,barbitüratlar

Kalsitonin

Kortikosteroidler

Diüretikler

İdrar

Arttıranlar:

Azetozolamid,

Amonyum klorid

Kadmiyum, kalsiyum

tuzları

Kolestiramin,

diüretik

Azaltanlar:

Bikarbonatlar,

diüretiklerin kronik

etkisi,

OKS’ler, PTH, alkali

idrar.

Gadolinyum içeren

kontrast uygulaması

öncesi nümuneler

alınmalıdır.



KLOR YÖNTEM ÖRNEK

TÜRÜ

TÜP

KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

İSE Serum

Hemolizli

örnekleri

çalışmaktan

kaçının.

İdrar

24 saatlik

idrarda

çalışılır.

Stabilite:

2-25 ℃’de 7

gün

Kırmızı

veya

sarı

kapaklı

tüp

İdrar

kabı

Serum:

101-109 mmol/L

İdrar:

110-250 mmol/gün

BOS

110-130mmol/L

Çevirme faktörü:

mEq/LX1=mmol/L

Arttıranlar

Asetozolamid,

Androgenler

Kolestiramin, Perklorat,

Diazoksid

Östrojen, Metildopa

Fenilbutazon, Uzun

süreli tiazid tedavisi,

bromidler ve iyodidler

Azaltanlar:

Bikarbonat,

kortikotropin,

laksatifler, diüretikler

İdrar

Arttıranlar

Bazı diüretikler,

spironolakton, digital,

isosorbid, bromid,

iyodid

Azaltanlar

Asetozolamid,

Kortikosteroidler

Diazoksid, Epinefrin

Levarterenol



KOLESTEROL, TOTAL YÖNTEM ÖRNEK TÜRÜ TÜP

KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

Enzimatik Stabilite:

2-8 °C'de 5-7

gün,

Kırmızı

veya sarı

kapaklı tüp

<200 mg/dL

Koroner kalp

hastalıkları

için risk

degerleri:

Tavsiye

edilen

<200 mg/dL

Orta risk

<200-239

mg/dL

Yüksek risk

>240 mg/dL

Arttıranlar

Androjen, Katekolamin

Glikojenik

kortikosteroidler

L-DOPA, Progestin

Azaltanlar

Kolestiramin, Östrojen

(postmenopozal kadında)

Klofibrat ve anologları,

Lovastatin, Neomisin,

Nikotinik asit, Tiroksin,

Probukol

Çalışma günü: Hafta içi Her gün


NON-HDL KOLESTEROL YÖNTEM ÖRNEK

TÜRÜ

TÜP

KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANS

Hesaplama ile

Non HDL kolesterol= total

kolesterol-HDL kolesterol

Serum

Kırmızı

veya sarı

kapaklı tüp

10-40 mg/dl.

Çalışma günü: Hafta içi hergün


HDL KOLESTEROL


KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

Enzimatik Serum

Stabilite:

2-8 °C’de 7

gün,

15-25 °C’de 2

gün

Kırmızı

veya

sarı

kapaklı

tüp

40-60 mg/dL

<40 mg /dL

değerler koroner

kalp hastalığı için

bağımsız risk

faktörüdür.

60 mg /dL ve

üzeri değerler

koroner kalp

hastalığı için

negatif risk

faktörüdür.

Arttıranlar:

Fibrik asit

deriveleri, Niasin,

östrojen,

kolestiramin,

karbamezepin,

fenobarbital

Azaltanlar:

Danazol, androjenler

Yükselmiş serbest

yağ asidi ve

denatüre protein

konsantrasyonları

hatalı olarak

yükselmiş HDL

kolesterol

sonuçlarına neden

olabilir.



LDL KOLESTEROL

YÖNTEM ÖRNEK

TÜRÜ

TÜP

KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

Hesaplama

LDL-K= Total Kolesterol-

(HDL-K+ VLDL-K)

(Friedewald Formülü). Bu

formül TG > 400mg/dL

olanlar için geçersizdir.

TG > 400 mg/dL olanlar

için enzimatik yöntemle

ölçülür.

Serum

Stabilite:

2-8 °C’de

7 gün

(-60)-(-

80) °C’de

30 gün

Kırmızı

veya

sarı

kapaklı

tüp

Koroner kalp

hastalığı

riski

açısından

seviyeler:

Optimal:

< 100 mg/dL

Optimale

yakın/optima

l üstü:

100-129

mg/dL

Sınırda

yüksek:

130-159

mg/dL

Yüksek:

160-189

mg/dL

Çok yüksek:

≥ 190 mg/dL

Arttıranlar:

Androjenler, siklosporin,

diüertikler

Azaltanlar:

Kolestiramin, östrojen,



VLDL KOLESTEROL


KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANS

Hesaplama ile

VLDL=TG/5

(mg/dl)

Serum

Kırmızı

veya

sarı

kapaklı

tüp

10-40 mg/dl.

Çalışma günü: Hafta içi hergün


PSEUDO-KOLİNESTERAZ YÖNTEM ÖRNEK TÜRÜ TÜP

KAPAK

RENGİ

REFERANS DEĞERLER İNTERFERANSLA

R

Kolorimetrik

yöntem

Serum,

Hemoliz den


Stabilite:

2-25°C’de

saklandığında

serum 1 yıl

süreyle

kararlıdır

Kırmızı

ve ya sarı

kapaklı

tüp

Erkek: 4,62 – 11,5 kU/L

Kadın: 3,93 – 10,8 kU/L

Azaltanlar:

Anobolik

sterodiler,

Karbamat

Simetidin,

Siklofosfomaid

Östrojen, Lityum,

Oral

kontraseptifler,

Organofosfatlı

insektisid,

Ranitidin



KORTİZOL (SERUM)

YÖNTEM ÖRNEK

TÜRÜ

TÜP

KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

CLIA Serum

Kortizol

düzeylerinin

sirkadiyen

ritmi

nedeniyle

istenilen

sabah

kortizolü için

numune

sabah saat

07:00 –

10:00

aralığında

alınmalıdır.

Stabilite

15-30 °C de

8 saat,

2‑8 °C'de 2

gün, daha

uzun süre

bekleyecekse

(-20 )°C'de

dondurunuz.

Kırmızı

veya

sarı

kapaklı

tüp

Sabah:

Erişkin: 6,7-

22,6g/dL

Çocuk:

Kadın:

0-30 ay: 1,6-17,1

g/dL

31 ay-13 yaş:

2,1-12,3g/dL

14-16 yaş: 3-17,1

g/dL

17-18 yaş:4,5-

15,9 g/dL

Erkek:

0-30 ay: 1,6-17,1

g/dL

31 ay-13 yaş:

2,1-12,3g/dL

14-16 yaş: 3-17,1

g/dL

17-18 yaş: 3,7-21

g/dL

Akşam:<10 g/dL

ÇevirmeKatsayısı

mmol/ml ×

0,03625=g/dL

Arttıranlar:

Amfetamin,

Östrojenler,

Kortikotropin, Oral

Kontraseptifler,

Nikotin, Etanol,

Kortizon.

Azaltanlar:

Deksametazon,

Levodopa,

Metirapon,

Ketakonazol



KORTİZOL (İDRAR)


KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

CLIA İdrar

Koruyucu madde

içermeyen temiz

kaplara 24

saatlik idrar

toplayın

Stabilite:

2‑8 °C'de 7 gün,

(-20)°C'de 3 ay

İdrar kabı 58-403

μg/24 sa



KORTİZOL (TÜKRÜK) YÖNTEM ÖRNEK TÜRÜ TÜP KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANS

CLIA Tükürük

Rulo pamuğu iç

tüpten çıkarın ve

yaklaşık 5 dakika

boyunca hafifçe

çiğneyerek

pamuğun tükrük

ile doymuş

duruma gelmesini

sağlayın. Rulo

pamuğu iç tüpe

geri yerleştirin

ve tüpü kapatın.

Stabilite:

2‑8 °C'de 5 gün,

(-20)°C'de 3 ay

Laboratuardan

tükürük

kortizol tüpü

alınmalıdır.



KREATİNİN


KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

Kolorimetrik

Jaffe

yöntemi

Serum, idrar

Serum stabilite:

15-25 °C'de 7

gün,

2-8 °C'de 7 gün,

(-15)-(-25) °C'de

3 ay

İdrar:

24 saatlik

idrarda çalışılır.

İdrar koyu renk

kaplara

toplanmalı ve

toplama boyunca

buzdolabında

muhafaza

edilmelidir.

Stabilite:

15‑25 °C'de 2

gün,

2-8 °C'de 6 gün,

(-15)‑(-25) °C'de

6 ay

Kırmızı

veya

sarı

kapaklı

tüp

YD (prematür)

0,29-1,04 mg/dL

YD (miadında)

0,24-0,85mg/dL

2-12 ay:

0,17-0,42mg/dL

1-3 yaş:

0,24-0,41mg/dL

3-5 yaş:

0,31-0,47mg/dL

5-7 yaş:

0,32-0,59mg/dL

7-9 yaş:

0,4-0,6mg/dL

9-11 yaş:

0,39-0,73mg/dL

11-13 yaş:

0,53-0,79mg/dL

13-15 yaş:

0,57-0,87mg/dL

Yetişkin kadın:

0,5-0,9mg/dL

Yetişkin erkek:

0,7-1,2mg/dL

İdrar

Kadın:

740-1570 mg/24 sa

Erkek:

1040-2350 mg/24 sa

Arttıranlar

Nefrototoksiteye

neden olan ilaçlar,

Asetoasetat,

Askorbat

Sefamandol(sefalospo

rinler), İbufen, l-

dopa, ketonlar,

Pirüvat, sefoksitin,

lidokain, L-dopa

Azaltanlar

Sephalotin

İdrar

Arttıranlar

Kortikosteroidler,

askorbik asit

sefazolin, metil-dopa

Azaltanlar

Androgen ve anobolik

steroidler, tiazidler.



KREATİN KİNAZ (CK)


KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

Kinetik UV

test

Serum

hemolizli

örneklerde


Stabilite:

15-25 °C'de 4

saat,

2‑8 °C'de 8-12

saat

Kırmızı

veya sarı

kapaklı

tüp

Yetişkin

Erkek: <171 U/L

Kadın:

<145 U/L

Arttıranlar

Kas egzersizleri,

Aminokaproikasit,

Kolşisin

Süksinilkolin,

Penisilamin

Haloperidol,

Lidokain, Statinler,

klonidin,

Amfoterisin B.

Terapötik

konsantrasyonlarda

Cyanokit

(Hidroksokobalamin)

sonucu etkiler.



KREATİN KİNAZ-MB (CK-MB)


KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

Enzimatik

yöntem

Serum

Hemolizli

örneklerde


Stabilite:

2-8C'de 8-12

saat,

15-25’°C'de 4

saat kararlıdır.

Kırmızı

veya

sarı

kapaklı

tüp

0-24 U/L Sülfasalazin veya

sülfapiridinin

fizyolojik plazma

konsantrasyonları

yalancı sonuçlara yol

açabilir.

Terapötik

konsantrasyonlarda

Cyanokit

(hidroksokobalamin)

sonucu etkiler.



KREATİN KİNAZ-MB-MASS (CKMB-MASS)


KAPAK

RENGİ


CLIA Serum

Stabilite:

8 saat boyunca oda

sıcaklığında (15 ila

30°C),

8 saat içinde

tamamlanmayacaksa,

2 ila 8°C

Test 48 saat içinde

tamamlanmayacaksa

(-20)°C veya daha

düşük

sıcaklıkta dondurun.

Kırmızı

veya

sarı

kapaklı

tüp

Kadın:

0-6 yaş: 1,5-7,8ng/ml

7-10 yaş:1,1-5,6ng/ml

11-13 yaş:0,9-3,6 ng/ml

14-18 yaş:0,6-3,5 ng/ml

>19:0,6-6,3

Erkek:

0-6 yaş: 0,6-6,3ng/ml

7-10 yaş:1,3-6,4ng/ml

11-13 yaş:0,9-3,6 ng/ml

14-18 yaş:0,7-4,4 ng/ml

>19:0,6-6,3 ng/ml

Hemoliz, lipemi,

ikter, biotin


Sonuç verme: Acil 2 Saat sonra

LAKTAT DEHİDROGENAZ (LDH)


KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

Enzimatik

kolorimetrik

Serum.

Eritrositlerin

ayrılması çok

önemlidir.

Hemolizli

örneklerde


Örnek alındıktan

sonra mümkün

oldugunca çabuk

çalışılmalıdır.

Stabilite:

15-25 ℃’de 7

gün,

2-8 °C’de 4 gün

Kırmızı

veya

sarı

kapaklı

tüp

0-4 gün:90-

775 U/L

4-10 gün:

545-2000 U/L

10gün-24ay:

180-430 U/L

24ay-12yaş:

110-295 U/L

Yetişkin:

Erkek:

<248 U/L

Kadın:

<247 U/L

Arttıranlar

Anestezik ajanlar

Dikumural

Etanol

Heparin

Ketakonazol

Narkotik

aneljezikler

Azaltanlar

Klofibrat

Florid

Okzalat

Üre



LH YÖNTEM ÖRNEK

TÜRÜ

TÜP KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

CLIA Serum

Stabilite:

Oda

sıcaklığında

en fazla 8

saat,

2‑8 °C'de 8-

48 saat,

Daha uzun

süre

bekleyecekse

‑20 °C'de

dondurunuz.

Kırmızı veya

sarı kapaklı

tüp

Erkek:

1,24-8,62mIU/mL

Kadın:

Mid-Folliküler

faz:2,12-

10,89mIU/mL

Midsiklus:19,18-

103,03 mIU/mL

Mid-Luteal:1,20-

12,86 mIU/mL

Postmenopoz:10,8

7-58,64 mIU/Ll

Arttıranlar:

Antikonvulzanlar,

klomifen,

Naloksan

Azaltanlar:

Digoksin,

GnRH analogları,

progesteron



LİPAZ YÖNTEM ÖRNEK TÜRÜ TÜP

KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

Enzimatik Serum

Stabilite:

15‑25 °C'de 1

hafta,

2‑8 °C'de 3

hafta

Kırmızı

veya sarı

kapaklı

tüp

Erişkin:

<67 U/L

Çocuk:

<1 yaş: 0-8

U/L

1-9 yaş: 5-31

U/L

10-18 yaş: 7-

39 U/L

Arttıranlar

Oddi sfinkterinde spazma

neden olan ilaçlar(narkotik

aneljezikler gibi),heparin.

Lipemik serumlar, çok

hemolizli ve ikterik

(25mg/dl↑)

Azaltanlar:

Protamin

Kalsiyum dobesilat



LİPOPROTEİN (a)


KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

Türbidimetrik Serum

Stabilite:

2‑8 °C'de 8 saat

48 saat içerisinde

çalışılmayacaksa –

70 °C'de 5 ay

Kırmızı

veya

sarı

kapaklı

tüp

<30 mg/dl

Arttıranlar:

Sigara, gebelik, aşırı

egzersiz

Azaltanlar:

Östrojen, tamoksifen,

siklosporin



MAKROPROLAKTİN YÖNTEM ÖRNEK

TÜRÜ

TÜP

KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

CLIA Serum

Hastanın

prolaktin

sonucu 18

ng/ml’ den

yüksek

olduğunda

çalışılıyor.

Kırmızı

veya sarı

kapaklı

tüp

Pozitif= >%60

Gri zone:%40-60

Negatif=<%40

Arttıranlar:

Carbidopa,

Cimetidine,

Cyproheptadine,

Östrojenler, oral

kontraseptifler,

Haloperidol, TRH.

Azaltanlar:

Ergo Alkaloidleri

(Bromokriptine

içerenler),

levodopa.



METANEFRİN (İDRAR) YÖNTEM ÖRNEK TÜRÜ REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

HPLC:High

Performance Liquid

chromatography

Electrochemical

dedector)

İdrar:

24 saatlik idrar

numunesi

gerekmektedir.idrar

için labaratuvardan

%32’lik 10 ml HCl

alınmalıdır.

Numune 4 ˚C’de ışık

görmeyen ortamda

saklanmalıdır.

Erkekte:

<374.7 μg/24

saat

Kadında:

<276,1 μg/24

saat

Artıranlar:

Hidrazin türevleri,

MAO inhibitörleri,

Trisiklik antidepre-

sanlar, levodopa

Azaltanlar:

Buspiron

Çalışma günü: Çarşamba


MİKROALBUMİN (ALBUMİN)

YÖNTEM ÖRNEK TÜRÜ REFERANS DEĞERLER İNTERFERANSLAR

Türbidimetrik 24 saatlik

idrar, spot

idrar

Stabilite:

15‑25 °C'de 7

gün

2‑8 °C'de 1 ay

-20 °C'de 6 ay

Normal:

<30 mg/gün,

< 30 μg /mg creatinine (spot)

Mikroalbuminuri: 30 – 299 mg/gün,

30 – 299 μg /mg creatinine (spot)

Albuminuri:

≥ 300 mg/gün

≥300 μg /mg (spot)



MYOGLOBİN


KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

CLIA Serum

Stabilite:

Oda sıcaklığında

en fazla 8 saat,

2‑8 °C'de 8-24

saat,

Daha fazla

bekleyecekse -20

°C'de dondurunuz.

Kırmızı

veya sarı

kapaklı

tüp

Erkek:

17,4-105,7

ng/mL

Kadın:

14,3-65,8

ng/mL

Hemoliz, lipemi,

ikter, biotin


Sonuç verme: 2 Saat sonra

NORADRENALİN (İDRAR)


DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

HPLC: High

Performance

Liquid

chromatography

(Electrochemical

dedektör)

İdrar:

24saatlik idrar

numunesi

gerekmektedir.

İdrar için

labaratuvardan

%32’lik 10 ml HCl

ve idrar toplama

kabı alınmalıdır.

Numune 4 ˚C’de

işık görmeyen

ortamda

saklanmalıdır

23-105 µg/24 saat

Arttıranlar:

Kafein,epinefrin,etan

ol,isoprotrenol,levodo

pa, nikotin

Azaltanlar:

Klonidin,prazosin,rez

erpin

Çalışma Günü: Pazartesi


NORMETANEFRİN (İDRAR)


DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

HPLC:High

Performance Liquid

chromatography

Electrochemical

dedector)

İdrar:

24saatlik idrar

numunesi

gerekmektedir.idr

ar için

labaratuvardan

%32’lik 10 ml HCl

ve idrar toplama


Numune 4 ˚C’de

ışık görmeyen

ortamda

saklanmalıdır.

Erkek:

18-40 yaş:

<659,5 μg/24 saat

40-60 yaş:

<778,5 μg/24 saat

>60 yaş:

<824,4 μg/24 saat

Kadın:

18-40 yaş:

<549,6 μg/24 saat

40-60 yaş:

<632 μg/24 saat

>60 yaş:

<668,7 μg/24 saat



ORAL GLUKOZ TOLERANS TESTİ YÖNTEM ÖRNEK

TÜRÜ

TÜP

KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

Hekzokinaz

Serum Kırmızı

veya

sarı

kapaklı

tüp

OGTT

50gr(gebe):

1.saat <140 mg/dl

OGTT 75gr

(gebe):

0. saat <92mg/dl

1.saat <180mg/dl

2.saat <153 mg/dl

OGTT 75gr (gebe

olmayan)

0.saat <100mg/dl

2.saat <140mg/dl

OGTT 100gr

(gebe)

0. saat <92 mg/dl

1. saat <180 mg/dl

2. saat <155 mg/dl

3. saat <140 mg/dl

Arttıranlar:

ACTH, kafein, kalsitonin,

kortikosteroidler,

diüretikler.

Azaltanlar:

Asetaaminofen,

levadopa, hidrojenperoksitle

oksidasyon veren Askorbat

bilirubin ve ürik asit gibi

maddelerle interferans

verir.



OSTEOKALSİN YÖNTEM ÖRNEK

TÜRÜ

TÜP

KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

CLIA Serum

Stabilite

2-8˚C de

2 saat

(-20)˚C de

30 gün

Kırmızı

veya

sarı

kapaklı

tüp

Yönteme, cinsiyete ve

yaşa göre referans

aralığı değişmektedir

Yetişkin: 2-22 ng/ml

Sitratlı plazma,

hemolizli ve lipemik

örnekler interferans

yaratır.

Arttıranlar:

Antikonvulzanlar,

tiroid hormonları,

1,25-dihidroksivita-

min D

Azaltanlar:

Östrojen,

bifosfanat,

kalsitonin,

glukokortikoid



ÖSTRADİOL

YÖNTEM ÖRNEK

TÜRÜ

TÜP

KAPAK

RENGİ

REFERANS ARALIĞI İNTERFERANSLAR

CLIA Serum

Stabilite:

Oda

sıcaklığında

en fazla 8

saat,

2‑8 °C'de 7

gün

Kırmızı

veya

sarı

kapaklı

tüp

ÇOCUK:

Erkek: 0-1 yaş: 0- 38,2 pg/mL

1-12 yaş:0-15 pg/mL

12-19 yaş:0-34,8

pg/mL

Kız: 0-1 yaş: 0- 38,2 pg/mL 1-12 yaş:0-16 pg/mL

12-19 yaş: 0-196

pg/mL

ERKEK:

19-150 yaş:

15-31,5 pg/mL

KADIN:

19-150 yaş:

Erken Foliküler faz:

22,4-115 pg/mL

Orta Foliküler faz:

Arttıranlar:

Klomifen

Azaltanlar:

Oral

Kontraseptifler

25-115 pg/mL

Ovulatuar Pik:

32,1-517 pg/mL

Orta Luteal faz:

36,5-246 pg/mL

Postmenopoz:

0-25,1 pg/mL



İNTRA-OPERATİF PARATHORMON YÖNTEM ÖRNEK

TÜRÜ

TÜP

KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

CLIA Plazma Mor

kapaklı tüp

0-365 gün:

7,1-57,9

pg/mL

1-7 yaş: 11,8-

54,7 pg/mL

8-19 yaş: 12,2-

77,4 pg/mL

19 yaş+ 12-88

pg/mL



PARATHORMON (PTH)

YÖNTEM ÖRNEK

TÜRÜ

TÜP

KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

CLIA Serum

Hasta aç

olmalıdır ve

sabah kanı

tercih

edilmelidir.

Stabilite

15‑25 °C'de

8 saat,

2‑8 °C'de 2

gün,

(‑20) °C'de 6

ay

Kırmızı

veya

sarı

kapaklı

tüp

Yetişkin:

15-65 pg/ml

Çevirme Faktörü:

pg/ml × 0,106=

pmol/L

pmol/L × 9,43=pg/ml

Arttıranlar:

Antikonvulzanlar,

kortikosteroidler,

INAH

Azaltanlar:

Simetidin, pindolol,

propranolol



PREALBUMİN


KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

İmmunotürbi-

dimetrik

Serum

Stabilite:

2‑8 °C'de 6 ay

(15)‑(25) °C'de

3 gün

Kırmızı

veya sarı

kapaklı

tüp

20-40 mg/dl

Bilirubin, lipemi,

hemoliz

Arttıranlar:

Androjen

Azaltanlar:

Östrojen



POTASYUM

YÖNTEM ÖRNEK

TÜRÜ

TÜP

KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

İSE Serum

hemolizden

sakınılmalıdır.

Stabilite:

2-25 ℃’de 6

hafta

İdrar

24saatlik

idrarda

çalışılır.

2-8 ℃’de 2 ay,

15-25℃’de 45

gün

Kırmızı

veya sarı

kapaklı

tüp

Serum:

yenidogan

3,5-

5,1mmol/L

Erişkin

3,5-5,1

mmol/L

İdrar

Erişkin

25-125

mmol/gün

Arttıranlar

Antineoplastikler, sefaloridin,

enalopril,

heparin, histamin, ibuprofen,

indometazin,

isoniazid,lityum,mannitol,K tuzlu

penisilin, ropranolol,

siklosporin,kaptopril.

Azaltanlar

P-aminosalisilat, amfoterisin,

karbeneksolon, dekstroz

anhidrit, karbenislin, kortikos-

teroid, diüretik.

İdrar

Artıranlar:

Amfotaerisin,

kortikosteroid, kalsi-tonin,

karbenesilin,

penisilin, diüretikler

Azaltanlar

Alanin, amilorid, genel anesezik

ajanlar, dizoksid,

epinefrin



PRO-BNP YÖNTEM ÖRNEK TÜRÜ TÜP

KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

CLIA Plazma

(Li heparin)

Stabilite:

2-8˚C’ de 3gün,

-20˚C’ de 6 ay

Yeşil

kapaklı tüp

<75 yaş:

<110 pg/mL

>75 yaş:

<589 pg/mL

Hemoliz, lipemi,

ikter, biotin



PROKALSİTONİN

YÖNTEM ÖRNEK

TÜRÜ

TÜP

KAPAK

RENGİ


ECLIA Serum

kullanılır.

Stabilite

2‑8°C'de

24 saat,

(-20)°C'de

3 ay

Kırmızı

veya sarı

kapaklı

tüp

0-0,5 ng/ml

< 0.5 ng/mL düzeyleri,

şiddetli sepsis ve/veya

septik şok için düşük

riski gösterir.

> 2.0 ng/mL düzeyleri,

şiddetli sepsis ve/veya

septik şok için yüksek

riski

Hemoliz, lipemi, ikter

österir.



PROGESTERON YÖNTEM ÖRNEK

TÜRÜ

TÜP

KAPAK

RENGİ


CLIA Serum

Stabilite

15-25 °C'de

8 saat,

Eğer 8 saat

içinde

tamamlanmay

acaksa 2-8

°C'de 2 gün,

Eğer uzun

süre

bekleyecekse

-20 °C'de

dondurunuz.

Kırmızı

veya sarı

kapaklı

tüp

Kadın:

>20 yaş:

Hamile olmayan

Folliküler faz ortası:

0,31-1,52 ng/ml

Luteal faz ortası:

5,16-18,56 g/ml

Postmenopoz:

0,08-0,78 ng/ml

Hamilelikte:

1.trimester: 4,73-50,74

ng/ml

2.trimester:

19,41-45,3 ng/ml

14-19 yaş:

0,3-15,26 ng/ml

Erkek:

>20 yaş:

0,14-2,06 ng/ml

14-19 yaş:

0,19-1,51 ng/ml

Çocuklar:

10-13 yaş:

0,06-1,2 ng/ml

3-9 yaş:

0,03-0,85 ng/ml

10-24 ay:

0,11-0,92 ng/ml

0-9 ay:

0,19-2,61 ng/ml

Arttıranlar:

Clomiphene

(luteal fazda

normalin üstüne çıkar).

11-deoxycortizol,

11 deoxycorticosteron,

dihydroprogesteron,

corticosteron.

Azaltanlar:

Ampisilin,

PGF2α,

Ethynilestradiol,


fenilbutazon



PROLAKTİN


KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

CLIA Serum

Numune

Stabilite

15-25 °C'de 8

saat,

Eğer 8 saat

içinde

tamamlanmaya

caksa 2-8

°C'de 2 gün,

Eğer uzun süre

bekleyecekse

( -20) °C'de

dondurunuz.

Duygusal

stres,

egzersiz,

ambulasyon ve

protein

açısından

zengin bir diyet prolaktin

sekresyonunu

uyarır; Bu

nedenle, hasta

istirahati

sırasında bir

gece açlıktan

sonra örnekler

alınmalıdır.

Kırmızı

veya

sarı

kapaklı

tüp

Kadın:

Menopoz

öncesi(<50 yaş):

>20 yaş:

3,34-26,7 ng/ml

Menopoz

sonrası(>50

yaş):

2,74-19,6 ng/ml

13-19 yaş:

3,2-18,9 ng/ml

Erkek:

>20 yaş:

2,64-13,1 ng/ml

13-19 yaş:

2,3-16,4 ng/ml

Çocuklar:

3-12 yaş:

3,12-19 ng/ml

10-24 ay:

3,86-19,6 ng/ml

0-9 ay:

3,92-89,1 ng/ml

Çevirme

Faktörü:

ng/ml x 21

=mIU/L

Arttıranlar:

Carbidopa, Cimetidine,

Cyproheptadine,

Östrojenler, oral

kontraseptifler,

Haloperidol, TRH.

Azaltanlar:

Ergo Alkaloidleri

(Bromokriptine içerenler),

levodopa.

Fizyolojik olarak fetüs ve

yenidoğanlarda yüksektir.

Erişkinde uykuda, stres ve

eğzersizle yükselir.

Kadınlarda gebelik ve

emzirme döneminde

yükselir.



PROTEİN ELEKTROFOREZİ (İDRAR)

YÖNTEM ÖRNEK

TÜRÜ

TÜP KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

Agoroz jel 24 saatlik

idrar

Çalışma günü: Hasta sayısı 24’e ulaştıkça çalışılır.

Sonuç verme: Çalışıldığı günün ertesi öğleden sonra

PROTEİN ELEKTROFOREZİ (SERUM) YÖNTEM ÖRNEK TÜRÜ TÜP

KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

Agoroz jel Serum.

Taze örnekler

tercih

edilmelidir.

Stabilite

15-30 °C’de 4

gün

2-6 °C’de 2

hafta

(-20)°C’de 6 ay

Hemoliz

içermeyen

örnekler tercih

edilir.

Kırmızı

ve ya sarı

kapaklı

tüp

%

Erişkin

Albumin

55,8-65,2

Alfa1globulin

2,2-4,6

Alfa2globulin

8,2-12,5

Betaglobulin

7,2-14,2

Gamaglobulin

11,5-18,6

Arttıranlar:

Testosteron,

östrojen, oral

kontraseptif,

fenitoin

Azaltanlar:

Asparajinaz

Hemolizli örnekler

alfa2 ve beta

bandında yalancı

yüksekliklere neden

olabilir.

Çalışma günü: Hasta sayısı 24’e ulaştıkça çalışılır.

Sonuç verme: Çalışıldığı günün ertesi öğleden sonra

PSA SERBEST (FPSA)


RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

CLIA Serum

Stabilite:

2-8 °C'de 24

saat,

5 aya kadar -

20 °C'de,

5 aydan sonra

-70 °C'de

dondurunuz.

Kırmızı veya

sarı kapaklı

tüp

Erişkin:

0-0.5 ng/mL

(µg/L)

Arttıranlar:

Rektal muayene

Çalıma günü: Hafta içi her gün,


PSA, TOTAL


KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

CLIA Serum

Stabilite:

2-8 °C'de 24 saat,

5 aya kadar (-20)

°C'de,

5 aydan sonra -70

°C'de dondurunuz.

Kırmızı

veya sarı

kapaklı

tüp

Erişkin:

0-4 ng/mL

(ng/mL=g/L)

Arttıranlar:

Rektal muayene

Azaltanlar:

Antiandrojenler,

LHRH

antagonistleri,

finasterid

Çalışma günü: Hafta içi her gün,


RENİN - Plazma Renin Aktivitesi (PRA)


KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

RIA Plazma

(Na-EDTAlı)

kullanılır.

Buzdolabında (+4

˚C) bekletilen

EDTA’lı tüpler

kullanılmalıdır.

Numune üzerine

konarak hemen

laboratuvara


Hemen 2-8˚C’ de

santrifüj edilir.

(-20)˚C de

Dondurulur.

(maximum 1yıl )

Hemolizli

numuneler

reddedilmelidir.

Mor

kapaklı

tüp

Yatarak:

0,32-1,84

ng/ml/saat

Ayakta:

0,60-4,18

ng/ml/saat

Çevirme

Faktörü:

pg/mL × 0,11=

pmol/L

Arttıranlar:

Chlorthalidone,

Diazoxide, kaptopril,

Ethacrynic acid,

Östrojenler,

Furosemid, oral

kontraseptifler,

Hidralazin,

Spironolakton

Azaltanlar:

Anjiotensin,

Karbenoksolon,

Klonidin

Deoxykortizol,

Beta blokerler,

aspirin, metildopa

Çalışma günü: Pazartesi, Perşembe


RENİN (RENİN MİKTARI)


KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

IRMA

(Immunora

diometric

assay)

Plazma (EDTA’lı tüp)


bulunan EDTA’lı

tüpler kullanılmalı,

numune oda

sıcaklığında

alınmalıdır. Numune

analiz öncesi buz

üzerine

konulmamalıdır.

Numune alındıktan

sonra, hemen

santrifüj edilmeli

oda sıcaklığında

çalışılmalı,

çalışılmayacaksa 2

saat içerisinde

(-20°C )’de

saklanmalıdır.

(maximum 1yıl )

Numunelerin 2-

8°C’de saklanması

yanlış yüksek

Mor

kapaklı

tüp

Normal

sağlıklı

yetişkinler:

3,18-32,61

pg/mL

Yatarak:

2,71-16,51

pg/mL

Ayakta:

5,41-34,53

pg/mL

Arttıranlar

Chlorthalidone,

Diazoxide, kaptopril,

Ethacrynic acid,

Östrojenler,

Furosemid, oral

kontraseptifler,

Hidralazin,

Spironolakton

Azaltanlar

Anjiotensin,

Karbenoksolon,

Klonidin

Deoxykortizol,

Beta blokerler,

aspirin, metildopa

sonuçlara neden

olabilir.

Çalıma günü: Pazartesi, Perşembe


SEKS HORMON BAĞLAYICI GLOBÜLİN (SHBG)


KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANS

CLIA Serum

Stabilite:

2‑8 °C'de 7 gün,

(-20)°C'de 2 ay

Kırmızı

ve ya

sarı

kapaklı

tüp

Erkek:

10-57 nmol/L

Kadın:

18-144 nmol/L

Artıranlar:

Antikonvülzanlar

Azaltanlar:

Danazol,

testosterone



SEROTONİN (İDRAR)


DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

HPLC: High

Performance

Liquid

chromatography

(Electrochemical

dedektör)

İdrar:

24saatlik idrar

numunesi

gerekmektedir.

İdrar için

labaratuvardan

%32’lik 10 ml HCl

ve idrar toplama


Numune 4 ˚C’de

işık görmeyen

ortamda

saklanmalıdır.

24 saatlik idrarda

27-183 ug/24

saat

Parasetamol, salisilik

asit, methocarbamol,

mefenesin,

guaifenesin

Çalışma Günü: Perşembe günü


SERULOPLAZMİN

YÖNTEM ÖRNEK

TÜRÜ

TÜP

KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

İmmünotürbi-

dimetrik

Serum

Stabilite:

2-8 °C'de 3

gün

Kırmızı

veya sarı

kapaklı

tüp

20-60 mg/dl

Arttıranlar:

Antikonvulzanlar,

östrojen, oral

kontraseptifler,

sigara, tamoksifen

Azaltanlar:

L-asparaginaz

(-15)‑(-25)

°C'de 4

hafta



SİSTATİN C

YÖNTEM ÖRNEK

TÜRÜ

TÜP

KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

İmmünotürbi-

dimetrik

Serum

Stabilite:

Oda ısısında

14 gün

2‑8 °C'de

21 gün

(-20) °C'de

10 yıl

Kırmızı

veya sarı

kapaklı

tüp

0.53- 1.01 mg/L Arttıranlar:

Hemoliz, lipemi



SODYUM

YÖNTEM ÖRNEK

TÜRÜ

TÜP

KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

İSE Serum

iyi santrifüj

edilmeli ve

hemolizden

sakınılmalıdır

Lipemik

numuneler

psödohiponat

remiye neden

olabilir.

Stabilite:

Serum

2-25 ℃’de 14

gün,

İdrar

24saatlik

idrarda

çalışılır.

2-25 ℃’de

45 gün

Kırmızı

veya

sarı

kapaklı

tüp

Serum

136-146 mmol/L

İdrar

40-220 mmol/gün

Arttıranlar

Anobolik steroidler,

Andogen,

kortikosteroid,

östrojen, diazoksid,

guanetidin, oral

kontraseptif,

fenilbutazon, rezerpin,

sodyum bikarbonat,

kalsiyum, sodyum içeren

antikoagülanlar

Azaltanlar

Kaptopril, Amfotersin

Siklofosfamid, Bazı

diüretiklerHeparin,

İndometazin,

LityumNonsteroid

antiinflamatuar ajanlar,

Tolbutamid, Vazopresin,

Vinkristin

İdrar

Arttıranlar:

Kafein, kalsitonin,

kaptopril, sisplatin,

diüretikler, dopamin,

heparin

Azaltanlar:

Kortikosteroid,

diazoksidepinefrin,

propranolol

Çalışma günü: Her gün,


SERBEST T3 (fT3)


KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

CLIA Serum

Stabilite:

Oda

sıcaklığında en

fazla 8 saat

2‑8 °C'de 48

saat

İlk 48 saat

çalışılmayacak

sa (- 20) °C

de saklanır.

Kırmızı

veya

sarı

kapaklı

tüp

Yetişkin:

Erkek

0-365 gün: 2,76-

4,38 pg\ml

2-15 yaş:2,55-3,96

pg\ml

16-19 yaş: 2,44-

3,63 pg\ml

>20 yaş:2,6-4,37

Kadın:

0-365 gün: 2,76-

4,38 pg\ml

2-15 yaş: 2,55-

3,96 pg\ml

16-19 yaş: 2,22-

3,40 pg\ml

>20 yaş:2,6-4,37

Çevirme Faktörü:

pg/mL ×1,536=

pmol/L

Arttıranlar:

Fenoprofen

Azaltanlar:

Amiodoron, fenitoin,

propranolol,

valproik asit



SERBEST T4 (fT4)


KAPAK

RENGİ

REFERANS DEĞERLER İNTERFERANS

LAR

CLIA Serum

Stabilite

Oda

sıcaklığında en

fazla 8 saat

2‑8 °C'de 48

saat

İlk 48 saat

çalışılmayacaks

a - 20 °C de

saklanır.

Kırmızı

veya

sarı

kapaklı

tüp

Yetişkin:

Kadın- Erkek

0-365 gün: 0,75-1,49

ng/dL

2-3 yaş: 0,74-1,26 ng/dL

4-12 yaş:0,65-1,06 ng/dL

13-14 yaş: 0,56-0,99

ng/dL

15-19 yaş:0,61-1,03 ng/dL

>20 yaş:0,61-1,12 ng/dL

Çevirme Faktörü:

ng/dl × 12,87= pmol/L

Artıranlar:

Heparin,

danazol,

furosemid,

levotiroksin

Azaltanlar:

Lityum,

antikonvulzanlar



TESTOSTERON (Serbest)

YÖNTEM ÖRNEK

TÜRÜ

TÜP

KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

RIA Serum

Stabilite:

2-8°C’de

24 saat,

(-20)°C’de

2 ay

Hemolizli,

ikterik,

lipemik

numuneler

kullanılma

-malıdır.

Kırmızı

veya sarı

kapaklı

tüp

Erkek:

20-50 yaş:

8,69-54,69 pg/mL

Kadınlar:

0,29-3,18 pg/mL

Foliküler faz:

0,45-3,17 pg/mL

Luteal faz:

0,46-2,48 pg/mL

Oral kontraseptif

kullananlar:

0,55-2,01 pg/mL

Postmenopozal:

0,29-1,73 pg/mL

Çevirme Faktörü:

pg/ml x 3,47= pmol/L

Arttıranlar:

Barbitüratlar,

Klomifen, Danazol,

Östrojenler,

Gonadotropin,

Oral Kontraseptifler.

Azaltanlar:

Androjenler,

Deksametason,

Digoksin, Etanol,

Sefalosporinler,

Eritromisin,

Meprobamat,

Nalidiksik asit,

Penisilin



TESTOSTERON (Total)

YÖNTEM ÖRNEK

TÜRÜ

TÜP

KAPAK

RENGİ


CLIA Serum

Stabilite:

Oda

sıcaklığında

en fazla 8

saat

2‑8 °C'de 48

saat

İlk 48 saat

çalışılmayaca

ksa (- 20) °C

de saklanır

Kırmızı

veya sarı

kapaklı

tüp

Yönteme, yaşa,

cinsiyete, pubertal

dönemin evrelerine,

kadınlarda menstrual

siklusun ve gebeliğin

evrelerine göre

değişmektedir

Erkek:

0-18 ay: <2,84 ng/ml

19-24ay:<0,11 ng/ml

3-7 yaş:<0,11 ng/ml

8-9 yaş:<0,18 ng/ml

10-12 yaş:<0,39 ng/ml

12-19 yaş:0,05-4,4 ng/ml

>20 yaş:1,75-7,8 ng/ml

Arttıranlar:

Barbitüratlar,

Klomifen,

Östrojenler,

Gonadotropin,

Oral

Kontraseptifler.

Son evre böbrek

hastalığı

Azaltanlar:

Androjenler,

Deksametason,

Digoksin, Etanol,

Sefalosporinler,

Eritromisin,

Kadın:

0-18 ay: <0,63 ng/ml

19-24ay:<0,11 ng/ml

3-7 yaş:<0,11 ng/ml

8-9 yaş:<0,18 ng/ml

10-12 yaş:<0,39 ng/ml

13-15 yaş:0,17-0,67 ng/ml

16-19 yaş:0,18-0,86 ng/ml

>20 yaş: 0,1-0,75 ng/ml

Çevirme Faktörü:

ng/ml x 3,47= nmol/L

Meprobamat,

Nalidiksik asit,

Penisilin.

Nandrolon

ile güçlü bir

etkileşim

bulunmuştur.

Nandrolon tedavisi

alan hastalardan

alınan numuneleri

kullanmayın.

Çalışma günü: Haftaiçi Her gün


TİROGLOBULİN


KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

CLIA Serum

Stabilite:

2-8˚C’ de 3

gün

(-20)˚C’de 2 ay

Kırmızı

ve ya

sarı

kapaklı

tüp

1,6-59,9

ng/ml

Anti-Tg yüksek

düzeyleri yanlış

Tiroglobulin

sonuçlarına neden

olabileceği için,

tiroglobulin istenen

hastalardan Anti-Tg

istenmesi

önerilmektedir.


Sonuç verme : 8 saat sonra

TİROİD ANTİKORLARI-Anti TG


KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

CLIA Serum

Stabilite:

Oda sıcaklığında en

fazla 8 saat

2‑8 °C'de 48 saat

İlk 48 saat

çalışılmayacaksa

( - 20) °C de

saklanır

Kırmızı

veya sarı

kapaklı

tüp

0-4 IU/ml



TİROİD ANTİKORLARI-Anti-TPO YÖNTEM ÖRNEK

TÜRÜ

TÜP

KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

CLIA Serum

Stabilite:

Oda

sıcaklığında

Kırmızı

veya sarı

kapaklı

tüp

0-9 IU/ml

en fazla 8

saat

2‑8 °C'de 48

saat

İlk 48 saat

çalışılmayacak

sa (- 20 °C )

de saklanır



TOTAL PROTEİN YÖNTEM ÖRNEK

TÜRÜ

TÜP

KAPAK

RENGİ


Biüret,

kolorimetrik

Serum

Stabilite

2‑8 °C'de 4

hafta,

15‑25 °C'de

6 gün

Lipemi ve

hemoliz

içermeyen

örnek tercih

edilir.

Kırmızı

veya sarı

kapaklı

tüp

Yenidoğan: 4,1-6,3 g/dl

1-18 yaş: 5,7-8,0 g/dl

Yetişkin: 6,6-8,3 g/dl

Arttıranlar:

Klorpromazin,

ibuprofen,

androjenler, insülin,

progesteron,

morfin,tiroid

preparatları,aspirin

Azaltanlar:

Allopurinol, östrojen



TRANSFERRİN YÖNTEM ÖRNEK

TÜRÜ

TÜP

KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

İmmünotürbi-

dimetrik

Serum

Stabilite:

15‑25 °C'de

4 ay

2‑8 °C'de 8

ay

Kırmızı

veya

sarı

kapaklı

tüp

Çocuklar:

0-4 gün: 130-

275 mg/dL

3 ay-10 yaş:

203-360 mg/dL

Yetişkin:

200-360 mg/dL

Arttıranlar:

Östrojen,oral

kontraseptifler

Azaltanlar:

Asparaginaz,kortikostero

idler,

testesteron



TRİGLİSERİD YÖNTEM ÖRNEK TÜRÜ TÜP

KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

Enzimatik Serum

en az 12 saatlik açlık

gerekmektedir.

2 saat içinde

hücreler ayrılmalıdır.

Stabilite:

2‑8 °C'de 7 gün,

15‑ 25 °C'de 1 gün,

Kırmızı

veya

sarı

kapaklı

tüp

Normal:

<150 mg/dl

Arttıranlar

Betablokerler,

amiadoron,

katekolaminler,

kolestiramin,

ÖstrojenEtanol

Azaltanlar

Askorbik asit,

Klofibrat, Heparin,

Nikotinik asit,

Dicynone

(Etamsilat),

Kalsiyum Dobesilat

Çalıma günü: Hafta içi her gün,


TNF-Alfa YÖNTEM ÖRNEK

TÜRÜ

TÜP

KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

EASIA Serum

Stabilite:

(-20)˚C’de 2

ay

(-70)˚C’de 12

ay

Kırmızı

veya

sarı

kapaklı

tüp

4,6-12,4 pg/mL

Çalışma günü: Cuma günleri çalışılır.

Sonuç verme:Pazartesi günü

Hs TROPONİN-I YÖNTEM ÖRNEK TÜRÜ TÜP KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

CLIA Plazma

Stabilite:


8 saat,

2-8 °C'de 2 gün

-20 °C'de 6 ay

Yeşil kapaklı

tüp

Kadın:0-11.6

ng/L

Erkek:0-19.8

ng/L


Bariz hemoliz belirtileri

gösteren

numuneler etkileşime

neden olabilir,

Yalancı düşük sonuçlar,

hemoglobin konsantrasyon

düzeyi > 0.1 g/dL olan

numuneler kullanıldığında

elde edilir.


Sonuç verme :Acil 1 Saat sonra

Hs TROPONİN-T YÖNTEM ÖRNEK TÜRÜ TÜP KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

ECLIA Plazma

Stabilite:

2-8 °C'de 1 gün

(-20 ) °C'de 12 ay

Yeşil kapaklı

tüp

0-14 ng/L


Yüksek dozda biotin (> 5

mg/gün) tedavi alan

hastalarda son biotin

uygulamasının ardından en az

8 saat geçmeden numune

alınmamalıdır

Bariz hemoliz belirtileri

gösteren

numuneler etkileşime neden

olabilir,

Yalancı düşük sonuçlar,

hemoglobin konsantrasyon

düzeyi > 0.1 g/dL olan

numuneler kullanıldığında

elde edilir.


Sonuç verme: Acil 1 Saat sonra

TSH YÖNTEM ÖRNEK

TÜRÜ

TÜP

KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

CLIA Serum

Stabilite:

Oda

sıcaklığında

18 saat,

2‑8 °C'de 7

gün,

(-20)°C'de 3

ay

Kırmızı

veya

sarı

kapaklı

tüp

Kadın:

0-365 gün: 0,77-5,64

IU/ml (mIU/L)

1-12 yaş: 0,77-5,64

IU/ml (mIU/L)

13-19 yaş:0,90-

3,11IU/ml (mIU/L)

>20 yaş: 0,38-

5,33IU/ml (mIU/L)

Erkek:

0-365 gün: 0,77-5,64

IU/ml (mIU/L)

1-12 yaş: 0,77-5,64

IU/ml (mIU/L)

13-19 yaş:0,75-3,69

IU/ml (mIU/L)

>20 yaş: 0,38-

5,33IU/ml (mIU/L)

Arttıranlar:

Lityum, Potasyum

iyodür, TRH.

metimazol, morfin,

haleperidol

Azaltanlar:

Aspirin,

Kortikosteroidler,

Triiyodotironin,

IV heparinkullanımı.

bromokriptin,

somatostatin



TSH-RESEPTÖR Ab


RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

ECLIA

Serum

kullanılır.

Stabilite:

2-8°C'de 3 gün

(-20)°C'de 1 ay

Kırmızı veya

sarı kapaklı

tüp

0-1,58 IU/L



alan hastalarda son

biotin

uygulamasının

ardından en az 8

saat geçmeden

numune

alınmamalıdır.

Heparin tedavisi alan

hastalardan alınan

numuneleri

kullanmayın.



TSH-RESEPTÖR Ab YÖNTEM ÖRNEK TÜRÜ TÜP KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

CLIA Serum

kullanılır.

Stabilite:

24-25 °C'de

24 saat

2-8°C'de 7 gün

(-20)°C'de 12

ay

Kırmızı veya

sarı kapaklı

tüp

< 0.10 IU/L



ÜRİK ASİT


KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

Ürikaz

Enzimatik

Serum

Stabilite:

2‑8 °C'de 7

gün

(15)‑(25) °C'de

3 gün

24 saatlik

idrarda da

çalışılır.

Buzdolabına

koymayın. 15‑

25 °C'de 4 gün

Kırmızı

veya sarı

kapaklı

tüp

Erişkin:

Erkek: 3,5-7,2

mg/dl

Kadın: 2,6-6

mg/dl

İdrar:

250-750 mg/gün

Arttıranlar:

Diüretikler,

katekolaminler,

salisilatlar (düşük

doz), nikotinik asit

Azaltanlar:

Allopurinol,

radyoopak ilaçlar,

fenilbutazon,

probenesid ve

salisilatlar (yüksek

doz)

İdrarda:

Kalsiyum dobesilat,

levodopa ve

metildopa yapay

olarak düşük ürik

asit sonuçlarına

neden olabilir.

Çalışma Günü: Her Gün,

Sonuç Verme: 4 saat sonra (Acil 2saat sonra )

VİTAMİN B 12


KAPAK

RENGİ


CLIA Serum

Stabilite:

15-30°C 8 saat

2‑8 °C'de 1 gün,

1 günden fazla

saklanacaksa (‑

20)°C'de

dondurun. Işıktan

koruyun.

Kırmızı

veya sarı

kapaklı

tüp

0-3 yaş :133-1498

2-8 yaş:258-1435

8-14 yaş:201-1046

14-19 yaş:179-719

>20 yaş:126,5-505

pg/mL

Çevirme Faktörü:

pg/ml x 0.7378 = pmol/L


Azaltanlar:

Metotreksat

primetamin



VİTAMİN A


KAPAK

RENGİ


HPLC

Fotometrik

dedektör

Plazma

EDTA lı tüp

Kan almadan 24

saat önce alkol

alınmamalıdır.

Stabilite:

4°C 24 saat

Daha uzun süre

saklanacaksa (‑

20) °C'de

dondurun.

Işıktan

koruyun.

Mor

kapaklı

tüp

YD: 0,1-0,3 mg/L

0-1 yaş : 0,15-0,4 mg/L

2-9 yaş: 0,2-0,5 mg/L

13-19 yaş: 0,3-0,6 mg/L

Erişkin: 0,3-0,6 mg/L

Çevirme Faktörü:

mg/L x 3,49 = umol/L

Hemolizden


Arttıranlar: Alkol

alımı (ılımlı içici),

OKS’ler

Azaltanlar:

Alkol alımı (alkolik),

allopürinol,

kolestiramin,

kolestipol, neomisin

Çalışma günü: Ayda bir perşembe

Sonuç verme:

VİTAMİN E

YÖNTEM ÖRNEK

TÜRÜ

TÜP KAPAK

RENGİ


HPLC

Fotometrik

dedektö

Plazma

EDTA lı tüp

Kan almadan

24 saat

alınmamalıdır

Stabilite:

4°C 24 saat

Daha uzun

süre

saklanacaksa

(‑20) °C'de

dondurun.

Işıktan

koruyun.

Mor kapaklı

tüp PM infant:1-5 mg/L

1-12 yaş : 3-9 mg/L

13-19 yaş : 6-10 mg/L

Erişkin: 5-18 mg/L

13-19 yaş: 0,3-0,6 mg/L

Erişkin: 0,3-0,6 mg/L

Çevirme Faktörü:

mg/L x 2,32 = umol/L

Lipemiden kaçınılmalıdır.

Arttıranlar: Lipemi

Azaltanlar:

Antikonvülsanlar

(Karbamazepin,

fenobarbital, fenitoin)

Kolestiramin, ethanol.

Çalışma günü: Ayda bir perşembe

Sonuç verme:

VMA (Vanilmandelik asit) (İDRAR)

YÖNTEM

ÖRNEK TÜRÜ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

HPLC: High

Performance

Liquid

chromatography

(Electrochemical

dedektör)

İdrar:

24 saatlik idrar

numunesi

gerekmektedir.

İdrar için

laboratuvardan

%32’lik 10ml HCl

alınmalıdır.Örnek,

temiz bir kapta

toplanmalıdır,

serin ve ışık

görmeyen ortamda

depolanmalıdır.

24 saatlik

idrarda:

1,6-7,3 mg/24

saat

Spot idrarda:

0-1 yaş:

<18,8 mg/gr

kreatinin

2-4 yaş:

<11 mg/gr

kreatinin

5-9 yaş:

<8,3 mg/gr

kreatinin

10-19 yaş:

<8,3 mg/gr

kreatinin

>19 yaş:

<6 mg/gr

kreatinin

Artıranlar:

Epinefrin, glukagon,

histamin, insülin,

levodopa, lityum

Azaltanlar:

Klonidin, disülfiram,

guanetidin, morfin,

imipramin

Çalışma günü: Salı günü


І І.İLAÇ DÜZEYLERİ

Terapötik ilaç kontrolü özellikle terapötik aralığı dar olan ilaçların etkinliği ve

toksisitesinin izlenmesi için yapılır. Labaratuvarımızda aşağıdaki amaçlarla ilaç

plazma konsantrasyonu ölçülmektedir.

İlaç etkinliğinin izlenmesi

İlaç toksisitesi kuşkusu

Hastanın ilaç kullanımında uyum gösterememesi

Hastanın ilaç konsantrasyonunu değiştirecek başka bir hastalığının

olması

İlaç etkileşimlerinin araştırılması

Hastanın optimum yarar sağladığı bir bazal değerin saptanması

Dozaj değişiklikleri

Terapötik ilaç kontrolü için klinik ve labaratuvar arasında iyi bir ilişki

kurulmalıdır. İlacın veriliş zamanı ile örneğin alınış zamanı ilaç konsantrasyonunu

doğrudan doğruya belirlediğinden sonuçların yorumlanmasında bu bilgiler göz

önüne alınmalıdır. Klinisyen ilaç konsantrayonunu isterken labaratuvar istem

kağıdına ilacın son veriliş zamanını belirtmelidir . Optimal terapötik ilaç

kontrolü için ilaç konsantrasyonunun plato düzeyine ulaşması gerekir. Terapötik

ilaç kontrolü ilacın pik ve taban konsantrasyonlarının ölçümü ile yapılır.

Pik konsantrasyonu (Cmax):Doz uygulandıktan sonra elde edilen en yüksek ilaç

konsantrasyonudur. İlacın uygulama yoluna (oral, IM, IV) göre örnek alınış

zamanı değişir.pik konsantrasyonu için alınan örnekte sonuç minimum toksik

konsantrasyonunun altında olmalıdır.

Taban (vadi) konsantrayonu (Cmin):doz uygulandıktan sonra karşılaşılabilen en

küçük ilaç konsantrasyonudur. İlacın son dozu verilmesinden hemen önce verilen

örnekte ölçülür. Taban konsantrasyonu için alınan örnekte sonuç minimum etkin

konsantrasyonun üzerinede olmalıdır.

İlaç toksisitesinin izlenmesi için pik konsantrasyonunun, tedavi etkinliğinin

izlenmesi için taban konsantrasyonun ölçülmesi önerilmektedir. Ancak örnek

alınımından standardizasyonun sağlanabilmesi için taban konsantrasyonun

ölçülmesi daha sağlıklı görülmektedir.

DİGOKSİN

YÖNTEM ÖRNEK

TÜRÜ

TÜP

KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

İmmünoinhibisyon Serum

Örnek, doz

uygulandıktan

en az 8 saat

sonra

alınmalıdır.

Stabilite:

2-8 ℃’de

kapalı olarak 3

ay

15-25 ℃

kapalı olarak 2

hafta

Örnek,doz

uygulandıktan

en az 8 saat

sonra

alınmalıdır

Kırmızı

veya

sarı

kapaklı

tüp

Terapötik

konsantrasyon

0,8-2 ng/ml

Toksik düzey:

>2,4 ng/ml

Arttıranlar:

Böbrek yetmezliği,

kombine böbrek ve

karaciğer

yetmezliği olan

hastalarda,

hamilelerde

yenidoğanda,

çocuklarda digoksin

benzeri madde

bulunması nedeniyle

yüksek değerler

bulunabilir.

Pentoksifilin,

hidrokortizon

Azaltanlar:

Rifampin, fenitoin,

fenilbutazon


Sonuç verme: 2saat sonra

FENİTOİN

YÖNTEM ÖRNEK

TÜRÜ

TÜP

KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

Homojen

Enzim

Immunassay

Serum

Stabilite:

2-8 ℃ 7 gün

-20℃’de

kapalı olarak

4 hafta

Kırmızı

veya

sarı

kapaklı

tüp

Erişkin:10-20 µg/ml

Çocuk:6-14 µg/ml

Arttıranlar:

INAH,

kloramfenikol,

dikumarol,

varfarin, disülfiram,

amiodoron


Sonuç verme: 2saat sonra

FENOBARBİTAL


KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

Homojen

Enzim

Immunassay

Serum

2-8 ℃ 24 saat

(-20) °C’de kapalı

olarak 2 hafta

Kırmızı

veya

sarı

kapaklı

tüp

Terapötik

aralık:

15-40µg/ml

Toksik doz:

>40µg/ml

Arttıranlar:

Valproik asit,

salisilatlar

Azaltanlar:

Alkalen maddeler



KARBAMAZEPİN YÖNTEM ÖRNEK

TÜRÜ

TÜP KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

Homojen

Enzim

Immunassay

Serum

Stabilite:

2-8 ℃’de

kapalı olarak

7 gün,

(-20) C’de

kapalı olarak

4 hafta

Tekrar

tekrar

dondurup

çözdürmekt

en kaçınınız.

Kırmızı veya

sarı kapaklı

tüp

8-12 μg/mL Arttıranlar:

Simetidin, diltiazem,

eritromisin,

Verapamil, INAH

Azaltanlar:

Primidon, fenitoin,

fenobarbital



LİTYUM YÖNTEM ÖRNEK TÜRÜ TÜP

KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANS

LAR

Kolorimetrik Serum

Örnek, doz

uygulandıktan 12

saat sonra

alınmalıdır.

Stabilite:

2‑8 °C’de 7 gün

Kırmızı

veya sarı

kapaklı tüp

Terapötik

konsantrasyon:

1-1,2 mmol/L

Toksik

konsantrasyon:

>1,5 mmol/L

(-20) °C’ de 1

yıldan fazla



METOTREKSAT

YÖNTEM ÖRNEK

TÜRÜ

TÜP

KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

Enzimatik Serum

***Işıktan

korunmalı-

dır.(örnekler

1 kat

aliminyum

folyoya sarılı

olarak

gönderilmeli

dir.)

Stabilite:

2-8 ˚C

Saklanır.

Kırmızı

kapaklı

tüp

Hemolizli, lipemik ve

ikterik örneklerde

anlamlı bir

interferansa

rastlanmamıştır.



SİKLOSPORİN

YÖNTEM ÖRNEK

TÜRÜ

TÜP

KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

ECLIA Tam kan

(EDTA)

Stabilite

15-25 ˚C ‘de

5 gün

2-8 ˚C’de

7 gün

7 günden

fazla

bekleyecekse

(-20)˚C de 6

ay stabildir

Mor

kapaklı

tüp

Pıhtılı numuneler

yanlış sonuçlara

neden olabilir.



TEOFİLİN


KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

Homojen Enzim

Immunassay

Serum

Stabilite:

2-8 °C’de

kapalı olarak 1

hafta

(-20)°C’de

kapalı olarak 4

hafta

Kırmızı

veya

sarı

kapaklı

tüp

10-20 µg/ml



VALPROİK ASİT YÖNTEM ÖRNEK TÜRÜ TÜP

KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

Homojen

Enzim

Immunassay

Serum

Stabilite:

2-8 °C’de

kapalı olarak 7

gün

(-20) °C’de

kapalı olarak 4

hafta

Tekrar tekrar

dondurup

çözdürmekten

kaçınınız

Kırmızı

veya sarı

kapaklı tüp

50-100 µg/ml Azaltanlar:

Fenobarbital,fenitoi

n,

karbamezepin,,

meflokin



TAKROLİMUS

YÖNTEM ÖRNEK

TÜRÜ

TÜP

KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

ECLIA Tam kan

Stabilite:

15-25 ˚C ‘de

5 gün

2-8 ˚C’de

Mor

kapaklı

tüp


yanlış sonuçlara

neden olabilir.

7 gün

7 günden

fazla

bekleyecekse

(-20)˚C’de 6

ay stabildir

Çalışma günü: Pazartesi-Çarşamba-Cuma

Sonuç verme: Çalışıldığı gün 8 saat sonra

SİROLİMUS


KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

ECLIA Tam kan

(EDTA)

Stabilite:

15-25 ˚C ‘de 5 gün

2-8 ˚C’de

7 gün

7 günden fazla

bekleyecekse

(-20)˚C de 6 ay

stabildir

Mor

kapaklı

tüp


yanlış sonuçlara

neden olabilir.

Çalışma günü: Salı günü


EVEROLİMUS


KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

ECLIA Tam kan

Stabilite

15-25 ˚C ‘de 5

gün

2-8 ˚C’de

7 gün

7 günden fazla

bekleyecekse

(-20)˚C de 6 ay

stabildir

Mor

kapaklı

tüp

Pıhtılı numuneler yanlış

sonuçlara neden olabilir.

Çalışma günü: Çarşamba günü


SALİSİLAT

YÖNTEM ÖRNEK

TÜRÜ

TÜP

KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

Homojen

Enzim

Immunassay

Serum

Stabilite:

Numune

alındıktan

sonra ilk 6

saat içinde


Kırmızı

veya

sarı

kapaklı

tüp

Antipiretik,

analjezik doz:

<6mg/dl

Antiinflamatuvar

doz:15-30 mg/dl

Toksik doz>30mg/dl



ІІІ. İDRAR, VÜCUT SIVILARI VE DIŞKI

TESTLERİ

İDRAR ANALİZİ


DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

Mikroskopik Taze, sabah ilk idrar

tercih edilir. Hemen

incelenmeye

gönderilmelidir.

En az 8 ml gereklidir.

Silendirler

Eritrosit silendirleri

Lökosit silendirleri

Granüler silendirler

Mumsu silendirler

Epitelyal silendirler

Yağ silendirler

Mikst silendirler

Kristal silendirleri

Eritrositler

Lökositler

Tubuler epitel hücresi

Transizyonel yassı

epitel hücresi

Örnek

konsantrasyonu

ve metoda göre

farklı değerler

alınır.

0

0

0

0

0

0

0

0

0-2

Erkek: 0-3

Kadın ve

çocuk:0-5

Birkaç tane,

YDda daha fazla

Birkaç tane,

YDda daha fazla

Benzer protein içeren

örnekler timolle asit

presipitasyonu yaparak

interferans verir.

Arttıranlar

Amfoterisin

Furosemid

Arttıranlar

Amfoterisin, Bizmut

tuzları

Kalsitonin, İndometazin,

Kanamisin

Arttıranlar

Allopürinol, Amfoterisin

Aspirin, Antikoagülanlar

Penisilin

Arttıranlar

Allopürinol, Ampisilin

Aspirin, Demir tuzları

Metisilin

Arttıranlar

Asetominofen, Kortizon

Salisilatlar, Kafein

Fazla miktarda yassı

epitelin artması vaginal

sıvıyla kontaminasyonunu

gösterir.

İDRAR ANALİZİ (DEVAM)


DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

Striple idrar

analizi

İdrar dansitesi

pH

(phenolftalein)

Bakteri

Yumurta ve

parazitler

Kristaller

Taze, sabah ilk

idrarı tercih edilir.

Koruyucu

eklenmemelidir.

Taze sabah ilk idrarı

tercih edilir.

Buzdolabına

konmamalıdır.

Taze sabah ilk idrarı

tercih edilir.

hemen analiz

yapılmayacaksa

buzdolabında ve

enaz hava alacak

şekilde

saklanılmalıdır

Direkt mesaneden

alınanda:0

Diger:20

Mikroorganizma-

büyük büyütme

alanında

0

0

Yenidoğan:1,012

Bebek:1,002-1,006

Erişkin:1,005-1,030

Yenidoğan: 5-7

Diger:4,5-8

Ortalama:6

Ceşitli ilaclarla, farklı

pH değerlerinde

kristaller oluşturur.

Artıranlar:

Dekstran, sükroz,

radyolojik ajanlar,

protein miktarının

100-750mg/Dl olması

Azaltanlar:

Alkali idrar,

aminoglikozidler,

kolşisin, lityum

Arttıranlar

Asetozolamid

Aldesteron

Potasyum sitrat

Sodyum bikarbonat

Amfoterisin

Azaltanlar

Amonyumklorid

Askorbikasit

Metiyonin

Kortikotropin

Diazoksid

İDRAR ANALİZİ (DEVAM)


DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

Lökosit

(diazonyum

testi)

Nitrit

(Griess

testi)

Protein

(kalitatif)

Glukoz

oksidaz/pero

ksidaz

Keton

cisimleri

(legal testi)

Taze, sabah ilk

idrarı tercih

edilir

4-8 saatlik

mesane

retansiyonu

varsa kesin

sonuç verir.

Taze sabah ilk

idrarı tercih

edilir antibiyotik

veya

kematerapötik-

ler testten en az

3gün önce

kesilmelidir.

Taze sabah ilk

idrarı tercih

edilir.

Taze sabah ilk

idrarı tercih

edilir

Taze sabah ilk

idrarı tercih

edilir. Gerekirse

buzdolabında

saklanır

Negatif

Negatif

Negatif

Negatif

Negatif

Yanlış(+)

Formaldehit

Klavulonikasit

Arttıranlar

Bilirubin, nitrofurantoin,

idrar proteinin 500mg/dl

üzerinde çıkması, idrar

glukozunun 2mg/dl

üzerinde çıkması,

gentamisin

Yanlış (-)

Askorbik asit fazlalıgı

Yanlış(+)

Örnek kabının quarterner

amonyum bileşilkleri

içermesi, polvinilpiranlidon

infüzyonu, nifedipin

Yanlış(+)

Askorbikasit

Kuvvetlioksidan

dezenfektanlar

Arttıranlar

Asetilsistein

Kaptopril, aspirin

intoksikasyonu, eter

anestezisi

İDRAR ANALİZİ (DEVAM) YÖNTEM ÖRNEK TÜRÜ REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

Ürobilinojen

Bilirubin

Eritrosit

Askorbik asit

İdrarda Bence-

Jones proteini

24 saatlik idrar

24 saat idrarda

Protein

Taze sabah ilk idrarı tercih

edilir. Güneş ışığından

korunmalıdır. ph 7 de

buzdolabında

1 hafta stabildir.

Taze, sabah ilk idrarı tercih

edilir. 1 gün stabildir.

Buzdolabında saklanır.

Taze sabah ilk idrarı tercih

edilir

(–20°C)’de 1 yıl stabildir. En

az 2 ml gerekir

Sabah ilk idrar dışarı yapılır

daha sonrakiler ve ertesi

sabah ilk idrar örnek kabına

yapılır.

Serin yerde saklanmalıdır.

Koruyucu konmaz.

Normal

Negatif

Negatif

0-150

mg/gün

Arttıranlar:

Bilirubin,

porfobilinojen,

5HIAA, indol,

fenotiazin

Arttıranlar:

Fenotiazinler

Ürobilin, indikan,

salisilatlar

Yanlış(-)

Askorbikasit, nitrit

Yanlış(+)

kuvvetli oksidan

dezefenktanlar,

hemoliz

Azaltanlar:

İndol, indikan,

5-HİAA

Yanlış(+)

MESNA, kaptorpil,

N asetil sistein

Spot idrar

protein/kreatinin

<150 mg/g



İDRARDA OKSALAT


Spektrofoto

metrik

24 saatlik

idrar

Spot idrar

Stabilite:

20-28˚C de

8 saat

2-8˚C 1 hafta

(-20)˚C’de

süresiz

24 saatlik

Erkek:20-60 mg/gün

Kadın:20-55 mg/gün

Spot idrar

Erkek <40:0,7-6,1 mg/dl

>40:0,3-4,5 mg/dl

Kadın <40:0,3-8,95 mg/dl

>40:0,3-6,05 mg/dl

Vitamin C zengin

gıdalar,

nifedipin,

piridoksin


Sonuç verme: Perşembe

İDRARDA SİTRAT

YÖNTEM ÖRNEK

TÜRÜ


Spektrofoto-

metrik

24 saatlik

idrar

Spot idrar

Stabilite:

20-28˚C de

8 saat

2-8˚C

1 hafta

(-20)˚C’de

süresiz

24 saatlik

Erkek:115-922 mg/gün

Kadın:250-1153 mg/gün

Spot idrar

Erkek <40:0,94-86,4 mg/dl

=>40:0,7-113 mg/dl

Kadın <40:4-193mg/dl

=>40:1-156 mg/dl

Karbonik anhidraz

inhibitörleri


Sonuç verme: Perşembe

DİĞER TESTLER:

GAYTADA GİZLİ KAN


Dışkıda gizli

kan (hHb

immünolojik)

Diyet

gerektirmez.

Negatif



BOS, AMNİYOTİK SIVI VE EFÜZYON SIVILARI

BOS’TA GLUKOZ


KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

Hekzokinaz Beyin omurilik

sıvısı. Hemen

laboratuvara

teslim edilmelidir.

BOS numunelerinde

glikoz analizi hemen

yapılmalı veya

numuneler 4 °C

veya (-20)°C'de

saklanmalıdır

Kırmızı

veya

sarı

kapaklı

tüp

Çocuk:

60-80 mg/dL

Yetişkin:

40-70mg/dL

BOS glikoz

değerleri plazma

değerlerinin

yaklaşık % 60'ı

olmalı ve uygun

klinik yorum için

her zaman

birlikte ölçülen

plazma glukoz

değerleriyle karşılaştırılmalıdır.

BOS’ta glukoz

düzeyini arttıran

durumlar: Diabetik

hiperglisemi,

epidemik ensefalit,

MSS tutulumu

gösteren sifiliz,

hiperglisemi.

BOS’ta glukoz

düzeyini azaltan

durumlar:

Subaraknoid

kanama,

nonbakteriyal

meningoensefalit

hafif azaltır. Akut

piyojenik menenjit,

tbc menenjiti,

kriptokok

menenjiti, pr.

amebik ensefalit,

kabakulak ensefalit,

pr. Veya

metastaytik tm

menenjiti ve

sarkoidoz şiddetli

düzeyde glukozu

azaltır.



BOS’TA KLORÜR YÖNTEM ÖRNEK TÜRÜ TÜP

KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

Iyon selektif

elektrod

Beyin omurilik

sıvısı. Hemen

laboratuvara

teslim edilmelidir.

Hemen

çalışılamayacaksa

–20 C’de

dondurulmalıdır.

Kırmızı

veya sarı

kapaklı tüp

Çocuk:

110-130

mmol/L

Erişkin:

118-132

mmol/L

BOS ‘ta klorür

azaltan durumlar:

Tbc menenjiti, diğer

bazı bakteriyal

menenjitler

(hipokloremiyle

seyredenler)

Çalışma Günü: Her Gün


BOS’TA LAKTAT DEHİDROGENAZ YÖNTEM ÖRNEK TÜRÜ TÜP

KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

IFCC

Laktat

Pirüvat

UV testi

Beyin omurilik

sıvısı. Hemen

laboratuvara

teslim edilmelidir.

Hemen

çalışılamayacaksa

–20 C’de

dondurulmalıdır.

Kırmızı

veya sarı

kapaklı

tüp

Yenidoğan:

10-60 mg/dL

3-10 gün: 10-40 mg/dL

>10 gün:

10-25 mg/dL

BOS’ta LDH ile

birlikte serumda

LDH da


BOS LDH’ı,

serum LDH’sının

yaklaşık olarak

BOS’ta LDH

azaltanlar klofibrat

ve flor

% 10’u kadardır.



BOS’TA PROTEİN


KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

Biüret,

kolorimetrik

Beyin omurilik

sıvısı.

Hemen

laboratuvara

teslim

edilmelidir.

Stabilite :

+4C’de 72 saat

(-20)C de 6 ay

Kırmızı

veya

sarı

kapaklı

tüp

Yenidoğan:

15-130 mg/dl

>1 ay:

15-45 mg/dl

Arttıranlar:

Aspirin,

klorpromazin,

imipramin, lidokain,

metotreksat,

metisilin, morfin,

penisilin, fenasetin,

prokain,

streptomisin,

tirozin.

Azaltanlar:

ibuprofen, sulindak



PONKSİYON SIVISINDA AMİLAZ


KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

Kolorimetrik,

IFCC-EPS

Plevral,

perikardial,

peritoneal vb.

Vucut sıvısı

Stabilite:

Oda

sıcaklığında

7 gün,

+4C’de

1 ay,

(-20)’de 1 ay

saklanmalıdır.

Kırmızı

veya

sarı

kapaklı

tüp

Aynı zamanda

serumda da

amilaz


Asit sıvısında

arttıranlar:

Pankreatit,

intestinal

obstrüksiyon veya

infarkt, strangüle

bsğırsak, safra yolu

hastalıkları, over

karsinomu, rüptüre

ektopik gebelik,

peritonit, pankreatik

kist veya psödokist,

içi boş organ

perforasyonu

Plevratik sıvıda

arttıranlar: Amilaz

üreten bronşial,

pankreatik, ovaryen

tümörler, Özefagus

rüptürü, torasik

duktus

perforasyonu,

pulmoner tbc,

embolizm, konjestif

kalp yetm



PONKSİYON SIVISINDA GLUKOZ


KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

Hekzokinaz Plevral,

perikardial,

peritoneal vb.

Vücut sıvısı

Stabilite:

Oda ısısında 8

saat;

+4C de 1 hafta;

-20C de: 1 yıl

Kırmızı

veya

sarı

kapaklı

tüp

Aynı zamanda

serumda da

glukoz


Transüda :

Serum/ plazma

glukoz değeri

ile aynıdır.

Eksüda :

Genellikle

serum/plazma

değerinden

düşüktür.



PONKSİYON SIVISINDA KOLESTEROL

YÖNTEM ÖRNEK

TÜRÜ

TÜP

KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

Kolorimetrik,

(kolesterol

esteraz/

kolesterol

oksidaz/ PAP)

(Enzimatik)

Plevral,

perikardial,

peritoneal vb.

Vucut sıvısı

Stabilite:

Oda ısısında

24 saat

+4 C’de 1

hafta

(-20)’C’de 3

ay

Kırmızı

veya sarı

kapaklı

tüp

Aynı zamanda

serumda da

kolesterol


Mayi

kolesterol/seru

m kolesterol>0,3

ise eksudatiftir

Çok yüksek

kolesterol değerleri

tüberküloz,

malignansi,

hipotroidi, romatoit

artrit gibi

durumlarda görülür.

Çalışma Günü: Hafta içi her gün,


PONKSİYON SIVISI- LDH


KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

IFCC

Enzimatik

Plevral,

perikardial,

peritoneal vb.

Vücut sıvısı

Oda ısısı 1

hafta

+4C de 4 gün

( -20)C de 6

hafta

Kırmızı

veya sarı

kapaklı

tüp

Ponksiyon sıvısında

LDH ile birlikte

serumda LDH da


Mayi LDH/serum

LDH >0,6 ise

eksudatiftir.



PONKSİYON SIVISINDA TOTAL PROTEİN


KAPAK

RENGİ

REFERANS

DEĞERLER

İNTERFERANSLAR

Biüret,

kolorimetrik

Plevral,

perikardial,

peritoneal vb.

Vücut sıvısı

Stabilite:

Oda ısısı 4

saat +4C’de 72

saat

(–20)C ‘de 6

ay

Kırmızı

veya

sarı

kapaklı

tüp

Ponksiyon

sıvısında protein

ile birlikte

serumda protein

de çalışılmalıdır.

Mayi

protein/serum

protein >0,5 ise

eksudatiftir.



gazİ Ünİversİtesİ hastanesİ · 2019-03-19 · açlık gerektiren testler için en az 10-12...

Documents