gas plus dergisi 4

- Editörden www.dogalgazhaberleri.com

2 MART 2011

Doğalgaz sektörü, her geçen gün kapsama alan�n� biraz daha genişletiyor. Buna bağl� olarak, iç tesisatlarda kullan�lan ürünlerin sertifikal� ve standartlara uygun olmas� ve nitelikli eleman ihtiyac� da ayn� oranda önem kazan�yor. Piyasada etkin bir gözetim ve denetim sisteminin kurulmas� ve en önemlisi de bu sürecin daha etkin bir bi-çimde yürütülmesi için sertifika işlemlerinin tek merkezden yürütülmesi de sektörün en önemli gündem maddelerinden biri haline geliyor. Geçtiğimiz günlerde GAZBİR İç Tesisat Komisyonu Toplant�s�'nda da sektörün dinamik işleyişinin yegâne temel taşlar�ndan olan bu soruna değinildi. GAZMER Genel Müdürü ve GAZBİR İç Tesisat Komisyonu Başkan� Mustafa Ali Akman sektöre, 2 y�ldan beri teknik personeller-ce yürüttükleri çal�şmalarda sona erdiğini ve güçlü bir veri taban�na sahip olan bir sistemin devreye girdiğinin müjdesini verdi.

Sektörün tamam�n�n üzerinde uzlaşt�ğ� bir diğer konuda hiç kuşkusuz kalifiye eleman ihtiyac�. Bu noktada, nitelikli iş gücünün istihdam edilmesine yönelik projeler geliştirmek için sergilenen sonuç odakl� yaklaş�m önem kazan�yor. Bugüne kadar sektöre kalifiye eleman kazand�rma görevini lay�k�yla üstlenen GAZMER, sektöre nitelikli işgücü kazand�rma misyonu doğrultusunda, her geçen gün uluslara-ras� projelerine bir yenisini daha ekliyor. Avrupa Birliği taraf�ndan kabul edilen ve Elaz�ğ Milli Eğitim Müdürlüğü Proje Koordinasyon Merkezi ile GAZMER, Genç İstihdam�n Desteklenmesi Hibe Program� çerçevesinde haz�rlanan "Doğal Gaz Eleman� Yetiştirme Projesi'ni hayata geçirdi. Projeye kat�lan kursiyerlerin alacağ� sertifikan�n tüm Türkiye'de geçerli olmas� da projeyi farkl� k�lan unsurlardan birisi. Eminiz ki, bundan sonraki süreçte de yetkili kurum ve kuruluşlar sek-törün gelişimine katk� yapacak ve sektörü üst seviyelere taş�yacak nice projelere de imza atacakt�r.

Gas Plus Dergisi, sizlerin değerli destek ve katk�lar�yla gücüne güç katmaya devam ediyor. Yaz� işlerimize y�llard�r enerji sektöründe önemli çal�şmalarda bulunmuş olan arkadaşlar�m�z�n kat�lmas�yla, daha güçlü bir şekilde sektörde var olmaya devam edeceğiz. Bu arada yay�n yelpazemizi de genişletmeye devam ediyoruz. Çok k�sa süre içerisinde iki yeni yay�n� sektörün hizmetine sunacağ�z. Odakl� Yay�nc�l�k olarak sektör ad�na değer yaratmak için çal�şmalar�m�z aral�ks�z sürecek.

Sayg�lar�mla

Özay SAĞIRSorumlu Yaz� ��leri Müdürü

İmtiyaz SahibiOdaklı Yayıncılık Tanıtım ve Sanayi Ticaret Ltd. Şti.

Adına Nurhan SAĞIR

Sorumlu Yazı İşleri Müdürü ve

Genel Yayın YönetmeniÖzay SAĞIR

[email protected]

EditörBerna SAN

Reklam KoordinatörüEmin ESER

[email protected]

MuhabirEthem KUT

Hukuk MüşaviriAv. Murat KURT

YÖNETİM MERKEZİ

ODAKLI YAYINCILIK TANITIM SANAYİ ve TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ

Halil Rıfat Paşa Mah. Perpa Ticaret Merkezi A Blok Kat: 5 No:419 Okmeydanı -ŞİŞLİ – İSTANBUL

Tel: 0 212 221 44 50 Faks: 0 212 221 44 [email protected]

TASARIM

ODAK Tanıtım Hizmetleri0216 420 20 74

[email protected]

Abone ve Okur [email protected]

BASKI

İstanbul Basım0212 453 31 71

Baskı Tarihi

01.04.2011

Bu dergi tüm Türkiye’de dağıtılmaktadır.Basın Kanunu’na göre Yerel Süreli Yayın’dır.

Fiyatı: 6 TL

Yıllık Abonelik: 72 TL(Fiyatlara KDV Dahildir. Yıllık gönderimlerde kargo

fi yata dahil, tek gönderimlerde dahil değildir.)

“Gas Plus Dergisi’nde yayınlanan yazı ve çizimlerin her hakkı mahfuzdur. İzin alınmadan, kaynak gösterilerek

dahi iktibs edilemez”“Yayımlanan tüm yazıların sorumluluğu yazarlarına,

ilanların sorumluluğu ilan verene aittir.

MART 2011 3

www.dogalgazhaberleri.com Haberler -

- İçindekiler www.dogalgazhaberleri.com

4 MART 2011

www.dogalgazhaberleri.com

- Haberler www.dogalgazhaberleri.com

6 MART 2011

Gazprom Türkiye'nin Güney Akım Doğalgaz Boru Hattı'nın kendi ekonomik sahasından geçişine izin vermemesi tartışmalarına verdiği cevapla son noktayı koydu. Rusya Başbakanı Vladimir Putin'in Türkiye'den izin çıkmaması durumunda alternatif projeleri uygulamaya sokacaklarına ilişkin açıklama-larına rağmen Gazprom'dan yapılan açık-lamada Türkiye'nin izin vereceği konusunda ümitli olunduğuna vurgu yapıldı.

Güney Akım'ın Türkiye'den geçişiyle ilgili herhangi bir sorun yaşamayacaklarına inanç-larının tam olduğunu belirten Gazprom'un

Sıvılaştırılmış ve Sıkıştırılmış Doğal Gazcı-lar Derneği 2011 Yılı Genel Kurulu'nda Yönetim Kurulu Başkanlığı'na Eyüp Aratay yeniden seçildi.

Yönetim Kurulu Başkan Yardımcılığı'na Rıdvan Uçar'ın getirildiği SSDGD'nin Yö-netim Kurulu Üyeliklerine de Aziz Camcı, Orçun Angın ve Gökhan Öztürk seçildi. Sıvılaştırılmış ve Sıkıştırılmış Doğal Gazcılar Derneği, daha sağlıklı ve yaşanabilir bir Türkiye için temiz, çok amaçlı ve çağdaş enerji kaynakları olan LNG ve CNG'nin kul-lanımını teşvik etmek, bu ürünlerin satışında aktif görev alan üyeler arasında işbirliği ve dayanışmayı arttırmak amacıyla 3 Aralık 2009'da kuruldu.

Uzun bir süredir doğalgaza zam yapılma-ması ve ekonomideki iyileşme, 2011 gaz tüketimine olumlu yansıdı. Ocak 2011'de aylık satışlar 3,8 milyar metreküpe çıktı.

Resmi verilere göre geçen yıl ocak ayın-da 3 milyar metreküp gaz satan şirketin satışları Ocak 2011'de 3,8 milyar metre-küpe çıktı. Petrol fiyatları ve dolara bağlı olarak 2008'de doğal gaz fiyatları yüzde 80 oranında yükselince tüketim hızla azalmıştı. BOTAŞ, satışları artırmak için Kasım 2009'dan bu yana gaz fiyatlarını artırmıyor. Şirket yönetimi, fiyatların 2011 yılında da artırılmayacağını açıkladı. Artı-şın devam etmesi halinde, bu yıl "Al ya da öde" riskinin azalacağı belirtiliyor.

Kırklareli Kavaklı Beldesinde geçen yıl başlanan doğalgaz çalışmalar sona erdi. Beldede 2010 Kasım ayında başlayan doğalgaz şebeke döşeme çalışmaları ta-mamlandığını vurgulayan Kavaklı Belediye Başkanı İnci Tunç, vatandaşların evlerine servis kutusu döşenmesi işlemlerinin hızla devam etiğini ve abone olanların kısa süre-de doğalgaz kullanımına başlayacaklarını belirtti.

Gazprom’dan Tartışmalara Son Nokta

Eyüp Aratay Yeniden Başkan Doğalgaz Tüketiminde Artış

Kavaklı’da Doğalgaz Sevinci

projelerden sorumlu Daire Başkanı Leonid Çugunov, "Denizin altından boru hattının döşenebilmesi için izin konusu ile ilgili Türkiye'nin hukuki soruları var. Türkler güzer-gahı göstermemizi, işaretlememizi istiyor. Bizim bu güzergahla ilgili net bilgilendirme-mizden sonra Türkler izin verecek. Onlar sa-dece ek belgeler sunmamızı istiyor" dedi. Güney Akım doğalgaz boru hattını inşa et-mekte kararlı olan Rusya Başbakanı Vladimir Putin Karadeniz'e kurulacak sıvılaştırılmış doğalgaz tesisinden (LNG) tankerlerle taşı-nacak doğalgazın Bugaristan'da yeniden

gaz haline dönüştürülerek Güney Akım doğalgaz boru hattına aktarılabileceğini dile getirmişti.

MART 2011 7



8 MART 2011

Türkiye-Rusya Karma Ekonomik Komisyonu (KEK) 11. dönem toplantısı için Rusya Federasyonuna bağlı Tataristan Özerk Cumhuriyetinin başkenti Kazan'a giden Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız burada basın mensuplarının sorularını yanıt-ladı. Yıldız, petrol fiyatlarındaki artışın gaz fiyatlarının belirlenmesinde önemli bir etken olduğuna değinerek "Doğalgaz petrole endeksli. Avrupa'da bu böyle" dedi.

Türkiye'nin petrole endeksli doğalgaz fiya-tının yerini başka bir argümana bırakma-sını istediğini ve Rus tarafıyla bu konudaki görüşmelerin de sürdüğünün altını çizen Yıldız, ''Tabi ki üretici ülkelerin durumunu anlıyoruz. Ama doğalgaz fiyatlarında indirim beklememiz gayet normal. Bu petrol fiyatla-

Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Japonya'daki deprem sonrası oluşan nükleer tehlike riski-nin doğalgaza olan talebi önemli oranda arttırabileceğini belirtti.

Bakan Şimşek, Japonya!nın nükleer teh-likeden etkilenen bölgesinin dünya eko-nomisinin sadece 0,7!sini oluşturduğunu ancak nükleer santrallerdeki problemler ve bunun yansımaları dikkate alındığında çok daha farklı bir etkileşimin söz konusu

Kayserigaz, Çevre ve Orman Bakanlığı ve Milli Eğitim Bakanlığı tarafından ortaklaşa yürütülen "Kayseri Uygulamalı Çevre Eğitimi Projesi" kapsamında 41 ilköğretim okulunda çevre konulu seminer verdi.

Kayserigaz'dan yapılan açıklamaya göre, çevre duyarlılığını artırmak amacıyla düzen-lenen seminerlerde öğrencilere, binaların yalıtımı, toplu taşıma araçlarının kullanımının özendirilmesi, temiz enerji kaynakları gibi konularda bilgiler veriliyor.

Melikgazi, Kocasinan, Talas ve İncesu ilçelerindeki 41 ilköğretim okulunda gerçekleştiri-len seminerlerde öğrencilere, "Dolgi Doğalgazı Öğretiyor" adlı kitaplar hediye edilerek çevreci yakıt olan doğalgaz hakkında bilgi edinmeleri sağlanıyor.

Petrole Endeksli Doğalgaz Olmamalı

Nükleer Tehlike Riski Nedeniyle Doğalgaza Talep Artabilir

Kayserigaz’dan Eğitim Atağı

rındaki artış talebe bağlı bir şey değil. Yani dünyada petrol yok, fiyatlar artıyor gibi bir şey yok'' dedi.

Yıldız, ayrıca Samsun-Ceyhan petrol boru hat-tını Rusya ile müzakere sürecinde olduklarını belirterek, "Özellikle özel sektör kendi arasın-da olgunlaştırıyor. Biz de bu projeye her türlü desteği vermeye hazır olduğumuzu beyan ettik. Boğazları by pass edilecek her projeyi destekleyeceğimizi söylemiştik" dedi.

Samsun-Ceyhan petrol boru hattının olmasını istediklerini ifade eden Yıldız, "Özel sektör görüştükten sonra bunu tekrar bir müzakere edeceğiz. Başından beri, 2009'un ortaların-dan bu tarafa konuştuğumuz, Rusya'nın bu 25 milyon tonla alakalı garanti vermesiyle

olabileceğini vurguladı. Şimşek "En azından bu da bir risk olarak karşımıza çıkıyor. Son yıllarda biliyorsunuz nükleer enerji oldukça moda haline gelmişti. Güvenilir, iklim de-ğişikliğine karşı hatta bir enstrüman olarak görülmeye başlanmıştı. Endüstri önemli bir kredibilite kazanmaya başlamıştı. Ama bu son gelişmeler tabi ki soru işaretleri mutlaka uyandıracaktır. Özellikle doğalgaza olan talebi şimdiden çok ciddi oranda arttırabi-lecektir" dedi.

ilgili beklentimizdir. Herkesin kendi kabili-yetine göre davranmasının esas olduğuna inanmaktayız. Ayrıca 10 milyon Kazakların vermesi söz konusu" diye konuştu.

MART 2011 9



10 MART 2011

Gaznet'in yeni hizmet binasının açılışı Konya Valisi Aydın Nezih Doğa, Gaznet A.Ş Genel Müdürü Ali İhsan Sılkım, Konya İl Sağlık Müdü-rü Hasan Küçükkendirci, Konya Müftüsü Şükrü Özbuğday ve çok sayıda davetlinin katılımıyla gerçekleştirildi.

Açılışta bir konuşma yapan Energaz Şirketler Grubu Genel Müdürü Gültekin Çınar, 5 Ha-ziran 2004 yılında Konya'da yatırıma başla-malarına rağmen 31 Ekim 2004 tarihinde ilk gazı verdiklerini vurguladı. Çınar Konya'da bugüne kadar 1350 kilometre uzunluğunda şebeke yaptıklarını ve mevcut konutların ise yüzde 80'ine ulaştıklarını sözlerine ekledi. Gültekin Çınar Sözlerini şöyle sürdürdü: "Kon-ya Türkiye'de örnek bir şehir. Konya halkı doğalgazı büyük bir memnuniyetle kullanıyor. Burada doğalgazın ulaştığı konutların yüzde 80'i abone durumda. Konya'da çok kısa süre içinde doğalgaz yaygınlaştı. Şu anda Konya yıllık yaklaşık 300 milyon metre küp gaz tüke-tiliyor. Doğalgazın yaygınlaşmasıyla birlikte hava kirliliği de önemli ölçüde azaldı."

Konya’da Hedef Yüzde Yüz Doğalgaz

Geyve Belediye Başkanı Murat Kaya, doğal-gaz altyapı çalışmalarını hızlandırdıklarını, ya-kın zamanda doğalgazı ilçedeki vatandaşların kullanımına sunacaklarını ifade etti.

İnciksuyu Mahallesi'ne giderek altyapı ça-lışmalarını yerinde inceleyen Kaya "Diğer ekipler, hemen şehrin diğer tarafı olan Yörükler Mahallesi'nde çalışmalara başlaya-cak. Hemşerilerime bir an önce doğalgazı getirmek için çaba sarf ediyoruz. Çalışmaları kısa sürede bitirerek temiz enerji doğalgazı hemşerilerimizin kullanımına sunacağız. Ka-raağaç Caddesi'nde hemen doğalgaz kazı çalışmalarına başlanacak. Zemin düzeltme ve doğalgaz boru hattı döşeme çalışmaları biter bitmez, caddenin parke kaplamasını tamamlayacağız" dedi.

Geyve’de Doğalgaz Atağı

Açılışta Konya Büyükşehir Belediye Başkanı Tahir Akyürek de bir konuşma gerçekleştirdi. Her geçen gün büyük bir gelişme kaydeden Konya'da çok önemli çalışmalara imza attıkla-rını dil getiren Akyürek, "Konya'mız her geçen gün biraz daha gelişiyor. Konya'nın gelişmesi için uygulamaya konulan projeler tamam-lanıyor. Bu projelerden birisi de Konya'nın doğalgaza kavuşmasıydı. 2004 yılından beri

Konyalı vatandaşlarımız doğalgaz kullanıyor. Şu anda Konya'da konutların yüzde 80'ine doğalgaz veriliyor. Doğalgaz verilebilen konutların da yaklaşık yüzde 80'i doğalgaz abonesi. Bizim Konyalı vatandaşlardan isteğimiz geri kalan yüzde 20'lik kesimin de doğalgaz abonesi olması. Gaznet'ten de kalan konutlara doğalgazın ulaştırılmasını istiyoruz" dedi.

MART 2011 11



12 MART 2011

Busagaz, çevre bilincinin yaygınlaşması amacıyla okullarda bilgi yarışması düzen-liyor. Doğalgazın hayat konforunu artırdığı gibi çevre kirliliğine karşı da adeta bir sigorta görevi gördüğünü vurgulayan Tola, bilgi yarışması ile öncelikle öğrencilerin çevre duyarlılığını artırmayı hedefledikleri-ni belirtti. Tola, "Bursa'da 550 bin kişinin üzerinde bir sayı doğalgaz kullanıyor. Biz bu sayının daha da artmasını istiyoruz. Fakat önceliğimiz insanlarımızın çevre du-yarlılığına sahip olmasıdır. Bunun en kolay yolu da okullarda yapılacak faaliyetlerdir. Yarışma sayesinde bu bilince katkı yapmayı hedefliyoruz" dedi. Yarışmada birinci olan öğrencilerin her birine dizüstü bilgisayar,

45 ulusal ve uluslararası petrol arama-üretim ve doğalgaz şirketinin üye olduğu PETFORM'un yeni yönetimi İstanbul'da basın mensuplarıyla bir araya gelerek sektöre ilişkin değerlendir-melerde bulundu.

Hukuki sorunlar, dünyada yeni sahaların ya-tırıma açılması (Orta Asya ve Hazar) ile yeni yasal düzenlemelerin gecikmesi nedeniyle Türkiye'de gerek petrol, gerekse doğalgaz aramalarının yeterince yapılamadığını ifade eden Petrol Platformu Derneği Başkanı Metin Şen, altyapıda yaşanan gecikme ve aksa-maların da olumsuz sonuçlar doğurduğunu vurguladı. Cumhuriyet tarihi boyunca yıllık ortalama 50 adet gibi çok az bir rakamda kuyu açıldığına işaret eden Şen, petrolde dışa bağımlılığın yüzde 93, doğalgazda ise yüzde 98 oranlarına ulaştığını dile getirdi. Metin Şen, kamu-özel sektör bir araya gelerek yeni petrol kanununun bir an önce çıkarılması ve sektörün önünün açılmasını istedi. Petrol ve gaz arama-üretimi seferberliği için de yasal düzenlemelerin bir an önce tamamlanmasını isteyen Şen, piyasada ruhsat bolluğu yaşan-dığını vurguladı. Yeni yasayla petrol ve gaz arama ruhsatı alan şirketlere belirli bir süre içerisinde yatırıma başlama ve tamamlama yükümlülüğü getirilmesini isteyen Şen, aksi halde cezai müeyyide uygulanması gerek-tiğini belirtti.

Bursagaz’dan Çevre Duyarlılığını Artırmaya Yönelik Yarışma

Yasal Düzenlemeler Önce Çıkarılmalı

ikinci olan her öğrenciye mini dizüstü bilgisayar, üçüncü olan her öğrenciye ise fotoğraf makinesi hediye edileceğini belir-ten Bursagaz Genel Müdürü Ahmet Hakan Tola, yarışmanın ödüllerinin 5 Haziran Çevre Günü'nde dağıtılacağını ifade etti. Tola, liselerarası bilgi yarışmasını her yıl yapacaklarını sözlerine ekledi

Milli Eğitim Müdürü Atilla Gülsar ise konuyla ilgili olarak, "Bursagaz'ın yaptığı çalışmalar Bursa'daki diğer tüm firmalara örnek olacak projelerdir. Diğer firmalar da bu çalışmaları örnek alarak eğitime destek verdikleri tak-dirde eğitimde yaşanan sıkıntılar bir nebze olsun aşılmış olacaktır." dedi.

Petrol ve doğalgaz piyasalarındaki serbest-leşmenin fiyatlara indirim olarak yansıdığını belirten Şen, piyasalardaki liberalleşme sürecinin de devam etmesi gerektiğinin altını önemle çizdi. Serbest piyasanın faydalarını anlatan Şen, "Özel sektör gaz şirketi müşteri-leri BOTAŞ'a göre daha ucuz gaz tüketiyor. Tedarik sorunu da yaşamıyor" dedi.

Türkiye'nin petrol ve doğalgaz ihtiyacının tamamına yakın bir bölümünü yurtdışından karşıladığını hatırlatan Metin Şen, fiyatların

yükselmesiyle ithalata ödenen parada rekor seviyelere ulaşıldığını da sözlerine ekledi. PET-FORM verilerine göre 2000 yılında 8,7 milyar dolar ödenen petrol ve gaz faturası 2008'de 44,8 milyar dolar ile rekor kırdı. 2009'da ise rakam 26,7 milyar dolara geriledi. 2010'da rakam tekrar 35 milyar dolara yükseldi. Petrol Platformu Derneği verilerine göre, petrolün varili 1 dolar arttığında Türkiye ekonomisine yansı-ması yıllık 210 milyon dolar oluyor. Enflasyon etkisi de eklendiğinde bu rakamın 400 milyon dolara ulaştığı belirtiliyor.

MART 2011 13



14 MART 2011

Akçakoca'da kısa bir süre önce yapımı-na ara verilen doğalgaz çalışmalarına yeniden başlandı. Kısa bir süre önce ara verilen doğalgaz kazı çalışmalarına şehrin merkezinden başlanarak devam edildiğini belirten Akçakoca Belediye Başkanı Fikret Albayrak, "Ara verilen çalışmalara yeniden başlandı. Amacımız en kısa sürede bu işlemi bitirmektir. Bu arada vatandaşlarımız da evlerinde ısı yalıtım veya doğalgaz tesisatlarını da yapabilirler" dedi.

Akçakoca’da Doğalgaz

Çalışmalarına Yeniden Start

Verildi

Esgaz Genel Müdürlüğü görevine Genel Müdür Yardımcısı Engin Ataman'ın getiril-diği bildirildi.

ESGAZ'dan yapılan yazılı açıklamada 11 Ocak tarihinden bu yana boş bulu-nan ESGAZ Genel Müdürlüğü görevine ESGAZ Yönetim Kurulunca, Teknik Genel Müdür Yardımcısı Makine Mühendisi Engin Ataman getirildi. 1996 yılından bu yana doğalgaz sektöründe çalışmakta olan Engin Ataman doğalgaz ile ilgili yurt içinde ve yurt dışında birçok eğitime katılmış olup 2003 yılından beri de ESGAZ'da Teknik Genel Müdür Yardımcılığı görevini sürdürdüğü kaydedildi.

Esgaz Genel Müdürlüğü’ne Engin Ataman Getirildi

Doğalgaz, elektrik ve su sayaçları gibi ölçüm cihazlarının piyasaya sürülmesi veya kullanıma sunulması için yabancı onaylanmış kuruluşlara başvurma zorun-luluğu kaldırılıyor.

Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, Ölçü Aletleri Yönetmeliği kapsamında onaylanmış ku-ruluş olarak Türk Standartları Enstitüsü'nün (TSE) de görevlendirilmesini öngören teb-liğ hazırladı. Tebliğe göre, Türk Standart-ları Enstitüsü'nde (TSE) bu tür sayaçlara uygunluk belgesi verebilecek. Tebliğin, kısa bir süre sonra Resmi Gazete'de yayımlanması bekleniyor.

Türkiye'de henüz; su sayaçları, gaz sa-yaçları ve hacim dönüştürme cihazları, aktif elektrik enerji sayaçları, ısı sayaçları, su haricindeki sıvıların miktarlarını sürekli ve dinamik ölçen ölçme sistemleri, otoma-tik tartı aletleri, taksimetreler, malzeme öl-çerler, boyutsal ölçüm cihazları ve egzoz gazı analiz cihazlarıyla ilgili uygunluk belgesi, denetim ve değerlendirme faali-yetlerini yürütecek yerli onaylanmış kuruluş

TSE Sayaçlara Uygunluk Belgesi Verebilecek

bulunmuyor. Sanayicilerin, ürettikleri ölçü aletleri için yabancı onaylanmış kuruluşla-ra başvurmak zorunda kalması nedeniyle önemli ölçüde döviz kaybı, uygulamada zorluklar ve zaman kaybı yaşanıyor.

Türkiye'de ölçü aletleri imalatı konusunda; elektrik sayaçları ile ilgili olarak 22 firma, su sayaçları ile ilgili olarak 9 firma, gaz sayaçları ile ilgili olarak 4 firma ve tak-simetreler ile ilgili olarak 3 firma faaliyet gösteriyor.

Yetkililer, Türk sanayicilerinin yurt dı-şındaki onaylanmış kuruluşlara bağımlı kalmamaları ve gerekli rekabet ortamının oluşturulması bakımından yerli onaylanmış

kuruluş sayısının artırılmasının büyük önem taşıdığını dile getiriyorlar.

TSE'nin Ölçü Aletleri Yönetmeliği kapsa-mında onaylanmış kuruluş olarak atan-masının Türkiye için çok önemli bir adım olduğunu ifade eden yetkililer, bu konuda yerli onaylanmış kuruluş sayısının AB ülkeleri düzeyine çıkarılması gerektiğini kaydettiler.

22 il ve 53 ilçede doğalgaz dağıtımı yapan Aksa, abone kampanyası başlattı.1 Mart-15 Nisan 2011 tarihleri arasında abone olan müşteriler, 10 taksitle 2 ay sonra ödemeye başlıyor. Kampanyaya katılanlar, hemen abone olarak kullanıma başlayabileceği gibi, daha sonra geçiş sürecini başlata-bilecek ya da sadece mutfakta kullanıma öncelik vererek doğalgazın avantajlarını yaşayabilecek.

Aksa’dan Abone Kolaylığı

14

MART 2011 15


EUROPEAN

STANDARD

YENİ

EN14800

[email protected] www.ayvaz.com

KALİTE ARTIK STANDART!Ayvaz’ın EN14800 Avrupa kalite standartlarına uygun olarak 2009 yılından beri

ürettiği ve birçok Avrupa ülkesine milyonlarca satışını gerçekleştirdiği yeniN-GAZ Doğal Gaz Bağlantı Hortumları ile; kalite artık lüks değil, “standart”.

DN8-DN12 anma çapında CE belgeli ve Avrupa EN14800’e uygun olarak üretilenN-GAZ Doğal Gaz Bağlantı Hortumları ile tanışmak için vakit kaybetmeyin!

TS-EN14800

Kaplama: Şeff af PVC

Somun: AISI 303 / 304İç Parça : AISI 303 / 304Conta: NBR

Nipel: AISI 303 / 304

Hortum: AISI 316L Paslanmaz ÇelikÖrgü Teli: AISI 304

BUNLARI BİLİYOR MUSUNUZ?

2009 yılında yayımlanan kanuna göre,1 Haziran 2011 tarihinden itibaren

tüm ocak, fırın ve soba bağlantılarında,TS-EN 14800 standartlarına göre üretilen

hortumların kullanılması zorunludur.

Kaliteyi kontrol edin,güvenli ürünleri tercih edin!

14800 ilan Gas Pl s indd 1 29 03 2011 13:58:32


18 MART 2011

- Güncel

GAZBİR, 2011 Yılı Teknik Çalışmalara Ait

Yol Haritasını Belirledi

GAZBİR İç Tesisat Komisyonu üyelerinin ve dağıtım şirketlerinin iç tesisat sorumlularının da katıldığı GAZBİR İç Tesisat Komisyonu Toplantısı’nda 2011 yılı planları ve teknik çalışmalar toplantının ana gündem maddelerini oluşturdu.

GAZMER İstanbul Ofisi'nde düzenlenen toplantıda bir konuşma gerçekleştiren GAZMER Genel Müdürü ve GAZBİR İç Tesisat Komisyonu Başkanı Mustafa Ali Akman, doğalgaz dağıtım sektörünün sahip olduğu kalifiye elemanlarla düzenli ve dinamik sektör bir piyasa oluşumuna sağladığı katkının yadsınamaz olduğunu vurgulayarak, sorunların ve projelerin ise eşgüdüm içinde hızla sonuçlandırdığını dile getirdi. Sergiledikleri sonuç odaklı yak-laşımın bir sonucu olarak sektörde hizmet kalitesinde artışın yaşandığına değinen Akman, bunun da son kullanıcıya birebir yansıdığına işaret etti.

Tarife metodolojisine yönelik çalışmaların GAZBİR yönetimi tarafından büyük bir özen içerisinde yürütüldüğüne ve düzenleyici ku-rum nezdinde sonuç alınmaya çalışıldığını sözlerine ekleyen Mustafa Ali Akman, teknik hususların ise sektör paydaşlarının katılımı ve GAZBİR Yönetim Kurulu'nun görevlendirmesi kapsamında GAZMER bünyesinde yürütüldüğünü belirtti.

Doğalgaz iç tesisatlarında kullanılan ürünlerin sertifika takip işlerinin tek mer-kezden yürütülmesi projesinin ele alındığı toplantıda, GAZMER bünyesinde teknik personellerce 2 yıldan bu yana büyük bir titizlikle yürütülen çalışmanın sona erdiğini de müjdeleyen Akman, güçlü bir veri tabanına sahip olan sistemin 03 Mart 2011 tarihi itibariyle www.gazmer.com.tr adresi üzerinden devreye girdiğinin altını önemle çizdi.

Ayrıca toplantıda Proje Yöneticileri Mustafa Enver Okay ve Ahmet Özyayla tarafından GAZMER bünyesinde yapılan çalışmaların ve uygulamanın nasıl işletileceği konusun-da katılımcılara bir de brifing verildi. Top-lantı periyodik kontrol sistemi ve sisteme bağlı olarak düzenlenecek olan mevzuat değişikliği çalışmaları hakkında katılımcı-ların bilgilendirilmesiyle sona erdi.

"Yeni standart lar kapsamındaki uygulamalar için takvim belirlendi"Toplantı sonrasında GAZMER Genel Mü-dürü Mustafa Ali Akman, Gas Plus'a değer-lendirmelerde bulundu. Sertifikalı ürünlerin piyasada standart dışı üretimlerine yönelik Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'nın düzenleme

yazısını ele aldıklarını ve piyasa gözetim sistemi işletilmesi kararına vardıklarını ifa-de eden Akman, toplantıda ayrıca esnek bağlantı elemanları için yapılan standart değişikliğinin de ele alındığını ve yeni standartlar kapsamındaki uygulamalar için takvim belirlendiğini söyledi.

"Nisan ayı sonuna kadar doğalgazın EPDK tarafında bulunan İç Tesisat Yönetmeliği, Sertifika Yönetmeliği ve Tesisler Yönetme-liği değişikliklerinin; GAZBİR İç Tesisat Komisyonu ve EPDK'nın yapacağı bir ça-lıştay ile sonuçlandırılması ve yönetmelikte düzenlenemeyen hususların bir usul ve esas kapsamında düzenlenmesini öngörüyoruz" diyen Akman, sözlerini şöyle sürdürdü:

MART 2011 19

www.dogalgazhaberleri.com Güncel -

"Ürün sertifika takip sisteminin Mart-Mayıs ayları arasında dağıtım şirketleri tarafından yürütülen mevcut şekli ve GAZMER'in bünyesinden yapılanlarla paralel yürütülmesi, Mayıs 2011 sonrası sistemin tamamen GAZMER tarafından yürütülmesi ve Mayıs-Ekim 2011 tarihleri arası bir komisyon maharetiyle sektör pay-daşlarının da görüşleri alınarak Türkiye doğalgaz dağıtım sektörü için iç tesisat ve endüstriyel tesisler için ortak teknik esasların belirlenmesi ve bu kapsamda TS 7363'ün tadil edilmesinin sağlanmasını hedefliyoruz."

Sektör çalışanlarının teknik kapasitelerinin artırılması ve tecrübelerinin paylaşılmasını sağlamak adına sektör çalışanlarından oluşan bir eğitici havuzu kurarak eği-timlere başlayacaklarını da vurgulayan Mustafa Ali Akman, "Sektörümüzde teknik yönetici pozisyonda çalışanların, mevzuat bilgisi ve algılamasını geliştirmeye yönelik olarak ilgili uzman kurum ve kuruluşlar tarafından eğitim almasını sağlayacağız. Doğalgazın kullanım alanını genişletmek ve verimli kullanımını sağlamaya yöne-lik olarak çalışmaları başlatacağız. İlk etapta iki konu için, toplantıda GAZBİR Yönetim Kurulu onayına sunmak üzere bir Ar-Ge Komisyonu belirlendi. Bu komisyon CNG"nin taşıtlarda kullanılması ile bazı kuruluşlar tarafından verimli kullanım esasına dayalı olarak geliştirilen ürünlerin incelemesini yaparak teknik ve mevzuat raporu oluşturacak. Komisyonun teknik raporu değerlendirmek üzere GAZBİR Yönetim Kurulu'na sunulacak. Bu iki konunun Eylül 2011'de bitirilmesi plan-landı. Sektör paydaşları ile 2 ayda bir kez olmak üzere yurtiçi ve yurtdışı eğitim ile Ar-Ge amaçlı teknik organizasyonlar yapacağız. Dağıtım şirketlerimizin her biri için ayrı ayrı olarak düzenlenmiş olan "Acil Eylem Planları"nı konsolide edecek ortak bir planlama hazırlayacağız. Ça-lışmanın Eylül 2011-Mart 2012 arasında yapılması planlandı. 2011'de iki adet olmak üzere teknik personellerimiz ile sektör tarafında çalışan teknik personel-ler için teknik yayınlar hazırlayacağız.

GAZMER"in teknik alt yapısını daha da güçlendirecek olan Personel Belgelendir-me ile muayene konusunda akreditasyon çalışmalarını tamamlayacağız. Komisyo-nun 2011 yılı planlaması kapsamında çalışarak sonuçlandıracağı projelerle doğalgaz dağıtımının, iç tesisata ilişkin sorunlarının önemli ölçüde azaltacağı ve daha sağlıklı bir piyasa oluşumuna katkı sağlayacağına inanıyoruz."

"Doğalgazın alternatif kul lanım alanlarıyla ilgili çalışmalar devam ediyor" İGDAŞ Genel Müdür Danışmanı ve GAZ-MER Uluslararası Projeler Koordinatörü Nedim Ekiz de toplantıya ilişkin değer-lendirmelerde bulundu.

GAZMER'in fonksiyonunun sektördeki mesleki yeterlilik çalışmalarını yürütmek olduğuna değinen Nedim Ekiz, kurum olarak GAZMER'in mesleki yeterli l ik standartlarının yayınlanmasında oldukça etkin ve başarılı çalışmalara imza attığını belirtti. Ekiz, hem teknik, hem de ticari açıdan sektöre yeni kalifiye elemanların kazandırılması ve mevcut çalışanların da mesleki tecrübelerinin geliştirilmesinin ol-dukça önem taşıdığına da işaret etti.

Son yıllarda doğalgaz kullanımında dü-şüşün yaşandığına değinen Nedim Ekiz, doğalgaz dağıtım şirketlerinin son dönem-deki en önemli gündem maddesinin satış oranlarının daha fazla nasıl artırılabileceği olduğunu ve bu bağlamda alternatif kul-lanım alanlarıyla ilgili çalışmaların devam ettiğini sözlerine ekledi.

CNG üzerindeki yüksek ÖTV'nin doğal-gaz fiyatına ve doğalgazın araçlarda kullanımına birebir etkisinin olduğunu hatırlatan Ekiz, doğalgazın toplu taşımada ve filo araçlarında kullanımına yönelik çalışmaları hızlandırdıklarını ve bu kap-samda deneme amacıyla yurtdışından araç getirerek denemeler yaptıklarını belirtti. Türkiye'de de doğalgazlı araç üretimi gerçekleştiren firmalar olduğunu ve bu firmalarla da koordinasyon içerisinde

çalıştıklarını ifade eden Ekiz, "TÜBİTAK da bu tür projelere ilgi duyuyor. Onları da proje kapsamına dahil ettik. İzliyoruz ve test sürüşleri yapıyoruz. Elimizdeki bilgi ve tecrübeyi sektörle paylaşmak adına bu-günkü toplantıda arkadaşlarımız sunumlar yaptılar. Aslında CNG'nin az da olsa özellikle otobüslerde ve toplu taşıma araç-larında kullanıldığını görüyoruz. Kayseri, Ankara, Kocaeli, Bursa gibi şehirlerde bu tür girişimler var. Bu konuda görüşlerimizi paylaştık. Ayrıca GAZMER olarak sektörün gelişimine katkıda bulunmak ve uluslara-rası projeleri paylaşmak açısından çeşitli yurtdışı projelerine girme çabalarında bulunuyoruz. Geçtiğimiz yıl içerisinde AB projesi kapsamında, Optigas isimli bir proje başlatıldı. Optigas'ın birinci projesi daha önce gerçekleşmişti. İki sene süren bir AB ortaklık projesiydi. Bu projede bizzat ekiple beraber Elazığ'da bu projeye ilişkin ilk toplantıyı gerçekleştirdik. Uluslararası anlamda proje ortaklarımız olan Alman-ya, İskoçya, Litvanya ve Bulgaristan'la da projelerimiz devam ediyor. Optigas da mesleki eğitimle ilgili bir proje. Optigas, mesleki eğitim dokümanlarının hazırlan-ması, sektöre yeni girecek insanların ye-tiştirilmesi ve sektöre istihdam yaratılması amaçlı bir proje. Bu tür projeler halihazırda yürütülüyor. Elimizde devam eden projeler de var. Şu anda AB nezdinde bir proje-miz daha var. Çalışmalar sürüyor ve kısa zamanda neticelenecek" dedi.


20 MART 2011

- Güncel

İç Tesisatçılardan Tosçelik’e Tam Not

Türkiye’nin en büyük çelik şirketi Tosçelik, Elazığ’da faaliyet gösteren iç tesisat firmalarını şirketin faaliyetleri ve ürünleri hakkında bilgilendirdi.

Türkiye'nin özel sektör eliyle gerçekleştirilen en büyük yatırımı unvanını elinde bulunduran ve doğalgaz sektöründe boru üreticisi olarak faaliyet gösteren Tosçelik, Elazığ'da faaliyet gösteren iç tesisat firmalarını bilgilendirmek amacıyla bir toplantı düzenledi. Elazığ Akgün Otel'de gerçekleştirilen toplantıya GAZMER Genel Müdürü Mustafa Ali Akman, Aksa Doğal Gaz Yatırımlardan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Cansel Coşkun, Tosçelik Pazar Geliştirme Müdürü Şenol Fitoz, Elazığgaz'ın üst düzey yetkili-leri ve Elazığ'da faaliyet gösteren iç tesisat firmalarının temsilcileri katıldı.

Toplantının açılışında bir konuşma yapan Tosçelik Pazar Geliştirme Müdürü Şenol Fitoz, Elazığ'da gerçekleştirdikleri toplantının ilk olduğunu ve bu yıl içerisinde bir çok ilde toplantı yapmayı planladıklarını söyledi.

Tosyalı Holding'in temelinin 1950'li yıllarda 9 metrekarelik bir dükkanda atıldığını belirten Şenol Fitoz, "9 metrekarelik bir dükkânda başlayan bu macerayı geçtiğimiz yıl kaybetti-ğimiz Sayın Hacı Şerif Tosyalı'nın emeklerine borçluyuz. İlk adımımızı o attı. Biz onun sayesinde bu günlere gelmiş bulunuyoruz" diye konuştu.

2010 yılında Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın açılışını yaptığı ve Türkiye'nin özel sektör eliyle kurulan en büyük yatırımı

unvanını elinde bulunduran Tosçelik Yapısal ve Yassı Çelik İmalat Tesislerinde kendi hammaddelerini ürettiklerini hatırlatan Fitoz, "Bu tesis, Türkiye'de bu anlamda işi sadece çelik olan bizlerin uyum anlamında da ilk ve tek kuruluşu konumundadır. Dünyada da bu entegrasyonda bulunan 3-4 kuruluş-tan bir tanesi de biziz" şeklinde konuştu. Tosçelik'in büyüme ivmesini her geçen yıl biraz daha arttırdığını ve bu sayede geçti-ğimiz yıl Türkiye'nin en büyük 500 sanayi kuruluşunun içinde 45'inci sıraya oturduğunu vurgulayan Fitoz, "Bu başarıyı özel sektör açısından değerlendirdiğimizde, çelikle uğraşan Türkiye'nin en büyük kuruluşu unva-nını elimizde bulunduruyoruz. 2015 yılına kadar yapacağımız ilave 3,5 milyar dolarlık yatırımla hem Türkiye hem de dünyada bu konuda büyük bütünleşmiş kuruluşlardan biri olma unvanını da alacağız" diye konuştu.

Tosçelik'in, doğal gaz ürünleri konusunda üretimden satış sonrası sürece kadar gerekli olan tüm belge ve sertifikalara sahip oldu-ğunu vurgulayan Şenol Fitoz, "Bu anlamda Türkiye'de şu anda EPDK tarafından lisans verilmiş olan 62 dağıtım şirketinin tamamı-na akredite konumdadır. Ayrıca GAZMER ve UGETAM gibi şirketlerle ilişkilerimiz de artarak devam ediyor. Bizler sizleri aslında müşterilerimiz olarak görmüyoruz. Biz bir iş yapıyor, bir ürün ortaya çıkarıyoruz. Sizleri de iş ortaklarımız olarak düşünüyor ve öyle değerlendiriyoruz. Bu anlamda da bugünkü toplantımız 2011 yılı içinde planladığımız toplantıların ilkidir" dedi.

Daha sonra söz alan GAZMER Genel Müdürü Mustafa Ali Akman ise, doğal gaz sektöründe eğitim, belgelendirme, Ar-Ge ve sektörel standartlar hakkında bilgi verdi. Ak-man, GAZBİR olarak öncelikli amaçlarının; doğal gazı kullanan müşterilere güvenli ve kesintisiz doğal gaz arzı sağlamak olduğunu belirterek "Bu nedenle, Türkiye doğal gaz dağıtım piyasasına ilişkin tüm düzenlemelerin tarafıyız" dedi. Bugün Türkiye doğal gaz dağıtım sektörünün, 62 lisans sahibi şirketle

50'nin üzerinde şehre doğal gazı ulaştırdığını hatırlatan Akman, "Sektör şirketlerimiz, özellikle son 8 yılda hızlandırdıkları yatırımlara yaklaşık 5 milyar dolara yakın harcama yapmış olup; 9 milyonun üzerinde konut ve işyerinin doğal gaz kullanıcısı olması sağlanmıştır. Bu yatı-rımlar sonucu, başta iç tesisat piyasası olmak üzere müteahhitlik, malzeme üretimi, gaz yakıcı cihaz ticareti, tesisat piyasası ve diğer hizmetlerin toplam ticaret hacmi 25 milyar dolara ulaşmıştır. Yine sektördeki istihdam 80 bin kişiyi aşmıştır.

"4646 sayılı Doğal Gaz Piyasası Kanununu ve ilgili mevzuat, sektör kalite ve verimliliğini artırmaya yönelik hükümler koymakla beraber; sektör olarak, hizmet kalitesini belirlenmiş sınırların üzerine taşıma istek ve gayretinde olduğumuz bir gerçektir. Doğal gaz dağıtım piyasası oyuncuları, klasik kalite anlayışının üstünde normlar oluşturarak diğer tüm sek-törlerin önünde farklılığını ortaya koyan bir anlayış geliştirmişlerdir. Dinamik bir oluşum sürecinde olan sektörümüz, Amerikan Makine Mühendisleri Birliği (ASME), Amerika İnşaat Mühendisleri Birliği (ASCE) veya Alman Su ve Gaz Enstitüsü (DWGV) gibi sektörel standartla-rını üretme yeterliliğine sahip olup; bu konuda hizmet üreten EPDK, TSE, MYK gibi kurum ve kuruluşlarla yoğun bir işbirliği içindedir. Bu kapsamda öncülüğümüzde TSE nezdinde 19. sektör olarak Doğal Gaz ve Ekipmanları Sektör Komitesi kurularak faaliyetlerine başla-

MART 2011 21


mıştır. Diğer taraftan MYK nezdinde Doğal Gaz Meslek Standartları'nın hazırlanmış ve bunlara ilişkin belgelendirme sürecinin biti-rilme aşamasındadır. Diğer taraftan, hizmet kalitesini artırılması kapsamında; iş gücünün küreselleştiği ve iş gücü transferlerinin yaşan-dığı günümüzde, mesleklerin belgelendirmesi büyük önem taşımaktadır. Nitelikli işgücü artık belge ile varlığını ortaya koyabilmektedir. AB uyum sürecinde bu belgeler çok daha önem arz etmektedir. 5544 sayılı Mesleki Yeterlilik Kanunu ile tüm iş kollarında çalışacaklar için meslek belgelendirmesi getirilmektedir. Artık iş kollarında istihdam edilecek olan çalışanlar, yaptıkları işteki yeterliliğin tayini için belirlenmiş meslek standardı kapsamında; belgelendiril-mek durumunda kalacaklardır. Burada ana esas, iş kollarının ihtiyacı olan işgücünün niteliğinin; yine sektör tarafından tayin edilen kalite kriterleri kapsamında belirlenmesidir. Sek-törümüzün temsilcisi olan GAZBİR, önümüzdeki dönemde sektör önünde oluşacak bu duruma karşın gerekli çalışmaları yaparak, Mesleki Yeterlilik Kurumu ile sektörel düzenlemeye iliş-kin gerekli işbirliğini oluşturmuştur. Tüm bunları yaparken, sektör içindeki stratejik ortaklarımız olan, kurum ve kuruluşlarla, yoğun işbirliği oluşturmuştur" diye konuştu.

Doğal gaz boru üretimi, teknik mahiyetiyle sektörün önemli bir gereksinimi ifade ettiğini belirten GAZMER Genel Müdürü Akman, "Doğal gaz piyasasında yatırımların temelini oluşturan ürün borudur. Özellikle çelik boru sistemleri dağıtım şebekemizin ana omurgasını oluşturmaktadır. Nihai hizmet noktamıza ulaşır-ken; ürünümüz olan doğal gazı ancak, ulusal ve uluslar arası normlara haiz, tüm üretim süreci bağımsız muayene kuruluşları tarafından izlen-miş ve raporlanmış, uygun nitelikteki personel tarafından işlenerek sistem haline getirilmiş, me-kanik ve tahribatsız testlerden başarı ile çıkmış boru sistemlerini kullanmaktayız. İç tesisat tara-fında da aynı durum söz konusudur. Kısacası doğal gaz şebekesi; üzerine vana, regülatör, filtre, sayaç gibi armatürlerin yerleştirildiği bir boru sistemidir" şeklinde konuştu. Tosçelik'in, üretimden belgelendirme sürecine kadar, ilgili standart ve normlar kapsamındaki tüm şartları sağladığı ve GAZMER tarafından Türkiye doğal gaz pazarında kullanım uygunluğunu aldığını kaydeden Akman, "Diğer taraftan, Tosyalı Holding; ithalata dayalı büyüyen bir ekonomide, hammaddeden üretime kadar tamamen ülke kaynaklarının kullanıldığı yıllık 1,2 milyar dolar ihracatıyla ülkemizin dış ticaret

açığını kapamada büyük fayda sağlayan en önemli aktörlerdendir" dedi.

Aksa Doğal Gaz Yatırımlardan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Cansel Coşkun ise, gerçek-leştirilen toplantının sektör açısından taşıdığıu öneme dikkat çekerek, "Sektörel aktörlerin bir araya gelmesi, karşılıklı birliktelik ve dayanış-manın vurgulanması oldukça önemlidir" dedi. Doğal gazın güvenlik esaslı bir sektör olduğuna dikkat çeken Coşkun, "Bütün yapılanma, mev-zuatıyla, şartnameleriyle güvenlik vurgusuna ait unsurlar içermektedir. Güvenlik konusunda mevzuatımız ne kadar hassas yapılanmış olursa olsun, güvenlik her yönüyle iyi malze-meden geçiyor. Tosyalı Holding de sektörel büyüklüğü, köklü yapısıyla ve marka değeriyle sektörümüze oldukça önemli katkılar sağlıyor. Bizim bu hassasiyetimize, güvenlik kurgumuza o da katılmış oluyor. Bizler de gönül rahatlığıyla bu tip malzemelerin kullanımını hem kendi alt yapımızla hem de lisans sahibi olduğumuz şehirlerde kullanılmasına gönül rahatlığı ve memnuniyetle onay veriyoruz" dedi.

Elazığgaz'ın Aksa Doğal Gaz'ın bir dağıtım firması olduğuna dikkat çeken Cansel Coşkun, Aksa Doğal Gaz'ın da Türkiye'nin en fazla dağıtımın lisansı ve ağına sahip, sektörel bir marka olduğunu kaydetti. Aksa Doğal Gaz'ın 24 ilde doğal gaz dağıtım faaliyetinde bulun-duğunu anımsatan Coşkun, "Sektörün büyüme-sinde Aksa Doğal Gaz gibi lokomotif firmalar büyük rol oynamıştır. Firmamız sektördeki bu başrolünü halen sürdürmektedir. Bilindiği gibi Elazığgaz'ın dağıtım lisansı 2007 yılının başlarında verildi. Aynı yıl içinde ilk çalışma-lar başladı ve 2008 yılında ilk gazı Elazığ'a ulaştırdık. İlk gazımız 23 Eylül 2008 tarihinde temsili bir törenle yakıldı. Ama asıl törenimiz Başbakanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan'ın da katıldığı bir açılışla yapıldı. Geldiğimiz noktada, abone sayısı olarak 33 bin 500 aboneye ulaştık. Gaz kullanan abone sayısı 14 bin kullanıcı mevcut. 23 mahallede doğal gaz alt yapısını tamamladık. Yatırım olarak, toplamda 52 bin 448 metre doğal gaz alt yapısı yapıldı. 7 bin 510 adet servis kutusunu tamamladık. İç tesisat olarak 83 adet yetkili firmamız mevcut. Bu firmalarımızda 600 adet çalışan var. Doğal gaz sektörü bu büyüme ivmesiyle Türkiye'de birçok kişinin istihdamını sağladı. Şu ana kadar Elazığ'a 22,5 milyon TL'lik bir yatırım yaptık ve bu yatırımlarımız de-vam ediyor. Lisans tarihinden itibaren bugüne kadar yaklaşık 80 milyon TL'lik bir iç tesisat

pastası sizler tarafından paylaşıldı. 2011 yılı içerisinde ise hedeflerimiz doğrultusunda 50 milyon TL'lik bir iç tesisat pastasını da sizlerle paylaşacağız" dedi.

Mesleki Eğitim Projeleri Derneği (MEP-DER) Başkanı Hasan Yayla, tesisatçı gözüyle doğal gaz sektörüne ilişkin değerlendirme yaptı. Türkiye'de doğal gazın yaygınlaşmaya başla-dığı yıllarda iç tesisat firmalarının birçok sorun yaşadığını belirten Hasan Yayla, "Bu süreçte doğal gaz dağıtım firmalarıyla karşılıklı diya-loglar çerçevesinde birbirimizi eğiterek çözümü bulduk" dedi. Daha sonra iç tesisat firmaları arasında çok yoğun ve yıkıcı bir rekabetin başladığını ifade eden Yayla, örgütlenerek bu sorunları belli oranda aşmaya çalıştıklarını kaydetti. MEP-DER Başkanı Hasan Yayla, şöyle devam etti:

"Sorunların çözümü yine bizim elimizde. Alay-dan yetişen insan gücü var, mektepten gelen insan gücü çok az. Tosyalı Holding'le zor ama doğru bir yola girdik. Tosyalı Holding sponsor-luğunda, Meslek Liselerinin Tesisat bölümünde okuyan öğrencilere dijital teknik eğitim yardımı, meslek eğitim yardımı ve malzeme yardımı yapıyoruz. O çocuklar bizim çocuklarımız, ülkemizin evlatlarıdır. Benim de firmam var, ben de sahada yetişmiş eleman bulma sıkıntısı çekiyorum. Herkes kendi alanında özgür olmalı ve yapılan iş kaliteli yapılmalıdır. Tosyalı Hol-ding de bu konuda bize cesaret verdi."

Tosçelik Kalite Kontrol ve Güvence Şefi Emre Özer ise, "Tosçelik'te Doğal Gaz Boru Üretimi ve Kalite Yönetimi" konulu bir sunum gerçekleş-tirdi. Tosçelik'te üretilen malzemelerin kalitesi ve güvenilirliği konusunda yüzde 100 garanti verdiklerini belirten Özer, "Üretilen malzemeler birçok aşamada kontrol edildikten sonra testler yapılır ve son aşamalar tamamlandıktan sonra, kalitesi ve güvenilirliği doğrulandıktan sonra kullanıma sunulur" dedi.


22 MART 2011

- Güncel

GAZMER Uluslararası Projelere Devam Ediyor

GAZMER ve Elazığ Milli Eğitim Müdürlüğü Proje Koordinasyon Merkezi tarafından hazırlanan “Doğal Gaz Elamanı Yetiştirme Projesi”nin tanıtım toplantısı Elazığ Ticaret ve Sanayi Odası’nda yapıldı.

Doğalgaz sektöründe yürüttüğü uluslararası projelerine devam ediyor. Avrupa Birliği tarafından kabul edilen ve Elazığ Milli Eği-tim Müdürlüğü Proje Koordinasyon Merkezi ile GAZMER tarafından Genç İstihdamın Desteklenmesi Hibe Programı çerçevesinde hazırlanan "Doğal Gaz Elamanı Yetiştirme Projesi'nin tanıtım toplantısı Elazığ Ticaret ve Sanayi Odası'nda yapıldı.

Proje katılımcıları tarafından proje hakkında bilgi verilen toplantıda bir konuşma gerçek-leştiren GAZMER Genel Müdürü Mustafa Ali Akman, doğal gazın ülke çapında baş döndürücü bir hızla yaygınlaşmasının nite-likli eleman ihtiyacını da beraberinde do-ğurduğuna dikkat çekerek, "Şimdiye kadar doğal gaz dağıtım kuruluşları, gerek kendi bünyelerinde gösterdikleri büyük gayret ve gerekse de GAZBİR'in teknik organizasyonu üstlenen iktisadi işletmemiz GAZMER ile doğal gaz eğitim kuruluşu UGETAM'ın katkı-larıyla bu ihtiyacın giderilmesini sağlamıştır. Doğal gaz sektörü, enerji sektörünün alt sek-törü olarak dinamik deneyimli personeli ile ulusal ve uluslararası normlar kapsamında sürekli olarak kendini yenileyen ve geliştiren bir kimliğe sahiptir" diye konuştu.

Proje ile sektöre nitelikli işgücü kazandırıla-cağına dikkat çeken Akman, "Bugün burada ulusal ve uluslararası birçok projede, Elazığ Valililiği himayesinde birlikte yer aldığımız, istihdama yönelik projelerden olan "Doğal Gaz Elemanı Yetiştirme" konusunda mes-lek sahibi olunmasına yönelik bir projeyi başlatıyoruz. Bu proje sonunda meslek sahibi olacak arkadaşlarımızın, sektörü-müzde standartlar ve güvenlik kapsamında üretim sağlayacaklarını ümit ediyorum. Bu projenin hazırlanmasında yer alan proje ortakları Elazığ Merkez EML ve Elazığ Sıhhi Tesisatçılar Odasını tebrik ediyorum. Sektörümüze nitelikli işgücü sağlayacak proje sürecinde; eğitim, belgelendirme ve teknik destek sağlayacak olan Elazığ gaz, UGETAM ve GAZMER personellerine de başarılar diliyorum. Bundan sonrada bu proje ekibiyle güçlü işbirlikleri oluşturarak; sektör ihtiyacına yönelik nitelikli elemanlar yetiştireceklerine olan inancım tamdır" şek-linde konuştu.

UGETAM'ın belgelendirme faaliyetlerine İG-DAŞ bünyesinde 2004 yılında başladığını anımsatan UGETAM Genel Müdürü Serkan Keleşer ise Türkiye'de birçok kaynakçı oldu-ğunu ancak bir sınava tabi tutulduklarında bu kaynakçıların sınavı geçme oranının ilk başlarda yüzde 15-20'ler seviyesinde oldu-ğunu vurgulayarak, "Bu, sadece Elazığ'da yaşanan bir durum değil. Daha sonra küçük eğitimlerle ustalarımız sınav şartlarını öğrendikten sonra girdiklerinde başarı oran-ları yüzde 75-80'lere çıkar. Çünkü onların edinmiş oldukları deneyim ve tecrübeler 2-3 günlük eğitimlerle bu sınavı geçmeyi sağlayabilirler" diye konuştu.

Alınacak belgelerin sadece Elazığ'da değil tüm Türkiye'de geçerli olduğunun altını çizen Serkan Keleşer, "Çünkü bu belgelerin tarifi EPDK'nın yani hem doğal gazı ve enerji

sektörünü tarifleyen sertifika yönetiminde tarif edilmiştir. Onun için burada almış olduğunuz belgeler, Türkiye standartlarında her gaz dağıtım şirketinde geçerlidir. Bura-da almış olduğunuz kaynakçı belgelerinin hepsi Avrupa'da da geçerlidir, dünyada da geçerlidir. Elazığ'ın özel bir durumu var. Biz Türkiye'deki yaklaşık 65 ilde gaz dağıtım işi yapan GAZBİR üyelerinin GAZMER ile be-raber belgelendirmelerini yapıyoruz. Ama

MART 2011 23


hiçbir ilde Elazığ'daki Oda üyelerine veya işsiz gençlere parasını yıkmayan hiçbir proje yapılmadı. Çünkü hiçbir bölgede bu paraların vatandaşın cebinden çıkmadığını görmedim" dedi.

Daha sonra söz alan Proje Yürütücüsü Selman Güven ise, söz konusu proje kap-samında doğal gaz laboratuarı oluşturula-cağını ve bu laboratuarda eğitim verecek öğretmenlere, yine alanında uzman isimler tarafından eğitim verilerek mesleki yeter-liliklerinin arttırılacağını söyledi. "Birinci projeden farklı olarak ikinci projemizde, UGETAM'ın akreditasyon çerçevesinde

verdiği tüm sertifikaları vermek niyetinde-yiz" diyen güven, 15-20 kişiden oluşan her gruba eğitim verileceğini kaydetti. Selman Güven, "Bundan önceki doğal gaz eğitim projesinde 240 saatlik eğitim sonrasında 1 gaz sertifikası veriyorduk. Şimdi eğitim saatlerini sınırlandırdık ve 80-90 saatlere çektik. Özellikle ilimizdeki KOBİ'lerden yeni aldıkları işçi ve ustalarını bize göndermelerini ve eğitimlerinin sağ-lanmasını istiyoruz. Bu konuda 18-29 yaş arası öncelikli olacak fakat bu diğerlerini de almayacağımız anlamına gelmiyor. Eğitim alan insanların en az ilköğretim mezunu olmaları gerekiyor. Kendilerinin veya ailelerinin düşük gelir seviyesinde olduğunu belgelemeleri gerekiyor" dedi.

Elazığ Sıhhi Tesisatçılar ve Demir Doğ-ramacılar Odası Başkanı Mehmet Çete ise, bu projenin Oda olarak gerçekleş-tirdikleri üçüncü proje olduğunu belirte-rek, "Odamız için 2010 yılı üç proje ile başarının zirvesine çıktığımız bir yıl oldu" dedi. Elazığ'ın bu tip projelere ihtiyacı olduğunu vurgulayan Mehmet Çete, "Elazığ'a doğal gaz ilk geldiği za-manlarda biz kaynakçı sınavları açıldığı zaman üzüntü yaşamıştık. 17 kişi sınava girmiş ve sadece 2 kişi sınavda başarılı olmuştu. Bu durum bizleri çok üzmüştü. Kaldı ki biz Elazığ'da bu işi çok iyi yapan insanlar var diye düşünürdük ama sınava gelince iş değişiyormuş. Kaynağı bilmek bir şey ifade etmiyor, kaynağın tekniğini

de bilmek gerekiyormuş. Biz o teknikleri öğreteceğiz. İnsanlar öğrendikleri teknikler sayesinde sınavlarda hiç zorlanmadan başarılı olacak ve sertifika almaya hak kazanacaklar" diye konuştu.

Projelerden Sorumlu Milli Eğitim Şube Mü-dürü Ahmet Turhan ise Elazığ'da Avrupa Birliği destekli birçok projenin geliştirildi-ğine dikkat çekti. Ahmet Turhan, "Doğal gaz alanında birçok ile nasip olmayan 4 projemiz gelişti. Bunda emekleri olan herkese teşekkür ediyorum. İnşallah daha güzel projelere imza atacağız. Bizlerin görevi budur" dedi.


24 MART 2011

- Güncel

Adıyaman Bayındırlık İl Müdürlüğü’nün Tercihi

Vaillant Oldu

Adıyaman Bayındırlık İl Müdürlüğü merkez bina ve lojmanlara kurulacak kaskad sistemi için yüzde 107 verimli Vaillant ecoTEC VU cihazlarını tercih etti.

Kurulumu tamamlanan kaskad sistemin tanıtı-mı amacıyla, 15 Mart Salı Günü, Akmercan Genel Müdürü Oğuzhan Sosyal, Vaillant Group Türkiye Country Manager'i Christoph M. Grosser, Vaillant Türkiye Genel Müdürü Levent Taşkın ve Vaillant Group Türkiye Ser-vis Direktörü Aykut Babila'nın katılımıyla bir toplantı düzenlendi.

İl müdürlüğüne ecoTEC VU 5'li ve 4'lü kas-kad sistemi (toplam 861 KW'lık bir güç), müdürlüğün lojmanlarına da ecoTEC VU 6'lı kaskad (toplam 352 KW'lık bir güç) uygulama yapıldı.

Adıyaman İl Müdürlüğü'nde yapılan kaskad sistemi, Adıyaman ili içindeki ilk kaskad uygulama olma özelliğini taşıyor.

Vaillant ecoTEC VU yoğuşmalı ısıtma cihazla-rı, küçük hacmi, yüzde 107 verim kapasitesi, akıllı eBUS sistemi, A sınıfı enerji kullanımı ile yüksek konfor sunuyor. Vaillant Türkiye Genel Müdürü Levent Taşkın, sektörde 139 yıllık bir

geçmişlerinin olduğunu ve konforu müşteri-lerine sunduklarını belirterek, Adıyaman'da yeni doğalgaz aboneleri arasında Vaillant kullananlara doğalgaz abonelik bedellerini kendilerinin ödeyeceğini kaydetti.

180 Dolar olan abonelik bedelini Vaillant olarak ödemenin vatandaşları bir külfetten kurtaracağını ifade eden Taşkın, "Abonelik bedelini ödemenin yanında, kredi kartına 12 taksit imkanı ve belli dönemlerde indirimler yapacağız. Verimli ve uygun fiyatlı bir mar-kayız" dedi.

Vaillant Group Türkiye Country Manager'i Christoph M.Grosser ise, Vaillant olarak dünyanın ve Avrupa'nın lideri olduklarını kaydederek, 2011 yılında bölgesel yatırım-lar yapacaklarını aktardı.

Christoph M.Grosser, Doğu, Güneydoğu ve Ege Bölgelerinde servis ve eğitim yatırım-larının devam ettiğini ve kalite sunduklarını sözlerine ekledi.

MART 2011 25



26 MART 2011

- Güncel

Wavin Pilsa 2011 Yılında Sektöre

Damga Vurmaya Hazırlanıyor

Geniş çeşitliliğe sahip yüksek kalitedeki plastik boru ve ek parçaları üretiminde 40’ıncı yılını tamamlayan ve “Türkiye’nin En Büyük 500 Sanayi Kuruluşu” arasında yer alan Wavin Pilsa, sektöre çözümler sunmak amacıyla kurduğu Proje Satış Ekibi ve Türkiye pazarına sunduğu dünya çapındaki inovatif ürünleriyle 2011 yılında sektöre hızlı bir giriş yaptı.

2-6 Mart 2011 tarihlerinde Pipexpo Fuarı'nda düzenlenen basın toplantısında konuşan Wavin Pilsa Genel Müdürü Saeed Alavi, "Türk inşaat sektörü büyümektedir fakat Wavin Şirketler Grubu'nun geçerliliği kanıtlanmış stratejileriyle Wavin Pilsa, sektö-rün büyüme hızından daha fazla bir büyüme hedeflemektedir" dedi.

İnşaat, üstyapı ve altyapı sistemlerinde daha önceleri bakır, demir, beton borular, vb. kullanıldığını, ancak son yıllarda plastik boruların bu geleneksel malzemelerin ye-rini almaya başladığını ifade eden Alavi, plastik boru endüstrisinin her yıl büyümeye devam ettiğini vurgulayarak "Bazı Avrupa ülkelerinde plastik boru sektörü çok daha ileri seviyelerde bulunmaktadır. Diğer yandan Türkiye'de plastik borunun nüfuz edebileceği hala bir potansiyel pazar var. Bu nedenle pazar hacmi 2015 yılına kadar daha da ar-tacak. Türkiye'de hem altyapı hem üstyapıda daha çok yatırım olacağının da sinyallerini alıyoruz" dedi.

Alavi, Wavin Pilsa olarak "Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu" arasında bulunduk-larını da sözlerine ekleyerek, önümüzdeki yıllarda amaçlarının bu liste içinde daha üst basamaklara doğru yol almak olduğunu belirtti.

"Wavin Pilsa: İleri teknoloji ve inovasyon odaklı çözüm sağlayıcı"Saeed Alavi yaptığı konuşmada ayrıca, Wa-vin Grubu'nun faaliyet gösterdiği ülkelerde

sektörde bir numara veya açık ara ikinci sırada olmayı hedeflediğini ve stratejilerini bu hedefe uygun olacak şekilde geliştirdik-lerini belirtti. Alavi, "Türkiye'de de hedefimiz aynıdır. Bu hedefimize ulaşmak için ilk etap olarak 2015 yılına kadar ki süreçte neler yapmamız gerektiğini stratejik olarak belir-ledik ve bunları uygulamaya koyduk. Önü-müzdeki süreçte bu hedefimize adım adım ve sağlam bir şekilde nasıl yaklaştığımızı göreceğiz" şeklinde konuştu.

Alavi, ayrıca "Sadece plastik borular satan bir firma olmak yerine, uygun çözümler geliştiren ve bu çözümleri sunan bir firma

olmak istiyoruz. Bunu gerçekleştirebilmek için sadece çözümlere odaklanacak bir proje grubu kurmak amacıyla ilk adımlarımızı atmış bulunuyoruz" dedi.

Şirketlerini "İleri teknoloji ve inovasyon odaklı çözüm sağlayıcı" olarak tanımlayan Wavin Pilsa Genel Müdürü Saeed Alavi, sözlerini şöyle sürdürdü: "Araştırma ve geliştirmeye verdiği önem, proses kalitesi, teknolojisi, pazarlama ve servis ağı, uzmanlaşmış kad-rosu ile Wavin, Avrupa'nın lider plastik boru üreticisi haline gelmiştir. Wavin Pilsa da bu değerlerin avantajını kullanarak Türkiye'de lider Plastik Boru üreticisi olacaktır."

MART 2011 27


"Wavin Pilsa: 2011 yılında ilgi çekici yeni ürünler"Wavin Pilsa'nın Avrupa'daki kardeş şirketlere ait inovatif ürünler arasından seçilenleri hali-hazırda Türkiye pazarına sunduğunu belirten, Alavi, bu ürünler arasında Sitech Sessiz 3 Katlı Boru ve Ek Parçaları, Tegra Menhol Muayene Bacaları, Elektrofüzyon-Spigot Polietilen Boru ve Ek Parçaları'nın yer aldığını 2011 yılında piyasaya arzı planlanan Wavin yeni ürünü-nün ise "Yüzey Isıtma ve Soğutma Sistemi, Tempower" olacağınının müjdesini verdi. Asma tavanlar ve beton tavanlar için "Yüzey Isıtma ve Soğutma Sistemleri'ni pazara arz edeceklerini vurgulayan Alavi, "İşte bu yenilik-çi iklim kontrol çözümleri çevre dostu olmakla kalmıyor, aynı zamanda düşük enerji tüketiyor, yüksek konfor sunuyorlar. Ürünlerin piyasaya sürülmesi için hazırlıkları tamamlamak üzere olan bir ekibimiz de bulunuyor" dedi.

Büyüme ve Sürdürülebilir Çevreye YatırımBüyüyebilmek için makine parkurlarını yenile-yip genişlettiklerini dile getiren Alavi, ayrıca Avrupa'daki diğer fabrikalarında üretilen ve bu piyasaya uygun yeni ürünleri hazırlayarak

pazara sunduklarının altını önemle çizdi. Sür-dürülebilirlik alanında da lider olan Wavin'in 2015 yılına kadarki dönem için bir çevresel hedef planı yayınladığını sözlerine ekleyen Alavi, Wavin Kurumsal Sosyal Sorumluluk po-litikasını ise şöyle özetledi: "Ürün portföyümüz sağlam şekilde çevresel odaklıdır ve müşteri-lerimize sürdürülebilirlik hedeflerine ulaşmada yardımcı olmaktadır.Süreçlerimiz her aşama-da, yani malzeme ve kaynak kullanımından üretim sürecine ve nihai noktaya sevkiyata, ürünlerin kullanımına kadar çevre üzerindeki olumsuz etkiyi en aza indirgemiştir.Wavin bir vatandaş olarak, müşterileri, tedarikçileri, iş ortakları, hissedarları ve diğer paydaşlarıyla karşılıklı saygı ve dürüstlük içerisinde olmaktan sorumludur."

2010 Yılı İtibarı ile 1.2 Milyar Euro Ciro..."New York Menkul Kıymetler Borsası, Euronext Amsterdam'a kayıtlı olan Wavin Şirketler Grubu'na ait Wavin Pilsa, New York Borsası'na kayıtlı şirketimizin şeffaflığı ve paydaşlarımıza karşı yerine getirmemiz ge-reken yükümlülüklerimizi Türkiye'de de yerine getirecektir" diyen Alavi sözlerine şöyle son verdi: "Wavin yüksek değerlerine ve standart-larına son derece bağlı bir firmadır ve benim görevim aynı yüksek standartları Türkiye'de devam ettirerek büyümektir. Uzun vadede sürdürülebilir başarının bu yöntemle elde edi-lebileceğine samimiyetle inanıyorum. Müşteri-lerimiz de zamanla bu yaklaşımın kendilerine de fayda getireceğini görecektir".


28 MART 2011

- Güncel

Ariston Thermo Group’un 2011 Hedefi

Büyümeye Kilitlenmek

Isıtma sektörünün dünya devi Ariston Thermo Group, bayilerine dönük bilgilendirme toplantıları kapsamında İzmirli bayilerle bir araya geldi. Toplantıda Ariston Thermo Group yetkilileri 2011 hedeflerini ‘büyümeye kilitlenmek’ olarak özetledi.

Isıtma alanındaki ürün gamını her gün çeşit-lendirerek Türkiye pazarındaki gücünü arttı-ran Ariston Thermo Group, Türkiye genelinde yaygınlaştırdığı bayilerine dönük bilgilendir-me toplantılarına İzmir ile devam etti. Sektör firmalarının katılımı ile gerçekleştirilen toplantı 24 Mart tarihinde 200'e yakın katılımcıyla İzmir Swiss Otel'de düzenlendi.

"2010 genel sektör değerlendirmesi, 2011 beklenti ve yenilikleri, enerji verimliliği yüksek ürünler, yenilenebilir enerji ve ısı sektörün-deki yeniliklerin" ele alındığı toplantıda, sektördeki gelişmeler hakkında da detaylı bilgiler verildi.

Toplantıda, Ariston Thermo Group 2011 yılında Türkiye genelinde dogalgaza yeni ka-vuşan illere öncelik verilerek toplam 22 ilde daha bilgilendirme toplantısı düzenleyeceği vurgulandı. Ariston Thermo Group bilgilendir-

me toplantısında ayrıca 2010 yılı ısı sektörü hakkında genel değerlendirme, 2011 satış hedefleri, pazarlama stratejisi, yeni ürünler ve Ariston Thermo Group'un taahhütçü bayi-

lerine özel "My Team Kurulumcular Kulübü" hakkında da detaylı bilgiler verildi.

Ariston Thermo Group'tan Temiz Enerjiye Büyük YatırımYenilenebilir enerji kaynaklarının gelişmesi ve tercih edilebilmesi için AR-GE çalışmalarına oldukça büyük önem veren Ariston Thermo Group, bu kapsamda İtalya'nın Marche böl-gesinde güneş enerji sistemleri üretim tesisi kurarak üretim kapasitesini genişletti.

Ayrıca Isı pompalı ürünlere büyük yatırım yapan grup, Nuos ısı pompalı su ısıtıcısının 80-100-200 ve 250 lt (güneş enerjisi ile uyumlu) kapasitelerinden sonra bu yıl da farklı ürünlerini piyasaya sunmaya hazırlanı-yor. Ariston, Türkiye pazarında termosifon, kombi, yoğuşmalı kazan, güneş enerjisi ve ısı pompalı termosifon ürünleri ile yer alıyor.

MART 2011 29



30 MART 2011

- Söyleşi

Bacader Eğitim Sorumlusu Gökhan Hoş ile yeni başladığı görevi ve Bacader faaliyetleri üzerine konuştuk. Son olarak AGDAŞ bünyesinde İç Tesis Müdürü olarak görev yapan Hoş, 2011 itibariyle de Bacader'de Baca konusunda ki her türlü eğitim faaliyetlerini gerçekleştirmek üzere göreve getirildi. Hoş, "Nisan ayı içinde "Bacacı Seviye-3" ve "Bacacı Seviye-4" meslek eğitimleri öncelikli olarak İstanbul'da başlayacaktır. Daha sonrasın-da ise Türkiye'nin birçok ilinde bu eğitim-leri yaygınlaştırmayı planlıyoruz" diyor.

Bacader'de ki yeni göreviniz hayırlı olsun Gökhan Bey. Kendinizi kısaca tanıtır mısınız?Kendimi kısaca tanıtmak gerekirse;1971'de Samsun-Bafra'da doğdum. Yıldız Üniversi-tesi Kocaeli Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği bölümünden 1994 yılında mezun oldum. 1994-1997 yılları arasında İstanbul'da çeşitli özel firmalarda çalışa-rak tecrübe edindim. 1997-1999 yılları arasında İzmit Büyük Şehir Belediyesi İzmit Doğalgaz Dağıtım A.Ş.'inde Proje Baş Mühendisi olarak görev yaptım. 2003 senesine kadar sektörde işveren olarak bulundum.2003-2010 yılları arasında Adapazarı Gaz Dağıtım A.Ş.'inde İç Tesisat Müdürü olarak görev yaptım. 2011 itibariyle de Bacader'de Baca konusunda ki her türlü eğitim faaliyetlerini gerçekleştirmek üzere göreve getirilmiş bulunmaktayım.

Baca konusunda eğitimler vereceksiniz. Bacalar konusunda halkımızın bilinç düzeyini yeterli buluyor musunuz?Günümüze kadar değişik sektörlerde;

Bacader Eğitim Faaliyetlerini Ülke Geneline

Yaymayı Hedefliyor

Bacader ve üyeleri sahip oldukları bilgi ve tecrübeleri sektörle paylaşmak adına her türlü faaliyetin içinde olmaya hazır.

enerjinin elde edilmesinde, enerjinin mal ve hizmet üretiminde kullanılmasında, yaşam alanlarında ısınmada-pişirmede-kullanılan yakıtların özelliklerine göre yanmış atık gazlar oluşmaktadır. Bu atık gazların oluştuğu cihaz veya ortamlarda atmosfere sağlıklı ve güvenli bir şekilde ulaştırılması gerekliliği her geçen gün önemi daha fazla hissedilmektedir. Ya-şam alanlarının hijyen şartları ve enerjinin tasarruflu kullanımının ön planda tutulması anlayışı insanların vazgeçilmez kuralı haline gelmiştir.

İşte günümüzde yaşam ortamlarının sağ-lıklı olma koşullarının zorlaştığı, iletişimin kolaylaştığı ve dünya nüfusunun aşırı yük-selmesiyle buna bağlı tüketimin artması, artan tüketimi karşılayacak üretimin ger-çekleşmesi için yapılan çalışmalar enerji

tüketimini de artırmaktadır. Ayrıca üretimin ihtiyacının artış gösterdiği dönemlerde rekabet artışını beraberinde getirmesi ka-çınılmaz olmaktadır. Rekabet gücünün artı-rılması ve pazardan pay alma isteği üretim sektöründe yakıtların uygunsuz kullanımını tetiklemektedir. Yakıtların uygun olmayan şartlarda yakılarak ısı elde edilmesi ve bu ısınında çeşitli enerjilere dönüşümü sırasın-da sağlık açısından istenmeyen, doğayı tahrip edici yanma ürünlerinin oluşmasını sağlanmaktadır. Birçok defalar görsel ve yazılı basında bu olumsuz yanma ürünle-

MART 2011 31

www.dogalgazhaberleri.com Söyleşi -

rinden dolayı can ve malını kaybedenleri görülmüştür.

Teknolojik gelişimle birlikte çevreyle ilgili sorunların azaltılması için ilgili sektörlerde çeşitli düzenlemeler ve yasal denetim ile müeyyidelerin oluşturulmasını temin etmek maksadıyla çalışmalar yapılmaktadır. Ülkemizde bugüne kadar her ne sebeple olsun ortaya çıkan atık gazların atmosfere terki çeşitli yöntem ve ekipmanlarla yapıl-mıştır. Zaman içinde yakıt yakan cihazlar ve yanmış atık gaz sistemlerinde standart malzeme, uygulama ile uygulama sonrası periyodik kontrollerin yapılması için gerek-li düzenlemelerin ve denetim mekanizma-larının devreye sokulması gereklidir.

Bilindiği üzere evlerimizde katı yakıt sobaların kullanımı oldukça fazladır. Katı yakıt sobalarının piyasada standart dışı üretiminin yapıldığı ve kullanıcılar tarafından satın alınarak evlerde kullanıl-dığını görmekteyiz Bu katı yakıt sobaların kullanılırken emaye kaplı soba borusu ve tuğla baca uygulamalarının oldukça yaygın olarak kullanıldığı bilinmektedir. Standardı olamayan sobaların kullanılma-sı, kaliteli yakıt kullanılmaması, yanmanın ideal olmaması ve yanma sonucu oluşan zehirli atık gazların standart olmayan bacalarla dışarıya atılmaya çalışılması neticesinde bir çok can ve mal kaybı ile karşılaşıldığını görmüş bulunmaktayız. Ülkemizde bu konularda bilinçlenme olmadığı müddetçe korkarım ki bu vahim tabloları görmeye devam edeceğiz.

Siz de doğalgaz sektöründen gelen bir insan olarak doğalgazın bacaların öneminin artması konusuna etkisi nasıl olmuştur?Son 10-20 yıl içinde ülkemizin çeşitli bölgelerinde doğalgazın dağıtımının yapılması neticesinde uygunsuz katı-sıvı yakıtların tüketiminin azalmasına vesile olmuştur. Doğalgaz sektörünün büyümesi ve doğalgaz kullanımın yaygınlaştırılması ile birlikte yapılarda yapılan bacaların cihaz ve yakıta uygun olarak yapılması önemsenmeye başlanmıştır. Enerji Piya-

sası Düzenleme Kurumu yönetmelikleri gereği bacaların İç Tesisat kapsamında olması bacaların standartlarının uygulan-ması konusunda ki süreci hızlandırmıştır. Bu konuda EPDK ve Gaz Dağıtım Şirketle-rinin rolü önemlidir. Bu süreçte bacaların standartlaştırılması ile birlikte bacanın montajını, bakım onarımını ve kontrolünü yapan personellerinde eğitim seviyesinin artırılması önem kazandı. 5544 sayılı "Mesleki Yeterlilik Kurumu (MYK) Kanu-nu" ile Kanun uyarınca çıkartılan "Ulusal Meslek Standartlarının Hazırlanması Hak-kında Yönetmelik" 25/08/2009 tarihli 27330 (mükerrer) sayı ile yayınlanarak yürürlüğe girmiştir. Bacacı ulusal meslek standardının oluşturulması kapsamda; MYK tarafından "Mesleki Yeterlilik Kuru-mu Sektör Komitelerinin Kuruluş, Görev Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik" hükümlerine göre görevlendirilen "Türkiye Doğal Gaz Dağıtıcıları Birliği Derneği (GAZBİR)" sektördeki ilgili kurum ve kuru-luşlarıyla birlikte görüşleri alınarak değer-

lendirilerek oluşturulan Bacacı Seviye 3 ve Bacacı Seviye 4 meslek standardı "MYK Enerji Sektör Komitesi" ne sunulmuş, ince-lendikten sonra MYK Yönetim Kurulunca onaylanmıştır.

Bacader bu işin neresinde olmuş-tur?Bacader; bütün çalışmalara katılmış, bilgi ve tecrübelerden faydalanılmasına vesile olmuştur. Baca sektörünün ihtiyaçlarının belirlenmesinde ve bacacı ulusal meslek standardının yeterlilik koşullarının oluştu-rulmasında katkılarını ortaya koymuştur ve bu katkılar bundan sonrada devam edecektir. Bu bağlamda Bacader hali ha-zırda bacacı mesleği ile ilgili çeşitli sevi-yelerde mesleki yeterlilik ve belgelendirme faaliyetleri içerisinde eğitim hizmetlerinin vermek için gerekli çalışmaları başlatmış ve hazırlıklarını tamamlamıştır. Bacader ve üyeleri sahip oldukları bilgi ve tecrü-beleri sektörle paylaşmak adına her türlü faaliyetin içinde olmaya hazırdır.


32 MART 2011

- Söyleşi

Bacacı Eğitimleri ne zaman başlayacak?Nisan ayı içinde "Bacacı Seviye-3" ve "Bacacı Seviye-4" meslek eğitimleri önce-likli olarak İstanbul'da başlayacaktır. Daha sonrasında ise Türkiye'nin birçok ilinde bu eğitimleri yaygınlaştırmayı planlıyoruz. Ön-celikli olarak hedef bölgelerimiz; Ankara, İzmir, Bursa, Konya, İzmit, Adapazarı, Kay-seri, Malatya, Diyarbakır, Adana, Trabzon illeri olacak. Belirli bir plan dâhilinde bir çok bölgede eğitim faaliyetlerimizi gerçekleştir-meyi hedefliyoruz.

Bacacı Seviye 3 ve Seviye 4 eğitimle-rinin haricinde farklı eğitim faaliyetle-riniz var mı?Evet var. Geçen yıldan bu yana devam eden TS EN 13384 Bacalar Isı ve Akışkan Dinamiği Hesaplama Metotları standardına göre Bacaların tasarımlanmasına yönelik

baca hesap eğitimi verilmeye devam edil-mektedir.

Bu eğitimin haricinde Gazbir ile koordinasyon halinde Gaz dağıtım bölgelerindeki Makina mühendislerine yönelik olarak Baca Planlama-sı, hesaplaması ve kontrolüne ilişkin teknik eği-timler planlanmaktadır. Önümüzdeki dönem bu eğitimleri de gerçekleştirmeyi hedefliyoruz.

Son olarak söylemek istediğiniz bir şeyler var mıdır?Çevremizde görmekte olduğumuz eski tip, usul ve standart dışı malzemelerle yapılmış bacaların revizyon yapılarak iyileştirilme-sine, yeni yapılacak bina-tesislerde de standartlara uygun, yaşamsal alanların temiz ve yaşanabilecek ortamlar olarak kalmasını sağlayacak bacaların yapılması için gereken bilgilendirme çalışmalarını da yapacağımızı ifade etmek isteriz.

Her geçen gün enerji kaynaklarına olan ihtiyacımız artmaktadır. Bu artan enerji ihtiyacını karşılamak yeni ek yatırım-ları haliyle ek maliyetleri beraberinde getirmektedir. Eldeki imkânların buna yetmemesi durumunda enerji eksikliği ve dolayısı ile yaşam kalitesinde azalma ile karşı karşıya kalmak kaçınılmazdır. Her şeyden önce enerjinin verimli kulla-nılması ve tasarruflu harcanması mevcut sistemlerin iyileştirilmesi ile sağlanacaktır. Enerjinin verimli ve çevreye zarar verme-den atık gazlarının bertaraf edilmesinde bacaların da önemli bir rolü bulunmakta-dır. Teknolojik ar-ge çalışmalarına önem verilerek teknolojik gelişimin sağlanması ve daha verimli sistemlerin kurulması, yenilebilir enerji kaynaklarının kullanı-mının yaygınlaştırılması ile daha temiz ve sorunsuz bir çevrede yaşamamızı sürdürmeyi sağlayacaktır.

MART 2011 33



34 MART 2011

- Söyleşi

Çelik boru sektörünün önde gelen aktörü Tosçelik Profil ve Sac Endüstrisi A.Ş'nin Doğalgaz Ürünleri Pazar Geliştirme Mü-dürü Şenol Fitoz ile geçmişten günümüze Tosçelik'in sektördeki serüvenini ve gelecek döneme ilişkin hedeflerini konuştuk.

Kısaca kendinizden bahseder misiniz?1960 Karamürsel doğumluyum. İlk orta ve lise eğitimimi Karamürsel'de aldım. Üniversite-yi ise ODTÜ'de tamamladım. 1987 yılından itibaren sektörün önde gelen firmalarında çeşitli pozisyonlarda görev aldım. Yaklaşık 1,5 sene önce yolumuz Tosçelik ile birleşti. Şu an Tosçelik'te Doğalgaz Ürünleri Pazar Geliştirme Müdürü olarak çalışmaktayım.

Kısaca Tosçelik'ten bahseder misiniz?Tosçelik Profil ve Sac Endüstrisi A.Ş'nin geç-mişi 1952 yılında kurulan Tosyalı Ticaret'e kadar uzanıyor. Bugün kendi sektöründe önemli bir yere sahip olan Tosçelik'in te-melleri geçen yıl kaybettiğimiz Hacı Şerif Tosyalı tarafından o yıllarda atılmıştı. 1950'li yıllarda 9 metrekarelik bir dükkanda soba ve soba borularının imalatı ile başlayan bu zorlu serüvende firmamız, 1980'li yıllarda hızla büyüme trendine girerek kurumsal kimliğine de yine bu yıllarda kavuştu. 1988 yılında Tosyalı Metal Ticaret A.Ş, 1993 yılında Tosyalı Demir Çelik San. A.Ş., 1996 yılında Tosyalı Dış Ticaret A.Ş.'nin kurulması ile baş-layan kurumsallaşma süreci 1998 Tosçelik Profil ve Sac Endüstrisi A.Ş'nin kurulması ile tamamlandı.

Son olarak geçtiğimiz yıl Şubat ayında Baş-bakanımız Recep Tayyip Erdoğan'ın katılımı ile resmi açılışı yapılan Tosçelik Yapısal ve Yassı Çelik Üretim Tesisleri'nde üretime geçil-di. Osmaniye Organize Sanayi Bölgesi'nde yer alan bu tesisimiz Türkiye'de özel sektör eliyle oluşturulmuş en büyük yatırım olma özelliğini de bünyesinde barındırıyor. Bu

TOSÇELİK Türkiye’nin Cari Bütçesine Yılda

1 Milyar Dolar Katkı Sağlıyor

Servis hızımız, kalitemiz ve sektörde elde ettiğimiz haklı güven tüketiciler tarafından tercih edilmemize neden oluyor.

tesis ile Türkiye'nin cari bütçesine yılda yaklaşık 1 milyar dolarlık katkı sağlıyoruz. Ayrıca öz kaynaklarla gerçekleştirilmiş ol-ması bakımından da bu tesis bizim için bir gurur kaynağıdır.

Geçmişten gelen bilgi birikimini yegane ser-mayesi olarak nitelendiren, temel felsefesini büyümek üzerine kuran ve tek amacı ülkeye hizmet olan bir firma olarak yatırımlarımıza devam ediyoruz. Bu bağlamda önümüzdeki dönemde de 2015 yılına kadar aşamalı ola-rak devreye girecek olan 3,5 milyar dolarlık bir yatırım gerçekleştireceğiz. Bu yaklaşık olarak 10 bin kişinin daha istihdam edilmesi anlamına geliyor. Faaliyet alanın tamamı çelik üzerine kurulu olan Tosyalı Holding'in Türkiye'nin en büyük entegre tesislerinden bir tanesini olacak olan tesisin inşaatı ha-len Osmaniye Sanayi Bölgesi'nde devam ediyor. Bittiği zaman bizim için bir gurur abidesi olacak olan bu proje ile ilgili olarak çalışmalarımız devam ediyor. Bu anlamda ilk adımı atan kurucumuz Hacı Şerif Tosyalı'yı da minnet ve rahmetle anıyoruz.

Tosçelik hangi ülkelerde ihracat yapıyor?Şu anda hali hazırda 101 ülkeye ihracat yapıyoruz. Ağırlıklı olarak Amerika, Kana-da, Kuzey ve Güney Amerika olmak üzere Avrupa, Kuzey Afrika ve Ortadoğu ülkeleri ve Türki Cumhuriyetleri ihracat yaptığımız ülkelerin önemli bir bölümünü teşkil ediyor. İhracatta bu ülkeler arasında dengeli bir da-ğılımın olduğunu söyleyebiliriz. Satış öncesi ve sonrasında koşulsuz müşteri memnuniyetini ilke olarak edinmemizin haklı bir sonucu olarak bugüne kadar gerçekleştirdiğimiz ihracat kalemlerinin hiçbirinde sorun yaşama-dık. Tüketici odaklı çalışmamızın bir sonucu olarak da bugüne kadar müşterilerimizden herhangi bir şikayet almadık.

Doğalgaz sektörüne yönelik ürünleriniz arasında neler var? Tosçelik olarak hangi yeterlilik belgelerine sahipsiniz?Şu anda doğalgaz sektörüne yönelik ola-rak Spiral Kaynaklı Borular ve ERW Boru/Profil grubu olmak üzere iki faklı kategoride üretimimiz devam ediyor. Yeni yatırımımızla

MART 2011 35


birlikte bu portföyü biraz daha geliştirerek kapasitemizi iki katına çıkaracağız. Ürün portföyümüz hem iç tesisatlarda, hem gaz dağıtım şirketlerinin alt yapı projelerinde, hem de ana iletim hatlarındaki boru ihtiyaç-larının tamamına cevap verebilecek nitelikte. Kısaca Tosçelik olarak en son teknolojiyle şekillenmiş kaliteli ürün yelpazemizi sektörün hizmetine sunmaya gayret ediyoruz.

Ayrıca Tosçelik'te personel yeterliliği, satış sonrası hizmetler, müşteri şikayetlerinin de-ğerlendirilmesi, iş ve işçi güvenliği ve çevre güvenliği ile ilgili bütün standartlar, belgeler mevcuttur. Kısacası üretimden satış sonrası sürece kadar hem Türkiye, hem de dünyada geçerli olan tüm belge ve standardizasyona sahibiz. Elbette ki bu Tosçelik'in üretime ve üretim sonrasında çevreye gösterdiği hassasi-yetin bir yansıması olarak da gösterilebilir.

Bu lunduğunuz pazar larda s iz i rakiplerinizden farklı kılan özelliğiniz nedir?Biz kendi hammaddemizi kendimiz üretiyo-ruz. Bu anlamda Türkiye'de tek, dünyada ise 3-4 entegre tesisten biri olma özelliğine sahi-biz. Kendi hammaddemizi üretiyor olmamız servis hızını da beraberinde getiriyor. Nor-mal şartlar altında dışarıdan bir hammadde alımı söz konusu olduğunda, bu yaklaşık olarak 2-3 aylık bir süre gerektiriyor. Ancak biz bu süreyi 15-20 güne kadar düşürebi-liyoruz. Acil bir ihtiyaç halinde ürünü kendi tesislerimizde 15-20 günde üretip yaklaşık 1 ayda müşteriye teslim edebiliyoruz. Bu süreyi daha da kısaltmak için çalışmalarımız devam ediyor. Dolayısıyla bizim servis hızımız, kalitemiz ve sektörde elde ettiğimiz haklı güven tüketiciler tarafından tercih edilmemize neden oluyor.

Geçtiğimiz günlerde Elazığ'da bir bilgilendirme toplantısı gerçekleştirdiniz. Gelecek dönemde de buna benzer çalışmalarınız olacak mı?Bu bilgilendirme toplantılarını devam ettir-meyi planlıyoruz. Bu toplantılarla Tosyalı markasını, kalitesini ve güvencesini gaz da-ğıtım şirketleri ve iç tesisat firmalarına daha iyi anlatma imkanına kavuşacağız. Benim için tüm ilişkilerde önemli olan unsur samimiyettir. Dolayısıyla Elazığ örneğinde de gördük ki birebir toplantılarda katılımcılar,

tesisatçı arkadaşlarımız fikirlerini daha sami-mi olarak dile getirme fırsatını yakalıyorlar. Bu aynı zamanda hem kurum olarak bizim yaklaşımımızı daha iyi görmemizi, hem de konumlandırmamızı daha iyi yapmamızı sağlıyor. Müşteriyi dinleyerek onların bek-lentilerinin hangi yönde olduğunu belirliyoruz ve gelişimimizi bu yönde sağlamaya çalışı-yoruz. Bu toplantıların hem ürün gamımızı ihtiyaç doğrultusunda geliştirmek hem de satış sonrası hizmetin devamlılığını yerinde görmek açısından oldukça faydalı olduğunu düşünüyorum.

Tosçelik olarak sektörün gelişmesine katkıda bulunmak için sivil toplum kuruluşlarıyla ortak yürüttüğünüz çalışmalarınız var mı? Can ve mal emniyeti açısından doğalgaz sektöründe kullanılan tüm ürünlerin standart-lara uygunluğu çok önemli. bu sektörde geri döndürülemeyecek pek çok sonuçlara imza atmanız mümkün. Bu noktada belirlenen kriterlere uygunluk önem arz ediyor. EPDK, GAZMER ve GAZBİR gibi kurumlara bu işin standardını oluşturarak, uygulanmasında, Ar-Ge ve eğitim sürecinde çok önemli görevler

düşüyor. En üst kademeden en alt kademeye kadar süreçte yer alan her birey bu konuda sorumluluk sahibi. Dolayısıyla sektörün için-de yer alan herkesin belgelendirilmesi ve eğitilmesi, belli bir standarda uygun olarak da yapılandırılması gerekiyor. Bu nedenli Tosçelik olarak biz de üstümüze düşen gö-revi layıkıyla yerine getirmeye çalışıyoruz. Nitelikli iş gücünün istihdam edilmesini sağlamak adına sivil toplum kuruşlarıyla ortak çalışmalar gerçekleştiriyoruz. Bu amaç doğrultusunda meslek liselerine giderek orada geleceğin ustalarına bilgi birikimimizi ve sektörde elde ettiğimiz deneyimlerimizi aktarmaya çalışıyoruz.

Bunun yanında sosyal sorumluluk projeleri de Tosçelik'in öncelikleri arasında yer alıyor. Kimsesiz çocuklara yönelik olarak Hacı Per-vin Tosyalı Sevgi Evleri projemiz var. Bunlar bildiğimiz standart anlamdaki sevgi evleri projeleri gibi değil. Ayrıca spor salonları ve lise binaları yapım çalışmalarımız olanca hızıyla devam ediyor. Bu coğrafyadan çıkan bir sanayi kuruluşu olarak ülkeye vefa borcu-muzu ödemek için elimizden geleni yapmak gayreti içerisindeyiz.


36 MART 2011

- Söyleşi

Bizim İçin En Önemli Unsur Kaliteli Ürün Üretmek

Şensoylar Klape Tesisat Malzemeleri Sanayi İmalat Müdürü Bekir Başol’dan firmanın ürün portföyü, TS-EN 14800 standardına ilişkin görüşlerini ve sosyal sorumluluk projelerine ilişkin bilgi aldık.

Kendinizden bahseder misiniz?Yaklaşık 10 yıldır doğalgaz sektöründe çalışıyorum. Sektörde ilk olarak kalite kontrol sürecinde yer aldım bu süreçteki görevim ise uluslararası standartları takip etmekti. Bu süreçte İspanya, Fransa, İtalya, Almanya, Belçika, Rusya ve Ukrayna gibi ülkelerin gaz kuruluşları ile direk çalıştım. Standart hazırlama konusunda iki alt komi-tenin başkanlığını ayrıca iki alt komitenin de raportörlüğünü yaptım.

Türkoğlu vana ve Turcflex hakkında bilgi verebilir misiniz?Cemal Şensoy tarafından 1978 yılında ufak bir dökümhane olarak kurulan firma-mız, 1996 yılına kadar klape, hortum rekoru ve yer sifonu imalatlarıyla faaliyetine devam etti. Bu tarihten itibaren küresel vana sektörüne giriş yapan firmamız, 1998 yılın-da Şensoylar Ltd. Şti. olarak Ayhan, Hakan ve Cemal Şensoy ortaklığıyla yeni bir şirket kurarak markasını Türkoğlu olarak devam ettirme kararı aldı. Şu anda Türkoğlu adıyla sektörde faaliyet gösteren firmamız, Türkiye genelinde tüm illeri kapsayan ve sayısı bini aşkın bayi ağıyla varlığını devam ettiriyor. 2010 yılı Mart ayı itibariyle TURCFLEX markası altında yeni bir oluşum içerisine girdik ve Flex imalatına başladık.

Avrupa ülkelerinde de 2009 yılı Ocak ayın-dan itibaren uygulanan Türkiye'de 2009 yılı Mayıs ayında standarda çıkan bir ürün üzerine AR-GE çalışmalarımızı yaparak ken-di modelimizi oluşturduk. Modelin oluşum süreci tamamlandıktan sonra uluslararası akreditasyona sahip olan laboratuarda ürünümüzün test aşamasını tamamlayarak CE sertifikamızı aldık. Yine aynı süreçte TSE çalışmalarımızı da gerçekleştirdik. Sonra-sında GAZMER liderliğinde flex ürünlerin kullanımına ilişkin istişarelerde bulunduk. Bu toplantı sonucunda 1 Haziran 2011 tari-hinden itibaren gaz kuruluşlarının da onayı

ile beraber gaz açmalarının TS-EN14800 standardı kapsamında yapılacağı deklare edildi. Biz zaten 1 yıldır bu süreç doğ-rultusunda çalışıyorduk. Dolayısıyla yeni ürünümüzün uygulama alanlarını oluşturmak gayesiyle Aksa ve Kayserigaz'dan da taleplerimiz doğrultusunda Çukurova ve Kayseri bölgelerinde 1 Nisan 2011 itiba-riyle yeni gaz açmalarının TS-EN14800 standartları ile yapılacağı onaylı tesisat-çılara deklare edildi. Bu süreç içerisinde ürünlerimiz GAZMER, İGDAŞ ve AKSA tarafından onaylandı.

Ürün portföyünüz hakkında bilgi verebilir misiniz?Pik döküm küresel vanalar, küresel vanalar, klapeler, hortum rekorları, valfler, bağlantı flexleri, fittingsler ürün yelpazemizi oluştu-ran ürünlerden sadece birkaçı. Ayrıca kısa bir süre önce de müşterilerimizden gelen talepleri değerlendirerek pik döküm şehir şebeke vanalarını da üretim ağımıza dahil ettik. Kendini sürekli geliştirme amacında olan firma olarak teknolojik yatırımlara da önem vererek ürün portföyümüzü sürekli

geliştirme ve farklılaştırma amacı doğrultu-sunda hareket eden bir firmayız.

T S - E N 1 4 8 0 0 s t a n d a r d ı n a i l i ş k i n u y g u l a m a y ı n a s ı l değerlendiriyorsunuz? Bu standardın sek töre ne le r kazandı racağın ı düşünüyorsunuz?Daha önceki standart 10670 standardıy-dı. 10670 standardı Almanya'da 1974 yılında yapılmış ürünler için alınmış stan-dardın tecrübe edilmiş haliydi. Standart kapsamındaki üretilen ürünlerde karbon-çelik bağlantılar kaynak edilerek üreticinin kullanımına sunuluyordu. İgdaş ve Aksa ile yaptığımız görüşmelerde 187'ye gelen şikayetlerin büyük bir bölümün flexlerden kaynaklandığı söylendi.

Bu ürünlerdeki sloganımız "Plastik Kadar Es-nek Çelik Kadar Sert." Bunun sebebi de ürü-nün daha kapalı üretilmesidir. 1.70cm'lik bir üründen 100 cm ürün çıkarılıyor. Çünkü hortuma esnekliği sağlamak gerekiyor. Ürü-nü dış etkenlere, çekme ve darbelere karşı koruyabilmek için ürün paslanmaz tel ile

MART 2011 37


takviye ediliyor. Bu ise ürüne artı bir özel-lik kazandırıyor. Korozyon etkilerine karşı korumak için uçları tamamen paslanmaz bir parça olan PVC malzeme ile kaplana-rak ürüne artı bir özellik kazandırılıyor. Bu ürün alanında kullanılan eski ürünlere göre tamamen güçlerin birleştirilmiş hali.

TURCFLEX markası ile Şensoylar'ın bu ürünü üretmesi ve sektörde bu alanda ön plana çıkması bizim verdiğimiz önemi ortaya çıkartıyor.

Firma olarak sektörde sizi farklı kılan unsurlar nelerdir? Bizim için en önemli unsur kaliteli ürün üret-mek. Ben "ürünümün arkasındayım. Kaçırır-sa ürün benim" cümlesini hiç sevmiyorum. Çünkü o ürün üzerinde yapacağınız en ufak bir hatada telafi edilemeyecek sonuçlara neden olabilirsiniz. Bu nedenle ürünlerin ke-sinlikle standartlar çerçevesinde yapılması gerektiğine inanıyoruz ve çalışmalarımızı bu çerçevede şekillendiriyoruz. Amacımız müşterimize kusursuz hizmet sunabilmek sonuçta yaptığımız iş bizim referansımız. İşi-mize bu ciddiyete yaklaşmamız dolayısıyla bugüne kadar verdiğimiz hizmetlerin hiçbi-rinde olumsuz bir geri dönüş yaşamadık. Sanırım bu mantık bizi farklı kılıyor.

Önümüzdeki günlerde yeni bir projeniz var mı?Proje aşamasında olan tesisat çalışma-larımız var. Tamamen flex olan tesisat

çalışması ile ilgili bir projemiz var ancak henüz somutlaşmadı.

Bunu dışında Gazmer ve Aksa ile sektörün sorunlarını çok yakından takip ediyorsunuz. Bunu bir sosyal sorumluluk olarak mı görüyorsunuz?Ben bunu sosyal sorumluluğumuzun bir uzantısı şekl inde görüyorum. Çünkü sonuçta üretici ne üretirse kullanıcı da onu kullanıyor. Bu noktada üretici ürünü kullanıcının ihtiyacına değil kullanılacak bölgenin ihtiyacına cevap verebilecek şekilde üretmeli. Bunu da yapabilmenin ilk

şartı uluslar arası piyasalardaki yeniliklerin takip edilmesinden geçiyor. Ancak bizle-rin sadece bununla yetinmemesi üzerine kendi bilgi birikimini de ekleyerek bir üst kademeye taşıyarak kullanıcıya sunması gerekir.

Biz firma olarak yurt dışındaki uygulamaları inceleyip mevcut standartlar konusunda zaman zaman sektöre bilgi veriyoruz. Bunu sadece ürettiğimiz ürünlerde değil, sektör açısından önemli olduğunu düşün-düğümüz tüm ürünlerde yapıyoruz. Bunu da sosyal sorumluluğumuzun bir gereği olarak görüyoruz.

187'ye çok fazla şikayet geldiğini ifade ediyorsunuz. Peki sizce bu ürün sözkonusu şikayetleri ne ölçüde azaltacak?Sonuçta insanlar doğalgazın konforundan yararlanmak adına çok ciddi masraflar yapıyorlar. Firma olarak bizlerin de kaliteli ürünlerle onların sorunlarına çözüm bulma-mız gerekiyor. Aksi takdirde geri dönüle-mez sonuçlar doğacağına inandığımızdan ve insan hayatını esas olarak düşündü-ğümüzden yapabileceğimizin en iyisini yaparak tüketiciye hizmet veriyoruz.

Dolayısıyla biz bu ürünün 187'ye gelen şikayetleri %98 civarında azaltacağını düşünüyoruz.


38 MART 2011

- Şirket Haberleri

10 Şubat 2011'de Berlin'de düzenlenen SmeThermal 2011 isimli konferansa güneş enerjisi sektöründe dünya beşincisi olan Ezinç Metal'in Genel Müdürü Hakan Alaş konuşmacı olarak davet edildi. Konferansta 22 ülkeden 160 yönetici çeşitli konuşmalar yaptı. Smethermal'in bu seneki konukları arasında Brezilya, Yunanistan, Çin, İspanya, Macaristan ve Almanya gibi güneş enerjisi sektöründe önemli faaliyetlerde bulunan ülke-lerin katılımcıları görüşlerini açıkladı. Geniş katılım olan Smethermal 2011'de bütün dün-yada geçerli bir güneş enerjisi sistemi olup olamayacağı tartışıldı. Konferansta ayrıca Dünya güneş enerjisi pazarının önümüzdeki 3-5 yıldaki gelişim beklentilerine değinildi.

Türkiye'yi temsilen davet edilen Ezinç Metal'in Genel Müdürü Hakan Alaş Smethermal'deki yuvarlak masa toplantısında sorulan soruları cevaplayıp dünya güneş enerjisi pazarının geleceği hakkındaki fikirlerini açıkladı. Hakan Alaş konuşmasında değişik ülkelere ihracat yapmanın zorluklarını belirterek

Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından bu yıl 14'üncüsü düzenlenen "Geleneksel Tüketici Ödülleri" sahiplerini buldu. Yedi dalda verilen ödüllerden "Tüketici Memnu-niyetini İlke Edinen Firma" ödülü Aygaz'ın oldu. Ankara'da gerçekleştirilen törende ödülü, Aygaz adına Genel Müdür Yağız Eyüboğlu Sanayi ve Ticaret Bakanı Nihat Ergün'den aldı.

Yapılan değerlendirmede Aygaz, tüketici memnuniyetini firma politikası olarak be-nimsemesi ve buna uygun davranması, tüketicilere kanunlar ve diğer mevzuatla tanınan haklardan daha ileri haklar ta-nıması, "Tüketici Danışma Masası" veya ücretsiz "Danışma Hattı" kurarak bunları fiilen işletir olması, tüketicileri bilgilendirici çalışmalar yürütmesi nedeniyle Tüketici Memnuniyetini İlke Edinen Firma Ödülü'ne layık görüldü.

Ezinç Metal Smethermal 2011 Konferansında Türkiye’yi Temsil Etti

Aygaz “Tüketici Memnuniyetini İlke Edinen Firma Ödülü”nü Aldı

"Konferansta azalan enerji kaynakları ve artan çevre problemlerinin, gezegenimizin en büyük iki sorunu olduğuna değinildi. Her ikisinin de çözümü tek kelimeyle alternatif enerji'lerden yararlanılması. Bazı kuzey ül-keleri bile güneş enerjisinden maksimum seviyede yararlanırken çok bol güneşi olan ülkemizde son yıllarda daralma gösteren de bir pazar var. Dünya genelinde farklı ülkeler-de özendirici yasalar, zorunlu standartlar ve ürün denetimi ile gerçekleşiyor ve bu pazarın

gelişimine önemli bir destek veriliyor. Yani devlet politikaları bu sektörü geliştiriyor. Ülkemizde ne yazık ki bu sektöre yönelik hiçbir özendirici yasa veya zorunlu standart olmamasından tamamen piyasa dinamikleri sonucu ortaya çıkmış olan pazarda sıkıntılar var. Dileğimiz önümüzdeki yıllarda bu sıkın-tıları giderici önlemlerin alınması. Türkiye, bölgesel olarak Avrupa, Afrika, Ortadoğu ve Asya ülkelerine ihracat için çok uygun bir yerde bulunuyor" dedi.

Ödülle ilgili olarak bir değerlendirmede bulunan Aygaz Ge-nel Müdürü Yağız Eyüboğlu şöyle ko-nuştu: "Aygaz olarak bu yıl kuruluşumuzun 50. yılını kutluyoruz. O nedenle, aldığı-mız bu ödül bizim için ayrı bir anlam taşıyor. Yarım asır-dır, yalnızca ürün ve hizmetlerimiz için değil, aynı zamanda tüketicilerin bilinçlen-dirilmesi için de kampanyalar düzenliyoruz. Sektörümüzün gelişimine katkı sağlamaya çabalıyoruz.

Türkiye'nin dört bir tarafına yayılmış ve sayısı 3.200'ü aşan bayi teşkilatımız ve

yarattığımız dolaylı istihdam ile yaklaşık 15.000 çalışanımızla her yıl, daha iyi ürünleri, daha iyi hizmetle müşterilerimize ulaştırmaya çalışıyoruz. Sanayi ve Ticaret Bakanlığımızın Aygaz'a layık gördüğü ödül, ürün ve hizmetlerimizde daha iyisini sunma çabalarımızda bize güç verecek."

MART 2011 39

www.dogalgazhaberleri.com Şirket Haberleri -

2011 yılında 46 yaşına giren Petkim, Türk petrokimya sektöründe okul olma vasfını, Araştırma-Geliştirme (Ar-Ge) faaliyetleri ile de kanıtlıyor. Ar-Ge Müdürlüğü, petrokimyasal ürünleri kullanan pek çok sektörde çığır aça-cak çalışmalara imza atıyor. 31 yıllık Petkim çalışanı Ekrem Uygun'un yönetimindeki Ar-Ge Müdürlüğü, pek çok projeyi TÜBİTAK, üniversiteler ve sanayi kuruluşları ile el ele vererek sürdürüyor. Bu projelerden en dikkat çekeni ise Çapraz Bağlanabilir Polietilen (XLPE) üretimi olacak. Kablo sektörünün temel hammaddesi olan XLPE, Türkiye'de üretimi olmayan ve tamamıyla ithalata bağımlı bir ürün. Yurt içinde yıllık tüketimi 18 ila 20 bin ton arasında değişiyor. Yaklaşık üç yıldır süren Ar-Ge çalışmaları sonucunda XLPE'de deneme üretimine geçildi. Orta ve yüksek gerilim güç kablolarının imalatında kullanılan XLPE, kablolara mekanik dayanıklılık gücü kazandırıyor ve ürünün elektriksel yalıtımını mükemmel hâle getiriyor.

Türkiye'de kablo sektörünün lider firmaları arasında yer alan HES Kablo, NEXANS

Olgun Çelik, bilgi birikimini ortak bir verita-banında kontrollü olarak saklamak amacıyla Elsys danışmanlığında SAP ERP sistemine geçiyor. Olgun Çelik, bu projeyle, hem iş hacmindeki ve müşteri potansiyelindeki artışa paralel olarak ihracat pazarlarında oluşan müşteri beklentilerini karşılamayı, hem de üretim içi hatlardan ve tezgahlardan online veri toplanmasına yönelik altyapının kurul-masını hedefliyor.

Uçtan uca bir proje olma niteliği taşıyan ve Olgun Çelik'in tüm iş süreçlerini karşılayan ERP projesi, iki fazda tamamlanacak. Birinci fazda Muhasebe, İnsan Kaynakları, Üretim Planlama, Satınalma ve Stok Yönetimi, Depo Yönetimi, Kalite Yönetimi, Maliyet Muhase-besi, Satış Pazarlama gibi kritik modüllerin canlı kullanıma geçirilmesi, ikinci fazda ise Bakım Onarım, Doküman Yönetimi ve

Petkim Çapraz Bağlanabilir Polietilen (XLPE) Deneme Üretimine Başladı

Olgun Çelik, SAP ERP Sistemine Geçiyor

ve Pamukkale Kablo'da yapılan testler-de ise büyük başarı kaydedildi. Petkim Yaşam'a açıklamalarda bulunan Ekrem Uygun, ton başına 660 dolarlık katma değer yaratacak XLPE'den, yıllık 30 bin ton üretilmesinin planlandığını belirterek, proje giderlerinin yüzde 60'ının TÜBİTAK-Teknoloji ve Yenilik Destek Programları Başkanlığı (TEYDEB) kaynaklarından karşılandığını söyledi. Projenin Ar-Ge aşamasında Petkim bünyesindeki Alçak Yoğunluk Polietilen (AYPE) Fabrikası, Satış

ve Pazarlama Müdürlükleri, Kalite Kontrol ve Teknik Servis Müdürlüğü, Plastik İşleme Fabrikası, İmalat ve Kontrol Müdürlüğü, Proje Müdürlüğü ile Türkiye'nin en önde gelen kablo üreticileri ile işbirliği içinde çalıştıklarını kaydeden Uygun, "Sanayi kuruluşlarımızla el ele vererek Türkiye için örnek bir çalışma sürdürdük. XLPE üretimine 2012'de başlamayı planlıyoruz. Hedefimiz kablo sektörü için büyük önem taşıyan bu üründe ithâlâtı keserek ülkemi-ze döviz tasarrufu sağlamak" dedi.

Mühendislik Değişiklik Yönetimi modüllerinin devreye alınması planlanıyor. Olgun Çelik, dünyanın en büyük iş yazılımı olması, otomo-tiv ana sanayiinde yaygın olarak kullanılması ve globaldeki en iyi iş yapış uygulamaların-dan yararlanma imkanı sunması gibi pek çok faktörden dolayı SAP'yi tercih etti. Elsys'in çözüm ortağı olarak belirlenmesinde ise

geniş danışman kadrosu, SAP Gold Partner olması, "full-cycle" proje deneyiminin yüksek olması ve karar aşamasındaki profesyonel yaklaşımı etkili oldu. SAP ERP projesi için proje sponsoru dahil 23 kişilik bir ekibin oluşturulduğu Olgun Çelik'te tüm çalışanların projeye dahil olması beklenirken, projenin başarıyla tamamlanması hedefleniyor.


40 MART 2011

- Şirket Haberleri

Garanti Bankası, ticaretin finansmanını banka garantisi altına alan yenilikçi ürünü "Garanti Ödeme'yi KOBİ'lerin kullanımına sundu. Garanti, yeni uygulamasıyla vadeli alım satım yapan KOBİ'lerin karşılıksız çek ve alacaklarını tahsil edememe gibi risklerini üstlenerek, alıcı ve satıcıların ticari faaliyetlerini güvenle sürdürmelerini sağlıyor, ödeme ve tahsilat sıkıntılarına çözüm üretiyor. "Garanti Ödeme" ile satıcı firmalara tahsilat garantisi veren banka,

DuPont Typar yüksek performanslı geosente-tikler, Kiev'deki Hızlı Tren Hattının daha hızlı, daha güvenli ve daha dayanıklı olmasına katkıda bulunarak, güvenilirlik, su drenajı ve zemininin dış görünümü açısından istenilen uzun süreli performansı temin etmede önemli bir rol oynuyor.

Hattın restorasyonunda kullanılılan DuPont Typar geotekstilerinin özellikleri, inşaatın verimliliği ve uzun süreli dayanıklılığı için çok önemli olan performansı temin etti. DuPont Typar, taşıma kapasitesini artırmaya, farklı yerleşimi azaltmaya, balast kısmının farklı katmanlarını ayırmaya yardımcı oldu. DuPont Typar SF 49, kum ve ufak taş kümelerinin

Aygaz, 2010 yılı faaliyetlerine ilişkin bağımsız denetimce onaylanmış finansal sonuçlarını açıkladı. Aygaz'ın 2010 yılı toplam cirosu, bir önceki yıla göre %24 artışla 4,7 Milyar TL'ye ulaşırken, net karı da 239 milyon TL olarak gerçekleşti. Top-lam LPG satışı %2 artışla 1,6 milyon tona çıkan Aygaz, ihraç ettiği LPG miktarını da %39 arttırarak 240 milyon dolar ihracat geliri elde etti. Aygaz, 2010 yılında da, ana faaliyet alanı olan LPG sektöründe yüzde 29'luk pazar payı ile açık ara lider-liğini korurken tarihinin en yüksek yurt içi

Garanti Bankası’ndan KOBİ’ler için “Garanti Ödeme” Fırsatı

Kiev Trenlerinin Ray Hattı Restorasyonları DuPont™ Typar® ’a Teslim

AYGAZ 2010 Yılı Finansal Sonuçları Açıklandı

vade tarihinde alıcının hesabında yeterli para olmasa bile ödemenin gecikmeden gerçekleşmesini sağlıyor. Yeni uygulama kapsamında alıcıya, özel faiz oranlı "Ga-ranti Ödeme" kredi limiti sunulduğu için, firmalar, ödemelerini nakit akışlarına uygun şekilde düzenleyebiliyor. Satıcıya sağlanan tahsilat garantisi sayesinde alıcı firmalar ticarette avantaj sağlama imkanına sahip olabiliyor. Ayrıca, vade tarihini beklemek istemeyen satıcı firma alacağını iskonto

ederek erken tahsilat yapabiliyor. "Garanti Ödeme" gıda, tekstil, konfeksiyon, turizm, hizmet, imalat, dayanıklı tüketim ve enerji gibi birçok sektörde ticari faaliyetleri düzen-lemeye yardımcı oluyor.

neden olduğu tıkanıklığı önlemek amacıyla parçacıkları süzen ve drenaj borusunu koru-yan bir drenaj sistemi için bir çözüm olarak seçildi. Birkaç yıl sonra DuPont Typar SF-77, 1.222 km'lik Odesa tren yolunun restorasyo-nunda kullanıldı. Bu ürün, tren yolunun eğimli

bir yerde bulunan kısmı için su yalıtımı ve drenaj sistemi kurmaya yardımcı oldu. Pro-jede çalışan "Odessa zheleznaya doroga" şirketi, beş yıllık kullanım sonucunda, DuPont Typar'i seçmenin fazlasıyla doğru bir karar olduğunun ortaya çıktığını vurguluyor.

satış tonajını, en yüksek ihracat tutarını ve en yüksek hisse değerini elde etti. Aygaz ayrıca, tüpgaz segmentinde pazar payını 38,5'ten, 39,2'ye yükseltti.

Aygaz'ın Türkiye'de yarattığı başarılı iş modelinin, yakın ve potansiyel pazarlarda uygulamak üzere girişimlerde bulunulduğu, bu çalışmaların kısa vadede verdiği ilk sonuçlardan birinin, Orta Doğu'ya kara yoluyla yapılan LPG ihracatına, deniz yolu ticaretinin eklenerek satış hacmini büyütmek olduğu kaydedildi. Aygaz

Doğal Gaz iştiraki ile faaliyet gösterilen doğalgaz sektöründe, boru gazı satışı ile ürün portföyünün çeşitlendirdiğini bildiren Aygaz, satışların yaklaşık iki katına çıktı-ğını, bu segmentteki cironun da yüzde 75 büyüdüğünü ifade etti.

MART 2011 41



42 MART 2011

- Ürün Tanıtımı

Ayvaz'ın EN 14800 Avrupa kalite stan-dartlarına uygun olarak 2009 yılından beri ürettiği; Almanya, İtalya, Belçika, Yunanistan, İspanya ve Fransa başta olmak üzere birçok Avrupa ülkesine milyonlarca adet sattığı N-Flex Doğalgaz Bağlantı Hortumları artık Türkiye pazarında...

1 Haziran 2011 tarihinden itibaren tüm ocak, fırın ve soba bağlantılarında TS-EN 14800 standartlarına göre üretilen hortumların kulla-nılmasının zorunlu hale gelmesiyle beraber dikkatleri çeken Ayvaz N-Flex Doğalgaz Hortumları, TS-EN 14800 standartlarına göre üretilen; ocak, fırın ve soba gibi gaz yakan

Türkiye'nin ilk kombi ve ilk yoğuşmalı kombi üreticisi DemirDöküm yüzde 108 verimli yeni yoğuşmalı kombisi Nitromix'in yüksek enerji tasarrufu özelliğiyle hem tüketicileri hem de doğayı koruyor.

Nitromix kombiler; paslanmaz çelik premix eşanjör ve kullanılan frekans kontrollü fan sayesinde optimum gaz-hava karışımı ile her kapasitede yüksek verim elde edilen premix teknolojisine sahip.

Nitromix'in "Çift NTC Sensör Ölçümü" özelliği sayesinde, ortamın anlık kapasite ihtiyacına bağlı olarak alev modülasyonu hassas bir şekilde yapılır, bu da verimi ve dolayısıyla yakıt tasarrufunu beraberinde getirir. Tesisat

TURCFLEX markası ile üretilen doğalgaz bağ-lantılarında kullanılan paslanmaz esnek metal hortumlar TS EN 14800 : 2009 standardına uygun olarak üretilmektedir. (Avrupa normu EN 14800 : 2007)

TURCFLEX Gaz Hortumları; ocak ve fırın gibi gaz yakan cihazların bağlantısında kullanılan, eğilebilir, bükülebilir, darbe, çekme ve kopma-ya karşı dayanım yapısı ile güvenlik seviyeleri en yüksek yapıya sahip gaz bağlantı hortumları olup CE belgelidir.

1 Ocak 2009 tarihinden itibaren Avrupa'nın 29 ülkesinde kullanılmasından dolayı TURC-

Ayvaz’dan TS-EN 14800’e Uygun N-Flex Doğalgaz Hortumları

Demirdöküm’den Yüzde 108 Verimli Yoğuşmalı Nitromix Kombi

cihazlarda kullanılan hortumlardır.

DVGW sertifikalı ve CE belgeli Ayvaz N-flex Doğalgaz Hortumları, rijit bağlantı yapmanın getirdiği sorunları ortadan kaldırır. Şeffaf PVC kaplaması sayesinde, kimyasal hijyen mal-zemelerine karşı uzun ömürlüdür. Emniyetli, çabuk ve kolay montaj imkanı sunar.

Malzeme YapısıHortum: AISI 316L Paslanmaz Çelik Örgü Teli: AISI 304Kaplama: Şeffaf PVCSomun: AISI 303 / 304İç Parça: AISI 303 / 304

Conta: NBRFitings: Paslanmaz ÇelikBağlantı: Rakorlu ve nipelliNominal Çap: DN12 (1/2")Uygulama: Fırın, ocak ve soba bağlantıları

suyu sıcaklığının istenilen değer aralığında çalışması çift NTC sen-sörlü Nitromix kombilerde çok daha hassas bir şekilde sağlanır. Bu sayede Nitromix kombi, ortamın ısı ihtiyacına göre en uygun güçte ça-lışır ve kombinin gereksiz yere yakıt tüketmesini engelleyerek önemli bir tasarruf sağlanmasına yardımcı olur. Bu sistem kullanıcısına homojen ısı dağılımı, optimum kapasite kullanımı ve minimum ısı kaybı gibi avantajlar sunar.

Nitromix kombilerde, verimi en üst düzeyde sağlamak ve en sessiz çalışma düzeyini elde etmek için fan modülasyonu özelliği bulunur. Bu

sayede, tüketilen gaz miktarına bağlı olarak fanın gerekli hava miktarını ayarlamasıyla, yüksek verim-düşük ses seviyesi elde edilir. Nitromix kombilerde kullanılan kademeli fan modülasyonuyla, fan devir hızı ihtiya-ca göre artar ya da azalır. Bu da hem kombinin verimini arttırır hem de son derece sessiz bir çalışma sağlar. Ge-niş dijital ekranı sayesinde, tesisat suyu sıcaklığı, kullanım suyu sıcaklığı, hata kodları ve tesisat suyu basıncı rahatça

izlenebilir. LCD ekranda bulunan programlama seçeneğiyle kombi kullanım konforu sağlanır. Nitromix kombiler, DemirDöküm"ün yeni çizgi-sine sahip modern tasarımı, kolay kullanımı ve yüksek performansı ile göz dolduruyor.

FLEX markalı EN 14800 uygun doğalgaz bağlantılarında kullanılan esnek metal hortum-lar küresel pazar için ideal çözüm olacaktır.

Uzunluk: 500 mm, 750 mm, 1000 mm, 1250 mm, 1500 mm, 2000 mmEsnek metal hortum: Östenitik paslanmaz çelik AISI1316L (1.4404)/AISI304 (1.4301)Örgü: Östenitik paslanmaz çelik AISI304 (1.4301)Somun: Östenitik paslanmaz çelik AISI304 (1.4301)/AISI303 (1.4305) dış standardı ISO 228 G 1/2

İç parça: Östenitik paslanmaz çelik AISI304 (1.4301)/AISI303 (1.4305)

Nipel: Östenitik paslanmaz çelik AISI304 (1.4301)/AISI303 (1.4305) dış standardı ISO 7-1 R 1/2

Dış kaplama: Evsel temizlik malzemelerine ve diğer akresif etkilere karşı korunması için şeffaf PVC malzeme kullanılmıştır.Conta: Kauçuk (Elastomer) conta TS 10909 EN 549 standardına uygun

TS-EN 14800 Gaz Bağlantı Hortumu

MART 2011 43



44 MART 2011

- Makale

Doğal Gazın Ölçümünde Elektronik Hacim Düzelticiler (Korrektör) Ve Transmitter Kalibrasyonlarının Önemi

Metin BAYKARAMakine Mühendisi

UGETAM A.Ş. Teknolojik Hizmetler ve Belgelendirme Müdürü

Bilindiği üzere, doğal gazın birim hac-mindeki enerji, içeriğine ve bulunduğu koşullara göre değişkenlik gösterdiği için faturalandırma, hacimdeki hata düzeltildik-ten sonra yapılmak zorundadır. Düzeltme işleminden sonra düzeltilen hacim Sm3 (standart m3) birimiyle ifade edilir.

Yürürlükteki mevzuata göre (Bkz. Doğal Gazın Faturalandırmaya Esas Satış Mikta-rının Tespiti ve Faturalandırılmasına İlişkin Esaslar Hakkında Tebliğ-31 Aralık 2002 tarih ve 24980 sayılı Resmi Gazete) 300 mbar üzerindeki basınçlarda EHD (Elektro-nik Hacim Düzeltici) cihazların kullanılması kanuni zorunluluktur.

Hacim düzeltme cihazının hesapladığı düzeltme/dönüşüm faktörü (conversion factor) özellikle basınç ve sıcaklık sen-söründe meydana gelen sapmalardan etkilenmektedir. Doğal gaz tüketimi fatura-landırması, 300 mbar ve üzeri basınçlarda gaz dağıtım şirketleri tarafından korrektör cihazı üzerideki düzeltilmiş hacim endek-sine göre yapılmaktadır. Böyle olunca, bu cihazda birden fazla faktör (basınç sensörü, sıcaklık sensörü, sayaçtan gelen puls (darbe) sinyali, hesaplama metodu ve gaz komponentlerine bağlı sıkıştırılabilirlik

faktörü) ile hesaplanan düzeltme katsayısı veya dönüşüm faktöründeki çok ufak sap-malar faturalandırmada önemli hatalara sebep olabilecektir. Yani sadece sayacın doğru ölçmesi, doğru gaz hacmi ölçümü için yeterli olmamakta, buna bağlı düzeltme işlemi yapan korrektör cihazının da doğru ölçüm yapması gerekmektedir.

Elektronik/Otomatik Hacim Düzeltme cihazları, hacim düzeltmesi işlemini aşağı-daki formüle göre yapılmaktadır;

Burada;Vb : Referans şartlardaki hacim [m3] V : Ölçüm şartlarındaki hacimC : Dönüşüm FaktörüPi(abs) : Ölçüm şartlarındaki Gösterge Basıncı [bara]Pb : Referans Şartlardaki Mutlak Basınç [1,01325 bara]ti : Gösterge Sıcaklığı [°C]tb : Referans Şartlardaki Sıcaklık [15°C]

Hacim Düzeltici genellikle, AGA 8 DC 92 (Amerikan), AGA 8 G1,G2 (Amerikan), AGA NX19 (Amerikan), MGERG (Avrupa), SGERG 1,2,3,4 (Avrupa) ve benzeri hesap yöntemlerini kullanarak doğalgazın gerçek hacim değerini hesaplar.

Bu sıkıştırılabilirlik faktörleri hesap metotları çok yakın değerler vermektedir. Ancak hesap metodunun, korrektörün kullanıla-cağı yerdeki gazın, basınç, sıcaklık, izafi yoğunluk, üst kalorifik değeri, gaz kompo-zisyon aralıklarına uygun olarak seçilmesi

gerekmektedir. Bunlarla ilgili detaylar; ISO 12213-1/-2/-3 standartlarında belirlen-miştir. Bazı hesap metotlarına ait uygula-nabilir aralıklar tabloda verilmiştir:

Sayaçların kalibrasyonu kanuni olarak 10 yılda bir yapılması gerekmektedir. EHD cihazları ise MID (Measurement Instruments Directive): Ölçü Aletleri Yönetmeliğinde yer alan, legal metroloji sınıfına giren bir ölçüm (dönüşüm) cihazıdır. Bu yönet-melikte korrektörlerin müsaade edilebilir hata sınırları belirlenmiştir. GDF (Gaz De France) tarafından EHD (Elektronik Hacim Düzeltici) cihazlar, yılda en az bir kere periyodik kontrole tabi tutulmaktadır. Bunun yanında, genel teknik bir yaklaşım olarak basınç ve sıcaklık sensörleri için asgari 1 yıl periyodu, bütün sektörlerde tavsiye edil-mekte ve uygulanmaktadır. Ayrıca "DKD-R 6-1-Guideline Calibration of Pressure Ga-uges" dokümanında da doğruluk değeri %0,5 e eşit veya daha düşük olan basınç transmitterlerinin kalibrasyon periyodu 1 yıl olarak tavsiye edilmektedir.

"DKD - R.6.1.Annex F Period of validity (recommended) It is the user who is res-ponsible for fixing, and complying with, an appropriate period for repeating the calibration. For the usual conditions of

MART 2011 45

www.dogalgazhaberleri.com Makale -

AGA8_12213 Normal applicable range Extended applicable range

Line abs. pressure 0 - 120 bar 0 - 1400 bar

Temperature -10 - +65 oC -130 - +200 oC

Components mol% mol%

Methane 70 - 100 0 - 100

Nitrogen 0 - 20 0 - 100

Carbon-dioxid 0 - 20 0 - 100

Ethane 0 - 10 0 - 100

Propane 0 - 3.5 0 - 12

Water 0 - 0.015 0 - 1

Hydrogen-sulfid 0 - 0.02 0 - 100

Hydrogen 0 - 10 0 - 100

Carbon-monoxid 0 - 3 0 - 3

Oxigen 0 0 - 21

Summ of butanes (total) 0 - 1.5 0 - 6

Summ of pentanes (total) 0 - 0.5 0 - 4

n-Hexane 0 - 0.1 0 - 1

n-Heptane 0 - 0.05 0 - 1

Octane + Nonane + Decane 0 - 0.05 0 - 1

Helium 0 - 0.5 0 - 3

Argon 0 0 - 1

AGA8_SGERG Normal applicable range Extended applicable range



Superior calorific value 30 - 45 MJ/m3 20 - 48 MJ/m3

Relative density 0.55 - 0.8 0.55 - 0.9

Carbon-dioxid 0 - 20 mol% 0 - 30

Hydrogen 0 - 10 mol% 0 - 10 mol%

Nitrogen 0 - 20 mol% 0 - 50 mol%

AGA_NX19mod Normal applicable range Extended applicable range



Relative density 0.5546 - 0.5812 0.5546 - 0.8303

use, the following recalibration periods are recommended:

Pressure transmitters with electrical output > 0,5% of measurement span 2 yearsPressure transmitters with electrical output <= 0,5% of measurement span 1 year

Bununla birlikte, uygulanabilirlik açısından yılda bir defa ile başlanan kalibrasyon peryodu, iki yıl üst üste olumlu çıkmışsa kalibrasyon sıklığı 2 seneye çıkarılabilir.

Hacim düzeltmesi, sayaçtan geçen hacmin basıncı, sıcaklığı, gazın kimyasal ve fiziksel özelliklerine göre yapılmaktadır. Dolayısı ile elektronik(otomatik) hacim düzeltici cihazlarının, üzerinde bütünleşik olarak bu-lunan basınç sensörü, sıcaklık sensörü ve hesaplayıcı ünite ile birlikte, gazın kimyasal ve fiziksel özellikleri, referans şartlar ve he-saplama metodu da dikkate alınarak sistem olarak laboratuvar ortamında kalibrasyonu yapılması gerekmektedir. Son derece hassas ölçüm yapan bu cihazların sahada yerinde kalibrasyonu kalibrasyon tekniği ve hassasi-yeti açısından çok zordur. Çünkü korrektörün çalışır vaziyette iken sadece tek noktada doğrulaması yapılabilir. Kaldı ki bunun da istenen hassasiyette yapılması mümkün

değildir. Korrektörler üzerindeki basınç ve sıcaklık sensörleri genellikle %0,2-0,25 FS doğruluğundadır. Bu sensörleri kalibre etmek için ise bunlardan en az 4 kat daha doğrulukla ölçüm yapmak gerekmektedir. Bu durumda %0,05 FS gibi bir doğrulukla ölçüm yapmak gerekmektedir. Saha şartlarında bu doğrulukla kalibrasyon yapma ihtimali çok zayıf olacaktır. Bu sebepler dikkate alındı-ğında, en doğru ölçümün ancak laboratuvar şartlarında yapılabileceği görülecektir.

Kalibrasyon işleminin EN 12405-1 stan-dardının A.2. Referans şartlardaki doğru-

luk deneyi (Prosedür 1)'e göre yapılması kalibrasyonun hassasiyeti bakımından önemlidir. Bu kalibrasyon prosedürü özetle şu şekil-dedir;

1) Korrektörün minimum çalışma sıcaklı-ğında (kullanım şartlarına göre); artan yönde 5 basınç noktasında (kullanım basınç aralığında),

2) Korrektörün ortalama çalışma sıcaklık değerinde; azalan yönde 5 basınç noktasında,


46 MART 2011

- Makale

3) Korrektörün maksimum kullanım sı-caklığında; artan yönde 5 basınç noktasında olmak üzere 15 noktada, korrektörün ölçtüğü, basınç, sıcaklık ve dönüşüm faktörü değerlerine karşılık ölçülen gerçek basınç, sıcaklık ve dö-nüşüm faktörü değerleri kaydedilir. Her bir ölçüm noktası için elde edilen ölçüm değerleri, yukarıda verilen dönüşüm fak-törü formülü ile hesaplanarak korrektör ve referans (gerçek) dönüşüm faktörü arasındaki hata değeri hesaplanır. Hesaplanan dönüşüm faktörü hatası, standarda göre %0,5'i aşmamalıdır (Bkz. TS EN 12405-1-Sayfa 14)

Korrektörlerde basınç ve/veya sıcaklık sensö-ründeki standart dışı sapmalar akredite servis yazılımı sayesinde düzeltilebilmektedir.

Doğruluk testi ayrıca korrektörün çalışma ba-sınç ve sıcaklık aralığının orta değerlerinde; Vb (Temel Şartlardaki Hacim) hatası için de yapılmalıdır. Bunun için en az 1000 dar-belik ölçüm hacmi simüle edilerek bu 1000 darbe(puls) karşılığı hacim ölçüm hatası da ayrıca hesaplanır. Bu test sayesinde hem korrektörün pulsları doğru sayıp saymadığı ve hem de buna göre yaptığı ölçüm hacminin doğruluğu tespit edilmiş olmaktadır (Bkz. TS EN 12405-1/Nisan 2008-Sayfa 21)

Basınç Ve Sıcaklık Transmitterları (İleticileri-Dönüştürücüleri)Özellikle RMS istasyonlarında ölçüm hat-tında yer alan sayaçtan geçen gazın anlık basınç ve sıcaklığını akış bilgisayarı (flow computer) na ileten basınç ve sıcaklık ileti-cileri ölçümün doğru yapılması bakımından sayaçtan sonra en büyük öneme sahip ölçüm ekipmanlarıdır.

Burada özellikle basınç ve sıcaklık trans-mitterindeki ölçüm sapması yüksek tüketimli sayaçlardan geçen gazın gerçek değerinin hesaplanmasında önemli hatalara yol aç-maktadır. Basınç transmitterinden okunan basınç ve sıcaklık değerleri akış bilgisayarı içerisinde yer alan hesaplayıcı tarafından, yukarıda verilen dönüşüm formülü ile he-saplanan bir düzeltme katsayısı "Coversion Factor" ile çarpıldıktan sonra gerçek değer olarak alınmakta ve fatura bu değere göre çıkmaktadır. Dolayısı ile algılanan basınç ve sıcaklıktaki çok küçük sapmalar bile bizim ölçümü yanlış yapmamıza sebep olacaktır.

Dönüşüm formülünden de görüleceği üzere ölçülen basıncın +sapması ve ölçülen sıcaklığın sapması dönüşüm katsayısını +yönde artıracak-tır. Bu da düzeltilmiş kümülatif hacim değerinin +yönde sapmasına neden olacaktır. Yani fatura gaz alıcısı aleyhine kabaracaktır. Tabi ki bunun tam aksi veya farklı kombinasyonları da mümkündür. Bu tamamen kullanılan cihazların ölçüm doğrulukları ve belirsizlikleri ile alakalı bir durumdur. Yani kalibrasyon yapılmadan bu durum bilinemez.

BOTAŞ'ın genel kabulü; ölçüm hattında yer alan basınç ileticileri için +/- 0,04%FS ve sıcaklık ileticileri için +/- 0,10C dir.

Bu kabul sınırları çerçevesinde basınç ve sıcak-lık değerlerindeki farklı sapmaların ölçümde ne mertebede bir parasal sapmaya yol açtığı ko-nusunda bir fikir vermek bakımından aşağıda bazı hesaplama sonuçları örnek olarak veril-

MART 2011 47

www.dogalgazhaberleri.com Makale -

miştir. Burada 500 milyon m3/yıl yıllık tüketim varsayımı üzerinden hesaplar yapılmıştır. Farklı tüketimlerdeki maliyetlerin bu oranlara göre yaklaşık hesaplanması mümkündür.

Temel Şartlar:Pb: Standart atmosfer basıncı=1,01325 barTb: Standart şartlardaki sıcaklık=15 C

Tablo 4'te, en alttan 2. Sıradaki şartta, transmitterlerin (+0,04 bar ve -0,08 oC) bir sapma yaptığını kabul edersek, gaz alan tarafın cebinden yılda 349.247 TL fazla çıkacak demektir. Burada şu söylenebilir; bu sapma değerleri zaten öngörülen azami hata sınırları içinde kalıyor, dolayısı ile bir sorun yok denilebilir mi acaba? Bu durumu aşağıdaki şekilde izah etmek gerekir:

1- Evet bu değerler transmitterlerin kabul edilebilir hata sınırları içinde ama sı-nırda yer almaktadır. Ancak transmitter gibi ölçüm cihazlarının uzun dönem stabilite değerleri zamanla değişebilir ve zamanla ölçüm hatası drift (kayma) yapabilir. Söz konusu transmitterin yakın zamanda kabul sınırları dışına çıkması ihtimali yüksektir. Zaten bunun doğru bir şekilde değerlendirilebilmesi için kalib-rasyon sertifikasındaki belirsizlik değeri ile o noktadaki basınç sapması toplana-rak toplam hata genişliği bulunduktan sonra yapılabilir. Böylece toplam hata genişliğinin kabul sınırlarını geçmemesi gerekir. Fakat maalesef bir çok kalibras-yon sertifikasında ölçüm belirsizliğinin belirtilmediğini görmekteyiz. Şu bilinme-lidir ki, bütün ölçümlerin bir belirsizliği söz konusudur. Dolayısı ile kalibrasyon sertifikasında tam sınır değerde bir sap-ma görüyorsak hiçbir hesap yapmadan bu noktada ölçüm belirsizliği de dikkate alınarak limitler dışına çıkma ihtimalinin çok yüksek olduğunu söyleyebiliriz ve bu noktada kesinlikle bir ayara ihtiyaç bulunmaktadır. Tam sınıra yakın bir değerde sapma olduğunda da yine uygunluğa karar verebilmek için ölçüm belirsizliğini bilmemiz gerekir. Örneğin; +0,04 bar sapma olduğunu varsa-yalım. Eğer burada yapılan ölçümün belirsizliği diyelim ki +/-0,02 bar ise, toplam hata genişliği mutlak olarak 0,04+0,02=0,06 bar olacaktır ve bu

Sıkıştırılabilirlik faktörü hesap metodu AGA8-SGERG-G2: Rel. Density-CO2-N2-H2

Gaz komponentleri

Rel. Density 0,57

Co2 %mol 0

N2 %mol 0,46

H2 %mol 0

Doğalgaz ortalama satış fiyatı: 0,6 TL/m3


48 MART 2011

- Makale

değer kabul limitimiz olan +/-0,04 bar değerini aşmaktadır.

2- Diğer yandan belirsizliği 0 kabul etsek bile (ki bu pratikte mümkün değildir) sapma değeri sınırlar içinde gözükme-sine rağmen burada açıkça yaklaşık 350.000 TL/yıl gibi bir fazla maliyet söz konusudur.

3- Bu sapmayı asgariye indirmenin imkanı var mıdır?

Evet bu tip transmitterler span ayarı yapılabilen cihazlardır. Ayar işlemi ile sapma değeri 0 (sıfır) a yaklaştırılabilir. Çünkü transmitterlerin %FS doğrulukları verilirken cihazın kullanım şartlarında verebileceği maksimum hatalar verilmek-tedir. Yani bu %0,04FS doğruluk değeri cihazın vermesi gereken en kötü sapma değeridir. Dolayısı ile bunun altına çekilebilir. Ancak bunun çok önemli bir şartı vardır. Bu transmitterin iyi bir şekilde ayarlanabilmesi için belirsizliği mümkün olan en düşük cihazlarla kalibre edilmesi ve buradan elde edilecek sapma değeri-ne göre gerekli zero-span ayarı yapılma-sı, akabinde tekrar kalibrasyon yapılması elzemdir. Bu kalibrasyonun uluslar arası geçerli DKD veya Euramet metodlarına göre yapılması şarttır. Bu metotlara göre 0,04.FS doğruluğa sahip bir basınç transmitteri 10 noktada ve 3 çevrim (3 artan-3 azalan) olarak yapılması gerekir. Aksi takdirde yapılan kalibrasyon işlemi sağlıklı olmayacaktır.

Kaldı ki burada, transmitterin kabul edilebilir hata sınırları içerisindeki dü-zeltmeden bahsediyoruz. Her zaman bu transmitterlerin bu hata sınırları dışına çıkması ve çok daha büyük sapmalara yol açması mümkün olabilir. Bu sebep-le bu transmitterlerin (direk ölçmeyi etkileyen) en az yılda 1 kez akredite veya standarda tam uygun kalibrasyon metodu uygulayan, SI ölçüm sistemle-rine göre izlenebilir kalibrasyon işlemi yaptığından emin olunan kalibrasyon merkezlerinde kalibrasyon ve ayar yaptı-rılması şarttır. Bunun yanında, uygun bir yöntem bulunmak şartıyla, ara kontrol işlemi de ihmal edilmemesi gerekir (Ör: Ara kontrol aylık yapılabilir).

4- Burada bahsettiğimiz tüketim ve buna mukabil örnek verilen sapma değerinde ortaya çıkan mali kaybın sensör başı-na ne kadar düştüğü de bulunabilir. RMS'lerde bu tüketimin ölçüldüğü toplam sensör sayısı 12 olsun (basınç ve sıcaklık sensörlerinin toplam sayısı).

Bu durumda 350.000/12 =29.000 TL düşmektedir. Ancak burada hata değer-lerinin kabul sınırlarında (maksimum sınır) olmasına göre bu hesap yapılmıştır. Tablolara bakıldığında bu sapma değer-lerinin kabul sınırları dışına çıktığında, kayıp (hata) maliyetinin çok daha fazla arttığı görülecektir. Bu tip sensörlerin kalibrasyon fiyatı laboratuarlara göre 350 - 1000 TL arasında değişebilir. Yani burada kalitesizliği veya hatayı önleme maliyetinin ölçüm hatası maliye-tine oranla en az 30 kat düşük olduğu açıkça görülmektedir.

Yukarıda izah edilen açıklama ve örnek hesaplamalardan da görüleceği üzere, aşağıdaki formülde yer alan sayaç, ultra-sonik, türbin tip sayaç veya orifismetreden ölçülen V (düzeltilmemiş hacim) ölçümündeki hata, doğru hacim ölçümünü belirleyen ana parametre olmakla birlikte C (dönüşüm/düzeltme katsayısı)ndan gelen ölçüm ha-tası da ölçme doğruluğunu önemli ölçüde etkilemektedir. Dolayısı ile doğru gaz de-bisi ölçümü için sayaçların kalibrasyonu ve doğru ölçmesini sağlamak birinci şart ise 2. Şart da basınç ve sıcaklık transmitterlerinin doğru ölçtüğünün garanti altına alınması denilebilir.

Bunlar dışında ölçüm doğruluğunu etkileyen diğer bir parametrenin yukarıdaki (1) formü-lünden de görüleceği gibi, gazın sıkıştırıla-bilirlik faktörü (Z) olduğunu anlayabiliriz. Bu değer de bilindiği gibi gaz kromotograf cihazından gazın bileşim değerleri ve fiziksel özelliklerinin doğru ölçülmesi ve bunların akış bilgisayarı ve/veya korrektör-lere doğru şekilde aktarılmasına bağlıdır. Dolayısı ile gaz kromotograf cihazlarının

da uygun şekilde kalibrasyonları yapılmak-tadır. Bildiğimiz kadarıyla ülkemizde gaz kromotograf cihazlarının kalibrasyonları sadece TÜBİTAK-UME bünyesinde yapıla-bilmektedir.

Bir transmitter, kalibrasyona gönderilmeden evvel şu hususlar dikkate alınmalıdır:

1-Kalibrasyon yapacak laboratuarın se-çilmesi;- Laboratuvarın mümkünse akredite

olması,- Akredite olsun veya olmasın labora-

tuarın kullandığı referans cihazların izlenebilir olması,

- Beyan edilen en iyi ölçüm belirsizli-ğinin düşük olması,

- Kalibrasyon öncesi gönderilecek cihaza eşdeğer bir cihazın örnek kalibrasyon sertifikasının istenerek ölçüm kalitesi, belirsizliklerin göste-rimi, sertifikanın standartlara uyumu bakımından fikir edinilmesi

- Sapma değerlerinin düzeltme aya-rının yapılıp yapılamayacağı sorul-malıdır.

2- Transmitterler, kalibrasyona gönderilece-ği zaman ölçüm sisteminin devam etmesi için aynı tip transmitterin birer yedeğinin bulundurulması gerekir.

3- Transmitterin kalibrasyon laboratuarına hasar görmeyecek şekilde ya elden veya çok iyi koruyuculu bir ambalaj ile gönderilmesi gerekir. Bu ambalaj kabı içerisine konulan ölçüm cihazı (tansmit-ter) silikon veya strofor köpük ile çok iyi bir şekilde sıkıştırılmış ve sarsıntılardan korunmuş olmalıdır.

Son söz: Bir ölçümün doğruluğundan söz edebilmemiz için ölçüm cihazımızın doğru-luğundan emin olmamız gerekir. Bunun da ilk şartı kalibrasyon işleminin doğru yapılmış olmasıdır.

gas plus dergisi 4

Documents