ელექტრონული რუკის „navi sailo 4000”-ის...

ელექტრონული რუკის „Navi Sailor 4000”-ის გამოყენების ცალკეული ასპექტები შოთა კუნჭულია

ელექტრონული რუკის „Navi Sailor 4000”-ის გამოყენების ცალკეული ასპექტები

ნაოსნობის თანამედროვე ეტაპზე ელექტრონული რუკის ეკრანული ინფორმაციული სისტემა(Eleqtronic Chart Display Information System), მოკლედ ელექტრონული რუკა ძალზედ პოპულარულია ნავიგატორებს შორის, მისი მრავალმხრივი ინტეგრირების უნარის გამო. SOLAS-ის მე- V თავის მოთხოვნები ECDIS-ის მიმართ იძლევა შესაძლებლობას გამოვიყენოთ ECDIS-ი ქაღალდის რუკების გარეშე და მას შეიძლება ჰქონდეს კონვენციური სტატუსი. გამოკვლელების თანახმად შტურმანი ნავიგაციურ რუკასთან დროის 30% ატარებს. ელექტრონულ რუკასან მუშაობა დადებითად მოქმედებს ნავიგატორის ფსიქოლოგიურ მდგომარეობაზე. ელექტრონული რუკის განვითარების მოკლე ისტორიული მიმოხილვა .

• 1995 წელი - რეზოლუცია IMO A.817(19) - მოთხოვნები ECDIS-ის მიმართ. • 1996 წელი - რეზოლუცია MSC.64(67) - მოთხოვნები სარეზერვო

აღჭურვილობის მიმართ. • 1998 წელი - რეზოლუცია MSC.86(70) - მოთხოვნები ECDIS-ის

რასტრული რუკების მიმართ. • 1998 წელი - IEC და ECDIS სტანდარტის პირველი რედაქცია. • 2001 წელი – IEC და ECDIS სტანდარტის მეორე რედაქცია. • 2003 წელი - ISO 19379 სტანდარტის მიღება ტექნოლოგიური

წარმოებისთვის და არაოფოციალური ელექტრონული რუკების (ECS) მონაცემთა ბაზების ხარისხის უზრუნველყოფისთვის.

• 2005 წლის იანვარი - ECDIS მაკორექტირებელი ჯგუფის შეხვედრა(მონაკო).

• 2005 წლის ივნისი - IMO -ს რეკომენდაცია NAV 51 სწრაფმავალი გემების(HSC) აუცილებელი აღჭურვა ECDIS-ით(Лондон).

• 2006 წლის თებერვალი – ECDIS მაკორექტირებელი ჯგუფის ეხვედრა(მონაკო). 2006 წლის მაისი - IEC 61924 სტანდარტის მიღება ინტეგრირებული ნავიგაციური სისტემისთვის(INS).

• 2006 წლის მაისი - MSC 81. დისკუსია სწრაფმავალი გემები(HSC) (ლონდონი).\ • 2006 წლის ივნისი - წესები NAV 52 ECDIS-ის გამოყენებისთვის(Overlay) (ლონდონი). • 2006 წლის დეკემბერი - MSC 82.-ECDIS-ის გამოყენება სწრაფმავალი გემებისთვის(HSC). • 2007 - IEC 62376 სტანდარტის მიღების გეგმა ECS -ისთვის.

საერთაშორისო საზღვაო ორგანიზაციის უსაფრთხოების კომიტეტის MSC(Marine Safety Commite) მიერ 2010 წელს მიღებულ იქნა აუცილებელი დამატებები V/19, SOLAS-ის მე- V თავის „ნაოსნობის უსაფრთხოების” მიმართ. ახალ დამატებებში მნიშვნელოვანი მოთხოვნაა, 2012 წლიდან ახალ აშენებული გემები ვალდებული არიან გამოიყენონ ნავიგაციურ ხიდურზე ელექტრონული რუკები(ECDIS). სურ.1 სურ.1


ECDIS-ის მნიშვნელობათგან მთავარია მისი ინტეგრაცია ნავიგაციურ სისტემებთან, როგორებიცაა გიროკომპასი,რადარი, ლაგი, ARPA, AIS, GPS და სხვა. ინტეგრაციის შედეგად ნავიგატორი აკვირდება გემის მოძრაობის ძირითად პარამეტრებს ECDIS-ის ეკრანზე, რაც აადვილებს მონიტორინგს უსაფრთხოების უზრუნველყოფის მიზნით. სურ.2 სურ.2

მოკლე სახელმძღვანელო გამოზნულია ახალგაზრდა ნავიგატორებს გააცნოს ერთ-ერთი გამოყენებადი ელექტრონული რუკაზე მუშაობა. ბათუმის სახელმწიფო საზღვაო აკადემიის წრთვნისა და სერტიფიცირების ცენტრს სწორედ მოცემული ტიპის ელექტრონული რუკა გააჩნია. სხვადასხვა ტიპის ECDIS -ის შორის „Navi Sailor 4000” განსაკუთრებით გამოირჩევა მოდიფიცირებული ფუნქციებით. მოცემულ ელექრონულ რუკას გააჩნია ერთერთი საუკეთესო ინტერფეისი როგორც თქვენ ხედავთ. მის მარჯვენა მხარეს ჩვენ ვხედავთ ძირითად ღილაკებს და კლავიატურას.სურ.3


სურ.3

ჩავთვალოთ რომ ჩვენ გემზე გაგვაჩნია „Navi Sailor 4000”-ს მარკის ელექტრონული რუკა.განვიხილოთ მისი სხვადასხვა ფუნქციების მუშაობის პრინციპი. მოდით პირველ რიგში დავძრათ გემი ადგილიდან, ამისათვის მასშტაბით მოვიახლოვოთ ზღვის რომელიმე ადგილი + ღილაკით, შემდეგ ქვედა ღილაკით ‚”Task List”-ით სურ.4

გავხსნათ ფუნქციათა ჩამონათვალი და ავარჩიოთ ღილაკი „MONITORING” და მარცხნივ ვხედავთ ღილაკს „DR”- „გრაფიკული გათვლა’” და მარჯვნივ გრაფაში შეგვყაქვს კოორდინატები „Position” მარჯვნივ მდებარე ჩარჩოში, კურსი და სიჩქარე.სურ.4. შეყვანის შემდგომ ჩვენ ვხედავთ რომ ჩვენი გემი დაიძრა ადგილიდან, რაც კარგად სჩანს კოორდინატებით, ქვემოთ ვხედავთ კურს ფსკერის მიმართ და სიჩქარეს.სურ.5


სურ.5

მოკლედ გემი დავძარით ადგილიდან, ეხლა დავიწყოთ ამ რუკის თანმიმდევრული შესწავლა, დავიწყოთ რიგრიგობით. თუ მუშაობის დროს გამოჩნდა ალარმი ჩვენ ვაწვებით მის გვერდით მდებარე ღილაკს მისი გამორთვის მიზნით. ჩვენ ვხმარობთ ან პერსონალურ კომპიუტერს ან სტაციონარულ ECDIS-ს და შესაბამისად მაუს ან ტრაკბოლს. პირველი რაც ეკრანზე მაუსით გამოჩნდება ეს არის კურსორი „View”, რომელიც მოძრაობს როგორც რუკის პროექციაზე, ასევე მარჯვენა მენიუში.სურ.6 სურ.5

თუ ჩვენ დავაწვებით მარცხენა ღილაკს მაშინ ჩნდება კურსორი „Review”მენიუში ქვემოთ დავინახავთ გამოსულ ახალ პანელს „Review”- ს ინფორმაციით, მაუსის მოძრაობით იცვლება კოორდინატები. სურ.7


სურ.7

მაგრამ მენიუში გადასვლა არ შეგვიძლია. მაუსის სკროლით ჩვენ შეგვიძლია შევცვალოთ მასშტაბი.შეგვიძლია დავათვალიეროთ გემის მიღმა სხვა რაიონები. მარცხენა ღილაკის ერთხელ დაჭერით შეგვიძლია ისევ დავბრუნდეთ „View”-ში, ხოლო თუ დავაწვებით ზემოდან პირველ ღილაკს „გემი” ეკრანზე გამოჩნდება ჩვენი გემი. რეჟიმში გადასვლა ხდება სხვადასხვა ამოცანებიდან გამომდინარე. მარჯვენა ღილაკის დაწოლით ვღებულობთ კურსორს „ERBL”, ვაწვებით მარცხენა ღილაკს და ვღებულობთ პელინგსა და დისტანციას,სურ.7 სურ.7


ვაწვებით კიდევ ერთხელ მარცხენა ღილაკს და ვღებულობთ პელინგისა და დისტანციის აღმრიცხველ, წრის და მიმართულების აღნიშვნას, მარჯვნივ ქვემოთ მენიუში ვხედავთ ინფორმაციას კოორდინატებით. ჩვენ შეგვიძლია ავიღოთ პელინგი და დისტანცია ნებისმიერი შუქურიდან ან გემიდან.სურ.8 სურ.8

კიდევ ერთხელ მარჯვენა ღილაკი და ჩნდება ახალი კურსორი „Zoom”-ი, რომლითაც ჩვენ შეგვიძლია გამოვყოთ რაიონი, უფრო დეტალურ მასშტაბში. სურ.9 სურ.9

დავაწვეთ მარცხენა ღილაკს ორჯერ და უკვე შეგვიძლია მოვნიშნოთ რუკაზე მონაკვეთი რომელიც გვინდა დეტალურად განვიხილოთ ან შევისწავლოთ ჩვენთვის საჭირო მასშტაბში. მოკლედ აი ასეთი კურსორებია მოცემულ რუკაზე. ეხლა განვიხილოთ მენიუში მოცემული კურსორები. პირველი ღილაკი „Ahead”- ი ჩვენ უკვე განვიხილეთ და ვთქვით რომ შეგვიძლია მისი საშუალებით გემის პოზიციის ფიქსირება ეკრანზე.სურ.10


სურ.10

მეორე ღილაკი „Move ship simbols”-ის საშუალებით შეგვიძლია გადავიყვანოთ გემი ჩვენთვის საჭირო ეკრანის ნაწილში, ჩვეულებრივ ამას აკეთებენ „RM” რეჟიმში, ჩვენ ვაწვებით „Move ship simbols” და გადავანაცვლებთ გემის მარკერს ეკრანის ნებისმიერ ნაწილში.სურ.11 სურ.11

შემდეგი ღილაკებია „Nup”, „Hup”, და „Cup”,„Cup”-ი ეხლა არ მუშაობს იმიტომ რომ რუკაზე გადასვლა ჯერ არ დაწყებულა.


„Nup”-ის რეჟიმის დროს ეკრანზე გვაქვს სურათი ჩრდილოეთით ზემოთ და ეკრანის სურათი ემთხვევა რუკის სურათს.სურ.12. სურ.12

„Hup”-ის რეჟიმის დროს ეკრანზე გვაქვს სურათი რომელიც ემთხვევა ჩვენს მიერ გემის ილუმინატორიდან ხედვის სურათს. ძირითადად იყენებენ „Nup”-ის რეჟიმს. „Hup”-ის რეჟიმს იყენებენ სრუტეების და არხების გავლის დროს.სურ.13 სურ.13

შემდეგი ღილაკებია „RM” და „TM”. რომ გავარკვიოდ თუ რა სხვაობაა მათ შორის. ამისათვის შევეცადოთ მოვიახლოვოთ გემი რაც შეიძლება ახლოს. ჩვენ ვხედავთ რომ, როცა ჩართულია რეჟიმი „RM”-შეფარდებითი მოძრაობა,სურ. 14, რომლის მუშაობის დროს


სურ. 14

სხვა გემები მოძრაობენ ჩვენი გემის მიმართ, ხოლო თუ ჩართულია რეჟიმი „TM”, ჭეშმარიტი მოძრაობის დროს ჩვენი გემი იწყებს მოძრაობას, რუკის მიმართ. სურ. 15 სურ. 15

სახელმძღვანელოებში აღნიშნულია, რომ ECDIS-ი მუშაობს გამართულად GPS-ის კოორდინატებით და გემის გარშემო შესაბამისად იქმნება გრაფიკული პროექცია ანუ მთელი რუკა შენდება გემის მიმდინარე პოზიციის გარშემო. შემდეგი ღილაკებია „+” და „-„ რითაც შეგვიძლია შევამციროთ ან გავადიდოთ მასშტაბი. ღილაკით 1:1 რეჟიმი გადავიყვანოთ ერთი ერთზე რეჟიმში.

შემდეგი „i” ინფორმაცია, რომელშიც შეიძლება მოვიპოვოთ ჩვენთვის საჭირო ინფორმაცია.


შემდეგი ღილაკი სამაშველო რგოლის სახით არის „MANOVERBOARD”, როცა მას ვაწვებით ჩნდება ფანჯარა ფიქსირებული კოორდინატებით და შეგვიძლია დავგეგმოთ მანევრირება. ჩავხურავთ ფანჯარას და ვაწვებით ღილაკს დიახ.სურ. 16 სურ. 16

მენიუში გვაქვს აგრეთვე ფანჯარა „Alarm”-ი, რომელიც სხვადასხვა წარმოქმნილი ცთომილებების ფიქსირებას აწარმოვებს.სურ. 17 სურ. 17

ღილაკი „Ship/UTC Time Switche”-გადავდივართ ადგილობრივ გემის დროზე, ანუ აქ წერია 2w და შესაბამისად იცვლება ფანჯარაში გემის დრო. გემის დრო ემთხვევა მოცემული ზონის დროს.სურ. 18


სურ. 18

შემდეგ მოცემულია გემის კურსი ”Heading”- ი, გემის მიმდინარე კურსი , გემის სიჩქარე ლაგით, განსაზღვრული ზღვის ფსკერის მიმართ. ქვედა ნაწილში მოცემულია რუკები და მათი მიმდინარე მასშტაბები. მენიუს ქვედა ნაწილში გვაქვს „System information” -ი და ქვევით „Task List”-ში მოცემულია სხვადასხვა მუშაობის რეჟიმები.სურ. 19 სურ. 19

ღილაკი „Event” - ს თუ დავაწვებით დიდი არაფერს არ მივიღებთ, მაგრამ თუ გემს დავაწვებით და მასშტაბით მოვიახლოვებთ , დავინახავთ კონვერტის მაგვარ სურათს, რაც არის რუკის ელექტრონული ჟურნალი, სადაც ვიწერთ ცალკეულ ნავიგაციურ ინფორმაციას, რომელიც მიმდინარეობს ცურვის დროს.სურ. 20


სურ. 20

ღილაკი „Help” - გვიჩვენებს დამხმარე ინფორმაციას. ღილაკი „Vecrors”-ში შეგვიძლია ვაჩვენოთ ვექტორების სხვადასხვა სიდიდე, მაგალითად მოცემული მასშტაბის რუკაზე 24 იანი ვექტორი არ სჩანს, ამიტომ იყენებენ რეჟიმს „Fixed”, რომელიც კარგად იდენტიფიცირდება.სურ. 21 სურ. 21

ვაგრძელებთ ინტერფეისის ღილაკების გაცნობას, ეხლა განვიხილოთ ღილაკი „Dual”. „Dual”-ს გააჩნია ფუნცია გაყოს მოცემული რუკის მონიტორი ორ ნაწილად. შესაბამისად ჩვენ შეგვიძლია ორ სხვადასხვა ეკრანზე სხვადასხვა ნავიგაციური ამოცანები შევასრულოდ, რასაც პრაქტიკაში ხშირად იყენებენ.სურ. 22


სურ. 22

ისევ ეკრანის მარცხენა ქვედა კუთხეში ვაწვებით „Main” და ვბრუნდებით პირვანდელ რეჟიმში. ვაწვებით ღილაკს „System information” და გაღებულ ფანჯარაში ვირჩევთ ღილაკს „Primery Status”- ინფორმაცია გვატყობინებს რომ ცურვა მიმდინარეობს გრაფიკული გათვლის რეჟიმში.სურ. 23 სურ. 23

ისევ ვაწვებით წარწერას „Primery Status ს” და ვაწვებით System information”-ს. ეკრანზე ვხედავთ ცურვის პარამეტრებს, მონაცემები დრეიფის, დინების, ზედაპირული კონტურები, ჭეშმარიტი ქარის, შეფარდებითი ქარის, წყლის ტემპერატურის, სიღრმის და მიმოქცევითი სიმაღლის შესახებ.სურ. 24


სურ. 24

ვაწვებით ღილაკს „Scedule information”, რომელშიც ვხედავთ ინფორმაციას მიმდინარე ცურვის შესახებ, კერძოდ მოხვევის წერტილების ETA, დრო როდის ვიქნებით წერტილში და დისტანცია წერტილამდე. შემდეგი ღილაკი „Route Data”-გვიხსნის ფანჯარას ინფორმაციით მიმდინარე კურსის, კურსიდან გადანაცვლების, მოხვევის წერტილამდე მიმართულების, მოხვევის წერტილამდე დისტანციის, პორტში მისვლის რიცხვი, საათი და ცურვის დრო. სურ. 25

ღილაკით „Enviroment Data” - ვგემულობთ მიმდინატე მეტეო ინფორმაციას მიმოქცევითი დინებების, ამინდის პროგნოზს, ზედპოირული დინებების და


დინებების პარამეტრების შესახებ, აგრეთვე ვიღებთ ინფორმაციას მაგნიტური დახრილობის შესახებ.სურ. 26 სურ. 26

ღილაკით „EBL” და „VRM” ვხსნით ფანჯარას , რომელშიც ვხედავთ ინფორმაციას აღებული პელინგისა და დისტანციის პარამეტრების შესახებ.სურ. 27 სურ.27

თუ დავაწვებით შიდა ღილაკებს „ERL” და „VRM”, ჩვენ გავააქტიურებთ, თუ შევიყვანთ ციფრებს ამ ღილაკის გვერდით ჩარჩოში. მივიღებთ პელინგის ხაზს და დისტანციის წრეს. დავაწვეთ ღილაკს „OFF SET”, რითაც შეგვიძლია მოვნიშნოთ მაგალითად მოხვევის წერტილი ან შეიძლება წრის ცენტრი დავაყენოთ ხიფათთან დაშორების მანძილად და ვაკონტროლოდ, რომ არ შემცირდეს მანძილი. თუ მოვაშორებთ „OFF SET” მაშინ „VRM”-ის წრე ფიქსირდება გემის გარშემო და მოძრაობს გემთან ერთად.სურ. 28


სურ. 28

თუ მოვაშორებთ „OFF SET” მაშინ „VRM”-ის წრე ფიქსირდება გემის გარშემო და მოძრაობს გემთან ერთად.სურ. 29 სურ. 29

შემდეგი ღილაკი „Trail Manuevre” გვაძლევს საშუალებას შევასრულოთ მანევრირების იმიტაცია. ჩვენ უნდა შევიყვანოთ მანევრირების კურსი, მოხვევის რადიუსი და


მანევრირების დრო, ვაწვებით ღილაკს „Play”. ეკრანზ ვღებულობთ ჩვენი მოსალოდნელი მოძრაობის ხაზს, მიღებული პარამეტრებით.სურ. 30 სურ. 30

ღილაკით „Navigat” ჩვენ გავაქვს მნიშვნელოვანი ნავიგაციური ინფორმაცია დაგეგმილი კურსის და სიჩქარის, აგრეთვე მიმდინარე კურსის და სიჩქარის შესახებ. კურსიდან გემის გადასვლის, დისტანციები მოხვევის წერტილამდე და სხვა. ეხლა ჩვენ განვიხილოთ “Navi Sailor” -ის ქვედა ინფორმაციული ფანჯარა „Task List” და მისი გახსნის შემდგომ დავაწვეთ ღილაკს „Config”-ს, რის შედეგად მოცემული ღილაკი ჩნდება მარცხენა ქვედა კუთხეში.სურ. 31 სურ. 31


ამასთან ერთად ეკრანის ქვედა ნაწილში ჩნდება ინფორმაციული ღილაკები, რომლის მარცხენა ვერტიკალურ სვეტში ჩვენ შეგვიძლია „Display Color Set” - ში შევიყვანოთ დღის ან ღამის რეჟიმი. სურ. 32 სურ. 32

აქვე აუცილებელია ვიცოდეთ, რომ პროგრამიდან სწორი გამოსვლისთვის იყენებენ ღილაკს „Exis Programs”, თუ გამოსვლა გვჭირდება მოცემული რეჟიმიდან.სურ. 33 სურ. 33


ღილაკით „License Info”-ს საშუალებით ჩვენ შეგვიძლია გავეცნოთ ინფორმაციას ლიცენზიის შესახებ. შეგვიძლია მოვიძიოთ ინფორმაცია სახელწოდების, რეგისტრაციის ნომრის და სხვა ინფორმაცია.სურ. 34 სურ. 34

ღილაკით „ Weather Parameters Setting”-ის საშუალებით ვეცნობით ამინდის, ქარის, ტალღების, დინებების და სხვა მეტეო პირობებს.სურ. 35 სურ. 35

ღილაკით „ Radar Settings”-ით შეგვყავს რადარული ინფორმაცია, პელინგი და დისტანცია.სურ. 36


სურ. 36

ღილაკით „ Time Zone”- შეგვყავს მოცემული ცურვის დროის ზონა, ზონის ცვლილებისას მარჯვენა ზემო კუთხეში გამოჩნდება „Alarm”, რომელიც შეგვიძლია გავაჩეროთ ალარმის მარჯვნივ მყოფი ღილაკით „Time Zone Change”- ით.სურ. 37 სურ. 37

ღილაკით „COM trace panel”-ით ჩვენ შეგვიძლია საჭიროებისამებრ შევაერთოდ GPS შესაბამის შემაერთებელ პორტებთან.


ღილაკით „Main” ჩვენ ვბრუნდებით საწყისს სურათზე და „ Task List”-ის გვერდზე უკვე შევდივართ „Alarm”-ში, სადაც სჩანს იმ ალარმების ჩამონათვალი, რომლებიც ჩნდებოდა მუშაობის დროს და შეგვიძლია ვნახოთ, როდის და სად იყო ალარმი, მათ შორის მიღებულიც და გამოუცნობიც.სურ. 38 სურ. 38

შევდივართ „Task List”-ის ღილაკზე „Monitorings”, სადაც გვაქვს ღილაკები, მაგალითად ღილაკით „By Cursor” - გემი შეგვიძლია გადავანაცვლოთ სხვა ადგილას.სურ. 39 სურ. 39


აგრეთვე ღილაკი „Route Monitoring”-ით ჩვენ შეგვიძლია გამოვთვალოთ გადასვლის დაგეგმვის დრო და ცურვის ხანგრძლიობა.სურ. 40 სურ. 40

ღილაკი „Navigation Alarms”-ძალზედ საინტერესოა თავისი მნიშვნელოვანი ფუნქციებით, უსაფრთხო ნავიგაციის უზრუნველსაყოფად.სურ. 41 სურ. 41


მაგალითად ფუნქცია „Anchor Watce Ring”-ი , როცა ჩვენი გემი დგას ღუზაზე, ჩვენ შეგვიძლია ვაკონტროლოდ უსაფრთხო დგომა. დავაწვეთ ღილაკს და ქვემოთ „Anchor Wache”- ის გვერდით შევიყვანოთ ღუზაზე დგომის წრის რადიუსი, მაგ 0,20NM. სურ. 42

ეკრანზე დაფიქსირდება ღუზაზე დგომის გათვლილი წრე, ჩაწერილი რადიუსით, რომლითაც ჩვენთვის ადვილია ვაკონტროლოთ გემის უსაფრთხო დგომა ღუზაზე, ანუ თუ გემი გავიდა აღნიშნული წრის გარეთ, ჩვენი გემი დრეიფშია, თავისი ღუზიანა გადაადგილდება და ალარმი სიგნალით ჩვენ გვაუწყებს გადანაცვლების შესახებ. სურ. 43 სურ. 43


აგრეთვე ფუნქცია „Safety Vector”-ი და „Navigation Denger Ringe”. „Navigation Denger Ringe”-ის უსაფრთხო წრით ვაკონტროლებთ გემის უსაფრთხო ცურვას, მივცემთ რა ცურვის უსაფრთხო სიგანეს. როცა წრეში შემოდის შემხვედრი გემები ან წრე უახლოვდება საზიფათო რაიონს, ალარმი გვაძლევს გამაფრთხილებელ სიგნალს.სურ. 44 სურ. 44

მენიუში „Task List”-ში ღილაკით „Route Planning”-ში გვაქვს სპეციფიკური ფუნქციები, სხვადასხვა შემოწმებები, აგრეთვე დრეიფის გამომწვევი პარამეტრების განსაზღვრებები, რომლებიც გამოიყენება გადასვლის დაგეგმვის დროს.სურ. 45 სურ. 45


ღილაკით „Add Info”- ში შევდივართ ფუნქციებში, სადაც შეგვიძლია რუკაზე გავაკეთოდ ცალკეული დამატებები რუკაზე.სურ. 46 სურ. 46

თუ ჩვენ გვინდა დავამატოდ რაიმე აღნიშვნა ან გავავლოთ ხაზი, ჩვენ ვირჩევთ ნიშანს, ვაწვებით „New Objects”-ს, და მარჯვენა ქვედა მხარეს ჩნდება მიმდინარე კოორდინატების აღნიშვნები. თუ გვინდა აღვნიშნები შეყვანა ხელით, უნდა დავაწვეთ ღილაკს „Tab” და შეგვიძლია კოორდინატები შევიყვანოთ ხელით და დავაწვეთ „Apply”-ის, სურ. 47 სურ. 47


შემდგომ კიდევ ვაწვებით მარცდენა ღილაკს და უკვე შეგვიძლია რუკაზე ვხაზოთ ხაზები, ჩავწეროთ მიღებულ კვადრატში მგალითად „Warning” და ა.შ.სურ. 48. სურ. 48

ქვედა ღილაკით „Find Objects”- ით ჩვენ შეგვიძლია ვნახოთ თუ რა ინფორმაცია იყო დამატებული, რაც ძალიან აადვილებს ობიექტების მოძებნას ან მათ გაუქმებას სურ. 49

შემდეგი ღილაკია „Manual Corection”-რომელიც საშუალებას გვაძლევს გავაკეთოდ რუკის ხელით კორექტირება ცურვის დროს, დავამატოდ ბუები, სანავთობრეწის ხიდურები, ტექსტები, შევცვალოთ სიღრმეები, და სხვა.სურ. 50


სურ. 50

თუ ჩვენ გვინდა ვნახოთ ობიექტი, საჭიროა ღილაკით „Find Object”-ი გავააქტიუროთ და ნახული ობიექტი ან შევცვალოთ ან გადაავაადგილოთ. სურ. 51 სურ. 51

ღილაკით „Targets”-ჩვენ შეგვიძლია გავიგოთ შეხვედრი გემების პარამეტრები, რა თქმა უნდა თუ შეერთებული გვაქვს ARPA ან AIS-ი ECDIS-თან, ვგებულობთ პარამტრებს CPA, TCPA, კურს, სიჩქარეს,მანძილს, პელინგს, დაშორებას ცხვირზე და დროს.სურ. 52


სურ. 52

მენიუში „Task List”-გვეხსნება ელექტრონული რუკის ჟურნალი „Log Book”-ი, რომელშიც ფიქსირებულია ყველა ჩვენი მოქმედებები, ცვლილებები, ყოველსაათიანი ობსერვაცია და სხვა ინფორმაცია, რაც ჩვენ შეგვიძლია დავათვალიეროთ.სურ. 53 სურ. 53

ღილაკით „Chart”-ით შევდივართ ფუნქციაში რუკები, სადაც მოცემულია გამოყენებული რუკები, ჩვენ შეგვიძლია ჩავრთოთ რუკის სტანდარტული ფენის ფორმა ან ზედაპირული, ან კიდევ ყველა ფენის ფორმა.სურ. 54


სურ. 54

ღილაკით „Task”-ით ჩვენ შეგვიძლია გავაკეთოდ საინტერესო ამოცანები, მაგალითად ვაწვებით SAR , შემდეგ ვაწვებით მარცხენა ღილაკს, შემდეგ „Save” და გამოსულ ფანჯარაში ღილაკს დიახ. ეკრანზე ჩნდება ძებნის რაიონი, რომელიც ჩვენ მოვნიშნეთ. ჩვენ შეგვიძლია „Sector Serch”-ის საშუალებით შევასრულოდ სხვადასხვა სახის მანევრირება.სურ. 55 სურ. 55

აგრეთვე ღილაკით „Tides”-შეგვიძლია ვნახოთ მოსალოდნელი მიმოქცევების ციკლი. ჩვენ შეგვიძლია ნებისმიერი პორტის მიმოქცევების პარამეტრები განვსაზღვროთ,


რასაც რუკა ავტომატურად ასრულებს. ჩვენ აგრეთვე შეგვიძლია მიმოქცევები ვნახოთ ცხრილების სახით , ჩვენს მიერ არჩეულ ადგილას და დროს.სურ. 56 სურ. 56

ეხლა ჩვენ უნდა განვიხილოთ ნავიგაციური გადასვლის დაგეგმვა ელექტრონული რუკის “Navi Sailor” საშუალებით. როგორ ვიცით ნავიგაციაში ეს ძალზედ მნიშვნელოვანი თემაა და მნიშვნელოვანია მათთვის ვინც ამუშავებს გადასვლის წინასწარ გადასვლას, უნდა დაგეგმოს, მიიღოს ყველა საჭირო ინფორმაცია, გააქტიუროს ის და გაუკეთოს მონიტორინგი. პირველ რიგში ჩავრთოთ „Task List”-ის ღილაკი „Route Planning”-ი. სურ. 57 სურ. 57


გამოსულ ფანჯარაში ვაწვებით ღილაკს „New”, სადაც ჩნდება რეჟიმი WP-მოხვევის წერტილები, სახელი და კოორდინატები. შეგვყავს კოორდინატები, წერტილი 0 და ვაძლევთ მას სახელს. ჩვეულებრივ სახელს არქმევენ ახლომდებარე რაიმე ორიენტირის. სურ. 58 სურ. 58

შემდგომ ვაწვებით მარჯვენა ღილაკს, და ვაწვებით გამოსულ ჩარჩოში „New” და ისევ შეგვყავს შემდეგი წერტილის #1-ის კოორდინატები, ვაძლევთ მას შემდეგ სახელს.სურ. 59 სურ. 59

რუკაზე ჩნდება უკვე შეყვანილი მეორე მოხვევის წერილი. ცურვა მიმდინარეობს ორი მოძრაობის გამყოფ სისტემაში( TSS). სურ. 60


სურ. 60

მესამე წერტილის დასმის შემდგომ რუკაზე უკვე გვაქვს წინასწარი კურსი სამი მოხვევის წერტილით. ცურვა მიმდინარეობს გიბრალტარიდან ამერიკის მიმართულებით.სურ. 61 სურ. 61

მოცემული ფანჯრის მარჯვნივ გადაწევით ჩვენ შეგვიძლია გავიგოთ სხვა ინფორმაცია. ცურვა ლოქსოდრომიით ან ორთოდრომიით, წერტილებს შორის დისტანციით, კურსი, სრული მანძილი, დასაშვები გადახვევა კურსიდან მარჯვნივ და მარცხნივ და სხვა ინფორმაცია.სურ. 62


სურ. 62

ჩვენ გვაქვს სამი წერტილი და ვასრულებთ რთულ შერეულ გადასვლას, ანუ კურსები გვექნება ლოქსოდრომიული და ორთოდრომიული. შეგვყავს მეოთხე მოხვევის წერტილი, რომელიც სადღაც შუა ოკეანეშია და თუ კარგად დავაკვირდებით ლოქსოდრომიული კურსები ზოგან გაივლის ზოგიერთ კუნძულებზე.სურ. 63 სურ. 63

მესამე და მეოთხე წერტილებს შორის კურსი ჩვენ გვინდა შევასრულოდ ორთოდრომიით ანუ დიდი წრის რკალით. ამისათვის ვაწვებით აღნიშვნას RL და ვსვამთ GCსურ. 64


სურ. 64.

მივიღებთ კურს აღნიშნულ წერტილებს შორის დიდი წრის რკალით, რომელსაც რუკა ავტომატურ რეჟიმში ასრულებს. ჩვენ გვაქვს რამდენიმე მოხვევის წერტილი, გვაქვს გადასვლაზე ცურვა ლოქსოდრომიით და ცურვა ორთოდრომიით.სურ. 65 სურ. 65

ამ შემთხვევაში არ შეგვყავს სხვა მოხვევის წერტილები. ვანიჭებთ შესრულებულ გადასვლას რაღაც სახელს და თუ დავაწვებით ღილაკს „Monitor”- ს და გამოსულ ჩარჩოში დავაწვებით დიახ,სურ. 66


სურ. 66

მაშინ ჩვებს მიერ შესრულებული გადასვლა გააქტიურდება და ცურვა ღებულობს აქტიურ სახეს. ჩარჩოს ზედა ღილაკებს გააჩნია სხვადასხვა ფუნქციები. ღილაკით „Load Route”-ით შეგვიძლია ჩავტვირთოდ გადასვლა. ღილაკით „ Unload Route”-ით შეიძლება წავშალოთ გადასვლა. ღილაკით „ Focus of Route”-ით გადასვლის ფიქსირება. ღილაკით „WP Route”-ით კურსების გავლება. ღილაკით „Save”-ით გადასვლის შენახვა.სურ. 67 სურ. 67

ღილაკით „Scedule”-ით შეგვიძლია სწრაფად დავითვალოთ მანძილი ნებისმიერ წერტილებს შორის.სურ. 68


სურ. 68

ღილაკით „Chek”ით შეგვიძლია შევამოწმოთ გადასვლა, თუ დავაწვებით ღილაკს „Chek Route Planing”-ს, ჩვენ შეგვიძლია გავაკონტროლოთ დაშორება ნავიგაციური ხიფათებიდან, აგრეთვე სიღრმეები და XTE. სურ. 69 სურ. 69

ღილაკით „Exetra”- ჩვენ შეგვიძლია მნიშვნელოვანი მოქმედებები განვახორციოლოთ. მაგ. ღილაკით „Delete” - წავშალოთ გადასვლა. ღილაკით „ Reciprocal” - შეგვიძლია ნუმერაცია გადასვლის შევცვალოთ პირიქითზე, ანუ მისული პორტიდან ჩვენ შეგვიძლია კურსები გავავლოთ უკან, ერთი ღილაკის დაჭერით.სურ. 70


სურ. 70

ღილაკით „WP Editor”-ით შეგვიძლია გადავანაცვლოთ მოხვევის წერტილი ჩვენი გადაწყვეტილების და მიხედვით. ვაწვებით მარჯვენა ღილაკს, ვაწვებით „Save” და ვინარჩუნებთ ცვლილებას.სურ. 71 სურ. 71

ჩარჩოში „Columns”-ჩვენ ვხედავთ ყველა შესრულებული ამოცანის ინფორმაციას. თუ გარკვეული მონაცემები არ გვჭირდება შეგვიძლია ისინი გავაუქმოთ.სურ. 72


სურ. 72

ეხლა უფრო დეტალურად გავეცნოთ „Task List”-ის ღილაკი „Monitoring”-ი. მოდით გავაუქმოთ შესრულებული გადასვლა „Route Planing”-ის რეჟიმში.სურ. 73 სურ. 73

და გახსნილ „Monitorings” რეჟიმში შეგვიძლია ჩავრთოთ ღილაკი „Route Monitoring”-ი და ღილაკით „Loade Route”-ს და ვირჩევთ ჩვენს მიერ შესრულებულ გადასვლას, მისი სახელით.სურ. 75


სურ. 75

ვაწვებით ღილაკს და ეკრანზე ბრუნდება ჩვენს მიერ გამოძახებული გადასვლა. აქვე ვხედავთ გადასვლის აწყობის ინსტრუმენტები, აქვე შეგვიძლია შევიყვანოთ ცალკეული ალარმები.სურ. 76 სურ. 76

ეხლა დავაწვეთ ღილაკს „CUp” და ჩვენ ვხედავთ სურათს, რომელიც ემთხვევა ილუმინატორიდან ჩვენს მიერ დანახულ სურათს, როგორც ვთქვით მას ვიყენებთ ვიწრობებში ცურვის დროს. ამ ფუნქციას ნაკლებად იყენებენ, ძირითადად იყენებენ „NUp”-ს. სურ. 77


სურ. 77

ძირითადში თითქმის მთელი ინფორმაციაა ახალი გადასვლის დაგეგმვის დროს. ეხლა გავეცნოთ ფუნქციას თუ როგორ უნდა ვაკონტრილოთ გადასვლა და ამისათვის შევიდეთ „System Information”-ში და დავაწვეთ ღილაკს „Scedule Information”-ს. აქ ჩვენ ვხედავთ რომ მესამე წერტილში ჩვენ მივდივართ 6 დღეში, 19 საათში და 44 წუთში და მოცემულია მანძილი.სურ. 78 სურ. 78

ეხლა თუ შევალთ ფუნქციაში „ Route Data”-ში ჩვენ ვხედავთ ინფორმაციას, გვაქვს კურსი 291,6°, კურსიდან გადასული ვართ 6 კაბელტით მარჯვნივ, პელინგი შემდეგ მოხვევის წერტილამდე, მთელი გადასვლის დისტანცია, მისვლია მიახლოებითი დრო, გადასვლის დრო.სურ. 79


სურ. 79

ამრიგად ჩვენ გავეცანით ელექტრონული რუკის ” Navi Sailor”-ის გამოყენების ცალკეული ასპექტებს, ნავიგაციური გადასვლის დაგეგმვის დროს. Good voyage –good luck

IMO MODEL COURSE 1.27 - Eleqtronic Chart Display Information System

ელექტრონული რუკის „navi sailo 4000”-ის...

Documents