etxebizitza-politikei buruzko ebaluazioa · espainiako etxebizitza babestuen eraikuntzak xx....
TRANSCRIPT
1
Etxebizitza-politikei buruzko ebaluazioa
BOE-en eta babestutako birgaitzeen analisi konparatua autonomia
erkidegoen arabera
2
1. Espainiako etxebizitza babestuen eraikuntzaren
balantze orokorra (1991-2017)
1991 eta 2017 bitartean, 1,3 milioi etxebizitza babestu eraiki zituzten
Espainian, ia 29 etxebizitza 1.000 biztanleko.
1991z geroztik, etxebizitza babestuen eraikuntza
izan da Espainiako politika ekonomikoen ardatz
nagusietako bat, hala eskaintzari dagokionez
(eraikuntza-sektorea bultzatu duen heinean) nola,
eta batez ere, etxebizitza libreen merkatura
iristeko arazo handiena duten herritarren premiari
erantzuteko.
1991 eta 2017 bitartean Espainian burututako BOEak eta 1.000 biztanleko etxebizitzak
Iturria: Sustapen Ministerioa eta Etxebizitza Hasi eta Amaituen Estatistika —EHAE— (Eusko Jaurlaritza)
992
1.248
12.823
13.813
14.366
31.460
33.120
39.516
44.775
45.863
49.679
57.785
59.644
72.846
79.442
103.576
188.558
231.018
272.570
1.347.127
Ceuta
Melilla
Kantabria
Balearrak
Errioxa
Kanariak
Asturias
Aragoi
Gaztela eta Leon
Nafarroa
Murtzia
Extremadura
Galizia
Castilla-La Mancha
Euskadi
Katalunia
Valentzia
Madril
Andaluzia
Espainia
11,7
12,2
13,6
14,5
14,8
18,6
22,1
22,1
28,8
30,2
32,2
32,5
33,6
35,1
36,0
36,1
38,0
45,6
53,9
70,9
Ceuta
Balearrak
Katalunia
Melilla
Kanariak
Gaztela eta Leon
Kantabria
Galizia
Espainia
Aragoi
Asturia
Andaluzia
Murtzia
Madril
Gaztela-Mantxa
Euskadi
Valentzia
Errioxa
Extremadura
Nafarroa
1991 eta 2017 bitarteko epealdiaren balantze
globala eginez gero, Espainian 1.347.127
etxebizitza babestu burutu dira: 28,8
etxebizitza 1.000 biztanleko.
3
Biztanleko amaitutako etxebizitza babestuen kopuru handiena duen autonomia-
erkidegoetako bat da Euskadi.
Alde handiak daude autonomia-erkidegoen artean. Nafarroako Foru Erkidegoan eraiki dituzte
etxebizitza babestu gehien azken hiru hamarkadetan: 70,9 etxebizitza 1.000 biztanleko.
Bigarren mailan daude, baina nahiko urrun, Extremadura eta Errioxa: 1.000 biztanleko 53,9 eta 45,6
etxebizitza babestu, hurrenez hurren.
Biztanleriarekiko etxebizitza babestu gehien eraiki dituzten autonomia-erkidegoen artean
bosgarren lekuan dago EAE, 80.000 etxebizitza babestu eraikita 1991tik 2017ra bitartean: 36,1
etxebizitza babestu 1.000 biztanleko, beraz; estatuko batez bestekotik nabarmen gora.
Atzeko aldean daude, berriz, biztanleriari eta ekonomiari begiratuta garrantzi handia duten beste
autonomia-erkidego batzuk, hala nola Kanariak, Katalunia eta Balearrak, 1991 eta 2017 bitartean ez
baitira iritsi 1.000 biztanleko 15 etxebizitza babestu ere eraikitzera.
Etxebizitza babestuen eraikuntzaren ratiorik txikiena eta handiena duten autonomia-erkidegoen
arteko aldea oso handia da eta agerian gelditzen da, beraz, azken hiru hamarkada hauetan etxebizitza-
politikan desberdintasun handiak egon direla batzuen eta besteen artean.
4
2. Etxebizitza babestuen sustapenaren bilakaera. Hasitako eta amaitutako etxebizitzak.
2.1. 1991 eta 2017 bitartean hasitako eta amaitutako etxebizitza babestuen
kopuruaren bilakaera
1991 eta 2008 bitartean eraiki ziren 1991-2017 aldi osoko hamar etxebizitza
babestuetatik zortzi.
1991 eta 2017 bitarteko etxebizitza babestuen
eraikuntzaren balantze globalera iristeko, bereizi
egin behar dira ekonomiaren eta aurrekontuen
egoerari lotutako zikloak, bai eta Espainiako
eta autonomia-erkidegoetako gobernuen
etxebizitza-politikoari buruzko norabide
desberdinak ere.
Abian jarritako etxebizitza babestuak (behin-behineko kalifikazioen kopurua). 1991-2017
Espainia
Euskadi
Iturria: Sustapen Ministerioa eta Etxebizitza Hasi eta Amaituen Estatistika —EHAE— (Eusko Jaurlaritza)
Amaitutako etxebizitzen segida historikoak
(horixe da interes handiena duena, azkenean
burutu diren etxebizitzen benetako irudia
agerrarazten duen heinean) agerian jartzen du
Espainiako etxebizitza babestuen eraikuntzak
XX. mendeko azken hamarkadan izan zuela
erritmorik handiena. Hala, hamarkada horretako
azken urteetan, 70.000 etxebizitza babestu
baino gehiago eraiki zituzten urtean, XXI.
mendean oraindik inoiz lortu ez den maila.
57.6
40
90.6
40
83.4
38
81.7
94
122.4
03
71.3
19
85.6
67
56.4
17
66.3
25
47.1
80
59.7
50
47.2
77
72.1
68
72.4
50
81.8
55
97.6
17
85.2
33
90.5
31
79.0
56
60.5
26
34.2
82
17.1
55
6.4
89
5.8
98
5.3
06
6.7
87
7.3
48
19
91
19
92
19
93
19
94
19
95
19
96
19
97
19
98
19
99
20
00
20
01
20
02
20
03
20
04
20
05
20
06
20
07
20
08
20
09
20
10
20
11
20
12
20
13
20
14
20
15
20
16
20
17
1.5
89
1.9
30
2.4
11
2.1
79
2.4
37
2.6
30
2.4
71
2.9
13
3.1
85
2.4
72 4.3
02
4.7
01
6.4
80
4.0
84
4.5
62
5.0
13
7.3
10
5.2
43
2.8
60
3.4
33
3.1
45
1.8
69
1.6
10
1.3
79
932
1.3
31
1.4
43
19
91
19
92
19
93
19
94
19
95
19
96
19
97
19
98
19
99
20
00
20
01
20
02
20
03
20
04
20
05
20
06
20
07
20
08
20
09
20
10
20
11
20
12
20
13
20
14
20
15
20
16
20
17
1991tik 2008ra bitartean, etxebizitza
babestua sustatzeko erritmo iraunkorra
mantendu zen. 2008an finantza-krisia eta
higiezinen alorrekoa iritsi zenean, berriz,
etxebizitza babestua eraikitzeko erritmoa
goitik behera aldatu zen.
2012an Ekonomia eta Diru Batasuneko
Egonkortasun, Koordinazio eta
Gobernantzako Hitzarmena onartu eta
apirilaren 27ko Aurrekontu
Egonkortasunerako eta Finantza
Iraunkortasunerako 2/2012 Lege
Organikoaren bidez ezarri zenean, inflexio-
puntua ekarri zuen erkidegoetako eta
udaletako gobernu batzuek zikloaren aurka
ezartzen ari ziren politiken norabidean.
5
2009tik aurrera, etxebizitza babestuak eraikitzeko gorako joera aldatu
egiten da, baina 2012ko ekitaldian gertatzen da eraikuntza berrien
gainbeherarik handiena, minimo historikoetara heltzeraino.
2009an aldatu egin zen Estatu osoan amaitutako etxebizitza babestuen gorako joera. Halere,
2012tik aurrera gertatu zen etxebizitza babestuen eraikuntza-erritmoaren gainbehera handia, harik
eta 2015etik 2017ra bitartean segida historikoko minimoetan kokatu arte; izan ere, azken 30 urteetako
erregistrorik txarrenak izan ziren garai horretan.
Euskadin, 2000. urtetik aurrera berriro ere abiatu zen etxebizitza babestua eraikitzeko gorako joera,
eta gainditu ere egin zen aurreko mendeko eraikuntza-erritmoa. Ildo beretik, eta 2009ko krisiak izan
zuen inpaktu handiaren gainetik ere, 2012ra arte etxebizitza babestuen sustapenaren erritmo egokiari
eutsi zitzaion, eta gorakada txiki bat ere egon zen 2014an, nahiz eta ondoren berriro beherako joera
abiatu.
Dena dela, 2015az geroztik, eta Espainiako eta EAEko ekonomiak suspertu arren, 2017ra arte ez da
nabaritu etxebizitza babestuen eraikuntzaren erritmoa handitzea ekarri duen inolako joera-aldaketa
nabarmenik.
Bi faktorek egiten dute horren desiragarria den joera-aldaketaren aurka. Alde batetik, oraindik indarrean
diraute aurrekontu murrizketek Espainiako Gobernuan, autonomietako gobernuetan eta tokiko
gobernuetan. Beste alde batetik, 2018-2020 aldirako Euskadiko Plan Zuzentzaileak eta horren parekoek
etxebizitza babestuen eraikuntza areagotzea jasotzen badute ere, horren emaitza datozen urteetan
hasiko da nabaritzen, etxebizitza babestuak eraikitzeko denbora behar izango baita.
Amaitutako etxebizitza babestuak (behin betiko kalifikazioen kopurua) 1991-2017
Espainia
Euskadi
Iturria: Sustapen Ministerioa eta Etxebizitza Hasi eta Amaituen Estatistika —EHAE— (Eusko Jaurlaritza)
44.5
14
35.6
95
45.7
95
67.6
39
71.1
41
77.5
44
85.0
28
74.5
97
55.9
72
52.3
18
53.4
13
37.5
44
40.9
94
54.6
30
62.8
50
60.8
78
67.5
14
68.5
87
67.9
04
58.3
11
58.3
08
53.3
32
17.0
59
15.0
46
7.9
31
7.1
18
5.4
65
19
91
19
92
19
93
19
94
19
95
19
96
19
97
19
98
19
99
20
00
20
01
20
02
20
03
20
04
20
05
20
06
20
07
20
08
20
09
20
10
20
11
20
12
20
13
20
14
20
15
20
16
20
17
595
1.3
65
2.3
58
2.0
87
2.4
74
2.6
19
2.1
60
2.5
66
2.1
88
1.6
76
2.5
64
3.1
40
3.5
40
3.8
15
4.0
40
4.8
29
4.6
31
5.0
68
4.7
04
5.1
17
5.4
75
3.9
93
1.8
46
2.4
65
2.0
12
1.7
29
386
19
91
19
92
19
93
19
94
19
95
19
96
19
97
19
98
19
99
20
00
20
01
20
02
20
03
20
04
20
05
20
06
20
07
20
08
20
09
20
10
20
11
20
12
20
13
20
14
20
15
20
16
20
17
6
2.2. 1991 eta 2017 bitartean hasi eta amaitutako etxebizitza babestuen sustapenaren
erritmo desberdinak
Euskadin hazkunde nabarmena ikusten da 2000 eta 2008 bitartean urtean
abiarazitako etxebizitza babestuen kopuruan, Espainian antzematen den
murrizketaren aldean.
1991 eta 1999 bitartean, 79.516 etxebizitza babestu abiarazi ziren batez beste Espainian; 2000 eta
2008 bitartean, berriz, ratio horrek pixka bat behera egin eta 72.673 etxebizitza babestu eraiki ziren
urtean. Euskadin, aitzitik, bestelako bilakaera antzematen da; izan ere, 2000. urtetik aurrera
hazkunde handia egon zen etxebizitza babestuen eraikuntzan. Euskadin urtean abiarazitako
etxebizitzen batezbestekoa bikoiztu egin zen aldi horretan: 2.416 etxebizitza urtean 1991-1999 bitartean,
eta 4.097 etxebizitza urtean 2000-2008 bitartean.
Espainian urtean batez beste abiarazitako etxebizitza babestuen kopurua. 1991-2017
Iturria: Sustapen Ministerioa eta Etxebizitza Hasi eta Amaituen Estatistika —EHAE— (Eusko Jaurlaritza)
Atzeraldiak etxebizitza babestuen sustapen-jarduera nabarmen murriztea
ekarri zuen Espainian nahiz EAEn.
Espainian abiarazitako etxebizitza babestuen
kopurua urtean 24.761ra jaitsi zen 2009-2017
bitartean; hau da, % 65,2ko beherakada
handia izan zen 2000-2008 aldiarekin alderatuta.
Euskadin ere jaitsiera nabarmena izan zen,
baina Estatuan baino pixka bat apalagoa. Izan
ere, 2009 eta 2017 bitartean abiarazitako
etxebizitza babestuen kopurua % 59,2 murriztu
zen, urtean 2.000 etxebizitza eraikita.
52
127
675
827
1.108
1.788
1.895
2.026
2.157
2.416
3.256
3.464
3.944
4.200
5.153
6.056
9.426
13.326
17.852
79.516
Ceuta
Melilla
Kantabria
Errioxa
Balearrak
Asturias
Aragoi
Nafarroa
Gaztela eta Leon
Euskadi
Extremadura
Galizia
Gaztela-Mantxa
Kanariak
Murtzia
Katalunia
Madril
Valentzia
Andaluzia
Espainia
1991-1999
47
97
460
833
856
1.331
1.827
2.094
2.385
2.697
2.848
3.362
3.680
3.768
4.907
6.312
7.546
13.861
13.923
72.673
Melilla
Ceuta
Balearrak
Errioxa
Kantabria
Asturias
Kanariak
Nafarroa
Extremadura
Murtzia
Aragoi
Galizia
Gaztela eta Leon
Gaztela-Mantxa
Euskadi
Katalunia
Valentzia
Madril
Andaluzia
Espainia
2000-2008
16
35
231
252
314
459
552
639
787
844
898
1.038
1.096
1.175
1.428
2.000
2.826
4.667
5.202
24.761
Melilla
Ceuta
Errioxa
Balearrak
Kantabria
Kanariak
Murtzia
Galizia
Asturias
Extremadura
Aragi
Nafarroa
Gaztela eta Leon
Gaztela-Mantxa
Valentzia
Euskadi
Katalunia
Andaluzia
Madril
Espainia
2009-2017
Urtean abiarazitako etxebizitza babestuen
batezbestekoaren aldakuntza-tasa. 1991-2017
-% 8,6
-% 65,9
% 103,1
-% 59,2
2008-2000/1991-1999 2017-2009/2008-2000
Espaina Euskadi
Iturria: Sustapen Ministerioa eta Etxebizitza Hasi eta
Amaituen Estatistika —EHAE— (Eusko Jaurlaritza)
7
2017an Euskadin abiarazitako etxebizitza babestuen adierazlea positiboagoa
da.
Datozen urteotarako albiste pozgarria: 2017tik
aurrera, Euskadin nabarmen hobetu dira
etxebizitza babestuen eraikuntzari lotutako
datuak eta, ondorioz, 2018an eta 2019an
amaituko diren etxebizitzen kopuruak ageriko
hobekuntza izango duela aurreikus daiteke.
2017an 1.443 etxebizitza babestu abiarazi dira
EAEn, Espainiako autonomia-erkidegoen
arteko kopururik handiena Madrilgo
Erkidegoaren ondoren.
Iturria: Sustapen Ministerioa eta Etxebizitza Hasi eta Amaituen Estatistika —EHAE— (Eusko Jaurlaritza)
1991 eta 2017 bitartean burututako etxebizitzei buruzko informazioak
berretsi egin du abiarazitako etxebizitzei lotutako joera.
1991-1999 bitartean 61.992 etxebizitza
babestu burutu zituzten urtean Espainian;
2000 eta 2008 bitartean, berriz, 55.414 unitate
urtean, hau da, %10,5 gutxiago.
Urtean batez beste burututako etxebizitza babestuen kopurua. 1991-2017
Iturria: Sustapen Ministerioa eta Etxebizitza Hasi eta Amaituen Estatistika —EHAE— (Eusko Jaurlaritza)
0
0
0
0
2
5
15
45
46
114
133
158
225
261
268
854
1.013
1.443
3.016
Ceuta
Melilla
Balearrak
Errioxa
Aragoi
Galizia
Kantabria
Gaztela eta Leon
Murtzia
Asturias
Kanariak
Gaztela-Mantxa
Andaluzia
Extremadura
Valentzia
Nafarroa
Katalunia
Euskadi
Madril
0
32
289
638
991
1.728
1.747
1.918
1.929
1.969
2.046
2.802
3.036
3.152
3.785
3.970
6.894
11.057
14.544
61.992
Ceuta
Melilla
Kantabria
Errioxa
Balearrak
Asturias
Aragoi
Gaztela eta Leon
Nafarroa
Kanariak
Euskadi
Extremadura
Galizia
Murtzia
Gaztela-Mantxa
Katalunia
Madril
Valentzia
Andaluzia
Espainia
1991-1999
38
94
399
666
674
1.118
1.241
1.318
1.818
1.979
2.054
2.382
2.504
2.807
3.700
4.358
8.176
9.253
10.871
55.414
Ceuta
Melilla
Balearrak
Kantabria
Errioxa
Asturias
Kanariak
Aragoi
Nafarroa
Murtzia
Gaztela eta Leon
Extremadura
Gaztela-Mantxa
Galizia
Euskadi
Katalunia
Valentzia
Madril
Andaluzia
Espainia
2000-2008
12
72
145
284
285
388
469
783
834
1.004
1.236
1.326
1.349
1.718
1.805
3.081
3.180
4.870
9.521
32.275
Melilla
Ceuta
Balearrak
Errioxa
Kanariak
Murtzia
Kantabria
Galizia
Asturias
Gaztela eta Leon
Extremadura
Aragoi
Nafarroa
Valentzia
Gazela-Mantxa
Euskadi
Katalunia
Andaluzia
Madril
Espainia
2009-2017
Espainian amaitutako etxebizitza babestuen
kopuruak behera egin zuen 2008tik aurrera,
urtean 32.375 unitate egiteraino. Horrek esan
nahi du % 41,8ko beherakada handia izan zela
2000-2008 aldiarekin alderatuta.
Abiarazitako etxebizitza babestuen rankinga, autonomia-
erkidegoen arabera. 2017
8
Alderaketa eginez gero, Estatuko batezbestekoaren aldean egoera hobean dago
Euskadi, hala 2000-2008 aldian nola 2008 atzeraldiaren testuinguru zailean
ere.
Bilakaera hori ez dator bat Euskadin
ikusitakoarekin. XXI. mendearen hasieran,
burututako etxebizitza babestuen kopuruak
gorakada handia izan zuen joan den mendearen
azken hamarkadan burututakoen aldean.
2000 eta 2008 bitartean Euskadin 3.700
etxebizitza babestu burutu zituzten batez
beste urtean, % 80 gehiago 1991-2000
bitarteko batez bestekoa baino (2.046
etxebizitza urtean).
Era berean, 2008ko atzeraldiak Euskadi gogor kolpatu bazuen ere, amaitutako etxebizitza
babestuen beherakada Estatuan baino askoz ere txikiagoa izan zen. Hala, 2009 eta 2017 bitartean
urtean 3.081 etxebizitza babestu burutu dira Euskadin eta aldi batetik bestera % 16,7ko murrizketa
egon da; Estatuan, aldiz, % 41,9ko murrizketa egon da aldi batetik bestera.
Iturria: Sustapen Ministerioa eta Etxebizitza Hasi
eta Amaituen Estatistika —EHAE— (Eusko
Jaurlaritza)
Urtean batez beste amaitutako etxebizitza babestuen
batezbestekoaren aldakuntza-tasa. 1991-2017
-% 10,6
-% 41,8
% 80,8
-% 16,7
2008-2000/1991-1999 2017-2009/2008-2000
Espainia Euskadi
9
3. Etxebizitza babestuen eraikuntzak herritarrengan duen eragin konparatua
Autonomia-erkidego bakoitzean herritarrek etxebizitza babestua eskuratzeko duten aukera aztertzeko,
garrantzi handiko adierazlea da autonomia-erkidego bakoitzean burututako etxebizitza babestuen kopurua
erkidego bakoitzeko biztanleriarekin alderatzea, horrela jokatuz neutralizatu egiten baita autonomia-
erkidego bakoitzeko biztanleriaren tamainaren eragina.
Euskadin abiarazitako etxebizitza babestuen kopurua txiki samarra izan zen
1991 eta 1999 bitartean. 2000. urtetik aurrera, berriz, etxebizitza
babestuaren aldeko apusturik handiena egin duten autonomia-erkidegoen artean
kokatu da.
1991 eta 2017 bitartean etxebizitza babestuen eraikuntzak oso eragin desberdina izan du
autonomia-erkidego batetik bestera. 1991 eta 1999 bitartean hiru autonomia erkidego nabarmen
daitezke besteen gainetik: Murtziako Eskualdea (31 etxebizitza babestu abiarazita 1.000 biztanleko),
Nafarroako Foru Erkidegoa (28 etxebizitza babestu 1.000 biztanleko) eta Extremadura (27 etxebizitza
babestu 1.000 biztanleko), guztiak ere Estatuko batezbestekotik gora (15 etxebizitza babestu abiarazita
1.000 biztanleko). Euskadi erritmo horretatik behera zegoen, argi eta garbi (10 etxebizitza babestu urtean
1.000 biztanleko).
2000-2008 aldian ere, Nafarroako Foru Erkidegoa zegoen etxebizitza babestu gehien abiarazi
zituzten erkidegoen buruan (29 etxebizitza babestu abiarazita 1.000 biztanleko). 2000. urtetik aurrera
etxebizitza babestuen sustapen-jardueran izandako gorakada handiarekin bat, Euskadi autonomia-
erkidegoen 3. postuan kokatu zen garai horretan (20 etxebizitza babestu abiarazita 1.000
biztanleko), Extremadurarekin eta Aragoirekin batera.
2008ko atzeraldia iritsi zenean, nabarmen egin zuen behera autonomia-erkidegoetako etxebizitza
babestuen sustapenak. Soilik Nafarroako Foru Erkidegoak eutsi zion maila nabarmenari (14 etxebizitza
abiarazita 1.000 biztanleko) eta, hein txikiago batean, EAEk ere bai (8 etxebizitza babestu abiarazita
1.000 biztanleko). Hala, Espainiako autonomia-erkidegoetako lehenengo eta bigarren postuak
eskuratu zituzten. Abiarazitako etxebizitza babestuen kopurua 1.000 biztanleko. 1991-2017
6
7
8
9
10
10
12
13
13
13
15
16
18
18
19
24
24
27
28
31
Ceuta
Katalunia
Gaztela eta Leon
Balearrak
Kantabria
Euskadi
Galizia
Aragoi
Madril
Melilla
Espainia
Asturias
Kanariak
Gaztela-Mantxa
Andaluzia
Valentzia
Errioxa
Extremadura
Nafarroa
Murtzia
1991-1999
4
5
7
8
10
11
12
13
14
14
14
15
16
17
19
20
20
20
24
29
Balearrak
Melilla
Katalunia
Kanariak
Ceuta
Galizia
Asturias
Kantabria
Espainia
Gaztela eta Leon
Valentzia
Anmdaluzia
Murtzia
Gaztela-Mantxa
Madril
Aragoi
Extremadura
Euskadi
Errioxa
Nafarroa
2000-2008
2
2
2
2
3
3
3
4
4
5
5
5
5
6
7
7
7
7
8
14
Balearrak
Kanariak
Galizia
Melilla
Katalunia
Valentzia
Murtzia
Gaztela eta Leon
Ceuta
Espainia
Andaluzia
Kantabria
Gaztela -Mantxa
Aragoi
Asturias
Extremadura
Madridl
Errioxa
Euskadi
Nafarroa
2009-2017
10
Iturria: Sustapen Ministerioa eta Etxebizitza Hasi eta Amaituen Estatistika —EHAE— (Eusko Jaurlaritza)
1991 eta 1999 bitartean, 1.000 biztanleko 12 etxebizitza babestu burutu
ziren Espainian; garai berean, Euskadin 8 etxebizitza burutu zituzten 1.000
biztanleko.
1991 eta 1999 bitarteko tarteari erreparatuta, hiru autonomia-erkidego nabarmentzen dira
etxebizitza babestu gehien burutu zituzten erkidegoen artean: Nafarroako Foru Erkidegoa (27
etxebizitza babestu amaituta 1.000 biztanleko), Extremadura (24 etxebizitza babestu amaituta 1.000
biztanleko) eta Valentziako Erkidegoa (20 etxebizitza babestu amaituta 1.000 biztanleko). Euskadi
ratiorik txikieneko autonomia-erkidegoen artean zegoen, zortzi etxebizitza babestu burututa 1.000
biztanleko.
2000. urtetik aurrera, biztanle-kopuruarekiko etxebizitza babestu gehien
burututako autonomia-erkidegoen artean kokatu da Euskadi.
2000 eta 2008 bitartean, Euskadi autonomia-erkidegoen laugarren postuan kokatu zen mila
biztanleko burututako etxebizitza babestuen rankingean: aurreko aldiko ratioa bikoiztu eta 15
etxebizitza babestu burutu zituen mila biztanleko. Nafarroako Foru Erkidegoa (25 etxebizitza babestu
burututa 1.000 biztanleko) eta Extremadura (20 etxebizitza babestu amaituta 1.000 biztanleko) baino ez
zituen aurretik.
Era berean, eta atzeraldia iritsi zenez geroztik, Euskadik jarduera-erritmo esanguratsuari eutsi dio,
gainerako autonomia-erritmoen aldean. 2009 eta 2017 bitartean 1.000 biztanleko 13 etxebizitza
babestu eraiki dira urtean batez beste Euskadin. Nafarroako Foru Erkidegoan baino ez dago erritmo
handiagoa (19 etxebizitza babestu 1.000 biztanleko).
Burututako etxebizitza babestuak 1.000 biztanleko. 1991-2017
Iturria: Sustapen Ministerioa eta Etxebizitza Hasi eta Amaituen Estatistika —EHAE— (Eusko Jaurlaritza)
0
3
4
5
7
8
8
8
9
10
12
12
15
16
17
18
19
20
24
27
Ceuta
Melilla
Kantabria
Katalunia
Gaztela eta Leon
Balearrak
Kanariak
Euskadi
Madril
Galizia
Espainia
Aragoi
Asturias
Andaluzia
Gaztela-Mantxa
Errioxa
Murtzia
Valentzia
Extremadura
Nafarroa
1991-1999
3
4
5
5
8
9
9
10
10
10
11
11
12
12
13
15
15
19
20
25
Balearrak
Ceuta
Kanariak
Katalunia
Gaztela eta Leon
Aragoi
Galizia
Asturias
Kantabria
Melilla
Gaztela-Mantxa
Espainia
Andaluzia
Murtzia
Madril
Valentzia
Euskadi
Errioxa
Extremadura
Nafarroa
2000-2008
1
1
1
2
3
3
4
4
5
6
7
7
8
8
8
9
10
13
13
19
Balearrak
Kanariak
Melilla
Murtzia
Valentzia
Galizia
Gaztela eta Leon
Katalunia
Andaluzia
Espainia
Asturias
Kantabria
Gaztela-Mantxa
Errioxa
Ceuta
Aragoi
Extremadura
Madril
Euskadi
Nafarroa
2009-2017
11
12
4. Etxebizitza babestuaren sustapenaren bilakaera, erabileraren arabera
4.1. 2005 eta 2017 bitartean eraikitako etxebizitza babestuen bilakaera, erabileraren
arabera
2005az geroztik, sustatutako etxebizitza babestuen erabilera edo eskuratzeko erregimena bereizteko
aukera ematen du informazio estatistikoak. Datu horiek berretsi egiten dute Espainian alokairuko
etxebizitzaren aldeko apustua txikia izan dela, bai ekonomiaren susperraldian, bai krisialdian.
Etxebizitza babestuak (behin-behineko kalifikazioak) etxebizitzaren erabileraren arabera. 2005-2016
Jabetzan
Alokairuan
Iturria: Sustapen Ministerioa eta Etxebizitza Hasi eta Amaituen Estatistika —EHAE— (Eusko Jaurlaritza)
2005 eta 2011 bitartean, jabetzarako etxebizitza babestuak sei bider gehiago
sustatu ziren alokairurakoak baino. Eta 2012az geroztik, jabetza-
erregimenean eskuratzeko etxebizitza babestuen sustapena areagotu ere egin
da alokairuan eskuratzekoen aldean (erosteko bederatzi etxebizitza babestuko
alokairurako bakarra 2012 eta 2016 bitartean).
2008tik aurrera, alokairu-erregimeneko etxebizitza babestuen sustapena areago murriztu da,
saltzeko helburuz sustatutakoen aldean. 2012 eta 2016 bitartean, urtean 898 etxebizitza babestu baino
ez zituzten eraiki alokairurako Espainia osoan. 2005 eta 2011 bitartean urtean 15.000 baino gehiago eraiki
zituztela kontuan hartuta, % 94ko beherakada ondorioztatzen da aldi batetik bestera.
Euskadin ere beherakada handia izan arren, Estatukoaren batez bestekoa baino askoz ere
txikiagoa izan zen. Hala, 2012 eta 2016 bitartean alokairurako 215 etxebizitza abiarazi ziren urtean,
2005-2011 aldian urtean alokairurako abiarazi ziren 805 etxebizitza babestuen aldean, % 73ko
beherakada. Dena dela, beherakada-tasa hori autonomia-erkidegoen arteko txikiena da,
Extremadurakoa izan ezik. Hori horrela, Euskadi alokairurako etxebizitza babestu gehien abiarazten
diren autonomia-erkidegoa bihurtu da, bai eta kopuru absolutuetan ere.
63.629 78.969 65.865 74.222
63.776 53.129
24.431 14.136
5.990 5.412 5.045 6.563
3.153 4.497 5.468 4.432 2.751 2.973 2.655 1.672 1.531 1.130 747 967
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
Espainia Euskadi
18.226 18.648
19.368 16.309 15.280
7.397 9.851
3.019 499 486 261 224
1.409 516 1.842 811 109 460 490 197 79 249 185 364
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
Espainia Euskadi
13
Alokairurako behin-behineko kalifikazioen kopurua urtean. 2005-2011, 2012-2016
Iturria: Sustapen Ministerioa eta Etxebizitza Hasi eta Amaituen Estatistika —EHAE— (Eusko Jaurlaritza)
Autonomia-erkidegoen artean Euskadin izan da murrizketa-tasarik txikiena
2012tik aurrera jabetzako erregimenean sustatu diren etxebizitza babestuen
batez bestekoan (eta 2005-2011 aldiarekin alderatuz), eta bigarren
murrizketa-tasarik txikiena alokairuko erregimenari dagokionez.
Espainian 7.429 etxebizitza babestu abiarazi zituzten batez beste urtean 2012 eta 2016 bitartean,
2005 eta 2011 bitartean baino % 87 gutxiago, aldi horretan 60.000 etxebizitza baino gehiago ere
abiarazi baitzituzten urtean batez beste. 2012tik aurrera, Euskadin etxebizitza babestuen kopuruak
nabarmen egin zuen behera, baina autonomia-erkidegoetatik beherakada txikiena izan zen (-% 67).
Behin-behineko kalifikazioen kopurua urtean, jabetza-erregimenean. 2005-2011, 2012-2016
Iturria: Sustapen Ministerioa eta Etxebizitza Hasi eta Amaituen Estatistika —EHAE— (Eusko Jaurlaritza)
57
65
82
115
165
260
285
289
408
426
464
486
805
980
2.803
3.124
4.083
15.011
Errioxa
Kantabria
Gaztela-Mantxa
Extremadura
Murtzia
Balearrak
Aragoi
Nafarroa
Asturias
Gaztela eta Leon
Galizia
Kanariak
Euskadi
Valentzia
Katalunia
Andaluzia
Madril
Espainia
0
0
0
6
9
13
24
31
48
48
50
51
52
117
149
177
215
898
Aragoi
Asturias
Errioxa
Gaztela-Mantxa
Balearrak
Kantabria
Murtzia
Galizia
Kanariak
Valentzia
Gaztela eta Leon
Nafarroa
Extremadura
Katalunia
Andaluzia
Madril
Euskadi
Espainia
-% 100,0
-% 100,0
-% 100,0
-% 96,4
-% 95,8
-% 95,7
-% 95,2
-% 95,1
-% 94,0
-% 93,4
-% 92,9
-% 90,0
-% 88,2
-% 85,5
-% 82,4
-% 79,7
-% 73,3
-% 54,9
Aragoi
Asturias
Errioxa
Balearrak
Katalunia
Madril
Andaluzia
Valentzia
Espainia
Galizia
Gaztela-Mantxa
Kanariak
Gaztela eta Leon
Murtzia
Nafarroa
Kantabria
Euskadi
Extremadura
25
143
241
727
929
1.223
1.392
1.895
1.983
2.078
2.117
2.838
3.704
4.101
4.244
4.318
4.854
10.327
13.298
60.574
Melilla
Ceuta
Balearrak
Errioxa
Kantabria
Kanariak
Asturias
Murtzia
Galizia
Extremadura
Nafarroa
Aragoi
Euskadi
Gaztela eta Leon
Valentzia
Gaztela-Mantxa
Katalunia
Andaluzia
Madril
Espainia
2005-2011
0
0
33
36
37
69
82
108
161
163
210
211
231
347
373
667
897
1.209
2.392
7.429
Ceuta
Melilla
Kanariak
Errioxa
Balearrak
Kantabria
Murtzia
Galizia
Asturias
Extremadura
Gaztela-Mantxa
Valentzia
Gaztela eta Leon
Nafarroa
Aragoi
Andaluzia
Katalunia
Euskadi
Madril
Espainia
2012-2016
-% 100,0
-% 100,0
-% 97,3
-% 95,7
-% 95,1
-% 95,1
-% 95,0
-% 94,5
-% 94,4
-% 93,5
-% 92,5
-% 92,2
-% 88,4
-% 87,7
-% 86,9
-% 84,6
-% 83,6
-% 82,0
-% 81,5
-% 67,4
Ceuta
Melilla
Kanariak
Murtzia
Gaztela-Mantxa
Errioxa
Valentzia
Galizia
Gaztela eta Leon
Andaluzia
Kantabria
Extremadura
Asturias
Espainia
Aragoi
Balearrak
Nafarroa
Madril
Katalunia
Euskadi
Bilakaera
2012-2016 Bilakaera 2005-2011
14
4.2. Alokairu babestuaren garrantzia 2005 eta 2016 bitartean
2005etik 2016ra bitartean abiarazitako bost etxebizitzatik batera baino ez
zen iristen alokairu babestuaren pisua Espainian nahiz Euskadin.
Espainian 2005etik 2016ra bitartean sustatutako
hamar etxebizitza babestutik zortzi (% 80,8) jabetza-
erregimenera bideratu ziren; soilik % 19,2 bideratu
zen alokairu-erregimenera.
Abiarazitako etxebizitzak eta jabetza-erregimenaren eta alokairu-erregimenaren pisu erlatiboa. 2005-2016
Iturria: Sustapen Ministerioa eta Etxebizitza Hasi eta Amaituen Estatistika —EHAE— (Eusko Jaurlaritza)
173
1.003
1.870
5.264
6.848
8.731
10.546
13.672
14.423
15.359
16.554
21.728
29.861
30.758
31.272
31.976
38.466
75.628
105.049
461.167
Melilla
Ceuta
Balearrak
Errioxa
Kantabria
Kanariak
Asturias
Murtzia
Galizia
Extremadura
Nafarroa
Aragoi
Gaztela eta Leon
Valentzia
Gaztela-Mantxa
Euskadi
Katalunia
Andaluzia
Madril
Espainia
Jabetzan
0
188
401
522
604
1.067
1.276
1.867
1.995
2.279
2.854
3.236
3.401
3.643
6.711
7.101
20.205
22.611
29.467
109.568
Melilla
Ceuta
Errioxa
Kantabria
Gaztela-Mantxa
Extremadura
Murtzia
Balearsrak
Aragoi
Nafarroa
Asturias
Gaztela eta Leon
Galizia
Kanariak
Euskadi
Valentzia
Katalunia
Andaluzia
Madril
Espainia
Alokairuan
% 50,0
% 65,6
% 70,6
% 77,0
% 78,1
% 78,7
% 80,8
% 80,9
% 81,2
% 82,7
% 84,2
% 87,9
% 90,2
% 91,5
% 91,6
% 92,9
% 92,9
% 93,5
% 98,1
% 100,0
% 50,0
% 34,4
% 29,4
% 23,0
% 21,9
% 21,3
% 19,2
% 19,1
% 18,8
% 17,3
% 15,8
% 12,1
% 9,8
% 8,5
% 8,4
% 7,1
% 7,1
% 6,5
% 1,9
% 0,0
Balearrak
Katalunia
Kanariak
Andaluzia
Madril
Asturias
Estatua
Galizia
Valentzia
Euskadi
Ceuta
Nafarroa
Gaztela eta Leon
Murtzia
Aragoi
Kantabria
Errioxa
Extremadura
Gaztela-Mantxa
Melilla
% Alokairuan % Jabetzan
Pisu erlatiboa
Euskadin alokairuko etxebizitzak pisu
erlatibo txikixeagoa dauka Estatuko batez
bestekoa baino: Estatuan 2015 eta 2016
bitartean abiarazitako etxebizitza
babestuen %17,3 hartzen dute, eta
portzentajezko 1,9 puntu beherago
Euskadin. Datu horrekin koherentzian,
jabetza-erregimenerako sustapenek pisu
handixeagoa dute: 2005 eta 2016 bitartean
abiarazitako etxebizitza guztien % 82,7.
15
Erosteko nahiz alokairurako etxebizitza babestuen sustapenak eragin
handiagoa izan du Euskadin, autonomia-erkidego gehienetan baino.
2005etik 2016ra bitartean, Euskadin 1.000 biztalenko 15 etxebizitza babestu sustatu dira jabetza-
erregimenean, eta 1.000 biztanleko hiru etxebizitza babestu alokairu-erregimenean.
Hartara, 2006 eta 2016 bitartean jabetza-erregimenera bideratutako etxebizitzak sustatzean
garrantzi handiena duten sei autonomia-erkidegoetatik bat da EAE, eta hirugarrena, berriz,
alokairu-erregimenera bideratutako etxebizitza babestuei dagokienez, Madrilgo autonomia-
erkidegoaren eta Nafarroako Foru Erkidegoaren antzeko mailan.
1.000 biztanleko abiarazitako etxebizitza babestuak, etxebizitzaren erabileraren arabera. 2005-2016
Iturria: Sustapen Ministerioa eta Etxebizitza Hasi eta Amaituen Estatistika —EHAE— (Eusko Jaurlaritza)
2
2
4
5
5
6
9
9
10
12
12
12
14
15
15
16
17
17
26
Balearak
Melilla
Kanariak
Katalunia
Galizia
Valentzia
Andaluzia
Murtzia
Asturias
Kantabria
Gaztela eta Leon
Ceuta
Extremadura
Gaztela-Mantxa
Euskadi
Madril
Aragoi
Errioxa
Nafarroa
Jabetzan
0
0
1
1
1
1
1
1
1
2
2
2
2
3
3
3
3
4
4
Gaztela-Mantxa
Melilla
Kantabria
Gaztela eta Leon
Valentzia
Extremadura
Galizia
Murtzia
Errioxa
Aragoi
Balearrak
Kanariak
Ceuta
Andaluzia
Asturias
Katalunia
Euskadi
Madril
Nafarroa
Alokairuan
16
5. Etxebizitza-parkearen birgaitze babestua
2011 eta 2017 bitartean, 390.470 etxebizitzak jaso dituzte birgaitzeko laguntzak Espainian.
Halere, atzeraldiaren inpaktu gogorraren eta aurrekontu-murrizketen ondorioz, laguntza horien
% 50 bi urtetan, 2011n eta 2012an, metatzen dira; izan ere, 2012tik aurrera beherakada handia izan zen
birgaitzeko laguntzak jaso zituzten etxebizitzen kopuruan. Zehazki, 2011n 109.148 etxebizitzak jaso
zituzten birgaitzeko laguntzak, eta 2014an, berriz, 26.326k baino ez; alegia, % 75eko beherakada hiru
urte eskasean.
Euskadi eta Andaluzia izan ziren 2012 eta 2015 bitartean etxebizitzak
birgaitzeko aurrekontuari hein batean eutsi zioten erkidego bakarrak.
Espainian etxebizitzak birgaitzeko laguntzen murrizketa handi horren ondorioz, 2014an birgaitzeko
laguntzak ia erabat desagertu ziren autonomia-erkidego guztietan. Izan ere, Andaluziak (12.366
etxebizitzak jaso zuten laguntza) eta Euskadik (11.623 etxebizitzak) soilik eutsi zioten hein batean
diru-laguntzen aurrekontuari, bai eta, maila txikiagoan, Nafarroak ere (1.537 etxebizitzak).
Susperraldi ekonomikoa abiatuta, 2016tik aurrera laguntza horiek hein batean berreskuratu zituzten
autonomia-erkidego batzuek, hala nola Madrilek, Gaztela-Mantxak, Gaztela-Leonek, Kantabriak eta
Murtziak, baina 2011n baino maila apalagoan.
Etxebizitza-parkearen birgaitze babestua. Behin-behineko onarpenen kopurua. 2011-2017 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 GUZTIRA
Espainia 109.148 81.913 32.529 26.326 36.989 58.472 45.093 390.470
Andaluzia 7.035 8.737 11.124 12.366 19.390 12.186 15.016 85.854
Aragoi 6.713 10 0 0 288 0 0 7.011
Asturias 2.466 34 0 0 118 0 0 2.618
Balearrak 3.802 2.059 8 4 0 0 0 5.873
Kanariak 75 65 22 0 0 74 32 268
Kantabria 7.302 8.360 69 0 0 2.520 2.756 21.007
Gaztela eta Leon 3.804 621 2 0 1.158 4.359 2.705 12.649
Gaztela-Mantxa 2.070 1.314 420 141 259 7.162 4.045 15.411
Katalunia 21.501 13.066 0 0 0 0 0 34.567
Valentziako Erkidegoa 9.444 2.558 125 0 0 0 0 12.127
Extremadura 2.876 3.066 246 64 897 666 1.092 8.907
Galizia 7.611 8.504 72 0 8 392 33 16.620
Madril 3.856 5.449 510 45 0 13.061 0 22.921
Murtzia 5.000 5.081 2.506 512 0 1.983 0 15.082
Nafarroa 6.037 6.488 3.322 1.537 2.328 3.414 4.132 27.258
Euskadi 16.333 15.797 13.409 11.632 12.510 12.655 15.282 97.618
Errioxa 2.345 399 0 0 0 0 0 2.744
Ceuta 635 67 302 0 0 0 0 1.004
Melilla 243 238 392 25 33 0 0 931
Iturria: Sustapen Ministerioa.
17
Dena dela, 2016an eta 2017an ere, autonomia-autonomia garrantzitsu askok berreskuratu gabe zituzten
hamarkada honetako hasierako laguntzak, Sustapen Ministerioak birgaitzeko laguntzen behin-behineko
onarpenei buruz emandako datuak aintzat hartuta. Adibidez, horixe gertatzen da Aragoin, Asturiasen,
Kantabrian, Katalunian eta Valentziako erkidegoan.
Etxebizitza-parkearen birgaitze babestua. Behin-behineko onarpenen kopurua. 2011-2017. Euskadi eta Espainia
Iturria: Sustapen Ministerioa.
Euskadi birgaitzeko laguntzen eraginari buruzko adierazleen buruan dago
autonomien rankingean.
Etxebizitzak birgaitzen laguntzeko programei
eusteko Euskadin egin den ahaleginaren
ondorioz, etxebizitza-parke osoarekiko eta
biztanleriarekiko diruz lagundutako etxebizitzen
kopuruan lehenengo postuan kokatu da.
Euskadin urtean 1.000 biztanleko 96
etxebizitzak jaso dute birgaitzeko laguntza
2011-2017 aldian, gainerako erkidegoetan baino
askoz ere gehiagok, Nafarroako Foru Erkidegoan
(diruz lagundutako 88 etxebizitza 1.000
etxebizitzako) eta Kantabrian (diruz lagundutako
59 etxebizitza 1.000 etxebizitzako) izan ezik.
Ildo beretik, Euskadi da lehen autonomia-
erkidegoa biztanleriarekiko diru-laguntzak
jaso dituzten etxebizitzen kopuruari
dagokionez (44 etxebizitza 1.000 biztanleko),
Estatuko gainerako autonomia-erkidegoak baino
dezente gorago, Nafarroako Foru Erkidegoa (42
etxebizitza 1.000 biztanleko) eta Kantabria (36
etxebizitza 1.000 biztanleko) izan ezik.
109.148 81.913
32.529 26.326 36.989
58.472 45.093
2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017
Espainia Euskadi
16.333 15.797 13.409
11.632 12.510 12.655 15.282
2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017
Autonomia-erkidegoetan birgaitzeko laguntzek duten
eragin konparatua. 2011-2017
Birgaitzeko laguntzen eragin konparatua, autonomia-
erkidegoetako biztanleriaren arabera. 2011-2017
0
4
4
7
8
9
9
10
10
12
14
14
19
20
35
38
59
88
96
Kanariak
Asturias
Valentzia
Gaztela eta Leon
Madril
Aragoi
Katalunia
Balearrak
Galizia
Gaztela-Mantxa
Extremadura
Errioxa
Murtzia
Andaluzia
Melilla
Ceuta
Kantabria
Nafarroa
Euskadi
Iturria: Sustapen Ministerioa
0
2
3
3
5
5
5
5
6
8
8
9
10
10
11
12
36
42
44
Kanariak
Valentzia
Asturias
Madril
Aragoi
Balearrak
Gaztela eta Leon
Katalunia
Galizia
Gaztela-Mantxa
Extremadura
Errioxa
Andaluzia
Murtzia
Melilla
Ceuta
Kantabria
Nafarroa
Euskadi
Iturria: Sustapen Ministerioa
18
6. Ondorioak eta joerak
Etxebizitza babestuko parkea sortzea da etxebizitza-politika sozial aurreratuen ardatz
nagusietako bat. Hasieran inbertsio publiko handia eskatzen duen arren, hamarkada luzez dauka
eragina gizarte osoan, eta inpaktu positibo handia dakar gizarte kohesioan eta bizitza-proiektuak
sendotzeko laguntza handiena behar duten giza taldeetan. Euskadiri dagokionez, 2003az
geroztik etxebizitza babestuen kalifikazio iraunkorra ezarri ondoren, etxebizitza publikoaren
erabilgarritasun eta errentagarritasun soziala maximizatzea lortu da, etxebizitza babestuak
etorkizuneko belaunaldietarako ere erabilgarri egongo baitira, inolako mugaketarik gabe eta
merkatu librerako ihesik gabe.
Horiek horrela, etxebizitza babestuek pertsonen bizitzako, laneko eta gizarteko ibilbideetan izan
duten inpaktu positiboa ebaluatzen duen txosten bat kaleratu du Etxebizitzaren Euskal
Behatokiak, 2008tik 2017ra bitartean Euskadin etxebizitza babestua esleitu dieten pertsonen
lagin adierazgarri batean oinarrituta1. Hala, Euskadin etxebizitza babestua eskuratu duten
pertsonen % 81,7k adierazi du etxebizitza horri esker baldintza ekonomiko iraunkorrean
emantzipatu ahal izan dela, eta antzeko ehuneko batek (% 78,2k) bere bizitza-zikloko
igurikimenak bete ahal izan dituela.
Ikuspegi horretatik, Euskadi da etxebizitza babestuen parkea eraikitzeko apustu historiko
handiena egin duen autonomia-erkidegoetako bat. 1991-2017 aldia aintzat hartuta,
biztanleriarekiko etxebizitza babestu gehien eraiki dituzten autonomia-erkidegoen artean
bosgarren lekuan dago EAE, 80.000 etxebizitza babestu eraikita: 36,1 etxebizitza babestu
1.000 biztanleko, Estatuko batez bestekotik nabarmen gora.
Era berean, egindako analisiak azaleratu egin du etxebizitza-politikan zer-nolako inflexio-
puntua eragin zuten etxebizitza-politikan Ekonomia eta Diru Batasuneko Egonkortasun,
Koordinazio eta Gobernantzako Tratatuari lotutako aurrekontu-murrizketek. Izan ere,
etxebizitza-politiken potentziala erabat kaltetuta irten zen autonomia-erkidego guztietan.
Testuinguru horretan, Euskadin ere izan du inpaktu negatiboa 2008ko atzeraldiak, baina,
halere, joera negatiborik txikienetakoa duen autonomia-erkidegoetako bat izan da, bai
etxebizitza babestuen sustapenari dagokionez, bai (eta bereziki) birgaitzea sustatzeko politikei
dagokienez.
Estatu osoari erreparatuta, datuek erakusten dute joan den mendeko azken hamarkadan 61.000
etxebizitza babestutik gora amaitzen zirela urtean. Aitzitik, XXI. mendeko lehen hamarkadan
etxebizitza babestuen ratio horrek beherakada txikia izan zuen (-%10), eta higiezinen
booma etxebizitza libreetan metatu zen. Izan ere, 2008ko atzeraldia hasi zenetik hamarkada
bat igaro ondoren ere nabaritzen dira joera horren ondorioak.
Era berean, etxebizitza babestuan egindako inbertsioaren zatirik handiena erosketa-
erregimenean egin da: 2005 eta 2016 bitartean, Espainian eraiki diren etxebizitza babestu
guztien % 80 jabetza-erregimenera bideratu dira, eta soilik % 20 alokairura. Joera hori bera
gertatu da ia autonomia-erkidego guztietan, aztertutako datuek azaleratzen dutenez.
Estatuan ez bezala, 2000-2008 aldian Euskadin gora egin zuen amaitutako etxebizitza
babestuen kopuruak, 1991-2000 aldian bizitza babestuen sustapenaren erritmoa makala
zen bitartean. Hartara, 2000tik 2008ra 3.700 unitate eraiki ziren urtean, eta 2.046 baino ez 1991
eta 1999 bitartean.
1 http://www.etxebide.euskadi.eus/contenidos/informacion/ovv_demanda_2017/eu_ovv_opi/adjuntos/esleipedunak_2008_2017.pdf
19
Atzeraldiaren urteetan ere, Euskadik etxebizitza babestuen eraikuntza-erritmo biziari eutsi
ahal izan dio. Hala, 2009-2017 aldian 3.000 etxebizitza babestu eraiki dira urtean eta 2009az
geroztik biztanleriarekiko etxebizitza babestu gehien eraiki dituen bigarren autonomia-
erkidegoa da: 13 etxebizitza babestu 1.000 biztanleko. Soilik Nafarroako Foru Erkidegoa dauka
aurretik.
Euskadin 2005 eta 2016 bitartean sustatutako etxebizitza babestuen % 82,7 jabetza-
erregimenera bideratu da, nahiz eta, Etxebizitzaren Euskal Behatokiak alokairuko politikari
buruzko ebaluazio-txostenetan agertzen den bezala, alokairu librea ordaintzen laguntzeko
prestazioen sistema zabala jasotzen duen EAEko etxebizitza-politikak, egoera hori hein
batean behintzat orekatzeko.
2012-2016 aldian, Euskadi da alokairurako etxebizitza babestu gehien eraiki dituen autonomia-
erkidegoa, bai eta kopuru absolutuetan ere, beste autonomia-erkidego batzuk baino txikiagoa
izan arren.
2012az geroztik Espainian izandako goitik beherako aldaketaren ondorioz, ia erabat
desagertu ziren etxebizitza birgaitzeko laguntzak. 2011n 109.148 etxebizitzak jaso zuten
Estatuan birgaitzeko laguntzaren bat; 2014an, ordea, 26.326k baino ez: % 75eko murrizketa,
beraz, hiru urte eskasean.
Birgaitze-politiken aurkako testuinguru horretan, Euskadi onerako nabarmendu zen 2011-2017
aldian emandako birgaitzeko diru-laguntzei dagokienez, hala biztanle-kopurua aintzat
hartuta nola etxebizitza-parkea kontuan hartuta.
Izan ere, 2001 eta 2017 bitarteko aldian, EAEko 97.000 familiak baino gehiagok jaso dute
birgaitzeko laguntzaren bat; hau da, 96 etxebizitza 1.000 etxebizitzako, etxebizitza-parke
osoaren % 10 inguru. Ondorioz, gainerako autonomia-erkidegoen aurretik kokatu da, argi eta
garbi, eta soilik Nafarroako Foru Erkidegoa (88 etxebizitza diruz lagunduta 1.000 etxebizitzako)
eta Kantabria (59 etxebizitza diruz lagunduta 1.000 etxebizitzako) ditu hein batean atzetik.