esperanta finnlando esperantobladet w helmikuu w februaro w · 2020. 12. 2. · n1 esperanta...

24
1 n Esperanta Finnlando w Esperantobladet w helmikuu w februaro w 1/2006 La julavinjo estas Varpu Karo, helpanto Anna Ritamäki. – Artikoleto pri julfesto de EST sur p. 20. Intervjuo: Kathrin Delhougne el Esperanto-Muzeo, p. 10 Fabelkonkurso 2005, p. 4 w Recenzoj, p. 9 & 21 Nino Runeberg, la unua prezidanto de EAF, p. 18 Turku invitas al Vintraj Tagoj. Informoj sur p. 13-19.

Upload: others

Post on 05-Mar-2021

3 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Esperanta Finnlando Esperantobladet w helmikuu w februaro w · 2020. 12. 2. · n1 Esperanta Finnlando w Esperantobladet w helmikuu w februaro w 1/2006 La julavinjo estas Varpu Karo,

1n

Esperanta Finnlando w Esperantobladet w helmikuu w februaro w 1/2006

La julavinjo estas Varpu Karo, helpanto AnnaRitamäki. – Artikoleto pri julfesto de EST sur p. 20.

Intervjuo: Kathrin Delhougne el Esperanto-Muzeo, p. 10Fabelkonkurso 2005, p. 4 w Recenzoj, p. 9 & 21

Nino Runeberg,la unua prezidanto de EAF, p. 18

Turku invitas al Vintraj Tagoj. Informoj sur p. 13-19.

Page 2: Esperanta Finnlando Esperantobladet w helmikuu w februaro w · 2020. 12. 2. · n1 Esperanta Finnlando w Esperantobladet w helmikuu w februaro w 1/2006 La julavinjo estas Varpu Karo,

2

Esperanta Finnlando w Esperantobladet ISSN: 0787-8206Kielipoliittinen aikakauslehti. Suomen Esperantoliitto ry:n äänenkannattaja.

Språkpolitisk tidskrift. Organ för Finlands Esperantoförbund.Lingvopolitika perioda¼o. Organo de Esperanto-Asocio de Finnlando.

Perustettu/Grundad/Fondita 1918. Esperantolehti ekde/från 1989 lähtien.Esperanta Finnlando 1918-23, 1948-53, 1959-1987.

Ilmestyy kuusi kertaa vuodessa. Utkommer sex gånger i året. Aperas sesfoje jare.

Toimitusryhmä/Redaktionsgrupp/Redakta grupo: : [email protected]äätoimittaja/Chefredaktör/Æefredaktoro: Mikko Mäkitalo Vanha Hämeentie 41 as. 9, 20540 Turku. ( (02) 2373 848 : [email protected]/Layout/Enpaøigo: Ilkka Santtila Mannerheimintie 40 D 86, 00100 Helsinki. ( (09) 587 6738 : [email protected] toimittaja/Ansvarig redaktör/Respondeca redaktoro: Anna Ritamäki

Tilaushinta/Prenumerationspris/Abonprezo: 18e/vuosi/år/jaro;Jäsenille/ För medlemmar/ Por membroj: 12e.

Tilaukset, osoitteenmuutokset/Abonoj, adresþanøoj:Suomen Esperantoliitto, Siltasaarenkatu 15 C 65, 00530 Helsinki. ( (09) 715 538 : [email protected], adressförändringar: EAF, Broholmsgatan 15 C 65, 00530 Helsingfors.Pankkitili/Bankkonto: Sampo 800017-230825.

Julkaisija/utgivare/eldonanto: Suomen Esperantoliitto ry – Esperanto-Asocio de Finnlando.Painosmäärä/Eldonkvanto: 400

Esperanto-Asocio de Finnlando w Suomen Esperantoliitto ryFondita/Perustettu/Grundad: 1907

Prezidanto/Puheenjohtaja/Ordförande: Anna RitamäkiBrokärrvägen 89, 25700 Kimito. ( (02) 423 146 7 (02) 423 246 : [email protected]

Vicprezidanto/Varapuheenjohtaja/Vice ordförande: Päivi SaarinenRuorimiehenkatu 5 C 23, 02320 Espoo. ( (09) 813 3217 : [email protected]

Sekretario/Sihteeri/Sekreterare: Tiina OittinenPuutarhakatu 26 A 11, 20100 Turku. ( (02) 230 5319 : [email protected]

Aliaj estraranoj / Hallituksen muut jäsenet / Övriga styrelsemedlemmar:Tuomo Grundström, Anundilankatu 3, 26100 Rauma. ( (050) 5180 590, (02) 822 7779 : @lailanet.fiTaneli Huuskonen, Lapinlahdenkatu 23 A 7, 00180 Helsinki. ( (09) 694 0964 : [email protected] Saastamoinen, Siukolantie 9 H 12, 33470 Ylöjärvi. ( (050) 327 8528 : [email protected] Vihermä, Riisikuja 11 G, 90460 Oulunsalo. ( (08) 554 5587 : [email protected]

Vicestraranoj/Varajäsenet/Suppleanter:Timo Pirinen, Rinnetie 11-13 D 32, 06650 Hamari. ( (040) 592 1756 : [email protected] Pyhälä, Jykyrintie 3, 69440 Lestijärvi. ( (06) 863 7351 : [email protected] Rinta-Karjanmaa, Poppelikatu 11-13 A 24, 15520 Lahti. ( (03) 783 4448

Kasisto/Rahastonhoitaja/Kassör: Tiina KosunenViittakorpi 2 D 22, 02280 Espoo. ( (09) 813 3024 : [email protected]/Bankkonto (EAF): Sampo 800017-230825.

Peranto de UEA / Maksut UEA:lle / Betalningar till UEA:Sampo 800020-5995369 (UEA/EAF Päivi Saarinen)Adreso æe la EAF-oficejo. / Käytä Suomen Esperantoliiton toimiston osoitetta.

Oficejo/Toimisto/Kontor: Siltasaarenkatu 15 C 65, 00530 Helsinki, avoinna tiistaisin klo 17-19.( (09) 715 538 (puh.vastaaja/respondilo). Malfermita: marde 17-19-a horo.

Internet: http://www.esperanto.fi

tuomo.grundstrom

Page 3: Esperanta Finnlando Esperantobladet w helmikuu w februaro w · 2020. 12. 2. · n1 Esperanta Finnlando w Esperantobladet w helmikuu w februaro w 1/2006 La julavinjo estas Varpu Karo,

3

Prezidento de du lingvoj

Kiam æi tiu gazetovenas al la legantoj, nijam scias, kiu estos laprezidento de Finn-

lando dum la sekvaj ses jaroj. Kiam mi skribasæi tion, ni ¼us eksciis la rezultojn de la unuabaloto kaj la du plej multe balotitaj kandidatojsin preparas por la kampanjo de la dua baloto.

Unu temo en la diskutoj por la prezident-elek-taj kampanjoj estis la dulingveco de Finnlando.Tio ja ne estis inter la plej centraj temoj, æar laprezidento nenion decidas pri la situacio de ladu oficialaj lingvoj, tion faras la parlamento. Sednature oni volas aýdi opiniojn de la prezident-kandidatoj pri la afero.

Inter la ok kanditatoj æi-foje estis du, kies de-naska lingvo estas la sveda, tio estas multoblepli ol la proporcio de svedlingvaj loøantoj deFinnlando. Tamen la kunkalkulita kvanto davoæoj por tiuj du estis malpli ol la proporcio desvedlingvanoj.

Æiuj æi-fojaj kandidatoj reale povis paroli lasvedan eæ bone. Tiel ne æiam estis, æar iun fojonæe prezident-elekto okazis, ke parto de la kan-didatoj en komuna svedlingva televida debatoparolis finne, nur subtekstitaj svede.

Ne estas leøe postulata, ke la prezidento devuscipovi ambaý lingvojn, sed estas atendate, kela prezidento pretu fari siajn oficajn taskojnambaýlingve. Ekzemple la tradician novjaranparolon, kiun la prezidento parolas en televidoæiam la unuan tagon de jaro. Laýtlegado de tiuanticipe preparita parolo ne postulas tre fluanscipovon, sed certe sonus iom stranga, se la pre-zidento nur legus la tekston sen vera scipovode la lingvo.

Aktuala afero, kiu koncernas la situacion dela sveda lingvo en Finnlando, estas transiro aldiøita televido. Parto de la programoj de la þtatajkanaloj estas svedlingvaj. Tiel estas ankaý enla jam funkcianta diøita televido, kaj per plimul-tiøo de la nombro de kanaloj ankaý la kvantode svedlingvaj programoj kreskas – proporciede la tuto tamen malkreskas.

Malfavora nova¼o estas, ke oni æesos sendikanalon SVT Europa, kiu estas kolekta¼o el pro-gramoj de la kanaloj de la þtata televido de Sve-dio.

Oficiale la sveda, kiun oni parolas en Finn-lando, estas la sama lingvo, kiun oni parolas enSvedio. Praktike la finna prononco de la svedalingvo tamen klare distingiøas disde la sved-landa sveda. SVT Europa ofertis por ni finnojtaýgan manieron aýdi la prononcon, per kiu onipovas kompreni kaj iøi komprenata en Svedio.

Estas iom kontraýdire, ke oni dediæas grand-ajn sumojn da mono por instrui la svedan poræiuj en lernejoj, sed volas en la televido nunþpari monon el tio, kio povus realigi la samancelon. SVT Europa ja estas en Finnlando la solafacila maniero daýre aýdi parolon de la svedoj,kaj bonaj televidaj programoj povus formi real-an instigon por finnoj aktive lerni la svedan.

Alia afero estas, ke SVT Europa bedaýrindeæiam havis tre malmultajn interesajn programojnkaj tial ne estis efika instigo lerni la lingvon.Tamen oni povus supozi, ke ankaý la svedojpovus havi sian propran intereson sendi bonajntelevidajn programojn en Finnlandon. Se la þtatatelevido ne kapablas fari tion, eble iu komercatelevido en Svedio trovos la ekzistantan niæon?

Mikko Mäkitalo

De la redaktoro

Page 4: Esperanta Finnlando Esperantobladet w helmikuu w februaro w · 2020. 12. 2. · n1 Esperanta Finnlando w Esperantobladet w helmikuu w februaro w 1/2006 La julavinjo estas Varpu Karo,

4

Fabelkonkurso

Fabelskribantoj en 2005Inter la rezultoj de la fabelkonkurso de Pääta-lo-instituto aýtune 2005 montriøis du interesajaferoj. La plej bona fabelo FABELO INTER-NACIA 2005 estis skribita de grupo, kaj tio oka-zis la unuan fojon. Kaj post klarigo de la kaþ-nomoj aperis, ke la venkinto de æiu alia katego-rio estas el la sama familio Bolognesi el Italio.Laý la antaýscioj pri la konkurso la ¼urio aprezasprecipe fabelecon kaj originalecon. Do, æi tiugefrataro devas esti speciale kreivaj. Ni konatiøukun ili kaj la antaýmenciita grupo.

La infanoj estis intervjuataj rete aý letere. Latri knabinoj de la grupa fabelo renkontiøis eninfanaj kongresetoj kaj aliaj familiaj kunvenoj.Alice loøas en Belgio, Aniko en Hungario kajGretel en Francio. Ili ne studis la internacianlingvon, sed lernis øin hejme, æar la gepatrojuzas øin. Dum la renkontiøo somere ili kuneverkis la fabelon, kiu ricevis la nomon ”PrincinoLiliana kaj la blanka æevalo”. La knabinoj estisæ. 12-jaraj kiam tio okazis.

La gefratoj Bolognesi estas Anna 8-jara, Giu-seppe 11-jara kaj Chiara 13-jara. La amiko deilia avo kaj gepatroj iam proponis al ili lerniEsperanton kaj donis al ili la libron “Esperantopor infanoj”. La agrabla libro pri musoj interesisilin kaj iomete ili lernis sed ne sufiæe por skribifabelon. Sed fabelojn ili þatis kaj sciis verki jamen lernejo. Ili decidis fari la rakontojn en la itala

lingvo kaj poste traduki ilin Esperanten. Lamaljuna instruisto helpis ilin.

Anna, Giuseppe kaj Chiara estas aktivaj infan-oj. La du knabinoj dancas klasikan dancon kajludas bone pianon. Krome por Anna la pupojkaj ludado kun ili kaj “dorlotado kun la patrino”estas gravaj sed Chiara volonte iras en teatronaý kinejon kun siaj gepatroj aý legas bonanlibron, “pli bone se øi estas…flava!”. Giusep-pe “la viro de la familio” ludas violonon kaj“eble iam…vi vidos lin..en granda koncerto”.Li ludas en la urba teamo de korbopilko aý þotasfutbalon kun sia patro.

Anna skribis pri “La donaco”, Giuseppe “Laatako de la drako” kaj Chiara pri “Koro de fe-ino”. La temoj estas fabelecaj, kiel la regulojpostulas. Por ili estis grava afero vidi sian no-mon en Interreto.

En http://www.taivalkoski.fi/paatalo-instituut-ti/esperanto.htm estas legeblaj æiuj premiitajfabeloj. Indas legi.

En la prezento de la pasintjaraj venkintoj vid-eblas, ke infanoj kun diferenca kono de Espe-ranto povas verki fabelon kaj partopreni en lakonkurso.

La respondojn de la infanoj legis kaj kombinisSylvia Hämäläinen, ¼uriano

La Fabelo Internacia 2005Princino Liljana kajla blanka æevaloEstis iam tre bela sovaøa blanka æevalo. Øi vivistute libere, øis iun tagon venis maliculoj, kaptisla æevalon, kaj devigis øin labori en ilia minejo.La æevalo devis vivi la tutan tempon subtere kajtiri pezajn æarojn plenajn de karbo. Aldone øinur ricevis putrantajn terpomþelojn kiel manø-

ojn, kaj la maliculoj batis øin, kiam øi tiris laæarojn tro malrapide.

Iam, la plej malica el la maliculoj batis øintiel forte, ke la æevalo trekoleris. Øi provis rebatiper siaj antaýaj hufoj, kaj æe tio la þnuro þiriøis,per kio øi estis ligita al la æaro. Tuj la æevalokomprenis sian þancon, kaj kuris el la minejoeksteren en la arbaron.

Okazis, ke tiu estis la arbaro æirkau la reøakastelo, en kiu la filino de la reøo, princino Lil-

Page 5: Esperanta Finnlando Esperantobladet w helmikuu w februaro w · 2020. 12. 2. · n1 Esperanta Finnlando w Esperantobladet w helmikuu w februaro w 1/2006 La julavinjo estas Varpu Karo,

5

Fabelkonkursojana, kutime promenadis en la posttagmezo. Lil-jana ofte vizitis sian amikon ¬aki, kiu loøis enkaþita kabano kaj estis tre malriæa. Tial la princ-ino kutime kaþprenis kelkajn manøa¼ojn de laabunda tagmanøo en la kastelo por donaci al¬aki.

Ankaý en tiu æi tago, þi portis korbon kun fro-maøo, karotoj kaj pano, kiam subite þi vidis ieinter la arboj ion blankan. Kaýrante þi alproksi-miøis al la loko, kaj trovis tre belan blankanæevalon. Tamen la æevalo aspektis iom magra,kaj kelkloke øi havis vundojn, þajne æar iu batisøin. Øi ankaý estis malpura – æiemakulis øin karbopolvo.

Sed belega øi ja estis, kajprincino Liljana tuj enamiøisen øin. Kiam la æevalo ek-vidis la princinon, unue øiektimis, sed æar øi estis tremalsata, øi ne tuj forkuris. Jaøi flaris ion manøeblan en lakorbo, kiun la princino portis.La princino rigardis la æevalonrekte en la okulojn, ekstaris, kajmalrapide, paþon post paþo, alirisøin, etendante la korbon. Kvankam la æevaloestis sovaøa, øi ne povis rezisti la malsaton, kajformanøis æion el la korbo. Kaj poste øi eæ per-mesis al la princino grimpi sur øian dorson.Unue malrapide, poste pli kaj pli rapide ili rajdistra la arbaro.

Kiel princino, Liljana kutimis rajdi, sed æi-foje þi ja povis teni sin nur æe la kolhararo, kajpreskaý falis de la æevaldorso. Tiel la du novajamikoj atingis øis la malantaýa flanko de la kas-telo, kie situis sekreta pordo. Estis iom malfacilekonduki la æevalon tra la malvasta sekreta kori-doro, kiu finiøis en la dormæambro de la princ-ino. Tie la princino purigis la felon de la æevalo,flegis øiajn vundojn, kaj donis abunde por man-øi. Þi iris ankaý en la reøan æevalejon por kaþepreni jungilon kaj bridojn, por ke þi ne denoveminacu fali.

La sekvan matenon, la reøo venis al la pordo

de la dormæambro, æar li emis je frumatena rajd-ado antaý la matenmanøo, sed mankis jungilokaj bridoj en la æevalejo! Longe li devis frapi lapordon, øis Liljana finfine vekiøis. Rapide þiordonis al sia nova amiko kuri en la sekretankoridoron, kaj iris malfermi la pordon al sia pat-ro. Sed pro la abunda manøo, la æevalo jam re-dikiøis kaj ne plu sukcesis premi sin en la kori-doron!

Kiam la reøo vidis la posta¼on de la æevalo, litre koleris. Timigite, la princino vokis: “Kuru,mia æevalo!” En tiu momento, øi finfine sukce-

sis trairi, kaj ankaý Liljana postkuris. La reøo,kiu tre amis sian filinon, timis, ke þi ne plu

revenos en la kastelon. Tial li ordonisal sia æasisto seræi ilin en laarbaro, kaj mortigi la æevalon.Ne daýris longe, øis tiu trovisilin, kaj tuj li pafis al la besto.Laýte øi henis, kaj falis sur-teren. Do la æasisto reiris al lareøo kaj raportis, ke li sukceseplenumis la ordonon.

Fakte la æasisto trafis øustesur la jungilon, kiu bremsis lakuglon. La æevalo estis dolorevundita, sed øi ne mortis. Lil-

janan kaptis granda timo, kiam þi vidis sian ami-kon fali, sed poste þi konstatis, ke la æevalo an-koraý vivas. Tuj þi kuris al sia amiko ¬aki.

Tiu plendetis: “Mi atendis vin hieraý, sed vine venis.”

Tiam þi rakontis al ¬aki, kio okazis. Kompren-eble li pardonis, ke þi ne alportis al li manøa¼on.Rapide li prenis el malluma angulo de sia kaban-eto kelkajn kuracherbojn. Per tiuj, la æevalo re-saniøis mirinde rapide.

La reøo dum la sama tempo esperis, ke liafilino forgesos rapide la æevalon, kiun li kredismorta. Sed dum la tuta tago kaj la tuta nokto laprincino ne revenis en la kastelon. Do li ordonisal sia lignohakisto kontroli, æu la æevalo veremortis, kaj kien malaperis la princino. Post tem-peto tiu trovis la æevalon ligita apud la kabaneto, w

Page 6: Esperanta Finnlando Esperantobladet w helmikuu w februaro w · 2020. 12. 2. · n1 Esperanta Finnlando w Esperantobladet w helmikuu w februaro w 1/2006 La julavinjo estas Varpu Karo,

6

De la prezidanto

Kiel pligrandigi niajn fortojn?

grandparte VT kaj AT estas loke organizitaj. Æuorganiziøi en temajn laborgrupojn? Ekzemplepri historio jam okazas signifaj progresoj. Nunni atendas tre gravajn decidojn de la kulturajfonda¼oj: æu mono disponeblos pri la historilibralaboro? Æu ni havas monon por pliaj projektoj,æu por ebligi partatempan, profesian prizorgonde asociaj taskoj? Kiel trovi 100 000 eýrojn?

La gazeto en viaj manoj ofertas multajn erojnpor trakto æe klubaj kafotabloj: En 1970 UEAhavis 280 IM de Finnlando. Post lego pri NinoRuneberg rekomendindas aliøo al la samnomasocieto – kaj partopreno en la marta akcepto.La interreta planlingva katalogo donas aliron alhistoriaj trezoroj en Vieno.

Viaj konsiloj estas bonvenaj!Anna Ritamäki

Kiel ni sukcesu utiligila personajn kaj orga-nizajn talentojn de niamovado? Kiel disdi-vidi la taskojn? Kielkunordigi? Tiujn tem-

ojn traktis via prezidanto, vicprezidanto kaj sek-retario en aparta plankunveno en januaro. Nivigle diskutadis, sed ne sukcesis trovi la øustajnsolvojn. Ni konstatis ke ni tiom multe okupiøaspri necesaj asociaj detaletoj ke ofte mankas alni fortoj transdoni taskojn, eæ atenti bonajn pro-ponojn de la membraro aý proponi novajn, plipraktikajn solvojn.

Æu niaj membroasocioj povus alpreni organi-zan respondecon pri projektoj, jubileaj semina-rioj kaj aliaj eventoj? Estas øojige ke æi-jare

kie ¬aki kaj la princino ankoraý profunde dor-mis. Li forkondukis øin al kaþita groto, kaj kunhelpo de siaj kolegoj rulis gigantan rokon antaýla enirejon.

La tutan tagon, Liljana kaj ¬aki vane seræadisla æevalon en la tuta arbaro. En la vespero de ladua tago, ¬aki diris al la princino: “Ni seræis du-foje en la tuta arbaro. Ni rezignu nun.”

Sed Liljana ne volis rezigni: “Ni sidu kaj pen-su: øi ne povas esti glutita de la tero!”

“Sed ja!” vokis ¬aki. “Æu vi ne memoras tiungroton en la mezo de la arbaro. Ni pasis antaýøi kelkfoje, sed ni ne enrigardis.”

“Kompreneble ne.” respondis la princino, “Laenirejo estas fermita per granda roko.”

“Tamen øi estas la sola loko, kie ni ankoraýne rigardis.”

¬aki kunvokis amikajn bestojn el la tuta arb-aro, kaj per kunigitaj fortoj ili sukcesis forrulila rokon. La æevalo pasigis teruran tempon en

la groto. En plena tenebro, øi povis palpi persiaj hufoj skeletojn, kaj aýdis la akran fajfadonde la ratoj, kiuj certe atendis ke øi mortu. Kiamfinfine la amikoj malfermis la enirejon, øiaj oku-loj estis blindigitaj pro la lumo. Liljana tuj kungranda øojo kuris al sia amiko, kaj svingis sinsur øian dorson. Sed la æevalo nur timis, æar øine rekonis la princinon, de¼etis þin kaj kuris for.Liljana kredis, ke la æevalo ne plu amas þin, æarþi kaýzis tiom da suferoj al øi. Trista þi reirishejmen, enþlosis sin en sia æambro kaj ploregissenæese. La reøo, kiu tre øojis pri la reveno desia amata filino, ne kapablis konsoli þin.

La sekvan tagon, þi ne plu eltenis la grandanmaløojon, iris al la kastela lageto, kaj ¼etis sinen la akvon por droni. La reøo vidis tion de siabalkono, kaj jam volis ekkuri al la lageto, kiamli vidis de la alia flanko alkuri la blankan æeva-lon! Ja la æevalo ne forgesis sian amikinon, kajrevenis, por peti pardonon, ke øi for¼etis þin.

w

Page 7: Esperanta Finnlando Esperantobladet w helmikuu w februaro w · 2020. 12. 2. · n1 Esperanta Finnlando w Esperantobladet w helmikuu w februaro w 1/2006 La julavinjo estas Varpu Karo,

7

Vojaøe

100-jariøa jubileo de francaKultura Esperanto-Centro

La 10an kaj 11an de decembro 2005 ni havis lahonoron partopreni la centjariøon de la KulturaE-Centro de la regiono æirkaý la urbo Tours.Æar Raita Pyhälä tie prelegis pri kulturaj difer-encoj inter francoj kaj finnlandanoj, estis inte-rese observadi la jubileadon. La programo, kunniaj komentoj:

– sabate, franclingva prelego (Unu lingvo porEýropo, æeestis 80-90 da interesatoj) kaj grandakolora ekspozicio en la biblioteko de la urboTours (elegantaj presitaj kaj zorgeme elektitajafiþoj ne tro plenaj de informoj, kun desegna¼ojde diverslandaj infanoj pri andersenaj fabelojkaj ties verkisto);

– honoriga kunveno prezidata de la delegitopri kulturaj aferoj de la urbodomo de Tours(abunde da þaumvino, aliaj trinka¼oj, frandajkuketoj, vigla interparolado);

– dimanæe, katolika Sankta Meso – kun ek-lezia aprobo – en Esperanto en preøejeto eksterTours (iuj francoj nenion eklezian aprobas kaj

La reøo vokis: “Liljana ¼us dronis en la lag-eto!”

Tiam la æevalo senhezite postsaltis en la ak-von. Pasis longaj sekundoj, øis øi reaperis æe labordo kun la senkonscia princino sur sia dorso.

Nun la reøo vere kuregis al ambaý, kaj skuissian filinon: “Liljana, Liljana, æu vi ankoraývivas?!” Tiam þi malfermis la okulojn, kaj diris:“Paæjo! Mia æevalo! Mi amas vin! Mi amas vinambaý!”

La reøo respondis: “Ankaý mi amas vin am-baý!”

De tiu tago, la æevalo rajtis resti en la kastelo,kaj vivis ankoraý longe kaj feliæe kun princinoLiljana.

Alice Larue, Aniko Hegeduskaj Gretel Schumann

«

Parto de la ekspozicio en la biblioteko deTours. La tri pli malgrandaj bildoj estas de-segna¼oj de infanoj pri andersenaj temoj.

Page 8: Esperanta Finnlando Esperantobladet w helmikuu w februaro w · 2020. 12. 2. · n1 Esperanta Finnlando w Esperantobladet w helmikuu w februaro w 1/2006 La julavinjo estas Varpu Karo,

8

Vojaøeili rifuzis partopreni, sed la koruso entuziasmekaj bele kantis en E-to);

– prelego de R. Pyhälä (30-40 minuta, parteimprovizita, æar þi æiel volis ne tedi la aýskult-antaron kaj ne legis en siaj antaýskribitaj paper-oj);

– prelego pri la unuaj jaroj de la esperantistagrupo de Tours (40-50-minuta);

– 2-3-hora bankedo en restoracio (la prezo22 eýroj rajtigis al 1/4 litro da ruøa vino), kiekunmanøis sesdeko da esperantistoj. La senfen-estra restoracio Cave Saint Antoine situas ensubtera þtonminejo kaj en øiaj muroj videblasspuroj kaj fosilioj de marbestoj. Æirkaý la mur-lampoj videblas io verda sur la blanka nemal-mola roko. Tio estas musko, kiu ekkreskas prola “polua¼oj”, kiujn enportas la vizitantoj sur si.(La samo okazis en la grotoj de Lascaux, kiujnoni ja devis fermi por þpari la originalajn pentr-a¼ojn.)

La MENUO, ege grava parto de la jubileafesto, estis skribita jam aýtune en invitleteroj,kaj poste oni vidis øin en la restoracio sur verdajrubandoj noditaj al malgrandaj artefaritaj rozoj

donacataj al æiu manøonto. Kelkaj rubandojsurhavis ankaý steletojn, kaj per tiuj oni gajnispremiojn en la post-manøa lotumado. La resto-racio estis ornamita de multaj koloraj balonoj,sur kiujn la virinoj de la E-grupo estis skribintajhumurajn aý aliajn sciigojn: oftajn E-esprimojn,kiaj “bonvolu”, “saluton”, “dankon”, “silentu”,kaj aliaj, eble lernitaj en elementa kurso. Per labalonoj oni ankaý indikis la vojon al la neces-ejoj.

La speciale ornamita ejo kaj la bonaj manøa¼ojkaj trinka¼oj estigis belan festoetoson. Æe unujtabloj oni spontane ekkantis, æe aliaj oni fotadis,anekdotis kaj þercis; æiuj øuis la renkontiøon.Pli la vesta¼oj: nia problemo pri la sinvestadoestis tute nenecesa. Þajnis, ke multaj francoj pre-feras vesti sin modeste kaj komforte eæ por tiafesteno. Viroj ne surhavis kravatojn kaj kostum-ojn. Longe daýrigu la esperantistoj de la regionoæirkaý Tours! Ilia frapfrazo estas: ESPERAN-TO: Ponto inter la homoj.

Raita kaj Matti Pyhälä

Matti kun du junulinoj en Tours.

Page 9: Esperanta Finnlando Esperantobladet w helmikuu w februaro w · 2020. 12. 2. · n1 Esperanta Finnlando w Esperantobladet w helmikuu w februaro w 1/2006 La julavinjo estas Varpu Karo,

9

Recenze

Vikinga rakontoLeif Nordenstorm: Arne, la æef-ido. Ilustra¼oj Pavel Rak. 112 p.KAVA-PECH, Dobrichovice,Æe¶io 2005. ISBN 80-85 853-77-9La kovrilo de la libreto montrasvikingan drakoþipon kun blank-ruøa velo kaj vikingojn starant-ajn sur la bordo, kun glavoj, lan-coj kaj þildoj enmane. Oni pres-kaý aýdas ilian interparoladon,en kiu miksiøas scivolemo, sus-pektoj, sindefendemo kaj aven-turemo. Militon oni volas eviti.Øuste tia estas la rakonto. Temas pri la 9a jar-cento en Nordio kaj pri novaj ideoj en la homa

* Deziras korespondiSudbrazilano, el Þtato Rio Grande do Sul (Gran-da Rivero el la Sudo), publika funkciulo de labrazila Respubliko, naskita 1965, interesiøas prila homa vivo øenerale.

Marco Antonio Ferreira Teixeira, Rua ErnestoAlves, 945, Cartório Eleitoral, Santa Cruz doSul -RS – Brasil, BR-CEP:96810060.

Rete: <[email protected]>

menso. La seriozaj kernaj ideojestas la iom-post-ioma alveno dekristanismo kaj la traktado de lasklavoj. Æu æefido kaj sklavidorajtas amikiøi? Tiun kernon æir-kaýas priskribado de æiutaga¼ojkaj ludoj travivitaj de kreskantaknabo. La lingva¼o estas simpla,senerara, kaj la dekkvino de mal-pli konataj vortoj uzitaj en laverkado estas klarigataj libro-fine, same la historia kaj fikciafonoj de la verko. Leif Norden-storm mem havas kvin infanojn,tial li bone scias, kion rakonti al

junaj legantoj.Saliko

Ne nur fabelojH.C.Andersen: Bildolibro sen Bildoj. Ilustra¼ojde la Muzeoj de la urbo Odense (plejpartepapertranæa¼oj kaj desegna¼oj de H.C.A mem).Tradukita el la dana originalo Billedbog udenBilleder de Birthe Traerup. 56p. Edition Trae-rup. ISBN 87-90537-06-8En la revuo Norda Prismo 1957-59 aperis kelkajæapitroj de la Bildolibro sen Bildoj, tradukitajde kopenhagaj esperantistoj. Okaze de la 200-jara datreveno de naskiøo de H. C. AndersenB. Traerup decidis esperantigi la tutan Billedboguden Billeder, kiu fascinis þin de duonjarcento.H. C. Andersen verkis ne nur fabelojn sed ankaýromanojn, vojaøraportojn kaj poemojn.

Inter ili tute speciala estas tiu æi romantikalibro, kiu estas kolekto de vortpentra¼oj inspiritajde la luno en 33 vesperoj. Krome, H. C. A. estisinspirita de Lieder ohne Worte de Felix Men-delssohn-Bartholdy. En naý tre mallongaj æapi-tretoj, kiujn li nomas vesperoj, li primemoraslandojn vizititajn de li; en tri “vesperoj” li revas

pri foraj landoj neniam viditaj de li. En aliaj æa-pitroj li pritraktas la vivon kaj pensmanieron deinfanoj aý malbonsortuloj en nia maljusta mon-do. “La homo povas esti tre malfeliæa, kaj tamentre afektita. Li pensis pri la morto, pri suicido,mi kredas, ke li priploris sin mem, – li plorisprofunde, kaj kiam oni bone satploris, tiam onine mortigas sin.” (prifajfita aktoro en la Dek-naýa vespero).

Por omaøi al Andersen danaj esperantistojmultege laboris kaj tradukis. Vidu la rezultojnæe www.brunajokuloj.dk kaj www.chifonoj.dk.

Saliko

Page 10: Esperanta Finnlando Esperantobladet w helmikuu w februaro w · 2020. 12. 2. · n1 Esperanta Finnlando w Esperantobladet w helmikuu w februaro w 1/2006 La julavinjo estas Varpu Karo,

10

Intervjuo

Þtata muzeo pri EsperantoEn Wien, Aýstrio, funkcias muzeo pri Esperan-to. Kathrin Delhougne el la muzeo iøis inter-vjuata por nia gazeto.Kiom da homoj laboras por la muzeo?Ni estas kvar, du plentempaj, du duontempaj.Sed ne nur por la Muzeo, sed ankaý por niabiblioteko, la Kolekto por Planlingvoj. Mi labo-ras en la Muzeo ekde majo 2005 – kaj duontem-pe.La muzeo estas parto de la Aýstria Nacia Bib-lioteko. Æu vi povus iom klarigi la organizanstrukturon? Æu Eo-asocioj havas ian rolon prila aferoj de la muzeo?La Aýstria Nacia Biblioteko (ANB) konsistasel tiel nomataj “Kolektoj”, t.e. sekcioj, kiuj sindediæas al specifa temo, i.a. la Kolekto por Bil-doj, la mondfama Kolekto por Muzika¼oj, laKolekto por Papirusoj ktp. Kaj unu el ili estasla Kolekto por Planlingvoj kaj la Esperanto-muzeo. Do, temas pri nemovada institucio kajneniu ajn decidas pri øi krom ANB kaj la Fede-racia Respubliko de Austrio.Kiom da objektojn vi havas en la muzeo?Nu, ni havas 25.000 volumojn, 2.500 diversajngazetojn, 2.000 muzeajn objektojn, 2.000 aýto-grafojn kaj manuskriptojn, 20.000 fotojn, 1100afiþojn kaj 40.000 flugfoliojn, centojn da kased-oj kaj diskoj.Æu la muzeo havas iu(j)n speciale trezora(j)nobjekto(j)n?Inter la rara¼oj estas ekz. la unua libro de Espe-ranto, inter la unika¼oj estas manuskriptoj deZamenhof, Edmond Privat, de I. Shirjaev (aýto-ro de la unua orginala romano).Kiajn objektojn vi esperas ricevi? Æu vi dezirasricevi plejeble æion pri Esperanto aý æu venostro multe da a¼oj se homoj sendas æion?Nu, ni vere akceptas æion ajn, kio koncernas Es-

peranton, t.e.printa¼oj, manu-skriptoj, objektojkun Esperantasurskribo ktp.Kaj ni tute ne ti-mas ricevi tro daa¼oj. Se ekz. vivolas, ke viaj posteuloj sciu pri via nacia kong-reso, sendu la kongresdokumentojn al la Espe-rantomuzeo. Ni konservos ilin por la futuro.Kiuj estas la æefaj taskoj de la muzeo? Kiajnservojn vi ofertas al vizitantoj? Kiajn servojnvizitantoj plej ofte demandas?Nu, la nova Muzeo donas fundan informon priEsperanto: pri øia historio, pri øia gramatikastrukturo kaj pri la movado kaj la praktika flankode Esperanto. Ofte okazas, ke homoj estas pliol unu horon en tiu malgranda muzeo por elæerpiæiujn informojn prezentitajn tute moderne – kajamuze, surbaze de komputilaj instala¼oj. La plejofta demando poste estas: Kiel mi povas lerniEsperanton?Kiom da vizitantoj (ekz. en tago aý en jaro)kutime vizitas? Æu la vizitantoj estas plejparteesperantistoj aý æu multe da hazardaj ne-esper-antistaj homoj venas? Se venas ne-esperant-istoj, æu ili ofte havas strangajn miskomprenojnpri Esperanto?La malfermo de la nova muzeo estis la 1-an dedecembro. Kaj en decembro ni havis 300 vizit-antojn, tiel ke ni povos antaýkalkuli, ke estos3000 vizitantoj en 2006. Nur malgranda partode la vizitantoj estas esperantistoj. Fakte, laAýstria Nacia Biblioteko tute profesie varbaspor siaj muzeoj tiel ke la homoj plejofte scias,kio ilin atendas. Kaj la strukturo de la Muzeogarantias, ke ne estas iaj miskomprenoj pri Es-peranto.

intervjuis Mikko Mäkitalo

Page 11: Esperanta Finnlando Esperantobladet w helmikuu w februaro w · 2020. 12. 2. · n1 Esperanta Finnlando w Esperantobladet w helmikuu w februaro w 1/2006 La julavinjo estas Varpu Karo,

11

Nova adreso de laEsperantomuzeoPor la Esperantomuzeo kaj la Kolekto por Plan-lingvoj komenciøis nova fazo. Ni transloøiøisal pli taýga kaj multe pli facile alirebla loko.Temas pri nove restaýrita palaco en la centrode Vieno, tute proksime de la eksa situo. Jenøia adreso:

Kolekto por Planlingvoj kaj Esperantomuzeo,Palais Mollard, Herrengasse 9, 1010 Vieno,Aýstrio.Ni ankaý havas novajn de¼orajn horojn:

Esperantomuzeo: lun.–merkr., vendr.–sab.10h00–14h00, ¼aýde 15h00–19h00

Kolekto por Planlingvoj: lun.–merkr., vendr.9h00–16h00, ¼aýde 12h00–19h00Sed bonvolu direkti æiujn senda¼ojn al la sekvaadreso :

Kolekto por Planlingvoj kaj Esperantomuzeo,Josefsplatz 1, 1015 Vieno, Aýstrio.Kathrin DelhougneTel.: (+43 1) [email protected]

http://www.onb.ac.at/sammlungen/plansprachen/[email protected]

La Palaco Mollard, nova hejmo de laEsperantomuzeo.

Informbazaro

Iom da nombroj pri UEA-membraroFinnlando 1950 1960 1970 1980 1990 2000 2001 2002 2003 2004 2005IM 239 273 280 249 238 222 198 194 200 185 176AM - - 200 470 603 185 204 213 210 195 194Sume 239 273 480 719 841 407 402 407 410 380 370UEA 1950 1960 1970 1980 1990 2000 2001 2002 2003 2004 2005IM 5723 7194 6847 6629 7645 6583 6428 5713 5714 5856 6094AM 8988 22991 26490 27554 25224 12522 12835 12173 11264 12148 12253Sume 14711 30185 33337 34183 32869 19105 19263 17886 16978 18004 18347IM = individuaj membroj de UEAAM = aligitaj membroj (tiuj membroj de landa asocio, kiuj ne estas individuaj membroj de UEA)EAF fariøis landa asocio de UEA en 1955. En 1955 øi anoncis al UEA 12 aligitajn membrojn kajen 1956 nur 2. En la jaroj 1957-1960 EAF anoncis neniun aligitan membron. En 1961 øi anoncis64 kaj ekde tiam øi anoncis iun nombron æiujare.La ciferoj de 2005 estas provizoraj laý la stato de la 18-a de januaro 2006. La nombro de individuajmembroj kreskos ankoraý iomete (± 10). Statistikon kolektis Osmo Buller

Page 12: Esperanta Finnlando Esperantobladet w helmikuu w februaro w · 2020. 12. 2. · n1 Esperanta Finnlando w Esperantobladet w helmikuu w februaro w 1/2006 La julavinjo estas Varpu Karo,

12

InformbazaroPovilas Jegorovas,la Esperantistode la Jaro 2005Internacia sendependa magazino La Ondo deEsperanto iniciatis en 1998 æiujaran proklamonde la Esperantisto de la Jaro. Al la projekto aliøisreprezentantoj de diversaj tendencoj en la Esper-anto-komunumo kaj sendependaj kompetent-uloj.

Æi-jare la kandidatigantoj proponis 18 person-ojn, al kiuj la elektantoj (inter ili estas prezidantode EAF) povis doni siajn voæojn. Plej multe,10 voæojn el la donitaj 31, ricevis Povilas Jego-rovas.

La internacia komisiono proklamis s-ron Po-vilas Jegorovas la Esperantisto de la Jaro 2005

– pro la bonega preparado kaj sukcesa realigode la 90a Universala Kongreso de Esperanto kajde la 4a Nitobe-Simpozio en Vilno;

– pro la ekzemplodonaj rilatoj kun litoviajaýtoritatoj, intelektuloj kaj amaskomunikiloj,danke al kiuj Esperanto progresas en Litovio;

– pro la kunordigo de eldonado de gravaj lib-roj pri Esperanto en la litova lingvo.La solena proklamo okazis la 17an de decembro(Zamenhofa Tago) en Kaunas kun æeesto de plu-raj esperantistoj kaj ¼urnalistoj (kvin televidojsendis siaj raportistojn), kiuj øoje kuntostis jela sano de la Esperantisto de la Jaro 2005. KazysStarkeviæius, membro de la litovia parlamento,atentigis pri la graveco de la agado de la LitovaEsperanto-Asocio. Halina Gorecka, kiu donis alJegorovas la diplomon, emfazis, ke unuafoje lahonoran titolon ricevis orient-eýropano kaj keneniam pli frue estis distingita prezidanto de lalanda asocio kaj kongres-organizanto. La laýre-ato klarigis, ke li akceptas la honoran titolonkiel rekonon de la tuta landa movado en Litovio.

En La Ondo de Esperanto aperis intervjuo kunla Esperantisto de la Jaro 2005.

(mm, baze de komuniko de “La Ondo”)

Kotizoj de EAFLa estraro iom altigis la abonkotizojn de Espe-rantolehti (EF) por 2006. La abonkotizo, kiunpagas anoj de membroasocioj al sia asocio porricevi la gazeton estas 12 e. Iuj asocioj abonasla gazeton al æiuj siaj anoj. Tiukaze vi ne devaspagi krompagon por ricevi EF:n.

La nura abono de EF nun estas same grandakiel la kotizo por individua membro, 18 e. Indi-viduaj membroj de EAF aýtomate ricevas la ga-zeton, kiu aperas per ses numeroj jare.

La estraro ne planas proponi altigojn de lamembrokotizoj al la jarkunveno. Se vi dezirasvi estas bonvenaj pagi jam antaý la jarkunvenolaý la nun validaj kotizoj. La kotizo por indivi-dua membro de EAF, kiel jam dirite, estas 18e. La subtena Societo Nino Runeberg havas ko-tizon 36 e (duoblo de individua membro). Lakotizo kiun pagas la membroasocioj al EAF poræiu sia ano estas 3 e (por FEJO, ELFI kaj Steleto1,50 e).

Eventokalendaro de EAF200625-26.3.2006 Vintraj Tagoj, Turkuo23-27.4.2006 EAS lige kun Euroscola-tago,

Strasburgo, Francio (ELFI)3-7.7.2006 Esperantokursoj en Valamo

(Valamon kansanopisto)29.7-5.8.2006 Universala Kongreso, Florenco,

Italio (UEA)6-13.8.2006 Internacia Junulara Kongreso,

Sarajevo, Bosnio (TEJO)16-17.9.2006 Aýtunaj Tagoj, Haukipudas

(Oulu-regiono)200728.4.2007 100-jariøo de EAFEAF-laborkunvenoj17-19.2.2006 Estrarkunveno kunlabore kun

Sveda Esperanto-Federacio, Kimito

Page 13: Esperanta Finnlando Esperantobladet w helmikuu w februaro w · 2020. 12. 2. · n1 Esperanta Finnlando w Esperantobladet w helmikuu w februaro w 1/2006 La julavinjo estas Varpu Karo,

13

Vintraj TagojAliøiloMi aliøas al la Vintraj Tagoj de EAF 25.-26.3.2006 en Turku.Nomo____________________________________Adreso

____________________________________Tel./Fakso/Ret-adreso

____________________________________Aliøkotizo:18 e øis 28.2.2006 _____21 e poste _____Duono por FEJO-anoj sub 30 jaroj. Infanoj sub15 jaroj sen aliøkotizo.Personoj loøantaj ekster Finnlando laý inter-konsento.VT-paketo 25.-26.3. kun manøoj (vespermanøosabate, tagmanøo dimanæe kaj kafoj) kaj rond-veturo dimanæe: 30 e _____Entute pagenda al la konto de EAF _____Pagoj al la konto: Sampo 800017-230825.Bv. uzi la VT-referencnumeron 4640.Pliaj informoj aý deziroj:

____________________________________Bonvolu sendi la aliøilon al:Esperanto-Asocio de FinnlandoSiltasaarenkatu 15 C 65, FIN-00530 HelsinkiRetaj aliøoj tra: [email protected]!

Esperantohistorio enla plej malnova urbode FinnlandoVintraj Tagoj en Turku 25.-26.3.2006

Aranøoj por la Vintraj Tagoj bone progresis. Jenkelkaj praktikaj konsiloj por preparado de viapartoprenado.La ejojAurala, civitana instituto, situas en la adresoSatakunnantie 10. Satakunnantie estas la mal-nova vojo al Raisio. Aurala situas maldekstretuj post la ponto, kiu proksime de la aýtobusastacidomo superiras la fervojon. Do, æi-foje ebleindas veni al Turku kun buso anstataý trajno.Fervoja stacidomo situas je æirkaý 20-minutapiedirado de Aurala.

En Turku indas aæeti t.n. turisman busbileton:øi kostas 4,50 eýrojn kaj validas por 24 horojnekde la momento de aæeto. Øi estas aæetebla æela þoforoj aý mendebla per poþtelefono. AlAurala veturas el la vendoplaæo jenaj aýtobusoj:61 al Vienola (haltejo en Yrjänänkatu), 6 alSuikkila, 28 al Nättinummi kaj 11/110 al Pläk-kikaupunki/Naantali (haltejo Satakunnantie).

Por propraj aýtoj troviøas parklokoj tuj apudAurala. Restoracio Verkahovi, kie finiøos niadimanæa rondveturo kaj kie ni havos lunæon,troviøas je 10-minuta piedirado de Aurala vid-alvide de la aýtobusa stacidomo.

Æiuj memstare aranøos la tranoktadon. Plejproksime de Aurala-instituto situas gastejo Ma-jatalo Metso en urboparto Raunistula kaj Hese-hotelli apud la aýtobusa stacidomo. Turku-anojhelpos vin laýbezone, vidu kontaktinformojn.Ebleco vidi urbajn vidinda¼ojnSe eblas al vi alveni en Turku antaýtagmezesabate, ni pretas montri al vi piedirante urbajn

Page 14: Esperanta Finnlando Esperantobladet w helmikuu w februaro w · 2020. 12. 2. · n1 Esperanta Finnlando w Esperantobladet w helmikuu w februaro w 1/2006 La julavinjo estas Varpu Karo,

14

Vintraj TagojIlmoittautumislomakeIlmoittaudun Suomen Esperantoliiton Talvi-päiville Turkuun 25.-26.3.2006.Nimi____________________________________Osoite

____________________________________Puh./fax/sähköposti

____________________________________Ilmoittautumismaksu:18 e 28.2.2006 saakka ______21 e 28.2.2006 jälkeen ______Puoli maksua FEJO:n varsinaisilta jäseniltä.Alle 15-vuotiaat lapset ilman maksua.Suomen ulkopuolella asuvat henkilöt sopimuk-sen mukaan.Talvipäiväpaketti sisältää ruoat (iltaruoka lau-ant., lounas sunnunt., kahvit) ja kiertoajelunsunnuntaina: 30 e ______Yhteensä maksettava EAF:n tilille ______Maksut EAF:n tilille: Sampo 800017-230825.Käytä talvipäivien viitenumeroa 4640.Lisätietoja tai toivomuksia:

____________________________________Lähetä ilmoittautumislomake osoitteella:Suomen Esperantoliitto rySiltasaarenkatu 15 C 65, FIN-00530 HelsinkiSähköpostitse: [email protected]!

vidinda¼ojn. Leena Tiusanen, unu el niaj æiæer-onoj, montros al vi la malnovan urbocentron kajla katedralon. Þi atendos vin je 11.30 æe la kate-dralo. Kun þi vi certe trovos konvenan lokonpor tagmanøi kaj same bone trovos vian tranokt-ejon. Bonvolu antaýanonci vin al Leena aý alaliaj lokaj aranøantoj.Sabata kaj dimanæa programoLa akceptejo en Aurala malfermiøos je 13.00sabate kaj je la 14a la tagoj komenciøos oficiale.Ni havos tri prelegojn, krom la antaýanoncitajde Martti Vihanto kaj Väinö Havu, ankaý Ca-rola Antskog kune kun la historia grupo pretasrakonti pri progreso de la historia verko kaj prila unua prezidanto de EAF, Nino Runeberg.Post la kafo vi havos eblecon kunveni, rigardihistorian ekspozicion en la vestiblo de Auralakaj fari bonajn aæetojn æe vendobudoj. Aý vipovos simple kunbabili kun samideanoj.

Restoracio Verkahovi invitas nin pormanøo.

Page 15: Esperanta Finnlando Esperantobladet w helmikuu w februaro w · 2020. 12. 2. · n1 Esperanta Finnlando w Esperantobladet w helmikuu w februaro w 1/2006 La julavinjo estas Varpu Karo,

15

Vintraj TagojAntaý la vespera programo estos la akcepto

al membroj de Societo Nino Runeberg. Se vivolas aparte subteni la agadon de Esperanto-Asocio de Finnlando, la plej bona ebleco estasmembriøi en Societo Nino Runeberg. La subten-anta sumo estas 36 eýroj, pago al la Asociakonto.

La vespera programo komenciøos per vesper-manøo kaj post øi ni havos diversajn vesper-umajn programerojn, kaj muzikajn kaj vortajn.Viaj kontribuoj estas bonvenaj, informu al lokajaranøantoj.

Vi, kiuj estas noktemuloj, povos poste vizitiobservatorion por vidi la stelojn kun MikkoMäkitalo. Por tio prefere aliøu provizore jamanticipe al Mikko (eblos aliøi ankaý dum saba-to). Povus esti konvene, se iu havus propranaýton por veturi al la observatorio. (Vizito al laobservatorio eblas ankaý vendrede, se vi jamtiam alvenos al Turku.)

Dimanæe post la jarkunveno ni faros rond-veturon kaj vidos sub gvidado de Jorma Aho-mäki la æefajn esperantolokojn de la urbo kajaýdos pri gravaj personoj kiuj antaýenigis laaferon en la regiono. Fine ni havos komunanlunæon en belega malnova konstrua¼o: Verka-hovi, antaýa þtofa fabriko. De Verkahovi vipovos bone piediri al Aurala, eblas do lasi a¼ojntie.KontaktpersonojAranøoj surloke (manøoj, helpo kun tranoktajaranøoj ks.): EAF-sekretario kaj EST-prezidantoTiina Oittinen, tel. 050-5494709 kaj EST-sekre-tario Leena Tiusanen, tel. 02-2320542, 050-5757956 aý EST-estrarmembro Anja Launiainen,tel. 040-8277324, [email protected].

Programo: EAF-sekretario Tiina Oittinen kajlokaj kunlaborantoj.

Observatorio vendrede/sabate: Mikko Mäki-talo, EF-æefredaktoro.

Aliøiloj: EAF-vicprezidanto Päivi Saarinenkunlabore kun la kasisto.

EsperantohistoriaaSuomen vanhimmassakaupungissaTalvipäivät Turussa 25.-26.3.2006

Talvipäivien järjestelyt ovat edenneet mukavas-ti. Tässä käytännön neuvoja tapahtumapaikoistaja muista asioista.TapahtumapaikatKansalaisopisto Auralan osoite on Satakunnan-tie 10. Satakunnantie on vanha Raisioon johta-va maantie, joka alkaa linja-autoaseman lähel-lä rautatien yli vievältä Aninkaistensillalta.Aurala on tien vasemmalla puolella heti sillanjälkeen Raisioon mentäessä. Tällä kertaa onehkä kätevää tulla Turkuun linja-autolla junansijasta. Rautatieasema sijaitsee 20 minuutin kä-velymatkan päässä Auralasta.

Turussa kannattaa ostaa paikallisliikenteenmatkailulippu, joka maksaa 4,50 e ja on voimas-sa 24 tuntia ostohetkestä. Lipun voi ostaa bus-sista tai tilata tekstiviestillä. Auralaan menevätkauppatorilta paikallisbussit 61 Vienolaan, 6Suikkilaan, 28 Nättinummeen ja 11/110 Pläk-kikaupunkiin/Naantaliin. Pysäkki on linja-auto-aseman jälkeen seuraava heti Aninkaistensillantoisella puolen, bussi 61 pysähtyy Yrjänänkadunpuolella, muut Satakunnantiellä.

Auralan läheisyydessä on hyvin parkkipaik-koja omilla autoilla tuleville. Ravintola Verka-hovi, jossa syömme sunnuntain lounaan kierto-ajelun päätteeksi, sijaitsee linja-autoasemaa vas-tapäätä (oikealla kaupungista tullessa) ja sieltäon noin 10 minuutin kävelymatka Auralaan.

Jokainen järjestää itse yöpymisensä. Lähim-pänä Auralaa sijaisevat Majatalo Metso Raunis-tulan kaupunginosassa ja Hesehotelli linja-au-toaseman vieressä. Turkulaiset yhteyshenkilötavustavat tarvittaessa majoituksen järjestämises-sä.

Page 16: Esperanta Finnlando Esperantobladet w helmikuu w februaro w · 2020. 12. 2. · n1 Esperanta Finnlando w Esperantobladet w helmikuu w februaro w 1/2006 La julavinjo estas Varpu Karo,

16

Kaupungin nähtävyyksiin tutustuminenLauantaina aamupäivällä voivat halukkaat tu-tustua kaupungin nähtävyyksiin tuomiokirkonja vanhan suurtorin alueella ja mahdollisestimyös ruokailla yhdessä. Oppaamme Leena Tiu-sanen on klo 11.30 tuomiokirkolla valmiina otta-maan ryhmän vastaan. Ilmoittaudu joko Lee-nalle tai jollekin toisista yhteyshenkilöistä.Ohjelma lauantaina ja sunnuntainaTalvipäivien vastaanotto avataan Auralassa klo13.00. Viralliset avajaiset ovat klo 14.00. Oh-jelmassa on kolme luentoa, Martti Vihannon jaVäinö Havun lisäksi Carola Antskog esitteleeSuomen Esperantoliiton (EAF) historiikin kir-joitustyötä sekä kertoo EAF:n ensimmäisestäpuheenjohtajasta Nino Runebergistä. Kahvinjälkeen on jäsenjärjestöillä ja muilla mahdolli-suus kokoontua Auralan luokkahuoneissa. Aura-lan aulassa voi tutustua esperantohistorian näyt-telyyn, tehdä ostoksia myyntipisteissä sekä ta-vata tuttuja.

Ennen iltaohjelmaa on vastaanotto Nino Ru-neberg -seuran jäsenille. Tähän EAF:n toimin-taa tukevaan yhdistykseen voi liittyä maksamal-la EAF:n tilille 36 euroa (= EAF:n henkilöjäsen-maksu kaksinkertaisena). Nino Runeberg -seu-

ra on vastaava yhdistys kuin Esperanton maail-manliiton Societo Zamenhof.

Iltaohjelma alkaa yhteisellä ruokailulla. Senjälkeen on vuorossa iltamat-tyyppinen illanviet-to, jossa on musiikki- ja muita esityksiä. Ohjel-maan mahtuu vielä hyvin mukaan, joten otayhteyttä yhteyshenkilöihin, mikäli sinulla onjokin iltaan sopiva esitys.

Yökyöpelit voivat illan päätteeksi lähteä Mik-ko Mäkitalon kanssa katsomaan tähtitaivaankohteita Iso-Heikkilän tähtitornille. IlmoittauduMikolle mieluiten jo etukäteen, mutta viimeis-tään lauantaina. Voisi olla kätevää, jos jollaintähtitornille tulevalla olisi oma auto. (Tähtienkatselu voidaan järjestää jo perjantaina, ole yh-teydessä Mikkoon, jos haluat olla jo silloin Tu-russa.)

Sunnuntaina vuosikokouksen ja kahvien jäl-keen lähdemme kiertoajelulle Turun merkittä-vien esperantoharrastajien jalanjäljille. Oppaa-namme toimii Jorma Ahomäki. Kiertoajelunpäätteeksi syömme lounaan ravintola Verka-hovissa, joka on vanhan verkatehtaan tiloihinrakennetun palvelutalon lounas- ja tilausravin-tola. Verkahovista on 10 minuutin kävelymat-ka Auralaan, joten on mahdollista jättää tava-roita sinne kiertoajelun ajaksi.

Vintraj Tagoj

Auralan opisto.

Page 17: Esperanta Finnlando Esperantobladet w helmikuu w februaro w · 2020. 12. 2. · n1 Esperanta Finnlando w Esperantobladet w helmikuu w februaro w 1/2006 La julavinjo estas Varpu Karo,

17

Vintraj TagojYhteyshenkilötJärjestelyt paikalla (ruokailut, yöpymisenavustaminen yms): EAF:n sihteeri ja EST:n pu-heenjohtaja Tiina Oittinen, puh. 050-5494709sekä EST:n sihteeri Leena Tiusanen, puh. 02-232 0542, 050-5757956 ja EST:n hallituksen jä-sen Anja Launiainen, tel. 040-8277324, [email protected].

Ohjelma: EAF:n sihteeri Tiina Oittinen japaikallinen ryhmä.

Vierailu tähtitornille pe/la: Mikko Mäkita-lo, Esperantolehden päätoimittaja.

Ilmoittautumiset: EAF:n varapuheenjohtajaPäivi Saarinen yhteistyössä rahastonhoitajankanssa.

19.00 Akcepto Nino Runeberg. VastaanottoN.R:n seuran jäsenille.

19.20 Vespermanøo. Iltapala.20.00 Vespera programo (vesperumo).

Iltaohjelma (iltamat).22.00 Ebleco rigardi la stelojn en observatorio

de Iso-Heikkilä, gvidas Mikko Mäkitalo.Mahdollisuus tähtien tarkkailuun Iso-Heikkilän observatoriossa, järj. MikkoMäkitalo

Dimanæo la 26a de martoSunnuntai, 26.3.20059.00 Matenpreøo de KELF. Aamuhartaus, järj.

KELF.9.45 Kontrolo de rajtigiloj. Valtakirjojen

tarkastus.10.00 Jarkunveno de EAF. Vuosikokous.

Kafo tuj post la jarkunveno. Kahvi hetivuosikokouksen jälkeen.

12.15 Ekveturo per komuna buso al rond-veturo laý þpuroj de pioniroj en Turku,gvidas Jorma Ahomäki. Lähtee kierto-ajelulle yhteisellä bussilla Turun merkit-tävien esperantoharrastajien jalanjäljilleJorma Ahomäen opastuksella.

13.15 Lunæo en rest. Verkahovi. Lounasravint. Verkahovissa, Verkatehtaank. 4.(10-minuta distanco de Aurala, proksimede busa stacio. 10 min. kävelymatkanpäässä Auralasta, lähellä linja-autoasemaa)

Etaj þanøoj eblas – pienet muutokset mahdolli-sia. Bonvenon – Tervetuloa!

Vintraj Tagoj en TurkuProgramo – ohjelmaCivitana instituto de Aurala, Auralan kansalais-opisto, Satakunnantie 10, TurkuSabato la 25a de martoLauantai, 25.3.200613.00 Malfermo de akceptejo. Vastaanotto

avataan.14.00 Bonvenigaj vortoj kaj malfermo de

tagoj. Tervetulosanat ja päivien avaus.14.15 Martti Vihanto: Kolekto de Esperanto-

poþtmarkoj kaj -poþtkartoj. Esperanto-postimerkki- ja -postikorttikokoelma.

15.00 Väinö Havu: Dermatologiaj aferoj enTurku. Turkulaista ihotautioppia.

15.30 Paýzo. Tauko.15.45 Carola Antskog: Nino Runeberg kaj

historia verko de EAF. Nino Runeberg jaEAF:n historiikki.

16.30 Kafo. Kahvi.17.00 Kunvenoj de membroasocioj kaj aliaj

(ELFI, KELF, ktp). Libera babilado en lavestiblo, konatiøo kun la ekspozicio.Kokouksia: EAF:n jäsenyhdistykset jamuut. Vapaata keskustelua aulassa,tutustumista näyttelyyn. Jorma Ahomäki.Väinö Havu.

Page 18: Esperanta Finnlando Esperantobladet w helmikuu w februaro w · 2020. 12. 2. · n1 Esperanta Finnlando w Esperantobladet w helmikuu w februaro w 1/2006 La julavinjo estas Varpu Karo,

18

Vintraj Tagoj

Hjalmar Johannes (Nino) Runeberg,la unua prezidanto de EAF

Dum la VT oni de kelkaj jaroj aranøas AkceptonNino Runeberg, omaøe al la unua prezidantode EAF. Post rusa subpremo dum la unuaj jarojde la dudeka jarcento venis pli liberaj tempojpost 1905. Tiam multaj novaj asocioj estis fond-itaj. En la jaro 1906 oni fondis esperantoklubonLa Polusstelo en Helsinko kaj la sekvontan jaronla klubo iniciatis tutlandan asocion. Kiel prezid-anto en ambaý funkciis Hjalmar Johannes Ru-neberg, pli konata kiel Nino Runeberg.

Nino estis filo de la skulptisto Walter Rune-berg, kiu vivis multe eksterlande. Nino naskiøisen Italio la 27an de majo 1874 kaj tie li ricevissian karesnomon Nino de sia vartistino. KiamNino estis dujara la familio translokiøis al Parizokie Nino trapasis la maturekzamenon en 1892.Post studenta ekzameno ankaý en Finnlando1894 li ekstudis klasikajn lingvojn kaj la fran-can. Li doktoriøis en 1905. Intertempe li ankaýkonatiøis kun esperanto kaj partoprenis la unuanuniversalan kongreson en Bulonjo 1905. En siaplej konata traduko al esperanto Jolanta de ladano Henriko Hertz li enkonduke esprimas kor-an dankon al sia instruisto la franco TheophileCart.

Nino Runeberg eldonis 1899 sian unuan po-emaron (Dikter af Alceste). Liaj poemoj estistre patrujamaj, evidente inspiritaj de la avo Jo-han Ludvig. Sekvis pliaj poemaroj sed ankaýteatra¼oj kaj kelkaj libretoj pri diversaj temoj.Li vivtenis sin kiel instruisto de la franca lingvoen du lernejoj en Helsinko øis 1919. Poste linur verkis kaj tradukis.

Kiam la lerneja horloøo ne plu decidis pri lialaboro lia edzino Mimmi laý sia letero al la bo-patrino donis al li tutan liberecon pri la tempojpor dormado kaj manøado. La du virinoj multezorgis pri la sanstato de Nino. Li naskiøis kiella kvara infano en la familio sed tiam jam la tri

unuaj estis mortintaj kaj ankaý pri la vivo deNino oni multe timis dum liaj unuaj jaroj. Feliæeli kaj liaj du sekvaj gefratoj plenkreskis, sameæiuj kvar gefiloj de Nino kaj Mimmi. En leterojinter la parencoj oni multe skribis pri la sanstatode la infanoj sed ankaý notas etajn okaza¼ojn.Tiel mi eksciis ke Nino þatis remi kaj ke li enjunio 1904 faris al sia filo pafarkon.

Nino Runeberg bone ludis pianon. Nepino deNino rakontis al mi ke li iam 1918 aranøis kon-certon por siaj amikoj. Tiam kunvenoj estis mal-permesitaj kaj venis ruøgardistoj por interrompila koncerton. La familio fuøis al la insularo.Danke al sia kono de muziko Nino estis specialebona tradukisto de kantoj. Ankaý dum la esper-antistaj kunvenoj li ofte ludis kaj por La Polus-stelo li verkis propran marþon. La muzikon aløi verkis Erkki Melartin.

Runeberg estis prezidanto de EAF de la unuakunsido (la 28an de aprilo 1907) øis la milito.

Hjalmar Johannes (Nino) Runeberg(foton posedas Maria Runeberg).

Page 19: Esperanta Finnlando Esperantobladet w helmikuu w februaro w · 2020. 12. 2. · n1 Esperanta Finnlando w Esperantobladet w helmikuu w februaro w 1/2006 La julavinjo estas Varpu Karo,

19

Vintraj TagojDimanæa rondveturo laý þpuroj de niaj pioniroj

En marto øenerale jam printempas en Turku.Serena æielo en nia iama æefurbo kaptos vianatenton, se vi partoprenos la Vintrajn Tagojnde EAF. Eta aventuro atendos vin post la æef-kunveno de nia landa asocio. Aparte fascinajestos el pasinteco konataj, koloraj esperantistajfiguroj, kiuj sekvos nin dum la urba ekskurso26.III.2006.

Indas trairi la urboparton Raunistula, kiesøemelo estas Pispala en Tampere. Mondfamalingvisto G.J. Ramstedt (1873-1950) loøis en siajuneco æe la adreso Konsankatu 10, kiu situis”malproksime en Maaria”. Profesoro Kalle Väi-sälä (1893-1968) estis reputacia matematikisto.Li havis kvin filinojn kaj unu filon. Puutarha-katu 7b estis æarma loøloko por la tuta familio.Indas substreki, ke Kalle vojaøis al Parizo 1914por partopreni la dekan UK:n, kiu ne okazis prola Unua mondmilito. Interesajn spertojn li tamenkolektis en Francio.

Orgenisto Pauli Riihivaara (1903-1995) labo-ris en la Katedralo de Turku, estris la korusonAmikaro kaj i.a. laý speciala mendo tradukiskonatan kanton La Alaýdo. Profesoroj Yrjö Väi-

sälä kaj Liisi Oterma formis fruktodonan labor-duopon. Proksime al la Universitata æefkonstru-a¼o kuþas la Studenta domo, kie oni aranøis laPostkongreson de la 54-a UK en 1969.

Povas esti, ke mirigas vin nomoj de multajkorifeoj, sed necesas mencii ankaý nian propranVäinämöinen, jam bedaýrinde forpasintan long-tempan fakdelegiton de UEA, lokomotivestronUuno Aaltonen. Al mi ege plaæas la vorto, kiuesprimas lian profesion.

Ne estas mia emo dronigi vin per troaj detaloj.Estu tute trankvilaj, certe vi aýdos interesajnerojn ankaý pri multaj aliaj samlingvanoj dumla Esperanta urba ekskurso. Eblas krome ren-konti iujn fokusajn laborlokojn de kelkaj konatajeksterlandanoj – Björn Collinder, Ivo Lapenna,István Mórocz ktp. Nia itinero zigzagas en laurbocentro kaj ambaýborde de nia kara rivero,ne blua sed bruna. Unuhora vagado aýtobusekreskigos vian apetiton por la adiaýa, komunalunæo en la restoracio Verkahovi.

Bonvenon tutkoran diras via æiæerono JormaAhomäki – turkuano ek de la jaro 1952.

Post la milito EAF elektis lin honora membro.Li apartenis al la honora komitato de la univer-sala kongreso en Helsinko 1922 kaj li tradukisla kongresan poemon de Kolomano de Kalocsayal la sveda. Mi legis øin en Hufvudstadsbladet,kiu kiel i.a. Uusi Suomi kaj Suomen Sosialide-mokraatti abunde raportis pri la kongreso. Postla kongreso Nino ankoraý estis aktiva en la novasvedlingva esperantoasocio Nordlumo.

Krom pri esperanto li interesiøis pri teozofiokaj hindaj religioj kaj dum siaj lastaj jaroj li estisframasono. Li mortis la 15an de februaro 1934.Laý lia volo floroj estis malmulte, sed inter lapagintoj al diversaj fonda¼oj estis ankaý lia espe-rantoamiko Albin Sandström kaj asocio de es-peranto.

Carola Antskog

ELFIAlvoko al jarkunsidoJarkunsido de Esperanto-Ligo de Finnlandaj Ins-truistoj ELFI okazos je la 17a sabate la 25an demarto 2006 en Auralan kansalaisopisto (Civi-tana instituto de Aurala), Satakunnantie 10, Tur-ku. Estos traktataj la laýstatutaj aferoj.

La estraroKutsu vuosikokoukseenSuomen opettajien esperantoyhdistys ry:n vuo-sikokous pidetään lauantaina 25. maaliskuuta2006 klo 17 Auralan kansalaisopistolla, Sata-kunnantie 10, Turku. Käsitellään sääntömääräi-set asiat.

Johtokunta

Page 20: Esperanta Finnlando Esperantobladet w helmikuu w februaro w · 2020. 12. 2. · n1 Esperanta Finnlando w Esperantobladet w helmikuu w februaro w 1/2006 La julavinjo estas Varpu Karo,

20

Asocioj

Estraro kunvenisLa estraro kunvenis (kunsido 9/05) 3.12.200513.30-17.05 en la oficejo kadre de la projektoAl kvalita komunikado. Æeestis Ritamäki, Oit-tinen, Grundström, Huuskonen, Saarinen, Saas-tamoinen, Pirinen, parte la kasisto Heikkinen.

Antaý la kunsido Riitta Hämäläinen, FEJO-informisto kaj Katja Lampinen, FEJO-sekreta-rio, prezentis konsilojn pri informado surbazede siaj spertoj i.a. lige al KEF. La estraro trovisla prezenton tre utila kaj estis interkonsentiteke kadre de AKK okazu unutaga trejna aranøopri informado (tiedotuskurssi, finnlingva). Riittakaj Katja respondecas pri la enhavo, EAF pri lapraktika¼oj (invitoj, trovo de loko en la æefurbaregiono k.t.p). [Kiel verþajna dato estis inter-konsentita 27.5.2005]

La estraro kun kontento elektis Tiina Kosunennova kasisto ekde 1.1.2006. La estraro dankisAnna-Liisan pro þia multjara kasista laboro.

La estraro aprobis mendon de novaj kovertoj(kun Port Paye) por poþtigado eksterlanden porEsperantolehti (EF), estontan renovigon de laoficeja seruro (EAF-kosto 3/5) kaj elpagon dekelkaj fakturoj (je 100 eýroj aý pli) por diversajadministraj kostoj. La banko altigis la prezojnpor la prizorgo de valorpaperoj sed EAF lasossiajn 300 Elisa-akciojn æe Sampo se ne troviøossignife pli favorkosta alternativo.

Membrovarbado-kampanjo por novaj indivi-duaj membroj de EAF aktualas. Indas kolektiadresojn de kurspartoprenantoj kaj aliaj por sen-di al ili membrovarban leteron. Æe TTT-paøojesperanto.fi aperu membrovarba paøo kun aliø-ilo. Post la jarkunveno estus utile sendi memo-rigon al membroasocioj pri la kotizoj.

La estraro traktis la planojn por Vintraj Tagojen Turku 25.-26.3.2006 kaj Aýtunaj Tagoj enHaukipudas. Hotelo Samantta en Haukipudaskaj bustransporto Oulu-Haukipudas estas rezer-vitaj. Estis kontaktoj kun Esperantoparolantaorgenisto. Prikonsiderataj programeroj de ATestas i.a. ekskurso al þtonepoka vilaøo Kierikki

kaj vizito al fiþisto kiu kaptas petromizojn (fin-ne: nahkiainen, svede: nejonöga).

Kleriga semajnfino verþajne okazos en Hä-meenlinna tuj antaý la somera kurso en Vala-mo.

EAF preparos raporton kaj precizigitajn plan-ojn por la fina fazo de AKK por Fondumo Es-peranto, kiu kunsidos 14.3.2006.

Subvenciopetojn (nome de kunordiganto Ca-rola Antskog kun subtenletero de EAF) porredakto kaj verkado de kompila verko pri la his-torio de Esperanto en Finnlando estas senditajal Suomen Kulttuurirahasto kaj al Svenska kul-turfonden.

EAF deziras instigi muzikkulturajn agantojninter sia membraro al kunlaboro prepare al lajubilea jaro.

Tuomo Grundström informis, ke ekzistas iujtradukoj de esperantaj literaturaj tekstoj en lafinna. Esplorindas æu eblus aperigi ilin en finn-lingvaj revuoj aý æu troviøas eldonejo por ili.

La prezidanto donacis al la oficeja bibliotekola libron Kroppens esperanto de Birgitta Boucht.Temas pri svedlingva poemaro, eldonejo Schil-dts 2002.

Sekva estrara kaj AKK-grupa kunsido okazosen Källkullen, Kimito dum la semajnfino 18.-19.2.2006. Tiam okazos ankaý renkontiøo kunestrarmembroj de Sveda Esperanto-Federacio.

(mm)

UK 2006 en FirenzeLa Universala kongreso tiun æi jaron okazos enFirenze, æefurbo de regiono Toskanio en centraItalio. Øi estas urbo de duonmiliona loøantarokonata pro la renesanco kaj agado de i.a. Gali-lei, da Vinci, Michelangelo kaj Machiavelli.

La kongreso okazos æe la foira konstrua¼aroFirenze congressi, kiu situas en la urbocentrotute apude al la æefa fervojstacidomo SantaMaria Novella. En la kongresaj retpaøoj http://www.ukflorenco2006.it/ troviøas i.a. mapo prila urbo. Atentu pri la sekva limdato de aliø-kotizoj, la 31a de marto.

Page 21: Esperanta Finnlando Esperantobladet w helmikuu w februaro w · 2020. 12. 2. · n1 Esperanta Finnlando w Esperantobladet w helmikuu w februaro w 1/2006 La julavinjo estas Varpu Karo,

21

Recenze

Gustumu viverojn el dek landojTre interesan iniciaton faris lajapana esperantisto Hori Ya-suo kiam li en majo 2004 petissiajn konatulojn sendi raport-ojn pri la monatoj en sia lan-do. Entute li ricevis raportojnde dek esperantistoj kaj havisbuntan bildon pri la similecojkaj diferencoj en diversaj par-toj de la mondo. La plej aktivaskribanto estis Saliko el Finn-lando. Þi verkis bone preparit-ajn rakontojn pri æiu monato,klarigis la signifon de øia es-peranta kaj finna nomoj kajpriskribis la veteron, festojn kaj kutimojn.Ankaý el Francio venis raportoj regule, kio estasinterese pripensante ke la skribanto MichelSanson eklernis esperanton post sia 70a naskiø-tago. Oni neniam estas tro aøa por esperanto.Inter la plej aktivaj ni ankaý trovas vjetnaminonNguyen Thi Ngoc Lan, kiu per siaj tute aliajpensoj donas ekstran spicon al la kompoto.

Pri februaro rakontas nur la kvar supre menci-itaj. Saliko rakontas ke en helmikuu (perlomona-to) oni vidas belajn glacierojn kaj neøon en lasunbrilo. Pri festoj þi mencias la tagojn de Ru-neberg, Kalevala, Valenteno kaj Matti. Aliajgravaj tagoj en februaro estas la komencotagode la antaýpaska fastado, la nacia tago de lasameoj, internacia tago pri gepatra lingvo kajla skolta tago por rememorado. Por ni esperant-istoj ankaý gravas la semajno de Internacia Ami-keco, la lastan semajnon de februaro. Kiam estassuperjaro fraýlino rajtas svati kaj se la fraýlone volas edzinigi þin li laýtradicie konsolu lavirinon per tolo por jupo.

Ankaý en Japanio eblas por virinoj montrisian intereson al fraýlo dum februaro. Tio oka-zas dum la tago de Valenteno. Virinoj donacasæokoladon al viroj, malmultekostan al multajviroj kaj specialan amæokoladon al sia celato.

Hori Yasuo mencias ankaý latagon de fondiøo de Japanio,kiun li tamen ne tute akceptas.Sed øi ja estas libera tago kajtiujn homoj þatas.

Francio estas kristana landokiel Finnlando kaj MichelSanson kiel Saliko mencias lakarnavalan (aý antaýfastan)mardon. Tamen en Franciooni festas alie ol æe ni. Aliajinteresaj aferoj en februaro2005 estis la inaýguro de eý-ropa aviadilo A-380 kaj la dis-kutoj pri la eýropa konstitu-

cio.Tute aliajn monatojn oni havas en Vjetnamio.

Krom la internacian kalendaron multaj vjetnam-oj uzas la lunan kalendaron, kiu havas alian rit-mon. En 2005 la nova jaro, la Koko, komenciøisla 9an de februaro. En la libro Nguyen Thi NgocLan priskribas la novjaran Tet-feston kaj mult-ajn aliajn tradiciojn de Vjetnamio.

Aliaj skribis ne æiun monaton sed ankaý iliajkontribuoj gravas por la tuto. Sendepende æuoni festas samajn tagojn aý tute aliajn estas inte-rese kompari la diversajn tradiciojn. Ankaý prisezonoj estas bone memori ke tiuj ne aspektassame en æiuj landoj. Por substreki tion AtilioOrellana Rojas elektis en septembro skribi nenur pri la aýtuno en Nederlando sed ankaý prila printempo en Argentino.

La libro Monatoj tra la Mondo estas bona ek-zemplo pri la valoro de esperanto kiel perantode kulturoj. Krom la rakontoj øi enhavas ankaýbildojn de diversaj partoj de la mondo. Hori Ya-suo revas pri pli ampleksa libro kun raportoj elæiuj mondpartoj kaj kompreneble øi estus anko-raý pli impona, sed jam tiu æi estas tre interesa.La aýtoroj kaj la kompilanto meritas grandandankon. Carola Antskog

Page 22: Esperanta Finnlando Esperantobladet w helmikuu w februaro w · 2020. 12. 2. · n1 Esperanta Finnlando w Esperantobladet w helmikuu w februaro w 1/2006 La julavinjo estas Varpu Karo,

22

De legantoj

Neniu povas oficiale decidi pri nova ortografioFakte, Esperanto estas, kaj estis jam dum pli ol100 jaroj, vivanta lingvo, kies þanøoj okazas nurper praktiko de lingvo-uzantoj. Povas esti, keen Esperanto la de-supra regado de la lingvoestas eæ malpli forta ol en pluraj naciaj lingvoj.Tamen, por ke la lingvo ne disdialektiøu, nece-sas sekvi la jam ekzistantan tradicion. Pluraj ali-aj planlingvoj (ekzemple volapuko kaj novial)malsukcesis simple pro tio, ke la reform-pro-ponoj detruis la unuecon de la lingvo.

Esperantistoj estas ofte konservemaj rilate allingvaj aferoj, kaj tial tre malmultaj reformojestas fakte realigitaj. Tamen la letero ¶ preskaýmalaperis, duoblaj konsonantoj (krom en vortofinno) fariøis malpli oftaj, kaj tiel plu. En 1950-aj jaroj iu volis enkonduki novan formon Suo-mio anstataý la tradicia Finnlando. Iomete oniøin uzis, kaj uzas ankaý nuntempe, sed plejpartode finnoj neniam komencis uzi øin kaj tial øi jatroviøas en grandaj vortaroj, sed praktike ne vid-eblas en Esperanta gazetaro.

Jukka Pietiläinen

En la pasinta numero Harri Savolainen proponisþanøi la ortografion de Esperanto. La ideon pro-ponis multaj antaý li kaj dum la 1990-aj jarojaperis eæ malgranda gazeto kiu proponis kaj uzissimilan reformon. Ankaý al mi la movadeto sen-dis ian gazeton, kvankam mi tute ne estis iliasamideano. Post jardeko aý tiel tiu movado mal-fondis sin kaj ankaý ilia gazeteto fermiøis. Laæefa problemo en tiaj reform-proponoj estas, kene ekzistas iu instanco, kiu rajtus fari tian þan-øon. La Akademio de Esperanto, kiu estas laplej supera instanco de la lingvo Esperanto,povas nur rekomendi vaste uzatan praktikon.Pasintsomere en la Universala Kongreso iu pro-ponis al la Akademio enkonduki neýtran prono-mon apud li kaj þi. La respondo tiam estis: uzuøin, eble la aliaj sekvos vin kaj post cent jarojøi estas tiom ofta, ke la Akademio povas øinrekomendi.

Ofte tiuj, kiuj volas proponi þanøojn al Espe-ranto, opinias ke øi estas lingvo-projekto, kiuniu instanco povas reformi kaj tiel plibonigi.

BET en insulo SaaremaaBaltaj Esperanto Tagoj okazos æi-jare en Kures-saare, Saaremaa, (http://www.saaremaa.ee/)Estonio 04.07.-08.07.2006. La strukturo de laprogramo estos tradicia. Kompreneble æiuj kon-tribuoj estas bonvenaj. La temo de la renkontiøoestas Unueco kaj diverseco de la popoloj æe laBalta maro. Krome dum BET-42 okazos la ama-torarta konkurso ”Kannel” (kantado, deklam-ado, aktorado), ekskursoj kaj Somera universit-ato. BET-42 okazos en la ejoj de Gimnazio deKuressaare, Hariduse strato 13. Loøejeblecojestas jenaj: 1-loka ejo en la gimnazia hostelopor 5 noktoj 78 eýroj, 2-loka por 5 noktoj 54eýroj, 4-loka 42 eýroj. Entute la hostelo havas75 lokojn. Preznivelo de la hoteloj en Kures-saare komenciøas je 40 eýroj nokto.Veturi alSaaremaa eblas per autobuso, pramþipo kaj avi-

EST kunvenas en Cafe ArtEsperanto-societo en Turku daýre havas diskut-rondon æiun merkredon je 16.30, kiel tradicie,sed la loko þanøiøis: Nun ni kunvenas en CafeArt æe Läntinen rantakatu, t.e. æe la riverbordoen la kvartalo inter Aurakatu kaj Kauppiaskatu.

adilo, same per propraj aýtoj. Pramþipoj trafikasinter havenoj Virtsu kaj Kuivastu. Aviadile eblasveturi al Kuressaare el Tallinn kaj Pärnu, somereankaý el Helsinki kaj Stokholmo.

Kontaktiøi kun organizantoj eblas per reto:[email protected], tel. +372 507 79 73.

Ankaý mi mem nepre respondos: [email protected] tel. +372 5212147.

Tõnu Hirsik

Page 23: Esperanta Finnlando Esperantobladet w helmikuu w februaro w · 2020. 12. 2. · n1 Esperanta Finnlando w Esperantobladet w helmikuu w februaro w 1/2006 La julavinjo estas Varpu Karo,

23

Suomen Esperantoliiton jäsenjärjestöt

Suomen Esperantoliiton paikallis- ja jäsenjärjestöt:w Helsingin Esperantoseura / Esperanto-klubo

de Helsinki, Siltasaarenkatu 15 C 65, 00530Hel-sinki. : [email protected]/helsinki

w Iisalmen Esperantoklubi / Esperantoklubo deIisalmi, (Onni Kauppinen) Uudispihantie 298,74100 Iisalmi.

w Jyväskylän Esperantokerho / Esperantoklubode Jyväskylä (Seija ja Kari Kettunen), Keihäs-miehenkatu 3, 40630 Jyväskylä. ( (014) 254609 : [email protected]

w Lahden Esperantokerho / Esperantoklubo deLahti, (Martti Pennanen) Kalliomaankatu 10,15150 Lahti. : [email protected]

w Oulun Esperantoseura / Esperantosocieto deOulu, (Allan Mehtonen) Valtatie 6-8 B 15,90500 Oulu.

w Salon Esperantoseura / Esperantoklubo deSalo (Matti Wallius) Eräpolku 1, 25130 Muurla.: [email protected]

w Esperantoseura Antaýen ry. / Esperantosoci-eto Antaýen, Satakunnankatu 30 C 6, 33210Tampere. (Lauri Liukkonen, Varstatie 37,37500 Lempäälä, : [email protected])

w Turun Esperanto-yhdistys ry. / Esperanto-soci-eto en Turku, (Tiina Oittinen) Puutarhakatu 26A 11, 20100 Turku. : [email protected]

w Suomen opettajien esperantoyhdistys /Esperanto-Ligo de Finnlandaj Instruistoj,(Carola Antskog) Brokärrvägen 89, 25700Kimito. : [email protected]. Tilinro:800015-129185

w Suomen nuorten Esperantoliitto / FinnlandaEsperantista Junulara Organizo (FEJO)Siltasaarenkatu 15 C 65, 00530 Helsinki.: [email protected]. Tilinro: 563000-2213606

w Sokeiden esperanto-yhdistys Steleto. (RitvaSabelli) Pietarinkatu 10 D 27, 00140 Helsinki.7 (09) 660 651

ilmestyy vuonnaaperas dum la jaro 2006

Muutokset ja lisäykset osoitteistoon: IlkkaSanttila, Mannerheimintie 40 D 86, 00100Helsinki, s-posti [email protected] kirjallisena.

Jäsenyhdistysten jäsenet ovat automaattisesti SuomenEsperantoliiton jäseniä, yhdistykset hoitavat jäsenmak-sut liittoon. Liittoon voi myös kuulua henkilöjäsenenä,jolloin jäsenmaksu v. 2005 on 18 e sisältäen Esperanto-lehden. Nino Runeberg -seuran jäsenmaksu on 36 e.Lisätietoja jäsenyhdistyksiltä ja liiton toimihenkilöiltä.Lappeenrannassa toimii aktiivinen esperanton harras-tajien ryhmä, jolle voi lähettää postia osoitteeseen (IrjaMiettinen) Esperantogrupo de Lappeenranta, Yrjönkatu6-8 A 1, 53600 Lappeenranta.Useiden paikkakuntien puhelinluettelosta hakusanan“Esperanto” kohdalta löytyy paikallisten harrastajien pu-helinnumeroita. Paikkakuntien yhteyshenkilöistä saa tie-toa myös Suomen Esperantoliitolta, aktiivisia harrasta-jia on mm. Mikkelissä, Raumalla, Hämeenlinnassa jaTaivalkoskella.

Avustajien toivotaan noudattavan edellä esi-tettyjä aikoja. La redakcio esperas, ke help-antoj atentu la datojn supre.

Ilmoitushinnat w AnoncprezojUlkopuoliset mainostajat /Ekster membraro: Jäsenet / Membroj:1/1 sivu/paøo 100 e 1/1 sivu/paøo 50 e1/2 sivua/paøo 60 e 1/2 sivua/paøo 30 e1/4 sivua/paøo 40 e 1/4 sivua/paøo 20 eSendu la anoncojn aý rete al la redaktejo:[email protected] aý poþte al la oficejo:Esperantolehti/EAF, Siltasaarenkatu 15 C65, 00530 Helsinki.

Nro Red.grupo Limdato Aperaskomencas

2 1.3. 15.3. 5.4.3 1.5. 15.5. 5.6.4 1.7. 15.7. 5.8.5 1.9. 15.9. 5.10.6 1.11. 15.11. 5.12.

Page 24: Esperanta Finnlando Esperantobladet w helmikuu w februaro w · 2020. 12. 2. · n1 Esperanta Finnlando w Esperantobladet w helmikuu w februaro w 1/2006 La julavinjo estas Varpu Karo,

24Pica-Paino Oy, Jyväskylä 2006n

Seuraava numero w Venonta numeroSeuraava numero ilmestyy huhtikuussa. Jutut 15.3.2006 mennessä EAF:n toimistoon. Venonta numero aperosen aprilo. Artikoloj øis 15.3.2006 al la oficejo de EAF. Osoite/adreso: Siltasaarenkatu 15 C 65, 00530 Hel-sinki, puh/tel. (09) 715 538, s-posti/rete: <[email protected]>.

Esperantolehden yhteyskorttiLahjatilaus: vuosikerta _ _ _ _.Lahjatilauksen saajan nimi ja osoite:_______________________________________________________________________________________________________________________________________(Lahjatilauksen maksajan nimi ja os. kortin alaosaan)Tilaukseni päättyy _ / _ _.(Osoitetarra kortin alaosaan)Osoitteeni muuttuu _ / _ _ alkaen.(Osoitetarra kortin alaosaan)Uusi osoitteeni on:_______________________________________________________________________________________________________________________________________Kestotilaus vuosikerrasta _ _ _ _ alkaen.Tilaus: vuosikerta _ _ _ _.Tilaajan, kestotilaajan tai lahjatilauksen maksajan nimija osoite. Osoitetarran paikka:

_______________________________________________________________________________________________________________________________________

SuomenEsperantoliitto ry.Siltasaarenkatu 15 C 6500530 Helsinki

#

Posti-merkki