© Copyright 2015 Dagblad De Limburger / Limburgs Dagblad. Het auteursrecht, ook ten aanzien van artikel 15 AW, wordt uitdrukkelijk voorbehouden. Woensdag, 08 juli 2015

Er kwam eenprediker uit Maaseik

RADICALISERING

Wie is Abdallah Ouabour? Hij zat zes jaar in de cel wegens zijn leidende rol in de Belgische celvan GICM, een aan Al-Qaida verbonden terroristische organisatie. Hij werd als ‘broeder’ verwel-komd in de Geleense Al Houda-moskee om te spreken over het geloof. Een reconstructie.

door Johan vd Beek en Claire van Dyck

HH et is januari 2015. Op de 12een 14e van die maand plaatstAbdallah Ouabour (41) tweefilmfragmenten op zijn Face-book-pagina. Het eerste film-

pje duurt slechts 22 seconden. We zien,scheef gefilmd, een man achter een tafelzitten die gelovigen toespreekt. Er heeftzojuist een bekering plaatsgevonden. Tak-bir! Takbir! (afkondiging van de grootheidvan God) wordt luid geroepen. Het beeldin het tweede filmpje loopt al na een se-conde vast, maar daarna horen we dezelf-de man ruim zes minuten lang pratenover de shahada, de geloofsbelijdenis.Beide filmpjes zijn opgenomen in de AlHouda-moskee in Geleen. De man zitachter een tafel naast het spreekgestoeltewaar elke vrijdag de preek wordt uitge-sproken die de moskee live streamt. En

de man die in de filmpjes spreekt? Dat isAbdallah Ouabour. Hij wordt zonder eni-ge aarzeling herkend door mensen diehem zagen en hoorden op de dag dat hijsprak. Maar ook andere goed ingelichtebronnen bevestigen dat dit het gezicht ende stem zijn van de man die zes jaar ge-vangen zat in België en bekend stond alseen van de leiders van de Belgische celvan de Groupe Islamique CombattantMarocain (GICM), een aan Al-Qaida ver-bonden terroristische organisatie.Mogelijk zijn de filmpjes eind december2014 opgenomen. Dan houdt Ouaboureen lezing in Geleen. Bronnen met wiedeze krant sprak, zagen Ouabour in dieperiode in de moskee. De stichting Ra-yaan, verbonden aan de Al Houda-mos-kee, kondigt half december via een flyereen lezing van ene ‘Broeder AbdAllah’aan op 20 december. De dag dat Ouabourspreekt is een merkwaardige. Na het ge-

bed wordt de man uit Maaseik voorge-steld als prediker die aansluitend een le-zing zal geven, onder andere over de bete-kenis van de geloofsbelijdenis. De lezingzal plaatsvinden in het Nederlands. Datverklaart meteen waarom de moskee gro-tendeels leegloopt. De ouderen sprekenof verstaan Arabisch en Berbers en zijnniet geïnteresseerd in Nederlandse lezin-gen, zeker niet van iemand die ze nietkennen en van wie niet duidelijk is waardie zijn theologische kennis vandaanhaalt.Het zijn vooral de shabab (jongeren) dieluisteren naar Broeder AbdAllah. Slechtseen enkeling kent Ouabours reputatie enfronst de wenkbrauwen. Een open discus-sie over de omstreden gast is echter nietiets dat mogelijk is in de moskee die eenpaar maanden later in het nieuws zal ko-men door prediker Fouad el Bouch aliasAbou Hafs uit te nodigen. Hafs is een bij

jongeren populaire provocateur die, naareigen zeggen, binnen de grenzen van deNederlandse wet ‘duurzaam islamitischactivisme’ nastreeft. Ouabour is een ande-re categorie. Begin dit jaar keert hij terugnaar Geleen. Ook dat bezoek blijft aan-vankelijk slechts bekend in kleine kring.Als gaat rondzingen dat een Belg met eenfors strafblad heeft gesproken in het ge-bedshuis, is de verontwaardiging groot.Die wordt ook geuit op een debat naaraanleiding van de aanslag op Charlie Heb-do, in het bijzijn van politie, justitie ende burgemeester. Als bekend wordt datOuabour veroordeeld is voor terrorisme,slaat die verontwaardiging om in ontzet-ting. Maar ook dan komt geen openlijkediscussie op gang. Het gonst. Maar tochverschijnt de naam Ouabour niet op deradar bij politie en justitie.GICM wordt verantwoordelijk gehoudenvoor aanslagen in Casablanca (2003) en

Madrid (2004) waarbij in totaal meerdan tweehonderd mensen om het levenkomen. Doel van GICM is de omverwer-ping van de Marokkaanse regering en destichting van een islamitische staat opbasis van de sharia. De leden en leidersvan de Belgische cel worden niet beschul-digd van directe betrokkenheid bij debloedbaden, maar van het verlenen van(logistieke) steun aan de daders.Ouabours straf wordt in hoger beroepmet één jaar verhoogd tot zes jaar cel,omdat hij een van de leiders en nietslechts een lid was. Het Hof van Beroepherinnert eraan dat hij op internationaalniveau bekendstaat als een gevaarlijke ter-rorist, met nauwe contacten met extre-misten in Marokko en Spanje. Ouabouris volgens het hof belast met de coördina-tie tussen islamitische terreurcellen inverschillende landen. Volgens inlichtin-gendiensten had de GICM onder het Tali-banregime verschillende militaire trai-ningskampen in Afghanistan. Ouabourzou daar ook zijn geweest. Hij is er ge-zien met zijn kompaan Bouloudo, ver-klaart een getuige.In het GICM-proces in 2006 staan der-tien mensen terecht, van wie vier uitMaaseik. Ouabour is, net als enkele ande-re verdachten, geboren en getogen in hetBelgisch-Limburgse grensstadje. De vieruit Maaseik radicaliseren eind jaren ne-gentig. Jeugdvrienden Ouabour en Bou-loudo vertrekken eind 1999 naar Syrië.Ouabour verklaart later tegenover de poli-tie dat hij er op vakantie is geweest vooreen maand, tijdens de ramadan. Boulou-do blijft nog een tijd om aan een koran-school te studeren. Ouabour zegt daarnanog een keer naar Syrië te zijn geweest.

Volgens het Marokkaanse Openbaar Mi-nisterie, dat later om diens uitlevering zalvragen, is Ouabour in Damascus geweestvoor een ideologische studie. In demaand dat Ouabour in Syrië is, verblij-ven in zijn appartement in Maaseik vol-gens de Belgische pers twee omstredenfiguren: de rondreizende prediker AbouAtim, later opgepakt op verdenking vanbetrokkenheid bij de aanslagen in Ma-drid, en Moussa Zemmouri. Dat is eenvan de twee Belgen die door de Amerika-nen werden opgesloten in Guantanamoin Cuba en na jaren werd vrijgelaten.Ouabour ontkent leider of lid te zijn ge-weest van GICM. Hij ontkent niet con-tact te hebben met Franse islamisten.Maar die contacten zijn van vriendschap-pelijke aard, niet politiek, betoogt hij.Het is het eerste terrorismeproces na in-voering van de antiterreurwet die justitieen politie ruime bevoegdheden geeft om

op te treden tegen terreurverdachten. „Ikvraag me af of het genoeg is dat iemandcontact heeft met moslimterroristen omzelf een terrorist genoemd te worden.Volgens de nieuwe wet is dat zo. Oua-bour sympathiseert met de GICM maarhij zweert geweld en terreur af”, zegt zijnadvocaat. Ouabour krijgt uiteindelijk zesjaar cel, Bouloudo vijf jaar.Diezelfde Bouloudo wordt er nu van ver-dacht aan het hoofd van een netwerkvan jihadronselaars te staan, met het ge-bedshuis Attawasol in Neeroeteren alsuitvalsbasis. Sinds de vier GICM-veroor-deelden uit Maaseik op vrije voeten zijnen teruggekeerd zijn naar hun familie inhet stadje, is de radicalisering weer be-gonnen, melden Vlaamse media op basisvan bronnen binnen de Belgische veilig-heidsdiensten. Een van de veroordeeldenvertrekt in 2013 naar Syrië om te strijden.Inmiddels zijn ten minste drie jihadisten

uit Maaseik hem gevolgd. Onenigheidover de herdenking van de eerste van dievier uit Maaseik die sneuvelt - iets watvolgens diverse jongeren als een marte-laarsdood moet worden gevierd - is in2013 aanleiding voor een groepje radicalemoslims om zich af te scheiden van deAl Hidaya-moskee in Maaseik en een ei-gen moskee, Attawasol, in Neeroeteren tebeginnen.Ook Ouabour is een regelmatige bezoe-ker van die moskee en geeft er lezingen.Dat eindigt wanneer het gebedshuis eindjanuari van dit jaar wordt gesloten naeen inval in het kader van een landelijkeantiterreuractie, met elf huiszoekingen inMaaseik. Problemen met de brandveilig-heid is de directe reden. Daarnaast is ersprake van ‘praktijken die niet zoudenmogen in een gebedshuis’, zegt burge-meester Jan Creemers.Ouabours veroordeling is niet definitief.Hoewel hij zijn straf al lang heeft uitgeze-ten, is zijn verzoek om heropening toege-wezen door het Hof van Cassatie. Eenunieke ontwikkeling in België. Mogelijkdit najaar wordt zijn rechtszaak, en dievan kompaan Bouloudo en van de reli-gieus leider van de Belgische GICM-cel,overgedaan bij het Hof van Beroep. Dereden: belastende verklaringen van in Ma-rokko gehoorde personen zijn mogelijktot stand gekomen na marteling. Die be-wering is door het hof nooit onderzocht,terwijl de verklaringen wel als bewijsma-teriaal zijn gebruikt. Dat is een schendingvan het Europees Verdrag voor de Rech-ten van de Mens, oordeelde het EuropeesHof voor de Rechten van de Mens.Ook de uitlevering van Ouabour aan Ma-rokko mag niet, omdat de kans op marte-ling van terroristen in dat land aanneme-lijk is, oordeelde het Europees Hof vorigemaand. België had Ouabour willen uit-leveren, Ouabour vocht dat besluit aan.Het hof wees hem een vergoeding van6500 euro toe.Is Ouabour nog steeds radicaal? Zeker isdat hij in het openbaar geen afstandheeft genomen van het radicale gedachte-goed. Zijn afkeer van de Westerse samen-leving is zeker niet afgenomen, blijkt uitzijn tijdlijn op Facebook. Uit recent on-derzoek in Nederland blijkt verder dat debegeleiding van mensen die hebben vast-gezeten wegens terrorisme, tekortschiet.Dat vergroot de kans dat ze verder radica-liseren en een gevaar (blijven) vormen.Dat concluderen terrorismedeskundigenDaan Weggemans en Beatrice de Graafin Na de vrijlating (mei 2015), een studienaar recidive en re-integratie van veroor-deelde jihadisten. Met het stigma van ter-rorist is het lastig om werk en een wo-ning te vinden. Als sanctiemaatregelen,zoals het bevriezen van financiële tegoe-den, het opbouwen van een nieuw levenbelemmeren, ligt terugvallen op hetoude radicale netwerk voor de hand, con-stateren de onderzoekers.Oubour zelf zwijgt, diens advocaat geeftgeen commentaar. Waarom moskee AlHouda Ouabour uitnodigde, blijft eenraadsel. Het bestuur wil niet reageren.

Praktijken die niet zoudenmogen in een gebedshuis.

�

Moskee Al Houda in Geleen. foto Ermindo Armino

Beeld uit een filmpje dat Abdallah Ouabour op zijn Facebook-tijdlijn plaatste.