27 jaar Studentenraad - Louis van Hoye en Joeri Debaenst

ENGINEERS STILLDO IT WITH VISION

Magazine vande Faculteit IndustriëleIngenieurswetenschappenKU Leuven

NR. 4 - JUNI 2017

• Engineering & Technologie: nieuwe lerarenopleiding

• Umicore Nova: nieuwe elektrische racewagen

• Punch Two: nieuwe zonnewagen

• Groen Licht Vlaanderen

• Masterproef in een nieuw jasje

• Faculty Worldwide

• Onderzoek

• Wetenschapscommunicatie

Viermaandelijks • maart-april-mei-juni 2017 • Afgiftekantoor 3000 Leuven 1 • P919663

INTERNATIONALDAYSWith Prof. Deborah E. Shalev, Azrieli Collegeof Engineering Jerusalem andPolina Shynkarenko, ZaporizhzhyaNational Technical University, Ukraine

Pag. 26-27

COLOFONConnectING is het magazine van de Faculteit Industriële Ingenieurswetenschappenvan de KU Leuven. Het verschijnt driemaal per jaar en is bestemd voor alle studentenen medewerkers van de faculteit en haar 7 campussen, alumni, externe relaties enhet brede maatschappelijk veld waarmee de faculteit een netwerk onderhoudt.

Verantwoordelijke uitgever: Prof. Bert Lauwers, decaan FIIWRedactieraad: Sofie Craps, voorzitter, Hilde Bonte, Niels De Brier, Wim Dewulf,Greet Langie, René Peeters, Louis van Hoye, Rens VervaekeEindredactie: Yves PersoonsRedactiesecretariaat: Inge Van Cauter

RedactieadresConnectINGFaculteit Industriële IngenieurswetenschappenWillem de Croylaan 56, gebouw E bus 22033001 Heverlee016 32 33 36connecting@kuleuven.be www.iiw.kuleuven.be

Foto's: Silvie Bonne, Delphine Dhaenens,Rob Stevens, Filip Van Loock

Grafisch ontwerp:

www.altera.be

Drukwerk: Drukkerij Van der Poorten100% klimaatneutrale drukkerij www.vanderpoorten.be

INHOUD• Woord vooraf 3• Nieuws uit de faculteit 4• Studenten in de kijker 9• Docenten in de kijker 15• Onderzoekers in de kijker 20• Faculty worldwide 24• Kunst en wetenschap 28• Alumni in de kijker 30• Wetenschapcommunicatie 32• Nieuws van Alumni 33

2

In september starten we aan de faculteit met

een nieuwe lerarenopleiding Engineering &

Technologie. Sinds de invoering van STEM

in het onderwijs, is de nood aan leerkrachten

die wetenschappen, technologie, engineering

én wiskunde geïntegreerd kunnen aanbieden

groot. Multidisciplinair werken vergt specifieke

vakdidactieken. En laat die manier van werken

nu net dat zijn waar industrieel ingenieurs

sterk in zijn.

Geen beter bewijs dan de vele projecten die onze studentenhet afgelopen semester met succes afrondden. Dat hebbenze ook buiten de campussen mogen ervaren. De nieuwe

elektrische wagen, de Umicore Nova en de nieuwe zonnewagen,de Punch Two, werden aan de pers voorgesteld door destudententeams. In Nederland scoorden we behoorlijk tijdensde eerste deelname aan de betonkanorace. Sterke staaltjestechnologie die maar realiseerbaar waren met een STEM-bril op.

Het enthousiasme en de inzet van onze studenten inspireert ookde docenten en onderzoekers. Een van hen bouwde met zijnzoon in de vrije tijd gewoon zelf zijn wagen om naar een meerduurzaam type. Drones zijn nog zo’n interessant transport middel.De pakjeskoeriers wezen gewaarschuwd. Maar deze vliegendeobjecten kunnen ook voor heel andere doeleinden ingezetworden. Voor fruitinspectie in de land- en tuinbouw bijvoorbeeld.

Binnen dat thema staat in dit nummer ook het onderzoek naarde Aziatische fruitvlieg in de kijker. Deze vliegjes bedreigen helefruitoogsten en bijgevolg ook de wijnoogst. Met de promotiesvan bijna 1000 achter de rug, is dat iets dat we kunnen missen!

Ik wens jullie een aangename zomer vol leesplezier!

Prof. Bert Lauwers, DecaanFaculteit Industriële Ingenieurswetenschappen

WOORD VOORAF

3CONNECTING

TER LAND, TER ZEE EN IN DE LUCHT

ENGINEERING &TECHNOLOGIE

NIEUWS UIT DE FACULTEIT

4

Van een specifiekeSTEM-component…De bestaande specifieke lerareno pleidingen(of SLO’s) binnen de Groep Wetenschap& Technologie richtten zich tot nu opeen specifieke STEM. Zo heb je de SLOwiskunde of de SLO natuur weten schappenwaar je kan kiezen tussen aardrijkskunde,biologie, chemie of fysica.

… tot een geïntegreerdeSTEM-aanpakDe Faculteit Industriële Ingenieurs weten -schappen vult dit rijtje nu aan met deSLO Engineering & Technologie. In dezeSLO gaat de aandacht naar een gepastedidactiek rond techno logischetoepassingen en de typischeingenieurs vaardigheden.

Technologie en teamworkInterdisciplinariteit is een belangrijkbegrip in een STEM-context. In deopleiding worden leraars-in-spegetraind om hiermee om te gaan.De vakdidactiek zoomt in optechnologie in het onderwijs en opwerken in team. Via projectwerkleren leerlingen samenwerken, ontwerpenen creëren in een praktijkgerichte omgevingmet aandacht voor duurzaamheid.

Stage als whole school experienceDe lerarenopleiding Engineering &Techno logy wordt ingericht op Technologie -campus Gent. Als multicampusfaculteitzetten we in op blended onderwijs enstreven we naar een slimme en optimalecombinatie van afstands- en contact -onderwijs. Daarnaast neemt de stage bijnade helft van de opleiding in beslag. De stageis een whole school experience gerichtop praktijkgerichte training. Niet alleenlesgeven, maar ook schooltaken buitenklasverband en ondersteuning biedenaan leerlingen met leerstoornissen, kans -armoede, functiebeperking etc. behorentot het stagepakket.

Op die manier maak je – ongeacht het vakdat je geeft – voor leerlingen het verschil.

www.iiw.kuleuven.be/slo

Sofie Craps

Door de invoering van STEM in het secundair onderwijs,

zijn ook leraars nodig die sterk zijn in een geïntegreerde

aanpak van technologische georiënteerde vakken.

Tijdens het oplossen van concrete technologische problemen

leren leerlingen inzien hoe essentieel en waardevol het

samenspel is tussen de verschillende STEM-componenten.

Deze aanpak vereist een aparte didactiek en dus ook

een aparte lerarenopleiding. Coördinator Guy Durinck

geeft tekst en uitleg.

EEN NIEUWELERARENOPLEIDING

5CONNECTING

EEN LERAREN -OPLEIDING AANKU LEUVENOm leraar te worden volg je eentraject van studiepunten in eenlerarenopleiding. Aan KU Leuvenis dit een vakspecifieke leraren -opleiding. Dat betekent dat jeeen degelijke vorming krijgt in devakdidactiek die aansluit bij je voor -opleiding en bij de vakken die je inhet onderwijs mag geven. Op heteinde van de opleiding krijg je eendiploma van leraar. In combinatiemet je masterdiploma geeft je datlesbevoegdheid in het secundaironderwijs, het volwassenen onderwijs,maar ook als docent in het hogeronderwijs. Ook in het bedrijfslevenheb je met dit diploma een extratroef. Het is immers een meer -waarde om opleidingen te geven,seminaries, presentaties …

“We leren leerlingen inzienhoe essentieel en waardevolhet samenspel is tussende verschillende STEM-componenten.”

6

7TH INTERNATIONAL CONFERENCE ONINDUSTRIAL COMPUTED TOMOGRAPHY

From all International Conferences on IndustrialComputed Tomography, the 7th edition at CampusGroup T in Leuven was the most successful.

Prof. Wim Dewulf, Conference Chairman and Dr. KimKiekens, Conference Manager, welcomed more than100 contributors from science and industry on newdevelopments and applications. ICT 2017 createdan unique opportunity for knowledge exchange andnetworking in the domains of three-dimensional inspection,quality control, non-destructive testing, and materialscharacterization using X-ray Computed Tomography.

More than 20 leading companies participated at theindustrial partner exhibition on campus. Keynote speakerssuch as Dr. Tom Craeghs (Materialise) and Prof. JohanKastner (University of Applied Sciences Upper Austria)highlighted the potential of Computed Tomography in3D-printing and new CT-methods for research andindustry. Networking opportunities were organised in thefinest historical locations in Leuven.

Yves Persoons

NIEUWS UIT DE FACULTEIT

Prof. Wim Dewulf, Conference Chairman andDr. Kim Kiekens, Conference Manager

BE BOLDFOR CHANGEMET BLOEMENEN TAART

Op 8 maart, internationale vrouwen -dag, werden de vrouwelijkecollega’s letterlijk in de bloemetjes

gezet. Onder het motto Be Bold ForChange gaf Emilia Motoasca op Techno -logie campus Gent een korte presentatieover de vrouw in/en de universiteit.De vicevoorzitter Vrouw & Universiteitnodigde iedereen daarna uit voor taarten koffie. Je bent een vrouw of je benthet niet.

An Devuyst

PUZZELBOM WINTEE4-PRIJS

Wouter Heerwegh, Soline Genaey, Ciheng Meng en Maxim Deloofontwikkelden een elektronische bom. Niet om te ontploffen, maar wel omzo snel en efficiënt mogelijk te ontmantelen. Met ‘cube you’ won het

internationale team op 23 mei 2017 de prijs voor het beste EE4-project van debacheloropleiding Elektronica-ICT op Campus Groep T.

EE staat voor Engineering Experiences. Het zijn leerbelevenissen waarin destudenten uitgedaagd worden om zelfstandig en in teamverband ingenieuzeopdrachten uit te voeren.

De tweedejaars Elektronica-ICT konden zich uitleven in de ontwikkeling van eenorigineel spel. ‘Learning by gaming’, heet dat. Tijdens de finaledag was een wareexplosie van creativiteit te zien: van ijsbergen tot visvijvers, van automatische piano’stot een puzzelbom binnen de 2 minuten te ontmantelen door het oplossen van eencomplex van puzzels. “Een huzarenstukje”, aldus projectcoördinator Gert Van Loock.

Yves Persoons

7CONNECTING

NIEUWS UIT DE FACULTEIT

Innovatieve bedrijfsnetwerken willen een dynamiek op gang brengen binnen een groepvan ondernemingen. Via een intense samenwerking tussen de ondernemingen enkenniscentra wordt een concreet actieplan uitgevoerd die de deelnemende bedrijven

een economische meerwaarde oplevert. Groen Licht Vlaanderen krijgt als één van de14 speerpunten steun van het Vlaamse Agentschap Innoveren en Ondernemen (VLAIO).

Catherine Lootens, clustermanager: “In 2004 begon Groen Licht Vlaanderen als kleinproject dat gesteund werd door 12 bedrijven. Stelselmatig bouwden we het netwerkuit tot een mature verlichtingscluster van meer dan 70 aangesloten organisaties!Groen Licht Vlaanderen is vandaag een aanspreekpunt voor bedrijven en overheden.”

Samenwerking rond digitalisering van verlichtingIn de nabije toekomst zal een verlichtingstoestel meer doen dan enkel licht produceren.Het toestel van de toekomst zal een aantal sensoren (temperatuur, camera,aanwezigheid, daglicht, monitoring luchtkwaliteit …) en voldoende intelligentiebevatten. Verlichting is overal aanwezig waardoor het uitermate geschikt is omnetwerkconnecties te integreren zodat verregaande integratie via het IoT (Internet ofThings) mogelijk is.

Dit realiseren is een enorme uitdaging voor de verlichtingssector. Een multidisciplinairesamenwerking via een open innovatie concept is de enige manier om de economischeopportuniteiten te valoriseren. Het onderwerp overstijgt namelijk de expertise van elkedeelsector. Om deze transitie te doen slagen en eventueel teversnellen is er nood aan een katalysator en een coach: GroenLicht Vlaanderen zal deze rollen vervullen.

Peter Bracke, clustermanager Groen Licht Vlaanderen:“Geconnecteerde verlichting maakt veel mogelijk, waaronderverlichting op maat van mensen. Recent onderzoek heeftuitgewezen dat verlichting en visueel comfort een grote impacthebben op mensen (human centric lighting). Denken webijvoorbeeld aan de zorgsector waar duidelijk gebleken is datvia aangepast licht overdag het slaappatroon ‘s nachts vanouderen sterk verbeterd kan worden. Met intelligenteledverlichting is dit mogelijk: the right light, at the right time,at the right place”.

Oprichting vzw Groen LichtVlaanderenTegelijkertijd met de start van het inno vatiefbedrijfsnetwerk wordt de mature verlichtings - cluster van 70 bedrijven omgevormd toteen vzw. De vereniging wil de kennisrond verlichting bij bedrijven te verhogenen (toegepast) onderzoek te stimulerenom onbenut economisch potentieel teontsluiten. Binnen de raad van bestuurnemen KU Leuven en het Wetenschappelijken Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf(WTCB) een structurele rol aangevuld meteen afvaardiging van de bedrijfswereld.

Prof. Wouter Ryckaert, bestuurder van devzw: “De vereniging zal als verlichtings -cluster het centrale aanspreekpunt zijnten aanzien van andere organisaties,de federale en Vlaamse overheid en deEuropese instellingen en zal hierbij devolledige waardeketen vertegenwoordigen.Groen Licht Vlaanderen is gegroeid in deschoot van het Laboratorium voor Licht -technologie (KU Leuven Technologie campusGent) als Vlaams Innovatie Samenwerkings -verband. Met een aandeel van 40% inhet beslissingsproces zal KU Leuven eenprominente rol blijven spelen binnen devzw Groen Licht Vlaanderen.”

Wouter Ryckaert

Groen Licht Vlaanderen wordt het innovatieve bedrijfs-

netwerk voor digitalisering en duurzame geconnecteerde

LED-verlichting. Het Vlaams Agentschap Innoveren en

Ondernemen (VLAIO) steunt zo 14 speer puntenclusters.

Op 3 april werd het netwerk gelanceerd met een kick off

in het Havenhuis in Antwerpen.

INNOVATIEF BEDRIJFSNETWERKGROEN LICHT VLAANDERENVAN START

8

Initiatiefnemers van vzw Groen Licht Vlaanderen: vlnr: Wouter Ryckaert,Frédéric Leloup, Catherine Lootens, Peter Bracke en Peter Hanselaer

STUDENT IN DE KIJKER

De opvolger van de Umicore Isaacis meer dan ooit een huzarenstukjevan aanstormend ingenieurstalent.

Gert-Jan Paulus, masterstudent vanCampus Groep T en student van hetPostgraduaat Innoverend Ondernemenvoor Ingenieurs, leidde als teammanageralles in goede banen.

En hij kijkt meer dan wie uit naarschitterende resultaten tijdens de FormulaStudent Competitie in de zomer.

Dat is het, daar ga ik voor”. Toen Gertde Umicore Isaac in het atrium vanCampus Groep T zag staan, sloeg devonk onmiddellijk over.

“Uiteraard wist ik van het bestaan vanhet Formula Electric Belgium Team af– wie niet trouwens op Campus Groep T –maar het was de eerste keer dat ik mijrealiseerde dat ik ook zelf deel kon uit -maken van zo’n bijzondere onder neming.Na een gesprek met een paar teamledenwas ik direct verkocht. Niet alleen doorde auto, maar door het hele projecten de enorme praktijkervaring die je alstoekomstig ingenieur kunt verwerven.Niet alleen technologisch, maar ook opvele andere gebieden: management,onder nemen, teamspirit, competitie,leiding geven, vakoverschrijdend denkenen werken. >

FORMULA ELECTRIC BELGIUMLANCEERT UMICORE NOVAOp 1 juni 2017 pakte het Formula Electric Belgium Team

uit met een gloednieuwe zelfgebouwde elektrische wagen:

de Umicore Nova, het product van negen maanden hard werken

door meer dan 30 studenten van de campussen Groep T

Leuven, De Nayer en Thomas More in Sint-Katelijne-Waver.

9CONNECTING

Teamleider Gert-Jan Paulus en Lode Van Assche,hoofd van het Powertrain Department

Kortom, alles wat je tot een volwaardigingenieur maakt. Daar komt nog bij dat jevele van deze competenties en skills nietuit een boekje kunt leren. Of tijdens eencursus op de schoolbanken. Je moet zejezelf eigen maken, al doende, met vallenen opstaan.We hebben – en ook datmoet gezegd – het immense voordeel tekunnen studeren aan een faculteit enop een campus die de vrijheid biedt en devoedingsbodem creeërt om de kiemenvan ingenieurstalent tot ontwikkeling telaten komen”.

Visie en betrokkenheidAanvankelijk koesterde Gert-Jan nietonmiddellijk de ambitie om teammanagerte worden. “Eerst was ik van plan omeen technische functie op te nemen inde chassis-, powertrain- of elektronica-afdeling. Maar na tal van jaren jeugdwerkwist ik dat een managementjob mij ookwel zou liggen. Dat vertelde ik tijdens hetsollicitatiegesprek en het verhaal sloegonmiddellijk aan bij de andere teamleden”.

Op de vraag hoe je een complex teamals Formula Electric Belgium – verspreidover 2 campussen – kunt managen,heeft Gert-Jan direct een antwoord klaar.

“Alles begint met een heldere visie waarje met het team heen wil, een gerichtestrategie en een doordachte planning hoeje deze visie in de praktijk kunt brengen.Maar dat is niet voldoende. Je moet goedcontact onderhouden met elk lid van hetteam, weten wat er omgaat en zorgen datiedereen zijn zegje kan doen en effectiefgehoord wordt. Dat doe je niet van achtereen bureautafel, maar wel op de vloer.Daarom ben ik aanwezig op alle verga de -ringen van departementen om tijdig denoden of problemen te registreren enknopen door te hakken. Overleg énovertuigingskracht zijn in deze onmisbaar.Bovendien is er ook veel geld meegemoeid, al bij al zo’n 500.000 euro, dushet financiële management is ook eencruciaal aspect van mijn job”.

Zelf doen“De grote uitdaging bestaat erin om jeals team op elk moment uit de slag tekunnen trekken”, vervolgt Gert-Jan.“Aan enthousiasme en motivatie ontbreekthet uiteraard niet, maar uiteindelijk sta je eralleen voor. Akkoord, er is veel support vanalumni, van het Postgraduaat InnoverendOndernemen, van de faculteit en decampus, maar uiteindelijk houdt niemandje handje vast en zegt hoe je complexe

zaken moet aanpakken zoals de designvan de wagen, de technologischeinnovaties of de assemblage van meerdan 4000 onderdelen. Veel tijd om teimproviseren of te discussiëren is er niet.Alles moet van meet af aan goed zitten.”

De gloednieuwe Umicore Nova is alvasteen knap staaltje van technologischeinnovatie. Gert-Jan is bijzonder trots opde monocoque waarop het chassis vande wagen bevestigd is. Compleet nieuwis ook de vierwielaandrijving, waardoor degrip van de banden op de weg verhoogten er nog sneller geaccelereerd kanworden. Dat vergde dan weer eenaanpassing van de sturing en de softwareen – last but not least – een nieuwe motor.

Het hoogtepunt wordt de internationaleFormula Student Competition in de zomerwaar de beste raceteams ter wereld hettegen elkaar opnemen in o.m. Nederland,Tsjechië, Hongarije en Duitsland. Op hetprogramma van het team staan verdernog STEM-workshops op jongeren tesensibiliseren voor wetenschap, technologieen de ingenieursstudie. Zo is over eenpaar jaar hopelijk de opvolging verzekerd.

Yves Persoons

GERT-JAN PAULUS LANCEERT UMICORE NOVA

10

Het Formula Electric Belgium Team

Het weekend van 13 mei 2017 was een weekend waar destudenten van bouwkundekring al een poosje naaruitkeken. Na een stilte van 5 jaar namen ze opnieuw deel

aan de een betonkanorace die jaarlijks georganiseerd op initiatiefvan de Nederlandse betonvereniging.

Universiteiten en hogescholen uit binnen- en buitenland(Nederland, Duitsland, België en Polen) vaardigen teams af omte strijden voor de beste plaatsen. De kano’s, die geheel uit betonvervaardigd zijn, worden door de studenten ontworpen engebouwd. De bouwkunde studenten van technologiecampusDe Nayer waren de enige Belgische deelnemers en namen inverschillende competities deel met twee kano’s.

Zonder hoge verwachtingen, maar met erg veel enthousiasme,vertrokken ze richting de universiteit van Twente om er eentopweekend van te maken.

Verschillende roeiteams door stonden de kwalificatierondes enmochten aantreden in de halve finales. Het beste resultaat waseen verdiende tweede plaats in de 200 meter race bij de mannen.

Het is duidelijk dat dit fantastische weekend de beton kano -microbe opnieuw heeft doen opleven, zodat de traditie omjaarlijks deel te nemen aan de betonkanorace weer hoog op deagenda staat.

Sharon Van Damme

STUDENTEN BOUWKUNDE TECHNOLOGIE -CAMPUS DE NAYER NEMEN DEEL AANDE BETONKANORACE IN ENSCHEDE

• www.betonkanorace2017.nl/wat-is-de-bkr/

Volledige uitslagen:

• www.betonkanorace2017.nl/race-info-nl/uitslagen/

11CONNECTING

IN DE PRIJZEN

Verder studeren alsindustrieel ingenieur? Ontdek de mogelijkheden voor pas afgestudeerden of voor wie al even aan het werk is aan onze faculteit.

Behaal een bijkomend masterdiploma!

• Advanced Master in Welding Engineering• Aangepast traject in Master in de industriële

wetenschappen: kunststofverwerking

Specialiseer je verder via permanente vorming!Kort- of langlopend, ook in avondonderwijs.

• Innoverend ondernemen voor ingenieurs• Research Valorisation in Engineering Technology• Off Shore Wind Energy• Preventieadviseur• WINWINprojecten

Geboren lesgever of coach? Behaal je pedagogischbekwaamheidsbewijs. Ook via blended learning!

• Lerarenopleiding Engineering & Technologie

Gebeten door toegepast onderzoek? Bekijk dan zekerde (internationale) onderzoeksprojecten.

• Doctoraatsopleiding Arenberg Doctoral School

www.iiw.kuleuven.be/verder-studeren

12

STUDENTEN IN DE KIJKER

Dezelfde avond nog in het studenten -café lanceerde Louis van Hoye deslogan ‘Engineers do it with vision’.

Het werd meteen het motto van de eersteonafhankelijke studentenraad in Vlaanderenen inspireerde ontelbare industrieelingenieurs. Die spirit van toen is er nog:ze leeft verder bij StII, de overkoepelendestudentenraad van de Faculteit IndustriëleIngenieurswetenschappen en zijn voorzitterJoeri Debaenst.

Een zaak is zeker: de woelige tijdendie Louis begin de jaren negentigmeemaakte, zijn inmiddels geluwd.“Toen trokken we en masse naarBrussel om te gaan betogen voor dewaarde van ons diploma en het niveauvan onze opleiding”, vertelt Louis.“Het was de aanloop naar de invoeringvan de bachelor-master-structuur diezou leiden naar de academisering vande ingenieurs opleiding en uiteindelijktot de integratie ervan in de universiteit.Nu lijkt dat allemaal vanzelfsprekend,maar evident was dat in de pioniersjarenniet, zelfs niet in onze eigen kringen”.

DuizendpootNa 1992 doorzwom Louis als industrieelingenieur vele watertjes. Van de ver -pakkings- tot de staalindustrie, van demachinebouw tot ICT, van KMO’s totmultinationals, van Frankrijk tot Tsjechië,van productie tot consulting, van puuringenieurswerk tot echt ondernemer schap.Momenteel is hij een onafhankelijk interim

manager met een eigen bedrijf waar hijnaar eigen zeggen helemaal zijn ding kandoen. “Ik begeleid organisaties doorheenveranderingsprocessen. Niet door henabstracte theorieën of kant-en-klaremodellen te verkopen, maar door demedewerkers op de vloer te onder -steunen en te coachen. Soft skills zijndaarbij vaak belangrijker dat technischesnufjes of knowhow.”

Louis’ job laat hem bovendien toe zijnfavoriete hobby te beoefenen: alpinisme,de ultieme karaktertest om jezelf letterlijken figuurlijk te overstijgen.

Maar zelfs op Europa’s hoogste toppenis Louis nog met de studentenraad ende alumni begaan. Hij zetelt in de Raadvan Bestuur van de AlumniverenigingIngenieurs KU Leuven en is tevens actiefin de Stuurgroep Alumniwerking vanCampus Groep T.

ProfielMeer dan een kwarteeuw later vinden weJoeri terug aan het roer van de studenten -raad. Niet zomaar een studenten raad vaneen campus ergens te lande, maar wel destudentenraad van de derde grootstefaculteit van de KU Leuven. “StII isontstaan uit StAL, de studenten raad vande Associatie KU Leuven, en vertegen -woordigt 6000 ingenieurs studenten,verspreid over heel Vlaanderen”, legt Joeriuit. “Belgen, internationale studenten,meisjes en jongens uit alle studie richtingen,elk met hun eigen noden, vragen enbezorgdheden. Het is onze taak al dezebesognes te groeperen, te kanaliseren ente communiceren naar het Faculteits -bestuur, maar ook naar de POC’s of– indien nodig – naar STURA KU Leuven,de overkoepelende studentenraad van dehele universiteit. We hebben er zeven

vertegenwoordigers en kunnenbijgevolg onze stem in hetkapittel laten horen”.

Er liggen trouwens opnieuw eenaantal dossiers op tafel die Louisals ancien vertrouwd in de orenklinken: de studieduurverlengingvan de masters, het profiel vande industrieel ingenieur na deintegratie, de eigenheid van decampussen. “Nil nove sub sole”,lijkt het wel. Net zoals het mottovan 27 jaar geleden: “Engineers doit with vision’. Nu meer dan ooit.

Yves Persoons

In 1990 zag de secretaris van de studentenvereniging

Industria in een Leuvense bioscoop een reclamespot van

Groep T. “Engineers with vision”, luidde de boodschap,

een kwaliteit die je toelaat om meer te zien en verder te

kijken. “Dat kan wel zijn”, dacht de secretaris .”Maar met

alleen kijken en zien kom je niet vooruit. Je moet er ook iets

mee doen”.

DE STUDENTENRAAD NA 27 JAAR:ENGINEERS STILL DO IT WITH VISION

“Belgen, internationale studenten,meisjes en jongens uit alle studie -richtingen, elk met hun eigennoden, vragen en bezorgdheden.Het is onze taak al deze besogneste groeperen, te kanaliseren ente communiceren.”

13CONNECTING

Louis van Hoye enJoeri Debaenst

STUDENTEN SOLAR TEAMSTELLEN NIEUWE ZONNEWAGEN VOOROp 21 juni stelde het

Belgische Solar Team zijn

nieuwe zonnewagen voor.

21 ingenieursstudenten van

de KU Leuven hebben een

jaar lang aan de wagen

gewerkt. In oktober nemen

ze deel aan het wereld -

kampioenschap voor

zonnewagens in Australië.

Zevende Belgische zonnewagenEenentwintig studenten van de FaculteitIndustriële Ingenieurswetenschappen vande KU Leuven bouwden een jaar lang aande zevende Belgische zonnewagen.Van ontwerp en financiën tot productie enassemblage, het resultaat is de PunchTwo: een wagen die volledig op zonne-energie rijdt. Op 21 juni, de langste dagvan het jaar en het begin van de zomer,stelden ze hun wagen voor aan de pers.

Een testrit in PlanckendaelDe Punch Two neemt in oktober deel aande Bridgestone World Solar Challenge,een tweejaarlijkse tocht van meer dan3000 kilometer dwars door Australië.Op 21 juni reed de Punch Two een testritin het stukje Australië in Planckendael.

Yves Persoons

14

STUDENTEN IN DE KIJKER

DOCENTEN IN DE KIJKER

De CIRP Conference on Life Cycle Engineering is eenjaarlijkse internationale conferentie georganiseerd sinds 1994vanuit de in 1951 gestichte International Academy for

Production Engineering (https://www.cirp.net). Deze conferentie -reeks besteedt vooral aandacht aan duurzaam produceren vanuitproduct en productieproces oogpunt en dit zowel vanuit technisch,economisch als ecologisch perspectief. Relevante domeinenhierbij zijn o.a. ecodesign, energie- en grondstofefficiëntie, lifecycle assessment, hergebruik en recyclage, circulaire kringlopen,productieplanning, innovatieve businessmodellen… .

Tijdens de conferentie van 2011 werd de Leo Award in het levengeroepen om jonge wetenschappers te belonen voor hunuitzonderlijke wetenschappelijke publicaties. Dit jaar vond de 24steeditie plaats in Kamakura, Japan (http://cirp-lce2017.jspe.or.jp)met als titel: “Next stage of sustainable manufacturing in IoT Era”.

Uit een 200-tal inzendingen mochten 145 auteurs uit 21 landenhun werk presenteren. De inzending van Karel Kellens, RayaMertens, Dimos Paraskevas, Wim Dewulf en Joost R. Duflou– Environmental Impact of Additive Manufacturing Processes:Does Am Contribute to a More Sustainable Way of PartManufacturing? – en de bijhorende presentatie op 8 maart,ging over de duurzaamheidsaspecten van additive manufacturingen de bijhorende aandachtspunten van de huidige technologieën.Ze werd bekroond met de CIRP LCE2017 best paper “LEO”award (http://cirp-leo-award.net), genoemd naar Leo Alting,de stichter van de conferentie aan de DTU in Kopenhagen,waar volgend jaar ook de 25ste editie van deze conferentiezal doorgaan.

De publicatie is online beschikbaar in de CIRP Procedia:

www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2212827116313130

BEST PAPER “LEO” AWARD

Ontdek de postgraduaten van de Faculteit Economie en BedrijfswetenschappenKU Leuven 2017-2018

15CONNECTING

• Big Data & Analytics in Business and Management (Engelstalig)

• Financiewezen –Corporate Finance

• Operations Management• Vastgoedkunde

0ntdek ook onze avondopleiding bedrijfseconomie en management.www.feb.kuleuven.be/permanente-vorming

Via hét sluitstuk van de master -opleiding toont de industrieelingenieur in spe aan dat hij

zelfstandig én op academisch niveaueen toegepast onderzoeksprobleem kanoplossen. Met de nodige creativiteit endoor nieuwe ingenieurskennis te vergarenrealiseert de student een innovatieve,technologische oplossing voor datprobleem. Tot daar het algemene leerdoelvan de masterproef.

Een duidelijke missieDe methodieken om de masterproef aante pakken verschillen nogal van campus totcampus, zelfs van opleiding tot opleiding.“Dat is eigenlijk niet erg”, stelt GeertVan Ham. “Wat wel een probleem is,is de variatie in het evalueren. Aangezienwe op de verschillende campussen een -zelfde opleiding aanbieden, moet hetbijzonder reglement voor de masterproefhetzelfde zijn.”

“De werkgroep die vicedecaan Greet Langieoprichtte en waar ik nadien voorzittervan werd, had drie belangrijke doelenvoor ogen. De doelstellingen en de leer -resultaten van de masterproef moestenvastgelegd worden. Daarna konden weook de evaluatiemethoden onder de loepnemen zodat de puntenverdeling en debeoordelingscriteria dezelfde zijn, ongeacht

de opleiding of campus waarin je afstudeert.Tenslotte wilden we een aantal aspectenvan het masterproefproces gelijktrekkenom ons efficiënter te kunnen organiseren.”

The MatrixDit academiejaar startte de nieuweevaluatie procedure. “We stelden eenbeoordelingsmatrix op uit drie delen”,legt Geert uit. “Het hele proces om tot heteindresultaat te komen, telt als eerste deelhet zwaarste door (40 %). De overige tweedelen (telkens voor 30 %) zijn de tekst vande masterproef zelf en de presentatie metbeoordeling door een jury.”

“Per onderdeel beschrijft een matrix eenaantal indicatoren met richtlijnen voorscores. We kozen er expliciet voor het eind -resultaat niet automatisch uit de matriceste laten rollen. Het eindresultaat wordtbepaald na discussie tussen de jury en debegeleiders die de evaluatie controleren.”

Feedback naar studenten“Het systeem is meteen ook een handiginstrument voor feedback naar studenten.Het volledig overzicht geeft een mooibeeld in de punten waar de studenten(minder) sterk in zijn. Een student kan eenhele goede presentatie hebben gegeven,maar een minder goede tekst hebbeningeleverd.

Een globale eindscore geeft niet zo’ngedetailleerde inkijk. De studenten krijgenuiteraard de beoordelingsmatrix opvoorhand te zien. Ze weten heel duidelijkwaarop ze zullen geëvalueerd worden.”

Een masterproef waardigWaar een masterproef moet aan voldoen?Ook dat is nu geëxpliciteerd. De werk -groep – met leden van alle campussen enopleidingen – stelde een gezamenlijkevisie op en legde inhoudelijk een aantalbasisregels vast, zoals de criteria waaraaneen onderwerp moet voldoen.

Typisch voor masterproeven door industrieelingenieurs is de fase van opera tio na li se ring.Net zoals voor elk ander aspect verbondenaan een masterproef (diepgang en inzichtverwerven, ontwerpen en/of ontwikkelen,ethisch handelen, ondernemen, samen -werken in team etc.), werden ook hiervoorindicatoren vastgelegd.

GEEN KEURSLIJF, MAAR EENTJE OM IN TE BEWEGEN

DE MASTERPROEFIN EEN NIEUW JASJEVoor elke KU Leuven-opleiding geldt: geen diploma zonder

masterproef. De masterproeven die ingeleverd werden

aan onze faculteit durfden al eens erg verschillen tussen

opleidingen en tussen campussen. Een werkgroep onder

voorzitter Geert Van Ham boog zich geruime tijd over de

verschillen en tekende een kader uit waarbinnen opleidingen

en campussen nog een zekere vrijheid van aanpak behouden.

“We wilden geen keurslijf”, zegt Geert Van Ham.

“Al drong een zeker stroomlijning zich op.”

DOCENT IN DE KIJKER

16

De operationalisering is echter voor elkeopleiding anders. In een specialisatie inelektromechanica is de stap van conceptnaar realisatie bijvoorbeeld makkelijker tezetten dan in biochemie. We hielden daarrekening mee bij de formulering van deindicatoren.

Concrete realisatiesDe werkgroep zat duidelijk niet stil enkan een mooie lijst realisaties voorleggen.De ECTS-fiche, uniform voor alle master -proeven, bijvoorbeeld. Dat maakt hetonderhoud van de fiches een stukgemakkelijker en de evaluatieproceduresefficiënter. Of de tekst-template voor descriptie waar studenten volgend jaar meeaan de slag gaan. De template bevat eenhandige leidraad over hoe een master -proef opgebouwd moet worden, maar ookrichtlijnen rond vormelijke aspecten zoalscorrect verwijzen en refereren.

“De masterproeventool is nog zo’n mooierealisatie”, zegt Geert niet zonder trots.“De tool is een online hulpmiddel ommaster proefonderwerpen in te dienen,goed te keuren, te kiezen én toe te wijzen.Een student, docent, bedrijf of organisatiekan een voorstel tot masterproef onderwerpindienen. De masterproefcoördinator keurtde onderwerpen goed. Studenten duidenvervolgens het onderwerp van hun voor keuraan. Het toewijzingsproces kan automatischverlopen zodat zoveel mogelijk studentenhet onderwerp dat hun eerste keuzeuitdraagt, kunnen opnemen. We testtendit systeem in de opleidingen bio-weten -schappen en industriële weten schappen:chemie en biochemie. De resultaten warenerg positief. Dit jaar wordt de tool verderuitgetest in de opleidingen bouwkundeen elektronica-ICT. Als alles goed gaat,rollen we het systeem volgend jaar overalle opleidingen uit. Dat is weer een stapvooruit in de multicampuswerking.”

Stof tot nadenkenDe masterproeftool is ook een stukklantvriendelijker voor bedrijven. Ook alverlopen meer en meer masterproevenin een van de onderzoeksgroepen: hetaanpakken en oplossen van een bedrijfs -probleem via een masterproef blijft vooronze opleiding belangrijk. Het koppelenvan een bedrijfsstage in de zomervakantieaan de masterproef is moeilijk geworden,onder andere door de regelgeving rond despreiding van de vakken. “Voor het profielvan onze industrieel ingenieurs, is dit weleen gemis”, besluit Geert. “Maar hoe wedat best aanpakken, daar denkt eenandere werkgroep over na.”

Sofie Craps

17CONNECTING

Geert Van Ham

DOCENT IN DE KIJKER

Zoals in elke opleiding aan KU Leuven,wordt ook in de opleidingen totindustrieel ingenieur de nodige aan -

dacht besteed aan persoons ontwikkeling.De vorming van sociale competenties zitteningebed in de leerresultaten. Al meteen inde bacheloropleiding, en ook later in demasteropleiding, trainen we de studentenin deze vaardigheden.

Naast technische competenties, zijn namelijkook andere vaardigheden cruciaal zoalsinitiatief nemen, verantwoordelijkheidszinhebben, stiptheid, discipline en flexibiliteitvertonen, empathisch vermogen hebben,met conflicten kunnen omgaan, planmatigkunnen werken, delegeren en opvolgen,besluitvorming organiseren, samen werkingstimuleren en enthousiasmeren.

Deze professionele vaardigheden komenexpliciet aan bod in het opleidings onderdeelProbleem oplossen en ontwerpen op Tech -no logie campus Oostende. De studentenuit de derde fase van de bachelor in deindustriële wetenschappen, afstudeer -richting: elektro mechanica wordeninge deeld in teams van vier à vijfstudenten. Wekelijks krijgt het team eenandere opdracht. Er worden telkens vijfcontacturen voorzien voor de praktischeuitwerking. De begeleiding varieertnaargelang de opdracht. Daardoor komtelk team in de loop van het semester incontact met verschillende begeleidendedocenten.

Een ingenieur moet niet alleen technisch sterk staan.

Ook sociale vaardigheden zijn cruciaal. Deze competenties

vereisen echter een eigen evaluatiesysteem. Self- en peer

assessment kunnen een betrouwbaar beoordelingssysteem

zijn, zo ervaren ze in Technologiecampus Oostende.

Pol Coudeville vertelt er graag over.

EVALUEREN VAN‘SOCIALE’ COMPETENTIES

18

19CONNECTING

Evaluatie via self- en peer assessementVia de self- en peer-assessmenttool binnenToledo wordt op twee verschillende tijd stippengeëvalueerd. De studenten beoordelen elkaaren zichzelf telkens op een schaal van ééntot vier voor de verschillende competenties.De evaluatieprocedure laat toe om voor elkestudent de score per competentie te situerentussen de 95%-betrouwbaarheidsgrenzen(zie zwarte stippenlijnen in figuur kader) tenopzichte van de teamgenoten en de volledigegroep studenten. Ook de globale score vanalle competenties samen kan op eengelijkaardige manier vergeleken worden metde team- en groepsresultaten.

Terugkoppeling en bijsturingKort na elke bevraging volgt feedback overhet resultaat en een individuele, vertrouwelijkebespreking. Via een radardiagram kan de student de evaluatieresultaten aflezenen interpreteren, zowel de evaluatie door zichzelf, door het team, als het groeps -gemiddelde (zie kader). De bespreking van de resultaten gebeurt snel na deeerste evaluatie. Dit geeft de student de mogelijkheid zijn houding bij te sturenzodat het zelfbeeld (eigen evaluatie) meer in overeenstemming komt met deevaluatie door de teamgenoten. De tweede evaluatie, op een later tijdstip,laat de student toe om het rendement van de inspanningen te verifiëren.

Voordelen van het evaluatiesysteemHet ontwikkelde systeem kan ingezet worden voor verschillende opleidings -onderdelen waar de studententeams dezelfde samenstelling hebben. Het systeemis docent-onafhankelijk en ook bruikbaar binnen andere opleidingen. De resultatenleveren belangrijke informatie op voor de studieloopbaanbegeleiding: ze helpende docenten bij de globale evaluatie van de individuele studenten.

Het formatief karakter van het assessment met een feedbackmoment, helptde student bij het inschatten van de eigen sterktes en zwaktes. Ondanks hetcompetentie gericht onderwijs krijgt deze maar al te vaak een globale scorewaarin alle leerresultaten vervat zitten. Dit systeem geeft een verfijndere enbetrouwbare benchmark van de social skills. Het biedt de student ook demogelijkheid om meer in te zetten op bepaalde vaardigheden en deontwikkeling van de eigen persoonlijkheid.

Een laatste en ook niet onbelangrijk effect bij deze evaluatie is de efficiëntie.Er is weinig tijd nodig voor het afnemen en verwerken van de resultaten.Vooral de feedback neemt tijd in beslag, maar dat is dan weer een pluspuntbij de begeleiding van de student.

Pol Coudeville

JE VERWACHTINGEN ENZELFBEELD BIJSTURENVia een opengevouwd radardiagrammakrijgen studenten een beter beeld over hunsterke en minder sterke sociale vaardig heden.Een 10-tal competenties (X-as) wordengequoteerd (Y-as). In dit voorbeeld beoordeeltde groep (blauw) de student lager dan degemiddelde student (groen). De student (rood)lijkt er zich van bewust dat zijn competentiesde middelmaat niet halen. Hij schat zich ooksystematisch lager in dan het gemiddelde.Enkel voor competentie 4 heeft hij zich duidelijkoverschat. Competentie 2, 8, 9 en 10 moetenbesproken worden.

4,5

4

3,5

3

2,5

2

1,5

1

0

n stud31n zz stud 31n gem

n 95%-n 95%+

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

ONDERZOEK NAAR DRONESIN VOLLE VLUCHTAls we alle verhalen mogen geloven dan zijn er

binnenkort drones die je pakjes persoonlijk komen

afgeven, drones die voedsel afleveren en (voor een

deel) zelf opgegeten kunnen worden, mini-drones

die fruitbloemen bevruchten i.p.v. bijen, films die

uitsluitend met drones worden gefilmd en heeft

iedereen thuis een persoonlijke drone voor leuke

familiefilmpjes of voor het ophalen van je vergeten

sleutels. De mogelijkheden zijn eindeloos, maar zijn

ze haalbaar? Hoe ver staat de wetenschap inzake

drone onderzoek?

ONDERZOEKERS IN DE KIJKER

20

Prof. Toon Goedemé en Jon Verbeke, twee onder -zoekers die meer weten over UAS-onderzoek,geven ons meer uitleg. Professor Toon Goedemé

is onderzoekshoofd van EAVISE en doctorandusJon Verbeke werkt momenteel aan een autonome UASvoor fruittelling en schreef in 2012 zelfs mee aan eeneerste wetsvoorstel rond UAS.

Binnen wetenschappelijk onderzoek wordt er eerderzelden gesproken over drones. Drone is namelijk eenAmerikaanse term die gebruikt wordt binnen het leger.Om de civiele toepassingen van de drones uit hetonderzoek te benadrukken, wordt er gesproken overeen Unmanned Aerial Vehicle (UAV) of Unmanned AerialSystem (UAS).

Prof. Toon Goedemé en Jon Verbeke

21CONNECTING

In de wetgeving wordt er dan weer gesproken over een RemotelyPiloted Aircraft System (RPAS). Dit zijn allemaal afkortingen dieeen onbemand luchtvaarttuig beschrijven die je kan sturen ofaansturen, vanaf de grond of via een computer (autonome UAS).Zowel een zeppelin, multicopter, fixed-wing vliegtuig als erg kleineinsectachtige luchtvaarttuigen vallen onder deze definitie.

Uitdaging van het onderzoekAfhankelijk van je onderzoek is het niet nodig om een UAS-modelvanaf nul op te bouwen. Meestal worden commerciële UASgebruikt die dan verder uitgerust worden met bijkomende elementenrond software en/of artificiële intelligentie. Afhankelijk van de toete voegen elementen kies je een UAS met de capaciteiten diehet mogelijk maken om de nodige aanpassingen uit te voeren.Met andere woorden: op een te kleine UAS kan je moeilijk extraelementen toevoegen. Hierdoor komt de uitdaging van UAS-onderzoek niet zozeer te liggen op het bouwen van een model,maar op de vernieuwde of nieuwe intelligentie die je aan hetmodel toevoegt.

De onderzoeksgroep EAVISE geleid door prof. Goedeméconcentreert zich op deze artificiële intelligentie. Het is een heleuitdaging om intelligentie te ontwikkelen die op een UAS gebruiktkan worden. Om in de lucht te kunnen blijven, moet het gewichten het vermogenverbruik van alle extra componenten beperktblijven. Een multicopter draagt immers via zijn propellers zijn eigengewicht. . Momenteel is de vliegtijd van een UAS vaak beperkttot 20-25 minuten en hun nuttige last tot een paar kilogram.Deze beperkingen maken het uitdagend om intelligentie teontwikkelen die zo klein en licht mogelijk is, die weinig verbruikten die tegelijkertijd de nodige complexe berekeningen kanmaken. Werkt de intelligentie goed op een UAS dan kan dezeook in andere toepassingen met beperkingen nuttig zijn.

Bij het doctoraatsonderzoek van Jon Verbeke is het wel nodigom een UAS zelf te maken omdat deze eigenschappen moethebben die op de meeste modellen niet aanwezig zijn. Zijn onder -zoek gaat over fruitinspectie door middel van een autonome UAS.De UAS vliegt autonoom door de gangen van een boomgaarden maakt door middel van zijwaartse camera’s beelden van devruchten in de boom. Je ziet niet enkel hoeveel vruchten eraanwezig zijn maar ook de grootte van de vrucht kan nu bekekenworden. Hierdoor kan je een meer correcte oogstschattingmaken en wordt over- en onderschatting vermeden wat een groteimpact heeft op de winsten voor fruittelers. Om dit mogelijk temaken moet deze UAS zijwaartse camera’s (bladniveau) hebbenalsook sensoren die ervoor zorgen dat de UAS geen botsingenmaakt met de bomen of te hoog of te laag vliegt. Een heleuitdaging om te bouwen omdat het model moet kunnen vliegenmet alle intelligentie en benodigdheden aan boord, wat extragewicht met zich meebrengt terwijl het in de relatief nauwe gangvan de fruitboomgaard moet passen.

Meerwaarde voor de maatschappijVoor Jon zijn er al veel voorbeelden van voordelen die UAShebben voor de maatschappij. Vooral voor moeilijker te bereikenplaatsen is er een grote meerwaarde terug te vinden, vult prof.Goedemé aan. Zo kan je met een UAS met camera makkelijknagaan hoe intact industriële schoorstenen zijn en of ze eventueelonderhoud nodig hebben.

Dit terwijl je anders een dure hoge stelling moet opbouwen,erop klimmen en manueel moet kijken. Veel werk als er geenonderhoud nodig blijkt te zijn. Dezelfde toepassing gebeurt bijwindturbines. Met een UAS kan je makkelijk blad per bladbekijken wat veel tijd bespaart in vergelijking met het manuelealternatief. Eén van de mooiste voorbeelden is de treinramp vanWetteren. Deze is achteraf in kaart gebracht met een UASwaardoor het terrein 2 dagen vroeger vrij gegeven kon worden.UAS hebben ook steeds betere camera’s. Dit kunnen zowelgewone digitale camera’s als infrarood of thermische camera’szijn. Hierdoor zijn toepassingen binnen brandweer, camera -bewaking en voor landmeters een grote meerwaarde waarEAVISE aan werkt.

Er zijn echter ook uitdagingen vanuit de maatschappij zelf diehet moeilijk maken om met UAS een bijdrage te leveren aan demaatschappij. Zo is er sinds april 2016 een wetgeving metbetrekking rond UAS die onderzoek bemoeilijken. Elk toestelmoet verzekerd en geregistreerd zijn wat moeilijk is bij modellendie je wilt uittesten of waarvan je regelmatig een nieuwe versiemoet maken om problemen op te lossen. Daarnaast is eenpilootvergunning te duur om studenten met een UAS te latenoefenen. Ook vereisen sommige toepassingen en prototypesslechts een korte actieve periode zoals bijvoorbeeld de UAS vanJon zijn onderzoek. Eigenaars van boomgaarden, maar ookbedrijven in het algemeen hebben drones slechts een paar keerper jaar nodig. Jon ziet hierdoor een groot potentieel inserviceproviders. Zij hebben UAS met verschillende toepassings -mogelijkheden in voorraad die volledig conform wetgeving zijnen kunnen snel ingehuurd worden voor korte opdrachten.

Bijdrage van een ingenieurDoor de brede opleiding en een hands-on approach beheerseningenieurs verschillende disciplines. Een ingenieur staat sterk opvlak van ontwerp en productie, sales (kent het product), adviesvoor wetgeving, autonome navigatie en ontwikkeling van nieuwesoftware die ook getest en verbeterd moet worden. Het constanttesten en ontwikkelen van nieuwe abstracte ideeën en detoepassing ervan maakt van ingenieur echt een topberoep.

De toekomst van de UASIn de inleiding werden er een paar toekomstige mogelijkhedenmet drones opgesomd die niet meer zo veraf zijn. Filmen meteen UAS is reeds mogelijk en wordt al veel gebruikt. EAVISE doetonderzoek naar een volautonome UAS die zelf het beste gezichts -punt opzoekt om acteurs te filmen, waarbij aan cinemato grafischeregels voldaan is, zodat het filmpje er professioneel uitziet.

Hoewel er nog obstakels zijn, maakt de UAS steeds meer enmeer deel uit van ons dagelijks leven. Is het niet in de vorm vaneen UAS dan wel de artificiële intelligentie die ontwikkeld is vooreen UAS en gebruikt wordt binnen andere uitvoeringen. Zal deUAS een blijvend onderdeel van onze maatschappij worden nade huidige hype? Deze vraag zal de komende jaren zekerbeantwoord worden.

Sharon Van Damme

“Solid technological support makes orbreaks the research at our faculty. As ascientist, it is impossible to keep track ofall the fast-paced technological develop -ments. So we need engineers to bringour projects to a favorable conclusion.”We are talking to Prof. Yves Vanlandewijckand Dr. Joeri Verellen from the AdaptedPhysical Activity of the Faculty ofKinesiology and Rehabilitation Sciencesunit at the KU Leuven. One of the engineersthey are speaking of is Luc Janssens ofthe Information Technology team onCampus GROUP T.

“Our unit examines how to activatepeople with a functional impairment orphysical handicap again through tailoredmovements”, Dr. Verellen explains.“We support and guide patients in theirrehabilitation process, both people likeyou and me and top athletes from all overthe world.” The international reputation theLeuven researchers enjoy is illustrated byProf. Vanlandewijck’s chairmanship ofthe Sports Science Committee of theInternational Paralympic Committee,the IOC’s counterpart.

Performance-determining factorsDr. Verellen conducted research as part ofhis PhD work into what he refers to as‘performance-determining factors’ for thehandcycle. He studied the most efficientway of generating power, the vehicleergonomics, the strain on the athlete’sshoulders, and so on, all this with theobjective of improving the athleticperformance. To measure the forces, Dr.Verellen consulted Luc Janssens who hadpreviously participated in various researchprojects in the biomedical sector.

RESEARCHERS IN FOCUS

SCIENTISTS AND ENGINEERSGIVE MOMENTUM TO RESEARCH

Prof. Yves Vanlandewijck, Dr. Joeri Verellen and Luc Janssens

22

NIEUWS VAN DE CAMPUSSEN

DOCTORATENAAN FIIW24/03/2017

Bjorn GielenTechnologiecampus DiepenbeekParticle Engineering by Sono crystallization:Controlling particle size and shape by a targetedapplication of ultrasound

• Prof. dr. Leen Braeken (promotor) • Prof. dr. ir. Leen Thomassen (co-promotor) • Prof. dr. ir. Thomas Van Gerven (co-promotor)

27/04/2017

Hannelore De MaereTechnologiecampus GentZinc protoporphyrin IX formation in relationto the colouring of nitrite-free dry fermentedsausages

• Prof. dr. Ilse Fraeye (promotor)• Prof. dr. ir. Hubert Paelinck (co-promotor) • Dr. Sylvie Chollet (co-promotor), ISA • Prof. dr. ir. Christiaan Michiels (co-promotor)

9/05/2017

Jonas De CosterTechnologiecampus De NayerPotential of electrochemical oxidation foranaerobic toxicity reduction of 4-chlorophenolcontaining wastewater

• Professor Raf Dewil (promotor / supervisor)• Professor Lise Appels (co-promotor /

co-supervisor)

9/05/2017

Marijke LenaertsTechnologiecampus De NayerCharacterization of microbial communities infloral nectar and assessing their impact on nectarchemistry and performance of biological controlagents of pest insects

• Professor Bart Lievens (promotor / supervisor)• Professor Hans Jacquemyn (co-promotor /

co-supervisor)

23CONNECTING

“My task consisted of translating the research methodology into ameasuring system, in this case an ergonometer with assorted sensorsto measure the forces that are exerted on the handles”, Luc Janssensexplains. “This included gathering data, building a user interface andprocessing the data. The interpretation of the results was done togetherwith the scientists.”

Multidisciplinary projectsLuc Janssens agrees entirely with Prof. Vanlandewijck: “These kinds ofmultidisciplinary projects require scientists and engineers to speak thesame language and complement each other well. For engineers, it iscrucial that they understand the terminology and can translate it to aconcrete instrument. The user interface we built for the researcher mustgenerate data that can be processed statistically and from whichsignificant conclusions can be drawn. Conclusions that, in turn,may find their way to publications which then may lay at the foundationof new technologies or better therapies.”

But there is more. In such projects, the engineer not only works withresearchers and scientists. “The other parties that are at least asinvolved are the patients and/or test subjects”, Luc Janssens continues.“These are, precisely because of their physical or psychologicalimpairment, often people with whom contact or communication is notalways as straightforward. It requires a large capacity for empathy fromthe researchers and the engineers to make it as comfortable as possiblefor the patient and to ensure that the therapy or the experiment isconducted in optimal circumstances.”

Team players“And, last but not least, engineers who participate in research projectsmust be real team players”, Luc Janssens believes. “After all, you mustbe able to collaborate with many people at once. This meansconsulting, arguing, meeting, compromising, and so on, in short, awhole assortment of communication skills, including the ability to listen.Inquisitiveness is yet another important quality. Often, you will beconfronted with problems or techniques you do not fully master. BeforeI joined Dr. Verellen’s project, I hardly knew what a handcycle was.Learning quickly and getting familiar with these new things should thenbecome your focus.”

On Campus GROUP T, Luc Janssens has an enthusiastic team ofengineers and scientists available to him. He sings the praises of thee-Media Lab which meanwhile has become quite proficient at HealthEngineering research. Other recipients of his praise include thecolleagues of the ICT department for their unrelenting professionalservice to everybody engaged in scientific research.”

Yves Persoons

Fruitvliegen zijn als de pest. Dat vind ik

toch als ik op zomerse dagen een stuk

overrijp fruit ophef waarna een hele

zwerm opvliegt. Maar over die beestjes

moeten we ons geen zorgen maken,

zegt Dieter Baets. Het is de Aziatische

variant die ons het hoofd doet breken.

Deze bastards zijn iedereen te snel af,

leggen eieren in onrijp fruit en vernielen

zo hele oogsten.

FACULTY WORLDWIDE

24

TEN AANVAL TEGENDE AZIATISCHE FRUITVLIEGOh rampspoed!Het was de collega-vriend van zijn vaderdie Dieter erop wees dat nog heel watte onderzoeken valt over de Drosophilasuzukii, ook wel gekend als de Aziatischefruitvlieg. Die fruitvlieg, ontdekt in Japan,komt vermoedelijk uit de Himalaya envormt een echte plaag. In 2008 kwam hetkleine vliegje via Spanje en Italië Europabinnen en verspreidde zich in geen tijdover het continent. In 2011 landde hetook in België. Behandelen is niet evident,de schade voor de fruitoogst enorm.Wijnliefhebbers herinneren zich 2014wellicht als een rampjaar in de wijnbouw.De dader? Inderdaad… En dit jaar lijktweer een moeilijk jaar te worden. U wezegewaarschuwd.

Gat in de fruitmarkt“Door de snelle verspreiding heeft deDrosophila suzukii nog geen natuurlijkevijanden”, legt Dieter uit. “En bijkomendvond deze fruitvlieg een gat in de markt:ze nestelt zich in fruit vooraleer andere hetaanvallen. Met een verharde legboor legtze eitjes in het fruit zodat de larven vanbinnenuit zich tegoed doen aan frambozen,aardbeien, druiven, kersen etc. Het fruit isdus opgegeten vooraleer het rijp is.”

Van ambulancier tot fruitvliegexpertWereldwijd zoekt men naar oplossingenvoor dit recente fenomeen. Dat maakt hetvoor Dieter alleen maar spannender.Je merkt dat hij weet waarover hij praat.De land- en tuinbouw is zijn habitat.Ouders, grootouders, nonkels: allemaalzijn ze in de sector actief: van de echtetuinbouw pur sang in sla en tomaten tothet onderzoek in proeftuinen en op hetministerie. Dieter startte een opleidingbio-ingenieurswetenschappen in Gent.Maar hij vond er zijn draai niet en keerdeweer korter huiswaarts. Op Technologie -campus Geel verdiepte hij zich als industrieelingenieur biowetenschappen in de tuin -bouw. En tegelijk werkte hij zijn opleidingals ambulancier bij de brandweer af.

Een man met de voeten in de aarde,maar ambitieus. Die indruk krijg ik alsDieter hoor vertellen. Over zijn drang omtijdens zijn opleiding naar het buitenlandte trekken. Over zijn stage in hetproefcentrum in Hoogstraten voor zijnbachelorproject. Daar was het – tijdenshet opvolgen van de monitoring van defruitvlieg gedurende een half jaar – datalles in de plooi viel. Dankzij de contactenvan docent Dirk De Roose, kon hij driemaanden zomerstage volgen aan het EastMalling Research in Engeland, gekend omhet toponderzoek rond – jawel – deAziatische fruitvlieg. Het onderwerp voorde masterproef lag daarmee ook vast.

Erkenning“Hard gewerkt heb ik die zomer in Kent”,blikt Dieter terug. “Maar ik heb zo veelbijgeleerd! Kent is erg internationaalgericht. Voor buitenlandse stagestudentenstellen ze een hele straat met kamers terbeschikking op het domein van EastMalling. De begeleiding was erg goed.Ik kreeg al snel eindverantwoordelijkheidin een project met een insecticide- en eenmonitoringsproef. Die gegevens kon iknadien gebruiken voor het programmerenvan een Drosophila suzukii populatie -model voor mijn masterproef.”

Die masterproef is de tuinbouwsector nietontgaan. Dieter werd afgelopen jaar beloondmet de Biobestprijs en de BoerenbondPersprijs. “Erkenning voor al dat werk isheel plezant. Het was een motivatie omverder onderzoek te verrichten via eendoctoraat”, aldus Dieter. “Waar ik in demasterproef vooral focuste op monitoringen insecticiden als bestrijdingsmiddel,hoop ik in mijn doctoraat een deel van deoplossing te kunnen bieden in de biologischebestrijding van de Drosophila suzukii.”

Een stukje van de puzzelDe Boerenbondprijs opent makkelijkerdeuren bij boeren om mijn veldproeven tekunnen uitvoeren.

Dieters eerste grote veldproef bestudeertwelke insecten er in België te vinden zijnom de Aziatische fruitvlieg te bestrijden,zoals sluipwespen, en hoe deze in degewassen ingezet kunnen worden.“De huidige biocontrole door middel vannatuurlijke vijanden, wordt met succesin serres toegepast”, legt Dieter uit.“De teelten waar ik onderzoek op voer,zoals kersen, bevinden zich in open lucht.Dat maakt biocontrole met natuurlijkevijanden moeilijker. Het zal dus belangrijkzijn lokstoffen te vinden die deze natuurlijkevijanden op het veld kunnen houden.”

“Voor een volledige set veldproeven hebje een aantal jaren nodig. Dat zalwaar schijnlijk niet lukken binnen de termijnvan een doctoraat. Ik hoop wel eenaanzet voor mogelijke oplossingen tekunnen geven. Voor de bestrijding vanDrosophila suzukii zal er sowieso eengeïntegreerde aanpak nodig zijn diealle beschikbare bestrijdingsmethodencombineert. Daarom werk ik vanuitTechnologiecampus De Nayer, waar ik hetdoctoraat afleg, nauw samen met biologenen bio-ingenieurs om multidisciplinair deplaag aan te pakken.”

KrengDrosophila suzukii. Dieter laat het over detong rollen alsof het de meest evidenteterm uit de Nederlandse taal betreft.Ik daag hem uit het vijf keer snel na elkaarte zeggen en hij slaagt daarin met glans.Ik stap de wagen huiswaarts in volovertuiging dat Drosophila suzukii goeduitspreken makkelijker is dan het verschilherkennen tussen de gewone en deAziatische fruitvlieg (voor alle duidelijkheid:niet mogelijk met het blote oog). Nog voorik de parking uit ben, ligt mijn tong in deknoop. Een verraderlijk kreng is het,die fruitvlieg.

Sofie Craps

25CONNECTING

INTERNATIONAL DAYSON TECHNOLOGYCAMPUS DE NAYER

FACULTY WORLDWIDE

26

Every year in March there is an international

week on Campus De Nayer. During these

days speakers from all over the world travel

to the campus to give lectures about their

specialities. It is a big event with speakers

from Israel, France, Germany, Ukraine,

United States, Lithuania, Slovakia, United

Kingdom, Portugal, the Netherlands,

Ethiopia, Turkey and China.

This year even some students from Dortmundtravelled to Campus De Nayer to attend lecturesgiven by the campus staff as well as the internationalguests. International lecturer Prof. Deborah E. Shalevfrom the Azrieli College of Engineering Jerusalem(Israel) and Erasmus student Polina Shynkarenkofrom Zaporizhzhya National Technical University(Ukraine) tell us why they think international daysare important.

“It is the opportunity to meet new people fromother countries that makes the international dayssuch an important and educational event. It widensyour view of the world”, says Polina. “In one day,you get to hear different speakers who canintroduce you to new domains you have neverheard off. With every speaker, you learnsomething new and you can even find newinsights within yourself.”

Prof. Shalev adds: “research is done by, with andfor people. It is essential that people meet each

other and learn from these contacts by exchangingideas and knowledge to advance, improve and build outinterdisciplinary and international science. InternationalDays on Campus De Nayer with its many participantsand diverse speakers, is the ideal event to maximizethis interaction. The beauty of science is that it is auniversal language that transcends political andpersonal views. Science, and especially engineeringis part of humankind.”

Prof. DeborahE. Shalev

27CONNECTING

“It is widely used in numerous applicationsand thereby helps society. Engineeringis society and science.”

Another asset of the Inter -national Days is that itbrings the world to thestudents. Not everyonehas the option to go onan Erasmus exchange.International Days isaccessible for all students ofthe campus. In a short period,you can have the internationalexperience with countries likethe Netherlands, Lithuania,Turkey, China and so onwithout the costs of anexchange.

According to Prof. Shalevalso the guest speakers ofthe International Daysbenefit from the event.They find out more abouthow other colleges organizeeducation, conduct researchand invest in materials forlaboratories. Prof. Shalev isplanning to use the idea andconcept of the InternationalDays on Campus De Nayer asan example and to introducea similar event at the AzrieliCollege of Engineering.

Sharon Van Damme

Polina Shynkarenko

Past: LotusOndertussen is de uit Cortenstaal opge -trokken bloem centraal op het graspleineen vertrouwd beeld. Haar verhaal begintbij de heraanleg van het binnenpleinvan de Technologiecampus Gent. Op desokkel van waar ooit een fabriekstorenherinnerde aan de vroegere textielactiviteitop het terrein, mag een nieuw kunstwerkkomen.

Enkele straten verder krijgen studentenvan LUCA School of Arts campus Sint-Lucas Gent de gelegenheid om eenschaalmodel van hun voorstel in tedienen. Rob Buelens ontwerpt een stalenLotus-bloem, voorzien van spots dieeen wachtwoord voor gecodeerde bood -schappen kunnen verzenden. Een app laatontcijfering toe. De docenten van OdiseeHogeschool en de Faculteit IndustriëleIngenieurswetenschappen van KU Leuven

brengen zoveel mogelijktechnische aspectenonder in projectwerk voorstudenten. Op die manierkrijgen zij de mogelijkheidom een actieve rol in derealisatie te spelen.De technische dienst enonderzoekers bieden hulp:de lijst van personen dieeen steentje bijdragen,is lang. Ze zijn allenmede-eigenaar van hetresultaat.

Zouden de ondertussen afge studeerdeprofessionals niet spontaan glimlachen alsze toevallig nog eens ter plekke zijn enhun werk er zien staan?

Present: PiLoT1 Dit academiejaar loopt onder de noemer‘PiLoT’ een nieuwe samenwerking tussende afdeling beeldende kunsten vanSLAC/Academie Beeldende Kunst enKU Leuven. Het vakoverschrijdend atelieren het atelier interactieve media van hetSLAC werken rond het thema ‘Chaos’waarin kunst en wetenschap elkaarontmoeten en verrijken.

Keramiekkunstenaar Dirk Demuynck iséén van de deelnemers. Hij laat zichinspireren door het werk van Katrien VanNimmen, lid van de onderzoeksgroepenBouw mechanica & Bouwmaterialen (Dept.Burgerlijke Bouwkunde, Technologie -cluster Bouw, Technologiecampus Gent)en Bouwmechanica (Dept. BurgerlijkeBouwkunde). Ze bestudeert het effectvan de (chaotische) bewegingen van eenmensenmassa op hedendaagse slankebouwkundige structuren zoals voet gangers -bruggen, stadions, congrespaleizen, …

Hun gezamenlijk werk (in uitvoering)bestaat uit een model van een slankebrug, voorzien van een keramiekenbekleding en een menigte van lossekeramische elementjes. De foto toont eenwerkmaquette in mdf. Een motortjeonderwerpt het geheel aan een trillingen wekt zo de interactie op tussen debewegende mensenmassa en hethedendaags bouwwerk. Voor de realisatievan het stalen frame van de brug stellenPatrick van Rymenant van de opleidingMaster na master in Welding Engineering(Technologiecampus De Nayer) en PeterMinne (Technologiecampus Gent) labo -ruimte ter beschikking.

DE FACULTEIT INDUSTRIËLEINGENIEURSWETENSCHAPPEN:‘AANNEMER IN DE KUNSTEN’? De faculteit laat zien dat academisch onderzoek down-

to-earth resultaten oplevert voor de industrie en blijft

tegelijk inspirerende projecten waar professionele bachelor-

en ingenieursopleidingen samen met onderzoekers

tegenaan kunnen gaan, met open armen ontvangen.

Onverwachte concepten van kunstenaars vormen een

dankbaar vertrekpunt: hun vonk geeft aanleiding tot een

intensieve samenwerking, een uitstekende oefening in

dwarsverbanden én in ondernemingsvaardigheden.

Drie voorbeelden illustreren deze stelling. We bieden

een blik op een afgewerkt project, één in volle wording en

lichten een tipje van de sluier op van hoe er inbreng voor

het Lichtfestival editie 2018 in voorbereiding is.

KUNST EN WETENSCHAP

28

PiLoT1

Witse Volders begeleidt geduldig deeerste stappen met een lastoorts.

Op de vraag naar zijn ervaring, antwoordtde kunstenaar: “Zowel het menselijklichaam als architectuur hebben me altijdal geboeid. Katriens onderzoek overde interactie tussen bouwwerken engebruikers voelde ik direct kinetisch enesthetisch aan. Het was me niet directduidelijk hoe ik beweging kon krijgen ineen keramisch concept. Hier kwam Dimitriin het verhaal voor technische, maar tochook al erg esthetische ondersteuning.Op deze wijze komt er iets tot stand datik nooit alleen kan hebben gemaakt.Onze ontmoetingen waren constructief,to the point, inspirerend en gezellig. Alsof erergens in mij toch ook een beetje eeningenieur-architect schuil gaat …”

De onderzoekster getuigt: “Ik beschouwhet als een waardevolle uitdaging mijnwetenschappelijk vorsen te duiden tot verbuiten de muren van de faculteit. Mededoor mijn voorliefde voor kunst, voelde ikme meteen aangesproken door het PiLoT-initiatief. Het was alleen nog hopen dat hetthema “mens-geïnduceerde trillingen vanbouwkundige constructies” kunstenaarskon prikkelen.

En jawel, al snel werd een interdisciplinairteam gevormd: Dirk, meester in dekeramiek; Dimitri, veelzijdige techneut;en ikzelf als “muze”, waarbij ik dit projectmocht bezielen met de waarheden enmysteries binnen mijn vakgebied. Een seriebruisende gesprekken vormden de rodedraad doorheen een heel natuurlijk entegelijk onvoorspelbaar ontwikkelings -proces. Versteld staande van het vakman-schap van Dirk en Dimitri, kan ik nietwachten om het eindresultaatte bewonderen!”

Eind mei krijgt de brug eenplaats tussen de andere werkenontstaan uit PiLoT1, op eentoonmoment in de Verbeeckzaalin het STUK in Leuven.

Future: Lichtfestival 2018Begin 2018 vindt de vierde editievan lichtfestival Gent plaats.Een gezamen lijke open oproep van LUCASchool of Arts, KU Leuven Technologie -campus Gent, Campus Sint-LucasArchitectuur en Odisee levert een tientalinzendingen op van studenten. Zij gaaninterdisciplinair aan de slag voor eenconcreet project voorstel.

Kunst, technologie en architectuur zijn danook de drie verweven basis ingrediënten voordit indrukwekkend stedelijke evenement.Studenten, onderzoekers en personeelkansen bieden om te participeren enzorgen voor een gepaste ondersteuning:het maakt van de onderwijsinstellingenleer- en werkomgevingen waar zowel plaatsis voor onbevangen creatieve ideeën alsvoor intensief oefenen in technologie,veiligheid, financiering, timing, organisatie.

Kunst en technologie blijven elkaar vlotvinden. Misschien gingen ze gewoon altijdal hand in hand?

Dimitri Coppens

29CONNECTING

“Ik beschouw het als eenwaardevolle uitdaging mijn wetenschappelijk vorsen teduiden tot ver buiten de murenvan de faculteit.”

Dimitri Coppens

3030

VAN BENZINEWAGEN TOTELEKTRISCH VOERTUIG OP DE WEGOVER EEN UIT DE HAND GELOPEN HOBBY VAN VADER EN ZOON

Een fijn projectje waarin Renaat en Klaas De Craemer een

elektrische kart bouwden, maakte hun dromen alleen maar

groter. ‘Waarom geen benzinewagen ombouwen tot een puur

elektrisch aangedreven wagen?’, dachten vader en zoon op

een mooie zomeravond. Of het zou lukken was niet zeker.

Toch dook het duo vier jaar lang bijna elk weekend

de garage in. Ze slaagden erin om hun Mazda MX-5

om te bouwen tot een erkend elektrisch voertuig

op de weg.

ALUMNUS IN DE KIJKER

Het perfecte duoHet project was ambitieus, maar niet zogek als je de achtergrond van beide herenkent. Renaat is industrieel ingenieur elektro -techniek gespecialiseerd in zwakstroom.Na een loopbaan als adjunct-departements -hoofd op Technologiecampus Oostende,is hij er nu nog actief betrokken als promotorbij een onderzoeksproject.

Klaas is als doctor burgerlijk ingenieurelektrotechniek, optie micro-elektronicaactief bij VITO in Energyville Genk.Hij werkt als onderzoeker rond batterij-opslagsystemen en energiemanagement.Een perfecte combinatie van kennis envaardigheden voor een project als dit.En wat de interesse betreft: op boys andtheir toys staat geen leeftijd.

De vader-zoon-relatie was ook goed omelkaar mee te trekken en te motiveren alsiemand er even geen zin meer in had.

Alles volgens de richtlijnenRenaat en Klaas ontmantelden alle over -bodige onderdelen van de verbrandings-motor. Ze bestudeerden en berekendenom een elektrische motor en maar liefst200 kilogram batterij te kunnen installeren.

Daarbij hielden ze rekening met deEuropese regelgeving rond veiligheid entestcriteria.

Het resultaat? Een wagen die amper30 kilo zwaarder is dan de originele Mazdauit 1994 die ze hiervoor speciaal aan -kochten. Maar wel een volledig elektrischaangedreven exemplaar dat ruim 110kilometer rijbereik heeft, 150 kilometer

per uur haalt en een verbruikheeft van 180 Wattuur (Wh) perkilometer. Een lege batterij is na7 uren in het stopcontactvolledig opgeladen.

Yes, we can!In Duitsland werd de wageningeschreven en twee dagenlang grondig getest. Na eenkleine aanpassing en het door lopenvan de hele papierwinkel, volgde degoedkeuring. ‘Dat was misschien wel hetmooiste moment’, zegt Renaat. ‘Een echt‘yes, we can!’ gevoel. Of beter ‘jawohl,wir machen das!’’ De wagen werd onsland ingevoerd waarna nog een validatie -procedure en een tweedehandskeuringvolgden. En toen mochten ze de baan op.Tot dan was er niemand in België ingeslaagd om met een zelf omgebouwdvoertuig en de nodige keuringsattestenen toelatingen op de openbare weg temogen rijden.

NagenietenProject geslaagd dus! Een volgend ideehebben de heren nog niet echt. Eerstwillen ze even genieten van deze wagen.Enkele aanvullingen staan wel al op deplanning. Zo willen ze meer gegevensop een display laten verschijnen en zetegelijk registreren. Een eigen laadstation,compatibel met de oplaadpalen in hetstraatbeeld, namen ze ondertussen al ingebruik. Vader en zoon zitten duidelijk nietstil. En dan moet de zomer nog beginnen…

Sofie Craps

31CONNECTING

“Het mooiste moment wastoen we de goedkeuring kregenin Duitsland. Dat gaf een echt‘yes, we can! gevoel!”Renaat De Craemer

VOOR DE KENNERS…

Door de ombouw weegt de wagen ongeveer 30 kg meer dan oorspronkelijk.Bij de plaatsing van de batterijen werd de gewichtsverdeling van de wagengerespecteerd. De aandrijving gebeurt met een industriële asynchrone motor,herwikkeld naar een lagere bedrijfsspanning. Met de voorziene koeling kan demotor continu 40 kW leveren, de vermogenssturing en de aanwezige batterijenlaten toe om te pieken op 70 kW. Het batterijpakket is opgebouwd uit LFP-cellen en kan ongeveer 21 kWh aan energie opslaan. Het verbruik van dewagen, op secundaire wegen en aan legale snelheden, bedraagt ongeveer180 Wh per km. De verwarming en rembekrachtiging zijn elektrisch.De in de wagen ingebouwde systemen staan in verbinding via een CAN-busen worden gemonitord door een embedded “Raspberry Pi” computer.Een scherm toont aan de bestuurder een aantal gegevens en laat toe ominstellingen aan te passen. De batterijlader en het protocol om te laden zijncompatibel met de openbare laadstations. Een laadstation werd gebouwd opbasis van het open source hardware en software platform van OpenEVSE.

32

In 2017 waren de Solar Olympics aan hun 13de editie toe. De ‘olympiade’ is inmiddelsuitgegroeid tot één van de paradepaardjes in de wetenschaps- en technologie -communicatie van de Faculteit Industriële Ingenieurswetenschappen. De organisatoren

zijn de ingenieursstudenten van het Punch Powertrain Solar Team, de bouwers van dezonnewagen waarmee ze in 2017 deelnemen aan het wereldkampioenschap in Australië.

Met de Solar Olympics willen ze jongeren tussen 12 en 18 jaar sensibiliseren voorduurzame energie. De opdracht van de wedstrijd luidt: ontwerp en bouw een gadgetdat werkt op zonne-energie.

Scholen over heel België konden zich kandidaat stellen. De geselecteerde teams krijgeneen zonnepaneel, een batterij en een budget om hun voorstel in de praktijk te brengen.Het Solar Team zorgt daarbij voor de nodige technische ondersteuning.

In mei 2017 namen de beste teams het tegen elkaar op tijdens de finaledag op CampusGroep T. Een professionele jury kende prijzen toe voor duurzaamheid, technisch vernuften commercialiseerbaarheid. Speciaal voor de zelf ontworpen zonnewagentjes is ereen Challenge-prijs. Ook de bezoekers hebben een vinger in de pap: zij beslisten overde ‘public award’.

Yves Persoons

SOLAR OLYMPICS 2017:SPELEN MET DE ZON

WETENSCHAPSCOMMUNICATIE

VBI GINGHET BOS IN

De KULeuven heeft een groot stuk bos in het noordenvan Limburg, waar de bioingenieursfaculteit al velejaren onderzoek verricht en beheer uitvoert. Eén van

de grotere, langdurige onderzoeken en beheersplannen dieer momenteel lopen, is het omvormen van dit typischeKempische naaldbos naar een ecologisch erg waardevolgemengd, ongelijksoortig en ongelijkjarig loof- en naaldbos.Hiervoor worden elk jaar gerichte dunningen uitgevoerd,maar ook een paar honderd boompjes geplant.

Op zondag 11 december trok VBI met een groepje leden ensympathisanten op pad in het universiteitsbos Beverbeek teAchel om dit project te steunen. We hadden 600 boompjesaangekocht, inclusief wildvraatbescherming, die we onderde vakkundige (bege)leiding van de experten van de afdelingBos, Natuur en Landschap gingen planten. Deze omvormingis een werk van lange adem en vergt nog aardig watonderzoek, waar nu ook VBI zijn steentje heeft toebijgedragen. De dag werd afgesloten met het eten van enkelehectaren steppegras.

Bedankt aan alle behulpzame handen onder onze leden voorhet harde werk en aan prof. Bart Muys en Eric van Beekvan afdeling Bos, Natuur en Landschap voor de leerrijketoelichting! Meer informatie over de omvorming van het bosof enkele sfeerfoto’s vindt u op de website.

vbi-kuleuven.be/bosactie

Niels Langenaeken en Niels De Brier

33CONNECTING

NIEUWS VAN ALUMNI

Scholieren uit het middelbaar onder wijs laten proeven vande ingenieurs opleiding op een boeiende, actieve en vooralludieke wijze. Dat is het uitgangspunt van het TAST-INGs

event dat de docenten van Technologiecampus Diepenbeek voorogen hebben. Het full-day event, dat voor het eerst plaatsvond dit academiejaar op 1 maart 2017, werd gehouden in hetTechnologiecentrum verbonden aan de campus. Dit vormdemeteen een inspirerende omgeving waar de potentiëleingenieursstudenten een wel heel bijzondere taak toegewezenkregen. Bouw je eigen ‘Rube Goldberg’ machine.

Een ‘Rube Goldberg’ machine is opge bouwd uit een aaneen -schakeling van mechanismen. D.m.v. een domino-effect triggerthet eerste mechanisme de daar op volgende. In het geval vandeze machine zijn de dominostenen dus werkelijke mechanismenuit de verschillende weten schapsdomeinen: mechanica, fysica,chemie, elektriciteit, elektronica/IT en bouwkunde. Op deze wijzeproeven de scholieren als het ware van de verscheiden heid aanwetenschaps- en technologiedomeinen die in de opleiding aanbod komen en herkennen ze tegelijkertijd de verschillendeafstudeerrichtingen die de campus aanbiedt. De materialen nodigvoor de machine werden ter beschikking gesteld door een aantalgemotiveerde docenten uit de verschillende afstudeer richtingen.

“We wilden ons voor deze eerste editiezeker stellen dat de leerlingen eensuccesvol parcours konden afleggen.Dus hebben wij, het docententeam, eerstzelf een machine gebouwd bestaande uitwel 12 mechanismen. De afloop verliep …bijna perfect ” geeft Gert Vanhees eerlijktoe. Hij (KU Leuven) en Wim Deferme(UHasselt) zijn de trekkers van het initiatief.

De mechanismen zijn o.a. een trekbankmet proefstaaf uit papier, een zakkende‘Woodpecker toy’, de ‘wieg van Newton’,een ballon die opblaast m.b.v. eenchemische reactie, een capacitieve sensordie water detecteert en een instabielemagneetbrug uit mecano. De uitdagingbestond er vooral in om deze mechanismenaan elkaar te koppelen op een slimmemanier en de machine zo lang mogelijk inwerking te houden. Maar ook het tunenvan elk mechanisme is al een uitdaging opzich. Gert verduidelijkt met een voorbeeld:

‘De capacitieve sensor meet het waterniveau in een beker m.b.v.een Arduino interface en deze stuurt op zijn beurt een servomotoraan. De leerlingen gingen zelfstandig aan de slag in hetprogrammeerwerk, met succes.’ Ze werden verdeeld in4 groepen om er een competitie van te maken. ‘Dit werkt steedsaanstekelijk bij de jongeren.’ De uiteindelijke winnaar was nietautomatisch de groep met de meest onafhankelijk werkendemachine. Nee, er waren ook bonus punten te verdienen voorhet aanwenden van een zo groot mogelijke verscheidenheidaan domeinen.

‘We mogen spreken van een geslaagde eerste editie. De winnendegroep was zelfs zo inventief dat ze zelf enkele nieuwe mechanismencreëerden m.b.v. de aangereikte materialen. Dat is net één vande competenties die we zoeken bij een ingenieursstudent.’De leerlingen waren ook enthousiast over het aangebodeninitiatief door de faculteit. Waarschijnlijk zien we hen allen terugop de campus volgend academiejaar.

Een kort filmpje van het event kan je vinden op https://youtu.be/lhhI-WjQgEo

Gert Vanhees

WETENSCHAPSCOMMUNICATIE

PROEVEN VAN DE INGENIEURS -OPLEIDING OP HET TAST-INGS EVENTSCHOLIEREN BOUWEN HUN EIGEN ‘RUBE GOLDBERG’ MACHINE.

34

Je kan je lidmaatschap (25 euro) combineren met een lidmaatschapvan de ie-net ingenieursvereniging.

www.alum.kuleuven.be > Alumninet

Blijf in contact Word lid van Alumni Ingenieurs KU Leuven of hernieuwje lidmaatschap

3 3 keer per jaar ConnectIng in je brievenbus, uitgegeven door deFaculteit Industriële Ingenieurswetenschappen in samenwerking metde alumni kringen

3 Maandelijkse Campuskrant KU Leuven met alumnibijlage

3 Sponsoring van promotiebijeenkomsten

3 Steun aan leden via hulpfondsen en studiebeurzen

3 Uitnodigingen op heel wat universitaire activiteiten en exclusieve events

3 Kortingen op oa Festival van Vlaanderen en andere SamenaankoopKU Leuven-voordelen zoals kortingen op Kinepolis filmtickets,pretpark bezoeken e.a.

3 …

Bouw aan je kennis.Deel ervaringen.Verruim je netwerk.Blijf verbonden.

35CONNECTING

1 OKTOBER 2017:DAG VAN DE INGENIEUR

Tijdens de Open Bedrijvendag op zondag 1 oktober 2017nodigt de Vereniging Alumni Ingenieurs KU Leuven deafgestudeerde industrieel ingenieurs uit op de campussen

in Gent, Brugge en Leuven. Een unieke gelegenheid om decampussen te (her)ontdekken en de studiegenoten van toenterug te zien.

Op de Technologiecampus Gent zetten de onderzoeksgroepenchemie en biochemie de deuren open. Op het programma staano.m. rondleidingen in de labs, de pilootbrouwerij, de piloot -infrastructuur voor de productie van vleeswaren, het centrumvoor de analyse van smaak-en geurcomponenten en een bezoekaan de laboratoria BioTEC en chemische en biochemischeprocestechnologie.

In Brugge toont men trots de gloednieuwe campus, de laboratoriaen de onderzoeksinfrastructuur die focust op 3 speerpunten:bouwkunde, mechatronica en nieuwe materialen.

Campus Groep T in Leuven mikt in het bijzonder op deingenieurs-ondernemers. Jonge starters krijgen een forum omhun bedrijf voor te stellen aan het brede publiek. En aan decollega’s-alumni uiteraard. De Open Bedrijvendag staat danook helemaal in het teken van innoverend ondernemend dooringenieurs.

Meer info: www.iiw.kuleuven.be/events/openbedrijvendag

Yves Persoons

1 OKTOBERVAN 10 TOT 17 U

De Faculteit Industriële Ingenieurswetenschappen van de KU Leuven

opent de deuren op Voka Open Bedrijvendag!

WIJ DOEN MEE!

WELKOM OP

Campus Brugge

Technologiecampus Gent

Campus Groep T Leuven

www.openbedrijvendag.be

www.iiw.kuleuven.be