energa olatz.j

Download Energa olatz.j

If you can't read please download the document

Upload: olatzu14

Post on 11-Aug-2015

144 views

Category:

Education


1 download

TRANSCRIPT

  1. 1. ENERGIA Energia modu askotan agertzen da, eta honeexek dira: ENERGIA MEKANIKOA: mugitzen dagoan objetuen energia da adibidez, olatzuak edo haizeak.ENERGIA ELEKTRIKOA: etxean gehien erabilten da energia da. Errez lortzen da, ur jauziak adibidez.ENERGIA NUKLEARRA: hainbat sustantziatik lortzen da, erradioa adibidez.BERO ENEGIA: gorputzak bero moduan sustatzen dauana da, sutik edo eguzkitik atera daiteke.
  2. 2. ARGI ENERGIA: gorputz barruan argi moduan igorten doguna da, suziriak esate baterako.ENERGIA KIMIKOA: hainbat sustatzia batzen dauan energia da. Eta sustantzia horreek erretean oxidatu edo lehertzean askatzen dira.ENERGIA ALDATU EGITEN DAenergia ez da sortzen ez da suntzitzen, aldatu baizik. Hau da energia mota at beste energia mota bihurtzen da,adibidez esku biak igurtzis energia mekanikoa bero energia sortzen da.Energia elektrikoa oso errez lortu daiteke edo beste energia bihurtu ere, mekanikoa, bero energia, nuklearra...horreegaitik gehien erabilten dogun energia mota da, energia elektrikoa sortzean ingurumena hondatzen da.
  3. 3. ENERGIA ITURRI BARRIZTAGARRIAK energia iturri honek ez dau kutsatzen ingurumena. EGUZKI PANELAK: eguzki energia aprobetxatu eta bero energia bihurtzen da.AEROSORGAILUAK: haize energia edo energia eolikoa eta energia hori energia elektrik bihurtzen da.PRESAK ETA URTEGIAK: ura batzen da, eta gero eta garaiera jakin batetik isurtzen da. Energia hidraulikoa zetraletan ustiatzen da, energia elektrikoa lortzeko.
  4. 4. INSTALAZINO MAREMOTRIZA: itsas gora eta itsa behera ur masen mugimendua da, itsasoko olatuena ere erabili daitekeMATERIA ORGANIKOA: zaborrak errez edo tratatuzenergia lortzen da. Energia termiko edo elektriko behurtu daiteke. Energia iturri hori biomasa izena hartzen dau,ENERGIAITURRI EZ BARRIZTAGARRIAK oso ari kontsumizen dira, oso mantso birsortzen dira. Eta ingurumena kutsatzen dau. PETROLEOA:ia mundu osoak erabilten dau, gehien erabilten dan iturria da. Gaur egungo kontsumoari erritmoa eutsiz 50 urte barru amaituko da. Petroliotik abiatuta hainbat erregai lortzen doguz adibidez;gasoleao edo gasolinea. I
  5. 5. IKATZA: zentral termikoek energia elektrikoa lortzen dabe.GAS NATURALA: etxe eta sukaldetan eta berokuntzan erabilten da.ERRADIOAKTIBOA: energia nuklearra lortzen da, eta ostean energia elektriko bihutu.
  6. 6. ENERGIA GEOMETRIKOA: energia elektriko bihurtzeko erabili daiteke.Herrialdeen garapenean oinarrizkoa da energia. Zenbat eta garatuago egon makina gehiago beharko dauz, bai lanerako eta bai aisialdirako. Horreek hainbat arazo sortu leike, adibidez energia iturri ez barriztagarriak agortzeaHerrialde garatuak eta garapen bidean dagozan herrialdeak energia asko kontsumitzen dabe, eta hori energia ez barriztagarrietatik lortua izaten da. Horri energia konbentzional deitzen jako, gehien erabilten dan energia dalako. Eta erritmo honeetara jarraitzen badogu erabilten azkenean agortu egingo da.Energia konbentzionala hainbat sonaldetan kokatuta dagoz, eta herieldeen arteko gatazkak eta mendekotasun hartuemonak sortzen dira. Baliabide natural horreek eskuratzeko lehiaren eraginez, hori gerran amaitzen da askotan.
  7. 7. Energia konbentzionalak agortu baino lehen, energia alternatiboaren erabilera sustatzen ari dira, energia barriztagarriak ez dira agortzen eta horreegaitik hainbat 3ta gehien aprobetxatu behar dira.ENERGIA INGURUMENEAN SORTZEN DAUZAN ONDORIOAK Energia lortzeak ingurua kutsatu eta ondati egiten dau. Gasa, petroleoa edo ikatza lortzeko meatzeak eta hobiak hondatzen dira. Paisaia eta paisaia eta landaraldia hondatu egiten dau. Energia barriztagarriak lortzeko instalazinoak era paisaia hondatzen dau, urtegien eraginez haranak urperatu eta parke eolikokoak ere inpaktu bisual handia eragiten dabe.Energia lortzeko instalazinoak arriskuan jarri leikiez inguruko animali espezieak. Adibidez, aerosorgailuak, bere aspakaz animali bati ahal deutzo emon. Urtegiak barriz, aspiegitura horreek ibaietako bizitza hondatzen dabe.
  8. 8. Erregaiak erretean substantzia asko eta asko igorten dira, atmosferara eta substantzia horreek asko kaltetzen dabe.Atmosferara karbono dioxido asko igorten da, eta horreegaitik erotegi efektua handitzen da. Eta gas horreen kantitate aso badago atmosferan lurraren tenperatura igoten dau eta kaltegarria da.Horreetaz aparte beste gas batzuk ere igorten dira, eta atmosferako ura kutsatzen dabe, horri euri azido deitzen jako, eta euri azidoa jauztean landaraldia eta fauna suntzitu eta kutsatu egiten dau. Zentral nuklearrak karbono dioxido oso gitxi igorten dau, baina hondakin nuklear deitutako beste hondakin batzuk sortzen dabez. Horrek lurperatzean bere alboko lurzorua hondatu egiten dau.
  9. 9. ENERGIA ARDURAZ ERABILTEA Esan dabe ekonomia eta ingurumeneko adituek gure bizimodua aldatu behar dogula, garapen iraunkorrari eusteko. Garapen iraunkorra baliabide naturalen eta energiaren erabileraren arduratzuan oinarritzen da. Garapen iraunkorraren helburua energia kontzumoa eta kutsadura murriztea. EKINTZA KOLEKTIBOAK Gobernuak eta enpresek oinarrizko kontzumoa daukie murrizteko kontzumoa. Herrialde askok gobernuen kompromesua adostu eta era askotako planak eta estrategiak proposatzen dabe: Energia garbia lortzeko energia alternatiboen erabilera bultzatzen da, laguntza publikoen bidea adibidez eguzki plakak edo aerosorgailuak jarteko.Energia eraginkortasuna energia hobeto aprobetztzeko neurriak hartzen dabez, energia gitxiago kontzumitzen dabezan makinak ari dira egiten.
  10. 10. Energia aurreztea sustatzen dabekanpainen bidez. Energia kontzumoa murrizten daben enpresak saritu ega energia asko erabilten daben enpresei isunak jarri egiten deutxoe.BANAKAKO EKINTZAK Eskolan edo etxean ahal dozuzan egin ekintzak dira. Kontzumo baxuko bonbilak erosi
  11. 11. Argiak eta makinak erabilten ez doguzanean amataBerokuntza bakarrik behar dogunean jarriGarbigailua guztiz beteta dagoanean jarriEz erabili autoa bide laburrak egiteko
  12. 12. Energia kanpainetan parte hartu