empresa chiki januari 2008

Upload: empresachiki

Post on 30-May-2018

236 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

  • 8/9/2019 Empresa Chiki Januari 2008

    1/16

  • 8/9/2019 Empresa Chiki Januari 2008

    2/16

    E prom edishon aki di Empresa Chik den aa 2008 aki ta enser un relato di e inisiativainteresante di Ppi Verboom i otronan di fundashon Lanthis Habaai pa yuda ama di kas trahaobra di man, lanta nan mes negoshi chikitu i bende nan produktonan ku pbliko general, tantulokal komo turista. Ke men, un proyekto piloto pa mas hende bira empresario chik ku portanunka a pensa di hasi algu den e direkshon ei. E prom resultadonan ta mustra alentador i

    prometedor.Nos por ta kontentu tambe ku e fundashon Stimul-IT tambe a haa kaminda pa Empresa Chik,ku ke fungi komo fuente di informashon i stimulashon pa henter e sektor di empresa chik naKrsou. Por spera hopi mas di e kombinashon aki den futuro serkano. E revista aki ta kontinue lasonan ku e sentro di inovashon ICC i otro instansianan ku tambe ta trahando den e mesunkonteksto aki i ku por duna un man pa konsientis personanan den nos komunidat ku potensialdi bira empresario i kumins realis nan ideanan.

    Na kada kambio di aa diferente instansia i persona den nos komunidat ta hasi uzo di e opor-tunidat pa tira un bista bk riba e aa tras di lomba i pa tira un bista riba e aa nobo; ki perspe-ktivanan e tin pa nos. Den e edishon aki di Empresa Chik seora Vanessa Tor ta tira un bistabk, por ehmpel, riba e evento mas grandi di su tipo organis den International Trade Centerdi Krsou: Caribbean Craft & Gift Show 2007. Pero tambe riba otro aspektonan di e trabou die sentro di informashon di Kmara di Komrsio. Ademas ta para ketu na e siguiente edishon diMarshe di Empresario ku ta den porta atrobe: otro luna. Den e publikashon aki lo topa tambe

    un pronstikonan di Presidente direktor di Banko Sentral Dr Emsley Tromp pa e aa nobo. Ifin di e luna aki Kmara di Komrsio, esta su direktor i direktiva, ta bini ku e mensahe di aapa e mundu empresarial di Krsou durante un tradishonal brndis di aa nobo. E biaha aki dia28 di yanari den International Trade Center pa por akapar e kantidat kresiente di personac.q. empresario ku ta akud na e evento magno aki. Manera ya ta kustumber, e presidente diKmara di Komrsio lo wak bk riba desaroyo di e sektor priv den 2007 i ta wak dilanti loketin den tapara pa e aa aki.

    Hustamente mustrando rspt pa tur esnan ku (t)a tira un bista bk i (t)a tira un bista dilanti riba2008, tur nan pronstikonan ta kai na awa na momento ku e sirkunstansianan kambia. Simple-mente bis, nan a basa nan pronstiko riba sierto tendensia ku nan a nota ltimamente. Si etendensianan sigui e rumbo ei, nan pronstiko ta bira realidat. Si pa kis motibu e tendensiananbltu, nan pronstiko tambe ta kambia f ta prd di valides. Esei por ta a base di faktornaneksterno (preis di petroli por ehmpel) f interno (preshon di belasting por ehmpel). Den kam-bio di aa a surgi un nerviosismo grandi ora preis di bar di zeta a alkans 100 dler pasobra

    esei sin duda lo afekt nos nivel di bida den hopi sentido. Por ehmpel, zeta mas karu por ponee preis ndise i inflashon subi, poniendo ku e konsumid su forsa di kompra ta bai atras, loke tamalu pa merkado i pa benta. Nunka no por bisa ku sertesa kon e desaroyo aki lo ta.

    Pa abo komo (futuro) empresario, realis na tur momento ku un bon pronstiko di ken ku tano ta niun siguransa ku bo negoshi lo bai bon. Ta abo, ku bo staf i empleadonan, bo produktoi servisionan, mester realis e adelanto. Eksito di un negoshi nunka no ta bin di mes ksitodi kualke negoshi ta danki na esfuerso di e empresario i su hendenan ku sa kon hasi bon usodi e oportunidatnan ku merkado ta brinda, hasta ora e pronstikonan ta mnos alentador. Kemen, aa a bltu i e pronstikonan por lo general ta mustra bon, pero e reglanan di prom ayapa loke ta bon atministrashon, maneho planifik i balans, konosementu di merkado i klientela,etc. ku tabata konta na 2007, ta sigui konta mes tantu den e aa nobo aki. Danki Dios mes!

    22

    Aa a bltu, pero reglananbsiko ta konta meskos

    Empresa Chik

    ta un publikashon di

    Kmara di Komrsio i

    Industria di Krsou

    Su meta ta pa inform i

    eduk empresario chik

    pa e por sigui kontribu

    na desaroyoekonmiko di Krsou.

    Redakshon:

    Un tim di Kmara di Komrsio

    huntu ku diferente kolaborador

    Aviso:

    Spotlite Productions

    Farley Lourens

    Telefon: 461-0907Telefon: 510-8284/560-8284

    E-mail:

    [email protected]

    Kompaginashon i imprenta:

    Drukkerij Amigoe

    Kordinashon:

    Intermediate N.V.

    Telefon: 737-1070

    Tur derecho reserv

  • 8/9/2019 Empresa Chiki Januari 2008

    3/16

    Segun informe di presidentedi banko Sentral tur sektor akontribu positivamente na eresultado aki, pero mesterbisa sin mas ku sektor privden esaki a bolbe hungae papel di ta e motor trasdi desaroyo positivo. Esakidi otro banda ta enser un

    mensahe mas pa sanea eaparato pbliko, e presiden-te direktor di Banko Sentral abisa. El a sigui mustra riba eecho ku desaroyonan inter-nashonal ku preis di petrolidi otro banda lo por afektsituashon pa konsumidnani esaki por peligr kualke kre-sementu ekonmiko asinaseor Tromp a atvert. Epresidente direktor di BankoSentral finalmente a bogapa mas disiplina presupues-tario mirando ku mbosgobirnu, esta sentral i insu-lar, ta sera aa ku un dfisitdi mas ku 200 mion florin.Esaki ta pone ku nos debelo bula 5.3 mil mion florin.Den su deklarashonnan ofi-sial ku el a hasi na fin di2007, presidente direktor diBanko Sentral a mustra ribae echo ku pa fin di 2008 turkos mester ta asina leu kupor finalis preparashonnanpa Krsou para riba su mes.Na tur dos banda di nososano mester traha duru dimanera ku por finalis pre-parashonnan na tempu. Unaa nobo ta duna perspekti-vanan pa speransa nobo itambe pa pensa riba un bonfuturo pa nos isla.

    Ekonomia di Krsoui posibilidatnan

    di desaroyoFor di 2006 ekonomia diKrsou a kumins den etrayekto di kresementu,asina presidente direktor diBanko Sentral seor Trompa splika den su deklarashon-nan. El a mustra ariba ku pa2007 a kalkul un kresemen-tu ekonmiko di 2.4%, min-tras ku pa 2008 ta spera unkresementu di 2.6%. Sektorpriva ta e motor di e kre-sementu ekonmiko. Eseita konta prinsipalmente paloke ta invershonnan di hopi

    di e proyektonan ku tin denehekushon di turismo. Tursektor ta duna indikashondi un kresementu positivo.Tur sektor ta mustra desa-royonan sumamente posi-tivo. El a sigui enfatis densu deklarashonnan ku tursektor tin desaroyonan posi-tivo, pero den konstrukshoni sektor di empresa chik edesaroyonan aki lo ta masfuerte.

    InflashonE nivel di inflashon tambe a

    kumins oument, segun esifranan di Banko Sentral, akonsekuensha di e oumen-tu internashonal di preis dipetroli i preparashonnan paproses esaki na nivel inter-nashonal. Pa 2007 ta speraun inflashon di 3% i ta speraku pa 2008 e inflashon losigui oument te na 3.5%.Si bai na kompar esaki kuAruba por ehmpel, esakino ta nesesario i e no tahaltu. E presidente di BankoSentral a mustra riba e echoku nos isla ruman Arubano tin un kresementu meshaltu. El a sigui mustra kute ku awor e oumentu di

    gasolin na Curoil ta a kon-sekuensha di oumentu digasolin na Krsou ku a kedakompletamente apsorb.

    GastunanE presidente di Banko Sen-tral ta spera ku ekstenshondi krdito den e aa nobo looument e petishon grandiku tin den eksterior segun epresidente di Banko Sentralta pidi. Desaroyonan denpreis di petroli i e echo kunos ekonomia ta sigui kreselo por trese un retraso dene proseso di kresementu,asina seor Tromp a siguibisa. Banko Sentral ta sali

    for di e punto di bista kue perspektivanan pa loketa e balansa di pago, takeda favorabel. For di 2001e balansa di pago a konosun kresementu grandi ku lota e kaso tambe na 2007 i2008. Por bisa ku esaki tadeb na e importansha dikapital ku ta tuma lug for dieksterior ku redukshonnanku ta kore riba kuentananden eksterior i mester wakkon leu lo por kompenstur esaki. E redukshon kuta sigui subi riba kuenta ko-

    riente ta a konsekuenshadi e balanse di pago maluku ta tumando lug dor dikresementu di importashon.E kresementu aki pa loketa gastunan den e sektor dinos isla, ta deb na oumentudi preis di petroli.

    Kresementufinansiero

    Kresementu di pais, segunkalkulashonnan di BankoSentral, lo ta mas fuerte den2007 ku na 2006, deb nae balanse di pago ku ta

    di mas. E kresementu die balanse di pago a biramnos na lus di e krese-

    mentu di dunamentu dikrdito neto na sektor priv.Un punto ku sigur mestertene na kuenta kun, segunDr. Tromp, ta desaroyonanriba merkado internashonaldi preis di krudo. Si e niveldi 100 dler pa bar biraainda mas haltu, esaki portrese desaroyonan negativoi mas oumentu di preis. Eecho ku forsa di kompra tasigui baha ta resultado die menasa real pa krese-mentu di ekonomia, asinael a sigui splika. E posibili-

    datnan pa gobirnu apsorbkualke oumentu di preis tapa pone un fin na sanea-

    mentu di debe. Mester trahapa intensifik informashonku ta duna siudadanonan,di manera ku nan por bahanan mes gastu di energiana un nivel ku ta pone kunos ta bira mas indepen-diente di manera ku poryega na formanan alterna-tivo pa konserva energia.Esei ta e kaso di energiadi solo bientu i friamentudi fondo di laman. Pa loketa saneamentu di debe digobirnu, Dr. Tromp a bisaku esfuersonan pa bahagastunan di gobirnu lotrese un kresementu grandiden merkado kapital. Eseita e speransa ku tin. Esakipor tin un efekto na likidesi lo trese un rendimentu ipone fin na riesgo lokal. Denkuadro di esaki Banko Sen-tral di Antia ta wak e posibi-lidatnan pa oportunidatnan

    pa ekspand posibilidatnandi invershon den eksteriorpa invershonistanan.

    Segun presidente direktor di Banko Sentral Dr. Emsley Tromp

    Pronstikonan pa 2008 ta pinta bon!

    Banko Sentral ta proyekt un kresementu ekonmiko di 2.6% pa e

    aa nobo aki. Esaki ta un refleho di loke a bin ta manifest su mes

    for di 2006, di akuerdo ku Dr. Emsley Tromp, presidente direktor di

    Banko Sentral di Antia Hulandes. Prinsipalmente por report kresementu

    sustansial di invershonnan. Esaki ta keda sosten pa diferente proyekto kuta den ehekushon primordialmente pa e industria turstiko.

    Emsley Tromp

    33

  • 8/9/2019 Empresa Chiki Januari 2008

    4/16

    Un bista bk riba Caribbean Gift & Craft 2007Ku CGCS nan a proba dipor organis tipo di showgrandi asina aki. Taba-tin algun kontratempu,pero esei tabata falta di ekomunikashon di e organ-isadnan na Barbadosmes. Nan forma di komu-nik ku e partisipantenaneinan tabata via e-mail.Pa motibu ku hopi partisi-pante no tabata wak nane-mail, nan no tabata naaltura di vrios kos. Esakia pone ku ora e partisi-

    pantenan a yega, nan atopa situashonnan ku nanno tabata prepar pe.Esaki a trese konfushon ino a kai den bon tera.

    Nos tin tur kapasidat i turinfrastruktura pa organiseventonan grandi. WTCa demostr di ta un sitioadeku i esun mih teawor den historia di eshow. E ta e mih sitio pae show. E organisashon

    tabata esun mih den ture aanan di e show i asta

    mi a komprond ku nan tatambaliando na Barbados,pasobra e show mnedjermes no ke organis mas.E sa ku e no por surpase show di Krsou.

    Vanessa Tor ta kere kutur nan esfuerso, instan-sianan ku a traha duru, ekantidat di trabou ku tin aproba ku huntu por lograi ku sektor pbliko i privpor traha huntu. E ko-

    operashon ku spnsernantabata bon, e hendenanku a kere den e proyekto,e hendenan ku a haashow mira pa sa kuantukos por traha ku obra diman i kuantu kos bunitapor traha. Kosnan ku bono por imagin bo mes.Nos artista i artesanonana haa masha hopi inspi-rashon.

    E loke e show a krea igener tabata algu positi-

    vo, pero lo no ripit e showaki. No opstante di e echoku si lo keda organisaktividatnan pa artista iartesanonan lokal, ta masfsil pa nan sigui desar-oy nan mes pa asina akialgun aa partisip kolek-tivamente den shownanmas grandi paf di Karibekaminda tin interes grandipa produktonan den Kari-be.

    Vanessa Tor di Kmara di Komrsio a tira un bista bk riba

    eventonan grandi organis na 2007. E no por keda sin menshon

    e Caribbean Gift & Craft Show na sptmber aa pas. Tabata

    un proyekto eksitoso ku te ainda tin hendenan ta papia di dje. Segun

    seora Tor, tin hopi proyekto aktualmente riba merkado ku a lanta komo

    resultado di e show aki. Hendenan ku a pone kontaktonan, hendenan

    ku a sigui hasi negoshi ku otro, i proyektonan ku por mira realis na

    diferente kaminda na Krsou. Tiki-tiki ta mira e resultado di loke e

    show aki a krea na Krsou. Kmara di Komrsio ta kontentu ku esei.

    44

    Manera aa habri mayoria di nos ta kumins pensa riba e festivi-dat di Karnaval. Durante e temporada aki bo ta haa e tumbanandi mas mih, e diseonan mas original tantu di trahe, karosakomo di stlashi. Nos pueblo ta bai asina leu ku asta pa loke ta tratae karninan di grill, nan ta prepar e sasn di mas mih ku ta pone ekarni di grill wanta mas tantu.

    Durante e temporada di Karnaval nos pueblo ta bria di kreatividat.Pero pa manten e grado haltu di kreatividat i sigui stimul esaki,ta bal la pena proteh e obranan di kreatividat. Nos bon tumbananta gosa di derechi di outor. E derechi di outor ta unu masha fuerte.Unda ku e tumba bai, hende ta oblig di respet e derechi aki i eseita habri kaminda pa por komersialis ku e evento. Diskonan kom-pakto ta keda grab i tambe transmishon di e festival ta keda bendna otro parti di mundu. E organisad i tambe un kantidat di outor tasaka benefisio af.

    Imagin ku bo a invent un reseta di un bon sasn pa karni di grill.Esaki tambe por keda debidamente proteh i ken sa despues bo porasta bende esaki i hasi un bon negoshi. E reseta di e sasn bo porkumins proteh dor di hink den e i-Envelope ora ku bo ta mas leuku i bo mes ke komersialis, bo ta dun un nmber; esei lo ta bomarka. Ku un derechi di marka niun hende no por bini ku e mesuntipo di sasn ku bo i yam meskos. Protehando bo idea bo tambepor disfrut mih di frutanan di bo kreashon.

    Pasa serka nos i puntra nos pa nos diferente servisionan. Pa bokreashon semper ta bon proteh.Edit pa: Ofisina pa Propiedat Intelektual di Antia Hulandes

    pa registr bo marka pa proteh bo patnt pa proba ku ta Bo kreashon

    Berg Carmelweg 10Telefon: 465-7800

    Email:[email protected]: www.bureau-intellectual-property.an

    INFO BIPKarnaval

  • 8/9/2019 Empresa Chiki Januari 2008

    5/16

    Loke a stimul e maneho akidi BCM pa sigur kontinui-dat di negoshi ta introduk-shon di regulashonnan den

    tur e diferente gremionandi negoshi rnt mundu,kaminda empresanan taoblig pa desaroy i imple-ment plannan di kontinui-dat di nan negoshi di formaproaktivo pa sigur protek-shon di tur e balornan die kompania i pa garantiskontinuidat di operashon-nan tambe ora surgi undesaster. Bou di balornandi kompania ta kompren-d por lo general hende,informashon, ekipo i fasi-lidatnan. Naturalmente taduna prioridat na protek-shon di hende kada unku por haa sla direkta-mente na e lug di trabouora un krsis lanta kabes,manera empleado, kliente,bishitante i esnan kontratpa hasi sierto trabou.Loke tambe a influensie nesesidat pa e manehoBCM pa sigur kontinui-dat ta, por ehmpel patira un bista riba rekomen-dashon, insidente resien iinstrukshonnan di e Huntadi Supervishon. Kua fak-tor motivante ku ta ku ahunga un rl, e supervi-sor i dirigentenan tin un

    responsabilidat mas grandipa loke ta esnan interno ieksterno ku tin interes dene negoshi pa por kontaku un protekshon di e ba-lornan empresarial i pasobrebibensia di e negoshiden situashonnan di krsis.Pesei, komo parti di bonprktika di maneho i kon-siente di su responsabi-lidat di konfiansa, e diri-gentenan prinsipal mesterpor sigur ku ta kumpli kutur lei i regulashon aplika-bel pa nan negoshi i kue programa pa e plan pagarantis kontinuidat di e

    negoshi ta refleh kontinu-amente ku e organisashonberdaderamente ta siguikana.

    Si bo organisashon ta kon-templando pa introdus unprograma di BCM, ata akialgun sugerensia pa kon-sider:

    a. Komit ku ta guiae proyekto

    Apunt un komit di direk-

    shon (steering committee)pa supervis i maneh eprograma di BCM. Denorganisashonnan grandi, enkleo di e komit ta masbien un refleho representa-tivo di e Tim di Ehekushon.Den organisashonnan maschik, henter e Tim di Ehe-kushon por tin e rl tambe

    di e komit ku ta dirig eproyekto.E komit aki ta un rganoku outoridat pa tuma desi-shon i pa demostr lideratoi guia atraves di e diferentefasenan di e proseso; nanmester pone e rekurso-nan nesesario disponibelora mester; nan mester si-gur ku ta sigui konformee plan di proyekto maneraaprob; sin floha nan mes-ter demostr un kompromi-

    so di gerensia; nan mesterinkorpor BCM den e kul-tura di e organisashon.Pesei ta apropi ku oraun krsis f desaster surgi,e komit di direkshonoutomtikamente ta birae tim di maneho di kr-sis pa maneh tur aspektopa respond den kaso di

    emergensia, pa rekuper istart e negoshi dinobo, parestor i remplas e plantai/f ekipo pa por regres nae situashon ku e negoshipor oper normalmenteatrobe, konforme e pro-grama di BCM ku a kedadi tst.

    b. Kordinad di BCME kordinad lo ta ekspertodi e organisashon riba etereno aki (Subject Matter

    Expert, SME) ku ta respon-sabel pa organis i manehe proyekto loke ou-tomti-kamente lo desaroy denun programa kontinuo sinkaba nunka. E papel di ekordinad mester ta bondefin i dokument. E kor-dinad ta miembro di ekomit di direkshon i ta

    enkabes e Task Force die proyekto.

    c. Task Force diProyekto

    E kordinad, na kabes di etim aki, ta haa e respon-sabilidat pa desaroy iimplement e programa diBCM den henter e orga-nisashon.E representantenan di etim aki lo ta e respektivohefenan di e unidatnan di

    negoshi (business units) ie unidatnan di sosten di enegoshi (support servicesunits). E unidatnan aki lo

    desaroy i implement nanpropio plan pa e unidat-nan respektivamente denkuadro di e trabou segunTask Force a defin.Un konsepto hopi impor-tante pa krda ta ku ehefenan di e unidatnandi negoshi na tur nivel taresponsabel pa desaroyoi implementashon di BCMdentro di kuadro di nanrespektivo responsabilidat-nan. Sinembargo, ya ku eunidatnan di negoshi nota oper independiente diotro, nan mester por kontaku nan ta haa e rekursoi servisionan spesial natempu for di IT, fasilidatnani otronan ku mester sumi-nistr esakinan.

    d. Formul undeklarashon dimaneho inisial

    di BCM na eempleadonan

    E deklarashon di manehoinisial di BCM mester binidi e direktor general f unotro funshonario haltu dene negoshi. E deklarashonaki na tur empleado mesterinklu lo siguiente:

    E importansia di BCMpa e organisashondurante eventonankatastrfiko;

    E meta iespektativanan;

    Identifikashon di epersonal klave inan responsabilidat-nan den desaroyoi implementashon di eproseso;

    E importansia di esosten kontinuo ienvolvimentu di turempleado.

    e. Desaroy un plan

    di proyektoAplik e prinsipionandi maneho di proyektopa planifik i kontrol eproyekto BCM di un formaapropi. Sinembargo, kon-trali na kualke proyekto,e proyekto di BCM no takaba nunka. Na su lug, eproyekto di BCM outomti-

    55

    Maneho di kontinuidat pa bo negoshiAlgun tep pa konsider ora bo kumins ku bo mes negoshi

    A

    nteriormente tabata pone hopi nfasis riba desaroyo di plannan

    pa rekuper ora mester di yudansa pa drecha bk nan fasilidatnan

    di IT (teknologia i ekipo di informashon) despues ku nan a sufri

    e sla duru di un desaster grandi, primordialmente un desaster natural, i

    mal funshonamentu di sea hardware (kmpiuter) fsoftware (programa

    di kmpiuter). Ultimo tempunan tin un kambio den e karakterstika di

    plannan pa rekuperashon di e plan (Disaster Recovery Planning,

    DRP) pa sistemanan di IT riba nan mes pa un maneho pa sigur

    kontinuidat di negoshi (business continuity management, BCM) den

    su totalidat. E prinsipal kriterio pa tur esnan ku ta traha plan di

    rekuperashon pa empresa ta pa tur proseso krtiko di negoshi por

    kontinu hasta ora surgi un desaster f emergensia, di tal moda ku e

    organisashon por sigui oper i satisfas e demandanan di su klientenan.

    pgina 6 >>>>

  • 8/9/2019 Empresa Chiki Januari 2008

    6/16

    kamente ta desaroy denun programa kontinuo diBCM.

    f. Presupuestofleksibel

    Na kuminsamentu di eproyekto ta difsil deter-min un presupuesto kuta kubri tur kos pa desa-royo i implementashon die programa di BCM. Porehmpel, no ta posibelpa determin e gastunanasosi na kontrl di e daoi e strategia pa logra kon-tinuidat f rekuperashon teora kaba e anlisis ampliodi impakto na e negoshi.Pesei e komit di direkshonmester tin e outorisashonpa aprob e ahustenan kua garantis durante e dife-rente fasenan di desaroyo.

    g. TerminologiaTin hopi definishon patrminologia komun i ko-riente den asuntunan dikontinuidat di negoshi irekuperashon despues didesaster. Pa evit malkom-prendementu i mal inter-

    pretashon, e kordinaddi kontinuidat di negoshimester prepar un lista ditrminonan mas us ku ekomit di direkshon mes-ter aprob. Perkur pa takonsistente den uso turora bai di e definishon-nan aprob (den relatonan,entrenamentu i seshonnanpa krea konsientisashon,dokumentashon, etc.).

    h. Uzo di e timnanDen kuadro di BCM taimportante pa evit pun-tonan di fayo (single pointsof failure), tantu interno

    komo eksterno. Peseita pone hopi nfasis ribatraha den tim i no komoindividuo. Pa forma siertotim por inklu miembronandi persona general i masspesialis, kaminda taposibel.Ora surgi un krsis,empleadonan ku papelklave den e proseso di BCM(manera pa atend respon-d despues di emergensia,komunikashon di krsis,

    reorient riba fasilidatnanalternativo i start e fun-shonnan krtiko di negoshidinobo, etc.) posiblementeno ta disponibel mesora.Pesei ta importante paentren e miembronan die tim riba tereno di e otro-nan, di moda ku ora siertodi nan ta ousente, nan poradapt basta lih pa aten-d ku e responsabilidatnandi e timnan.

    i. Atend asuntunandi rekurso Humano

    na ora

    Proteh hende ta bo prio-ridat. Pesei mester atendasuntunan relat na rekur-so humano komo parti inte-gral di peso di e proseso diplanifikashon. Algun di ereanan aki ta:- asuntu di sal i

    seguridat;- evakuashon den kaso di

    emergensia kufasilidat spesial papersonanan ku kualkedesabilidat;

    - seguridat di etrahadnan;

    - un sistema pa notifikna famia di etrahadnan pa tene nantrankil na momentonandi ansiedat durante unsituashon di krsis;

    - kompensashon di eempleadonan, nimaske nan no tadirektamente envolvden e esfuersonan direkuperashon i startoperashon dinobo;

    - e rl di e emplea-donan den e relashon-

    nan ku medionan dikomunikashon, spesial-mente na momentonandi krsis;

    - notifik emplea-donan ki ora i nan undanan mester kuminstraha bk despues di unkrsis.

    j. Inklu tur efasenan di BCM den

    e programa

    E kuater fasenan ta:

    1. Minimalis riesgo.Mester tin un nfasis kon-tinuo riba plannan preven-tivo pa redus e konsekue-nsianan di desasternan pakua e organisashon ta hopivulnerabel.

    2. Respond denkaso di emergensia.

    Mester respond efekti-vamente ku maneho nakualke situashon di krsisf evento katastrfiko kusurgi.

    3. Rekuperashon i start

    operashon dinobo.Atend asuntu pa start enegoshi dinobo inmedia-tamente despues ku undesaster a pasa. Prio-ridatnan pa rekuperashoni orario ta e loke ta sali fordi un anlisis di e impaktoriba e negoshi (Business Analysis Impact, BIA). Paalgun funshon mas kritikomester aplik strategiananpa atend ku kontinuidatdi operashon pa limit e

    tempu ku e negoshi ta fordi funshon.

    4. Restourashon.Drecha f remplas diplanta i ekipo di moda kue negoshi por funshonnormalmente atrobe rpi-damente.

    k. Aplikprktikanan

    generalmente asept

    Pa por desaroy i imple-ment un programaekstenso di BCM ku ksito,ta krusial pa gerensia mk-

    simo duna su kompromisoi respaldo i pa sigui unmetodologia ku ta asept iku a proba su mes kaba paatend tur e siguiente rea-nan di prktikanan profe-shonal pa profeshonalnanriba tereno di kontinuidat dikompania:1. Proyekto pa inisio

    i maneho

    66

    Maneho di kontinuidat pa bo negoshiAlgun tep pa konsider ora bo kumins ku bo mes negoshi

    >

  • 8/9/2019 Empresa Chiki Januari 2008

    7/16

    77

    Maneho di kontinuidat pa bo negoshiAlgun tep pa konsider ora bo kumins ku bo mes negoshi

    2. Evaluashon di rsikoi kntrl

    3. Anlisis di impaktopa negoshi

    4. Desaroyo distrategianan pakontinuidat di negoshi

    5. Reakshon i operashonden kaso diemergensia

    6. Desaroyo iimplementashon diplan pa kontinuidat dinegoshi

    7. Programanan dikonsientisashon itraining

    8. Plannan pamantenshon i trainingpa kontinuidat dinegoshi

    9. Komunikashon densirkunstansia di krsis

    10. Kordinashon kuagensianan eksterno.

    l. Konsientis riba

    balor di e programadi BCM

    Na kuminsamentu di kualkeprograma di BCM ta startku seshonnan di konsien-tisashon. Entre e prompartisipantenan tin miem-bronan di gerensia mksi-mo, e komit di direkshon ie Task Force. Miembronanselekt di e Task Forcepor partisip tambe naprogramanan eksterno i/finterno pa drecha nan abi-lidatnan i konosementu diBCM loke nan por uza pakalifik pa sertifikashon.Na momento ku a desa-roy e plan di kontinuidatdi negoshi, tur e emplea-donan ku ta direktamenteenvolv den ehekushon imantenshon di e programadi BCM lo haa un entre-namentu prktiko durantee fase di hasi tst i ehersi-sio. Tur otro miembro dipersonal lo partisip na

    seshonnan pa konsientis

    nan riba balor di BCM, loketa refleh nan respektivofunshonnan mih.Empleadonan di tur rangomester rekonos ku BCMno ta djis un otro enkar-go riba loke nan trabou takonten. Na lug di eseinan mester mir komo unproseso i algu integr dene forma ku ta hiba negoshii komo parti di desaroyo die kultura di BCM dentro die organisashon. Nan par-tisipashon aktivo lo yudanan familiaris ku e pro-seso i metodologia diBCM.No mester lubid miem-bronan nobo di personal.Inkorpor e mdulo di BCMna e programa ora emplea-donan nobo ta orient nanmes den nan trabou. Esakilo enfatis e importansia diBCM pa e organisashon unbiaha mas.Si tin otro persona i/f orga-

    nisashon (manera reben-

    ded) af ku ta depend die organisashon, laga nantambe partisip na seshon-nan pa krea e konsiensiaapropi.Segun e programa di BCMta desaroy, mester inkor-por e seshonnan di kon-sientisashon i training dene skemanan di e empre-sa ku e departamentu direkurso humano i entre-namentu ta atministr.

    m. Kambio dimaneho

    Den kualke organisashondinmiko, lo surgi kambio.Pesei maneho di kambiota un elemento importanteden e esfuersonan pa si-gur ku ta aktualis e pro-grama di moda ku si unkrsis f emergensia surgi,no ta prd tempu baliosoden e oranan djis despuesku e evento a surgi, paso-bra mester purba prom paadapt e dokumentashonantiku na e situashonaktual di e organisashon isu rekursonan.Si dentro di bo orga-nisashon ta eksist unsistema formal pa maneho

    di kambio (Change Man-agement System, CMS),no desaroy un sistemaparalelo asina pa BCM.Mih ta pa ekspand esistema eksistente di modaku por inkorpor e BCM.

    n. Importansia dikomunikashon

    Komunikashon ta hopiimportante na tur nivel iden tur aspekto di BCM.Semper lo tin hopi inter-akshon ku hende, tantupaden komo paf, kamin-

    da ta eksist relashonnan

    di inter- dependensia. Porehmpel, den e prommomentonan mester buskainformashon for di tur ereanan di e organisashonatraves di seshonnan pafasilit dato, entrevista, kon-trol dokumentashon, etc.E ora ei mester haa infor-mashon bk pa verifik edatonan opten di moda kupor tuma desishon korek-to a base di echonan.

    Unabes ku tur hende tinun rl di hunga den BCM,komunikashon efektivoi prosedimentunan doku-ment aktual semper takeda elementonan impor-tante pa evit ku durantesituashonnan di krsis tareina kos, konfushon ifalta di desishon.

    * * * * *Sin ke pretend ku e res-men di sugerensia akita sufisiente i kompleto,direktor ehekutivo KeithM. Greaves di ContinuityManagement CaribbeanLimited, a skirbi e relatoaki ku ta duna un bon bistakon empresanan na Kr-

    sou tambe por prepar paora eventualidatnan bati nanan porta. E outor a outo-ris Kmara di Komrsioi Industria di Krsou pausa su teksto den e pu-blikashon aki.

    Keith M. Greaves,CBCP, FLMI

    Direktor Ehekutivo diContinuity Management

    Caribbean Limitedhttp://continuitycaribbean.

    com/

  • 8/9/2019 Empresa Chiki Januari 2008

    8/16

    88

    Oportunidat di trab

    Fundashon Lanthis Habaai kultural ku

    Proyekto di trahasuvenir

    Fundashon LanthisHabaai Kultural a kumin-s na ktober 2007 ku un

    proyekto piloto di 2 lunakaminda a sia hendemuh ku no por sali kasbai traha af pa motibu kunan mester keda kas wakyu, famia, etc, pa nan siatraha artkulonan di suve-nir (rekuerdo, souvenir)na kas. Ppi Verboom taun di e personanan ku tana kabes di e proyektoaki. El a splika ku meta die proyekto ta hustamentepa sia nos hendenanmes bira empresario chikbendiendo obranan diman ku nan mes a traha.Meta di e proyekto aki ta

    pa krea un lia di suvenirdi kalidat artstikamentehaltu hand made in Cura-ao. E prom luna nan ahaa ls serka e artistaEveline Sipkes ku a sianan traha hoya di mate-rial di desperdisio, kos dihunga di palu i strp dibrazir di material natural.E di dos luna partisipan-tenan a sia kon pinta unmosaiko ku relif trahpa e artista Paul Cox i

    Dianne Fernandes a dunae ls di pintamentu, asinaseora Verboom a splika.Marieke Stegeman ta epersona ku ta enkarg ku

    guia di e personanan aki.Partisipantenanna e kurso i su

    desaroyo

    E proyekto a kumins kuun total di 36 partisipante.E reakshon pa e kurso aproba ku tin interes boudi nos hendenan pa haaalgu di hasi. Na prominstansha tabata e inten-shon pa aserk perso-nanan den bisindario diLanthis Habaai, kier mendi barionan manera Wishi,Marchena, Sta. Helena ibisindario. Pero ora a pu-

    blik e artkulo den korantku ta bai kumins ku ekurso aki, den un siman ditempu tabatin asina tantureakshon ku mester a serainskripshon kaba. Nosa kumins ku 36 hendemuh. A repart e grupoden 3 grupo di kada unu12 persona. Riba djalu-na, djamars i djrasonmainta di 9 or pa 12 ore partisipantenan tabatabini pa haa ls durante

    dos luna largu. A kuminsku 36 partisipante i nafinal 25 persona a kabae dos lunanan aki, asinaseora Verboom a sigui

    splika. El a mustra ribae echo ku e intenshontabata pa despues di ekursonan kada kursistahaa un pakete di mate-rial pa start ku t rahamentudi suvenir na kas. Esakipa hasi posibel pa por akumins bende e produk-to den un stnt na PlasaBrion. Esnan ku a inisi eproyekto ku ta di aploudaki ker a weta di banda die partisipantenan tambeku nan ta dispuesto pakompromet nan mes i kuberdaderamente lo nantraha e suvenirnan aki na

    kas. Pa e motibu aki alaga nan firma un kon-trato. Esaki pa laga e par-tisipantenan komprondku nan a haa un kursogrtis, pero esei ta payuda nan mes bai dilantiden bida i di otro bandapa sigur ku tin sufisienteprodukto pa bende den estntSeora Verboom a mus-tra ku e partisipantenana haa un kurso chikitu

    di presupuesto dun paKmara di Komrsio. Porbisa ku tur kursista tabatahopi entusiasm. Nos pora komprob esaki tambekaminda tur hende sempertabata na tempu i hasta

    muchu mas tempran kuora pa kumins ls. Alguna kai af pa motibu disal f problema familiar.Despues di e kurso 15 afirma un kontrato ku nanta kompromet nan mes

    Na Krsou tin un grupo grandi di persona

    instansha ku ta kumins ku proyektonan chi

    nan mes i krea entrada pa nan i nan famia

    ku ta ekspres nan kreatividat pa nan gana na

    lokal i di Hulanda ta sru pa nos hendenan ha

    mes. Kmara di Komrsio ta para fuerte tras di

    ta bale la pena sosten nan tambe pa nan kontr

    Bou di guia e kursistanan a sia tambe kon ta mih pa present

    i bende nan produktonan na e pbliko grandi.

  • 8/9/2019 Empresa Chiki Januari 2008

    9/16

    a mamanan soltero

    royekto pa forma empresarionan chik

    pa traha suvenir i entregnan pa por bende dennan stnt na Plasa Brion iotro lugnan ku ta bendesuvenir ku turista, segunseora Verboom.

    Inisio di benta disuvenir

    For di luna di desmbera kumins bende e suve-nirnan aki den un stntna Brionplein. Komo nanta trah por lo general kuprodukto resikl, bista die stnt ta kompletamenteotro ku e otro stntnan naPlasa Brion. E damanantambe mester kustumbrku e echo ku nan ta trahai bende un suvenir ku nota manera tur e otronan.Banda di esei tambe mes-ter sigui stimul e dam-

    anan pa nan produs paasina nan tin produkto pabende den nan stnt. Eturista ta reakshon hopientusiasm riba e produk-to. Resiklahe ta hunga unrl hopi prominente awor-ak na Merka i Europai e produktonan ta hopidiferente for di loke nan takustumbr kun.Na e momentu aki tinalgun dama masha entu-siasm ku ta produsien-do i algun otro ta entu-siasm pa traha den estnt. Intenshon ta ku taguia nan den e proseso

    aki i pokopoko ta bai sianan via on the job train-ing kon maneh un stntdi suvenir, segun seoraVerboom a splika.Lanthis Habaai Kulturallo sigui guia e grupo akitantu den trahamentu diotro produkto komo mane-ho di e stnt te na f inal di eperiodo di turismo kruseroaki ku ta na mei e aaaki. Despues e damananmester ta asina leu ku nan

    por sigui produs riba nan

    mes i maneh nan propiostnt. Finalmente seoraVerboom a bisa ku esakitabata un proyekto piloto.Kier men tambe ku nosdi Fundashon LanthisHabaai Kultural tambea pasa den un periododi sia. Loke sigur nosa sia ta ku pa hasi kuun proyekto asina, ta dibentaha pa nos tur i kunos por logra tur dos nosmeta, esta krea trabou panos hendenan muh mar-gin i trese suvenir trahlokalmente riba merka-do, mester di guia kadapaso kuidadosamente isigui motiv nos mes paasina nos por sigui motivtambe e personanan akitambe.

    Ppi VerboomGaleria Alma Bloutelefn: 462-8896

    [email protected]

    r di trabou. Tin diferente

    nos hendenan para riba

    ente rea tin personanan

    kada dia. Instanshanan

    mayan nan ta riba nan

    an di e ndole aki. Pesei

    saroyo di nos hendenan.

    Dilanti tin seora Verboom i e otro dosentenan huntu ku e kursistanan ku a bai Awas pa bende nan produktonan.

    99

    Ku rason e kursistanan tabata orguyoso di nan produktonan.

  • 8/9/2019 Empresa Chiki Januari 2008

    10/16

    Perspektivanan ta grandi paMarshe di Empresario 2008

    Dikon nakuminsamentu di

    aa?

    E echo ku e marshe atuma lug na kuminsa-

    mentu di aa, esta na lunadi yanari tabata hopi bon,pasobra hopi hende tahasi nan resolushonnan paaa nobo, nan ke kuminsnegoshi i kumins orientpa esaki. Pesei yanari tae luna ku ta duna e hen-denan e chns pa orient,haa informashon i esnanku tabata ke mas infor-mashon, pasobra nan taempresario kaba. Tambe tahasi, pa asina por adapti mehor kosnan den nankompania.

    E aa aki na febrari

    A result ku e aa aki karna-val ta hopi tempran. Esakita nifik ku tin hopi aktivi-dat pa karnaval plane isu kulminashon ta nakuminsamentu di febrari.Pesei no ta responsabelpa organis e marshe denyanari manera plane,pero lo hasi di 25 pa 29 difebrari, ku tg ta tempran,segun seora Tor. Asinae hendenan por kumpli kunan resolushonnan tg nandilanti.

    E programa

    Huntu ku Sentro di Ino-vashon, Kmara di Komer-sio i instansianan ku tindi haber ku empresario loreun huntu bou di un dak.Lo sru pa un programaedukashon pa e empre-sario sia for di dje paasina sigui nan aktividat-nan durante aa mih pre-par i ku mas konosemen-tu i asina hasi nan negoshimih.Vanessa Tor a bisa ku yanan tin kantidat di tpiko ilo bai amplia riba nan. Lobai tin hopi inovashon paempresarionan. Nan a sia

    di e kosnan ku no a bai bonaa pasa i a mehor nan.Lo bai tin mas kurso, tayerdi trabou, debate i kos-nan nobo kaminda lo tresedilanti e diferente sektornanden desaroyo, kiko nan ta iki oportunidat nan ta tresepa empresanan nobo. Di eforma ei, esnan ku negoshii ku ke amplia, por wakki direkshon nan ke bai.Esnan ku ke lanta negoshipor wak den ki direkshon

    nan ta bai. Esei ta evit kuhende ta kumins negoshisin ta bon na altura ku enegoshi ta faktibel si fno. Lo sru pa tayer ditrabou den sinku sektor. Tatrata di sektornan den kre-sementu i den e sektornanei ta sru pa tin hendenanku konosementu pa dunainformashon tokante kikonan ta i ki oportunidat nanta trese kun.Vanessa Tor a bisa ku nan

    ta traha riba esei meskosku hopi informashon ribamaneho. Tin hopi empre-sario tin nan negoshi tadrei kaba pa algun tempu,pero nan no tin e konose-mentu di maneho pa hasidi forma stratgiko, finan-siero, merkadeo, rekursohumano. Lo konsentr ribae reanan ei pa e empre-sario mas avans. Tambelo tin tur instansia guber-namental ku e empresario

    tin di haber kun. Tur lo binduna charla i informashon-nan.Lo tei tur instansia ku taduna sosten na empre-sario i ku oportunidat paduna charla. Lo hasi esakiku tur hende bou di undak. Durante e siman eie empresario por haa turinformashon ku mester. Emarshe lo ta habri di maintate anochi pa duna oportu-nidat amplio na empresari-

    onan. Lo bai e sala di eks-posishon II, pasobra nan taspera muchu mas hendeku aa pasa. Vanessa Torta spera ku empresarionanlo hasi bon uso di e opor-tunidat ku e marshe aki tabrinda.

    1500 hende entrenDespues di e Marshe diEmpresario aa pas nana hasi un kalkulo di bishi-tantenan i a yega na e

    kantidat di 1500 personaku a pasa den e training-nan. Despues di e marshetambe a sigui training-nan regular ku Kmara diKomrsio, sentro di ino-vashon i otro instansian-an a duna. Den e simandi Marshe di Empresarionan a trata na interes eempresanan mas pa asinanan mes por sigui buskamas informashon.Na e marshe di e aa akiVanessa Tor ta spera ditopa e empresarionan iesnan ku tabata interespa bira empresario aapas bk. Lo no ripit eaa aki loke a trata aapas, ku eksepshon di ekosnan bsiko. Lo bini kutpikonan mas avanspa esnan ku tabatei aapas, pa nan por sigui i paempresarionan eksistente

    por haa temanan avanspa mehor nan empresa.

    PromoshonPa loke ta e parti di pro-moshon, Vanessa Tor abisa ku aa pas nan ainvert masha hopi na eparti ei. E aa aki no tin unpresupuesto asina ampliopa promoshon, pero sinan lo usa loke ku tin masefektivo. Un fout ku nan akomet i ku nan lo no ripite aa aki ta, ku lo kuminsmuchu mas tempran kue promoshon pa asina eempresario por hinka su

    programa den otro pa porpartisip na e marshe.

    Inovashon denmarshe paempresario

    Banda di Kmara di Komr-sio tin Sentro pa InovashonKrsou (ICC) komo esunku prktikamente a lansae idea aki. Seor WilfredLabordus di ICC a konta kue marshe aki a lanta aapas riba un idea pa kumin-

    s aa ku presentashon ditur nos produkto i servi-sionan. Yanari ta e lunaku tur hende tin e mihproyekshonnan i ideanan.

    ICC tabatin un seri di servi-sio ku nan kier a presentna empresarionan. A basedi esei a duna forma na eideanan huntu ku Kmaradi Komrsio ku tin eks-perensia i konosementuamplio di organisashon dikurso pa empresarionan.Asina ICC i Kmara diKomrsio a uni forsa,segun Wilfred Labordus, paduna kontenido na Marshepa Empresario. E prommarshe tabata bon bishiti e komentarionan positivoku a keda atras a laganan pensa pa por sigui kuorganisashon di e marshepa empresario.E aa aki tin karnaval fordi yanari i ta pone ku ehende ke kaba di atendku karnaval prom. Peseita laga karnaval pasa i dossiman despues, ora kar-naval a sali for di kabesdi e hende, lo organis emarshe pa empresario.

    Struktura estatalden marshe

    Seor Labordus a splikaku Marshe pa Empresario2008 lo ta mas grandi ku

    esun anterior. Lo tin masasuntu di atend, maneraempresarionan interes kuke duna informashon ku kesigui partisip. E lo haaun karakter di un tiki infor-mashon pa empresario-nan ku mira riba nos futurostruktura estatal.

    E idea ta, segun WilfredLabordus, ku lo aserkmandatarionan enkarg kue tpiko aki pa duna infor-mashon, spesifikashon ribakiko e lo nifik pa empre-sarionan. Na momentu kuta dunando e informashon

    ei, lo no tin otro charla niotro informashon pa asinapor tin sufisiente konsen-trashon riba esei. Mas aleu,kontrali na e aa anterior,lo bai tin e biaha aki sinkucharla pareu i e empre-sario/interesado mes porskohe. Un kambio ta ku lohasi e inskripshonnan viadi Internet pa asina evitku tin di sinta na telefonhopi pa tuma inskripshon-nan.

    1010

    EMarshe di Empresario, organis pa prom biaha na 2007,

    tabata asina eksitoso ku esei ta mas ku sufisiente motibu pa

    sigui kun. E aa aki lo tin Marshe pa Empresario na febrari

    awor, ku ta otro luna. Seora Vanessa Tor di Kmara di Komrsio

    a ekspres su mes ku hopi entusiasmo pa e prksimo Marshe pa

    Empresario i mas ainda ora e mira e resultado i e reakshonnan

    di esun di aa pas. El a bisa ku e Marshe di Empresario tabata

    eksitoso i hopi hende a pidi pa ripitishon. A evalu e resultado final

    di e marshe di 2007 i a yega na e konklushon ku mester ripiti.

    Wilfred Labordus (ICC): Marshe di Empresario 2008lo ta mas grandi i vari ku esun anterior.

  • 8/9/2019 Empresa Chiki Januari 2008

    11/16

    1111

    Datonan asina no mester keda den man di un empleado so

    Un bon maneho di relashon ku kliente (CRM)importante pa efikasia di maneho di empresa

    Bo klientenan eksistente ta

    fundeshi di bo negoshi. Evishon ku bo tin i e formadi traha pa amplia bo retdi kliente ta e frmula pabo por sigui krese. Mestertene kuenta ku segun bo takrese bo no mester prdbista riba e nesesidatnanreal di bo klientenan, nitampoko riba e atenshonku kada unu ta meres (ekliente ta rei).Komo empresario tur boinisiativanan mester tadirig riba bo klientenan.Bo mester sa kiko ta nannesesidatnan pa por ahus-t bo strategianan di hasinegoshi i operashon diariodi bo negoshi na e nese-sidatnan ei. Den mundudi negoshi moderno tinun terminologia na Inglesku ta kubri esaki, ku taCostumer Relation Man-agement (tradus: Manehodi Relashon ku Kliente).Manera e nmber mes taindik, esaki ta e forma konbo ta maneh e relashonku bo klientenan.Den e edishon aki nos lotrata den lianan grandikiko CRM ta, dikon e taimportante pa kada empre-

    sa, i naturalmente kon CRM(usando esaki di un formaefisiente) ta yuda redusgastu i konsekuentementeoument entrada.CRM ta teknologia i m-todonan ku empresanan taaplik pa maneh e rela-shon ku kliente. Ku CRMpor maneh datonan diklientenan. Via e infor-mashon ku bo a atker di bosistema di CRM, bo ta haasa mas di nesesidatnan di boklientenan. Un bon anlisisdi e informashon ta hasiposibel ku bo por ahus-t maneho pa traha mas

    efisiente. Efikasia ta bahagastu i oument entrada.Esei mester ta ophetivo ditur empresario.

    Dato mar napersona

    Hopi biaha ta mira CRMsolamente komo un hr-mnt pa departamentunandi benta i merkadeo. Esakino mester tasina. Un bonsistema di CRM mester taun hrmnt na benefishi di

    tur departamentu di kualke

    negoshi. Mester wak CRMkomo un banko di datokaminda ta warda tur infor-mashon di kliente. E infor-mashon aki por usa pa abokomo empresario por hibaun maneho efikas i dunamas i mih servisio na boklientenan. Mas estrecho erelashon ku bo klientenanta, mas nan lo ta dispues-to na gasta serka bo. Taimportante pa krea un bonrelashon ku bo klientenani manten esaki. Nos kepone hopi nfasis riba eecho ku pa bo sistema diCRM ta funshonal, mester

    keda tene esaki semperup-to-date.Den pasado hopi biahatabata asina ku ta eempleadonan, ku tabatinmas kontakto ku sierto klien-te, tabata kana rnt kutur informashon i konose-mentu di e kliente den sukabes. E tabata e nikoku sa kiko e nesesidatnandi e kliente ta, ki tipo dihende e ta, kiko e klienteta hasi den bida diario, etc.

    Ku e mundu kompetitivo di

    hasi negoshi di awendiai sigur ku e fasilidatnanku sistemanan di outomati-sashon ta ofres, esaki nota un forma efikas di hasinegoshi. Pues, un (f mas)empleado ta kana rnt kuinformashon i datonan dibo klientenan. Kiko ta pasasi e empleado(nan) ei kaiaf algun tempu pa enfer-medat f e mester bahaku penshun? f, si e ta baitraha otro kaminda f pakualke otro motibunan nota parti di bo organisashonmas? E ora ei lo bo notaku e kliente su relashon no

    tabata ku bo negoshi, peroku bo empleado. Te na orames ku ta pa algun ora fdia bo empleado no tei,bo negoshi no tin benefi-shi si e kliente puntra pae empleado ku semper saasisti ant e haa komokontesta ku e persona kue ta buska no tei i mih epasa f yama otro dia.

    FelisitashonKu un bon sistema di ou-

    tomatisashon (software

    di CRM) e persona ku taatendiendo e kliente (seana telefon f personal) porwak ken e kliente ta, kiko tae kosnan ku regularmentee sa kumpra, kiko otro porofres (bas riba e tipo diproduktonan f servisio kue sa puntra pe) etc. Denbo sistema di CRM bo porhinka tur informashon di ekliente ku por manten imehor boso relashon i paabo komo empresario pordun mih servisio. Ima-gin bo e kliente a drentai un empleado (f kisas bomes komo doo) a mira

    den bo datonan di infor-mashon ku bo kliente, sukas f un di su yunan tabai hasi aa i bo dun bopalabranan di felisitashon.Bo por imagin bo kone kliente lo sinti? Ta dikomprond ku si ta algunshen kliente bo tin, bo nota krda tur e datonan akifor di bo kabes. Ta tempupa kumins pensa ribasistemanan outomatis diCRM.

    Meskos ta konta tambe si

    bo por mira den bo sistemakiko e produktonan ta ku esa kumpra mas tantu. Bopor habri i hiba un km-bersashon dirig i ofrese produktonan f otronanekivalente ku bo tin i tapensa ku lo e tin mesterdi dje. Un bon sistema diCRM ta un hrmnt til pamaneho di bo negoshi(nan).Bo ta mira kiko ta e tipo diservisio i/f produktonanku bo klientenan ta buska.Bo ta sa ki temporada diaa nan ta buska siertotipo di produkto etc. Asinaei por sigui menshon masbenefishinan ku un bonsistema di CRM (Manehodi Relashon ku Klientenan)ta ofres.

    Kompart datoImportante pa un bonmaneho di relashon ku boklientenan naturalmenteno ta nikamente e lokeoutomatisashon f tekno-logia moderno ta pone nabo alkanse. Mas ku tur kosta e forma ku bo ta preparbo trahadnan riba e parti-kularidat aki. Mester mus-tra bo empleadonan riba

    e echo ku nan no mestertene informashon di bo kli-entenan pa nan mes, niriba e kmpiuter ku nan tausa pa hasi nan trabounan.Nan mester komprond kue informashon mester taaksesibel pa otro kolega-nan tambe. Mih bis nadisponibilidat di e negoshi.Un bon maneho di CRMhopi biaha ta eksig unkambio di kultura, kambiodi kustumbernan eksis-tente, etc. Empresananden kua empleadonanta komprond ku mesterkompart informashon di

    kliente ku otro koleganan ipone esaki na disposishondi kompania - kasi semperta nan ta eksitoso.Nos ta duna un ehmpel:Kliente A ta yama i pidi pepapia ku e empleado B (kuta esun ku sa yud kasisemper). Ta result ku ntriba e dia (f ora) ku el ayama, empleado B no tei.

    Den e mundu kompetitivo di hasi negoshi awendia ta importante

    pa abo komo empresario tin mas tantu informashon posibel dibo klientenan i pa e servisio ku bo ta brinda nan ta mas dirig

    i efikas posibel. Mes difsil ku ta pa bo atker kliente nobo, mas difsil

    ta pa bo manten nan teniendo kuenta ku tur e kompetensia ku tin.

    pgina 12 >>>>

  • 8/9/2019 Empresa Chiki Januari 2008

    12/16

    1212

    Stimul-IT ta selebr su di dos lustroE selebrashon ta konsistdi diferente charla, kurso,seminario i proyektonanspesial. Kada tres luna tinun tema nobo. Tur e aktivi-datnan aki ta bas ribae tema ku ta na turno.

    Stimul-IT a kumins e sele-brashon ku e tema E-Busi-ness .Algun di e temanan durantee aa di selebrashon ta: E-business, Internet pa gran-di i chik, uso di kmpiuter iInternet den diferente fishi,i mas. E aktividatnan denkuadro di e selebrashon 10aa Stimul-IT ta grtis kueksepshon di e kursonanku si ta mara na un sumaspesial pa evit limitashondi partisipashon.Stimul-IT, un fundashonnon profit supsidi paDEZ, ta satisfecho ku resul-tado di su trabou durante edies aanan i ta kla pasigui traha pa un Krsoukompletu usando kmpiut-er i Internet. Den transkur-so di aanan, Stimul-IT ausa hrmntnan maneradiferente proyekto, boletininformativo di Stimul-IT,seminario, tayer i kursonanpa logra su meta. Pokopo-ko pero sigur no solamentee komersiante di empresamediano f chik, pero otrogruponan di nos komuni-dat tambe a bira konsientepakiko konosementu riba

    tereno di kmpiuter i Inter-net ta asina importante.Sifranan di ltimo sondeota respald esaki.Teniendo kuenta ku km-piuter i Internet ta parti die wesi lomba di ekonomia,Stimul-IT aparte di ta trahana bienestar di e EMC abin ta stimul uso di km-piuter i Internet den otro

    sektornan di nos komuni-dat tambe, manera ense-ansa, Gobirnu, proyektopa mamanan yn. Ade-mas, Stimul-IT tin un lasodi trabou estrecho ku pro-feshonalnan lokal riba tere-

    no di ICT. Stimul-IT tei pasigui konsientis i stimulkomunidat di Krsou ribauso di kmpiuter i Inter-net, entre otro atraves di epublikashon mensual aki,Empresa Chik.

    Luna pas, dia 11 di desmber ltimo, e fundashon Stimul-IT

    a selebr su di 10 aniversario stimulando uso di kmpiuter i

    Internet den kompanianan mediano i chik (EMC) na Krsou.

    Stimul-IT a skohe pa selebr e 10 aa aki den un forma spesial durante

    un aa largu. E selebrashon a kumins dia 11 di desmber aa pas i

    lo termin 11 di desmber e aa aki.

    Minister Maurice Adriaens di trfiko i komunikashon ku ta

    boga pa tarifanan mas abou pa servisio di internt.

    E mandatarionan i pastor Simon na mesa

    di e invitadonan spesial.

    Diputado Eugne Ruggenaath di desaroyo ekonmiko

    ku ta sosten e idea pa kurso pa mamanan hben.

    E kliente ku a identifiksu mes a haa empleadoC na telefon. Ku un bonsistema di CRM e ltimoaki ku un klik riba su km-piuter por mira informashonrelevante di e kliente i ta

    purba dun e asistensia iservisio ku el a kustumbrdi dje. E kontesta por tap.e. Mi kolega B no tei nae momentu aki, pero mi tamira den nos sistema ku ela hasi e pedido kaba i kue siman aki mes esaki akeda di yega. Nos lo yamaasina ku e produkto(nan)drenta serka nos. Nos lo

    risib tambe ... (hasiendomenshon di algun otro itemparesido na e loke e klientesa ta interes den dje) kumener/seora por tira unbista riba nan sin kompro-miso.

    Esei lo ta mas efisiente kusi e kliente mester haap.e. komo kontesta E per-

    sona ku ta puntra pe notei na momentunan aki i mino sa kiko el a hasi. Kualkekos yama despues pa waksi e tei. Ta di komprondku un kliente asina no takeda kontentu ku e servi-sio i atenshon i por buskaesaki serka un kompetidor.Ku bon CRM bo mantenbo klientenan aktual, atker

    kliente nobo i ta traha efi-kas!Pa mas informashon f kon-seho tokante organisashoni profeshonalnan ku porduna konseho i asistensiariba e tema aki por tumakontakto ku organisashon-nan manera Kmara diKomrsio f Stimul-IT na738-6299.

    Datonan asina no mester keda den man di un empleado so

    Un bon maneho di relashon ku kliente (CRM)

    importante pa efikasia di maneho di empresa

  • 8/9/2019 Empresa Chiki Januari 2008

    13/16

    1313

    Persever den bo inkietutpa bira empresario eksitoso

    Hopi biaha e empresariomester a adapt su ideaoriginal komo konsekuen-sia di estudionan di merka-

    do ku el a hasi, sugeren-sianan ku el a risib di suklientenan, e aspekto digastu i otro desar-oyonan den e pros-eso pa estables sunegoshi.Pa e motibu ei tarekomendabel padurante e parti inisialaki bo no deskurashsi bo mester adapt itin ora hasta kambiae idea ku original-mente bo tabatin pabo negoshi. Lo bomester ta flksibel ialabes persever pamanera nan ta bisa,pa tene kabes ribaawe durante di efase inisial. Ta reko-mendabel, pues, pabo aplik e dos pun-tonan aki den e faseinisial i hasta despu-es den maneho dibo negoshi.

    D e s a f o r t u n a d a -mente hopi poten-sial empresario tabandon e ideananku originalmentenan tabatin pasobra

    nan ta pensa ku eideanan tin partinansuak den dje i ku e kon-septo original no ta bon.Den e artkulo aki nos loduna algun tep i konsehopa yud bo persever kubo inkietut empresarial oraku bo nota ku bo idea(nan)di negoshi no tabata djeperfekto ei manera bo apensa.

    1. Durante e estudiodi e merkado ku boa hasi bo a nota ku

    tin hopi otro negoshita operando un tipo

    di negoshi similar naesun di bo.Rekomendashon: Hasiun estudio profundo die merkado pa wak undaeventualmente ainda tinespasio pa bo negoshi. Nahopi okashon lo bo nota kuhopi negoshi ta dirig riba emesun klientenan pero talaga un f mas aspekto nakua nan no ta duna aten-shon i servisio. Por ehm-pel, si bo tin plane pa

    lanta un skol di baile i bo anota ku ya tin hopi ta hasiesei, por ta bo por purbapa ofres lsnan priv nagrupo i organisashonnan(sea na nan klup f kas-nan) en bes di sinta wardaku individualmente nan lobin inskrib pa lsnan kuabo ta duna na bo skol. Pabo sa unda tin un nichepa bo negoshi, investigpa wak kiko bo (futuro)kompetidornan ta ofres iwak unda tin espasio habrden e loke ku nan ta ofres

    di forma ku abo por sirbi epida merkado ku nan no atene kuenta kun f no tadunando atenshon ne.

    2. Bo ta muchu lat fno tin hopi fondo pahasi merkadeo pa bo

    negoshi.Rekomendashon: E simpelhecho ku bo ta pensa kubo no tin sufisiente snpa propag bo negoshi diun forma mas agresivo ku

    bo kompetidornan no tanifik ku bo negoshi nopor bira un ksito. Si bowak e asuntu for di unpunto di bista realstiko lobo nota ku e empresananku tabatei prom ku bomester a invert hopi pakonvens e klientenan diimportansia di boso tipodi negoshi (servisio i/fproduktonan). Alabes bomester sia for di fayonanku nan a hasi. Den boramo di negoshi mester tinehmpelnan di negoshinan

    ku no tabata e prom(nan)den e loke nan ta ofres,pero tg si a bira eksitoso.Ademas bon merkadeo taalgu ku mester hasi di unforma efisiente i kreativo.

    3. Bo estudio dimerkado ta indik

    ku ya e tipo dinegoshi ku bo kehasi no ta deha.

    Rekomendashon: Wak

    si bo por wak e ramo dinegoshi ku bo ke drentaaden for di un otro punto dibista ku bo kompetidornanta hasi. E kliente semper tabuska algu nobo. Un aten-shon spesial na su nesesi-datnan kaminda realmentee ta sinti ku e ta haa balormksimo pa su sn. Si abotuma tempu pa analis bomerkado bon, lo bo haaalgun niche den e merka-do en kestion pa interes eklientenan pa eksperensikiko abo ta ofres loke ta

    diferente di bo kompetidor-nan.

    4. Gastunan painisial ta muchu

    haltu.Rekomendashon: Kuminsofres bo mes komo unsupkontratista den e ramodi negoshi ku bo ke drentaaden. Si bo ta bon dentrahamentu di pastechi iotro kosnan di boka dushino kumins mesora ku

    hr un lokalidat pa bo poroper un snkbar den djepasobra esei ta pone ungastu grandi riba bo den

    e fase inisial di bo idea dinegoshi i ta pone alabesku bo mester dedik hopi

    atenshon na manehoku ta pone ku bo nopor pone atenshonkompleto na e lokebo ta hasi mih: estaprodus den kushin.Hasi un invershonchik na bo kushinana kas, pone esakiden un estado ku bopor kumins trahana kas mes. Ofresbo produktonan nasnk, toko i otro tipodi negoshi. Si por,perkur pa bo usaun empake original dibo; algu ku ta yama-tivo i tin informashondi bo mes manerabo number di telefonetc. riba dje. Lagae konsumid (ku tatantu e empresa kuta tuma na kanti-dat grandi serka bo,komo e konsumidfinal) nota ku bo tatraha profeshonal (iden e kaso di kumin-da higiniko) i alabessinti ku e smak di bo

    produkto tin algu spe-sial i original ku otro-nan no tin. Nos merkado tachik i rekomendashon diboka pa boka lo pone kuklientenan ta buska pa samas di bo.

    5. Falta diinformashon.

    Rekomendashon: E mihforma pa haa informashondi e ramo di negoshi kubo ke drenta aden ta dipapia ku empresario. Hopiempresario lo ke kompartinformashon i nan ekspe-rensianan ku bo. Serka nan

    lo bo por sa kon e ramo dinegoshi ta funshon; supro i su kontranan. Tantenku nan no ta mir bo komoun kompetidor direkto, nanlo ke yudabo. Te na ora kubo a aserk 50 persona i 5tabata dispuesto na papiaku bo, lo bo mester porsaka informashon valiosodi e 5 empresarionan akiku bo por aplik pa mehorbo idea di negoshi.

    H

    opi empresario ora ku nan kontabo un tiki di historia i desaroyo

    di nan negoshi, lo bisabo ku e idea(nan) inisial ku nan tabatin

    nikamente a sirbi komo e nkleo di e konsepto ku nan a

    desaroy den kurso di tempu.

  • 8/9/2019 Empresa Chiki Januari 2008

    14/16

    Oportunidatnan di negoshiLokal

    1.Ta buskaTa buska un restorant kuprmit pa bende alkohlden e rea di Punda pa

    hr.

    2.Ta bende un empresawholesale

    Empresario ku ta bandonKrsou ta bende empresawholesale ku tur su pr-mitnan nesesario ku taaktivo ya pa 18 aa.

    Internashonal

    1.Ta buska importadKompania venesolanoAmferd de Venezuela

    ta buska importad padiferente produkto di Ven-ezuela.

    Tel.: +58 243-5539262

    Faks: +58 243-5539262E-mail:

    [email protected]

    Sektor: importashonPais: Venezuela

    2.Ta buska importadNingbo Matier Trade Co.,

    ta buska importad pa nanproduktonan solar for di

    China.Tel.: +86 574-66113682 /

    +86 574-66118663Faks: +86 574-87368150E-mail: [email protected]: www.matier.cn

    Sektor: lusPais: China

    3.Ta buska kontakto

    China Metallurgical Importand Export Company tabuska representante naKrsou pa nan produk-

    tonan. E kompania ta spe-sialis den produktonan

    metalrgiko i produktonanno metalrgiko. Pa kadaenkargo konkreto realis

    hasi lo risib 10% di esuma.

    E-mail: [email protected]

    Website: www.allproducts.com/prc/cmiezhejiang/sup-

    plier.htmlSektor: metalPais: China

    4.Ta buska importadFabrikante di saku di

    papel i plstik, kaha dimangel, sapatu i tur loke

    ta relashon ku propagan-da pa empresa.

    Tel.: +58 4244-126247Faks: +58 2418-910176E-mail: zurisadai@cantv.

    netWebsite: www.multiar-

    teimpresiones.comSektor: imprenta

    Pais: Venezuela5.Ta buska importad

    Ppchi di paa, bunita dis-e, trah na man. Bon parekuerdo. Preis atraktivo

    pa wholesalers.Tel.: +58 4241-505450

    E-mail: [email protected]

    Sektor: SouvenirPais: Venezuela

    6.Ta buska koperashontkniko

    Pa ekipo mdiko.Tel.: +58 2432-830403 /

    +58 4144-568682Faks: +58 2432-830403

    E-mail: [email protected]

    Sektor: MdikoPais: Venezuela

    7.Ta buska importadOportunidat di negoshi for

    di Colombia (mina, trans-porte, petroli)Tel.: 642-7345 / 46

    E-mail:[email protected]: mina, transporte,

    petroliPais: Colombia

    Si abo tin un oportunidatdi negoshi ku bo ke pone

    den e rbrika aki f pamas informashon tokanteun di esnan menshon,tuma kontakto ku Sentrodi Informashon Komersialdi Kmara di Komersio na

    telefon 461-3918, faks:461-5652 f e-mail nos na

    [email protected]

    Pa 2008 Kmara di Komrsio lo bai stimulmas komrsio internashonal pa dunadnandi servisio. Eksportashon di servisio ta esunmas fsil; ounke no por mir, ta esei tin akipa bende.Vanessa Tor a splika ku e aa aki lo sigui ku

    stimulashon di produkto i servisio lokal. Nanlo bai traha ku hbennan, stimul nan pa biraempresario, stimul nan pa nan traha nanplan di negoshi.Dikon e hben? Pasobra tin hopi hben takana rnt ku plan pa lanta nan mes negoshi ipesei lo tin trayektonan pa yuda nan.Lo risib tambe diferente delegashon paempresarionan hasi kontakto ku empresario-nan di otro pais. Di mes manera lo tin kon-tinuashon di e mishon komersial di Barbadosku tabata na Krsou. Hopi kontakto a kedaestables entre kompanianan di Barbados i diKrsou i tin vrios a bini bk kaba i e aa akilo tin kontinuashon di esei.Ta sperando tambe un delegashon di Colom-bia. Tin hopi interes pa Colombia i nan lo tresekomersiantenan di Colombia i laga nan bini

    ku muestra di loke nan tin di ofres. SeoraTor a bisa ku nan lo bishit Colombia tambeku un delegashon pa wak oportunidatnandi negoshi tantu pa nos produktornan komoimportadnan.Lo bai tin diferente kurso, biahe, mishonkomersial pa Srnam pa stimul e dunadnandi servisio. Lo bai den kuadro di gobirnu suafan pa sera tratado fiskal ku Srnam. Kma-ra di Komrsio lo kompa mandatarionan kuun grupo di empresario di aki pa ofres tursorto di servisio na Srnam. Asina ta estrechkontaktonan komersial mutuo.

    Kmara di Komrsio lo bai Trinidad tambe papartisip den un show komersial grandi namei prksimo. Nan lo partisip ademas naACS Business Forum, ku ta tuma lug e aaaki na Aruba, ku un delegashon grandi for diKrsou i kaminda empresario i representan-

    tenan gubernamental di Karibe tambe lo tapresente.Nan ta pendiente pa algun tayer di tra-bou huntu ku gobirnu sentral pa informempresarionan riba maneho di komrsio inter-nashonal di gobirnu pa asina e empresariopor forma su kuadro i por sa a base di emaneho aki kiko su oportunidatnan pa hasinegoshi internashonal ta.Asina, segun Vanessa Tor, tin hopi kos

    plane, hopi kos nobo i kontinuashon dikosnan eksistente. 2008 lo bira un aa hopiintensivo i hopi aktividat pa adelanto di empre-sarionan i duna nan mas oportunidat.Nan ta haa importante ku e empresarionanta gosa ku regularmente i konstantemente

    tin kos ta pasando ku por ta interesante panan. Konstantemente nan por skohe di porbai algu; sea ku ta kurso, mishon komersial,seminario ku oradornan di af, i diferentekos di af ku ta ofres empresario. Kmaradi Komrsio ta kontentu di por a krese i treseasina tantu kos nobo pa e empresarionansinti nan mes bon i pa nan keda konstan-temente ku e reto i sia kos nobo pa nannegoshi.

    Pa e aa aki: mas stimulashon

    1414

  • 8/9/2019 Empresa Chiki Januari 2008

    15/16

    Publikashonnan noboE biblioteka di Sentro di Informashon Komersial di Kmara di Komrsio di Krsouta konten mas di 5000 dokumento. E biblioteka ta ofres un variashon amplio direkurso pa hasi investigashon. E ta konten un kolekshon grandi di dokumentorelashon ku komrsio ku ta dirig riba merkado mundial.

    Resientemente nos a risib e siguiente publikashonnan dennos biblioteka na Sentro di Informashon Komersial.

    Caribbean-Central America Profile 2008Un guia di e paisnan den Karibe i Amrika Sentral. E guia ta konten informashondi geografia, komersial, gobirnu, edukashon, infrastruktura i medionan di komuni-kashon di kada pais.

    About MartiniqueUn publikashon ku ta konten informashon di Martinique. E historia, populashon igobernashon di Martinique.

    Tambe nos biblioteka a risib algun revista:- The Netherlands Antillesa guide for businessmen and investors

    (publikashon di PWC)- Fiscale Eindejaarstips 2007(publikashon di KPMG)

    - Vice Versa 2007 6 op zoek naar de Afrikaanse weg

    Algun publikashon di First magazine:- Chogm 2007 Transforming societies for political, economic and human

    development- Indiacharting a dynamic course- Philippinessharing the proceeds of sustainable growth- Forum for decision makersseeking regional solutions

    E orarionan di apertura di e biblioteka ta di djaluna te i ku djabirn di 8 or di maintate 4 or di atardi.

    YanariFranchise Expo SouthFlorida, 11-13 yanari

    Lug: Miami BeachConvention Centre

    Website:www.franchiseexposouth.com

    Caribbean MarketplaceBahamas, 13-25 yanari

    Lug: Atlantis Paradise IslandWebsite:

    www.caribbeanhotelassocia-tion.com/Mktplace.html

    Fine Jewelry Trade ShowFlorida, 19-21 yanariLug: Miami BeachConvention Centre

    Website:www.jisshow.com

    Tourism & DevelopmentProjects & InvestmentMarket

    Dubai, 20-22 yanariLug: Dubai International Con-

    vention & Exhibition CentreWebsite:

    www.biztradeshows.com/trade-events/tdim.html

    Growing your InternationalBusiness to Canada Semi-

    nar

    Canada, 23-25 yanariE-mail:

    [email protected] /[email protected]

    Website: www.cme-mec.ca/barbados2008/

    Woman in ChargeConference

    Florida, 29 yanariLug: Miami BeachConvention Centre

    Website:www.entrepreneur.com/wom-

    anincharge

    23rd India InternationalLeather Fair

    India, 31 yan-3 febrari

    Lug: Chennai Trade CentreWebsite: www.iilfleatherfair.com

    FebrariTrafik Trade Show South

    BeachFlorida, 3-5 febrari

    Lug: Miami Beach Conven-tion Center, Florida

    Website: www.trafiktradeshow.

    comE-U Partnership Meeting

    - Furniture and Complemen-

    tary Decorative ItemsSanto Domingo,18-20 febrari

    E-mail: [email protected]/[email protected]: www.carib-export.

    com

    South Beach Food & Winefestival

    Florida, 21-24 febrariLug: Miami Beach

    Website:www.sobewineandfoodfest.

    com

    Expo IndustriaCosta Rica,

    28 febrari- 1 mart

    Lug: Hotel Ramada PlazaHerradura Convention CentreWebsite:

    www.expoindustrial.co.cr

    MartExpocomer 2008Panama, 5-8 mart

    Lug: Centro de Convencio-nes AtlapaWebsite:

    www.expocomer.com

    The 2008 Conference about

    Women and HealthKrsou, 7-8 mart

    Lug: World Trade CentreCuraao

    Website: www.aboutwomen-conference.com

    2008 International Home &Housewares ShowChicago, 16-18 mart

    Lug: McCormick Place, Chi-cago, Illinois

    E-mail:[email protected]

    FIEPAG (International Paperand Graphic Industry Trade

    Fair)Sao Paolo, Brazil,

    10-14 martLug: Parque AnhembiWebsite: www.biztradeshows.com/trade-events/fiepag.html

    AprelExpo Alimentos Puerto Rico

    Food ExpoPuerto Rico, 5-6 aprel

    Lug: Puerto Rico ConventionExpo

    Website:www.expo-alimentos.com

    Trade & Investment Conven-tion

    Trinidad & Tobago,30 aprel-3 mei

    Website:www.ttma.com/booths.php

    MeiWaste Expo

    Chicago, 6-8 meiLug: McCormick Place

    Website:www.wasteexpo.com

    The National RestaurantShow

    Restaurant, Hotel, CateringInnovation

    Chicago, 17-20 mei

    Lug: McCormick PlaceWebsite: www.restaurant.org/show

    SptmberIX Business Forum of the

    Greater CaribbeanAruba, 23-25 sptmber

    Website:www.9acsbusinessforum-

    aruba.com

    www.biba.orgWebsite ku ta konten informashon komersial di Bermuda

    i e regulashon ora bo ke kumins un negoshi.

    www.konseho.comWebsite na Papiamentu pa bo keda na al tantu di tur loke

    bo ta interes pa sa na Krsou.

    www.loyensloeff.comKonseheronan fiskal. Riba e website tin informashon hur-

    diko i tambe un kantidat di publikashon.

    www.profitscuracao.comWebsite di Profits IT Solutions ta ofres tur solushon denreparashon di kmpiuter, Internt, ntwrk i mas servisio

    ku tin di haber ku hard- i software.

    www.thelobby.comInformashon i tep pa destinashonnan pa vakashon.

    www.tripadvisor.com

    Si bo ta planiando pa hasi un biahe, bo mester chek ewebsite aki pa haa e ltimo detaye di e destinashon.

    www.turkishexportal.comSi bo ta buskando pa import un produkto for di Turkia.

    Bo por wak riba e website aki i e ta dunabo kategoria pabo buska e produkto ku bo ke.

    www.ser.anRiba e website aki tin tur informashon tokante di e

    Sociaal-Economische Raad di Antia Hulandes. Tambe tindiferente publikashon di SER i konekshon na otro instan-

    sianan.

    Website ku informashon balioso

    Eventonan internashonal

  • 8/9/2019 Empresa Chiki Januari 2008

    16/16

    Udddfsdfasdfsdafa

    Empresario ata loke bo tabata warda riba dje!

    MARSHE PA EMPRESARIO 2008!

    Bin enrikes bo konosementu riba areanan di negoshi i kristalis boideanan pa 2008.

    Lug: World Trade Center Curaao

    Fecha: 25 te ku 29 februari 2008

    Horario: 8:30-12:00/ 1:30-4:30/ 6:00-9:00

    Un siman kompleto ku diferente instansha ta duna informashon riba

    areanan di merkadeo, finansiero, regulashonnan i prmitnan,

    promoshon, maneho i hopi mas!

    Keda pendiente!

    Un inisiativa di:

    Pa mas informashon bishit websitenan: www.empresachiki.com i www.innovatiecentrum.an

    regularmente!

    1616