empresa chiki maart 2011

Upload: empresachiki

Post on 07-Jul-2015

207 views

Category:

Documents


0 download

DESCRIPTION

Empresa Chiki Maart 2011

TRANSCRIPT

mart 2011pgina

GRATISSolamente 30% di studiante ta bin bk Produktividat i ambiente laboral Komersiante brianteKBB su balor pa empresa

Un publikashon mensual di Kmara di Komrsio

4

pgina

910/11pgina pgina

12pgina

13

Amplia e horizonte

kapital humanopgina 6/7

Negoshi no por drei sin

pginanan

4-15

Orador di honor na Marshe 2011www.empresachiki.com

pgina 5

Importansia di bon kontrato di trabou

Empresa Chikta un publikashon di Kmara di Komrsio i

Marshe pa Empresario pa bo tambe!E echo ku entre 6 i 9 di aprel awor ya ta pa di sinku be ku Kmara di Komrsio i Industria di Krsou huntu ku su partnernan ICC (Krsou Sentro di Inovashon) i Banko Maduro & Curiels ta organisando e Marshe pa Empresario, riba su mes ta un logro grandi. Mas grandi ta naturalmente ora por opserv ku ta alkans e metanan ku a pone ku e evento grandi. Dimes e meta prinsipal di Kmara di Komrsio ta pa represent e interes general di e sektor komersial kompleto i pa hasi tur loke ta na su alkanse pa ta na servisio di e sektor empresarial na Krsou. Di e manera aki tambe na momentonan apropi Kmara di Komrsio ta sirbi komo portabos di sektor priv di Krsou den kontaktonan ku sektor pbliko (gobirnu) i ku komrsio internashonal. Den e mesun kuadro aki Kmara di Komrsio ta konsider su meta relat pa promov e sektor komersial lokal, tantu aki mes komo di eksterior pa nan bin hasi negoshi aki. Esei ta posibel partisipando na konferensha i bolsanan internashonal, pero tambe den tur otro forma ku ta hala interes pa bin hasi negoshi ku kompania lokal, organisando e eventonan aki na Krsou mes. Posiblemente Marshe pa Empresario ta e ehmpel mas palpabel di esei. Un di e instrumentonan ku Kmara di Komrsio ta usa pa promov empresa lokal aparte di e publikashon aki mes! ta organis kurso i tur otro forma di enkuentro kaminda ta mustra riba e importansia pa un sektor empresarial sano i responsabel. For di sinku aa pas a tradus esei tambe den organisashon di e evento aki kaminda tur aspekto esensial di e bida empresarial i di aktualidat ta bini dilanti. Esaki a haa e nmber Marshe pa Empresario ku no ta laga niun duda pa ken e ta destin. Pa e empresario kuminsando di esun chik te na esun grandi. Huntu ku otro organisashon i empresanan ku ta sosten e idea i e pensamentu ku nan patrosinio, por ripar ku gradualmente e interes a krese, tantu di esnan ku ta partisip na e marshe, esnan ku ta respald e organisashon, komo esnan ku ta bai bishit e enkuentro pa apsorb e avalancha di informashon ku tin na nan disposishon. E aa aki den World Trade Center e tema sentral di Marshe pa Empresario ta Kapital Humano, esta e rekurso humano, e trahadnan. Pesei tambe e edishon aki di Empresa Chik a skohe e mesun tema aki. Loke por lesa aki, lo bini dilanti ku luho di detaye i ku hopi posibilidat di interakshon (hasi pregunta, haa kontesta) durante un programa ekstenso di lektura, presentashon, tayer f seminario durante Marshe pa Empresario. Tantu empresa lokal komo instansia gubernamental ta tuma e charla i tayernan aki pa nan kuenta. Ya tin un interes enorme pa partisip pa e diferente charla i tayernan, pasobra via e karetera digital por reserv espasio for di awor. Pesei mes ta rekomend tur hende pa registr mas rpido posibel pa e tayer i charlanan ku pa nan ta mas relevante, pa evit ku kuponan a yena nt ora ta bo turno. Manera por tuma di dje den e edishon aki di Empresa Chik, lo no fiha atenshon solamente riba empresario i trahadnan, pero tambe for di awor riba studiantenan ku lo mester haa nan kaminda ainda pa un dia nan tambe forma parti di e forsa laboral. Nan lo mester buska un trabou den e ramo kaminda nan a skohe pe, tantu esnan ku ta studia aki komo esnan ku ta f a kaba di studia na Hulanda pero ku ke bini bk pa traha na nan isla natal. Krsou mester di profeshonalnan bon form i motiv pa tur huntu duna un man pa krea e kondishonnan mas favorabel posibel pa e pais nobo ku nos a krea entrante dia 10 di ktober ltimo. Pesei, akud na Marshe pa Empresario ku tei pa bo tambe!

Industria di Krsou Su meta ta pa inform i eduk empresario chik pa e por sigui kontribu na desaroyo ekonmiko di Krsou.

Redakshon: Un tim di Kmara di Komrsio huntu ku diferente kolaborador Aviso: Spotlite Productions Farley Lourens Telefon: 767-0907 Telefon: 560-8284 E-mail: [email protected] Kompaginashon i imprenta: Drukkerij Amigoe Kordinashon: Intermediate N.V. Telefon: 737-1070 Tur derecho reserv Empresa Chik - Awor tambe riba Facebook!

2

Bou di kordinashon di Kmara di Komrsio i Industria

Marshe pa Empresario 2011 di 6 pa 9 di aprel den WTCPa kada kategoria lo bai tin un programa. No ta tur tpiko lo ta mes interesante pa tur empresario, pero kada un lo topa ku tpikonan ku sigur ta interes nan. Por ehmpel, pa esun ku a kumins kaba ku su negoshi no ta tan importante mas pa sa kon ta yena papel di impuesto (nos tin mag di presum ku e sa kaba ta kon), pero esei ta di sumo importansia pa e futuro empresario si. Meskos a konta ku ta nesesario pa e sa kon traha su plan di merkadeo. Esnan eksistente sa esei kaba, pero pa nan ta importante atrobe pa tende kon ta atend ku un situashon manera krsis finansiero, kon ta atend ku impuesto riba ganashi (i e debate riba e plannan ku gobirnu tin riba e tereno aki!), kiko por hasi pa mehor produktividat di e negoshi, etc. Ta e empresario por selekt kua parti di e programa ta interesante pe. Riba djarason 6 di aprel, for di 8 or di anochi tin apertura di e evento aki. Lo tin diskurso di un dirigente di Kmara di Komrsio, Javier Samson na nmber di ICC, Gerente Michael de Sola di MCB, un representante di Gobirnu i finalmente un presentashon di e orador prinsipal Ramfis Kolfin for di Aruba. E siguiente tres dianan lo tin e diferente enkuentronan interaktivo i informativo ku ta di suma interes pa tur empresario lokal. Pa ilustr esaki, ata djis algun idea di tpikonan ku lo bini dilanti: Stimul profeshonalnan pa bini Krsou bk (KvC) Komersiante briante, tambe pa studiante (MCB) Maneho i preparashon (MCB) Belasting di suldu (BAB) Investigashon riba salario di trahadnan na Krsou (George Consult)

D

i djarason dia 6 pa djasabra dia 9 di aprel awor lo tin atrobe den World Trade Center na Parasasa e Marshe pa Empresario. E entrada manera semper ta grtis. Kmara di Komrsio di Krsou, Sentro di Inovashon (ICC) i Maduro & Curiels Bank (MCB) ta invit pa e aktividat aki. E evento magno aki ta bai selebr su prom lustro, esta e di sinku biaha ku kompanianan i empresarionan ta bini huntu na e Marshe pa Empresario kaminda nan ta haa tur informashon bou di un dak. Lo bai tin informashon balioso pa futuro empresario, esta esnan ku ta kana rnt ku un idea pa lanta un empresa, i mas ku klaro tambe pa e empresarionan eksistente.bai atend ku e hendenan ku awor ta kana rnt ku bon idea pa negoshi. Un tempu MCB a keda di hasi empresa chik na plaka chik i esei awor lo ta

inkorpor den e programa di Marshe pa Empresario. Lesa tambe nan informashon na pginanan 10 i 11. E idea ta pa yuda e hendenan ku ta pensando riba un negoshi, kon konkret esaki i pa nan bira empresario di brd. Pa mas informashon i inskripshon bishit

Puestonan di trabou den turismo (CHATA) Estudio i impuesto (BAB) 6 Yabi pa e tim ganad (Arnauld Druyvestein) Social media na ofisina (Twinfield) Ki bo tin na mente? (AVODAH) Premio di Inovashon 2011 (ICC) Kon formul un CAO? (Van de Laarschot & Associates) Pensa otro i inovativo (ICC) Pronto e programa definitivo lo ta optenibel di forma ku por tene kuenta den bo agnda i pa e empresarionan interes por inskrib kaminda esei ta nesesario.

f yama na Kmara di Komrsio na 461-3918 f ICC: 7371360.

www.empresachiki.com

E Marshe pa Empresario ta tuma lug na World Trade Center den sala di eksibishon II. E sala aki ta masha apropi ya ku rond di dje tin yen di sala chik mas ku por sirbi pa e diferente charla i tayernan. Dianan 7, 8 i 9 di aprel lo tin dos ora di Advisory Services kaminda empresarionan por inskrib pa un seshon di 20 pa 30 mint ku un konsehero profeshonal riba diferente rea di maneho di negoshi. Por ehmpel, por pidi konseho riba tereno di plan di negoshi, plan di merkadeo, traha website, etc. Pa e seshon aki mester inskrib online. Maduro & Curiels Bank lo

Konseho profeshonal grtis

MCB

3

Stimul Kurasoleo pa bin bk despues di nan estudio

Solamente 30% di nos studiantenan na Hulanda ta regres nan isla natalEsther de Sola-Pijl, mnedjer di Kennis voor Curaao, den kuadro di nan partisipashon na Marshe pa Empresario prksimamente a duna un splikashon di kiko nan ta para pe ta i kiko por spera di nan na e Marshe pa Empresario.

K

ennis voor Curaao ta un proyekto ku a nase for di Wereld Stage for di 2007. Un proyekto ku a mira lus di dia danki na koperashon di e siudat portuario Hulandes Rotterdam. Awor e ta prktikamente indispensabel pa studiantenan ku tin di kore stazje na Krsou for di eksterior i alabes ta purba na entusiasm e studiantenan aki pa ora nan termin nan estudio, nan regres Krsou pa duna un man na desaroyo di nan isla.

Segun Esther de SolaPijl, Stichting Kennis voor Curaao ta un organisashon ku ta konsentr primeramente riba Antiano awor yu di Krsou ku ta studia i traha na Hulanda. E meta ta pa stimul e grupo di studiante i trahad bon studi na nivel di HBO i WO pa nan regres nan isla. Nan ta pone nfasis riba e konosementu di e hbennan aki ku ta hopi importante pa desaroyo di Pais Krsou. Remarkabel ta ku despues ku nan kaba nan estudio solamente 30 porshento di e studiantenan ta regres nan Isla natal pa traha i invert nan konosementu den Krsou. Tin un nesesidat grandi pa enkurash Kurasoleo (ks Antianonan) hben bon studi pa bini Krsou bk. Nan konosementu i ideanan ta importante. Kennis voor Curaao ta purba di kambia e konsepto brain drain den brain gain.

Kambia brain drain den brain gain

Aparte di esei, Kennis voor Curaao ta konos pa motibu ku studiantenan ta konta otro tambe di nan eksperensianan ku Kennis voor Curaao. Esta e propaganda ta bai di boka pa boka. Asina tur aa hopi mas i mas ta inskrib a base di por refer na e konsepto word of mouth.

Esther de Sola-Pijl a enfatis e importansia pa atra mas tantu hben ku a termin nan estudio pa bini Krsou bk i duna nan kontribushon na nos ekonomia i sosiedat. El a trese dilanti ku mas i mas tin un nesesidat grandi pa motiv Antiano i Yunan di Krsou hben ku un estudio riba nivel HBO f WO pa regres nan isla. Esaki ta simplemente pasobra nan eksperiensha i nan konosementu ta hopi krusial pa e futuro desaroyo di Pais Krsou. Aki algun tempu nos lo eksperiensha e efektonan di e fenmeno di vergrijzing (enbehesimentu) i pesei ta importante pa habri un kaminda, i yuda motiv e studiante i profeshonalnan hben pa regres nan isla. Kennis Voor Curaao ta preparando pa e Marshe pa Empresario ku e aa aki ta kumpli su di 5 aa di eksistensia, ounke no kla ku tur e preparashonnan. Pero, segun Esther de Sola-Pijl, nan intenshon di e partisipashon na e Marshe pa Empresario di e aa aki ta pa mustra kon empresa i empresarionan por yuda profeshonalnan bini Krsou bk. Esther de Sola-Pijl Mnedjer Kennis voor Curaao Telefon: 462-6335

Kontribu na ekonomia

Wereld Stage a kumins 10 aa pas pa yuda studiantenan Hulandes ku un lug den empresa i instituto na Krsou kaminda nan por kore stazje. Stichting Kennis voor Curaao a kumins na aa 2007 komo un proyekto for di Wereld Stage. Den esaki tabata tin hopi studiantenan Antiano ku tambe tabata inskrib. E studiantenan Hulandes, segun seora De Sola a splika, mester paga un suma pa

Proyekto ku a nase di Wereld Stage

.... aki por mira henter e tim di Kennis voor Curaao ku Maarten de Jongh na kabes (te na man drechi) i Esther de Sola-Pijl (e di dos na man robes di esnan par riba pia) ... por regla kas, prmit i pasashi pa nan. Esaki no tabata hustu pa e studiantenan Antiano, pasobra nan no tin mester di prmit, ni areglo pa kas, ya ku hopi di nan tin nan mayornan f famia na Krsou. Asina e direktor a bini ku un idea pa kumins un proyekto pa ofres e studiantenan Antiano un lug pa kore stazje sin gastu kstra. E proyekto a krese itambedordiyudansafinansiero di Hulanda, e la bira Stichting Kennis voor Curaao bira un konsepto hopi bon konos, no solamente na Krsou, pero den eksterior tambe e ta bon konos. Kon nan ta hasi esaki? Esther de SolaPijl a splika ku tur aa Kennis voor Curaao ta bishit diferente bolsa na Hulanda pa asina aserk e studiantenan Antiano.

Kennis voor Curaao a

Kennis voor Curaao bon konos

4

Ramfis Kolfin orador prinsipal na Marshe pa Empresario

Ainda no ta aplik den prktika kapital humano na trabouRamfis Kolfin aa pasa a partisip tambe ku charlanan durante di e Marshe pa Empresario organis pa Kmara di Komrsio di Krsou. Ramfis Kolfin ta un persona konos no solamente na su isla natal Aruba, pero ta biaha tambe pa vrios parti di mundu, entre otro Krsou, kaminda e ta duna charla i guia na empresario i nan empleadonan. El a konta ku su eksperensia di e Marshe pa Empresario aa pas tabata unu positivo i hopi fruktfero. E ta pon krda e paisnan mas avans ku nos den teknologia, pero ku aki tg ta bon prepar. Esnan ku a organis a hasi bon. Nan a duna un bon promoshon i e el a kai bon den otro. E tabata un bon kompilashon di loke ta tuma lug serka empresarionan i en partikular den e gremio di empresa chik, pasobra aki na Krsou no tin empresa realmente grandi. E Marshe a bai den direkshon di 10-10-10 kaminda nos mester bira empresarionan independiente ku mishon, vishon i ophetivo di kiko ke logra al final. Esei mi a eksperensi. Loke ku tabata remarkabel ta ku, ounke tabatin poltikonan presente, e Marshe tabata algu pa e empresario i di e empresario, i no pa e poltiko. Ramfis Kolfin no a asist e otro workshopnan, pero ora e lesa nan ttulonan i ora el a papia ku hendenan ku a bini serka dje, e por a konklu ku e tayer i charlanan a kuadra bon ku otro. Esei ta inklu ku entre e lektura i e tayernan tabatin bon relashon, segun Ramfis Kolfin. El a bisa ku tur e reakshonnan ku el a haa tabata positivo so i el a wak e hendenan di Kmara di Komrsio i ICC traha duru. E ta krda ku pa e desayuno, kaminda e mester a duna lektura, tabatin kasi 300 hende i e organisadnan a konta ku mas f mnos 100 so. Na dado momen-

Eksperensia positivo

A

inda no a deskrib e kapital humano na trabou manera mester. Un empresario no ta eksitoso sin e hende su tras i esei ta loke Ramfis Kolfin ke bai pone nfasis ariba atrobe sigur durante e prksimo Marshe pa Empresario di aprel awor, kaminda entre otro e lo tin tayer di trabou i e lo ta e orador invit.file, pero e tin su mes karakter, spit, talento, etc. Ora komprond esei i konop esei na e mishon di e kompania, e no por ta otro ku no ta eksitoso. Ramfis Kolfin a bisa ku el a haa hopi e-mail, entre otro di hendenan di restorant, ku a pidi pa dil ku su hendenan, pasobra ta e weiter ta sru pa e restorant yena. Mi no a spera esaki, pero hopi hende a bai i pidi i pesei ta hasi e aa aki atrobe i pa mas tayer di e tipo di sabidurianan ei. Mi a logra mi meta i pesei e aa aki nan a pidi mi, banda di duna charla, pa mi duna tambe dos tayer. Unu di aktitut, pasobra si no konos aktitut nos ta biba den konflikto, i e otro ta teamspirit. Ora nos sia konos nos hende, nos tin harmonia i esei ta produs. Mi a logra mi meta, asina Ramfis Kolfin a formul su palabranan bon kla. E intenshon ta pa hasi ku e hben no tin miedu di kumins su mes negoshi. Ku bo mes negoshi bo ta pensa ku ta difikultat lo bai tin i ora bo tin plaka, bo tin miedu di bai fayit. Pa kubri esei bo ta buska inteligensia, pero tur esei ta faya. E mensahe di Ramfis Kolfin ta esun ku ke kumins un kompania, pa e konos sekreto kon dil ku hende bon prom.

E titulo di su diskurso e aa aki komo orador prinsipal lo ta Human capital at work: still untapped. Ainda no a hasi bon uso di e kapital humano. Tur kaminda ku e bai, e ta ripar meskos, esta ku no a usa e rikesa di e ser humano. E kapital humano na trabou te ainda ta muchu tiki rekonos. E kranchi ta sera ainda i si nos habri e kranchi aki, por bai mira kos grandi sosod. E tayernan lo bai ta dia 7 di aprel mainta 8:30 te 11:30 or i esei tin komo titulo Un aktitut di ganad, pasobra aktitut ta tur kos. No tin nada mas importante den nos bida ku aktitut. Nos talento i karakter ta di Dios nos ta haa, pero nos aktitut so ta di nos mes. E di dos tayer ta teamspirit for teamwork. Hopi hende ta brua teamwork pero esei ta un plan so i e lo no funshon si no tin harmonia. E titulo ta e 5 kalidatnan esensial pa teamspirit i teamwork. Su presentashonnan ta plani pa e anochi di apertura, ku ta djarason dia 6 di aprel anochi, despues riba djaweps dia 7 di aprel den oranan di mainta i riba djasabra dia 9 di aprel. Pa mas sigur konsult e programa definitivo, tambe pa inskrib na ora! Pa informashon mas eksakto i inskripshon, fabor bishit www.empresachiki.com f yama na Kmara di Komrsio na 461-3918 f ICC: 7371360.

Habri kranchi

Ramfis Kolfin: Mi a logra hasi un kompania chik grandi a base di liderato moderno.

to mester a sera e porta pa mas hende no drenta. Pesei Kolfin ta haa un lstima ku e aa aki no tin e enkuentro den forma di desayuno aki.

El a logra ku su partisipantenanMi a logra ku mi partisipantenan. Mi a trese dilanti kon ta hasi un kompania chik a base di liderato estilo moderno i dirig riba hende i hasi algu grandi. A base di e hende ku ta sentral, hasi algu grandi, tabata Ramfis Kolfin su deskripshon kon el a logra su meta ku su partisipantenan. E tabata algu strao i totalmente kontroversial i mir di un otro ngulo. Nos ta lubid ku ksito ta pa e hende i di hende. Tur loke nos tin den e mundu aki

ta hende a traha i Dios a traha hende. Si bo ke dil ku loke a traha, mester dil ku hende. E aa aki su aserkamentu lo ta diferente, pero tg den e mesun rea, segun Ramfis Kolfin. Nos nunka a habri i usa e kosnan mas bunita di e hende humano pa e produs mih i e hende. Hopi be nos konos komo un

Pa Manual Empresa Chik, literatura di kalidat i tur otro informashon komersial general, akudi serka nosKamar di Komrso i Industra di Krsou, Kaya Junior Salas 1, na Pietermaai of Tel. 461-3918 * Faks 461-5692 * E-mail: [email protected] Internet: www.curacao-chamber.an

5

Marshe pa Empresario 2011Ta un echo ku kada aa di nobo e Marshe pa Empresario ta bira mas i mas grandi i e aa aki no ta un eksepshon. Ku tayernan interesante ku ta kubri e tema Kapital Humano i e empresario tur esnan ku ta partisip na e Marshe di e aa ak por ta riba e kaminda korekto ku ta kondus na ksito di su empresa. E Marshe aki no ta sirbi solamente pa tuma informashon balioso, pero e empresarionan por sera konos i traha relashon nan balioso i duradero un ku otro tambe. E aa aki lo enfok mas riba e tema Kapital Humano i e empresario. Ramfis Kolfin, ku aa pas a duna un presentashon tremendo, lo tei e aa aki atrobe pa duna dos tayer interesante di liderazgo ku ta un parti di Kapital Humano. E lo enfok riba e parti di Team Spirit i Attitude. Riba e tema

aa ak, pa di 5 aa konsekutivo, Kmara di Komrsio huntu ku InnovatieCentrum Curaao i MCB ta organis e Marshe pa Empresario. E aa aki e tema di Marshe pa Empresario ta Human Capital i Entrepreneurship.

E

Team Spirit lo e duna tep balioso enkuanto kon pa laga un tim funshon bon ku un bon liderato, min-

tras ku riba e otro parti ku ta Attitude e lo elabor riba kon un lider su aktitut mester ta pa gana esnan

ku ta sigui i buta ku nan ta keda fiel ne. Ademas lo tin un debate ku e tema New tax regula-

tion of Curaao, kaminda empresarionan por haa un bista kla di kiko ta e bentaha i desbentahanan di e sistema nobo di impuesto pa empresarionan. Aki ekspertonan riba e rea di impuesto lo bini ku argumentashon pa sosten diferente ponensia tokante e tema aki. Tambe lo tin un master class di empresarionan konos ku lo duna tep balioso tokante kon pa ta un empresario eksitoso pa motibu ku tantu personanan konos den komunidat komo empresarionan ku a destak ta papia riba nan trayektoria komo empresario. E parti di registrashon tambe lo ta niko den su estilo, mirando ku kada partisipante por registr online riba e website di Marshe pa Empresario, for di ku nan lo risib un kdigo pa kua nan lo keda aksesibel pa tur seshon di informashon durante henter e siman di e evento.

Ofisina pa Propiedat Intelektual ta informUn website f database, tambe ta obra proteh pa derechi di outor? Un website i database i nan kontenido, tambe ta obranan proteh pa derechi di outor? E pregunta aki ta masha interesante paso e derechi ku lei di derechi di outor ta duna na e outor ta un derechi eksklusivo. Ta solamente e outor lo por kopia i multiplik su obra. Profeshonalnan den e materia di derechi di outor a opta pa kontesta e preguntanan aki usando e definishon di derechi di outor. E definishon di derechi di outor, ta den artkulo 1 di Ordenansa Nashonal di Derechi di Outor 1913, (P.B. 1913, no. 3.) E definishon ta bisa en parti ku e derechi di outor ta e derechi eksklusivo di e kread di un obra di literatura, siensia f arte, pa e publik i multiplik su obra. Mayoria website ta konsist di un kombinashon di obranan literario i artstiko. Hopi website ta konten tekstonan skibi huntu ku ilustrashonnan di diferente sorto manera potrt f pinturanan. Bas riba e definishon di derechi di outor e persona ku a krea un website asina tin derechi di outor riba e website. Pero kiko awor di un database? Un database ta en parti un kolekshon independiente di obranan, data f otro material, ku ta regl den un manera sistemtiko i ku ta aksesibel entre otro pa medio elektrniko. Pa un database haa protekshon di derechi di outor, e selekshon di e kontenido f e areglo di e database mester ta original. Si esei no ta e kaso lo e no haa protekshon di derechi di outor. Deb ku mayoria database no ta kumpli ku e rekisito aki Union Europeo a opta pa traha un lei spesial ku ta proteh database.Edit pa: Ofisina pa Propiedat Intelektual Krsou

pa registr bo marka pa proteh bo patnt pa proba ku ta B kreashon

6

Berg Carmelweg 10 Telefn: 465-7800 Email: [email protected] Web: www.bip.an

Bon kontrato di trabou ta importante pa un relashon di trabou sanoSeora Giolina Daal, abogado na e bufete di abogasia Van de Laarschot & Associates tabata dispuesto pa kompart algu di su konosementu riba kontratonan di trabou i el a konta ku su kolega Paul van de Laarschot tin ya mas ku 30 aa ta ehers e profeshon aki. Seora Daal mes tabata traha na e departamentu Tax & Legal di Ernst & Young for di 2004 prom ku na 2007 e huntu ku otro koleganan a pasa pa e bufete di seor Van de Laarschot. For di e aa ei e ofisina yama Van de Laarschot & Associates. Seora Daal ta traha riba diferente tereno hurdiko, manera derecho di kompania (ondernemingsrecht), derecho di bankrut (faillissementsrecht), derecho di labor (arbeidsrecht), derecho di persona, famia i herensia (personen/familie & erfrecht) i derecho riba propiedat intelektual (intellectueel eigendomsrecht).

D

en negosiashonnan pa yega na akuerdonan di trabou tin faktornan importante ku mester tene kuenta kun. Palabrashonnan riba kondishonnan primario i sekundario e.o. mester ta palabr di un forma kla i mester ta bon stipul den e kontrato di trabou entre dunad di trabou i e empleadonan. Di e forma ei por preserv e relashon di trabou ku a inisi ku asina tantu bon intenshon. Konseho i asesoramentu di abogado tambe ta algu rekomendabel pa e kontrato ta lo mih posibel hink den otro pa evit situashonnan desagradabel pa sea esun f e otro partido.Skirb pa Farley Lourens e kaso, kaminda nos ta lucha pa e derechonan di nos kliente, sea pa un dunad di trabou f un empleado.

Den un kontrato di trabou ta stipul kondishonnan ku por kategoris komo primario i sekundario. Bou di kondishonnan primario ta kai e kondishonnan prinsipal manera salario, deskripshon di funshon, informashon di oranan di trabou, durashon di e kontrato (pues, si e ta indefin f defin).

Kondishonnan primario

Kondishonnan sekundario ta mas spesfiko i detay, seora Daal a sigui inform. Bou di esaki por stipul p.e. si tin uso di un outo di trabou, pakiko i kon ta usa esaki, si ta perkur pa eventual guia di yunan despues di ora di skol, tambe e posibilidatnan di sigui desaroy un karera, fasilidat pa sigui studia, palabrashon tokante kstra dia liber etc.

Kondishonnan sekundario

Giolina Daal: Perkur pa un bon repartishon den e kontrato laboral.

Ta importante tambe pa traha palabrashonnan kla i stipul esakinan den frasenan no muchu komplik den e kontrato. Ami lo bisa ku si mas ta konsehabel pa laga un bufete di abogasia traha kontrato f den kaso ku e empresario mes a hinka esaki den otro kaba a lo mnos laga un abogado revis i

Balor agreg di un abogado

duna konseho riba esaki prom ku firma. E ltimo aki ta rekomendabel pa tantu e dunad di trabou komo e trahad mes. Esaki ta pa evit ku ta bin malkomprondementu i konfliktonan innesesario despues. Si tin kualke disputa f konflikto hurdiko na trabou, nos bufete ta asist hurdikamente pa resolv esaki, i si mester, nos ta bai Korte ku

Stipulashon di durashon di un kontrato tambe sin mas ta algu sumamente importante. Den kaso di un kontrato pa tempu defin ta bon pa stipul kuantu bes bo por alarg e kontrato i kada bes ku alargu ta pa kuantu tempu. Si keda alarg e kontrato sin mas tin riesgo ku e relashon por bira unu indefin i por ku no ta esei ta loke tabata dese. Tin diferensia grandi den terminashon di un kontrato defin ku un kontrato pa tempu indefin. Si no tene kuenta ku posibilidat i limitashonnan di alargashon, e por tin konsekuensia finansiero mnos agradabel pa e dunad di trabou si e no tabata dese di tin un kontrato pa tempu indefin. Un bufete p.e. por traha un proposishon pa un kontrato pa e dunad di trabou i esei e por usa komo base pa ora e tuma hende nobo na trabou. Tambe ta importante pa stipul e fecha ku e kontrato ta inisi, i e fecha ku e ta termin, indikashon kla unda e persona mester bai traha, ki salario e ta bai gana, trmino ku e kontrato ta ekspir, etc. Pa evit malkomprondementu ta bon pa pone e nmber korekto di e kompania, nmber korekto di trahad, etc. den e kontrato.

Durashon di kontrato i otro puntonan relevante

Seora Daal ta rekomend pa usa un idioma kla, mas simpel posibel, pa evit mal komprendimentu. Tambe ta rekomendabel pa e konstrukshon di kontrato ta bon has; pues, ku un bon repartishon. Loke na Hulandes nan lo yama esei e opbouw di e kontrato. Si mester usa sierto terminologia komplik, ta bon pa splika e nifikashon na e trahad pa evit mal komprendimentu i eventual konflikto despues, pa motibu ku supuestamente no a splika esaki lo sufisiente.

Kon ta hasi kontrato mas atraktivo pa trahad

Ta bon pa empleadonan ta kla riba kiko nan deseonan ta, sigur riba e parti di salario i otro kondishon primario, pero tambe esnan sekundario. Meskos ta konta pa e deskripshon di tareanan i funshon. Tur esaki mester ta kla i bon stipul den kontrato i mester tin sigur ku mbos partido a komprond otro i ta di akuerdo riba e puntonan stipul den e kontrato. E kontenido di un kontrato di trabou ta varia hopi i ta depend den kua sektor ta traha, sra. Daal a bisa. Tambe ta bon pa ta kla si e empresa tin un kontrato kolektivo di trabou. Pues, ku tin klaridat riba esei adelant. Si tin un kontrato kolektivo mester pone e empleado nobo na altura di esaki prom i splika adelant tambe kiko e kontrato kolektivo ta enser.

Kontenido di kontrato

E tempu di prueba mester ta stipul i akord por eskrito. Un akuerdo verbal pa loke ta trata tempu di prueba no ta blido. E tempu di prueba por ta un

Tempu di prueba (proeftijd)

pgina 8 >>>>

7

Bon kontrato di trabou ta importante pa un relashon di trabou sano