effect of brown rice on blood glucose and insulin in

12
ผลของการรับประทานข้าวกล้องต่อการเปลี่ยนแปลงระดับน้าตาลและอินซูลิน ในผู ้สูงอายุที่เป็นโรคเบาหวานชนิดที่ 2 Effect of brown rice on blood glucose and insulin in elderly with type 2 diabetes เนริสา วงศ์เลิศประยูร นักศึกษาหลักสูตรอาหารและโภชนาการเพื่อการพัฒนา แขนงโภชนาการเอกการป้องกันและบาบัด อัจจิมา วังทอง, ผศ.วันทนีย์ เกรียงสินยศ สถาบันโภชนาการ มหาวิทยาลัยมหิดล บทคัดย่อ ข้าวเป็นอาหารหลักของคนไทยและคนภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ข้าวที่ผ่านการขัดสี (ข้าวขาว) มีค่า ดัชนีน าตาลสูง ขณะที่ข้าวกล้องซึ ่งเป็นธัญพืชทั ้งเมล็ดมีใยอาหารมากกว่าและมีผลต่อการเพิ่มของระดับน าตาลในเลือด น้อยกว่า ปัจจุบันยังไม่มีข้อมูลเกี่ยวกับการบริโภคข้าวขาวในมื ้ออาหารที่มีปริมาณใยอาหารเพิ่มขึ ้นที่ไม่แตกต่างจาก ปริมาณใยอาหารในมื ้ออาหารที่เป็นข้าวกล้องจะมีผลต่อการเปลี่ยนแปลงระดับน าตาลเหมือนกันหรือไม่ ดังนั ้นงานวิจัย นี ้มีวัตถุประสงค์ในการศึกษาการเปลี่ยนแปลงระดับน าตาลและอินซูลินหลังอาหารในผู้สูงอายุที่เป็นโรคเบาหวาน จานวน 22 คน หลังจากรับประทานอาหารมื ้อเช้าที่ประกอบด้วยข้าวกล้องเปรียบเทียบกับข้าวขาวโดยการสุ ่ม โดยข้าวทีศึกษาเป็นข้าวที่ได้จากการเพาะปลูกครั ้งเดียวกัน ชุดอาหารมื ้อเช้าทั ้งข ้าวขาวและข้าวกล้องมีคุณค่าทางโภชนาการ เท่ากัน โดยมีคาร์โบไฮเดรตที่ร ่างกายนาไปใช้ได้ 43.7 กรัม และใยอาหาร 2 กรัม เท่ากัน ผลการศึกษาพบว่าชุดอาหาร เช้าข้าวกล้องมีผลต่อการเพิ่มขึ ้นของระดับน าตาลในเลือดหลังอาหารน้อยกว่าข้าวขาวอย่างมีนัยสาคัญทางสถิติที่เวลา 120 และ 180 นาที และมีผลต่อระดับอินซูลินน้อยกว่าอย่างมีนัยสาคัญทางสถิติที120 นาที พื ้นที่ใต้กราฟของการ เพิ่มขึ ้นของระดับน าตาลในเลือดหลังรับประทานชุดอาหารเช้าข้าวกล้องมีค่าต ่ากว่าชุดอาหารที่ประกอบด้วยข้าวขาว ร้อยละ 28 อย่างมีนัยสาคัญทางสถิติ ส่วนพื ้นที่ใต้กราฟของการเพิ่มขึ ้นของระดับอินซูลินในเลือดมีแนวโน้มลดลงร้อย ละ 6 ผลที่พบนี ้อาจเนื่องมาจากความแตกต่างของระดับ gelatinization ของข้าวขาวและข้าวกล้องหุงสุกปริมาณของ กรดไฟติก โพลีฟีนอลและสารออกฤทธิ ์ทางชีวภาพ อื่นๆที่มีปริมาณมากกว่าในข้าวกล้องอาจมีส่วนทาให้การเพิ่มขึ ้น ของระดับน าตาลและอินซูลินที่น้อยกว่าด้วย สรุปข้าวกล้องเป็นอาหารที่มีประโยชน์กับผู้ที่เป็นเบาหวานหรือมีระดับ าตาลในเลือดสูงมากกว่าข้าวขาว Abstract Rice is a staple food for Thai and Southeast Asian population. Milled rice known as refined carbohydrate has high glycemic index, whereas brown rice as a whole grain with higher dietary fiber produces low glycemic responses. It is not known whether menu of milled rice with increased dietary fiber equal to the menu of brown rice would provide the same glycemic response. Therefore, this study determined postprandial blood glucose and insulin response of 22 type 2 diabetic elderly volunteers to breakfast containing brownrice compared to milled rice from the same batch as a randomized crossover design. The two test breakfast meals had the same nutritive value including

Upload: others

Post on 21-Feb-2022

2 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Effect of brown rice on blood glucose and insulin in

ผลของการรบประทานขาวกลองตอการเปลยนแปลงระดบน าตาลและอนซลน ในผสงอายทเปนโรคเบาหวานชนดท 2

Effect of brown rice on blood glucose and insulin in elderly with type 2 diabetes

เนรสา วงศเลศประยร นกศกษาหลกสตรอาหารและโภชนาการเพอการพฒนา

แขนงโภชนาการเอกการปองกนและบ าบด อจจมา วงทอง, ผศ.วนทนย เกรยงสนยศ สถาบนโภชนาการ มหาวทยาลยมหดล

บทคดยอ

ขาวเปนอาหารหลกของคนไทยและคนภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตขาวทผานการขดส (ขาวขาว) มคาดชนน าตาลสง ขณะทขาวกลองซงเปนธญพชทงเมลดมใยอาหารมากกวาและมผลตอการเพมของระดบน าตาลในเลอดนอยกวา ปจจบนยงไมมขอมลเกยวกบการบรโภคขาวขาวในมออาหารทมปรมาณใยอาหารเพมขนทไมแตกตางจากปรมาณใยอาหารในมออาหารทเปนขาวกลองจะมผลตอการเปลยนแปลงระดบน าตาลเหมอนกนหรอไม ดงนนงานวจยนมวตถประสงคในการศกษาการเปลยนแปลงระดบน าตาลและอนซลนหลงอาหารในผสงอายทเปนโรคเบาหวานจ านวน 22 คน หลงจากรบประทานอาหารมอเชาทประกอบดวยขาวกลองเปรยบเทยบกบขาวขาวโดยการสม โดยขาวทศกษาเปนขาวทไดจากการเพาะปลกครงเดยวกน ชดอาหารมอเชาทงขาวขาวและขาวกลองมคณคาทางโภชนาการเทากน โดยมคารโบไฮเดรตทรางกายน าไปใชได 43.7 กรม และใยอาหาร 2 กรม เทากน ผลการศกษาพบวาชดอาหารเชาขาวกลองมผลตอการเพมขนของระดบน าตาลในเลอดหลงอาหารนอยกวาขาวขาวอยางมนยส าคญทางสถตทเวลา 120 และ 180 นาท และมผลตอระดบอนซลนนอยกวาอยางมนยส าคญทางสถตท 120 นาท พนทใตกราฟของการเพมขนของระดบน าตาลในเลอดหลงรบประทานชดอาหารเชาขาวกลองมคาต ากวาชดอาหารทประกอบดวยขาวขาวรอยละ 28 อยางมนยส าคญทางสถต สวนพนทใตกราฟของการเพมขนของระดบอนซลนในเลอดมแนวโนมลดลงรอยละ 6 ผลทพบนอาจเนองมาจากความแตกตางของระดบ gelatinization ของขาวขาวและขาวกลองหงสกปรมาณของกรดไฟตก โพลฟนอลและสารออกฤทธทางชวภาพ อนๆทมปรมาณมากกวาในขาวกลองอาจมสวนท าใหการเพมขนของระดบน าตาลและอนซลนทนอยกวาดวย สรปขาวกลองเปนอาหารทมประโยชนกบผทเปนเบาหวานหรอมระดบน าตาลในเลอดสงมากกวาขาวขาว Abstract

Rice is a staple food for Thai and Southeast Asian population. Milled rice known as refined carbohydrate has high glycemic index, whereas brown rice as a whole grain with higher dietary fiber produces low glycemic responses. It is not known whether menu of milled rice with increased dietary fiber equal to the menu of brown rice would provide the same glycemic response. Therefore, this study determined postprandial blood glucose and insulin response of 22 type 2 diabetic elderly volunteers to breakfast containing brownrice compared to milled rice from the same batch as a randomized crossover design. The two test breakfast meals had the same nutritive value including

Page 2: Effect of brown rice on blood glucose and insulin in

43.7 g of available carbohydrate and 2 g of dietary fiber. The results revealed that breakfast contained brown rice significantly lower the increment of postprandial glucose (at 120 and 180 min) and insulin (at 120 min) levels. The incremental area under the curve(iAUCs) glucose after brown rice was reduced significantly by 28 % as compared to the milled rice. The same trend of brown rice’s iAUCs insulin after brown rice was 6% loweras compared to the milled rice.This might be due to the difference in degree of gelatinzation of cooled brown and white rice. The higher amounts of phytic acid, polyphenols and other bioactive compounds in brown rice may also contribute to lower glycemic and insulin response observed in this study. In conclusion, brown rice is a more healthbeneficial food for diabetics and hyperglycemic individuals than milled rice. บทน า

ขาว (Oryza sativaL.) เปนอาหารหลกทคนไทยและคนภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตนยมรบประทานเปนประจ าซงพบวาขาวขาวดอกมะล105 หรอทรจกทวไป “ขาวหอมมะล” เปนขาวสายพนธทคนไทยนยมบรโภค อกทงเปนสนคาสงออกทส าคญ เพราะเปนขาวสายพนธทมเนอสมผสและกลนรสเฉพาะในปจจบนขาวสาร (ขาวขาว) ซงเปนขาวทผานการกะเทาะเปลอก แยกแกลบ ขดขาวเอาร าออก เปนขาวทนยมบรโภคมากทสดของคนไทย ขาวทผานการขดสดงกลาวจดวาเปนอาหารทมคาดชนน าตาลสงท าใหระดบน าตาลในเลอดเพมขนเรวส าหรบขาวกลอง (ขาวทผานการกะเทาะเปลอก โดยไมมการขดส) มใยอาหารมากกวา และมผลท าใหระดบน าตาลในเลอดเพมสงขนชากวา

การศกษาดชนน าตาลของขาวหอมมะลทหงสกดวยหมอหงขาว (Jasmine rice, white long grain, Golden World Food, Bangkok, Thailand) ทรายงานใน International Table of Glycemic index (Foster-Powell K, 2003) พบวามคาดชนน าตาลสงเทากบ 109 ซงพบวาไมแตกตางจากการดมน าตาลกลโคส รายงานการวจยพบวาการบรโภคขาวขาวท าใหเกดการดออนซลน และเพมความเสยงในการเกดโรคเบาหวานชนดท 2 การแทนทขาวขาวดวยขาวกลองในปรมาณ 50 กรมสก/วน ท าใหระดบน าตาลในเลอดต าลงทงในผปวยเบาหวานชนดท 2 และในคนทมสขภาพดอยางมนยส าคญทางสถต โดยทสามารถลดความเสยงในการเกดเบาหวานชนดท 2 ลงรอยละ 16 ในผทมสขภาพด (Shiwaku K, 2004; Panlasigui LN, 2006) งานวจยของสรนธร พฒอ าพนธ (PatampanS, 2012)พบวาการบรโภคขาวกลองแทนทขาวขาวในปรมาณทเทากนในเมนอาหารมอเชาพบวาพนทใตกราฟของการเพมขนของระดบน าตาลในเลอดหลงรบประทานชดอาหารทประกอบดวยขาวกลองมคาต ากวาชดอาหารทประกอบดวยขาวขาวถงรอยละ 43ขาวกลองหอมมะลหงสกมปรมาณใยอาหารมากกวาขาวขาวถง 5 เทา (ขาวกลองหอมมะลหงสกมใยอาหาร 1.07 กรม/100 กรม ขณะทขาวขาวมใยอาหารเพยง 0.17 กรม/100 กรม) ปรมาณใยอาหารทแตกตางกนจากการรบประทานขาวกลองแทนทขาวขาวนาจะเปนปจจยหลกของการเพมขนของระดบน าตาลทนอยกวาของขาวกลองเมอเทยบกบขาวขาว อยางไรกตามยงไมเคยมการศกษาเปรยบเทยบวาการรบประทานขาวขาวในมออาหารทมปรมาณใยอาหารไมแตกตางจากการรบประทานขาวกลองจะท าใหการควบคมระดบน าตาลในเลอดแตกตางกนหรอไม วตถประสงค ศกษาการเปลยนแปลงระดบน าตาลและอนซลนในเลอดของผสงอายทเปนโรคเบาหวานชนดท 2 หลงรบประทานชดอาหารมอเชาทประกอบดวยขาวกลองเปรยบเทยบกบขาวขาวทจดใหมปรมาณพลงงาน ใยอาหารและคณคาทางโภชนาการดานสารอาหารหลกเทากน

Page 3: Effect of brown rice on blood glucose and insulin in

ขอบเขตการศกษา การศกษาเปนแบบ randomized crossover design ตดตามการเปลยนแปลงของระดบน าตาลและอนซลนใน

เลอดหลงรบประทานขาวหอมมะล 105 ทเปนขาวกลองและขาวทผานการขดสแลวเปนขาวขาว โดยทขาวนนมาจากการเพาะปลกครงเดยวกน ขอมลการวจยนเปนสวนหนงของแผนงานวจยโภชนาการและประโยชนตอสขภาพของขาวกลองงอกนงสายพนธขาวดอกมะล 105 ซงผานการพจารณารบรองจากคณะกรรมการจรยธรรมการวจยในคนมหาวทยาลยมหดล รหสโครงการ MU-IRB 2013/012.1802 เครองมอและวธการศกษา สามารถแบงออกเปน 5 หวขอ ได ดงน

1. อาสาสมครทเขารวมการวจย ผเขารวมการวจยเปนผสงอายทเปนโรคเบาหวานชนดท 2 ทไดรบการรกษาดวยยารกษาเบาหวาน โดย

ตองการผเขารวมการวจยจ านวน22 คน จ านวนตวอยางค านวณจากการเปลยนแปลงของพนทใตกราฟของการเปลยนแปลงระดบน าตาลในเลอดทคา

อ านาจการทดสอบ 0.80 และความเชอมนรอยละ 95 อางองจากวทยานพนธของนางสรนธร พฒอ าพนธ (Patampan S, 2012)ไดศกษาดชนน าตาลของผลตภณฑธญพชผสมถว และผลของการบรโภคขาวผสมธญพชและถวตอการเปลยนแปลงระดบน าตาลในเลอดในผสงอายทเปนเบาหวานประเภทท 2 ซงเปนการศกษาระยะสนเชนเดยวกบการวจยน โดยใชสตรในการค านวณดงน

n = จ านวนผเขารวมโครงการวจย SEM = Standard error of the mean = σ / √n σ = Common standard deviation of change in AUC for plasma glucose = 49.6 Δ = Difference in mean change between 2 group = 45 σ / Δ = Effect size (ES) = effect of treatment in SD unit = 1.1 α = 0.05 (2 sided), Z0.025 = 1.96, 1- β = 0.80, Z0.2 = 0.842 ค านวณ n = 2 [(1.96 + 0.842)(1.1)]2 = 19 Add 10 % dropout: n = n/(1 – drop out) = 19/(1-0.1) = 22 คน ดงนนตองการอาสาสมครในการทดลอง 22 คน โดยมเกณฑการคดเลอกผเขารวมการวจย (Inclusion criteria)

- มอายระหวาง 60-70 ป - ไดรบการวนจฉยวาเปนเบาหวานชนดท 2อยางนอย 6 เดอนกอนเรมการศกษา และมคาระดบน าตาล ในเลอดกอนรบประทานอาหาร (Fasting blood sugar) ไมเกน 180 มก/ดล - ควบคมเบาหวานโดยใชอาหาร หรอกนยาลดระดบน าตาลคงทในชวงทท าการศกษา - ดชนมวลกายอยระหวาง 18.5-30 กก./ม2

เกณฑการคดออกผเขารวมการวจย (Exclusion criteria) - ใช insulin ในการรกษา - มโรคตบเรอรง โรคไตเรอรง โรคไทรอยด โรคหวใจ โรคจตเภท (ทราบจากแฟมประวตของ

Page 4: Effect of brown rice on blood glucose and insulin in

อาสาสมครทตรวจประจ า/ไดรบยาท รพ.สต. บานสาลวน/รพ.พทธมณฑล) - ไดรบยาสเตยรอยด (เชน เพรดนโซโลน) ในชวง 3 เดอนทผานมา หรอไดรบยาแอนตไบโอตก ในชวง 3 อาทตยทผานมา - กนอาหารเสรม หรอยาสมนไพร - มการเปลยนแปลงของน าหนกมากกวา หรอนอยกวา 5 กโลกรมภายใน 6 เดอน

เกณฑการยตการเขารวมการวจย (Termination criteria) แตละครงของการวจย ผเขารวมวจย จะขอใหหยดหรอเลอนการวจยหากพบวา

- มอาการไมพงประสงคจากการรบประทานอาหารทดสอบ - มอาการแสดงของภาวะน าตาลต าหรอสงในระหวางทดสอบอาหาร - ผเขารวมวจยไมตองการทดสอบอาหารอกตอไป

อาสาสมครทผานเกณฑการคดเขาดงกลาวจะไดรบการทดสอบ 2 ครง คอชดอาหารเชาขาวขาว และชดอาหารเชาขาวกลอง ซงการจะไดรบอาหารชดใดกอนหลงจะเปนไปโดยการสม โดยระยะหางของอาหารทง 2 ชด อยระหวาง 2-4 สปดาหโดยการศกษาวจยด าเนนการทอาคารวจยคลนก สถาบนโภชนาการ มหาวทยาลยมหดล

2. เมนอาหารมอเชาทใชในการทดสอบ

เมนอาหารเชาถกพฒนาขนเพอใชเปนอาหารทน ามาทดสอบการเปลยนแปลงระดบน าตาลและอนซลนในเลอดของผสงอายทเปนโรคเบาหวานชนดท 2 มขาวทตองการท าการศกษาเปนสวนประกอบหลกทส าคญ รวมกบการรบประทานอาหารชนดอน ซงเปนลกษณะอาหารทพบไดจรงในชวตประจ าวน ชดอาหารเชาททดสอบประกอบดวยขาวสวย รบประทานรวมกบผดกะเพราไกและแกงจดผกกาดขาว ดงแสดงในรปท 1 ปรมาณอาหารทจดใหรบประทานนนจะมการปรบปรมาณเพอใหไดปรมาณพลงงาน คารโบไฮเดรต ใยอาหารโปรตน และไขมนทเทากน ปรมาณสวนประกอบอาหารและคณคาทางโภชนาการของอาหารเชาทใชในการศกษาแสดงในตารางท1

รปท 1ชดเมนอาหารเชาทใชในการศกษาวจย

ชดอาหารเชาขาวขาว ชดอาหารเชาขาวกลอง

Page 5: Effect of brown rice on blood glucose and insulin in

ตารางท 1 ปรมาณสวนประกอบอาหารและคณคาทางโภชนาการของอาหารเชาทจดใหอาสาสมครรบประทาน

ขาวขาว ขาวกลอง น าหนกขาวสก 149 กรม 144 กรม แกงจดผกกาดขาว ผกกาดขาวสก 96 กรม ผกกาดขาวสก 27 กรม

เนอหมสก 9 กรม เนอหมสก 11 กรม ผดกระเพราไก ไกสก 30 กรม ไกสก30 กรม

น ามน 6.5 กรม น ามน 5 กรม พลงงาน (กโลแคลอร) 348.5 341.9 คารโบไฮเดรต (กรม) 45.8 45.7 โปรตน (กรม) 16.5 16.4 ไขมน (กรม) 11.2 11.1 ใยอาหาร (กรม) 2.0 2.0 คารโบไฮเดรตทรางกายน าไปใชได (กรม)(Available carbohydrate)

43.7 43.6

สดสวนของพลงงานจาก คารโบไฮเดรต: โปรตน:ไขมน

52:19:29 52:19:29

3. ขนตอนการวจย

ในระหวาง 24 ชวโมงกอนท าการวจย ผรวมงานวจยงดการดมเครองดมทมแอลกอฮอล เครองดมทมคาเฟอน เชน ชา กาแฟ น าอดลม งดการสบบหร งดการออกก าลงกาย เนองจากปจจยเหลานจะมผลตอระดบน าตาลในเลอดได

วนกอนการท าวจย ผรวมงานวจยจะไดรบชดอาหารมอเยนของวนกอนการเจาะเลอดเปน standard meal ทเตรยมโดยคณะผวจยเหมอนกนในทกคน คอเมนอาหารขาวผดหม/ไก แกงจดผกกาดขาว และผลไม ซงเปนเมนอาหารปกตทรบประทานทวไป เพอลดผลทอาจจะเกดขนจากชนดอาหารในมอเยนทอาจมความแตกตางกนมากในแตละครงกอนการศกษาของผรวมงานวจยแตละราย โดยทผรวมงานวจยจะไดรบค าแนะน าใหรบประทานอาหารทจดใหตามทตองการใหเหมอนกนทกครง ไมเกนเวลา 20.00 น. หลงจากนนใหงดอาหาร ขนม และเครองดมทกชนด ยกเวนน าเปลาจนถงเชาวนทท าการศกษา

ในวนทท าการศกษาผเขารวมการวจยแตละคนจะไดรบการชงน าหนก เจาะเลอดตรวจระดบน าตาลปลายนวกอนรบประทานอาหาร ตรวจสอบวายงไมไดรบประทานอาหารหรอยามากอน จากนนจะไดรบชดเมนอาหารเชา ประกอบดวย ขาว 1 ถวยตวง กะเพราไก 1 จานเลก และ ตมจดผกกาดขาวหมสบ 1 ถวยเลก ขาวทใชทดสอบจะตางกนโดยใช ขาวขาวหรอขาวกลองซงอาหารทเตรยมจะมการชงตวงส าหรบแตละคนและจะตองรบประทานใหเสรจภายในเวลา 15 นาทจากนนตดตามการเปลยนแปลงของระดบน าตาล

Page 6: Effect of brown rice on blood glucose and insulin in

และอนซลนในเลอดหลงรบประทานอาหารททดสอบเปนเวลา 4ชวโมง ทเวลา 0,30, 60, 90, 120, 180 และ 240 นาทหลงรบประทานอาหาร ดงแสดงในรปท 2

รปท 2 แผนภาพการศกษาการเปลยนแปลงระดบน าตาล อนซลน ในเลอดหลงรบประทานขาวขาว ขาวกลอง ในผสงอายทเปน

เบาหวานประเภทท 2

4. การวเคราะหตวอยางเลอด ตวอยางเลอดทเกบกอนและหลงจากการทดสอบอาหารทเวลาตางๆ จะปนแยกเปน plasmaหรอserumเพอสงตรวจตรวจวเคราะหปรมาณน าตาลในเลอดดวยวธ Automated (enzymatic) method โดยสงตรวจทหองปฏบตการของศนยเทคนคการแพทยและรงสเทคนคนานาชาตศนยการแพทยกาญจนาภเษกมหาวทยาลยมหดล ในสวนการวเคราะหปรมาณอนซลน จะท าการเกบตวอยางในสวนของซรมไวท -20 องศาเซลเซยสจนกวาจะท าการวเคราะหอนซลนดวยวธ Chemiluminescence immunoassay (CLIA) ทบรษท โปรเฟสชนแนล ลาโบราทอร แมเนจเมนทคอรป จ ากด

5. การวเคราะหทางสถต วเคราะหขอมลทางสถตโดยใชโปรแกรมส าเรจรป SPSS 19 (Statistics Package for the Social Sciences, IBM SPSS Statistics Version 19, Release 19.0.0, IBM, Armonk, NY, USA)ทงน วเคราะหการแจกแจงของขอมล โดยใช Shapiro- will Testเนองจากม n < 50ระดบน าตาลและอนซลนในเลอดทเปลยนแปลงหลงรบประทานของขาวแตละชนดในชวงเวลาทตางกนใชสถตrepeated measures analysis of variances และทดสอบการเปลยนแปลงระดบน าตาลและอนซลนระหวางการบรโภคชดอาหารทงสองชนดทเวลาเดยวกน โดยใช Student’s paired t testในขอมลทมการแจกแจงปกต และใช Wilcoxon signed-ranks testในขอมลทมการแจกแจงไมปกต วเคราะหสถตทระดบความเชอมนรอยละ 95 (p < 0.05)การศกษานแสดงขอมลในรปแบบ คาเฉลย+คาความคลาดเคลอนของคาเฉลย (MEAN + SEM) คาพนทใตกราฟ (incremental area under the curve (iAUCs)) ของการเพมขนของระดบน าตาลในเลอดและระดบอนซลนในเลอดหลงจากรบประทานอาหารเชาทประกอบดวยขาวกลอง (brown rice)และขาวขาว ( milled rice) ค านวณโดยใชโปรแกรมGRAPHPAD PRISM4 for Windows version 4.03 (GraphPad Software Inc., San Diego, California, USA)

ผลการศกษา ผสงอายทเขารวมโครงการวจยมทงหมดม 22 คน เปนเพศชาย 9 คน และเพศหญง 13 คน มอายเฉลย 68 ป

ระยะเวลาการเปนเบาหวานแตกตางกนตงแต 1-20 ป ซงทกคนทเขารวมโครงการควบคมเบาหวานโดยการรบประทาน

B,IN* B B, IN B B, IN B,IN B,IN

รบประทานอาหารททดสอบภายหมดภายใน 15 นาท

B เจาะเลอดตรวจระดบน าตาล และ IN= ตรวจระดบอนซลน

* อาสาสมครงดอาหารและเครองดมทกชนด ยกเวนน าเปลา 10-12 ชวโมง โดยทอาหารมอเยนของวนกอน

การเจาะเลอดเปน standard meal ทเหมอนกนในอาสาสมครทกคนทเตรยมโดยคณะผวจย

0 30 60 90 120 180 240

Page 7: Effect of brown rice on blood glucose and insulin in

ยา 1-2 ชนด คณลกษณะของผสงอายทเขารวมโครงการแสดงในตารางท 2 ผสงอายทกคนทเขารวมโครงการรบประทานขาวครบทง 2ชนด ผสงอายทกคนสามารถรบประทานชดอาหารมอเชาหมดในระยะเวลาทก าหนด คอไมเกน 15 นาท ไมมผใดมอาการผดปกต มบางทานทบอกวารสกอมมากหลงรบประทานหมด แตกไมมอาการทองอดหรอแนนอดอดแตอยางไร

ตารางท 2 คณลกษณะของผสงอายทเขารวมโครงการวจย

คณลกษณะ จ านวน (รอยละ)

เพศชาย/หญง 9/13 (41/59) อาย: 60-65 ป 66-70 ป > 70 ป เฉลย (ป)

6 (27.3) 9 (40.9) 7 (31.8)

68.45 ±5.1 น าหนกเฉลย(กก) 65.6 ±10.8 ดชนมวลกาย: 20.0-24.9 กก/ม2

25.0-30.0 กก/ม2 10 (45.5) 12 (54.5)

ระยะเวลาทเปนเบาหวาน : 1-5 ป >5-10 ป >10-20ป

8 (36.4) 7 (31.8) 7 (31.8)

ยารกษาเบาหวาน: Glipizide Diamicron Glibenclamide Pioglitazone Glucophage Amaryl Januvia Metformin

4 13 3 3 1 1 1

15

Page 8: Effect of brown rice on blood glucose and insulin in

การเปลยนแปลงระดบน าตาลและอนซลนในเลอดหลงรบประทานขาวขาวและขาวกลองในผสงอายทเปนโรคเบาหวานชนดท 2แสดงในตารางท 3 ระดบน าตาลในเลอดหลงรบประทานอาหาร เวลา 30, 60, 90,120 และ 180 นาท สงกวากอนรบประทานอาหารอยางมนยส าคญทางสถต โดยมระดบสงสดหลงรบประทานอาหารเชาไปแลว 60-90 นาท หลงจากนนระดบน าตาลในเลอดเรมลดลง โดยทหลงจากรบประทานอาหารไปแลว 4 ชวโมงหรอ 240 นาท ระดบน าตาลในเลอดลดลงโดยมคาไมแตกตางจากกอนรบประทานอาหารระดบอนซลนกอนรบประทานอาหารมคาประมาณ 7-9 IU/ml หลงรบประทานอาหารระดบอนซลนสงขนอยางมนยส าคญทางสถต ตลอดระยะเวลาการศกษา และพบวามความแปรปรวนระหวางผสงอายทเปนเบาหวานชนดท 2 แตละคนทเขารวม

ตารางท 3 ระดบน าตาลและอนซลนในเลอด (คาเฉลย ± สวนเบยงเบนมาตรฐาน) กอนและหลงรบประทานอาหาร มอเชา ณ เวลาตางๆ

ระดบน าตาล/อนซลนในเลอด ขาวกลอง ขาวขาว

ระดบน าตาลกอนรบประทานอาหาร (มก/ดล) 132.59 ± 25.67 a 133.00 ± 26.00 a ระดบน าตาลหลงรบประทานอาหาร (มก/ดล) 30 นาท

192.14± 39.83b

190.64± 38.33bd

60 นาท 226.64± 46.91 c 226.05± 52.03 cd 90 นาท 217.64± 52.53 c 227.77± 58.91 c 120 นาท 203.00± 51.38 b 221.59± 63.33 c 180 นาท 175.41± 44.79 b 196.18± 62.48bcd 240 นาท 145.45± 40.43 a 154.59± 55.97 a ระดบอนซลนกอนรบประทานอาหาร (IU/ml) 8.37±1.48a 8.93 ± 1.46a ระดบอนซลนหลงรบประทานอาหาร(IU/ml) 60 นาท

28.61 ± 9.15ab 25.59 ± 5.02bcd

120 นาท 28.75 ± 8.76ab 33.48 ± 9.08abcd 180 นาท 29.52 ± 8.54ab 31.60 ± 7.47c 240 นาท 20.04 ± 4.04b 21.46 ± 4.78d อกษรหอยตวบนทแตกตางกนแสดงวามคาแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต โดยการเทยบภายในขาวประเภทเดยวกน (คอลมนเดยวกน) โดยใช Repeated measurement analysis of variance (ANOVA) และ Bonferroniทดสอบทางสถต

Page 9: Effect of brown rice on blood glucose and insulin in

เมอเปรยบเทยบใหระดบน าตาลหรออนซลนกอนรบประทานอาหารมคาเทากบศนย การเพมขนของระดบน าตาลหลงจากรบประทานชดอาหารเชาทประกอบดวยขาวขาวและขาวกลองแสดงในรปท 3 พบวาระดบน าตาลในเลอดหลงรบประทานขาวกลองมแนวโนมเพมขนนอยกวาขาวขาว โดยมความแตกตางอยางมนยส าคญทางสถตทเวลา 120 และ 180 นาท ส าหรบระดบอนซลนทเพมขนหลงจากรบประทานขาวกลองมแนวโนมต ากวาหลงจากรบประทานขาวขาวทเวลา 120 นาทอยางมนยส าคญทางสถตท p-value=0.05

เมอค านวณพนทใตกราฟของการเพมขนของระดบน าตาลในเลอด (incremental area under the curve, iAUCsหลงรบประทานชดอาหารทประกอบดวยขาวกลอง (BR) มคาต ากวาชดอาหารทประกอบดวยขาวขาว (MR) รอยละ 28 อยางมนยส าคญทางสถต ท p-value= 0.0039 ขณะทiAUCsของระดบอนซลนในเลอด หลงรบประทานชดอาหารทประกอบดวยขาวกลอง (BR) มคาต ากวาชดอาหารทประกอบดวยขาวขาว (MR) เพยงรอยละ 6 แสดงในรปท 4

0 60 120 180 2400

50

100

150 Brown rice

Milled rice

A

Time(min)

Blo

od

glu

co

se

(m

g/d

l)

*

**

0 60 120 180 2400

10

20

30

40

50Brown rice

Milled rice

B

Time(min)

Seru

m in

su

lin

(IU

/mL

)

*แสดงความแตกตางอยางมนยส าคญทางสถต ณ เวลาเดยวกนPaired-Samplet-test(p<.05) ** แสดงความแตกตางอยางมนยส าคญทางสถต ณ เวลาเดยวกนPaired-Samplet-test(p<.01)

รปท 3 ระดบน าตาล (A) และอนซลน (B) ทเปลยนแปลง (mean ± Standard error of mean) หลงจากรบประทานอาหารเชาทประกอบดวยขาวกลอง = brown riceเทยบกบขาวขาว = milled riceโดยเทยบใหระดบน าตาลหรออนซลนกอนรบประทานอาหารมคาเทากบศนย

Page 10: Effect of brown rice on blood glucose and insulin in

BR MR0

5000

10000

15000

20000

A

IAU

C b

loo

d g

luclo

se (

mg

/dl. m

in)

*

BR

MR

0

2000

4000

6000

B

IAU

C S

eru

m in

su

lin

(IU

/mL

.min

)

*แสดงความแตกตางอยางมนยส าคญทางสถต ณ เวลาเดยวกนPaired-Samplet-test(p<.05)

รปท 4 พนทใตกราฟของการเพมขนของระดบน าตาลในเลอด (A) และการเพมขนของระดบอนซลนในเลอด(B) หลงจากรบประทานอาหารเชาทประกอบดวยขาวกลอง = brown rice เทยบกบขาวขาว = milled rice

สรปและอภปรายผล

ชดเมนอาหารเชาทประกอบดวยขาวขาวหรอขาวกลองไดรบการพฒนาขนในการศกษาน เพอใหมพลงงาน สารอาหารหลก และใยอาหารทไมแตกตางกน รวมทงปรมาณขาวขาวหรอขาวกลองทรบประทานใกลเคยงกนดวย การศกษานพบวาพนทใตกราฟของการเพมขนของระดบน าตาลในเลอด 240 นาท หลงรบประทานชดเมนอาหารเชาทประกอบดวยขาวขาวเพมขนมากกวาชดเมนอาหารเชาขาวกลองถงรอยละ 28 อยางมนยส าคญทางสถต ซงพบวาการเพมขนของระดบน าตาลในเลอดหลงจากชดอาหารขาวขาวมแนวโนมสงกวาชดอาหารเชาขาวกลองอยางชดเจนท120 และ 180 นาท โดยทไมพบวามการหลงของอนซลนเพมขนผลทไดนสอดคลองกบการศกษาของ Ito Y และคณะทท าการศกษาในคนญปนทมสขภาพดและพบวา iAUCs ของระดบน าตาลในเลอด ในชวง 120 นาท หลงจากรบประทานขาวกลองมคาต ากวาการบรโภคขาวขาวทมปรมาณคารโบไฮเดรต 50 กรมเทากน โดยทไมเพมการหลงอนซลน (Ito, 2005) การศกษานกไดจดชดอาหารทง 2ชดใหมคารโบไฮเดรตทรางกายน าไปใชได (available carbohydrate) 43.7 กรม เทากน และไดรบใยอาหาร 2 กรมเทากนดวย ซงการศกษานไดเปรยบเทยบคา iAUCsท 240 นาท เนองจากเปนการศกษาในผทเปนเบาหวาน ซงจะมระดบน าตาลในเลอดสงลอยนานกวาผทมสขภาพด ถา

Page 11: Effect of brown rice on blood glucose and insulin in

ท าการศกษาเพยง 120 นาท ระดบน าตาลในเลอดยงไมลดลงใกลเคยงกบกอนรบประทานอาหาร อาจท าใหการเปรยบเทยบผลไดไมชดเจน Seki และคณะรายงานวาการควบคมระดบน าตาลในเลอดทดขนของขาวกลองเมอเทยบกบขาวขาวนนเนองมาจากปรมาณใยอาหารทไมละลายน า (insoluble dietary fiber) (Seki, 2005) อยางไรกตามในการศกษานไดก าหนดใหปรมาณใยอาหารในอาหารทกชดมคาเทากน แตกยงพบวาการเพมขนของระดบน าตาลในเลอดหลงอาหารของขาวกลองนอยกวาขาวขาวทงนอาจเปนผลมาจาก degree of gelatinization ของขาวขาวและขาวกลองทหงสกแตกตางกน นอกจากนอาจเปนผลจากปรมาณวตามน แรธาต กรดไฟตค (phyticacid) โพลฟนอล(polyphenol) และสารออกฤทธทางชวภาพ อนๆ อนไดแก γ-oryzanol, γ -tocotrienol, ferulic acid และ p-coumaric acid ในขาวกลองหงสกทมปรมาณมากกวาขาวขาวหงสก มรายงานพบวาสาร ferulic acid มคณสมบตลดระดบน าตาลในเลอด (Srinivasanและคณะ, 2007) โดยการกระตนใหเกดการหลงอนซลน (Srinivasanและคณะ,2007; Nomura และคณะ2001; Jung EH และคณะ, 2007) แตกลไกดงกลาวไมเปนไปในทศทางเดยวกบการศกษานทพบวาระดบอนซลนเมอรบประทานขาวกลองไมไดเพมขน อาจเปนเพราะงานวจยกอนหนาเปนการสกด ferulic acid จากร าขาวมาใชในการศกษา แตในการวจยนเปนการศกษาขาวในรปของมออาหารทสอดคลองกบชวตประจ าวนตอการเปลยนแปลงระดบน าตาลและอนซลนในเลอดในชวงระยะเวลาอนสน ซง Jacobs และ Tapsell (Jacobs และ Tapsell, 2007) อธบายถงกลไกการควบคมระดบน าตาลในเลอดวาเปนลกษณะ food synergy กลาวคอการควบคมระดบน าตาลในเลอดเกดจากหลายๆ กลไกของสารออกฤทธทางชวภาพหลายตว รวมทงวตามนและแรธาตทมอยในขาวกลอง

พนทใตกราฟของการเพมขนของระดบน าตาลในเลอด 240 นาท หลงรบประทานชดเมนอาหารเชาทมใยอาหารเทากนทประกอบดวยขาวกลองทนอยกวาขาวขาวถงรอยละ 28 ทพบในการศกษาน พบวาแตกตางอยางมนยส าคญทางสถต จงนาจะมผลทางคลนก (clinical significance) ทส าคญส าหรบผปวยเบาหวาน โดยเฉพาะอยางยงในชวตจรงทรบประทานขาวกลองแทนทขาวขาว โดยไมมการปรบใหบรโภคใยอาหารเพมขนเมอรบประทานขาวขาวอยางทท าในการศกษาน ดงนนจงควรแนะน าใหมการรบประทานขาวกลองเปนประจ าแทนทขาวขาว โดยเฉพาะในผทเปนเบาหวาน เพอใหการควบคมระดบน าตาลในเลอดไดดขนและลดภาวะแทรกซอนในระยะยาว ประโยชนทไดจากการศกษา ประโยชนทางเศรษฐกจและสงคม ขาวทท าการศกษาเปนผลตผลการเกษตรในประเทศ การศกษาถงคณประโยชนทางสขภาพเปนการสงเสรมคณคาของขาวไทย ประโยชนเชงสขภาพ ทราบผลของการรบประทานขาวกลองตอการเปลยนแปลงของระดบน าตาลและอนซลนในเลอดในผสงอายทเปนเบาหวาน ขอมลทไดรบจะเปนหลกฐานเชงประจกษ ทน าไปสการแนะน าการบรโภคขาวเพอสขภาพทดตอไป ขอเสนอแนะ

การศกษาทรายงานครงนเปนการศกษาระยะสนตดตามการเปลยนแปลงของระดบน าตาลและอนซลนในเลอดหลงรบประทานอาหารในระยะเวลา 4 ชวโมง ซงพบวาการรบประทานขาวกลองชวยในการควบคมระดบน าตาลในเลอดไดดกวาขาวขาว อยางไรกตามควรจะมการศกษาระยะยาวถงผลของการรบประทานขาวกลองอยางตอเนองตดตอกนในชวตประจ าวนวาจะมผลตอการควบคมเบาหวานดขนหรอไมโดยการตรวจสอบระดบน าตาลสะสม (Hemoglobin A1c) ตลอดจนภาวะแทรกซอนอนๆ เอกสารอางอง

Page 12: Effect of brown rice on blood glucose and insulin in

Foster-Powell K, Holt SH, Brand-Miller JC.International table of glycemic index and glycemic load values.2002. Am J ClinNutr 2002; 76:5-56.

Ito Y, Shen M, Kise M, Hayamizu K, Yoshino G, Yoshihara R, et al, Effectof pre-germinated brown rice on postprandial blood glucose andinsulin level in subjects with hyperglycemia. Jpn J Food Chem 2005; 12:80–84.

Jacobs RD and Tapsell CL. Food, not nutrients, is the fundamental unit in nutrition, Nutrition Reviews. 2007; 65(10) :439–450.

Jung EH, Kim SR, Hwang I, Ha TY.Hypoglycemic effects of a phenolic acid fraction of rice bran and ferulic acid in C57BL/KsJ-db/db mice.J Agric Food Chem. 2007; 55: 9800-4.

Nomura H., et al. Acceleration of ferulic acid and related compounds on insulin secession. Research report of Wakayama industrial technology center. 2001: 17-9.

Panlasigui LN, Thompson LU. Blood glucose lowering effects of brown rice in normal and diabetic subjects.Int J Food SciNutr. 2006 May-Jun;57(3-4):151-8.

PatampanS, Kriengsinyos W, Komindr S. Effect of ready-to-cook mixed-rice with selected grains and pulses on glycemic response in elderly with type 2 diabetes.The 6th Thailand Congress of Nutrition (6th TCN 2012).

Seki T, Nagase R, TorimitsuM, YanagiM, ItoY, KiseM. Insolublefiber is a major constituent responsible for lowering the postprandialblood glucose concentration in the pre-germinated brownrice. Biol Pharm Bul2005; 28:1539–1541.

Shiwaku K, Hashimoto M, Nogi A, Kitajima K, Yamasaki M. Traditional Japanese dietary basics: a solution for modern health issues? The Lancet. 2004;363(9422):1737-8.

Srinivasan M, Sudheer RA and Menon PV.Ferulic acid: therapeutic potential through its antioxidant property. J ClinBiochemNutr. 2007; 40 (2): 92–100.