edukata 1-5

Edukata Shoqërore

1-5

Libër mësuesi për tekstet

3

PËRMBAJTJA

EDUKIMI SHOQËROR 1Kreu I. Kush jam unë? .............................................................................................. 9Mësimi 1.3. Klasa ime.............................................................................................. 9Mësimi 1.4 Lagjja ku unë banoj.............................................................................. 10Mësimi 1.5 Nevojat dhe dëshirat e mia ............................................................. 11Kreu II. Unë dhe të tjerët.......................................................................................... 12Mësimi 2.1 Në familje............................................................................................. 12Mësimi 2.2 Në shkollë............................................................................................. 13Mësimi 2.3 Të kemi kujdes për gjërat.................................................................... 14Mësimi 2.4 Të kujdesemi për mjedisin.................................................................. 15Mësimi 2.5 Të kemi respekt për të tjerët............................................................... 16Kreu III. Të bashkëveprojmë................................................................................... 17Mësimi 3.1 Të mësojmë të punojmë së bashku..................................................... 17Mësimi 3.2 Të ndihmojmë atë që është në vështirësi........................................ 18Mësimi 3.3 Unë në familje...................................................................................... 19Mësimi 3.4 Në shkollë............................................................................................. 20Mësimi 3.5 Në lagje..................................................................................................... 21Mësimi 3.6 Këshillat e të tjerëve............................................................................... 22Kreu IV. Rregullat...................................................................................................... 23Mësimi 4.1 Loja dhe rregullat................................................................................. 23Mësimi 4.2 Të mësojmë të luajmë së bashku........................................................ 24Mësimi 4.3 Rregullat në familje.............................................................................. 25Mësimi 4.4 Rregullat në shkollë.............................................................................. 26Mësimi 4.5. Të mësojmë të rrimë së bashku............................................................ 27Kreu V. Jam vetëm në shtëpi.................................................................................... 28Mësimi 5.1 Jam vetëm në shtëpi.............................................................................. 28Mësimi 5.2 Në dyqan.................................................................................................. 29Mësimi 5.3 Semafori.................................................................................................. 30

EDUKIMI SHOQËROR 1Kreu I. INDIVIDËT, GRUPET, INSTITUCIONET 36Mësimi 1.1 Unë jam në klasën e dytë...................................................................... 36Mësimi 1.2 Familja, Paraardhësit.......................................................................... 37Mësimi 1.3 Familja, lumturia ime........................................................................... 39Mësimi 1. 4: Banesa ime............................................................................................ 41Mësimi 1.5 Komuniteti ku unë jetoj........................................................................ 43Kreu II. NJERËZ, VENDE, MJEDISE..................................................................... 45Mësimi 1: Rregullat në familje.................................................................................. 45Mësimi 2: Rregullat në klasë.................................................................................... 46Mësimi 3: Rregullat në lojë....................................................................................... 47Mësimi 4: Rregullat në mjedise publike.................................................................. 49

4

Kreu III. ZHVILLIMI INDIVIDUAL, TË DREJTAT, DETYRAT, PËRGJEGJËSITË 51Mësimi 3.1: Unë jam ndryshe.................................................................................... 51Tema 3.2: Nevojat e mia............................................................................................ 52Tema 3.3. Dëshirat e mia........................................................................................... 53Mësimi 3.4. Të drejtat e mia...................................................................................... 55Mësimi 3.5. Detyrat dhe përgjegjësitë e mia........................................................... 56Kreu IV. PUSHTETI, AUTORITETI, QEVERISJA.............................................. 58Mësimi 4.1. Llojet e shërbimeve............................................................................... 58Mësimi 4.2. Mjetet kryesore të komunikimit.......................................................... 59Mësimi 4.3. Mjetet informimit................................................................................. 60Kreu V. PRODHIMI DHE SHPËRNDARJA......................................................... 63Mësimi 5.1. Të mirat dhe shërbimet......................................................................... 63Mësimi 5.2. Zgjedhja ime - dëshira ime.................................................................. 64Mësimi 5.3: Prodhimi dhe shpërndarja................................................................... 65Kreu VI. RRUGA........................................................................................................ 67Mësimi 6.1 Shenjat rrugore........................................................................................ 67Mësimi 6. 2. Mjetet e udhëtimit................................................................................ 68Mësimi 1.1 Traditat familjare................................................................................... 80Kreu IV. Individët, grupet dhe institucionet ....................................................... 81Mësimi 4.3. Si dhe me kë komunikojmë? ................................................................ 81

5

Hyrje

Edukimi qytetar demokratik përmbledh në vetvete një tërësi konceptesh e vler-ash themelore që janë të përbashkëta për të gjitha demokracitë moderne. Të kup-tuarit si duhet i këtyre koncepteve, vlerave dhe marrëdhënieve të tyre në kushtet e ndryshimeve të shpejta, si dhe i rreziqeve që bartin është kushti paraprak për një pjesëmarrje të efektshme dhe të përgjegjshme të qytetarëve në procesin e rindërtimit demokratik.

Libri në ndihmë të mësuesit ka si qëllim t`ju ofrojë mësuesve një alternativë ndihmëse për zhvillimin e orës së mësimit me metoda sa më bashkëkohore dhe me synimin që të nxisë te nxënësit të menduarit kritik. Synim i autores është që t`ju lehtësojë punën mësuesve për t’i aftësuar nxënësit për të fituar shprehi të ndryshme komunikimi, shprehi të punës në grup etj.

Në libër janë rekomanduar teknika të ndryshme mësimdhënie në përshtatje me objektivat mësimore të temave. Për të gjitha modelet e rekomanduara është përdorur struktura trefazëshe e mësimit (PNP). Kjo strukturë është përdorur nga mësues me eksperiencë dhe krijon mundësi për përdorimin e teknikave të larmishme . Struktura e rekomanduar krijon përparësi për nxënësit duke shërbyer si udhërrëfyes i shkëlqyer për të gjitha kategoritë e niveleve të mësimnxënies.

Struktura PNP ka përparësi edhe në drejtim të lexuarit dhe të nxënit të drejtuar nga mësuesi , duke krijuar hapësira të gjera në fushën e të kuptuarit,të vepruarit logjik dhe sidomos në fushën përpunimit të njohurive (punët praktike, veprimtaritë mjedisore etj).

Me modelet e paraqitura nuk pretendojmë që të japim shabllonë ditarësh, në kuptimin e mirëfilltë, por struktura ditarësh me teknika që e ndihmojnë mësuesin për të ndarë me nacionalitet orën e mësimit.

Shpresojmë që rekomandimet do të jenë të vlefshme dhe në ndihmë të mësuesve, që do të përdorin këtë libër.

Për t`ju ndihmuar në organizimin sa më të mirë e më të suksesshëm të orës së mësimit dhe për të qenë larg monotonisë, shprehim bindjen që kombinimi i teknikave të mësipërme gjatë tri fazave të organizimit të mësimit, krijon hapësira krijuese, si për mësuesin dhe për nxënësin duke e bërë interesante, të këndshme dhe tërheqëse orën e mësimit.

9

Edukata shoqërore 1

Kreu I. Kush jam unë?

Mësimi 1.3. Klasa ime

Objektivat: Në përfundim të mësimit nxënësit do të jenë të aftë: - të përshkruajnë klasën e tyre.- të tregojnë çfarë vendi zënë ata në klasë.

Mjetet e punës: Libri i nxënësit, foto të ndryshme për mësimin, lapsa, fletë formati, shkumësa me ngjyra etj. Fjalë kyç: klasë, sende, shokë, punë në grupAftësitë: Të shprehur, të komentuar, të vizatuar.

Struktura PNP Metoda Teknika Veprimtari

Parashikim Loja e ditës Punë në grup Tryeza e rrumbullakët

Ndërtimi i njohurive Punë e drejtuar Punë në grup Lexim, komente

Përforcim Vizatim i lirë Punë individuale Vizatim

ZHVILLIMI I MËSIMITMësuesja i njeh nxënësit me temën dhe objektivat

Parashikim: Loja e ditësNxënësit vendosen në formë rrethi. Secili prej tyre duhet të thotë një fjalë për klasën. Ata duhet të tregojnë çfarë ka klasa e tyre, a ju pëlqen apo jo, a do të donin diçka tjetër etj. Mendimin që shprehin e argumentojnë me fjalët e tyre dhe duke sjellë fakte nga jeta e përditshme.

Ndërtimi i njohurive - Punë e drejtuarHapen librat. Mësuesja u lexon nxënësve mendimet e Mirit dhe Amelias për klasën e tyre. Nxënësit të nxitur nga mësuesja komentojnë fjalët e dy personazheve të librit si dhe foton. Ata përshkruajnë me fjalë të thjeshta klasën e paraqitur në fotografi. Vazhdon puna me detyrat: Detyra A: Nxënësit lidhin me shigjetë tek etiketa e parë objektet që ata kanë në klasë dhe tek etiketa dy objektet që duan të kenë. Mendimin e argumentojnë.

Përforcim: Vizatim i lirëNë punë individuale nxënësit punojnë detyrën B. Ata vizatojnë në klasën e dhënë në foto mjetet që do të kishin dëshirë të kishin. Për këtë iu vijnë në ndihmë objektet e paraqitura rreth klasës (foto). Ekspozohen punët e nxënësve dhe bëhet vlerësimi i tyre.

10

Mësimi 1.4 Lagjja ku unë banoj

Objektivat: Në përfundim të mësimit nxënësit do të jenë të aftë: - të përshkruajnë lagjen ku banojnë; - të tregojnë lidhjet e tyre me shokët, shoqet dhe banorët e komunitetit ku jetojnë.- të krahasojnë lagjen e tyre me fotot e dhëna në libër.

Mjetet e punës: Libri i nxënësit, foto të ndryshme për mësimin, lapsa, fletë formati, shkumësa me ngjyra etj. Fjalë kyç: shëtitje, mjedis i gjelbëruar, lagje, aparat fotografik, urgjencë, optikë, farmaci, periferi, qendër. Aftësitë: Të shprehur, të komentuar, të vizatuar


Parashikim Diskutime Pyetje-përgjigje E gjithë klasa

Ndërtim i njohurive Punë e drejtuar Punë në grupe Lexim, komente

Përforcim Ngjyrosim objektet Punë individuale Ngjyrosje

ZHVILLIMI I MËSIMITMësuesja i njeh nxënësit me temën dhe objektivat që duhen realizuar në këtë orë mësimi.

Parashikim: DiskutimeMësuesja shkruan në tabelë titullin e mësimit dhe i nxit nxënësit të thonë çfarë mendojnë kur dëgjojnë këto fjalë. me shumë pallate rrugë të shtruara

nuk ka kënd lojërash është me shtëpi private

shokë, shoqe Kam Lagjja ku unë banoj Ndjehem e mbrojtur mirë

kushërinj komshinj duhet të ketë e sigurt

kënd lojërash më shumë pemë

Ndërtim i njohurive: Punë e drejtuarHapen librat. Mësuesja iu lexon nxënësve mendimet e Mirit dhe Amelias për një shëtitje në qytet Nxënësit të nxitur nga mësuesja sajojnë një shëtitje imagjinare në qytet duke përshkruar me fjalë të thjeshta atë që shohin.

Detyra 1: nxënësit të ndarë në grupe komentojnë fotot e librit. Ata përshkruajnë me kujdes gjithçka shohin duke bërë krahasimin edhe me lagjen ku jetojnë.

11

Komentohet shprehja “Në lagjen tonë jemi si një familje e madhe”. Nxënësit shprehen me fjalët e tyre pse lagjja është si një familje e madhe.

Përforcim: Ngjyrosje

Detyra 2: në punë të pavarur nxënësit komentojnë objektet e dhëna në figurë. Këtu nxënësit shprehin dëshirat e tyre si do të donin të ishin këto objekte (në ngjyrë). Vlerësohet puna e çdo nxënësi.

Detyra 3: këtë detyrë nxënësit e plotësojnë në shtëpi. Ata shkruajnë disa objekte që ju tërheqin më shumë vëmendjen në lagjen e tyre.

Mësimi 1.5 Nevojat dhe dëshirat e mia

Objektivat: Në përfundim të mësimit nxënësit do të jenë të aftë: - të listojnë disa nga nevojat e njeriut;- të listojnë disa nga dëshirat e njeriut; - të tregojnë ndryshimet midis nevojave dhe dëshirave.

Të shpjegojë se nevojat dhe dëshirat janë të ndryshme për secilinMjete e punës: Libri i nxënësit, foto të ndryshme në lidhje me mësimin, lapsa me ngjyra, fletë formati. Fjalë kyç: nevoja, dëshira, argëtim, të ndryshme, të domosdoshme, të përbashkëta. Aftësitë: Të shprehur, të komentuar, të përcaktuar


Parashikim Bashkëbisedim Pyetje-përgjigje E gjithë klasa

Ndërtim I njohurive Punë e drejtuar Punë në grupe Lexim, komente

Përforcim Plotësim Punë individuale Vendosim numra

ZHVILLIMI I MËSIMITParashikim: BashkëbisedimMësuesja iu flet nxënësve për nevojat e gjithsecilit prej nesh, për të pasur një jetë sa më të lumtur.Nxënësit gjatë bashkëbisedimit listojnë disa nga nevojat dhe dëshirat e tyre, duke treguar edhe rëndësinë e tyre për jetën e njeriut. Mendimet e nxënësve mësuesja i shkruan në tabelë. familje krijoj banesë luaj ushqim Nevojat Dëshirat këndoj

kujdes shëndetësor të arsimohem dashuri stërvitem

12

Ndërtim i njohurive - Punë e drejtuarHapen librat. Nxënësit me radhë tregojnë nevojat duke u bazuar edhe në fotot e dhëna në libër. Më pas tregojnë dëshirat e tyre. Duke treguar nevojat dhe dëshirat e tyre nxënësit vënë re se ato nuk janë të njëjta për të gjithë. Beni ka dëshirë të bëhet futbollist, Ana dëshiron të bëhet balerinë, ndërsa Ela ka dëshirë të bëhet mjeke. Dilet në përfundimin se nevojat janë të domosdoshme për të pasur një jetë sa më të mirë, kurse dëshirat jo. Dëshirat na japin neve kënaqësi, por nuk janë të domosdoshme për të pasur një jetë sa më të bukur. Përforcim: Plotësim

Detyra 2. Në punë të pavarur nxënësit vendosin 1 për foton që tregon nevojë dhe numrin 2 për foton që tregon dëshirë. Lexohen zgjedhjet e secilit nxënës. Korrigjohen gabimet dhe bëhet vlerësimi i nxënësve.

Kreu II. Unë dhe të tjerët

Mësimi 2.1 Në familje

Objektivat: Në përfundim të mësimit nxënësit do të jenë të aftë: - të flasin për familjen e tyre; - të listojnë emrat e pjesëtarëve të familjes; - të tregojnë lidhjet midis pjesëtarëve të një familje.

Mjetet e punës: Libri i nxënësit, foto të ndryshme familjesh, lapsa me ngjyra, fletë formati. Fjalë kyç: familje, respekt, dashuri, shtëpi. Aftësitë: Të shprehur, të komentuar, të plotësuar


Parashikim Stuhi mendimesh E gjithë klasa Pyetje-përgjigje

Ndërtim I njohurive Punë e drejtuar Lexim, komente Pyetje-përgjigje

Përforcim Plotësim Shkruajmë fjalë Punë individual

Zhvillimi i mësimitParashikim: Stuhi mendimeshMësuesja shkruan në tabelë togfjalëshin “Në familje”. Nxënësit japin mendime rreth këtij koncepti.

13

Ndjehem e sigurt

Jam e lumtur M’i plotësojnë dëshirat

Në familje E duam njëri-tjetrin Ndihmojmë njëri-tjetrin Ndërtim i njohurive - Punë e drejtuarHapen librat, mësuesja lexon tekstin. Nxënësit të nxitur nga mësuesja dhe fotot në libër e ritregojnë atë. Pyetje: Prej sa personash përbëhet familja juaj? Cilët janë ata? A ju ndihmojnë kur keni nevojë? Po ju i ndihmoni ata?Përforcim: PlotësimPlotësohen vendet bosh me fjalët e përshtatshme duke u bazuar në figurë. Plotësimi bëhet me gojë dhe me shkrim.

Detyrë: Argumentoni përse pjesëtarët e familjes e duan dhe e respektojnë njëri-tjetrin.

Mësimi 2.2 Në shkollë

Objektivat: Në përfundim të mësimit do të jeni të aftë: - të tregoni rolin e shkollës në shoqëri; - të respektoni mësuesit, shokët dhe shoqet.

Mjetet e punës: Libri i nxënësit, foto të mjediseve të shkollës, lapsa me ngjyra, fletë formati. Fjalë kyç: shkollë, mësoj, argëtohem, shokë, shoqe, mësues. Aftësitë: Të shprehur, të komentuar, të plotësuar


Parashikim Stuhi mendimesh Tryeza e rrumbullakët Mendim i lirë

Ndërtim I njohurive Punë e drejtuar Lexim, komente, krahasim Përshkrim


ZHVILLIMI I MËSIMITParashikim: Stuhi mendimeshNxënësit ulen në formë rrumbullake. Secili duhet të thotë diçka për shkollën. Si është ajo, si ndjehen, çfarë mjedisesh ka, çfarë veprimtarie kryejnë në të, Mendimet e tyre mësuesja i shkruan në tabelë. mësoj batoj rregullat argëtohem Në shkollë respektoj mësuesen, shokë, shoqe njoh shokë dhe shoqe

14

Ndërtim i njohurive - Punë e drejtuarHapen librat, mësuesja lexon fjalët e Mirit dhe Amelias. Komentohen fotot në libër. Nxënësit përshkruajnë me imtësi ambientet e fotove, më pas ata bëjnë krahasimin me shkollën e tyre. Vazhdon puna me rubrikën Plotëso. Plotësohen vendet bosh me fjalët e përshtatshme duke u bazuar në figurë. Plotësimi bëhet me gojë dhe me shkrim.Përforcim:

Detyra 2. Nxënësit iu përgjigjen pyetjeve të dhëna në libër, duke shprehur mendimin e tyre.

Mësimi 2.3 Të kemi kujdes për gjërat

Objektivat: Në përfundim të mësimit do të jeni të aftë: - të listoni disa prej sendeve që keni në shtëpi dhe klasë; - të tregoni sjelljen tuaj në mjedisin ku jetoni; - të vlerësoni çdo gjë që ju rrethon.

Mjetet e punës: Libri i nxënësit, foto të ndryshme rreth temës së mësimit, lapsa me ngjyra, fletë formati dhe shkumësa me ngjyra. Fjalë kyç: kujdes, e drejtë, e gabuar, vlerësim. Aftësitë: Të shprehur, të komentuar, të plotësuar


Parashikim Stuhi mendimesh Rrjeta e merimangës Mendim i lirë



ZHVILLIMI I MËSIMITParashikim: Stuhi mendimeshNxënësit ulen në formën e një tryeze të rrumbullakët. Një nxënës ka në dorë një rokele peri, të cilën ia hedh një shoku. Shoku duhet ta kapë rokelen e perit, të thotë emrin e një sendi që ka në shtëpi ose që ndodhet në klasë. Në të njëjtën mënyrë veprohet edhe me nxënësit e tjerë.Mendimet e tyre mësuesja i shkruan në tabelë.

15

sende

mjete pune

lodra

libra lavatriçe televizor

kompjuter

Rafte mjete ngrënie

Ndërtim i njohurive - Punë e drejtuarHapen librat. Nxënësit vërejnë fotot dhe i komentojnë ato. Ata vënë në dukje sjelljet e fëmijëve për secilin rast.

Diskutime. Të nxitur nga mësuesja ata sjellin raste nga jeta e tyre të ngjashme me ato të librit. Në të njëjtën mënyrë veprohet edhe me rubrikën Plotëso. Nxënësit pasi kanë venë në dukje sjelljet e fëmijëve, plotësojnë vendet bosh me fjalët e përshtatshme. Plotësimi bëhet me gojë dhe me shkrim.

Përforcim: Detyra 2. Pasi kryhet detyra 2 nxënësit japin mesazhe për sjelljen e tyre në mjediset ku jetojnë e veprojnë.

Mësimi 2.4 Të kujdesemi për mjedisin

Objektivat: Në përfundim të mësimit do të jeni të aftë: - të përshkruani mjedisin ku jetoni dhe ta përkufizoni atë; - të tregoni lidhjen e ndërsjellë njeri-mjedis; - të evidentoni ndryshimet në mjedise të ndryshme.

Mjetet e punës: Libri i nxënësit, foto të ndryshme në lidhje me mësimin, lapsa me ngjyra, fletë formati. Fjalë kyç: mjedis, lidhja njeri-mjedis, ndotje akustike, ndotje industriale, fshat, qytet, mirëmbajtje. Aftësitë: Të shprehur, të komentuar, të plotësuar


Parashikim Stuhi mendimesh Mendim i drejtuar Pyetje përgjigje


Përforcim Mendim I lirë Mesazhe Punë në grup

16

ZHVILLIMI I MËSIMITParashikim - Stuhi mendimeshMësuesja paraqet para klasës një poster me pamje nga mjedise të ndryshme (fshat, qytet, zonë industriale…) Ajo u drejton pyetjet nxënësve: Çfarë shihni në këtë pamje? Po në këtë tjetrën? E kështu me radhë për të gjitha pamjet. A ngjason ndonjëra prej tyre me mjedisin ku ju jetoni? Pse? Çfarë ndryshime ka midis tyre? Mendimet e tyre mësuesja i shkruan në tabelë.

fshat qytet lulishte e ndotur tym nga fabrikat trafik i rënduar

ajër i ndotur Mjedisi ajër i ndotur

Ndërtim i njohurive - Punë e drejtuarHapen librat. Nxënësit vërejnë fotot dhe i komentojnë ato. Ata përcaktojnë llojin e mjedisit.Të nxitur nga mësuesja nxënësit tregojnë ngjashmëritë e mjediseve ku jetojnë me ato të librit. Vazhdohet me detyrën 1. Nxënësit vendosin shenjën V për mjediset e pastra dhe X për mjediset e ndotura.

Përforcim: Mendim i lirëTë ndarë në grupe nxënësit tregojnë rrugën që do të ndiqnin për të mbajtur sa më pastër mjedisin ku jetojnë. Lexohen dhe më pas vlerësohen punët e grupeve.

Mësimi 2.5 Të kemi respekt për të tjerët

Objektivat: Në përfundim të mësimit nxënësit do të jenë të aftë: - të përkufizojnë fjalën respekt; - të tregojnë pse duhet respektuar mendimi i shokut;- të respektojnë njëri-tjetrin dhe më të rriturit.

Mjetet e punës: Libri i nxënësit, foto të ndryshme në lidhje me mësimin, lapsa me ngjyra, fletë formati. Fjalë kyç: respekt, mendim, ndihmë, bashkëmoshatarë. Aftësitë: Të shprehur, të komentuar, të plotësuar


Parashikim Bashkëbisedim Bashkëbisedim Mendim i lirë

Ndërtimi i njohurive Punë e drejtuar Lexim, komente, krahasim Përshkrim

Përforcim Koment, Plotësim Shkruajmë fjalë Punë individuale

17

ZHVILLIMI I MËSIMITParashikim: BashkëbisedimMësuesja iu flet nxënësve për respektin në përgjithësi, duke sqaruar kuptimin e fjalës respekt. Në vazhdim i aktivizon nxënësit në një bashkëbisedim. Ata duke sjellë shembuj nga jeta e përditshme tregojnë se kur janë ndjerë të respektuar dhe kur jo në situata të ndryshme. Njëkohësisht tregojnë edhe raste kur pa dashur edhe vetë janë treguar të pasjellshëm, duke mos respektuar motrën, vëllanë, shokun etj.

Ndërtim i njohurive - Punë e drejtuarHapen librat. Nxënësit vërejnë fotot dhe i komentojnë ato. Ata vënë në dukje sjelljet e fëmijëve për secilin rast.

Diskutime. Të nxitur nga mësuesja ata sjellin raste nga jeta e tyre, të ngjashme me ato të librit. Në të njëjtën mënyrë veprohet edhe me detyrën 1. Nxënësit pasi kanë vënë në dukje sjelljet e fëmijëve, plotësojnë vendet bosh me fjalët e përshtatshme. Plotësimi bëhet me gojë dhe me shkrim.Përforcim: Detyra 2. Disa nxënës lexojnë me radhë pyetjet, të tjerë iu përgjigjen. Merr pjesë e gjithë klasa.

Kreu III. Të bashkëveprojmë

Mësimi 3.1 Të mësojmë të punojmë së bashku

Objektivat: Në përfundim të mësimit do të jeni të aftë: - të flasin për grupin dhe punën në të; - të vlerësoni rolin e secilit pjesëtar të grupit.

Mjetet e punës: Libri i nxënësit, foto të ndryshme në lidhje me mësimin, lapsa me ngjyra, fletë formati. Fjalë kyç: puna në grup, harmoni, bashkëpunimAftësitë: Të shprehur, të komentuar, të plotësuar


Parashikim Bashkëpunojmë Pastrojmë vendin e punës Aktivitet


Përforcim Turi I galerisë Vizatim i lirë Punë në grup

ZHVILLIMI I MËSIMITParashikim - BashkëpunojmëNdahet klasa në grupe. Mësuesja kërkon nga nxënësit:

18

Grupi I: të sistemojnë mjetet në raftin e klasës;Grupi II: të pastrojnë, ujitin vazot me lule në dritare; Grupi III: të pastrojnë dhe sistemojnë bankat. Në përfundim të punës nxënësit shprehen se punën që bënë në grup do ta bënin më mirë dhe më shpejt vetë apo në bashkëpunim me shokët dhe shoqet. Dilet në përfundimin se puna në grup lehtëson individin dhe shkurton kohën.

Ndërtim i njohurive - Punë e drejtuarHapen librat. Nxënësit vërejnë fotot dhe i komentojnë ato. Ata tregojnë punët që kryejnë fëmijët për secilin grup duke nxjerrë në pah se puna në grup duke ndarë detyrat e gjithsecilit shkakton më pak lodhje dhe më shumë kënaqësi.

Diskutime. Të nxitur nga mësuesja ata sjellin raste nga jeta e tyre të ngjashme me ato të librit. Në të njëjtën mënyrë veprohet edhe me rubrikën Plotëso.

Përforcim: Detyra 2. Në grupe nxënësit bëjnë një vizatim. Tema zgjidhet nga vetë grupi. Në përfundim të punës nxënësit komentojnë punën e tyre dhe të shokëve. Puna më e bukur varet në këndin e krijuesit të vogël.

Mësimi 3.2 Të ndihmojmë atë që është në vështirësi

Objektivat: Në përfundim të mësimit do të jeni të aftë: - të tregojnë kuptimin e fjalës ndihmë; - të tregojnë raste nga jeta e përditshme kur ju është dashur të jepni e të merrni ndihmë.

Mjetet e punës: Libri i nxënësit, foto të ndryshme në lidhje me mësimin, lapsa me ngjyra, fletë formati. Fjalë kyç: ndihma, nevojë, vështirësi, probleme Aftësitë: Të shprehur, të komentuar, të plotësuar


Parashikim Stuhi mendimesh Kllaster Mendim i lirë


Përforcim Diskutime Diskutime Punë individual

ZHVILLIMI I MËSIMITParashikim: Stuhi mendimeshMësuesja shkruan në tabelë fjalën NDIHMË. Pyet nxënësit: Ç’ju kujton kjo fjalë? Kur ju është dashur ndihmë? Kur keni dhënë ndihmë? Mendimet e tyre mësuesja i shkruan në tabelë.

19

Kur mësoj Kur vizatoj kur pastroj shtëpinë Ndihmoj vëllanë Sende kur ndihmoj nënën Ndërtim i njohurive - Punë e drejtuarHapen librat. Nxënësit vërejnë fotot dhe i komentojnë ato. Tregojnë se çfarë ndihmë është dhënë në çdo rast. Më pas tregojnë shembuj nga jeta e tyre e përditshme kur ju është dashur të marrin dhe të japin ndihmë. Detyra 1. Të ndarë në grupe nxënësit evidentojnë ndihmën që është dhënë për çdo rast.

Përforcim: Detyra 2. Po në grupe nxënësit tregojnë ndihmën që do t’i jepnin shokut apo shoqes në vështirësi. Lexohen punët e grupeve dhe vlerësohet grupi më i mirë.

Mësimi 3.3 Unë në familje

Objektivat: Në përfundim të mësimit do të jeni të aftë: - të tregoni rolin tuaj në familje domosdoshmërinë e secilit prej pjesëtarëve të saj; - të përshkruani rolin e anëtarëve të familjes.

Mjetet e punës: Libri i nxënësit, foto të ndryshme në lidhje me mësimin, lapsa me ngjyra, fletë formati. Fjalë kyç: familje, punë shtëpie, anëtarët e familjes. Aftësitë: Të shprehur, të komentuar, të plotësuar


Parashikim Stuhi mendimesh Diskutime Mendim I lirë


Përforcim Diskutime plotësim Punë individual

ZHVILLIMI I MËSIMITParashikim - Stuhi mendimeshMësuesi/ja lexon fjalët e Mirit dhe Amelias. Më pas u drejton atyre pyetjet: Po ju, çfarë punësh bëni në shtëpinë tuaj? Kush ju ka mësuar të punoni? A ndihmojnë të gjithë anëtarët e familjes në punët e shtëpisë? Thuaj diçka për njërin prej tyre. Nxënësit diskutojnë për vete dhe për anëtarët e familjes së tyre duke treguar rolin e gjithsecilit në familje.

Ndërtim i njohurive - Punë e drejtuarNxënësit vërejnë fotot dhe i komentojnë ato. Ata tregojnë veprimet që kryejnë fëmijët dhe familjarët e tyre në çdo foto.

20

Detyra 1. Nxënësit me gojë dhe më pas me shkrim plotësojnë vendet bosh me fjalë që tregojnë punë. P.sh. Miri dhe motra e tij Blerta po pastrojnë enët. Fëmijët e klasës së I-A po përgatitin ëmbëlsirë në konkursin “Ëmbëlsira më e shijshme”. Elona po hekuros fustanin që do të veshë për ditëlindjen e Amit. Ermali dhe Ina i pëlqejnë shumë lulet. Ata i ujitin çdo mëngjes ato. Briana pastron oborrin e shtëpisë. Mbeturinat ajo i hedh në vendin e duhur.

Përforcim: Detyra 2. Në grupe nxënësit shkruajnë në fletë formati punët që mund të kryejnë.

Mësimi 3.4 Në shkollë

Objektivat: Në përfundim të mësimit do të jeni të aftë: - të tregoni se si mund të mbahet pastër mjedisi ku jetoni; - të sillni raste nga jeta e përditshme kur ju është dashur të jepni apo merrni ndihmë. - të përshkruani një aktivitet që zhvillohet në shkollë.

Mjetet e punës: Libri i nxënësit, foto të ndryshme në lidhje me mësimin, lapsa me ngjyra, fletë formati. Fjalë kyç: Bashkëpunoj, kujdes, komunikim, vatër. Aftësitë: Të shprehur, të komentuar, të plotësuar


Parashikim Parashikim me terma paraprake Kllaster Punë në grup

Ndërtim I njohurive Punë e drejtuar Lexim, komente, krahasim

Përshkrim

Përforcim Përshkrim Punët në grup Punë në grup

ZHVILLIMI I MËSIMITParashikim: Parashikim me terma paraprakeNdahet klasa në grupe. Mësuesja iu shpërndan grupeve fisha nëpër të cilat ka shkruar emra të aktiviteteve që kryhen në shkollë. Pastrojmë oborrin e shkollës. Sistemojmë mjetet në klasë. Mbjellim një pemë në oborrin e shkollës. Nxënësit duhet të renditin veprimet që kryhen për çdo veprimtari dhe vlerën e tyre.

Ndërtim i njohurive - Punë e drejtuarHapen librat. Nxënësit komentojnë fotot duke treguar veprimet e fëmijëve. Më pas nxënësit vazhdojnë me rubrikën Punojmë – Diskutojmë – Mësojmë

21

Detyra 1. Të ndarë në grupe nxënësit evidentojnë ndihmën që është dhënë për çdo rast.

Përforcim: Po në grupe nxënësit tregojnë ndihmën që do t’i jepnin shokut apo shoqes në vështirësi. Lexohen punët e grupeve dhe bëhet vlerësimi i tyre.

Detyrë: Renditni disa nga detyrat tuaja në shkollë.

Mësimi 3.5 Në lagje

Objektivat: Në përfundim të mësimit nxënësit do të jenë të aftë: - të ndihmojnë për një lagje sa më të pastër.- të diskutojnë dhe vlerësojnë njerëzit dhe mjedisin ku jetojnë.

Mjetet e punës: Libri i nxënësit, foto të ndryshme për mësimin, lapsa, fletë formati, shkumësa me ngjyra etj. Fjalë kyç: Lagje, mjedis, rregull, ndihmë.Aftësi: të folur, të diskutuar, të shkruar

STRUKTURA PNP METODA TEKNIKA VEPRIMTARI

Parashikim Përvijim i të menduarit Diskutim E gjithë klasa

Ndërtim i njohurive Bisedojmë së bashku Bisedë e lirë, lexim teksti E gjithë klasa

Përforcim Shkrim i shpejtë Mesazh Në grup

ZHVILLIMI I MËSIMIT

Parashikim - Përvijim i të menduaritNxënësit tregojnë fotot që kanë sjellë nga lagjja e tyre. Mësuesja i nxit nxënësit të diskutojnë rreth tyre. Lagjet me shtëpi karakteristike, me ndërtesa të larta, me rrugë të shtruara, me kënd lojërash, me vende të ndryshme publike çlodhëse dhe argëtuese.

Ndërtim i njohurive - Bisedojmë së bashkuHapen librat. Nxënësit lexojnë fjalët e Mirit dhe Amelias dhe më pas komentojnë fotot. Aktivizohet e gjithë klasa.

Detyra 1. Nxirren problemet mjedisore të dhëna në foto dhe më pas jepen zgjidhje duke i argumentuar ato. Detyra 2. Lexohet situata në libër dhe jepen mendime rreth saj. Nxënësit sjellin shembuj nga jeta e përditshme.Detyra 3. Plotësohet në punë të pavarur.Përforcim: Shkrim i shpejtëNxënësit në fletë formati shkruajnë një mesazh për bashkëmoshatarët me temë. “Mjedisi dhe ne”.

22

Mësimi 3.6 Këshillat e të tjerëve

Objektivat: Në përfundim të mësimit nxënësit do të jeni të aftë: - të përkufizoni kuptimin e fjalës këshillë;- të listoni disa këshilla që kanë marrë; - të shkruajnë një këshillë për shokun/qen.

Mjetet e punës: Libri i nxënësit, foto të ndryshme për mësimin, lapsa, fletë formati, shkumësa me ngjyra etj. Fjalë kyç: Këshillë, kujdes për veten, kujdes për të tjerët.Aftësi: të folur, të diskutuar, të shkruar


Parashikim Dëgjim i drejtuar Diskutim E gjithë klasa

Ndërtimi i njohurive Bisedojmë së bashku Bisedë e lirë, lexim teksti E gjithë klasa

Përforcim Diskutime Zgjedhim alternativën e saktë

Në grup

ZHVILLIMI I MËSIMITParashikim - Dëgjim i drejtuarMësuesja iu tregon nxënësve një histori të një fëmije. Ai kishte shumë dëshirë të shkonte në plazh. Prindërit e lejuan që ai të shkonte, por njëkohësisht edhe e këshilluan. Mami e porositi që të përdorte krahëzat ose kamerdaren nëse hynte në ujë, por ai nuk i dëgjoi. Një dallgë e përplasi dhe Kristi i vogël gati sa nuk u mbyt.Nxënësit japin mendimin e tyre për sjelljen e Mirit.

Ndërtimi i njohurive - Bisedojmë së bashku2 nxënës lexojnë mendimet e Mirit dhe Amelias. Të tjerët në vazhdim lexojnë dhe komentojnë këshillat e prindërve, mësuesit/es dhe të afërmve.Mësuesja lexon shprehjen “Njeriu që vetëm për vete mendon është si një pemë që fruta s’lëshon” dhe i nxit nxënësit të flasin rreth saj.Në grup punohet detyra 1 nga nxënësit. Mendimet nxënësit i shkruajnë në një fletë formati. Lexohen dhe bëhen krahasime se cili grup ka dhënë zgjidhje të saktë.

Detyrë: Pse duhet t’i zbatojmë dhe respektojmë këshillat e prindërve dhe mësues?

23

Kreu IV. Rregullat

Mësimi 4.1 Loja dhe rregullat

Objektivat: Në përfundim të mësimit nxënësit do të jenë të aftë: - të listojnë disa nga rregullat e loje që ai di- Të diskutojë pse rregullat në lojë janë të domosdoshme- Të caktojë së bashku me shokët/qet rregullat e një loje

Mjetet e punës: Libri i nxënësit, foto të ndryshme për mësimin, lapsa, fletë formati, shkumësa me ngjyra etj. Fjalë kyç: Rregulla, lojë, I matur, zbatim, volejboll.Aftësi: të folur, të diskutuar, të shkruar


Parashikim Stuhi mendimesh Diskutim E gjithë klasa

Ndërtim i njohurive Diskutim, komente Bisedë e lirë, lexim teksti E gjithë klasa

Përforcim Loja e ditës Caktojmë rregulla Në grup

ZHVILLIMI I MËSIMITParashikim: Stuhi mendimeshMësuesja shkruan në tabelë:

Argëtim Kënaqësi

Forcon LOJA ka rregulla

Ndërtim i njohuriveHapen librat. Nxënësit komentojnë fotot në të duke përcaktuar lojën që po luajnë fëmijët. Komentohen fjalët e personazheve të librit Miri, Amelia. Detyra 1 punohet në punë të pavarur nga nxënësit. Në fund lexohen zgjidhjet.Detyra 2. Nxënësit në grupe listojnë disa nga rregullat e lojërave në foto.

Përforcim: Detyra 3. Nxënësit zhvillojnë një lojë në klasë, por më parë përcaktojnë rregullat e saj.

24

Mësimi 4.2 Të mësojmë të luajmë së bashku

Objektivat: Në përfundim të mësimit nxënësit do të jenë të aftë: - të tregojnë si ndjehen kur luajnë me shokët dhe shoqet;- të përcaktojnë ndryshimin e lojës në grup dhe lojës individuale; - të sjellin dhe komentojnë shembuj nga jeta e përditshme (filmi “Mimoza llastica”).

Mjetet e punës: Libri i nxënësit, foto të ndryshme për mësimin, lapsa, fletë formati, shkumësa me ngjyra etj. Fjalë kyç: të luajmë së bashku, dallim, lojë, rregulla. Aftësi: të folur, të diskutuar, të shkruar


Parashikim Lojë me role Improvizim Me grupe

Ndërtim i njohurive Bisedojmë së bashku Bisedë e lirë, lexim teksti E gjithë klasa

Diskutojmë sjelljen e personazhit

ZHVILLIMI I MËSIMITParashikim - Lojë me roleMësuesja iu kujton nxënësve pjesë nga filmi “Mimoza llastica”. Disa nxënës improvizojnë Mimozën, gjyshen dhe shoqet e saj. Nxënësit e tjerë nxjerrin në pah sjelljen e Mimozës, duke komentuar se si do të ishte më mirë loja me shokë apo vetë. Argumentohen përgjigjet e tyre.

Ndërtimi i njohurive - Bisedojmë së bashkuHapen librat dhe vazhdon puna me to. Nxënësit komentojnë fotot duke vënë në dukje gjendjen shpirtërore të fëmijëve gjatë lojës.

Diskutime: A do të kishin të njëjtën kënaqësi fëmijët, po të luanin të njëjtat lojëra vetë? Pse? Nxënësit japin mendimin e tyre ashtu si e mendojnë.

Detyra 1. Nxënësit emërtojnë lojërat e dhëna në foto dhe thonë preferencat e tyre.Detyra 2. Mësuesja mund të sjellë sekuenca nga filmi “Beni ecën vetë” dhe të nxit diskutimet rreth sjelljes së Benit.

25

Mësimi 4.3 Rregullat në familje

Objektivat: Në përfundim të mësimit nxënësit do të jenë të aftë: - të listojnë disa nga rregullat e familjes; - të diskutojnë pse rregullat në familje janë të domosdoshme; - të improvizojnë sjellje të një pjesëtari të familjes.

Mjetet e punës: Libri i nxënësit, foto të ndryshme për mësimin, lapsa, fletë formati, shkumësa me ngjyra etj. Fjalë kyç: Fjalët magjike, rregullat në familje, mirëkuptim, harmoni.Aftësi: të folur, të diskutuar, të shkruar



Ndërtimi i njohurive Diskutim, komente Bisedë e lirë, lexim teksti E gjithë klasa

Përforcim Loja e ditës Improvizim Në grup

ZHVILLIMI I MËSIMITParashikim: Stuhi mendimeshMësuesja shkruan në tabelë:

Mirëdita! Të bëftë mirë!

Faleminderit! Fjalët magjike Të lumshin duart!

Ndërtim i njohurive – Diskutime komente Hapen librat. Nxënësit komentojnë fjalët e personazheve të librit. Për çdo foto në libër nxënësit thonë fjalët magjike që duhen përdorur në këto raste.

Detyra 1. Të nxitur nga mësuesja nxënësit thonë rregullat për çdo rast të dhënë në foto.Detyra 2. Përshkruhet një ditë e zakonshme, duke thënë rregullat dhe fjalët që janë përdorur gjatë asaj dite në familje.

Përforcim: Detyra 3. Në fletë formati nxënësit shkruajnë disa nga rregullat dhe fjalët magjike që përdoren në familje. Lexohen dhe vlerësohen punët e grupeve.

26

Mësimi 4.4 Rregullat në shkollë

Objektivat: Në përfundim të mësimit nxënësit do të jenë të aftë: - të listojnë disa nga rregullat e shkollës; - të diskutojnë pse rregullat në shkollë janë të domosdoshme;- të caktojnë së bashku me shokët/qet disa rregulla për klasën.

Mjetet e punës: Libri i nxënësit, foto të ndryshme për mësimin, lapsa, fletë formati, shkumësa me ngjyra etj. Fjalë kyç: Rregulla, respekt, rregullore, uniform, disiplinë.Aftësi: të folur, të diskutuar, të shkruar




Përforcim Shkrim i shpejtë Caktojmë rregulla Në grup

ZHVILLIMI I MËSIMITParashikim: Stuhi mendimesh

Mësuesja shkruan në tabelë: Të vijmë në orar Të vijmë me uniformë

Duhen zbatuar Rregullat në shkollë Të shkruara

Ndërtim i njohurive - Diskutim, komenteHapen librat. Nxënësit bashkëbisedojnë së bashku edhe me ndihmën e mësuesit/es për fotot e vendosura në libër. Nxënësit ndjekin shpjegimin e mësuesit me qetësi, duke mbajtur edhe shënime. Mësuesja lexon thënien në fillim të mësimit dhe rubrikën “Mbani mend” Lexohen nga nxënësit rregullat e shkruara në libër.

Detyra 1. Nxënësit përshtatin rregullin me figurën.Detyra 2. Nxënësit japin mendimin e tyre rreth pyetjes: Si do të ishte shkolla pa rregulla? Pse?

Përforcim: Shkrim i shpejtëNë një tabak letre nxënësit shkruajnë disa nga rregullat e shkollës. Tabaku varet në murin e klasës.

27

Mësimi 4.5. Të mësojmë të rrimë së bashku

Objektivat: Në Përfundim të mësimit nxënësit do të jenë të aftë: - të listojnë dy rregulla të sjelljes në familje, shkollë dhe shoqëri; - të tregojnë se si mund të ndikojnë për të krijuar atmosferë miqësore në mjedisin ku

jeton;- të bëjnë dallimin midis botës së kafshëve dhe asaj të njerëzve (sjelljet).

Mjetet e punës: Libri i nxënësit, foto të ndryshme për mësimin, lapsa, fletë formati, shkumësa me ngjyra etj. Fjalë kyç: të lumtur, shokë, së bashku, problem, kënaqësi. Aftësi: të folur, të diskutuar, të shkruar.


Parashikim Rrjeta e merimangës Lojë E gjithë klasa


Përforcim Shkrim i shpejtë Caktojmë rregulla Në grup

ZHVILLIMI I MËSIMITParashikim - Rrjeta e merimangësVendoset klasa në formë rrethi. Një nxënës mban në dorë një rokele peri. Pasi ka thënë një rregull që zbatohet në familje, shkollë ose shoqëri ja hedh rokelen me pe një shoku tjetër, i cili duhet të thotë një tjetër rregull. Nxënësi i dytë ja hedh një tjetër shoku/shoqeje që edhe ai/ajo duhet të thotë një rregull e kështu me radhë.

Ndërtim i njohurive - Diskutime komenteHapen librat e vazhdon puna me to. Nxënësit të nxitur nga mësuesi/ja komentojnë fotot. Ata tregojnë gjendjen emocionale të personazheve të çdo fotoje.

Punë në grupeDetyra 1. Duke u bazuar në fjalët e shkruara dhe në foton e librit nxënësit ndërtojnë një ngjarje. Lexohet puna e çdo grupi. Detyra 2. Mësuesja i nxit nxënësit të flasin për kafshët, si jetojnë, si sillen me njëri-tjetrin etj. Dilet në përfundimin se edhe kafshët kanë grupimet e tyre sipas llojit. Çdo grup ka rregullat e veta. Ata komunikojnë, argëtohen, punojnë. Ata i kanë të ndara detyrat. P.sh. nëna e harabelave ndërton folenë për të vegjlit si dhe ju siguron atyre ushqim derisa ata të jenë të gatshëm të fluturojnë. Kanguri e mban të voglin me vete në një xhep që ka përpara derisa ai të ecë vetë pa vështirësi.

Përforcim - Shkrim i shpejtëNë një fletë formati nxënësit në grupe shkruajnë ndryshimet dhe të përbashkëtat midis njerëzve dhe kafshëve.

28

Kreu V. Jam vetëm në shtëpi

Mësimi 5.1 Jam vetëm në shtëpi

Objektivat: Në përfundim të mësimit do të jeni të aftë: - të listoni disa nga këshillat që ju thonë prindërit kur jeni vetëm në shtëpi; - të tregojnë raste të sjelljes kur jeni vetëm në shtëpi; - të jepni zgjidhje në rast nevoje.

Mjetet e punës: Libri i nxënësit, foto të ndryshme për mësimin, lapsa, fletë formati, shkumësa me ngjyra etj. Fjalë kyç: Vetëm, i panjohur, mjete elektrike, numra telefoni. Aftësi: të folur, të diskutuar, të shkruar


Parashikim Imagjinatë e drejtuar Stuhi mendimesh E gjithë klasa

Ndërtimi i njohurive Lexim, diskutim, komente Bisedë e lirë, lexim teksti E gjithë klasa

Përforcim Punë e pavarur Caktojmë rregulla Në grup

ZHVILLIMI I MËSIMITParashikim: Imagjinatë e drejtuarMësuesi/ja i nxit nxënësit të tregojnë raste kur kanë qenë vetë në shtëpi. Ata duhet të thonë këshillat e prindërve, veprimet e tyre me motrat dhe me vëllezërit më të vegjël.Mësuesja: Të gjitha këto që ju treguat, i shohim në figurat e tekstit.

Ndërtimi i njohurive: Lexim, diskutim , komenteNxënësit tregojnë sjelljet, veprimet e fëmijëve për çdo foto. Detyra 1. Diskutohet për veprimet e fëmijëve që janë të rrezikshme dhe jo.Detyra 3. Lidhet me shigjetë veprimi me grupin e fjalëve sipas kuptimit.

Përforcim: Detyra 2. Rrethohet me ngjyrë të kuqe objekti që përbën rrezik.

29

Mësimi 5.2 Në dyqan

Objektivat: Në përfundim të mësimit do të jeni të aftë: - të tregoni funksionin e dyqanit; - të sillni raste të sjelljes suaj dhe të të tjerëve në dyqan; - të jepni një mesazh për shokët/qet tuaja.

Mjetet e punës: Libri i nxënësit, foto të ndryshme për mësimin, lapsa, fletë formati, shkumësa me ngjyra etj. Fjalë kyç: Dyqan, i shoqëruar, blej, rrëmujë, krijojmë problemeAftësi: të folur, të diskutuar, të shkruar


Parashikim Stuhi mendimesh Kllaster E gjithë klasa

Ndërtim i njohurive Bashkëbisedim Bisedë e lirë, lexim teksti E gjithë klasa

Përforcim Lojë me role Interpretim Në grup

ZHVILLIMI I MËSIMITParashikim: Stuhi mendimeshMësuesja shkruan në tabelë fjalën dyqan. Çfarë ju sjell ndërmend kjo fjalë?

Mallra ushqime Dyqan

Furnizim reklama

Ndërtim i njohurive - BashkëbisedimHapen librat. Mësuesja nis një bisedë rreth mënyrës së sjelljes së njerëzve në dyqan. Nxënësit duke u bazuar edhe te fotot në libër diskutojnë rreth sjelljes në dyqan. Të shkojmë të shoqëruar nga prindërit.Të mos flasim me zë të lartë. Të mos bëjmë rrëmujë në dyqan dhe te raftet ku kërkojmë. Të përdorim fjalët magjike në komunikim me personelin e dyqanit etj.Detyra 1. Nxënësit veçojnë veprimet e drejta nga ato jo të drejta.Detyra 2. Qarkohet përgjigjja e saktë për mallrat që duhet të blejnë fëmijët në dyqan.

Përforcim: Lojë me roleNdahet klasa në grupe. Secili grup më vete duhet të interpretojë sjelljen e disa fëmijëve në dyqanin e lagjes. Në fund duartrokiten interpretimet e të gjitha grupeve.

30

Mësimi 5.3 Semafori

Objektivat: Në përfundim të mësimit nxënësit do të jenë të aftë: - të tregojnë ç’është semafori dhe përse shërben ai; - të përcaktojnë se çfarë tregojnë sinjalet e semaforit (e kuqe, jeshile, portokalli);- të sjellin raste të shkeljes së rregullave të qarkullimit rrugor;- të vlerësojnë dhe komentojnë rolin e policit rrugor.

Mjetet e punës: Libri i nxënësit, foto të ndryshme për mësimin, lapsa, fletë formati, shkumësa me ngjyra etj. Fjalë kyç: semafor, polici rrugor, rregulla të qarkullimit rrugor, situatëAftësi: të folur, të diskutuar, të shkruar


Parashikim Pyetja e ditës Stuhi mendimesh E gjithë klasa

Ndërtimi i njohurive Lexim, diskutim, komente Bisedë e lirë, lexim teksti E gjithë klasa

Përforcim Lojë me role Interpretim Në grup

ZHVILLIMI I MËSIMITParashikim: Pyetja e ditësMësuesja tregon një ndodhi në rrugë dhe më pas shtron pyetje: Miri me Ana po shkonin në shkollë. Kur arritën te semafori Miri vazhdoi të ecte edhe pse shenja ishte e kuqe. Ana priti sa doli shenja jeshile. Kur u bashkua me Mirin Amelia e qortoi atë. Miri e justifikoi nxitimin sepse donte të arrinte sa më parë në shkollë. Pyetje: Si mendoni ju a veproi drejt Miri? Po Ana si u soll? Po ju si do të vepronit? Nxënësit të lirë japin mendimet e tyre.

Ndërtimi i njohurive Tre nxënës vishen me bluza përkatësisht të kuqe, portokalli, jeshile. Ata mbajnë në dorë kuptimin e ngjyrës që përfaqëson semafori. Nxënësit e tjerë interpretojnë ngjyrat e semaforit dhe vazhdojnë me rubrikën Punojmë – Diskutojmë – Mësojmë. Në detyrën 1 ata vëzhgojnë me kujdes fotot dhe tregojnë nëse fëmijët i zbatojnë apo jo rregullat e qarkullimit rrugor. Në detyrën 2, klasa ndahet në grupe. Grupi i parë – do të përfaqësojë polin rrugor. Për këtë ata duhet të kenë njohuri paraprake mbi rregullat e qarkullimit rrugor, që të japë përgjigjet e duhura për pyetjet që do të bëjnë nxënësit. Grupi i dytë – do të jenë vetëm nxënësit, të cilët do i drejtojnë pyetje grupit që përfaqëson policin e qarkullimit rrugor.

DetyrëShkruani në një tabak të madh disa nga rregullat e qarkullimit rrugor.

31

Plan

i mës

imor

Ed

ukat

a sh

oqër

ore

2

STR

UK

TUR

A 3

5 ja

vë x

1 o

rë /j

avë

= 35

orë

gjit

hsej

27 O

RË

NJO

HU

RI T

Ë R

EJA

+

8 O

RE

NË

DIS

POZI

CIO

N

(1/

3 3

orë

; 2

/3 5

orë

Pro

jekt

e)

35

OR

Ë G

JITH

SEJ

NR

KA

PITU

LLI

O

RETE

MA

PËR

ÇDO

ORË

M

ËSIM

I

O

BJEK

TIVA

TM

ATER

BURI

MM

JETE

JAVA

1

I

IND

IVID

ËTG

RUPE

TIN

STIT

UCI

ON

ET 5

ORE

TM

+ 1

ORE

V.

6

ORE

GJ

1U

në ja

m n

ë kl

asë

të d

ytë

Të tr

egoj

ë m

bres

at q

ë i k

a lë

në d

ita e

par

ë e

shko

llës

Të k

omen

tojë

foto

t dhe

situ

atat

në

libër

Të

për

shkr

uajë

pus

him

et v

eror

eTë

treg

ojnë

ven

dndo

dhje

n e

tyre

Të p

ërca

ktoj

ë lid

hjen

e b

reza

veTë

për

shkr

uajë

dal

limet

dhe

ngj

ashm

ëritë

mid

is

brez

ave

Të v

lerë

sojë

fam

iljen

si g

jënë

më

të s

htre

njtë

Të li

stoj

ë di

sa n

ga fe

stat

fam

iljar

e, lo

kale

, ko

mbë

tare

Të p

ërsh

krua

jë n

jërë

n pr

ej k

ëtyr

e fe

stav

eTë

list

ojë

emra

t e b

anes

ave

që n

jeh

Të tr

egoj

ë ro

lin e

ban

esav

eTë

për

shkr

uajë

një

ban

ese

të h

ersh

me

në k

ohë

(sht

ëpi k

arak

teri

stike

……

..)Të

për

shkr

uajë

ban

esën

e ti

j/sa

jTë

bëj

ë da

llim

in m

idis

ban

esav

e T

ë pë

rshk

ruaj

ë ko

mun

itetin

ku

jeto

nTë

treg

ojë

rreg

ulla

t e k

omun

itetit

ku

jeto

nTë

bëj

ë da

llim

in m

idis

lagj

es k

u je

ton

dhe

asaj

të

sho

kut/

qes

Të li

ston

i em

rat e

nje

rëzv

e të

shq

uar

të

kom

unite

tit k

u je

toni

.Të

kri

joni

një

alb

um m

e pa

mje

të n

jerë

zve

të

shqu

ar

Teks

ti i n

xFo

togr

afi të

pu

shim

eve

vero

re,

fletë

form

ati, l

apsa

m

e ng

jyra

, lib

ri

1

32

22

Fam

ilja,

pa

raar

dhës

itTe

ksti

i nx

Flet

ë fo

rmati

, lap

sa

me

ngjy

ra, l

ibri

2

33

Fam

ilja

lum

turi

a im

eTe

ksti

i nx

Foto

të fe

stive

të

ndry

shm

e fa

milj

are,

fle

të fo

rmati

, lib

ri

3

44

Bane

sa im

eTe

ksti

i nx

Enci

klop

edia

pë

r fë

mijë

Foto

të b

anes

ave

të n

drys

hme,

en

cikl

oped

i, fl

etë

form

ati, l

apsa

me

ngjy

ra, l

ibri

4

55

Kom

unite

ti ku

unë

jeto

jTe

ksti

i nx

Alb

um m

e pa

mje

të

ndry

shm

e të

qyt

etit,

fle

të fo

rmati

, lap

sa

me

ngjy

ra, l

ibri

5

66

Vepr

imta

ri

zbat

uese

dh

e sh

oqër

ore

1 “F

igur

a të

sh

quar

a”

Teks

ti i n

xLi

bri,

fletë

form

ati,

lapu

stila

6

7O

.L. 1

/31

Përf

orci

m

Indi

vidi

7

8

II

NJE

RËZ

VEN

DE

MJE

DIS

E 4

ORE

TM

+1 O

RE V

P 5

ORE

GJ

1Rr

egul

lat n

ë fa

milj

eTë

radh

itë d

isa

nga

rreg

ulla

t në

fam

ilje

Të d

isku

tojë

situ

ate

të n

drys

hme

prob

lem

ore

Të a

rgum

ento

jë p

se d

uhen

rre

gulla

t në

fam

ilje

Të li

stoj

ë di

sa n

ga r

regu

llat e

kla

sës

Të tr

egoj

në s

i ndi

kojn

ë at

o në

jetë

n e

klas

ësTë

dis

kuto

jnë

rast

e ku

r zb

atoh

en d

he k

ur jo

.Të

list

ojë

disa

nga

rre

gulla

t në

lojë

Të tr

egoj

në p

ërse

shë

rbej

në r

regu

llat n

ë lo

jë.

Të n

drys

hojn

ë rr

egul

lat e

një

loje

nëp

ërm

jet

votim

it.Të

treg

ojë

disa

nga

rre

gulla

t e e

sje

lljes

në

mje

dise

pub

like

Të s

jelli

n sh

embu

j të

rast

eve

të s

hkel

jes

së ty

re.

Të k

omen

tojn

ë si

tuat

at p

robl

emor

e në

teks

t .

Teks

ti i n

xLi

bri,

fletë

form

ati,

lapu

stila

8

92

Rreg

ulla

t në

klas

ëTe

ksti

i nx

Taba

k le

tre,

la

pusti

la, l

ibri

, rok

ele

peri

9

103

Rreg

ulla

t në

lojë

Teks

ti i n

xTa

bak

letr

e,

lapu

stila

, lib

ri10

33

114

Rreg

ulla

t në

mje

dise

pu

blik

e

Teks

ti i n

xlib

er11

125

Vepr

imta

ri

zbat

uese

dh

e sh

oqër

ore

2 “Z

batim

i i r

regu

llave

tr

egon

qy

teta

ri”

Teks

ti i n

x

12

13

II

I ZH

VIL

LIM

I IN

DIV

IDU

AL,

TË

D

REJT

AT,

DET

YRAT

,PË

RGJE

GJË

SITË

5 O

RE T

M+

1 O

RE V

P

6 O

RE G

J

Unë

jam

nd

rysh

eTë

radh

isë

disa

nga

tipa

ret q

ë e

kara

kter

izoj

nëTë

treg

ojë

ku d

allo

n ng

a sh

okët

dhe

fam

iljar

ët.

Të tr

egoj

ë çf

arë

ka të

ngj

ashm

e m

e sh

okët

dhe

fa

milj

arët

.Të

list

ojë

tipar

et q

ë nd

rysh

ojnë

me

kalim

in e

vi

teve

.Të

list

ojë

disa

nev

oja

të fa

milj

es, v

etes

, sh

okëv

e.Të

treg

ojë

pse

nevo

jat p

ërbë

jnë

një

të d

rejtë

.Të

list

ojë

disa

nga

dës

hira

t më

të rë

ndës

ishm

eTë

treg

ojë

rënd

ësin

ë e

dësh

irave

në

jetë

n e

tyre

..Të

bëj

ë da

llim

in m

idis

dës

hira

ve d

he n

evoj

ave.

Të li

stoj

ë 5

të d

rejta

të fë

mijë

ve.

Të id

entifi

kojë

të d

rejta

t që

lidhe

n m

e fa

milj

en,

punë

n, b

anes

ën, u

shqi

min

, mirë

sjel

ljen.

Të tr

egoj

ë de

tyra

t e ti

j në

fam

ilje,

sho

qëri

, sh

kollë

Të tr

egoj

ë pë

rgje

gjës

itë e

tij n

ë fa

milj

e, s

hoqë

ri,

shko

llë.

Të a

rgum

ento

jë p

se të

dre

jtat d

he d

etyr

at ja

në

të li

dhur

a.

Teks

ti i n

xLi

bri,

foto

të

ndry

shm

e në

vite

13

142

Nev

ojat

e

mia

Teks

ti i n

xFl

etë

form

ati,

lapu

stila

, lib

ri14

153

Dës

hira

t e

mia

Teks

ti i n

xTa

bak

letr

e,

lapu

stila

, lib

ri15

164

Të d

rejta

t e

mia

Teks

ti i n

xLi

bri,

Konv

enta

m

bi të

dre

jtat e

fë

mijë

ve, fl

etor

e

16

175

Det

yrat

dhe

pë

rgje

gjës

itë

e m

ia

Teks

ti i n

x Li

bri,

taba

k le

tre,

la

pusti

la17

186

Vepr

imat

ri

zbat

uese

3“

Të d

rejta

t e

njer

iut”

Teks

ti i n

x

18

19

O.L

. 1/3

2Pë

rfor

cim

N

evoj

at d

he

dësh

irat

Ush

qim

i , v

lera

t e ti

j për

jetë

n e

njer

iut

19

34

20

IV

PUSH

TETI

AU

TORI

TETI

,Q

EVER

ISJA

3 O

RE T

M+

1 O

RE V

P

4 O

RE G

J

1Ll

ojet

e

shër

bim

eve

Të li

stoj

ë sh

ërbi

met

që

i afr

ohen

në

jetë

n e

përd

itshm

e ng

a in

stitu

cion

e të

ndr

yshm

e.Të

për

shkr

uajë

funk

sion

et e

shë

rbim

eve

të

ndry

shm

e.Të

inte

rpre

tojn

ë m

e ro

le n

jë p

rej s

hërb

imev

e sh

tetë

rore

.Të

rend

itë m

jete

t kry

esor

e të

kom

unik

imit.

Të p

ërca

ktoj

ë fu

nksi

onin

e ty

re.

Të a

rgum

ento

jë d

omos

dosh

mër

inë

e ty

re.

Të li

stoj

në m

ënyr

at e

ndr

yshm

e të

info

rmim

it..

Të tr

egoj

në s

i fun

ksio

nojn

ë at

o.Të

bëj

në d

allim

in m

idis

mje

teve

të k

omun

ikim

it dh

e të

info

rmim

itTë

japë

men

dim

in e

tij/

saj r

reth

vle

rave

të

mje

teve

të in

form

imit

.

Teks

ti i n

xLi

bri,

taba

k le

tre,

la

pusti

la L

ibri

, ta

bak

letr

e, la

pusti

la

20

212

Mje

tet

krye

sore

të

kom

unik

imit

Teks

ti i n

xLi

bri,

taba

k le

tre,

la

pusti

la21

223

Mje

tet e

in

form

imit

Teks

ti i n

xLi

bri,

taba

k le

tre,

la

pusti

la22

234

Vepr

imta

ri

zbat

uese

dh

e sh

oqer

ore4

“Bis

edë

me

një

puno

njës

po

licie

”

Teks

ti i n

x

23

24

V

PRO

DH

IMI

DH

E SH

PËRN

DA

RJA

3 O

RE T

M+1

ORE

VP

4

ORE

GJ

1Të

mira

t dhe

sh

ërbi

met

Të tr

egoj

ë se

të m

irat q

ë ai

mun

d të

ket

ë ja

në

të k

ufizu

ara

Të a

rgum

ento

jë s

e nu

k m

und

të k

etë

të g

jitha

të

mira

t që

dësh

iron.

Të id

entifi

kojë

dis

a ng

a të

mira

t që

mun

d të

ke

të d

he jo

.Të

arg

umen

tojë

zgj

edhj

et e

tij.

Të p

ërsh

krua

jë s

ituat

e ku

zgj

edhj

a e

tij të

tr

egoj

ë vl

erën

e a

ltern

ativë

s m

ë të

mirë

nga

e

cila

ësh

të h

equr

dor

ë.Të

ana

lizoj

ë si

duh

et të

nda

jë d

he të

për

dorë

ko

hën

e lir

ëTë

treg

ojë

se p

rodh

imi i

një

të m

ire k

alon

në

disa

faza

.Të

list

ojë

shem

buj t

ë bu

rim

eve

të p

ërdo

rura

pë

r pr

odhi

min

e d

isa

prej

mje

teve

që

përd

oren

në

fam

ilje,

shk

ollë

.Të

treg

ojë

rrug

ën q

ë nd

jek

një

prod

ukt n

ga

prod

him

i der

i te

shpë

rnda

rja.

Teks

ti i n

xLi

bri,

taba

k le

tre,

la

pusti

la24

2

52

Zgje

dhja

ime

dësh

ira im

eTe

ksti

i nx

Libr

i, ta

bak

letr

e,

lapu

stila

25

263

Prod

him

i, sh

përn

darj

aTe

ksti

i nx

Libr

i, ta

bak

letr

e,

lapu

stila

Lib

ri,

taba

k le

tre,

lapu

stila

26

274

Vepr

imta

ri

zbat

uese

5

“Si t

ë pë

rgati

sim

nj

ë ëm

bëls

irë”

Teks

ti i n

x

27

35

28 V

I R

RUG

A2

ORË

GJ

1Sh

enja

t rr

ugor

eTë

lis

tojë

llo

jet

e rr

ugëv

e du

ke i

gru

puar

në

kate

gori

Të

iden

tifiko

jë

pers

onat

që

nd

ihm

ojnë

në

qa

rkul

limin

nor

mal

në

rrug

ë.

Të

dem

onst

rojë

me

vepr

ime

dis

a rr

egul

la të

ec

jes

ne r

rugë

.Të

për

cakt

ojë

lloje

t e m

jete

ve të

udh

ëtim

itTë

gru

pojë

mje

tet e

udh

ëtim

it si

pas

mod

elit

Të d

isku

tojë

si n

diko

n m

jedi

si n

ë zg

jedh

jen

e m

jete

ve lë

vizë

se

Teks

ti i n

x

28 29

2M

jete

t e

udhë

timit

Teks

ti i n

x Li

bri,

post

era

me

shen

ja të

qar

kulli

mit

rrug

or, l

eter

, lap

sa

me

ngjy

ra

29

30 O

.L. 1

/33

SIN

JALE

T E

POLI

CIT

TË

TRA

FIKU

T RR

UG

OR

Mak

et

shen

ja te

qa

rkul

limit.

Kodi

i qa

rkul

l rr

ugor

30

31O

.L. 2

/31

Proj

ekt 1

“U

në d

he

fam

ilja

ime”

2 or

ë

Nën

tor

2010

Të n

dërt

ojë

pem

ën e

fam

iljes

Nën

tor

31

32O

.L. 2

/32

Të p

ërsh

krua

jë la

gjen

, qyt

etin

Nën

tor

32

33O

.L. 2

/31

Proj

ekt 2

“K

opsh

ti im

”1

orë

D

hjet

or

2010

Vle

rat u

shqy

ese

te b

imëv

e D

isku

tim

eD

hjet

or

33

34O

.L. 2

/31

Proj

ekt

3 “

Vle

rat

e po

pulli

t to

në”

1 or

ë

Shku

rt 2

011

Bise

dë s

a e

buku

r va

llja

jonë

Shku

rt

34

35O

.L. 2

/31

Proj

ekt

4.“P

ranv

era”

1 or

ë

Mar

s 20

11

Foto

alb

um m

e pa

mje

nga

pra

nver

aM

ars

35

36

Kreu I. INDIVIDËT, GRUPET, INSTITUCIONET

Mësimi 1.1 Unë jam në klasën e dytë

Objektivat: Në përfundim të mësimit nxënësit do të jenë të aftë: - të flasin për mbresat që u ka lënë dita e parë e shkollës;- të përshkruajnë emocionet e tyre;- të diskutojnë për pushimet verore.

Mjetet e punës: Fotografi të pushimeve verore, fletë formati, lapsa me ngjyra, libri etj.

Fjalë kyç: pushime, aktivitete, mbresa, zilja e parë, dita e parë e shkollës, të ndryshëm, të ngjashëm.

Aftësi: të shprehur, të diskutuar, të shkruar.

STRUKTURA E MËSIMITFAZAT STRATEGJITË VEPRIMTARI ORGANIZIMI

PARASHIKIM Stuhi mendimesh Paraqitje grafike e informacionit

Klasa Kllaster

NDËRTIMI I NJOHURIVE

Marrëdhënie pyetje- përgjigje

Bisedë e lirë Punë me grupe

PËRFORCIM Përshkrim Shkrim i lirë Punë individuale

ZHVILLIMI I MËSIMITMësuesja i njeh nxënësit me temën dhe objektivat. Parashikim: Stuhi mendimeshMësuesja shkruan në tabelë: “Dita e parë e shkollës“. Nxënësit flasin rreth kësaj

teme. Mendimet e nxënësve mësuesja i shkruan në formë kllasteri në tabelë.

Urime

DITA E PARËE SHKOLLËS

Lule

Nxënës Mësues

Takim

Ndërtim i njohurive: Marrëdhënie pyetje-përgjigje

37

Ndahet klasa në 3 grupe. Grupi I: Shkruajnë mbresat që ju ka lënë dita e parë e shkollës.Grupi II: Komentojnë fjalët e MiritGrupi III: Komentojnë fjalët e Amelias.

Kryetarët e grupeve lexojnë atë çka kanë përgatitur. Vlerësim.Vazhdon puna me rubrikën: Punojmë-Diskutojmë-Mësojmë

Ushtrimi 1. Në punë të pavarur nxënësit tregojnë me anë të shigjetës se çfarë bënë gjatë pushimeve verore.

Përforcim: Ushtrimi 2. Në punë të pavarur nxënësit me tri fjali tregojnë se ku i kaluan pushimet verore.

Ushtrimi 3: Përgjigjjuni pyetjeve: Mësuesja iu drejton nxënësve pyetjet. - Si u ndjetë ditën e parë të shkollës? (të lumtur, të kënaqur…….)- A kishte ndryshuar shkolla? (Po ishte zbukuruar, lyer, ……..)- Po shokët e shoqet a kishin ndryshuar? (M’u dukën më të rritur, nxirë nga dielli ….)- Po miqtë e tu, a vunë re ndonjë ndryshim te ti? (Më thanë se kisha prerë flokët, isha zgjatur……).

Detyrë: Përshkruani shokun apo shoqen tuaj. Komentoni: A ngjani ju me njëri-tjetrin? Ku?

Mësimi 1.2 Familja, Paraardhësit

Objektivat: Në përfundim të mësimit nxënësit do të jenë të aftë: - të tregojnë vendndodhjen e tyre; - të përcaktojnë lidhjen e brezave;- të përshkruajnë dallimet dhe ngjashmëritë midis brezave.

Mjetet e punës: Fletë formati, lapsa me ngjyra, shkumësa me ngjyra, libri i nxënësit.

Fjalë kyç: Adresa, familje, brez, stërgjyshër, pema e familjes, tipare.

Aftësi: të shprehur, të diskutuar, të shkruar.

38

STRUKTURA E MËSIMIT FAZAT STRATEGJITË VEPRIMTARI ORGANIZIMI


Punë me klasën

Kllaster

NDËRTIMI I NJOHURIVE

VLD Lexim i drejtuar

Marrëdhënie pyetje-përgjigje

Punë me grupe

PËRFORCIM Vizatim me dorë të lirë

Nxitje për të përsosur të shprehurin me anë të vizatimit

Punë individuale

ZHVILLIMI I MËSIMITMësuesja i njeh nxënësit me temën dhe objektivat përkatëse. Parashikim: Stuhi mendimeshMësuesja shkruan në tabelë togfjalëshin “pema gjenealogjike”. Nxënësit thonë

mendimin e tyre lirshëm, pa u ndikuar nëse ai është i saktë apo jo. Mendimet e nxënësve mësuesja i shkruan në formë kllasteri në tabelë.

E shtrenjtë

Pema gjenealogjike

Gjyshi, Gjyshja

Motra, Vëllai Respekt

Babi, Mami

Banesë

E madhe E vogël

Ndërtim i njohurive: Veprimtari /Lexim i Drejtuar Klasa ndahet në tri grupe. Secili grup lexon një tekst të caktuar nga mësuesja.Grupi I: Unë banoj …….. vëllai dhe unë.Grupi II : Shtëpia ime ……….dhe unë.Grupi III: Mbrëmjeve…………………….albumin e familjes.

Grupet pasi e kanë lexuar tekstin, duhet ta ritregojnë atë dhe më pas të formojnë pyetje rreth atij teksti.

Një nxënës nga grupi i parë lexon tekstin, një tjetër e ritregon atë dhe në vazhdim nxënësit e tjerë drejtojnë pyetje rreth tekstit.

Mësuesja herë pas here i nxit nxënësit në punën e tyre. Në të njëjtën mënyrë veprohet edhe me grupet e tjera.

39

Vazhdon puna me rubrikën: Punojmë-Diskutojmë-Mësojmë

Ushtrimi 1.A. Në punë të pavarur nxënësit plotësojnë adresën e shtëpisë ku jetojnë.B. Po në punë të pavarur nxënësit ndërtojnë pemën gjenealogjike të familjes së tyre.

Ushtrimi 2: Përgjigjuni pyetjeve: Mësuesja iu drejton nxënësve pyetjet. - Si është familja juaj e madhe apo e vogël? (e vogël, …… e madhe……….)- Si do ta donit familjen tuaj, si të Mirit apo si të Amelias? Pse? (E dua si të Mirit

sepse do të kem më shumë pjesëtarë ku të mbështetem ……..)- Kujt i ngjani më shumë: gjyshit, gjyshes, mamit apo babit? (Gjyshes sepse kemi

të njëjtën formë në fytyrë, edhe ngjyrën e syve e kemi të njëjtë). - Çfarë tiparesh keni trashëguar prej tyre? (Kam flokët si të babit, sytë si të babit,

buzët si të mamit etj.)

Përforcim: Vizatim me dorë të lirë.

Ushtrimi 3. Në punë të pavarur nxënësit vizatojnë veten dhe pjesëtarin e familjes që i ngjan më shumë.

Komentohen punimet. Më të bukurat vendosen në këndin e piktorit të vogël.

Mësimi 1.3 Familja, lumturia ime

Objektivat: Në përfundim të mësimit, nxënësit do të jenë të aftë: - të vlerësojnë familjen si gjënë më të shtrenjtë- të listojnë disa nga festat familjare, lokale, kombëtare- të përshkruajnë njërën prej tyre.

Mjetet e punës: Foto të festave të ndryshme familjare, fletë formati, libri i nxënësit etj.Fjalë kyç: festë familjare, festë lokale, festë kombëtare.Aftësi: të shprehur, të diskutuar, të shkruar STRUKTURA E MËSIMIT FAZAT STRATEGJITË VEPRIMTARI ORGANIZIMIPARASHIKIM Stuhi mendimesh Paraqitje grafike e informacionit Punë me klasën

KllasterNDËRTIM I NJOHURIVE

VLD Lexim ndërveprues

Marrëdhënie pyetje-përgjigje

Punë me grupe

Punë individualePËRFORCIM Shkrim i lirë Nxitje për të përsosur të

shkruarinPune individuale

40

ZHVILLIMI I MËSIMITMësuesja i njeh nxënësit me temën dhe objektivat përkatëse. Parashikim: Stuhi mendimeshMësuesja shkruan në tabelë fjalën: “FAMILJA”. Nxënësit thonë në mënyrë

të rrufeshmë gjithçka që dinë rreth saj, duke shprehur kështu mendimin e tyre. Mendimet e nxënësve mësuesja i shkruan në formë kllasteri në tabelë.

E SHTRENJTË

Familja

GJYSHI, GJYSHJA

MOTRA, VËLLAI RESPEKT

BABI, MAMI

BANESË

E MADHE E VOGËL

Ndërtim i njohurive: Veprimtari - Lexim të Drejtuar Nxënësit të nxitur nga mësuesja lexojnë mendimin e Amelias dhe Mirit për familjen. Më pas i komentojnë ato. Gjatë komenteve nxënësit tregojnë nëse janë dakord me mendimin e Mirit dhe Amelias dhe pse.

Punë në grupe. Të ndarë në grupe, nxënësit lexojnë dhe ritregojnë situata të ndryshme.Grupi I: Festa e nënësGrupi II. Festa e 1 QershoritGrupi III. Pse themi që familja është bërthama e shoqërisë? Dëgjohet puna e grupeve. Nxënësit i drejtojnë pyetje njëri-tjetrit, duke shprehur edhe mendimin e tyre.

Punohet rubrika PUNOJMË-DISKUTOJMË-MËSOJMËUshtrimi 1: Punohet në mënyrë individuale dhe të pavarur. Nxënësit shkruajnë

poshtë fotove emrin e festës dhe ditën kur festohet ajo.Ushtrimi 2: Por këtu nxënësit listojnë disa nga festat familjare, lokale, kombëtare

dhe më pas përshkruajnë festën më të dashur për ta. Mësuesja ndjek hap pas hapi punën e tyre dhe i orienton ata. Në fund të punës

lexohen disa prej krijimeve më të mira. Ushtrimi 3: Nxënësit iu përgjigjen pyetjeve të drejtuara nga mësuesja:- Pse themi që familja është gjëja më e shtrenjtë? (Sepse janë njerëzit e mi më të

41

afërt, më duan, më ndihmojnë…)- Çfarë festash feston në familjen tënde? (ditëlindje, Vitin e Ri, Festën e

Flamurit……………….)- Si festohet Dita e Flamurit në qyteti ku ju banoni? (Qyteti zbukurohet me flamuj,

organizohen koncerte …………………….)- Çfarë festash të veçanta ka qyteti juaj? (Dita e Verës, Nata e Bardhë…………………)Si u festua Viti i Ri në shkollën tuaj? (Bëmë një koncert, zbukuruam klasën, u

argëtuam,………………….)- Përshkruani Festën e Abetares. Si ishte ajo? (E mrekullueshme.)

Përforcim: Shkrim i lirëNë punë të pavarur nxënësit përshkruajnë festën e abetares. Duke shkruar edhe

mbresat e tyre.

Detyrë : Përshkruani një nga festat familjare që ju ka lënë më shumë mbresa.

Mësimi 1. 4: Banesa ime

Objektivat: Në përfundim të mësimit nxënësit do të jenë të aftë: - të përshkruajnë banesat dje dhe sot; - të tregojnë rolin e banesës; - të bëjnë dallimin midis banesave.

Mjetet e punës: Foto të banesave të ndryshme, enciklopedi, fletë formati, lapsa me ngjyra, shkumësa me ngjyra, libri i nxënësit etj.

Fjalë kyç: banesë, apartament, shtëpi private, enciklopedi.Aftësi: të shprehur, të diskutuar, të shkruar


PARASHIKIM DDM Përmbledhje e strukturuar

Paraqitje grafike e informacionit

Punë me klasën Klaster

NDËRTIM I NJOHURIVE DDM Përmbledhje në dyshe

Lexim ndërvepruesNxitja e diskutimit

Punë me grupePunë individuale

PËRFORCIM DDM Shkrim i lirë Shkrim i shpejtë Pune individuale

42

ZHVILLIMI I MËSIMITMësuesja i njeh nxënësit me temën dhe objektivatParashikim: DDM Përmbledhje e strukturuarMësuesja shkruan në tabelë: “BANESA” Nxënësit të nxitur nga mësuesja flasin

rreth kësaj fjale. Mendimet e nxënësve mësuesja i shkruan në formë kllasteri në tabelë.

Ndërtim i njohurive: DDM - Përmbledhje në dyshe Hapen librat dhe vazhdon puna me to. Në këtë fazë punohet me grupe. Çdo grup

bën lexim, përmbledhje të njohurive, drejton pyetje.

Grupi I: Pallati im …………………… me biçikleta- Si është pallati i Mirit?-A ka lulishte në të?-Po tjetër çfarë ka?-Ku luajnë fëmijët?-Çfarë lojëra luajnë ata?

Grupi II: Unë banoj………….. luajmë së bashku-Ku banon Amelia?-A ka oborr shtëpia e saj?-Ku e kalon një pjesë të madhe të kohës?-Kë ftojnë atë në shtëpinë e tyre? Pse?

Grupi III: Amelia në enciklopedi……………………………….të mira jetese.- Çfarë ka lexuar Amelia në enciklopedi?- Çfarë i ka bërë përshtypje asaj?- Me kë konsultohet vajza?- Çfarë i thotë babai?- Si ka evoluar mendja njerëzore?Në vazhdim nxënësit shikojnë fotot dhe i komentojnë ato. Ata përcaktojnë llojin e banesave dhe tregojnë se në pronësi të kujt janë. Në heshtje nxënësit lexojnë disa herë rubrikën “MBANI MEND”. Disa prej nxënësve e thonë përmendësh atë.

PallatNdërtesë

Njëkatëshe Banesë

Shtëpi

Vendi ku jetojmë

FSHATI Na mbron

Plazhi

43

Përforcim: DDM - Shkrim i lirë.Në punë individuale nxënësit përshkruajnë me shkrim një shtëpi të hershme në kohë dhe një të ditëve tona. Lexohen përshkrimet nga disa nxënës

Detyrë: Ushtrimi 3. Pyetja 1 dhe 2

Mësimi 1.5 Komuniteti ku unë jetoj

Objektivat: Në përfundim të mësimit nxënësit do të jenë të aftë: - të përshkruajnë komunitetin ku jetojnë; - të tregojnë rregullat e komunitetit ku jetojnë; - të bëjnë dallimin midis lagjes ku jetojnë dhe asaj të shokut/qes.

Mjetet: Album me pamje të ndryshme të qytetit, fletë formati, lapsa me ngjyra, libri etj.

Fjalë kyç: Komunitet, grup shoqëror, zakone, tradita, lagje, fshat, qytet.Aftësi: të shprehur, të diskutuar, të shkruar.


PARASHIKIM Diskutim paraprak Paraqitje grafike e informacionit

Punë me klasën

Klaster

NDËRTIM I NJOHURIVE Diskutim Lexim ndërveprues

Nxitja e diskutimit

Punë me grupe

Punë individuale

PËRFORCIM Shkrim i lirë Shkrim i shpejtë Punë individuale


Parashikim: Diskutim paraprakKomuniteti është një grup shoqëror. Njerëzit u përkasin komuniteteve të ndryshme. Njerëzit e një komuniteti i lidhin mendimet, kërkesat, nevojat, prirjet, puna. Mësuesja i nxit nxënësit të përmendin disa lloje komunitetesh. Familja, klasa, lagjja, grupi i futbollit, korri i shkollës etj.

44

Ndërtim i njohurive: Diskutim Hapen librat dhe vazhdon puna me to. Nxënësit diskutojnë fotot duke bërë edhe pyetje rreth tyre.

Situatë problemore: Jori me familjen pushimet verore i kaluan ne Tropojë. Jori aty u njoh me një vajzë

Erën. Jori mësoi shumë gjëra që nuk I dinte nga Era.Nxënësit nëpër diskutime gjejnë çfarë mësoi Jori në Tropojë. Të veçantat e Tropojës

me qytetin e Jorit. Mësuesja nëpërmjet pyetjeve i nxit nxënësit të flasin për jetën brenda një

komuniteti. -Si sillesh ti në komunitetin ku jeton?-Çfarë do të doje të ndryshoje në të?-A ka rregulla komuniteti ku ti jeton? Listo disa prej tyre.-Pse duhen rregullat në një komunitet?

Përforcim: Shkrim i lirë. Në punë të pavarur nxënësit shkruajnë çfarë i bashkon pjesëtarët e një komuniteti.

Detyrë: Përshkruani karakteristikat e komunitetit ku ju jetoni.

Veprimtari praktike: Figurat e shquara Në përfundim të mësimit nxënësit do të jenë të aftë:- të listojnë emrat e njerëzve të shquar të komunitetit ku jetojnë; - të krijojnë një album me pamje të njerëzve të shquar.

Zhvillimi i orës së mësimit - Së bashku me mësuesen, nxënësit listojnë emrat e figurave të shquara të krahinës. - Gjejnë portretet e tyre dhe ndërtojnë një album fotografik. - Poshtë fotos vendosin emrin dhe kontributin që ata kanë dhënë. - Albumin më të bukur e vendosin në këndin e krijuesit.

45

Kreu II. NJERËZ, VENDE, MJEDISE

Mësimi 1: Rregullat në familje

Objektivat: Në përfundim të mësimit nxënësit do të jenë të aftë:- të radhitin disa nga rregullat në familje; - të diskutojnë situata të ndryshme problemore; - të argumentojnë pse duhen rregullat në familje.

Mjetet e punës: Libri, fletë formati, lapustila. Fjalë kyç: të barabartë, kujdesemi, ndihmojmë, të shkruara, të pashkruaraAftësi: të shprehur, të diskutuar, të shkruar


PARASHIKIM Diskutim paraprak Paraqitje grafike e informacionit Punë me klasën Kllaster

NDËRTIM I NJOHURIVE Lexim i drejtuar Lexim ndërvepruesNxitja e diskutimit


PËRFORCIM Shkrim i lirë Shkrim i shpejtë Punë individuale


Parashikim: Diskutim paraprakFamilja ka rregullat e saj. Listoni disa prej tyre: Nxënësit me radhë thonë disa nga rregullat e familjeve të tyre.

Ndërtimi i njohurive. Lexim i drejtuarNdahet klasa në grupe. Secili grup më vete lexon një nga situatat e dhëna në libër. Nxënësit pasi e lexojnë duhet ta diskutojnë atë. Në vazhdim ata drejtojnë pyetje rreth asaj që lexuan.

Grupi I: - Si veprojnë anëtarët e familjes së Amelias?- Çfarë bën babai i saj? Po mamaja?- A e ndihmon Amelia vëllanë?- Po pasditen si e kalojnë?

Rregullat në familje

Të duam njëri-tjetrin

Të mbajmë pastër mjedisin Të ndihmojmë njëri-tjetrin

Janë të pashkruara

46

Grupi II:- Përse duhen rregullat?- Si ndikojnë ato në familje?- Pse e rregullat e familjes janë të pashkruara?

Grupi III: - Si është vëllai i Mirit?- Kush e llaston atë?- A duhet të sillemi si ai?- Çfarë do t’i thoshe atij?

Grupi IV: - Si sillet vajza e vogël me motrën në familje?- Çfarë bëjnë ato?- A do të donit të ishit si ato?

Përforcim: Shkrim i shpejtë:Po në grupe nxënësit shkruajnë disa nga rregullat e familjes në fletën e formatit. Rregullat e shkruara i vendosin në muret e klasës.

Detyrë: Tregoni një rast kur i keni shkelur rregullat e familjes. Thoni pse keni vepruar ashtu.

Mësimi 2: Rregullat në klasë

Objektivat: Në përfundim të mësimit nxënësit do të jenë të aftë:- të listojnë disa nga rregullat e klasës;- të tregojnë si ndikojnë ato në jetën e klasës- të diskutojnë raste kur zbatohen dhe kur jo.

Mjetet e punës: Tabak letre, lapustila, libri, rokele peri. Fjalë kyç: Rregulla, mirëmbajtje, uniformë, shpërqendrim. Aftësi: të shprehur, të diskutuar, të shkruar.


PARASHIKIM Stuhi mendimesh Paraqitje grafike e informacionit Punë me klasën Kllaster

NDËRTIM I NJOHURIVE

Diskutim, komente Lexim ndërvepruesNxitja e diskutimit


PËRFORCIM Rrjeta e merimagës Lojë Klasa

47

Ndërtim i njohurive: Diskutim, komenteLexohen nga nxënësit situatat në libër. Për çdo situatë nxënësit japin mendimin e tyre. Mësuesja i nxit diskutimet me pyetjet:- Për kë flet Miri në këtë pjesë?- Çfarë problem kishte krijuar Genti në orën e mësimit?- Si e gjykoni ju sjelljen e Gentit?- A duhen marrë celularët në shkollë?- Çfarë mendim keni për Amelian?- A do të donit të ndiqnit shembullin e saj?- Komentoni fotot në libër. Jepni mendimin tuaj për çdo situatë të dhënë.- Po në klasën tuaj a ka raste të shkeljes së rregullave?- Si reagoni ju në raste të tilla?

Përforcim: Rrjeta e merimangësMësuesja rreshton klasën në formë rrethi. Një nxënës merr në dorë rrotkën e perit dhe ja hedh një shoku, nga i cili kërkon të thotë një nga rregullat e klasës. Kur shoku e thotë rregullin, rrotkën ia hedh një tjetër shoku, i cili vepron në të njëjtën mënyrë me të. Nxënësit edhe mund të shtojnë rregulla të tjera.

Mësimi 3: Rregullat në lojë

Objektivat: Në përfundim të orës së mësimit nxënësit do të jenë të aftë:- të listojnë disa nga rregullat në lojë; - të tregojnë përse shërbejnë rregullat në lojë; - të ndryshojnë rregullat e një loje nëpërmjet votimit.

Mjetet e punës: Tabak letre, lapustila, libri.

Fjalë kyç: Rregulla, lojë, ndëshkim, respektim, përjashtim.

Rregullat në klasë

Të flasim me leje

Të mirëmbajmë klasën dhe mjetet mësimore

Të vijmë në orar

Të vijmë me uniformëTë jemi të vëmendshëm

ZHVILLIMI I MËSIMITMësuesja i njeh nxënësit me temën dhe objektivat. Parashikim: Stuhi mendimeshMësuesja shkruan në tabelë: Rregullat në klasë, nxënësit japin mendimet e tyre.

48

Aftësi: të shprehur, të diskutuar, të shkruar

STRUKTURA E MËSIMITFAZAT STRATEGJITË VEPRIMTARI ORGANIZIMI


Punë me klasën

Kllaster

NDËRTIM I NJOHURIVE Lexim i drejtuar Lexim, diskutim, komente

Punë me grupe

PËRFORCIM Ndryshojmë rregullat e lojës

Lojë Klasa

ZHVILLIMI I MËSIMITParashikim: Stuhi mendimesh - Mësuesja shkruan në tabelë fjalën lojë, nxënësit japin mendime rreth fjalës së shkruar

LOJA

Grup njerëzish

Grup njerëzish

Zbavitje Ka rregulla

Tani mësuesja i njeh me temën. Tema e sotme është: Rregullat e lojës

ZHVILLIMI I MËSIMITNdërtim i njohurive: Diskutime, komenteHapen librat dhe vazhdon puna me to. Nxënësit komentojnë fotot në të. Ata emërtojnë lojërat e treguara në figurë.

Ndahet klasa në grupe

Grupi I: Lexon, komenton dhe shkruan rregullat e lojës së basketbollit.Por për kushtet e klasës mundet të bëjnë edhe ndonjë ndryshim. Ndryshimin e vendosin me shumicë votash.

Grupi II: Qëllo në shenjë. Edhe ky grup vepron si grupi I.

Grupi III: Nxënësit listojnë disa lojëra, të cilat ju pëlqejnë. Më pas diskutojnë rreth njërës prej tyre. Shkruajnë një fletë formati rregullat e saj. Lexohen punët e grupeve me zë. Në këtë mënyrë e gjithë klasa njihet me disa lojëra dhe rregullat e tyre. Nxënësit mundet edhe të ndryshojnë rregullat e ndonjë loje.

49

Këtë e vendosin me shumicë votash.

Përforcim: Luajmë së bashkuNxënësit me votim vendosin se cilën lojë mund të luajnë në klasë. P.sh. Loja “Qëllo në shenjë”, ose “ Vizato fytyrën”. Në fund shpallet fitues nxënësi që vizatoi më bukur fytyrën.

Detyrë: Përshkruaj një lojë dhe rregullat e saj.

Mësimi 4: Rregullat në mjedise publike

Objektivat: Në përfundim të mësimit nxënësit do të jenë të aftë: - të tregojnë disa nga rregullat e sjelljes në mjedise publike- të sjellin shembuj të rasteve të shkeljes së tyre.- të komentojnë situatat problemore në tekst.

Mjetet: Libri bazë, materiale të ndryshme të gjetura nga interneti.

Fjalë kyç: Mjedise publike, aktivitet, qetësi.

Aftësi: të shprehur, të diskutuar, të interpretuar


PARASHIKIM Nxitje për diskutim Paraqitje grafike e informacionit

Punë me klasën Kllaster




PËRFORCIM Lojë me role Interpretim Puë në grup

ZHVILLIMI I MËSIMITParashikim: Nxitje për diskutim.Mësuesja shtron pyetjen: - Mjediset e ndryshme që frekuentojmë në aktivitetet e jetës sonë të përditshme

janë?Nxënësit përgjigjen: shkolla, kinemaja, tregu, biblioteka, muzeu, parku, këndi i

lojërve, lokaleve etj. Të gjitha këto mjedise kanë një emër të përbashkët “Mjedise publike”.

50

Ndërtim i njohurive: DiskutimePasi i kanë parë fotot dhe situatat e dhëna në libër nxënësit fillojnë diskutimet rreth figurave në libër. Ata komentojnë sjelljet e njerëzve në mjedise të ndryshme publike.Vazhdon puna me rubrikën Punojmë-diskutojmë-argëtohemi.

Ushtrimi 1. Nxënësit rrethojnë përgjigjen e saktë dhe argumentojnë zgjedhjen.

Ushtrimi 2. Nxënësit japin mendimin e tyre për situatat e shkruara në libër dhe i argumentojnë ato.

PËRFORCIM: Lojë me roleNdahet klasa në grupe. Secili grup më vete interpreton me role pjesë nga përralla “Çufoja dhe Tipi” duke nxjerrë në pah sjelljen e tyre në jetën e përditshme. Në përfundim vlerësohet grupi më i mirë.

Detyrë: Tregoni se si duhet të sillemi në bibliotekë. Pse?

Veprimtari praktike

Zbatimi i rregullave tregon qytetari Mjetet e punës: fletë, lapustila, ngjitës, gomë, laps, gërshërë, vizore, pamje të

ndryshme. Qëllimi: Të ndërtoni postera me rregullat që duhet të ndiqni në jetën tuaj dhe të

tregoni se zbatimi i tyre tregon qytetari.

Zhvillimi i mësimit Si do të veprojmë: Ndahet klasa në grupe: Grupi i parë - do të shkruajë rregullat në shkollë; Grupi i dytë - do të shkruajë rregullat në familje; Grupi i tretë - do të shkruajë rregullat në mjedise publike; Grupi i katërt - do të shkruajë rregullat në lojë. Në përfundim të punës, secili grup të shkruajë një mesazh drejtuar moshatarëve

dhe e vendos atë në mjediset e shkollës.

MJEDISE PUBLIKE

LulishteBIBLIOTEKË

TEATËRKINEMA

SpitalTREG

51

Kreu III. ZHVILLIMI INDIVIDUAL, TË DREJTAT, DETYRAT, PËRGJEGJËSITË

Mësimi 3.1: Unë jam ndryshe

Objektivat: Në përfundim të mësimit nxënësit do të jenë të aftë: - të radhisin disa nga tiparet që i karakterizojnë; - të tregojnë ku dallojnë nga shokët dhe familjarët; - të tregojnë çfarë ka të ngjashme me shokët dhe familjarët;- të listojnë tiparet që ndryshojnë me kalimin e viteve.

Mjetet e punës: Libri, foto të ndryshme në vite.Fjalë kyç: Ndryshoj me kalimin e viteve, jam i njëjtë, Aftësi: të shprehur, të diskutuar, të shkruar


PARASHIKIM Nxitje për diskutim Paraqitje grafike e informacionit

Punë me klasën Kllaster


Marrëdhënie pyetje- përgjigje

Pyetje-përgjigje. Studim rasti


PËRFORCIM Imagjinatë e drejtuar Përshkrim Punë individuale

ZHVILLIMI I MËSIMITParashikim: Nxitje për diskutim.Nxënësit me radhë lexojnë fjalët e Amelias, Mirit dhe autorit. Ata të nxitur nga mësuesja diskutojnë duke sjellë shembuj nga jeta e përditshme dhe nxjerrin në pah ngjashmëritë dhe ndryshimet me shokët e klasës.

Ndërtimi i njohurive: Hapen librat. Mësuesja pyet nxënësit:- Çfarë shikoni në foton e parë? (një të porsalindur)- Po në foton e dytë? (një grua në moshën e mamit…)- Po në foton tjetër? (Një çift të moshuarish me nipin)- Çfarë ndryshime vini re te këta njerëz? (gjatësia, pasha, flokët, tiparet e fytyrës)- Shikoni fotot më poshtë dhe tregoni ndryshimet te të dyja.- Po të përbashkëta a kanë? Tregojini ato.

Vazhdon puna me rubrikën Punojmë-Diskutojmë-Mësojmë

Detyra 1. Në punë individuale nxënësit mësojnë të plotësojnë pasaportën e tyre.Emri ______________________________________________________

52

Atësia _____________________________________________________Mbiemri ___________________________________________________Vendlindja __________________________________________________Vendbanimi _________________________________________________Ngjyra e syve _______________________________________________Ngjyra e flokëve _____________________________________________Gjatësia ____________________________________________________

Detyra 3. Në vend të fotos së librit nxënësit vendosin fotot e tyre. Më pas ata evidentojnë ndryshimet e ndodhura te vetë ata pas 5 vjetësh. (ndryshime në gjatësi, në mimikë, në tipare, në sjellje…).

Detyra 4. Detyra 4 është e ngjashme me detyrën 3, por këtu vihen në dukje ndryshimet që pëson një këlysh qeni pas disa vitesh.

Përforcim: Imagjinatë e drejtuar Detyra 2. Nxënësit duke iu përgjigjur pyetjeve nxjerrin në pah ngjashmëritë dhe ndryshimet midis anëtarëve të familjes.

Detyrë: Tregoni çfarë të dallon nga të tjerët.

Tema 3.2: Nevojat e mia

Objektivat: Në përfundim të orës së mësimit nxënësit do të jenë të aftë:- të listojnë disa nevoja të familjes, vetes, shokëve.- të tregojnë pse nevojat përbëjnë një të drejtë.

Mjetet e punës: fletë formati, lapustila, libri. Fjalë kyç: Nevojë, nevoja fiziologjike, nevojë për siguri, nevojë për t’u vlerësuar, nevojë për t’u shoqëruar, nevojë për t’u vetëaktualizuar.Aftësi: të shprehur, të diskutuar, të shkruar.


PARASHIKIM Nxitje për diskutim Stuhi mendimesh Punë me klasën Kllaster




PËRFORCIM Shkrim i lirë Shkrim i shpejtë Punë në grup

53

ZHVILLIMI I MËSIMITParashikim: Nxitje për diskutim.

Mësuesja drejton pyetje, nxënësit iu përgjigjen atyre: - për të qenë të shëndetshëm duhet? (të ushqehemi mirë, të pastrohemi, të vishemi,

të kemi një shtëpi….)- për t’u ndjerë mirë duhet: (të na falin dashuri, të kemi përkujdesjen e prindërve,

anëtarëve të familjes, të vlerësohemi, …)- për të qenë të sigurt duhet: (të kemi përkujdesje shëndetësore, sigurim të jetës,

vëmendje nga më të rriturit….)- për t’u ndjerë i vlerësuar duhet: (të kemi mundësi shkollimi, të na dëgjohet fjala,

të kemi mundësi argëtimi, të respektohemi…)- Të gjitha këto që u përmendën janë të domosdoshme apo mund të bëjmë edhe

pa to? (të domosdoshme) Pra, këto janë nevojat bazë për të pasur një jetë normale.

Ndërtim i njohurive: Diskutim, komenteNxënësit shohin me kujdes fotot dhe poshtë secilës vendosin një nga nevojat që ajo tregon.

Ushtrimi 1. Vazhdohet me komente të fotove nga nxënësit.Ushtrimi 2. Nxënësit iu përgjigjen pyetjeve duke argumentuar përgjigjen e tyre.Ushtrimi 3. Punohet në të njëjtën mënyrë si ushtrimi 2.Dilet në përfundimin: Për të pasur një jetë të qetë dhe normale, plotësimi i nevojave është i domosdoshëm.

Përforcim: Në punë me grupe nxënësit argumentojnë pse plotësimi i nevojave është një e drejtë. Mësuesja i nxit ata duke ju kujtuar “Konventën e të Drejtave të Fëmijëve”. Përdoren fletë formati dhe lapustila.

Detyrë: Shkruani cilat janë nevojat tuaja për një jetë të lumtur.

Tema 3.3. Dëshirat e mia

Objektivat: Në përfundim të mësimit nxënësit do të jeni të aftë: - të listojnë disa nga dëshirat më të rëndësishme; - të tregojnë rëndësinë e dëshirave në jetën tuaj; - të bëjnë dallimin midis dëshirave dhe nevojave.

Mjetet: Tabak letre, lapustila, libriFjalë kyç: Dëshirë, plotësim, rezultate.Aftësi: të shprehur, të diskutuar, të shkruar

54


PARASHIKIM Imagjinatë e drejtuar Paraqitje grafike Diskutime

Punë me klasën


Bashkëbisedim Diskutim, komente Punë me grupePunë individuale

PËRFORCIM Shkrim i shpejtë Identifikohen nevojat dhe dëshirat

Punë në grup

ZHVILLIMI I MËSIMITMësuesja i njeh nxënësit me temën dhe objektivatParashikim: Imagjinatë e drejtuar.Cilat janë disa nga dëshirat e tua? Përgjigjet mësuesja i shkruan në tabelë.Ndërtim i njohurive: Bashkëbisedim

Hapen librat. Lexohen situatat në të. Nxënësit komentojnë dëshirat e fëmijëve. Ata tregojnë raste kur këto dëshira janë të ngjashme me të tyret.

Dëshira e Mimozës. Nxënësit vazhdojnë të japin mendime nëse babai ja plotësoi dëshirën Mimozës apo jo, duke e argumentuar atë.

Për dëshirën e Andit nxënësit komentojnë se si ndikoi plotësimi i saj tek Andi. Ata

DËSHIRAT

Të kem lepujTë kem shumë zogj dhe kafshë shtëpiake

Të bëhem astronaut

Të bëhem balerinë

Të kem vëlla

sjellin shembuj nga jeta e përditshme të ngjashëm me atë të Andit.

Vazhdohet me rubrikën Punojmë-Diskutojmë-Mësojmë

Ushtrimi 1. Një nxënës lexon me zë vjershën. Komentohet teksti i këngës. Nxënësit listojnë dëshirat e djalit. Ata tregojnë nëse edhe ata kanë menduar ndonjëherë si djali i vjershës.

Ushtrimi 2. Mësuesja tregon pamje nga filmi “Taulanti kërkon një motër” Nxënësit diskutojnë për dëshirën e Taulantit. Pyetje? - A ishte e drejtë dëshira e Taulantit? Pse?- Ja plotësuan prindërit? - Po ju keni shprehur ndonjëherë një dëshirë të tillë? Çfarë përgjigje keni marrë?- Tregoni pjesën që ju ka pëlqyer më shumë.

55

Ushtrimi 3. Në punë dyshe nxënësit shkruajnë poshtë çdo fotoje çfarë ajo shpreh, nevojë apo dëshirë. Në këtë mënyrë ata bëjnë ndarjen e nevojave nga dëshirat.

Përforcim: Shkrim i shpejtëPo në dyshe nxënësit në fletë formati shkruajnë, cilat janë më të rëndësishme në jetën e njeriut nevojat apo dëshirat. Argumentojnë përgjigjen.

Detyrë: Shkruani dëshirën tuaj më të madhe dhe nga kush e prisni plotësimin e saj.

Mësimi 3.4. Të drejtat e mia

Objektivat: Në përfundim të mësimit nxënësit do të jeni të aftë: - të listojnë 5 nga të drejtat e fëmijëve.- të identifikojnë të drejtat që lidhen me familjen, punën, banesën, ushqimin,

mirësjelljen.

Mjetet e punës: libri, Konventa mbi të drejtat e fëmijëve, fletore.Fjalë kyç: të drejta, respekt, mirësjellje.Aftësi: Të shprehur, të diskutuar, të shkruar


PARASHIKIM Bisedë Pyetje - përgjigje Punë me klasën


Bashkëbisedim Diskutim, komente Punë me grupePunë individuale

PËRFORCIM Shkrim i shpejtë Identifikohen të drejta që lidhen me familjen, punën, banesën, ushqimin, mirësjelljen

Punë në grup


Parashikim: BisedëMësuesja lexon pjesë nga Konventa e të Drejtave të Fëmijëve dhe bën pyetje: - A ka ndonjë formulim që ju nuk e kuptoni? Nxënësit kërkojnë sqarime për paqartësitë.

Pyetje: - A dini të drejta të tjera të fëmijëve? Tregojini ato. Nxënësit që dinë i tregojnë para klasës.

56

Ndërtim i njohurive: BashkëbisedimTë nxitur nga mësuesja nxënësit komentojnë situatat në libër. Nëpërmjet bashkëbisedimit ata japin mendimin e tyre për Jonën 7-vjeçare.

Ushtrimi 1. Poshtë çdo fotoje nxënësit shënojnë të drejtën që e u përshtatet. Lexohen me zë.

Ushtrimi 2. Çdo fëmijë ka të drejtën e një jete private. Nxënësit japin mendimin e tyre. Ata tregojnë se çdo të thotë për ta “Privatësi”

Ushtrimi 4. Nxënësit komentojnë fotot e këtij ushtrimi. Ata japin mendimin e tyre si do të silleshin në raste të tilla. Mësuesja kërkon argumentimin e mendimeve.

Përforcim: Shkrim i shpejtë.Ushtrimi 3. Lexohen të drejtat e fëmijëve të vendosura në klasë nga nxënësit. Në fletore nxënësit shkruajnë të drejtat që kanë të bëjnë me familjen, punën, banesën, ushqimin, mirësjelljen.

Detyrë: Ushtrimi 5. Tregoni shembuj nga jeta e përditshme kur keni parë fëmijë, të cilëve u janë mohuar të drejtat e tyre.

Mësimi 3.5. Detyrat dhe përgjegjësitë e mia

Objektivat: Në përfundim të mësimit nxënësit do të jeni të aftë: - të tregojnë detyrat e tij në familje, shoqëri, shkollë; - të tregojnë përgjegjësitë e tyre në familje, shoqëri, shkollë.- të argumentojnë pse të drejtat dhe detyrat janë të lidhura.

Mjetet: libri, tabak letre, lapustila.Fjalë kyç: Detyra, përgjegjësi, premtim, veprime, respekt.Aftësi: Të shprehur, të diskutuar, të shkruar


PARASHIKIM Pyetja e ditës Stuhi mendimesh Punë me klasën


Bashkëbisedim Diskutim, komente Punë me grupe

PËRFORCIM Konkludim Diagrami i Venit Punë në grup

57

ZHVILLIMI I MËSIMITParashikim: Pyetja e ditësSi mendoni ju fëmijë, në jetën e përditshme ne kemi vetëm të drejta? (Ne kemi edhe detyra të cilat duhet t’i zbatojmë. Kemi edhe përgjegjësi për premtimet që japim, për motrat dhe vëllezërit, për njerëzit që na rrethojnë…).

Ndërtimi i njohurive: BashkëbisedimHapen librat. Të ndarë në grupe nxënësit lexojnë situatat në libër. Më pas i komentojnë ato duke dhënë mendimet e tyre për veprimet e fëmijëve, në secilin rast më vete.

Vazhdon puna me rubrikën “Punojmë-Diskutojmë-MësojmëUshtrimi 1. Po në grupe nxënësit plotësojnë të drejtat dhe detyrat që nuk janë shkruar.Ushtrimi 2. Pasi kanë komentuar fotot nxënësit shkruajnë poshtë çdo fotoje përgjegjësitë dhe detyrat që i përshtaten.

Përforcim: KonkludimNxënësit argumentojnë lidhjen midis të drejtave dhe detyrave.Diagrami i Venit

Veprimtari praktike: Të drejtat e njeriut Qëllimi: Të flasin për vlerat dhe rëndësinë që kanë ushqimi, veshja, familja, banesa,

lojërat, dashuria dhe respekti, librat, mbrojtja nga rreziqet etj., në jetën e njeriut.

Zhvillimi i mësimit Ndahet klasa në grupe: Grupi i parë do të tregojë rëndësinë e ushqimit dhe veshjes në jetën e njeriut; Grupi i dytë do të tregojë rëndësinë e familjes dhe banesës; Grupi i tretë do të tregojë rëndësinë e lojërave dhe mbrojtjes nga rreziku; Grupi i katërt do të tregojë rëndësinë e librave, dashurisë dhe respektit në jetën

e përditshme.

Secili pjesëtar i grupit duhet të marrë materiale shoqëruese (objekte, pamje, libra, revista, gazeta etj.) për të ilustruar mendimin e tij. Çdo nxënës duhet të shprehë mendimin e tij pa u ndikuar nga të tjerët.

Të përbashkëtatJanë të detyrueshme

Rregullojnë jetën Duhet t’i realizojmë ne

Na bëjnë të përgjegjshëm

Të drejtatNa i realizojnë

të tjerët

DetyratDuhet t’i

realizojmë ne

58

Kreu IV. PUSHTETI, AUTORITETI, QEVERISJA

Mësimi 4.1. Llojet e shërbimeve

Objektivat: Në përfundim të mësimit nxënësit do të jenë të aftë: - të listojnë shërbimet që i afrohen në jetën e përditshme nga institucione të

ndryshme; - të përshkruajnë funksionet e shërbimeve të ndryshme;- të interpretojnë me role një prej shërbimeve shtetërore.

Mjetet: Libri, tabak letre, lapustila.Fjalë kyç: Shërbim, ndërmarrje, institucione.Aftësi: Të shprehur, të diskutuar, të interpretuar.





PËRFORCIM Interpretim Lojë me role Punë në grup

ZHVILLIMI I MËSIMITParashikim: Pyetja e ditësMësuesja shtron pyetjen: Çfarë shërbime na afrohen në jetën e përditshme?Mendimet e nxënësve mësuesja i shkruan në formë kllasteri në tabelë.

SHËRBIMETFinanciare

KomunaleSportive

Rrugore

Ruajtjes së rendit dhe qetësisë

Arsimore KulturoreShëndetësore

Ndërtim i njohurive: BashkëbisedimHapen librat. Lexohen situatat në të. Nxënësit për çdo situatë i drejtojnë pyetje

shokut. - Listoni shërbimet që të afrohen në qytetin tënd.- Ku i gjeti Jona krijimet që i duheshin për në shkollë?- Çfarë shërbime na ofrojnë qendrat tregtare?- Kush i erdhi në ndihmë gjyshes së Reas?

59

- Cilin sport pëlqen babi i Jorit? Ku e çoi ai Jorin?- Keni qenë në Teatrin e Kukullave? Çfarë mbresa ju ka lënë?

Ushtrimi 1. Komentohen fotot. Poshtë çdo fotoje shkruhet lloji i shërbimit që ofrohet.

Ushtrimi 2. Në përgjigjet e pyetjeve nxënësit identifikojnë llojin e shërbimit që afrohet për çdo rast.

Ushtrimi 3. Duke parë fotot nxënësit diskutojnë rreth shërbimeve rrugore, të rendit e financiare.

Përforcim: Lojë me role.Me grupe nxënësit interpretojnë një lloj shërbimi. Në tabakë letre shkruajnë me shkronja të mëdha llojet e shërbimeve, rolet e të cilave do të interpretojnë.Grupi I: Shërbimi rrugor. Nuk punojnë semaforët. Roli i policit në rrugë.Grupi II. Në bibliotekë. Na duhet një material jashtëshkollor. Drejtohemi në bibliotekë. Komunikimi me punonjësen e bibliotekës.Kemi grip. Mjeku na ka dhënë recetën me emrat e barnave. I drejtohemi farmacisë. Si do t’i kërkojmë ndihmë farmacistes. Po ajo çfarë shërbimi na afron?Na është prishur kompjuteri. Kujt duhet t’i kërkojmë ndihmë? Bashkëbisedimi që kryejmë me të.

Mësimi 4.2. Mjetet kryesore të komunikimit

Objektivat: Në përfundim të mësimit nxënësit do të jenë të aftë: - të renditin mjetet kryesore të komunikimit; - të përcaktojnë funksionin e tyre; - të argumentojnë domosdoshmërinë e tyre.

Mjetet e punës: Libri, tabak letre, lapustila.Fjalë kyç: Komunikim, mjete komunikimi, letër, telegram, kartolinë, postë elektronikeAftësi: Të shprehur, të diskutuar, të interpretuar.


PARASHIKIM Identifiko Stuhi mendimesh Punë me klasën



PËRFORCIM Interpretim Lojë me komunikim Punë në grup

60

ZHVILLIMI I MËSIMITParashikim: Identifikoni

Mësuesja kërkon nga nxënësit të shkruajnë në një fletë formati emrat e disa mënyrave të komunikimit.

Direkt, gojarisht, me shenja,Në distancë me telefon, me letër, telegram, kartolinë, postë elektronike.

Ndërtimi i njohurive: BashkëbisedimHapen librat. Në grupe nxënësit lexojnë në heshtje situatat problemore.Pyetje: - Ç’do të thotë të komunikosh?Listoni disa nga mjetet e komunikimit.Në cilat forma i erdhën vajzës urimet për ditëlindje?Komentoni pjesën: Gjuha, aftësia…….nëpërmjet komunikimit.Në fletë formati nxënësit shkruajnë funksionet e mjeteve të ndryshme të

komunikimit.- Ç’është letra, telegrami, kartolina, telefoni, posta elektronike etj.?

Ushtrimi 1. Nxënësit shohin me vëmendje foton në libër. Më pas ata tregojnë mënyrën e komunikimit të njerëzve përpara se të shpikeshin mjetet e komunikimit.Ushtrimi 2. Përsëri në fletë formati nxënësit listojnë mjetet e komunikimit. Ushtrimi 3. A keni përdorur ndonjëherë postën elektronike? Tregoni shkurtimisht hapat që duhen ndjekur.

Përforcim: Interpretim. Një mënyrë tjetër komunikimi është edhe ai me shenja. Kush e përdor këtë komunikim? Në dyshe nxënësit interpretojnë lojën. Vlerësohet grupi që interpretoi më bukur.

Detyrë: Shkruani një letër për gjyshen tuaj. Vendoseni në zarf, shkruani në të adresën e saktë dhe postojeni në postë.

Mësimi 4.3. Mjetet informimit

Objektivat: Në përfundim të mësimit nxënësit do të jenë të aftë: - të listojnë mënyrat e ndryshme të informimit.- të tregojnë si funksionojnë ato.- të bëjnë dallimin midis mjeteve të komunikimit dhe të informimit; - të japin mendimin e tij/saj rreth vlerave të mjeteve të informimit.

Mjetet e punës: Libri, tabak letre, lapustila.

61

Fjalë kyç: informim, mjete informimi, mjete të shtypura, mjete elektronike, mjete virtuale. Aftësi: të shprehur, të diskutuar, të interpretuar.


PARASHIKIM DDM Identifiko Stuhi mendimesh Punë me klasën


DDM Bashkëbisedim Imagjinatë e drejtuar

Diskutim, komente Pyetje - përgjigje

Punë me grupe

PËRFORCIM DDM Interpretim Lojë me komunikim Punë në grup

ZHVILLIMI I MËSIMITParashikim: DDM IdentifikoMësuesja kërkon nga nxënësit të tregojnë emrat e mjeteve të informimit që ata njohin.Ndërtim i njohurive: DDM Bashkëbisedim

MJETE INFORMIMI

InternetiRadio

Revista

Gazeta

LibriTelevizion

5 minuta në heshtje nxënësit lexojnë informacionin në libër. Në vazhdim mësuesja iu drejton pyetjet:- Çfarë emisione televizive ndiqni ju? - Si duhet të jetë informacioni që transmetojnë mediet e ndryshme? - Kush e lexon gazetën në shtëpinë tënde? - Si funksionojnë mjetet e ndryshme të informimit? - Si i grupojmë mjetet e informimit nisur nga mënyra se si e shpërndajnë informacionin?

- Vazhdon puna me rubrikën: Punojmë-Diskutojmë-MësojmëUshtrimi 1. Nxënësit tregojnë mjetin e informimit që përdorin më shumë. Ata argumentojnë përgjigjen e tyre.Ushtrimi 2. Të nxitur nga mësuesja nxënësit flasin për librin. Vlerat për mënyrën se si e transmetojnë informacionin dhe ndikimin që ai ka në zhvillimin gjuhësor të fëmijëve.Ushtrimi 4. Punë e pavarur poshtë çdo fotoje: Nxënësit shënojnë llojin e mjetit; komunikim apo informim. Lexohen nga disa nxënës. Të tjerët bëjnë vërejtje nëse ka.

Përforcim: DDM InterpretimNë grupe nxënësit bëjnë publikimin e një lajmi

62

Grupi I: Zgjedh gazetën e shkollës. Në fletë formati shkruan lajmin ”njoftim për koncert”, me shkrim të dukshëm dhe tërheqës.Grupi II: Zgjedh televizionin Një nxënës luan rolin e spikerit dhe lexon lajmin e formuluar nga grupi “vizitë në muze”.Grupi III: Zgjedh radion. Një nxënës luan rolin e spikerit dhe lexon lajmin e formuluar nga grupi, por këtë radhë reklama bëhet vetëm me zë “kampe verore”.

Detyrë : Shkruani një lajm, të cilin do të donit ta shpërndanit te të tjerët. Cilin nga mjetet e informimit do të përdorje për ta përhapur atë?

Veprimtari praktike Bisedë me një punonjës të policisë

Qëllimi: Të flasim për rolin e policit në ruajtjen e rendit dhe qetësisë në komunitet.

Zhvillimi i veprimtarisë - Me anën e një letre ftoni në klasë një nga punonjësit e policisë së rendit. - Ftoni në këtë veprimtari edhe punonjës të shërbimeve të tjera publike dhe

përfaqësues të medies në zonën tuaj. - Përgatitni dhe shkruani në fletoren tuaj pyetjet që do u drejtoni;

Disa nga detyrat e policit të mbrojtjes së rendit dhe qetësisë publike - Përgjigjet për rendin dhe qetësinë e zonës përkatëse; - Bën patrullime, duke iu përgjigjur thirrjeve urgjente;- Siguron qetësinë dhe sigurinë në ngjarjet e mëdha publike; - Ndërhyn kur shkelet ligji; - Kontrollon trafikun, kryesisht rrugët kryesore; - Ndihmon në gjetjen e sendeve të humbura dhe ua kthen atë pronarëve.

63

Kreu V. PRODHIMI DHE SHPËRNDARJA

Mësimi 5.1. Të mirat dhe shërbimet

Objektivat: Në përfundim të mësimit nxënësit do të jeni të aftë: - të tregojnë se të mirat që kemi mund të jetë janë të kufizuara

- të argumentojnë se nuk mund të ketë të gjitha të mirat që dëshiron.- të identifikojnë disa nga të mirat që mund të ketë dhe jo.

Mjetet: Libri, tabak letre, lapustila.Fjalë kyç: Të mira, shërbime, të kufizuara, të domosdoshme, shpërdorim .Aftësi: Të shprehur, të diskutuar, të interpretuar.





PËRFORCIM Interpretim Lojë me role Punë në grup

ZHVILLIMI I MËSIMITParashikim: Pyetja e ditësA mundemi që gjithçka që shohim ta kemi për vete? Pse mendon kështu?Nxënësit të lirshëm japin mendimet e tyre. Disa thonë po, të tjerë thonë jo dhe disa thonë dhe po dhe jo. Përgjigjet e tyre duhet t’i argumentojnë.

GJATË ARGUMENTIMIT TË PËRGJIGJEVE TË GJITHË DALIN NË NJË PËRFUNDIM QË: jo gjithçka që shohim mund ta kemi”.Ndërtim i njohurive: Bashkëbisedim.Lexohen me zë situatat në libër nga nxënësit. Për çdo situatë nxënësit japin mendimin e tyre.- Çfarë të mira na afron nëna natyrë?- Tregoni domosdoshmërinë e tyre.- A ke edhe ti dëshira të njëjta me shokët dhe shoqet e tua?- Cila janë disa nga shërbimet më të nevojshme për njeriun?- Pse dikush ka më shumë e dikush më pak të mira?

Ushtrimi 1. Nxënësit listojnë tre të mira që kanë dhe tre të tjera që dëshirojnë të kenë. Disa nxënës i lexojnë me zë.Ushtrimi 2. Një nxënës lexon situatën problemore. Një tjetër e përfundon me fjalët e tij. Të tjerët diskutojnë rreth saj. Nxënësit tregojnë se si do të vepronin ata në një rast të tillë duke e argumentuar përgjigjen.

64

Përforcim: Ushtrimi 4. Në një tabak letre nxënësit me grupe shkruajnë dëshirat e tyre. Nënvizojnë atë dëshirë që mendojnë se është e mundshme për t’u realizuar. Thonë pse.

Detyrë: Vizatoni në një tabak të bardhë dëshirat tuaja. Cila prej tyre mendoni se është e mundshme për t’u realizuar? Pse?

Mësimi 5.2. Zgjedhja ime - dëshira ime

Objektivat: Në përfundim të mësimit nxënësit do të jenë të aftë: - të argumentojnë zgjedhjet e tyre.- të përshkruajnë situata ku zgjedhja e tyre të tregojë vlerën e alternativës më

të mirë nga e cila është hequr dorë.- të analizojnë si duhet të ndajë dhe të përdorë kohën e lirë.

Mjetet e punës: Libri, tabak letre, lapustila.Fjalë kyç: Dëshirë, zgjedhje, të heqësh dorë, vendim.Aftësi: Të shprehur, të diskutuar, të interpretuar.


PARASHIKIM Diskutim i ideve Stuhi mendimesh Punë me klasën

NDËRTIM I NJOHURIVE Bashkëbisedim Diskutim, komente Punë me grupe

PËRFORCIM Zgjedhja ime Punë në dyshe Punë në grup

ZHVILLIMI I MËSIMITParashikim: Diskutim i ideve.

Mësuesja lexon para klasës rastin e Arbenit. Midis videogemit (që i duhej për argëtim) dhe kompjuterit (që i duhej për detyrat e shkollës). Arbeni zgjodhi kompjuterin duke hequr dorë nga dëshira e madhe për të pasur videogem.

Ndërtim i njohurive: BashkëbisedimLexohen situatat e tjera problemore të librit nga nxënësit. Pyetje: - Çfarë dhuratë kishin menduar shokët dhe shoqet për ditëlindjen e Klestës?- Pse zgjodhën pikturën për dhuratë?- Po ti po të ishe në vendin e tyre si do të veproje?Ushtrimi 2. Në foto janë disa lodra shumë të preferuara për fëmijët. Jo të gjitha është e mundur të blihen. Cilën do të zgjidhje për të blerë? Pse?Ushtrimi 3. Kafshët shtëpiake kanë të mirat dhe të këqijat e tyre. Kë do të zgjidhje për të mbajtur në shtëpi, macen apo qenin? Pse bëre këtë zgjedhje?

65

Përforcim: Zgjedhja imeZgjedhin si do t’u pëlqente të kalonin ditën e pushimit, të dielën.

Mësimi 5.3: Prodhimi dhe shpërndarja

Objektivat: Në përfundim të mësimit nxënësit do të jeni të aftë: - të tregojnë se prodhimi i një të mire kalon në disa faza;- të listojnë shembuj të burimeve të përdorura për prodhimin e disa prej

mjeteve që përdoren në familje, shkollë; - të tregojnë rrugën që ndjek një produkt nga prodhimi deri te shpërndarja.

Mjetet: Libri etj. Fjalë kyç: Prodhim, shpërndarje, konsumator, treg, profesion, process teknologjik.Aftësi: Të shprehur, të diskutuar, të interpretuar.


PARASHIKIM Diskutim paraprak Stuhi mendimesh Punë me klasën

NDËRTIM I NJOHURIVE Bashkëbisedim Diskutim, komente Punë me grupe

PËRFORCIM Vizatim i lirë Punë në dyshe Punë në grup

ZHVILLIMI I MËSIMITParashikim: Diskutim paraprak.Mësuesja shtron pyetjen: A e dini fëmijë se cila është lënda e parë prej të cilës është podhuar tavolina? (Druri…)Po druri është vendosur direkt si është prerë? (jo ai ka kaluar në një përpunim…)

Dru PËRPUNOHET MOBILIE TREG LËNDA E PARË PËRPUNIMI PRODUKT I GATSHËM SHPËRNDARJE

Ndërtim i njohurive: BashkëbisedimHapen librat. Nxënësit shikojnë me vëmendje fotot dhe më pas i komentojnë ato.

Ata tregojnë se çfarë profesioni tregohet në to.Nxënësit mësojnë se prodhimi i të mirave materiale kalon në një sërë procesesh

teknologjike.Ushtrimi 1. Nxënësit plotësojnë vendet bosh me emrat e profesioneve për çdo rast.Punë me grupe. Secili grup duhet të tregojë shkurtimisht rrugën e prodhimit të një produkti.Për prodhimin e produkteve të ndryshme ushqimore, tekstile etj. Lënda e parë i nënshtrohet një procesi teknologjik.Lexohen punët e grupeve, vlerësohen.

66

Përforcim: Vizatim i lirëUshtrimi 3. Nxënësit vizatojnë sipas fotos në libër një punishte të përpunimit të

mishit.Mësuesja në këtë orë mund të planifikojë edhe një vizitë në një punishte të

prodhimit të bukës, ëmbëlsirave etj.

Detyrë: Skiconi veten tuaj si punëtor. Çfarë profesioni do ju pëlqente të kishit?

Veprimtari praktike: Si të përgatisim një ëmbëlsirë? Qëllimi: Të përgatisim një ëmbëlsirë të thjeshtë; të përcaktojmë përbërësit e saj; të ndajmë punën dhe të bëjmë zgjedhjet tona aty ku është e mundshme.

Zhvillimi i punës:Nxënësit ndahen në grupe dhe përcaktojnë detyrat që do të ketë secili grup. - Blejnë përbërësit e domosdoshëm për këtë ëmbëlsirë; - E përgatitin atë; - Vlerësojnë punën e shokëve dhe shoqeve që u angazhuan më shumë në këtë

veprimtari.

Për përgatitjen e kësaj ëmbëlsire nevojiten: një pako biskota pa krem; dy lugë kakao; një lugë gjalpë, gjashtë lugë sheqer, një e verdhë veze, një filxhan me qumësht.

PërgatitjaMarrim sheqerin, të verdhën e vezës dhe gjalpin. I trazojmë të gjitha së bashku

derisa të bëhet një masë homogjene. Hedhim kakaon dhe e përziejmë përsëri. Do të shihni që deri tani keni përgatitur një krem me shije kakaoje.

Biskotat i lagim një e nga një me qumësht dhe i lyejmë me kremin e përgatitur, derisa të mbarojnë të gjitha. I vendosim pas njëra-tjetrës dhe të gjitha së bashku i lyejmë me kremin e mbetur. Më pas, i vëmë në një letër plastike mbi pjatë dhe i lëmë në frigorifer për rreth 1 orë. Në këtë mënyrë keni përgatitur një ëmbëlsirë të shijshme, të cilën mund ta prisni sipas dëshirës.

- Nxënësit përcaktojnë se cilët janë përbërësit e ëmbëlsirës; - Çfarë përbërësi do të përdornit nëse do të mungonte kakaoja? A mund ta

zëvendësojnë atë? - Nëse ëmbëlsira do të pranonte qumësht ose sherbet, kë do të preferonin ata nga

të dyja etj.

67

Kreu VI. RRUGA

Mësimi 6.1 Shenjat rrugore

Objektivat: Në përfundim të mësimit nxënësit do të jenë të aftë: - të listojnë llojet e rrugëve duke i grupuar në kategori; - të përmendin personat që ndihmojnë në qarkullimin normal në rrugë; - të tregojnë disa rregulla të ecjes në rrugë.

Mjetet e punës: Libri, postera me shenja të qarkullimit rrugor, letër, lapsa me ngjyra. Fjalë kyç: rrugë, shenja në rrugore, semafor, shenja të qarkullimit, polic. Aftësi: të shprehur, të diskutuar, të vepruar.


PARASHIKIM Diskutim i drejtuar Diskutim Klasa

NDËRT. I NJOHURIVE Marrëdhënie pyetje përgjigje

Bisedë e lirë Punë me grupe

PËRFORCIM Demonstrim Demonstrojmë rregullat në rrugë

Punë me grupe


Parashikim: Diskutim i drejtuarMësuesja i orienton nxënësit të shikojnë foton në libër. Komentoni sjelljen e fëmijëve dhe kalimtarëve. Nxënësit me radhë japin mendimet e tyre rreth kësaj situate.

Ndërtimi i njohurive: Marrëdhënie pyetje-përgjigjeMësuesja kërkon nga nxënësit të thonë emrat e disa rrugëve që ata njohin. Rruga “Siri Kodra”, Mine Peza”, “E Elbasanit”, e Kavajës” etj. Dilet në përfundimin se emrat e rrugëve janë emra të përveçëm.

Ndahet klasa në grupe. Secili grup lexon njërën nga situatat dhe e ritregon atë. Nxënësit e tjerë përgatitin pyetje rreth saj.

Grupi I: - Çfarë quajmë rrugë?- Si i klasifikojmë rrugët? - Përse përdoren rrugët?

68

Grupi II: - A janë të njëjta rrugët? Pse?- A janë të njëjta rrugët e qytetit me ato të fshatit? Pse?- Për të parandaluar rreziqet në rrugë çfarë vendosen?

Grupi III: - Ku ishin fëmijët?- Ç’po bënte Arditi?- Si reaguan drejtuesit e automjeteve? Po kalimtarët?Në vazhdim, mësuesja ju tregon nxënësve 6-7 shenja të qarkullimit rrugor. Nxënësit i vizatojnë në fletë formati dhe poshtë secilës shkruajnë përse shërben.Lexohet me zë nga disa nxënës rubrika “Mbani mend”Po në grupe plotësohen Ushtrimi 1 dhe 2 i rubrikës Punojmë-Diskutojmë-MësojmëPërforcim: Demonstrim Sipas grupeve nxënësit demonstrojnë para klasës raste të shkeljeve të rregullave të qarkullimit rrugor dhe raste të zbatimit korrekt.

Mësimi 6. 2. Mjetet e udhëtimit

Objektivat: Në përfundim të mësimit nxënësit do të jenë të aftë: - të listojnë gjashtë emra mjetesh transporti; - të grupojnë mjetet sipas përdorimit; - të diskutojnë si ndikon mjedisi në zgjedhjen e mjeteve lëvizëse.

Mjetet e punës: Libri, postera me automjete të ndryshme, letër, lapsa me ngjyra Fjalë kyç: transport rrugor, ajror, ujor, mjete transporti. Aftësi: të shprehur, të diskutuar, të komentuar


PARASHIKIM Diskutim Stuhi mendimesh Klasa Klaster

NDËRT. I NJOHURIVE Marrëdhënie pyetje përgjigje Bisedë e lirë Punë me grupe

PËRFORCIM Punim i lirë Vizatojmë një mjet transporti

Punë individuale

ZHVILLIMI I MËSIMITMësuesja i njeh nxënësit me temën dhe objektivatParashikim: DiskutimMësuesja shkruan në tabelë fjalën: Mjete transporti Nxënësit diskutojnë se çfarë ju sjell në mendje kjo fjalë. Mendimet e nxënësve mësuesja i shkruan në tabelë.

69

Ndërtim i njohurive: Marrëdhënie pyetje-përgjigjeMësuesja paraqet para klasës pamje të automjeteve të ndryshme. Nxënësit bëjnë klasifikimin e tyre sipas përdorimit (për njerës, për mallra…)Të nxitur nga mësuesja nxënësit komentojnë fotot në libër duke bërë edhe komente për to. Ata bëjnë dallimin e lëvizjes së mjeteve në rrugë të ndryshme.

Pyetje. - Nëse do të shkonim vizitë në qytetin pranë qytetit tonë, cili do të ishte mjeti më i përshtatshëm për udhëtim?- Më duhet të shkoj në Itali. Kë mjet transporti duhet të zgjedh? Pse?- Tregoni ç’dini për portin.- Vendi ku ulen e ngrihen avionet quhet?- Ç’ju kujton fjala stacion treni?- Daja juaj është dy stacione urbani larg jush. Kë mjet do të zgjidhnit për të shkuar?

Përforcim: Vizatim i lirë.Në punë të pavarur nxënësit vizatojnë një nga mjetet e udhëtimit me të cilën do të donin të udhëtonin.

MJETE TRANSPORTIAjrore AnijeAvion

Helikopter TragetBalon VarkaTokësore

Vetura KamionTren

AutobusTraktorBiçikleta

Ujore

70

1

Pla

n m

ësim

or

Edu

kata

Shoq

ëror

e 3

35 ja

vëx

1 or

ë =

35

orë

Tem

a m

ësim

ore

27 o

rëO

rë të

lira

8

orë

Gji

thse

j 35

orë

Nr.

K

reu

Tem

a O

rë

Obj

ektiv

a pë

r kr

eun

Mje

tet

1.Sj

ellj

a e

zbuk

uron

nj

eriu

n

Gjit

hsej

3 or

ë

Tem

a m

ësim

ore

3 or

ë

1.1

Ku

jeto

jmë

ne?

1

Në

përf

undi

m t

ë m

ësim

it nx

ënës

i du

het

të j

etë

i af

të:

-T

ë di

jëse

cila

ësh

të b

ashk

ësia

ku

jeto

n;-

Të

përs

hkru

ajë

grup

et s

hoqë

rore

ku

bën

pjes

ë.

-T

ë sh

pjeg

ojë

pse

duhe

n re

spek

tuar

rre

gulla

t në

gr

up.

Klla

ster

a ku

të

përs

hkru

het p

ema

e fa

milj

es, p

oste

ra të

sh

kollë

s, g

reve

ar

tistik

e, m

ater

iale

nga

pj

esë

letr

are

ku

vler

ësoh

et m

iqës

ia d

he

solid

arite

ti1.

2 T

ë re

spek

tojm

ë je

tën

në

grup

1-

Të

përs

hkru

ajë

disa

nga

cilë

sitë

që

duhe

t të

ket

ë sh

oku,

të

ci

lat

ushq

ejnë

m

iqës

inë

dhe

solid

arite

tin.

Të

vler

ësoj

ë m

iqës

inë

dhe

solid

arite

tin s

i vle

ra të

bas

hkëj

etes

ës n

ë gr

up.

-T

ë di

skut

ojë

për

çësh

tje t

ë til

la,

si:

miq

ësia

, to

lera

nca,

për

gjeg

jësi

a, s

i dhe

të s

hfaq

ë nd

jenj

ën e

pë

rgje

gjës

isë

vetja

ke n

ë sh

tëpi

, shk

ollë

, sho

qëri

;-

Të

treg

ojë

gatis

hmër

i pë

r të

ndi

hmua

r e

për

të

resp

ektu

ar s

hokë

t, të

mos

huar

it et

j.;1.

3 Sa

mir

ë ës

htë

të s

illes

h bu

kur

1-

Të

shm

angë

pë

rdor

imin

e

fjal

ëve

fyes

e në

fa

milj

e,

klas

ë,

shoq

ëri

etj.

Të

treg

ojë

rast

e të

sh

kelje

s së

rr

egul

lave

të

m

irës

jellj

es

dhe

të

disk

utoj

ë pa

soja

t e ty

re p

ër v

ete

dhe

për

grup

in k

u bë

n pj

esë.

-T

ë tr

egoj

ë dh

e të

res

pekt

ojë

disa

zak

one

dhe

trad

ita t

ë kr

ahin

ës s

ë tij

, të

dem

onst

rojë

aft

ësi

indi

vidu

ale,

të

pran

ojë

ide

të n

drys

hme

nga

ato

vetja

ket.

71

2

2K

omu

nik

imi

në

shoq

ëri

Gji

thse

j3

orë

Tem

a m

ësim

ore

2 or

ë

Orë

e li

rë 1

orë

2.1

Ç’ë

shtë

kom

unik

imi n

ë sh

oqër

i?1

-T

ë di

jë s

i të

kom

unik

ojnë

me

njër

i-tj

etri

n;-

Të

iden

tifi

kojë

dh

e të

për

shkr

uajë

dis

a ng

a fo

rmat

e s

otm

e të

kom

unik

imit

në

sho

qëri

.

Mje

te k

omun

ikim

i, ka

rtol

ina,

tabe

la.

2.2

Si t

ë ko

mun

ikoj

më

më

mir

ë?

1T

ë pë

rdor

ë m

jete

t e

kom

unik

imit

me

të t

jerë

t (t

elef

onin

, të

shkr

uajë

letë

r, k

arto

linë

, uri

me)

.

Tak

ime

me

njer

ëz t

ë nd

rysh

ëm

të

kom

unit

etit

(v

ëzhg

ime,

in

terv

ista

, an

keti

me,

ba

shkë

bise

dim

e,

kons

ulta

m

e ek

sper

të e

tj.)

;

1-

Të

anal

izoj

ë ro

lin

e zh

vill

imit

të

form

ave

të

ndry

shm

e të

ko

mun

ikim

it

në

zhvi

llim

in

e in

divi

dit d

he të

sho

qëri

së.

3R

regu

llat

Gji

thse

j6

orë

Tem

a m

ësim

ore

5 or

ë

3.1

Shk

olla

jonë

1-

Të

përs

hkru

ajë

shko

llën

si

vend

i ku

mës

ohet

(v

endn

dodh

jen,

m

adhë

sinë

),

num

rin

e kl

asav

e,

mës

uesi

t, or

gani

zim

in e

tj.)

, si

dhe

të

shpj

egoj

ë ro

lin

e sh

koll

ës n

ë pë

rgat

itje

n pë

r je

tën.

-T

ë di

skut

ojë

rret

h vl

erav

e të

miq

ësis

ë dh

e të

so

lida

rite

tit

në s

hkol

lë (

duke

sje

llë

shem

buj

nga

jeta

në

klas

ë, s

hkol

lë, l

agje

, pal

lat e

tj.)

;

-

Të

dem

onst

rojë

pë

rgje

gjës

i në

re

aliz

imin

e

dety

rave

të s

hkol

lës

dhe

veça

nëri

sht t

ë m

ësim

it

Tab

ela

me

rreg

ulla

t pë

r të

drej

tat d

he

dety

rat n

ë sh

koll

ë.

3.2

Të

njoh

im s

a m

ë m

irë

rreg

ulla

t 1

-T

ë di

jëse

ç’j

anë

rreg

ulla

t;

-T

ë nj

ohë

rreg

ulla

t dh

e t’

i zb

atoj

në a

to n

ë je

të;

-T

ë pë

rshk

ruaj

ërr

egul

lat

e je

tës

së

përb

ashk

ët.

3.3

Rre

gull

at d

he d

isip

lina

1

-T

ë ar

gum

ento

jë p

se d

uhen

zba

tuar

rre

gull

at n

ë m

jedi

set

e kl

asës

dh

e të

sh

koll

ës,

si

dhe

të

disk

utoj

ë pë

r rr

egul

lat

me

të c

ilat

ai

nuk

i pr

anon

(b

rend

a sh

koll

ës o

se k

lasë

s dh

e t’

i ar

gum

ento

jë

ato)

;

72

3

3.4

Rre

gull

at ja

shtë

shk

olle

1

-T

ë di

jëç’

janë

rreg

ulla

t e p

ashk

ruar

a;-

Të

dijë

ç’ës

htë

rreg

ullo

rja

e m

jedi

sit;

-T

ë zb

atoj

ë rr

egul

lat

jash

të

dhe

bren

da

shko

llës

. 3.

5 R

regu

llat

në

shoq

ëri

1-

Të

radh

isë

rreg

ulla

t si

pas

përk

atës

isë

për

mje

dise

t e

shko

llës

dhe

t’i

arg

umen

tojë

ato

; të

pë

rshk

ruaj

ë si

m

und

të

ndry

shoj

në

rreg

ulla

t e

klas

ës a

po t

ë sh

koll

ës n

ëpër

mje

t vo

tim

it, s

i dh

e të

pë

rpil

ojë

rreg

ulla

për

mje

dise

të n

drys

hme.

D

etyr

ë ko

ntro

lli

I,II

, III

1 o

rëT

est k

ontr

olli

mbi

noc

ione

t sh

oqër

i, sh

koll

ë, k

omun

ikim

dh

e rr

egul

lat

e sj

ellj

es b

rend

a dh

e ja

shtë

tyr

e.

1-

Të

vetë

kont

roll

ojë

njoh

urit

ëe

mar

ra.

4S

hër

bim

et n

ë k

omu

nit

et

Gji

thse

j4

orë

Tem

a m

ësim

ore

3 or

ë

Orë

e li

rë1

orë

4.1

Shë

rbim

et n

ë la

gjen

tim

e 1

-T

ë pë

rshk

ruaj

ë ra

dhën

e v

epri

mev

e që

jan

ë të

do

mos

dosh

me

për

të

shfr

ytëz

uar

shër

bim

et

e ko

mun

itet

it k

u je

ton,

në

rast

nev

oje;

-T

ë pë

rfsh

ihet

në

ve

prim

tari

në

të

mir

ë të

ko

mun

itet

it p

ër t

ë rr

itur

sas

inë

e sh

ërbi

mev

e në

ko

mun

itet

.

Fot

o të

ndr

yshm

e ng

a sh

ërbi

met

e p

olic

isë

dhe

zjar

rfik

ësev

e,

mje

te

tele

kom

unik

acio

ni e

tj.

4.2

Pol

icia

1

-T

ë id

enti

fiko

jë d

he t

ë tr

egoj

ë se

ç’s

hërb

ime

sigu

rojn

ë po

lici

a,

zjar

rfik

ësit

dh

e in

stit

ucio

ne t

ë tj

era

të k

omun

itet

it;

-T

ë nj

ohë

stem

at id

enti

fiku

ese

të p

olic

isë

4.3

Pos

të –

Tel

ekom

unik

acio

ni

1-

Të

njoh

ëm

jete

t e

kom

unik

imit

pos

tar

dhe

të

tele

kom

unik

acio

nit;

-T

ë nj

ohë

pull

at

post

are

dhe

funk

sion

in

e ty

re;

-T

ëdi

jë t

ë ni

sënj

ë le

tër

a nj

ë ka

rtol

inë

me

shër

bim

pos

tar.

P

ërdo

rim

i i

publ

ikim

eve

të

ndry

shm

e (g

azet

a,

bule

tine

in

form

ativ

e,

teks

te,

vide

okas

eta,

pos

tera

etj

.);

1-

Të

përd

orë

publ

ikim

e të

nd

rysh

me

në

orga

net p

erio

dike

të q

ytet

it.

5R

ruga

5.1

Rru

gët t

okës

ore

1-

Të

dijë

cila

t jan

ërr

ugët

tok

ësor

e;

73

4

Gji

thse

j6

orë

Tem

a m

ësim

ore

5 or

ë

Orë

e l

irë

1 or

ë

-T

ë di

jëtë

dal

lojn

ë rr

ugët

ku

ecin

;-

Të

përc

akto

jënë

har

tërr

ugë

të n

drys

hme

që

bash

kojn

ë fs

hati

n m

e qy

teti

n.

Pam

je n

ga l

loje

të

ndry

shm

e rr

ugës

h,

tabe

la m

e sh

enja

të

qark

ulli

mit

rru

gor,

fo

to t

ë m

jete

ve

tokë

sore

, ajr

ore

dhe

deta

re t

ë ko

mun

ikim

it.

5.2

She

njat

e q

arku

llim

it

rrug

or

1-

Të

dall

ojë

shen

jat

e qa

rkul

lim

it r

rugo

r;-

Të

dall

ojë

shen

jat

në

form

ëtr

ekën

dësh

i,

katr

ori

dhe

rret

hore

je;

-T

ë in

terp

reto

jë s

henj

at r

rugo

re.

5.3

Rre

gull

at e

ecj

es n

ë rr

ugë

1-

Të

dijë

cila

t ja

nërr

egul

lat

elem

enta

re

të

ecje

s në

rru

gë;

-T

ë da

lloj

ë sh

enja

t dh

e ta

bela

t rr

ugor

e në

një

rr

ugë;

-T

ë pë

rshk

ruaj

ëzb

atim

in

e rr

egul

lave

të

nd

rysh

me.

5.

4 K

omun

ikac

ioni

tok

ësor

dh

e m

jete

te

tij

1-

Të

dijë

ç’ës

htë

kom

unik

acio

ni t

okës

or;

-T

ë di

jëel

emen

tët

që

përf

shin

ko

mun

ikac

ioni

tok

ësor

;-

Të

radh

ë m

jete

të

kom

unik

acio

nit

tokë

sor.

5.5

Kom

unik

acio

ni u

jor

dhe

ajro

r 1

-T

ë di

jëç’

ësht

ëko

mun

ikac

ioni

ujo

r dh

e ai

aj

ror;

-T

ë di

jëel

emen

tët

që

përf

shin

ko

mun

ikac

ioni

ujo

r dh

e aj

ror;

-T

ë ra

dhis

ëm

jete

të

kom

unik

acio

nit

ujor

dhe

aj

ror.

B

ashk

ëbis

edim

me

një

puno

njës

të

poli

cisë

rre

th

shen

jave

të

qark

ulli

mit

rru

gor

dhe

rreg

ulla

ve t

ë lë

vizj

es n

ë rr

ugë

1-

Të

përg

atis

ë nj

ë kë

nd

në

klas

ë pë

r pa

raqi

tjen

e s

henj

ave

të q

arku

llim

it r

rugo

r;-

Të

dijë

të o

rien

tohe

n m

e sh

enja

t e

qark

ulli

t dh

e të

nji

hen

me

rënd

ësin

ëe

resp

ekti

mit

të

tyre

.

6S

hën

det

i dh

e m

jed

isi

Gji

thse

j7

orë

6.1

Mje

disi

rre

th m

eje

1-

Të

dijë

ç’ës

htë

mje

disi

dhe

ele

men

tët

që a

i pë

rfsh

in;

-T

ë di

jëng

a sh

kakt

ohet

ndo

tja

e to

kës;

-T

ë ar

gum

ento

j ë

se

si

mun

d ta

m

broj

në

mje

disi

n pë

rret

h.

6.2

Ush

qim

i dh

e sh

ënde

ti

1-

Të

dijë

se c

ilat

ush

qim

e ja

nëtë

shë

ndet

shm

e

74

5

Tem

a m

ësim

ore

5 or

ë

Orë

e l

irë

2 or

ë

për

jetë

n e

njer

iut;

-T

ë re

ndis

ë us

hqim

et s

ipas

vle

rave

të

tyre

; -

Të

shpj

egoj

ëm

e fj

alët

e t

ijli

dhje

n m

idis

një

të

us

hqye

ri

të

mir

ëdh

e nj

ë je

te

të

shën

dets

hme.

K

llas

tera

të

pam

jeve

të

apar

atit

den

tar,

tab

ela

dhe

klla

ster

a të

us

hqim

it d

he k

alor

ive

që p

ërm

bajn

ë at

o.

6.3

Men

dje

e sh

ëndo

shë

në

trup

të

shën

dosh

ë1

-T

ë di

jësi

nd

ikon

sp

orti

, ak

tivi

tete

t e

ndry

shm

e në

nat

yrë

etj,

në

jetë

n e

njer

iut;

-T

ë sh

preh

ë m

e fj

alët

e t

ij a

ktiv

itet

in e

tij

dito

r.

6.4

Shë

ndet

i dh

e m

jekë

sia

1-

Të

dijë

ç’ës

htë

mje

kësi

a;-

Të

shpj

egoj

ëro

lin

e sa

j në

jet

ën e

nje

riut

;-

Të

rend

isë

disa

nga

spe

cial

itet

ete

mje

këve

. 6.

5D

hëm

bët

dhe

dent

isti

1

-T

ë di

jëfu

nksi

onet

e d

hëm

bëve

;-

Të

dijë

roli

n e

stom

atol

ogëv

e në

shë

ndet

in e

dh

ëmbë

ve;

-T

ë sh

pjeg

ojë

disa

nga

rre

gull

at p

ër k

ujde

sin

dhe

higj

ienë

ne

dhëm

bëve

. V

izit

ë në

një

kli

nikë

den

tare

Kon

kurs

mbi

mje

disi

n,

ushq

imin

, shë

ndet

in d

he

mje

kësi

në

2-

Të

dijë

rreg

ulla

t pë

r nj

ë ku

jdes

të

mir

ëtë

sh

ënde

tit

të d

hëm

bëve

;-

Të

ndër

gjeg

jëso

hen

për

roli

n e

njer

iut

në

mje

dis.

-T

ë nd

ërm

arrë

vetë

inic

iati

va p

ër t

ë m

bajt

ur

past

ër q

ytet

in.

7P

rod

him

i dh

e sh

për

nd

aja

Gji

thse

j6

orë

Tem

a m

ësim

ore

4 or

ë

7.1

Fam

ilja

dhe

eko

nom

ia

1-

Të

dijë

ç’d

etyr

a kr

yen

fam

ilja

;-

Të

shpj

egoj

ë li

dhje

n m

idis

fa

mil

jes

dhe

ekon

omis

ë-

Të

iden

tifi

kojë

se

nga

ç’bu

rim

e vi

jnë

para

të

në f

amil

jen

e ti

j dh

e të

për

men

dë r

olin

e

kurs

imit

të

para

ve t

ë ve

ta d

he t

ë fa

mil

jes;

Fot

o ng

a fa

mil

je t

ë nd

rysh

me

me

gjen

dje

ekon

omik

e të

nd

rysh

me.

7.2

Nev

ojat

dhe

dës

hira

t 1

-T

ë di

jë t

ë da

lloj

në n

evoj

at n

ga d

ëshi

rat;

-T

ë sh

pjeg

ojë

ndry

shim

et n

dërm

jet

dësh

irav

e dh

e ne

voja

ve;

7.3

Ç’b

ëjm

ë ne

për

fam

ilje

n?

1-

Të

treg

ojë

varë

sinë

e a

nëta

rëve

të

fam

ilje

s ng

a pu

nët

e nd

rysh

me,

si

dhe

të i

dent

ifik

ojë

disa

nga

pr

ofes

ione

t e

njer

ëzve

që

njeh

;

7.4

Pro

fesi

onet

1-

Të

përs

hkru

ajë

dhe

të p

ërdo

rë

disa

nga

veg

lat

më

të d

omos

dosh

me

për

mir

ëmba

jtje

në

fam

ilje

75

6

(pin

ca, k

açav

ida

etj.)

;-

Të

treg

ojë

se p

ërdo

rim

i i v

egla

ve k

ërko

n af

tësi

e

shpr

ehi t

ë ca

ktua

ra;

-T

ë lid

hë k

rijim

in e

shp

rehi

ve p

ër p

unë

me

nevo

jën

e ar

sim

it et

j.

Foto

që

para

qesi

n pr

ofes

ione

të

ndry

shm

e.

Orë

e li

rë2

orë

Viz

itë n

ë nj

ë fa

brik

ë

Dis

kutim

i lir

ë m

bi d

ëshi

rat

dhe

prof

esio

net q

ë do

të

zgje

dhin

kur

të r

rite

n.

2-

Të

njih

en m

e ku

shte

t e p

unës

;-

Të

njih

en m

ë ng

a af

ër l

loje

t e

prof

esio

neve

et

j.

76

Pla

n m

ësim

orE

duka

ta s

hoqë

rore

4

Kjo

lënd

ë në

kët

ë kl

asë

do të

jetë

në

35 ja

vë m

ësim

ore

me

nga

një

orë

në ja

vë.

35 ja

vë x

1 o

rë/j

avë=

35

orë

Tem

a m

ësim

ore

30 o

rë

O

rë të

lira

5

orë

Sh

ënim

:K

y ës

htë

një

plan

alt

erna

tiv

për

të o

rien

tuar

mës

uesi

t për

zbë

rthi

min

e p

rogr

amit

mës

imor

. Të

gjit

hë m

ësue

sit m

und

të n

dërh

yjnë

në

të

për

shpë

rnda

rjen

e o

rëve

të li

ra, p

ërca

ktim

in e

Mje

teve

mës

imor

e di

dakt

ike

dhe

lite

ratu

rës

si d

he v

endi

t ku

mun

d të

zhv

illoj

në o

rën

mës

imor

e.

Kre

u T

ema

Orë

Obj

ekti

vat

Kon

cept

et k

ryes

ore

1I.

Kul

tura

Gji

thse

j 6 o

rë

Tem

a m

ësim

ore

4 or

ë

Orë

të li

rë 2

orë

1.1

Tra

dita

t kul

turo

re

1N

ë p

ërfu

ndim

të m

ësim

it n

xënë

sit d

o të

jenë

të a

ftë:

-të

për

cakt

ojnë

se

cila

t jan

ëtr

adit

at e

fam

ilje

s së

tyre

; -

të p

ërsh

krua

jnë

trad

itat

e z

onës

ku

jeto

jnë;

-

të a

nali

zojn

ë vl

erat

e tr

adit

ave

shqi

ptar

e në

për

gjit

hësi

dhe

at

o të

zon

ës s

ëty

re n

ë ve

çant

i.

R

espe

kti

ndaj

të

tj

erëv

e

P

rani

mi

i m

endi

mev

e nd

rysh

e

V

lerë

sim

i i

shok

ëve

dhe

shoq

eve

V

endl

indj

a

21.

2 N

drys

him

et

kult

uror

e 1

-të

iden

tifi

kojn

ë se

cil

at ja

në n

drys

him

et k

ultu

rore

; -

të p

ërsh

krua

jnë

trad

itat

e z

onës

së

tyre

dhe

të të

kra

hina

ve të

nd

rysh

me;

-

të s

hpre

hin

men

dim

in e

tyre

për

vle

rat q

ëm

bart

in tr

adit

at

shqi

ptar

e dh

e vl

erat

e ty

re.

3O

rë e

lirë

–T

ë di

skut

ojnë

për

trad

itat

dh

e za

kone

t e tr

evav

e të

Shq

ipër

isë

1

41.

3 T

ë nd

rysh

ëm, p

or

të b

arab

artë

1-

të p

ërca

ktoj

në të

për

bash

këta

t dhe

të v

eçan

tat n

dërm

jet n

jëri

-tj

etri

t;

-të

ana

lizo

jnë

të q

enit

të n

drys

hëm

, por

të b

arab

artë

;-

të ja

pin

argu

men

te p

se s

hokë

t dhe

sho

qet m

e pa

aftë

si m

endo

re o

se

fizi

ke d

uhet

të tr

ajto

hen

njël

loj s

i gji

thë

të tj

erët

. 5

1.4

Ven

dlin

dja

ime

1-

të tr

egoj

nënë

har

tëve

ndnd

odhj

en e

ven

dlin

djes

dhe

të

përs

hkru

ajnë

pozi

tën

gjeo

graf

ike

të s

aj;

-të

iden

tifi

kojn

ë ve

ten

e ty

re m

e an

ëtë

ven

dlin

djes

; -

të tr

egoj

nëka

rakt

eris

tika

t kul

turo

re d

he n

atyr

ore

të v

endl

indj

es.

6O

rë e

lirë

–V

izit

ë në

m

uzeu

n e

qyte

tit

1

77

7II

. Nje

rëz,

ven

de

dhe

mje

dise

Gji

thse

j 5 o

rë

Tem

a m

ësim

ore

4 or

ë

Orë

e li

rë 1

orë

2.1

Rru

gët

1-

të p

ërku

fizo

jnë

seç’

kupt

ojnë

me

term

in “

rrug

ë”;

-të

arg

umen

tojë

rënd

ësin

ëe

rrug

ëve;

-

të p

ërsh

krua

jnë

rrug

ët n

ë q

ytet

in/f

shat

in k

u je

tojn

ë.

L

agjj

a dh

e ko

mun

itet

i ku

j

etoj

më

T

rafi

ku d

he r

regu

llat

e

qark

ulli

mit

rru

gor

V

endi

mm

arrj

et

dhe

kujd

esi

për

mje

disi

n na

tyro

r

82.

2 Ë

shtë

buk

ur të

ud

hëto

sh

1-

të tr

egoj

ë se

cil

at k

anë

qenë

dhe

cila

t jan

ëm

jete

t e u

dhët

imit

; -

të s

hpje

gojë

se s

i fun

ksio

non

tran

spor

ti s

ot;

-të

sje

llin

sit

uata

të n

drys

hme

dhe

mën

yrën

si j

anë

sjel

lëgj

atë

një

udhë

tim

i në

tran

spor

tin

publ

ik.

92.

3 T

abel

at e

si

njal

izim

it r

rugo

r 1

-të

iden

tifi

kojn

ë sh

enja

t dhe

tabe

lat e

sin

jali

zim

it r

rugo

r;

-të

shp

jego

jnë

se s

i duh

et të

sil

len

në r

rugë

;-

të in

terp

reto

jnë

kupt

imin

e ta

bela

ve r

rugo

re.

102.

4 K

ujde

si n

ë r

rugë

1

-të

treg

ojnë

se

resp

ekti

mi i

rre

gull

ave

të q

arku

llim

it r

rugo

r ës

htë

një

dety

rëe

të g

jith

ëve

ne;

-të

ren

diti

n di

sa n

ga r

regu

llat

e q

arku

llim

it r

rugo

r;

-të

dis

kuto

jërr

eth

prob

lem

eve

të q

arku

llim

it r

rugo

r.

11N

jë d

emon

stri

m n

ë rr

ugë

për

rreg

ulla

t e

qark

ulli

mit

rru

gor

(me

ndih

mën

e p

unon

jësv

e të

pol

icis

ë)

1

12II

I. Z

hvil

lim

i in

divi

dual

dhe

id

enti

teti

Gji

thse

j 7 o

rë

Tem

a m

ësim

ore

6 or

ë

Orë

e li

rë 1

orë

3.1

Ky

jam

unë

1-

të id

enti

fiko

jnë

vete

n dh

e të

tjer

ët;

-të

nxj

erri

n në

pah

gji

thçk

a që

i kar

akte

rizo

n, d

ëshi

rat,

para

pëlq

imet

e ty

re e

tj.;

-të

ren

diti

n të

rësi

nëe

veço

rive

që

përb

ëjnë

pers

onal

itet

in e

tyre

.

A

ftës

itë

pers

onal

e pë

r të

krye

r

punë

të

nd

rysh

me

T

ë pu

nuar

it,

ndry

shim

et

indi

vidu

ale

N

drys

him

et

indi

vidu

ale

dhe

në

kom

unit

et

U

në, t

jetr

i, nd

rysh

imi

133.

2 S

i kem

i ndr

yshu

ar

1-

të p

ërsh

krua

jnë

vete

n e

tyre

sot

dhe

par

a di

sa v

ites

h;

-të

për

cakt

ojnë

se c

ilat

tipa

re k

anë

ndry

shua

r dh

e ci

lat j

o;

-të

shp

jego

jnë

se ç

farë

shp

reh

ndry

shim

i te

seci

li p

rej n

esh.

14

3.3

Ndj

enja

t e m

ia

1-

të s

hpre

hin

ndje

njat

sip

as g

jend

jes

sëty

re s

hpir

tëro

re;

-të

dal

lojn

ë ll

ojet

e n

djen

jave

dhe

gje

ndje

n që

ato

pas

qyro

jnë;

-

të th

onë

lirs

hëm

men

dim

et, n

djen

jat d

he e

moc

ione

t e n

drys

hme.

15

3.4

Ç’m

ë pë

lqen

të

bëhe

m?

1

-të

shp

rehi

n dë

shir

at e

tyre

për

të a

rdhm

en;

-të

arg

umen

tojn

ë dh

e m

broj

në m

endi

met

e ty

re;

-të

për

shkr

uajn

ëse

çfa

rë d

ëshi

rojn

ëtë

bëh

en k

ur të

rri

ten.

16

3.5

Sho

qëri

a m

bësh

tete

t në

rreg

ulla

1

-të

arg

umen

tojn

ë ps

e ës

htë

i rën

dësi

shëm

res

pekt

imi i

rre

gull

ave;

-

të s

hpje

gojn

ëzh

vill

imin

e s

hoqë

risë

nëpë

rmje

t res

pekt

imit

të

rreg

ulla

ve;

-të

ren

diti

n di

sa n

ga r

regu

llat

që

duhe

t të

resp

ekto

jmë.

17

3.6

Mir

ësje

llja

e

bash

këpu

nim

i 1

-të

treg

ojnë

seçf

arë

kupt

oni m

e m

irës

jell

je e

bas

hkëp

unim

; -

të s

hpre

hin

pse

ësht

ë e

nevo

jshm

e m

irës

jell

ja n

ë k

omun

ikim

in

shoq

ëror

;-

të a

nali

zojn

ë se

çfa

rë n

dodh

nës

e m

ungo

n m

irës

jell

ja m

idis

nj

erëz

ve.

78

18P

unë

me

shkr

im –

Kus

h ja

m u

në, ç

’ndi

ej

dhe

ç’m

ë pë

lqen

të

bëhe

m?

1

19IV

. Ind

ivid

ët,

grup

et d

he

inst

ituc

ione

t

Gji

thse

j 5

orë

Tem

a m

ësim

ore

5 or

ë

4.1

Rol

i i i

ndiv

idit

në

gr

up

1-

të t

rego

jnë

se c

ili

ësht

ë ro

li i

tyre

në

shoq

ëri;

-

të p

ërsh

krua

jnë

se s

i nd

ikon

ind

ivid

i në

sho

qëri

dhe

e a

nasj

ella

; -

të a

nali

zojë

rreg

ulla

tqë

duhe

n nd

jeku

r në

sho

qëri

.

N

e ke

mi

shoq

e dh

e sh

okë

R

espe

kti

dhe

tole

ranc

a në

m

arrë

dhën

iet

shoq

ëror

e

Q

ever

isja

lo

kale

, (b

ashk

ia/

kom

una)

Llo

jet

e p

olic

isë

dhe

unif

orm

at e

saj

204.

2 Je

mi

të b

arab

artë

dhe

gëzo

jmë

të d

rejt

a të

një

jta

1-

të t

rego

jnë

se s

i sh

preh

et r

espe

kti n

daj

vete

s;

-të

sje

llin

ras

te n

ga j

eta

e pë

rdit

shm

e ku

r di

kush

sil

let j

asht

ë no

rmav

e të

lej

uara

dhe

të j

apin

men

dim

in e

tyr

e pë

r sj

ellj

en e

tyr

e;-

të a

nali

zojn

ë fa

ktin

se

të g

jith

ëje

mi

të b

arab

artë

dhe

gëzo

jmë

të

drej

ta të

një

jta.

21

4.3

Si

dhe

me

këko

mun

ikoj

më?

1

-të

treg

ojnë

se

sa i

rënd

ësis

hëm

ësh

të k

omun

ikim

i për

qen

ien

njer

i;

-të

ren

diti

n dh

e sh

pjeg

ojnë

dis

a ng

a ci

lësi

të e

mir

ësje

llje

s;

-të

ana

lizo

jnë

dhe

japi

n e

men

dim

in e

tyr

e pë

r si

tuat

a të

nd

rysh

me.

22

4.4

Na

dëgj

oni

edhe

ne

1-

të t

rego

jnë

se c

ilat

janë

orga

net

më

të l

arta

të s

htet

it s

hqip

tar;

-

Të

iden

tifi

kojë

ndë

rmje

t ty

re q

ever

isje

n ve

ndor

e dh

e at

ë sh

tetë

rore

-T

ë th

otë

emra

t e

pers

onav

e pë

rgje

gjës

: kr

yeta

r ko

mun

e, k

ryet

ar

bash

kie,

kry

emin

istë

r dh

e pr

esid

ent;

234.

5 V

lera

t e m

jedi

sit

eduk

ativ

1

-të

për

cakt

ojnë

se ç

farë

kup

ton

me

mje

dis

eduk

ativ

; -

të t

rego

jnë

si n

diko

jnë

lloj

et e

ndr

yshm

e të

mje

dise

ve n

ë sj

ellj

en

tonë

;-

të p

araq

esin

të d

rejt

at d

he p

ërgj

egjë

sitë

indi

vidu

ale

në g

rupi

n ku

je

tojm

ë.24

V. P

rodh

imi,

sh

përn

darj

a,

kons

umi

Gji

thse

j 5

orë

Tem

a m

ësim

ore

2 or

ë

Orë

të li

ra 3

orë

5.1

Pun

a e

përb

ashk

ët1

-të

ide

ntif

ikoj

në d

isa

të r

ritu

r në

fam

ilje

, në

shk

ollë

ose

na

lagj

e që

ja

në

të

spec

iali

zuar

pë

r të

pr

odhu

ar

një

të

mir

ë (

bukë

pjek

ësi,

këpu

cari

, m

ësue

si,

poli

ci e

tj)

dhe

të d

allo

jnë

të m

ira

ose

shër

bim

e

që

këta

nj

erëz

i

kons

umoj

në

por

nuk

i pr

odho

jnë

vetë

.

(për

sh

embu

ll, b

ukëp

jekë

si p

ërdo

r kë

pucë

që

nuk

i ka

pro

dhua

r ve

të)

-të

mar

rin

pjes

ë në

nj

ë li

një

të s

tim

ulua

r të

mon

tim

it t

ë të

pro

dukt

i dh

e të

da

lloj

në

pjes

ët

që

mon

tohe

n dh

e de

tyra

t e

veça

nta

që

përf

shih

en n

ë të

. (p

ër s

hem

bull

, nj

ë lo

dër

e zb

ërth

yer

në p

jesë

të

pr

odhu

ara

nga

dety

ra të

veç

anta

)

A

ftës

i të

veça

nta

P

rodh

ues

K

onsu

mat

or

Mon

tim

L

injë

mon

tim

i

Spe

cial

izim

N

dërv

arës

i

255.

2 Z

inxh

iri i

lidh

jeve

pr

ofes

iona

le

1-

të p

unoj

në n

ë m

ënyr

ë in

divi

dual

e pë

r të

pro

dhua

r nj

ë pr

oduk

t të

th

jesh

të

dhe

më

pas

ta b

ëjnë

kët

ë si

anë

tarë

të

një

grup

i të

vog

ël q

ë pr

odho

n të

një

jtin

pro

dukt

-të

kra

haso

jnë

shka

llën

e s

peci

aliz

imit

dhe

të

ndër

varë

sisë

së

një

njer

iu p

ër s

hem

bull

, që

jet

on

në i

shul

lin

e S

azan

it m

e nj

ë tj

etër

që

jeto

n në

mal

et n

ë ve

ri të

Shq

ipër

isë.

79

-të

iden

tifik

ojnë

mje

te te

knik

e të

cila

t kan

ë nd

rysh

uar

jete

sën

e nj

erëz

ve d

he të

zbu

lojë

kon

trib

utet

e s

hum

ta p

ër p

rodh

imin

e ty

re26

127

128

129

VI.

Ide

alet

dhe

pr

akti

kat e

sh

oqër

isë

Gji

thse

j 7 o

rë

Tem

a m

ësim

ore

6 or

ë

Orë

e li

rë 1

orë

6.1

Të

ndry

shëm

dhe

të

bar

abar

të

1-

të tr

egoj

në e

lem

ente

t të

ndry

shm

e dh

e të

për

bash

këta

të f

amilj

es s

ë ty

re;

-të

ren

diti

n ek

zist

encë

n e

të q

enit

të n

drys

hëm

, por

të b

arab

artë

;-

të i

dent

ifik

ojë

elem

ente

të

përb

ashk

ët o

se t

ë nd

rysh

ëm,

që l

idhe

n

me

mën

yrën

e o

rgan

izim

it t

ë je

tesë

s në

gru

p,

ndër

mje

t ko

mun

itet

it ku

bën

pje

së d

he të

gji

thë

vend

it;

N

drys

him

et

dhe

ng

jash

mër

itë

bren

da

kom

unit

etit

ku

jeto

j.

N

gjas

hmër

itë

mid

is

kom

unit

etev

e të

nd

rysh

me.

Si

mbo

let k

ombë

tare

T

ë dr

ejta

t dh

e pë

rgje

gjës

itë

Pjes

ëmar

rja

dhe

shoq

atat

e

fëm

ijëv

e.

306.

2 N

e ke

mi t

ë dr

ejta

, po

r ed

he d

etyr

a 1

-të

për

cakt

ojnë

për

çdo

të

drej

të t

ë tij

det

yrat

dhe

për

gjeg

jësi

të

përk

atës

e;-

të tr

egoj

në r

ëndë

sinë

e të

dre

jtav

e dh

e pë

rgje

gjës

ive

përk

atës

e;-

të r

endi

tin

disa

nga

të

drej

tat

dhe

dety

rat

në

shtë

pi,

shko

llë e

ko

mun

itet

. 31

6.3

Ç’j

anë

para

gjyk

imet

? 1

-të

për

cakt

ojnë

se

çfar

ëja

në p

arag

jyki

met

; -

të d

allo

jnë

para

gjyk

imet

e n

drys

hme

që m

und

të b

ëhen

shk

as p

ër

prek

jen

e ra

cës,

sek

sit,

nive

lit e

kono

mik

të

pjes

ëtar

ëve

të g

rupi

mit

ku je

ton;

-të

ana

lizo

jnë

situ

ata

konk

rete

dhe

të ja

pin

men

dim

in e

tyre

. 32

6.4

Sim

bole

t ko

mbë

tare

1

-të

treg

ojnë

se

çfar

ëku

ptoj

në m

e si

mbo

le k

ombë

tare

; -

të p

ërsh

krua

jnë

sim

bole

t e

atd

heut

(fl

amur

, him

n ko

mbë

tar,

fes

ta

kom

bëta

re, m

onum

ente

), s

i dhe

ato

të

kom

unit

etit

ku je

ton;

-të

bëj

në n

jë p

ortr

et p

ër f

estë

n e

Pava

rësi

së.

336.

5 E

dhe

ne

ndih

moj

më

1-

të tr

egoj

në s

e ç’

kupt

ojnë

me

kom

unit

et;

-të

për

shkr

uajn

ë ro

lin e

tyre

në

ndi

hmë

të k

omun

itet

it ku

jeto

jnë;

-

të h

arto

jnë

një

plan

për

pro

blem

et q

ë i s

hqet

ësoj

në n

ë k

omun

itet

. 34

6.6

Dës

hira

t dhe

sh

oqat

at e

fëm

ijëv

e 1

-të

treg

ojnë

rol

in e

sho

qata

ve n

ë nd

ihm

ë të

nje

rëzv

e;-

të id

entif

ikoj

në d

he z

bato

jnë

nëpr

akti

kë f

orm

a të

cak

tuar

a të

di

skut

imev

e dh

e pj

esëm

arrj

es p

ubli

ke n

ë pë

rput

hje

me

nevo

jat e

ko

mun

itet

it q

ë i p

ërke

t.35

Orë

e li

rë

1

80

Mësimi 1.1 Traditat familjare

Objektivat: Në përfundim të mësimit nxënësit do të jenë të aftë: - të përcaktojnë se cilat janë traditat e familjes së tyre; - të përshkruajnë traditat e zonës ku jetojnë; - të analizojnë vlerat e traditave shqiptare në përgjithësi dhe ato të zonës së tyre në veçanti.

Fjalë kyç: Traditë, zakon, respekt, origjinë, lashtësi, histori, kulturë, monument. Mjetet mësimore: teksti bazë, foto monumentesh kulturore e kostumesh popullore të zonës etj. Aftësitë: të folurit, të diskutuarit.

Parashikimi Pyetja e ditës 10 min

Ndërtimi i njohurive Lexim i drejtuar/ Bashkëbisedim 20 min

Përforcim Punë në grupe 10 min

Parashikimi - Pyetja e ditës Mësuesi/sja shkruan në dërrasën e zezë pyetjen e ditës me shkumës me ngjyrë: - Nga cila krahinë është origjina e familjes suaj? Fëmijët tregojnë se nga e kanë origjinën, duke shtuar edhe ndonjë kuriozitet apo veçori të atij vendi. A ka fëmijë që e kanë origjinën nga e njëjta zonë? (fëmijët diskutojnë me njëri-tjetrin dhe tregojnë të veçantat e krahinës nga janë).

Ndërtimi i njohurive – Lexim i drejtuar / Bashkëbisedim Nxënësit lexojnë me radhë pjesën e dhënë në tekst. Ata komentojnë situatat e dhëna në tekst duke dhënë edhe mendimin e tyre. Mësuesi/sja i dëgjon me vëmendje mendimet e nxënësve dhe ndërhyn kur e shikon të nevojshme. - Pas leximit të pjesës mësuesja tregon në dërrasën e zezë foto të traditave të zonës dhe fëmijët duke parë fotot i komentojnë ato. - Disa prej tyre recitojnë vjersha apo këndojnë këngë me tematikën e mësimit. - Mësuesja u drejton nxënësve pyetje të tipit: Cilat janë monumentet kulturore e historike të qytetit/fshatit tonë? Cilat janë traditat e familjes suaj? Cili është gatimi tradicional që gatuan më shumë familja juaj? Çfarë të veçante kanë kostumet tona popullore? Çfarë ju pëlqen më shumë në to? Ç’të veçante mbartin ato? Në cilat festa gjejnë më shumë përdorim në ditët e sotme?

81

Përforcim: Punë në grupe Klasa ndahet në tri grupe.Grupi i parë ka për detyrë të renditë disa nga fjalët e urta të krahinës së tij. Grupi i dytë ka për detyrë të renditë disa nga këngët apo vjershat e krahinës. Grupi i tretë ka për detyrë të renditë disa nga gatimet tradicionale të trevës. Në fund të tri grupet bashkëbisedojnë me njëri-tjetrin, duke dhënë mendimet e tyre për të tria detyrat e mësipërme.

Detyrë: Vizatoni në fletoren e vizatimit si e imagjinoni ju veshjen e paraardhësve tuaj.

Kreu IV. Individët, grupet dhe institucionet

Mësimi 4.3. Si dhe me kë komunikojmë?

Objektivat: Në përfundim të mësimit nxënësit do të jenë të aftë: - të tregojnë se sa i rëndësishëm është komunikimi për qenien njeri; - të renditin dhe shpjegojnë disa nga cilësitë e mirësjelljes; - të analizojnë dhe japin e mendimin e tyre për situata të ndryshme.

Fjalë kyç: Komunikim, Të lutem, Më falni, Urdhëro!Mjetet mësimore: teksti bazë, situata të ndryshme komunikimi etj. Aftësitë: të folurit, të diskutuarit.

Parashikimi Lojë me role 10 min

Ndërtimi i njohurive Lexim i drejtuar/ Punë në grup 20 min

Përforcim Bashkëbisedim 10 min

Parashikimi – Lojë me role Mësuesja ngre përpara klasës dy nxënës dhe u thotë atyre të improvizojnë një skenë ku njëri i kërkon falje tjetrit (zgjedhja e situatës i lihet nxënësve në dorë). Nxënësit e tjerë pasi mbarojnë së komunikuari shokët/qet e tyre plotësojnë apo sugjerojnë mënyra të tjera për të realizuar sa më mirë formën e komunikimit.

Ndërtimi i njohurive – Lexim i drejtuar / Punë në grup Nxënësit lexojnë materialin e tekstit dhe bashkëbisedojnë me njëri-tjetrin. Në

82

një tabak të madh shkruajnë fjalët e mirësjelljes me anë të të cilave duhet të komunikojmë dhe t’i drejtohemi njëri-tjetrit.

Më pas mësuesja ndërton në dërrasën e zezë diagramin e Venit, ndërsa nxënësit e plotësojnë në fletoret e tyre.

- Nxënësit diskutojnë se si ndihen kur dëgjojnë fjalë të mira dhe kur dëgjojnë fjalë të këqija. Secili prej tyre jep mendimin e tij.

Më pas nxënësit komentojnë dhe diskutojnë për situatat e dhëna në tekst, në rubrikën “Komentoni dhe diskutoni në klasë”.

Përforcim – Bashkëbisedim Në këtë fazë të mësimit nxënësit bashkëbisedojnë me njëri-tjetrin për mënyrën si dhe me kë komunikojnë.

Unë

83

1

PL

AN

I M

ËSIM

OR

E

duk

ata

sh

oqër

ore

5

35 j

avë

x 1

orë

= 35

orë

Lin

jat

Sasi

a e

orëv

eF

amilj

a4

orë

Kom

unit

eti

10or

ëQ

ever

isja

4or

ëE

duki

mi r

rugo

r4

orë

Edu

kim

eko

nom

ik5

orë

Orë

në

disp

ozic

ion

të m

ësue

sit.

Kon

trol

l njo

huri

sh. (

Tes

tim

e)8

orë

Gji

thse

j

35 o

rë

Nr

Lin

jat

Obj

ekti

vat

Tem

atO

rët

K

once

ptet

Mje

tet

mës

imor

e-

di

dakt

ike

dhe

liter

atur

a

Ven

di i

real

izim

it

1L

INJA

1:

FA

MIL

JA-

Të

njoh

in k

once

ptin

mbi

fam

iljen

, fu

nksi

onin

e s

aj d

he r

olin

e p

jesë

tarë

ve

të f

amilj

es n

ë sh

oqër

i

Fam

ilja

1Fa

milj

a,D

ashu

ri f

amilj

are,

Shoq

ëri,

Mbë

shte

tje

Tek

sti i

mës

imit

, al

bum

Kla

së, f

amilj

e të

ndr

yshm

e,

muz

eum

e et

nogr

afik

e,

hist

orik

e 2

Të

mës

ojë

se s

i ka

ndry

shua

r fa

milj

a hi

stor

ikis

ht, l

loje

t e f

orm

at e

ndr

yshm

e të

fam

iljes

dhe

ç'ë

shtë

fam

ilja

e zg

jeru

ar

Ndr

yshi

met

e

fam

iljes

1T

rash

ëgim

i,O

rigj

inë,

Pem

ë fa

mil

jare

,T

radi

të,

Ndr

yshi

m

Tek

sti i

mës

imit

, pr

indë

rit

3T

ë di

jë të

dis

kuto

jë r

reth

ecu

rive

të

prob

lem

eve

në f

amilj

e dh

e të

japë

m

endi

min

e v

et p

ër ç

ësht

je të

ndr

yshm

e

Kur

di

skut

ohet

në

fam

ilje

1Pr

opoz

im,

Deb

at,

Pjes

ëmar

rje,

Tek

sti i

mës

imit

dh

e m

endi

met

e

prin

dërv

e pë

r

84

2

Mar

rëve

shje

Rru

gëzg

jidh

jepr

oble

me

të

ndry

shm

e4

Të

dijë

det

yrat

dhe

të d

rejta

t në

fam

ilje

si d

he m

e nd

rysh

imet

që

kanë

ndo

dhur

në

për

kohë

në

zbat

imin

e p

ërgj

egjë

sive

në

fam

ilje

Në

fam

ilje

ka d

etyr

a dh

e të

dr

ejta

1D

etyr

ë,Pë

rgje

gjës

i,E

dre

jtë,

Ndë

rgje

gje

Tek

sti,

albu

me

foto

sh f

amilj

are

5O

rëe

lirë

16

LIN

JA 2

: K

OM

UN

ITE

TI

Të

mës

ojë

se ç

'ësh

të g

rupi

sho

qëro

r dh

e ps

e ja

në a

ta. Ç

'farë

fun

ksio

ni k

ryej

në

dhe

kush

ësh

të d

obia

e g

rupe

ve

shoq

ëror

e

Gru

pet

shoq

ëror

e1

Gru

p sh

oqër

or,

Anë

tar,

Shoq

ëri,

Edu

kim

Tek

sti i

mës

imit

, kl

asa

Kla

së,

inst

ituci

one

drej

tues

e (q

ever

ia e

nx

ënës

ve,

drej

tori

a e

shko

llës

, in

stitu

cion

e të

qe

veri

sjes

lo

kale

, qe

ndro

re)

Qen

dra

të

ndih

mës

ko

mun

itar

e,

shtë

pi të

m

oshu

aris

h,

shtë

pi f

ëmij

e et

j.

7T

ë di

je s

e ku

r nj

ë gr

up in

divi

dësh

quh

et

grup

sho

qëro

r dh

e ci

lat j

anë

kara

kter

istik

at e

gru

pit s

hoqë

ror

Kar

akte

rist

ika

t e g

rupi

t sh

oqër

or

1Q

ëllim

i pë

rbas

hkët

,K

arak

teri

stik

ë,N

dihm

ë

Tek

sti m

ësim

or,

shok

ët e

sho

qet e

kl

asës

8T

ë di

jë q

ë të

për

shkr

uajë

gru

pin

shoq

ëror

në

të c

ilin

bën

pjes

ë dh

e të

tr

egoj

ë ro

lin

që lu

an n

ë gr

upin

ku

bën

pjes

ë

Rol

et n

ë gr

upe

1R

ol,

Dre

jtue

s,C

ilës

i

Tek

sti m

ësim

or,

klas

a, s

enat

ori

9T

ë nj

ohin

rol

in q

ë ka

dre

jtue

si i

grup

it du

ke p

ërca

ktua

r ci

lësi

të q

ë du

het t

ë ke

të, t

ë nj

ohë

rreg

ulla

t e z

gjed

hjes

së

udhë

heqë

sit t

ë kl

asës

duk

e i k

usht

uar

rënd

ësi p

roce

dura

ve të

zgj

edhj

eve

dhe

voti

mit

Zgj

edhj

a e

drej

tues

it1

Vot

im,

Zgj

edhj

e,K

uti v

otim

iPr

emti

m

Tek

sti,

klas

a,

kuti

vot

imi,

voti

mi p

rakt

ik

10T

ë di

jë të

sqa

rojë

se

ç'ës

htë

vetë

përm

bajt

ja d

he p

asoj

at n

egat

ive

e po

ziti

ve të

saj

Vet

ëpër

mb

ajtja

1V

etëp

ërm

bajt

je,

Men

dim

,V

epri

m,

Kon

trol

lG

jakf

toht

ësi

Tek

sti i

mës

imit

11T

ë nj

ohë

dhe

prak

tikoj

ë ko

mpr

omis

in

dhe

vler

at e

tij n

ë gr

upin

ku

bën

pjes

ëK

ompr

omis

i1

Kom

prom

is,

Tol

eran

cë,

Bin

dje,

Rre

gull

Tek

sti i

mës

imit

12T

ë di

jë k

uptim

in e

kon

cept

it "k

omun

itet

" dh

e të

mun

det t

ë da

llojë

K

omun

itet

i1

Indi

vid,

Kom

unit

et,

Tek

sti i

mës

imit

, m

jedi

se p

ubli

ke

85

3

kom

unit

etet

dhe

ndr

yshi

met

në

mes

tyre

Inte

resa

,K

omun

ikim

13T

ë m

ësoj

ë se

ç'ja

në g

rupe

t vul

lnet

are

dhe

dalli

met

ndë

rmje

t tyr

e. T

ë nj

ohë

ç'ja

në g

rupe

t vul

lnet

are

dhe

ato

shoq

ëror

e

Gru

pet

vull

neta

re1

Gru

p vu

llne

tar,

Nis

më,

Pjes

ëmar

rje,

Punë

vul

lnet

are

Tek

sti i

mës

imit

, m

jedi

s pu

blik

, pu

në k

onkr

ete

14T

ë pë

rcak

tojë

rol

in e

një

qyt

etar

i të

shko

llua

r në

për

pari

min

e k

omun

itet

it

dhe

të s

hoqë

risë

në

përg

jith

ësi s

i dhe

të

përs

hkru

ajë

se ç

'do

të th

otë

të je

sh

qyte

tar

i mir

ë në

fam

ilje,

kom

unit

et e

sh

oqër

i

Ndj

enja

e

qyte

tari

së1

Qyt

etar

i,A

rsim

im,

Përp

arim

,in

divi

dual

itet

Tek

sti i

mës

imit

, al

bum

fot

osh

15T

ë m

ëson

i se

cila

t jan

ë di

sa n

ga c

ilës

itë

e nj

ë dr

ejtu

esi g

rupi

dhe

si o

rgan

izoh

en

grup

et v

ulln

etar

e pë

r nj

ë pë

rfiti

m të

ko

mun

itet

it

Kuj

tojm

ë du

ke

disk

utua

r

1Pr

oced

urë

zgje

dhje

,D

rejt

ues

grup

i,G

rup

vull

neta

r

Tek

sti i

mës

imit

, ku

ti v

otim

i, fl

etë

voti

mi

16O

rëe

lirë

217

LIN

JA 3

: Q

EV

ER

ISJA

Të

dijë

të p

ërsh

krua

jë o

rgan

izim

in e

pu

shte

tit v

endo

r në

kom

unë,

bas

hki e

pr

efek

turë

dhe

të m

ësoj

ë se

si

orga

nizo

hen

zgje

dhje

t nga

kom

unit

eti t

ë or

gane

ve të

qev

eris

jes

vend

ore

Org

anet

epu

shte

tit

vend

or

1Q

ever

isje

,K

ëshi

ll,

Kom

unë,

Bas

hki,

Përf

aqës

ues,

Push

tet v

endo

r

Tek

sti i

mës

imit

, m

jedi

se të

ba

skis

ë os

e ko

mun

ës,

rreg

ullo

re e

nd

onjë

org

ani t

ë zg

jedh

ur

Kla

së,

inst

ituci

one

drej

tues

e (q

ever

ia e

nx

ënës

ve,

drej

tori

a e

shko

llës

, in

stitu

cion

e të

qe

veri

sjes

lo

kale

, qe

ndro

re)

18T

ë m

ëson

i se

cila

t jan

ë pë

rgje

gjës

itë e

pu

shte

tit v

endo

r në

zhv

illim

in e

ko

mun

itet

it

Përg

jegj

ësit

ë e

push

tetit

ve

ndor

1Pë

rgje

gjës

i,Pë

rkuj

desj

e,V

epri

mta

ri,

Info

rmac

ione

Tek

sti m

ësim

or,

mat

eria

le të

or

gane

ve të

zg

jedh

ura

19T

ë di

në s

e sa

të r

ëndë

sish

me

janë

pr

emti

met

dhe

mba

jtja

e ty

re p

ara

kom

unit

etit

nga

ana

e të

zgj

edhu

rve

dhe

të d

ijë

të d

isku

tojë

rre

th ll

ogar

idhë

nies

të

të z

gjed

hurv

e pë

r pr

emti

met

e ty

re

Të

mba

sh

prem

tim

et1

Dhë

nie

lloga

ri,

Riz

gjed

hje,

Zba

tim

,Z

gjed

hës

Tek

sti m

ësim

or,

taki

m m

e nj

ë të

zg

jedh

ur

20T

ë nj

ohë

rënd

ësin

ë e

proc

esit

të

zgje

dhje

ve d

he n

gjas

hmër

inë

që

Mës

ojm

ë du

ke

1Pr

oces

zgj

edho

r,Fl

etë

voti

mi,

Tek

sti i

mës

imit

, fl

etë

votim

i, ku

ti

86

4

ekzi

ston

mes

zgj

edhj

eve

në k

lasë

dhe

ko

mun

itet

disk

utua

rR

apor

tvo

tim

i

21O

rëe

lirë

322

LIN

JA 4

: E

DU

KIM

I R

RU

GO

R

Të

dijë

më

shum

ë pë

r llo

jet e

au

tom

jete

ve d

he q

ëllim

in e

për

dori

mit

të

tyre

si d

he t'

i gru

pojn

ë at

o si

pas

qëlli

mit

të p

ërdo

rim

it të

tyre

Llo

jet e

au

tom

jete

ve

1T

rans

port

,M

otor

,A

utom

jet

Rru

gë,

Qar

kull

im r

rugo

r

Tek

sti i

mës

imit

, rr

egul

lore

e

qark

ullim

it

rrug

or

Kla

së,

kabi

nete

të

auto

shko

llav

e,

kryq

ëzim

e rr

ugës

h, r

rugë

in

teru

rban

e 23

Të

njih

et m

e rr

eziq

et q

ë pa

raqe

t qa

rkul

lim jo

i rr

egul

lt e

aut

omje

teve

dhe

i k

ëmbë

sorë

ve n

ë kr

yqëz

ime

si d

he të

sh

pjeg

ojë

paso

jat q

ë ka

mos

zbat

imi i

rr

egul

lave

në

kryq

ëzim

e

Në

kryq

ëzim

1K

ryqë

zim

,Q

arku

llim

,Se

maf

or,

Këm

bëso

r

Tek

sti i

mës

imit

, rr

egul

lore

e

qark

ullim

it

rrug

or

24T

ë ng

ulis

ë në

ndë

rgje

gje

se z

bati

mi i

rr

egul

lave

në

qark

ullim

in r

rugo

r ës

htë

dety

rë p

ër të

gji

thë

dhe

të a

naliz

ojë

konf

likt

etqë

lind

in k

ur n

uk z

bato

hen

rreg

ulla

t e q

arku

llim

it r

rugo

r

Kur

nuk

zb

atoh

en

rreg

ulla

t

1Pi

kë e

ver

bër,

Kod

rru

gor,

Rru

gë u

rban

e,D

rejt

ues

auto

mje

ti

Tek

sti i

mës

imit

, rr

egul

lore

e

qark

ullim

it

rrug

or

25T

ënj

ihet

me

shen

jat r

rugo

re d

he të

m

ësoj

ë do

met

hëni

en e

tyre

. Të

mës

ojë

në p

rakt

ikën

zba

tim

in e

sin

jalis

tikës

rr

ugor

e në

sit

uata

kon

kret

e

Mës

ojm

ë du

ke

disk

utua

r

1R

rugë

,T

rans

port

,T

ekst

i i m

ësim

it,

rreg

ullo

re e

qa

rkul

limit

rr

ugor

26O

rëe

lirë

427

LIN

JA 5

: E

DU

KIM

I E

KO

NO

MI

K

Të

dijë

të ja

pë m

endi

min

e p

jeku

r dh

e m

e ar

gum

ente

për

ngr

itjen

e n

jë

sipë

rmar

rje

të r

e dh

e të

dal

lojë

si

përm

arrj

et m

ë të

suk

sess

hme

në z

onën

ku

jeto

n

Sipë

rmar

rja

e re

1B

izne

s,Q

ira,

Fitim

,K

lient

, A

ktiv

itet

treg

tar

Tek

sti i

mës

imit

Kla

së,

ambi

ente

bi

znes

i (lo

kale

të

pro

dhim

it të

us

hqim

it p

ër

fëm

ijë

pran

ë sh

koll

ave

ose

në z

onën

rre

th

saj)

.

Të

dijë

të d

isku

tojë

për

mën

yrën

e

orga

nizi

mit

të n

jë s

ipër

mar

rje

të r

eO

rgan

izim

i i p

unës

1Fu

qi p

unët

ore,

Kon

kurr

encë

,Fu

rniz

im,

Proc

ese

pune

Tek

sti i

mës

imit

, nj

ë bi

znes

ko

nkre

t

29T

ë m

ësoj

ë se

ç'ë

shtë

pla

ni i

bizn

esit

dhe

të d

ijë

ta b

ëjë

atë

Plan

ifik

imi

i biz

nesi

t1

Kos

to,

Puno

njës

,Pë

rbër

ës

Tek

sti i

mës

imit

, të

dhë

na p

ër

filli

min

e n

jë

87

5

bizn

esi

30T

ë di

jë të

dal

lojë

kos

ton

nga

çmim

i i n

jë

mal

li d

he të

llog

aris

ni f

itim

in n

ga s

hitja

e

një

ham

burg

eri

Fitim

i1

Çm

im,

Vle

rë,

Shpë

rbli

m,

Fitim

,

Tek

sti i

mës

imit

31T

ë di

jë të

dis

kuto

jë r

reth

edu

kim

it

ekon

omik

nëp

ërm

jet r

aste

ve k

onkr

ete

si

dhe

të je

të i

aftë

të o

rgan

izoj

ë nj

ë si

përm

arrj

e

Mës

ojm

ë du

ke

disk

utua

r

1Pl

an b

izne

si,

Shpe

nzim

,Pr

odhi

m

Tek

sti i

mës

imit

, nj

ë bi

znes

ko

nkre

t

32O

rëe

lirë

5K

abin

eti

33O

rë n

ë di

spoz

icio

n6

Kab

inet

i

34O

rë n

ë di

spoz

icio

n7

Kab

inet

i

35O

rë n

ë di

spoz

icio

n8

Kab

inet

i

edukata 1-5

Documents