edukacja z pasjŚ – wstŁp - didasko.com.pl · zagadki, propozycje zajęć plastycznych i...

33

EDUKACJA Z PASJĄ – WSTĘP

3

Po raz pierwszy, a może po raz kolejny, dostałaś klasę pierwszą!Zastanawiasz się, jaka to będzie grupa, jakie to będą dzieci? Co już potrafią? Ilu będziesz miała dyslektyków, nadpobudliwych, wybitnie uzdolnionych?

Co przyniesie i wniesie ten kolejny szkolny rok do Twojego życia i do życia dzieci, które będziesz uczyć?

Pierwszy rok nauki – pierwsze najważniejsze dziesięć miesięcy. Wtedy to pomożesz lub nie, poczuć się bezpiecznie w szkole, pomożesz lub nie, polubić szkołę. Od Ciebie tak wiele zależy. Każdy z tych pierwszoklasistów chce Cię pokochać. Chce mieć najlepszą Panią. Wsłuchuje się w każde Twoje słowo, obserwuje każdy Twój gest i mimikę, wierzy, że będziesz radosna, sprawiedliwa i oczywiście kochająca.

Pierwszy dzień września – start! Dla pierwszoklasistów rozpoczął się edukacyjny wyścig! Rodzina i nauczyciele przez wiele lat będą mobilizować ich do biegu. Tylko kiedy dobiegną do mety, okaże się, że przed nimi kolejna trasa i kolejny bieg. I tak przez kilkanaście lat. A ten bieg nie będzie zwykłym biegiem, to będzie bieg z przeszkodami! To, na ile „zawodnicy” będą chcieli wziąć w nim udział i na ile będzie im to sprawiało radość, zależy od rodziny, rówieśników i oczywiście od Ciebie.

Ty już zaliczyłaś ten wyścig. Powinnaś pamiętać, dlaczego brałaś w nim udział, jakie chwile sprawiały Ci radość, a jakie „podcinały skrzydła”.

Teraz w Twoich rękach jest tak wiele i obyś umiała to dobrze wykorzystać. Czy niepięknie jest być nauczycielem kochającym, sprawiedliwym, kompetentnym i czy to nie przerażające być nauczycielem surowym, niesprawiedliwym, niekochającym, niekompetentnym?

Skoro „klamka zapadła” i pierwszego dnia września z uśmiechem na ustach będziesz witać nowe dzieci, to wierzę, że chcesz być w oczach tych maluchów nie tylko autorytetem, ale osobą, która wzbudza zaufanie, którą się po prostu kocha. Bo jak mówi chińskie przysłowie: „Życie dziecka jest jak kartka papieru, kto po niej przechodzi, zostawia na niej ślad”. Możesz zostawić najpiękniejsze, najdelikatniejsze ślady – ślady miłości, zrozumienia i wiedzy.

Przed Tobą dziesięć miesięcy nauczania. Ty też stoisz na starcie i życzę Ci, byś była zwycięzcą!

A zwycięski nauczyciel to ten, który daje: miłość, poczucie bezpieczeństwa, radość z odkrywania świata, wiedzę i umiejętności.

Joanna Białobrzeska

44

INFORMACJE

Przewodnik nauczyciela został tak opracowany, aby korzystanie z niego było wielką i niesprawiającą problemów przyjemnością. Składa się z dwóch części semestralnych. Ma praktyczny format A4. Można więc łatwo kopiować potrzebne do zajęć materiały, np. łamigłówki.

System korzystania z przewodnika jest jedyny w swoim rodzaju. Podstawowe elementy znajdujące się w proponowanej edycji: nazwa bloku tematycznego, temat oraz tekst do wpisania do dziennika, data wprowadzenia tematu, materiały i środki dydaktyczne, szczegółowo wypunktowany i opisany przebieg zajęć.

Elementy te znajdują się na każdej stronie, na której jest wprowadzany nowy temat. Przewodnik został wyposażony w wiele dodatkowych materiałów ułatwiających i uatrakcyjniających pracę z dziećmi (zob. strona obok), m.in.: informacje, ciekawostki, zagadki, propozycje zajęć plastycznych i empirycznych na wybrany temat. Na końcu każdej z części książki zostały umieszczone teksty opowiadań i piosenek oraz scenariusze zajęć informatycznych zawartych w danej części. W ten sposób powracanie do danego utworu czy informatycznego zagadnienia jest znacznie łatwiejsze niż poszukiwanie go w całej zgromadzonej treści.

Na początku każdego działu – miesiąca zawierającego komplet wszystkich wymienionych materiałów – znajdują się autorskie wstępy Joanny Białobrzeskiej „Edukacja z pasją” podpowiadające, jak uczyć, żeby nauczyć.

Każdy tydzień poprzedzony jest listem nauczyciela do dzieci zawierającym krótkie omówienie głównego tematu tygodnia oraz propozycję ciekawych zajęć. List ten jest przeznaczony do skopiowania dla każdego dziecka.

Dzięki takiej koncepcji Przewodnik jest wyjątkowym kompendium wiedzy, do którego warto powracać, szukając pomysłów na kolejne zajęcia i realizując kolejne zagadnienia.

Edukacja polonistyczna

Edukacja społeczna

Edukacja przyrodnicza

Edukacja matematyczna

Edukacja informatyczna

Edukacja muzyczna

Edukacja plastyczna

Edukacja w zakresie sprawności fizycznej

555

Informacje I cIekawostkIZestaw informacji i ciekawostek do każdego tematu. Nie trzeba wertować albumów i poświęcać dodatkowo czasu na to, aby dowiedzieć się „czegoś” na dany temat. Wszystko to jest podane w Przewodniku, dzięki czemu praca nauczyciela będzie efektywniejsza i przyjemniejsza. Informacje i ciekawostki mogą również inspirować do opracowywania nowych zajęć i zabaw dla dzieci.

teksty PIosenek I oPowIadań na Płytach cdDzięki tekstom piosenek i opowiadań (płyty CD) nauczyciel będzie miał zawsze pod ręką potrzebne materiały, a nauka nowych utworów i omawianie bajek będzie bardzo atrakcyjne.

ZajęcIa PlastycZneSzczegółowo opisane w przebiegu zajęć (oraz dodatkowe) prace plastyczne są przedstawione w czytelny sposób wraz z ilustracjami, aby ich wykonanie krok po kroku było łatwe i zrozumiałe.

ZajęcIa InformatycZneProwadzenie zajęć informatycznych jest dla wielu z Was, nauczycieli, wyzwaniem, dlatego zostały one szczegółowo opisane, aby nie sprawiały trudności nawet najbardziej zagubionym w technologicznym świecie. Wyraźnie oznaczono narzędzia, z których należy korzystać oraz czynności, które trzeba wykonać przed przystąpieniem do zajęć. Materiały na lekcje informatyki przygotowane przez Halinę Różańską i Cezarego Rybaka zostały wzbogacone Kartami pracy dostępnymi w Skarbnicy Didasko – www.didasko.com.pl.

lIsty do dZIecIRozpoczynając nowy blok tematyczny, nauczyciel kseruje i rozdaje swoim uczniom list, w którym opisany jest dany temat oraz prośba o wykonanie jednego z wyznaczonych zadań.

ksIęga ZagadekZestaw pomocy przeznaczony do kopiowania. Są to dodatkowe Karty pracy dla dzieci rozwijające logiczne myślenie.

edUkacja Z PasjĄJest to zestaw wskazówek i informacji dotyczących pracy z dziećmi, sposobów uczenia, rodzajów inteligencji, a przede wszystkim informacji, jak nie tracić wiary w sens nauczycielskiej drogi życia.

BLOKI DODATKOWE W PRZEWODNIKU

66

DEKALOG EDUKACYJNY

1. Ucz miłości do drugiego człowieka i samego siebie.

2. Ucz wrażliwości i pokory wobec przyrody.

3. rozwijaj pasje.

4. rozwijaj zainteresowania.

5. rozwijaj umiejętności.

6. rozpalaj w sercach i umysłach radość z odkrywania świata.

7. motywuj do działania.

8. Pomagaj zrozumieć świat.

9. Pogłębiaj wiedzę.

10. Pamiętaj! jakim jesteś człowiekiem, takim będziesz nauczycielem!

Joanna Białobrzeska

777

SPIS TREŚCI

ROZKŁAD MATERIAŁÓW

WRZESIEń

PAźDZIERNIK

LISTOPAD

GRUDZIEń

STYCZEń

8


CZAS I ZAKRES REALIZACJI TEMAT DNIA

WRZESIEńTYDZIEń 1NASZA KLASA

1. TEMAT: Poznajmy się. Zaakceptuj mnie takiego, jakim jestem. Wypowiedzi na temat: „Jaki jestem?”. Zabawy integracyjne. Zdobywanie odznaki „Poradziłem sobie”. Zabawy orientacyjno-porządkowe.

2. TEMAT: W grupie raźniej i weselej. Swobodne wypowiedzi na temat: „Jak należy zachować się w grupie”. Zdobycie odznaki „Nie jestem sam”. Wycinanie i układanie portretów. Wyróżnianie i nazywanie kierunków: prawy, lewy. Wykorzystanie nazw kierunków w zabawach ruchowych.

3. TEMAT: Nasza klasa. Nasi nauczyciele, nasi koledzy. Wspólne tworzenie „Kodeksu Pierwszoklasisty”. Normy zachowania w grupie. Wyrazy i zdania. Liczba i cyfra. Liczenie i przeliczanie przedmiotów w zakresie 10. Poznanie pakietu „Ja, Ty, My” (cd.). Zdobycie odznaki „Pomagam innym”. Nauka piosenki „Nasza szkoła”.

4. TEMAT: Nasza szkoła. Zwiedzanie szkoły. Zapoznanie dzieci z nazwą szkoły, jej numerem i adresem oraz jej pracownikami. Głoska i litera. Określanie stosunków przestrzennych w szkole i jej otoczeniu. Rysowanie szlaczków. Nauka piosenki „Nasza szkoła”(cd). Zabawy orientacyjno-porządkowe: nauka wykonania zbiórki w szeregu i dwuszeregu.

5. TEMAT: Nasi szkolni koledzy. Wizyta w starszych klasach. Przygotowanie klasowej wizytówki. Sylaby i wyrazy. Rysowanie planu szkoły. Kodowanie. Opowiadanie historyjek obrazkowych. Muzyka w rejestrze: wysokim, średnim i niskim. Informatyka: Jesteśmy w pracowni komputerowej.

WRZESIEńTYDZIEń 2MOJA SZKOŁA

1. TEMAT: Nasza sala. Obowiązki dyżurnego. Rośliny ozdobne w klasie. Warunki życia roślin ozdobnych. Przeliczanie i liczenie przedmiotów w zakresie 10. Malowanie doniczek. Przesadzanie roślin ozdobnych. Analiza i synteza wyrazów – sylaby i głoski. Ćwiczenia grafomotoryczne. Zabawy bieżne.

2. TEMAT: Bezpieczna droga do szkoły. Wycieczka po najbliższej okolicy. Omówienie zasad ruchu drogowego ze szczególnym uwzględnieniem przejścia dla pieszych i sygnalizacji świetlnej. Regularność, kierunki: prawo, lewo. Zabawy i ćwiczenia z piłkami.

3. TEMAT: W krainie wielkoludów. Porównywanie wielkości, określenia: większy, mniejszy, największy, najmniejszy. Wymyślanie i opowiadanie przygód Wielkoluda. Pojęcia: zdanie i wyraz. Wspólne wykonanie rysunku i szalika dla Wielkoluda.

4. TEMAT: W krainie krasnoludków. Porównywanie wielkości. Używanie określeń: mały, mniejszy, najmniejszy. Lepienie z modeliny figur krasnoludków i ich domów. Wyróżnianie wyrazów w zdaniu. Wyszukiwanie takich samych kształtów i łączenie ich. Zabawy i ćwiczenia kształtujące prawidłową postawę ciała.

5. TEMAT: Jak się uczyć, żeby się nauczyć. Porównywanie liczebności zbiorów typu: więcej, mniej, tyle samo. Nauka piosenki „Co nas martwi?”. Dynamika: głośno, cicho, wzmacniając, ściszając. Kierunek linii melodycznej. Jak się uczyć, czyli efektywne metody nauki. Informatyka: Witraż abstrakcyjny – edytor grafiki.

9



WRZESIEńTYDZIEń 3WAKACYJNE WSPOMNIENIA

1. TEMAT: Wakacyjne wspomnienia. Przygotowanie gazetki ściennej „Moje wakacje”. Odszukanie Polski na globusie i na mapie. Wypowiedzi ustne na temat różnych polskich krajobrazów. Wyróżnianie cech wielkościowych i ich kształtów. Klasyfikowanie. Wysłuchiwanie i naśladowanie dźwięków. Właściwości wody słodkiej i słonej – doświadczenia. Zabawy ruchowe rozwijające spostrzegawczość i szybką reakcję na sygnał.

2. TEMAT: Wakacyjne skarby. Zorganizowanie wystawy „Wakacyjne skarby”. Wypowiedzi na temat wakacyjnych skarbów, nazywanie figur geometrycznych w otoczeniu. Zabawy bieżne z przenoszeniem różnych przedmiotów i przyborów gimnastycznych.

3. TEMAT: Dbajmy o zęby. Spotkanie ze stomatologiem. Omówienie potrzeby dbania o zęby. Przygotowanie plakatów „Odżywiaj się zdrowo”. Wyróżnianie wyrazów w zdaniach. Wyróżnianie, nazywanie i klasyfikowanie figur geometrycznych. Ćwiczenia na drabinkach.

4. TEMAT: Ja wiem, co i po co jem. Wypowiedzi ustne na temat zdrowego odżywiania. Podział pożywienia na nabiał, wędlinę, pieczywo, owoce, warzywa. Omówienie higieny spożywania posiłków. Klasyfikowanie przedmiotów. Kolorowanie obrazka zgodnie z kodem. Projektowanie mozaik. Uzupełnianie wzorów wg podanego kodu. Bieg po prostej i slalomem.

5. TEMAT: Na tropach przyrody. Warzywa w sadach i ogrodach. Rozmowy na temat prac jesiennych w ogrodzie. Klasyfikowanie figur i przedmiotów według różnych cech. Informatyka: Bezpieczna droga – edytor grafiki.

WRZESIEńTYDZIEń 4NADCHODZI JESIEń

1. TEMAT: Święto ziemniaka. Obserwacja zmian zachodzących w przyrodzie jesienią. Wartości odżywcze ziemniaków. Wykonanie stempli ziemniaczanych. Zapraszamy do stołu – przygotowanie potraw ziemniaczanych. Klasyfikowanie elementów zbiorów. Część wspólna zbiorów. Przeliczanie elementów zbiorów, porównywanie liczebności. Część wspólna zbiorów. Zabawy bieżne.

2. TEMAT: Kolorowy świat. Barwy ciepłe i zimne. Wyróżnianie i nazywanie kolorów jesieni. Mieszanie kolorów. Głoska, sylaba. Analiza i synteza wyrazów. Klasyfikacja figur geometrycznych wg podanych cech. Gry i zabawy bieżne.

3. TEMAT: W krainie alfabetu. Demonstracja wszystkich liter w alfabecie. Głoska i litera. Przeliczanie liter w wyrazach. Rozpoznawanie takich samych elementów, wyszukiwanie ich i przeliczanie. Konstruowanie gier planszowych. Zabawy i gry skoczne.

4. TEMAT: Kalendarz urodzin. Pory roku i miesiące. Nauka daty swoich urodzin. Rozpoznawanie własnego imienia wśród innych. Samogłoski. Wykonanie klasowego kalendarza urodzin. Klasyfikowanie przedmiotów wg określonych cech. Przypomnienie piosenki „Co nas martwi?”.

5. TEMAT: Poznać i pokochać samego siebie. Rozmowa z dziećmi na temat akceptacji samego siebie. Nazywanie niektórych cech charakteru oraz zaliczanie ich do wad lub zalet. Malowanie autoportretu. Przeliczanie i liczenie w zakresie 10. Klasyfikowanie elementów według podanej cechy. Informatyka: Przepis na rysunek.

10


PAźDZIERNIKTYDZIEń 1ALA I ADAM, NASI NOWI PRZYJACIELE

1. TEMAT: Poznajemy Alę, Adama i ich rodzinę. Wysłuchanie opowiadania „Poznajemy Alę i Adama”. Swobodne wypowiedzi dzieci na temat rodziny. Analiza i synteza wyrazów. Poznanie litery a, A drukowanej i pisanej. Pisanie litery a, A w liniaturze. Klasyfikowanie przedmiotów wg określonych cech. Nauka piosenki „Domowy rap”. Gry i zabawy ruchowe – kształtowanie zwinności.

2. TEMAT: Moja nowa koleżanka, Ala. Wysłuchanie i omówienie opowiadania „To ja, Ala!”. Rysowanie swojej karykatury. Litera i głoska. Klasyfikowanie klocków Dienesa wg podanych cech. Pisanie litery a, A w liniaturze. Utrwalenie piosenki „Domowy rap”. Zabawy i gry sprawnościowe.

3. TEMAT: Mój nowy kolega, Adam. Wysłuchanie i omówienie opowiadania „Witajcie! Jestem Adam!”. Omówienie wyglądu i zainteresowań Adama. Wykonanie karykatury Adama. Analiza i synteza wyrazów. Wyjaśnienie pojęcia „samogłoska”. Matematyka wokół nas. Zabawy matematyczne z wykorzystaniem kostek do gry. Podskoki i przeskoki obunóż i jednonóż.

4. TEMAT: Poznajemy mamę Ali i Adama. Wysłuchanie i omówienie opowiadania Adama „Nasza mama”. Swobodne wypowiedzi dzieci na temat ich mam (wyglądu, zainteresowań, marzeń). Poznanie litery m, M drukowanej i pisanej. Pisanie litery m, M w liniaturze. Wyjaśnienie i utrwalenie pojęć: głoska, spółgłoska i samogłoska. Wprowadzenie liczby 1. Wymyślanie bajek matematycznych o liczbie 1. Prezent dla mamy – wykonanie z modeliny wisiorka w kształcie litery M.

5. TEMAT: Zwierzęta i ich potomstwo. Zapoznanie się z fragmentami książki W. Chotomskiej „Pięciopsiaczki”. Wypowiedzi dzieci na temat zwyczajów niektórych zwierząt związanych z opieką nad potomstwem. Nauka piosenki „Rodzina”. Informatyka: Własne logo – wizytówka.

PAźDZIERNIKTYDZIEń 2RODZINA

1. TEMAT: Poznajemy tatę Ali i Adama. Wysłuchanie i omówienie opowiadania Ali „Nasz tata”. Wypowiedzi dzieci na temat: „Kim zostanę, kiedy dorosnę?”. Poznanie litery t, T pisanej i drukowanej. Pisanie litery t, T w liniaturze. Liczba 2. Pojęcie „para”. Nauka piosenki „Rodzina”. Przygotowanie pytań do wywiadu z tatą. Ćwiczenia na torze przeszkód.

2. TEMAT: Mój tata. Wypowiedzi na temat „Mój tata też był kiedyś dzieckiem”. Pisanie sylaby ta i wyrazu tata. Zapis liczby 2. Wyjaśnienie znaków: <, >.Wymyślanie bajek matematycznych o liczbie 2. Wykonanie kwiatka niespodzianki dla mamy lub taty. Nauka piosenki „Rodzina”. Wyklaskiwanie rytmów. Gry i zabawy bieżne integrujące grupę.

3. TEMAT: Moja najbliższa rodzina. Wypowiedzi na temat najbliższej rodziny. Określanie i nazywanie stopni pokrewieństwa. Zabawy ruchowe – „Kto pierwszy na mecie?” – wybrzmiewanie i przeliczanie głosek w wyrazach. Opowiadanie historyjki „Awaria”. Przeliczanie w zakresie 20 – gry planszowe. Informatyka: Portrety – edytor grafiki. Zabawy bieżne – gry zespołowe.


11


PAźDZIERNIKTYDZIEń 2NASZE ULUBIONE ZABAWKI

4. TEMAT: Nasze ulubione zabawki. Prezentacja ulubionych zabawek – ustny opis ulubionej zabawki. Przygotowanie wystawy ulubionych zabawek. Wysłuchanie opowiadania Ali „Moje lalki”. Poznanie litery l, L drukowanej i pisanej. Zapis litery l, L w liniaturze. Przeliczanie przedmiotów, porównywanie (o tyle więcej, o tyle mniej). Wykonanie zabawki – konika ze skarpetki. 5. TEMAT: Zabawki naszych rodziców. Porównywanie zabawek i zabaw sprzed kilkudziesięciu lat z zabawkami współczesnymi. Zabawy muzyczne rodziców: „Stary niedźwiedź”, „Mało nas do pieczenia chleba”, „Budujemy mosty”. Zapoznanie dzieci z historią lalki i misia. Pisanie sylab i wyrazów z poznanymi literami. Liczba 3 – pisanie, porównywanie, rozkład, dodawanie i odejmowanie.

PAźDZIERNIKTYDZIEń 3JA I ŚWIAT WOKÓŁ MNIE

1. TEMAT: Moje ciało. Omówienie budowy ciała, na podstawie zdjęć w podręczniku i innych materiałów. Wypowiedzi na temat higieny osobistej i innych czynników wpływających na prawidłowy rozwój organizmu. Wizyta w gabinecie lekarskim: ważenie i mierzenie. Porównywanie wagi i wzrostu z użyciem określeń: wyższy, niższy, lżejszy, cięższy. Poznanie litery o, O drukowanej i pisanej. Pisanie litery o, O w liniaturze. Znaki matematyczne: <, >, =. Ważenie. Nauka piosenki „W łazience”. Zabawy ze skakankami.

2. TEMAT: Moje zmysły. Określanie i nazywanie zmysłów. Wysłuchanie opowiadania „Oczy na świat”. Przeprowadzenie doświadczeń uaktywniających poszczególne zmysły. Unikanie sytuacji niebezpiecznych dla zdrowia. Zabawy dramowe – pokazywanie przysłów za pomocą gestów i mimiki. Rozróżnianie głosek, spółgłosek i samogłosek. Zastosowanie znaków: +, –, =. Rozwiązywanie działań matematycznych w zakresie 3. Gry zespołowe – rzuty do celu.

3. TEMAT: Świat smaków i zapachówNazywanie przypraw kuchennych i określanie ich przydatności. Pisanie wyrazów z poznanymi literami. Litera, wyraz, zdanie. Kropka na końcu zdania. Układanie wyrazów z rozsypanki literowej. Przeliczanie w zakresie 10. Wyrażenia mianowane – pieniądze. Wykonanie zapachowych obrazów. Zabawy i ćwiczenia z małymi piłkami – ćwiczenia chwytne.

4. TEMAT: Jestem mieszkańcem Europy. Wysłuchanie opowiadania Ali i Adama „Przygotowania do wyprawy po Europie”. Czytanie nazw krajów i odszukiwanie ich na mapie Europy. Rozpoznawanie i rysowanie wybranych flag. Prezentacja litery e, E drukowanej i pisanej. Konstruowanie gier planszowych – przeliczanie i liczenie w zakresie 10. Dodawanie liczb w zakresie 3 – wyrażenia mianowane – pieniądze. Ćwiczenia ogólnorozwojowe.

5. TEMAT: Wyprawa po Europie. Wysłuchanie opowiadania Ali i Adama „Wyprawa po Europie”. Szukanie i zaznaczanie na mapie państw, które zwiedzili Ala i Adam. Nauka wspólnie z Alą i Adamem przywitania w językach: niemieckim, angielskim, włoskim, hiszpańskim, francuskim. Zabawy utrwalające pojęcia: głoska, samogłoska, spółgłoska. Pisanie sylab i wyrazów z poznanymi literami. Liczba 4. Rozkład liczby 4 na składniki. Nauka prawidłowego zapisu liczby 4. Informatyka: Krzywa wieża – edytor grafiki.


12


PAźDZIERNIKTYDZIEń 4MOI KOLEDZY, MOJE KOLEŻANKI

1. TEMAT: Moi koledzy, moje koleżanki. Określanie i nazywanie pozytywnych i negatywnych cech charakteru oraz uczuć, jakie w nas wyzwalają. Przeprowadzenie testu „Czy jesteś dobrą koleżanką, dobrym kolegą?”. Poznanie litery i, I drukowanej i pisanej. Pisanie sylab i wyrazów z poznaną literą. Dodawanie i odejmowanie liczb w zakresie 4. Znaki matematyczne: <, >, =. Nauka piosenki „Dobrze, że są”. Zabawy i gry rzutne.

2. TEMAT: Nie jestem sam. Rozkład liczby 4 na składniki. Dodawanie i odejmowanie liczb w zakresie 4 – wyrażenia mianowane (pieniądze). Wielka litera w pisowni imion. Wyróżnianie spółgłosek i samogłosek. Pisanie wyrazów i zdań z poznanymi literami. Funkcja znaku zapytania w zdaniu. Projektowanie i wykonanie medalu dla najsympatyczniejszej koleżanki, najsympatyczniejszego kolegi. Rozróżnianie rejestrów muzycznych. Zabawy bieżne orientacyjno-porządkowe.

3. TEMAT: Koleżanki i koledzy. Wypowiedzi na temat ulubionych koleżanek i kolegów. Słabe i mocne strony. Zabawy dramowe – przedstawianie zachowań w różnych sytuacjach. Porównywanie przedmiotów. Dodawanie i odejmowanie liczb w zakresie 4 – zabawy matematyczne. Zabawy z obręczami.

PAźDZIERNIKTYDZIEń 4JA I ŚWIAT WOKÓŁ MNIE

4. TEMAT: Na tropach przyrody. Wycieczka do lasu. Obserwacja lasu. Zaznaczanie własnych obserwacji na karcie „Badacz przyrody”. Szacowanie odległości. Rozmowy na temat zachowania się w lesie. Przeprowadzenie leśnych eksperymentów. Rzuty do celu.

5. TEMAT: Na tropach przyrody – Las jesienią. Omówienie zmian zachodzących jesienią w lesie na podstawie uzupełnionych na wycieczce kart obserwacji „Badacz przyrody” oraz zgromadzonych okazów. Wysłuchanie nagranych odgłosów zwierząt leśnych. Przygotowanie książeczek o lesie jesienią. Układanie zadań z treścią do rysunków w zakresie 4. Informatyka: Jesienne drzewo.


13

WRZESIEŃ

1. tydZIeńPoznajmy sięW grupie raźniej i weselej Nasza klasa Nasza szkoła Nasi szkolni koledzy

2. tydZIeńNasza sala Bezpieczna droga do szkoły W krainie wielkoludów W krainie krasnoludków Jak się uczyć, żeby się nauczyć

3. tydZIeńWakacyjne wspomnienia Wakacyjne skarby Dbajmy o zęby Ja wiem, co i po co jem Na tropach przyrody

4. tydZIeńŚwięto ziemniaka Kolorowy świat W krainie alfabetu Kalendarz urodzin Poznać i pokochać samego siebie

14

EDUKACJA Z PASJĄ

jeszcze 15 lat temu, sześciolatek, który nie potrafił wiązać butów – to była rzadkość. a dziś? sześciolatek, który potrafi wiązać buty, to wyjątek. czyżby współczesne dzieci były „gorsze” i mniej samodzielne od tych sprzed kilkunastu lat? oczywiście, że nie!

Uważa się nawet, że cywilizacja wymusza na dzieciach szybki rozwój intelektualny. Wystarczy spojrzeć na czterolatka, który potrafi włączyć komputer i obsługiwać gry. Jednak dzieci, z roku na rok, są coraz mniej samodzielne, a czynności samoobsługowe sprawiają im duże problemy. Mają coraz mniej zadań rozwijających sprawność fizyczną, manualną. Powodem tej „życiowej niezaradności” są dorośli, którzy chronią dzieci przed wieloma trudami, nawet trudami myślenia. „Po co się mają biedactwa męczyć, jeszcze się w życiu napracują. Zróbmy to za nie!”. Ludzie z natury są leniwi, więc jeżeli podamy dzieciom buty na rzepy i buty ze sznurówkami, to które wybiorą? Oczywiście, że na rzepy! Bo tak łatwiej i szybciej. Jeżeli będziemy stawiać dzieciom zadania bardzo łatwe, niewymagające zbytniego myślenia, to będzie to dla nich tylko pozornie łatwe i przyjemne, potem przeniesie się na negatywne myślenie o szkole. Nie będą lubić szkoły, bo w szkole jest nudno!

Nauczanie to ciągłe podnoszenie poprzeczki. Warto podejmować wysiłek intelektualny, żeby mieć radość i satysfakcję z tego, co się osiągnęło!

Współczesna pedagogika i psychologia często prezentują stanowisko minimalistyczne. Najważniejsze, żeby dzieci uchronić przed stresami i nie forsować, czyli ma być łatwo, miło i przyjemnie! Tylko, że w życiu trzeba umieć pokonywać trudności, rozwiązywać problemy. Czyżby szkoła żyła w „swoim nierealnym świecie”, wymyślonym przez pedagogów? A tam, za szkolnym budynkiem, toczyło się życie, z którym młody człowiek musi sam sobie poradzić?

Zastanów się, jaka jest Twoja rola. Zawód nauczyciela to misja, a skoro go wybrałaś, to powinnaś jej sprostać. To nie orwellowska szkoła i nie orwellowscy bohaterowie w niej się uczą.

Dlatego nie zgadzaj się na taki sposób pracy, w którym na pierwszym miejscu wymagana jest realizacja programu. W swoim nauczycielskim sumieniu pamiętaj, że oprócz wiedzy, a może przede wszystkim, powinnaś wyposażyć dzieci w wartości, umiejętności, z którymi zawsze będą mogły odnaleźć swoje miejsce we współczesnym nieustannie zmieniającym się świecie.

15

EDUKACJA Z PASJĄ

Znajdź czas na poznanieswoich uczniów,

nie zasłaniaj się programem,który musisz zrealizować.

Porozmawiaj z nimio ich marzeniach, planach, słabościach.

Naucz się aktywnie słuchać.Obserwuj, zwróć uwagę na to,kto siedzi z boku, kto jest smutny,

kto myślami nieobecny, kto przesadniezwraca na siebie uwagę.

Analizuj, zadawaj sobie pytania– dlaczego, i próbuj na nie znaleźć odpowiedź.

Dobra obserwacja pomoże Ci

wyłonić lidera grupy,osoby rywalizujące o tę pozycję,

samotników szukających przyjaciół,

nieśmiałych potrzebującychTwojego wsparcia.

NASZA KLASA wrzesień pierwszy tydzień

16

Kochani!Witam Was w pierwszej klasie. Przed Wami rok pełen ekscytujących wrażeń i przygód. W tym tygodniu poznamy swoje imiona oraz upodobania. Ustalimy, jak powinniśmy zachowywać się w klasie, aby wszystkim było miło i przyjemnie. Przecież od dzisiaj szkoła będzie Waszym drugim domem. Tu będziemy razem spędzać dużo czasu, bawiąc się i pracując. Poznacie nazwę i adres naszej szkoły. Narysujemy jej plan, odwiedzimy starszych kolegów i zaprosimy ich do siebie. Mam nadzieję, że nikt tu nie będzie się nudził i każdy dzień zakończy się z uśmiechem na twarzy i kolejną zdobytą odznaką.

Wykonaj jedno z proponowanych zadań: Naucz się w kilku zdaniach opowiadać o sobie, swoich zainteresowaniach

i o tym, co lubisz. Zaśpiewaj piosenkę „Nasza szkoła” z wymyślonym przez siebie

akompaniamentem. Zaprojektuj i narysuj herb naszej klasy. Poszukaj wierszyka o szkole lub klasie i naucz się go czytać.

Życzę słonecznego tygodnia!


17

1. Temat: Poznajmy sięZaakceptuj mnie takiego, jakim jestem. Wypowiedzi na temat: „Jaki jestem?”. Zabawy integracyjne. Zdobywanie odznaki „Poradziłem sobie”. Zabawy orientacyjno-porządkowe.

MATERIAŁY I ŚRODKI DYDAKTYCZNE: płyta CD z muzyką, piłka, kartki z bloku, tekturowe kółka, kredki, zeszyt do kaligrafii, z. 1, folia lub koszulka do dokumentów i pisak suchościeralny.

PRZEBIEG ZAJĘĆ: POWITANIE. Nauczyciel podaje rękę i wita każde dziecko wchodzące do klasy. Następnie przeprowadza proponowane zaba-

wy integrujące zespól klasowy – wszystkie podane poniżej zabawy sam rozpoczyna, motywując dzieci do działań grupowych. ZABAWA POWITALNA. Dzieci siedzą w kole. Nauczycielka, biorąc pod uwagę charakterystyczne cechy wyglądu dzieci, wita kolej-

no osoby w określony sposób, np. „Witam dzieci, które mają jasne włosy, witam wszystkich z ciemnymi włosami, witam dzieci, które noszą okulary, witam dzieci, które dzisiaj rano chętnie wstały”. Dzieci te wstają i pozostają w tej pozycji do końca zabawy. Przez całą zabawę zachowujemy kształt koła. PRZEDSTAWMY SIĘ SOBIE. Nauczycielka, trzymając piłkę, przedstawia się dzieciom, np. „Jestem Kasia i bardzo lubię się śmiać”

(do podanego imienia każdy uczestnik zabawy musi dołączyć gest), odrzuca piłkę do wybranego dziecka, które wykonuje te sa-me czynności. Zabawa się kończy, gdy przedstawi się ostatnia osoba. POZNAJMY SWOJE IMIONA. Dzieci chodzą po sali i przedstawiają się sobie, mówiąc swoje imię, i dotykając się tą częścią ciała,

którą wskaże nauczyciel, np. z napotkaną osobą witamy się prawym łokciem, lewym kciukiem, prawym kciukiem. WIZYTÓWKI. Nauczyciel dzieli dzieci, np. na 4 grupy. Każde dziecko otrzymuje czystą kartkę i tekturowe kółko. Nauczyciel roz-

daje obrys twarzy chłopca lub dziewczynki, a dzieci kończą go, dorysowując oczy, usta włosy, brwi. Następnie uczeń wybiera swoje imię spośród innych wcześniej wydrukowanych przez nauczyciela imion i wykonuje następujące polecenia: – Weź do ręki tekturowe kółko. – Obrysuj je na czterech rogach swojej kartki. – Na środku kartki naklej swój portret. – Pod portretem naklej swoje imię.– Pomaluj lewe górne koło swoim ulubionym kolorem.– W prawym dolnym kole narysuj to, co lubisz robić najbardziej.– W prawym górnym kole narysuj swoją rodzinę.– W ostatnim pustym polu – narysuj swoje ulubione zwierzątko.Chętne dzieci mogą dodatkowo podpisać wizytówkę. Grupowanie wizytówek według cech wspólnych, np. wizytówki wszystkich dzieci, które narysowały kota jako ulubione zwierzątko. Przeliczanie wizytówek. Porównywanie liczby wizytówek w danej gru-pie. Omówienie i ekspozycja prac w klasie. ZABAWA „DYRYGENT”. Nauczycielka włącza rytmiczną muzykę (płyta CD z muzyką), dzieci stoją w kole, osoba trzymająca piłkę po-

kazuje ruch, który naśladują pozostali. Następnie piłka wędruje do kolejnej osoby, wyznaczając w ten sposób kolejnego dyrygenta. ĆWICZENIA GRAFOMOTORYCZNE (zeszyt do kaligrafii, z. 1, str. 1). Można powiększyć tę stronę do formatu A4 i pracować na niej

bądź wykorzystać folię czy koszulkę do dokumentów oraz pisak suchościeralny. Następnie włożyć kartkę formatu A4 do środka i rysować pisakiem. Po sprawdzeniu kartkę można wytrzeć. ZABAWY ORIENTACYJNO-PORZĄDKOWE.

– Zabawa Posąg. Uczniowie swobodnie biegają po sali. Na sygnał gwizdka zatrzymują się w bezruchu. Słysząc dwa gwizdnię-cia, biegają ponownie.

– Zabawa Fajerwerki. Uczniowie wykonują przysiad, chowając głowę między rękoma. Na gwizdek, wyskakują jak najwyżej w górę.– Zabawa Jestem tu. Dzieci biegają swobodnie po sali. Na słowa nauczyciela „Jestem tu”, uczniowie stają w bezruchu i odwra-

cają twarz w kierunku nauczyciela. ODZNAKA „PORADZIŁEM SOBIE”. Na koniec dnia, nauczycielka podsumowuje wszystkie działania i przyznaje wszystkim dzie-

ciom odznakę „Poradziłem sobie” (www.didasko.com.pl Skarbnica Didasko, kl. I). Dzieci przyklejają medale na swoich Dyplo-mach Tygodnia.

UWAGA!W wielu scenariuszach w Przewodniku nauczyciela zostały umieszczone propozycje zajęć z Zeszytami do kaligrafii, z. 1-2, Zeszytami matematycznymi, z. 1-2 oraz z Alfabetem demonstracyjnym. Są to dodatkowe materiały ćwicze-niowe. Można je kupić bezpośrednio w wydawnictwie Didasko lub poprzez stronę internetową: www.didasko.pl.

18

Mój ulubiony kolor

Moje ulubione zwierzątko

Co lubię robić

Mój portret


INFORMACJE I CIEKAWOSTKIWartość, jaką przypisujemy swoim zachowaniom, swojemu potencjałowi jest czymś, co można nazwać samo-oceną. Kształtuje się ona od pierwszych lat życia i rozwija się wraz z wiekiem. Samoocena jest odbiciem wiedzy człowieka o samym sobie. Na wiedzę tę składają się zarówno informacje pochodzące z własnych obserwacji i do-świadczeń, jak i ze stwierdzeń innych ludzi, mówiących jak nas postrzegają. Wiedza na własny temat często jest niepełna i nieobiektywna. Dodatkową trudnością w tym zakresie jest fakt, że człowiek cały swój wysiłek poświę-ca na poznanie świata zewnętrznego.

Na ile ważna jest dla nas wiedza o nas samych? Już starożytni zachęcali: poznaj samego siebie, wniknij w siebie, zastanów się nad sobą. Uważano, że jest to podstawa wszelkiej mądrości i warunek dobrego funkcjonowania wśród innych ludzi. Niewątpliwie wiedza o sobie - o swoich możliwościach i potrzebach pozwala skutecznie dążyć do wyznaczonych celów. Jednak czymś, co naprawdę pozwala łatwiej zmagać się z trudnościami życiowymi i podej-mować ambitne zadania jest wytworzenie w sobie pozytywnej samooceny.

Wysoka samoocena - dobre mniemanie o sobie i poczucie własnej wartości – daje człowiekowi wiarę we własne siły, pewność siebie pozwalającą podejmować zadania pozornie ponad siły. I odwrotnie: niska samoocena sprzy-ja niepodejmowaniu wyzwań i mniejszym osiągnięciom. Innymi słowy, zawarta w nas samych ocena typu: „Nie uważam, żebym był wartościową i sympatyczną osobą i nie widzę powodów, dla których inni mieliby mnie lubić”, zmniejsza szansę powodzenia podejmowanych przez nas działań. Dużo lepsza jest znajdująca się na przeciwnym biegunie ocena: „Jestem wartościową i ważną osobą, i jestem co najmniej równie dobry jak osoby w moim wieku i z moim doświadczeniem”. Nie należy przy tym zbytnio obawiać się popadnięcia w egocentryzm, bo dopiero wte-dy możemy zrozumieć i polubić innych, kiedy zrozumiemy i polubimy siebie.Oto kilka sprawdzonych i stanowiących już publiczną własność ćwiczeń grupowych stosowanych w treningu in-terpersonalnym i treningu twórczości:

1. PowitanieProwadzący ćwiczenie na powitanie zwraca się do różnych grup uczestników w następujący sposób: „Witam wszystkich, którzy:– noszą okulary;– pili jogurt na śniadanie;– mają na sobie coś zielonego; – lubią chodzić do szkoły”.Wymienione dzieci wstają. Mogą też wykonać zabawne miny, ukłony i gesty. Celem ćwiczenia jest przełamanie onieśmielenia i wywołanie zaciekawienia.

2. Podawanie przedmiotuPotrzebny jest woreczek z grochem, szmaciana lalka lub coś podobnego. Dzieci stoją w kole zwrócone twarza-mi do wewnątrz. Uczestni cy przekazują sobie przedmiot w sposób określony przez prowadzącego, np. jakby był: bardzo ciężki, kruchy, lżejszy od powietrza, gorący, lepki. Po każdym okrążeniu polecenie jest zmieniane. Jest to ćwiczenie rozluźniające, zmniejszające napięcie.

3. DyrygentGrupa siedzi w kole. Jedna osoba wychodzi z sali. Spośród pozostałych uczestników wybiera się dyrygenta, któ-rego gesty pozostali będą naśladować. Dyrygent w czasie ćwiczenia zmienia gesty, a inni robią to za nim. Oso-ba nieobecna, po powrocie do sali, zajmuje miejsce w środku koła i stara się odgadnąć, kogo naśladuje grupa.

4. Rób tak, nie rób takDzieci stoją swobodnie, zwrócone twarzą do prowadzącego. Prowadzący wykonuje różne ruchy, jednocześnie wydając polecenie: „rób tak” – wtedy wszyscy naśladują go, „nie rób tak” – wszyscy stoją nieruchomo. Pole-cenia wydawane są w przypadkowej kolejności. Osoba, która się pomyli i nie zastosuje się do polecenia, za-stępuje prowadzącego.

5. CebulaDzieci tworzą dwa koła (jedno w drugim), są zwrócone do siebie twarzami.

19


Wykonują polecenia osoby prowadzącej – nauczyciela. Przykłady poleceń:– Wymieńcie pozdrowienia i podajcie swoje imię.– Powiedzcie sobie nawzajem coś miłego.– Powiedzcie o tym, co lubicie, np. ulubionych kolorach, kwiatach.Po każdym poleceniu koło wewnętrzne przesuwa się o jedno miejsce w prawo.

6. Najbardziej lubię…Uczestnicy siedzą w kole. Każdy po kolei kończy zdanie: „Najbardziej lubię...”. Ważne jest szybkie tempo zabawy.

7. Gra w piłkęWszyscy siedzą w kole. Osoba prowadząca, u której znajduje się piłka, jako pierwsza wymienia swoje imię i mówi coś o sobie, a potem rzuca piłkę do kogoś innego. Ten do kogo trafi piłka, powtarza imię i informa-cję poprzednika, następnie przedstawia się i mówi coś o sobie. Podobnie postępują kolejne osoby, u których znajdzie się piłka.

8. Chciałbym, aby w tej klasie...Dzieci siedzące w kręgu po kolei kończą zdanie: „Chciałbym, aby w tej klasie...”. Udział w ćwiczeniach tego typu jest dla dzieci atrakcyjną formą przełamania pierwszych lodów, zmniejsza napięcie i podenerwowanie towa-rzyszące pierwszym kontaktom.

20


21

2. Temat: W grupie raźniej i weselejSwobodne wypowiedzi na temat: „Jak należy zachować się w grupie”. Zdobycie odznaki „Nie jestem sam”. Wycinanie i układanie portretów. Wyróżnianie i nazywanie kierunków: prawy, lewy. Wykorzystanie nazw kierunków w zabawach ruchowych.

MATERIAŁY I ŚRODKI DYDAKTYCZNE: pakiet edukacyjny „Ja, Ty – My”, kl. I, Ćwiczenia „Na tropach matematyki”, cz. 1, szary papier, klej, kredki, pudełko, różne rodzaje cukierków.

PRZEBIEG ZAJĘĆ: PIOSENKA NA POWITANIE: „Mało nas (2x) do pieczenia chleba, jeszcze nam (2x) Kasi tu potrzeba”. ZABAWA „IMIONA”. Dzieci siedzą w kole, zabawę rozpoczyna nauczycielka słowami: „Mam na imię Kasia, po mojej prawej

stronie siedzi Zosia, a po lewej Krzyś”. Następnie mówi osoba po jej lewej stronie: „Mam na imię Krzyś, po mojej prawej stronie siedzi pani Kasia, a po lewej Hubert” itd. ZABAWA „PODZIEL NA SYLABY”. Dzieci siedzą w kręgu. Podają sobie piłeczkę po obwodzie koła. Każde dziecko wymawia

pierwszą głoskę swojego imienia, następnie dzieli imię na sylaby: A – jak Ania, A-nia. ZABAWA „ZAMIANA MIEJSCAMI”. Dzieci na sygnał nauczyciela zamieniają się miejscami.

– Zamieniają się miejscami wszyscy, których imiona rozpoczynają się na głoskę: e, m, n, sz – h, k, a, j, p, d-f.– Zamieniają się miejscami wszyscy, których imiona składają się z dwóch sylab.– Uwaga, mix imion. Wszystkie dzieci zamieniają się miejscami. W GRUPIE RAźNIEJ. Wszyscy siedzą na dywanie, nauczycielka opowiada dzieciom o chłopcu, który był bardzo samotny. Wszystko

chciał robić sam, nie cieszyła go nawet gra w piłkę, bo grając w nią sam, też się nudził. Kiedy na podwórku w piaskownicy budował zamki, jego koledzy bawili się razem i zbudowali znacznie większy zamek. Chłopiec nie rozumiał, dlaczego jest mu tak smutno. ROZMOWA KIEROWANA. Po opowiedzeniu historyjki, nauczycielka prosi dzieci, aby powiedziały, co poradziłyby chłopcu

i dlaczego w grupie jest raźniej i łatwiej. NASZE HASŁO. Dzieci wspólnie z nauczycielką wymyślają hasło dla swojej klasy, np. „Jeden za wszystkich, wszyscy za jed-

nego”, które będzie im towarzyszyć w klasie pierwszej. Nauczycielka zapisuje hasło na kartce, wszyscy się pod nim pod-pisują. Tak przygotowany tajny dokument umieszczają w pudełku i ukrywają lub zakopują ten skarb na terenie szkoły. Wspólnie należy uzgodnić datę odnalezienia/wykopania skarbu i zaznaczyć ją w klasowym kalendarzu. ZABAWA „PORTRETY”. Wybrane dziecko wymyśla zagadkę dotyczącą wskazanego przez nauczycielkę ucznia. Zadaniem kla-

sy, jest odgadnięcie, o kogo chodzi. Np. „Kto to jest? Ma czarne, krótkie włosy, niebieskie oczy, bardzo lubi czerwony kolor, a jego imię składa się z pięciu głosek? Kto to jest? Jest wysoki, lubi grać w piłkę nożną, a jego imię kończy się głoską k?”. ZABAWA „SŁODKI SKARB”. Dzieci chodzą po sali i szukają ukrytych cukierków (cukierki muszą być różnego rodzaju; różno-

rodność rodzajów zależy od tego, na ile grup chcemy podzielić dzieci do kolejnego zadania). Każdy, kto znajdzie cukierek, siada na dywanie. Dzieci łączą się w grupy w zależności od rodzaju znalezionego cukierka. DZIECI ŚWIATA. Każda grupa wycina z gazet twarze dzieci różnych narodowości. Zadaniem grupy jest naklejenie twarzy na

karton, dorysowanie dalszych części ciała, nadanie imion. Na koniec każda grupa przedstawia swojego nowego kolegę. Swobodne wypowiedzi dzieci na temat różnic między portretami. Zwrócenie uwagi na emocjonalne zaangażowanie dzieci w wykonana pracę. Ekspozycja prac w klasie. ZABAWA RUCHOWA. Dzieci wykonują polecenia nauczyciela.

– Podnieście prawą rękę do góry, podnieście lewą rękę do góry.– Stańcie na lewej nodze.– Dotknijcie prawego ucha.– Mrugnijcie lewym okiem.– Pomasujcie prawe kolano.– Popatrzcie w prawą stronę.– Połóżcie gumkę po swojej prawej stronie.– Pokażcie gumkę osobie siedzącej po waszej lewej stronie. POZNANIE KOMPLETU EDUKACYJNEGO „Ja, Ty – My”, kl. I. Rozdanie dzieciom książek. Swobodne wypowiedzi dzieci na ich

temat (teksty, ilustracje, zdjęcia). Próba odpowiedzi na pytania: Czym się różnią poszczególne egzemplarze? Jakie mają okładki? Do czego będą służyły?


22

POWITALNY LIST. Odczytanie listu od autorki książek Joanny Białobrzeskiej (Podręcznik „Na tropach matematyki”, cz. 1, str. 3). NADANIE IMION międzygwiezdnym podróżnikom (Podręcznik „Na tropach matematyki”, cz. 1, str. 4). ZABAWA – orientacja przestrzenna na kartce z siatką.

Polecenie: Połóż klocki. Każde dziecko ma przed sobą kartkę z siatką (kartka A4 podzielona dwoma liniami: poziomą i pionową). Uczeń bierze do ręki np. klocek, temperówkę, gumkę i wykonuje polecenia nauczyciela:– połóż gumkę w lewym dolnym rogu,– przesuń w górę,– przesuń w prawo,– przesuń w dół,– przesuń w lewo.

WYKORZYSTANIE KIERUNKÓW W ZABAWACH RUCHOWYCH.– Zabawa Ustaw się w szeregu. Uczniowie biegają swobodnie po sali. Na sygnał ustawiają się w szeregu zgodnie ze wskazów-

kami nauczyciela: Ustawcie się po mojej prawej stronie. Ustawcie się przede mną. Ustawcie się po mojej lewej stronie itp. – Zabawa Muszelki. Uczniowie stoją w rozkroku. Nauczyciel mówi polecenie: Po waszej lewej stronie leży kilka muszelek.

Podnieście je prawą ręką i przełóżcie na prawą stronę. Teraz po waszej prawej stronie leży kilka muszelek. Podnieście je lewą ręką i przełóżcie na lewą stronę.

– Zabawa Prawy do lewego. Nauczyciel mówi polecenie: Dotknijcie prawą ręką do nosa, lewą ręką do prawego kolana. Le-wą ręką podrap się po głowie, a prawą – poklep się po prawym kolanie itp.

KOLOROWANIE obrazka wg kodu (Ćwiczenia „Na tropach matematyki, cz. 1, str. 3). TWORZENIE regularnych ciągów (Ćwiczenia „Na tropach matematyki”, cz. 1, str. 3). ZABAWA I ŚPIEWANIE PIOSENKI „TAŃCZYMY LA, BA ,DA”. ODZNAKA „NIE JESTEM SAM”. Rozdanie dzieciom odznaki „Nie jestem sam” (www.didasko.com.pl Skarbnica Didasko, kl. I).


23

WYBIERANKA OBRAZKOWA

Wędrując Wzdłuż strzałek,

wybieraj z nazw obrazków trzecie litery wyrazów; wpisz je kolejno do kratek; odczytaj hasło i zilustruj je.

NASZA KLASAUwaga! Przygotuj dla dzieci kserokopie w formacie A4.

WYBIERANKA OBRAZKOWA

�Wędrując wzdłuż strzałek, wybieraj z nazw obrazków trzecie litery wyrazów;�wpisz je kolejno do kratek;�odczytaj hasło i zilustruj je.

nauczycielska_ksiega_zycia_semestr_1_kl_1:Makieta 1 2012-09-05 13:14 Strona 33


24

3. Temat: Nasza klasa Nasi nauczyciele, nasi koledzy. Wspólne tworzenie „Kodeksu Pierwszoklasisty”. Normy zachowania w grupie. Wyrazy i zdania. Liczba i cyfra. Liczenie i przeliczanie przedmiotów w zakresie 10. Poznanie kompletu książek „Ja, Ty – My”(cd.). Zdobycie odznaki „Pomagam innym”. Nauka piosenki „Nasza szkoła”.

MATERIAŁY I ŚRODKI DYDAKTYCZNE: Podręcznik „Radosne odkrywanie świata”, cz. 1, Ćwiczenia „Na tropach alfabetu”, cz. A, wełna, koperty, kolorowy karton, klej, płyta CD z piosenkami, Przewodnik nauczyciela, cz. 1.

PRZEBIEG ZAJĘĆ: ZABAWA „PAJĘCZYNA”. Dzieci stoją w kręgu, nauczyciel trzyma motek wełny, rzuca go do wybranego dziecka, mówiąc coś

miłego, np. „Podoba mi się twój uśmiech, masz dzisiaj świetny nastrój, szybko biegasz”. Motek wędruje w całej grupie, tworząc pajęczynę. Ważne, aby nauczycielka mocno trzymała początek włóczki, a każde kolejne dziecko zatrzymywało w ręku odwinięty kawałek wełny z motka. Na koniec nauczyciel stwierdza, że utworzona pajęczyna symbolizuje więź two-rzącą się w klasie. PODRĘCZNIK „JA, TY – MY. Radosne odkrywanie świata”. Dzieci oglądają podręcznik „Ja, Ty – My”, nauczyciel czyta list po-

witalny od autorki (Podręcznik „Radosne odkrywanie świata”, str. 3). Następnie opowiada o rodzeństwie Ali i Adamie, bo-haterach książki, zwraca uwagę na to, że już wkrótce razem z nimi dzieci będą przeżywać ciekawe przygody. ZABAWA „KTO ZAPAMIĘTA JAK NAJWIĘCEJ IMION”. Dzieci siedzą na podłodze. Pierwsze dziecko mówi swoje imię. Drugie

powtarza pierwsze imię i dodaje swoje. Każde następne dziecko powtarza kolejno wszystkie wcześniej wypowiedziane imiona i dodaje swoje. KOLOROWE LITERY – kolorowanie liter, z których składają się imiona dzieci (Ćwiczenia „Na tropach alfabetu”, cz. A, str. 10). ZABAWA „SŁODKI SKARB”. Dzieci chodzą po sali i szukają ukrytych cukierków (cukierki muszą być rożnego rodzaju; różno-

rodność rodzajów zależy od tego, na ile grup chcemy podzielić dzieci do kolejnego zadania). Każdy, kto znajdzie cukierek, siada na dywanie. Dzieci łączą się w grupy w zależności od rodzaju znalezionego cukierka. CYFRY. Każde dziecko losuje karteczkę z pewną liczbą elementów. Jego zadaniem jest ich przeliczenie i dobranie odpo-

wiedniej cyfry symbolizującej podaną liczbę. Wybraną cyfrę dziecko przykleja na swojej koszulce. Po wykonaniu zadania dzieci łączą się w grupy zgodnie z przyklejoną cyfrą. KODEKS PIERWSZOKLASISTY. Każda grupa dostaje kopertę oznaczoną cyfrą swojej grupy (od 1 do 8) zawierającą rozsy-

pankę wyrazową. Z pomocą nauczyciela odczytują zgromadzone wyrazy i układają z nich zdanie. W ten sposób powsta-nie 8 zasad „Kodeksu Pierwszoklasisty”(można wykorzystać przykładowy kodeks zachowania (Ćwiczenia „Na tropach alfabetu”, cz. A, str. 6). 1. W klasie utrzymujemy porządek.2. Bawimy się bezpiecznie.3. Jeśli chcemy coś powiedzieć, podnosimy rękę.4. Przychodzimy punktualnie.5. Pomagamy sobie nawzajem.6. Zachowujemy ciszę, gdy inni pracują.7. Kiedy dzieje mi się krzywda, zgłaszam pani.8. Nie podnoszę ręki na innych.Po ułożeniu i wspólnym odczytaniu powstałych zasad (należy odczytać zasady wg kolejności cyfr znajdujących się na ko-pertach), dzieci przyklejają je na kolorowy karton z napisem „Kodeks Pierwszoklasisty”. ODZNAKA „POMAGAM INNYM”. Rozdanie i przyklejenie do dyplomu trzeciej odznaki „Pomagam innym” (www.didasko.com.

pl Skarbnica Didasko, kl. I). WYSŁUCHANIE PIOSENKI „NASZA SZKOŁA”. Nauka jednej zwrotki i refrenu (płyta CD z piosenkami, tekst piosenki: Prze-

wodnik nauczyciela, kl. I, cz. 1, rozdział „Teksty piosenek”). PRACA DOMOWA: Ćwiczenia „Na tropach alfabetu”, cz. A, str. 11. (Propozycja – wprowadź system zaznaczenia miejsca pra-

cy domowej kolorowym przylepnym paskiem papieru).


INFORMACJE I CIEKAWOSTKIRelacje między rówieśnikami, oparte na koleżeństwie, cechują między innymi:– wzajemny szacunek i życzliwość,– współdziałanie w osiąganiu wspólnych celów,– gotowość niesienia pomocy,– umiejętność dostosowania się do możliwości partnera,– zaufanie (i wynikający z niego nakaz solidarności i lojalności).

Niezwykle ważna jest gotowość do niesienia pomocy. Chodzi tu między innymi o okazanie zrozumienia trudnej sytuacji drugiej osoby. W takich wypadkach skuteczna pomoc (rodzaj emocjonalnego wsparcia) jest możliwa, gdy zrozumie się, jakie emocje przeżywa druga strona. Przydatna jest tutaj umiejętność właściwego komunikowania się, a więc z jednej strony wyrażania własnych myśli i uczuć, z drugiej – skutecznego słuchania i rozumienia innych ludzi. O „skutecznym słuchaniu” można mówić wtedy, gdy potrafimy się tak skoncentrować, by zrozumieć, co inny człowiek ma nam do przekazania, by pojąć jego myśli i uczucia. Innymi słowy istotne jest, by uświadomić sobie potrzeby innych ludzi. Stąd tylko krok do stwierdzenia, że koleżeństwo uczy rezygnować z egoistycznych pobudek i rozwija poczucie więzi z innymi ludźmi.

Oto kilka ćwiczeń stosowanych w treningu interpersonalnym, mających na celu nawiązanie bliższych kontaktów przez członków grupy i wzajemne poznanie się.

Rozmowa w czwórkachUczniowie chodzą swobodnie po sali i na sygnał nauczyciela grupują się w czwórki. W grupach tych rozmawiają przez chwilę na temat zaproponowany przez nauczyciela. Po kolejnym sygnale rozchodzą się, by utworzyć nowe czwórki. Dobór tematów jest uzależniony przede wszystkim od stopnia znajomości uczniów. Przykłady tematów: – Co lubisz robić w wolnym czasie?– Opowiedz o swoim rodzeństwie.– Opowiedz o jakimś śmiesznym przeżyciu.

Ślepe samochodyUczestnicy tworzą trójki. W trójkach ustawiają się jeden za drugim, trzymając się za łokcie, na końcu jest kierowca. Dwie pierwsze osoby zamykają oczy i pozwalają sobą kierować, reagując na niewerbalne sygnały przekazywane przez kierowcę. Zadaniem kierowcy jest tak prowadzić samochód, by nie doszło do zderzenia z innymi. Ważne jest, żeby każdy znalazł się w grupie na pierwszym, drugim i trzecim miejscu. Po zakończeniu ćwiczenia dzieci dzielą się wrażeniami, opowiadając, jak czuły się w poszczególnych rolach, czy miały zaufanie do kolegów z trójki, w której z ról czuły się najlepiej. Ćwiczenie to można wykonać wyłącznie wtedy, gdy zna się grupę i nie ma zagrożenia, że któreś z dzieci, zachowując się nieodpowiedzialnie, narazi inne na niebezpieczeństwo.

25


26

4. Temat: Nasza szkołaZwiedzanie szkoły. Zapoznanie dzieci z nazwą szkoły, jej numerem i adresem oraz jej pracownikami. Głoska i litera. Określanie stosunków przestrzennych w szkole i jej otoczeniu. Rysowanie szlaczków. Nauka piosenki „Nasza szkoła” (cd.). Zabawy orientacyjno-porządkowe: nauka wykonania zbiórki w szeregu i dwuszeregu.

MATERIAŁY I ŚRODKI DYDAKTYCZNE: Podręcznik „Na tropach matematyki”, cz. 1, Ćwiczenia „Na tropach alfabetu”, cz. A, płyta CD z piosenkami, Przewodnik nauczyciela, cz. 1, Ćwiczenia „Na tropach matematyki”, cz. 1.

PRZEBIEG ZAJĘĆ: BURZA MÓZGÓW – przypięcie na tablicy planszy z napisem SZKOŁA. Podanie przez dzieci skojarzeń związanych ze szkołą. ZAPROSZENIE dzieci na wycieczkę po szkole w celu lepszego i dokładniejszego jej poznania. USTALENIE ZASAD zachowania się podczas zwiedzania szkoły:

– Idziemy w parach.– Nie hałasujemy.– Nie popychamy innych. – Idziemy wolno. ZWIEDZANIE SZKOŁY. Poznanie różnych ważnych miejsc: sekretariat, biblioteka, gabinet lekarski, sala gimnastyczna, szat-

nia, stołówka, pokój nauczycielski oraz osób tam pracujących. POZNANIE ZASAD kulturalnego zachowania się w szkole. Podczas zwiedzania nauczyciel rozmawia z uczniami na temat

przeznaczenia poszczególnych pomieszczeń, ich roli oraz sposobu, w jaki uczniowie powinni się w nich zachowywać. Na-leży zwrócić uwagę na toaletę i czystość. Podczas oglądania pomieszczeń uczniowie poznają pracowników szkoły. Możemy poprosić wybrane osoby, np. sekretarkę, woźną, świetliczankę, pedagoga, dyrektora szkoły, aby opowiedziały dzieciom, na czym polega ich praca. Podczas takiego spotkania, dzieci mogą zadawać pytania. PODSUMOWANIE WYCIECZKI:

– Jakie pomieszczenia znajdują się w naszej szkole?– Jakie jest ich przeznaczenie?– O czym należy pamiętać, gdy korzystamy z łazienki?– Jak należy zachować się w szatni?– Kto pracuje w szkole?– Czym zajmują się te osoby?– Do kogo w szkole możemy się zwrócić o pomoc?Następnie dzieci podzielone na grupy otrzymują kartki z nazwami miejsc. Zadaniem dzieci jest odnalezienie tych miejsc i przyczepienie właściwych karteczek. WYJŚCIE przed szkołę, przeczytanie tabliczki z nazwą i numerem szkoły oraz jej adresem. TWORZENIE MELODII do adresu i nazwy szkoły – próby śpiewania adresu szkoły, wyklaskiwania, rapowania… PRZELICZANIE GŁOSEK w nazwach rysunków (Ćwiczenia „Na tropach alfabetu”, cz. A, str. 22). PRACA PLASTYCZNA. Dzieci otrzymują kartę, na środku rysują swoją szkołę. ZADANIA do karty, np.: „dorysuj z prawej strony szkoły dwa drzewa, nad drzewami leci ptak, nad szkołą świeci słońce, z le-

wej strony stoi dziecko, obok dziecka leży piłka, w oknie nad drzwiami szkoły są zasłonki, na pierwszym piętrze w oknie, po prawej stronie stoją kwiaty”. PORÓWNYWANIE WIELKOŚCI – matematyczne planety (Podręcznik „Na tropach matematyki”, cz. 1, str. 6). ZABAWA ORIENTACYJNO-PORZĄDKOWA – nauka wykonania zbiórki w szeregu i dwuszeregu. Dzieci biegają po całej sali, na

pojedynczy, umówiony sygnał ustawiają się w jednym rzędzie, na podwójny – ustawiają się w dwuszeregu. ZABAWA „ŁAPIEMY WĘŻA”. Dzieci stojące w dwuszeregu tworzą dwa węże (ważne, aby dzieci trzymały się w talii i pilnowa-

ły, aby wąż się nie rozerwał). Pierwsza osoba jest głową, ostatnia ma doczepioną szarfę i jest ogonem. Celem jest odcze-pienie szarfy, czyli ogona przeciwnej drużyny. ĆWICZENIA GRAFOMOTORYCZNE – rysowanie (Ćwiczenia „Na tropach alfabetu”, cz. A, str. 12). NAUKA PIOSENKI „Nasza szkoła”(nauka II i III zwrotki, płyta CD z piosenkami, tekst piosenki: Przewodnik nauczyciela,

cz. 1, rozdział „Teksty piosenek”). ODZNAKA „ZNAM MOJĄ SZKOŁĘ”. Rozdanie kolejnej odznaki „Znam moją szkołę” (www.didasko.com.pl Skarbnica Didasko, kl. I). PRACA DOMOWA: Ćwiczenia „Na tropach alfabetu”, cz. A, str. 13; Ćwiczenia „Na tropach matematyki”, cz. 1, str. 4.


27

POKOLORUJ

czerwony

zielony

niebieski

żółty


28

KTÓRĘDY DOJDĄ?

Poprowadź dzieci takimi drogami, aby spotkały się wszystkie w wyznaczonym miejscu. Nadaj dziewczynkom i chłopcom imiona rozpoczynające się podaną literą.

NASZA KLASAUwaga! Przygotuj dla dzieci kserokopie w formacie A4.

KTÓRĘDY DOJDĄ?

�Poprowadź dzieci takimi drogami, aby spotkały się wszystkie w wyznaczo-nym miejscu;

�nadaj dziewczynkom i chłopcom imiona rozpoczynające się podaną literą.



29

5. Temat: Nasi szkolni koledzyWizyta w starszych klasach. Przygotowanie klasowej wizytówki. Sylaby i wyrazy. Rysowanie planu szkoły. Kodowanie. Opowiadanie historyjek obrazkowych. Muzyka w rejestrze: wysokim, średnim i niskim. Informatyka: Jesteśmy w pracowni komputerowej.

MATERIAŁY I ŚRODKI DYDAKTYCZNE: Podręcznik „Radosne odkrywanie świata”, cz. 1, Ćwiczenia „Na tropach alfabetu”, cz. A, Ćwiczenia „Na tropach matematyki”, cz. 1, duży kolorowy karton, zdjęcia dzieci – może być ksero, farby, fizelina lub szary papier, płyta CD z muzyką, Przewodnik nauczyciela, cz. 1.

PRZEBIEG ZAJĘĆ: ZABAWA „MIŁE SŁOWA”. Uczniowie siedzą w kole. Nauczyciel stoi w środku koła i podaje piłkę (maskotkę) jednemu

z dzieci i wypowiada miłe słowa. Uczeń, który otrzymał piłkę (maskotkę), staje w kole i podaje ją dowolnej osobie, mó-wiąc coś miłego. ZABAWA „STOP”. Nauczyciel wymawia głoskę. Dzieci podają jak najwięcej słów rozpoczynających się na nią. Głoski moż-

na wybierać lub nauczyciel podaje pierwszą , a pozostałe wymawia cicho. Wskazane dziecko mówi w pewnej chwili: „STOP”. Dzieci na tę głoskę mówią jak najwięcej słów. PARY. Łączenie w pary. Dorysowywanie brakujących elementów (Ćwiczenia, „Na tropach matematyki” cz. 1, str. 5-6). ZABAWA „GRA W STOPKI”. Dzielimy dzieci na dwie grupy, które stają naprzeciwko siebie w dużej odległości. Wybrany

uczeń mówi głośno swoje imię. Wszyscy uczniowie dzielą to imię na sylaby, a następnie przesuwają się podskokami obunóż do przodu. Podskakują tyle razy, ile sylab jest w danym imieniu. Przy kolejnym imieniu skaczą jednonóż. Przy następnym stawiają, jak największe kroki. Skaczą, jak żabki. Odwracają się i robią kroki do tyłu. Idą stopa przy stopie. Zabawa kończy się, gdy oba rzędy spotkają się po środku sali. Tak utworzone pary siadają naprzeciwko siebie. ZABAWA „DOKOńCZ SŁOWO”. Pierwsza osoba wypowiada sylabę, druga dopowiada sylabę, która stworzy wyraz, np. so-

-wa, ra-dio, ma-pa. Po kilku wyrazach dzieci mogą utworzyć nowe pary, np. przesuwając się o trzy osoby w prawą stro-nę. Możliwa modyfikacja zabawy: pierwsza osoba wypowiada pierwszą sylabę, druga – drugą i razem podają cały wyraz oraz wspólnie dzielą go na głoski. PRACA ZESPOŁOWA. Wspólne wykonanie zadań (Ćwiczenia „Na tropach alfabetu”, cz. A, str. 18-19). HISTORYJKI OBRAZKOWE. Opowiadanie historyjek obrazkowych (Ćwiczenia „Na tropach alfabetu”, cz. A, str. 14), zwró-

cenie szczególnej uwagi na pozytywne zachowania bohaterów, nazwanie ich i wykorzystanie do stworzenia korzeni drzewa klasowego. ZABAWA „SYLABY”. Nauczyciel kładzie na każdej ławce kopertę z wyrazami, pociętymi na sylaby. Zadaniem dzieci jest

ułożenie wyrazów i podzielenie ich na grupy: jedno, dwu i trzy sylabowe. Przykładowe wyrazy (BABCIA, JACEK, KLASA, TORNISTER, PANI, ROK, SZKOŁA, MAMUSIA itp.). Nauczyciel pyta, których wyrazów jest najwięcej: jedno-, dwu, czy trzy-sylabowych, a których jest najmniej. Ile jest wyrazów trzysylabowych, a dwusylabowych, a jednosylabowych? PRACA Z PODRĘCZNIKIEM. Odczytanie tekstu (Podręcznik „Radosne odkrywanie świata”, cz. 1, str. 6-7). PRACA PLASTYCZNA. Uwaga! Bardzo ciekawa propozycja! Wykonanie klasowej wizytówki. Na dużym kolorowym karto-

nie nauczyciel rysuje korzenie i pień drzewa. W centralnej części korony umieszcza swoje zdjęcie, podpis i odcisk pra-wej dłoni. Dzieci przyklejają swoje zdjęcia wokół, podpisują się i odbijają prawą dłoń – tak powstaje korona drzewa. Potem wspólnie ustalają, jakimi wartościami powinna kierować się ich klasa. Nauczyciel wpisuje w kolejne korzenie proponowane hasła, np.: przyjaźń, prawdomówność, pracowitość, odpowiedzialność, odwaga. Powieszenie klasowej wizytówki na drzwiach. WYCIECZKA PO SZKOLE w celu poznania starszych kolegów i zaproszenia ich do odwiedzenia klasy. ODWIEDZAJĄCE KLASY wpisują życzenia dla pierwszoklasistów i składają pod nimi swoje podpisy. Nauczyciel spina zgro-

madzone kartki z życzeniami, dzieci przygotowują okładkę. W ten sposób powstanie książka przyjaciół pierwszoklasistów. SZKOŁA ALI I ADAMA. Poznanie planu szkoły Ali i Adama (Ćwiczenia „Na tropach alfabetu”, cz. A, str. 7). PRZYGOTOWANIE WŁASNEGO PLANU SZKOŁY. Nauczyciel, na fizelinie lub szarym papierze dużego formatu, rysuje kory-

tarz piętra, na którym znajduje się sala jego klasy. Następnie, dzieci wspólnie zaznaczają i dorysowują pomieszczenia znajdujące się na ich piętrze. JESTEŚMY W PRACOWNI KOMPUTEROWEJ. Nauczyciel prezentuje dzieciom podstawowe informacje dotyczące pracy

z komputerem.


30

UWAGA! Przebieg zajęć ze szczegółowym opisem znajduje się na końcu Przewodnika nauczyciela, cz. 1, rozdział „Zajęcia informatyczne”.

ZABAWA RUCHOWA. Dzieci biegają po sali, gdy usłyszą niskie dźwięki, poruszają się na czworaka, gdy usłyszą dźwię-

ki wysokie – chodzą na palcach w rytm muzyki (płyta CD z muzyką). Wszystkie dzieci są zadowolone i uśmiechnięte. ĆWICZENIA GRAFOMOTORYCZNE – rysowanie szlaczków (Ćwiczenia „Na tropach alfabetu”, cz. A, str. 13). ODZNAKA „JESTEM KOLEGĄ I UCZNIEM”. Rozdanie dzieciom ostatniej odznaki „Jestem kolegą i uczniem” (www.didasko.

com.pl Skarbnica Didasko, kl. I). Każde dziecko tego dnia zabiera swój dyplom z zebranymi odznakami z całego tygodnia. JEŚLI CI SIĘ UDA, spróbuj dowiedzieć się, co potrzebne jest roślinom do życia?

42

NASZA KLASA ZAJĘCIA PLASTYCZNE

ZMIENIAJĄCE SIĘ TWARZETo prezent dla kolegi, koleżanki i rodzeństwa. Zabawa polega na prze-

suwaniu po rysunku twarzy papierowych pasków z rysunkami oczu i ust, co powoduje zmianę wyrazu twarzy.

MATERIAŁY I ŚRODKI DYDAKTYCZNE:• karton albo cienka tektura (format A4),• flamastry,• nożyczki.

KROK PO KROKU:m Z arkusza o formacie A4 odciąć od dłuższego boku pasek szerokości 2 cm. Pasek

złożyć na pół i przeciąć. Powstaną dwa paski szerokości ok. 15 cm. Jeden pasekzłożyć trzy razy na pół, a drugi – dwa razy.

m Pozostały z formatu A4 arkusz ułożyć krótszym bokiem na dół i odwinąć zakładkęok. 9 cm. Na pozostałej, kwadratowej części arkusza trzeba narysować konturtwarzy oraz włosy, uszy, szyję. Teraz pasek z zagięciami umieścić na twarzy, na wysokości oczu, zagięcia na pasku pomogą wyznaczyć miejsce na oczy. Miejscena usta oznaczamy podobnie.

m Prostokąty narysowane na twarzy ułatwią zrobienie pionowych nacięć, przez któreprzeciąga się później paski z oczami i ustami.

m Odwinięta wcześniej zakładka pozwoli na postawienie obrazka.

nauczycielska_ksiega_zycia_semestr_1_kl_1_ok_Makieta 1 2012-09-20 12:32 Strona 42

ZMIENIAJĄCE SIĘ TWARZETo prezent dla kolegi, koleżanki i rodzeństwa. Zabawa polega na przesuwaniu po rysunku twarzy papierowych pasków z rysunkami oczu i ust, co powoduje zmianę wyrazu twarzy.

MATERIAŁY I ŚRODKI DYDAKTYCZNE: karton albo cienka tektura (format A4), flamastry, nożyczki.

KROK PO KROKU: Z arkusza o formacie A4 odciąć od dłuższego boku pasek szerokości 2 cm. Pasek złożyć na pół i przeciąć. Powstaną dwa

paski szerokości ok. 15 cm. Jeden pasek złożyć trzy razy na pół, a drugi – dwa razy. Pozostały z formatu A4 arkusz ułożyć krótszym bokiem na dół i odwinąć zakładkę ok. 9 cm. Na pozostałej, kwadratowej

części arkusza trzeba narysować kontur twarzy oraz włosy, uszy, szyję. Teraz pasek z zagięciami umieścić na twarzy, na wysokości oczu, zagięcia na pasku pomogą wyznaczyć miejsce na oczy. Miejsce na usta oznaczamy podobnie. Prostokąty narysowane na twarzy ułatwią zrobienie pionowych nacięć, przez które przeciąga się później paski z oczami

i ustami. Odwinięta wcześniej zakładka pozwoli na postawienie obrazka.

MOJA SZKOŁA wrzesień DrUGi TYDzień

31

Kochane Pierwszaki!Przed nami nowy tydzień i nowe wyzwania. Poznacie obowiązki dyżurnego i warunki życia roślin ozdobnych, aby umiejętnie podczas dyżurów pielęgnować nasze klasowe kwiaty. Będziemy malować doniczki i sadzić w nich rośliny.

Nie zabraknie również czasu na spacer po okolicy, podczas którego poznamy niektóre znaki drogowe i nauczymy się prawidłowo przechodzić przez ulicę. Odwiedzimy też dwie krainy: Wielkoludów i Krasnoludków, w których będziemy porównywać i określać wielkość przedmiotów.

Zadbamy również o swoje zdrowie. Nauczycie się, w jakich warunkach należy odrabiać prace domowe, jak prawidłowo siedzieć przy biurku i co należy włożyć do tornistra, aby w szkole nie było przykrych niespodzianek.

Wykonaj jedno z proponowanych zadań: Przygotuj pracę dotyczącą hodowli roślin ozdobnych. Wyszukaj ilustracje i zdjęcia przedstawiające rośliny doniczkowe. Zaprojektuj znaczek dyżurnego. Przynieś do klasy zasadzoną przez siebie roślinkę. Narysuj ilustrację przedstawiającą Twoją ulubioną roślinę.

Wierzę, że pomysłów Wam nie zabraknie.Przesyłam wesołe pozdrowienia!


32

1. TEMAT: Nasza salaObowiązki dyżurnego. Rośliny ozdobne w klasie. Warunki życia roślin ozdobnych. Przeliczanie i liczenie przedmiotów w zakresie 10. Malowanie doniczek. Przesadzanie roślin ozdobnych. Analiza i synteza wyrazów – sylaby i głoski. Ćwiczenia grafomotoryczne. Zabawy bieżne.

MATERIAŁY I ŚRODKI DYDAKTYCZNE: Podręcznik „Radosne odkrywanie świata”, cz. 1, Ćwiczenia „Na tropach alfabetu”, cz. A, Ćwiczenia „Na tropach matematyki”, cz. 1, zeszyt do kaligrafii, z. 1, folia malarska, ziemia, doniczki różnej wielkości, farby, sadzonki: bazylia, mięta, pietruszka, szczypior, koszulka na dokumenty i pisak suchościeralny, szarfy, płyta CD z muzyką.

PRZEBIEG ZAJĘĆ: OBOWIĄZKI DYŻURNEGO. Stworzenie obowiązków dyżurnego. Nauczyciel dzieli dzieci na grupy. Każda grupa losuje kartkę,

na której został zapisany jeden z obowiązków dyżurnego, np.: Klasowy dyżurny dba o tablicę.Klasowy dyżurny przynosi kredę.Klasowy dyżurny pamięta o kwiatach.Klasowy dyżurny pilnuje porządku w klasie.Każda grupa dowolnie ilustruje dane zdanie. Umieszczenie wszystkich kartek na jednej planszy. Ekspozycja planszy w wi-docznym miejscu w sali. ZABAWA RUCHOWA „JESTEM DYŻURNYM”. Nauczyciel wymienia obowiązki dyżurnego. Zadaniem uczniów jest pokazywa-

nie gestem tego, co mówi nauczyciel. – Dyżurny ściera tablicę prawą ręką, potem lewą.– Zbiera papierki.– Otwiera okno.– Podlewa kwiatki. PRACA PLASTYCZNA „KOLOROWE DONICZKI”. Podzielenie dzieci na pary lub trójki, wspólne malowanie przyniesionych

doniczek. BURZA MÓZGÓW. Co jest potrzebne roślinom do życia? Swobodne wypowiedzi dzieci. CIEKAWOSTKI O ROŚLINACH. Dzieci, patrząc uważnie na ilustrację (Podręcznik „Radosne odkrywanie świata”, cz. 1, str. 9),

słuchają tekstu czytanego przez nauczyciela:Rośliny, żeby dobrze rosnąć, potrzebują światła, powietrza, wody i gleby. Rośliny pobierają światło ze słońca. Z powietrza pobierają dwutlenek węgla, a wydalają tlen. Bez wody więdną i usychają. Jeśli przez dłuższy czas nie pada deszcz, trzeba je podlewać. Z gleby czerpią potrzebne do życia substancje odżywcze. Roślina składa się z części nadziemnej i podziem-nej. Pod ziemią rozrasta się korzeń, a nad ziemią – łodyga, liście i kwiaty. Kiedy kwiaty przekwitną, rosną owoce. OMÓWIENIE WYSŁUCHANEGO TEKSTU i przypomnienie przez dzieci informacji o tym, czego rośliny potrzebują do życia. MIERZENIE POJEMNOŚCI przygotowanych doniczek. Dzieci wsypują kubkiem ziemię do doniczek i sprawdzają, w której

z nich mieści się jej więcej. Po wykonaniu zadania podsumowanie obserwacji, zwrócenie uwagi na fakt, że nie zawsze w najwyższej doniczce mieści się najwięcej ziemi. ROŚLINY W NASZEJ KLASIE – uzupełnienie zdobytych informacji, omówienie schematu wzrostu roślin (Podręcznik „Rado-

sne odkrywanie świata”, str. 8). KLASOWY OGRÓDEK ZDROWIA I WITAMIN. Sadzenie do doniczek przygotowanych roślin: bazylii, mięty, pietruszki, szczy-

pioru itp. ZABAWA „KROKI”. Dzieci stają na korytarzu szkolnym, nauczyciel kolejno podaje różne słowa będące nazwami roślin, np.

bazylia, róża, słonecznik, stokrotka, mięta, lawenda, cebula, kaktus, słonecznik. Dzieci robią tyle kroków do przodu, ile głosek lub sylab słyszą w nazwie rośliny. ZABAWA „SKLEP Z SYLABAMI”. Nauczyciel rozdaje dzieciom obrazki, które powtarzają się w zależności od liczby sylab w je-

go nazwie (np. ba-lon – 2 dzieci, ce-bu-la – 3 dzieci dostaje taki sam obrazek). Każde dziecko dzieli swoje słowo na sylaby


33

i prosi o jedną z nich nauczyciela, który jest sprzedawcą sylab w sklepie. Po wykupieniu wszystkich sylab, dzieci muszą odnaleźć drugą osobę, z którą ułożą całą nazwę obrazka. WYRAZY. Po zakończeniu zabawy dzieci naklejają na kartce rysunek i stworzony podpis. Wspólnie odczytują wszystkie wy-

razy, łączą je w grupy o tej samej liczbie sylab, przeliczają litery i głoski w wyrazach. POZNAJĘ SYLABY – zaznaczanie sylab (Ćwiczenia „Na tropach alfabetu”, cz. A, str. 20-21). KOLOROWANIE wg schematu (Ćwiczenia „Na tropach matematyki”, cz. 1, str. 7). ĆWICZENIA GRAFOMOTORYCZNE – rysowanie szlaczków (zeszyt do kaligrafii, z. 1, str. 2-3). Dla mniej sprawnych manualnie

uczniów można skserować podane strony do formatu A4, wykorzystać folię i pisak suchościeralny). ZABAWY I GRY BIEŻNE.

– Biegi na czworakach. Dzieci ustawione są w szeregu. Na sygnał nauczyciela biegną na czworaka do wyznaczonej mety. Wygrywa ten, który przybiegnie jako pierwszy i siądzie w siadzie skrzyżnym.

– Przeprawa przez rzekę. Nauczyciel układa na podłodze szarfy. Dzieci ustawione w rzędzie przeskakują z szarfy do szarfy.– Zające na łące. Dzieci – zające ustawione są na za linią boiska. Na hasło: Zające na łąkę – wychodzą na boisko i skaczą.

Na hasło: Zające do norek – dzieci skaczą na swoje miejsca.– Reaguję na dźwięki. Dzieci biegają po sali. Gdy usłyszą niskie dźwięki, poruszają się na czworaka, gdy usłyszą dźwięki

wysokie – chodzą na palcach w rytm muzyki (płyta CD z muzyką).

UWAGA!Pamiętaj o wykonaniu Diagnozy poziomu przygotowania dziecka do nauki w klasie I. Można ją kupić bezpośrednio w wydawnictwie Didasko lub poprzez stronę internetową: www.didasko.pl.


34

2. TEMAT: Bezpieczna droga do szkoły

Wycieczka po najbliższej okolicy. Omówienie zasad ruchu drogowego ze szczególnym uwzględnieniem przejścia dla pieszych i sygnalizacji świetlnej. Regularność, kierunki: prawo, lewo. Zabawy i ćwiczenia z piłkami.

MATERIAŁY I ŚRODKI DYDAKTYCZNE: Podręcznik „Na tropach matematyki”, cz. 1, Ćwiczenia „Na tropach alfabetu”, cz. A, Ćwiczenia „Na tropach matematyki”, cz. 1, piłka, tablice ze znakami drogowymi.

PRZEBIEG ZAJĘĆ: ZAGADKI O RUCHU DROGOWYM – wykorzystanie książek, filmów, Internetu. Praca zespołowa. ROZMOWY. Uczniowie siadają w kole. Na prośbę nauczyciela ochotnicy opowiadają o drodze do szkoły:

– Kto wam towarzyszy w drodze do szkoły?– Jak pokonujecie drogę: pieszo czy jakimś środkiem transportu?– Jeśli poruszacie się pieszo, to w jakim miejscu przechodzicie przez jezdnię? ZABAWA RUCHOWA. Uczniowie stoją w rozsypce. Nauczyciel podnosi do góry zielone kółko – dzieci poruszają się swobod-

nie po sali, a kiedy podniesie czerwone – dzieci stają w bezruchu. OKREŚLANIE KIERUNKÓW – droga do domu (Podręcznik „Na tropach matematyki”,cz. 1, str. 7), (Ćwiczenia „Na tropach

matematyki”, cz. 1, str. 10). ZABAWA RUCHOWA. Uczniowie ustawiają się w rzędzie, jedna osoba za drugą. Wykonują polecenia nauczyciela:

– Zwróćcie głowę w lewą stronę.– Zwróćcie głowę w prawą stronę.– Wysuńcie w bok lewą rękę.– Wysuńcie w bok prawą rękę. WYCIECZKA po najbliższej okolicy. Zatrzymywanie się przy przejściach dla pieszych i przypomnienie zasad obowiązujących

przy przechodzeniu przez jezdnię, zapamiętywanie napotkanych znaków drogowych (poinformowanie dzieci, że znakami drogowymi są również te, które namalowane są na jezdni), ćwiczenie prawidłowego przejścia przez pasy.– Zatrzymaj się przed wejściem na jezdnię.– Spójrz w lewo.– Spójrz w prawo.– Jeszcze raz spójrz w lewo.– Jeśli nie nadjeżdża żaden pojazd, przechodź przez jezdnię. BEZPIECZEńSTWO NA DRODZE. Omówienie zasad bezpiecznego przechodzenia przez ulicę (Ćwiczenia „Na tropach alfa-

betu”, cz. A, str. 4). EKSPOZYCJA na tablicy znaków drogowych:

– ostrzegawcze – trójkąt żółty z czerwoną ramką,– zakazu – koło białe z czerwoną ramką,– nakazu – koło niebieskie, ·– informacyjne – kwadrat niebieski.Nauczyciel zwraca uwagę uczniów na kształty znaków – przypominają figury geometryczne. Dzieci układają przed sobą liczmany w kształcie figur geometrycznych. Nauczyciel wskazuje na planszy znaki, a uczniowie przy każdym przykładzie podnoszą figury geometryczne, których kształt dostrzegają w danym znaku. ZNANE ZNAKI DROGOWE. Rozpoznanie w ćwiczeniach (Ćwiczenia „Na tropach alfabetu”, cz. A, str. 5) widzianych podczas

wycieczki znaków drogowych. ZBIORY – tworzenie zbiorów znaków drogowych wg określonego kryterium. Utrwalenie figur geometrycznych. ZABAWA RUCHOWA „SAMOCHODY” – dzieci w parach są samochodami, poruszają się swobodnie po sali. Gdy nauczyciel

podniesie znak: przejście dla pieszych lub stop, samochody zatrzymują się. Gdy nauczyciel podniesie znak zakręt w pra-wo, samochody skręcają w prawo. ZABAWA „NA ULICY” – dzieci z krzeseł, kartonów budują ulice i dzielą się rolami – policjant, kierowcy, piesi. Na ulicach

ustawiają zrobione przez siebie znaki (lub przygotowane przez nauczyciela). Bawiąc się, starają się przestrzegać ustalo-nych zasad uczestniczenia w ruchu drogowym. PRZELICZANIE ELEMENTÓW – praca z ćwiczeniami (Ćwiczenia „Na tropach matematyki”, cz. 1, str. 8-9).


35

ZABAWA RUCHOWA „ZGADNIJ, CO DALEJ?”. Nauczyciel ustawia czworo dzieci wg wymyślonego przez siebie klucza, np. dwo-je dzieci w spodniach jedno w spódnicy, dwie dziewczynki jeden chłopiec. Zadaniem pozostałych dzieci jest odgadnięcie reguły i ustawienie się w odpowiedniej kolejności. ZABAWA „WYŚCIGI PIŁEK”. Dzieci ustawiają się w dwóch rzędach i na sygnał nauczyciela wykonują polecenia, np.: podaj-

cie sobie piłkę nad głowami tak, aby piłka nie dotknęła ziemi. Kiedy piłka dotrze do ostatniej osoby w rzędzie, biegnie ona na początek i zabawa toczy się dalej do momentu, aż na początku pojawi się pierwsza osoba. Punkt zdobywa grupa, która najszybciej i najdokładniej wykona zadanie. (Kolejne zadania, to podawanie piłki między nogami, z prawej i z le-wej strony rzędu). ZABAWA „DORYSUJ” – orientacja przestrzenna. Każde dziecko ma przed sobą kartkę z siatką. Wykonuje polecenia nauczyciela:

– Poszukaj okienko w prawym górnym rogu i pomaluj je na żółto,– 2 pola niżej narysuj słoneczko,– na lewo od słońca narysuj księżyc,– 2 pola wyżej od księżyca narysuj gwiazdę,– w lewym dolnym rogu narysuj grzyb,– 1 pole wyżej od księżyca narysuj motyla,– na prawo od motyla narysuj trójkąt,– w lewym górnym rogu narysuj serce,– na lewo od motyla narysuj ślimaka.

Zabawa może być sprawdzianem dla dzieci.

NUMERY ALARMOWE – omawianie i utrwalanie (Ćwiczenia „Na tropach alfabetu”, cz. A, str. 9). PRACA DOMOWA: – rysowanie (Ćwiczenia „Na tropach matematyki”, cz. 1, str. 11).


36

3. TEMAT: W krainie wielkoludówPorównywanie wielkości, określenia: większy, mniejszy, największy, najmniejszy. Wymyślanie i opowiadanie przygód Wielkoluda. Pojęcia: zdanie i wyraz. Wspólne wykonanie rysunku i szalika dla Wielkoluda.

MATERIAŁY I ŚRODKI DYDAKTYCZNE: Podręcznik „Na tropach matematyki”, cz. 1, Ćwiczenia „Na tropach alfabetu”, cz. A, Ćwiczenia „Na tropach matematyki”, cz. 1, książka pt. „Podróże Guliwera”, kartki z bloku rysunkowego w formacie A3, kredki, kapelusz Wielkoluda, zadania do kapelusza, kolorowe paski papieru. zeszyt do kaligrafii, z. 1.

PRZEBIEG ZAJĘĆ: WPROWADZENIE POJĘĆ: wyraz, zdanie. Nauczyciel wskazuje różne przedmioty w sali i pyta: Co to jest? Uczniowie odpo-

wiadają zdaniem: To jest tablica. Następnie powtarzają zdanie i jednocześnie tupią. Jedno tupnięcie oznacza jeden wyraz. ĆWICZENIA SŁUCHOWE – układania zdań. Nauczyciel za pomocą kresek lub liczmanów określa, ile wyrazów powinno być

w zdaniu, np.:_ _ To Ala._ _ _ To jest kot._ _ _ _ To jest moja szkoła.Ochotnik układa zdanie, a drugi uczeń zapisuje na tablicy odpowiednią liczbę kresek. Ochotnicy układają zdania pasu-jące do schematów. POZNAJĘ WYRAZY – podkreślanie takich samych wyrazów (Ćwiczenia „Na tropach alfabetu”, cz. A, str. 16-17). ZABAWA Z POJĘCIAMI: większy, mniejszy, taki sam.

– Znajdź najmniejszy przedmiot na swojej ławce, podnieś go do góry.– Podaj trzy nazwy największych zwierząt świata.– Pokaż przedmiot, który jest mniejszy od twojej dłoni.– Który przedmiot w twoim piórniku jest większy od nożyczek?– Ustawcie się w dwóch grupach: dziewczynki i chłopcy, od najniższego do najwyższego. PORÓWNYWANIE WIELKOŚCI – praca samodzielna (Ćwiczenia „Na tropach matematyki”, cz. 1, str. 8) PRZYGODY GULIWERA w krainie Liliputów. Przeczytanie fragmentu książki pt. „Podróże Guliwera” lub wysłuchanie frag-

mentu (do 1:34) przygód Guliwera w krainie Liliputów (Internet). Próby wyobrażenia sobie świata z perspektywy najwięk-szego człowieka na Ziemi. UKŁADANIE PLANU PRZYGÓD na podstawie wysłuchanego fragmentu książki i zapisanie go przez nauczyciela na tablicy, np.:

Statek Guliwera tonie.Guliwer zostaje przywiązany linami.Guliwer zostaje zaatakowany przez małych mieszkańców.Guliwer zapoznaje się z władcą Liliputów.Po skończonej pracy dzieci odczytują plan, wyróżniają zdania i liczą wyrazy w poszczególnych zdaniach. Praca w parach – dzieci ilustrują kolejne przydzielone przez nauczyciela zdanie. ZABAWA „KAPELUSZ WIELKOLUDA”. Dzieci siedzą na dywanie. Nauczyciel wyjmuje z ogromnego kapelusza Wielkoluda py-

tania i zadania do wykonania, np.: – Policz do 10.– Zrób śmieszną minę.– Podziel wyraz wielkolud na głoski.– Podejdź do kolegi i powiedz mu coś miłego. REGULARNOŚĆ WZORÓW – omówienie, praca w parach (Podręcznik „Na tropach matematyki”, str. 8-9). SZALIK DLA WIELKOLUDA. Dzieci dostają kolorowe paski papieru. Ich zadaniem jest sklejanie pasków wg podanej przez

nauczyciela kolejności. Nauczyciel pokazuje fragment wykonanego przez siebie szalika, np. żółty, czerwony, niebieski. Następnie każde dziecko wykonuje swój fragment. Na koniec cała grupa łączy powstałe fragmenty w jeden długi szalik. ĆWICZENIA GRAFOMOTORYCZNE – pisanie po śladzie (zeszyt do kaligrafii, str. 3). POZNAJĘ ZDANIA – zaznaczanie kolorami takich samych zdań (Ćwiczenia „Na tropach alfabetu”, cz. A, str. 15). PRACA DOMOWA: rysowanie lustrzanych odbić fragmentów rysunków (Ćwiczenia „Na tropach matematyki”, cz. 1, str. 12-13).


37

4. TEMAT: W krainie krasnoludkówPorównywanie wielkości. Używanie określeń: mały, mniejszy, najmniejszy. Lepienie z modeliny figur krasnoludków i ich domów. Wyróżnianie wyrazów w zdaniu. Wyszukiwanie takich samych kształtów i łączenie ich. Zabawy i ćwiczenia kształtujące prawidłową postawę ciała.

MATERIAŁY I ŚRODKI DYDAKTYCZNE: Podręcznik „Na tropach matematyki”, cz. 1, Ćwiczenia „Na tropach matematyki”, cz. 1, guziki, modelina.

PRZEBIEG ZAJĘĆ: SŁUCHANIE BAJKI. Nauczyciel opowiada bajkę o krasnoludkach i skrzatach mieszkających w naszych domach lub czyta

fragment książki o krasnoludkach (M. Konopnicka „O krasnoludkach i sierotce Marysi” (str. 5-6), Internet). Dzieci, chcąc wcielić się w rolę krasnoludków, obserwują świat z pozycji leżącej. Później oglądają to samo, stojąc na krześle. Wspólnie z nauczycielem omawiają swoje wrażenia. ZABAWA „GUZIKOWE ZDANIA”. Dzieci siadają w kręgu, otrzymują od nauczyciela po kilka guzików. Wskazane dziecko wy-

myśla zdanie dotyczące krasnoludków, pozostali muszą policzyć, ile jest w nim wyrazów. Następnie układają przed sobą tyle guzików, ile naliczyli wyrazów w podanym zdaniu. MIASTECZKO KRASNOLUDKÓW – wykonanie w grupach makiety krasnoludkowego miasteczka. Po skończonej pracy każda

grupa, używając jak największej liczby określeń: mały, mniejszy, najmniejszy, opowiada o swoim miasteczku. ZABAWA „PRZESTRZENNE WYŚCIGI”. Ustawiamy dzieci w dwóch rzędach, każde dostaje dowolny przedmiot. Na hasło np.

„pod”, dwoje dzieci biegnie i umieszcza posiadany przedmiot, np. pod ławką, pod krzesłem. Kolejne pary dostają inne polecenia, np.: obok, nad, za, przed. MAŁY, MNIEJSZY, NAJMNIEJSZY – praca plastyczna. Dzieci rysują na kartce dwie schodzące się linie (w kształcie niezamknię-

tej piramidy). U stóp piramidy w najszerszym punkcie rysują największy przedmiot, nad nim mniejszy, następnie rysują coraz mniejsze przedmioty. Po wykonanej pracy odczytują swoją piramidę, używając słów: mały, mniejszy, najmniejszy. ZABAWA „CO JEST W WORECZKU?”. Praca w grupach. Nauczyciel dzieli dzieci na cztery grupy. Dzieci losują litery i dobiera-

ją się w grupy, tak aby w jednej grupie były te same litery. Każda grupa otrzymuje woreczek, a w woreczku figurę geome-tryczną. Wybrany przedstawiciel danej grupy za pomocą dotyku rozpoznaje figurę, którą ma w woreczku. Nie wolno mu nic mówić. Zadaniem grupy jest ułożenie z własnych ciał takiego samego kształtu, jaki znajduje się w woreczku. Ważne, aby dzieci porozumiewały się tylko za pomocą gestów. Sprawdzenie poprawności ułożenia figur. Nazwanie figur geometrycznych. Przypomnienie cech tych figur. Które figury ma-ją coś wspólnego? ZABAWA „CZY POTRAFISZ UŁOŻYĆ?”. Praca w parach. Każda para otrzymuje chustkę i sznurek. Pierwsza osoba z pary za-

wiązuje drugiej oczy i losuje jedną z figur (trójkąt, prostokąt, koło). Zadaniem dziecka, które ma zawiązane oczy, jest uło-żenie wylosowanej figury ze sznurka. Potem następuje zamiana ról. ZABAWA „CO WIEM O FIGURACH GEOMETRYCZNYCH?”. Uczniowie (mogą pracować w parach) otrzymują zestaw figur geo-

metrycznych. Nauczyciel zadaje dzieciom pytania, wydaje polecenia. Ich zadaniem jest wskazanie odpowiedniej figury i uzasadnienie swojego wyboru. Polecenia: – Pokaż trójkąt. – Pokaż figurę, która ma 4 boki. Jak się nazywa? Czy jest tylko jedno rozwiązanie? – Pokaż dwie figury, które różnią się tylko wielkością. Jak się nazywają? Czy jest kilka rozwiązań? Ile? – Pokaż parę figur,

które różnią się liczbą boków. – Poszukaj figur, które po złożeniu utworzą kwadrat. – Pokaż figurę, która nie ma boków. Jak się nazywa? Co o niej wiesz? DOMINO Z FIGUR – praca w parach. Przed dziećmi ułożone są figury o różnych kształtach, wielkościach, kolorach (mogą

też różnić się grubością). Pierwsze dziecko w parze wybiera jeden dowolny klocek i układa go na środku stołu. Drugie do-kłada jeden lub więcej klocków zgodnie z podanymi zasadami. Zabawa toczy się aż do momentu wyczerpania klocków.

ZADANIE 1. Klocek musi się różnić od poprzedniego tylko jedną cechą, typu:

lub


38

ZADANIE 2. Klocki powinny mieć tylko jedną wspólną cechę (dzieci same ją określają), typu:

(klocki duże)

(klocki małe)

ZADANIE 3. Jedno z dzieci umieszcza na stole parę klocków. Drugie dziecko opisuje, czy klocki mają cechy wspólne i po-daje, jakie, oraz mówi, czym się różnią.

ZABAWY Z FIGURAMI – tworzenie wzorów. Dzieci układają z figur geometrycznych dowolne przedmioty, obrazki. Po ułoże-niu przeliczają figury. Nauczyciel zadaje pytania: – Ile użyłaś wszystkich figur? – Ile użyłeś kół, trójkątów, prostokątów? – Których figur użyłeś najwięcej, a których najmniej? PRZELICZANIE FIGUR GEOMETRYCZNYCH (Podręcznik „Na tropach matematyki”, cz. 1, str. 11). UKŁADANIE FIGUR wg określonych zasad. Polecenia:

– Ułóż z figur przedmiot rozpoczynający się np. podaną głoską, pokazaną literą (k, d, o). – Co ułożyłeś? Podziel nazwę swojego obrazka na głoski. WYSZUKIWANIE FIGUR GEOMETRYCZNYCH i ich kolorowanie (Ćwiczenia „Na tropach matematyki”, cz. 1, str. 14-15).


39

5. TEMAT: Jak się uczyć, żeby się nauczyć

Porównywanie liczebności zbiorów typu: więcej, mniej, tyle samo. Nauka piosenki „Co nas martwi?”. Dynamika: głośno, cicho, wzmacniając, ściszając. Kierunek linii melodycznej. Jak się uczyć, czyli efektywne metody nauki. Informatyka: Witraż abstrakcyjny – edytor grafiki.

MATERIAŁY I ŚRODKI DYDAKTYCZNE: Podręcznik „Na tropach matematyki”, cz. 1, Ćwiczenia „Na tropach matematyki”, cz. 1, Ćwiczenia „Na tropach alfabetu”, cz. A, kolorowe szarfy, klocki Dienesa, płyta CD z piosenkami, Przewodnik nauczyciela.

PRZEBIEG ZAJĘĆ: BURZA MÓZGÓW. Czego chcielibyśmy się uczyć w szkole? – swobodne wypowiedzi dzieci. Wykonanie wspólnej tablicy

z symbolami (narysowanymi, wyciętymi z gazet) rzeczy/pojęć, o których dzieci chciałyby się nauczyć w szkole. ROZMOWA Z DZIEĆMI o tym, jak należy odrabiać prace domowe i przygotowywać się do zajęć. Wspólne sformułowanie

wniosków i zapisanie ich przez nauczyciela na kartonie.Np. PRAWIDŁOWO:– Siadamy przy biurku – stole.– Na biurku są tylko potrzebne rzeczy.– Zabawki odkładamy na ich miejsce.– W pokoju i na stole – biurku jest porządek.– Skupiamy się na wykonywanej pracy.– Po odrobieniu lekcji pakujemy tornister według planu lekcji.– Mogą to być paski z napisanymi zdaniami, które po omówieniu przypinamy magnesami do tablicy. TRENING prawidłowego siedzenia przy biurku. Nauczyciel demonstruje z jednym z dzieci prawidłową postawę podczas

pisania i czytania. Pozostałe dzieci starają się je naśladować. ODRABIAM LEKCJE – samodzielna analiza zdjęć przedstawiających prawidłowe i nieprawidłowe zachowania podczas od-

rabiania lekcji (Ćwiczenia „Na tropach alfabetu”, cz. A, str. 8). MÓJ TORNISTER – stosowanie pojęć: wewnątrz, na zewnątrz.

– Jakie przedmioty macie wewnątrz tornistrów?– Co leży na zewnątrz tornistrów?– Gdzie zapakowaliście jedzenie do szkoły? JAK PAKOWAĆ TORNISTER? Swobodne wypowiedzi dzieci (Ćwiczenia „Na tropach alfabetu”, cz. A, str. 3). ZABAWA „WIĘCEJ, MNIEJ, TYLE SAMO”. Dzieci siadają na dywanie, każde z nich losuje po trzy klocki (klocki Dienesa). Na-

uczyciel układa na środku 3 szarfy w różnych kolorach. Następnie prosi dzieci, aby np. do szarfy czerwonej włożyły czer-wone trójkąty, do żółtej – żółte koła, do niebieskiej – niebieskie kwadraty. Dzieci przeliczają elementy powstałych zbiorów. Wskazują zbiór, w którym jest najwięcej klocków, najmniej i tyle samo. Zastanawiają się, ile klocków należałoby dołożyć lub zabrać, aby w każdym zbiorze było po tyle samo elementów. ZADANIA dla tropicieli matematyki (Podręcznik „Na tropach matematyki”, cz. 1, str. 12-13). KOLOROWANIE wg schematu (Ćwiczenia „Na tropach matematyki”, cz. 1, str. 16). ZABAWA RUCHOWA. Dzieci tańczą przy głośnej muzyce, kiedy muzyka cichnie, dzieci zaczynają poruszać się wolniej i ła-

godniej. NAUKA PIOSENKI „CO NAS MARTWI?” (płyta CD z piosenkami, tekst: Przewodnik, cz. 1, rozdział: Teksty piosenek). PROPOZYCJA DODATKOWA – przygotowanie kwadratów z kolorowego papieru (czerwone, zielone, żółte, niebieskie; o wy-

miarach 2 cm x 2 cm) – układanie kolorowych, ciekawych dywaników na kartce formatu A4 w kratkę 2 cm x 2 cm. INFORMATYKA: Witraż abstrakcyjny – edytor grafiki.

UWAGA!Przebieg zajęć ze szczegółowym opisem znajduje się na końcu „Przewodnika nauczyciela”, cz. 1, rozdział „Zajęcia informatyczne”.

WAKACYJNE WSPOMNIENIA wrzesień trzeci tYDzień

40

Moje Skarby!Mam nadzieję, że najbliższe dni sprawią Wam wiele radości. Przeniesiemy się w czasie dzięki wakacyjnym wspomnieniom i skarbom. Opowiemy o miejscach letniego wypoczynku. Będziecie posługiwać się mapą i globusem. Wspólnie przygotujemy gazetkę ścienną pt. „Moje wakacje” i uroczyście otworzymy wystawę naszych wakacyjnych skarbów. Będziecie przeliczać przedmioty i łączyć je w grupy według określonej cechy. Będziemy też promować zdrowe odżywianie i dbałość o zęby. Może uda nam się spotkać ze stomatologiem? Odwiedzimy na chwilę jesienny sad i ogród...

Dlatego proszę Was o przyniesienie: wybranego wakacyjnego skarbu, pocztówek, map itp., etykietek lub opakowań po produktach spożywczych, warzyw i owoców, które można spotkać w naszych sadach i ogrodach jesienią.

Wykonaj jedno z proponowanych zadań: Naucz się na pamięć wybranego wiersza o owocach lub warzywach. Wykonaj pudełko na wakacyjne skarby (oklejamy pudełko po butach lub

wykonujemy je techniką origami). Przygotuj owocowo-warzywny teatrzyk. Wymyśl kukiełki i treść

przedstawienia. Przygotuj promocję zdrowej żywności. Wykonaj plakat dotyczący higieny jamy ustnej. Przygotuj pytania, które zadasz dentyście.

Życzę ciekawych pomysłów!

WAKACYJNE WSPOMNIENIA wrzesień trzeci tydzień

41

1. TEMAT: Wakacyjne wspomnienia Przygotowanie gazetki ściennej „Moje wakacje”. Odszukanie Polski na globusie i na mapie. Wypowiedzi ustne na temat różnych polskich krajobrazów. Wyróżnianie cech wielkościowych i ich kształtów. Klasyfikowanie. Wysłuchiwanie i naśladowanie dźwięków. Właściwości wody słodkiej i słonej – doświadczenia. Zabawy ruchowe rozwijające spostrzegawczość i szybką reakcję na sygnał.

MATERIAŁY I ŚRODKI DYDAKTYCZNE: Podręcznik „Na tropach matematyki”, cz. 1, Ćwiczenia „Na tropach matematyki”, cz. 1, Podręcznik „Radosne odkrywanie świata”, cz. 1, walizka, torba wakacyjna, plecak, figury geometryczne wycięte z kolorowego papieru – 4 kolory, płyta CD z muzyką (odgłosy morza), wakacyjne skarby, szarfy lub obręcze, kartki z krajobrazami ze starych kalendarzy, przedmioty pasujące do krajobrazów, np. wędka, zdjęcia z wakacji, plastikowe kubki, miska, sól, mapa fizyczna, globus.

PRZEBIEG ZAJĘĆ: BURZA MÓZGÓW. Co to są wakacje? Nauczyciel ustawia przed dziećmi walizkę, torbę podróżną i plecak. Dzieci nazywają

rzeczy i określają, do czego służą. Próbują odpowiedzieć na pytanie: „Po co są wakacje?”. ROZMOWA KIEROWANA. Gdzie możemy spędzać wakacje? Czytanie tekstów oraz swobodne wypowiedzi dzieci (Podręcznik

„Radosne odkrywanie świata, cz. 1, str. 10-11). ZBIORY. Dzieci losują figury geometryczne (koło, kwadrat, prostokąt, trójkąt). Rozpoznają figury, łączą się w grupy wg kształ-

tu, określają i porównują liczebność zbiorów. Następnie tworzą grupy, biorąc pod uwagę kolor, i z posiadanych elemen-tów próbują utworzyć wagon pociągu. Wagony przyklejają na kartkach formatu A4. Połączone na tablicy ściennej kartki utworzą pociąg. KLASYFIKOWANIE wg określonych cech (Podręcznik „Na tropach matematyki”, cz. 1, str. 14). POCIĄG. Dzieci tworzą pociąg, a nauczyciel włącza muzykę. Po wyłączeniu muzyki pokazuje dzieciom zdjęcie/rysunek

z wakacyjnym krajobrazem, np. plażę. Dzieci rozpoznają, gdzie dojechały i improwizują czynności, które mogłyby wyko-nywać nad morzem, np. opalają się, przeskakują fale, zbierają muszelki. Na hasło: „Stop – klatka” nieruchomieją i kolej-no opowiadają, co robiły. JEDZIEMY DO… Wybrane dzieci proponują kolejne wakacyjne podróże po Polsce, kończąc hasło: „Jedziemy do ...”. Dzie-

ci biegają między rozłożonymi szarfami. Na hasło: „Podróż” wsiadają do pojazdów – szarf. Jedno dziecko zostaje (bo jest mniej szarf niż dzieci) i proponuje kolejną podróż. MAPA I GLOBUS. Nauczyciel gromadzi dzieci przed mapą fizyczną Polski. Na podstawie własnych przeżyć dzieci wypowia-

dają się, gdzie w Polsce można spędzać wakacje (morze, góry, jezioro, wieś, miasto). Szukają wybranych miejsc na mapie. Wskazują Polskę na globusie. RÓŻNE KRAJOBRAZY. Każde dziecko otrzymuje pasek kolorowego papieru. Dzieci łączą się w grupy wg koloru paska. Każda

grupa otrzymuje kopertę z puzzlami – pociętymi kartkami z rozmaitych kalendarzy (np. morze i plaża, fragment znanego miasta, jeziora i żaglówki). Składają elementy i przyklejają na kartce. Umieszczają na tablicy wszystkie ułożone zdjęcia. Następnie grupy losują przedmioty, np. trąbkę, wędkę, buty górskie, i improwizują scenkę z wybranymi rekwizytami. Po-zostałe dzieci dopasowują scenkę do obrazka. KOLORY NA MAPIE. Nauczyciel nawiązuje do kolorowych pasków papieru, które wylosowały dzieci, i pyta, co oznaczają ko-

lory na mapie. Wspólnie zapoznają się z legendą mapy Polski. Następnie otrzymują kolorowe paski w czterech kolorach: pomarańczowym, żółtym, zielonym, niebieskim i próbują wypełnić nimi kwadrat przedstawiający w uproszczeniu obszar Polski (góry, wyżyny, niziny, pojezierza – woda). Przyklejają kolorowe paski i paski z nazwami. DOŚWIADCZENIE. Dzieci otrzymują kubki jednorazowe z wodą słoną i słodką. Sprawdzają smak wody i zlewają ją do dwóch

plastikowych misek w zależności od smaku. Obserwują, co się pojawi na dnie miski ze słoną wodą. Próbują odpowiedzieć na pytanie: „Dlaczego woda mocno zasolona utrzymuje przedmioty na powierzchni?”. Wrzucają do odpowiedniej wody kartki z nazwami zbiorników wodnych: morze, ocean, staw, jezioro, rzeka. PRACA DODATKOWA (do wykorzystania wg uznania nauczyciela). Dzieci malują farbami obrazki z wakacji w Polsce, skleja-

ją kartki i nawijają na tubę – w ten sposób powstanie taśma filmowa. Projekcja filmu z podkładem dźwiękowym autorów prac, czyli komentarzem, lub prezentacja poszczególnych stacji pociągu – prac plastycznych dzieci. Nauczyciel przypina prace plastyczne – będą stanowić tło dla jadącego pociągu – i dołącza jedno zdjęcie z wakacji z zabawnym podpisem.


42

ZBIORY. Klasyfikowanie, część wspólna zbiorów (Ćwiczenia „Na tropach matematyki”, cz. 1, str. 16-17, 20-22). ZABAWY RUCHOWE rozwijające spostrzegawczość i szybką reakcję na sygnał.

– Zabawa Stań tam, gdzie ja. Uczniowie stają w dwóch szeregach. Nauczyciel wymienia imiona dwóch uczniów – kapi-tanów (po jednym z obu szeregów), którzy stają w dowolnym miejscu sali. Na sygnał nauczyciela, uczniowie z obydwu szeregów mają za zadanie jak najszybciej ustawić się za swoimi kapitanami.

– Zabawa Ulewa. Uczniowie biegają swobodnie po sali. Na hasło „ulewa”, wskakują na drabinki, ławki. Na hasło „słońce” znów biegają swobodnie.

PRACA DOMOWA: Przynieść swój wakacyjny skarb.

UWAGA!Pamiętaj o wykonaniu Diagnozy poziomu przygotowania dziecka do nauki w klasie I. Można ją kupić bezpośrednio w wydawnictwie Didasko lub poprzez stronę internetową: www.didasko.com.pl.

ZAJĘCIA EMPIRYCZNEDzieci wracają z wakacyjnych wędrówek pełne wrażeń i wspomnień. Często przywożą wiele pamiątek z krajowych i zagranicznych wojaży.

Miło będzie pierwszoklasistom rozpocząć naukę szkolną od wykazania się dużą wiedzą na temat krajobrazów, flory i fauny okolic, które zwiedziły. Jest to bardzo dobry moment na zapoznanie dzieci z mapą Polski i nazwami krain geograficznych. Prezentujemy dzieciom globus i mapę Polski (najlepiej plastyczną). Wyjaśniamy, że mapa jest to płaski wycinek kuli ziem-

skiej. Omawiamy wspólnie z uczniami kod kolorów na mapie: niebieski – woda, zielony – niziny, pomarańczowy – wyżyny, brązowy – góry.

(Wypukłości mapy plastycznej znacznie ułatwiają dzieciom zrozumienie i zapamiętanie wymienionych zależności). Dzieci wyszukują na mapie znane sobie krainy i nazwy geograficzne: Bałtyk, Tatry, Mazury, inne.Możemy ułożyć na mapie widokówki lub fotografie.

Ważną rzeczą jest wyjaśnienie uczniom, że kierunek północny na mapie zawsze znajduje się u góry płaszczyzny kartki. Mo-del Ziemi także nie zmienia swojej pozycji – biegun północny jest na górze, a południowy na dole. Ale to kwestia wyłącznie umowna, gdyż Ziemia widoczna z kosmosu nie ma „góry” i „dołu”.

Na podłodze kładziemy kompas. Możemy go kilka razy obrócić. Dzieci zauważą, że strzałka zawsze zdąża w tym samym kierunku. Mapę Polski kładziemy na podłodze i ustawiamy tak, aby strzałka kompasu była równoległa do strzałki wskazującej kie-runek północny na mapie. Wyznaczamy w klasie kierunki – północny i południowy. (Jeśli, trzymając w ręce kompas, wy-ruszylibyśmy na północ, dotarlibyśmy do Bałtyku).

�Nie każdy ma prawdziwy kompas, ale każdy może go sobie samodzielnie zrobić. Wystarczy namagnesować jeden koniec igły i położyć ją na wodzie w dużym, płaskim naczyniu. Naczynie nie może być zbyt małe, ponieważ powierzchnia wody jest wypukła i igła będzie się zbliżać do brzegów naczynia. Koniec (nienamagnesowany!) igły pokaże nam kierunek pół-nocny. Ułatwieniem jest cienki pasek bibułki, który utrzymuje igłę na powierzchni wody (sama igła łatwo tonie, jej ułoże-nie na wodzie wymaga dużej zręczności).

Wody na Ziemi możemy podzielić według różnych kryteriów. Najprostsze z nich to rozróżnienie wód słonych (oceany, morza) i słodkich (jeziora, rzeki). Rośliny i zwierzęta żyją w środowiskach im przyjaznych, więc warto wyjaśnić dzieciom, dlaczego ryby słodkowodne nie mogą żyć w morzu, i dlaczego nie możemy w zwykłym akwarium hodować ryb morskich.


43

Rośliny wodne również dzielą się na słono- i słodkowodne.

W dwóch dużych, szklanych naczyniach przygotowujemy modele morza i jeziora. Na dnie obu pojemników umieszczamy warstwę czystego piasku, muszle małży morskich (pamiątki z wakacji) i żyjących w jeziorach. Do jednego słoja wlewamy wo-dę słodką, do drugiego – roztwór nasycony soli (ok. 1 kg soli na 1,5 l wody). Nasze „morze” i „jezioro” pozostawiamy w klasie i prowadzimy długookresowe obserwacje.

– Jeżeli zaznaczymy w słojach poziom wody, będziemy obserwować jej systematyczne ubywanie – parowanie.– Jeżeli zbiornik wody słodkiej szczelnie przykryjemy, zaobserwujemy zamknięty obieg wody: wraz ze zmianami temperatury

będzie ona parować i skraplać się na ściankach naczynia. Poziom cieczy w słoju pozostanie bez zmian.– Woda, parując z naczynia zawierającego wodę słoną, osadzi sól na ściankach naczynia. Po długim czasie na dnie powsta-

ną pokłady soli w postaci krystalicznej.

UWAGA!Oto bardzo ciekawe propozycje – doświadczenia!

Właściwości wody słonej i słodkiej możemy wyjaśnić dzieciom na dwa sposoby.

1. Każde dziecko wkłada po 1 plasterku ziemniaka do pojemników z wodą słoną i słodką. W wodzie słodkiej ziemniak tonie, a w słonej pływa. Ziemniaczany plasterek po 15 minutach wyjęty z wody słodkiej jest jędrny i twardy, a w wodzie słonej ziemniak mięknie i staje się śliski. Spowodowane jest to przepływem cieczy między roztworami o różnym stężeniu soli mineralnych. Stężenie soli w roztworze jest większe niż jej zawartość w ziemniaku, więc płyn z ziemniaka przechodzi do roztworu. Ziemniak mięknie. Tłumaczy to, dlaczego ryba przystosowana do życia w słodkiej wodzie ginie w morzu.

2. Przygotowujemy 2 surowe jajka oraz 2 naczynia szklane: jedno z wodą słoną, drugie ze słodką. W wodzie słodkiej jajko tonie (oczywiście jajko świeże), a w wodzie słonej, mającej większą gęstość – jajko pływa.


44

2. TEMAT: Wakacyjne skarbyZorganizowanie wystawy „Wakacyjne skarby”. Wypowiedzi na temat wakacyjnych skarbów, omówienie ich wyglądu i pochodzenia. Rysowanie wzorów literopodobnych. Wyróżnianie i nazywanie figur geometrycznych w otoczeniu. Zabawy bieżne z przenoszeniem różnych przedmiotów i przyborów gimnastycznych.

MATERIAŁY I ŚRODKI DYDAKTYCZNE: Podręcznik „Na tropach matematyki”, cz. 1, wakacyjne skarby, walizka, kosze i pojemnik, pionki i guziki, szary papier w formacie A4, flamastry, arkusz papieru w formacie A3 w kratkę.

PRZEBIEG ZAJĘĆ: MÓJ SKARB. Uczniowie przed zajęciami przekazują po jednym swoim wybranym skarbie nauczycielowi, który umieszcza

je kolejno w walizce czy tekturowym pudle z napisem „Skarby”. BURZA MÓZGÓW. Dzieci z nauczycielem siedzą w kręgu i kolejno wypowiadają jedno słowo, które kojarzy im się ze słowem

„skarb”. Nauczyciel wyjaśnia wieloznaczność tego słowa, a następnie umieszcza w środku kręgu walizkę ze skarbami dzieci. UŻYWANIE POJĘĆ: WEWNĄTRZ, NA ZEWNĄTRZ. Nauczyciel kolejno wyjmuje rzeczy, które dzieci głośno nazywają, a następ-

nie umieszcza je na odpowiednio przygotowanym małym stoliku lub w szarfie leżącej na podłodze. Nauczyciel posługuje się pojęciami: „wewnątrz” i „na zewnątrz”. ZAGADKI. Wybrany uczeń krótko opisuje swój skarb w formie zagadki, a pozostałe dzieci odgadują, która to rzecz. ZABAWA „CO SIĘ ZMIENIŁO? Dzieci zamykają oczy, a nauczyciel chowa jeden skarb lub zmienia położenie dwóch przed-

miotów. Dzieci zgadują: „Co się zmieniło?”. ZABAWA „POSZUKIWACZ SKARBU”. Jedno dziecko wychodzi z klasy, a pozostałe dzieci chowają wybrany skarb. Poszuki-

wacz skarbu – naprowadzany przez całą klasę pod kierunkiem nauczyciela – szuka ukrytego przedmiotu wg komend: idź prosto, skręć w lewo, zrób 5 kroków do przodu itp. lub ciepło, zimno. ĆWICZENIA GRAFOMOTORYCZNE. Dzieci podróżują po Polsce w poszukiwaniu skarbów. Kolorowymi flamastrami rysują na

większych papierach wzory literokształtne przypominające elementy różnych krajobrazów: góry, pagórki, lasy, jeziora, morze. TWORZENIE ZBIORÓW. Dzieci tworzą zbiory przedmiotów na podstawie wymyślonych przez siebie lub nauczyciela kryte-

riów. Przeliczają i porównują ich liczebność. Organizują wystawę skarbów w koszach tematycznych. Tworzą zbiory: morze, jeziora, góry, las, wieś, miasto lub składają kartkę techniczną na pół i malują farbami lub kredkami krajobraz – makietę, na której umiejscowią skarb. Dzieci opowiadają, w jaki sposób zdobyły swój skarb (kupiły, znalazły, otrzymały w prezen-cie, wykonały). Po otwarciu wystawy można zaprosić do jej obejrzenia dzieci z sąsiedniej klasy. PRACA DODATKOWA (do wykorzystania wg uznania nauczyciela). Dzieci podzielone na grupy otrzymują krótkie instrukcje

lub mapki przydatne do odszukania ukrytych przez nauczyciela skarbów na terenie wokół szkoły. GRA. Dzieci mogą zdobyć wymarzone skarby, poruszając się po dużym arkuszu papieru podzielonym na odpowiednią

liczbę pól – kwadratów. Poszukiwacz ustawia pionek na dowolnym polu brzegowym i próbuje dotrzeć do pola, na którym nauczyciel kładzie guzik. Nauczyciel wydaje komendy typu: idziesz 3 kratki w górę, 1 w prawo, 1 w dół itd. Pomyłka ozna-cza przerwanie poszukiwań. Po dotarciu do skarbu uczeń zdradza, co chciałby zdobyć. Skarb zmienia położenie, a kolej-ne dzieci próbują do niego dojść. Zadanie można wykonać indywidualnie na mniejszych kartkach – jedna próba dotarcia dla wszystkich uczniów jednocześnie (skarb w tym samym miejscu). ZBIORY. Uczniowie wykonują zadania z poleceniem kolorowania, otaczania pętlą (Podręcznik „Na tropach matematyki”,

cz. 1, str. 16-17). ZABAWY BIEŻNE typu: wyścigi rzędów z piłką lekarską – która grupa szybciej przetransportuje ciężki skarb (przekazując

sobie piłkę lekarską, tocząc itd.). Wydobywanie ze skrzyń i przenoszenie woreczków – sztabek złota itp. PRACA DODATKOWA (do wykorzystania wg uznania nauczyciela). Warto stworzyć klasową skrzynię skarbów.


45

3. TEMAT: Dbajmy o zębySpotkanie ze stomatologiem. Omówienie potrzeby dbania o zęby. Przygotowanie plakatów „Odżywiaj się zdrowo”. Ćwiczenia grafomotoryczne. Wyróżnianie wyrazów w zdaniach. Wyróżnianie, nazywanie i klasyfikowanie figur geometrycznych. Ćwiczenia na drabinkach.

MATERIAŁY I ŚRODKI DYDAKTYCZNE: Zeszyt do kaligrafii, z. 1, Podręcznik „Na tropach matematyki”, cz. 1, obrazki z produktami spożywczymi, Alfabet demonstracyjny, klocki Dienesa, kartonowe talerze w kształcie figur geometrycznych, etykietki i części opakowań różnych produktów, zdjęcia produktów wycięte z gazet, kolorowy papier.

PRZEBIEG ZAJĘĆ: ZABAWA RUCHOWA „OWOCOWE DRZEWA”. Uczniowie stają w rozsypce. Podczas zabawy będą drzewami owocowymi. Słu-

chając opowieści nauczyciela pokazują, co dzieje się z drzewami.Świeci słońce. Wieje delikatny wietrzyk. Drzewa łagodnie się kołyszą. Nagle nieoczekiwanie zrywa się wichura. Zaczyna kropić deszcz, który przemienia się w ulewę. Wichura ustaje. Pojawia się znów słońce, które ogrzewa swoimi promie-niami drzewa. Na gałązkach rosną owoce. Gałęzie coraz bardziej uginają się pod ich ciężarem. Owoce spadają z drzew. Gałązki znów są lekkie. ROZMOWA KIEROWANA. Uczniowie odpowiadają na pytania: Czy lubicie owoce? Jakie owoce lubicie najbardziej?

Po co jemy owoce i warzywa? SPOTKANIE. Nauczyciel w miarę możliwości organizuje dzieciom spotkanie ze stomatologiem lub szkolną pielęgniarką,

którzy opowiadają, w jaki sposób i dlaczego należy dbać o zęby. PIRAMIDA ZDROWEGO ŻYWIENIA. Nauczyciel demonstruje dzieciom piramidę żywieniową. Omawia ją, pokazując, które

produkty są niezbędnie w odżywianiu, a których należy unikać. PLAKAT „ODŻYWIAJ SIĘ ZDROWO”. Na podstawie zdobytych informacji, dzieci w grupach wykonują plakaty. Na szarym

papierze obrysowują sylwetkę dowolnego dziecka. W środku konturu nakleją etykietki bądź fragmenty opakowań pro-duktów, które należy jeść w dużych ilościach. Poza konturem umieszczają te, których należy unikać. Mogą z tych samych materiałów wyklejać piramidę żywienia. Na górze piramidy umieszczają najmniej pożądane w zdrowej diecie produkty. ZABAWA „SAŁATKA OWOCOWA”. Nauczyciel zachęca dzieci do jedzenia dużej ilości owoców i warzyw. Uczestnicy zaba-

wy siadają w kręgu. Prowadzący, kolejno każdemu dziecku przydziela nazwę jednego z owoców, np. śliwka, gruszka, truskawka. Zadanie uczniów polega na tym, aby na komendę, np. „jabłka” zmieniły miejsce. Inny przykład komendy: „mieszają się śliwki z gruszkami”. Kiedy pada komenda: „sałatka owocowa”, wszystkie „owoce” zmieniają się miejscami. ĆWICZENIA GRAFOMOTORYCZNE. Dzieci wykonują szlaczki literopodobne (zeszyt do kaligrafii, z. 1, str. 2-3). ZABAWY klockami Dienesa. ZABAWA MUZYCZNA. Dzieci poruszają się swobodnie po sali w rytm muzyki. Kiedy muzyka zostaje przyciszona, nauczy-

ciel pokazuje wybraną figurę, w omówiony wcześniej sposób:– trójkąt – dzieci układają ręce nad głową na kształt czapki;– koło – dzieci obracają się wokół własnej osi;– prostokąt – stają na baczność;– kwadrat – robią przysiad. TWORZENIE ZBIORÓW z podanych elementów (Podręcznik „Na tropach matematyki”, cz. 1, str. 18-19). PRACA PLASTYCZNA. Dzieci mają przed sobą wielkie talerze wycięte z kartonu w kształcie: koła, trójkąta, prostokąta

i kwadratu. Losują literki i wymyślają nazwy produktów na daną głoskę (Alfabet demonstracyjny). W nagrodę zapełnia-ją talerze rysunkami lub obrazkami. Mogą rywalizować w grupach. WYKONANIE SAŁATKI OWOCOWEJ. Uczniowie przynoszą w pojemnikach już pokrojone owoce. Wsypują je do misek, przy-

gotowanych przez nauczyciela, który miesza owoce. Przygotowanie serwetek, miseczek i degustacja sałatki. ĆWICZENIA NA DRABINKACH. Dzieci wykonują różne ćwiczenia przy drabinkach: wchodzą na kolejne szczeble piramidy

żywności, wspinają się po owoce, nauczyciel układa proste zdania związane z tematyką dnia, a dzieci „wyskakują” je na drabinkach (np. „Mama ugotowała smaczny obiad”; każdy wyraz to szczebel) lub nauczyciel rozpoczyna zdanie, a dzieci dodają kolejne wyrazy.


46


47

WAKACYJNE WSPOMNIENIA

Z cZego ZroBIĆ sUrÔwkę?

Pokoloruj te części talerzyka, na których wypisane są nazwy składników na smaczną i zdrową surówkę; litery z tych pól wpisz kolejno w kratkach; przeczytaj hasło.

WAKACYJNE WSPOMNIENIAUwaga! Przygotuj dla dzieci kserokopie w formacie A4.

Z CZEGO ZROBIĆ SURÓWKĘ?

�Pokoloruj te części talerzyka, na których wypisane są nazwy składników na smaczną i zdrową surówkę;

� litery z tych pól wpisz kolejno w kratkach;�przeczytaj hasło.

N !

OLEJPLACKI

MARCHEWKA

MAKARO

NK

OT

LET

CEB

ULA

SELER

TORT

KAPUSTAJAJKOSU

RÓW

KA

JAB

ŁKO

BU

DYŃ

NIE

PO

ZJ

CO

ADAJRO

PY

ZA

WY

DU

CIŻO



INFORMACJE I CIEKAWOSTKI

CiekawostkiNiedobory pokarmowe najszybciej ujawniają się na skórze, włosach i paznokciach.W krajach leżących w głębi lądu, oddalonych od mórz, zaopatrzenie w jod jest często niedostateczne, dlatego uży-wa się soli, która jest jodowana. Pozwala to uzupełnić niedobory jodu w organizmie.Witaminy są bardzo istotnym składnikiem pożywienia, ale ich dawka potrzebna jednemu człowiekowi w ciągu ca-łego życia waży zaledwie około 250 g.

Obliczono, że Europejczyk w wieku 60 lat w ciągu swojego życia wypił już około 50 000 litrów płynów i zjadł około 50 ton żywności. Składa się na to:– 15 ton produktów zbożowych,– 12 ton warzyw,– 5 ton owoców,– 3 tony mięsa i wędlin,– 2 tony sera i masła,– 10 tysięcy sztuk jajek.

Istnieje legenda, głosząca, że przepis na makaron wykradł Chińczykom włoski podróżnik Marco Polo i upowszech-nił go we Włoszech.Ryż jest podstawowym artykułem żywnościowym dla połowy świata. Rośnie tylko w ciepłych krajach i zwykle upra-wia się go ręcznie, brodząc w wodzie.Największym daniem na świecie jest pieczony, nadziewany wielbłąd podawany u Beduinów podczas przyjęcia weselnego.Prawie połowa ludności odżywia się niedostatecznie. Wielu ludzi głoduje wskutek powodzi lub suszy i nie dlate-go, że brak żywności, gdyż jest jej na świecie wystarczająca ilość, żeby wyżywić wszystkich. Problem stanowi prze-transportowanie jej tam, gdzie jest potrzebna.

Przysłowia i powiedzenia:Nie po to człowiek żyje, aby jadł, ale po to je, aby żył.Gdzie jeść dają, tam się ludzie pchają.Tyle wie, co zje.Kto zjada ostatki, ten piękny i gładki.Jaki do jedzenia, taki do roboty.Chleb go w zęby kole.Gdzie chleb, tam ojczyzna.Z niejednego pieca chleb jadł.Siedzieć na łaskawym chlebie.Żyć o chlebie i wodzie.Obżarstwo więcej ludzi zabija niż oręż.Kto pokłada szczęście w jadle, tego cały zaszczyt w sadle.Kiedy w brzuchu pusto, w głowie groch z kapustą.Głodnemu chleb na myśli.Syty głodnego nie zrozumie.Głód najlepszy kucharz.Po obiedzie spocznij chwilę, po kolacji przejdź się milę.

48


49

4. TEMAT: Ja wiem, co i po co jemWypowiedzi ustne na temat zdrowego odżywiania. Podział pożywienia na nabiał, wędlinę, pieczywo, owoce, warzywa. Omówienie higieny spożywania posiłków. Klasyfikowanie przedmiotów. Kolorowanie obrazka zgodnie z kodem. Projektowanie mozaik. Uzupełnianie wzorów wg podanego kodu. Bieg po prostej i slalomem.

MATERIAŁY I ŚRODKI DYDAKTYCZNE: Ćwiczenia „Na tropach matematyki”, cz. 1, gazety ze zdjęciami produktów spożywczych, kartony z napisami grup żywności, produkty do przyrządzenia II śniadania, klocki Dienesa, plastikowe pojemniki.

PRZEBIEG ZAJĘĆ: ZABAWA NA DOBRY POCZĄTEK. Uczniowie spacerują po sali. Nauczyciel wymawia nazwy różnych owoców. Kiedy padnie

słowo „pietruszka” – uczniowie stają w bezruchu. PRACA PLASTYCZNA. Dzieci w grupach wycinają z gazet (ulotek reklamowych czy czasopism) zdjęcia lub obrazki z produk-

tami spożywczymi. KLASYFIKOWANIE. Zespół zaopatrzony w produkty – wkłada je do dowolnego pojemnika. Przechadza się po sklepie-klasie

i układa je na odpowiednich stoiskach (kartony z napisami rodzaju żywności: nabiał i jajka, pieczywo i produkty mączne, warzywa i owoce, mięso i wędliny, ryby, tłuszcze, słodycze). PLANSZE. Dzieci w grupach tworzą plansze z żywnością wybranego stoiska – naklejają odpowiednie obrazki i umieszcza-

ją na tablicy. BURZA MÓZGÓW. Uczniowie próbują odpowiedzieć na pytanie: „Co trzeba jeść, aby być zdrowym i odpornym na choro-

by?” – przypomnienie piramidy zdrowego żywienia. WYMYŚLAM HASŁA. Dzieci zostawiają na tablicy najbardziej zdrowe grupy żywności i wymyślają w grupach hasła reklamo-

we zachęcające do spożywania tych produktów. ĆWICZENIA SŁUCHOWE – analiza i synteza głoskowa. Nauczyciel pokazuje ilustracje owoców. Wybiera jeden owoc. Ucznio-

wie nazywają go, a następnie powtarzają nazwę głoskami: ananas, arbuz, agrest, malina, banan. OMÓWIENIE HIGIENY przyrządzania i spożywania posiłków. KLASOWE KANAPKI. Z przyniesionych produktów dzieci przyrządzają wspólnie drugie śniadanie. NASZE POSIŁKI. Dzieci opowiadają o produktach, które najczęściej wchodzą w skład ich posiłków na śniadanie, obiad

i kolację. ZADANIA MATEMATYCZNE. Porównywanie, kolorowanie wg wzoru, łączenie w pary tych samych klocków (Ćwiczenia „Na

tropach matematyki”, cz. 1, str. 18-19). ZABAWY klockami Dienesa. KSZTAŁT. Sortujemy figury ze względu na ich kształt. Możemy układać figury na przygotowanym szablonie lub w zbiorach.

Podobnie możemy tworzyć zbiory i wyznaczać ich części wspólne za pomocą sznurka lub tasiemki. WIELKOŚĆ. Dzielimy figury na duże i małe układając na szablonie lub w zbiorach. Dziecko wybiera figury i klasyfikuje we-

dług wielkości porównując je, nazywając, określając kolor. BIEG PO PROSTEJ I SLALOMEM.

– Zabawa Wyścigi w rzędach 1. Nauczyciel dzieli dzieci na dwa rzędy. Na sygnał nauczyciela, dzieci biegną do słupka, okrą-żają go i wracają biegiem do drużyny.

– Zabawa Wyścigi w rzędach 2. Nauczyciel dzieli dzieci na dwa rzędy. Na sygnał nauczyciela, dzieci biegną do słupka na czworakach, okrążają go i wracają biegiem do drużyny.

– Zabawa Wyścigi w rzędach 3. Nauczyciel dzieli dzieci na dwa rzędy. Układa przed każdą drużyną woreczki. Na sygnał na-uczyciela, dzieci biegną slalomem do słupka, okrążają go i wracają biegiem do drużyny.

PRACA DOMOWA: Podział kartki formatu A4 na 3 części i wykonanie rysunków produktów, z których zostały przyrządzone posiłki na śniadanie, obiad i kolację.


50

ZAJĘCIA EMPIRYCZNEUwaga! Oto bardzo ważne i ciekawe doświadczenie!

Hodowla zwierząt to nie tylko wdrażanie dzieci do systematycznego dbania o podopiecznych. To również doskonała okazja do zbadania, co kto lubi jeść najbardziej.Kanarek nie tknie ziarna kupionego dla papug, a kot woli mięso niż mleko. (Zwierzęta dzielą się rozmaicie, jednak najprost-szy podział to: roślinożercy i drapieżniki). Biorąc pod uwagę odżywianie, zwierzęta dzielimy przede wszystkim na roślino-żerców i drapieżniki.Proces trawienia zaczyna się już w ustach. Podczas żucia pokarmu wydziela się ślina zawierająca enzymy trawienne. Dba-łość o uzębienie należy uzasadnić dzieciom eksperymentalnie.Większość dzieci uwielbia słodycze – pod każdą postacią. Ciągłe podjadanie w ciągu dnia również nie sprzyja zdrowiu uzę-bienia. Po każdym posiłku należy czyścić zęby, a po słodyczach szczególnie starannie, ponieważ bardzo obniżają one po-ziom kwasowości śliny.

O szkodliwości nadużywania słodyczy może przekonać dzieci doświadczenie z jajkiem.

24 godziny przed planowanym zajęciem wkładamy jedno jajko do słoika z wodą (tonie), a drugie do słoika z 10% octem (pływa). Słoik z octem szczelnie zakręcamy, aby opary kwasu octowego nie unosiły się w powietrzu. Jajka powinny być ta-kiej samej wielkości. Przed sprawdzeniem efektów doświadczenia dobrze jest poczęstować dzieci cukierkami lub cukrem w kostkach. Następnego dnia jajko umieszczone w wodzie jest niezmienione, zaś jajko w occie, nie tylko bardzo powiększy-ło swoją objętość, ale też całkowicie pozbawione jest skorupki – przypomina piłeczkę pingpongową.

Skorupka wapienna w zetknięciu z kwasem rozpuszcza się. Jak wiadomo, nasze zęby również zbudowane są z wapnia.

Odczynnik ph kwasu octowego sprawdzamy papierkiem lakmusowym. Następnie dzieci za pomocą papierków lakmuso-wych sprawdzają ph w swoich ustach. Po cukierkach odczyn będzie kwasowy. Zęby są w niebezpieczeństwie! Należy na-tychmiast porządnie je umyć pastą do zębów (o odczynie zasadowym). Uspokoimy uczniów, ponownie badając odczyn ph czystych już zębów. Mleko i jego przetwory zawierają bardzo dużo wapnia wzmacniającego nasz szkielet i zęby. Zachęcajmy dzieci do spożywania nabiału.


51

5. TEMAT: Na tropach przyrodyWarzywa w sadach i ogrodach. Rozmowy na temat prac jesiennych w ogrodzie. Klasyfikowanie figur według różnych cech. Informatyka: Bezpieczna droga – edytor grafiki.

MATERIAŁY I ŚRODKI DYDAKTYCZNE: Ćwiczenia „Na tropach matematyki”, cz. 1, wiersze J. Brzechwy o owocach i warzywach, wiersz J. Tuwima „Rzepka”, warzywa i owoce przyniesione przez dzieci, rama i obrus, kilka reprodukcji martwej natury, kosze i koszyki lub tace.

PRZEBIEG ZAJĘĆ: DARY JESIENI. Dzieci przynoszą warzywa i owoce obecne jesienią w polskich sadach i ogrodach. Dokonują podziału darów

jesieni, umieszczając je w dwóch koszach lub na dwóch tacach: warzywa i owoce. ZAGADKI. Nauczyciel czyta zagadki i przywołuje owoce i warzywa – rozwiązania. Niektóre zaprasza za pomocą słownego

opisu. Na podstawie wiersza J. Brzechwy „Na straganie” dzieci znajdują te warzywa, które wystąpiły w wierszu i są obecne w koszu. Dzieci układają zagadki w formie opisów, a pozostałe zgadują. TWORZENIE KOMPOZYCJI. Nauczyciel wraz z dziećmi rozkłada obrus na stole i tworzy „Martwą naturę”, akcentując wyra-

zy: na, przed, obok, za, z lewej strony kosza, po mojej lewej stronie itd. Do tej kompozycji można dodać dużą pustą ramę i stworzyć obraz. Potem dzieci oglądają kilka reprodukcji obrazów z cyklu: „Martwa natura”. PRACA PLASTYCZNA. Wykonanie własnej martwej natury na kartce papieru metodą stemplowania przekrojoną połówką

owocu lub warzywa pomalowaną farbą plakatową. Inna propozycja: wybrane dzieci wykonują na dużych kartonach sylwety owoców, rysując je oburącz. Następnie wypełniają kontury dowolną techniką: farbami, plasteliną, kolorowym papierem itp. ZABAWY RUCHOWE: zbieramy ziemniaki – rozrzucone piłeczki, zrywamy śliwki i jabłka. IMPROWIZACJA RUCHOWA wiersza „Rzepka” J. Tuwima. PRACA PLASTYCZNA Nauczyciel czyta przepis na sałatkę owocową, a dzieci próbują narysować potrzebne składniki (ro-

dzaj i ilość). UKŁADANIE I ROZWIĄZYWANIE ZADAń z treścią o owocach i warzywach. Nauczyciel przygotowuje figury geometryczne

kształtem zbliżone do owoców – trójkąt-gruszka, koło-jabłko, prostokąt-śliwka – i prezentuje je dzieciom. Praca zespo-łowa lub w grupach. KONKURS. Nauczyciel przypina na tablicy sylwety jabłoni (koło + prostokąt). Na każdym drzewie rysuje tyle kółek, ile bę-

dzie zadań dla grupy. Zadania: rozpoznanie warzywa lub owocu, dokonanie analizy i syntezy wskazanej nazwy, podanie liczby głosek lub sylab, ułożenie i rozwiązanie zadania tekstowego na wybrany temat itp. Po każdym prawidłowo rozwią-zanym zadaniu nauczyciel skreśla na drzewie jeden owoc, a dzieci w nagrodę otrzymują punkt zapisany na pniu. Drzewa można narysować i wycierać zdobyte owoce. Podsumowanie zbiorów. Dogrywka w przypadku tej samej liczby punktów. UZUPEŁNIANIE TABELI wg polecenia (Ćwiczenia „Na tropach matematyki”, cz. 1, str. 23). INFORMATYKA: Bezpieczna droga – edytor grafiki.


wrzesień CzwArTY TYDzieńNADCHODZI JESIEŃ

52

Kochani!Wielkimi krokami zbliża się kolorowa, pachnąca deszczem, grzybami i ziemniakami jesień. W naszej klasowej kuchni też zapachnie, a to za sprawą smacznych ziemniaczanych sałatek. Jest to tylko jedna z niespodzianek, które czekają na Was w dniu Święta Ziemniaka. W tym tygodniu pobawimy się kolorami, będziecie tworzyć jesienne kompozycje. Przypomnicie sobie cały alfabet, pory roku i miesiące. Nauczycie się swojej daty urodzenia, wspólnie stworzymy klasowy kalendarz urodzin. Wykonacie również swoje zewnętrzne, jak i wewnętrzne portrety. Szczegóły już wkrótce.

Wykonaj jedno z proponowanych zadań: Wyszukaj informacje o wartościach odżywczych ziemniaków oraz ich

zastosowaniu w kuchni. Przynieś ilustracje ze starego kalendarza przedstawiające różne pory roku. Przygotuj przepis na jedno danie ziemniaczane (forma dowolna, np. rysunek +

opis, nagranie przepisu na dyktafon). Wykonaj kompozycję ze stempli ziemniaczanych.

Kolorowego i smacznego tygodnia życzy Wam

Wasza Pani!


53

1. TEMAT: Święto ziemniakaObserwacja zmian zachodzących w przyrodzie jesienią. Wartości odżywcze ziemniaków. Wykonanie stempli ziemniaczanych. Zapraszamy do stołu – przygotowanie potraw ziemniaczanych. Klasyfikowanie elementów zbiorów. Przeliczanie elementów zbiorów, porównywanie liczebności. Część wspólna zbiorów. Zabawy bieżne.

MATERIAŁY I ŚRODKI DYDAKTYCZNE: Ćwiczenia „Na tropach matematyki”, cz. 1, ilustracje i książki przedstawiające jesień, karton z sylwetką pani Jesieni, ziemniaki surowe, farby, produkty na sałatkę (ugotowane ziemniaki, ogórki konserwowe, pietruszka, jogurt).

PRZEBIEG ZAJĘĆ: ROZMOWA KIEROWANA. Rozmowa na temat zmian zachodzących w przyrodzie jesienią. Oglądanie przyniesionych ilustra-

cji, zdjęć, książek przedstawiających jesień. JESIEń. Sformułowanie przez dzieci pod kierunkiem nauczyciela charakterystycznych cech jesieni: odloty ptaków, groma-

dzenie zapasów, zmiany barw liści, prace w polu, zmiany temperatury, częste opady deszczu, zmiana wyglądu roślin, dni coraz krótsze itp. PRACA PLASTYCZNA. Nauczyciel rozdaje dzieciom małe kartki. Zadaniem dzieci jest wymyślenie symbolu obrazującego

zmiany zachodzące w przyrodzie jesienią i narysowanie go na swoim kartoniku. Następnie wszystkie przygotowane prace zostają naklejone na kartonie przedstawiającym „Panią Jesień”. Naklejane karteczki utworzą jej sukienkę. FAZY ROZWOJU ZIEMNIAKA. Prezentacja – zapoznanie się z fazami rozwoju ziemniaka. Swobodne wypowiedzi dzieci o war-

tościach odżywczych i wykorzystaniu ziemniaków przez człowieka. ZABAWA „GORĄCY KARTOFEL”. Nauczyciel mówi: „Wyobraźcie sobie, że siedzimy wokół ogniska, w którym pieką się kar-

tofle”. Nauczyciel udaje, że trzyma w ręku gorący kartofel, a następnie „podaje” go dziecku siedzącemu obok i mówi, że kartofel jest gorący. Dzieci na niby przekazują sobie gorącego kartofla. PRACA PLASTYCZNA. Wykonanie przez dzieci stempli ziemniaczanych na kształt figur geometrycznych. Każde dziecko wy-

konuje na swoim kartonie różnokolorowe stempelki. Następnie tworzy zbiory, biorąc pod uwagę kształt lub kolor. Prze-licza elementy nowo powstałych zbiorów i porównuje je ze sobą. Używa do tego zwrotów: „więcej”, „mniej”, „tyle samo”. UZUPEŁNIANIE TABELI wg wzoru (Ćwiczenia, „Na tropach matematyki”, cz. 1, str. 24). SAŁATKA ZIEMNIACZANA. Praca zespołowa – dzieci obierają i kroją ugotowane ziemniaki, siekają pietruszkę i ogórki kon-

serwowe. Na koniec dodają sos majonezowo-jogurtowy, mieszają składniki. PRZYGOTOWANIE POCZĘSTUNKU. Dzieci nakrywają do stołu, rozkładają serwetki, naczynia i sztućce. Zapraszają różne oso-

by na degustację wykonanych sałatek (np. starszych kolegów, nauczycieli). ZABAWY BIEŻNE.

– Zabawa Mocowanie. Uczniowie dobierają się w pary. Podają sobie prawą dłoń. Na sygnał starają się przeciągnąć kole-gę na swoją stronę.

– Zabawa Z woreczkami. Dzieci, maszerując, podrzucają i chwytają woreczek. – Zabawa Wyścigi w rzędach 1. Nauczyciel dzieli dzieci na dwa rzędy. Na sygnał nauczyciela, dzieci z woreczkami na gło-

wie biegną do słupka, okrążają go i biegiem wracają do drużyny. – Zabawa Wyścigi w rzędach 2. Nauczyciel dzieli dzieci na dwa rzędy. Na sygnał nauczyciela, dzieci biegną do słupka, przy

którym leży szarfa, przechodzą przez nią i biegiem wracają do drużyny.


54

2. TEMAT: Kolorowy światBarwy ciepłe i zimne. Wyróżnianie i nazywanie kolorów jesieni. Mieszanie kolorów. Głoska, sylaba. Analiza i synteza wyrazów. Klasyfikacja figur geometrycznych wg podanych cech.

MATERIAŁY I ŚRODKI DYDAKTYCZNE: Ćwiczenia „Na tropach matematyki”, cz. 1. ilustracje różnych pór roku, słoiki, farby, wzory liści, paski papieru.

PRZEBIEG ZAJĘĆ: KOLORY JESIENI. Oglądanie ilustracji pór roku np. ze starych kalendarzy przyniesionych przez dzieci. Podzielenie ich ze

względu na przedstawioną porę roku. Zwrócenie uwagi na kolorystykę zdjęć. Wymienienie kolorów charakterystycznych dla jesieni. DOŚWIADCZENIE – mieszanie kolorów. Nauczyciel przygotowuje kilka pustych słoiczków oraz 3 słoiki z rozcieńczonymi far-

bami: żółtą, niebieską i czerwoną. Zadaje dzieciom pytanie: „Jaki otrzymamy kolor, kiedy połączymy farbę żółtą i niebieską (kolor zielony), czerwoną i żółtą (kolor pomarańczowy), niebieski i czerwony (kolor fioletowy)?”. Po otrzymaniu odpowie-dzi sprawdzają, czy ktoś miał rację. Mieszają kolejne kolory, tworząc barwy pochodne. PRACA PLASTYCZNA. Dzieci wykorzystują doświadczenie w przygotowaniu pracy plastycznej „Jesienne liście”. Dostają od

nauczyciela wycięte z kartonu liście, które malują kolorami jesieni. Gotowe prace nauczyciel zawiesza na rozciągniętej pod sufitem pajęczynie z nitki lub przypina spinaczami do sznurka. ZABAWA „WIRUJĄCE LISTKI”. Nauczyciel gra na dowolnym instrumencie, a dzieci obracają się wokół własnej osi, unosząc

ramiona i robiąc wdech nosem. Gdy instrument cichnie, liście opadają – dzieci robią przysiad, wypuszczają powietrze ustami i pochylają głowę. WYRÓŻNIANIE W WYRAZACH SYLAB I GŁOSEK. Dzieci siedzą w kręgu, otrzymują po kilka pasków papieru. Nauczyciel losuje

z zaczarowanego woreczka obrazek, dzieci głośno wypowiadają nazwę tego obrazka. Następnie przecinają pasek papie-ru na tyle części, ile sylab ma wyraz. Dla sprawdzenia poprawności wykonania zadania nauczyciel prosi wybrane dziecko o wyklaskanie sylab i przegłoskowanie wyrazu. KLASYFIKACJA FIGUR GEOMETRYCZNYCH wg podanych cech (Ćwiczenia „Na tropach matematyki”, cz. 1, str. 25). GRY I ZABAWY BIEŻNE.

– ZabawaTaczki. Dzieci dobierają się parami. Poruszają się swobodnie po sali, ale tak, aby nie przeszkadzać innym tacz-kom. Na sygnał nauczyciela następuje zmiana ćwiczących.

– Zabawa Berek. W dużej grupie dzieci mogą być dwa berki.


55

ZAJĘCIA PLASTYCZNEWycieczka do lasu pozwoli dzieciom opisać, jaki jest las. Z pewnością różnorodny. Rośnie w nim wiele pięknych drzew. Są wielkie drzewa, tworzące zwarte korony, ale są i małe drzewka. Iglaste choinki, liściaste dęby, buki i białopienne brzozy. Z daleka wyglądają jednakowo, lecz kto uważnie im się przyjrzy, zobaczy, że niektóre rosną krzywo, wyrastają po dwa z jed-nego pnia; złamane, spróchniałe kłody leżą na ziemi; wysokopienne sosny pachną żywicą. W drzewach są dziuple zamiesz-kiwane przez wiewiórki i inne drobne zwierzęta.Wygląd drzew zależy również od pory roku. Znaleźć można wszystkie kolory jesieni, zimową biel, zieleń świeżych listków, kosmate bazie. W ciemnym, gęstym lesie łatwo się zgubić i chociaż nie brak w nim paproci, jagód, malin i grzybów, wydaje się straszny, a spotkanie z dziką zwierzyną nie jest przyjemne, nawet w bajkach.

KOLORY JESIENICiekawostki z lasu to bogaty temat zajęć plastycznych. Złotą jesienią przygotujmy uczniów do malowania plakatówkami. Niezbędne są lekcje poświęcone zagadnieniom związanym z obserwacją barw. Podczas tych lekcji uczniowie uświadamiają sobie, że z mieszania różnych barw mogą otrzymać każdy kolor, jaki tylko sobie wymarzą. Opisy piękna spotkanej w lesie brzozy, brzozowego gaju podsuwają sposób sportretowania tych drzew.

MATERIAŁY I ŚRODKI DYDAKTYCZNE: farby plakatowe – żółta, czerwona, błękitna (granatowa), biała, paleta, papier pakunkowy lub czarny karton, format A3, gazeta – strona z literkami, mokra ściereczka, fartuch.

KROK PO KROKU:Zaczynamy od rozdzierania gazety. Dzieci same odkryją, w którą stronę (wzdłuż czy wszerz) można rozdzierać gazetę na równe paski. Włókna, z których powstaje papier, układają się zawsze w jednym kierunku. Na szarym lub czarnym arkuszu skomponować z pasków gazety wydzierankę w kształcie wiotkiej brzozy i przylepić ją. Przygotować paletę z trzema podsta-wowymi kolorami. Wkładać palce do farb i odbijać na papierowych gałązkach. Początkowo każdym palcem odbijać listki tylko w jednym kolorze, następnie kolorowe odciski palców nakładać na siebie. Brudne palce wycierać w mokrą ściereczkę i zaczynać od nowa. Ważne jest nazywanie znalezionych barw.


INFORMACJE I CIEKAWOSTKIBarwa to wrażenie odbierane za pomocą zmysłu wzroku, wywołane przez światło o określonym składzie widmo-wym. Można też mówić o barwie jako właściwości ciała, zależnej od stopnia pochłaniania, odbijania lub rozpra-szania promieni świetlnych. Poprzez rozszczepienie światła białego (np. w pryzmacie) uzyskamy barwę ciemnoniebieską, jasnoniebieską, zie-loną, żółtą, czerwoną i purpurową – czyli tzw. barwy widma. Sześć barw widma można zredukować do trzech barw podstawowych: czerwonej, zielonej i ciemnoniebieskiej, które po połączeniu dadzą ponownie światło białe. Po-przez dodawanie barw światła można uzyskiwać różne kolory (jest to tzw. synteza przez addycję). Często określeń barwa i kolor używa się wymiennie, jednak barwa jest określeniem ogólniejszym, dotyczącym barw występujących w naturze – kolor natomiast jest barwą specjalnie wytworzoną dla określonych celów. Inne rozróżnienie mówi, że barwa jest wrażeniem (termin związany z psychologią), natomiast kolor to cecha przedmio-tu lub farby (a zatem termin fizyczny).

Znaczenie, symbolika i działanie przypisywane koloromBiały: czystość, prawda, niewinność. Planeta – Księżyc, metal – srebro, kamień – perła.Czarny: żałoba, pokuta, nicość, zło, fałsz, błąd. Osobom nadpobudliwym daje wyciszenie wewnętrzne. Planeta – Saturn, metal – ołów, kamień – diament.Czerwony: miłość, rewolucja, walka, męczeństwo, miłosierdzie. Pobudza, wzmacnia wiarę w siebie; pomaga w le-czeniu chorób krwi. Planeta – Mars, metal – żelazo, kamień – rubin.Fioletowy: godność, wyniosłość, skrucha, pokora. Przybliża, oddziałuje zniechęcająco, przy zaburzeniach nerwo-wo psychicznych – uspokajająco, pomocny przy bezsenności. Zaleca się stosowanie tego koloru z dużym umiarem zarówno w wystrojach wnętrz, jak i w ubiorach.Niebieski: rozwaga, wierność, nieskończoność, nadzieja; zimny, oddala. Działa znieczulająco i nasennie, obniża ciśnienie, wpływa korzystnie na system nerwowy. W strojach zalecany dla osób tęższych i starszych. Planeta – Jo-wisz, metal – cyna, kamień – szafir.Pomarańczowy: zwyczajność, swoboda; bardzo ciepły, przybliża, pobudza. Ma właściwości rozgrzewające, wzmac-nia siłę woli. Pomocny w dolegliwościach układu krążenia i apatii. W ubiorach zalecany dla osób o ciemnych wło-sach i śniadej (opalonej) skórze.Purpurowy: przepych, wyniosłość. Planeta – Merkury, metal – rtęć, kamień – ametyst.Różowy: młodość, wdzięk, nastrój pełen radości.Szary: ubóstwo, poniżenie, cierpienie.Zielony: młodość (niedojrzała), nadzieja, odrodzenie, wiara, radość; bardzo zimny, oddala. Działa niezwykle uspo-kajająco – zwłaszcza na wzrok, zalecany również osobom chorym na serce. W strojach zalecany dla osób o śniadej cerze i ciemnych włosach. Planeta – Wenus, metal – miedź, kamień – szmaragd.Żółty: obłuda, fałsz, zazdrość, niestałość, niepowściągliwość. Działa pobudzająco, przez co wpływa niekorzystnie na osoby nerwowe, dodatnio przy zaburzeniach układu trawiennego.

CiekawostkiJedną z wad wzroku jest nierozróżnianie barw (daltonizm). Za podstawę normalnego widzenia barw uważa się po-strzeganie trzech barw głównych (czerwona, zielona i niebieska), pozwalające człowiekowi rozróżnić 150 do 200 kolorów. Człowiek dotknięty daltonizmem może mieć osłabione widzenie jednej z trzech barw lub może widzieć wszystko w jednym kolorze.Kameleon jest jaszczurką znaną ze swej zdolności zmieniania ubarwienia. Zmiany ubarwienia nie są związane z upodobnieniem się do otoczenia, lecz z reakcją na różne czynniki, takie jak natężenie światła, temperatura, strach czy głód. W skórze kameleona znajdują się chromatofory, czyli komórki zawierające ziarna pigmentu i to właśnie dzięki skupianiu bądź rozpraszaniu się barwnika w poszczególnych komórkach następuje zmiana koloru.Pewne gatunki zwierząt, których ciała okazują się odrażające dla drapieżników (np. poprzez nieprzyjemny smak), mają bardzo jaskrawe ubarwienie, zwane kolorami odstraszającymi. Ubarwienie takie zapobiega atakowi, który skończyłby się nieprzyjemnie dla napastnika i śmiertelnie dla zaatakowanego. Istnieją też zwierzęta niebędące odrażającymi, lecz w celu ochrony przed atakiem ze strony drapieżników, upodobniające się kolorami do gatun-ku odrażającego – zjawisko to nosi nazwę mimetyzmu.Większość ssaków – z wyjątkiem ludzi i małp – nie widzi świata w kolorach. Na kolorowo natomiast świat oglą-dają ptaki, jaszczurki, żółwie i owady. Jak z powyższego wynika drażnienie byka za pomocą czerwonej płachty ma prawdopodobnie podobną skuteczność, co przy zastosowaniu płachty niebieskiej bądź żółtej.

56


57

3. TEMAT: W krainie alfabetuDemonstracja wszystkich liter w alfabecie. Głoska i litera. Przeliczanie liter w wyrazach. Rozpoznawanie takich samych elementów, wyszukiwanie ich i przeliczanie. Konstruowanie gier planszowych. Zabawy i gry skoczne.

MATERIAŁY I ŚRODKI DYDAKTYCZNE: Ćwiczenia „Na tropach alfabetu”, cz. A, Ćwiczenia „Na tropach matematyki”, cz. 1, wiersz J. Tuwima „Abecadło”, Alfabet demonstracyjny, białe kartki, kredki, karty do gry z karty pracy (wg wzoru) żółte i czerwone, kostki do gry, szablony (lub kserokopie), modelina.

PRZEBIEG ZAJĘĆ: WYSŁUCHANIE WIERSZA. Głośne przeczytanie przez nauczyciela wiersza J. Tuwima „Abecadło”. Po wysłuchaniu dzieci wy-

mieniają głoski, które były bohaterkami wiersza. Nauczyciel ponownie odczytuje wiersz, dzieci wyszukują odpowiedników usłyszanych głosek wśród napisanych liter i stawiają obok znak „+” (Ćwiczenia „Na tropach alfabetu”, cz. A, str. 28, 30). ZABAWA „LITERY”. Dzielimy dzieci na grupy, każda z nich losuje jedną literę. Zadaniem dzieci jest ułożenie danej litery

z własnych ciał. GRA. W tych samych grupach dzieci przygotowują planszę do gry. Kolorują niektóre pola na żółto lub czerwono, lepią

pionki z modeliny. Nauczyciel rozdaje komplety kart każdej grupie. Dzieci ustalają kolejność rzucania kostką. Osoba, któ-ra stanie na kolorowym polu, bierze kartę z zadaniem w danym kolorze. Dziecko, które nie odpowie na pytanie, traci ko-lejkę. Wygrywa ten, kto pierwszy dotrze do mety. UWAGA! Można wykorzystać gotową grę (Ćwiczenia „Na tropach alfabe-tu”, cz. A, str. 26-27). ZABAWA „CZARODZIEJ” – jedna osoba jest czarodziejem, pozostałe biegają po sali. Dotknięcie czarodzieja unieruchamia

dziecko (musi przyjąć pozycję stania w rozkroku). Inni mogą odczarować kolegów, przechodząc między ich nogami na czworaka. ZABAWA „WYMYŚL WYRAZ”. Nauczyciel przygotowuje dla dzieci karty z literami. Nauczyciel podaje literę, dzieci szukają

jej. Wymyślają kilka przykładów wyrazów rozpoczynających się na daną literę. Dzielą wyrazy na głoski, sylaby. Np. podaj imiona rozpoczynające się wskazaną literą, nazwy zwierząt. UZUPEŁNIANIE TABELI wg wzoru (Ćwiczenia „Na tropach matematyki”, str. 26). ZABAWY I GRY SKOCZNE.

– Zabawa Skok przez ławeczkę. Dzieci ustawiają się w dwóch rzędach przed ławeczkami. Zadaniem uczniów jest chwyta-nie dłońmi za krawędzie ławki i podskokami przenoszenie nóg nad ławką na druga stronę.

– Zabawa Zmieniam się. Zadaniem uczniów jest wykonywanie takich ruchów, jakie wykonują zwierzęta. Na hasło „zając” – uczniowie swobodnie skaczą jak zajączki; „pieski” – dzieci chodzą na czworaka; „bocian” – dzieci stają na jednej nodze itp.


58

KARTA PRACY

Wzory kart do gry

84

NADCHODZI JESIEŃWRZESIEŃCZWARTY TYDZIEŃ

KARTA PRACYWZORY KART DO GRY

KARTY ŻÓŁTE KARTY CZERWONE

Wymień dwa przedmiotyw kształcie kwadratu.

Podziel wyrazna sylaby.

lokomotywa

Wymień dwa przedmiotyw kształcie koła.

Podaj 3 wyrazyzaczynające się głoską .g

Wymień dwa przedmiotyw kształcie trójkąta.

Policz, ile głosekma wyraz statek?

Powiedz, co wisi tablicą?nadWymyśl dwa wyrazyzaczynające się sylabą so.

Powiedz, kto siedzipo Twojej stronie?prawej

Podaj 2 wyrazy trzysylabowe.

Policz, dzisiaj jestdziewczynek w Twojej klasie?

ilePodaj 2 wyrazy,w których drugą głoską jest o.

Klaśnij w dłonie .10 razyPodziel wyrazna sylaby.

encyklopedia

Wymień liczby, których brakujew tym szeregu: 1, 2, 4, 5, 6, 8, 10.

Policz, ile głosekma wyraz ziemniak?



59

4. TEMAT: Kalendarz urodzinPory roku i miesiące. Nauka daty swoich urodzin. Rozpoznawanie własnego imienia wśród innych. Wykonanie klasowego kalendarza urodzin. Klasyfikowanie przedmiotów wg określonych cech. Przypomnienie piosenki „Co nas martwi?”.

MATERIAŁY I ŚRODKI DYDAKTYCZNE: Ćwiczenia „Na tropach alfabetu”, cz. A, Ćwiczenia „Na tropach matematyki”, cz. 1, koperty z pociętymi nazwami pór roku, ilustracje z kalendarzy przedstawiające pory roku, paski z nazwami miesięcy, kartki z imionami dzieci i datami urodzin, płyta CD z piosenkami, Przewodnik nauczyciela, cz. 1.

PRZEBIEG ZAJĘĆ: PORY ROKU. Przypomnienie informacji dotyczących pór roku. KLASOWY KALENDARZ URODZIN. Nauczyciel dzieli dzieci na 4 grupy, każda otrzymuje kopertę z pociętą na sylaby nazwą

pory roku. Dzieci układają napis i przyklejają go na górze swojego szarego papieru. Następnie, ze zgromadzonych materia-łów, wybierają ilustracje przedstawiające ich porę roku. Naklejają je na wcześniej otrzymany szary papier, tworząc kolaż. Każda z grup sprawdza w kalendarzu kolejność występowania miesięcy. Wspólnie ustalają nazwy miesięcy należących do ich pory roku. Wyszukują ich wśród przygotowanych przez nauczyciela kartek z nazwami miesięcy. Pod kolażem umiesz-czają w odpowiedniej kolejności nazwy miesięcy. Wzór kartki z klasowego kalendarza urodzin

PREZENTACJA wykonanych prac. JESTEM POSZUKIWACZEM. Wyszukiwanie imion i dat urodzenia. Dzieci szukają wśród przygotowanych przez nauczyciela

kartek (zawierających imię i datę urodzenia każdego dziecka) swojego imienia. Odnalezioną wizytówkę każde dziecko od-czytuje i przykleja pod nazwą miesiąca, w którym obchodzi urodziny (wizytówki uzupełniają klasowy kalendarz urodzin). SAMOGŁOSKI. Powtórzenie i utrwalenie wiadomości o samogłoskach (Ćwiczenia „Na tropach alfabetu”, cz. A, str. 23). PRZYPOMNIENIE PIOSENKI „CO NAS MARTWI?” (płyta CD z piosenkami, tekst piosenki: Przewodnik nauczyciela, kl. I, cz. 1,

rozdział „Teksty piosenek”). UZUPEŁNIANIE TABELI wg kodu (Ćwiczenia „Na tropach matematyki”, cz. 1, str. 27).

WZÓR KARTKI Z KLASOWEGO KALENDARZA URODZIN

JESIEŃ

(kolaż)

WRZESIEń PAźDZIERNIK LISTOPAD

Ala – 22 września Krzyś – 7 października Zosia – 13 listopada


60

PRZESKAKIWANKA

zaczynając od litery P, „skacz” co 5 pól. Litery wpisz w kratkach; zaczynając od litery N, „skacz” co 3 pola. Litery wpisz w kratkach; odczytaj hasło zagadki; w środku przeskakiwanki narysuj obrazek związany z zagadką.

NADCHODZI JESIEŃUwaga! Przygotuj dla dzieci kserokopie w formacie A4.

PRZESKAKIWANKA

�Zaczynając od litery P, „skacz” co 5 pól. Litery wpisz w kratkach;� zaczynając od litery N, „skacz” co 3 pola. Litery wpisz w kratkach;�odczytaj hasło zagadki;�w środku przeskakiwanki narysuj obrazek związany z zagadką.

P BI

O

O

N

Ł

Ł

Ł

II

E

E

N

N

N

IYE

P

I I

E

N

G

O

O

OR KA

A

Z

ZS

S

Tekst zagadki

Rozwiązanie

N

P

N



61

5. TEMAT: Poznać i pokochać samego siebie

Rozmowa z dziećmi na temat akceptacji samego siebie. Nazywanie niektórych cech charakteru oraz zaliczanie ich do wad lub zalet. Malowanie autoportretu. Przeliczanie i liczenie w zakresie 10. Klasyfikowanie elementów wg podanej cechy. Informatyka: Przepis na rysunek.

MATERIAŁY I ŚRODKI DYDAKTYCZNE: Ćwiczenia „Na tropach matematyki”, cz. 1, lusterka.

PRZEBIEG ZAJĘĆ: WADY I ZALETY. Opowiadanie nauczyciela o dobrych i złych stronach każdego człowieka. Wyjaśnienie pojęć: „wada” i „zaleta”. CZYTANIE WYRAZÓW. Wspólne odczytanie przygotowanych wyrazów nazywających wady i zalety: pracowitość, lenistwo,

punktualność, spóźnialstwo, staranność, bałaganiarstwo, poczucie humoru, marudzenie, gadulstwo, życzliwość, wrażli-wość, zapominalstwo. Podzielenie zgromadzonych wyrazów na dwie grupy i przyklejenie ich do przygotowanej karty. W ten sposób otrzymujemy zbiór wad i zalet. ZABAWA w pokazywanie gestem wybranych swoich zalet i wad. RYSOWANIE AUTOPORTRETU. Dzieci, przyglądając się sobie w lusterkach, rysują swój autoportret. Nauczyciel wiesza na

tablicy autoportrety z wybranymi wadami i zaletami. ZADANIA MATEMATYCZNE. Klasyfikowanie wg podanej cechy (Ćwiczenia „Na tropach matematyki”, cz. 1, str. 26). INFORMATYKA. Przepis na ryunek.


63

PAźDZIERNIK

1. tydZIeńPoznajemy Alę, Adama i ich rodzinę Moja nowa koleżanka, Ala Mój nowy kolega, Adam Poznajemy mamę Ali i Adama Zwierzęta i ich potomstwo

2. tydZIeńPoznajemy tatę Ali i Adama Mój tata Moja najbliższa rodzina Nasze ulubione zabawki Zabawki naszych rodziców

3. tydZIeńMoje ciało Moje zmysły Świat smaków i zapachów Jestem mieszkańcem Europy Wyprawa po Europie

4. tydZIeńMoi koledzy, moje koleżanki Nie jestem sam Koleżanki i koledzy Na tropach przyrody Na tropach przyrody – las jesienią

64

ZABAWY W CZYTANIE

lIsta ImIonDziecko każdego dnia odszukuje swoje imię, przypina obok niego jakiś znaczek (na przykład uśmiechnięte słoneczko, misia). Może taki znaczek wylosować (towarzyszą temu emocje). Kiedy wylosuje znaczek ze szczotką, będzie dyżurnym, jeżeli z uśmiechniętym słoneczkiem, ma za zadanie rozweselanie dzieci. Jakie to będą znaczki i co będą symbolizować, to kwestia fantazji nauczyciela. Co kilka dni zmieniamy układ imion.

cZyje to ImIę? Dzieci odnajdują schowane w sali karteczki z imionami. Odnalezioną karteczkę należy przyporządkować koleżance lub koledze.

Z kIm w ParZe? Nauczyciel kładzie parami kartki z imionami. Dziecko musi się odnaleźć i stanąć w odpowiedniej parze.

wyraZyPokazujemy wyrazy, jednocześnie je czytając, wykonując gesty lub wydając dźwięki.

oPowIadamy BajkęWybieramy pięć wyrazów. Wykorzystując je, opowiadamy bajkę. Te wyrazy są w bajce najważniejsze, tworzą fabułę. Pokazujemy je w chwili ich wypowiadania. Po kilkukrotnym opowiedzeniu bajki pokazujemy wyrazy, ale ich nie wypowiadamy, dzieci patrzą na nie i same je czytają.

ZaBawa na cZUjnośĆOpowiadamy bajkę i zmieniamy kolejność pokazywanych wyrazów (nie należy mylić tego ze sprawdzaniem wiedzy dzieci – dzieci nie lubią być sprawdzane). Czytanie ma kojarzyć się z przyjemnością, zabawą. Należy pamiętać o ciągłych wzmocnieniach pozytywnych, pochwałach.

rysUnkowa BajkaRysujemy treść bajki, jednocześnie przyczepiamy napisy. Najlepiej jest, kiedy bohaterami bajki są koleżanki i koledzy z grupy, wtedy dzieci są bardziej zainteresowane i angażują się emocjonalnie.

rUchome wyraZyNa kartkach w kształcie medali są napisane wyrazy. Dzieci w wyznaczonym czasie dobierają parami najpierw dwa takie same wyrazy, potem dwa pasujące do siebie pod względem logicznym (np. biały śnieg, kolorowy but).

EDUKACJA Z PASJĄ

65

ZgadUj-ZgadUla (ZaBawa dla całej grUPy)Nauczyciel wymyśla fabułę, np. jest nią list od dobrej wróżki, która prosi dzieci, żeby odgadły zagadki i przyporządkowały wyrazy obrazkom. Może wystąpić tu element czasu, np. należy wykonać to zadanie, zanim cały piasek nie przesypie się w klepsydrze. I znowu mamy do czynienia z emocjami. Nagroda to wylosowanie wyrazu, który dziecko przyporządkowuje do obrazka. Jest więcej wyrazów niż obrazków.

ZaBawa w detektywÔw (dla starsZych dZIecI)Na tablicy wieszamy pięć wyrazów, które wcześniej opracowaliśmy z dziećmi w czasie zabawy. Dzieci poszukują tych samych wyrazów w przygotowanych tekstach lub w artykułach w gazecie. Dzieci w grupach dostają takie „wybawione” wyrazy i mają wymyślić historyjkę, w której konstruują one fabułę.

kto sZyBcIej?Wyścig w grupach. Dzieci biegną z wyrazem, na mecie naklejają kartkę z wyrazem na planszę, na której znajduje się taki sam wyraz.

gdZIe jestem?Plansza z wyrazami. Nauczyciel mówi wyraz dzieci poruszają się po planszy, stawiają pionek na wypowiedzianym wyrazie.

EDUKACJA Z PASJĄ

październik pierwszy tydzień

66

ALA I ADAM, NASI NOWI PRZYJACIELE

Kochani!W tym tygodniu poznamy nowych przyjaciół, którzy będą nam towarzyszyć przez cały rok. Nauczymy się odróżniać portret od karykatury. Dowiemy się, jakie są wspólne cechy wszystkich mam na świecie. Zaprojektujecie sukienki dla swoich mam i przygotujecie przepiękne wisiorki. Wkroczymy w bajeczny, tajemniczy świat liter. Poznamy pierwsze z nich: a, m. Nauczymy się je zapisywać, rozpoznawać i wyszukiwać. Ten tydzień będzie obfitował w nowości. Rozpoczniemy spotkania z liczbami – poznamy liczbę 1. Omówimy też pierwszą naszą lekturę „Pięciopsiaczki”.

Wykonaj jedno z proponowanych zadań: Przeprowadź i nagraj wywiad ze swoją mamą. Przeczytaj fragmenty „Pięciopsiaczków” . Wymyśl zabawną historyjkę o mamie i naucz się ją opowiadać. Narysuj portrety Pięciopsiaczków.

Mam nadzieję, że każdy z Was wybierze coś dla siebie.Trzymajcie się ciepło, pomimo jesiennej pogody za oknem!

październik pierwszy tydzieńALA I ADAM, NASI NOWI PRZYJACIELE

67

1. TEMAT: Poznajemy Alę, Adama i ich rodzinę

Wysłuchanie opowiadania „Poznajemy Alę i Adama”. Swobodne wypowiedzi dzieci na temat rodziny. Analiza i synteza wyrazów. Poznanie litery a, a drukowanej i pisanej. Pisanie litery a, a w liniaturze. Klasyfikowanie przedmiotów wg określonych cech. Nauka piosenki „Domowy rap”. Gry i zabawy ruchowe – kształtowanie zwinności.

MATERIAŁY I ŚRODKI DYDAKTYCZNE: Podręcznik „Radosne odkrywanie świata”, cz. 1, Ćwiczenia „Na tropach alfabetu”, cz. A, Ćwiczenia „Na tropach matematyki”, cz. 1, Przewodnik nauczyciela, cz. 1, płyta CD z piosenkami, płyta CD z opowiadaniami, Alfabet demonstracyjny, Zbiór zadań matematycznych dla klas I-III, mapa Polski.

PRZEBIEG ZAJĘĆ: SŁUCHANIE OPOWIADANIA o rodzinie Ali i Adama. Wysłuchanie i omówienie opowiadania „Poznajemy Alę i Adama” (płyta

CD z opowiadaniami, Przewodnik nauczyciela, cz. 1, rozdział: Teksty opowiadań). Propozycja pytań do tekstu:– Kto jest bohaterem opowiadania? (Ala i Adam)– Jak wszyscy w rodzinie nazywają Adama? (majster-klepka)– Dlaczego? (jego ulubionym zajęciem jest wymyślanie urządzeń; można tu również wymienić narzędzia, które pomaga-

ją ludziom w pracy)– Jak nazywają Alę? (Papuga, Papla)– Dlaczego? (lubi dużo mówić)– W jakim mieście mieszkają Ala i Adam? (Wrocław – wskazanie na mapie)– Kogo zaliczymy do rodziny Ali i Adama? (mamę, tatę, babię, dziadka, kotkę Kitkę)– Jaka jest mama? (zawsze uśmiechnięta, roztargniona)– Jaki jest tata? (podróżnik, wędkarz, złota rączka)– Co robi babcia? (najlepsze lody owocowe i powidła)– Co robi dziadek? (opowiada najpiękniejsze historie)– Co wydarzy się w życiu kotki Kitki? (będzie miała małe kotki) PRZYPOMNIENIE TREŚCI opowiadania w formie mapy pamięci obrazkowej (dopasowanie wyrazu do obrazka) – na tablicy

z magnesami lub na szarym papierze, np.:ALA – rysunek papugi,ADAM – rysunek narzędzi, robota,WROCŁAW – zdjęcia, pocztówki, ilustracje miasta,MAMA – uśmiechnięta buzia,TATA – wędka, podróżnik (torba, walizki),BABCIA – lody, przetwory,DZIADEK – opowiada (rozmowy), książkaKOTKA KITKA – zdjęcie, rysunek kotki z małymi kociętami WYPOWIEDZI DZIECI na temat ich własnych rodzin. PRACA PLASTYCZNA. Rysunek rodziny (uczniowie wykonują rysunek rodziny). ŚPIEWANIE PIOSENKI „STARY ABRAHAM” (autor Arka Noego). Wykorzystanie płyt, internetu. ANALIZA I SYNTEZA WYRAZÓW z głoską a. Dzieci chodzą po sali, w której ukryte są w różnych miejscach obrazki. Zadaniem

dzieci jest odnalezienie obrazków, których nazwy zaczynają się lub kończą głoską a. Po odnalezieniu, dzieci wspólnie de-monstrują obrazki, dokonują podziału wyrazów na głoski i określają położenie głoski a w wyrazach. Tworzą dwie grupy wyrazów: a w nagłosie i wygłosie. Na koniec dzieci samodzielnie wymyślają wyrazy, gdzie a jest w śródgłosie. GDZIE SIĘ UKRYŁA GŁOSKA a? Odnalezienie i zaznaczenie głoski a w wyrazach będących nazwami obrazków (Ćwiczenia

„Na tropach alfabetu”, cz. A, str. 30, zad. 1). DEMONSTRACJA schematycznych rysunków, w których się ukryła litera a, np.: wigwam, psia buda (Alfabet demonstracyjny).


68


RYSOWANIE przez dzieci swoich propozycji z ukrytymi literami a. DEMONSTRACJA LITERY a, A, umiejscowienie jej w liniaturze (Alfabet demonstracyjny). Kreślenie kształtu litery w powie-

trzu, palcem po ławce, na plecach kolegi. PISANIE LITERY a, A w liniaturze (Ćwiczenia „Na tropach alfabetu”, cz. A, str. 30). ODCZYTANIE WYRAZÓW podstawowych z podręcznika (Podręcznik „Radosne odkrywanie świata”, str. 4). ROZMOWA KIEROWANA. Rozmowa na temat klasy Ali i Adama (Podręcznik „Radosne odkrywanie świata”, cz. 1, str. 5).

Propozycja pytań:– Ilu uczniów jest w klasie 1a?– Ile jest dziewczynek?– Ilu jest chłopców?– Ile jest dzieci, których imion zaczynają się głoską a?– Ile jest dzieci, których imiona zaczynają się głoską m?– Które dziecko ma najdłuższe imię?– Ile jest dzieci w naszej klasie?– Ile jest dziewczynek?– Ilu jest chłopców? ZABAWA Z GŁOSKĄ a. Dzieci otrzymują kartkę, na której nauczyciel umieścił wzór litery a. Następnie rysują przedmioty

mające w nazwie głoskę a, przyklejają wyrazy z literą a, piszące dzieci mogą napisać te wyrazy, inne dzieci – wykleić z wy-dzieranego kolorowego papieru lub krepiny. Przy wprowadzeniu każdej nowej litery można tworzyć kolejne strony Alfa-betnika. W ten sposób stworzymy „Pierwszą książeczkę Pierwszaka”. KLASYFIKOWANIE PRZEDMIOTÓW wg określonych cech (Ćwiczenia „Na tropach matematyki”, cz. 1, str. 27). TWORZENIE ZBIORÓW z podanych elementów (Zbiór zadań matematycznych, str. 5-6). NAUKA PIOSENKI „DOMOWY RAP” – próba układania układu tanecznego (płyta CD z piosenkami, Przewodnik nauczycie-

la, cz. 1, rozdział: Teksty piosenek). ZABAWA W KOLE. Dzieci siedzą w kole. Nauczyciel podaje wyraz zaczynający się głoską a. Zadaniem dzieci jest wymyśla-

nie wyrazów zaczynających się tą głoską. Osoba, która nie poda wyrazu, daje fant. Można zmienić głoskę pod warunkiem, że poda się 3 wyrazy zaczynające się na głoskę a, np.: arbuz, Afryka, antylopa – zmieniam na c. GRY I ZABAWY RUCHOWE – kształtowanie zwinności.

– Zabawa Samochody. Dzieci biegają, naśladując samochody, warkot silnika, uważają, aby się nie zderzyć.– Zabawa Konik. Dzieci udają koniki, przebiegają z miejsca na miejsce, cichutko naśladując rżenie. Na hasło „konik u pło-

tu” stają szybko pod siatką, „konik na łące” – wybiegają, skaczą.– Zabawa Zbijak. Nauczyciel dzieli uczniów na dwa rzędy. Każdy rząd tworzy koło, wewnątrz którego staje jeden uczeń. Dzieci

stojące w kręgu starają się trafić „środkowego” piłką. Mogą mierzyć tylko poniżej pasa. Zbijany ucieka, stosuje różne uniki, aby piłka go nie dotknęła. Gdy ktoś go trafi, zamieniają się miejscami (do zabawy najlepiej użyć miękkiej piłki z gąbki).

PRACA DOMOWA: Wymyślanie historii na podstawie zdjęć (Ćwiczenia „Na tropach alfabetu”, cz. A, str. 32, zad. 5).

UWAGA!W wielu scenariuszach w Przewodniku nauczyciela zostały umieszczone propozycje zajęć z Alfabetem demonstra-cyjnym oraz ze Zbiorem zadań matematycznych dla klas I-III. Są to dodatkowe materiały ćwiczeniowe. Można je kupić bezpośrednio w wydawnictwie Didasko lub poprzez stronę internetową: www.didasko.com.pl.


69

2. TEMAT: Moja nowa koleżanka, AlaWysłuchanie i omówienie opowiadania „To ja, Ala!”. Rysowanie swojej karykatury. Litera i głoska. Klasyfikowanie klocków Dienesa wg podanych cech. Pisanie litery a, a w liniaturze. Utrwalenie piosenki „Domowy rap”. Zabawy i gry sprawnościowe.

MATERIAŁY I ŚRODKI DYDAKTYCZNE: Podręcznik „Na tropach matematyki”, cz.1, Ćwiczenia „Na tropach alfabetu”, cz. A, zeszyt do kaligrafii, z. 1, Zbiór zadań matematycznych, Przewodnik nauczyciela, cz. 1, kartki z bloku, kredki, klej, wełna, stare gazety, wycinki z gazet zapisane różną czcionką, klocki Dienesa, płyta CD z opowiadaniami, płyta CD z piosenkami.

PRZEBIEG ZAJĘĆ: SŁUCHANIE OPOWIADANIA. Wysłuchanie i omówienie opowiadania „To ja, Ala!” (płyta CD z opowiadaniami, Przewodnik

dla nauczyciela, cz. 1, rozdział: Teksty opowiadań).Propozycja pytań do tekstu:– Jak rodzina mówi na Alę? (mama mówi Alusia, tata – Pyszczek, Adam – Alusiu, Aleńko, a jak jest zły – Ala Mądrala, Pa-

puga, Papla)– Jaka jest Ala? (dużo mówi, jest w gorącej wodzie kąpana, ciągle się kręci, kłóci z bratem, fantazjuje, wymyśla różne historie)– W co zamieniła się Ala w zabawie? (w kamień)– Dlaczego rodzina mówiła, że Ala jest gadającą papugą? (Ala najbardziej lubi mówić)– Co Ala myśli o swojej rodzinie? (jest super, nie zamieniłaby jej za żadne skarby)– Co Ala lubi robić najbardziej? (fantazjować)

– O ile minut starszy jest Adam od Ali? (o 20 minut) PRACA Z TEKSTEM w parach. Dzieci losują karteczki z proponowanymi pytaniami i udzielają na nie odpowiedzi. PRACA PLASTYCZNA. Wykonanie portretu Ali z wykorzystaniem różnorodnych materiałów, np. wełny, starych gazet, kredek.

Omówienie i prezentacja prac dzieci w klasie. ZABAWA W DETEKTYWA. Dzieci dostają wycinki z gazet. Ich zadaniem jest podkreślenie wyrazów, w których mieszka gło-

ska a. Dzieci przeliczają zgromadzone wyrazy. Wyszukiwanie, zaznaczanie głoski i litery a w sylabach, wyrazach (Ćwiczenia „Na tropach alfabetu”, cz. A, str. 31, zad. 2,

str. 32, zad. 4). KLASYFIKOWANIE PRZEDMIOTÓW. Dzieci wycinają z gazet przedmioty, które mają kształt koła, trójkąta, kwadratu. Układają

je w kartonach, dzieląc ze względu na: kształt, kolor, wielkość, przeznaczenie. ZAZNACZANIE ZBIORÓW kolorowymi pętlami (Zbiór zadań matematycznych, str. 7-9). ROZPOZNAWANIE LITERY a w wyrazach (Ćwiczenia „Na tropach alfabetu”, cz. A, str. 33, zad. 6). PISANIE LITERY a, A po śladzie, w liniaturze (zeszyt do kaligrafii, z. 1, str. 4). ŚPIEWANIE PIOSENKI „DOMOWY RAP” – pokaz układów tanecznych (płyta CD z piosenkami, Przewodnik nauczyciela, cz.

1, rozdział: Teksty piosenek). ZABAWA KLOCKAMI DIENESA. W ŚWIECIE ZNAKÓW I SYMBOLI. Prezentacja dawnych i współczesnych znaków i symboli stosowanych na co dzień (Pod-

ręcznik „Na tropach matematyki”, cz. 1, str. 20-21). ZABAWY I GRY SPRAWNOŚCIOWE.

– Zabawa Berek. Każde dziecko w tej zabawie jest „berkiem” i ma doczepioną szarfę, jako ogonek. Zadaniem dzieci jest zebranie jak największej liczby szarf.

– Zabawa Berek na wysokości. Nauczyciel wyznacza ucznia – berka, którego zadaniem jest chwytanie uciekających dzieci. Złapani, przechodzą po drabinkach na wyznaczonej wysokości i odległości. Po wykonaniu polecenia i zejściu uciekają dalej.

– Zabawa Szybki Bill. Uczniowie dobierają się w pary i siadają naprzeciw siebie. Każda para otrzymuje woreczek i klocek. Klocek znajduje się między parą, a na nim jest woreczek. Wszyscy trzymają ręce na kolanach. Na ustalony sygnał pro-wadzącego, ten „kto pierwszy” sięgnie woreczek, zdobywa jeden punkt.


70


3. TEMAT: Mój nowy kolega, AdamWysłuchanie i omówienie opowiadania „Witajcie! Jestem Adam!”. Omówienie wyglądu i zainteresowań Adama. Wykonanie karykatury Adama. Analiza i synteza wyrazów. Wyjaśnienie pojęcia „samogłoska”. Matematyka wokół nas. Zabawy matematyczne z wykorzystaniem kostek do gry. Podskoki i przeskoki obunóż i jednonóż.

MATERIAŁY I ŚRODKI DYDAKTYCZNE: Podręcznik „Na tropach matematyki”, cz. 1, Ćwiczenia „Na tropach alfabetu”, cz. A, Przewodnik nauczyciela, cz. 1, płyta CD z opowiadaniami, Zbiór zadań matematycznych, kolorowy karton, albumy i ilustracje przedstawiające portrety i karykatury, wycinki z gazet, kredki, klej, nożyczki, kostka do gry.

PRZEBIEG ZAJĘĆ: SŁUCHANIE OPOWIADANIA. Wysłuchanie i omówienie opowiadania „Witajcie! Jestem Adam!” (płyta CD z opowiadaniami,

Przewodnik nauczyciela, cz. 1, rozdział: Teksty opowiadań).Przykładowe pytania do tekstu:– Czy według Adama, Ala jest do niego podobna? (nie)– Jak Adam widzi Alę (Ala ma maślane oczy, kartoflany nosek, kucyki)– Co musi robić Adam podczas fantazjowania Ali? (kiedy Ala jest Kopciuszkiem, Adam musi mierzyć jej pantofelek, kiedy

Ala jest dobrą wróżką – Adam pomaga robić jej różdżkę, a kiedy jest księżniczką – Adam ratuje ją z wieży)– Dlaczego któregoś dnia tata wyglądał jak potwór? (Ala namówiła Adama, żeby wspólnie powiesili reklamówkę z mą-

ką nad drzwiami, gdyby jakiś potwor chciał wejść. Pech sprawił, że do kuchni wszedł tata i mąka wylądowała na nim).– Co Adam mówi o sobie? Co lubi? (lubi uczyć się, szczególnie liter)– Do czego potrzebna jest Adamowi nauka liter? (aby czytać instrukcje różnych urządzeń)– Kim Adaś chce zostać w przyszłości? (konstruktorem, wynalazcą)– Co Adam chce konstruować? (pożyteczne roboty) ROZMOWA KIEROWANA – portret a karykatura. Praca w grupach. Oglądanie przygotowanych przez nauczyciela portretów

i karykatur. Ustalenie różnic między tymi rodzajami „obrazów”. Podzielenie dzieci na 4 grupy. Każda z grup wykonuje inne zadanie: I – rysuje portret Ali, II – wykleja z wyciętych z gazet fragmentów twarzy karykaturę Ali, III – rysuje portret Adama, IV – wykleja z wyciętych z gazet fragmentów twarzy karykaturę Adama. Wspólne oglądanie i omawianie gotowych prac, wskazanie różnic między portretem a karykaturą. SAMOGŁOSKA – wprowadzenie i wyjaśnienie pojęcia. Rozrzucamy po sali cegiełki z różnymi literami. Dzieci mogą poru-

szać się po sali tylko po cegiełkach z samogłoskami. Nauczyciel podaje dzieciom kolejno litery, dzieci klaszczą w dłonie, kiedy usłyszą samogłoskę. ZABAWA Z KOSTKAMI. Każde dziecko otrzymuje kartkę do zapisywania punktów. Nauczyciel wskazuje dziecko, które rzuca

kostką. Zadaniem dzieci jest np. podanie wyrazu składającego się z tylu głosek, ile oczek wypadło na kostce. Kto wykona prawidłowo ćwiczenie, zdobywa punkt. Urozmaiceniem gry może być szukanie wyrazów mających liczbę samogłosek lub sylab zgodną z liczbą wyrzuconych oczek. W ŚWIECIE ZNAKÓW I SYMBOLI. Poszukiwanie matematyki wokół nas, w naszym otoczeniu (Podręcznik „Na tropach ma-

tematyki”, cz. 1, str. 22-23). PODSKOKI I PRZESKOKI OBUNÓŻ I JEDNONÓŻ.

– Zabawa Skoczek 1. Uczniowie podzieleni na dwie drużyny i stoją w dwóch rzędach. Oto zadanie każdego dziecka: ska-cząc na jednej nodze, jak najszybciej pokonać wyznaczoną trasę. Wygrywa drużyna, która pierwsza wykona zadanie.

– Zabawa Skoczek 2. Uczniowie są podzieleni jak poprzednio. Oto zadanie każdego dziecka: skacząc obunóż, jak najszyb-ciej pokonać wyznaczoną trasę. Wygrywa drużyna, która pierwsza wykona zadanie.

– Zabawa Kulawy lisek. Dzieci ustawione są w dwóch rzędach. Pierwsi uczniowie w rzędach stoją w podporze na linii star-tu, jedna noga „skaleczona” podniesiona do góry. Na umówiony znak, podskokami na rękach i jednej zdrowej nodze pierwsi zdążają na metę. Gdy staną na mecie i przekroczą chorągiewkę, wybiegają kolejne „kulawe lisy”. Wygrywa rząd, którego uczestnicy pierwsi przebiegną metę orasz w trakcie biegu nie będą zmieniali nogi. ROZWIĄZYWANIE ZADAń – podzbiory (Zbiór zadań matematycznych, str. 10-11). PRACA DOMOWA: Porozmawiaj z mamą: dowiedz się, gdzie pracuje, co robi, co lubi najbardziej, na czym się zna,

czy pamięta, jaka była w twoim wieku, może opowie ci zabawną historię z lat szkolnych, przynieś jej zdjęcie.


71

dokończ i pokoloruj rysunek tortu.


72


4. TEMAT: Poznajemy mamę Ali i AdamaWysłuchanie i omówienie opowiadania Adama „Nasza mama”. Swobodne wypowiedzi dzieci na temat ich mam (wyglądu, zainteresowań, marzeń). Poznanie litery m, m drukowanej i pisanej. Pisanie litery m, m w liniaturze. Wyjaśnienie i utrwalenie pojęć: głoska, spółgłoska i samogłoska. Wprowadzenie liczby 1. Wymyślanie bajek matematycznych o liczbie 1. Prezent dla mamy – wykonanie z modeliny wisiorka w kształcie litery m.

MATERIAŁY I ŚRODKI DYDAKTYCZNE: Podręcznik „Radosne odkrywanie świata”, cz. 1, Ćwiczenia „Na tropach alfabetu”, cz. A, Podręcznik „Na tropach matematyki”, cz. 1, Ćwiczenia „Na tropach matematyki”, cz. 1, zeszyt do kaligrafii, z. 1, zeszyt matematyczny, z. 1, Przewodnik nauczyciela, cz. 1, płyta CD z opowiadaniami, kartoniki w kolorach: białym, czerwonym, niebieskim (koperta) Alfabet demonstracyjny, szary papier, farby, modelina.

PRZEBIEG ZAJĘĆ: ROZMOWA KIEROWANA. Wysłuchanie przygotowanych przez dzieci wywiadów z mamą. SŁUCHANIE OPOWIADANIA. Wysłuchanie opowiadania „Nasza mama” (płyta CD z opowiadaniami, Przewodnik nauczycie-

la, cz. 1, rozdział: Teksty opowiadań).Przykładowe pytania do tekstu:– Jakie opowiadanie o mamie najbardziej lubi Ala? (kiedy mama bawiła się w chowanego i zasnęła w szafie, a wszyscy jej

szukali przez parę godzin)– Jakie są oznaki roztargnienia mamy? (patelnię z gorącą jajecznicą mama wstawiła do lodówki, zamiast kanapek włożyła

do tornistra Ali kostkę masła).– Co mama Ali i Adama lubi robić i co jest jej mocną stroną? (mama lubi czytać, podróżować, zna się na komputerze i ro-

bi najsmaczniejsze naleśniki) BURZA MÓZGÓW. Nauczyciel na tablicy pisze kolorową kredą wyraz mama lub przywiesza zdjęcie kobiety – mamy. Następ-

nie dzieci oglądają ilustracje mam z całego świata (Podręcznik „Radosne odkrywanie świata”, str. 12) i podają wspólne cechy wszystkich mam. Nauczyciel zapisuje je wokół wyrazu mama. Porównanie mam z mamą Ali i Adama na podstawie opowiadania. WPROWADZENIE LITERY m, M. Analiza i synteza wyrazu podstawowego. Dzieci otrzymują kartoniki: białe, czerwone i nie-

bieskie. Układają z białych kartoników model wyrazu podstawowego, a następnie zaznaczają kartonikami czerwonymi miejsce położenia samogłoski a (przypominamy, jak rozpoznajemy samogłoski). W puste miejsca dokładają niebieskie kartoniki i wprowadzamy pojęcie „spółgłoski”. Pokazujemy różnicę w wybrzmiewaniu spółgłosek i samogłosek. Kontynu-ujemy ćwiczenie, wykorzystując inne podawane przez dzieci wyrazy zaczynające się głoską m. DEMONSTRACJA drukowanej i pisanej litery m, M. Kreślenie kształtu litery w powietrzu, palcem na ławce, na czystej kart-

ce (Alfabet demonstracyjny). Odczytanie wyrazów podstawowych z podręcznika (Podręcznik „Radosne odkrywanie świata”, str. 12). PISANIE LITERY m, M po śladzie, w liniaturze (Ćwiczenia „Na tropach alfabetu”, cz. A, str. 34, zeszyt do kaligrafii, z. 1, str. 5). PRACA PLASTYCZNA – malowanie sukienki dla mamy. Praca w grupach. Każda grupa otrzymuje talerzyki z farbami i arku-

sze szarego papieru z konturami sukienek. Dzieci, maczając palec wskazujący w farbie, ozdabiają sukienki, kreślą różnej wielkości litery m.

WPROWADZENIE LICZBY 1. Zabawa Jest tylko jeden/jedna/jedno… . Nauczyciel w widocznym miejscu wiesza karton z na-klejoną na środku liczbą 1. Dzieci zastanawiają się, co na świecie jest tylko jedno, np. nos, usta, niebo. Każdą propozy-cję rysują wokół liczby 1 (to samo dzieci mogą zrobić w parach na przygotowanych przez nauczyciela kartkach, pośrodku kartki piszą liczbę 1, a wokół niej rysują swoje propozycje). UKŁADANIE BAJKI. Wspólne wymyślanie bajki o liczbie 1. DEMONSTRACJA i omówienie kształtu i położenia cyfry 1 w kratkach (Podręcznik „Na tropach matematyki”, cz. 1, str. 24,

Ćwiczenia „Na tropach matematyki”, cz. 1, str. 28). PISANIE LICZBY 1 po śladzie (Zeszyt matematyczny, z. 1, str. 1). PRACA PLASTYCZNA. Prezent dla mamy. Wykonanie z modeliny wisiorka w kształcie literki M. PRACA DOMOWA: Rysowanie motyla po śladzie (Ćwiczenia, Na tropach alfabetu, cz. A, str. 35).


73

PAźDZIERNIK PIERWSZY TYDZIEńPAźDZIERNIK PIERWSZY TYDZIEń

zaprojktuj wzór na sukience dla mamy.


74


Wpisz w trójkątach liczbę liter występujących w nazwach obrazków; pokoloruj te obrazki, w których nazwach jest 6 liter; wędrując, tak jak pokazują strzałki, wpisz w okienkach pierwsze litery nazw

pokolorowanych obrazków; odczytaj hasło i zilustruj je.

ALA I ADAM, NASI NOWI PRZYJACIELEUwaga! Przygotuj dla dzieci kserokopie w formacie A4.

�Wpisz w trójkatach liczbę liter występujących w nazwach obrazków;�pokoloruj te obrazki, w których nazwach jest 6 liter;�wędrując, tak jak pokazują strzałki, wpisz w okienkach pierwsze litery nazw

pokolorowanych obrazków; �odczytaj hasło i zilustruj je.

3



75

5. TEMAT: Zwierzęta i ich potomstwo

Zapoznanie się z fragmentami książki W. Chotomskiej „Pięciopsiaczki”. Wypowiedzi dzieci na temat zwyczajów niektórych zwierząt związanych z opieką nad potomstwem. Nauka piosenki „Rodzina”. Informatyka: Własne logo – wizytówka.

MATERIAŁY I ŚRODKI DYDAKTYCZNE: Ćwiczenia „Na tropach alfabetu”, cz. A, Ćwiczenia „Na tropach matematyki”, cz. 1, zeszyt do kaligrafii, z. 1, Książka W. Chotomskiej „Pięciopsiaczki”, płyta CD z piosenkami, Przewodnik nauczyciela, cz. 1, piórka.

PRZEBIEG ZAJĘĆ: SŁUCHANIE fragmentu książki W. Chotomskiej „Pięciopsiaczki”. Przeczytanie przez nauczyciela wybranego fragmentu

książki W. Chotomskiej „Pięciopsiaczki”. Rozmowa na temat zwyczajów zwierząt związanych z opieką nad potomstwem. ZWIERZĄTKA – zabawa ruchowo-naśladowcza. Dzieci biegają po sali, na hasło, np. pies, żabka, bocian, zajączek, zaczynają

poruszać się, naśladując ruch i odgłos danego zwierzątka. NAUKA NA PAMIĘĆ fragmentu z książki „Pięciopsiaczki” W. Chotomskiej opisującego wygląd pięciu piesków. PRACA PLASTYCZNA – malowanie rodziny „Pięciopsiaczków”. Ekspozycja prac w klasie. ZABAWA „W ŚRODKU I NA ZEWNĄTRZ”. Każde dziecko dostaje szarfę, układa ją w wybranym miejscu sali, jest to jego do-

mek. Dzieci biegają po sali i na umówiony sygnał wskakują obunóż do swoich domków. Następnie nauczyciel dzieli dzieci na 3-4 osobowe grupy. Każda grupa stanowi jeden z gatunków zwierząt, np. kury, krowy, owce, gęsi, psy. Zwierzątka bie-gają po sali, na sygnał „noc” szybko wracają do swoich domków-obręczy. Nauczyciel-gospodarz podchodzi do każdego domku i mówi „dobranoc”. Zwierzątka żegnają się z gospodarzem w swoim języku. ŁĄCZENIE W PARY mam i ich potomstwa (Ćwiczenia „Na tropach alfabetu”, cz. A, str. 37). RYSOWANIE w liniaturze (zeszyt do kaligrafii, z. 1, str. 3). ĆWICZENIA MATEMATYCZNE – omówienie poleceń i sprawdzenie prac (Ćwiczenia „Na tropach matematyki”, cz. 1, str. 29). ĆWICZENIA ODDECHOWE. Każde dziecko otrzymuje piórko. Dzieci podrzucają swoje piórka i próbują jak najdłużej utrzy-

mać je w górze, dmuchając na nie. NAUKA PIOSENKI „RODZINA” (płyta CD z piosenkami, Przewodnik nauczyciela, cz. 1, rozdział: Teksty piosenek). INFORMATYKA. Własne logo – wizytówka PRACA DOMOWA: Rozpoznawanie litery m (Ćwiczenia „Na tropach alfabetu”, cz. A, str. 36).

UWAGA! Przebieg zajęć ze szczegółowym opisem znajduje się na końcu Przewodnika nauczyciela, cz. 1, rozdział „Zajęcia informatyczne”.

październik drUGi TYdzieŃRODZINA

76

Kochane Dzieci!W tym tygodniu spotkacie się z tatą Ali i Adama. Porozmawiamy o roli taty w rodzinie. Bliżej poznamy Wasze rodziny i ich członków. Wykonamy rodzinne fotografie i medal dla taty, na którym znajdzie się nowa litera t. Nauczycie się piosenki pt. „Rodzina”. Będzie to okazja, aby jeden dzień w szkole spędziły z Wami Wasze ukochane zabawki. Może uda się nam zgromadzić zabawki Waszych rodziców i dziadków? Zorganizujemy zabawy znane z czasu ich dzieciństwa. Będziecie pisać, porównywać, dodawać i odejmować liczby 2 i 3. Pamiętajcie: każde z Was przynosi swoją ulubioną zabawkę i zdjęcia najbliższych.

Wykonaj jedno z proponowanych zadań: Przynieś zabawkę lub zabawki rodziców i dziadków bądź przygotuj ustną

prezentację „Zabawy i zabawki moich dziadków i rodziców”. Przygotuj pytania do wywiadu z mamą lub tatą i nagraj bądź zapisz je z ich

pomocą. Wykonaj zabawkę według własnego pomysłu. Wymyśl i wykonaj proporzec swojej Rodziny. Ułóż opowiadanie o przygodach wybranej zabawki. Wykonaj album „Moja Rodzina”.

Pozdrawiam Was cieplutko!


77

1. TEMAT: Poznajemy tatę Ali i Adama

Wysłuchanie i omówienie opowiadania Ali „Nasz tata”. Wypowiedzi dzieci na temat „Kim zostanę, kiedy dorosnę?”. Poznanie litery t, T pisanej i drukowanej. Pisanie litery t, T w liniaturze. Liczba 2. Pojęcie „para”. Nauka piosenki „Rodzina”. Przygotowanie pytań do wywiadu z tatą. Ćwiczenia na torze przeszkód.

MATERIAŁY I ŚRODKI DYDAKTYCZNE: Podręcznik „Radosne odkrywanie świata”, cz. 1, Ćwiczenia „Na tropach alfabetu”, cz. A, Podręcznik „Na tropach matematyki”, cz. 1, Ćwiczenia „Na tropach matematyki”, cz. 1, zeszyt do kaligrafii, z. 1, Zeszyt matematyczny, z. 1, Przewodnik nauczyciela, cz. 1, Alfabet demonstracyjny, płyta CD z piosenkami, płyta CD z opowiadaniami, pudełka, patyczki.

PRZEBIEG ZAJĘĆ: SŁUCHANIE OPOWIADANIA o tacie Ali i Adama. Dzieci słuchają i omawiają opowiadanie Ali „Nasz tata” (płyta CD z opo-

wiadaniami, Przewodnik nauczyciela, cz. 1, rozdział: Teksty opowiadań).Proponowane pytania do tekstu:– Czego dzieci zazdrościły Anetce? (tego, że jej tata jest strażakiem)– Czym zajmuje się tata Ali i Adama? (jest dentystą)– W jaki sposób Ala i Adam spędzają z tatą czas wolny? (Adam z tatą łowi ryby, a Ala zbiera z tatą grzyby)– Jakie inne zawody wymieniały dzieci z klasy Ali i Adama? (architekt, sprzedawca, dyrektor)– Czy istnieją zawody ważne i mniej ważne? (podsumowanie: każdy zawód jest ważny, bo w ten sposób pomagamy so-

bie nawzajem) WYPOWIEDZI DZIECI na temat: „Kim zostanę, kiedy dorosnę? ZABAWA Z TATĄ – Ojciec Wirgiliusz. BURZA MÓZGÓW. Nauczyciel wiesza na tablicy wyraz tata lub przywiesza portret mężczyzny – taty. Uczniowie poda-

ją propozycje wspólnych zajęć, jakie mogą wykonywać wraz z rodzicem, a nauczyciel zapisuje je wokół wyrazu „tata”. WPROWADZENIE LITERY T, t. Dzieci siedzą w kole. Odczytują wyraz podstawowy z podręcznika (Podręcznik „Radosne

odkrywanie świata”, cz. 1, str. 13). Dokonują analizy i syntezy wyrazu podstawowego. Wspólnie budują model wyrazu podstawowego. Ustawiają 4 jednakowe pudełka. Na obwodzie koła, w parach, budują swoje modele z liter alfabetu ru-chomego. Zaznaczają położenie samogłosek i spółgłosek. Nauczyciel pokazuje literę t – drukowaną i pisaną (Alfabet demonstracyjny). Wspólnie omawiają kształt liter. Układają z kolorowych patyczków literę T oraz wyraz TATA. ZABAWA W TROPICIELA. Dzieci szukają w klasie ukrytego kształtu t. Przedmioty i miejsca zaznaczają kartkami przy-

lepnymi. RUSZ WYOBRAźNIĄ. Dzieci otrzymują kartki A4 z napisaną literą t i układając odpowiednio kartkę, wykonują obrazek

według własnego pomysłu. POKAZ PISANIA LITERY T, t. Nauczyciel omawia z dziećmi kształt, kierunek pisania, położenie liter w liniaturze. Warto

pobawić się w porównywanie ułożenia dwóch lasek lub parasolek. Wykonują wybrane zadania (Ćwiczenia „Na tropach alfabetu”, cz. A, str. 38). PISANIE LITERY T, t w liniaturze (zeszyt do kaligrafii, z. 1, str. 6-7). WPROWADZENIE POJĘCIA „PARA”. Dzieci otrzymują wydrukowane na karteczkach sylaby: ma lub ta. Chodzą po sali, na

hasło: „para”, łączą swoje sylaby. Powstaną wyrazy: mama, tata, mata, tama. Nauczyciel powtarza hasło kilka razy. Na-stępnie zadaje pytania: Co w naszym ubraniu jest parzyste? (skarpety, nogawki, rękawy, rękawiczki, buty). Które części naszego ciała są podwójne? (oczy, uszy, nogi, stopy – dzieci pokazują te części ciała). Nauczyciel wyjaśnia, że jeśli coś jest podwójne, to mówimy na to para. Praca w parach – dzieci podają inne przykłady par i ilustrują swoje propozycje. ZABAWA RUCHOWA „USTAW SIĘ”. W holu szkoły lub w klasie nauczyciel wydaje polecenie, aby dzieci ustawiły się w do-

wolny sposób, ale wg jakiejś zasady. Propozycje dzieci mogą być różne, np. płeć (tylko chłopcy i tylko dziewczynki), ko-


78

lory ubrań, wzrost. Za każdym razem nauczyciel pyta o zastosowaną zasadę i prosi o kolejne pomysły. W efekcie dzieci ustawiają się parami. Wspólne spostrzeżenia:– Ile dzieci jest dzisiaj w klasie? – Czy wszystkie dzieci mają parę? LICZBA 2. Pokaz znaku graficznego liczby 2. Rozpoznawanie kształtu cyfry, omawianie: do czego jest podobna, co przy-

pomina, co można narysować z liczby 2 (Podręcznik „Na tropach matematyki”, cz. 1, str. 25). Kreślenie znaku ręką w po-wietrzu wg wzoru i bez wzoru oraz na kartce A4 i wymyślanie, co można stworzyć z liczby 2. PISANIE LICZBY 2 po śladzie (Zeszyt matematyczny, z. 1, str. 1-2). ZADANIA MATEMATYCZNE – samodzielna praca dzieci (Ćwiczenia „Na tropach matematyki”, cz. 1, str. 30). NAUKA PIOSENKI „RODZINA” (płyta CD z piosenkami, Przewodnik dla nauczyciela, cz. 1, rozdział: Teksty piosenek). ĆWICZENIA na torze przeszkód. Nauczyciel przygotowuje tor przeszkód. Dzieci ustawiają się w dwóch rzędach.

Propozycja zabaw:– ślizgi na kocyku w klęku podpartym,– bieg slalomem między położonymi woreczkami do pachołka i z powrotem,– skoki po prostej na jednej nodze w kierunku pachołka, obiegnięcie go i powrót,– bieg na czworakach. PRACA DOMOWA: Poproś tatę o obrysowanie dłoni na kartce A4. Przynieś kartkę do szkoły.

KIM ZOSTANĘ, KIEDY DOROSNĘMłodsze dzieci chętnie poznają ludzi wykonujących różne zawody, ale najbardziej lubią tych, których działania i sposoby pracy udaje im się zrozumieć. Należą do nich: kierowca, bo prowadzi samochód; lotnik, bo pilotuje unoszący się w powie-trzu samolot; hydraulik, bo naprawia kran; fryzjer, bo strzyże i modeluje włosy. Teoretyczne i praktyczne poznawanie róż-nych zawodów i dyscyplin pracy należy w czasie nauki szkolnej do najważniejszych zainteresowań uczniów. Wydaje im się nawet, że wiedzą, kim chcą być w przyszłości i potrafią uzasadnić swój wybór. Oczywiście, często zmieniają swoje zapatry-wania. Kosmonauta dochodzi do wniosku, że zostanie weterynarzem, a nauczycielka – dziennikarką lub piosenkarką. Lekcje poglądowe, obserwacja różnych przejawów życia oraz zaproponowana na zajęciach plastycznych działalność artystyczna integrująca uczucia, wyobraźnię i myślenie dzieci to doskonałe metody uświadamiające, jaka jest odkrywana rzeczywistość.

ZABAWNY AUTOPORTRET

MATERIAŁY I ŚRODKI DYDAKTYCZNE: farby plakatowe – zestaw, karton, format A2, paleta, pędzel szczeciniak nr 10, pędzel miękki nr 2, 4.

KROK PO KROKU:Dzieci zastanawiają się, w jakim zawodzie najlepiej będą się czuły za piętnaście, dwadzieścia lat i malują swój portret w przyszłości. Na początku – zabawa. Przygotowani do pracy uczniowie, siedząc na swoich miejscach, wykonują skłon i układają policz-

ki pośrodku kartonu, który leży przed nimi na stole. Widoczna jest twarz z profilu, kształt głowy i ramiona. Prowadzący podchodzi do każdego z osobna i miękkim ołówkiem lub kredką obrysowuje ucznia, mniej więcej do połowy. Zaznacza miejsce i kształt widocznego z boku oka, policzka, ucha i włosów. Uczniowie mieszają i nakładają kryjące farby, uwzględniając kontur. Starają się uchwycić charakterystyczne cechy składa-

jące się na ich zawodowy wygląd, tak np. rodzaj ubrania, a w tle umieszczają odpowiednie maszyny, narzędzia, niezbędne przedmioty, dopasowują wystrój wnętrza. Obraz wykończony cienkim pędzelkiem robi wrażenie perfekcyjnego, dekora-cyjnego portretu. Nauczyciel przygotowuje ekspozycję prac w klasie. Jak stworzyć prywatne archiwum? Dokumentacja zawodowa jest bardzo ważna. Warto uświadomić potrzebę jej prowa-

dzenia także w „zawodzie” ucznia. Dziecko ma wielu znajomych oraz koleżanki i kolegów ze szkoły. Z niektórymi spotyka się codziennie i załatwia różne sprawy. Każda nowa znajomość powinna znaleźć swoje odbicie w prywatnym archiwum.


79

JAKIE TO ZAWODY?

Pomaluj te obrazki, które w nazwach nie mają głoski p; z nazw pozostałych obrazków wybierz litery wskazane przez liczby w okienkach i wpisz

je poniżej.

RODZINAUwaga! Przygotuj dla dzieci kserokopie w formacie A4.

JAKIE TO ZAWODY?

�Pomaluj te obrazki, które w nazwach nie mają głoski p;� z nazw pozostałych obrazków wybierz litery wskazane przez liczby

w okienkach i wpisz je poniżej.

611 23 3 4 2P

P

262 63 4 3 5



80

2. TEMAT: Mój tataWypowiedzi na temat „Mój tata też był kiedyś dzieckiem”. Pisanie sylaby ta i wyrazu tata. Zapis liczby 2. Wyjaśnienie znaków: <, >.Wymyślanie bajek matematycznych o liczbie 2. Wykonanie kwiatka niespodzianki dla mamy lub taty. Nauka piosenki „Rodzina”. Wyklaskiwanie rytmów. Gry i zabawy bieżne integrujące grupę.

MATERIAŁY I ŚRODKI DYDAKTYCZNE: Podręcznik „Na tropach matematyki”, cz. 1, Ćwiczenia „Na tropach matematyki”, cz. 1, Ćwiczenia „Na tropach alfabetu”, cz. A, dłoń taty obrysowana na kartce papieru, szablony litery T, tasiemka, dziurkacz.

PRZEBIEG ZAJĘĆ: ROZMOWA KIEROWANA. Dzieci ruchem i gestami opowiadają o tym, co najczęściej robią z tatą w domu, w jakie zabawy

bawią się razem. PRACA PLASTYCZNA. Dzieci starają się obrysować flamastrem swoją dłoń w dowolnym układzie z dłonią taty obrysowaną

w domu, np. wewnątrz, obok. PORTRET. Dzieci rysują portret taty. Starają się opisać sylwetkę, ubranie, kolor włosów i oczu. PISANIE poznanych sylab i wyrazu tata (Ćwiczenia „Na tropach alfabetu”, cz. 1, str. 39, zad. 2 i 4). MALOWANIE MEDALU. Dzieci przygotowują medal dla taty – towarzysza zabaw. Wycinają samodzielnie lub z pomocą nauczy-

ciela szablon – literę T. Robią dziurkaczem dziurki zgodnie z kształtem litery. Haftują literę, przewlekając kolorową tasiemkę. WYPRAWA w poszukiwaniu liczby jeden i dwa (Podręcznik „Na tropach matematyki”, cz. 1, str. 26). ZADANIA MATEMATYCZNE – samodzielna praca dzieci (Ćwiczenia „Na tropach matematyki”, cz. 1, str. 31-32). Bawią się

w zwiększanie i zmniejszanie liczby elementów. WYJAŚNIENIE znaków: <, >. Nauczyciel przygotowuje klocki o różnych lub takich samych długościach. Praca w grupach –

dzieci układają klocki pionowo względem siebie na kartce papieru. Następnie rysują odcinki łączące końce klocków. Po-tem klocki zabierają, odcinki po przedłużeniu utworzą odpowiednie znaki. ZADANIA MATEMATYCZNE – praca zespołowa (Podręcznik „Na tropach matematyki”, cz. 1, str. 27) . Praca samodzielna (Ćwi-

czenia „Na tropach matematyki”, cz. 1, str. 33). KRAM Z LITERKAMI. Zabawa do fragmentu wiersza W. Chotomskiej z „Kramu z literkami”. Nauczyciel czyta: „Literka T –

przez cały tydzień tkwi w telewizorze i wyjść z niego nie może”. Dzieci kolejno pojawiają się w okienku telewizora wycięte-go z tektury i mówią do wyczerpania pomysłów wyrazy z t na początku, na końcu, w środku wyrazu albo wchodzą i szybko recytują wyrazy na głoskę t. Jeśli się pomylą lub wyczerpią pomysły, „schodzą” z ekranu. ZABAWY DRAMOWE „JESTEM TATĄ”. Nauczyciel albo chętne dziecko siada na krześle – odgrywa rolę taty. Osoba (w roli taty)

musi przekonać inne dziecko (w roli dziecka) do: odrabiania lekcji, wyłączenia komputera, posprzątania w swoim pokoju itd. GRY I ZABAWY BIEŻNE INTEGRUJĄCE GRUPĘ.

– Zabawa Berek – przyjaciel. Dzieci biegają swobodnie po sali. Na umówiony sygnał patrzą na nauczyciela. Jeśli nauczy-ciel podniecie dwa palce – oznacza to, że dzieci mają biegać dwójkami. Trzy palce – biegają trójkami, cztery palce – bie-gają czwórkami.

– Zabawa Zmień miejsce. Uczniowie stają w kole, twarzą do środka. Odliczają kolejno, np. do pięciu. Wywołany przez na-uczyciela numer musi zmienić miejsce z innym dzieckiem posiadającym ten sam numer. Kiedy nauczyciel powie: wszyst-kie numery, każde dziecko zmienia miejsce.

– Zabawa Polecenia. Uczniowie dowolnie biegają po sali. Na określone polecenie dzieci wykonują podane zadania, np. para – dzieci dowolnie dobierają się w pary i siadają w siadzie skrzyżnym, wąż – dzieci tworzą węża i biegają za osobą prowadzącą, koła – tworzą jedno albo kilka kół i wirują, zające – skaczą jak zajączki.

PRACA DOMOWA: Przynieś zdjęcia i albumy rodzinne.


81

Nazwij obrazki;

policz głoski w wyrazach i wpisz w ich liczbę;

w wpisz odpowiednie znaki: > lub <, a pod nimi pierwszą literę wyrazu, który ma więcej głosek;

odczytaj hasło i wpisz je pod ramką obrazka;

wykonaj rysunek.

<T

3 4


82

3. TEMAT: Moja najbliższa rodzinaWypowiedzi na temat najbliższej rodziny. Określanie i nazywanie stopni pokrewieństwa. Zabawy ruchowe – „Kto pierwszy na mecie?” – wybrzmiewanie i przeliczanie głosek w wyrazach. Opowiadanie historyjki „Awaria”. Przeliczanie w zakresie 20 – gry planszowe. Informatyka: Portrety – edytor grafiki. Zabawy bieżne – gry zespołowe.

MATERIAŁY I ŚRODKI DYDAKTYCZNE: Podręcznik „Radosne odkrywanie świata”, cz. 1, Ćwiczenia „Na tropach alfabetu”, cz. A, Ćwiczenia „Na tropach matematyki”, cz. 1, zdjęcia rodzinne, duża kostka, biała fizelina, guziki.

PRZEBIEG ZAJĘĆ: SŁUCHANIE OPOWIADANIA o rodzinie. Dzieci słuchają i omawiają opowiadanie „Rodzina” (Podręcznik „Radosne odkry-

wanie świata”, cz. 1, str. 14-15). ROZMOWA KIEROWANA. Oglądanie przyniesionych zdjęć i rodzinnych albumów. Swobodne odpowiedzi dzieci na pytanie:

Co to znaczy mieć wspólne korzenie? Nazywanie poszczególnych osób w rodzinie: ja, siostra, brat, mama, tata, dziadek, babcia, prababcia, pradziadek, wujek, ciocia. ZABAWA „Moja rodzina”. Dzieci chodzą po sali. Na hasło „rodzina” nauczyciel rzuca dużą kostką. Uczniowie tworzą rodziny

o wylosowanej liczbie. Jeśli wypadnie 1 oczko – dzieci tworzą koło, bo w grupie jest raźniej. PRACA PLASTYCZNA. Uczniowie otrzymują białą, dużą fizelinę z wyciętymi dziurami w kształcie kół. Po uprzednim umó-

wieniu się dorysowują pastelami sylwetki różnych członków rodziny (z wyjątkiem twarzy). Pod sylwetkami można umie-ścić odpowiednie nazwy. ZABAWA „FOTOGRAF”. Dzieci mogą bawić się w fotografa, który ustawia do rodzinnego zdjęcia, wydając polecenia typu:

stań w środku, po prawej stronie taty, po mojej lewej stronie, przed wyższym bratem lub dzieci ustawiają się za wielką ramą obrazu i tworzą obraz rodzinny. ĆWICZENIA GRAFOMOTORYCZNE. Dzieci rysują obrazek najbliższej rodziny. Wykonują ramki, kreśląc szlaczki literopodobne. PRZELICZANIE GŁOSEK. Dzieci uczestniczą w zabawach ruchowych lub grach polegających na połączeniu wybrzmiewania

i liczenia głosek w wyrazach z ruchem, np. losują obrazki w grupach i przesuwają się do przodu o tyle kroków, ile głosek ma nazwa obrazka; mają przed sobą proste plansze w postaci chodników – na niektórych polach leżą przedmioty, obrazki lub rysunki wykonane przez dzieci. Grają o to, kto pierwszy dojdzie do mety. Dziecko po prawidłowej analizie nazwy ob-razka, na którym stanęło, przesuwa się o tyle głosek, z ilu składa się dany wyraz. LICZENIE. Przeliczanie w zakresie 20 może odbyć się na tych samych planszach. Jeśli gracz trafi na pole z obrazkiem, w na-

grodę wkłada do pudełka po zapałkach tyle guzików, ile głosek lub sylab ma dany wyraz. Wygrywa ten, kto zdobędzie najwięcej guzików. Przeliczanie guzików przy większych liczbach może odbywać się metodą parowania bądź innymi me-todami liczenia zastosowanymi przez dzieci. ZAPIS DZIAŁAń MATEMATYCZNYCH. Zapisywanie działań wg podanego wzoru (Ćwiczenia „Na tropach matematyki”, cz. 1,

str. 34). Uwaga! Pojawia się kratka, zapis w niej działań, znaków: +, –. Bardzo ważne, aby to dzieciom wytłumaczyć, gdzie i jak zapisujemy: +, –, =. OPOWIADANIE HISTORYJKI. Dzieci opowiadają historyjkę „Awaria” (Ćwiczenia „Na tropach alfabetu”, cz. A, str. 39, zad. 2). INFORMATYKA. Portrety – edytor grafiki. ZABAWY BIEŻNE – gry zespołowe. Nauczyciel dzieli klasę na kilka zespołów – rodziny. Na zasadzie rodzinnych teleturnie-

jów, przeprowadza rywalizację rodzin: biegi w workach, biegi z jajkiem, kalambury, obieranie ziemniaków itp. PRACA DOMOWA: Przynieś swoją ulubioną zabawkę.


83

PORTRET RODZINNY UDEKOROWANY SUSZKAMIDziecko chętnie upiększa i wzbogaca ulubionymi szczegółami obraz swojej rodziny. Wykonanie portretu udekorowanego suszkami jest możliwe dzięki wcześniejszemu przygotowaniu suszonych kwiatów, traw i liści.

MATERIAŁY I ŚRODKI DYDAKTYCZNE: karton A2, zestaw farb akwarelowych, miękki, gruby pędzel do akwareli, suszone rośliny z zielnika, klej w sztyfcie, makulatura.

KROK PO KROKU: Na dużym kartonie, grubym pędzlem i rozwodnioną akwarelą uczeń maluje wszystkich członków swojej rodziny. Najle-

piej, jeśli temat jest dowolny, ale może nim być np. „Niedzielny spacer z mamą i tatą”. Dziecko zamalowuje cały karton i stara się nie dodawać szczegółów. Kiedy praca wyschnie, suszonymi kwiatami, liśćmi i trawami wyjętymi z zielnika dziecko dekoruje obraz, skupiając się

głównie na szczegółach. Na suszone kwiaty z jednej strony nanosi klej i układa je na kapeluszu mamy. Przylepia trawy i liście, które wyglądają jak drzewa. W powietrzu może fruwać niezwykły, liściany ptak. Obraz doskonale prezentuje się w ramce z tektury falistej albo za szkłem.


84


4. TEMAT: Nasze ulubione zabawkiPrezentacja ulubionych zabawek – ustny opis ulubionej zabawki. Przygotowanie wystawy ulubionych zabawek. Wysłuchanie opowiadania Ali „Moje lalki”. Poznanie litery l, l drukowanej i pisanej. Zapis litery l, l w liniaturze. Przeliczanie przedmiotów, porównywanie (o tyle więcej, o tyle mniej). Wykonanie zabawki – konika ze skarpetki.

MATERIAŁY I ŚRODKI DYDAKTYCZNE: Podręcznik „Radosne odkrywanie świata”, cz. 1, Ćwiczenia „Na tropach alfabetu”, cz. A, Ćwiczenia „Na tropach matematyki”, cz. 1, Przewodnik nauczyciela, cz. 1, Alfabet demonstracyjny, płyta CD z opowiadaniami, zeszyt do kaligrafii, z. 1, zabawki dzieci, kostki do gry, szablony wielkiej litery L z szarego papieru.

PRZEBIEG ZAJĘĆ: ROZMOWA KIEROWANA. Dzieci gromadzą się przed nauczycielem ze swoimi ulubionymi zabawkami. Nauczyciel trzyma

w ręku szmacianą piłeczkę. Wita uroczyście cudownych gości. Podkreśla, że też jest posiadaczem zabawki. Opowiada o pił-ce, która jest jedną z najstarszych zabawek na świecie. Dzieci przez 5 minut chodzą po sali, aby zabawki mogły się sobie przedstawić. Zabawki mówią o sobie w pierwszej osobie: „Cześć, jestem miś”, „Cześć, jestem gra planszowa”. Po umówio-nym czasie dzieci wyliczają rodzaje przyniesionych zabawek – chętne dzieci bez liczenia próbują oszacować, ile jest za-bawek danego rodzaju, a potem je wspólnie przeliczają. SŁUCHANIE OPOWIADANIA. Dzieci słuchają opowiadania „Nasze zabawki” (Podręcznik „Radosne odkrywanie świata”,

cz. 1, str. 17) i odpowiadają na pytania zawarte pod teksem:– Opisz swoją ulubioną zabawkę.– Jakimi zabawkami twoi koledzy i koleżanki bawią się najchętniej?– Jaką zabawkę podarowałbyś swojemu przyjacielowi? WYSTAWA. Nauczyciel z dziećmi przygotowuje wystawę zabawek. Proponuje podział na grupy: chłopcy – dziewczynki;

lalki, misie, samochody, klocki, figurki, gry planszowe itd. SŁUCHANIE OPOWIADANIA. Dzieci słuchają opowiadania „Moje lalki” i omawiają je (płyta CD z opowiadaniami, Przewod-

nik nauczyciela, cz. 1, rozdział: Teksty opowiadań).Przykładowe pytania do tekstu:

– Jak mają na imię lalki Ali? (Olcia i Polcia)– Od kogo je Ala dostała? (od cioci Doroty)– Czym zajmuje się ciocia? (podróżuje)– Gdzie była ciocia? (była w dżungli, na pustyni, zwiedzała piramidy, jeździła na słoniach, wielbłądach oraz wspinała się

na wysokie szczyty)– Co podczas podróży fotografowała i badała? (nieznane rośliny i zwierzęta)– Gdzie ciocia znalazła lalki? (pod wielkim drzewem baobabem)– Kto wykonał domek dla lalek? (Ala – zrobiła domek z pudełka po telewizorze, babcia – uszyła kołderki, dywanik, zasło-

ny, dziadek – zrobił stół i ławeczki, Adam – okleił kolorowym papierem)– Jak wygląda Polcia? (jest szmaciana, ma krótkie blond włosy, zieloną sukienkę i granatową bluzkę)– Jak wygląda Olcia? (ma długie włosy – często Ala robi jej kucyki, pomarańczową sukienkę w czerwone wzorki i czerwo-

ną bluzkę) PRACA PLASTYCZNA. Dzieci kolorują jedną z lalek Ali wg wcześniej usłyszanej instrukcji. WPROWADZENIE LITERY l, L. Dokonują analizy i syntezy wyrazu podstawowego „lala”. Uczniowie otrzymują kartoniki: białe

i czerwone oraz niebieskie. Układają z białych kartoników model wyrazu podstawowego (lub rysują na kartce okienka), a następnie zaznaczają kartoniki (lub malują na czerwono kredką) miejsce położenia samogłoski a (przypominamy, jak rozpoznajemy samogłoski). W puste miejsca dokładają niebieskie kartoniki (lub malują pozostałe na niebiesko). WYRAZ PODSTAWOWY I SYLABY – odczytywanie z podręcznika (Podręcznik „Radosne odkrywanie świata”, cz. 1, str. 16). DEMONSTRACJA LITERY l, L drukowanej i pisanej. Kreślenie kształtu litery w powietrzu, na ławce i pisanie w liniaturze.

Samodzielna praca z ćwiczeniami (Alfabet demonstracyjny, Ćwiczenia „Na tropach alfabetu”, cz. A, str. 40). PISANIE LITERY l, L w liniaturze (zeszyt do kaligrafii, z. 1, str. 8). GRA W KOŚCI. Praca w parach – porównywanie liczby oczek na kostkach do gry. Każda para otrzymuje 6 kostek. Zadaniem

PAźDZIERNIK DRUGI TYDZIEńNASZE ULUBIONE ZABAWKI

85

dzieci jest takie ułożenie kostek, aby liczba oczek na każdej następnej, patrząc na kostki z przodu, była o 1 większa od poprzedniej. – Sprawdzenie, co się dzieje z oczkami, patrząc od tyłu kostek. Ułożenie ich wg wcześniej podanej zasady, czyli „o jeden

więcej”. Obserwacja, czy zmienił się układ oczek z przodu kostek. – Układanie kostek wg tej samej zasady „o jeden więcej”, ale patrząc na nie z góry. Po uzyskaniu każdego z trzech układów

można dokonywać różnorodnych porównań typu: – O ile mniej oczek jest na pierwszej kostce niż na ostatniej? – O ile mniej oczek jest na pierwszej kostce niż na piątej? – O ile mniej oczek jest na pierwszej kostce niż na czwartej? – O ile mniej oczek jest na pierwszej kostce niż na trzeciej? – O ile mniej oczek jest na pierwszej kostce niż na drugiej? – Co zauważyliście? – O ile więcej oczek jest na szóstej kostce niż na pierwszej? – O ile więcej oczek jest na szóstej kostce niż na drugiej? – O ile więcej oczek jest na szóstej kostce niż na trzeciej? – O ile więcej oczek jest na szóstej kostce niż na czwartej? – O ile więcej oczek jest na szóstej kostce niż na piątej? – Co zauważyliście? PORÓWNYWANIE LICZB. Praca w parach. Każda para otrzymuje 6 kostek. Układa je parami zgodnie z poleceniem nauczyciela:

– Ułóżcie parę kostek tak, aby jedna do drugiej mogła powiedzieć: „Jestem od ciebie o 2 oczka większa”. Co wtedy odpo-wie druga kostka-koleżanka?

– Ułóżcie parę kostek tak, aby jedna do drugiej mogła powiedzieć: „Jestem od ciebie o 4 oczka mniejsza”. Co wtedy od-powie druga kostka-koleżanka?

– Ułóżcie parę kostek tak, aby jedna do drugiej mogła powiedzieć: „Jestem od ciebie o 5 oczek większa”. Co wtedy odpo-wie druga kostka-koleżanka?

PORÓWNYWANIE LICZB. Praca w parach. Dzieci układają dwie kostki w dowolne pary. Układają zadania analogiczne do poprzednich. ZABAWA RUCHOWA „SKLEP Z ZABAWKAMI”. Dzieci stoją nieruchomo w sklepie z zabawkami. Właściciel sklepu chodzi po

sklepie, ustawia je, odkurza. Po jego wyjściu lalki ożywają i poruszają się jak manekiny. Warto wykorzystać muzykę z ba-letu „Coppélia”. ZABAWA W SKLEP. Wystawa zabawek to sklep. Aby wykupić swoją zabawkę, należy opowiedzieć o niej kilka zdań i ofiaro-

wać tyle żetonów, z ilu sylab lub głosek składa się nazwa zabawki, jeśli wyraz jest prosty. Liczenie utargu. ZAPIS DZIAŁAń. Dodawanie i odejmowanie wg wzoru (Ćwiczenia „Na tropach matematyki”, cz. 1, str. 35). Uwaga! Pokazu-

jemy, przypominamy o prawidłowym zapisie w kratkach (znaki, cyfry w odpowiednim miejscu). PRACA PLASTYCZNA. Wykonanie zabawki – konika ze skarpety. ZABAWY RUCHOWE. Ćwiczenia ze skakankami. PRACA DOMOWA: Zapytaj, w co i jakimi zabawkami bawili się twoi rodzice i dziadkowie.



86


KOŃ ZE SKARPETYJasne wykończenia pasują do ciemnej skarpety, a do jasnej – ciemne. Kukiełki zrobione z żywych kontrastujących ze sobą, barwnych materiałów bardziej spodobają się młodszym dzieciom. Skarpeta może być długa, aż do łokcia.

MATERIAŁY I ŚRODKI DYDAKTYCZNE: gruba skarpeta, 2 jednakowe guziki, trochę filcu lub kawałek dzianiny, wełna, gruba igła, klej wikol.

KROK PO KROKU: Z filcu lub swetra wyciąć dwa trójkąty na uszy i dwa kółka na nos. Przygotować dwa jednakowe guziki na oczy; nawlec igłę. Założyć skarpetę na rękę. Stopę skarpety ułożyć na wierzchniej stronie dłoni. Znaleźć miejsca na wykończenia. Zrobić końską grzywę. Grubą igłą przewlekać pasma włóczki przez górną część skarpety, zawiązywać i przystrzygać. Uszy zwinąć na dole i przyszyć na wierzchołku. Oczy rozmieścić symetrycznie i przyszyć.

Koniowi można przylepić zęby, ale tylko wtedy, jeśli jest to koń, który mówi albo się śmieje! Żartowanie z plastycznych prac inspiruje dzieci do dalszej zabawy.

127

RODZINA ZAJĘCIA PLASTYCZNE

KOŃ ZE SKARPETYJasne wykończenia pasują do ciemnej skarpety, a do jasnej – ciemne.

Kukiełki zrobione z żywych kontrastujących ze sobą, barwnych materiałówbardziej spodobają się młodszym dzieciom. Skarpeta może być długa, aż do łokcia.

MATERIAŁY I ŚRODKI DYDAKTYCZNE:• gruba skarpeta,• 2 jednakowe guziki,• trochę filcu lub kawałek dzianiny,• wełna, • gruba igła,• klej wikol.

KROK PO KROKU:� Z filcu lub swetra wyciąć dwa trójkąty na

uszy i dwa kółka na nos. Przygotowaćdwa jednakowe guziki na oczy; nawlecigłę.

� Założyć skarpetę na rękę. Stopę skarpetyułożyć na wierzchniej stronie dłoni.Znaleźć miejsca na wykończenia.

� Zrobić końską grzywę. Grubą igłąprzewlekać pasma włóczki przez górnączęść skarpety, zawiązywać i przystrzy-gać.

� Uszy zwinąć na dole i przyszyć na wierz-chołku. Oczy rozmieścić symetrycznie i przyszyć.

Koniowi można przylepić zęby, ale tylko wtedy, jeśli jest to koń, który mówi albosię śmieje! Żartowanie z plastycznych prac inspiruje dzieci do dajszej zabawy.

nauczycielska_ksiega_zycia_semestr_1_kl_1:Makieta 1 2012-09-05 13:15 Strona 127PAźDZIERNIK DRUGI TYDZIEńNASZE ULUBIONE ZABAWKI

87

5. TEMAT: Zabawki naszych rodziców

Porównywanie zabawek i zabaw sprzed kilkudziesięciu lat z zabawkami współczesnymi. Zabawy muzyczne rodziców: „Stary niedźwiedź”, „Mało nas do pieczenia chleba”, „Budujemy mosty”. Zapoznanie dzieci z historią lalki i misia. Pisanie sylab i wyrazów z poznanymi literami. Liczba 3 – pisanie, porównywanie, rozkład, dodawanie i odejmowanie.

MATERIAŁY I ŚRODKI DYDAKTYCZNE: Podręcznik „Radosne odkrywanie świata”, cz. 1 Ćwiczenia „Na tropach alfabetu”, cz. A, Podręcznik „Na tropach matematyki”, cz. 1, Ćwiczenia „Na tropach matematyki”, cz. 1, stare zabawki, chustka i chustki papierowe, włóczka lub tasiemki, kości do gry.

PRZEBIEG ZAJĘĆ: ZABAWA „PATATAJ”. Nauczyciel mówi zdanie: „Patataj, patataj, pojedziemy w cudny kraj”. Dzieci powtarzają tekst po nim

kilka razy głosem o różnym natężeniu. Nauczyciel prosi, aby dzieci wypowiedziały słowa tak, by zabrzmiały jak zaklęcie. Wyjaśnia, że to była ulubiona zabawa z tatą z dzieciństwa – jazda na jednej nodze – koniku. Te słowa zawsze przenoszą w czas dzieciństwa i przywołują miłe wspomnienia niezapomnianych zabaw i zabawek. ZABAWKI NASZYCH RODZICÓW. Rozmowa na temat zabawek, którymi bawili się rodzice lub dziadkowie. Pokaz zabawek.

Dzieci bujają się na drewnianym koniku. Oglądają ołowiane żołnierzyki, pajacyki, metalowe samochodziki czy lalki szma-cianki. (Nauczyciel może zgromadzić stare zabawki z pomocą rodziców i dziadków dzieci). MUZEUM ZABAWEK. Dzieci poznają historię amerykańskiego misia (Podręcznik „Radosne odkrywanie świata”, cz. 1, str. 19). UKŁADANIE ZADAń MATEMATYCZNYCH. Dzieci wspólnie układają zadania tekstowe na podstawie półki z zabawkami w „Mu-

zeum Zabawek” (Podręcznik „Na tropach matematyki”, cz. 1, str. 19) . Przeliczają przedmioty i je porównują. ZABAWA „CHORY MIŚ”. Misie-dzieci leżą i ciężko oddychają przez nos, bo mają katar; kaszlą, głośno przełykając ślinę,

bo łykają lekarstwa, których nie lubią; zmęczeni głośno chrapią. PRZYGODA OLI – opowiadanie historyjki obrazkowej. Dzieci omawiają historyjkę obrazkową (Ćwiczenia „Na tropach alfa-

betu”, cz. A, str. 41). PRACA PLASTYCZNA. Dzieci wraz z nauczycielem wykonują prostą lalkę z chustki złożonej w trójkąt, wiążąc jej trzy rogi.

Głowę wypychają watą. Dzieci mogą zrobić własne lalki z grubszych, papierowych serwetek. ZABAWY MUZYCZNE RODZICÓW. Dzieci śpiewają piosenki: „Stary niedźwiedź mocno śpi” i „Mało nas do pieczenia chleba”. LITERA l, L w wyrazach. Wyszukiwanie i podkreślanie litery l, L w wyrazach. Czytanie zdań (Ćwiczenia „Na tropach alfabe-

tu”, str. 43). ZABAWY NASZYCH RODZICÓW. Dzieci bawią się w zabawy rodziców – gra w kości w różnych wariantach, np. kto wyrzuci

więcej oczek, okręty, kółko i krzyżyk. LICZBA 3. Pokaz znaku graficznego liczby. Wypowiedzi dzieci: do czego jest podobna, co przypomina, co można narysować

z liczby 3 (Podręcznik „Na tropach matematyki”, cz. 1, str. 28).Kreślenie znaku ręką w powietrzu wg wzoru i bez wzoru oraz na kartce A4 i wymyślanie, co można stworzyć z liczby 3. PISANIE LICZBY 3 po śladzie, działania (Zeszyt matematyczny, z. 1, str. 3-5). ZADANIA MATEMATYCZNE. Dzieci piszą liczbę 3 wg wzoru. Zapisują działania do rysunków. Tworzą zbiory 3-elementowe

(Ćwiczenia „Na tropach matematyki”, cz.1, str. 36). PRACA DOMOWA: Rozmowy z rodzicami lub dziadkami na wskazany temat, rysowanie obrazka (Ćwiczenia „Na tropach

alfabetu”, cz. A, str. 42).



INFORMACJE I CIEKAWOSTKI Zabawki towarzyszyły człowiekowi od zarania jego dziejów. Wykopaliska archeologów dowodzą, że wiele zabawek, którymi dziś bawią się dzieci, znanych było również w najdawniejszych kulturach. W prastarej kulturze hinduskiej (3000–1500 r. p.n.e.) dzieci znały bąki, klekotki, świstawki, piszczałki, bębenki z gliny, cymbałki, wózki, wiatraczki, lalki drewniane i z kości słoniowej, gospodarstwo dla lalek, szmaciane piłki, koniki na kiju i zwierzęta przeznaczo-ne do ciągnięcia za sobą na sznurku. Podobnych zabawek używały dzieci starożytnej Mezopotamii i Egiptu. Były to: drewniane frygi, pajace, lalki z gałganków i z terakoty, zwierzęta, piłki uszyte ze skóry oraz inne zabawki wykonane z drewna i kości słoniowej. W greckich grobach znajdowano m.in.: grzechotki, dzwonki, jojo, lalki, koniki na kiju.

Wydaje się, że najstarszą, podstawową zabawką jest lalka. Ma ona miniaturową postać ludzką, często dziecięcą. Naj-starsze lalki znalezione w egipskich grobach sprzed tysięcy lat były z drewna i gliny. Wiadomo jednak, że lalki robiono również z mniej trwałych materiałów, np. płótna czy futra, i te nie miały szansy przetrwać do naszych czasów. W daw-nych czasach lalki były nie tylko zabawką. Pierwsze małe figurki przedstawiające ludzi w różnych dawnych kulturach miały znaczenie magiczne i kultowe. W starożytnej Grecji i Rzymie dziewczęta, dorastając i wychodząc za mąż, ofiaro-wywały swoje dziecinne laleczki boginiom Wenerze i Dianie. W średniowiecznej Europie za pomocą lalek odtwarzano sceny religijne, np. narodzenie Chrystusa. Również dziś w Ameryce Północnej Indianie Hopi, używając lalek, uczą swoje dzieci zwyczajów religijnych. W Japonii istnieje ciekawy obyczaj (sięgający X w.), zgodnie z którym z pokolenia na poko-lenie dziedziczy się zbiór pięknie wystrojonych lalek. W XV w. słynnym ośrodkiem wyrobu lalek stała się Norymberga w Niemczech. Niemcy przez następne cztery wieki uchodzili za wytwórców najpiękniejszych lalek i zabawek.

Jedną z najpopularniejszych obecnie lalek, znaną od ponad pół wieku, jest Barbie. Pierwsza Barbie ubrana w pa-siasty kostium kąpielowy pojawiła się na rynku dzięki firmie Mattel Inc. w Kalifornii w lutym 1959 r. Projektując Barbie, oparto się na wzorze niemieckiej lalki o dorosłych kształtach. Imię lalki pochodzi od imienia siedemna-stoletniej wówczas córki założyciela firmy Mattel – Barbary. Kształty dorosłej kobiety to charakterystyczna ce-cha tej lalki. Na świecie sprzedaje się rocznie ok. 20 milionów Barbie, a wraz z nimi wiele kompletów ubranek, domków, samochodów oraz innych coraz wymyślniejszych akcesoriów i dodatków stanowiących „świat Barbie”. Wraz z Barbie pojawił się jej narzeczony – Ken, którego imię pochodzi od imienia brata Barbary.

Popularną zabawką dla dziewczynek, używaną w zabawie lalkami, jest wózek. Pierwszy wózek dla lalek powstał w 1862 r. w wytwórni wózków dziecięcych J.R. Framptona. Zbudowali go pracownicy wytwórni dla małej córeczki właściciela. Wiele firm wykorzystało pomysł produkowania wózków, osiągając duży zysk, a wózek dla lalek jest popularny do dziś.

Lalkę uważa się za typową zabawkę dla dziewczynek, pozwalającą im rozwijać budzący się instynkt macierzyński. Są też lalki dla chłopców. Umundurowani i uzbrojeni żołnierze czy bohaterowie filmów i programów dla dzieci to często ich pierwowzory.

Trochę inne lalki Lalka – postać widowiska wystawianego przez teatr lalkowy. Rodzaje lalek w teatrze lalkowym: Jawajka – głowa i korpus poruszane są przez ukrytego aktora, ręką umieszczoną wewnątrz lalki. Druty lub patyki

poruszają rękami i nogami lalki. Kukiełka – lalka polska, umieszczona na kiju, poruszana od dołu przez ukrytego aktora. Marionetka – przyczepiona cienkimi nićmi do krzyżaka znajdującego się nad nią. Poruszana za pomocą krzyżaka

przez animatora ukrytego za barierką specjalnego pomostu. Pacynka – lalka nakładana na dłoń jak rękawiczka. Palce poruszają jej głową i rękami.

Typowymi zabawkami dla chłopców są mechaniczne zabawki, takie jak małe samochodziki czy modele kolejek. Najpierw były to, często wycięte z drewna, proste zabawki przeznaczone do ciągnięcia za sobą na sznurku. Potem, wraz z rozwojem techniki, jej osiągnięcia zaczęto wykorzystywać również w produkcji zabawek, które stawały się coraz bardziej skomplikowane i nowoczesne. Pierwszymi odbiorcami pojedynczych egzemplarzy były np. dzieci królewskie. Szybko jednak ruszała produkcja masowa. Modele kolejek napędzane mechanizmem zegarowym pojawiły się pra-wie jednocześnie z pociągami. Jedną z najpopularniejszych firm produkujących modele kolejek była niemiecka firma Marklin.


88

ZABAWKI DLA KAŻDEGO

Pluszowy miśW krajach anglosaskich pluszowy miś nazywany jest Teddy bear. Ma to związek z pewnym wydarzeniem, którego bohaterami byli prezydent Stanów Zjednoczonych Theodore Roosevelt i mały niedźwiadek. Przekazy dotyczące samego wydarzenia, mającego miejsce w 1902 roku, różnią się nieco. Jeden z nich mówi o tym, że niedźwiadek za-kradł się do namiotu prezydenta przebywającego na polowaniu, inny natomiast, że niedźwiadka schwytano. Naj-istotniejszy jest fakt, że prezydent nie zastrzelił zwierzątka. Wśród wzruszonych świadków tego incydentu znaj-dował się właściciel małego sklepu ze słodyczami na Brooklynie. On to ponoć wpadł na pomysł wykorzystania wizerunku małego misia do wykonania zabawki i nadania mu imienia Teddy, wcześniej uzyskawszy pozwolenie prezydenta na wykorzystanie w ten sposób jego imienia. Niemcy natomiast uważają, że wynalezienie pluszowego misia to zasługa firmy Steiff. Ponoć właśnie w 1902 roku w tej małej firmie, gdzie powstawały różne miękkie zabaw-ki, wyprodukowano pierwszego pluszowego misia. Na targach w Lipsku – jak głosi legenda firmy – przedstawiciel jakiegoś anonimowego przedsiębiorstwa amerykańskiego zamówił 3000 sztuk tych zabawek. Spór ten nie został do końca rozstrzygnięty. Nie przeszkadza to jednak w niczym kolejnym pokoleniom dzieci zakochanych w swoich dużych i małych pluszowych misiach.

Puzzle Wynalazcą puzzli był John Spilsbury, którego nazwisko wymieniono w londyńskim katalogu handlowym w 1763 roku, jako „rytownika i wycinacza map w drewnie”. Najstarszym puzzlem jest wykonana i wydana przez niego ma-pa Europy, gdzie każde państwo stanowi osobny kawałek. Podobnych map w kawałkach, które mieściły się w nie-wielkim pudełku, wydał on około 30. Przestał zajmować się wykonywaniem map, gdy został nauczycielem. Mapy robiono jednak nadal, pod koniec wieku pojawiły się pierwsze puzzle z obrazkami. Niektóre z nich miały zazę-biające się wcięcia na brzegach. Puzzle zazębiające się w całości – takie, jakie znamy dziś – zaczęto produkować dopiero na początku XX wieku.

PiłkaPojawienie się piłki sięga czasów przedhistorycznych. Piłką lub czymś, co ją przypominało i spełniało jej funkcje bawiono się bez względu na wiek – kopiąc ją, rzucając i łapiąc. Pierwsze piłki były zszywane z pasków skóry i napy-chane włosiem, piórami lub płótnem. Były też szyte z tkaniny. Czasem rolę piłki odgrywał kłębek wełny lub pakuł, oplątany z wierzchu siatką z nici lub obszyty skórą. Niekiedy do środka wkładano napełniony powietrzem pęcherz zwierzęcy, dzięki czemu piłka była lekka. Dużym przełomem w dziedzinie produkcji piłek było wykorzystanie do ich wyrobu kauczuku. Okazało się jednak, że kauczuk, o którym mieszkańcy Europy dowiedzieli się w XVIII wieku, zna-ny był ludom Ameryki Środkowej wiele wieków wcześniej. Potrafili oni otrzymać kauczuk i wyrabiali z niego m.in. ciężkie trzy-, czterokilogramowe piłki. Wykorzystywano je do gier zespołowych o znaczeniu kultowym. Gry te miały zapewnić normalny bieg księżyca, słońca i gwiazd oraz pomyślność w hodowli zwierząt i uprawie roślin. Bogu gry w piłkę – Xochipilli poświęcano wspaniałe stadiony, których ruiny zachowały się do dziś. Piłki, która symbolizowa-ła słońce i księżyc, nie wolno było graczom dotykać dłońmi ani stopami, dlatego do gry wykorzystywano różnego rodzaju kijki, palanty i rakiety. Rekwizyty te, w nieco zmienionej formie, wraz z piłką przetrwały do dziś w różnych grach i zabawach. Niektóre z gier z dawnych czasów dały początek popularnym dzisiaj dyscyplinom sportowym.


89


90


Kochani Podróżnicy!Przed nami tydzień podróży. Zaczniemy od podróży w głąb własnego ciała. Poznamy nasze zmysły i ich działanie. Wykonamy pachnące obrazy, które mogą być wspaniałym prezentem dla rodziców. Nauczymy się, jak należy dbać o swoje zdrowie. Później zmienimy kierunek naszych zainteresowań i wybierzemy się w podróż po Europie. Razem z Alą i Adamem nauczymy się korzystać z mapy, przywitać w różnych językach, rozpoznawać flagi i stolice wybranych państw. Będziecie też pisać litery: o, e oraz liczby: 3 i 4.

Z pewnością nikt nie będzie się nudził, jednak abyśmy byli dobrze przygotowani na różne sytuacje, wykonajcie jedną z proponowanych prac: Zgromadź i przynieś do klasy ilustracje i książki dotyczące budowy ciała

człowieka. Przygotuj pytania, które będziesz mógł zadać pani pielęgniarce podczas naszej

wizyty w gabinecie lekarskim. Przynieś dowolną pamiątkę z podróży po jednym z krajów europejskich.

Pamiętaj, abyś umiał opowiedzieć, co to za skarb, skąd pochodzi i co ciekawego można obejrzeć w danym państwie. Narysuj pocztówkę z miejsca, które chciałbyś odwiedzić.

Do zobaczenia na szlaku wielkiej przygody!

PAźDZIERNIK TRZECI TYDZIEńJA I ŚWIAT WOKÓŁ MNIE

91

1. TEMAT: Moje ciałoOmówienie budowy ciała, na podstawie zdjęć w podręczniku i innych materiałów. Wypowiedzi na temat higieny osobistej i innych czynników wpływających na prawidłowy rozwój organizmu. Wizyta w gabinecie lekarskim: ważenie i mierzenie. Porównywanie wagi i wzrostu z użyciem określeń: wyższy, niższy, lżejszy, cięższy. Poznanie litery o, o drukowanej i pisanej. Pisanie litery o, o w liniaturze. Znaki matematyczne: <, >, =. Ważenie. Nauka piosenki „W łazience”. Zabawy ze skakankami.

MATERIAŁY I ŚRODKI DYDAKTYCZNE: Podręcznik „Radosne odkrywanie świata”, cz. 1, Ćwiczenia „Na tropach alfabetu”, cz. A, zeszyt do kaligrafii, z. 1, albumy przedstawiające budowę ciała człowieka, szarfy, kartoniki ze znakami: <, >, =, kilka przedmiotów z otoczenia, woreczki foliowe, gumki recepturki, kartoniki z literą o, płyta CD z piosenkami, Alfabet demonstracyjny, Przewodnik nauczyciela cz. 1.

PRZEBIEG ZAJĘĆ: MOJE CIAŁO. Nauczyciel informuje uczniów, że będą rozmawiać o czymś najważniejszym dla człowieka – jego ciele. Obej-

rzenie i omówienie zgromadzonych materiałów dotyczących ciała człowieka. Czytanie przez chętne dzieci podpisów pod ilustracjami w podręczniku (Podręcznik „Radosne odkrywanie świata”, str. 22-23). ZABAWA MUZYCZNA. Śpiewanie piosenek, wykorzystanie płyt, internetu (M. Bogdanowicz „Głowa, ramiona”). DOPASUJ WYRAZY. Uzupełnianie ilustracji podanymi podpisami (Ćwiczenia „Na tropach alfabetu”, cz. A, str. 46, ćw. 5). WIZYTA W GABINECIE LEKARSKIM. Rozmowa z panią pielęgniarką na temat przestrzegania higieny osobistej – zadawanie

przygotowanych pytań pani pielęgniarce. WAŻENIE I MIERZENIE. Przygotowanie metryczek zdrowia (wzór dalej). Dzieci odczytują swoje pomiary, porównują ze sobą,

stosując określenia: wyższy, niższy, cięższy, lżejszy. WPROWADZENIE LITERY o, O. Dzieci dokonują analizy i syntezy wyrazu podstawowego oko. Uczniowie otrzymują karto-

niki: białe i czerwone oraz niebieskie. Układają z białych kartoników model wyrazu podstawowego (lub rysują na kartce okienka), następnie zaznaczają kartoniki (lub malują na czerwono kredką) miejsce położenia samogłoski o (przypomina-my, jak rozpoznajemy samogłoski).W puste miejsca dokładają niebieskie kartoniki (lub malują pozostałe na niebiesko). ANALIZA I SYNTEZA WYRAZÓW. Dzieci chodzą po sali, wyszukują przedmiotów, w nazwach których występuje o. Na każdym

takim przedmiocie umieszczają kartonik z literą o. Wspólnie dokonują analizy słuchowej wyszukanych wyrazów. DEMONSTRACJA drukowanej i pisanej litery o, O (Podręcznik „Radosne odkrywanie świata, cz. 1, str. 20, Alfabet demon-

stracyjny). KREŚLENIE KSZTAŁTU LITERY o, O w powietrzu, na ławce. PISANIE LITERY o, O w liniaturze (Ćwiczenia „Na tropach alfabetu”, cz. A, str. 44, zeszyt do kaligrafii, z. 1, str. 10-11). WYRAZ PODSTAWOWY, sylaby i zdania (Podręcznik „Radosne odkrywanie świata”, cz. 1, str. 20-21). KONSTRUOWANIE WAGI. Praca w parach – przygotowanie wagi. Dzieci mają za zadanie wykonanie wagi z wykorzystaniem

woreczka foliowego i gumki recepturki. (Gumkę przymocowujemy do woreczka. Ważąc, obserwujemy jak mocno rozciąga się gumka. Jesteśmy w stanie określić, co jest cięższe, a co lżejsze. Należy zwrócić uwagę, żeby górna część wagi podczas ważenia różnych elementów była na tej samej wysokości, wtedy łatwiej można zobaczyć, na jaką długość rozciągnęła się gumka). WAŻENIE. Praca w parach. Ważenie zgromadzonych elementów (np. jabłko, cukierek, gumka, notes), szacowanie. Dzieci

wybierają 5 produktów, które mają zważyć i ułożyć w kolejności od najcięższego do najlżejszego. ANALIZA WAŻENIA. Praca zbiorowa. Polecenia i pytania:

– Który przedmiot był najcięższy? – Który przedmiot był najlżejszy? – Ułóżcie zważone przedmioty od najlżejszego do najcięższego. – Czy można sprawdzić, ile ważą przedmioty? Dlaczego? GIEŁDA POMYSŁÓW – formułowanie odpowiedzi, czego nie można zważyć za pomocą takiej wagi. Praca zbiorowa.



92


ZNAKI: <, >, =. Tworzenie z dowolnych liczmanów zbiorów i porównywanie ich liczebności z wykorzystaniem znaków: <, >, =. Dzieci otrzymują dwie szarfy i różne liczmany, np. guziki. Umieszczają w szarfach dowolną liczbę elementów. Przelicza-ją elementy w zbiorach i kładą między szarfami odpowiednie znaki: <, >, =. NAUKA PIOSENKI „W ŁAZIENCE” – słuchanie i śpiewanie (płyta CD z piosenkami, Przewodnik nauczyciela, cz. 1, rozdział:

Teksty piosenek). ZABAWY ZE SKAKANKAMI.

– Zabawa Szczur. Uczniowie ustawieni są dookoła osoby, która znajduje się w środku, trzyma w ręku skakankę i kręci nią tuż nad ziemią. Reszta dzieci ma za zadanie przeskoczyć przez poruszającą się skakankę. Jeśli któreś z dzieci nadepnie skakankę, zmienia dziecko stojące pośrodku.

– Zabawa Chodzenie po linie. Uczniowie ustawiają się w rzędzie i kładą rozciągnięta skakankę na podłodze. Po kolei prze-chodzą po „linie” jak najrówniej. Kto przejdzie najrówniej – wygrywa.

METRYCZKA ZDROWIA

IMIĘ

NAZWISKO

WIEK

KLASA

WAGA

WZROST

PIECZĄTKA


INFORMACJE I CIEKAWOSTKI Ciało człowieka można porównać z dużą, skomplikowaną maszyną. Każda część ciała, podobnie jak część w ma-szynie, ma do spełnienia określone funkcje i aby organizm mógł funkcjonować prawidłowo, każda z nich musi działać bez zakłóceń.

Najważniejszą częścią naszego organizmu jest mózg. Jest to „centrum dowodzenia”, gdzie docierają sygna-ły z różnych części ciała i skąd wysyłane są rozkazy. Gdy mózg zdecyduje, co robić, za pośrednictwem nerwów przesyła tę informację do mięśni. Mózg jest chroniony przez kości czaszki. Podobnie jest z innymi delikatnymi częściami ciała: serce i płuca są osłaniane przez kości klatki piersiowej, kości miednicy chronią ważne narządy mieszczące się w jamie brzusznej.

Wszystkie kości (ok. 200) są połączone ze sobą i tworzą szkielet. Stanowi on dla ciała rusztowanie, utrzymują-ce je w pozycji pionowej. Kości spełniają jeszcze jedną bardzo ważną funkcję – wewnątrz nich wytwarzane są krwinki czerwone, będące jednym z czterech podstawowych składników krwi. Krwinki te dostarczają tlen z płuc do innych narządów, a do płuc przenoszą dwutlenek węgla, który jest wydychany.

Krążenie krwi jest możliwe dzięki wyjątkowemu mięśniowi, który znajduje się w klatce piersiowej. Jest to serce. Serce wraz z żyłami, tętnicami i naczyniami włosowatymi tworzy układ krwionośny. Przez całe życie niezmor-dowanie pompuje ono krew. To pompowanie jest określane jako bicie serca. Serce to tylko jeden spośród bardzo wielu mięśni w ciele człowieka. Bez ich pracy nie byłby możliwy żaden ruch – od oddychania po bieg. Część mięśni funkcjonuje niezależnie od nas – automatycznie. Są to np. mięśnie uczest-niczące w przesuwaniu jedzenia w przewodzie pokarmowym. Inne mięśnie są zależne od naszej woli i my decy-dujemy o tym, kiedy będą się poruszały. Przykładem mogą tu być mięśnie powodujące poruszanie się rąk i nóg.

Istotną funkcję w naszym organizmie spełnia układ pokarmowy. Jest to zespół połączonych ze sobą narządów, których zadaniem jest przetworzenie spożywanego jedzenia na składniki, które krew może rozprowadzić po or-ganizmie jako substancje odżywcze konieczne do życia i rozwoju oraz na resztki pokarmu, które są wydalane z organizmu. Aby organizm był zdrowy i mógł prawidłowo funkcjonować, musi otrzymywać regularnie urozma-icone pożywienie. Bardzo ważne jest dostarczenie organizmowi wody, bez której człowiek może się utrzymać przy życiu o wiele krócej niż bez jedzenia.

Nie mniej ważne niż jedzenie i picie jest dla organizmu człowieka oddychanie – bez powietrza można przeżyć tylko kilka minut. We wdychanym powietrzu znajduje się niezbędny do życia tlen. W oddychaniu uczestniczą narządy, które tworzą układ oddechowy. Wdychane powietrze przechodzi przez tchawicę do płuc. Stamtąd tlen jest transportowany przez krew do serca i dalej. Krew, krążąc po całym ciele, „zabiera” dwutlenek węgla po-wstający w mięśniach. Jest on przenoszony do płuc i wydychany wraz z powietrzem. W czasie odpoczynku lub snu organizm potrzebuje mniej tlenu, więc oddychamy wolniej. Podczas dużego wysiłku oddychamy częściej i nabieramy około 15 razy więcej powietrza niż odpoczywając.

Całe ciało okrywa skóra. Nie jest to jednak zwykły „pokrowiec” osłaniający wnętrzności. Ma ona zdolności od-nawiania się, rozciągania i kurczenia. Zawsze pasuje, gdyż rośnie wraz z człowiekiem. Skóra jest wodoszczelna, dzięki czemu organizm nie traci nadmiernej ilości wody. Nie przepuszcza też wody z zewnątrz. Dzięki skórze za-razki chorobotwórcze mają bardzo utrudniony dostęp do organizmu. Skóra chroni przed szkodliwym promie-niowaniem ultrafioletowym słońca, a także reguluje temperaturę ciała. Ludzie, których przodkowie pochodzili z różnych części kuli ziemskiej, różnią się kolorem skóry. Skóra ciemna zawiera najwięcej barwnika – melaniny i występuje u ludzi z ciepłych, słonecznych okolic. Ludzie z chłodnych terenów mają skórę jasną. Wytworami skóry są włosy i paznokcie.

Ciało człowieka zmienia się w ciągu całego życia. We wczesnym dzieciństwie zmiany te są najszybsze. Dziecko bardzo intensywnie rośnie, zmieniają się proporcje jego ciała. Około 20. roku życia człowiek osiąga swój pełny wzrost. Między 20. a 50. rokiem życia wygląd niewiele się zmienia. W starszym wieku marszczy się skóra, a wie-le osób maleje o ok. 5–7 cm, co jest spowodowane osłabieniem mięśni utrzymujących ciało w pozycji pionowej.

93



Ciało służy człowiekowi od urodzenia przez całe życie. Nie można go wymienić. Ważne jest, by o nie dbać i utrzymać je w dobrej kondycji jak najdłużej. Daje się zauważyć, że większość dzieci jest podobna do swoich rodziców. Ich rodzice do swoich, a ich dzieci będą podobne do nich. Kolor oczu, włosów i inne cechy (np. kształt nosa) dziedziczy się po rodzicach i dziadkach – stąd rodzinne podobieństwo. Mimo że podobieństwo bywa czasem uderzające, jesteśmy jednak różni. Wyjątkiem są bliźnięta jednojajowe, które są trudne do rozróżnienia.

Ciekawostki U dorosłego człowieka kości jest mniej niż u dziecka. Niektóre kości podczas rozwoju zrastają się w większe

i w ten sposób zmniejsza się ich liczba. Naczynia krwionośne znajdujące się w ciele jednego człowieka połączone ze sobą mogłyby opasać dwukrotnie

kulę ziemską. Serce to tak silna pompa, że każda komórka krwi jest w stanie w ciągu 1 minuty pokonać całą drogę przez organizm. Pierwsze zęby, które pojawiają się u dziecka ok. 6. miesiąca życia to zęby mleczne. Po około 6 latach zaczynają

wyrastać zęby stałe, których jest 28. Ostatnie 4 zęby, nazywane zębami mądrości, wyrastają między 13. a 21. ro-kiem życia. Jelita cienkie i grube tworzą przewód, który u dorosłego człowieka może mieć 9 metrów długości. Skórze, która jest wodoszczelna, szkodzi zbyt długie przebywanie w wodzie. Rozmięka wtedy i przestaje być szczelna. Piegi to komórki zawierające melaninę, rozproszone w postaci plamek u osób o jasnej skórze.

Przysłowia i powiedzenia Ciało jest maską duszy. Gołym ciałem świeci. Co kto ma na języku, ma i w głowie. Język sieje, ucho zbiera. Koniec języka za przewodnika. Iść, gdzie nogi poniosą. Nie widzi dalej jak koniec nosa. Nie zadzieraj nosa. Pilnuj swego nosa. Co z oczu, to z myśli. Czego oko nie widzi, tego sercu nie żal. Oczy są zwierciadłem duszy. Oko za oko, ząb za ząb. W cudzym oku źdźbło, a w swoim belki nie widzi. Własnym oczom nie wierzy. Daj mu palec, on za rękę chwyta. Nie kładź palca między drzwi. Jak ręką odjął.


94

95

ZAJĘCIA EMPIRYCZNE MOJE CIAŁO

Wzrost człowieka zależy głównie od rozmiarów szkieletu. Całodzienny wysiłek powoduje zmniejszenie się odległości mię-dzy poszczególnymi kręgami kręgosłupa. Dokonujemy precyzyjnego pomiaru wzrostu dziecka rano i wieczorem (zadanie domowe). Różnica w długości ciała bywa większa niż 1 cm. Starzenie się organizmu również powoduje zmniejszenie się długości ciała. Ludzie starzy „kurczą się” i garbią.

Wysiłek umysłowy i stres, jaki towarzyszy pisaniu, np. dyktanda, ma wpływ na napięcie mięśni ręki dominującej. Sprawdza-my razem z dziećmi długość obu rąk po wypełnieniu ćwiczeń czy rozwiązaniu zadania matematycznego. Ręce wyciągnięte przed siebie stykamy ze sobą kostkami nadgarstka. Ręce (dłoń) dominująca (u praworęcznych prawa, u leworęcznych le-wa) jest krótsza o około 1 cm. Możemy „wyrównać” długość rąk, wykonując ćwiczenia rozluźniające – gimnastykując się.)

Ciało dziecka zawiera około 65% płynów. Organizm dorosłej kobiety już tylko 50%. W procesie starzenia się następuje trwały ubytek wody z ciała człowieka, co powoduje wiotczenie skóry i zmarszczki. To zjawisko zobrazuje bardzo proste doświadczenie. Jabłko położone na słonecznym parapecie w krótkim czasie zmieni swój wygląd. Skórka pomarszczy się zupełnie jak twarz staruszki. Powiemy, że jabłko jest stare.

Sprawność i zręczność dziecka jest bardzo duża. Starość powoduje, że mięśnie i kości stają się sztywne. Spróbujmy spraw-dzić giętkość dwóch gałązek: młodej i starej. Obie muszą być tej samej grubości. Młody pęd zaginamy w dowolnym kie-runku, suchy patyk po prostu złamiemy. Tak więc należy chronić osoby starsze przed urazami.

140

JA I ŚWIAT WOKÓŁ MNIE ZAJĘCIA EMPIRYCZNE

MOJE CIAŁO

• Wzrost człowieka zależy głównie od rozmiarów szkieletu. Całodzienny wysiłek po woduje zmniejszenie się odległości między poszczególnymi kręgami kręgosłupa.Dokonujemy precyzyjnego pomiaru wzrostu dziecka rano i wieczorem (zadanie domowe). Różnica w długości ciała bywa większa niż 1 cm. Starzenie się organizmurównież powoduje zmniejszenie się długości ciała. Ludzie starzy „kurczą się”i garbią.

• Wysiłek umysłowy i stres, jaki towarzyszypisaniu, np. dyktanda, ma wpływ nanapię cie mięśni ręki dominującej.Sprawdzamy razem z dziećmi długośćobu rąk po wypełnieniu ćwiczeń czyrozwią zaniu zadania matematycznego.Ręce wyciągnięte przed siebie stykamyze sobą kostkami nadgarstka. Ręce(dłoń) dominująca (u praworęcznychprawa, u leworęcznych lewa) jest krótszao około 1 cm. Mo żemy „wyrównać” długość rąk, wykonując ćwiczenia rozlu -źniające – gimnastykując się.)

• Ciało dziecka zawiera około 65% płynów. Organizm dorosłej kobiety już tylko 50%. W procesie starzenia się następuje trwały ubytek wody z ciała człowieka, co powo -duje wiotczenie skóry i zmarszczki. To zjawisko zobrazuje bardzo proste doświad- czenie. Jabłko położone na słonecznym parapecie w krótkim czasie zmieni swójwy gląd. Skórka pomarszczy się zupełnie jak twarz staruszki. Powiemy, że jabłkojest stare.

• Sprawność i zręczność dziecka jest bardzo duża. Starość powoduje, że mięśnie i ko ści stają się sztywne. Spróbujmy sprawdzić giętkość dwóch gałązek: młodej i starej. Obie muszą być tej samej grubości. Młody pęd zaginamy w dowolnymkierunku, su chy patyk po prostu złamiemy. Tak więc należy chronić osoby starszeprzed urazami.




96


2. TEMAT: Moje zmysłyOkreślanie i nazywanie zmysłów. Wysłuchanie opowiadania „Oczy na świat”. Przeprowadzenie doświadczeń uaktywniających poszczególne zmysły. Unikanie sytuacji niebezpiecznych dla zdrowia. Zabawy dramowe – pokazywanie przysłów za pomocą gestów i mimiki. Rozróżnianie głosek, spółgłosek i samogłosek. Zastosowanie znaków: +, –, =. Rozwiązywanie działań matematycznych w zakresie 3. Gry zespołowe – rzuty do celu.

MATERIAŁY I ŚRODKI DYDAKTYCZNE: Ćwiczenia „Na tropach alfabetu”, cz. A, Ćwiczenia „Na tropach matematyki”, cz. 1, Przewodnik nauczyciela, cz. 1, płyta CD z opowiadaniami, karton, materiały do doświadczeń, piłka.

PRZEBIEG ZAJĘĆ: SŁUCHANIE OPOWIADANIA. Omówienie opowiadania „Oczy na świat”, rozmowa o wszystkich zmysłach, dzięki którym po-

znajemy świat (płyta CD z opowiadaniami, Przewodnik nauczyciela, cz. 1, rozdział: Teksty opowiadań).Przykładowe pytania:– Jaka część ludzkiego ciała nie potrzebuje odpoczynku? (oko, odpoczywają tylko powieki)– Czego dostarczają naszemu mózgowi oczy? (oczy dostarczają najwięcej informacji o świecie)– W jaki sposób powinniśmy dbać o oczy? (Nie oglądać zbyt długo telewizji, nie siedzieć zbyt długo przed ekranem kom-

putera, nie czytać książek, kiedy jest ciemno, dbać o dobre oświetlenie podczas nauki i pracy) – Czego dowiedzieliście się o strusiu? (oko strusia jest większe niż jego mózg) BURZA MÓZGÓW – odpowiedzi dzieci na pytanie: „Do czego potrzebne nam są zmysły?”. Zapisanie wszystkich propozycji

na planszy i dowolne ich zilustrowanie. Ekspozycja planszy w klasie. ZABAWA „ZMYSŁY” – dzieci wykonują różnego rodzaju doświadczenia, aby osobiście odczuć, jak pracują ich zmysły:

– dzieci wąchają rozmaite przyprawy, – z zamkniętymi oczami rozpoznają losowane przedmioty, – dzieci komunikują się niewerbalnie, – próbują różnych „ mik-

stur”: woda w kubeczkach z dodatkiem soli, cukru, cytryny. WNIOSKI. Na podstawie doświadczeń dochodzimy do wniosku, jak ważna jest troska o zdrowie, gdyż brak jakiegokolwiek

ze zmysłów bardzo utrudnia nam funkcjonowanie. ZABAWY DRAMOWE. Przekazywanie przysłów za pomocą gestów i mimiki twarzy, np. „W zdrowym ciele zdrowy duch”, „Że-

by kózka nie skakała, to by nóżki nie złamała”. HISTORYJKA OBRAZKOWA. Praca samodzielna – ułożenie opowiadania na podstawie historyjki obrazkowej (Ćwiczenia „Na

tropach alfabetu”, cz. A, str. 45, ćw. 2). PRZYPOMNIENIE KSZTAŁTU LITERY o, O – rozpoznawanie litery o w wyrazach, zaznaczanie głoski o w nazwach obrazków

(Ćwiczenia „Na tropach alfabetu”, cz. A, str. 45, 47). ROZWIĄZYWANIE DZIAŁAń w zakresie 3 – praca samodzielna (Ćwiczenia „Na tropach matematyki”, cz. 1, str. 37). GRY ZESPOŁOWE – rzuty do celu.

– Gra w Zbijaka.– Gra w Dwa ognie. PRACA DOMOWA: Podkreślanie w wyrazach podanych liter (Ćwiczenia „Na tropach alfabetu”, cz. A, str. 46, ćw. 4).


97

3. TEMAT: Świat smaków i zapachów

Nazywanie przypraw kuchennych i określanie ich przydatności. Pisanie wyrazów z poznanymi literami. Litera, wyraz, zdanie. Kropka na końcu zdania. Układanie wyrazów z rozsypanki literowej. Przeliczanie w zakresie 10. Wyrażenia mianowane – pieniądze. Wykonanie zapachowych obrazów. Zabawy i ćwiczenia z małymi piłkami – ćwiczenia chwytne.

MATERIAŁY I ŚRODKI DYDAKTYCZNE: Ćwiczenia „Na tropach matematyki”, cz. 1, różne przyprawy, kartony, klej typu wikol, szablony – liniatura, wzór zdania.

PRZEBIEG ZAJĘĆ: ZABAWA „IMIONA”. Praca w grupach – odczytywanie nazw zgromadzonych przypraw. Przesypywanie przypraw do miseczek,

oglądanie, wąchanie i smakowanie. Rozmowa na temat ich przydatności i zastosowania nie tylko w kuchni. PRZYGOTOWANIE STOŁU DO ŚNIADANIA. Praca zespołowa. W trakcie pracy dzieci przeliczają, klasyfikują, powtarzają sto-

sunki przestrzenne, np. po prawej stronie nóż, przed talerzem kubek. Omówienie pracy. PRACA PLASTYCZNA „PACHNĄCE OBRAZY”. Dzieci wykonują na sztywnym kartonie projekt obrazka. Następnie, wykorzystu-

jąc zgromadzone przyprawy, wypełniają kształty, tworzą ciekawe, barwne i pachnące kompozycje. ZABAWA „CO TO ZA ZAPACH?” – chętnemu dziecku zawiązujemy oczy i dajemy do powąchania kolejne przyprawy. Dziecko,

które odgadnie nazwę, wybiera przyprawę dla kolegi. WYRAZY Z POZNANYMI LITERAMI. Nauczyciel wiesza na tablicy po kilka kartoników z poznanymi literami. Dzieci próbu-

ją z tych liter ułożyć wyraz. Nauczyciel zapisuje ten wyraz na tablicy w liniach. Nauczyciel znów wiesza na tablicy litery, a dzieci układają kolejny wyraz. Znów nauczyciel zapisuje wyraz w liniaturze itd. PRZEPISYWANIE WYRAZÓW Z TABLICY. Dzieci przepisują do zeszytu z dużą liniaturą wyrazy zapisane wcześniej przez na-

uczyciela na tablicy. CZYTANIE LITER – BITOWANIE. Dzieci siedzą frontalnie do nauczyciela. Nauczyciel w szybkim tempie prezentuje litery,

dzieci je czytają. Dla utrudnienia można zwiększyć tempo pracy albo prezentować litery odwrócone „do góry nogami”. UKŁADANIE WYRAZÓW. Praca w grupach. Z banku liter dzieci losują po 10 liter. Układają z nich wyrazy. Każda litera może

być użyta tylko raz. Grupa ma prawo wymienić 2 litery, losując je. OMÓWIENIE PROCESU POWSTAWANIA WYRAZÓW i efektów ukierunkowane pytaniami nauczyciela:

– Ile wyrazów ułożyliście?– Co sprawiło wam kłopot?– Których liter wykorzystaliście najwięcej?– Których najmniej?– Z ilu liter składają się wyrazy?– Jaki jest najkrótszy wyraz? Z ilu liter się składa?– Jaki wyraz jest najdłuższy? Z ilu liter się składa?– Z ilu liter składa się najkrótszy wyraz, jaki znasz?– Jeśli ktoś ułożył długi wyraz, a ktoś inny krótki, czy to miało wpływ na dalszą pracę?– Co możesz powiedzieć o swoich wyrazach?– Czego dowiedzieliście się o literach? UZUPEŁNIANIE LITER w utworzonych wyrazach. Praca w grupach. Uczniowie usuwają z ułożonych wyrazów wybrane litery.

Z 2-, 3-literowych jedną, z 4- i więcej – dwie. Powstałe niepełne wyrazy przyklejają lub przepisują na kartkę. Tak przygotowane zadanie przekazują grupie sąsiedniej, która odgaduje wyrazy i zapisuje ich poprawną formę lub uzupełnia brakujące litery. OMÓWIENIE PRACY. Nauczyciel zadaje pytania:

– Czy zawsze powstały wyrazy, które wcześniej miała ułożone drużyna? Jeśli nie, to dlaczego?– Czy mogły powstać inne wyrazy?– Co z tego wynika?– Kiedy było najtrudniej odgadnąć wyraz? (nauczyciel zwraca uwagę na długość wyrazu, miejsce braku litery, liczbę bra-

kujących liter)



98


UKŁADANIE LITEROWYCH SEKWENCJI. Nauczyciel prezentuje początek literowej sekwencji, np. o a e i l o a e i l o. Analizuje z dziećmi utworzony zapis. Zadaje pytania:– Co to jest?– Co przypomina?– Czy zauważacie coś charakterystycznego?– Czy umiecie postawić następną literę? Następną? Następną?– Według jakiej zasady jest zbudowany ten szlaczek?– Pokaż jego jedną część.– Na którym miejscu jest „o”?– Czwarte „o”, na którym będzie miejscu?– „l”, na którym jest miejscu?– Następne „l”, na którym będzie miejscu?– Ile „e” będzie w dwóch częściach? UKŁADANIE WŁASNEJ SEKWENCJI LITEROWEJ. Praca samodzielna. Uczniowie mają do dyspozycji kartoniki z literami lub

zapisują je samodzielnie i układają własny szlaczek zgodnie z wymyśloną przez siebie regułą. ZADAWANIE PYTAń dotyczących szlaczków. Praca w parach. Każde dziecko zadaje koledze/koleżance pytania dotyczące

szlaczka. Zapytane dziecko odpowiada. Potem następuje zamiana ról. PORTRET LITERY – rysowanie. Uczniowie wybierają sobie literę, którą chcą sportretować. Motywują swój wybór. Dobierają

kolory do wybranych liter. Omówienie prac. WPROWADZENIE POJĘCIA „ZDANIE” – zademonstrowanie budowy zdania i jego cech charakterystycznych (wyrazy w od-

powiedniej kolejności, tworzące logiczną całość). Nauczyciel zapisuje na tablicy wyrazy tworzące zdanie: owoce lubi lody Ala. Zadaniem dzieci jest próba ponumerowania lub przestawienia wyrazów w odpowiedniej kolejności, tak aby zostało utworzone logiczne zdanie. ROZWIĄZYWANIE ZADAń – samodzielna praca (Ćwiczenia „Na tropach matematyki”, cz. 1, str. 38). ZABAWY Z PIŁECZKAMI. Każde dziecko dostaje piłeczkę tenisową i wykonuje polecenia nauczyciela, np.: przekładaj piłecz-

kę z ręki lewej do prawej i z prawej do lewej, przekładaj piłeczkę z ręki do ręki pod kolanem, turlaj piłeczkę po podłodze z ręki do ręki, podrzuć z jednej ręki do drugiej. Tym, którzy radzą sobie z jedną piłką, można dołożyć drugą i polecić prze-kładanie, turlanie, podrzucanie obydwu piłek.


99

ZAJĘCIA EMPIRYCZNE JA WIEM, CO I PO CO JEM!

Język człowieka pokryty jest kubkami smakowymi, pozwalającymi rozróżnić cztery podstawowe smaki: słodki, słony, kwa-śny i gorzki. Tworzy się cała mapa smaków. Czubek języka reaguje najsilniej na smak słodki, boki języka na kwaśny, brzegi języka na słony, a tył języka na smak gorzki. Odczucie smaku potrawy zależy od miejsca jej ułożenia na języku. Rozprowa-dzenie jedzenia w ustach dostarcza nam pełnej informacji smakowej.

JĘZYK

smak słony smak kwaśny smak gorzki smak słodki

Drażniąc poszczególne kubki smakowe języka pokarmem, możemy zakłócić odbiór wrażeń smakowych. Przygotowujemy napoje w czterech smakach:– wodę słoną,– wodę słodką,– sok z cytryny (rozcieńczony),– tonik (gorzki).

Kroplomierzem nakładamy płyn na język dziecka, ale w miejscu przeciwnym do smaku próbki, np. słodki płyn podajemy w miejscu odbierającym smak gorzki, a kwaśną kroplę umieszczamy w miejscu odbierającym smak słodki. W pierwszej chwili dziecko odbierze smak wynikający z mapy językowych smaków, dopiero po chwili potrzebnej do rozprowadzenia płynu po języku określi prawidłowo smak próbki. Smak słony i słodki są sobie najbliższe. Bardzo wysokie stężenie soli ma smak słodki.

Na odbiór wrażeń smakowych wpływa też zmysł wzroku. Każdy z nas poczuł kiedyś, jak na widok atrakcyjnej potrawy „cie-kła mu ślinka”. Tak samo reagujemy, widząc osobę jedzącą cytrynę.

Zadbajmy o estetykę jedzenia. Proponuję urządzenie uroczystego drugiego śniadania w klasie. Ładnie nakryty stół, fanta-zyjnie ułożone serwetki, kanapki udekorowane zieleniną (może być z klasowej hodowli) sprawiają, że wszyscy z apetytem przystąpią do konsumpcji. W takiej scenerii nie wypada jeść z brudnymi rękami. Pamiętajmy! Podczas przygotowania posiłków i ich spożywania higiena jest najważniejsza!

143

JA I ŚWIAT WOKÓŁ MNIE ZAJĘCIA EMPIRYCZNE

JA WIEM, CO I PO CO JEM!Język człowieka pokryty jest kubkami smakowymi, pozwalającymi rozróżnić czterypodstawo we smaki: słodki, słony, kwaśny i gorzki. Tworzy się cała mapa smaków.Czubek języka reaguje najsilniej na smak słodki, boki języka na kwaśny, brzegi języ kana słony, a tył języka na smak gorzki. Odczucie smaku potrawy zależy od miejsca jejułożenia na języku. Rozprowadzenie jedzenia w ustach dostarcza nam pełnej infor-macji smakowej.

Drażniąc poszczególne kubki smakowe języka pokarmem, możemy zakłócić odbiórwrażeń smakowych. Przygotowujemy napoje w czterech smakach:

– wodę słoną,– wodę słodką,– sok z cytryny (rozcieńczony),– tonik (gorzki).

Kroplomierzem nakładamy płyn na język dziecka, ale w miejscu przeciwnym do smaku próbki, np. słodki płyn podajemy w miejscu odbierającym smak gorzki, a kwaśną kroplę umieszczamy w miejscu odbierającym smak słodki. W pierwszejchwi li dziecko odbierze smak wynikający z mapy językowych smaków, dopiero po chwili potrzebnej do rozprowadzenia płynu po języku określi prawidłowo smakpróbki. Smak słony i słodki są sobie najbliższe. Bardzo wysokie stężenie soli ma smaksłodki.

Na odbiór wrażeń smakowych wpływa też zmysł wzroku. Każdy z nas poczuł kiedyś,jak na widok atrakcyjnej potrawy „ciekła mu ślinka”. Tak samo reagujemy, widzącosobę je dzącą cytrynę.

Zadbajmy o estetykę jedzenia. Proponuję urządzenie uroczystego drugiego śniada-nia w klasie. Ładnie nakryty stół, fantazyjnie ułożone serwetki, kanapki udekorowanezieleniną (może być z klasowej hodowli) sprawiają, że wszyscy z apetytem przystąpiądo konsumpcji. W takiej scenerii nie wypada jeść z brudnymi rękami. Pamiętajmy!Podczas przygotowania posiłków i ich spożywania higiena jest najważniejsza!




100


4. TEMAT: Jestem mieszkańcem Europy

Wysłuchanie opowiadania Ali i Adama „Przygotowania do wyprawy po Europie”. Czytanie nazw krajów i odszukiwanie ich na mapie Europy. Rozpoznawanie i rysowanie wybranych flag. Prezentacja litery e, e drukowanej i pisanej. Konstruowanie gier planszowych – przeliczanie i liczenie w zakresie 10. Dodawanie liczb w zakresie 3 – wyrażenia mianowane – pieniądze. Ćwiczenia ogólnorozwojowe.

MATERIAŁY I ŚRODKI DYDAKTYCZNE: Podręcznik „Radosne odkrywanie świata”, cz. 1, Ćwiczenia „Na tropach alfabetu”, cz. A, Podręcznik „Na tropach matematyki”, cz. 1, Ćwiczenia „Na tropach matematyki”, cz. 1, Alfabet demonstracyjny, zeszyt do kaligrafii, Przewodnik nauczyciela, cz. 1, płyta CD z opowiadaniami, mapa Europy, atlasy z flagami, kostki, pionki. szablony, flamaster.

PRZEBIEG ZAJĘĆ: SŁUCHANIE OPOWIADANIA. Rozmowy na temat opowiadania Ali i Adama „Przygotowania do wyprawy po Europie” (płyta CD

z opowiadaniami, Przewodnik nauczyciela, cz. 1, rozdział: Teksty opowiadań).Pytania do tekstu: – Gdzie wybierała się rodzina Ali i Adama? (na wyprawę po Europie) – Jakie miasta zamierzali tam zwiedzać? (Rzym, Wenecję, Paryż, Barcelonę, Berlin) PREZENTACJA słów powitania i podziękowania w wielu językach (Podręcznik „Radosne odkrywanie świata”, cz. 1, str. 24). Dzień

dobry, Dziękuję, Buon giorno, Grazie (włoski), Beonos dias, Gracjas (hiszpański), Bonjour, Merci (francuski), Good day, Good morning , (angielski), Guten Tag, Danke (niemiecki). ROZMOWA KIEROWANA na temat Europy. Demonstracja mapy Europy, nazywanie kierunków, wskazanie miejsca położenia Pol-

ski i jej sąsiadów. Odczytanie przez chętne dzieci nazw wskazanych państw. PRACA PLASTYCZNA. Praca grupowa – rysowanie flag państw Unii Europejskiej na szarym papierze na podstawie prezentacji

w podręczniku (Podręcznik „Radosne odkrywanie świata”, cz. 1, str. 27). PREZENTACJA LITERY e, E drukowanej i pisanej. Nauczyciel demonstruje dzieciom kształt litery e, E (Podręcznik „Radosne odkry-

wanie świata”, cz. 1, str. 26, Alfabet demonstracyjny). Dzieci kreślą kształt pisanej litery e, E w powietrzu, na podłodze, na piasku. PISANIE LITERY e, E po śladzie, w liniaturze (Ćwiczenia „Na tropach alfabetu”, cz. A, str. 48, zeszyt do kaligrafii, z. 1, str. 12). ZABAWA „DETEKTYW”. Dzieci udają się w podróż po szkole, wędrują np. parami. W tym czasie gromadzą na karteczkach wyrazy

mające w nazwie literę e, E (rzeczy i osoby). ZAZNACZANIE OBRAZKÓW, które w nazwie mają głoskę e, praca samodzielna (Ćwiczenia „Na tropach alfabetu”, cz. A, str. 48). GRA „PODRÓŻ PO EUROPIE” – przeliczanie w zakresie 10. Dzieci tworzą planszę do gry, otrzymują pionki, kostki i kartki z na-

zwami i flagami państw europejskich. Przesuwają się do przodu o tyle pól, ile wskazuje kostka. Jeżeli staną na polu z literą e, E, losują kartonik, kto potrafi – odczytuje wyraz i przelicza, ile jest w nim liter. Następnie przesuwa się o tyle pól do przodu. DODAWANIE LICZB w zakresie 3 – wyrażenia mianowane – pieniądze (Podręcznik „Na tropach matematyki”, cz. 1, str. 29). PISANIE DZIAŁAń do rysunków. Rozwiazywanie zadań – wyrażenia mianowane – pieniądze (Ćwiczenia „Na tropach matematy-

ki”, cz. 1, str. 38-39). ĆWICZENIA OGÓLNOROZWOJOWE.

– 10 przysiadów,– krążenia ramion w przód i w tył,– wymachy nóg do wyciągniętych ramion w przód,– krążenia i skłony tułowia,– siad skrzyżny i skłony tułowia w przód,– siad prosty i skłony tułowia w przód. ZABAWA RUCHOWA. Na hasło nauczyciela: „słońce świeci” dzieci biegają swobodnie po sali. Na hasło „pada deszcz” dzieci

kucają pod ścianą, chowając głowę między kolanami.


101

5. TEMAT: Wyprawa po EuropieWysłuchanie opowiadania Ali i Adama „Wyprawa po Europie”. Szukanie i zaznaczanie na mapie państw, które zwiedzili Ala i Adam. Nauka wspólnie z Alą i Adamem przywitania w językach: niemieckim, angielskim, włoskim, hiszpańskim, francuskim. Zabawy utrwalające pojęcia: głoska, samogłoska, spółgłoska. Pisanie sylab i wyrazów z poznanymi literami. Liczba 4. Rozkład liczby 4 na składniki. Nauka prawidłowego zapisu liczby 4. Informatyka: Krzywa wieża – edytor grafiki.

MATERIAŁY I ŚRODKI DYDAKTYCZNE: Podręcznik „Radosne odkrywanie świata”, cz. 1, Ćwiczenia „Na tropach alfabetu”, cz. A, Podręcznik „Na tropach matematyki”, cz. 1, Ćwiczenia „Na tropach matematyki”, cz. 1, Zeszyt matematyczny, z. 1, Przewodnik nauczyciela, cz. 1, płyta CD z opowiadaniami, worek ze skarbami, kalka biała, mapa Europy, liczmany.

PRZEBIEG ZAJĘĆ: SŁUCHANIE OPOWIADANIA. Omówienie opowiadania „Wyprawa po Europie”. Rozmowy na temat trasy podróży rodziny Ali

i Adama (płyta CD z opowiadaniami, Przewodnik nauczyciela, cz. 1, rozdział: Teksty opowiadań). PAńSTWA I ICH STOLICE. Czytanie nazw państw i stolic, które zwiedziła rodzina Ali i Adama (Podręcznik, „Radosne odkry-

wanie świata”, cz. 1, str. 28-29, pokaz na mapie Europy. PRACA PLASTYCZNA. Kalkowanie z mapy Europy zwiedzanych państw (Podręcznik „Radosne odkrywanie świata”, cz. 1, str. 27). UTRWALENIE SŁÓW POWITANIA w językach: niemieckim, angielskim, włoskim, hiszpańskim, francuskim (Podręcznik „Ra-

dosne odkrywanie świata”, cz. 1, str. 26). ZABAWA „EUROPEJSKIE POWITANIA”. Wykorzystując włoską muzykę, przenosimy się do Włoch, dzieci w rytmie muzyki spa-

cerują i witają się z napotkaną osobą po włosku. Zmieniamy muzykę na niemiecką i dzieci zmieniają język powitania itd. (Można wykorzystać książkę z płytą Teresy Duralskiej-Machety „ABC Unii Europejskiej”). UTRWALANIE POJĘĆ: głoska, samogłoska, spółgłoska (Ćwiczenia „Na tropach alfabetu”, cz. A, str. 49-50). ODSZUKIWANIEWYRAZÓW z poznanymi literami i ich zakreślanie (Ćwiczenia „Na tropach alfabetu”, cz. A, str. 51). ZABAWA „SEGREGOWANIE SKARBÓW”. Nauczyciel wysypuje na środek dywanu skarby, które przywiózł z wycieczki po Eu-

ropie, np. pocztówki, kredki, broszki, koraliki, książki, plany miast, są one w różnej liczbie, jednak nie większej niż 4. Zada-niem dzieci jest utworzenie z nich zbiorów. Dzieci przeliczają elementy każdego zbioru, dopasowują odpowiednią liczbę. ZABAWA W POSZUKIWACZA SKARBU. Szukanie przedmiotów w klasie, które łączą się z liczbą 4, np.: krzesło, kwadrat, stół. DEMONSTRACJA LICZBY 4 (Podręcznik „Na tropach matematyki”, cz.1, str. 30). ZAPIS LICZBY 4. Nauka prawidłowego zapisu w kratce (Ćwiczenia „Na tropach matematyki”, cz. 1, str. 40, Zeszyt matema-

tyczny, z. 1, str. 8). INFORMATYKA. Krzywa wieża – edytor grafiki.



102


Kochani Przyrodnicy!Dookoła jesień. Dni są coraz krótsze, drzewa gubią liście, a zwierzęta przygotowują się do zimowego snu. Aby zaobserwować zmiany zachodzące w przyrodzie, zapraszam Was na wycieczkę do lasu. Spotkamy się z panem leśniczym, który pomoże nam tropić jesień i odkrywać ślady, jakie dla nas zostawia. Przekonamy się, czy faktycznie las już zasypia i czy wszystkie drzewa straciły liście. Poszukamy darów jesieni i przeprowadzimy leśne eksperymenty. Oprócz tego poznamy literę i utrwalimy liczbę 4. Nauczymy się nowej piosenki, a każdy z Was odpowie sobie na pytanie: „Czy jesteś dobrym kolegą?”.

Jednym słowem, czeka nas ciekawy tydzień. Proszę Was o przyniesienie książek i ilustracji dotyczących lasu i jesieni.

A oto kilka zadań do wykonania w tym tygodniu. Wybierz jedno z nich: Narysuj portret swojej ulubionej koleżanki lub ulubionego kolegi. Przygotuj jedno doświadczenie związane z lasem. Wyszukaj informacji dotyczących zmian zachodzących w przyrodzie jesienią. Przygotuj prezentację o wybranym leśnym zwierzątku i opowiedz,

jak przygotowuje się ono do zimy.

Mocno Was ściskam i pozdrawiam!

Wasza Pani

PAźDZIERNIK CZWARTY TYDZIEńMOI KOLEDZY, MOJE KOLEŻANKI

103

1. TEMAT: Moi koledzy, moje koleżanki

Określanie i nazywanie pozytywnych i negatywnych cech charakteru oraz uczuć, jakie w nas wyzwalają. Przeprowadzenie testu „Czy jesteś dobrą koleżanką, dobrym kolegą?”. Poznanie litery i, I drukowanej i pisanej. Pisanie sylab i wyrazów z poznaną literą. Dodawanie i odejmowanie liczb w zakresie 4. Znaki matematyczne: <, >, =. Nauka piosenki „Dobrze, że są”. Zabawy i gry rzutne.

MATERIAŁY I ŚRODKI DYDAKTYCZNE: Podręcznik „Radosne odkrywanie świata”, cz. 1, Ćwiczenia „Na tropach alfabetu”, cz. A, Ćwiczenia, Na tropach matematyki, cz. 1, zeszyt do kaligrafii, z. 1, szary papier z sylwetką dziecka, Alfabet demonstracyjny, cegiełki czerwone, niebieskie, białe, kolorowe, grube nitki lub cienka tasiemka, płyta CD z opowiadaniami, płyta CD z piosenkami, Przewodnik nauczyciela, cz. 1.

PRZEBIEG ZAJĘĆ: PRZYGOTOWANIE PLAKATU „DOBRY KOLEGA”. Dzieci otrzymują na karteczkach zapisane nazwy różnych uczuć i cech. Ich

zadaniem jest odczytanie, wyjaśnienie i wybranie tylko tych, które charakteryzują dobrego kolegę, koleżankę. Po doko-naniu wyboru, odrysowują sylwetkę jednego dziecka na szarym papierze i wyklejają ją wybranymi cechami i uczuciami. PRZEPROWADZENIE TESTU. Test „Czy jesteś dobrą koleżanką?, „Czy jesteś dobrym kolegą?” (tekst dalej). Nauczyciel rozda-

je dzieciom kartki. Dzieci rysują buźki: uśmiechniętą i smutną. Następnie nauczyciel czyta dzieciom pytania testu. Dzieci dorysowują promyki słońca do buźki, w zależności od ich odpowiedzi.



104


TESTCZY JESTEŚ DOBRĄ KOLEŻANKĄ? CZY JESTEŚ DOBRYM KOLEGĄ?

1. Do Twojej klasy przyszła nowa koleżankaa) podchodzisz do niej i się przedstawiaszb) robisz głupie miny

2. Kolega prosi Cię o pożyczenie kredeka) pożyczasz chętnieb) pożyczasz, ale mówisz, żeby ich nie zniszczył

3. Masz w śniadaniówce kilka cukierkówa) dzielisz się nimi z kolegamib) zjadasz je sam w ukryciu

4. Twoja koleżanka zapomniała śniadaniaa) dzielisz się z nią kanapkami, które przygotowała Ci mamab) zjadasz swoje śniadanie i mówisz, że jest zapominalska

5. Pani oddaje dyktanda, nie masz żadnych błędów, a Twój kolega bardzo dużo:a) proponujesz wspólną naukęb) chwalisz się, że jesteś lepszy

6. Na przerwie widzisz, jak upada kolega z innej klasy:a) podbiegasz i pomagasz mu wstaćb) śmiejesz się z niego z innymi

7. Dostałeś zaproszenie na urodziny:a) dziękujesz za zaproszenie i mówisz, że chętnie przyjdzieszb) mówisz, że nie przyjdziesz, bo na pewno będzie nudno

8. Na lekcji pracujesz w grupie:a) zgodnie współpracujesz ze wszystkimib) krytykujesz wszystkie pomysły, oprócz swoich

9. Twoja koleżanka niechcący rozlała wodę z konewki:a) pomagasz jej posprzątaćb) biegniesz poskarżyć pani

10. Koleżanka ma bardzo ładną opaskę, co mówisz:a) jest ci w niej do twarzyb) mam w domu taką samą

sympatyczny

miły

uprzejmy

odpowiedzialny

cierpliwy

grzeczny

punktualny

wrażliwy

uczynny

wesoły

towarzyski

przyjacielski

samolubny

bezinteresowny

pomysłowy

niekulturalny

niesympatyczny

niemiły

nieuprzejmy

nieodpowiedzialny

niecierpliwy

niegrzeczny

niepunktualny

niewrażliwy

nieuczynny

smutny

samotnik

koleżeński

egoista

pesymista

kulturalny

kapryśny

KARTY Z CECHAMI CHARAKTERU


105

WPROWADZENIE LITERY i, I. Uczniowie otrzymują kartoniki: białe i czerwone oraz niebieskie. Układają z białych kartoni-ków model wyrazu podstawowego (lub rysują na kartce okienka), następnie zaznaczają kartoniki (lub malują na czerwono kredką) miejsce położenia samogłoski i (przypominamy jak rozpoznajemy samogłoski).W puste miejsca dokładają niebie-skie kartoniki (lub malują pozostałe na niebiesko). LITERA i, I drukowana i pisana. Pokaz, omówienie kształtu, kierunku pisania, położenia w liniaturze (Podręcznik „Radosne

odkrywanie świata”, cz. 1, str. 30, Alfabet demonstracyjny). PISANIE LITERY i, I – samodzielna praca z ćwiczeniami (Ćwiczenia „Na tropach alfabetu”, cz. A, str. 52, zeszyt do kaligra-

fii, z. 1, str. 14). ANALIZA I SYNTEZA WYRAZÓW z głoską i. Układanie modeli wyrazów z wykorzystaniem kolorowych kwadratów. Określanie

kolorem położenia samogłoski i spółgłoski. Nauczyciel rozkłada zakryte kartki z literami. Każde dziecko po kolei losuje kartkę z literą i podaje wyraz, który się nią rozpoczyna. Gdy poprawnie odpowie, ustawia swój but na linii startu. Wygrywa to dziecko, którego but pierwszy dojdzie do mety. CZYTANIE SYLAB, WYRAZÓW, ZDAń (Podręcznik „Radosne odkrywanie świata”, cz. 1, str. 30). ZABAWA „RUCHOME DZIAŁANIA”. Nauczyciel przykleja każdemu dziecku liczbę od 1 do 4 lub znaki: +, –, =. Dzieci biegają

po sali, na umówiony sygnał zatrzymują się i układają z siebie działanie, którego wynikiem będzie liczba podana przez nauczyciela. ROZKŁAD LICZBY 4 na składniki – samodzielna praca z ćwiczeniami (Ćwiczenia „Na tropach matematyki”, cz. 1, str. 40, zad. 1, 2. WYKONYWANIE ZADAń z zastosowaniem znaków: <, >, = (Ćwiczenia „Na tropach matematyki”, str. 41). NAUKA PIOSENKI „DOBRZE, ŻE SĄ” (płyta CD z piosenkami, CD 1/15, Przewodnik nauczyciela, kl. I, cz. 1, rozdział: Teksty

piosenek). ZABAWY I GRY RZUTNE.

– Zabawa Berek. Wyznaczamy sześciu uczniów, którzy będą berkami. Pozostałe dzieci biegają, podając sobie piłki. Zada-niem berków jest przechwycenie piłki lub jej dotknięcie. Wygrywa berek, który w wyznaczonym czasie przez nauczycie-la zdobędzie większą liczbę punktów.

– Zabawa Rzucanka. Nauczyciel wyznacza dwa zespoły. Jeden z zespołów otrzymuje piłkę i na sygnał wykonuje np. sześć po-dań do swoich zawodników. Przeciwna drużyna ma za zadanie utrudnianie gry i równoczesne staranie się o przejęcie piłki.



106


2. TEMAT: Nie jestem samRozkład liczby 4 na składniki. Dodawanie i odejmowanie liczb w zakresie 4 – wyrażenia mianowane (pieniądze). Wielka litera w pisowni imion. Wyróżnianie spółgłosek i samogłosek. Pisanie wyrazów i zdań z poznanymi literami. Funkcja znaku zapytania w zdaniu. Projektowanie i wykonanie medalu dla najsympatyczniejszej koleżanki, najsympatyczniejszego kolegi. Rozróżnianie rejestrów muzycznych. Zabawy bieżne orientacyjno–porządkowe.

MATERIAŁY I ŚRODKI DYDAKTYCZNE: Podręcznik „Radosne odkrywanie świata”, cz. 1, Ćwiczenia „Na tropach alfabetu”, cz. A, Ćwiczenia „Na tropach matematyki”, cz. 1, �zeszyt do kaligrafii, z. 1, �cegiełki czerwone, niebieskie, białe, �kartki z imionami.

PRZEBIEG ZAJĘĆ: SŁUCHANIE OPOWIADANIA. Nauczyciel opowiada dzieciom historię dziecka, które samotnie musiało zmagać się z proble-

mem. Swobodna rozmowa na temat wysłuchanego opowiadania, proponowanie różnych rozwiązań dla bohatera, nawią-zanie do relacji klasowych i własnych doświadczeń (można wykorzystać bajkę terapeutyczną Bogumiły Antkowiak „W gru-pie raźniej i weselej”, internet). PRACA PLASTYCZNA. Każde dziecko odrysowuje swoją dłoń na kolorowym papierze, wycina i podpisuje swoim imieniem.

Następnie wszyscy naklejają przygotowane dłonie na szary papier, tworząc koło wokół napisu NIE JESTEŚ SAM! Odczy-tanie wszystkich imion, zwrócenie uwagi na te, które mają głoskę i oraz omówienie pisowni wielkiej litery w imionach. UKŁADANIE IMION. Praca w parach. Nauczyciel przygotowuje kartki z imionami. Następnie każdą z nich przecina na paski

z pojedynczymi literami i umieszcza w oddzielnych kopertach. Dzieci losują koperty. Ich zadaniem jest ułożenie danego imienia z liter oraz odpowiednie pokolorowanie pasków z samogłoskami i spółgłoskami. PRZEPISYWANIE. Przepisanie do zeszytu wybranych zdań (Podręcznik „Radosne odkrywanie świata”, cz. 1, str. 30). Omó-

wienie funkcji znaku zapytania w zdaniu. ROZKŁAD LICZBY 4 NA SKŁADNIKI. Obliczenia pieniężne – omówienie, praca samodzielna (Ćwiczenia „Na tropach mate-

matyki”, cz. 1, str. 42). DODAWANIE I ODEJMOWANIE W ZAKRESIE 4. Obliczanie i pisanie działań – omówienie, praca samodzielna (Ćwiczenia „Na

tropach matematyki”, cz. 1, str. 43). PRACA PLASTYCZNA. Wykonanie medalu dla najsympatyczniejszej koleżanki, najsympatyczniejszego kolegi. Ekspozycja

prac w klasie. Brawa dla wykonawców i obdarowanych medalami. ZABAWA W TEATR. Praca w grupach – odgrywanie scenek „Rodzinne zakupy” (Ćwiczenia „Na tropach alfabetu, cz. A”, str. 53). ODSZUKIWANIE w nazwach kwiatów poznanych liter (Ćwiczenia „Na tropach alfabetu”, cz. A, str. 53). PISANIE LITERY i, I – wyrazy i pytania (zeszyt do kaligrafii, z. 1, str. 15). ZABAWA W NUTKI. Dzieci biegają po Sali. Gdy muzyka milknie, dzieci przyjmują pozycje odpowiadające różnym wysoko-

ściom dźwięku (siedzą po turecku, leżą, kucają, siedzą na krzesełkach, siedzą na ławce, stoją, stoją z uniesionymi ręko-ma). Nauczyciel na cymbałkach odgrywa kolejne wysokości dźwięków. ZABAWY BIEŻNE ORIENTACYJNO-PORZĄDKOWE.

– Zabawa Ciuciubabka.– Zabawa Gąski, gąski do domu.


107

KTO Z KIM ROZMAWIA?

Rozmawiają:

sprawdź, kto z kim rozmawia? odpowiednie litery wpisz do kratek; nadaj dziewczynkom imiona rozpoczynające się podaną literą.

MOI KOLEDZY, MOJE KOLEŻANKI

cyanmagentayellowblack

Sprawdź, kto z kim rozmawia?

odpowiednie litery wpisz do kratek;

nadaj dziewczynkom imiona rozpoczynające się podaną literą.

A

M

O

T

KTO Z KIM ROZMAWIA?

Rozmawiają: i i

156

Uwaga! Przygotuj dla dzieci kserokopie w formacie A4.

i i



108


3. TEMAT: Koleżanki i koledzyWypowiedzi na temat ulubionych koleżanek i kolegów. Słabe i mocne strony. Zabawy dramowe – przedstawianie zachowań w różnych sytuacjach. Porównywanie przedmiotów. Dodawanie i odejmowanie liczb w zakresie 4 – zabawy matematyczne. Zabawy z obręczami.

MATERIAŁY I ŚRODKI DYDAKTYCZNE: Podręcznik „Radosne odkrywanie świata”, cz. 1, Podręcznik „Na tropach matematyki”, cz. 1, Zeszyt matematyczny, z. 1, kartki z nazwą scenki, wycięte monety.

PRZEBIEG ZAJĘĆ: EKSPRESOWE POWITANIE – nauczyciel podaje komendy: uściśnij jak najwięcej dłoni, przybij jak najwięcej „piątek” itp. KOLEDZY ALI I ADAMA. Czytanie informacji na temat kolegów Ali i Adama. Wyjaśnienie pojęć: pseudonim, mocne i słabe

strony człowieka (Podręcznik „Radosne odkrywanie świata”, cz. 1, str. 31). ZABAWA „JACY SĄ TWOI KOLEDZY?”. Nauczyciel z dziećmi ustala treść informacji, które będą musiały przekazywać i za-

pamiętywać. Pomocne do tego będą wskazówki: lubię…, boję się…, często robię… . Dzieci chodzą po sali, wymieniają się informacjami o sobie z napotkaną osobą (lubię lody waniliowe, boję się pająków, często jeżdżę na rowerze). Po skończo-nej zabawie czas na test z zapamiętanych informacji. Nauczyciel zadaje pytania, np. Co lubi Krzyś? Czego boi się Zuzia?. ZABAWY DRAMOWE. Praca w grupach. Nauczyciel dzieli dzieci na grupki 3-osobowe. Każda z grup losuje kartkę ze scenką

do przedstawienia, np. Dwie koleżanki kłócą się, trzecia pomaga im się pogodzić. Kilkoro dzieci bawi się, a jedno siedzi samotnie w kącie. ZABAWA „SKLEP”. Ustalenie artykułów i ich cen, np. piórnik, ołówki, kredki, książki, zeszyty, jabłko, cukierek, napój. Każ-

de dziecko dostaje wycięte monety o różnych nominałach, ma łącznie kwotę 4 zł. Zabawa przebiega w 4-osobowych gru-pach. Podczas każdej nowej kolejki następuje wymiana osoby sprzedającej. Dzieci kupują wybrane produkty, a później z nauczycielem zapisują transakcje za pomocą działań. DODAWANIE I ODEJMOWANIE w zakresie 4 (Zeszyt matematyczny, z. 1, str. 10-11). PORÓWNYWANIE PRZEDMIOTÓW. Ekspozycja różnych przedmiotów, produktów, elementów życia codziennego, których

część jest do siebie bardzo podobna, część trochę się różni, a pozostałe są zdecydowanie różne (biorąc pod uwagę róż-norodne cechy). Przykładowe wnioski: – jabłko i cukierek są do siebie podobne, bo są czerwone, – jabłko i cukierek bardzo się od siebie różnią, bo cukierek jest słodki, a jabłko jest kwaśne, – jabłko i cukierek trochę się różnią wielkością. ANALIZA PRZEDMIOTÓW skoncentrowana na podobieństwach i różnicach. Praca zbiorowa. Poszukiwanie pary elementów

zgodnie z podaną przez nauczyciela zasadą, np. – poszukaj dwóch rzeczy, które różnią się kolorem, – poszukaj dwóch rzeczy, które różnią się wielkością, – poszukaj dwóch rzeczy, które różnią się zapachem, – poszukaj trzech rzeczy, każde różnią się kształtem, – poszukaj pary, która różni się wielkością i smakiem, – poszukaj pary, która różni się przeznaczeniem i kolorem, – poszukaj pary nazw, które różnią się pierwszą i ostatnią literą. ROZWIĄZYWANIE ZADAń. Zadania dla tropicieli matematyki – praca samodzielna i w parach (Podręcznik „Na tropach

matematyki”, cz. 1, str. 31). ZABAWY Z OBRĘCZAMI. Nauka kręcenia hula-hop, toczenie obręczy do kolegi.


109

4. TEMAT: Na tropach przyrody Wycieczka do lasu. Obserwacja lasu. Zaznaczanie własnych obserwacji na karcie „Badacz przyrody”. Szacowanie odległości. Rozmowy na temat zachowania się w lesie. Przeprowadzenie leśnych eksperymentów. Rzuty do celu.

MATERIAŁY I ŚRODKI DYDAKTYCZNE: Ćwiczenia „Na tropach przyrody”, cz. C, Wycinanki „Na tropach przyrody”, lupy, lornetki, atlas grzybów, zielnik, sznurek, bloki, kredki, kompas, dyktafon, aparat fotograficzny.

PRZEBIEG ZAJĘĆ: SPOTKANIE z panem leśniczym (książki, filmy, internet, np. film edukacyjny Wędrówki skrzata Borówki – odc. 2 – Las mie-

szany). USTALENIE ZASAD zachowywania się w lesie. Praca zespołowa – zilustrowanie zasad na planszy (rysunki, wycinanki z pra-

sy, widokówki itp.). WYCIECZKA DO LASU – obserwacja roślin i zwierząt. Dzieci zbierają okazy przyrodnicze, np.: liście, szpilki drzew iglastych,

szyszki, mech, grzyby. Obserwują mech przez lupę. Zaglądają pod odchodzącą korę drzew. Szukają w atlasie grzybów in-formacji dotyczących znalezionych grzybów. Obserwują nitki grzybni (należy delikatnie rozchylić mech wokół nóżki grzy-ba), nauczyciel pokazuje, jak należy wykręcić nóżkę grzyba, aby nie uszkodzić grzybni.– Dzieci robią zdjęcia.– Nagrywają na dyktafon odgłosy lasu.– Ustalają kierunek północny za pomocą kompasu i obserwują pnie drzew od strony północnej.– Wykonują metryczki drzew: zapisują nazwę drzewa, odrysowują fakturę kory, zaznaczają kolor pnia drzewa, mierzą sznur-

kiem grubość pnia, odrysowują kształt liścia, rysują jak wygląda owoc i kształt korony. ZABAWA „SZUMI LAS”. Dzieci tworzą koło. Jedna osoba stoi w środku koła z zamkniętymi oczami. Następnie wyciągając

prawą rękę, obraca się wokół siebie i mówi „Szumi las, szumi las, wymień leśną roślinę, jaką znasz”. Zatrzymuje się i wska-zuje ręką osobę z koła, która ma wymienić nazwę rośliny i podać jej charakterystyczne cechy, np. jeżyny, to krzewy o fio-letowych owocach podobnych do malin. Dziecko, które prawidłowo wykona zadanie, wchodzi do środka koła. SZACOWANIE ODLEGŁOŚCI między drzewami. Dzieci określają odległość między drzewami, następnie mierzą ją za pomo-

cą kroków, stóp, skoków. RZUTY DO CELU. Każde dziecko ma po trzy szyszki i rzuca nimi w wyznaczone drzewo. Za każde trafienie uzyskuje jeden punkt. UKŁADANIE z szyszek poznanych liter. WITAJ TROPICIELU! Czytanie listu J. Białobrzeskiej, autorki „Wycinanek”. Omówienie wielorakich sposobów tworzenia wła-

snych książek przez dzieci-tropicieli przyrody (Ćwiczenia „Na tropach przyrody”, cz. C, Wycinanki „Na tropach przyrody”). W LESIE – praca samodzielna z wycinankami (Ćwiczenia „Na tropach przyrody”, cz. C, „Wycinanki”, karta „W lesie”).

PAźDZIERNIK CZWARTY TYDZIEńJA I ŚWIAT WOKÓŁ MNIE

110

5. TEMAT: Na tropach przyrody – Las jesienią

Omówienie zmian zachodzących jesienią w lesie na podstawie uzupełnionych na wycieczce kart obserwacji „Badacz przyrody” oraz zgromadzonych okazów. Wysłuchanie nagranych odgłosów zwierząt leśnych. Przygotowanie książeczek o lesie jesienią. Układanie zadań z treścią do rysunków w zakresie 4. Informatyka: Jesienne drzewo.

MATERIAŁY I ŚRODKI DYDAKTYCZNE: Podręcznik „Radosne odkrywanie świata”, cz. 1, Ćwiczenia „Na tropach przyrody”, cz. C, Wycinanki „Na tropach przyrody”, Zbiór zadań matematycznych, wycinki z gazet związane z jesienią, atlas grzybów, mikroskop, zielnik, sznurek, bloki, dyktafon.

PRZEBIEG ZAJĘĆ: BADACZ PRZYRODY. Omówienie zmian zachodzących jesienią w lesie na podstawie uzupełnionych na wycieczce kart

obserwacji „Badacz przyrody” (Podręcznik „Radosne odkrywanie świata”, cz. 1, str. 32-33). Pytania do tekstu: – Jakiego koloru są liście jesienią?– Jakie drzewa leśne owocują jesienią?– Które zwierzęta leśne gromadzą zapasy na zimę?– Co można zobaczyć jesienią w lesie?– Co zbieramy jesienią w lesie?– Wymień nazwy trzech grzybów jadalnych. – Podaj nazwę grzyba, który jest niejadalny. WYSTAWA okazów zebranych podczas wycieczki do lasu. Oglądanie i omawianie zgromadzonych materiałów. DOŚWIADCZENIA. Wykonanie doświadczeń z szyszkami (rozchylanie się łusek), wybranie pęsetą nasion z szyszki. Wyja-

śnienie, że pomimo tak wielu nasionek, kiełkuje mało drzew (zjadają je zwierzęta). PRZYGOTOWANIE METRYCZEK DRZEW: nazwa, rysunek drzewa i owocu, odrysowany liść, faktura kory, grubość pnia. MIKROSKOP. Oglądanie pod mikroskopem przygotowanych preparatów z liści, mchu, fragmentów grzybni itp. CO SŁYCHAĆ W LESIE? Rozpoznawanie odgłosów zwierząt nagranych podczas wycieczki. Przygotowanie książeczek o lesie

jesienią (wycinki z gazet). WYSZUKIWANIE na ilustracjach lasu 4 identycznych elementów. Praca w parach – układanie treści zadań do ilustracji. LOSOWANIE obrazków przedstawiających leśne okazy. Układanie treści zadań. DODAWANIE I ODEJMOWANIE – rozwiązywanie zadań tekstowych (Zbiór zadań matematycznych, str. 18-19, 21-22). WARSTWY LASU – praca samodzielna z wycinankami,projektowanie (Ćwiczenia „Na tropach przyrody”, cz. C, „Wycinanki”,

karta „Warstwy lasu”). PRACA PLASTYCZNA. Wykonanie różnymi technikami obrazka „Las jesienią”. Ekspozycja prac w klasie. INFORMATYKA. Jesienne drzewo.

PAźDZIERNIK CZWARTY TYDZIEńJA I ŚWIAT WOKÓŁ MNIE

edukacja z pasjŚ – wstŁp - didasko.com.pl · zagadki, propozycje zajęć plastycznych i...

Documents