Download - ZARB Bilgisayar Kullanımı Çalışma Kağıtları Hazırlama ......Çocuklardan sözcük bulmalarını talep eden bulmaca türleri oldukça yaygındır. Bu bulmacayı hazırlamak

Bu kitapçık Türkçe anadili öğretmenleri için PH Wien’de verilen bilgisayar kursunda işlenen ana

konuları kapsamaktadır.

Göksel Yilmaz

ZARB PROGRAMI İLE ÇEŞİTLİ ÇALIŞMA KAĞITLARININ HAZIRLANMASI

Bilgisayar Kullanımı Çalışma Kağıtları Hazırlama Seminer Notları II

ZARB PROGRAMI İLE ÇEŞİTLİ ALIŞTIRMA KAĞITLARININ HAZIRLANMASI

Hans Zybura Software’nin geliştirdiği çalışma kağıtları hazırlama programıdır. Program, ücretli olup

www.zarb.de adresi üzerinden sipariş edilebilir. Program, Avrupa dilleri için hazırlandığı için bazı

fonksiyonları Türkçe için uygun değildir (prepositions, düzenli, düzensiz fiil bulma çalışmaları gibi ...),

fakat birçok fonksiyonu dilimiz için hazırlanabilecek çalışma kağıtlarında kullanılabilir. Biz bu kullanma

klavuzunda en önemli fonksiyonları tanıtacağız.

ZARB 4 PROGRAMI İÇİN GEÇERLİ OLAN ÖNEMLİ KURALLAR:

• Program kurulumu yapıldıktan sonra zarb, word programının bir yan unsuru olarak ana

pencerenin sağ üst köşesinde görünmelidir. Zarb buraya tıklanarak başlatılır.

• Öncelikle her fonksiyon için geçerli olan temel kural; kullanılacak unsurların (kelime, metin vs)

farecik yardımıyla işaretlenmesi yani tümünün seçilmesi gerekir (markieren), bu yapılmadığı

takdirde, aşağıdaki uyarı görünür.

ZARB 4 PROGRAMI İLE ÇALIŞMA

1- BULMACA OLUŞTURMA

ÇAPRAZ BULMACA (Kreuzworträtsel):

Menü Zarb 2 çerçeve çubuğunun ilk sembolüne tıklayarak çapraz bulmacalar hazırlanır. Öncelikle

bulmacada yer almasını istediğimiz sözcükleri yazmamız gerekir.

Örnek: deve, kurbağa, kırkayak, keçi, yılan, manda, maymun, öküz, inek, kuzu, kaplumbağa, kelebek

1

Sözcüklerimiz hazırsa bunları işaretlememiz gerekir. Bunun için fareciğimizi kullanırız:

İşaretledikten hemen sonra, Menü Zarb 2 çerçeve çubuğunun ilk sembolüne tıklayın!

Kreuzwörter isimli küçük pencereden Originalschreibweise seçeneğini işaretleriz!

OK ile onayladıktan sonra aşağıdaki pencere açılır:

Burada yukarıdan aşağıya (Senkrecht) için “Zufallswahl”

ve sağdan sola (Waagerecht) için ise “Automatisch”

veya “Benutzerkontrolliert” seçeneklerinden birini

işaretleriz. Biz örneğimizde “automatisch” seçeneğini

tercih ettik.

“OK” ile onayladıktan sonra bir sonraki pencere açılır. Bu

pencere bize çeşitli seçenekler sunar. “Bulmacanın

tasarımı” (Gestaltung des Rätsels) ana başlığından

yukarıdan aşağıya kısmında yer alacak sözcüğün bütünün

verilmesini, ya da bütün hepsinin boş bırakılmasını,

sözcüğün sadece sesli harflerinin yer almasının ya da

sessiz harflerinin yer almasını işaretleyebiliriz. Biz bu

örnekte; yukarıdan aşağıya kısmında yer alacak sözcüğün

bütünün verilmesini (Senkrechtes Wort vorgeben)

işaretleyeceğiz. “Bulmacanın çözümüne yönelik

yardımlar” ana başlığında (Lösungshilfen), hem sağdan

sola hem de yukarıdan aşağıya sorulan sözcüklerin

cevaplarını, hem tanımları hem de bulmacanın çözülmüş

bir kopyasını işaretleyip seçebiliriz.

Biz örneğimizde; sağdan sola sözcüklerin ilave edilmesini,

tanımların ilave edilmesini ve de bulmacanın çözülmüş

bir kopyasını işaretliyoruz.

Zarb programı, kısa bir süre içinde

otomatik olarak bulmacamızı

hazırladı. Şimdi bulmacada yer

alacak her sözcüğün tanımlarını

açılan pencereye yazmamız

gerekiyor. Bu tanımlar sözcüklerin

Almanca karşılıkları da olabilir.

Bütün sözcüklerin tanımlarını yazdıktan sonra bulmacamız

hazır.

3

Örnek: BULMACA: HAYVANLAR

Almancaları yazan sözcüklerin Türkçelerini yazarak bulmacayı çöz!

Waagerecht (Soldan Sağa): 1) die Ziege 2) die Schlange 3) das Kamel 4) der Frosch

Senkrecht (Yukarıdan Aşağıya): die Kuh

BULMACANIN ÇÖZÜMÜ:

Senkrecht: İNEK

1 K E Ç İ

2 Y I L A N

3 D E V E

4 K U R B A Ğ A

4

1 İ

2 N

3 E

4 K

SÖZCÜK ARAMA (Suchrätsel):

Çocuklardan sözcük bulmalarını talep eden bulmaca türleri oldukça yaygındır. Bu bulmacayı

hazırlamak için de öncelikle bulmacada aranacak sözcükleri yazmamız ve daha sonra da bunları

işaretlememiz gerekir.

Örnek: deve, kurbağa, kırkayak, keçi, yılan, manda, maymun, öküz, inek, kuzu, kaplumbağa, kelebek

Sözcüklerimiz hazırsa bunları işaretlenmemiz gerekir. Bunun için fareciğimizi kullanırız:

İşaretledikten hemen sonra, Menü Zarb 2 çerçeve çubuğunun üçüncü sembolüne tıklayın!

“Wortsuchrätsel“ penceresinden

„GROSSBUCHSTABEN“ seçeneğini

işaretleyiniz.

Yeni açılan pencerede gerekli değişiklikleri

işaretleyip, bulmacayı kendi arzuladığın

şekilde oluşturabilirsin. Mesela „Größe

und Wortdichte“ bölümünden bulmacanın

genişlik ve yüksekliğini 25 harfe kadar

değiştirebilirsin. Orijinal ayarda hem

genişlik hem de yükseklik 11 harf olarak

verilmiştir. 11 yerine arzu ettiğin sayıyı

yazman yeterlidir.

“Quelle der Suchwörter” bölümünde üç

seçenek yer alır: 1) Önceden belirlediğimiz

12 sözcük olduğu için sözcük listesinde

“Wortliste (12 Wörter)” bulunur. Uzun sözcüklerin bulmacada ilk sırada yer alması işaretlenebilir. 2)

“Handeingabe”: istersek kendimiz daha fazla sözcüğü ilave edebiliriz. 3) Wörterbuch: eğer word

dosyası olarak bir sözcük oluşturursak, bu dosyadan istediğimiz sözcükleri seçebiliriz.

“Schwierigkeitsgrad” alt başlığında ise sözcüklerin bulmacada yatay (sağdan sola yazılmış şekilde),

dikey (yukarıdan aşağıya), çapraz ya da tersten bulunmasını belirleyebiliriz. “Alle Richtungen”

seçeneği sözcüklerin her yönde aranmasını öngörür.

Yeni açılan pencereden “Suchwörter anfügen” ve “Dublikat ohne Füllbuchstaben” işaretlemek

gerekir.

Bulmacamız hazır. Şimdi yapmamız gereken bulmacanın öğrencilerimiz için biraz daha

Türkçeleştirmek. “In diesem Suchrätsel sind 12 Wörter versteckt.” cümlelerinin Türkçelerini de

yanına yazarak bulmacamızı tamamlarız. Gerekirse bulmacamızın boyunu da sayfamıza uygun şekilde

büyütebiliriz.

6

Örnek: SÖZCÜK BULMACASI: HAYVANLAR

Aşağıdaki bulmacada 12 sözcük saklıdır (her yöne göre ara). In diesem Suchrätsel sind 12 Wörter versteckt. 1. KAPLUMBAĞA 2. KIRKAYAK 3. KELEBEK 4. KURBAĞA 5. MAYMUN 6. MANDA 7. YILAN 8.

KUZU 9. İNEK 10. ÖKÜZ 11. KEÇİ 12. DEVE

Ü E B D B Ç Ğ F Ü K I R K A Y A K U U N

F F P C M İ İ L I G Z Ü S D B Z M M F I

K P Z V A K Z G N J J G C F Ü E Ö Ğ E D

D H U H Ü M K U Ç N J K D O S G S L İ V

A İ I I C O A K N K V A I İ P G C U N P

K Ç J I E S F G H İ C P I L M U Z I E G

E Ü Y V S Ü N Ü I A C L T B Ö A H Ü K C

L E E H İ Y L S Z C K U I M F Ç Y O Z M

E D C U H Ö Ğ O A C K M Z K F V V M N R

B M Ğ C Ö H F P İ F K B T K F J Ö M U H

E A P Y K D B B U J Ö A L D Y H İ P R N

K N M S Ü U T İ Ç E E Ğ T D G O O U E R

J D K Ö Z H R S F Z N A L I Y R I M P A

G A F Ü Ğ T P K F R Ü C G Ç O N C I İ I

K E Ç İ G Ç K U H Ğ Ö D F Ü J O J Ğ K Z

N G P E S P H R U Ö C S E J S T C Ğ T N

Z Y F O Ç T P B F A U U J F U Z U K I Ü

N V H İ Z D C A S Ö G Ö Y M D D Y L Ç J

C Y Ü Ü İ C A Ğ R V Ü P F T R G I F C P

B T U L Ç Ö Ç A O Ğ M L Z L Ö Y I G S Ö

7

BULMACANIN ÇÖZÜMÜ:

Duplikat ohne Füllbuchstaben:

K I R K A Y A K

K İ

A N

K E P M E

E V L A K

L E U Y

E D M M

B M Ö B U

E A K A N

K N Ü Ğ

D Z N A L I Y

A K

K E Ç İ U

R

B U Z U K

A

Ğ

A

2- ÇOKTAN SEÇMELİ (MULTIPLE CHOICE) TEST HAZIRLAMA

Zarb programı ile çoktan seçmeli test hazırlamak çok kolay. Bunun için Menü Zarb 2 çerçeve

çubuğunun sağdan beşinci sembolüne tıklayın.

“Multiple Choice” penceresinden her soru için kaç cevap seçeneği olacağını işaretle. Mesela 4

seçenek gibi.

Şimdi sorunu pencerenin içine yaz!

Cevap a) yerine ilk seçeneklerden birini yaz!

Sonra cevap b, c ve d’ye geç.

Mesela a) 11 ay, b) 13 ay) c) 12 ay, d) 10 ay

Eğer ikinci soruyla devam edecekseniz

“weiter” eğer testi bitirecekseniz “abbrechen”

seçeneğiniz işaretleyin.

1 . Bir yılda kaç ay vardır?

a) 11 ay

b) 13 ay

c) 12 ay

d) 10 ay

9

Örnek: ÇOKTAN SEÇMELİ (MULTIPLE CHOICE) TEST: TAKVİM

2 . Bir yılda kaç gün vardır? a) 188

b) 365

c) 350

d) 356

3 . En kısa ay aşağıdakilerden hangisidir? a) temmuz

b) mart

c) aralık

d) şubat

4 . Aşağıdakilerden hangi ay yaz mevsimine ait değildir? a) aralık

b) temmuz

c) ağustos

d) haziran

5 . Aşağıdaki aylardan, hangisi kış mevsimine aittir? a) mayıs

b) kasım

c) ocak

d) eylül

6 . Mayıs ayından sonra hangi ay gelir? a) şubat

b) haziran

c) kasım

d) ağustos

7 . Aşağıdakilerden hangisi bir ayın adıyla anılan böcektir? a) eylül böceği

b) mayıs böceği

c) uğur böceği

d) ağustos böceği

8 . Aşağıdaki cümlelerden hangisi doğrudur? a) Haziran ayı 31 gündür

b) "ubat ayı 4 yılda bir 28 gün

çeker

c) Bir yıl 58 haftadır

d) Bir yılda 13 ay vardır

9 . Aşağıdakilerden hangisi "temmuz ayının" Almanca karşılığıdır? a) Juli

b) Juni

c) Januar

d) Februar

1 0 . Bir saatte kaç dakika vardır? a) 60 dakika

b) 30 dakika

c) 45 dakika

d) 90 dakika

1 1 . Aşağıdakilerden hangi grup, ilkbahar mevsimine aittir? a) haziran, temmuz, ağustos

b) aralık, ocak, şubat

c) mart, nisan, mayıs

d) eylül, ekim, kasım

1 2 . Çocuk Bayram'ı hangi ayda kutlanır? a) mayıs

b) aralık

c) nisan

d) şubat

1 3 . Anneler Günü, hangi ayda kutlanır? a) haziran

b) nisan

c) eylül

d) mayıs

1 4 . Aşağıdakilerden hangisi 8. aydır? a) temmuz

b) ağustos

c) eylül

d) ekim

1 5 . Okullar hangi ay açılır? a) eylül

b) ekim

c) kasım

d) şubat

11

3- “YAZIM ALIŞTIRMALARI” HAZIRLAMA

Zarb programıyla „boşluk doldurma“, „ayna yazısı“, „cümleleri tamamlama“, „yılan yazısı“,

„noktalama işaretlerini doğru yerleştirme“ gibi çeşitli yazım alıştırmaları hazırlayabiliriz.

Burada biz üç örnek vereceğiz. Öncelikle hem yazım kuralları hem de anlaşılırlık açısından iyi

bir metin hazırlamalıyız.

METİN TAMAMLAMA- BASİT BOŞLUK DOLDURMA (LÜCKENTEXT):

Önce metnimizi yazarız:

Bir varmış, bir yokmuş, evvel zaman içinde, kalbur zaman içinde develer tellalken,

pireler berberken, ben annemin beşiğini tıngır mıngır sallarken; ülkenin birinde bir köy

varmış. Halkı mutluluk içinde yaşarmış.

Boşluk olarak verilmesi gereken sözcükleri koyu (fett gedrückt) yazmamız gerekir.


pireler berberken, ben annemin beşiğini tıngır mıngır sallarken; ülkenin birinde bir

köy varmış. Halkı mutluluk içinde yaşarmış.

Daha sonra metni işaretleyin (markieren) Menü Zarb 1 çerçeve çubuğunun soldan yedinci

sembole (LML) tıklayın.

„Lückentext mit Lösungen“ penceresinden „beide

Arten ausgeben“ seçeneğini işaretleyin. Çalışma

kağıdımız hazır! Şimdi yapmamız gereken,

öğrencilerimizin anlayacağı şekilde kağıdımızı

düzenlemek.

Alıştırmamız hazır. Noktalama işaretlerinin gelmesi gereken yerler köşeli ayraç [ ] ile

belirtilmiş durumdadır.

Örnek: NOKTALAMA İŞARETLERİ: FARELİ KÖYÜN KAVALCISI

“Fareli Köyün Kavalcısı” isimli masaldaki noktalam işaretleri unutulmuştur. Doğru

noktalama işaretlerini köşeli ayraçların içine yaz!

Bir varmış[ ] bir yokmuş[ ] evvel zaman içinde[ ] kalbur zaman içinde develer

tellalken[ ] pireler berberken[ ] ben annemin beşiğini tıngır mıngır sallarken[ ]

ülkenin birinde bir köy varmış[ ] Halkı mutluluk içinde yaşarmış[ ]

Günlerden bir gün köyün bütün evlerine fareler dolmuş[ ] Binlerce fare köyün

sokaklarında[ ] evlerde dolaşıyorlarmış[ ] Yatak odasına gitseler[ ] mutfağa girseler

farelerden geçilmiyormuş[ ] Ne bulurlarsa yiyorlarmış[ ] Halk ne yapacaklarını

şaşırıp kalmış[ ] Köy muhtarından bu işe bir çare bulmasını istemişler[ ] Muhtarın da

elinden bir şey gelmiyormuş[ ] Böylece köyün adına fareli köy denmiş[ ] Fareli köyün

çocukları da bu pis yaratıklardan bıkmışlar[ ]

Bir gün fareli köye bir çalgıcı gelmiş[ ] Muhtara[ ] [ ]Eğer bana bir kese altın

verirseniz[ ] köyü farelerden temizlerim[ ][ ] demiş[ ] Bütün köy halkı bu habere

sevinmişler[ ] Aralarında hemen çalgıcının istediği bir kese altını toparlamışlar ve

muhtara teslim etmişler[ ] Halkın tek istediği bu farelerden kurtulmakmış[ ] Çalgıcı

isteğinin kabul edildiğini öğrenince başlamış kavalını çalmaya[ ]

ÇÖZÜM: NOKTALAMA İŞARETLERİ

FARELİ KÖYÜN KAVALCISI

Bir varmış, bir yokmuş, evvel zaman içinde, kalbur zaman içinde develer tellalken, pireler berberken, ben annemin

beşiğini tıngır mıngır sallarken; ülkenin birinde bir köy varmış. Halkı mutluluk içinde yaşarmış.

Günlerden bir gün köyün bütün evlerine fareler dolmuş. Binlerce fare köyün sokaklarında, evlerde dolaşıyorlarmış.

Yatak odasına gitseler, mutfağa girseler farelerden geçilmiyormuş. Ne bulurlarsa yiyorlarmış. Halk ne

yapacaklarını şaşırıp kalmış. Köy muhtarından bu işe bir çare bulmasını istemişler. Muhtarın da elinden bir şey

gelmiyormuş. Böylece köyün adına fareli köy denmiş. Fareli köyün çocukları da bu pis yaratıklardan bıkmışlar.

Bir gün fareli köye bir çalgıcı gelmiş. Muhtara: "Eğer bana bir kese altın verirseniz, köyü farelerden temizlerim."

demiş. Bütün köy halkı bu habere sevinmişler. Aralarında hemen çalgıcının istediği bir kese altını toparlamışlar ve

muhtara teslim etmişler. Halkın tek istediği bu farelerden kurtulmakmış. Çalgıcı isteğinin kabul edildiğini öğrenince

başlamış kavalını çalmaya.

14

“AYNA YAZISI” ÇALIŞMASI HAZIRLAMA:





Daha sonra metni işaretler ve koyu yazarız (markieren + fett) Menü Zarb 2 çerçeve

çubuğunun soldan altıncı sembolüne (Geheimschrift) tıklarız.

„Geheimschrift“ penceresinden „Schriftart“ seçeneğinden „Speigelschrift“ bulunur ve işaretlenerek

onaylanır. Alıştırmamız hazır.

. ş ı m r a ş a y e d n i ç i k u l u l t u m ı k l a H . ş ı m r a v y ö k r i b e d n i r i b n i n e k l ü ; n e k r a l l a s r ı g n ı m r ı g n ı t i n i ğ i ş e b n i m e n n a n e b , n e k r e b r e b r e l e r i p , n e k l a l l e t r e l e v e d e d n i ç i n a m a z r u b l a k , e d n i ç i n a m a z l e v v e , ş u m k o y r i b , ş ı m r a v r i B

15

Download - ZARB Bilgisayar Kullanımı Çalışma Kağıtları Hazırlama ......Çocuklardan sözcük bulmalarını talep eden bulmaca türleri oldukça yaygındır. Bu bulmacayı hazırlamak

Top Related