Wykªad XI, XII: Elementy neurolingwistyki
1. Anatomia mózgu
Rysunek 1: Lokalizacja obszarów i struktur mózgu. Pierwszorz¦dowe okolice czuciowe i ruchowe (u góry); gªówneokolice i struktury bocznej powierzchni póªkul mózgowych, mó»d»ku i pnia mózgu. Za: S.P. Springer, G. Deutsch,Lewy mózg, prawy mózg z perspektywy neurobiologii poznawczej, Warszawa: Prószy«ski i S-ka, 2004.
2. Mowa i mózg
Rysunek 2: Okolice lewej póªkuli zwi¡zane z mow¡ i j¦zykiem u ludzi; Za: Geschwind, Language and Brain, �Scienti�cAmerican�, 1972.
1
Rysunek 3: Przetwarzanie j¦zyka w lewej póªkuli mózgowej
3. Klasy�kacje afazji
typ afazji pªynnamow
a
pojm
owanie
mow
y
pow
tarzanie
nazywanie
Wernickego + � � �
transkorowa sensoryczna + � + �
przewodzenia + + � �
transkorowa motoryczna � + + �
Broca � + � �
caªkowita � � � �
anomia + + + �
izolowane pole mowy � � + �
Tablica 1: Klasy�kacja afazji BDAE (Boston Diagnostic Aphasia Examination), Goodglass, Kaplan, The Asses-
sment of Aphasia and Related Disorders, Philadelphia, PA: Lea&Febiger, 1973.
typ afazji typowa lokalizacja lezji
Wernickego obszar Wernickego
transkorowa sensoryczna tylna cz¦±¢ pªata ciemieniowego
przewodzenia (kondukcyjna) gª¦boka lezja mi¦dzy obszarami W. i B., w tym p¦czek ªukowaty
transkorowa motoryczna obszar przedni bruzdy Rolanda (±rodkowej, dodatkowy obszar motoryczny)
Broca obszar Broca
caªkowita du»e korowe i podkorowe obszary wokóª bruzdy Sylwiusza
anomiczna trudna do zlokalizowania; tradycyjnie: zakr¦t k¡towy
izolowany obszar mowy izolacja �o±rodków mowy� od innych o±rodków korowych
Tablica 2: Typowe lezje odpowiadaj¡ce za typy afazji w klasy�kacji BDAE
2