SICHUAN (ÇİN) DEPREMİ12 MAYIS 2008
O.Metin İLKIŞIK ve Murat Türel TÜRKKentsel Risk ve Deprem İzleme Birimi
Mayıs, 2008
Yer : Doğu Sichuan, (nüfusu 87,250,000)
Tarih : 12 Mayıs 2008
Saat : 09:28 (TSI) 14:28 (Yerel)
Büyüklük (Mw) : 7.9 Derinlik : 19 Km
Depremin merkezine en yakın (75 km) Şehir olan Chengdu’nun nüfusu 11,000,000
Çin’in Depremselliği
Dünyanın bilinen en ölümcül depremi olan Shaanxi depremi ile Sichuan Depremi arasında yaklaşık 600 km lik bir mesafe vardır
Hindistan ve Asya Plakaları 45 Milyon yıl önce çarpışarak Himalayalar ve Tibet Yaylasını oluşturmuştur
Hindistan Plakası, Asya’nın altına yılda 4 cm hızla dalmaktadır
Bu kıta-kıta çarpışması bölgede depremlere yol açmaktadır
Çin’in Depremselliği
Deprem, Tibet’in doğu sınırında Longmen Shan dağı ile Sichuan çökel havzası arasındaki Longmen Shan fayı üzerinde meydana gelmiştir.
Kırılma hem doğrultu, hem de yanal yönde olmuştur (Oblik Faylanma)
Deprem merkezde 2 dakika kadar sürmüş ve 1995 Kobe Depreminden (Mw=6.9) 30-32 kat daha fazla enerji açığa çıkmıştır
Çin’in Depremselliği
Fay boyunca hazırlanan kesitte, depremin merkezinin yaklaşık 60 km KD sunda ve 10 km derinde kayma miktarının 12 m
Yeryüzünde düşeyde en fazla 3 m olduğu hesaplanmıştır
Çin’in Depremselliği
Şiddet Haritası
MianyangUzaklık : 145 km Nüfus : 5,200,000
ChengduUzaklık : 75 km Nüfus : 11,000,000
Depremin Dış Merkezi
Çin’in Depremselliği
Ölüm : 67,183
Yaralı : 361,822
Kayıp : 21,000
700,000 bina yıkıldı veya ağır hasarlı
Yaklaşık 5 milyon kişi evsiz kaldı
3 milyon çadır isteniyor
Genel Durum
Beichuan Şehrindeki binaların %80 i yıkık veya ağır hasarlı
Çin Hükümeti bölgedeki her vatandaşa 3 ay süreyle 0.5 kg/gün yiyecek ve 10 yen (1.79 YTL) nakit yardımı yapılacağını açıkladı.
Başbakan Wen Jiabao bütçenin % 5’ini (~10 Milyar $) yeniden yapılanma için ayırdığını açıkladı. (!)
Sichuan eyaleti Çin’in toplam tahıl (pirinç, buğday ve mısır) üretiminin % 6’sını üretmektedir.
Çin Tarım Bakanlığı 30,500 hektarlık tarım arazisinin depremden dolayı zarar gördüğünü açıkladı.
Bölgede bazı önemli kimyasal üretim, Uranyum/Plütonyum zenginleştirme ve nükleer silah sanayi tesisleri vardır.
Woolong Panda ayıları koruma merkezi de bölgeye yakındır.
Genel Durum
Çin Hükümeti afet bölgesine 150,000 asker gönderdi.
Bazı bölgelerden günlerce haber alınamaması üzerine askerler bazı bölgelere havadan indirme yaptı.
Askerler arama kurtarma, yardımlarının dağıtılması, sağlık ve güvenlik hizmeti verdi.
Müdahale
Vanchuan
Şehir Adı Çöken Okul
Sayısı
Enkaz Altında Kalan Kişi
Sayısı
Kurtarılan
Beichuan 1 1.000 ~ 20
Juyuan 1 900 139
Deyang 6 Bilinmiyor Bilinmiyor
Okullar(Ön Bilgi)
Müdahale
Müdahale
Enkaz
Beichuan
Enkaz
Çin Sivil Savunma Başkanlığı yapılan çalışmalarda 6.537 kişinin enkaz altından çıkarıldığını açıkladı.
Depremde hayatını kaybedenlerin sayısının fazla olması sahipli ve sahipsiz cesetlerin bir süre sokak ortasında kalmasına neden oldu
Ölümler/İlaçlama
Ölümler/İlaçlama
Oluşturulan Acil Durum Komuta Merkezi ilk olarak barajın sularının tahliye edilmesi talimatını verdi
Bölgedeki 69 barajda çeşitli hasarlar vardır
Baraja bağlı olan büyük “DujiangyanSulama Kanalı Projesi” ndeyapılan kanallarda fazla bir hasar yoktur
Altyapı - Barajlar
Depremin merkezine 20 km uzaklıktaki Zipingku barajının duvarlarında meydana gelen çatlakların onarılması için 2,000 asker görevlendirildi.
Barajın yıkılması durumunda 600,000 nüfuslu Dujiangyanşehrinin sular altında kalma riskine karşı halk barajın üst kesimlerine tahliye edildi.
Altyapı - Barajlar
Heyelan ve Kaya Düşmesi
Dağlık bölgelerde olan çok sayıda heyelan ve kaya düşmesi
binalarda ve ulaşım yollarında hasarlarına yol açmıştır
Heyelan ve Kaya Düşmesi
Depremde meydana gelen toprak kaymaları ve kaya düşmeleri nedeniyle nehirler üzerinde bir çok gölet oluştu.
Meteoroloji yetkililerinin bölgede yağmur yağacağını açıklamalarının ardından 1.800 kişilik bir patlatma ekibi oluşturularak nehirler üzerindeki göletlerin patlatılması talimatı verildi.
Heyelan ve Kaya Düşmesi
Beichuan şehri deprem öncesi ve sonrası uydu fotoğrafları….
Kırmızı bölgeler heyelanlı alanları gösteriyor.
Sonra Önce
Heyelan ve Kaya Düşmesi
Kapanan yolların açılması için çalışma yapan 158 kişi artçı depremler sırasında meydana gelen toprak kayması nedeniyle hayatını kaybetti.
Heyelan ve Kaya Düşmesi
Heyelan ve Kaya Düşmesi
Tahliye ve Kaçış
Bölgede bazı kasabalarda halkın temiz su ve yiyecek bulmakta zorlandığı belirtiliyor.
Altyapı – Su !
Altyapı – Haberleşme
Sichuan’da şimdiye kadar ulaşılan kasaba sayısı 3.592
77 kasabaya ise yolların kapalı olması (Yol çökmesi, kaya düşmesi, heyelan v.b) dolayısıyla ulaşılamadı.
Ulaşım Sorunları
Depremin dış merkezine en yakın yerleşim yerleri Wenchuan’da otobanın bir kısmı yıkıldı.
Ulaşım Sorunları
Ulaşım Sorunları
Sağlık Sorunları
Yaralıların dışarıda tedavi edilmeleri (yağışlı ve serin hava), bir çok bölgede elektrik olmaması, ilaç ve sağlık malzemesi sıkıntısı bölgede yürütülen sağlık çalışmalarını olumsuz yönde etkilemiştir
Bölgede 5.000’den fazla ailesiz çocuk, 4.000 civarında da bakıma muhtaç çocuk bulunmaktadır
Sağlık Sorunları
Yollardaki ağır hasar nedeniyle, yardım malzemelerinin sevkiyatında sorunlar yaşandı. Duruma göre kamyonlar veya helikopterlerle afetzedelere ulaştırılmaya çalışılıyor.
Yardım Sorunları
Halkın geçici çadır alanlarına yerleştirilmesine çalışılıyor.
Bölgeye şimdiye kadar 280.000 çadır gönderilirken 700.000 çadır için de sipariş verildi.
Çin Uluslararası yardım çağrısı yaparak bölgeye 3 Milyondan fazla çadır gönderilmesini istedi.
Arabistan, Pakistan, İngiltere ve ABD 150.000 çadır vereceklerini açıkladı.
Barınma Sorunları
Barınma Sorunları
Depremin dışmerkezine 145 km mesafedeki Mianyang şehri Çin’in nükleer silah üretim merkezi konumunda.
Fransa Radyolojik Üretim ve Nükleer Güvenlik Enstitüsü Çinli yetkililerden, 7.9 büyüklüğündeki deprem için, dışmerkezinden 1.000 km yarıçaplı daire içerisinde kalan nükleer enerji santrallerinin tekrar incelenmesini talep etti.
Söz konusu alan içerisinde 50 adet radyoaktif kaynak var. Bunlardan 35’i kontrol altına alınırken, diğer 3’ü enkaz altında, 12’si de yıkılma tehlikesi altında bulunan binalarda bulunuyor.
Sichuan’da 489 büyük hastane var. Fakat bunlardan kaçının yıkıldığı veya ağır hasar gördüğü bilinmiyor.
Endüstriyel Sorunlar
430,000 nüfusa sahip Shifang şehrinde 2 kimya fabrikası yıkıldı. Bölgeye 80 ton amonyak sızıntısı oldu. 6,000 kişi tahliye edildi
106,000 nüfuslu Wenchuan şehrindeki bütün yollar hasar gördü
Gansu eyaletindeki Huixian şehrinde 13 benzin tankı taşıyan bir tren devrildi ve yangın çıktı
Sichuan eyaletindeki bulunan Ford fabrikası yaklaşık 10 dakika içerisinde boşaltıldı
Depremin etkisi ile Şanghay borsası ilk gün yüzde 3,03, Shenzhen borsası da yüzde 3,33'lük düşüşle başladı
Şanghay borsasında işlem gören 45, Shenzhen borsasında ise 21 Sichuan ve Çongçing merkezli şirketin işlemleri durdu
Endüstriyel Sorunlar