SICHUAN (ÇİN) DEPREMİ12 MAYIS 2008

O.Metin İLKIŞIK ve Murat Türel TÜRKKentsel Risk ve Deprem İzleme Birimi

Mayıs, 2008

Yer : Doğu Sichuan, (nüfusu 87,250,000)

Tarih : 12 Mayıs 2008

Saat : 09:28 (TSI) 14:28 (Yerel)

Büyüklük (Mw) : 7.9 Derinlik : 19 Km

Depremin merkezine en yakın (75 km) Şehir olan Chengdu’nun nüfusu 11,000,000

Çin’in Depremselliği

Dünyanın bilinen en ölümcül depremi olan Shaanxi depremi ile Sichuan Depremi arasında yaklaşık 600 km lik bir mesafe vardır

Hindistan ve Asya Plakaları 45 Milyon yıl önce çarpışarak Himalayalar ve Tibet Yaylasını oluşturmuştur

Hindistan Plakası, Asya’nın altına yılda 4 cm hızla dalmaktadır

Bu kıta-kıta çarpışması bölgede depremlere yol açmaktadır

Çin’in Depremselliği

Deprem, Tibet’in doğu sınırında Longmen Shan dağı ile Sichuan çökel havzası arasındaki Longmen Shan fayı üzerinde meydana gelmiştir.

Kırılma hem doğrultu, hem de yanal yönde olmuştur (Oblik Faylanma)

Deprem merkezde 2 dakika kadar sürmüş ve 1995 Kobe Depreminden (Mw=6.9) 30-32 kat daha fazla enerji açığa çıkmıştır

Çin’in Depremselliği

Fay boyunca hazırlanan kesitte, depremin merkezinin yaklaşık 60 km KD sunda ve 10 km derinde kayma miktarının 12 m

Yeryüzünde düşeyde en fazla 3 m olduğu hesaplanmıştır

Çin’in Depremselliği

Şiddet Haritası

MianyangUzaklık : 145 km Nüfus : 5,200,000

ChengduUzaklık : 75 km Nüfus : 11,000,000

Depremin Dış Merkezi

Çin’in Depremselliği

Ölüm : 67,183

Yaralı : 361,822

Kayıp : 21,000

700,000 bina yıkıldı veya ağır hasarlı

Yaklaşık 5 milyon kişi evsiz kaldı

3 milyon çadır isteniyor

Genel Durum

Beichuan Şehrindeki binaların %80 i yıkık veya ağır hasarlı

Çin Hükümeti bölgedeki her vatandaşa 3 ay süreyle 0.5 kg/gün yiyecek ve 10 yen (1.79 YTL) nakit yardımı yapılacağını açıkladı.

Başbakan Wen Jiabao bütçenin % 5’ini (~10 Milyar $) yeniden yapılanma için ayırdığını açıkladı. (!)

Sichuan eyaleti Çin’in toplam tahıl (pirinç, buğday ve mısır) üretiminin % 6’sını üretmektedir.

Çin Tarım Bakanlığı 30,500 hektarlık tarım arazisinin depremden dolayı zarar gördüğünü açıkladı.

Bölgede bazı önemli kimyasal üretim, Uranyum/Plütonyum zenginleştirme ve nükleer silah sanayi tesisleri vardır.

Woolong Panda ayıları koruma merkezi de bölgeye yakındır.

Genel Durum

Çin Hükümeti afet bölgesine 150,000 asker gönderdi.

Bazı bölgelerden günlerce haber alınamaması üzerine askerler bazı bölgelere havadan indirme yaptı.

Askerler arama kurtarma, yardımlarının dağıtılması, sağlık ve güvenlik hizmeti verdi.

Müdahale

Vanchuan

Şehir Adı Çöken Okul

Sayısı

Enkaz Altında Kalan Kişi

Sayısı

Kurtarılan

Beichuan 1 1.000 ~ 20

Juyuan 1 900 139

Deyang 6 Bilinmiyor Bilinmiyor

Okullar(Ön Bilgi)

Müdahale

Müdahale

Enkaz

Beichuan

Enkaz

Çin Sivil Savunma Başkanlığı yapılan çalışmalarda 6.537 kişinin enkaz altından çıkarıldığını açıkladı.

Depremde hayatını kaybedenlerin sayısının fazla olması sahipli ve sahipsiz cesetlerin bir süre sokak ortasında kalmasına neden oldu

Ölümler/İlaçlama

Ölümler/İlaçlama

Oluşturulan Acil Durum Komuta Merkezi ilk olarak barajın sularının tahliye edilmesi talimatını verdi

Bölgedeki 69 barajda çeşitli hasarlar vardır

Baraja bağlı olan büyük “DujiangyanSulama Kanalı Projesi” ndeyapılan kanallarda fazla bir hasar yoktur

Altyapı - Barajlar

Depremin merkezine 20 km uzaklıktaki Zipingku barajının duvarlarında meydana gelen çatlakların onarılması için 2,000 asker görevlendirildi.

Barajın yıkılması durumunda 600,000 nüfuslu Dujiangyanşehrinin sular altında kalma riskine karşı halk barajın üst kesimlerine tahliye edildi.

Altyapı - Barajlar

Heyelan ve Kaya Düşmesi

Dağlık bölgelerde olan çok sayıda heyelan ve kaya düşmesi

binalarda ve ulaşım yollarında hasarlarına yol açmıştır

Heyelan ve Kaya Düşmesi

Depremde meydana gelen toprak kaymaları ve kaya düşmeleri nedeniyle nehirler üzerinde bir çok gölet oluştu.

Meteoroloji yetkililerinin bölgede yağmur yağacağını açıklamalarının ardından 1.800 kişilik bir patlatma ekibi oluşturularak nehirler üzerindeki göletlerin patlatılması talimatı verildi.

Heyelan ve Kaya Düşmesi

Beichuan şehri deprem öncesi ve sonrası uydu fotoğrafları….

Kırmızı bölgeler heyelanlı alanları gösteriyor.

Sonra Önce

Heyelan ve Kaya Düşmesi

Kapanan yolların açılması için çalışma yapan 158 kişi artçı depremler sırasında meydana gelen toprak kayması nedeniyle hayatını kaybetti.

Heyelan ve Kaya Düşmesi

Heyelan ve Kaya Düşmesi

Tahliye ve Kaçış

Bölgede bazı kasabalarda halkın temiz su ve yiyecek bulmakta zorlandığı belirtiliyor.

Altyapı – Su !

Altyapı – Haberleşme

Sichuan’da şimdiye kadar ulaşılan kasaba sayısı 3.592

77 kasabaya ise yolların kapalı olması (Yol çökmesi, kaya düşmesi, heyelan v.b) dolayısıyla ulaşılamadı.

Ulaşım Sorunları

Depremin dış merkezine en yakın yerleşim yerleri Wenchuan’da otobanın bir kısmı yıkıldı.

Ulaşım Sorunları

Ulaşım Sorunları

Sağlık Sorunları

Yaralıların dışarıda tedavi edilmeleri (yağışlı ve serin hava), bir çok bölgede elektrik olmaması, ilaç ve sağlık malzemesi sıkıntısı bölgede yürütülen sağlık çalışmalarını olumsuz yönde etkilemiştir

Bölgede 5.000’den fazla ailesiz çocuk, 4.000 civarında da bakıma muhtaç çocuk bulunmaktadır

Sağlık Sorunları

Yollardaki ağır hasar nedeniyle, yardım malzemelerinin sevkiyatında sorunlar yaşandı. Duruma göre kamyonlar veya helikopterlerle afetzedelere ulaştırılmaya çalışılıyor.

Yardım Sorunları

Halkın geçici çadır alanlarına yerleştirilmesine çalışılıyor.

Bölgeye şimdiye kadar 280.000 çadır gönderilirken 700.000 çadır için de sipariş verildi.

Çin Uluslararası yardım çağrısı yaparak bölgeye 3 Milyondan fazla çadır gönderilmesini istedi.

Arabistan, Pakistan, İngiltere ve ABD 150.000 çadır vereceklerini açıkladı.

Barınma Sorunları

Barınma Sorunları

Depremin dışmerkezine 145 km mesafedeki Mianyang şehri Çin’in nükleer silah üretim merkezi konumunda.

Fransa Radyolojik Üretim ve Nükleer Güvenlik Enstitüsü Çinli yetkililerden, 7.9 büyüklüğündeki deprem için, dışmerkezinden 1.000 km yarıçaplı daire içerisinde kalan nükleer enerji santrallerinin tekrar incelenmesini talep etti.

Söz konusu alan içerisinde 50 adet radyoaktif kaynak var. Bunlardan 35’i kontrol altına alınırken, diğer 3’ü enkaz altında, 12’si de yıkılma tehlikesi altında bulunan binalarda bulunuyor.

Sichuan’da 489 büyük hastane var. Fakat bunlardan kaçının yıkıldığı veya ağır hasar gördüğü bilinmiyor.

Endüstriyel Sorunlar

430,000 nüfusa sahip Shifang şehrinde 2 kimya fabrikası yıkıldı. Bölgeye 80 ton amonyak sızıntısı oldu. 6,000 kişi tahliye edildi

106,000 nüfuslu Wenchuan şehrindeki bütün yollar hasar gördü

Gansu eyaletindeki Huixian şehrinde 13 benzin tankı taşıyan bir tren devrildi ve yangın çıktı

Sichuan eyaletindeki bulunan Ford fabrikası yaklaşık 10 dakika içerisinde boşaltıldı

Depremin etkisi ile Şanghay borsası ilk gün yüzde 3,03, Shenzhen borsası da yüzde 3,33'lük düşüşle başladı

Şanghay borsasında işlem gören 45, Shenzhen borsasında ise 21 Sichuan ve Çongçing merkezli şirketin işlemleri durdu

Endüstriyel Sorunlar