Download - Ftl 103 glærur þroskahömlun barna
Inga Sigurðardóttir 1
Fatlanir FTL 103Þroskahamlanir
Lesefni: • Þroskahömlun barna
• bls. 35 – 37 ( að Flokkunarkerfi AAIDD) og bls. 41 (samantekt)• bls. 42 - 44 (að Greindarpróf Wechslers)• bls. 46 – 47 ( frá Mat á aðlögunarhæfni)
• http://www.greining.is• http://
www.laeknabladid.is/2001/fylgirit/1/fraedigreinar/nr/1230• Downs heilkenni, klínísk einkenni og nýgengi á Íslandi
Inga Sigurðardóttir 2
þroskahömlunÞroskahömlun einkennist fyrst og fremst af
frávikum í vitsmunaþroska á mörgum sviðum (IQ - greindarvísitala undir 70)
og aðlögunarfærni hversu vel getur einstaklingurinn aðlagað sig að
daglegu lífs hversu vel gengur honum að bjarga sér
Inga Sigurðardóttir 3
Þroskahömlun • Við greiningu á þroskahömlunar á Íslandi er
stuðst við flokkunarkerfi Alþjóðaheilbrigðismálastofnunarinnar: ICD 10.
Þroskahömlun er metin með stöðluðum greindarprófum og mati á aðlögunarfærni
Inga Sigurðardóttir 4
Samkvæmt ICD 10 flokkunarkerfinu er þroskahömlun skipt í fjögur stig (bls.35 – 37)
F70 Væg þroskahömlun greindarvísitala 50-69
F71 Miðlungs þroskahömlungreindarvísitala 35-49
F72 Alvarleg þroskahömlungreindarvísitala 20-34
F73 Djúp þroskahömlungreindarvísitala <20
ÞroskahömlunEr ein algengasta fötlun barna
1 -2% fæddra barna40 til 90 börn í árgangiFlest eru með væga þroskahömlun
(IQ 50 til 69)Ekki endilega óbreytanlegt ástand
Alvarleikinn getur breystMeð markvissri þjálfun og endurhæfingu er
stundum hægt að hafa jákvæð áhrif á þroskaframvindu.
Inga Sigurðardóttir 5
Inga Sigurðardóttir 6
Einkenni þroskahömlunarKoma mismunandi fram eftir aldri
Seinn hreyfiþroskiSeinn málþroskiErfiðleikar í samskiptumErfið hegðunMiklir námserfiðleikar í grunnskóla
Mikill einstaklingsmunurStyrkleikar og veikleikar hjá hverju barni
Inga Sigurðardóttir 7
Orsakir þroskahömlunarMismunandi orsakirOftast ekki hægt að finna orsökOft líffræðilegur vandiErfðir og litningafrávikAfleiðing sjúkdóma eða slysa
Fylgikvillar þroskahömlunarEftir því sem þroskahömlunin er alvarlegri
þeim mun meiri líkur eru á öðrum röskunumFélagslegt og tilfinningalegt álag - hegðun
erfitt að standa undir kröfum Seinn hreyfiþroskiOfvirkni Geðrænir erfiðleikar
Þunglyndi og kvíðaraskanirFlogaveikiErfiðleikar við að borða
Inga Sigurðardóttir 8
Inga Sigurðardóttir 9
HorfurRæðst af þroskaRæðst af stuðningi, kennslu og þjálfunSnemmtæk íhlutun
Inga Sigurðardóttir 10
Nám og kennslaTekur lengri tímaEinstaklingsbundið námMæta barninu þar sem það er
Inga Sigurðardóttir 11
Litningagallar Talið er að um það bil sex af hverjum
1000 börnum fæðist með litningagallanokkur hundruð gallar eru þekktir.
Búast má við að stór hluti þessara barna sémeð frávik í þroska auk ýmissa meðfæddra galla á líffærum.
Orsakir Downs-heilkennaDowns-heilkenni er algengasta afleiðing
litningagalla.Maðurinn hefur 46 litninga, 2 sem ákvarða
kynferði X og Y (XX og XY)Litningar geyma arfgerð einstaklingsins
númeraðir frá 1-22Börn með Downs-heilkenni
með 3 litninga númer 21einum fleira en eðlilegt er
Inga Sigurðardóttir 12
Orsakir litningagallaLitningasamsetningSamruni frumnanna ekki eðlilegur
óhapp getur orðið í frumuskiptingunnisamsetning litninga verður ekki eðlileg.
Arfgengi – gallar í einstökum litningumÓeðlilegur fjöldi litninga
fóstur eiga sér ekki lífsvon.
Inga Sigurðardóttir 13
Downs-heilkenniFyrstu lýsingar má rekja til Esquirol (1838) og
Seguin.John Langdon Down 1866 – lýsing á Downs-
heilkenni – undir áhrifum Darwins – taldi heilkennið stafa af afturhvarfi til lágþróaðs mongólsks kynþáttar.
Er skýring á því af hverju er talað um “mongólíta” er á undanhaldi – upphafleg merking orðsins niðrandi.
Inga Sigurðardóttir 14
Einkenni Downs-heilkenna Sýnileg við fæðinguAugu skásettNef lítið og flattStuttir fingurStór tungaÁ í erfiðleikum með að stjórna munn- og
tunguvöðvum.Lág vöðvaspenna – slakur hreyfiþroski.Hjartagallar-öndunarerfiðleikar og sýkingar
Inga Sigurðardóttir 15
Hvernig má sjá að barn er með Downs-heilkenni
Útlitsleg einkenni geta verið dulin í fæðingu sérstaklega ef barn er fætt fyrir tímann
Öruggasta greiningin – Litningarannsókn
Inga Sigurðardóttir 16
EinkenniBarn með Downs-heilkenni getur haft mörg eða fá
einkenniFramtíðarþroski er óháður því hvað einkennin eru
mörgEkki til mismunandi stig
annað hvort ertu með Downs-heilkenni eða ekkiSameiginlegt einkenni - greindarskerðing
Inga Sigurðardóttir 17
ÞroskiEkkert barn þroskast einsYfirleitt sein til máls – sum tala ekkiSeinni til við að skríða, tala osfrv.Flest með IQ 40 – 50 Einstaka nálægt meðallagi í greindFramfarir miklar – bættar þjálfunaraðferðir
samfara aukinni þekkingu – betri árangur.Mikill munur á greindarþroska
Inga Sigurðardóttir 18
ÞjálfunLengi vel ríkti það viðhorf að tilgangslaust
væri að þjálfa börn með Downs-heilkenni.Breytt viðhorfÞjálfun mikilvægur þáttur – þarf að hefjast
sem fyrst og ná til sem flestra þátta.50% þessara barna læra að lesa í dag sökum
árangursríkrar þjálfunar.
Inga Sigurðardóttir 19
ÞroskiFélagsþroski
Yfirleitt góður – gjarnan sagt að þau séu kelin, glaðlynd og tónelsk.
1% fær smábarnaeinhverfu2-8% sýna einhverft þráhyggjuferli.
Grófhreyfiþroski.Yfirleitt góður, mörg börn læra að synda
og hjóla um 10 ára aldur.Mál- og boðskiptaþroski
Er oft seinna á ferðinni – slakur skilningur á talmáli í mögum tilvikum. Læra tákn með tali.
Inga Sigurðardóttir 20
Inga Sigurðardóttir 21
Verkefni í tíma Farið inn á greining.is og kynnið ykkur alla
kaflana um ,,Ýmis hagnýt ráð“Nemendur skipta síðan á milli sín munnlegri
kynningu í tíma um öll atriðin.greining.is.Þroskahömlun – Ýmis hagnýt ráðhttp
://www.greining.is/fraedsluefni/um-throskahamlanir/