Fyrirlestraröð Sagnfræðingafélagssins, haust 2007 Hvað er Evrópa?
Þjóðminjasafnið 11. september 2007
Er Ísland í Evrópu?
Eiríkur Bergmann Einarsson
Dósent í stjórnmálafræði
Hvað er Evrópa?
• Landsvæði– Hvar endar Evrópa?
• Saga– Sundrung og sameining
• Hugmynd– Evrópuhugsjónin
• Efnahagssamstarf– Færist smám saman yfir á svið
stjórnmálanna
• Ríkjasamfélag – Sameiginleg ákvarðanataka á
afmörkuðum sviðum
Hvað er Evrópa?
• Er til Evrópumenning?
– Grísk heimspeki– Rómversk lagahefð– Kristið siðferði
– Og svo auðvitað Evróvision
Evrópa er líka svona
• Vestfalía 1648
• Nasismi, fasismi og gagnkvæm tortryggni
• WWI og WWII
• Berlínarmúr og kalt stríð
Hvað er Ísland?
• Fullveldið– Sjálfstæðisbaráttan og
sjálfsmynd þjóðar
• Þjóðin– Heilög hugmynd
• Landið– Fallegt og frítt
• Legan úti í hafi– Lítið og langt í burtu
• Stjórnmálin– Lýðræði, markaður og
samábyrgð
Ísland er líka svona
Hvar er Ísland?
• Utanríkisstefnan– Evrópustoðin
• EFTA, EES, Schengen,• Norðurlöndin og Bretland
– Atlantshafsstoðin• Á milli Evrópu og Ameríku• Herstöð og
varnarsamningur við Bandaríkin
• NATO
– Annað alþjóðasamstarf• Sameinuðu þjóðirnar,
Alþjóðaviðskiptastofnunin ofl.
Verstöð verður að banka
• Hverskonar Ísland?– Opnun eða lokun?
• Þar er efinn!
• Frá landbúnaðar- samfélagi, til sjávarútvegs og yfir í alþjóðlega fjármálastarfsemi
ESB Vs. EES
• ESB– Yfirþjóðlegt samstarf– Samruni ríkisvalds
• EES– Formlegt fullveldi– Raunverulegt framsal
á ákvarðanatöku– Aukaaðild að ESB– Schengen líka
Efnahagsþrýstingur
• Opið lýðræði og nútíma markaðsbúskapur– Hnattvæðingin teygir sig út
í eyju
• Víxlverkun (e. spillover)– Verðum að vera með– Verðum líka að vera
fullvalda
– Hvernig fer það saman?
Aukaaðildaráráttan
• Rof á milli raunverulegrar og formlegrar stöðu
• Evruumræðan– Evran er mynt ESB– Ísland er ekki
(formlega) í ESB – Ættum við kannski
samt að taka upp evru?
Er Ísland í Evrópu?
• Já, en samt ekki alveg– haltu mér, slepptu mér
• Til hamingju Ísland! – Útrásin ógurlega
• Björgólfur Thor, Jón Ásgeir og allir hinir eru búnir að kaupa bæði Kaupmannahöfn og London
– Hófí, Jón Páll, Björk og Eiður Smári