http:/
/edup
ortal.
uz
2
ISBN 978-9943-16-441-3© O�. Tohirov va boshq., 2019© «ILM ZIYO» nashriyot uyi, 2019htt
p://ed
uport
al.uz
3http:/
/edup
ortal.
uz
4http:/
/edup
ortal.
uz
5http:/
/edup
ortal.
uz
6http:/
/edup
ortal.
uz
7http:/
/edup
ortal.
uz
8http:/
/edup
ortal.
uz
9http:/
/edup
ortal.
uz
10http:/
/edup
ortal.
uz
11
Amalga oshirilgan ishning mavzuga mosligi
http:/
/edup
ortal.
uz
12http:/
/edup
ortal.
uz
13http:/
/edup
ortal.
uz
14http:/
/edup
ortal.
uz
15http:/
/edup
ortal.
uz
16http:/
/edup
ortal.
uz
17http:/
/edup
ortal.
uz
18http:/
/edup
ortal.
uz
19http:/
/edup
ortal.
uz
20http:/
/edup
ortal.
uz
21http:/
/edup
ortal.
uz
22http:/
/edup
ortal.
uz
23http:/
/edup
ortal.
uz
24http:/
/edup
ortal.
uz
25http:/
/edup
ortal.
uz
27
Mehnat jarayonining zaruriy shartlari
Ishchi kuchi Mehnat vositalari Mehnatpredmetlari
Mehnatqurollari
Mehnatningmoddiy
sharoitlari
Tabiatashyolari
Xomashyo
Ishlab chiqarish vositalari
http:/
/edup
ortal.
uz
28http:/
/edup
ortal.
uz
29http:/
/edup
ortal.
uz
30
Ishlab chiqarish jarayoni
Yordamchi jarayonlar (tashish,asbob-uskunalarni ta�mirlash
va h.k.)
Texnologik jarayon
1-texnologikjarayon
2-texnologikjarayon
n-texnologikjarayon
1 2 3 n 21 n
Texnologik o�tishlar
http:/
/edup
ortal.
uz
31
Ichki qatlam: yuqorizichlikdagi polietilen
Tashqi qatlam: yuqorizichlikdagi polietilen
Yopishqoq qatlam
Aluminiy qatlami:lazerli payvandlash
Yopishqoq qatlam
http:/
/edup
ortal.
uz
32
6-rasm. Polietilenquvurlar.
7-rasm. Metallquvurlar.
Yoqish va o�chirish tugmalari
TeshiklarAsosiykorpus
qismi vadastasi
Platforma
Taglik qismiTermoregulator
http:/
/edup
ortal.
uz
33
125110
9075
16 20 25 32 40 50 63
http:/
/edup
ortal.
uz
34
Gofrirovkali
Shishali
Quvurli
Ikki tomonlama
Avtomat drenajli
2
5
3
4
1
6
87
http:/
/edup
ortal.
uz
36http:/
/edup
ortal.
uz
37
5
3
4
1
2
6
7
8
9
10
11
http:/
/edup
ortal.
uz
38http:/
/edup
ortal.
uz
39http:/
/edup
ortal.
uz
40
1
2
34
11
14 15
13121098
76
5
http:/
/edup
ortal.
uz
41
12
3
45
6
7
64
5
32
1
8
http:/
/edup
ortal.
uz
42
312
10
9
8
7
6
5
4
http:/
/edup
ortal.
uz
43
Kalit
Cho�tka
Cho�tka
220V
http:/
/edup
ortal.
uz
44http:/
/edup
ortal.
uz
45
Kontakt
http:/
/edup
ortal.
uz
46http:/
/edup
ortal.
uz
47http:/
/edup
ortal.
uz
48
Shisha kolba
AsosMarkaziykontakt
Elektrodlar
Filament
http:/
/edup
ortal.
uz
49http:/
/edup
ortal.
uz
50
5
6
23
4
http:/
/edup
ortal.
uz
51http:/
/edup
ortal.
uz
52http:/
/edup
ortal.
uz
53http:/
/edup
ortal.
uz
54http:/
/edup
ortal.
uz
56http:/
/edup
ortal.
uz
57
2 sm
5,5 sm
5,5 sm 2 sm
http:/
/edup
ortal.
uz
58
4 sm 2,5 sm
http:/
/edup
ortal.
uz
59http:/
/edup
ortal.
uz
60http:/
/edup
ortal.
uz
61
8 sm
http:/
/edup
ortal.
uz
62
5,5 sm
19 sm
http:/
/edup
ortal.
uz
63
15 sm
5,5 sm
19 sm
19 sm
19 sm
17 sm
http:/
/edup
ortal.
uz
64http:/
/edup
ortal.
uz
65http:/
/edup
ortal.
uz
66
12 sm
3 sm½2,5 smhttp:/
/edup
ortal.
uz
67
6 sm ½ 3 sm
7 sm½3 sm
11 sm½3 sm
http:/
/edup
ortal.
uz
68http:/
/edup
ortal.
uz
69http:/
/edup
ortal.
uz
70http:/
/edup
ortal.
uz
71http:/
/edup
ortal.
uz
72http:/
/edup
ortal.
uz
73http:/
/edup
ortal.
uz
74http:/
/edup
ortal.
uz
75http:/
/edup
ortal.
uz
76http:/
/edup
ortal.
uz
77http:/
/edup
ortal.
uz
78http:/
/edup
ortal.
uz
80http:/
/edup
ortal.
uz
81
420
http:/
/edup
ortal.
uz
82http:/
/edup
ortal.
uz
83http:/
/edup
ortal.
uz
84http:/
/edup
ortal.
uz
85http:/
/edup
ortal.
uz
86http:/
/edup
ortal.
uz
87http:/
/edup
ortal.
uz
88http:/
/edup
ortal.
uz
89http:/
/edup
ortal.
uz
90
eni5�6sm
uzunligi 9�12 sm
12�15dona
http:/
/edup
ortal.
uz
91http:/
/edup
ortal.
uz
93
1 2
3 45 6
7 89 10
11 12
13 14
15 16
17 18
19 20
2122
23 24
2526 27
2625
2423
2221
201918
1716
151413
1211
109
876
54
321
http:/
/edup
ortal.
uz
94http:/
/edup
ortal.
uz
95http:/
/edup
ortal.
uz
96http:/
/edup
ortal.
uz
97
5(8)9
6 72 3
1(4)
10 11
139(12)
http:/
/edup
ortal.
uz
98http:/
/edup
ortal.
uz
99http:/
/edup
ortal.
uz
100http:/
/edup
ortal.
uz
101
3�4
8�10
2
http:/
/edup
ortal.
uz
103
02
05
04
0306
01
55
Buklov
http:/
/edup
ortal.
uz
104http:/
/edup
ortal.
uz
105
1�2 mm
http:/
/edup
ortal.
uz
106http:/
/edup
ortal.
uz
107
h=0,1�0,3
http:/
/edup
ortal.
uz
109http:/
/edup
ortal.
uz
110
yelka
o�rtasi
1/4 poncho
34,5 34,512
http:/
/edup
ortal.
uz
111
8
7
6
5
4
3
2
1
http:/
/edup
ortal.
uz
112
9
7
5
3
1
121110987654321
http:/
/edup
ortal.
uz
113http:/
/edup
ortal.
uz
114http:/
/edup
ortal.
uz
115http:/
/edup
ortal.
uz
116http:/
/edup
ortal.
uz
117http:/
/edup
ortal.
uz
118http:/
/edup
ortal.
uz
119http:/
/edup
ortal.
uz
120http:/
/edup
ortal.
uz
121http:/
/edup
ortal.
uz
122http:/
/edup
ortal.
uz
123http:/
/edup
ortal.
uz
124http:/
/edup
ortal.
uz
125http:/
/edup
ortal.
uz
127http:/
/edup
ortal.
uz
128http:/
/edup
ortal.
uz
129http:/
/edup
ortal.
uz
130http:/
/edup
ortal.
uz
131http:/
/edup
ortal.
uz
132http:/
/edup
ortal.
uz
133http:/
/edup
ortal.
uz
134http:/
/edup
ortal.
uz
135
http:/
/edup
ortal.
uz
136http:/
/edup
ortal.
uz
137http:/
/edup
ortal.
uz
138http:/
/edup
ortal.
uz
139http:/
/edup
ortal.
uz
140http:/
/edup
ortal.
uz
141http:/
/edup
ortal.
uz
142http:/
/edup
ortal.
uz
143http:/
/edup
ortal.
uz
144http:/
/edup
ortal.
uz
145http:/
/edup
ortal.
uz
146http:/
/edup
ortal.
uz
147http:/
/edup
ortal.
uz
148http:/
/edup
ortal.
uz
149http:/
/edup
ortal.
uz
150http:/
/edup
ortal.
uz
151http:/
/edup
ortal.
uz
152http:/
/edup
ortal.
uz
153http:/
/edup
ortal.
uz
154
Kasallarni parvarish qilish(ni).36.
15.
Kolleksiyalar yig�ish(ni).
Teatr, muzey, konser t vako�rgazmalarga borish(ni).
Bog�da, tomorqada ish-lash(ni).
Kimyodan tajribalar olibborish(ni).
Sport musobaqalarida ishtiroketish(ni).
Mexanizmlarni (soat, velosi-ped va boshq.) ta�mirlash(ni).
+/� T/r Sizga yoqadimi?Xohlaysizmi?
+/� T/r Sizga yoqadimi?Xohlaysizmi?
1.
2. Kimyoviy kashfiyotlar haqidao�qish(ni).
19.
3.
20.
4.
Elektr va radiotexnik uskunalarbilan tanishish(ni).
Uy, maktab, sinf xonasiningshinam holatda bo�lishi(ni).
21.
5. Tibbiyot xodimlari ishi bilantanishish(ni).
22.
6.
23.
7.
24.
8.
25.
9.
26.
10.
27.
11. Radiotexnikaga doir video-roliklarni ko�rish(ni).
28.
12.
29.
13.
Fizika va matematikaga oidkashfiyotlar haqida o�qish(ni).
30.
14.
31.
Kun tartibiga rioya qilish(ni).
Ko�rgazmalarda qatnashish(ni).
Tarixiy adabiyotlarni o�qish(ni).16.
17.
32.
33.
34.
Fizikadan tajribalar olibborish(ni).
Texnika va texnologiya yangilik-lari bilan tanishish(ni).
Turli davlatlardagi insonlarmehnat faoliyatini o�rganish(ni).
Zoologiya, botanika, biologiyafanini o�rganish(ni).
Inson organizmining tuzilishinio�rganish(ni).
Siyosiy yangiliklar haqidasuhbatlashish(ni).
Do�stlaringizga uy vazifalarinibajarishda yordam berish(ni).
Kasalliklarni oldini olishhaqida o�qish(ni).
Uy ishlarini bajarish(ni).
Sport bilan shug�ullanish(ni).
Qiziqarli fizika va matematikanio�rganish(ni).
Kimyo fanidan berilgan vazifa-larni bajarish(ni).
Elektr jihozlarini tuzatish(ni).
Texnika sohasiga oid jurnallarnio�qish(ni).
18. Tabiat bilan tanishish(ni).
O�simlik va hayvonot dunyosibilan tanishish(ni).
Bolalarni parvarish qilish(ni).
Maktab tashkil iy ishlaridaishtirok etish(ni).
Maktab hayot i haqi dag iadabiyotlarni o�qish(ni).
Bolalarga ertak aytib berish vaular bilan o�ynash(ni).
35.
http:/
/edup
ortal.
uz
155
Natijalarni tahlil etish.Javoblar varaqasidagi 13 ta ustun � bu kasbiy faoliyatning 13 ta soha yo�nalishlariga
(1-ustun: fizika va matematika, 2-ustun: kimyo, 3-ustun: elektronika va radiotexnika,4-ustun: mexanika va konstruktorlik, 5-ustun: geografiya-geologiya, 6-ustun:biologiya, 7-ustun: fiziologiya, 8-ustun: tarix va siyosat, 9-ustun: pedagogika, 10-ustun:tibbiyot, 11-ustun: uy-ro�zg�or ishlari, 12-ustun: san�at, 13-ustun: sport) bo�lganqiziqishlarni belgilaydi. Anketa savollari oldiga qo�yib chiqilgan «+», «�» va «0» arifmetikishoralari «Javoblar varaqasi»da hisoblab chiqiladi.
Savollar vertikal ustunlar bo�yicha shunday holatda guruhlashtirilganki, ular Sizgaushbu sohalarda o�z qiziqishlaringizni sinab ko�rish xohishi hamda chuqur qiziqtirgansohalarga nisbatan intilish bor yoki yo�qligini anglab olish imkoniyatini beradi.
37.
39.
38.
Tikish ishlari va ovqat tayyor-lash(ni).
Sport turlari haqidagi adabiyot-larni o�qish(ni).
San�at sohasi haqidagi kitoblarnio�qish(ni).
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13
14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26
27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39
+�
0
http:/
/edup
ortal.
uz
156
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO�YXATI
1. Mirziyoyev Sh. Buyuk kelajagimizni mard va olijanob xalqimiz bilan birgaquramiz. �Ò.: «O�zbekiston» NÌIU, 2017.
2. O�zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2017-yil 6-apreldagi«Umumiy o�rta va o�rta maxsus, kasb-hunar ta�limining davlat ta�lim standartlarinitasdiqlash to�g�risida»gi 187-sonli qarori. O�zbekiston Respublikasi qonun hujjatlarito�plami, 2017.
3. Abdullayeva Q.M., Gaipova N.S., Gafurova Ì.À. Tikuv buyumlariniloyihalash, modellash va badiiy bezash. �Ò.: «Noshir», 2010.
4. Bekmurodova S. Texnologiya fanini o�qitishga yangicha yondashuv. Metodikqo�llanma. �Ò.: RTM, 2017.
5. Tolipov O�.Q., Sharipov Sh.S., Islamov I.H. O�quvchilar dizaynerlikijodkorligi. �T.: «Fan», 2006.
6. Karimov I. Mehnat ta�limi o�qitish texnologiyalari. �Ò.: TDPU, 2013.7. Muslimov N.A., Sharipov Sh.S., Qo�ysinov Î.À. Mehnat ta�limi o�qitish
metodikasi, kasb tanlashga yo�llash. Darslik. �Ò.: TDPU, 2014.8. Tohirov Î�.O. Texnologiya o�quv fani davlat ta�lim standarti va
o�quv dasturini ta�lim amaliyotiga joriy etish metodikasi. Metodik tavsiyanoma.�Ò.: RTM, 2017.
9. Sharipov Sh.S., Zokirov I.I., Tohirov Î�.O. va boshq. Umumiy o�rtata�limning kasbga yo�naltirilgan mazmunini klaster texnologiyalari. Metodiktavsiyanoma. �Ò.: «ABU MATBUOT-KONSALT», 2012.
10. Sharipov Sh.S., Muslimov N.A. Texnik ijodkorlik va dizayn. O�quvqo�llanma. �Ò.: TDPU, 2011.
11. Sharipov Sh.S., Qo�ysinov Î.À. va boshq. Texnologiya fanini o�qitishva psixologik xizmatni tashkil etishda innovatsion texnologiyalardan foydalanish.O�qituvchilar uchun metodik qo�llanma. �Ò.: «Muhammad poligraf» MCHJ,2017.
12. Qo�ysinov Î.À., Tohirov Î�.O. va boshq. Mehnat ta�limi. 8-sinf.O�qituvchilar uchun metodik qo�llanma. �Ò.: «Delta print» MCHJ, 2017.
13. Qo�ysinov Î.À., Tohirov Î�.O. va boshq. Mehnat ta�limi. 9-sinf.O�qituvchilar uchun metodik qo�llanma. �Ò.: «Delta print» MCHJ, 2017.
14. Qo�ysinov Î.À., Tohirov Î�.O. va boshq. Elektrotexnika va elektronikaasoslari. O�qituvchilar uchun metodik qo�llanma. �Ò.: «Delta print» MCHJ,2017.
15. Internet ma�lumotlari.http:/
/edup
ortal.
uz
157
I. TEXNOLOGIYA VA DIZAYN YO�NALISHI
1-BOB. XALQ HUNARMANDCHILIGI TEXNOLOGIYASI
2-BOB. ISHLAB CHIQARISH VA RO�ZG�ORSHUNOSLIK ASOSLARI
3-BOB. ELEKTRONIKA ASOSLARI
4-BOB. IJODIY LOYIHA TAYYORLASH TEXNOLOGIYASI
II. SERVIS XIZMATI YO�NALISHI
1-BOB. XALQ HUNARMANDCHILIGI TEXNOLOGIYASI
http:/
/edup
ortal.
uz
2-BOB. ISHLAB CHIQARISH VA RO�ZG�ORSHUNOSLIK ASOSLARI
3-BOB. ELEKTRONIKA ASOSLARI
4-BOB. IJODIY LOYIHA TAYYORLASH TEXNOLOGIYASI
III. TEXNOLOGIYA VA DIZAYN, SERVIS XIZMATI YO�NALISHLARI
5-BOB. KASB TANLASHGA YO�LLASH
http:/
/edup
ortal.
uz
Noshirlik litsenziyasi AI ¹ 275, 15.07.2015. 2019-yil 2-mayda chop etishga ruxsatberildi. Bichimi 70 901/16. «Times TAD» harfida terilib, ofset usulida chop etildi. Shartlibosma tabog�i 11,7. Nashr tabog�i 10,1. 567284 nusxa. Buyurtma ¹ 114.
Original-maket «ILM ZIYO» nashriyot uyida tayyorlandi. Toshkent, Navoiy ko�chasi, 30.Shartnoma ¹ 27�2019.
Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligining G�afur G�ulom nomidaginashriyot-matbaa ijodiy uyida chop etildi. Toshkent, Labzak ko�chasi, 86.
O�KTAMJON OTAQO�ZIYEVICH TOHIROV, ISMOIL KARIMOV,MINOJAT MUSADJANOVNA MAXSIMOVA
TEXNOLOGIYA
Umumiy o�rta ta�lim maktablarining8-sinfi uchun darslik
Toshkent � «ILM ZIYO» � 2019
Muharrir B. XudoyorovaBadiiy muharrir M. BurhonovTexnik muharrir Ye. Tolochko
Musahhih L. Sharipova
Tohirov O�.Texnologiya. Umumiy o�rta ta�lim maktablarining 8-sinfi o�quvchilari
uchun darslik / O�. Tohirov va boshq. � Toshkent: «ILM ZIYO» nashriyotuyi, 2019. � 160 b.ISBN 978-9943-16-441-3
UO�K 373.5.013.32 (075.3)=512.133KBK 74.263
T 38
http:/
/edup
ortal.
uz
160
Ijaraga beriladigan darslik holatini ko�rsatuvchi jadval
r/T -ihcvuq�O,imsigninisayilimaf
vuq�Oiliy
-kilsraDgnin
-nagniloigaditaloh
fniS--irabhar
gninisozmi
-kilsraDgnin
--lirihspotigadnag
italoh
fniS-irabhar
gninisozmi
.1
.2
.3
.4
.5
.6
Darslik ijaraga berilib, o�quv yili yakunida qaytarib olingandayuqoridagi jadval sinf rahbari tomonidan quyidagi baholash
mezonlariga asosan to�ldiriladi:
ignaYaghsinaladyofabatoramihcniribgninkilsraD
.italohigadnaglireb
ihsxaY
nadimsiqyisosagninkilsrad,nutubavoquM,nagamlitriy,dujvamiralqaravahcraB.nagamlarja.q�oyralqizihcavvuzoyadiralafihas,nagamhc�ok
ilraqinoQ
iraltehc,bilizihcahcnumrib,naglizeavoquMhsilarjaadimsiqyisosagninkilsrad,naglirideyilraqinoqnadinomotihcvunaladyof,robitaloh
atyaqiralqaravnaghc�îK.nagnalrim�at.naglizihcagiralafihasmirya,nagnalrim�at
zisraqinoQ
nadimsiqyisosa,naglitriy,naglizihcavoquMzisraqinoq,q�oyyalnutubikoynaglarja
iralqarav,naglitriyiralafihaS.nagnalrim�atinkilsraD.nagnalhsatbay�ob,bizihc,idyamhsitey
.idyaml�obbalkithttp:/
/edup
ortal.
uz