Download - Balak Thakur

Transcript
Page 1: Balak Thakur

Ni£l l¡Ïœz ÏhnÄQl¡Ql Ïeâ¡jNÀz Ïaa¡®pl f¡®s ÝR¡Í HLM¡Ïe NË¡j-Lªo·eNlz f¡®nl NË¡jÏV ES¡eQlz c¤C®u ÏjÏm®u Ým¡®Ll j¤®M j¤®M q®u ÝN®R ES¡eQl-Lªo·eNlz l¡Ïœ fË¡u c¤C fËqlz ÝL¡b¡J ÝL¡®e¡ p¡s¡në ÝeCz j¡®T j¡®T öd¤ c§®ll ÝL¡®e¡ NË¡j Ýb®L Ýi®p Bp®R Ýnu¡m h¡ L¤L¤®ll ÏQvL¡lz e¡l¡uZN” Ýb®L Bp¡ Ýno Nue¡l Ýe±L¡®a Lªo·eN®ll O¡®V Ýe®j®Re ES¡eQl Lwpe¡l¡uZ q¡C ú¤®ml NÏZa ÏnrL Ïeh¡lZ h¡h¤z ú¤®ml h¡ÏoÑL fl£r¡ fË¡u Bpæ,fËnÀfœ R¡f¡®e¡l L¡®S a¡®L e¡l¡uZN” Ýk®a q®uÏR®m¡ fËd¡e ÏnrL j®q¾cË e¡b c¡®pl Ae¤®l¡®dz L¡S Ýp®l Ïg®l Bp®a k®bø Ýcl£ q®u ÝN®Rz HjÏe®aC NË¡j®c®n påÉ¡l p£j¡e¡ ÝfÏl®u l¡a M¤h a¡s¡a¡Ïs Ýe®j B®p,a¡l Efl HMe n£aL¡m-Q¡ÏlÏcL Ýke HLV¤ Ýhn£ j¡œ¡u ÏeÕQ¤fz HC Nq£e AåL¡®ll j®dÉ öd¤ HLV¤ B®m¡ ÝcM¡ k¡®μRz Ïaa¡®pl f¡®sl j¡WM¡Ïe ÝfÏl®u l§fh¡h¤®cl Ýk L¡R¡Ïl h¡Ïs,a¡lC HL f¡®n M¤hC ÝR¡Í HLM¡Ïe Ýhs¡l Olz ÝpC OlC I B®m¡l Evpz Ïeh¡lZQ®¾cËl ÝL±a§qm q®m¡-H®a¡ l¡®a p¡l¡ fªÏbh£ kMe O¤Ïj®u B®R aMe HC O®l ÝL ÝS®N? HC OlÏV ÏaÏe B®NJ Ýc®M®Rez a¡l hå¤ L¡R¡Ïll p¤®le Qœ²hšÑ£l Ýj®S¡ ÝR®m h£l¦ HC OlM¡Ïe ßal£ L®l ÏLR¤Ïce q®m¡ HM¡®eC b¡L®Rz Ïnöl hup p®h Ru hRlz mhh¡h¤l f¡Wn¡m¡ ÝR®s Ïnö Be¾c j¡ø¡®ll f¡Wn¡m¡u iÏšÑ q®uÏR®m¡,HMe Ïfa¡ p¤®l¾cËQ®¾cËl Ae¤®l¡®d Be¾c j¡ø¡l Ïnö®L h¡Ïs®a H®p fs¡®e¡l c¡ÏuaÄ Ïe®u®Rez ÏL¿º HC hu®pC Ïnöl AaÉ¡ÕQkÉÑ A®eL L£ÏšÑLm¡®fl Lb¡ Ïeh¡lZh¡h¤l L¡®e H®p®Rz AåL¡®l p¡hd¡®e f¡ Ýg®m B®m¡ mrÉ L®l Ïeh¡lZ Q¾cË HÏN®u Qm®me ÝpC O®ll Ïc®Lz ÏLR¤V¡ H®N¡®aC ÏL HLV¡ Lb¡ hm¡l BJu¡S a¡l L¡®e H®m¡-O®l L¡l¡ Ýke Lb¡ hm®R,ÏL¿º i¡o¡V¡ a¡l H®Lh¡®lC AS¡e¡z O®ll Ýhs¡l clS¡ Bd ÝM¡m¡ AhØb¡u-ÝpC g¡yL¡ S¡uN¡V¤L¤ Ïc®u ÏaÏe Ïia®l ÝcM®a Ýf®me AaÉ¡ÕQkÉÑ HL cªnÉ! O®ll j¡TM¡®e n§®ZÉ T¤m®R HLM¡Ïe Bpe-a¡®a h®p B®R p¤®le h¡h¤l Ýj®S¡ ÝR®m h£l¦z a¡y®L ÏO®l M¤hC c£OÑ¡LªÏa f¡yQSe hªÜ hÉÏš² q¡a®S¡s L®l

Page 2: Balak Thakur

c¡yÏs®u B®Rz fË®aÉ®LlC j¤M hs hs ÝN¡yg c¡Ïs®a t¡L¡z I f¡yQS®el HLV¤ Ef®l n§®ZÉ i¡p¡ BpeÏV®a h®p h£l¦ HL Aá§v i¡o¡u Lb¡ h®m Q®m®R-I f¡yQSe q¡a®S¡s L®l öe®R,a¡®cl c¤®Q¡M Ïc®u Ýe®j Bp®R An˦d¡l¡z HC ALÒfe£u cªnÉ Ýc®M Ïeh¡lZh¡h¤l j¤M Ïc®u Ïe®Sl AS¡®¿¹C HLM¡Ïe AØg§V BJu¡S ÝhÏl®u H®p®Rz p¡®b p¡®b ÏaÏe ÝcM®me h£l¦ J ÝpC f¡yQSe Ïeh¡lZh¡h¤l Ïc®L a¡ÏL®u®Rz B®Ù¹ B®Ù¹ ÝpC i¡pj¡e BpeÏV e£®Q Ýe®j H®p j¡ÏV ØfnÑ Ll®m¡,h£l¦ E®W Bp®el Efl c¡yÏs®u®Rz ÝpC f¡yQSe h£l¦®L fËZ¡j S¡Ïe®u B®Ù¹ B®Ù¹ Ýke L¤u¡n¡l j®a¡ Ahuh Ïe®a b¡L®m¡,a¡lfl d£®l d£®l h¡a¡®p ÏjÏm®u ÝN®m¡z Ïeh¡lZh¡h¤ aMeJ qah¡L-Ïe®Sl ÝQ¡M®LC Ýke ÏhnÄ¡p Ll®a f¡l®Re e¡z H ÏL ÝcM®me ÏaÏe! ÝL ÝpC f¡yQSe c£OÑ¡LªÏa hÉÏš²? ÝL¡b¡ q®a a¡®cl BNje? HC aõ¡®V H®a¡Ïce B®Re,HlLj c£OÑ¡L¡l j¡e¤o Ýa¡ Ïeh¡lZh¡h¤l ÝQ¡®M ÝL¡®e¡Ïce f®s Ïe! a¡R¡s¡,qW¡v a¡l¡ Lfѧ®ll j®a¡ ÏjÏm®uC h¡ ÝN®m¡ ÝL¡b¡u? qah¡L Ïeh¡lZ h¡h¤ Ïnö h£l¦l Ïc®L a¡L¡®me,Ýk BpeM¡Ïel Efl Ïnö c¡yÏs®u l®u®R ÝpV¡l Ef®lC Ýa¡ Ïnö H®a¡rZ n§®ZÉ i¡puj¡e Ýb®L I Aá§v cnÑe j¡e¤o®cl p¡®b ÏL HL AS¡e¡ i¡o¡u Lb¡ hmÏR®m¡! Ïeh¡lZh¡h¤l qW¡v Ýke phÏLR¤ ÏLlLj ¬Ïm®u Ýk®a m¡N®m¡,Ah¡L ÏhØj®u ÏaÏe Ïnö h£®l¾cËl Ïc®L a¡ÏL®u l®u®Rez HMe O®l öd¤ ÏaÏe Bl ÝR¡Í h£l¦,AeÉ ÝLE ÝL¡b¡J ÝeCz ÏL¿º ÏLR¤rZ B®NJ ÏaÏe Ïe®Sl QjÑQ®r ÝpC Aá§vcnÑe f¡yQSe®L Ýc®M®Re! L¡R¡Ïll p¤®leh¡h¤l p¡®b a¡l M¤hC hå¤aÄz p¤®leh¡h¤l HC Ýj®S¡ ÝR®m pð®å ÏaÏe A®eL Lb¡C ö®e®Rez ÏL¿º BS Ïe®Sl ÝQ¡®M k¡ ÝcM®me a¡l Ýa¡ ÝL¡®e¡ hÉ¡MÉ¡C Q®m e¡! h£l¦ a®a¡r®Z H®p j¡ø¡ljn¡C®ul q¡a d®l®Rz h£l¦l X¡®L Ïeh¡lZh¡h¤l pÏðv Ïgl®m¡z h£l¦ hm®R-“j¡ø¡ljn¡C! Q®me,h¡Ïs Q®me-BÏj Bfe¡®L HÏN®u Ïc®u BÏpz” Ïeh¡lZh¡h¤l j¤®M ÝL¡®e¡ Lb¡ g¤V®R e¡,k¿»Q¡Ïmahv ÏaÏe h£l¦l p¡®b a¡l h¡Ïsl E®Ÿ®nÉ Q®m®Rez Q¡ÏlÏcL AåL¡l-ÏL¿º a¡®cl l¡Ù¹¡ÏV H®a¡ B®m¡ÏLa ÝLe! i¡®m¡ L®l mrÉ

Page 3: Balak Thakur

L®l Ïeh¡lZh¡h¤ ÝcM®me Ýk h£l¦l N¡ Ýb®L Aá§v HL ÝSÉ¡Ïa ÏWL®l ÏWL®l Ýhl q®μR-a¡®aC Q¡lf¡n ÏL p¤¾cl B®m¡ÏLa q®u B®R! ÏhØju¡Ïhø Ïeh¡lZh¡h¤ LMe Ýk h¡Ïs®a Ýf±y®R®Re Ïe®SC S¡®ee e¡z h£l¦ j¡ø¡ljn¡C®L Ýf±y®R Ïc®u Ïhc¡u S¡Ïe®u Q®m ÏN®u®R A®eLrZ B®N,ÏL¿º Ïeh¡lZh¡h¤ aMeJ Ýke HL ÝO¡®ll j®dÉ Ïhl¡S Ll®Rez ÏaÏe ‘¡e£,fÏ™a Ým¡Lz HC NË¡®jlC ES¡eQl Lwpe¡l¡uZ q¡C ú¤®ml ÏaÏe HLSe ÏhÏnø ÏnrLz Q¡lf¡®nl c§l c§l NË¡®jl j¡e¤®ol¡J a¡®L flj nËÜ¡l ÝQ¡®M Ýc®Mz ÏL¿º a¡l H®a¡Ïc®el ‘¡e,f¡Ï™aÉ,k¤Ïš²®h¡d®L HLÏV Ru hR®ll Ïnö Ýke HL mqj¡u e¡Ïs®u Ïc®u Q®m ÝN®m¡z ÝL HC Ïnö? Af¡l ÏhØj®u ÏaÏe Ýi®h Q®m®Re-ÏL¿º ÝL¡®e¡ L¤m ÏLe¡l¡C f¡®μRe e¡z ÝL HC Ïnö? L¤u¡n¡Øe¡a Ïq®jm l¡®a Ïeh¡lZh¡h¤l q©cu Ýb®L Evp¡Ïla ÝpC fËnÀ Ýke Ýcn J L¡®ml p£j¡ AÏaœ²j L®l e¡ ÝcM¡ p¤c§l e£q¡ÏlL¡l Ah¡Ù¹ha¡®L R¤y®u R¤y®u O¤l®R HC jq¡n§®ZÉl h¤®Lz HC ÏS‘¡p¡ Ae¿¹ Ýcn J L¡®ml,HC fËnÀ BS Bl NÏZa Ïnr®Ll HL¡l ÝL¡®e¡ ÏhÏμRæ fËnÀ euz p¡l¡l¡a fË¡u Ïeâ¡q£e Ïeh¡lZh¡h¤ pL¡m®hm¡C H®p Ýf±y®R®Re p¤®leh¡h¤l h¡Ïs®az H®p öe®me Ïnö aMe fËÏa®hn£ e¡®uh ßœ®m¡LÉ Ýp¡®jl h¡Ïs®a ÝN®Rez ßœ®m¡LÉ Ýp¡®jl Øœ£ ÏnÏnlL¤j¡l£ Ïnö W¡L¤l®L M¤hC ÝØeq L®le,j¡®T j¡®TC j¡ Q¡l¦n£m¡®L h®m Ïnö®L Ïe®Sl L¡®R Ïe®u B®pez ÏnÏnlL¤j¡l£l Ýj®u AÏZj¡ Bl Ïnö W¡L¤l fË¡u pjhup£z HLC p®Â c¤Se®L ÏaÏe Øe¡e LÏl®u Ýce,M¡C®u Ýcez k¿»Q¡Ïmahv Ïeh¡lZh¡h¤ e¡®u®hl h¡Ïs®a H®p EfÏØba q®mez Ýc®Me M¡®Vl Efl ÏnöW¡L¤l h®p B®R,f¡®n h®p ÝMm®R AÏZj¡z M¡®Vl HL Ïc®L c¡yÏs®u l®u®R ßœ®m¡LÉ Ýp¡®jl ÝR®m ÏhSuz ÏhSu ES¡eQl Lwpe¡l¡uZ ú¤®ml R¡œ,ÝpC p¤h¡®c Ïeh¡lZh¡h¤®L ÝcM®a Ýf®uC ÏhSu BfÉ¡ue L®l Ïia®l Ïe®u H®p hp¡®m¡z Ïeh¡lZh¡h¤l ÏL¿º ÝL¡®e¡Ïc®LC 燐rf ÝeC,AfmL ÝQ¡®M ÏaÏe Ïnö W¡L¤®ll Ïc®L ÝQ®u l®u®Rez Ïnö W¡L¤l j¤QÏL Ýq®p Ïeh¡lZh¡h¤®L ÏS‘¡p¡ Ll®me,“j¡ø¡ljn¡C,BfÏe ÏL L¡m l¡Ïœl

Page 4: Balak Thakur

OVe¡V¡ Ïe®u i¡h®Re? H®a i¡hh¡l ÏL B®R! BfÏe Ýkje BS Bj¡l p¡®b ÝcM¡ Ll®a H®p®Re,ÏWL ÝplLj Je¡l¡J hý c§l Ýb®L Bj¡l p¡®b ÝcM¡ Ll®a H®pÏR®m¡z” Be¾c j¡ø¡®ll L¡®RJ Hl B®N Ïeh¡lZ h¡h¤ HlLj OVe¡ ö®eÏR®mez ÏL¿º A®eÉl L¡®R Ýn¡e¡ Bl Ïe®Sl QjÑQ®r ÝcM¡ Ýa¡ HL ÏSÏeo eu! ÏaÏe Ïnö W¡L¤®ll L¡®R S¡e®a Q¡C®me H®cl pð®åz Ïnö W¡L¤l hm®me,“j¡ø¡ljn¡C, He¡l¡ AeÉ SN®al Ým¡Lz AeÉ j¡œ¡l SNv Ýb®L HM¡®e H®pÏR®m¡ Bj¡l p¡®b ÝcM¡ Ll®az BfÏe Ýk SNvV¡ ÝcM®a f¡®μRe,HlLj BlJ hý SNv HC jq¡n§®ZÉ l®u®R-H®LLV¡ SNv H®LLlLj j¡œ¡u NÏZ®al R¾c ÏjÏm®u Ïhl¡S Ll®Rz ÏhnÄSNv hm®a BfÏe k®a¡M¡Ïe h¤T®Re a¡l h¡C®lJ ÏhnÄ B®R,a¡l Mhl HM¡eL¡l ÝLE S¡®e e¡z HlLj Ae¿¹ j¡œ¡l SNv l®u®Rz Ýk ÝpC Ae®¿¹l ü¡c Ýf®u Ae¿¹ j¡œ¡u Ïhl¡ÏSa Ýb®L Ïhl¡S Ll®a f¡®l Ýp Bh¡l Ïe®SC HC jq¡n§®ZÉl j®a¡ q®u f®sz BÏj Ae¿¹ j¡œ¡l phLuV¡®aC HLp¡®b b¡L®a f¡Ïl Hhw HLC p®Â pLm j¡œ¡l Efl qÙ¹®rf Ll®a f¡Ïl,Bj¡®L L¡l¦l L¡®R Sh¡hÏcÏq Ll®a qu e¡z a¡C ph j¡œ¡l SNv Ýb®LC Bj¡l p¡®b ph¡C BL¤m hÉ¡L¤m i¡®h ÝcM¡ Ll®a Q¡uz” nË£nË£W¡L¤l kMe HC Lb¡ B®m¡Qe¡ Ll®Re,ÝpV¡ 1926 p¡mz Multi-dimensional Ïh®nÄl AÏÙ¹aÄ aMeJ ßh‘¡ÏeL B®m¡Qe¡u B®pÏe,Quantum Mechanics aMeJ a¡l f§ZÑ jÏqj¡u ÏhLÏna q®u J®WÏe, Copenhagen Interpretation aMeJ M¡ÏeLV¡ c§®ll ÏhouhÙ¹¤,aMeJ Edwin Hubble a¡l expanding universe-Hl ašÄ Ïc®u J®WeÏe-Steady State,Big Bang h¡ Multiverse-Hl j®a¡ AeÉ¡eÉ ašÄ Ýa¡ p¤c§l iÏhoÉ®al N®iÑz 1926 p¡®m Ïeh¡lZh¡h¤l ÝcM¡ ÝpC l¡Ïœl OVe¡ÏV ßh‘¡ÏeLi¡®h qu®a¡ hÉ¡MÉ¡ Ll¡ Ýk®a¡ e¡,ÏL¿º Bd¤ÏeL Ïh‘¡®el cªÏø®L¡Z Ýb®L nË£nË£W¡L¤®ll ÝpC Ru hRl hu®p hm¡ Lb¡ LuÏV Ïe®u i¡h®a ÏN®u Bj¡®cl ÏhØj®ul p£j¡ fÏlp£j¡ b¡®L e¡z Bd¤ÏeL ßh‘¡ÏeL SN®a Parallel Universe ašÄ HLÏV fÏlÏQa

Page 5: Balak Thakur

e¡j k¡ BS Multiverse ašÄ e¡®jJ p¤ÏhMÉ¡az HC ašÄ Ae¤k¡u£ Bd¤ÏeL Ïh‘¡e Bj¡®cl ÝcM¡ HC fÏlcªnÉj¡e SN®al p¡®b p¡®b pj¡¿¹l¡mi¡®h Ïhl¡Sj¡e AeÉ¡eÉ SN®al AÏÙ¹aÄ®LJ ü£L¡l L®l Ýeuz Multiverse theory j§max Q¡lÏV Ù¹®l h¡ level-H ÏheÉÙ¹z Level-1 Ae¤k¡u£ Bfe¡l j®a¡C ýhý B®lLSe hÉÏš² qu®a¡ HC Ïh®nÄl ÝL¡b¡J h®p B®Rz Bfe¡l L¡®R MhlV¡ qu®a¡ k®bø Ah¡L Ll¡l j®a¡,ÏL¿º ßh‘¡ÏeL a®šÄl h¡Ù¹h pñ¡he¡ Bfe¡l Ah¡L qJu¡V¡®L M¤h ÝS¡l Ïc®u pjbÑe Ll®a f¡l®R e¡z phÑ¡ÏdL plm cosmological model Ae¤k¡u£ Bfe¡l Ýb®L (1010)29 ÏjV¡l c§l®aÄl ÝL¡®e¡ erœf¤®” Bfe¡l ýhý Ae¤l§f HLSe hÉÏš²l AÏÙ¹®aÄl k®bø pñ¡he¡ l®u®Rz HC ašÄ®L Concordance model of Cosmology hm¡ quz HLV¤ h¤ÏT®u hm¡ k¡Lz Ýk ÏhnÄhËþ¡®™l Bjl¡ A¿¹NÑa a¡ fË¡u 14 ÏhÏmue hRl B®N S¾j Ïe®u®Rz A®a¡L¡m B®N Bj¡®cl HC Ïh®nÄl S¾j®L Bd¤ÏeL Ïh‘¡e Big Bang h®m b¡®Lz HC pj®ul j®dÉ B®m¡ k®a¡c§l Ýf±yR¡®a Ýf®l®R AbÑ¡v 14 ÏhÏmue B®m¡L-hoÑ q®m¡ Bj¡®cl BS®Ll Ïh®nÄl S¡e¡ c§laj fË¡¿¹z HC c§laÄ®L hÉ¡p¡ÜÑ d®l Bjl¡ kÏc HLV¡ ÝN¡mL LÒfe¡ LÏl a¡q®m ÝpC ÝN¡mLC q®m¡ Bj¡®cl observable universe k¡®L Hubble Volume h¡ Horizon Volume hm¡ q®u b¡®Lz Ïh‘¡e£ Edwin Hubble a¡l expanding universe-Hl ašÄ Ïc®u fËj¡Z L®l®Re Ýk,Ýk®qa¤ Bj¡®cl ÏhnÄ œ²j¡Na pÇfËp¡Ïla q®u Q®m®R a¡C a¡l p¡®b p¡®b Ïh®nÄl HC c§laj fË¡¿¹ fËÏa hRlC HL B®m¡L-hoÑ L®l Ýh®s k¡®μR,AbÑ¡v fËÏa hRlC HL B®m¡L-hoÑ Ýhn£ c§l®aÄl space-Hl e¡N¡m Bjl¡ f¡ÏμRz HMe Space hm®a Bjl¡ k¡ h¤®T b¡ÏL,a¡ Ae¿¹ qJu¡ N¡ÏZÏaL i¡®h pñhz Ýp®r®œ Bjl¡ kÏc k®bø pju d®l A®fr¡ LÏl a¡q®m BS k¡ Bj¡®cl ÝN¡Q®l Bp®R e¡,qu®a¡ HLÏce a¡ Bj¡®cl ÝN¡Q®l Bp®hz Three-dimensional galaxy distribution-Hl jÉ¡f fkÉÑ®hrZ Ll®m ÝcM¡ k¡u Ýk Ïh®nÄl fË¡u

Page 6: Balak Thakur

phÑœ mass distribution BÕQkÉÑlLj i¡®h uniform Hhw HC uniformity Ïh®nÄl fË¡¿¹ fkÉÑ¿¹ ÏhcÉj¡ez fc¡bÑÏhcÉ¡ kMe Ïh®nÄl hZÑe¡ L®l aMe j§max c¤®V¡ i¡N Bjl¡ ÝcM®a f¡Cz fËbjax fË¡bÏjL AhØb¡ h¡ naÑ¡hm£ Hhw Ïàa£uax fc¡bÑÏhcÉ¡l Ïeuj¬Ïm ÏLi¡®h HC fË¡bÏjL AhØb¡l ÏhhšÑe OV¡uz N¡ÏZÏaL i¡®h pñ¡hÉ Ae¿¹ space-Hl Ýr®œ Bj¡®cl ÏhnÄ Ýk space Ïc®u NÏWa a¡l h¡C®lJ AeÉ Ïh®nÄl b¡L¡l pñ¡he¡®L Multiverse theory-l Level-1 ašÄ hm¡ q®u b¡®Lz HC ašÄ Ae¤k¡u£ Level-1 Parallel Universe-Hl Ýr®œ Bjl¡ Hje HL Ïh®nÄl e¡N¡m Ýf®a f¡Ïl ÝkM¡®e fc¡bÑÏhcÉ¡l Ïeuj¬Ïm qu®a¡ Bj¡®cl j®a¡ HLC,ÏL¿º ÝpC Ïh®nÄl fË¡bÏjL naÑ¡hm£ Bj¡®cl Ýb®L Ïiæ-k¡l g®m a¡®cl fc¡®bÑl djѬÏmJ Bj¡®cl Ýb®L Ïiæ fËL¡®llz Multiverse theory-l Level-2 ašÄ Ae¤k¡u£ Bjl¡ AeÉ HL Parallel Universe-Hl Lb¡ S¡e®a f¡Ïl k¡®L Chaotic theory of Inflation Abh¡ Other Post Inflation Bubbles ašÄJ hm¡ q®u b¡®Lz HC ašÄ Ae¤k¡u£ Bj¡®cl Ïh®nÄl h¡C®l qu®a¡ HC Ïh®nÄl j®a¡ Ae¤l§f AeÉ HL Ïh®nÄl S¾j q®μR Ýk Ïh®nÄl fundamental constants-Ýkje gravitational constant,planck’s constant,speed of light CaÉ¡Ïcl j¡e Bm¡c¡ qJu¡l SeÉ physical laws-¬®m¡ Ïiæ j¡œ¡ Ýf®u®Rz Bd¤ÏeL fc¡bÑÏhcÉ¡l a¡ÏšÄL ÏheÉ¡®pl fÏl®fËÏr®a Level-2 Ïh®nÄl space Bl Bj¡®cl Ïh®nÄl space-Hl j®dÉ intersect qJu¡l pñ¡he¡ M¤hC r£Zz Multiverse theory-l Level-3 ašÄ Ae¤k¡u£ Bjl¡ AeÉ HL Parallel Universe-Hl Lb¡ S¡e®a f¡Ïl k¡®L The Many Worlds of Quantum Mechanics hm¡ q®u b¡®Lz Quantum Mechanics c¡Ïh L®l ÝL¡®e¡ random event-Hl outcome-Hl Ýr®œ Ae¿¹ pñ¡he¡ b¡L®a f¡®l Hhw HC pñ¡he¡¬®m¡ many worlds-H ÏheÉÙ¹z Hl h¡C®l Bjl¡ f¡ÏμR Multiverse theory-l Level-4 ašÄ k¡l e¡j Other

Page 7: Balak Thakur

Mathematical Structures. HC ašÄ Ae¤k¡u£ Bjl¡ Hje HL ÏhnÄ f¡ÏμR ÝkM¡eL¡l fundamental physical laws-¬®m¡C Bj¡®cl Ýb®L H®Lh¡®l Ïiæz ÝpÏce Ni£l l¡®a Ïnö W¡L¤®ll L¡®R Ïeh¡lZh¡h¤ k¡®cl®L Ýc®MÏR®me,ÝpC f¡yQSe Ýp±jÉL¡Ï¿¹ hªÜ ÏL Bj¡®cl Ïh®nÄl L¡®R AS¡e¡ Hje ÝL¡®e¡ NNe®m¡L Ýb®L Ïnö W¡L¤®ll cnÑe AÏim¡®o a¡yl L¡®R H®pÏR®me! ÝpC SN®al physical laws h¡ physical laws ÏeÜÑ¡lL fundamental constants-¬Ïml j¡e Bj¡®cl Ýb®L Ïiæ q®m a¡®cl BQlZ Bj¡®cl L¡®R ÏhØjuLl ÝWL®aC f¡®l! Ïnö W¡L¤l ÝpÏce Ïeh¡lZh¡h¤®L ßœ®m¡LÉ Ýp¡®jl h¡Ïs®a h®p Ýk Ni£l ašÄLb¡ öÏe®uÏR®me,ÝpM¡®e Ïiæ j¡œ¡l SN®al Lb¡ E®õÏMa q®u®Rz BS®Ll ßh‘¡ÏeL cªÏø®L¡®Zl fÏl®fËÏr®a a¡l fË¡pÏÂLa¡ AfÏlp£jz nË£nË£W¡L¤l ÝpÏce Lb¡fËp®Â h®mÏR®me,“Ýk ÝpC Ae®¿¹l ü¡c Ýf®u Ae¿¹ j¡œ¡u Ïhl¡ÏSa Ýb®L Ïhl¡S Ll®a f¡®l Ýp Bh¡l Ïe®SC HC jq¡n§®ZÉl j®a¡ q®u f®sz” j¡œ Ru hRl hu®p hm¡ Ïnö W¡L¤®ll ÝpÏceL¡l ÝpC Aj§mÉ Lb¡ N¡ÏZÏaL cªÏøi£ Ýb®L ÝcM¡ k¡Lz Euclidean Space-H n-dimensional HLÏV ÝN¡mL LÒfe¡ Ll¡ k¡L k¡l radius R. HM¡®e ÝN¡mLÏVl Buae Vn(R)=CnRn ÝkM¡®e constant of proportionality-l j¡e Cn=πn/2/Γ(n/2 +1) Hhw Γ q®μR gamma function. HMe n ÝS¡s pwMÉ¡ q®m Bjl¡ f¡C Cn=πn/2/(n/2)! Hhw n Ïh®S¡s pwMÉ¡ q®m Bjl¡ f¡C Cn=2(n+1)/2 πn-1/2/n!! HC ÝN¡mLÏVl Ýr®œ surface area at the boundary q®m¡ Sn-1= dVn/dR=nVn/R= 2πn/2 Rn-1 /Γ(n/2)=nCn Rn-1

HMe surface area Hhw volume-Hl Ýr®œ HC pÇfLѬÏm paÉ- Vn/Sn-1=R/n Hhw Sn+1/Vn=2πR k¡l Ýb®L Bjl¡ f¡C Vn=2πR2/n Vn-2 Hhw Sn=2πR2/n-1 Sn-2 . Conventional fÜÏa®a integrate L®lJ Bjl¡ Ýf®a f¡Ïl Vn=!-R

R Vn-1(√R2-x2 )dx. Ec¡qlZül§f ÝcM¡ k¡L hÙ¹¤ÏVl Ýr®œ Vn c¡ys¡®μR--

Page 8: Balak Thakur

V0(point)=1 V1(line segment)=2R V2(disc)=πR2 =3.14159…… R2

V3(ball)=4/3 πR3 =4.18879……..R3

V4 =π2/2 R4 =4.93480……..R4

V5 = 8π2/15R5 =5.26379……..R5

V6 = π3/6 R6 =5.16771……..R6

V7 = 16π3/105R7 =4.72477……..R7

V8 = π4/24 R8 = 4.05871…….R8 limn→∞Vn/Rn =0 AbÑ¡v Ae¿¹ j¡ÏœL ÝN¡m®Ll Ýr®œ ÝcM¡ k¡®μR n§ZÉC p£j¡e¡z j®e fs®R nË£nË£W¡L¤®ll hm¡ ÝpC Lb¡ÏV,“Ýk ÝpC Ae®¿¹l ü¡c Ýf®u Ae¿¹ j¡œ¡u Ïhl¡ÏSa Ýb®L Ïhl¡S Ll®a f¡®l Ýp Bh¡l Ïe®SC HC jq¡n§®ZÉl j®a¡ q®u f®sz” Ïnö W¡L¤®ll L¡®R ÝpC jq¡f¤l¦o®cl Bp¡ k¡Ju¡®L HLV¤ AeÉ cªÏø®L¡Z Ýb®LJ fkÉÑ¡®m¡Qe¡ Ll¡ Ýk®a f¡®lz Ïnö hup Ýb®LC nË£nË£W¡L¤®ll L¡®R Ïh®cq£ BaÈ¡®cl Be¡®N¡e¡ ÏR®m¡z nË£nË£W¡L¤®ll L¡®R jªa ÏfËuSe®L Ýc®M®Re,HlLj OVe¡ fËaÉr L®l®Re A®e®LCz nË£nË£W¡L¤®ll ÝR¡®V¡ j¡p£j¡ plm¡®ch£ QÍNË¡®j b¡L®aez Ýj®p¡jn¡C Lªo·fËpæ pça£bÑ ÏR®me jq¡fÏ™a Hhw aMeL¡l Ïc®el HLSe ÏhMÉ¡a LÏhl¡Sz Lªo·fËpæl ÏQÏLvp¡l MÉ¡Ïa H®a¡V¡C ÏR®m¡ Ýk p¤c§l h¡jÑ¡®cn Ýb®LJ Ýl¡N£l¡ a¡l L¡®R Bp®a¡z j¡p£j¡ J Ýj®p¡jn¡C nË£nË£W¡L¤l®L M¤hC ÝØe®ql ÝQ¡®M ÝcM®aez qW¡v L®lC HC fÏlh¡l HL c¤xpj®ul pÇj¤M£e q®u®Rz pça£bÑ fÏlh¡®ll AÏa ÏfËu p¿¹¡e Ae j¡œ 17 hRl hu®p AL¡®m V¡Cg®u®X Bœ²¡¿¹ q®u j¡l¡ ÝN®Rz Hl B®NJ Al¦Z e¡®j a¡l HLÏV p¿¹¡®el jªaɤ q®u®R,ÏL¿º Ae®Âl jªaɤ Lªo·fËpæ J a¡l Øœ£ plm¡l p¤®Ml pwp¡l®L HLfËL¡l R¡lM¡l L®l Ïc®u ÝN®Rz Ae ÏR®m¡ M¤hC Ýjd¡h£-fs¡®n¡e¡u Ýp pÏh®no EæÏa Ll®h HC Bn¡ pL®mlC ÏR®m¡z Ae a¡l h£l¦c¡®LJ M¤h i¡®m¡h¡p®a¡z ÝpV¡ 1938

Page 9: Balak Thakur

p¡m,Ae®Âl L¡®R Mhl Bp®m¡ Ýc¡N¡ÏRl j¡j¡h¡Ïs®a h£l¦c¡l S¾jÏce f¡Ïma q®hz h£l¦c¡®L h¡C®ll Ým¡®Ll¡ A®e®L M¤h pÇj¡e Ll®mJ j¡j¡h¡Ïsl ph¡C h£l¦c¡®L ph pju nËÜ¡l ÝQ¡®M ÝcM®a¡ e¡z j¡j¡l¡ S¡NÏaL Ïnr¡u k®bø fÏ™a,ÝpC Ïnr¡l ÏeÏl®M a¡l¡ h£l¦®L ÏhQ¡l Ll®a Q¡C®a¡z ÏL¿º h¡mL W¡L¤l ÏR®me phÑ pwú¡lj¤š²,a¡yl ašÄ cnÑe phC ÏR®m¡ M¤h AÏiehz h¡mL W¡L¤®ll a®šÄl p¡®b HM¡eL¡l ab¡LÏba fËQÏma n¡®Øœl A®eL f¡bÑLÉ ÏR®m¡-g®m HM¡eL¡l n¡Øœ f®s k¡l¡ hs q®u®R,HM¡eL¡l n¡Øœ Ïe®uC k¡®cl pjNË S£he ÝL®V®R,HM¡eL¡l n¡®Øœl ÏeÏl®M k¡l¡ phÏLR¤ ÏhQ¡l Ll®a AiÉÙ¹-a¡®cl f®r HM¡eL¡l pwú¡®ll cªÏø Ïc®u nË£nË£W¡L¤®ll j¤MÏexpªa jq¡Ïh®nÄl jq¡L¡®nl fljašÄ®L EfmÏÜ Ll¡ LÏWe q®u fs®a¡z a¡R¡s¡ h¡mL W¡L¤l ÏnöL¡m Ýb®LC d®jÑl p¤®k¡N Ïe®u AbÑ Ýl¡SN¡®ll i£oZ Ïhl¦®Üz HC Ïe®uJ BaÈ£uüSe®cl p¡®b a¡yl j¡®T j¡®T j®e¡j¡ÏmeÉ q®a¡ L¡lZ j¡j¡h¡Ïsl A®e®LC d®jÑl p¤®k¡N Ïe®u V¡L¡ fup¡ Ýl¡SN¡l Ll®a¡z Hlj®dÉC fËQ¤l j¡e¤o h£l¦ ÝN¡yp¡C®ul L¡®R c£r¡NËqZ L®l®R,ÏL¿º h£l¦ ÝN¡yp¡C c£r¡ Ïc®u L¡l¦l Ýb®LC HL fup¡J NËqZ L®lÏez j¡j¡l¡,Ïh®noax Ýj®S¡j¡j¡ Ýqlðe¡b aLÑa£bÑ A®eL fÏlh¡®ll L¤m¬l¦ qJu¡l L¡l®Z c£r¡ Ýce,ÏL¿º c£r¡ Ïc®u a¡l¡ c¡e NËqZ L®lez HlLj AhØb¡u h£l¦ Ýk j¡j¡®cl L¡®R AÏa ÏfËu q®h e¡,HV¡C ü¡i¡ÏhLz j¡j¡h¡Ïs®a M¤h OV¡ L®l c¤NÑ¡ f§S¡ q®a¡z Aøj£ f§S¡l Ïce f¡yW¡ hÏml hÉhØb¡ ÏR®m¡z nË£nË£W¡L¤l f§S¡l e¡j L®l fö hÏml ÝO¡lal Ïh®l¡d£z n¡®Øœ hÏml Ïhd¡e B®R,hý hRl d®lC f§S¡u hÏml fËb¡ Q®m Bp®R-ÏL¿º W¡L¤®ll L¡®R n¡®Øœl Ïhd¡e R¡Ïf®u A®eL hs q®u ÝcM¡ Ýcu A®h¡d,Ïel£q HLÏV fË¡Z£l Lø-a¡l jªaɤL¡m£e BaÑÏQvL¡lz Ýk Ïhd¡®e Ïhe¡ Ýc¡®o HLÏV Ïel£q fË¡Z£l fË¡Z ÝeJu¡ qu,ÝpC Ïhd¡e®L ÏaÏe j¡e®a Aü£L¡l L®lez c¤NÑ¡f§S¡l pju ÏaÏe ph¡C®L hm®me-“Bfe¡l¡ Hh¡l hÏm Ïc®a f¡l®he e¡z” hÏml pju OV®m¡ HL BÕQkÉÑ OVe¡z hÏm ÝcJu¡l L¡SV¡ HC h¡Ïs®a B®N

Page 10: Balak Thakur

Ýj®p¡jn¡C Lªo·fËpæ L®l b¡L®mJ Na L®uL hRl Ýb®L ÝR¡®V¡j¡j¡ q®l¾cËl Ef®lC Apq¡u f¡yW¡h®dl j®a¡ AÏa fÏhœ J h£laÄhÉ”L c¡ÏuaÄ pÇf¡c®el ¬l¦i¡l pjÏfÑa q®u®Rz q®le j¡j¡ M¡ys¡ Ïe®u Ýe®s®Q®s ÝcM®Re,j¡®T j¡®T ÏN®u Ýc®M Bp®Re q¡ÏsL¡®Wl S¡uN¡V¡z q¡ÏsL¡®W f¡yW¡V¡®L Ýt¡L¡®e¡ q®u®R-Q¡ÏlÏc®L t¡L Ýt¡®ml BJu¡Sz q®le j¡j¡ hÏml SeÉ ÝL¡f Ïc®me-ÏLR¤C q®m¡ e¡z Hl B®NJ ÏaÏe hýh¡l hÏm Ïc®u®Rez ÏL¿º HlLj Ýa¡ LMeJ quÏe! Bh¡l ÏaÏe M¡ys¡ Q¡m¡®me-ÏL¿º HLC OVe¡, Ïhn¡m M¡ys¡ f¡yW¡l Nm¡l L¡R¡L¡ÏR Bp®mC Bl ÏaÏe e¡j¡®a f¡l®Re e¡z HlLj Ýhn L®uLh¡l HLC OVe¡ OVh¡l fl ph¡C h¡mL h£l¦l Ïc®L a¡L¡®μRz h£l¦ j¤QÏL Ýq®p q®le j¡j¡l Ïc®L a¡ÏL®u hm®m¡-“j¡j¡! BfÏe p¡l¡ l¡a d®l ÝQø¡ Ll®mJ hÏm Ïc®a f¡l®he e¡z” HC h®m B®Ù¹ B®Ù¹ h£l¦ q¡ÏsL¡®Wl Ïc®L HÏN®u ÏN®u f¡yW¡V¡®L ÝL¡®m a¤®m Ïe®m¡z f¡yW¡V¡J Ýke ehS£he Ýf®u M¤Ïn®a X¡L R¡s®Rz j¡j¡h¡Ïsl fÏ™®al¡ h®p fs®me B®m¡Qe¡u-Ých£l f§S¡ ÏL a¡q®m ApÇf§ZÑC l®u k¡®h! hs j¡j¡ nn£i§o®Zl Ïhd¡e Ae¤k¡u£ aMe Q¡mL¤j®s¡ Be¡ q®m¡ Hhw ÝpC Q¡mL¤j®s¡ hÏm Ïc®u ÝpÏceL¡l j®a¡ f§®S¡l L¡S pj¡d¡ Ll¡ q®m¡z Hlfl Ýb®L j¡j¡h¡Ïs®a Bl f¡yW¡hÏm quÏez H®qe h£l¦®L j¡j¡h¡Ïs®a f¡Nm¡ h£l¡ h®mC X¡L¡ quz h£l¦l ÏcÏcj¡ l¡SmrÈ£ Ých£ ÏL¿º h£l¦®L M¤hC i¡®m¡h¡®pz B¯nnh Ýp a¡l HC Ap¡j¡eÉ e¡ÏaÏVl j®dÉ A®eL BÕQkÉÑ Ýk¡NÏhi§Ïal fËL¡n mrÉ L®l®Rz h£l¦l B®lL j¡p£j¡ Ljm¡ h¡mÉÏhdh¡z Ïexp¿¹¡e HC j¡p£j¡ Ýc¡N¡ÏRl h¡Ïs®aC b¡®L Hhw h£l¦®L Ýp Ïe®Sl p¿¹¡e‘¡®eC Ýc®Mz Ýc¡N¡ÏR J L¡R¡L¡ÏR L®uLÏV NË¡®jl iš² p¿¹¡e®cl CμR¡ q®u®R, a¡l¡ Hh¡l a¡®cl ÝN¡yp¡C®ul S®¾j¡vph Ýc¡N¡ÏRl j¡j¡h¡Ïs®aC Ll®hz Ýqlðe¡b t¡L¡u,hsj¡j¡ nn£i§oZ gÏlcf¤®l-q®le j¡j¡J L¡®kÉÑ¡fm®rÉ lwf¤®lz a¡C nË£nË£W¡L¤®ll c¡c¤ AÏðL¡e¡b ÏhcÉ¡i§o®Zl L¡®R i®š²l¡ Bhc¡l L®l hp®m¡ Ýc¡N¡ÏRl h¡Ïs®aC S®¾j¡vph Ll¡lz nË£nË£W¡L¤l Ïqj¡m®ul Ïc®L ÝN®Re Ýhn ÏLR¤Ïce q®m¡,ÏL¿º k¡h¡l B®N Lb¡ Ïc®u

Page 11: Balak Thakur

ÝN®Re Ýk S®¾j¡vp®hl B®NC Ïg®l Bp®hez a¡C iš²l¡ AÏðL¡e¡®bl Ae¤®j¡ce Ýf®u Evp®hl hÉhØb¡u Ým®N ÝN®m¡z Hl B®N hý S¡uN¡u a¡l Evph f¡Ïma q®mJ Ïe®Sl j¡j¡h¡Ïs®a HC fËbjz ÏcÏcj¡ l¡SmrÈ£ Ých£ J Ljm¡ j¡p£j¡J Evp®hl B®u¡S®e pq®k¡ÏNa¡l q¡a h¡Ïs®u Ïc®m¡z HC Mhl QÍNË¡®jJ Lªo·fËp®æl h¡Ïs®a H®p Ýf±yR¡®m¡z h£l¦c¡l fËÏa Ae®Âl HL Ni£l nËÜ¡ J i¡®m¡h¡p¡z pc¡ BaÈØb,Bfe ÝMu¡®m ÏhQlZn£m a¡l Ýb®L j¡œ Q¡l hR®ll hs HC c¡c¡ÏV®L ÝLE BO¡a Ïc®u ÏLR¤ hm®m Ae®Âl fË¡Z ÝLy®c J®Wz h£l¦c¡l plm üμR ÝQ¡®Ml Ïc®L a¡L¡®m Ae®Âl A¿¹l¡aÈ¡ ÝL¡e HL Ni£l AS¡e¡ Ýc®nl h¡aÑ¡ öe®a f¡uz ÝpC h£l¦c¡l S®¾j¡vph q®μR a¡l j¡j¡h¡Ïs®a,a¡C Ae hÉÙ¹ q®u QÍNË¡j Ýb®L Ýc¡N¡ÏRl E®Ÿ®nÉ lJe¡ Ýcuz j¡j¡h¡Ïs®a Ýf±y®R ÝcM®a Ýf®m¡ h£l¦c¡ a¡l ÏLR¤rZ B®NC c£OÑÏc®el Ïqj¡mu ïjZ p¡Â L®l Ýc¡N¡ÏR®a H®p Ýf±y®R®Rz H®a¡Ïce f®l h£l¦c¡®L Ýc®M Ae®Âl BaÈq¡l¡ AhØb¡z Ae®Âl j¡ AbÑ¡v nË£nË£W¡L¤®ll plm¡ j¡p£j¡ h¡mL W¡L¤l®L a¡l Ïe®Sl p¿¹¡e®cl j®a¡C i¡®m¡h¡®p,p¡®b p¡®b l®u®R h¡mL ÝN¡yp¡C®ul fËÏa a¡l Ap£j nËÜ¡z j¡j¡h¡Ïsl ph¡C ÝkM¡®e h£l¦®L e¡j d®lC X¡®L ÝpM¡®e plm¡ j¡p£j¡ a¡®L W¡L¤l h®mC p®ð¡de L®l b¡®Lz Ae®Âl q¡a Ïc®u plm¡ j¡p£j¡ W¡L¤®ll SeÉ L®uLV¡ ÏfW¡ ßal£ L®l f¡ÏW®u®Rz påÉ¡®hm¡ Evph Qm®R,fËQ¤l Ým¡L pj¡Nj q®u®Rz Q¡ÏlÏc®L qÉ¡S¡L ÝcJu¡ q®u®R,j¡TM¡®e j™®f L£šÑe¡Ïc Qm®Rz Ae H®a¡rZ h£l¦c¡l p¡®b p¡®bC ÏR®m¡z qW¡v h£l¦c¡®L L¡R¡L¡ÏR e¡ ÝcM®a Ýf®u Ýp M¤yS®a M¤yS®a ÝcM®m¡ HLV¤ c§®l h£l¦c¡ qÉ¡S¡®Ll p¡j®e Ýb®L ÏLph L¤Ïs®u g¤y Ïc®μRz h£l¦c¡l L¡®R ÏN®u Ýp fËaÉr Ll®m¡ AaÉ¡ÕQkÉÑ HL cªnÉ! L¡ÏšÑL j¡®p NË¡j®c®n nÉ¡j¡ Ýf¡L¡l Efâh quz T¡y®L T¡y®L nÉ¡j¡®f¡L¡ qÉ¡S¡®Ll N¡®u h¡Ïs ÝM®u j®l f®s B®R-ÝL¡®e¡V¡l X¡e¡ ÏRy®s ÝN®R,ÝL¡®e¡V¡l f¡ ÏRy®s f®s B®R-h£l¦c¡ B®Ù¹ B®Ù¹ L¤Ïs®u Ïe®u X¡e¡l S¡uN¡u X¡e¡,f¡®ul S¡uN¡u f¡ HCi¡®h p¡ÏS®u jl¡ fa¬®m¡®L kMe g¤y Ïc®μR aMe ÝpC j®l k¡Ju¡ Ýf¡L¡¬®m¡ fË¡Z Ýf®u

Page 12: Balak Thakur

Bh¡l E®s k¡®μRz h£l¦ W¡L¤l Bfe j®eC HC L¡S L®l Q®m®R,ÝL¡®e¡Ïc®LC a¡l ÝL¡®e¡ 燐rf ÝeCz HC OVe¡u Ae qah¡L q®u ÝN®m¡z Ýp ÏLR¤ hm®m¡ e¡,ÝLhm Ah¡L ÏhØj®u a¡l h£l¦c¡®L Ýp Ýc®M Ýk®a m¡N®m¡z a¡l h£l¦c¡ Ýk p¡d¡lZ j¡e¤®ol j®a¡ e¡ HC Mhl Ýp a¡l h¡h¡ J j¡®ul L¡®R B®NJ ö®e®Rz ÏL¿º BS k¡ fËaÉr Ll®m¡ a¡l ÝL¡®e¡ Bf¡a k¤Ïš²pÂa hÉ¡MÉ¡ ÝcJu¡C pñh euz Evph Ýno q®u ÝN®R A®eLrZz ph¡C ÏhnË¡®j laz AeÂJ a¡l h£l¦c¡l p¡®bC ö®uÏR®m¡z ÏL¿º a¡l O¤j Bp®R e¡,j¡b¡u ÝLhmC O¤l®R påÉ¡u ÝcM¡ cªnÉ¡hm£z jªa®L Ýk Bfe Øf®nÑ fË¡Zh¿¹ L®l Ýa¡®m,Ýp ÝL? qW¡v Ýp ÝMu¡m Ll®m¡ h£l¦c¡ B®Ù¹ B®Ù¹ a¡l f¡n Ýb®L E®W c¡ys¡®m¡z M¡V Ýb®L Ýe®j HLV¤ c§®l Ýj®T®a Bpe L®l hp®m¡z L®uL j¤q§aÑ f®lC mrÉ Ll®m¡ HL Af¡ÏbÑh B®m¡u p¡l¡ Ol Ýke Øe¡e Ll®R-h£l¦c¡l Ïc®L a¡ÏL®u ÝcM®m¡ Ýke lš²j¡w®pl ßal£ eu, f¡o¡Zj§ÏšÑ HL Ni£l pj¡Ïd®a ÏejNÀz h£l¦c¡l pjNË ÝcqC I üNÑ£u B®m¡l Evpz ÏLR¤rZ f®l Ae Ïe®S M¡V Ýb®L Ýe®j h£l¦c¡l f¡®n ÏN®u hp®m¡z h£l¦c¡®L a¡l ØfnÑ Ll®a CμR¡ Ll®R,Bh¡l iuJ q®μR-L¡lZ HC h£l¦c¡ Ýke a¡l ÝQe¡ h£l¦c¡ eu-ÏL HL Aá§v Nñ£l fËn¡Ï¿¹ J BÕQkÉÑ Ni£l je®e h£l¦c¡l j¤M Eá¡Ïpaz h£l¦c¡l Ql®Z q¡a ÝWL¡®aC Ae Ýke Ïhcɤ®al Øf®nÑ Qj®L E®W ÏRV®L HLV¤ c§®l ÏN®u ÏLR¤ h¡p®el Efl fs®m¡z Evph Ýn®o ÏLR¤rZ B®N h¡pe¬Ïm d¤®u HM¡®e l¡M¡ q®u®Rz f¡®nl O®lC ÏcÏcj¡ l¡SmrÈ£ Ých£ ö®uÏR®mez ÏLR¤Ïce B®NC HC h¡Ïs®a ÝQ¡l H®pÏR®m¡z ÝQ¡®ll n®ë ph¡C ÝS®N k¡Ju¡®a ÝQ¡l ÏLR¤ Ïe®a e¡ f¡l®mJ a¡lfl Ýb®L l¡SmrÈ£ Ých£ M¤hC paLÑ b¡®Lez p¡j¡eÉ n®ëC a¡l O¤j Ýi®Â k¡uz LeÉ¡ Q¡l¦n£m¡l nÄöl¡mu ÝjÏce£j™®ml h¡Ïs®a ÏLR¤ pwú¡®ll L¡S Qm®R,k®a¡Ïce e¡ Ýjl¡jÏal L¡S p¤pÇfæ qu a®a¡Ïce h¡Ïs®a Nue¡ J Amˆ¡l l¡M¡ Ïel¡fc eu j®e L®l Q¡l¦n£m¡ a¡l pjÙ¹ Nue¡ J Amˆ¡l Ýc¡N¡ÏR®a j¡®ul Ýqg¡S®aC Ýl®M ÝN®Rez ÝpC Nue¡l h¡„ l¡SmrÈ£ Ých£ Ýa¡ f¡®nl O®lC M¡®Vl

Page 13: Balak Thakur

e£®Q Ým¡q¡l VÌ¡®ˆ Ýl®M®Rez a¡C h¡p®el n®ë ÏaÏeJ R¤®V H®p®Re HC O®lz H®p Ýc®Me aÏsa¡q®al j®a¡ c§®l ÏØbl i¡®h Ae c¡yÏs®u B®Rz CÏaj®dÉ nË£nË£W¡L¤lJ d£®l d£®l ÝQ¡M Ýj®m a¡ÏL®u®Rez ü¡i¡ÏhL AhØb¡u Ïg®l Bp®a Ýke a¡yl ÏLR¤rZ m¡N®m¡z ÏcÏcj¡J a¡l HC e¡ÏaÏVl Ïc®L Ah¡L ÏhØj®u a¡ÏL®u B®Rz Ae aMe påÉ¡ Ýb®L O®V k¡Ju¡ phÏLR¤ H®Ll fl HL ÏcÏcj¡®L hm®m¡z nË£nË£W¡L¤l M¡®V H®p h®p®Rez ÏcÏcj¡ J Ae påÉ¡l OVe¡ Ïe®u h¡®l h¡®l ÏLR¤ S¡e®a Q¡C®Rz A®eLrZ Q¤f L®l b¡L¡l fl nË£nË£W¡L¤l öd¤ HCV¤L¤ hm®me-“HC ÏhnÄhËþ¡®™l r¤â Ýb®L r¤âaj Hhw hªqv Ýb®L hªqšj phÑœ phÑ S¡uN¡u BÏj qÙ¹®rf Ll®a f¡Ïl,Bj¡l L¡l¦l L¡®R Sh¡hÏcÏq Ll®a qu e¡z Ýf¡L¡ h¡yÏQ®u Ýa¡m¡ Ýa¡ M¤hC p¡j¡eÉ L¡S!” Lb¡V¤L¤ Ýno q®u k¡Ju¡l fl nË£nË£W¡L¤l Bh¡l ÝLje S¡Ïe AeÉjeú q®u fs®Rez qW¡vC ÝpC pju Ae nË£nË£W¡L¤®ll f¡ d®l hm®m¡-Lb¡ c¡J,Bj¡l jªaɤl pju a¤Ïj Bj¡l f¡®n b¡L®hz nË£nË£W¡L¤l ÝpC AeÉjeúa¡l j¡®TC O¡s Ýe®s qÉ¡y hm®mez ÏLR¤rZ fl d£®l d£®l Bh¡l ÏaÏe ü¡i¡ÏhL q®u®Rez Ae aMe ÏLR¤rZ B®Nl ÝpC Lb¡ j®e LÏl®u ÝcJu¡®a nË£nË£W¡L¤l HLV¤ ÏhoZÀa¡l p¤®l hm®me-“a¤C Bj¡l Ýb®L hu®p ÝR¡®V¡, a¤C ÝLe hmÏm Ýa¡l jªaɤl pju BÏj Ýke f¡®n b¡ÏL!” HC Lb¡ Ýno e¡ q®aC ÏcÏcj¡ a¡l HC ÏfËu e¡Ïa®L h®m hp®m¡-BÏj Ýke N¡l f¡®s jÏl,a¤C Lb¡ Ýcz nË£nË£W¡L¤l ÏcÏcj¡l p¡®b M¤h W¡Í¡ Ll®aez ÏaÏe jS¡ L®l hm®me-“ÝLe Ýl h¤Ïs,AÏðL¡e¡b ÝkM¡®e jl®h ÝpM¡®eC Ýa¡ Ýa¡l k¡Ju¡l Lb¡!” HCi¡®h Lb¡u Lb¡u A®eL l¡a q®u ÝN®m¡,Ýk k¡l j®a¡ ö®a Q®m ÝN®m¡z Ae QÍNË¡®j Ïg®l H®p®R Ýhn ÏLR¤Ïce q®m¡z Hlj®dÉ ÝVØV fl£r¡ q®u ÝN®R,Ae®Âl gm M¤hC i¡®m¡ q®u®Rz Ýc¡N¡ÏRl ÝpC påÉ¡l OVe¡ Ýp ÏLR¤®aC i¤m®a f¡l®R e¡z h¡h¡,j¡ J c¡c¡®cl ÝpC påÉ¡l OVe¡ Ýp pÏhÙ¹¡®l h®m®Rz a¡l hå¤ AÏju®LJ h®m®R ÝpC Aá§v L¡Ïqe£z AÏju h£l¦c¡l p¡®b ÝcM¡ Ll®a M¤hC BNËq£z n£a fË¡u Ýn®ol

Page 14: Balak Thakur

j¤®Mz ÏLR¤Ïce f®lC Ïnhl¡Ïœz QÍNË¡®jl Q¾cËe¡b f¡q¡®s Ïnhl¡Ïœ Efm®rÉ hs Ýjm¡ h®pz Ae ÏWL L®l®R AÏju®L Ïe®u HLÏce Ýjm¡u k¡®hz ÏL¿º Ae®Âl nl£lV¡ ÏLR¤Ïce q®m¡ i¡®m¡ k¡®μR e¡z j¡®T j¡®TC SÄl Bp®Rz Lªo·fËpæ Ïe®S M¤h hs ÏQÏLvpLz hý c§l c§l Ýb®L a¡l L¡®R Ýl¡N£l¡ B®pz p¤c§l h¡jÑ¡®aJ a¡l ÏQÏLvp¡l MÉ¡Ïa RÏs®u f®s®Rz ÏL¿º f¤œ Al¦®Zl jªaɤl fl Ýb®L a¡l j®el Hje HL AhØb¡ q®uÏR®m¡ Ýk ÏaÏe fÏlh¡®ll Ým¡®L®cl ÏQÏLvp¡ Ll®a Q¡C®ae e¡z ÝpCSeÉ Ae®Âl SeÉJ AeÉ X¡š²¡l ÝX®L Be¡ q®m¡z ÏLR¤Ïc®el j®dÉ Ae A®eLV¡ i¡®m¡ q®u EW®mJ Ïnhl¡Ïœl B®Nl Ïce Ïh®Lm Ýhm¡ Ýb®L a¡l AhØb¡l d£®l d£®l AheÏa q®a öl¦ Ll®m¡z qW¡vC HC pju nË£nË£W¡L¤l QÍNË¡®j H®p EfÏØba q®mez ÝpÏceC påÉ¡l fl Ýb®L Ae Ïe®Ù¹S q®u fs®a öl¦ Ll®m¡z j¡®T j¡®T ‘¡e Ïg®l B®p Bl Ae a¡l h£l¦c¡®L M¤yS®a b¡®Lz nË£nË£W¡L¤l f¡®nl HL O®l ÏN®u clS¡ hå L®l Ïc®mez ÏLR¤rZ fl O®ll Ïial Ýb®L A®eL m¡ÏWl BJu¡S öe®a f¡Ju¡ ÝN®m¡,p¡®b p¡®b W¡L¤®ll Nm¡l BJu¡SJ öe®a f¡Ju¡ k¡®μRz ö®e j®e q®μR nË£nË£W¡L¤l Ýke L¡E®L hL®Re Bl m¡ÏW Ïc®u fËq¡l Ll®Rez HÏc®L AÏi‘ ÏQÏLvpL Lªo·fËpæ Øfø h¤T®a f¡l®Re Ae®Âl AhØb¡ œ²jnx AheÏal Ïc®L k¡®μRz a¡l Afl HL f¤œ AÏS®al Ýc®qJ SÄ®ll fË¡c¤iÑ¡h ÝcM¡ Ïc®u®Rz Ýk X¡š²¡®ll Ad£®e H®a¡Ïce AeÂl ÏQÏLvp¡ QmÏR®m¡ a¡®L Mhl Ïc®a ÏN®u S¡e¡ ÝN®m¡ Ýp QÍNË¡®jl h¡C®lz AeÉ X¡š²¡lJ Bl f¡Ju¡ k¡®μR e¡z HClLj kMe fÏlÏØbÏa aMe ÝpC n£®al påÉ¡u ÝcM¡ ÝN®m¡ nË£nË£W¡L¤l NmcOjÑ q®u m¡ÏW q¡®a ÝpC Ol Ýb®L ÝhÏl®u Bp®Rez j¡p£j¡l Ïc®L a¡ÏL®u hm®me-“j¡p£j¡,Ae®L l¡M®a f¡lm¡j e¡z” Ae h£l¦c¡®L ÝcM®a f¡®μR a¡l j¡b¡l L¡®R c¡ys¡®e¡z h£l¦c¡ a¡l j¡b¡u q¡a Ýl®M®R,AØg§®V Ae h®m Q®m®R h£l¦c¡,h£l¦c¡z nË£nË£W¡L¤l AeÂl j¡b¡u q¡a Ýh¡m¡®μRez ÏLR¤r®Zl j®dÉC Ae ÏØbl q®u ÝN®m¡z nË£nË£W¡L¤l h®m EW®me-Ae Q®m ÝN®m¡z AÏi‘ ÏQÏLvpL Lªo·fËpæ Apq¡u i£®a

Page 15: Balak Thakur

a¡l ÏfËu f¤®œl Ïebl ÏeØf¾c jªa®c®ql Ïc®L a¡ÏL®u lC®mez plm¡ j¡p£j¡ BaÑe¡c L®l ÝR®ml fË¡Zq£e nl£®ll Efl BR®s fs®mez nË£nË£W¡L¤l f¡®n H®p c¡ys¡®aC Ae®L ÝR®s j¡p£j¡ W¡L¤l®L SÏs®u d®l L¡yc®a öl¦ Ll®mez Ae®L ÝcJu¡ Lb¡ nË£nË£W¡L¤l Ar®l Ar®l l¡M®me,AeÂl jªaɤ q®m¡ a¡l AÏa ÏfËu h£l¦c¡l p¡j®eCz ÝpV¡ 1939 p¡m,Ïnh Qa¤cÑn£l B®Nl påÉ¡z Ae Q®m ÝN®R fË¡u p¡aÏce q®m¡z CÏaj®dÉ AÏS®al p¡®b p¡®b Lªo·fËp®æl hs ÝR®m AÏemJ V¡Cg®u®X Bœ²¡¿¹ q®u®Rz HC fÏlÏØbÏa®a h¡Ïsl fÏlQ¡lL ÝLnhJ Q®m Ýk®a Q¡C®Rz nË£nË£W¡L¤l HLfËL¡l ÝS¡l L®lC a¡®L BV®L Ýl®M®Rz ÝN¡yp¡C®ul L¡®R ÝLn®hlJ Lªa‘a¡l Ýno ÝeCz L®uL hRl B®N L®ml¡u Bœ²¡¿¹ q®u ÝLnh kMe jªaɤ®m¡®Ll f®b fË¡u k¡œ¡ L®l®R,aMe HC h£l¦ ÝN¡yp¡C®ul Bn£hÑ¡®cC Ýp ehS£he Ýf®uÏR®m¡,a¡C ÝN¡yp¡C®ul Lb¡ Ýp Ýgm®a f¡®l e¡z j¡p£j¡ J Ýj®p¡jn¡C®ul ÝQ¡®Ml Sm ÏLR¤®aC h¡yd j¡e®R e¡z pwp¡®ll ÝL¡®e¡ L¡®SC a¡®cl je ÝeCz pwp¡®ll ph c¡ÏuaÄ HjeÏL l¡æ¡l L¡SJ nË£nË£W¡L¤l Ïe®Sl L¡y®d a¤®m Ïe®me,ÝLnh a¡®L p¡q¡kÉ L®lz h¡Ïsl p¡j®el h¡N¡®e HL Ïhn¡m L¡yW¡m N¡R,ÝpC L¡yW¡m N¡®Rl am¡®aC Lªo·fËpæ J plm¡®ch£ Ïc®el Ýhn£li¡N pju h®p b¡®Lez O®l t¤L®mC AeÂl Lb¡ j®e f®s k¡u,a¡l¡ ÏØbl b¡L®a f¡®le e¡z a¡C E®W¡®el L¡yW¡m N¡®Rl am¡C a¡®cl HMe BnËuØbmz l¡æ¡ q®u ÝN®m nË£nË£W¡L¤l HLfËL¡l ÝS¡l L®lC j¡p£j¡ J Ýj®p¡jn¡C®L M¡Ju¡l O®l Ïe®u H®p M¡C®u Ýcez I L®øl j®dÉJ j¡p£j¡ W¡L¤®ll Ïe®Sl q¡®a l¡æ¡ Ll¡ X¡m J f¡mw n¡®Ll alL¡Ïl ÝM®u j¤‡ q®u fËnwp¡ L®lez W¡L¤l L¡R¡L¡ÏR b¡L®m a¡l j®e ÝS¡l B®p,ÏaÏe Ae®L A®eLV¡ i¤®m b¡L®a f¡®lez nË£nË£W¡L¤l ÝM®a X¡Lh¡l pju jS¡ L®l j¡p£j¡ J Ýj®p¡jn¡C®L h®me-“Bfe¡l¡ X¡e q¡®al L¡SV¡ Ýp®l a¡lfl Bh¡l ÏN®u L¡yW¡m N¡®Rl am¡u h®p L¡yc®hez e¡ ÝM®m L¡yc¡l nÏš² f¡®he ÝL¡b¡ Ýb®L?” BS fË¡u p¡aÏce HCi¡®hC Q®m®R Lªo·fËpæ pça£®bÑl

Page 16: Balak Thakur

pwp¡lz AÏem Bl AÏS®al AhØb¡J B®Nl ÝQ®u ÏLR¤V¡ EæÏal Ïc®Lz CÏaj®dÉ jªaɤl Mhl Ýf®u BaÈ£u üSel¡J Bp¡ k¡Ju¡ Ll®Rz Ae ÏR®m¡ ph¡lC M¤h ÏfËuz BaÈ£u®cl ÝcM¡ Ýn¡e¡l L¡SV¡J nË£nË£W¡L¤lC Ll®Rez AeÂl jªaɤl Mhl Ýf®u Ïce¡Sf¤l Ýb®L nÉ¡j¡QlZ pj¡Ÿ¡l jn¡C H®p®Rez jq¡fÏ™a HC j¡e¤oÏV nË£nË£W¡L¤®ll j¡j¡®a¡ iNÀ£fÏaz nË£nË£W¡L¤®ll hs j¡j¡ nn£i§oZ p¡wMÉa£®bÑl hs Ýj®u p¤lh¡m¡l p¡®b nÉ¡j¡Ql®Zl Ïh®u q®u®Rz flj Ïeù¡h¡e HC hË¡þZ nË£nË£W¡L¤l®L ÏL¿º M¤hC nËÜ¡l ÝQ¡®M Ýc®Mez nË£nË£W¡L¤l a¡l p¿¹¡®el hup£-p¤®leh¡h¤ J a¡l Ïh®u HLC Ïc®e HLC m®NÀ q®u®Rz nË£nË£W¡L¤l®L HC h¡Ïs®a ÝcM®a Ýf®u pj¡Ÿ¡l jn¡C HC c¤x®Ml j®dÉJ ÝL¡b¡J HLV¤ Be®¾cl ü¡c Ýf®mez jdÉ¡®q²l Bq¡lfhÑ pj¡ç q®u®Rz Lªo·fËpæ J nÉ¡j¡QlZ AeÂl ØjªÏaQ¡lZ Ll®Rz f¡®nl O®l j¡p£j¡l p¡®b nË£nË£W¡L¤l h®p B®Rez HC LuÏc®e j¡p£j¡l ü¡®ØbÉl M¤hC AheÏa q®u®R,ÝQ¡®Ml c¤®L¡®m L¡Ïm-L¡yc®a L¡yc®a c¤C ÝQ¡M lš²Sh¡l j®a¡ m¡mz BLÏØjL nË£nË£W¡L¤®ll c¤C q¡a d®l j¡p£j¡ T¡yL¡®a T¡yL¡®a h®m hp®me-a¤Ïj Ýa¡ phC f¡®l¡z Ae®L HLh¡l BÏj ÝcM®a Q¡Cz j¡p£j¡l ÏQvL¡®l f¡®nl Ol Ýb®L Lªo·fËpæ J nÉ¡j¡QlZJ R¤®V H®p®Rez nË£nË£W¡L¤l a¡l HC ÏfËu j¡p£j¡l ph Lb¡C BS fkÉÑ¿¹ Ýl®M®Rez j¡p£j¡l Ïc®L ÏØbl cªÏø®a a¡ÏL®u nË£nË£W¡L¤l hm®me-“BfÏe Ae®L ÝcM®a Q¡e?” j¡p£j¡ hm®me-qÉ¡y,h¡h¡z HLh¡®ll SeÉ Q¡Cz nË£nË£W¡L¤l aMe B®Ù¹ B®Ù¹ hm®me-“BÏj Ae®L H®e Bfe¡®L ÝcM¡®a f¡Ïl,ÏL¿º a¡l B®N Bfe¡®L HLV¡ Lb¡ Ïc®a q®hz” j¡p£j¡ BL¤m i¡®h h®m EW®me-ÏL Lb¡ h¡h¡? nË£nË£W¡L¤l Nñ£li¡®h hm®me-“BfÏe kÏc Lb¡ Ïc®a f¡®le Ae Bp®m BfÏe c¤x®M L¡yc®he e¡,a¡q®m BÏj ÝQø¡ Ll®a f¡Ïlz ÝQ¡®M Sm Bp®a f¡®l ÝpV¡ AeÉ Lb¡,ÝQe¡ L¡E®L A®eL Ïce fl ÝcM®m BfÏeC ÝQ¡®M Sm B®p-ÝplLj L¡yc¡ ÝL¡®e¡ Ýc¡®ol eu ÏL¿º kÏc BfÏe AeÂl Ai¡®h L¡y®ce,c¤x®M L¡y®ce,p¿¹¡e®L Bh¡l L¡®R l¡M¡l L¡je¡ Ïe®u c¤x®M ÝLy®c J®We a¡q®m ÏWL q®h e¡z”

Page 17: Balak Thakur

CÏaj®dÉ f¡®n c¡yÏs®u Lªo·fËpæ Hhw nÉ¡j¡QlZJ h¡mL ÝN¡yp¡C®ul HCph Lb¡ j¿»j¤®‡l j®a¡ öe®Rz j¡p£j¡ W¡L¤l®L Lb¡ ÝcJu¡l fl nË£nË£W¡L¤l h¡C®l ÝhÏl®u l¡æ¡O®ll ÏfR®e Q®m ÝN®mez HC S¡uN¡V¡ HjÏe®aC ÏeÏlÏhÏm-f¡®nC m¡mc£ÏOz Ql¡Ql jdÉ¡q²L¡m£e ÏhnË¡®j la-nË£nË£W¡L¤l l¡æ¡O®ll ÏfRe Ýb®L ÝhÏl®u H®p j¡p£j¡l E®Ÿ®nÉ hm®me-“j¡p£j¡,AeÂl N¡®u ÏLR¤ ÝeC-J m‹¡ f¡®μR,BfÏe HLV¡ L¡fs Ïcez” j¡p£j¡ Ýc±®s ÏN®u O®ll Ïial Ýb®L HLM¡Ïe d¤Ïa h¡l L®l H®e W¡L¤®ll q¡®a Ïc®m¡z nË£nË£W¡L¤l d¤ÏaM¡Ïe Ïe®u l¡æ¡O®ll ÝfR®e Q®m ÝN®mez ÏLR¤r®Zl j®dÉC W¡L¤®ll Nm¡u j¡p£j¡ X¡L ö®e plm¡®ch£ R¤®V l¡æ¡O®ll ÝfR®e Q®m Bp®m¡,p¡®b Lªo·fËpæ J nÉ¡jQ¡lZz ÝpM¡®e aMe HL Aá§v cªnÉ! Ae L¡fs f®l c¡ys¡®e¡-ÏL¿º ÏØbl i¡®h c¡ys¡®a a¡l Ýke ÝL¡b¡u Ap¤Ïhd¡ q®μRz Nlj ÏV®el Q¡®m Ýkje f¡ l¡M®a Ap¤Ïhd¡ qu,HLV¡ f¡ Ýg®mC p¡®b p¡®b a¤®m Ïe®a qu-c¤®V¡ f¡ HLp¡®b f§ZÑ üÏÙ¹®a l¡M¡ k¡u e¡ ÝplLj AhØb¡z ph¡l ÝQ¡M ÏhØg¡Ïlaz Ae ÏL¿º L¡l¦l Ïc®LC a¡L¡®μR e¡,HLcª®ø Ýp a¡l h£l¦c¡l nË£Ql®Zl Ïc®L a¡ÏL®u l®u®Rz nË£nË£W¡L¤l j¡p£j¡®L hm®me-“Bfe¡l kÏc ÝL¡®e¡ ÏLR¤ M¡Ju¡®a CμR¡ L®l a®h BfÏe J®L M¡Ju¡®aJ f¡®lez” j¡p£j¡ Ýc±®s ÏN®u HLV¤ ÏjÏø J Sm Ïe®u H®p Ae®L Ïc®m¡z Ae ÏjÏø J SmV¤L¤ ÝM®u Ïe®m¡z nË£nË£W¡L¤l HCh¡l j¡p£j¡l Ïc®L a¡ÏL®u hm®me-“j¡p£j¡,J®cl HM¡®e Bp®a Lø quz kÏc h®me Ýa¡ Ae®L Hh¡l Q®m Ýk®a hÏmz” j¡p£j¡ Ah¡L ÏhØj®u a¡ÏL®u l®u®Re-ÏaÏe Ýke Ïe®Sl j®dÉC ÝeCz nË£nË£W¡L¤®ll Lb¡u pÏðv Ïg®l Ýf®u öd¤ j¡b¡ Ýe®s qÉ¡y Ll®mez nË£nË£W¡L¤l Ae®L Q®m Ýk®a hm®me-AeÂl c¤®Q¡®M Sm-Ýp L¡E®LC Ýke ÝcM®R e¡,ÝLhm HL cªÏø®a nË£nË£W¡L¤®ll f¡®e ÝQ®u l®u®Rz nË£nË£W¡L¤®ll B®c®nl p¡®b p¡®b L¤u¡n¡ Ýki¡®h h¡a¡®p ÏjÏm®u k¡u ÏWL ÝplLji¡®h Ae d£®l d£®l h¡a¡®p Ïj®n ÝN®m¡-a¡l fl®Zl L¡fsM¡Ïe l¡æ¡O®ll f¡®n L¡yV¡ ÝT¡®fl Efl f®s lC®m¡z j¡p£j¡ Ýc±®s ÝpC L¡fsM¡Ïe Ïe®a ÝN®m

Page 18: Balak Thakur

nË£nË£W¡L¤l j¡p£j¡l q¡a d®l hm®me-“JV¡ BfÏe ÝR¡y®he e¡,JV¡ Bj¡®L Ïcez” ÏQœ¡ÏfÑ®al j®a¡ H®a¡rZ f¡n Ýb®L Lªo·fËpæ J nÉ¡j¡QlZ phÏLR¤ ÝcMÏR®m¡z nË£nË£W¡L¤l AeÂl d¤ÏaM¡Ïe Ïe®u B®Ù¹ B®Ù¹ f¤L¤®ll Ïc®L Q®m ÝN®mez a¡l¡J B®Ù¹ B®Ù¹ O®l Ïg®l Bp®m¡z ÏLR¤rZ fl kMe nË£nË£W¡L¤l Ïg®l H®p®Re aMe nÉ¡j¡QlZ pj¡Ÿ¡l jn¡C AeÂl I AÏØbl AhØb¡l Lb¡ S¡e®a Q¡C®m nË£nË£W¡L¤l hm®me-“pj¡Ÿ¡l jn¡C! Ae HMe Ýk AhØb¡u B®R ÝpM¡®e A®eLÏLR¤ S¡e¡ k¡uz J HMe h¤T®a f¡l®R ÝLe S£®hl S¾j qu,ÝLe HC pªÏøz pªÏøl lqpÉ k®a¡V¡ J HMe h¤T®a f¡l®R a¡®a Jl L¡®R HMe BÏj R¡s¡ ÝL¡®e¡ ÏLR¤lC j§mÉ ÝeCz J a¡C Bfe¡®cl L¡l¦l Ïc®LC a¡L¡ÏμR®m¡ e¡,öd¤ Bj¡l f¡®eC a¡ÏL®uÏR®m¡z Bj¡l c¡j h¤T®a Ýf®l J HMe phÑ pju öd¤ Bj¡l p¡®b b¡L®a Q¡C®Rz BÏj HV¡ S¡Ïe h®mC Jl c¡ys¡h¡l S¡uN¡V¡u A®eL Ýi¡®ÒVl Ïhcɤ®al j®a¡ hÉhØb¡ L®lÏR k¡®a I Ïhcɤ®al fËi¡®h J jexpw®k¡N Ll®a e¡ f¡®lz j¤lÏN h¡ q¡yp kMe ÏXj Ýcu aMe ÏL¿º nš² b¡®L e¡,eljC b¡®Lz nš² AhØb¡®aC Ýhl q®m j¤lÏN h¡ q¡y®pl f®r ÏXj ÝcJu¡ L®a¡ L®øl q®a¡ hm¤e Ýa¡! a¡C Ýhl qh¡l pju elj AhØb¡®aC Ýhl qu-a¡lfl HC fÏl®h®nl fËi¡®h j¡ÏVl pwØf®nÑ h¡a¡®pl ÝR¡yJu¡ Ým®N B®Ù¹ B®Ù¹ ÝM¡mpV¡ nš² q®u k¡uz ÝM¡mpV¡ nš² q®u k¡u h®mC ph ÏXj lr¡ f¡u,e¡q®m ÝM¡mpV¡ elj AhØb¡®aC b¡L®m HLV¡ ÏXj®LJ lr¡ Ll®a f¡l®ae? ÏWL ÝplLj BÏj Ae®L ÏX®jl ÝpC elj AhØb¡l j®a¡ Ýl®M Bfe¡®cl p¡®b ÝcM¡ LÏl®u Ïcm¡jz J ÏL¿º Q¡C®R nš² q®a,L¡lZ J HMe phÑrZ Bj¡l L¡®R b¡L®a Q¡C®Rz HLh¡l HM¡®e nš² q®u ÝN®m J Bl Ýk®a Q¡C®h e¡,aMe p¡j¡ÏSL i¡®h Bfe¡l¡ Hhw Ae c¤frC Ap¤Ïhd¡u f®s k¡®hez BÏj HV¡ S¡Ïe h®mC J k¡®a jexpw®k¡N L®l nš² q®a e¡ f¡®l a¡l SeÉ Jl f¡®ul am¡u Hje hÉhØb¡ L®l Ýl®MÏRm¡jz” nË£nË£W¡L¤®ll Lb¡ Ýno q®aC pj¡Ÿ¡l jn¡C J Ýj®p¡jn¡C®ul j¤M Ýb®L HLp¡®bC ÝhÏl®u Bp®m¡-h£l¦! pÏaÉ h®m¡ Ýa¡ a¤Ïj ÝL? nË£nË£W¡L¤l

Page 19: Balak Thakur

ÝL-HC fË®nÀ Bf¡aax e¡ ÏN®u jªaɤl p¡aÏce f®l AeÂl f¤el¡Nje Ïe®u HLV¤ B®m¡Qe¡ Ll¡ k¡Lz Bjl¡ Ýk Ïh®nÄ h¡p LÏl a¡ spatially three-dimensional. Relativity ašÄ ÏaeV¡ space dimension J HLV¡ time dimension-ÝL HL®œ Ïe®u ÏhnÄSN®al hÉ¡MÉ¡ L®l®Rz HMe Spatial dimension Ïe®u B®m¡Qe¡ fËp®Â Bjl¡ ÝcM®a f¡C higher dimension Ýb®L ÝL¡®e¡ OVe¡l Ýki¡®h hÉ¡MÉ¡ Ll¡ pñh,ÝpC HLC OVe¡l lower dimension Ýb®L Ïiæl§f hÉ¡MÉ¡ quz Ïœj¡ÏœL Ïh®nÄ Bj¡®cl Ïae i¡®h Nje¡Nje pñhz Ýkje Efl-e£Q,h¡y ÏcL-X¡e ÏcL Hhw p¡j®e-ÝfR®ez ÝL¡®e¡ Ïh¾c¤®L dl¡ qu n§ZÉj¡ÏœLz ÝajÏe HLÏV plm®lM¡ q®m¡ HLj¡ÏœLz plm®lM¡l Efl Ýk ÝL¡®e¡ Ïh¾c¤®L ÏeÏcÑø Ll®a Bj¡®cl HLÏV co-ordinate(x)-Hl clL¡l f®sz ÝajÏe HLÏV Ïàj¡ÏœL Ýr®œ ÝL¡®e¡ HLV¡ Ïh¾c¤®L ÏeÏcÑø Ll®a c¤®V¡ co-ordinates(x,y)-Hl clL¡l f®sz ÏWL ÝplLj Ïœj¡ÏœL Ýr®œ ÏaeÏV co-ordinates(x,y,z)-Hl fË®u¡Se quz dl¡ k¡L e£®Ql OeLÏVl Ýk amÏV i§ÏjpwmNÀ ÝpC a®m ÝL¡®e¡ Ïàj¡ÏœL fË¡Z£

plm®lM¡ Bua®rœ OeL

Page 20: Balak Thakur

h¡p L®lz Ïàj¡ÏœL HC fË¡Z£ÏVl f®r ÏL¿º Ïœj¡ÏœL fË¡Z£ÏVl ÝM¡yS f¡Ju¡ pñh eu,Ýk®qa¤ a¡l pLm informations-Hl Bc¡efËc¡e c¤ÏV co-ordinates(x,y)-Hl j®dÉC p£j¡hÜz Ïae eðl co-ordinate(z) e¡ b¡L¡l SeÉ a¡l L¡®R a¡l ÏeSü am AbÑ¡v hNÑ®rœÏVl h¡C®l AeÉ ÝL¡®e¡ a®ml AÏÙ¹aÄC Ah¡Ù¹hz ÏL¿º Ïœj¡ÏœL fË¡Z£ÏV Ýk®qa¤ B®lLÏV AÏaÏlš² dimension-Hl AÏdL¡l£ Ýp ÏL¿º Ïàj¡ÏœL fË¡Z£ÏV®L i¡®m¡i¡®hC ÝcM®a f¡®μRz Bjl¡ k¡®cl Ïh®cq£ BaÈ¡ h®m b¡ÏL,jªaɤl p¡®b p¡®b a¡l¡J qu®a¡ AÏaÏlš² ÝL¡®e¡ j¡œ¡l fËi¡®h Bj¡®cl phÏLR¤C ÝcM®a f¡u,ÏL¿º Bj¡®cl L¡®R a¡l¡ pÇf§ZÑ A‘¡az HM¡®e Ïh®cq£ BaÈ¡ fËp®Â nË£nË£W¡L¤®ll hm¡ L®uLÏV Lb¡l E®õM LlÏR-“Ýa¡jl¡ k¡®L BaÈ¡ h®m¡,ÝpV¡ A®eLV¡ R¡u¡l j®a¡z R¡u¡l Ýkje ÏeÏcÑø ÝL¡®e¡ BL¡l b¡®L e¡,hs ÝR¡®V¡ Ýk ÝL¡®e¡lLj BL¡l Ýeu-ÏWL ÝplLj Ïh®cq£ BaÈ¡®clJ Ïe®S®cl Efl Ïeu¿»Z b¡®L e¡ h®m ÏhÏiæ BL¡l Ïe®u b¡®Lz” ÝL¡®e¡ Ïàj¡ÏœL fË¡Z£l f®r ÝL¡®e¡ Ïœj¡ÏœL fË¡Z£l e¡N¡m f¡Ju¡ e¡ ÝN®mJ ÝpC Ïœj¡ÏœL fË¡Z£l R¡u¡ Ïàj¡ÏœL fË¡Z£ÏVl two-dimensional surface-H fs®a ÝL¡®e¡ h¡d¡ ÝeCz AbÑ¡v Ïh®cq£ BaÈ¡l ül§f hm®a Bjl¡ k¡ h¤®T b¡ÏL a¡ q®m¡ Bj¡®cl three-dimensional space-H ÝL¡®e¡ higher dimensional fË¡ZhÙ¹¤l projection h¡ shadow. R¡u¡®L Ýkje öd¤ ÝcM¡C k¡u,ÏL¿º Bj¡®cl Ïœj¡ÏœL Ïh®nÄ AeÉ¡eÉ hÙ¹¤®L Ýkje f¡Ïl Ýpi¡®h Bj¡®cl CμR¡j®a¡ fËi¡Ïha Ll®a f¡Ïl e¡, ÏWL ÝplLj Bj¡®cl HC Ïœj¡ÏœL Ïh®nÄ Ïh®cq£®cl projection-Hl Efl Bj¡®cl ÝL¡®e¡ fËi¡h M¡®V e¡z Ae®Âl OVe¡ÏVl Ýr®œ ÏL¿º ÏhouV¡ HLV¤ AeÉlLjz HM¡®e hÉ¡f¡lV¡ ÏeRLC öd¤ R¡u¡l SNv eu,HM¡®e OVe¡V¡l HLV¡ Ïœj¡ÏœL a®m Ïœj¡ÏœL hÉ”e¡ l®u®Rz Bd¤ÏeL fc¡bÑÏhcÉ¡u Dimension-jump e¡®j HLÏV a®šÄl B®m¡Qe¡ öe®a f¡Cz Multi-dimensional ÝL¡®e¡ event-Hl Ýr®œ HL j¡œ¡ Ýb®L AeÉ j¡œ¡u k¡a¡u¡a HC a®šÄl B®m¡QÉ Ïhouz B®m¡Qe¡l öl¦®a

Page 21: Balak Thakur

Ïeh¡lZh¡h¤l ÝcM¡ Ýk OVe¡l hZÑe¡ ÝcJu¡ q®u®R,ÝpM¡®e Lb¡fËp®Â nË£nË£W¡L¤l HL S¡uN¡u hm®Re-“BÏj Ae¿¹ j¡œ¡l phLuV¡®aC HLp¡®b b¡L®a f¡Ïl Hhw HLC p®Â pLm j¡œ¡l Efl qÙ¹®rf Ll®a f¡Ïl,Bj¡®L L¡l¦l L¡®R Sh¡hÏcÏq Ll®a qu e¡z a¡C ph j¡œ¡l SNv Ýb®LC Bj¡l p¡®b ph¡C BL¤m hÉ¡L¤m i¡®h ÝcM¡ Ll®a Q¡uz” nË£nË£W¡L¤l Hje HL rja¡l AÏdL¡l£ k¡l p¡q¡®kÉ HLj¡œ ÏaÏeC HLC pj®u pLm dimension-H Ïhl¡S Ll®a f¡®lez öd¤ a¡C eu,pLm dimension-Hl Efl Ýk ÝL¡®e¡ lLj qÙ¹®rfJ HLj¡œ a¡yl f®rC pñhz a¡C Ïiæ dimension-H AhÏØba AeÂl j®a¡ ÝL¡®e¡ Ïh®cq£ BaÈ¡®L ÏaÏe j¤q§®aÑl j®dÉ Bj¡®cl spatially three-dimensional Ïh®nÄ Ïe®u Bp®a f¡®lez Lower dimension ÏhÏnø qJu¡u k¡ Bj¡®cl ÝN¡Q®l Bp®R e¡,Ïh®cq£ BaÈ¡l¡ a¡®cl higher dimension-Hl SeÉ j¤q§®aÑC nË£nË£W¡L¤l®L EfmÏÜ Ll®a f¡l®Rz a¡C Ae a¡l jªaɤl p¡aÏce f®l kMe ph¡l p¡j®e H®p c¡yÏs®u®R aMe nË£nË£W¡L¤l R¡s¡ Bl L¡l¦l Ïc®L a¡L¡®e¡lC fË®u¡Se Ýh¡d L®lÏez Ïh®cq£ BaÈ¡l HC Ýh¡Ïd®a e¡ Ýf±yR¡®e¡ fkÉÑ¿¹ Bjl¡J qu®a¡ Bj¡®cl fË¡®Zl W¡L¤l®L pÏWLi¡®h ÏQ®e EW®a prj q®h¡ e¡z qu®a¡ ÝpC SN®a ÏN®uJ EμQal ÝL¡®e¡ dimension-Hl fÏl®fËÏr®a Bjl¡ Bh¡l ea¤e L®l Bj¡®cl fË¡®Zl W¡L¤l®L S¡e®a f¡l®h¡z HC k¡œ¡ qu®a¡ Ae¿¹ Ýcn,Ae¿¹ L¡m R¡Ïs®u ÏQlL¡m£e Ae®¿¹l f®b Bj¡®cl Ïe®u Qm®a b¡L®hz erœ®SÉ¡vØe¡u i¡p®a b¡L¡ Af§hÑ S£he-Eõ¡®pl ÝpË¡®a S¾j Ýb®L S¾j¡¿¹®l Bjl¡ Ýi®p Qm®h¡ ÝpC fljÏfa¡l CÏ®az ÝL¡b¡u Ýke ÏaÏe jq¡p¤Ïç®a jNÀ,a¡yl Af§hÑ p¤¾cl j¤MM¡Ïe,p¤¾cl ÝQ¡M c¤ÏV pj¡Ïd®a BμRæz CμR¡ L®l QlZ h¾ce¡ Ll®az ÏL¿º L¡®L Ef¡pe¡? a¡yl Ql®Zl hÉ¡Ïç Ýk Ae¿¹z Ae¿¹ nkÉ¡u,Ae¿¹ pj¡Ïd®a jNÀ EÏez HL HL ÏexnÄ¡®p a¡yl k¤Nk¤N¡¿¹ ÝL®V k¡uz Ïh®nÄl BÏc L¡lZ Ýk EÏe-r£®l¡cnuen¡u£ jq¡®cha¡ HC ÏhnÄhËþ¡®™lz Bj¡®cl SeÉ a¡yl BL¤Ïal Ýk Ýno ÝeCz HC Ýk fªÏbh£l pjÙ¹ lw,HC

Page 22: Balak Thakur

B®m¡ Hhw R¡u¡,HC BL¡nhÉ¡f£ Ïexnë pj¡®l¡q,HC cɤ®m¡L i§®m¡®Ll j¡TM¡®e pjÙ¹ n§ZÉ fÏlf§ZÑ Ll¡ n¡Ï¿¹ Hhw Ýp±¾ckÉÑ,Hl SeÉ ÏL Lj B®u¡Se Q®m®R? H®a¡ hs BÕQkÉÑ L¡™V¡ fËÏaÏce Bj¡®cl h¡C®l q®u k¡®μR,Bl Bj¡®cl Ïia®l i¡®m¡ L®l a¡l p¡s¡C M¤y®S f¡Ju¡ k¡u e¡z SNv Ýb®L Bjl¡ ÏL H®a¡V¡C ag¡®a h¡p LlÏR? p¤c§l e£q¡ÏlL¡l Jf¡l Ýb®L mr mr hvpl d®l Ae¿¹ AåL¡®ll f®b k¡œ¡ L®l HLÏV a¡l¡l B®m¡ Ýk h¡aÑ¡ Ïe®u Bj¡®cl fªÏbh£®a H®p Ýf±yR¡u,ÝpC h¡aÑ¡ Ae¿¹ fb fÏlœ²j¡ Ll®mJ Bj¡®cl A¿¹®ll p¡j¡eÉaj c§laÄ AÏaœ²j Ll®a f¡®l e¡z ÝkÏce ÝpC h¡aÑ¡ Bj¡®cl j®jÑl a¿»£®a a¿»£®a a¡l l¡Nl¡ÏNZ£l i¡™¡l ES¡l L®l Ýc®h ÝpÏce qu®a¡ Bjl¡ HC p¤Ïhn¡m jq¡L¡®nl j¡®T HLÏV p¤Ni£l ÏeÙ¹ì A¿¹l i¡®m¡h¡p¡ M¤y®S f¡®h¡ Hhw Ae¿¹ n¡Ï¿¹lpf§ZÑ p¡¿¹Äe¡ AaÉ¿¹ fËaÉri¡®h phÑ¡®Â Hhw phÑj®e Ae¤ih Ll®h¡z Bjl¡ S¡e®a f¡l®h¡ pjÙ¹ ÏhnÄQl¡Q®ll p®Â Bjl¡ HLC Øf¾c®e ØfϾcaz k¡®L Bjl¡ AeÉ¡uf§hÑL Ss h®m b¡ÏL,ÝpC SN®al p®Â Bj¡®cl ÝQae¡l HLV¡ Ýk¡N¡®k¡®Nl ÝN¡fe fb B®R; e¡ q®m LM®e¡C ÏeSÑ£®hl fËÏa S£h®el,S®sl fËÏa j®el,h¡C®ll fËÏa A¿¹®ll Hje HLV¡ AÏeh¡kÉÑ i¡®m¡h¡p¡l håe b¡L®a¡ e¡z Bj¡l p®Â HC Ïh®nÄl r¤âaj flj¡Z¤l h¡Ù¹ÏhL ÝL¡®e¡ S¡Ïa®ic ÝeC,ÝpC SeÉC HC SN®a Bjl¡ HL®œ Øb¡e Ýf®uÏR-eC®m Bj¡®cl Ei®ul SeÉ c¤C Ïiæ SNv pªÏSa q®u EW®a¡z HC jq¡L¡®nl fËn¡¿¹Nñ£l fÏlf§ZÑ fËp¡la¡ a¡l Af¡l ÏeÙ¹ìa¡l j®dÉ p®aÉl pjÙ¹ c§l¡Na dÄÏe¬Ïm®L HL ÝL¡jm Ll¦Z¡u AaÉ¿¹ Øfø L®l Bj¡l L¡®e L¡®e h®m Q®m®Rz HC BL¡®nl i¡™¡l,HC B®m¡,HC n¡Ï¿¹ LMeJ g¤®l¡®h e¡z Bj¡®cl p®Â hl¡hl kÏc I p¤e£m ÏejÑm ÝSÉ¡ÏajÑu Ap£ja¡l HClLj fËaÉr Ýk¡N b¡®L a¡q®m Bj¡®cl S£he ÝpC f§ZÑ p¡bÑLa¡u Efe£a q®u Ae¿¹ pªÏøl E®ŸnÉ®L pgm L®l a¤m®hz


Top Related