DULA SA MGA PULONG(balak, garay ug saloma)

Bonsocan, Romeo Nicolas

Abenoja, Gretchen

Locsin, Priscilla Mae

Pahang, Elaine

Pinzon, Angelee

BALAK

termino sa pormal nga pamalak kaniadto binaba ang balak Arte de la Lengua Zebuana (1801)

tsapter “De la poesia Zebuana” Augustinian Francisco Encina

pari sa Argao ug Oponunang nag-classify sa Sugboanong

pamalak

features sa Sugboanong pamalak: assonantal rhymessyllabic measure

○kasagaran heptasyllabicyunit sa berso

○couplet○quatrains

matang sa Sugboanong pamalak:balak– heptasyllabic, may enigma,

may meter ug rhymegaray– heptasyllabic, walay enigmabagay– heptasyllabic, walay meter o

rhymecachorinon– heptasyllabic couplet,

walay enigma

guyo– heptasyllabic couplet, walay rhyme

comintang– quatrain nga may octosyllabic ug heptasyllabic lines

awit– comintang nga kantahoninagung– balak nga dinuyogan og

harp (o gong)

Rosas Pangdan, 1928

Ania si Rosas Pangdan

Gikan pa intawon sa kabukiran

Kaninyo makig-uban-uban

Ning gisaulog ninyong kalingawan

Balitaw day akong puhunan,

Maoy kabilin sa akong ginikanan;

Awit nga labing karaan

Nga garbo sa atong kabungturan.

Dikadung, dikadung, dikadung

Ayay sa atong balitaw,

Manindot pa ug sayaw,

Daw yamog nga mabugnaw;

Dikadung, dikadung, dikadung.

Intawon usab si Dodong

Nagtan-aw kang Inday

Nagtabisay ang laway.

Piux Kabahar

natawo niadtong Oktubre 11, 1892 sa San Nicolas, Cebu

anak ni Justo Kabahar Magtutudlo, Magsusulat, Komposer,

Komedyante, ug Aktor nagsulat og 35 ka dula direktor sa Bertoldo-Baludoy, unang

“talking movie”

Balitaw sa Bag-ong Rosas Pangdan, 1985

Ako bitaw ang bag-ong Rosas Pangdan!

Nangita kog kaparayagn

Aron akong ikapahungaw

Kining balitaw sa akong kaulaw.

Apan, lami baya tunlon ang kaulaw,

Kay morag ice cream

Ang putiong kubal sa langyaw!

Lami tilap-tilapan iyang lapalapa,

Humot morag tinimplahag vanilla!

Iyang kumagko, lami hamoyhamoyan

Morag Cavendish banana kadako!

Ug kon gusto kang molamoy?

Morag grapes ang iyang mga kulamoy!

Ang iyang mga mata, kon motutok kanimo,

Ayay, morag marshmallow sa kalumo!

(O kon si Islaw ang bugaw ang pasultihon,

Lami supsupon kay morag mata’g inon-on!)

Labi na gyod iyang dila—pangilogan ka!

Kay magsayaw-sayaw sa imong lingagngag!

Ug pagkatam-is tagamtamon sa iyang pinulongan,

Morag aso sa marijuana,

Bayawon ka sa makalipong nga himaya!

Ug ang iyang kuan?

Pagkalalim sud-ongon!

May senyal nga dolyar

Sa balhiboong punoan!

Labi na gyog iya ka nang dalitan

Nianang… Wow, puthawong hinagiban!

Makalimot ka gyog kagahapon, karon, kaugmaon!

Makasinggit kag Bathala nag unsay dangatan!

Bahala nag mangabitas akong kuan!

Bahala masira pa sa VD (Vox Divini?)

Tutal kon espelingon

AIDS man lang gihapon!

Don Pagusara

natawo sa Tangub, Misamis Occidental multi-awarded nga magsusulat sa

pinulongang Ingles ug Bisaya nagsugod sa panulat tungod sa

magasing Bisaya nakadaog nag 3 ka Palanca may 3 ka koleksiyon sa mga balak sakop sa Davao Writers Guild

GARAY

impormal nga pamalak walay enigma mugbo ug mas sayon sabton

kaysa balak matang sa garay:

garay, estrevillo, guya, kuratsa, duplo, bagay, pasumbingay, birsong karaan

Piux Kabahar (kuratsa)

Ako nahikatulog

Sa punoang bayabas;

Akong himat-an

Ang mga kasikas;

Abi ko kadto halas,

Si Inday man diay

Nagasagadsad sa sinilas.

Kon buot kang mangasawa,

Atuay balay namo lalina;

Gikan sa bungtod balhina,

Ngadto sa tubig nga uga.

Piux Kabahar (duplo)

Ako sa talamayon

Gipugas nga wala mabuhi;

Maayo pa si uhong

Kay miturok nga walay binhi.

Fernando Buyser (garay)

Ang pulong sa lalaki

Sama sa balagon

Patay na ang puno

Kaput lamang gihapon.

Ang pulong sa babaye

Sama sa kamote

Mogamot sa matuod

Apan dili firme.

Fernando Buyser (birsong karaan)

Fernando Buyser

natawo kaniadtong Mayo 30, 1879 sa Merida, Leyte

Aglipayan bishop kontributor sa Bag-ong Kusog ug

Bisaya siniloy– Binisayang soneto namatay sa edad nga 68, kaniadtong

1946

SALOMA

awit sa mananagat pampawala sa kakapoy ug

kalaay alang sa daghang kuhang isda kalingawan sa mananagat

Interbyu kang Lola Pansang

“Silingan sa Dagat”Dula ni Virginio Cabinas (1959)Mainit Elem. School (Carcar, Cebu)

Tauhan sa Dula:Vidal ug Ana (taga-bukid)Nora ug Kris (taga-dagat)

tana na, tana na

managat na kita

managat, managat sa dinamita

malinaw, malinaw ang kadagatan

mingtapaw na ang anduhaw

– “Silingan sa Dagat”

Virginio Cabinas (1959)

TINUBDAN