30 mei 2012 Symposium Statistical Auditing Slide 1
Balance sheet ratings voor de jaarrekeningcontrole
Fritz Witt CRA
Thema’s• Credit rating en de continuïteitstoets• Balance sheet ratings• Kwaliteitseisen aan balance sheet ratings• Toepassing balance sheet rating bij de jaarrekeningcontrole• Benefits van balance sheet ratings:
– gestandaardiseerd, geobjectiveerd niet te manipuleren– betrouwbare indicator voor de continuïteit– uniek meetinstrument door de hele lifecycle van een onderneming– verdieping van de ondernemingsanalyse– context georiënteerd – plausibilisering van de rating – kostenbesparend door standaardisering en meer zekerheid
30 mei 2012 Symposium Statistical Auditing Slide 2
Credit ratings en de continuïteitstoets
Slide 3 30 mei 2012 Symposium Statistical Auditing
Mijn publicatie in De Accountant oktober 2008
Slide 4 30 mei 2012 Symposium Statistical Auditing
Credit ratings en de continuïteitstoets
Enkele resultaten uit het onderzoek van Nancy Jaspers - BDO(mei 2012 – Nijenrode Universiteit – Prof. Dr. R.M.J. Kamerling RA)
Vraagstelling:
“Is de accountant aan de hand van credit ratings in staat om voorafgaand aan een faillissement
het maatschappelijk verkeer te informeren over een onzekere continuïteit?”
Meningen:• Dit betekent dat de accountant NV COS 620 moet volgen• Een credit rating kan slechts een indicatie geven over een continuïteitsprobleem• Een accountant kan weinig zekerheid ontlenen aan het gebruik van credit ratings• Een accountant heeft te weinig expertise om credit ratings te bepalen• Informeren over de risico‘s zou mogelijk negatieve gevolgen hebben voor concurrentiepositie• Het selffulfilling prophecy karakter van zo’n credit rating moet je niet onderschatten. • Dit vraagt een andere cashflowgerichte benadering• Financiële gegevens moeten worden bekeken vanuit het omgevingsveld.
30 mei 2011- Symposium Statistical Auditing Slide 5
Voorbeelden toepassingen van credit ratings in de accountancy
Slide 6 30 mei 2011- Symposium Statistical Auditing
Bron: Nijenrode Universiteit - credit rating advisor leergang
Onderzoek in Duitsland
• Toename fraude en economisch crimineel gedrag
7
• Verduistering• Misleiding• Bedrog• Corruptie• Disloyaliteit• Creatief boekhouden• Geldwassen• Product piraterij• Diefstal interlectueel eigendom• Industirele spinoage• Belastingfraude• enz.
Meer dan een derde van alle ondernemingen binnen de EU zijn slachtoffer van economisch crimineel gedrag in de afgelopen jaren.
Meer “white color” criminelen
Er is sprake van een aanzienlijke toename van boekhoudschandalen.
Slide 7 30 mei 2011- Symposium Statistical Auditing
Bron: Prof. Dr. H. Krehl, Dr. A. Fischer / SRH University Calw / University Münster
8
„Vicieuze circel“
Crisis Identificatie Controle
Fraude
beïnvloed
beïnvloed
detecteert
Slide 8 30 mei 2011- Symposium Statistical Auditing
9
Relaties crisis en fraude
Strategische crisis
Insolventie
Potentiële crisis
Latente crisis
Duidelijke wel controleerbare crisis
Verduisteringen bezittingen
Duidelijke niet controleerbare crisis
Traditionele accounting policy
Creatieve accounting policyLiquiditeitscrisis
Inkomsten crisis
Fout
Misleiding
…en andere gebeurtenissen
Crisis
Fra
ud
e
Slide 9 30 mei 2011- Symposium Statistical Auditing
Bron: Prof. Dr. H. Krehl, Dr. A. Fischer / SRH University Calw / University Münster
Balance sheet ratings
Slide 10 30 mei 2011- Symposium Statistical Auditing
Uni
varia
te a
naly
ses
Logi
stis
che
regr
essi
e
Een balans sheet rating is een gestandaardiseerde, geobjectiveerde en niet te manipuleren beoordeling van de kredietwaardigheid ofwel financiële situatie van een onderneming.
Cash flow / balanstotaal
Rentelasten / vreemd vermogen
Eigen vermogen / balanstotaal
Voorzieningen / balanstotaal
Liquide middelen / balanstotaal
Crediteuren / omzet
Discriminerende kengetallen Ratingklassen
Ratingfunctie = Z scoreZ=a+b1*k1+b2+…+bn*kn
Z-waarde= 3,98
UitvalwaarschijnlijkheidPD = 0,42%
Standard & Poor‘s = BB+
Graydon = AA
Coface = 6
IFD = 2
Rabo = R10
Slide 11 30 mei 2011- Symposium Statistical Auditing
Wat is een balance sheet rating?
12
Discriminerende ratio‘sPrincipe: – Simuleer een casus of crisis en formuleer hypotheses– Find de representatieve ratio‘s bij de hypotheses
Voorbeeld: – Wat gebeurt met de kortlopende schulden tijdens een crisis?
Antwoord:– De omzet daalt en de crediteuren schuld loopt op.
Opdracht:– Toets de juistheid van deze stelling d.m.v. statistische analyse
Korte termijn schulden
Balanstotaal
Crediteuren
Netto omzet
Traditioneel kengetal Discriminerend kengetal
30 mei 2011- Symposium Statistical Auditing Slide 12
Relatie kengetallen / crisis
30 mei 2011- Symposium Statistical Auditing Slide 13
Rentelasten / vreemd vermogen = inkomsten
Liquide middelen / balanstotaal = liquiditeit
Crediteuren / omzet = liquiditeit
Discriminerende kengetallen
Cash flow / balanstotaal = inkomsten
Eigen vermogen / balanstotaal = inkomsten
Voorzieningen / balanstotaal = inkomsten
Analyse:Een geringe of negatieve cash flow en hoge rentelast op vreemd vermogen; een te laag oftewel negatief eigen vermogen en geringe voorzieningen; geringe liquiditeit oftewel hoge kortlopende schulden beïnvloeden de rating.
Type crisis
Bel
an
g
Kwaliteitseisen aan een balance sheet rating
Slide 14 30 mei 2011- Symposium Statistical Auditing
Historische ontwikkeling van de balance sheet rating methode
Sensitivity
1930 2009
FitzpatrickMerwin
Tamari
support vector machines
univariate insolvency forecast
multivariate discriminant analysis
Altmann
Mertens / Baetge
1966
Beaver
1968
neural network*
logistical regression
* has been put into practice
1995
Trustorff / Leker
1977
Altmanntime series analysis
State of the art:
Logistical regression
Slide 15 30 mei 2011- Symposium Statistical Auditing
Kwaliteitskenmerken ratingsystemen
Defaults correct bij test steekproef 84,2%Defaults correct bij hold out steekproef 80,1Gebied onder ROC curve (Gini) 87,5%
Slide 16 30 mei 2011- Symposium Statistical Auditing
Transitietabellen
Slide 17 30 mei 2011- Symposium Statistical Auditing
Toepassing balance sheet rating bij de jaarrekeningcontrole
Slide 18 30 mei 2011- Symposium Statistical Auditing
Balance sheet ratings bij de jaarrekeningcontrole
Branchebenchmarks
Analysemodellen
Toepassingen
Com
plex
iteit
Individualiteit
Plausibiliteit
Financieel – economische scenario’s
Slide 19 30 mei 2011- Symposium Statistical Auditing
Balance sheet ratings
Klassieke kengetallen analyse bij bedrijfsvergelijkingen
Eigen kapitaal
Balanstotaal
Netto winst
Omzet
Vreemd vermogen
Cash flow
Vorderingen
Omzet
Kengetal
12,85 %
16,24 %
6,62
71,35
Voorbeeld BV Bouwbedrijf
6,83 %
21,15 %
14,37
44,47
Goed
SLECHT
Goed
SLECHT
Interpretatie
Slide 20 30 mei 2011- Symposium Statistical Auditing
Kengetallen worden bij bedrijfsvergelijkingen met
gemiddelde branche waarden vergeleken
GOOD?BAD????
Het vergelijken van ratio‘s binnen een bedrijfstak is slechts beperkt zinvol
Interpretatie:
12.85 %
Voorbeeld BV
6.83 %
Branche
gemiddelde
Equity ratio
30 mei 2011- Symposium Statistical Auditing Slide 21
De oplossing van dit probleem: Branchebenchmarks
12.85 %
Voorbeeld BV
6.83 %
Waarde branche gemiddelde
Stel je voor …
… je kent de ‘besten’ (in rating) van een branche en de specifieke (geclassificeerde) eigenschappen van hun ratings…..
Interpretatie:De ratio waarde kan worden geclassificeerd als boven gemiddeld. Maar er bestaan hoe dan ook substantiële verbeteringskansen, als men de ratio met de besten uit de branche vergelijkt (30,8%)
Equity ratio
Bron: Prof. Dr. H. Krehl; R. Schneider, Dr. A. Fischer Branchenrating 2006; Page 837.
The „worst“
The best
30.8%
19.4%
10.3%8.1%7.5%5.9%5.1%2.8%
-4.5%
10%20%30%40%50%60%70%80%90%100%
12.9%
Slide 22 30 mei 2011- Symposium Statistical Auditing
Branchebenchmarks hebben substantiële voordelen
• Bruikbare vertaling van ratio‘s
• Analyse van branche risico‘s
• Vaststelling van de positie van een organisatie binnen zijn branche
• Oriëntatie op de ‘beste branche ratio`s’ door benchmarking
Slide 23 30 mei 2011- Symposium Statistical Auditing
Branche benchmark bouwbedrijf (1)
25 mei 2011- - Symposium Statistical Auditing Slide 24
Bouwindustrie (Code 45000) Overzicht bedrijfstak
Aantal ondernemingen 13.460
Overzicht
Over alle klassen Klasse
Kengetallen max min slechste beste
Aandeel eigen vermogen 30,8 (-44,9) -4,5 (3,5) -4,5 (3,5) 30,8 (44,9)
Totale rentabiliteit 19,1 (24,6) 1,1 (1,9) 1,1 (1,9) 19,1 (25,6)
Rendement van de omzet 8,0 (11,0) 0,8 (1,8) 0,8 (1,8) 8,0 (11,0)
Aanddel materiaalverbruik 55,6 (64,0) 45,0 (48,5) 51,7 (54,0) 45,0 (48,5)
Aandeel personeelskosten 35,0 (21,2) 13,8 (18,3) 35,0 (21,2) 31,0 (18,3)
Aandeel afschrijvingen 2,5 (3,4) 2,0 (1,9) 2,4 (2,5) 2,5 (2,5)
Aandeel overige kosten 13,6 (17,1) 120,2 (10,8) 13,6 (12,0) 12,0 13,1)
Rating verdeling branche 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10%Z-waarde 1,18 2,04 2,51 2,87 3,21 3,55 3,94 4,46 5,37Uitvalwaarschijnlijkheid 6,40 2,82 1,78 1,25 0,89 0,64 0,43 0,26 0,10
IFD Default 5 4 4 3 3 2 2 1 1Graydon Default BB BB BB BBB BBB A AA AA AAACoface Default 3 3 3 4 5 6 7 8 9Rabo Default R16 R15 R14 R13 R12 R11 R10 R09 R08Standaard & Poors Default B- B+ BB- BB- BBB BB+ BB+ BBB- BBB+
RAT I NGKLASSE
25 mei 2011- - Symposium Statistical Auditing Slide 25
Branche benchmark bouwbedrijf (2)Rating verdeling branche 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10%Z-waarde 1,18 2,04 2,51 2,87 3,21 3,55 3,94 4,46 5,37Uitvalwaarschijnlijkheid 6,40 2,82 1,78 1,25 0,89 0,64 0,43 0,26 0,10
Bedrijfsvergeljking 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10%Aanteel eigen vermogen -4,52 2,77 5,11 5,93 7,47 8,13 10,3 12,94 19,4 30,85
3,45 5,94 8,59 11,53 14,65 18,06 23,52 30,12 38,08 44,95Totale rentabiliteit 1,13 3,73 3,81 3,62 3,51 3,53 4,13 5,15 7,63 19,08
1,92 4,37 4,62 4,73 5,12 5,81 6,98 9,17 12,59 25,65Rendement van de omzet 0,81 2,28 2,4 2,27 2,03 2,09 2,31 2,75 4,03 7,97
1,84 2,25 2,17 2,22 2,42 2,68 3,21 4,21 6,01 10,99Aandeel materiaalverbuik 51,73 53,33 53,68 53,57 54,65 55,64 54,13 53,7 51,72 44,96
53,99 62,04 64,04 63,07 62,14 61,04 59,32 57,01 53,38 48,46Aandeel personeelskosten 34,99 32,35 32,51 32,07 31,44 30,78 31,96 31,18 31,54 31
21,2 19,35 18,42 18,73 19,18 19,54 20,1 20,23 20,69 18,28Aandeel afschrijvingen 2,39 2,03 1,96 2,02 1,97 2,07 2,09 2,08 2,28 2,53
3,41 2,03 1,86 1,94 2,08 2,2 2,3 2,52 2,92 2,49Aandeel overige kosten 13,56 11,83 11,32 10,7 10,58 10,26 10,28 10,2 10,84 12,05
17,09 12,21 10,9 10,78 10,95 11,29 11,82 12,21 13,18 13,12Aantal debiteurendagen 44,57 46,99 49,41 48,85 44,47 43,91 43,6 39,47 37,9 35,79
25,44 34,85 36,21 34,68 33,8 33,2 32,69 30,78 30,21 25,94Aantal crediteurendagen 87,69 83,4 81,8 76,9 66,6 63,17 55,1 46,51 41,43 35,42
59,67 53,23 49,83 46,08 41,64 38,38 34,81 32,25 31,42 25,86Opslagduur gereed product 50,41 71,57 76,12 82,37 76,26 82,6 71,17 54,31 34,19 11,54
22,34 39,93 35,69 33,21 28,1 23,83 18,41 15,09 10,49 5,78Opslagduur grondstoffen 18,33 18,34 17,2 12,69 9,85 7,91 5,99 5,79 7,17 7,54
29,73 46,66 38,23 32,17 28,08 26,46 24,71 25,71 25,65 18,7
Consequenties voor de analyse
Slide 26 30 mei 2011- Symposium Statistical Auditing
1. Stap Hoe risicovol is de branche? Branche benchmarks
2. Stap Welk rating patroon toont deze onderneming? Balance sheet rating3. Stap Waar staat deze onderneming binnen haar branche? Branche benchmarks4. Stap Zijn er individuele bijzonderheden bij de evaluatie opgevallen? Performance analyse5. Stop Bij twijfel stresstest! Stress test
Stresstest
Methode : Prof. Dr. Hauschildt – doorontwikkelt door Prof. Dr. H. Krehl, Dr. A. Fischer
Geen of zeer gering restrisico
Analyse economische situatie
Slide 27 30 mei 2011- Symposium Statistical Auditing
RatinganalyseGroeiontwikkelingResultaten analyse
Financiering
Analyse van de resultaten
Slide 28 30 mei 2011- Symposium Statistical Auditing
Analyse van het
jaarresultaat
Analyse van de cashflow
Slide 29 30 mei 2011- Symposium Statistical Auditing
Cashflow analyse
-ontwikkeling
Analyse financiële positie
Slide 30
Analyse van de financiering en de financiële positie
Benefits van balance sheet ratings
Slide 31 30 mei 2011- Symposium Statistical Auditing
Samenvatting
Een balance sheet rating bij de jaarrekening controle biedt de accountant:• Een objectief oordeel over de continuïteit van een onderneming• Verbeterd de analyseerbaarheid van de onderneming en zijn branche• Versneld de analyseprocessen tijdens een controle door
standaardisatie en door doordachte analysemodellen• Controles in kortere tijd met meer zekerheid
De benefits van balance sheet ratings voor de accountantscontrole zijn:• Betrouwbare continuïteitstoets • Herkenning type crisis en fraude indicatie door diepere analyses• Vaststelling branche risico‘s en best practices door branchebenchmarks• Een rating is breed inzetbaar in alle fases van de controle • Korte terugverdientijd
Slide 32 30 mei 2011- Symposium Statistical Auditing
Heeft u nog vragen?
Fritz Witt CRA
E-mail: [email protected]
Telefoon: 06 53387551
Slide 33 30 mei 2011- Symposium Statistical Auditing