2010 CLOSING REPORT
“Eğer başarının herhangi bir sırrı varsa, bu diğer insanın görüş noktasını anlama ve olayları kendi açınızdan görebildiğiniz kadar onun açısından da görme yeteneğinizde yatmaktadır.”
Henry Ford
Kurumsal
Tamamlanan ‹şler
IMAP
Makaleler
2
Günümüzde ve geçmişte her zaman hareketli, heyecanlı ve aynı ölçüde de değişken olan iş dünyasında, özellikle ulusal ekonomilerin global hareketlerden daha fazla etkilenmeye başladığı 90’lı yıllardan itibaren sürekli bir hareketlilik ve gelişme yaşanıyor. Bu girift senaryoda ülkeler, şirketler, çalışanlar ve bu kesimlerin ekosistemleri çok kısa zaman dilimleri içinde çok önemli iniş çıkışlar yaşayabiliyor. Böylesi hızlı yaşanan ve çok geniş coğrafyaları etkileyen günümüzün globalleşmiş iş dünyasında şüphesiz daha dinamik, daha analitik ve daha geniş ölçekli düşünmek zorundayız.
3 Seas Capital Partners’ı kurduğumuz günden itibaren çağımızın bu önemli gerçeğini hep ön planda tuttuk. Global düşündük ve hareket ettik. 2006 yılından bu yana münhasır Türkiye ortağı olduğumuz IMAP’in
ve 30 ülkedeki ortaklarının da katkılarıyla, sizlere sunduğumuz hizmetlerde hiçbir zaman dünya standartlarından geri kalmadık.
Şirketimiz 2008 ve 2009 yıllarında gerçekleştirdiği işlem sayısıyla ülkemizde lider konuma geldi. Her yıl yeni bir şeyler katarak sürdürdüğümüz faaliyetlerimizle son beş yılda toplam hacmi 3,5 milyar doları aşan 40’ın üzerinde başarılı işlem gerçekleştirdik. Bu başarımızdan dolayı gurur duyuyoruz.
Bu noktada sizlerle önemli bir gelişmeyi de paylaşmak istiyorum. Son yıllarda gösterdiğimiz çok sayıda ve yüksek hacimde başarılı işlemler yukarda bahsettiğim tüm IMAP ortaklarının takdirini kazandı. Yine bu faaliyetler ve IMAP içinde gösterdiğimiz performans,
Global Düşünmek, Global YaşamakÜlke olarak zorlu global kriz sınavını başarıyla verdiğimiz ve % 8 büyüme ile dünya çapında dikkat çektiğimiz, şirket olarak pazardaki liderliğimizi pekiştirip, diğer ülkelere açıldığımız heyecan verici bir yıl olan 2010’da yeni ve önemli deneyimler edindik.
3
dinamizm, vizyoner yaklaşım ve profesyonelliğimizle tüm ortaklar arasında önemli ve saygın bir konuma geldik.
Bu doğrultuda Ekim 2010’da Paris’te yapılan IMAP genel kurul toplantısında tüm yönetim kurulu üyelerinin ve ortaklarının desteği ile IMAP’in yönetim kurulu başkanlığına seçildim. Bundan sonra tüm IMAP ortaklarının global pazarda birlikte gerçekleştireceği faaliyetlerin ve IMAP’in yönetiminden sorumlu olacağım.
Kişisel bir övünç kaynağı olmanın ötesinde, Türkiye M&A piyasasına ve dolayısıyla da işadamlarımıza önemli katkı sağlayacağıma inandığım bu yeni görevin ülkemiz için önemli bir fırsat olduğunu düşünüyorum. Çünkü; geçmişinde binlerce başarılı işlem bulunan bir ortaklık olan IMAP, son derece geniş bir bilgi birikimi, deneyim ve global ilişki sağlamaktadır. Bu doğrultuda müşterilerimize de önemli katma değerler sağlayacağımıza inanıyorum.
IMAP ortakları arasında kazandığımız saygın konumun yanı sıra, 2010 yılında 3 Seas Capital Partners’ı daha da ileriye taşıma ve global bir şirket yapma yolunda iki önemli adımımız daha oldu. Bunlardan birincisi 3 Seas Capital Partners’ı Afrika ve Ortadoğu pazarlarına açmak üzere Mısır’ın önde gelen kurumsal finans şirketlerinden Intelligent Way’in %50 hissesini satın alarak gerçekleştirdiğimiz uluslararası genişleme ve büyüme adımımız.
Daha önce Arthur Andersen, Deloitte & Touché, Exxon ve Mobil gibi önemli ve saygın kuruluşlarda görev alan ve yönetici ortağı olduğu Bayt El Khebra’da bir milyar doların üzerinde işleme imza atan Khaled El Ghannam başkanlığında faaliyet gösteren I-Way, bu ortaklıkla birlikte 3 Seas Capital Partners Mısır adını aldı.
3 Seas Capital Partners’ı daha da ileriye taşıma yolunda ikinci önemli adımımız ise Mehmet Akseki ve İbrahim Arınç’ın ortaklarımızın arasına katılması oldu. Önceki yıllarda Türkiye ve İngiltere’de önemli finans kuruluşlarında yöneticilik yapmış olan deneyimli yatırım
bankacısı Mehmet Akseki, özel yatırım fonları ile yakın ilişkilere ve engin mesleki birikime sahiptir. Bunun yanı sıra, İngiltere ve dünya finans çevrelerindeki geniş ve etkin ilişki ağıyla da bizlere ve hizmet verdiğimiz değerli müşterilerimize çok şey katacağını düşünüyorum.
Amerika ve Türkiye’de kazandığı önemli mesleki deneyimini son dört yıldır direktör ve başkan yardımcısı olarak 3 Seas Capital Partners’ta sunmakta olan İbrahim Arınç’ın da şirket ortağımız olarak aynı başarılı çizgisini sürdüreceğine inanıyorum.
2010 yılında yine lideriz2008 yılında 9 ve 2009 yılında 8 adet işlem tamamlayarak tüm finans kuruluşları arasında şirket birleşme ve devralmaları alanında işlem adedi bazında ülkemizde lider konuma gelen 3 Seas Capital Partners, 2010 yılında 11 işlem tamamlayarak bir kez daha pazar lideri olmayı başardı. Bu işlemlerin ayrıntıları bu yılki Closing Report’umuzun “İşlerimiz” bölümünde yer alıyor.
Ülke olarak zorlu global kriz sınavını başarıyla verdiğimiz ve % 8 büyüme ile dünya çapında dikkat çektiğimiz, şirket olarak pazardaki liderliğimizi pekiştirip, diğer ülkelere açıldığımız heyecan verici bir yıl olan 2010’da yeni ve önemli deneyimler edindik. Bunlar arasında iş dünyası için çağımızın en önemli gerçeklerinden biri olan global düşünüp, global hareket etmenin önemini bir kez daha gösteren IMAP süreciyle birlikte, doğru ve başarılı iş yapmanın olmazsa olmazlarından iyi bir ekibe sahip olmak, benim için ayrı bir önem taşıyor. Piyasamızın en dinamik ve kaliteli ekiplerinden biri olan 3 Seas Capital Partners ekibinin yeni ortaklarımızla birlikte daha da güçlenerek sektör liderliğini pekiştireceğine inanıyorum.
Bu gelişmeler ışığında 2011 yılında da ülkemizde ve dünyada birleşme ve devralma alanında her türlü kurumsal gereksinime rahatlıkla ve aynı dinamizm ve profesyonellikle cevap vermeye bir kez daha ekipçe hazır olduğumuzu belirtiyor siz değerli paydaşlarımıza başarılı ve bol kazançlı bir dönem diliyorum.
Saygılarımla,Şevket Başev
4
3 Seas Capital Partners, faaliyetlerinde ağırlıklı bir yer
tutan şirket birleşme ve devralmalarında
(M&A) Türkiye’nin lider finans kuruluşudur.
5
Kurumsal Sunum
3 Seas Capital Partners, 2008, 2009 ve 2010 yıllarında tamamladığı şirket birleşme ve devralma işlemlerinin sayısıyla Türkiye’nin lider kurumsal finans şirketidir. Yerel ve küresel bazda kurumsal ilişki ağı, bilgi birikimi ve deneyime sahip olan 3 Seas Capital Partners, müşteri ihtiyaçlarını en üst seviyede karşılamaya yönelik hizmet anlayışı ile hareket eder.
Sunduğu yetkin hizmet bütünlüğünü “sadece bir iş” olarak görmeyen, benzerlerinin aksine “kişisel” düzeyde ilgi ve entegrasyon vaadi ile çalışan şirketimiz bu doğrultuda güvenilir, etkin ve hızlı çözümler sunar.
3 Seas Capital Partners, şirket birleşme ve devralmaları alanında, dünyanın önde gelen uzman finans şirketlerinin oluşturduğu uluslararası bir ortaklık olan ve 30 ülkede M&A odaklı 40 lider finans şirketinin oluşturduğu IMAP’in münhasır Türkiye ortağıdır.
3 Seas Capital Partners, şirket alım, satım ve ortaklıklarında bugüne dek toplam boyutu 3,5 milyar ABD Doları’nı aşan 40’ın üzerinde işlem gerçekleştirmiştir.
Şirket Birleşme ve Devralma (M&A) Projeleri2008, 2009 ve 2010 yıllarında gerçekleştirdiği işlem sayısı ile şirket
birleşme ve devralmaları alanında ülkemizde sektör lideri konumuna gelen 3 Seas Capital Partners işlemin yapısına bağlı olarak alıcı veya satıcı taraflardan birine stratejik ve finansal danışmanlık hizmeti sunmaktadır.
Uzun, disiplinli ve sabırlı bir çalışma süreci gerektiren M&A işlemleri konunun hassasiyeti gereği diğer birçok finans işlemine göre daha yakın bir müşteri danışman ilişkisini de zorunlu kılmaktadır. Mutlak gizlilik ve bağlılığın esas olduğu bu süreçte 3 Seas Capital Partners, sadece süreci tamamlayana kadar değil, süreç sonrasında da
6
müşterilerinin sırlarını kendi sırrı olarak saklar.
3 Seas Capital Partners’ın özenle koruduğu müşterileri ile gerçek bir ortak gibi işbirliği gerçekleştirme ilkesi tüm danışmanlık hizmetlerinde olduğu gibi M&A işlemlerinde de geçerlidir.
3 Seas Capital Partners aşağıda temel adımları bulunan M&A sürecinin her aşamasında sürekli diyalog ile müşterilerinin detaylı bir şekilde bilgilenmesini sağlar. Bu diyalog M&A sürecinin sağlıklı ve etkin bir şekilde ilerlemesine olanak sağlarken, müşterimizin de süreci
doğru ve tam olarak anlamasına imkan tanır.
• Veri analizi yapılması• Şirket değerlendirme raporu ve temel dokümanların hazırlanma sı• Adayların araştırılması• Adaylarla temaslara başlanması• Müzakereler• Ön protokol ve bilgi kontrolü sü reçlerinin (due diligence) tamam lanması • Hisse devrinin gerçekleşmesi
İlerideki sayfalarda detaylı dökümü bulunan tamamlanmış projeler listesi 3 Seas Capital Partners’ın M&A işlemleri
alanındaki uzmanlığının en önemli göstergesidir.
Finansman ÇözümleriMüşterilerinin ihtiyaçlarına ve değişken piyasa koşullarının imkanlarına bağlı olarak;
• Proje finansmanı• Şirket satın alımı finansmanı • Borç yeniden yapılandırma
gibi farklı alanlarda da çözümler sunan 3 Seas Capital Partners, sürekli ilişki içinde olduğu birçok global fonun yanı sıra, yerli ve yabancı bankalarla da kurumsal bir işbirliği içindedir.
3 Seas Capital Partners, geniş uluslararası
ilişkiler ağı sayesinde dünya standartlarında hizmet vermektedir.
7
2008 yılında 9 ve 2009 yılında 8 adet işlem tamamlayarak tüm finans kuruluşları arasında şirket birleşme ve devralmaları alanında işlem adedi bazında ülkemizde lider konuma gelen 3 Seas Capital Partners, 2010 yılında 11 işlem tamamlayarak bir kez daha pazar lideri olmayı başarmıştır.
* Finansal büyüklüğü açıklanmamış işlemler toplam işlem hacmine dahil edilmemiştir. Kaynak: Mergermarket league table 2010 completed deals.
Türkiye’de Faaliyet Gösteren Kurumsal Finans Şirketlerinin2010 Birleşme ve Devralma (M&A) Sıralaması
1 3 Seas Capital Partners 582* 11
2 Standard Unlu Menkul Degerler 397 10
3 Raiffeisen Investment AG (RIAG) 2,353 6
4 IS Investment Securities 415 6
5 PDF Corporate Finance 17 4
6 EFG Istanbul Securities SA 860 3
7 Ventura Partners 106 2
8 HSBC Bank plc 85 2
9 PwC 17 2
10 SG 753 1
11 Morgan Stanley 312 1
12 Nomura Holdings Inc 312 1
13 Banco Millennium BCP Investimento, S.A. 85 1
14 Goldman Sachs 83 1
15 Rothschild 82 1
16 Global M&A 74 1
17 Banco Portugues de Investimento SA 63 1
18 Sardis Capital Ltd 10 1
19 Deloitte 8 1
20 Credit Suisse 0 1
21 Pragma Corporate Finance 0 1
Sıra Şirketİşlem
Adediİşlem Hacmi
(milyon ABD Doları)
8
3 Seas Capital Partners, sektörde uzun yıllara dayanan
deneyime sahip yönetim ekibi ile dünyanın önde gelen
üniversitelerini önemli derecelerle tamamlamış profesyonellerden oluşmaktadır.
9
3 Seas Capital Partners’ın kurucu ortaklarından biri ve CEO’su olan Şevket Başev, rekabet hukuku, yatırım hukuku ve danışmanlığı, şirket satın alma ve birleşmeleri, kontrat müzakereleri, kurumsal finans ve finansal yapılandırma konularında uzun yıllara dayanan deneyime sahiptir.
1993 yılında Özel İzmir Amerikan Lisesi’nden mezun olan Başev, 1998 yılında Marmara Üniversitesi Fransızca Kamu Yönetimi Ekonomi Finans Bölümü’nde lisans ve ardından Fransa’da Sorbonne Üniversitesi Uluslararası Ekonomi Hukuku ile Galatasaray Üniversitesi Avrupa Birliği bölümlerinde yüksek lisans programlarını tamamlamıştır.
2004 yılında Euromoney Dergisi tarafından gelişmekte olan Avrupa ülkelerindeki en başarılı 15 yatırım bankacısından biri olarak gösterilen Şevket Başev, 2010 Kasım ayında IMAP Yönetim Kurulu Başkanlığı’na seçilmiştir.
Ortaklar
Şevket Başev / CEO
3 Seas Capital Partners’ın kurucu ortaklarından biri olan Emre Erginler, özel yatırım fonları, şirket satın alma ve birleşmeleri, girişim sermayesi ve kurumsal finans konularında uzun yıllara dayanan profesyonel deneyiminin yanı sıra, bir dönem sanayicilik de yapmıştır. Emre Erginler, ayrıca, çeşitli şirketlerde yönetim kurulu üyeliklerinde bulunmuştur.
1990 yılında Özel Avusturya Lisesi’nden mezun olan Erginler, 1994 yılında ABD Syracuse Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü’nde lisans ve ardından 1996 yılında ABD Rice Üniversitesi’nde MBA programını tamamlamıştır.
3 Seas Capital Partners bünyesinde bugüne kadar otomotiv, lojistik, endüstri, finansal hizmetler, telekomünikasyon ve enerji sektörlerinde birçok M&A işlemine imza atan Emre Erginler, bir dönem IMAP Avrupa Komitesi Yönetim Kurulu’nda görev yapmıştır.
Emre Erginler / Yönetici Ortak
10
3 Seas Capital Partners bünyesine 2007 yılında katılan İbrahim Arınç, şirket satın alma ve birleşmeleri, stratejik ortaklıklar, girişim sermayesi yatırımları, kurumsal finans, halka arz ve hisseye çevrilebilir menkul yatırımları konularında 10 yılı aşkın profesyonel deneyime sahiptir.
1994 yılında Özel Tarsus Amerikan Lisesi’nden mezun olan Arınç, 1998 yılında ABD Babson College İşletme Bölümü’nden İşletme ve Ekonomi alanlarında çift anadal lisans diploması ve 2003 yılında ABD Boston College’dan Finans Master’ı diploması almıştır.
1998 yılından bu yana New York ve İstanbul merkezli aracı kurumlar ve uluslararası yatırım bankalarında, satın almalar şirket birleşmeleri alanlarında kurumsal ve finansal yatırımcılara yönelik olarak çalışan İbrahim Arınç medya, telekomünikasyon, internet, perakende, tüketici ürünleri, gıda, sağlık ve eğlence gibi farklı sektörlerde birçok işlemde rol almıştır.
İbrahim Arınç / Yönetici Ortak
3 Seas Capital Partners’ın kurucu ortaklarından biri olan Tarık Şarlıgil, şirket satın alma ve birleşmeleri, girişim sermayesi, kurumsal finans, proje yönetimi ve ihale yönetimi konularında uzun yıllara dayanan deneyime sahiptir.
1995 yılında Özel Amerikan Robert Kolej’inden mezun olan Şarlıgil, 1999 yılında İstanbul Teknik Üniversitesi Gıda Mühendisliği Bölümü’nde lisans ve ardından 2000 yılında Sabancı Üniversitesi’nde MBA programını tamamlamıştır.
3 Seas Capital Partners bünyesinde bugüne kadar gıda, perakende, internet, hizmet, hızlı tüketim, gayrimenkul ve lojistik sektörlerinde birçok M&A işlemine imza atan Tarık Şarlıgil, IMAP’in Hızlı Tüketim, Gıda, Hizmet, Perakende ve İnternet komitelerinde görev yapmaktadır.
Tarık Şarlıgil / Yönetici Ortak
11
3 Seas Capital Partners Mısır’ın Yönetim Kurulu Başkanı olan Khaled El Ghannam bağımsız denetim, vergi danışmanlığı ve şirket satın alma ve birleşmeleri alanlarında uzun yıllara dayanan deneyime sahiptir.
1978 yılında yüksek öğrenimini tamamlamasının ardından bağımsız denetim, vergi ve finansal danışmanlık hizmetleri alanında dünyanın önde gelen şirketlerinden birinin Mısır ofisinde çalışmaya başlayan El Ghannam, 1992 yılında bu şirkete ortak olmuş ve 1998 yılında şirketin kurumsal finans ve finansal işlemler bölümünü kurmuştur.
El Ghannam, 2003 yılından bu yana yönetici ortağı olduğu şirketlerde banka borçları uzlaşmaları, borç ve özsermaye finansmanı danışmanlığı, değerleme, şirket satın alma ve birleşmeleri gibi kurumsal finans hizmetleri alanlarında çalışmaktadır.
İzmir Özel Türk Fen Lisesi ve Yıldız Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi mezunu olan ve Koç Üniversitesi’nden MBA, London Business School’dan Finans üzerine master dereceleri bulunan Mehmet Akseki, 3 Seas Capital Partners’a 2010 yılında Yönetici Ortak olarak katılmıştır.
1998 yılından bu yana İstanbul ve Londra merkezli aracı kurumlar ve uluslararası yatırım bankalarında, çeşitli coğrafyalarda sınır ötesi satın almalar şirket birleşmeleri alanlarında kurumsal ve finansal yatırımcılara yönelik olarak çalışan Mehmet Akseki medya, telekomünikasyon, enerji, tüketici ürünleri ve altyapı sektörlerinde orta ve büyük ölçekte pek çok işlemde rol almıştır.
Mehmet Akseki / Yönetici Ortak
Khaled El Ghannam / 3 Seas Capital Partners Mısır Yönetim Kurulu Başkanı
12
3 Seas Capital Partners 2010 yılında 11 ayrı M&A projesi tamamlayarak biten iş sayısı bakımından
tüm finans kuruluşları arasında ilk sırada yer almıştır.
13
2010 Yılında Tamamladığımız İşler
Dünyanın üç büyük yemek ve ödeme kartı şirketinden biri olan Groupe Cheque Déjeuner, Türkiye’nin lider ödeme kartı şirketi Multinet Kurumsal Hizmetler A.Ş.’yi 90 milyon dolar bedelle satın almıştır.
3 Seas Capital Partners, bu işlem sürecinde Groupe Cheque Déjeuner’e finansal ve stratejik danışmanlık vermiştir.
Groupe Cheque Déjeuner1964 yılında özel ve kamu kuruluşlarının ödeme kartı ihtiyaçlarını karşılamak üzere kurulan ve ödeme kartı pazarında dünyanın en büyük 3 şirketinden biri olan Groupe Cheque Déjeuner, 12 ülkede, 48 şirket ve 1,955 çalışanıyla faaliyet göstermektedir. 2009 yılında yaklaşık 26,8 milyon müşteriye kart hizmeti veren Groupe Cheque Déjeuner, kart hizmetlerinden 4 milyar eurodan fazla işlem hacmi yaratmıştır.
Multinet1999 yılında kurulan Multinet, Türkiye’de akıllı kart teknolojisini sektörde ilk uygulayan şirket olmuştur. Multinet, bireysel ve kurumsal müşterilerin yemek, yakıt, konaklama ve ulaşım gibi harcamalarını akıllı kart sistemleri ile sağlamaktadır. 2007 yılında filo kiralama alanında hizmet vermek amacıyla Multicar’ı kuran ve 2010 itibari ile 1,300 araçlık filoya sahip olan Multinet 2010 yılında toplam 250 milyon euro ciro gerçekleştirmiştir.
Türkiye’nin lider çocuk giyim şirketi olan Wenice Kids, Eurasia Capital Partners’ın liderliğinde, FMO (Hollanda Kalkınma Bankası) ve bölgesel yatırım fonu BAF (Balkan Accession Fund)’dan oluşan konsorsiyumu temsilen kurulan Hollanda merkezli WNC Kids Holding ile bir ortaklık gerçekleştirmiştir.
3 Seas Capital Partners, bu işlem sürecinde Wenice Kids ortaklarına finansal ve stratejik danışmanlık vermiştir.
Wenice Kids1993 yılında çocuk giyim üretimine başlayan Kuşam Tekstil tarafından, 1998 yılında yaratılan Wenice Kids, çocuk modası ve mağazacılığı anlayışına getirdiği yenilikçi yaklaşım ile dünya markaları arasında önemli bir yer elde etmiştir. 46 ülkede 300’ü aşkın mağazası ve 1100’den fazla satış noktasında bulunan Wenice Kids, 2012 yılına kadar 90 ülkede yer alarak dünyada bilinirliği en yüksek 10 çocuk giyim markasından biri olmayı hedeflemektedir.
Eurasia Capital PartnersTürkiye odaklı bir fon olan ve yatırımcıları arasında Avrupa Yatırım Fonunun (EIF) danışmanlığını yaptığı Istanbul Venture Capital Initiative (iVCi), Hollanda Kalkınma Bankası (FMO), Dünya Bankası kuruluşu Uluslararası Finans Kurumu (IFC), Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD) ve Axxess Capital de bulunan Eurasia Capital Partners, Türkiye’deki ilk ortaklığını Wenice Kids Grubu ile gerçekleştirmiştir.
Groupe Cheque Déjeuner - Multinet Wenice Kids - Eurasia Capital Partners
14
ABD merkezli bir özel yatırım fonu olan Invus Group, Türkiye’nin lider kablosuz ağ ekipmanları üreticisi AirTies’e azınlık hissedarı olarak yatırım yapmıştır.
3 Seas Capital Partners, bu işlem sürecinde Invus Group ortaklarına finansal ve stratejik danışmanlık vermiştir.
Invus Group1985 yılında kurulan Invus, New York, Londra, Paris ve Hong Kong’taki ofisleri aracılığıyla toplam 4 milyar doları aşkın fonu yönetmektedir. Yatırımlarını büyüme potansiyeli taşıyan internet tabanlı teknoloji şirketlerine odaklayan Invus’un bugüne kadar gerçekleştirdiği yatırımlar arasında Weight Watchers, Keebler, Harry’s, Avantec, Grow.net ve Odontoprev gibi önemli bilişim şirketleri bulunmaktadır.
AirTies2004’te ABD Silikon Vadisi’nden gelen idari ve teknik bir ekip tarafından EMEA pazarında lider olma stratejik hedefi ile kurulmuş olan AirTies, elektronik cihazları birbirine, İnternete ve insanlara kablosuz olarak bağlayan ürünler geliştirmekte ve pazarlamaktadır. Perakende satışlarda Türkiye pazarındaki payı % 60’a ulaşan ve Yunanistan, Rusya ve Ukrayna’da da faaliyet gösteren AirTies, Türk Telekom dahil pek çok önde gelen servis sağlayıcısının ana tedarikçisi durumundadır.
Türkiye’nin önde gelen grupları Turkon Holding ve MNG Holding’e ait toplam 81 MW gücünde Hamzalı, Reşadiye ve Kaskatı hidroelektrik santralleri 380 milyon dolar bedelle Çek Cumhuriyeti merkezli enerji şirketi Energo-Pro tarafından satın alınmıştır.
3 Seas Capital Partners, bu işlem sürecinde Turkon Holding ve MNG Holding ortaklarına finansal ve stratejik danışmanlık vermiştir.
Turkon HoldingAmerika, Avrupa ve Doğu Akdeniz hatlarında konteynır taşımacılığı yapmakta olan ve ülkemizin en modern gemi filolarından birine sahip olan Turkon’un, Türkiye’nin tüm liman bölgelerinin yanı sıra dünyanın birçok önemli denizcilik merkezinde de ofisleri ve acentelikleri bulunmaktadır.
MNG HoldingTürkiye’nin önde gelen gruplarından biri olan MNG Holding otel yatırımları ve yönetimi, enerji üretimi ve pazarlaması, yurt içi ve yurt dışı hava taşımacılığı, yurt içi kargo taşımacılığı, uçak bakım ve onarım hizmetleri, finans ve medya alanlarında faaliyet göstermektedir.
Energo-PROOrta ve Doğu Avrupa’nın en büyük enerji şirketlerinden biri olan Çek Cumhuriyeti merkezli Energo-Pro, yenilenebilir enerji kaynakları ve hidroelektrik santralleri işletmesi alanında faaliyet göstermektedir.
Invus - Airties Turkon / MNG - Energo-PRO
15
Türkiye’nin önde gelen grupları Turkon Holding ve MNG Holding’e ait olan ve bünyesinde toplam 13 MW gücünde Aralık hidroelektrik santrali de bulunan Kar-En Karadeniz Elektrik Uretim ve Ticaret A.Ş. 26 milyon dolar bedelle Çek Cumhuriyeti merkezli enerji şirketi Energo-Pro tarafından satın alınmıştır.
3 Seas Capital Partners, bu işlem sürecinde Turkon Holding ve MNG Holding ortaklarına finansal ve stratejik danışmanlık vermiştir.
Turkon HoldingAmerika, Avrupa ve Doğu Akdeniz hatlarında konteynır taşımacılığı yapmakta olan ve ülkemizin en modern gemi filolarından birine sahip olan Turkon’un, Türkiye’nin tüm liman bölgelerinin yanı sıra dünyanın birçok önemli denizcilik merkezinde de ofisleri ve acentelikleri bulunmaktadır.
MNG HoldingTürkiye’nin önde gelen gruplarından biri olan MNG Holding otel yatırımları ve yönetimi, enerji üretimi ve pazarlaması, yurt içi ve yurt dışı hava taşımacılığı, yurt içi kargo taşımacılığı, uçak bakım ve onarım hizmetleri, finans ve medya alanlarında faaliyet göstermektedir.
Energo-PROOrta ve Doğu Avrupa’nın en büyük enerji şirketlerinden biri olan Çek Cumhuriyeti merkezli Energo-Pro, yenilenebilir enerji kaynakları ve hidroelektrik santralleri işletmesi alanında faaliyet göstermektedir.
Antalya merkezli Duru Grup, Hunca Kozmetik Sanayi A.Ş.’de bulunan %50 hissesini Tuncer Hunca ve Jozy Holdings LLP’ye devretmiştir.
3 Seas Capital Partners, bu hisse devri işleminde Duru Grup ortaklarına finansal ve stratejik danışmanlık vermiştir.
Duru Grup 1973 yılında kurulan Antalya merkezli Duru Grup gıda, temizlik ve diğer ihtiyaç maddeleri ile kişisel bakım ürünlerinin Akdeniz, Ege ve Marmara bölgelerinde satış ve dağıtımı alanlarında faaliyet gösteren altı şirkete sahiptir. Otel, restoran ve kafeteryalara gıda ürünleri dağıtım ve toptan satışında Türkiye’nin önde gelen gruplarından biri olan Duru Grup, 500 personel ve 300 araçla hizmet vermektedir.
Hunca Kozmetik1957 yılında kurulan ve “Kişisel Bakım Ürünleri” alanında Türkiye’nin önde gelen şirketlerinden biri olan Hunca Kozmetik’in, Türkiye’nin ilk yerli erkek parfüm serisi olan “Madigan” da dahil 1,400’den fazla barkodlu ürünü bulunmaktadır. Ürünleri dünyanın birçok ülkesinde satılmakta olan ve 1997 yılında Tekirdağ’da, Balkanlar ve Ortadoğu’nun en büyük kişisel bakım ürünleri fabrikasını kuran Hunca Kozmetik Sensation, SHE, CALDION, Jagler ve SHE COLORS gibi birçok markanın sahibidir.
Kar-en - Energo-PRO Duru Grup - Hunca
16
Dünyanın en iyi restoranlarından biri olan ve Unitim Holding bünyesinde bulunan Hakkasan İstanbul, Türkiye’de faaliyet gösteren bar ve restoran zinciri “İstanbul Doors Group” tarafından satın alınmıştır.
3 Seas Capital Partners, bu işlem sürecinde Unitim Holding ortaklarına finansal ve stratejik danışmanlık vermiştir.
Unitim Holding1997 yılında kurulan Unitim Holding, dünyanın önde gelen moda markalarının Türkiye ile birlikte Ukrayna, Moldova, Azerbaycan, Kazakistan, Romanya, Gürcistan ve Rusya temsilciliğini yapmakta ve bu ülkelerde birçok mağaza işletmektedir. Giyim ve ayakkabı perakendeciliği, giyecek imalatı, gıda ve içecek perakendeciliği alanlarında faaliyet göstermekte olan Unitim Holding, Polo Ralph Lauren, Accessorize gibi dünya markalarının Türkiye imtiyaz haklarına da sahiptir.
İstanbul Doors GroupBünyesinde Da Mario, Vogue, Wan-na, Anjelique, A’jia, Private Room, Kichnette ve Zuma gibi birçok önemli restoran zincirini barındıran İstanbul Doors Group, 1993 yılında kurulmuştur. Türkiye’nin ilk kurumsal restoran zinciri işletmecisi olarak tanımlanan İstanbul Doors Group restoranları dünyanın önde gelen yemek ve gusto dergileri tarafından birçok kez “en iyiler” listelerinde yer almıştır.
Türkiye’nin önde gelen konaklama şirketlerinden biri olan The House Apart’ın %50 hissesi, İrlanda merkezli bir özel sermaye fonu olan Kerten Private Equity tarafından satın alınmıştır.
3 Seas Capital Partners, bu işlem sürecinde The House Apart ortaklarına finansal ve stratejik danışmanlık vermiştir.
The House Apart2002 yılında kurulan ve bugün toplam 11 şubeye sahip olan The House Café ortakları tarafından 2007 yılında hayata geçirilen The House Apart konaklama şirketi “evden- uzakta-ev” konseptiyle faaliyet göstermektedir. Cihangir, Galata, Tünel ve Teşvikiye’de toplam 5 binada 40 daire ile faaliyet göstermekte olan The House Apart, yakın dönemde The House Otel isimli yeni konseptiyle Galatasaray Nişantaşı ve Ortaköy’de bulunan butik oteller açmıştır.
Kertenİrlanda merkezli bir özel sermaye fonu olan Kerten Private Equity, Dublin’deki merkezinin yanı sıra İstanbul, Bükreş ve Varşova’da bulunan şubeleri ile 4 ayrı ülkede faaliyet göstermektedir. 2006 yılında kurulan Kerten’in The House Apart dışında Polonya’da Fota, Kamot ve Kisan / SKS ve Romanya’da Logos Investments s.r.l. isimli şirketlerde yatırımları bulunmaktadır
Hakkasan - İstanbul Doors The House Apart - Kerten
17
Türkiye’nin lider internet portalı Mynet’in ortakları, online alışveriş sitesi Trendyol.com’un sahibi olan DSM Grup’a azınlık hissedarı olarak yatırım gerçekleştirmiştir.
3 Seas Capital Partners, bu işlem sürecinde Mynet ortaklarına finansal ve stratejik danışmanlık vermiştir.
Mynet Türkiye’nin ilk internet portalı olan Mynet, 6 milyonu aşkın kayıtlı üyesi, aylık 1,2 milyar sayfa gösterimi ve 15 milyon tekil ziyaretçi sayısıyla Türkiye’nin lider internet portalıdır. Haber, video, sinema, finans ve oyun gibi hizmetlerinin yanı sıra çeşitli ilgi gruplarına yönelik onlarca alt bölüme sahip olan Mynet bünyesinde Türkiye’nin en çok kullanılan ücretsiz e-posta servisi ile dünyanın en büyük kadın sitesi olan Ivillage’ı da bulundurmaktadır.
Trendyol.com DSM Grup Danışmanlık İletişim ve Satış Tic. A.Ş. tarafından 2010 yılında kurulan ve özel alışveriş (private shopping) konseptinde çalışan online alışveriş servislerinden Trendyol.com, kısa süre içerisinde kendi kategorisinde Türkiye’nin lider şirketlerinden biri haline gelmiştir.
Eğitim ve gayrimenkul başta olmak üzere, çeşitli alanlarda yatırımları bulunan Taha Tatlıcı, çağdaş sanatın öncü galerinden Galerist’le bir ortaklık gerçekleştirmiştir.
3 Seas Capital Partners, bu işlem sürecinde Taha Tatlıcı’ya finansal ve stratejik danışmanlık vermiştir.
Taha Tatlıcı Türkiye’nin önde gelen işadamlarından biri olan Taha Tatlıcı’nın, eğitim ve gayrimenkul başta olmak üzere, çeşitli alanlarda yatırımları bulunmaktadır.
GaleristMurat Pilevneli tarafından 2000 yılında kurulan Galerist Eser Sergileme Sanat Etkinlikleri Müzayede Düzenleme Film Prodüksiyon San. ve Tic. Ltd. Şti., Türkiye’de çağdaş sanatın gelişmesine öncülük eden en önemli sanat galerilerinden biri sayılmaktadır. Çağdaş Türk sanatçılarının eserlerinin Art Basel’den FIAC’a kadar birçok uluslararası sanat fuarında sergilenmesini sağlayan Galerist’in bünyesinde Hüseyin Çağlayan, Elif Uras, Mustafa Hulusi ve Haluk Akakçe gibi birçok önemli sanatçının eserleri yer almaktadır.
Türkiye’nin önde gelen internet reklamcılığı şirketlerinden Medyaguru, Türkiye’nin lider portalı Mynet tarafından satın alınmıştır.
3 Seas Capital Partners, bu işlem sürecinde Medyaguru ortaklarına finansal ve stratejik danışmanlık vermiştir.
Mynet Türkiye’nin ilk internet portalı olan Mynet, 6 milyonu aşkın kayıtlı üyesi, aylık 1,2 milyar sayfa gösterimi ve 15 milyon tekil ziyaretçi sayısıyla Türkiye’nin lider internet portalıdır. Haber, video, sinema, finans ve oyun gibi hizmetlerinin yanı sıra çeşitli ilgi gruplarına yönelik onlarca alt bölüme sahip olan Mynet bünyesinde Türkiye’nin en çok kullanılan ücretsiz e-posta servisi ile dünyanın en büyük kadın sitesi olan Ivillage’ı da bulundurmaktadır.
Medyaguru İnternet reklamcılığı alanında Türkiye’nin öncü şirketlerinden biri olan Medyaguru 2005 yılında kurulmuştur. Marka ve hizmetlerin internet mecrasını en verimli biçimlerde kullanabilmeleri için bütçe ve hedef kitle doğrultusunda alternatif reklam olanakları sağlayan Medyaguru, marka danışmanlığı, proje geliştirme ve banner tasarım konularında uzman ekibi ile hizmet vermektedir.
Mynet - Trendyol.com Taha Tatlıcı - Galerist Medyaguru - Mynet
18
Farplas - ÖncüTürkiye’nin önde gelen otomotiv
yan sanayi kuruluşlarından biri olan Farplas, ticari araç üreticilerine ABS
bazlı parçalar üreten Öncü Dayanıklı Tüketim Malları A.Ş.’nin % 100
hissesini satın almıştır.
Turkuaz - HenkelAvrupa merkezli, dünyanın en büyük kimya şirketlerinden biri olan Henkel,
Kazakistan’ın önde gelen dağıtım şirketlerinden Turkuaz ile ortak girişim
anlaşması imzalamıştır.
Sektörlere Göre Tamamlanan İşler
ENDÜSTRİ
FarInvest - MataÖzellikle otomotiv sektöründe
yatırımlar yapan, Türkiye merkezli finansal yatırım şirketi FarInvest, otomotiv yedek parça ve iç ahşap
yapılarını üreten Mata Otomotiv’in % 51’ini satın almıştır.
Bossa - AkkardanTürkiye’nin lider otomotiv yan
sanayi kuruluşlarından biri olan Akkardan, Sabancı Grubu’nun
en köklü şirketlerinden biri olan Bossa’nın % 50,12’sini 152,5 milyon dolar değer üzerinden satın almıştır.
Numarine - Abraaj CapitalTürkiye’nin önde gelen motor
yat üreticilerinden Numarine’in hisselerinin % 50’si Ortadoğu’nun en büyük özel yatırım fonlarından biri olan Abraaj Capital tarafından
satın alınmıştır.
19
Panda - K-Line3 Seas Capital Partners, dünyanın en
büyük deniz taşımacılık gruplarından biri olan Japonya merkezli Kawasaki
Kisen Kaisha Line (“K-Line”) ile Panda Denizcilik evliliğinin K-Line Türkiye adı altında gerçekleşmesinde Panda
Denizcilik’in ortaklarına danışmanlık hizmeti vermiştir.
Fina / Turkon - Kumport Türkiye’nin önde gelen konteyner limanlarından biri olan Kumport
Liman Hizmetleri Lojistik Sanayi ve Ticaret A.Ş. 255 milyon ABD Doları karşılığında Fina Holding A.Ş. ve Turkon Konteyner Taşımacılık ve
Denizcilik A.Ş. tarafından satın alınmıştır.
Turkon Fina DenizcilikTurkon Fina Denizcilik A.Ş.’nin Fina Holding’e ait % 50 hissesi
Turkon Holding tarafından satın alınmıştır. 3 Seas Capital Partners’ın
danışmanlık hizmeti verdiği bu işlemin ardından Turkon Holding,
Turkon Fina Denizcilik A.Ş.’nin tamamına sahip olmuştur.
Türkerler - Derinceİnşaat, enerji, turizm,
gayrimenkul ve tekstil sektörlerinde faaliyet gösteren,
Türkiye’nin önde gelen kuruluşlarından Türkerler Grubu,
Özelleştirme İdaresi tarafından düzenlenen Derince Limanı ihalesini 195,2 milyon dolar
bedelle kazanmıştır.
İSBİ - DobaTürkiye’nin önde gelen serbest
bölge ve lojistik merkezi yönetim şirketi İSBİ, Kıbrıs Gazimagosa
Serbest Bölgesi kurucu ve işletmecisi Doba Investments Ltd.’nin çoğunluk hissesini
satın almıştır.
Fina Turkon HoldingKumport Liman İşletmesi A.Ş.’nin
sahibi olan Fina Turkon Holding’in, Turkon Holding’e ait % 50 hissesi Fina Holding tarafından satın alınmıştır. 3 Seas Capital Partners’ın danışmanlık hizmeti verdiği bu işlemin ardından
Fina Holding, Fina Turkon Holding’in (yeni adı: Fina Limancılık Lojistik
Holding A.Ş.) tamamına sahip olmuştur.
LOJİSTİK VE ALTYAPI
20
Yeniköy Turizm - CarltonGayrimenkul Yatırımları konusunda
faaliyet gösteren Yeniköy Turizm, TMSF tarafından düzenlenen Toprak
Grubu’na ait Yeniköy’deki eski Carlton Oteli’nin arsası ihalesini 70
milyon TL bedelle kazanmıştır.
Kendir Keten - Boğaziçi / Mak-Yol
Kendir Keten Sanayi T.A.Ş. Mak-Yol İnşaat Sanayi Turizm ve
Ticaret A.Ş. ve Boğaziçi Yatırımları A.Ş.
tarafından satın alınmıştır.
Marmaris Select Maris - Doğuş Holding
Türkiye’nin en köklü gruplarından Turkon Holding’in Marmaris Select Maris Oteli’nin de sahibi olan Kartal Otel Marmaris Turizm İşletmeciliği A.Ş. isimli şirketi Doğuş Holding
tarafından satın alınmıştır.
GAYRİMENKUL
Port Göcek - Doğuş HoldingTürkiye’nin en köklü
gruplarından Turkon Holding’in Port Göcek Marina’nın da
işletmecisi olan Anadolu Turizm Yatırımları A.Ş. isimli şirketi
Doğuş Holding tarafından satın alınmıştır.
The House Apart - KertenTürkiye’nin önde gelen
konaklama şirketlerinden biri olan The House Apart’ın %50
hissesi, İrlanda merkezli bir özel sermaye fonu olan Kerten Private Equity tarafından satın
alınmıştır.
Hakkasan - İstanbul DoorsDünyanın en iyi restoranlarından
biri olan ve Unitim Holding bünyesinde bulunan Hakkasan
İstanbul, Türkiye’de faaliyet gösteren bar ve restoran zinciri
“İstanbul Doors Group” tarafından satın alınmıştır.
21
Marfin Investment - Şafak Hastaneleri
Yunanistan’ın önde gelen yatırım holdinglerinden biri
olan Marfin Investment’in sağlık grubu Hygeia İstanbul’da dört ayrı hastanesi bulunan Şafak
Grubu’nun % 50’sini satın almıştır.
SAĞLIK
TÜKETİCİ ÜRÜNLERİ VE HİZMETLERİ
Çam Tourism InvestmentsBir grup Türk yatırımcı Kıbrıs’ta
bir gayrimenkul portföyüne sahip olan Çam Tourism Investments
Ltd’yi satın almıştır. Bu satın alım sürecinde Türk yatırımcı grubunun
münhasır finansal ve stratejik danışmanlığını 3 Seas Capital
Partners üstlenmiştir.
Boğaziçi - Sait Halim PaşaBoğaziçi Turizm, İstanbul
Boğazı Yeniköy’de bulunan tarihi Sait Halim Paşa Yalısı’nın üst
kullanım hakkı sahibi Yeniköy Turizm şirketini satın almıştır.
GAYRİMENKUL
Sandras Su - Coca ColaTürkiye’nin en köklü gruplarından
biri olan Turkon Holding’in, Sandras Su Gıda Turizm Taşımacılık İnşaat
A.Ş.’ye ait su faaliyetlerine ilişkin bir kısım varlık, hak, izin ve lisansları Coca Cola İçecek A.Ş. tarafından
satın alınmıştır.
Duru Grup - Hunca Antalya merkezli Duru Grup, Hunca Kozmetik Sanayi A.Ş.’de bulunan
%50 hissesini Tuncer Hunca ve Jozy Holdings LLP’ye
devretmiştir.
Duru Toplu Tüketim - Güney 2M DağıtımOtel, restoran ve kafeteryalara gıda ürünleri
dağıtım ve toptan satışı gerçekleştiren Türkiye’nin en büyük şirketi Güney 2M ve Antalya merkezli dağıtım ve toptan satış
şirketi Duru Toplu Tüketim’in ortak girişimi olan Duru G2M’nin %80 hissesi Güney 2M
tarafından satın alınmıştır.
22
Camper - Coflusa Sau15 Camper Mağazası bulunan Unitim Holding’in iştirakinin
çoğunluk hisseleri, varlık satışı yoluyla İspanyol perakende
şirketi Coflusa Grup tarafından satın alınmıştır.
PERAKENDE
Wenice Kids - Eurasia Capital PartnersTürkiye’nin lider çocuk giyim şirketi olan Wenice Kids, Eurasia Capital Partners’ın liderliğinde, FMO (Hollanda Kalkınma
Bankası) ve bölgesel yatırım fonu BAF (Balkan Accession Fund)’dan oluşan konsorsiyumu temsilen kurulan Hollanda merkezli WNC
Kids Holding ile bir ortaklık gerçekleştirmiştir.
Taha Tatlıcı - GaleristEğitim ve gayrimenkul başta olmak üzere, çeşitli alanlarda
yatırımları bulunan Taha Tatlıcı, çağdaş sanatın öncü
galerinden Galerist’le bir ortaklık gerçekleştirmiştir.
Tommy HilfigerDünyanın en önemli moda markalarından biri olan Tommy Hilfiger’in1998 yılından
bu yana Türkiye ve BDT (eski SSCB ülkeleri) distribütörlük ve franchise
haklarına sahip olan Unitim Holding, Türkiye’deki tüm Tommy Hilfiger
mağazaları ile distribütörlük ve franchise haklarını Tommy Hilfiger Marka Dağıtım
ve Ticaret A.Ş.’ye devretmiştir.
Harvey Nichols - DemsaDünyanın önde gelen çok markalı
lüks mağaza zincirlerinden biri olan Harvey Nichols’un Unitim Holding tarafından kurulmuş
olan İstanbul mağazası ve Türkiye lisans hakları Demsa İç ve Dış
Ticaret A.Ş. tarafından satın alınmıştır.
Maxi - MigrosHamoğlu Grubu’nun
perakende şirketlerinden biri olan İstanbul merkezli
Maxi Süpermarketleri’nin üst kullanım hakkı Türkiye’nin lider
perakendecilerinden Migros tarafından satın alınmıştır.
23
Lift - TigerNew York merkezli bir yatırım fonu olan Tiger
Global Investment Partners Türkiye’nin lider kapalı alan
reklamcılık şirketlerinden biri olan Lift Medya’ya azınlık
hissedar olarak yatırım yapmıştır.
Lift - KampüsTürkiye’nin lider kapalı
alan reklamcılık şirketi Lift Medya, üniversiteler, liseler ve dershanelerde faaliyet gösteren kapalı alan reklamcılığı şirketi
Kampüs ve iştiraki Okul’u satın almıştır.
Mynet - BeyazperdeTürkiye’nin ilk ve lider internet portalı olan Mynet, dünyanın dokuzuncu, Türkiye’nin ise en
büyük sinema sitesi beyazperde.com’u
satın almıştır.
MEDYA VE EĞLENCE
Tiger / Mynet - YonjaNew York merkezli bir Özel
Sermaye Fonu (Private Equity) olan Tiger Global ve Türkiye’nin lider
internet portalı Mynet, uluslararası topluluk ve arkadaşlık sitesi yonja.
com’un sahibi Yonja LLC’nin % 50’sini satın almıştır.
Mynet - Trendyol.comTürkiye’nin lider internet portalı Mynet’in ortakları,
online alışveriş sitesi Trendyol.com’un sahibi
olan DSM Grup’a azınlık hissedarı olarak yatırım
gerçekleştirmiştir.
Medyaguru - MynetTürkiye’nin önde gelen
internet reklamcılığı şirketlerinden Medyaguru,
Türkiye’nin lider portalı Mynet tarafından satın alınmıştır.
24
FleetcorpTürkiye’nin önde gelen filo kiralama
şirketlerinden biri olan Fleetcorp Operasyonel Filo Kiralama A.Ş.’nin (eski adı Docar) kurucu
ortaklarına ait %25 hissesi Ortadoğu’nun önde gelen yatırım gruplarından biri olan The International Investor tarafından satın
alınmıştır. 2005 yılında Fleetcorp’un %75’ini satın alan TII, bu işlemle beraber şirketin
tamamına sahip olmuştur.
FİNANSAL HİZMETLER
Eko Finans - Bancroft1989 yılından itibaren Orta ve
Doğu Avrupa’da faaliyet gösteren bir özel sermaye yatırım şirketi
olan Bancroft, Türkiye çapında 15 şubesi olan ve küçük ve orta ölçekli
işletmelere hizmet sunan Eko Finans Factoring’e azınlık hissedar
olarak yatırım yapmıştır.
Groupe Cheque Déjeuner - Multinet
Dünyanın üç büyük yemek ve ödeme kartı şirketinden biri
olan Groupe Cheque Déjeuner, Türkiye’nin lider ödeme kartı
şirketi Multinet Kurumsal Hizmetler A.Ş.’yi 90 milyon dolar
bedelle satın almıştır.
MEDYA VE EĞLENCE
Fintur Holding - Azercell3 Milyondan fazla abonesiyle
Azerbaycan’ın en büyük mobil operatörü olan Azercell Telekom’un
Azerbaycan Bilgi ve İletişim Teknolojileri Bakanlığı’na ait % 35,7 oranındaki hissesi Mart 2008’de gerçekleşen
özelleştirme işlemiyle bir TeliaSonera-Turkcell ortaklığı olan Fintur Holding
tarafından devralınmıştır.
TELEKOMÜNİKASYON
Mynet - TigerTürkiye’nin ilk ve lider portalı olan Mynet’in azınlık hissesi,
New York merkezli bir yatırım fonu olan Tiger Global Private Investment Partners tarafından
satın alınmıştır.
TeliaSonera - MCTİskandinav ve Baltık bölgelerinin
önde gelen telekomünikasyon şirketi TeliaSonera, Özbekistan, Tacikistan ve Afganistan’ın lider GSM operatörlerinin hisselerini
elinde bulunduran MCT‘yi 300 milyon dolar
karşılığında satın almıştır.
25
FİNANSAL HİZMETLER
ENERJİ
TEKNOLOJİ
Kar-en - Energo-PROTürkiye’nin önde gelen grupları Turkon Holding
ve MNG Holding’e ait olan ve bünyesinde toplam 13 MW gücünde Aralık hidroelektrik santrali de bulunan Kar-En Karadeniz Elektrik Üretim
ve Ticaret A.Ş. 26 milyon dolar bedelle Çek Cumhuriyeti merkezli enerji şirketi Energo-Pro
tarafından satın alınmıştır.
Turkon / MNG - Energo-PRO Türkiye’nin önde gelen grupları Turkon
Holding ve MNG Holding’e ait toplam 81 MW gücünde Hamzalı, Reşadiye ve Kaskatı
hidroelektrik santralleri 380 milyon dolar bedelle Çek Cumhuriyeti merkezli enerji
şirketi Energo-Pro tarafından satın alınmıştır.
Docar - RentyTürkiye’nin en büyük filo
kiralama şirketlerinden biri olan Docar, Renty markası ile faaliyet gösteren, Türkiye’nin lider ticari araç filosu kiralama şirketi Desas Ticari Araçlar Kiralama Servis ve
Tic. A.Ş.’nin %100 hissesini satın almıştır.
Docar - TIITürkiye’nin önde gelen filo
kiralama şirketlerinden biri olan Docar Operasyonel Filo Kiralama
A.Ş.’nin %75 hissesi Ortadoğu’nun önde gelen yatırım gruplarından
biri olan The International Investor tarafından satın alınmıştır.
Invus - AirtiesABD merkezli bir özel yatırım
fonu olan Invus Group, Türkiye’nin lider kablosuz ağ ekipmanları üreticisi AirTies’e azınlık hissedarı olarak yatırım
yapmıştır.
28
IMAP, şirket birleşme ve devralmaları
alanında uzman, dünyanın önde gelen finans şirketlerinin oluşturduğu uluslararası bir ortaklıktır.
29
30 ülke, 50 ofis, 400 üst düzey yönetici
IMAP: Dünya Çapında M&A Hizmeti 1973 yılında kurulan IMAP dünyanın küresel boyutta faaliyet gösteren, en iyi yapılanmış ve deneyimli M&A ortaklığıdır.
Bu yıl Closing Report’umuzda 2006 yılından bu yana Türkiye Münhasır Ortağı olduğumuz IMAP’e daha fazla yer veriyoruz. Bunun başlıca sebebi kurucu ortağımız ve CEO’muz Şevket Başev’in IMAP Yönetim Kurulu Başkanı seçilmesi ve bu doğrultuda sizlere küresel bazda sunabileceğimiz fırsatlara birinci elden erişim olanağımızın artmasıdır. Bu sayfalarda sizlerle paylaşmakta olduğumuz bilgiler ışığında, IMAP şirketlerinin küresel piyasalarda gösterdiği performans ve gerçekleştirilen işlemlerin hepimize ilham vereceğine inanıyoruz.
IMAP şirket birleşme ve devralmaları alanında uzman,
dünyanın önde gelen finans şirketlerinin oluşturduğu uluslararası bir ortaklıktır. 1973 yılında kurulan IMAP, dünyanın küresel boyutta faaliyet gösteren, en iyi yapılanmış ve deneyimli M&A ortaklığıdır.
IMAP, müşterilerinin uluslararası ölçek ve standartlarda hizmet alabilmesini sağlamak üzere, her ülkedeki mühasır ortaklarının müşterilerine sunduğu sistematik örnek uygulamalarını birbiriyle entegre hale getiren bir yapıya yönelmiştir. IMAP, küresel bir ortaklık olarak sağladığı sinerji ile faaliyetlerini gerçekleştirmekte, alanında tecrübeli ve uzman kadrosu ile hizmetlerini
sunmaktadır. 40 yıla yakın bir süredir IMAP ortakları, başarı ile sonuçlanmış binlerce projede birlikte çalışmışlardır.
IMAP bünyesinde 30 ülkede konumlanmış 40 ortak şirket bulunmaktadır. Bu şirketler, sektörde uzun yıllara dayanan önemli deneyime sahip, uzman ve etkin 400 üst düzey yönetici tarafından temsil edilmektedir. Ortak değer ve prensipleri paylaşan bu profesyoneller, üstün hizmet kalitesi ve başarı ile sonuçlanan projelere imza atmak için etkin ve başarısı kanıtlanmış IMAP standartlarını izlemektedir.
IMAP’in merkezi Amerika Birleşik Devletleri’nin Florida eyaletindedir.
30
IMAP Yönetim Kurulu
IMAP Yönetim Kurulu yatırım bankacılığı ve kurumsal finans alanında uluslararası alanda önde gelen ve aynı zamanda IMAP hissedarı olan profesyonellerden oluşmaktadır. IMAP Yönetim Kurulu Başkanlığı’na 2010 yılı Kasım ayında gerçekleştirilen genel kurulda 3 Seas Capital Partners kurucu ortağı ve CEO’su Şevket Başev seçilmiştir.
Şevket Başev, Türkiye Yönetim Kurulu Başkanı
JoseSauma, Kosta Rika Direktör
Michael Drury, ABDDirektör
Michel Champsaur, FransaDirektör
Karl Fesenmeyer, Almanya Bir Önceki Başkan
Søren Nørbjerg, Danimarka Sekreter
Eduardo Morcillo, Çin Direktör
Istvan Preda, Macaristan Direktör
Scott Eisenberg, ABD Mali İşler Sorumlusu
Steven Dresner, ABDDirektör
Antonio Zecchino, İtalyaDirektör
Mark Esbeck, ABDBaşkan ve CEO
31
Endüstri gruplarıIMAP ortakları, sahip oldukları sektörel uzmanlık, deneyim ve küresel ilişki ağı ile birleşme ve devralma alanında müşterilerinin ihtiyaçlarına en uygun çözümleri sunmak için “Sektörel Uzmanlık Grupları” oluşturmuşlardır.
Bu gruplar; Endüstri, Sağlık, Enerji, Gayrimenkul, Perakende, Finansal Hizmetler, Teknoloji, Telekomünikasyon, Kamu, Medya ve Eğlence, Tüketici Ürünleri Ve Hizmetleri, Maden, Kimya, Ambalaj
ve İnşaat Malzemeleri, Gıda, İçecek ve Ev Kulanımına Yönelik Ürünler sektörlerinde yoğunlaşmaktadır.
Rakamlarla IMAPKurulduğu tarihten bugüne kadargeçen 37 yıl boyunca IMAP’inbaşarı ile sonuçlandırdığı projelerinsayısında her yıl düzenli olarak artışgerçekleşmiştir. Özellikle geçtiğimiz10 yıl büyümenin en güçlü şekildegerçekleştiği dönem olmuş, bu sürezarfında IMAP tarafından 2000’denfazla işlem gerçekleştirilmiş, globalekonomik krizin etkisiyle birleşmeve devralma hizmetleri sektörünün
en zor yılı olan 2009 yılında 179 işlem ve 2010’da ise 186 işlem tamamlanmıştır.
IMAP, Thomson Reuters’in tümdünyada gerçekleştirilen birleşmeve devralma faaliyetlerini dikkatealarak hazırladığı tablolardasürekli olarak üst sıralarda yeralmaktadır.
IMAP 2010 yılında 200 milyon ABD dolarının altında tamamlanan işlem sayısı bakımından dünya çapında dördüncü sırada, 500 milyon dolara kadar olan işlemlerde Doğu Avrupa’da ve İskandinav
Global Finansal Sıralama 2010
Sıra Finansal Danışman İşlem Sayısıİşlem Değeri (Milyon $)
1 KPMG 291 7.819,6
2 PricewaterhouseCoopers 267 4.703,93 Deloitte 241 4.483,5
4 IMAP 186 1.812,65 Ernst & Young LLP 184 4.334,76 Morgan Stanley 163 9.510,16 Lazard 163 5.892,06 Rothschild 163 5.174,29 Houlihan Lokey 142 4.530,8
10 Credit Suisse 133 6.133,911 Goldman Sachs & Co 126 4.967,712 UBS 118 5.706,413 Nomura 109 5.258,414 BDO International 108 1.049,815 JP Morgan 101 3.282,316 Deutsche Bank AG 96 5.070,616 M&A International 96 1.235,818 Mizuho Financial Group 95 2.819,918 Bank of America Merrill Lynch 95 5.082,520 Sumitomo Mitsui Finl Grp Inc 93 2.500,1
* 200 milyon dolara kadar olan işlemler baz alınmıştır.
500 milyon dolara kadar olan işlemlerde
Doğu Avrupa’da 1.
100 milyon dolara kadar olan işlemlerde
ABD’de 5.
200 milyon dolara kadar olan işlemlerde
Tüm dünyada 4.
500 milyon dolara kadar olan işlemlerde
1.İskandinav ülkelerinde
100 milyon dolara kadar olan işlemlerde
4.Avrupa, Orta Doğu ve Afrika bölgesinde
IMAP
32
ülkelerinde birinci sırada yer almıştır.
IMAP’i dünyanın önde gelen diğerbirleşme ve devralma şirketlerindenfarklı kılan ana unsur, IMAP firmalarının; müşterilerinin tüm dünyada doğru zamanda, doğru koşullarda ve doğru bölgelerde iş yapabilmelerine uygun koşullar sağlamak için kurdukları küresel ortaklıktır.
Birleşme ve devralma konusunda uzman ve tecrübeli olan IMAP ortakları, faaliyet gösterdikleri pazarlar hakkında sahip oldukları derin bilgi birikimini
diğer ortaklarla paylaşan profesyonellerden oluşmaktadır. Yeni pazarların yerel dinamikleri ve rekabet koşullarındaki farklılıklar IMAP ortakları tarafından en doğru analizlerle müşterilerine aktarılmaktadır.
Şirketlerin uluslararası alanlarda rekabet edebilmeleri, aynı ölçekte danışmanlık hizmeti alabilmelerine de bağlıdır. IMAP ortakları, gerçekleştirmiş oldukları küresel ortaklık ile müşterilerinin yüksek maliyetlerle karşılaşmadan uluslararası ölçekte hizmet alabilmesini sağlamaktadır.
IMAP ortakları kendilerine özel olarak hizmet veren “IMAP Küresel İşbirliği Merkezi” (Global Collaboration Centre) üzerinden kesintisiz iletişim halindedir. Ortaklar, IMAP Küresel İşbirliği Merkezi sayesinde aşağıdaki konular hakkında güncel ve kapsamlı bilgi birikimine ulaşabilmektedir.
• İş fırsatları• İşlemler• Satıcı ve alıcı araştırmaları• Sektör uzmanları• Doğru ve etkin ilişki ve iletişim kanalları
IMAP Tarafından Gerçekleştirilen İşlemlerin Sayısı ve Hacmi
Yıl İşlem Sayısı İşlem Değeri (Milyon $) Ortalama İşlem Değeri (Milyon $)
2000 182 3.151,0 17,32001 199 2.096,0 10,52002 217 4.425,0 20.42003 210 3.470,0 16,52004 190 5.803,0 30,52005 220 4.079,0 18,52006 218 6.341,0 29,12007 254 9.946,0 39,22008 252 13.024,0 51,72009 179 6.159,3 34,42010 184 11.010,8 59,8
2010 Yılı Bölgeler Bazında IMAP İşlemleri
Yıl Bölge İşlem Sayısı İşlem Değeri (Milyon $) Ortalama İşlem Değeri (Milyon $)
2010 Asya 11 552,3 50,22010 EMEA 119 2.394,5 20,12010 Latin Amerika 12 4.908,1 409,02010 ABD ve Kanada 42 3.155,9 75,1
33
Herhangi bir IMAP ortağı bir projeye başladığında o projenin özelliklerini, pazarını ve sektörünü baz alarak öncelikli ihtiyaçlarını belirler. Proje lideri olarak anılan bu ortak, bu ihtiyaçlara uygun takım üyelerini; benzer deneyime sahip, hedef pazarlarda faaliyet gösteren ve ilgili sektör grubunda yer alan ortaklar arasından seçer. Bunun sonucunda öncelikle projenin ve müşterinin spesifik ihtiyaçlarına en uygun proje takımı oluşturulmuş olur.
IMAP ortakları düzenli olarak gerçekleştirdikleri bölgesel ve uluslararası sempozyum ve
konferanslar aracılığıyla biraraya gelerek bilgi, deneyim ve fikirlerini paylaşmakta; bunların kurum genelinde yayılmasını sağlamaktadır.
2010 yılının son IMAP toplantısı 21 Ekim 2010 tarihinde Paris’te gerçekleştirildi. Tüm dünyadan 35 üyenin katıldığı toplantıda, ortakların küresel işbirliği, sınır ötesi işlemlerin değerlendirilmesi ve optimizasyonu, küresel iş dünyasında yaşanan çeşitli eğilimler ve değişimlerin yanı sıra çeşitli sektör ve endüstriler hakkında öngörüler tartışıldı. Toplantıya IMAP ortakları dışında 30 ülkeden
girişim sermayesi şirketleri, kurumsal gelişim yöneticileri, M&A danışmanları ve şirket temsilcileri katıldı.
Sempozyumda gerçekleştirilen panelde ise Barclays Private Equity Europe eş başkanı Gonzague de Blignieres, Morgan Joseph Yöneticisi Scott Berman, HSBC Securities Araştırma Bölüm Başkanı Pierre Bosset ve Akerman Senterfitt adlı dünyaca ünlü hukuk firmasının hissedarlarından Carlos Méndez-Peñate konuşmacı olarak yer aldı. IMAP 2011 yılındaki toplantılarının ilkini New York’da ikincisini ise Madrid’de gerçekleştirecek.
34
3 Seas Capital Partners Mısır Faaliyete Geçti
Türkiye’de lider konuma gelen kurumsal finans şirketimiz 3 Seas Capital Partners 2010 yılının son günlerinde önemli bir girişime imza attı. Tamamen yerli sermayeli olan şirketimiz 3 Seas Capital Partners, küresel büyüme ve dünyanın farklı pazarlarında genişleme amacıyla Mısır’ın önde gelen kurumsal finans şirketlerinden Intelligent Way’in %50 hissesini satın alarak yeni bir ortaklık kurdu.
Bundan böyle ülkemizde olduğu gibi Mısır’da da 3 Seas Capital Partners adıyla anılacak olan şirketin yönetiminden sorumlu Ortağımız Khaled El Ghannam’ın bölgesel
gücü ve geniş ilişki ağı ile 3 Seas Capital Partners’ın deneyimini birleştiren Mısır ofisimizin kısa bir sürede bölgenin lider kurumsal finans şirketi olacağına inanıyoruz.
3 Seas Capital Partners’ın Orta Doğu ve Körfez Bölgesi’nde büyüme hedefinin ilk adımı olan bu girişim ile Mısır’ın yerli firmalarının yanı sıra, Mısır’da ve Orta Doğu’da yatırımlarını geliştirmek isteyen Türk ve yabancı firmalara da hizmet vermemiz mümkün olacak. Bu girişim dahilinde Mısır ortağımız olarak Intelligent Way’i seçmemizde şirketin geniş kapsamlı iş bağlantıları ve yerel deneyimi kadar
ortağımızın Mısır’ın iş dünyası ile yakın ilişkileri de etkili oldu.
3 Seas Capital Partners Mısır HakkındaGenç ve dinamik bir yapıya sahip olan ve artık 3 Seas Capital Partners adıyla anılan Mısır ofisimiz, ükenin en bilinen ve başarılı kurumsal finans şirketi olan Bayt El Khebra Group’un kurucu ortaklarından Khaled el Ghannam tarafından 2003 yılında kurulmuştur. Bayt El Khebra’nın yıllık yaklaşık 10 milyon dolarlık bir ciro ile 2008 yılına kadar pek çok başarılı işleme ve projeye imza atmasının ardından, M&A işlemlerine konsantre olma stratejisi
35
ile bir dönüşüm sürecinden geçen şirket, Intelligent Way adını almıştır. Şirket birleşme ve devralmalarına odaklanan Intelligent Way, Mısır iş dünyası ve yatırım fırsatlarına olan hakimiyetinin yanı sıra, M&A sürecinin tamamında sahip olduğu deneyimle müşterilerine yüksek kalitede hizmet verebilen bir yapıya sahiptir.
Bayt El Khebra Group ve Intelligent Way’de edindikleri mesleki tecrübeleriyle Mısır’ın önde gelen kurumsal finans profesyonelleri arasında önemli bir yere sahip olan yedi kişilik dinamik bir ekiple faaliyetlerini sürdürmekte olan
ofisimiz M&A sürecinin tamamında eksiksiz hizmet sunmaktadır.
3 Seas Capital Partners, önümüzdeki dönemde hareketlenecek olan iş dünyası ve pek çok alanda hala önemli bir potansiyele sahip olan yatırım fırsatları ile Orta Doğu ve Körfez Bölgesi’nin yükselen değeri haline geleceğine inandığımız Mısır’ın sunabileceği fırsatlarla tanışmak isteyen şirketlerimize her konuda hizmet vermek için hazırdır. Bu gelişmenin ülkemiz iş dünyasına olduğu kadar Mısır’da faaliyet gösteren değerli Türk iş adamlarına ve şirketlerine de katkı ve katma değer sağlayacağını umuyoruz.
Mısır ofisimizin kısa bir sürede bölgenin lider kurumsal finans şirketi olacağına inanıyoruz.
36
Kurumsal Etkinlikler
3 Seas Capital Partners olarak kuruluşumuzdan bu yana ülkemizde M&A kültürünün bilinmesi ve yaygınlaşması için her fırsatta yıllara yayılan çalışmalarımız ve deneyimlerimizden elde ettiğimiz zımni bilgilerimizi müşterilerimizin yanı sıra ülkemiz iş dünyası ile paylaşmayı görev bildik. Bu yıl bu paylaşımın etki alanını genişletip ülkemiz iş dünyasını farklı alanlarda temsil eden meslek ve sanayi örgütlerini de etkinlik kapsamına aldık. Bu minvalde 2010 yılında
Anadolu’nun sanayi ve endüstri alanında gelişimini sürdüren bölge ve illerinde faaliyet gösteren sanayi odaları ve dernekleri ile işbirliği ile bu illerimizi ziyaret ederek M&A alanındaki bilgi ve deneyimimizi iş dünyamıza aktarmaya başladık. Bu ziyaretlerimiz esnasında değerli katılımcı firmalarımıza önlerindeki büyüme ve gelişme fırsatlarını sunarak küresel anlamda işlerini büyütmenin yollarını aktardık. İzmir Ege Sanayici ve İşadamları Derneği işbirliği ile başlayan yolculuğumuz
Kayseri Sanayi Odası ile devam etti. 2011 yılında da hedefimiz Anadolu’nun pek çok ilinde bu toplantılarımızı sürdürmek ve ülkemiz iş dünyasının gelişimine katkıda bulunmaktır.
ESİAD ToplantısıESIİD işbirliği ile düzenlediğimiz ilk toplantımızı dernek merkezinde Ege Bölgesi’nde faaliyet gösteren sanayici ve işadamlarının katılımıyla gerçekleştirdik. “Yeni Dünya Ekonomisinde Trendler ve Şirket
37
Birleşmeleri” konulu toplantımızda ekonomik krizle birlikte yatırımcıların Amerika Birleşik Devletleri, İngiltere, Almanya gibi riski düşük ülkelerde yatırımcıların gerçekleştirdikleri alımlara değinerek gelişmekte olan ülkelere yapılacak yatırımların üzerinde durduk.
KAYSO ToplantısıKayseri Sanayi Odası (KAYSO) işbirliği ile Kayseri’de düzenlediğimiz oturumda “Özel
Yatırım Fonlarının Çalışma Prensipleri ve Yatırım Kriterleri” ve “Özel Yatırım Fonlarının Yeni Dünya Ekonomisindeki Rolü ve Gelişen Piyasalardaki Artan Etkinliği” konu başlıklarını kapsayan sunumlar gerçekleştirdik. KAYSO üyeleri ve Kayseri’de faaliyet gösteren işadamlarının katılımıyla gerçekleşen bu toplantıda özel yatırım fonlarının Türkiye’de artan faaliyetleri ve Türkiye’ye olan ilgilerinin yanı sıra bu fonların yatırım kriterleri ele alındı.
Toplantılarımız 2011’de de Devam Edecek3 Seas Capital Partners, ülkemizde M&A kültürünün yaygınlaşması amacıyla ESIAD ve KAYSO üyeleri ile gerçekleştirdiği toplantıların benzerlerini 2011’de de sürdürmeyi planlamaktadır.Değerli işadamlarımız ve meslek örgütlerinden gelen davetler doğrultusunda, 3 Seas Capital Partners ortakları ya da ilgili uzmanları 2011 yılında Anadolu’nun pek çok ilinde bu toplantılara katılmaktan mutluluk duyacaktır.
3 Seas Capital Partners CEO’su Şevket Başev ve Yönetici Ortağı İbrahim Arınç tarafından gerçekleştirilen sunum katılımcılar tarafından ilgiyle takip edildi.
38
M&A Dünyası 2010Bekir Yıldırım / Araştırma Analisti
Thomson Reuters tarafından açıklanan verilere göre sektörümüz dünyada 2008 yılından bu yana en güçlü yılını geçirdi ve küresel M&A işlem hacmi toplam 2,4 trilyon dolara ulaştı. 2009 yılında bütün dünyayı etkisi altına alan küresel ekonomik krizle birlikte özellikle işlem hacminde % 40’lara ulaşan seviyelerde düşüş yaşayan M&A piyasası, 2010 yılında gerçekleştirdiği % 22,9 büyüme ile önümüzdeki dönemde kriz öncesi seviyelere ulaşılacağının da sinyallerini vermiş oldu. 2010 yılı M&A verilerinde en dikkat çekici olanlarsa, büyük ölçekli işlemlerdeki
yaşanan kayda değer artış ve gelişmekte olan ülkelerin toplam işlem hacmi içindeki paylarının % 33 gibi yüksek bir seviyeye ulaşmasıydı.
Büyük ölçekli işlemlerde önemli artışKriz döneminde Lehman Brothers, Merrill Lynch ve AIG gibi dünya çapında büyük finans kuruluşlarının iflasları ve benzeri birçok büyük oyuncunun da ciddi sarsıntılar geçirmesi, 2009 yılında özellikle büyük çaplı işlemlerin tamamlanmasında ciddi engeller yaratmıştı. Finansman
zorlukları sebebiyle 2009 yılında tamamlanamayan büyük çaplı işlemler toplam işlem hacminde büyük bir azalmaya sebep olmuştu. ABD ve AB ülkeleri başta olmak üzere, krizden çıkış için birçok ülkede ciddi faiz indirimlerinin yaşanması ve kriz döneminde zayıflayan bankaların, hükümetlerin de destekleriyle tekrar güçlenmesi, 2010 yılında özellikle büyük ölçekli (1 milyar doların üzerindeki) işlemlerde önemli bir artış yaşanmasını sağladı. 2009 yılında 138 adet büyük ölçekli işlem gerçekleşmişken, 2010 yılında aynı seviyedeki işlem adedi 213’e
2010 yılının en çok ilgi gören sektörü, 492 milyar dolarlık hacimle, tüm dünyada gerçekleşen M&A işlemlerinin % 20,6’sını oluşturan enerji oldu.
39
ulaşarak, henüz 235 adetlik 2008 seviyesini yakalayamamış olsa da toplam M&A hacminde önemli bir artışa sebep oldu. Toplamı 700 milyar doları aşan ve dünya M&A işlem hacminin yaklaşık % 30’una tekabül eden bu büyük ölçekli işlemler, peşleri sıra birçok orta ve küçük çaplı işlemin gerçekleşmesine yol açmaları bakımından da ayrı bir önem taşımaktadırlar.
2010 yılının en büyük işlemi, Belçikalı enerji şirketi GDF Suez Energy International’in, İngiltere merkezli International Power Plc ile aralarında İzgaz’ın da bulunduğu birçok varlığını kapsayan 27,278 milyar dolarlık birleşme ve varlık satışı işlemi oldu. Nestle’nin, medical şirketi Alcon Inc’deki 52% hissesinin, Novartis tarafından 25,750 milyar dolara ve Amerikan Kraft Foods’un, İngiliz Cadbury’yi 23 milyar dolara satın alması işlemleri 2010 yılının diğer öne çıkan büyük işlemleri olurken, Garanti Bankası’nın % 24,9 hissesinin İspanyol Banco Bilbao tarafından yaklaşık 6 milyar dolara satın alınması da 2010 yılında Türkiye’nin en büyük, dünyanınsa ilk 30 işleminden biri olarak dikkat çekti.
Gelişmekte olan ülkelerde 806,3 milyar dolarlık işlem 2009’da krize rağmen yüksek oranlarda büyüyen Çin, Brezilya ve Hindistan gibi gelişmekte olan
ülkeler, toplam işlem hacmindeki paylarını % 24’e yükselterek dikkat çekmişlerdi. 2010 yılında ise bu ülkeler artık dikkat çekmenin ötesine geçerek dünya M&A pazarının büyük oyuncuları haline geldiklerini ispatlayarak, toplam işlem hacmindeki paylarını % 33’e ulaştırdılar. Gelişmiş ülkelerde ciddi bir büyüme sürecinin henüz başlamamış olması ve iç pazarlarda yaşanan daralmanın da etkisiyle M&A işlemlerinde ciddi bir artış yaşanmazken, gelişmekte olan ülkeler toplam 806,3 milyar dolarlık piyasa hacmi ile dünya M&A işlemlerinde önemli bir ağırlık unsuru olmayı başardılar.
Gelişmekte olan ülkeler ayrıca, 2010’da halka arzlarda da dikkat çekici bir performans göstererek, tüm dünyada gerçekleşen 269,4 milyar dolarlık işlemin % 50’sine imza attılar. Önümüzdeki dönemlerde, önceki yıllara benzer yüksek büyüme seviyeleri ve buna bağlı olarak artan enerji, hammadde ve finansman ihtiyaçları sebepleriyle başta Çin, Brezilya ve Hindistan üçlüsü olmak üzere gelişmekte olan ülkelerin M&A ve halka arz işlemlerinde ağırlıklarının daha da artacağını tahmin ediyoruz.
En büyük işlem hacmi enerjide2010 yılının en çok ilgi gören sektörü, 492 milyar dolarlık hacimle, tüm dünyada gerçekleşen M&A
492
349
231195
176
174
166
141
127
102 75
Kaynak: Thomson Reuters
2010’da En Çok İşlem Gerçekleşen Sektörler
Enerji
Finansal
Hammadde
Sanayi
Telekomünikasyon
Sağlık
Gayrimenkul
Teknoloji
Temel Tüketim Malları
Medya Eğlence
Tüketim Malları ve
Hizmetler
40
işlemlerinin % 20,6’sını oluşturan enerji oldu. GDF Suez, BP, Gazprom, Repsol, EnBW ve E.ON gibi dünya çapında şirketler her biri milyar dolar seviyelerini aşan onlarca işlem gerçekleştirirken, Türkiye’de de 12 elektrik ve doğalgaz dağıtım bölgesinin toplam 13,5 milyar dolar karşılığında özelleştirilmesi dikkat çekti. Adam Smith’in iktisadın da temeli olan kuramındaki gibi, artan ihtiyaçlara yetemeyen kısıtlı enerji kaynakları sebebiyle, büyük olasılıkla önümüzdeki dönemlerde de enerji sadece M&A işlemlerinin değil, dünya gündeminin en önemli maddelerinden biri olmaya devam edecektir.
Krizin bir yandan kaynağı ve diğer yandan da en büyük mağduru olan finans sektörü 2009’daki % 30’a ulaşan
ciddi daralmasının ardından, 2010’da 349 milyar dolarlık işlem seviyesiyle tekrar toparlanmaya başlasa da, bu işlem hacmini henüz sektörel bir büyüme olarak yorumlamak güç.
Kriz döneminde büyük sermaye kayıpları yaşayan bankalar başta olmak üzere, birçok finans kuruluşunun ayakta kalabilmek için benzeri konsolidasyon işlemlerine önümüzdeki dönemlerde de devam etmesini bekliyoruz. Yine krizin hem sebebi ve hem de mağduru olan gayrimenkul sektörü 166 milyar dolara ulaşan işlem hacmiyle, 2009’da yaşadığı % 46 oranındaki büyük daralmasını bir nebze olsun durdurmuş gibi gözükse de, finansta olduğu gibi henüz güçlü bir büyüme sürecine başlamaktan çok uzak bir seyir izliyor. Dünya ekonomisinin en büyük hacimli sektörlerinden biri olan
Kaynak: Thomson Reuters
Açıklanmış Küresel Birleşme ve Devralmalar Çeyrekler Bazında Milyar Dolar Hacim
1600
1400
1200
1000
800
600
400
200
0
1Ç 2Ç 3Ç 4Ç 1Ç 2Ç 3Ç 4Ç 1Ç 2Ç 3Ç 4Ç 1Ç 2Ç 3Ç 4Ç
2007 2008 2009 2010
972
1418
896 879
669
895800
521 476 443 471
591519 563
635547
41
gayrimenkulde yaşanacak ciddi bir hareketlenme için öncelikle Batı ekonomilerinin tekrar kayda değer oranlarda büyüme seviyelerine ulaşması gerekiyor.
Türkiye’deki M&A işlemlerinde büyük artış2008 sonu ve 2009’un ilk üççeyreğindeki daralmanın ardından, 2009’un son çeyreğinde başlayan ve 2010 boyunca üst üste 4 çeyrek devam ederek, yıllık bazda % 8’e ulaşan yüksek büyüme oranı ve raiting kuruluşlarının bu oranları teyit ederek, ekonomik görünümünü pozitife çevirmesiyle büyük ivme kazanan Türkiye ekonomisinin
olumlu performansı M&A işlemlerine de yansıdı.
Çeşitli sektör raporları ve 3 Seas Capital Partners ekibi olarak bizim araştırma sonuçlarımıza göre, Türkiye’de gerçekleşen M&A işlemlerinde, 2009’a göre yaklaşık 5 kat artış yaşandı.
Değeri açıklanmamış işlemler de katıldığında 30 milyar dolara ulaşan 2010 işlemleri arasında özelleştirmeler yarıya yakın bir oranla büyük ağırlık taşımasına rağmen, gerek işlem adedi, gerekse de toplam hacim olarak özelleştirmeler dışındaki M&A işlemleri de ciddi oranda büyüme
kaydederek, 2009’un 3 katına ulaşan bir artış kaydetti. 2010 yılında 243 adet işlem gerçekleşen Türkiye M&A pazarındaki dikkat çekici bir başka önemli gelişme ise gerek işlem adedi, gerekse de işlem hacim olarak yerli yatırımcıların taşıdığı büyük ağırlık oldu. Halen ülkenin gelişme potansiyeline denk düşen bir büyüklüğe ulaşamayan Türkiye M&A piyasasının, yerli yatırımcıların bu önemli ilgisi ve 2011 içinde uluslararası rating kuruluşlarının beklenen not artırımını yapmasıyla birlikte önümüzdeki dönemde ciddi bir büyüme sürecine gireceğini tahmin ediyoruz.
Kaynak: Thomson Reuters
11.1951.062
9.725
2.044
13.568
Bölgeler Bazında Dünya 2010 M&A İşlem Adetleri
42
Marka, istikrarlı ve daha kolay öngörülebilir nakit akımları ortaya koyarak riski düşürmeye ve dolayısıyla da şirket değerinin artmasına yardımcı olmaktadır.
43
Şirket Değerleme Metotları ve Marka Değeri Çağlar Uğurlu / Kıdemli Analist
Marka, bir işletmenin sunduğu mal ve hizmetleri rakiplerinin mal ve hizmetlerinden farklı kılmak için kullanılan ayırt edici işaretler bütünüdür. Günümüz ekonomik düzeninin rekabet konusu sadece üretme becerisi değil aynı zamanda önemi giderek artan markalaşmadır. Başarılı bir markanın karakteristik özelliği, fonksiyonel ihtiyaçları karşılayan ürüne, çeşitli psikolojik ihtiyaçları da karşılayan ilave değerleri ekleyebilmesidir. Bu eklenen ilave değer, tüketici zihninde markanın, rakiplerinin benzer ürününe kıyasla daha cazip olduğu hissini yaratır. Tüketicinin subjektif algılamaları başarılı bir markanın oluşturulmasında esastır.
Tüketici güçlü bir markanın ürünlerini tercih etmekte kalmayıp bu ürünlere daha fazla ücret ödemeye de razı olabilir. Markanın önemli faydalarından bir diğeri ise tüketicide yarattığı sadakat sayesinde yalnızca kısa vadede değil istikrarlı bir şekilde uzun vadede de karlılığın korunduğu satışların gerçekleştirilebilmesidir. Diğer bir deyişle marka yatırımları tüketicinin ürün tercihini, satılan miktarı, satış fiyatını ve tüketicinin ürün satın alma sıklığını özellikle uzun vadede olumlu yönde etkilemeyi hedeflemektedir.
Marka değeri tüketicinin o marka ile özdeşleştirdiği ve diğer markalardan farklılaştırdığı değerlerinin
bütünüdür ve bir anlamda markaya yapılan pazarlama yatırımları sonucunda oluşur. Finansal bakış açısıyla, marka değeri markanın sahibine yarattığı toplam ekonomik fayda ile ölçülebilir ve markanın kullanımı ile gelecekte sağlanabilecek bütün finansal girdilerin bugünkü değerini anlatır. Bir ürünün satışının markasız gerçekleştirilmesi ile, güçlü bir marka altında gerçekleştirilmesi arasında uzun vadede açığa çıkacak tüm finansal farkların bugünkü değeri markanın değerine eşittir.
Marka Değeri ve Şirket DeğeriUluslararası yatırım bankaları tarafından yaygın şekilde kabul gören şirket değerleme metotlarının
44
başında İndirgenmiş Nakit Akımları (İNA) ve Çarpanlar Analizi (ÇA) gelmektedir. Şirket değerinin hesaplanmasında kabul gören bu metotlar kabul gören marka değerleme metotlarına da temel oluşturmaktadır.
ÇA yönteminde şirket ile aynı veya benzer sektörlerde faaliyet gösteren karşılaştırılabilir halka açık şirketlerin finansal verileri, ya da şirket ile aynı veya benzer sektörlerde gerçekleşmiş satın alma ve birleşme işlemlerinin finansal verileri incelenmektedir. Burada emsal olarak alınacak şirketlerin benzer ürün veya hizmetleri üretmesi beklenmektedir. Ne var ki, benzer ürünleri üreten, benzer şartlara sahip pazarlarda faaliyet
gösteren, finansal verileri halka açık şirketlerin sayısı çok sınırlı olabilmektedir. Gerçekleşmiş işlemlerle ilgili finansal veriler ise genellikle duyurulmamaktadır ve bu açıdan bakıldığında ÇA yönteminin sınırları daralmaktadır.
Bu yöntemde şirket değeri, karşılaştırılabilir halka açık şirketlere ait ya da gerçekleşmiş işlemlerde ortaya çıkmış finansal verilerin analizi sonucu bulunmakta ve finansal büyüklüklerin (ciro, FAVÖK (faiz, amortisman, vergi öncesi kar), defter değeri, vb) katları cinsinden ifade edilmektedir. Bu yöntemi baz alan marka değeri hesaplamalarında ise yine benzer şekilde bu şirketlerin ya da işlemlerin ortaya koyduğu finansal veriler esas alınır. Güçlü
markalara sahip halka açık şirketler incelendiğinde güçsüz markalara sahip rakiplerine kıyasla FAVÖK marjlarının arttığı, buna rağmen Şirket Değeri/FAVÖK oranlarının daha yüksek değerlere sahip olduğu gözlenmektedir. Başka bir deyişle bu, yatırımcıların güçlü markalara sahip şirketlere yatırım yapma iştahlarının daha fazla olduğunun hem kanıtı hem de sebebi durumundadır. Yüksek marka değerine sahip şirketlerin yüksek çarpanlarla işlem görüyor olmaları, çarpanlar baz alınarak yapılan şirket değerlemesi hesaplarında marka değerlerinin şirket değerine yansıtıldığını göstermektedir. Bu bağlamda, şirket değerinden tamamen ayrı ve bağımsız olarak ortaya çıkacak artı
45
bir marka değerinden bahsetmek mümkün değildir. Diğer bir konu ise marka kavramının doğası gereği eşsiz oluşu karşılaştırılabilirliğinin sorgulanırlığıdır. Bu açıdan bakıldığında ÇA yönteminin ortaya koyduğu sonuçlar yatırımcılara fikir verse dahi bu sonuçların kesinliği soru işaretleri yaratabilmektedir.
Değerlemelerde en yaygın kabul gören İNA yöntemi temel olarak paranın zaman değerini esas almaktadır ve şirketlerin gelecekte yaratacağı tüm nakit akımlarının bugüne indirgenerek kümülatif bir değer elde edilmesi üzerine kurulmuştur. Bu sayede her bir şirketin ya da her bir yatırım projesinin değeri kendi yaratacağı
nakit akımları üzerinden hesaplanır. Benzer yaklaşımla markaların da sahip olduğu değerler hesaplanmaktadır. Bir ürün için, markanın varlığı ile yokluğu arasında, bugünden başlamak üzere uzun vadede yaratılacak tüm nakit akımları arasındaki toplam fark markanın yarattığı değere eşittir. Yani markasız bir ürüne kıyasla daha yüksek fiyattan ve daha yüksek hacimlerde satışlar gerçekleştirilirken, bir taraftan da müşteri sadakati sağlanarak satışların büyük dalgalanmalar ile yaratabileceği finansal riskler azaltılmış olur. Gelecekte yaratılacak nakit akımlarının öngörülmesi ve bu nakit akımlarının bugünkü değerlerinin indirgenerek
hesaplanması esnasında yapılan işin doğasında bulunan riskler göz önünde bulundurulur. Riskler yükseldikçe bugüne indirgemede kullanılan oranlar artmakta, şirket değeri düşmektedir. Bu noktada marka, istikrarlı ve daha kolay öngörülebilir nakit akımları ortaya koyarak riski düşürmeye de yardımcı olmakta, şirket değerin artmasına yardımcı olmaktadır. Yaratılan tüm bu ek değerler toplamı markanın değerine eşittir. ÇA yöntemine kıyasla daha anlamlı ve güvenilir sonuçlar vermesine karşın, her değerleme yönteminde olduğu gibi İNA yöntemine de varsayımlar ve öngörüler üzerine kurulmakta ve dolayısıyla belirsizlikler içermektedir.
Marka değeri tüketicinin o marka ile özdeşleştirdiği ve diğer markalardan farklılaştırdığı değerlerinin bütünüdür.
3 Seas Capital Partners Türkiye
İnşirah Sokak No: 18 34342 Bebek-İstanbul/Türkiye
Telefon: +90 (212) 257 70 00 Faks: +90 (212) 257 70 05
3 Seas Capital Partners Mısır
1, El Obour Buildings, Salah Salem Road Nasr City, Cairo, Egypt
Telefon: (+202) 226 18333 Faks: (+202) 226 19913
582leading M&A house in Turkey
in the World.