dorette corbey over de harde - homepage | pvda...let op: 9 en 10 december het congres dorette corbey...

Rood

Het moetschoner

Ledenblad van de Partij van de Arbeid • 2e jaargang • nummer 7 • december 2005

Sterk en sociaal

Dorette Corbey over de hardepolitieke strijd in Europa

Afscheid van Ruud Koole

Het rapport Goed wonen:voor iedereen, van iedereen

Let op: 9 en 10 decemberHet Congres

Dorette Corbey (48) is Europarlementariër

# Rood 07dev. 21-11-2005 10:31 Pagina 1

2 ROOD december 2005

De Rode Loper wordt uitgerold voor PvdA’ers die normaal gesproken achterde schermen werken. Meestal willen ze dat ook graag. Voor een portret inRood wordt deze keer een uitzondering gemaakt voor Isabelle Buhre,hoofdredacteur van Lava, het ledenblad van de JS.

Isabelle Buhre (16) wil

de Eerste Kamer in

Tekst Maarten Jan Griethuysen Foto Tessa Posthuma de Boer

‘Ik kom niet uiteen rood nest’

Op school vinden ze hetmaar raar dat ze zoveel tijdin de politiek steekt, maarbij de Jonge Socialisten (JS)kan ze haar ei kwijt. IsabelleBuhre (16) is al sinds haartwaalfde actief lid. Sindskort is ze hoofdredacteurvan Lava en steekt ze alhaar vrije tijd in de JS.

Eigenlijk mag je pas lid worden van deJonge Socialisten vanaf 14 jaar, maarIsabelle werd al actief bij haar lokale JS-afdeling op haar twaalfde. ‘Iedereendenkt altijd dat ik uit een rood nest kom,als ze horen dat ik zo jong al actief werdbij de PvdA, maar dat is niet waar. Ik benme gaan interesseren in de politiekomdat ik de opkomst van Pim Fortuynzo boeiend vond. Ik zocht een politiekeleerschool en koos daarvoor de partijmet de denkbeelden die het meest metde mijne overeenkwamen. Een fel socia-list ben ik echter nooit geweest. Mij lijkteen coalitie met de VVD zelfs wenselijk.‘Ze begon met schrijven voor het leden-blad van de Amsterdamse afdeling vande JS op haar dertiende. Een jaar laterschreef ze al artikelen over bestuurlijkevernieuwing voor het landelijke leden-blad Lava, en al gauw werd ze eindre-dacteur. Inmiddels is ze 16 en hoofdre-dacteur. ‘Ik houd van schrijven en vindhet leuk om mensen te ontmoeten en teinterviewen.’Toch wil Isabelle niet per se journalist ofpoliticus worden. ‘Ik wil Latijn gaan stu-deren en Latinist worden. Daarnaast wilik ook verder gaan met mijn journalistie-ke bezigheden. Als ik in de politiek zougaan, zou ik in de Eerste Kamer willen.De senatoren hebben naast hun bezig-heden in de Kamer ook een gewonebaan. Daardoor staan ze voor mijngevoel dichter bij de samenleving.Bovendien heerst er rust en rationaliteitin de Eerste Kamer.’

de rode loper

# Rood 07dev. 21-11-2005 10:31 Pagina 2

december 2005 ROOD 3

PartijvoorzitterschapNa bijna vijf jaar …

In maart 2001 werd ik voor het eersttot voorzitter gekozen. Na het partij-congres in december leg ik mijn func-tie neer. Dat waren vijf bijzonderejaren in de Nederlandse en in deinternationale politiek.Ik herinner me goed hoe ik op 11 sep-tember 2001, met de fiets op werkbe-

zoek in de gemeente Den Haag, via de telefoon bij stukjes en beetjesinformatie binnenkreeg over de terroristische aanslagen in de VerenigdeStaten. Toen we aan het eind van de middag de beelden zagen, bleekhet onvoorstelbare werkelijkheid. De wereld zou er na die dag andersuit zien.

Een half jaar later zaten we in Nederland in een van de opmerkelijksteverkiezingscampagnes ooit. Een relatieve ‘outsider’, Pim Fortuyn, wistde strijd succesvol om te zetten in één strijd, namelijk tussen hem alsuitdager en de ‘gevestigde partijen’. De vreselijke moord op hem vlakvoor de Tweede Kamerverkiezingen in mei 2002 overheerste de verkie-zingen en de jaren daarna. Nederland zag er na die dag anders uit.

Die gebeurtenissen raakten ook de PvdA in het hart. Niet alleen vanwe-ge de verkiezingsdreun die we te verwerken kregen. Maar vooral vanwe-

ge het sterk verharde klimaat dat in ons land ontstond. Natuurlijk kon-den ook wij niet om de veranderde omstandigheden heen. En de verkie-zingsnederlaag dwong ons meer dan ooit onze opvattingen tegen hetlicht te houden. Maar daar waar menigeen in de media en in de politiekdoorschoot in een nieuwe flinkheid en in het nieuwe dogma dat ‘allesgezegd moet kunnen worden’, probeerden wij in de PvdA het evenwichtte zoeken. Een balans van rechten en plichten, van behoefte aan veilig-heid en respect voor de grondrechten, van vrijheid van meningsuitingen nadenken over de mogelijke effecten van je woorden, van eigen ver-antwoordelijkheid en opkomen voor de ander, van emancipatie en soli-dariteit. Dat was geen gemakkelijke opgave. De nuance wordt namelijk nietgauw als nieuws gezien, laat staan als een krachtig geluid. De grootsteschreeuwlelijkerds krijgen de meeste aandacht.

Toch blijf ik ervan overtuigd dat uiteindelijk de tolerantie, het fatsoen, deredelijkheid en de solidariteit zullen overwinnen. De meeste mensenwillen dat niet alleen zijzelf, maar ook anderen met respect wordenbehandeld. Dat iedereen een menswaardig bestaan kan leiden, in eigenland en elders op de wereld. En dat is waar de sociaal-democratie voorstaat. Dat is in de afgelopen vijf jaar niet veranderd. Ik ben blij dat ikdaar als partijvoorzitter aan heb mogen bijdragen.

Ruud Koole, partijvoorzitter

Over een paar dagen nemen we afscheid van Ruud Koole. In vijf jaar is het onze Ruud

geworden. We denken met afgunst aan de studenten die vanaf januari zijn verhalen

mogen aanhoren. En zijn principes. Zaten wij daar maar, in die collegebanken.

Gelukkig hebben we een cursus partijgeschiedenis van hem gehad (zonder tentamens).

John Jansen van Galen heeft een prachtig interview gemaakt met Ruud. U vindt het op

pagina 22. En Ruud heeft zich ook niet onbetuigd gelaten. Met dit nummer van Rood

ontvangt u zijn afscheidsessay. Bewaar het goed! Niet iedere voorzitter weet zo ver-

schrikkelijk veel van politiek en geschiedenis, en niet iedere voorzitter heeft zulke duide-

lijke principes. Niet altijd even makkelijk, maar we hebben er wel een prachtig beginsel-

manifest aan te danken. Om maar een voorbeeld te noemen.

Ondanks onze treurige stemming bij het ter perse gaan van dit nummer heten we

Michiel van Hulten van harte welkom. Kom maar op! Wij zijn benieuwd naar het effect

van nog meer democratie in de partij ( elk lid een stem) en doen graag verslag. In het

volgende nummer introduceren we Michiel van Hulten natuurlijk uitgebreid. Alvast

iets over zijn ideeën en opvattingen vindt u in de rubriek ‘Kort’ op pagina 8.

Het congres vindt plaats op 9 en 10 december in Utrecht. Het programma is uitgebreid

en interessant. In de agenda op pagina 26 staat wat er zoal te doen is. Wij hopen u in

Utrecht te ontmoeten!

De redactie

[email protected]

Dag Ruud!

Inhoud

5 FORUMDit keer: Europa

6 INTERVIEW DORETTE CORBEY‘Ieder compromis moet in het Europarlementbevochten worden’

12 PLATFORMGaat de wet die het goedpraten enverheerlijken van terroristisch geweldverbiedt, te ver?

14 HET CONGRESZorg, Democratie en Bestuurlijke vernieuwing

16 IN MEMORIAMAndré van der Louw en Karin Adelmund

18 ROOD IN DE REGIOPeter Boelhouwer, voorzitter van de PvdA-projectgroep Wonen, over het leefbaar houdenvan stad en platteland

20 REPORTAGEWerken in een zorgcentrum: onderbetaaldidealisme

22 INTERVIEW RUUD KOOLE‘Als je niet weet waar je vandaan komt, begrijpje de toekomst niet’

redactioneel

# Rood 07dev. 21-11-2005 10:32 Pagina 3

E-mailadressenLaat ik bekennen dat ik Rood doorblader enopberg. Nu ik mij afvroeg waar het jongstenummer was gebleven, leidde dat ertoe dat ikmet wat meer aandacht nummer 6-2005doornam. Dit bracht mij tot de volgendevraag, waar ik dan ook graag antwoord opontvang:Welk deel van de leden beschikt over een e-mailadres en welk deel niet? Deze vraag kwambij me op bij pagina negen, waar gewezenwordt op de ‘Enquête zorgverzekering’. Mijnveronderstelling is dat het invullen van dezeenquête voor de partij het meest interessant isvoor de populatie van niet pc-bezittende partij-leden. Of heeft laatstgenoemde groep de PvdAal lang verlaten? Nou begrijp ik het kosten-plaatje best. Maar zou de partij toch mede debelangen van de onderkant van de samenle-ving willen behartigen met meer dan alleenwoorden, dan dient er toch een vorm gevon-den te worden om deze mensen per brief, datzou bijvoorbeeld via de afdelingen kunnen,zo’n enquêteformulier te bezorgen.Johan de Bruin

Antwoord van de redactie:De PvdA telt momenteel 61.821 leden,waarvan er 26.633 een e-mailadres aan deledenadministratie doorgegeven hebben.Van 43 procent van de leden is dus een e-mailadres bij de PvdA bekend. Of de overi-ge 57 procent geen e-mailadres heeft of datzij wel een e-mailadres hebben, maar ditniet hebben doorgegeven, weten wij niet.

nederiger kant zien. Men moet ook wel. Devraag is of de leden en de achterban zullen volgen.Hoe een droom een nachtmerrie werd?Natuurlijk ligt het niet aan Europa alleen, hoeweinig verheffend er ook over is gecommuni-ceerd. Natuurlijk grijpt de pers elk slechtnieuwsfeit aan en blijft het goede buitenbeeld. Er is een reeks van schandalen, waarte-gen de waarde van Europa schraal afsteekt. Debreed uitgemeten nettobijdrage vanNederland zegt veel over onze officiële bene-penheid; daarbij verbleekt de waarde van hetwegwerken van ongelijkheid binnen Europa,die ermee samenhangt. De voorbeelden dat de samenwerking niet vaneen leiden dakje gaat, zijn overvloedig; dezegeningen worden niet geteld.Het beeld van Europa als asociaal, a-democra-tisch en bureaucratisch keert zich niet alleenin Frankrijk en Nederland tegen Europa, invrijwel alle lidstaten bestaat ongenoegen oververwachtingen die niet werden vervuld. De referenda hebben de frustratie van deNederlanders en de Fransen zichtbaargemaakt. Het Europa van de politieke Europese elite isafgewezen – maar Europa? Maar al te waar zijn Den Uyls woorden ‘Waarvisie ontbreekt, komt het volk om’.Wat staat een sociale en democratische visie inde weg? De partij is meegegaan in een econo-mische visie op Europa, waarin naar onder-zoek van het Sociaal Cultureel Planbureau eenmeerderheid van de Nederlanders zich nietkan vinden. Europa is een neoliberaal en eenneoconservatief project geworden.Dat een Nederlands kabinet binnen diezelfdekaders de publieke zaak verraadt, is de warereden van het massale nee, van ons massalenee tegen Europa.Het ongenoegen over Europa is het ongenoe-gen over onze woning, onze straat, ons dorpen onze stad, waar woningnood heerst, de vei-ligheid beneden de maat is, het onderwijs ende gezondheidszorg worden uitgehold, waarde solidariteit opgeofferd wordt aan individu-eel begeren.De partij moet veel scherper stelling nemen inhet lokale, regionale en nationale bereik omhaar Europese ambities te kunnen verdedi-gen! Wie beneden afbreekt, kan boven nietbouwen!Klaas Swaak

Heeft u Rood iets te melden?Stuur uw brief naar: Partij van de Arbeid, Redactie Rood, postbus 1310,

1000 BH Amsterdam of mail naar: [email protected].

(De redactie behoudt zich het recht voor brieven in te korten.)

Cartoon Roel Venderbosch

Daarom vragen wij iedereen die zijn e-mail-adres nog niet aan de PvdA-ledenadminis-tratie heeft doorgegeven, om dit alsnog tedoen. Dit kan op de volgende manieren:U kunt een e-mail sturen naar [email protected]. Vergeet niet uw naam enadres te vermelden!Of u kunt de ledenadministratie bellen op020-551 22 90 (maandag tot en met donder-dag van 9.00 tot 17.00 uur, vrijdag van 9.00tot 16.00 uur).Naar aanleiding van het tweede deel van uwbrief: de Zorgenquête wordt op verschillendemanieren afgenomen, de enquête via de web-site invullen is slechts een van de mogelijkhe-den. Op de 50-plusbeurs bijvoorbeeld zijnenquêtes ingevuld en de lokale PvdA-afdelin-gen zijn opgeroepen, via de campagneflitsvoor campagneleiders, de enquête te down-loaden en op straat af te nemen.

Nieuw standpunt EuropaDe uitslag van het referendum over deEuropese grondwet is pijnlijk voor de Partijvan de Arbeid. Haar leden stemden verdeeld,haar achterban stemde overwegend tegen.Maar dat de partij het er niet bij heeft laten zit-ten, is verheugend. De nieuwe standpuntbe-paling toont een bescheidener ambitie en degevestigde partijorde laat zich van een wat

brieven

# Rood 07dev. 21-11-2005 10:33 Pagina 4

U Kijk voor meer info op www.pvda.nl > forum

‘Ik heb tegen uitbreiding van de EU gestemd, omdat er nog veel werk te doen isals het om één groot Europa gaat. Wat mij het meeste tegenvalt, zijn de grote ver-schillen tussen de Europese landen. Ik was van mening dat die verschillen eerstuit de weg genomen zouden worden. Als heel Europa gelijke sociale en economi-sche rechten en wetten kent (cultuurverschil moet er blijven), dan zijn we op degoede weg en dan zijn we ook echt Europeanen. Dan moet de nieuwe grondweter gewoon komen, vanzelfsprekend.’

Ad Ros (64) is vliegtuigwerkbouwkundige en woont in Beek

Eerst verschillen wegnemen

‘Europa heeft de toekomst en daarom is het belangrijk om aan een zo breeden eensgezind mogelijk Europa te werken. Een sterk Europa ligt in het ver-lengde van de PvdA-filosofie: samen sterk! Ik geef les op een middelbare school en daar heb ik gemerkt dat Europa wel-degelijk leeft onder de jeugd. Dit jaar doet mijn school mee aan de voorron-des van het Europees Jeugdparlement. Acht leerlingen zijn al enkele wekenbezig met voorbereiden. Ik begeleid deze groep en ben onder de indruk vanhun intelligentie, betrokkenheid en enthousiasme, ze inspireren mij alsdocent. Als ik hen aan het werk zie, versterkt dat mijn vertrouwen in de toe-komst van Europa.’

Ilja Klink (28) is docente engels en woont in Amsterdam

Vertrouwen in de toekomst van Europa

Tekst Ottolien van Rossem Foto’s De Beeldredaktie

‘De logica van de interne Europese markt moet minder dominant worden in de vorm-geving van sociaal beleid. Er moet ruimte zijn voor regionaal maatwerk, niet alles moetaan de dynamiek van de vrije markt worden opgeofferd. In de publieke sector moet er een duidelijke keus gemaakt worden: ofwel publiekorgaan met daarbij behorende bescherming, transparantie en bezoldiging, ofwel onder-nemer met alle daaraan verbonden ondernemersrisico's. Geen hybride constructiesmeer, met veel te veel ruimte voor misbruik! Verder heeft de Europese Unie niet primairte maken met de waarden van de democratische rechtsstaat, maar vooral met gemeen-schappelijke economische belangen. Laten we ons daarop blijven focussen.’

Niet alles opofferen aan de vrije markt

Louis de la Combe (53) is docent volwassenenonderwijs en woont in Amersfoort

In het PvdA-forum drie opmerkelijke meningen van PvdA-leden overEuropa. De PvdA-werkgroep Europa schreef dediscussienotitie Europa: Vertrouwen herwinnen. De discussiein het PvdA-forum betreft de drie stellingen uit de notitiewaarin gesteld wordt dat: 1. De logica van de interne marktminder dominant moet worden in de vormgeving van sociaal

beleid; 2. In de publieke sector moet ruimte zijn voor(hybride) vormen tussen markt en overheid zonder dat deregels van de interne markt hierop meteen van toepassingzijn; 3. De PvdA moet principieel openstaan voor verdereuitbreiding van de EU met Europese landen die de waardenvan de democratische rechtsstaat met ons delen.

PvdA forum


# Rood 07dev. 21-11-2005 10:33 Pagina 5


Met veel know howen kleine stapjes

Luchtvervuiling, klimaatverandering enachteruitgang van de natuur zijn maarenkele van de reusachtige milieupro-blemen waarmee de wereldbevolkingworstelt. Iedereen begrijpt dat deze

problemen alleen met een gemeenschappelijkeEuropese strategie zijn aan te pakken en omdie reden wordt er elke dag in Europa hardepolitieke strijd gevoerd. Die politieke strijd zieter heel anders uit dan die in Den Haag. DeEuropese politiek kent geen regeerakkoord;Europarlementariërs mogen alleen wijzigings-voorstellen (amendementen) indienen op voor-stellen van de Europese Commissie. Wat betekent dat in de praktijk?‘Dat ieder compromis bevochten moet worden.Op mijn terrein, het milieubeleid, zit de moei-lijkheid vooral in de praktijk. In theorie is ieder-een het er wel over eens dat er verregaandemaatregelen nodig zijn voor de verbetering vanhet milieu en de luchtkwaliteit, maar zodra erconcrete maatregelen op de agenda staan,geven veel politieke partijen niet thuis.’ Geef eens een voorbeeld.‘Het parlement sprak vorige maand overgefluoreerde gassen (f-gassen); zeer schadelij-ke broeikasgassen die bijdragen aan klimaat-verandering en opwarming van de aarde. Dezef-gassen worden onder meer gebruikt in ijskas-ten, airco’s van auto’s, brandinstallaties enbouwschuim. Als je voorstellen doet om f-gas-sen aan te pakken, wijst de auto-industrie naarde luchtvaart, de luchtvaart naar de industrie enzo verder. Alle betrokkenen onderkennen hetprobleem, maar proberen het op het bordje vaneen ander te schuiven. Bovendien is de indus-

trie bang voor verlies van werkgelegenheid. Datmaakt het in het Europarlement ook moeilijkom tot goede milieumaatregelen te komen,want de invloed van de lobbygroepen is groot.’ Maar de industrie heeft toch geen spreekrechtin het parlement?‘Nee, maar de industrie is er wel aanwezig. Alwas het maar omdat het Europees parlementvoor een groot deel afhankelijk is van informa-tie van lobbyisten. Europarlementariërs houdenzich met heel veel onderwerpen bezig en hetparlement werkt nogal omslachtig. Er zijn peronderwerp of wetsvoorstel vaak honderden,soms duizenden amendementen. De lobbyis-ten hebben tijd om al die amendementen telezen en politici vervolgens te beïnvloeden. Ensoms zijn er nauwe banden tussen industrie enparlementariërs. Wat dat betreft zie ik in mijneigen fractie – de socialistische fractie – groteverschillen. Mijn Duitse collega’s nemen hetsnel voor de korte-termijn-belangen van deindustrie op, de Scandinavische collega’s gaanvoor het milieu en voor innovatie, de Fransecollega’s zijn vaak weer tegen de belangen vangrote ondernemingen. De Duitsers hebben veelinvloed op het fractiestandpunt. Zij zijn zeergoed georganiseerd in het parlement, beter bij-voorbeeld dan de Fransen die vaak afwezig zijnomdat veel parlementariërs uit Frankrijk nogeen andere politieke functie uitoefenen.’Hoe precies worden de verschillende belangenbehartigd? ‘Soms door problemen gewoon te ontkennen.Onlangs woonde ik een hoorzitting over auto’sbij. Daar sprak een vertegenwoordiger van deEuropese Vakvereniging, die zei 60 procent

meer werkgelegenheid te willen realiseren in deEuropese auto-industrie. Nu kan ik me wel vin-den in dat soort uitdagende doelstellingen.Maar toen ik hem vroeg of hij vond dat er dusnagedacht moet worden over een hogere belas-ting op vuile auto’s in ruil voor een lagerebelasting op arbeid, reageerde hij zeer afhou-dend. Volgens hem waren de loonkosten niethoog en belasten auto’s het milieu helemaalniet zo erg als wordt beweerd. Terwijl iedereenweet dat auto’s schoner moeten. Er rijden nuanderhalf miljard auto’s over de aarde. Met hetgroeien van de economieën in India en Chinakomen er in snel tempo drie miljard bij. Datbetekent dat het schoon moet.’Hoe bereik je zo’n enorm ambitieus doel?‘Dat is moeilijk. Gevestigde belangen zijn moei-lijk te doorbreken. Het parlement heeft vorigemaand voor verhoging van de tabakssubsidiesgestemd. Daar word ik wel eens een beetjemoedeloos van. Het heeft ook te maken met deinrichting van het subsidiestelsel. Het is eigen-lijk onbegrijpelijk dat kolen en kernenergie wor-den gesubsidieerd. Als je al subsidies uitdeelt,zou juist duurzame energie een steun in de rugverdienen. Dat levert ook nog werkgelegenheidop. Er is uitgerekend dat alleen al investeringenin duurzame energie 900.000 banen kanopleveren binnen de EU. Maar ik ben er ookop andere terreinen zeker van dat duurzaam-heid en werkgelegenheid goed samengaan.Innovatie op milieugebied is zelfs een voor-waarde voor de werkgelegenheid van de toe-komst. Maar je loopt soms tegen totale onwilaan. En dan moet je creatief zijn. Als milieu-problematiek door sommige mensen wordt

Dorette Corbey (48) is Europarlementariër. Na een carrière bij de FNV en Instituut

Clingendael kwam ze ruim zes jaar geleden in het Europees Parlement. Daar is ze

woordvoerder milieupolitiek, volksgezondheid, industrie, energie, onderzoeksbeleid

en - sinds kort – visserij. Rood sprak met haar over het vak van Europarlementariër,

milieubeleid, conservatieve krachten in Europa en de noodzaak van innovatie.

Tekst Tessel Schouten Foto’s Tessa Posthuma de Boerinterview

# Rood 07dev. 21-11-2005 10:34 Pagina 6


ontkend, dan bestrijd je dat met kleine stapjes.En met steun van mensen die het kunnenweten, dus met know how. Begin dit jaar heeftde Europese Commissie een zogenoemdeHigh Level Group on Cars 21 opgericht. Dezegroep heeft als taak aanbevelingen te formule-ren voor de Europese auto-industrie. Daarbijgaat het vooral om concurrentievermogen,werkgelegenheid, veiligheid en betaalbare prij-zen voor de consument. Ik vond juist dat hetin de eerste plaats over milieuprestaties zoumoeten gaan. We kunnen ons geen verdereverslechtering van de luchtkwaliteit permitte-ren. Niet in Europa en niet in China. Alstegenhanger van de High Level Group heb ikeen Low Level Group opgericht. Een club men-sen die, op precies die punten, een milieube-wust en schoon alternatief heeft geformu-leerd. De naam Low level groep klinkt ironischmaar het heeft twee betekenissen: allereerstlaagdrempelig, iedereen kon meedoen.Milieubeweging, industrie, brancheorganisa-ties, wetenschappers, journalisten, vertegen-woordigers van overheden en de Europesecommissie. En parlementariërs natuurlijk. Inde tweede plaats slaat de naam op Low Levelemissions auto’s (auto’s die schoon en zuinigrijden; red.).Vanaf 1 januari 2007 komen er kleine goedko-pe Chinese auto’s op de markt. De Europeseauto-industrie kan daarmee alleen concurre-ren als ze innovatieve, schone auto’s maakt.Werkgelegenheid, concurrentievermogen eneen schoner milieu staan centraal in het rap-port dat we afgelopen zomer aan de EuropeseCommissie hebben aangeboden.’

Wat doet zo’n High Level Group met jouw aan-bevelingen? ‘Dat is nog niet duidelijk. In ieder geval is hetinitiatief enorm gewaardeerd, ook door de auto-industrie. Omdat er toch vaak besluiten wordengenomen buiten de industrie om. Daardoorvoelen zij zichzelf vaak buitengesloten. Datgeldt ook voor de milieubeweging. Ik ben trotsop het rapport en het netwerk eromheen.Realiseer je wel dat ook binnen mijn Low LevelGroup de auto-industrie en de milieubewegingbotsten. Maar, en dat is opmerkelijk, ze zijn inieder geval bereid om te praten. Bereid om pro-blemen te erkennen en oplossingen te zoeken.’Zijn er nog andere instrumenten om Europaschoner en progressiever te maken? ‘Een van de belangrijkste dingen is het betrek-ken van mensen bij milieu en natuur. We moe-ten niet doen alsof we vanuit Brussel of vanuitDen Haag de boel even schoon kunnen vegen.Ik ben een groot voorstander van keurmerken.Zodat consumenten beter geïnformeerd zijn enbeter kunnen kiezen.’Biologisch vlees heeft een fantastisch keur-merk. Maar niemand koopt het omdat het prijs-verschil met regulier vlees te groot is. ‘Daarom moet het subsidiestelsel om. Maarmet die keurmerken bedoel ik ook labels voorschone auto’s, verantwoord gevangen vis, entechnologisch hoogwaardige en schone appara-ten. De consument moet eerst weten welk pro-duct schoon is, om een verantwoorde keuze tekunnen maken. Ik wil bijvoorbeeld ook dat hetmeer inzichtelijk wordt hoeveel uitstoot elktransportmiddel veroorzaakt. Het voordeel vanhet inzichtelijk maken van vervuiling van trans-

port is dat mensen beter kunnen nadenkenover welk type vakantie ze boeken. Een vliegva-kantie is per persoon twintig keer vuiler daneen autovakantie. Mensen maken die keuzesbewuster op het moment dat ze zich betrokkenvoelen. De strijd tegen klimaatveranderingmoet op alle niveaus worden gevoerd, en nietalleen maar een discussieonderwerp voormilieutechnologen blijven. Ik heb aan demilieubeweging gevraagd of ze voor Euro-parlementariërs kunnen uitrekenen wat demilieubelasting is van een reis van Brussel naarStraatsburg per vliegtuig, per auto en per trein.Dan zijn wij als parlementariërs ons er in iedergeval van bewust dat het reizen naar Straats-burg niet alleen verspilling van geld is, maarook het milieu onnodig belast. En ik heb voor-gesteld dat het Europarlement waterstofbusseninzet tussen Brussel en Straatsburg. We moe-ten steeds weer nadenken over transport, overhoe het schoner kan en hoe het minder kan.’Haalt Europa de Kyoto-norm?’In Kyoto is afgesproken dat de uitstoot vanbroeikasgassen in 2012 6 procent minder moetzijn dan in 1990. Op de lange termijn moet het50 procent minder zijn. Dat kunnen we alleenhalen met een echt commitment en met behulpvan technologie. Er is binnenkort een bijeen-komst van de VN in Montreal, waar ik als verte-genwoordiger van het Europees Parlement naar-toe ga. Daar zal ik pleiten voor scherpe doelstel-lingen voor de periode na 2012. Europa haalt deKyoto-norm als ze kiest voor een voorbeeldrol.En een wereldwijde doelstelling is uiteindelijk hetenige dat echt telt. De VS doet niet mee aan hetinternationale klimaatbeleid, maar er zijn zekerhoopgevende signalen. Zo zijn er Amerikaansestaten en ook Amerikaanse bedrijven die meewillen doen aan het halen van de Kyoto-norm.Ook in de VS wordt steeds meer ingezien datinnovatie en schone technologie de voorwaardenzijn voor duurzame groei.’

Dorette Corbey :‘Je loopt soms tegentotale onwil aan’

UZie ook: www.corbey.nl enwww.diederiksamsom.pvda.nl(initiatieven voor energiebesparing)

# Rood 07dev. 21-11-2005 10:34 Pagina 7


Op 1 november kwam Michiel van Hulten als winnaar van deledenraadpleging over het partijvoorzitterschap uit de bus. Voorde PvdA stelt Van Hulten drie thema’s centraal: verdergaan metpartijvernieuwing, een andere manier van politiek bedrijven eneen nieuw gelijkheidsoffensief. In het manifest Team over Rood,dat hij tijdens de campagne op zijn website plaatste, werkt hijhet thema partijvernieuwing verder uit. Zo pleit hij onder meervoor de invoering van individueel stemrecht voor leden op con-gressen (waarbij de afgevaardigden de niet-aanwezige leden ver-tegenwoordigen). Ook steunt hij het voorstel om een groot deelvan de kandidatenlijst voor de Tweede Kamer regionaal te latenvaststellen.Van Hulten wil dat de vergaderingen van het partijbestuur nietmeer alleen plaatsvinden op het partijkantoor in Amsterdam,maar ook op steeds wisselende locaties in het land. Het partijbe-stuur kan op die manier beter in gesprek gaan met leden, volks-vertegenwoordigers, bestuurders en belangstellenden. Het verkiezingsprogramma zou volgens Van Hulten een kort enbondig manifest moeten worden, dat ‘tijdens de rit’ en in gesprekmet de samenleving moet worden uitgewerkt, waardoor volksver-tegenwoordigers meer ruimte krijgen.

`Het PvdA-congres valt dit jaarsamen met de Dag van deRechten van de Mens. Voor deAlfred Mozer Stichting (AMS),een PvdA-stichting die ondermeer in Oost Europa sociaal-democraten ondersteunt, redenom op het congres aandacht tevragen voor Mikola Statkevich,partijleider van de Wit RussischeSociaal Democratische partij. In mei van dit jaar werd

Statkevich veroordeeld tot driejaar dwangarbeid in verband metzijn deelname aan demonstratiesin de stad Minsk na de fraudu-leuze verkiezingen vorig jaar.Zijn geplande deelname aan deverkiezingen van 2006 is hier-mee verhinderd. Op het congresvan 9 en 10 december in Utrechtwordt in samenwerking metAmnesty International een debatgeorganiseerd over de huidige

situatie in Wit Rusland. Kijk op www.pvda.nl - agendavoor de details. U kunt de demo-cratische oppositie financieelsteunen via het solidariteits-fonds Wit Rusland van de AMS:giro 279 05 30, ten name vanAlfred Mozer Stichting, ondervermelding van solidariteits-fonds Wit-Rusland. BertKoenders is ambassadeur vanhet solidariteitsfonds.

Mensenrechten op congres!

Tekst Ottolien van Rossem, Tessel Schouten Foto Marjo van den Boomen

In 2006 start de nieuwe zittingsperiode van hetPolitiek Forum. Dertig leden daarvan wordenrechtstreeks gekozen door ‘collega’ PvdA-leden.Heeft u aantoonbare belangstelling voor en/ofbeschikt u over maatschappelijke expertise opeen bepaald interessegebied? Kunt u een kriti-sche inbreng leveren aan discussies en menings-vorming – niet alleen op uw interessegebiedmaar ook in brede zin? Wilt u een spiegel vor-men voor de Kamerfracties, de Eurodelegatie enhet Partijbestuur?

Stel u dan kandidaat voor deze nieuwe zittings-periode! Uw kandidatuur dient uiterlijk vrijdag 6januari 2006 vóór 12.00 uur op het partijbureaubinnen te zijn. Via e-mail: [email protected] ofper post: Postbus 1310, 1000 BH Amsterdam. De verkiezing van deze dertig leden (vijf per inte-ressegebied) gebeurt door alle partijleden op dewebsite. Wilt u meestemmen maar beschikt uniet over internet, laat u dan registreren als kie-zer voor het Politiek forum en meld u vóór vrij-dag 13 januari 2006 aan bij: PvdA, Afdeling

Ledenadministratie: [email protected] telefonisch: 020-551 22 90. Informatie (pro-fielschets en procedure) vindt u op www.pvda.nl -vereniging – politiek forum, of kunt u opvragenbij Maria Dijkman: [email protected] voor het Politiek Forum:Binnenlands bestuur en justitie, Buitenlandsbeleid en Europese Unie, Volkshuisvesting,ruimtelijke ordening en milieu, Onderwijs,kunst en cultuur, Sociaal, economisch en finan-cieel beleid, Zorg.

Oproep kandidaten Politiek Forum 2006/2007

Programma vannieuwe voorzitter!

UKijk voor meer info opwww.pvda.nl > pvda politici> kandidaat-voorzitter>michiel van hulten of opwww.michielvanhulten.nl

Prijswinnaarbijzonderouderenprojectgezocht!In 2006 zal voor de vijfde maal deKo Suurhoff-penning worden uitge-reikt. Deze tweejaarlijkse onder-scheiding wordt uitgereikt aan een(maatschappelijke) organisatie diezich, naar inzicht van de jury, hetmeest verdienstelijk heeft gemaaktvoor de emancipatie van ouderen.Denk aan werkzaamheden op hetterrein van wonen, gezondheids-zorg, inkomen, werkgelegenheid,recreatie en verkeer & vervoer.De jury laat in haar oordeelsvormingoriginaliteit, vernieuwing, ontwikke-lingsgerichtheid en ouderenpartici-patie zwaar wegen. Ook de matewaarin een project anticipeert op detoenemende vergrijzing is eenbelangrijk criterium. De prijs werdeerder toegekend aan onder meer deStichting Palet (1998) voor het pro-ject Nij Statelân, centrum voorwonen, zorg en welzijn inMenaldum en het project BRASA(2004), een multiculturele woon-vorm in Groningen. De jury van de Ko Suurhoff-penningvraagt uw medewerking! Namenvan instellingen, desgewenst beli-chaamd in personen die naar uwinzicht voor de prijs in aanmerkingkomen, kunt u aan ons doorgeven.Suggesties kunnen tot en met 15december worden gestuurd aanMaria Dijkman: [email protected] via de post: PvdA, Maria Dijkman,Postbus 13010, 1000 BHAmsterdam.

kort

# Rood 07dev. 21-11-2005 10:35 Pagina 8


De regiocoördinatorenOm de PvdA naar buiten toe beter te kunnen profileren leggen de regionale steunpunten meer nadruk op

samenwerking binnen de organisatie. Daartoe zijn zeven medewerkers Regionale steunpunten aangesteld.

De campagne voor de gemeente-raadsverkiezingen in maart 2006 isbegonnen. Zeven medewerkersRegionale steunpunten bevorderenbinnen hun regio’s de samenwer-

king tijdens de campagne.Door met vrijwilligers en politici binnen eenregio activiteiten te organiseren, worden zo veelmogelijk kiezers bereikt. Debatten worden doorde samenwerking effectiever georganiseerd. Hetgaat om initiëren, meer rood op straat, facilite-ren, consulteren en adviseren. De medewerkersRegionale steunpunten zijn overigens géén tijde-lijke campagnemedewerkers, maar maken deeluit van de permanente vernieuwingsoperatie vande PvdA. Tussen het partijbestuur, ‘Den Haag’ ende lokale mensen zijn zij het gezicht van en aan-spreekpunt voor de afdelingen en de gewesten.De coördinatoren verzorgen ook trainingen: overcanvassen (direct kiezerscontact door bij men-sen thuis langs te gaan), over het uitwisselen vanervaringen en bijvoorbeeld online-boekhouden.

Monique Wijlhuizen (27) is verantwoordelijkvoor Flevoland, Drenthe, ’t Gooi, Utrecht-Westen Utrecht-Heuvelrug. ‘Een aantal weken gele-den organiseerden wij in de regio Utrecht-Heuvelrug de canvas de ‘Rode golf’. Vanwege degemeentelijke herindelingen vonden daar verkie-zingen plaats. Met een rode dubbeldekker gin-gen we op pad. We zijn langs de deuren gegaanom mensen te overtuigen om te gaan stemmen.Het was de eerste collectieve canvasactie, maarvanwege het succes zullen er in de toekomstméér georganiseerd worden.’ Ineke Mos (44) heeft Friesland, Kop vanNoord-Holland, Waterland en Kennemerland

onder haar hoede. ‘Het samenwerken tussenpartijonderdelen gaat niet in elke regio evengoed. Maar de mensen in Kennemerland zijnmomenteel wel erg enthousiast over de samen-werking, omdat het echt iets oplevert. Lokalevolksvertegenwoordigers bijvoorbeeld werkenveel samen bij het schrijven van verkiezingspro-gramma’s. Zo blijkt het uitwisselen van informa-tie op zowel inhoudelijk als organisatorischgebied veel voordelen op te leveren.’Anouk Gijsbrechts (33) houdt zich bezig metde regio’s Rivierenland, Knooppunt Arnhem-Nijmegen, Brabant-West, Zeeland en deDrechtsteden. ‘In de regio’s worden regelmatigregionale trainingsdagen georganiseerd.Belangstellenden kunnen dichtbij huis bepaaldepraktische en inhoudelijke vaardigheden leren.We hebben trainingen gegeven in bijvoorbeelddebatteren, politieke programma’s opstellen enhet schrijven van persberichten. Momenteel bie-den we ook trainingen over canvassen en vrijwil-ligersbinding in de regio aan, om te leren hoemensen te binden aan de PvdA.’ Jan van der Meulen (58) bemoeit zich metRotterdam, Groningen, de Achterhoek, Veluwe,Overijssel Noordwest en Twente. ‘De bijeenkom-sten waarbij een bepaald thema centraal staat,worden de laatste tijd goed bezocht. In de aan-loop naar de verkiezingen wordt de nadruknatuurlijk gelegd op het campagnevoeren. Erwordt gesproken over het aantrekken van men-sen en het canvassen. Men kan zo leren om voorde PvdA het land in te gaan.’ Speciaal voor de campagneperiode is ArjenOverbeek (niet op de foto) aangetrokken.Overbeek is verantwoordelijk voor het gebiedOverijssel.

Gijs Holla (29) bevindt zich vaak in Parkstad-Limburg, Limburg Noord-Midden, WestelijkeMijnstreek/Heuvelland, De Kempen, Brabant-midden en Brabant-Oost. ‘Rond Prinsjesdag ende Dag van de Arbeid worden de “Rode slingers”georganiseerd. Onder aanvoering van eenkamerlid bezoeken vrijwilligers en raadsleden opéén dag een aantal dorpen en sluiten ze hun touraf in een stad. Door rozen en folders uit te delentrekken we veel aandacht. Daar wordt vaak posi-tief op gereageerd.’Daniëlle Koelemij (34) en Tessa Bijen (22,stagiaire) zijn verantwoordelijk voor de regioAmsterdam. Daniëlle: ‘Binnen Amsterdam zijner veel groepjes en clubjes die activiteiten organi-seren. Ik probeer deze samen te laten werken ente adviseren. Doordat ik nu veel mensen ken, kanik ze makkelijk koppelen. Tessa: ‘Ik probeer opstraat mensen te bereiken door het uitdelen vancampagnemateriaal en het houden van enquê-tes. Opvallend is dat mensen vaak heel positiefreageren als je ze aanspreekt.’(Danielle wordt per 1 januari vervangen, omdatze een andere baan heeft.) Egon Adel (29) houdt zich bezig met de regio’sRijnmond-Noord, Bollenstreek, Rijnmond-Zuid,Groene Hart en Haaglanden/Westland. ‘In cam-pagnetijd is het erg handig om gezamenlijkmateriaal aan te schaffen, van kartonnen achter-wandjes tot gummetjes. Op de website zijn dewebgroepen nuttig, omdat je gemakkelijk eengrote groep mensen kunt bereiken. Op provinci-aal niveau werken de Statenfractie en hetGewestelijk bestuur op dit moment goed samenmet de afdelingen uit de regio om eenzelfdePvdA-standpunt uit te dragen, waardoor er beternaar geluisterd zal worden.’

De regiocoördinatoren

Onder van links naar rechts:

Anouk Gijsbrechts, Egon Adel,

Jan van der Meulen

Boven van links naar rechts: Ineke

Mos, Gijs Holla, Monique Wijlhuizen,

Tessa Bijen, Danielle Koelemij

Tekst Justus Cooiman Foto Thomas Schlijper

PvdA

# Rood 07dev. 21-11-2005 10:36 Pagina 9


Denkend aan een linkse coalitie zie ik een einde aan de toene-mende maatschappelijke ongelijkheid en het uitkleden van derechtstaat. Na jaren van rechtse hypocrisie wordt eindelijk hetmes gezet in de hypotheekrenteaftrek en de belastingsubsidiesop de pensioenen. Bij het buitenlandbeleid lopen we niet meer

klakkeloos achter de Amerikanen aan. En aan de voortschrijdende verpestingvan het milieu en de leefomgeving wordt een halt toegeroepen.Maar als ik wat langer denk aan een linkse coalitie krijg ik het toch Spaansbenauwd. En dat komt omdat alle leden van linkse partijen, hoe sympathiekook, vaak dromers zijn. Ze dromen net als ik over een betere, mooiere, sociale-re en rechtvaardiger wereld. Maar linkse dromerij is op dit momentwishful thinking. De komende jaren moe-ten alle zeilen bijgezet om de publiekearrangementen zoals we die nu kennen,overeind te houden. Veel linkse mensen bagatelliseren conse-quent de gevolgen van de vergrijzing.Door de vergrijzing nemen de overheids-uitgaven aan AOW-pensioenen en zorgenorm toe. Zonder ingrijpen nu leidt dattot een generatieconflict later en stagnatievan de economie door hoge belastingen.Als de overheid te weinig geld in kas krijgt,moet er bezuinigd worden. Daarvan zijn uiteindelijk de maatschappelijk zwak-keren de dupe, want arme ouderen en kinderen uit arme gezinnen kunnenniet terugvallen op hun familie voor zorg en onderwijs. Ingrepen in de sociale zekerheid, de pensioenen en de arbeidsmarkt zijn dusnog immer zeer urgent. Denk hierbij aan een hogere pensioenleeftijd, schrap-pen in levensloop en prepensioen regelingen en hogere belastingen voor wel-varende 65-plussers. Terwijl de vergrijzing een links thema hoort te zijn, ont-beert het links momenteel aan werkelijke politieke moed om deze zaken op deagenda te zetten.Het ontbreekt bij links aan vermogen tot zelfreflectie als het om het functione-ren van de overheid gaat. De overheid moet veel maatschappelijke kwalenoplossen, maar overheidsingrijpen is niet altijd even doelmatig en effectief.Links onderschat bovendien dat er steeds hogere belastingen nodig zijn omdezelfde overheidsvoorzieningen in stand te houden. Door de internationalise-ring van de economie wordt belastingheffing moeizamer en kostbaarder. Desamenleving wordt steeds complexer door individualisering, veranderingen inde levensloop en een grotere arbeidsmarktdynamiek door technologische ont-wikkelingen. Overheidsingrijpen wordt hierdoor steeds minder doelmatig eneffectief. De verzorgingsstaat pompt steeds meer geld rond tussen mensendie geen hulp nodig hebben. Dit gaat met veel welvaartsverliezen gepaard.Baumols ziekte slaat bovendien genadeloos toe. De arbeidsproductiviteit in de

publieke sector blijft achter bij de markt waardoor de overheid steeds duurderwordt. Zolang links de ogen sluit voor overheidsfalen en de stijgende kosten van deoverheid, houdt rechts het initiatief bij hervormingen in de publieke sector.Helaas maken linkse partijen voortdurend plannen om de effectiviteit vaniedere belastingeuro nog verder te verlagen. Makkelijke pleidooien voor eenbasisinkomen, een ‘cappucino-model’ in de sociale zekerheid en ‘terug naarde professionals’ illustreren dat. Links moet loslaten waar dat kan: meer eigenbijdragen in het hoger onderwijs en zorg, minder ineffectieve publieke werkge-legenheidsprojecten, korter durende uitkeringen, decentralisatie van uitvoe-

ringsinstanties enzovoorts. Links zou eigenlijkhaar ‘ideaal’ van de brede en toegankelijkepublieke sector moeten begraven om de zwak-keren in de toekomst te kunnen blijvenbeschermen.Links geeft vrijwel zonder uitzondering aldecennia voorrang aan uitkeringen en inko-mensreparaties boven overheidsinvesteringenin onderwijs, kinderopvang, openbaar vervoeren milieu. De reden dat Nederland internatio-naal laag scoort op de overheidsinvesteringen,is dat Nederland zeer hoog scoort op de uitga-ven aan uitkeringen, niet omdat de belastingente laag zijn. Nog steeds is circa 20 procent van

de Nederlandse beroepsbevolking op een of andere manier afhankelijk vaneen uitkering. Links wil terecht de uitkeringen niet verlagen. Maar ze kan het niet over haarhart verkrijgen om de duur te verkorten en strenger te zijn. In de sociale zeker-heid is links synoniem met pappen en nat houden. In een linkse coalitie voor-zie ik dat de sociale zekerheidsarrangementen alleen maar verder opgetuigdworden. De houdbaarheid van de collectieve sector komt dan verder onderdruk te staan. Zolang links blijft aarzelen bij ingrepen in de sociale zekerheid iser gewoonweg niet genoeg geld voor dringende investeringen. Links is dan opkorte termijn misschien sociaal, maar op lange termijn asociaal omdat de kladkomt in het onderwijs, de kinderopvang, het openbaar vervoer en het milieu. Hoewel een linkse coalitie in eerste instantie sympathiek oogt, is het naar mijnovertuiging een niet ongevaarlijk sociaal-economisch experiment. Veel linksedromen zijn bedrog, want ze brengen geen oplossing voor wezenlijke maat-schappelijke kwesties zoals de vergrijzing, modernisering van de publieke sec-tor, hervormingen van de sociale zekerheid en het op peil houden van depublieke investeringen. Linkse dromen kunnen eindigen in een nachtmerrievoor de zwakkeren. Daar is helemaal geen rechtse regering voor nodig.

Dr. Bas Jacobs is universitair docent openbare financiën en macro-economie aande universiteiten van Tilburg en Amsterdam.

Alom wordt er gespeculeerd over de mogelijkheid van een grote linkse coalitie van

PvdA, Groen Links en de SP na de volgende verkiezingen. Bij het ter perse gaan van

dit stuk hebben deze partijen een nipte meerderheid in de peilingen.

Dromen over een linksecoalitie zijn bedrog

Rood heeft ruimte voor een goed betoog.Rood stelt graag iets aan de kaak. In de

rubriek Opinie kunt u uw ei kwijt. Heeft ueen uitgesproken mening, of iets anders tezeggen dan wat al gezegd is over een maat-

schappelijk of politiek thema? Zet uwbetoog op papier en stuur het ons: RedactieRood, Postbus 1310, 1000 BH Amsterdam,

of per e-mail: [email protected].

opinie

# Rood 07dev. 21-11-2005 10:36 Pagina 10


1 Typisch Frank..?‘Als sociaal-democraat geloof ik in vooruitgang. Ik benzowel bij mijn werk als bij de PvdA een bouwer. Ik pro-beer mensen bij elkaar te brengen en te begeleiden bijbesluitvormingsprocessen. Ik kan de successen entegenslagen van de PvdA goed relativeren. Door deprofessionaliteit van de partij blijkt het namelijk altijdgoed te komen.’

2 Waar moet meer aandacht voor komenbinnen de politiek?‘Politici beperken zich steeds vaker tot het maken vanstatements en het verkondigen van principes. Maardat is pas het begin, wat ontbreekt is het vervolg;maatregelen, concrete plannen en de financiële onder-bouwing om deze principes ook te verwezenlijken.’

3 Hoe scheid je politiek en privé?‘Politiek ís voor mij privé, omdat ik de activiteiten voorde PvdA in mijn “vrije tijd” doe. Ik kan en wil politieken privé niet scheiden. Voor mijn werk ben ik nooitafhankelijk geweest van de politiek en ik ben dusgewend om mijn rol in vrijheid te spelen.’

4 Waar heb jij slapeloze nachten van?‘Slapeloze nachten ken ik niet, natuurlijk gaat het nietaltijd voor de wind, maar ik lig er niet wakker van. Datmijn dochter of mijn vrouw iets zou kunnen overko-men, kan mij wel eens verontrusten. Bij een congresben ik wel geconcentreerd en dus ben ik vroeg wak-ker.’

5 Wat zijn je ambities?‘Als voorzitter van het congrespresidium heb je detaak om ervoor te zorgen dat alle leden zich thuis voe-len bij de partij en dat ze een eerlijke kans krijgen omhun mening te geven. Het is een kunst om in hetdebat het evenwicht te vinden tussen enkel consen-sus en voortdurende confrontatie. Annemarie Grewelbijvoorbeeld had de legitimiteit om zo nodig in te grij-pen in debatten. Dat is belangrijk. Het is ook een uit-daging om de nieuwe media die we nu onder meergebruiken voor de ledenraadplegingen, in de toe-komst ook te benutten voor bijvoorbeeld plaatselijkereferenda.’

FRANK VROLIJKS (41) is commercieeldirecteur bij advies - en ingenieursbureauGrontmij. Veel PvdA-leden zullen hemechter kennen als voorzitter van het con-grespresidium. Ook het komende congresin Utrecht zal onder zijn leiding staan.Aan hem de taak om voor de derde keerals voorzitter van het presidium debesluitvorming en het debat op het con-gres te bewaken.

Foto Tessa Posthuma de Boer

Tekst Justus Cooiman

5 vragen aan…

# Rood 07dev. 21-11-2005 10:38 Pagina 11

`

� Het rapport Vreedzaam veilig van de projectgroepInternationale Vrede enVeiligheid kunt u download-en op pvda.nl>service>bibliotheek. Op 9 en 10december vindt er op hetPvdA-congres in Utrecht eendiscussie plaats over de con-clusies van de projectgroep.

� De Raad voor deNationale Veiligheid, inge-steld in mei 2004, is eenonderraad van de minister-

raad die alle aspecten behan-delt die op kabinetsniveauworden besproken op het ter-rein van terrorismebestrij-ding en inlichtingen- en vei-ligheidsdiensten.

� In het onlangs versche-nen boekje Elf September enhet internationale recht zetNico Schrijver zijn eigenopvattingen over de zoge-noemde brede meersporen-strategie uiteen.

Dat staat in een vandaag verschenen,verkennend onderzoek van deUtrechtse hoogleraar criminologieFrank Bovenkerk en enkele collega’svan het Willem Pompe Instituut voorStrafrechtswetenschappen. (…)

In een toelichting zegt Bovenkerk dater vanaf 2002 sprake is van een vrijplotselinge toename van bedreigin-

gen, die volgens hem specifiek isvoor Nederland. ‘Het heeft te makenmet de politieke verwikkelingen rondPim Fortuyn,’ aldus de criminoloogtegen het persbureau ANP. ‘Dat iseen interpretatie. Het zal ook iets methet algemene verval van waarden ennormen te maken hebben.’ (…)

Uit: NRC-Handelsblad

MEDIA

Sterke toenamebedreigingen per e-mailROTTERDAM, 24 OKT. Het aantal bedreigingen per e-mail is delaatste jaren 'explosief' toegenomen. Er zijn aanwijzingen dat behal-ve politici ook journalisten, notarissen en advocaten sinds 2002 vakeren ernstiger worden bedreigd.

D66-minister Alexander Pechtold noemde

het gekakel, al die ophef over de toenemen-

de terreurdreiging in ons land. Veel politici

denken daar anders over. Minister Donner

van Justitie bijvoorbeeld. Hij bereidt een

wet voor die het goedpraten en ver-

heerlijken van terroristisch geweld verbiedt.

Een fikse inperking op het recht van

meningsuiting. Terecht, of gaat dit te ver?

PvdA-Tweede-Kamerleden Aleid Wolfsen(woordvoerder justitie) en Peter vanHeemst (woordvoerder terrorismebestrij-

ding) vinden dat deze wet te ver lijkt te gaan.Wolfsen tijdens het PvdA OpPositiedebat overterrorismebestrijding: ‘Het is belangrijk dat wan-neer mensen een aanslag verheerlijken, je zedaar op aan kunt spreken als de openbare ordein het geding is. Maar met de apologiewet is ookde vrijheid van meningsuiting in het geding. Dusik ben nog niet overtuigd.

ANTI-TERREURMAATREGELENSinds de brute moord op cineast Theo vanGogh, nu alweer ruim een jaar geleden, staat hetonderwerp veiligheid hoger op de politieke agen-da dan ooit. Ondertussen is al een aantal maat-regelen ingevoerd. Het ‘openbare’ - want demo-cratische - Tweede-Kamergebouw komt u zonderlegitimatie niet meer in. Sinds Tweede-Kamerleden Ayaan Hirsi Ali en Geert Wildersmoesten onderduiken wegens serieuze bedrei-gingen aan hun adres, gaan veel politici zonderbeveiliging de deur niet meer uit. En ook rech-ters, advocaten en journalisten blijken te wordenbedreigd.Is onze angst voor terreuraanslagen terecht ende politieke behoefte aan verregaande veilig-heidsmaatregelen dus gerechtvaardigd? Of ken-nen we het internationale terrorisme daarmee teveel eer toe?Vlak na de moord op Van Gogh stond een fikseKamermeerderheid achter het apologieverbod,maar het tij lijkt te zijn gekeerd. Ook de PvdAheeft ‘grote aarzelingen’. De vrijheid vanmeningsuiting is ons blijkbaar toch te lief. AleidWolfsen: ‘Van alle maatregelen die zijn aange-kondigd, lijkt dit ons de minst nuttige. Maar opdit moment weten we nog niet meer dan één zin

OP PVDA PLATFORM KOMEN PARTIJDEBAT, IN

Vrij en/ o

Volgens prof. Frank Bovenkerk, hoogleraar criminologie,vinden mensen uit steeds meer verschillendebevolkingsgroepen een bedreiging in hun mailbox.


# Rood 07dev. 21-11-2005 10:38 Pagina 12

T, INTERNET EN REGULIERE MEDIA BIJ ELKAAR. DEZE KEER: VEILIGHEID

in een brief. We hebben zeer grote aarzelingen,maar wachten het voorstel af.’Over andere nieuwe wetgeving op het gebied vanterrorismebestrijding zijn Wolfsen en Van Heemstpositiever. ‘Ondanks het risico dat je zo nu en daniemand onterecht oppakt, móet het mogelijk zijnom bij terrorisme sneller op te treden en op tesporen dan nu het geval is,’ aldus Wolfsen. ‘Het isonmogelijk eerst de daadwerkelijke aanslag af tewachten. En ook het gebruik van AIVD-informatiein strafzaken kan beter.’ Van Heemst: ‘Het is onge-looflijk belangrijk dat we met goed werk van inlich-tingendiensten mensen die echt gevaarlijk zijn,scherp in de gaten houden. Met strafrecht ben jebijna altijd te laat. En je mag het strafrecht niet‘oprekken’ om er maar op tijd bij te kunnen zijn.Dan breng je verkeerde gedachten onder hetWetboek van Strafrecht.’ De heren waarschuwen wel voor een ‘verwateringvan de rechtstaat’. De nieuwe wetgeving op het

M.m.v.: Daniëlle van der Wekken, Tessel Schouten foto’s Hollandse Hoogte

/ of veilig?gebied van terrorismebestrijding kan er namelijkvoor zorgen dat de AIVD en het gehele politieap-paraat al worden ingezet bij een moeilijk te achter-halen gerucht. Noodzakelijk of overdreven? VanHeemst: ‘Je mag het risico niet lopen. Je moet hetstrafrecht snel inzetten – ook als iemand wat vanplan is. Maar: als je het eerder inzet, maak je ookwel eens een fout. Daarom moet er altijd sprakezijn van een redelijke onderbouwing enerzijds eneen rechter die de onderbouwing kan beoordelenanderzijds.’

MINISTERIE VOOR VEILIGHEIDIs het wellicht tijd voor een ‘ministerie voorVeiligheid’ zolang terreurdreiging en internatio-naal terrorisme een rol spelen in onze samenle-ving? Nico Schrijver, hoogleraar InternationaalPubliekrecht te Leiden en voorzitter van de PvdA-projectgroep Internationale Vrede en Veiligheid(IVV) vindt van niet: ‘Dat is geen haalbare kaart.

Het onderwerp is te veelomvattend om onder tebrengen bij één minister.’ De projectgroep steltwel voor de aandacht en verantwoordelijkheid vande RNV (Raad voor de Nationale Veiligheid) teverbreden. Alle onderwerpen die raakvlakken heb-ben met de nationale veiligheid zouden punt vanaandacht moeten worden. Schrijver: ‘En dat is dusbeslist meer dan enkel het gevaar voor terroristi-sche aanslagen. Ook deelname aan een militaireinterventie of zelfs een VN-blauwhelmenoperatiekan van invloed zijn op de interne veiligheid.’De projectgroep IVV kreeg onder meer deopdracht de samenhang tussen binnenlandse enbuitenlandse veiligheidskwesties te analyseren,waaronder het terrorisme. Hierop kwam de com-missie met de volgende suggesties: zorg voormeer kennis over het Midden-Oosten en de Islam,meer adequate informatie-uitwisseling en uitleve-ring van verdachten, maar vooral: voor goedeinternationale samenwerking tussen politie- enveiligheidsdiensten. Ofwel: Nederland kan het nietalleen. ‘Maar,’ voegt Nico Schrijver toe, ‘er moetook veel meer in een brede ‘meersporenstrategie’geïnvesteerd worden. Voorkomen is beter dangenezen, is een oude wijsheid.’

RESPECT EN DIALOOGVolgens de projectgroep werkt wederzijds respecten de dialoog met de Islam het beste tegen radica-lisering. Terwijl we al jaren de ‘haperende integra-tie’ willen aanpakken, dwalen we de laatste tijdjuist steeds verder af van het ideaal van een suc-cesvolle integratie. Als de problemen in de islami-tische wereld worden aangepakt en opgelost (inhet Midden-Oosten conflict of in Irak), dan verbe-tert direct de veiligheid in Europa.

U Discussier mee op www.pvda.nl > forum

FORUM Het forum op pvda.nl heeft twee stellingen aan het onderwerp gewijd. Een van destellingen luidt: Vrijheid heeft z’n prijs. Het is ongewenst dat terreurverdachten wegens gebrek aan bewijsworden heengezonden. Het moet mogelijk worden om mensen langer vast te houden zonder bewijs.

Mohamed Bouhassani is het eens met Wouter Bos, die in februari van ditjaar stelde dat mensen onschuldig zijn zolang hun schuld niet is bewezen.Geen nieuwe wetgeving zonder echte controle. Paul Hoppenbrouwers isvan mening dat rechters beschikking moeten kunnen krijgen over alle nood-zakelijke informatie: ‘Er is voldoende wetgeving. Wel moeten rechters alleinformatie ter beschikking krijgen en die kunnen toetsen, ook de informatievan de veiligheidsdienst. Als er meer tijd nodig is om alle bewijsmateriaal teverzamelen, moeten terreurverdachten langer kunnen worden vastgehou-

den. Maar er moeten dan wel gegronde verdenkingen zijn tegen die terreur-verdachte.’ Bas Broesder vindt dat er voorzichtig moet worden omgespron-gen met het vasthouden van mensen: ‘Ik vind dat we heel voorzichtig moe-ten zijn in het vasthouden van mensen zonder dat er bewijzen zijn. De ter-reurverdachte die recent is aangehouden, had z'n huis vol liggen metwapens en ander verboden materiaal. Dit lijkt me voldoende bewijs omiemand voor lange tijd achter de tralies te zetten, zonder dat er een directbewijs is voor terreur.’

Start Zoek Contact

platform


# Rood 07dev. 21-11-2005 10:39 Pagina 13


Het congres over de toekomst

Het afgelopen jaar hebbenverschillende projectgroe-pen gewerkt aan rapportenop deelterreinen van deinhoudelijke vernieuwing.

Over de inhoudelijke plaatsbepaling vande PvdA in de Zorg, Democratie enBestuurlijke Vernieuwing, onderwerpendie al in partijdiscussies besproken zijn,zal het congres op 9 en 10 decemberbesluiten nemen. In deelsessies zullendaarnaast belangrijke onderwerpen alsVolkshuisvesting, InternationaleVeiligheid, de Verzorgingsstaat, dePublieke Sector en Europa besprokenworden.

EEN GEZOND LEVENIn april 2005 kwam het rapport Zorg vooreen gezond leven uit van de projectgroepDe Waal. Het is een lijvig rapport gewor-den met daarin veel aandacht voor depreventieve kant van de zorg, de verande-

ringen in het zorgstelsel, maatschappelijkondernemen, de positie van patiënten, deprofessionals in de zorg en de langdurigegezondheidszorg.In een discussietraject georganiseerddoor het Kenniscentrum van de PvdA ishet rapport op tal van bijeenkomsten enin verschillende settings besproken.Mede op basis van de uitkomsten van diediscussies heeft het partijbestuur van dePvdA een resolutie opgesteld, waarinwaardering wordt uitgesproken over hetuitgebreide rapport. Het partijbestuur wilhet rapport overnemen, maar wel meteen aantal kanttekeningen en wijzigin-gen. Zo vindt het partijbestuur dat in hetrapport de nadruk op de bezwaren tegenmarktwerking in de zorg nog sterkerbenadrukt hadden mogen worden. DePvdA heeft toegankelijkheid van degezondheidszorg hoog in het vaandel.Jong, oud, arm, rijk, gezond en onge-zond, iedereen moet gelijke toegang heb-

ben tot goede gezondheidszorg.Patiënten mogen nooit als consumentengezien worden, juist omdat mensen dieziek zijn, afhankelijk zijn van hun zorgver-lener. Daarbij is het partijbestuur ook vanmening dat de PvdA terughoudend moetzijn in het idee dat commerciële zorgver-zekeraars centrale regisseurs worden vaneen deel van de gezondheidszorg.Nagegaan moet worden welke anderen,zoals de huisartsen, beter als zorgregis-seurs kunnen optreden, zodat de belan-gen en keuzevrijheid van de patiëntenbeter gewaarborgd zijn.

In het rapport Zorg voor een gezond levenwordt ook gepleit voor het geven van eengrotere rol aan de gemeente voor langdu-rige zorg. Gemeenten kunnen beter zorgop maat leveren, zo is de gedachte.Bovendien sluit dit aan bij het nieuwebeginselmanifest, waarin wordt gepleitvoor nabij bestuur. Wel vindt het partijbe-

Zorg, Democratie enBestuurlijke Vernieuwing

Op 9 en 10 december vindt het congres van de PvdA plaats in Utrecht. Het worden

twee belangrijke dagen, want er wordt niet alleen een nieuw partijbestuur gekozen,

ook de inhoudelijke vernieuwing van de PvdA komt uitgebreid aan bod.

Op het congres worden naast de besluitvor-mende discussies in de grote zaal over deonderwerpen Zorg, Bestuurlijke Vernieuwingen Interne kandidaatstelling ook discussiesgeorganiseerd over een aantal andere onder-werpen. Dat zijn: Internationale Veiligheid,Wonen, De toekomst van de Verzorgingsstaaten de Publieke Sector. Over deze onderwer-pen zijn rapporten in de maak of onlangs ver-schenen. Deze rapporten zijn het gevolg vande doelstellingen die het congres en het par-tijbestuur de partij hebben gesteld op het

congres van december 2003. De werkgroep-leden die zich op het onderzoeken naar enhet schrijven over deze onderwerpen hebbentoegelegd, zullen veelal aanwezig zijn ommet u in discussie te gaan, uw meningen tehoren en uw vragen te beantwoorden. De uit-komsten van het werk van de werkgroepenworden uitgebreid met hetgeen er op hetcongres gebeurt. Daarom is het van belangdat u van u laat horen. De eindresultaten zullen als bouwstenen fungeren voor het verkiezingsprogramma van 2007.

Deze deelsessies vinden plaats op vrijdag-avond 9 december. Op vrijdagochtend vindtde vrouwennetwerkdag plaats en gedurendede middag is er een Politiek Café waar ookveel onderwerpen aan de orde zullen komen.

INHOUDELIJKE DISCUSSIES

Het congresprogramma staat opwww.pvda.nl/congres. De rapportenover de hierboven besprokenonderwerpen vindt u opww.pvda.nl>service>bibliotheekBel om u op te geven: 020 - 551 22 95.

U

# Rood 07dev. 21-11-2005 10:39 Pagina 14


Tekst Lianne Raap, Angelina Scalzo Illustratie CoverMechanics

commissie om een evenwichtige lijstsamen te stellen wordt dan wel kleiner.Er zitten haken en ogen aan de uitvoe-ring van deze voorstellen. Het partijbe-stuur heeft er daarom voor gekozen omhet congres twee keuzes voor te leggen:het voorstel overnemen (waarbij geko-zen kan worden tussen 12 of 19 regionalekandidaten) of het voorstel niet overne-men, maar wel de regionale spreidingvan de kandidaten te verzekeren via eenverscherpte opdracht aan de kandidaat-stellingscommissie. De keuze is aan hetcongres.

cratie aan te vullen met elementen vandirecte democratie, zonder de represen-tatieve democratie uit te hollen. Het der-de voorgestelde referendum, het raadple-gend volksinitiatief, vindt het partijbe-stuur weliswaar interessant, maar wil hetnog niet overnemen. Het is weliswaarraadgevend, maar inde praktijk kan hettoch al snel bindendzijn. Daarom advi-seert het partijbestuureerst serieus te kijkennaar welke onderwer-pen op deze wijzereferendabel zoudenkunnen zijn en of hetniet de agenderings-functie van politiekepartijen ondermijnt.

INTERNE KANDI-DAATSTELLINGIn 2003 droeg hetcongres het partijbe-stuur op om eenvoorstel uit te werken voor een kandi-daatstellingsprocedure waarbij de ledenmeer rechtstreekse invloed krijgen.Daarbij moest er tevens sprake zal zijnvan een gegarandeerde regionale sprei-ding van de kandidaten. Een partijbe-stuurscommissie is met deze dubbeleopdracht aan de slag gegaan en steltvoor om voortaan in elke provincie éénregionale kandidaat voor de TweedeKamer rechtstreeks door de leden telaten kiezen, middels de inmiddelsbekende ledenraadpleging. Deze twaalf‘regionale kandidaten’ krijgen dan eenplekje bij de eerste dertig kandidaten opde lijst. De kandidaatstellingscommis-sie krijgt de opdracht bij het selecterenvan de overige kandidaten een even-wichtige lijst samen te stellen voor watbetreft man/vrouw verhouding, experti-se, doelgroepen en natuurlijk regionalespreiding. Het partijbestuur is van mening dat hetvoorstel een goede uitwerking is van deuitspraken van het congres. Er zijn ech-ter ook andere uitwerkingen mogelijk,zoals in elke kieskring (19) de leden eenregionale kandidaat laten kiezen en dezeeen plek bij de eerste 40 op de lijst tegeven. Zo wordt meer recht gedaan aande positie van de grote steden. De ruimte voor de kandidaatstellings-

stuur dat dit proces van decentraliserenin een rustig tempo moet gebeuren endat zolang gemeenten niet over voldoen-de instrumenten beschikken om de takenuit te voeren, er niet moet worden gede-centraliseerd. Op het congres kunnendeze kanttekeningen van het partijbe-stuur bij het Zorgrapport worden overge-nomen of geamendeerd. Spannend, wanthet is heel lang geleden (hoe lang?) datde PvdA zo'n allesomvattend rapport alsdeze over de gezondheidszorg heeft aan-genomen op een congres.

DE LEIDENDE BURGERDe projectgroep Andeweg schreef eenhelder rapport over de inrichting vanonze democratie en bestuur. Dit rapport,De leidende Burger, is met veel waarde-ring ontvangen door het partijbestuur. Inde vorm van een partijbestuursresolutie– mede op basis van de gevoerde partij-discussie – wordt het onderwerp terbesluitvorming aan het congres voorge-legd. De discussie belooft spannend teworden. Het kiesstelsel, de bestuursla-gen, referenda en de Eerste Kamer zullendaarbij in elk geval aan de orde komen.Een kiesstelsel met twee stemmen (éénlandelijk, één in een district) zoals in onsverkiezingsprogramma staat, is politiekonhaalbaar geworden. Zijn we tevredenmet het huidige kiesstelsel of willen we,zoals de projectgroep Andeweg voorstelt,het huidig kiesstelsel veranderen naaranalogie van het Belgisch systeem: dekiezer kan of op de partij als geheel stem-men en zo instemmen met de lijstvolgor-de, of een voorkeursstem geven aan eenbepaalde kandidaat. Een versterkte voor-keursstem dus voor wie op een persoonwil stemmen, zodat de kiezer meerinvloed krijgt op de personele samenstel-ling van de fractie.

REFERENDAHet rapport Andeweg stelt verder voor destem van de burger te versterken met deinvoering van drie type referenda. Bij eenbindend correctief wetgevingsreferen-dum vragen de kiezers zelf een stem-ming door de bevolking aan over eendoor het parlement goedgekeurde wet.Een bindend correctief grondwetgevings-referendum is verplicht bij het wijzigenvan de grondwet. Deze twee referendabeschouwt het partijbestuur als een goe-de manier om de representatieve demo-

redactioneel

# Rood 07dev. 21-11-2005 10:40 Pagina 15


Prinsjesdag, september 1982. Ik hadeen sollicitatiegesprek en meldde meop het Binnenhof. De portiers vondenhet een vreemd moment, maar ze wil-den best proberen om mijnheer Van

der Louw op te roepen. Na een minuut of tienzwaaide de deur open en zag ik een imposanteman met een snor en een pijp. Hij kwam naarme toe en zei: ‘Jij moet Jetta zijn, want er is me alverteld dat je niet goed kunt lopen. Dus als jemijn persoonlijk medewerker wordt, kan ik je nietvragen om soep en koffie te gaan halen in hetrestaurant,’ en hij lachte. Het ijs was onmiddel-lijk gebroken en we hebben lang zitten praten.We spraken niet zozeer over wat de functie vanpersoonlijk medewerker inhield, maar meer overhoe de wereld volgens ons in elkaar stak.André werd mijn eerste ‘baas’. Ik was een soortveredelde secretaresse die samen met inhoude-lijk medewerker Gerard Heijne den Bak, Andréondersteunde. Ondersteunen is eigenlijk niet hetgoede woord. André had in de Tweede Kamernauwelijks ondersteuning nodig, omdathet Kamerwerk nu niet bepaald zijn lie-velingsbaan was. Het burgemeester-schap van Rotterdam had hij met harten ziel vervuld, maar toen hij na eenkortstondig ministerschap toetrad totde Kamerfractie van de Partij van deArbeid voelde hij zich niet op zijn plek.Hij hield zich een beetje bezig met debeleidsterreinen Binnenlandse Zakenen Sociale Zaken, maar eigenlijk was hijvooral de ex-burgemeester vanRotterdam.Iedere dag kwamen er brieven en tele-foontjes van Rotterdammers binnen,die hem tal van vragen stelden, vaakhele persoonlijke en hij had voor ieder-een een luisterend oor. Mij viel op dat aldie Rotterdammers André nog steedsop handen droegen. Vaak bespiegelde

André, met zijn benen op tafel en met dampendepijp, het kabinetsbeleid, de situatie in de wereld,de stand van zaken rond de sociaal-democratieen de situatie op het thuisfront met Gerard enmij. Gerard stak daarbij ook graag een sigaartjeop. De kamer onder in het gebouw ‘Koloniën’werd gehuld in een blauwe wolk.Ik heb in die maanden veel meer geleerd overpolitiek, besturen en strategieën bepalen, dan tij-dens mijn hele studie geschiedenis. Maar wat iknog leerzamer vond, waren André’s contactenmet de achterban. Als wij samen het Binnenhofverlieten en het Plein overstaken en de orgelmanhad ons in het vizier, dan stopte het draaiorgelen van het ene op het andere moment klonk deInternationale. De clientèle van McDonald’skwam naar buiten en wilde graag met André opde foto. Hij vond het prima. Mensen konden met allerlei problemen bij hemterecht. Maar hij was ook de man die vond datjonge werklozen met een jeugdwerkgarantie-plan aan de slag moesten. Hij is daarvoor door

menig partijgenoot verguisd, maar hij was zijntijd vooruit. Na een half jaar in de Tweede Kamer kon Andrévoorzitter worden van het Openbaar LichaamRijnmond. Hij dacht dat hij daar beter op zijnplaats zou zijn dan in Den Haag en namafscheid. Hij gaf mij Het verdriet van België vanHugo Claus, dat toen net verschenen was en dathij een prachtig boek vond. Maar wat bijzonderwas, hij gaf niet alleen zijn naaste medewerkerscadeaus, maar ook de bodes kregen een persoon-lijk presentje en waren daar zeer van onder deindruk, want die persoonlijke bejegening doorKamerleden was bepaald geen schering en inslag. Na zijn vertrek uit de kamer bleef ik André via demedia volgen, net zoals velen onder ons. Opcongressen of andere partijbijeenkomsten kwamik hem nimmer tegen.Hij bleef wél de PvdA trouw, ook na de WAO-cri-sis en de beschuldigingen aan zijn adres, dat hijeen coup gepleegd zou hebben. Begin dit jaar hoorde ik dat André ernstig ziek

was en ik heb hem een briefje geschre-ven om hem te laten weten dat hijvoor mij altijd een voorbeeld is geble-ven. Niet omdat hij mijn eerste baaswas, maar omdat hij mij heeft geleerddat politiek om mensen draait en datje daarom moet blijven knokken voorhet gedachtegoed van de sociaal-democratie.

Bij de herdenkingsbijeenkomst inRotterdam zat ik in de kerk naast eenrasechte Rotterdamse van 82 – ‘metalleen een AOW-tje mevrouw’ – dieme zangerig vertelde dat haar burge-meester, haar held, was gestorven endat ze na 25 jaar afscheid kwamnemen; ‘want hij kwam voor ons open zo’n burgemeester krijgtRotterdam nooit meer.’

Jetta Klijnsma

Foto’s Marco Bakker / hh, Martijn Beekman / hh, Steye Raviez / hh en Frank Uijlenbroek

‘

‘Het noodlot treft de PvdAtwee keer in een maand.Een dag na het overlijdenvan André van der Louwsterft Karin Adelmund aaneen hartstilstand.

André van der Louw overleed op 20 oktober jongst-

leden. Jetta Klijnsma, wethouder en lijsttrekker in

Den Haag, werkte enkele maanden voor hem. Het

was haar eerste baan die vooral dankzij haar baas

veel indrukken achterliet. Voor Rood beschrijft zij

deze bijzondere periode uit haar leven.

André van der Louw 1933 – 2005

André van der Louw in 1980

# Rood 07dev. 21-11-2005 10:40 Pagina 16


Karin doet het niet.’ Felix en ik kijkenelkaar somber aan. We zijn bezig delijst voor de Tweede Kamerverkiezingvan 1994 samen te stellen. Mijn reac-tie is berusting; ze zal er wel goed

over nagedacht hebben. Felix is hier beter indan ik. Nee, zegt hij, we gaan er nú op af. Aande keukentafel bij haar thuis hebben we eenlang gesprek over progressieve politiek, de rela-tie tussen de vakbeweging en de PvdA en devraag of we de banden, na de WAO-crisis, weerkunnen aanhalen. Wat kan Karin daarin als vice-voorzitter van de FNV betekenen?Het gaat ook over geloofwaardigheid. Van deactievoerder met de rode lakjas tegen de WAO-ingreep, overgestapt naar de PvdA, die zijnwonden likt. Uiteindelijk geeft Karins verant-woordelijkheidsgevoel de doorslag. In de Kamermeehelpen om een stem te geven aan mensenin de knel. Ze heeft het geweten!Door haar verleden als kind uit een armRotterdams gezin was voor Karin het politiekepersoonlijk. De ervaring van haar eigen emanci-patie stimuleerde haar om de Vrouwenbond tevernieuwen. Ze sprak met liefde over de vrou-wen van de vakbondsleden ‘die de broodjessmeerden tijdens de staking’ en ze nam henmee naar een bond die moderne vragen rond-om vrouwenarbeid, kinderopvang, flexibiliseringen sociale zekerheid aan de orde stelde. Zemobiliseerde daarbij een nieuwe generatiestrijdbare vakbondsvrouwen. Ze zaten allemaal met dikke ogen in de kerk:Karin, hun voorbeeld.

Vakbondsmensen en politici zittenanders in elkaar. Een TweedeKamerfractie als ‘een federatie vankleine zelfstandigen’ trekt of creëertpersoonlijkheden met een sterke indi-viduele geldingsdrang.Onderscheidend gedrag als methodeom te overleven. Bescheidenheid,jezelf ondergeschikt maken, iemandanders iets gunnen, en zelfs loyaliteitwerken meestal niet in je voordeel.Overleven in de vakbeweging bete-kent werken aan saamhorigheid, aaneensgezindheid. Omdat dit de enigemanier is om de belangen van werk-nemers te behartigen, vormt het jepersoonlijkheid.

Karin is een wonderlijke combinatie: zich onder-scheidend in haar stijl en opvattingen, maar ookloyaal, trouw aan collega's en opofferingsgezind.Met de woede van een rebel, met een kracht alsbruggenbouwer. Het doorlopende ongemak voe-len over ongelijke kansen en juist daardoor men-sen op hun gemak kunnen stellen. Aan Karin moesten ze wel wennen, de vak-bondsbestuurders en de werkgevers. Altijd telaat, wapperende kleding en die kaartjes metaantekeningen, de dikke agenda vol briefjes.‘Ze sprak sneller dan wij konden luisteren,’ zeiWim Kok. Maar, ze kon ook stil zijn en luisteren, wande-len langs het strand. Belangstellend zijn in per-soonlijke zaken van collega's en vrienden.Misschien wilde ze wel niet dat het wende. Deonrust om ideeën te ontwikkelen en te hande-len, strategieën te bedenken, resultaten tebehalen. Maar ook de discipline van het schonebureau, de studiedrang en de dossierkennis. Despraakwaterwal en de stilte, de inhoudelijkheid

en de emotie als kracht.Weer met Karin aan tafel. Nu in een café in DenHaag. Of ze Felix en mij wilde opvolgen alsvoorzitter van de partij. Ook nu die opofferingsgezindheid en het ver-antwoordelijkheidsgevoel. De combinatie methet Kamerlidmaatschap werd kritisch ontvan-gen, maar de partij steunde haar. Op campagnemet Wim Kok. We gaan er tegen aan!Kansen voor kinderen, ruimte geven aan lera-ren, de rode draad wordt door Karin als staats-secretaris van Onderwijs doorgetrokken. Overalin het land aanmoedigen, energie geven. Maarook agenderen: de problematiek van de zwartescholen, de status van het vmbo-onderwijs.Karin wilde moderniseren: geen achterstanden-onderwijs maar kansenonderwijs. Ze had hetzwaar, werd moe, wilde maar willen.Terug in de Tweede Kamer, terwijl de verhardingrondom de positie van minderheden inNederland snel opkomt, werkt ze in deenquêtecommissie aan de beoordeling van het

integratiebeleid. Tegen de modieuzestroom in.Het integratiebeleid is niet mislukt,maar moet genuanceerd bekekenworden, positief en kritisch. De doosmet onderliggende dikke rapportenwordt bij mij thuis bezorgd. ‘Ruud,dit gaat over de integratie in Tilburg,moet je lezen…’

Ik kijk naar Folkert, die achterblijftmet de kinderen. ‘Het was je hart - waarmee je allesdeed.’Loek Hermans had gelijk: KarinAdelmund: een prachtvrouw.

Ruud Vreeman is burgemeester vanTilburg en was onder meer voorzittervan de vervoersbond FNV. Van 1992tot 1997 was hij, samen met FelixRottenberg, voorzitter van de PvdA.

‘Op vrijdag 21 oktober overleed Karin Adelmund.

Ze werd slechts 56 jaar oud. Haar oud-collega en

vriend Ruud Vreeman tekende voor Rood zijn

herinneringen aan Karin op.

Karin Adelmund 1949 – 2005

Karin, met rode lakjas, overhandigt de

Zilveren Troffel (april 2002).

in memoriam

# Rood 07dev. 21-11-2005 10:41 Pagina 17


De leefbaarheid van sommige stads-wijken holt achteruit. Wie het zichkan veroorloven, verlaat de wijk enkansarmen nemen hun intrek. Ookin het landelijk gebied staat een

evenwichtige bevolkingsopbouw onder druk: inZeeland en de Noordelijke provincies is de werk-gelegenheid beperkt en trekken jongeren weg omwerk te vinden. In de Randstad, Brabant,Limburg en Gelderland is er juist een enormedruk op de woningmarkt, waardoor de prijzenstijgen en jongeren en anderen met een mindergevulde beurs gedwongen worden de dorpen teverlaten. De projectgroep Wonen presenteerdeonlangs het rapport Goed wonen: van iedereen,voor iedereen, met hierin concrete voorstellenom de leefbaarheid van stad en platteland te ver-groten.

NEERWAARTSE SPIRAALOver het algemeen zijn Nederlandse huishou-dens tevreden over de leefbaarheid van hunbuurt, maar in de grote steden laat die veel tewensen over. Sommige wijken zitten in een neer-waartse spiraal. Boelhouwer: ‘Het zijn buurtenwaar mensen onvrijwillig wonen. Zodra ze dekans krijgen, vertrekken ze. Anderen, mensen dienaar Nederland zijn gekomen bijvoorbeeld,komen daar terecht en hebben geen geld omweg te komen. Fundamentele zaken zoals veilig-

wachtingen en woongedrag hadden. Door deinspanningen van de bewoners, de corporatie ende deelraad is de Peperclip inmiddels weer eencomplex waar men graag woont.

MEER SPREIDINGNaast het leefbaarheidoffensief pleit de project-groep voor structurele oplossingen. Boelhouwer:‘We willen op stedelijk niveau meer spreidingrealiseren, onder meer door de wijze vanwoningtoewijzing en bouwprogramma’s.’Door sociaal-economische kenmerken te gebrui-ken in de woonruimteverdeling kan er gerichtworden gestuurd op de bevolkingssamenstellingvan wijken. Boelhouwer benadrukt dat het nietom hele wijken gaat, maar om kleine ruimtelijkeeenheden zoals straten of zelfs complexen dieecht door het ijs zijn gezakt en waar al veel kans-armen wonen. Boelhouwer: ‘De vraag is of je daar nog steedsdie potentiële probleemgevallen moet huisves-ten. De meerderheid van de werkgroep vindt vanniet en is van mening dat je de mensen die daarwonen, tijdelijk moet ontlasten.’ Een minderheid is overigens tegen deze vormvan uitsluiting, omdat men vreest dat dit leidt totdiscriminatie en sociale uitsluiting.Daarnaast is het belangrijk dat meer kapitaal-krachtige mensen, vooral tweede generatie suc-cesvolle migranten, niet uit de wijk vertrekken

Iedereen heeft recht op een betaalbare woning. In een

veilige, ongedeelde, leefbare buurt. In de stad en op het

platteland. Mooie woorden, maar de realiteit is anders.

Peter Boelhouwer (47), hoogleraar aan de TU Delft en

voorzitter van de PvdA-projectgroep Wonen, over

manieren om stad en platteland leefbaar te houden.

heid, sociale contacten en voorzieningen staaner onder druk. ‘De projectgroep pleit niet voor het slopen van zoveel mogelijk woningen, maar voor een grootleefbaarheidoffensief in deze wijken. Dit kan vol-gens Boelhouwer door diegenen die de boel ver-zieken, keihard aan te pakken en bij het toewij-zen van woningen meer rekening te houden metde leefstijl van de bewoners.

DE PEPERCLIPDat een leefbaarheidoffensief erg effectief kanzijn, blijkt onder meer in Rotterdam. Het woon-complex de Peperclip in Rotterdam-Zuid was totvoor kort een plek waar maar weinig Rotter-dammers wilden wonen. Brandstichting, huise-lijk geweld, gokken, dealen, inbraken en prostitu-tie waren aan de orde van de dag.Corporatiemedewerkers, reinigingsdienst endeelraad lieten het afweten. Tot in 2002 werdbesloten de Peperclip niet op te geven maar erwerk van te maken: criminele overlastveroorza-kers werden uit hun woning gezet, er kwamenveilige bergingen, betere verwarmingssystemen,meer camera’s en de gemeentereiniging gingzijn werk beter doen. Ook werden er drie ver-schillende leefstijlen met bijbehorende huisre-gels opgesteld. Elke nieuwe huurder kon aange-ven voor welke leefstijl hij wilde kiezen. Zo ont-stonden portieken met mensen die dezelfde ver-

Goed wonen:voor iedereen,van iedereen

Leefbaarheidsoffensief

# Rood 07dev. 21-11-2005 10:42 Pagina 18


naar de suburbane woongebieden. ‘Als je kansziet die geslaagde etnische groep vast te houden,is dat een voorbeeldfunctie voor de rest,’ aldusBoelhouwer. Leefbare buurten zijn hiervoornoodzakelijk.

GESPIEGELD BOUWENOm de instroom van de meer kansrijken in deprobleembuurten te bevorderen en de segregatieverder aan te pakken, stelt de projectgroep voordat er gespiegeld gebouwd wordt: in randge-meenten en betere buurten moeten meer goed-kope woningen worden gerealiseerd, in de grotesteden meer duurdere woningen. Ook moet deinkomenseis om een sociale huurwoning temogen betrekken worden versoepeld. Dit ver-groot de keuzevrijheid voor mensen met een wathoger inkomen, waardoor zij vaker in een goed-kope stadswijk zullen gaan wonen en de segrega-tie dus vermindert. Boelhouwer: ‘Juist mensen met een midden-inkomen vallen tussen wal en schip. Voor eensociale huurwoning in een stadswijk met veelgoedkope huurwoningen verdienen ze net teveel, maar in de koopsector is het heel moeilijkom iets te vinden.’

WOONTOESLAGOok moet er makkelijker gekozen kunnen wordentussen kopen en huren, vindt Boelhouwer. ‘Er iseen groot probleem op de woningmarkt, hetdoorstromen van huur naar koop is bijna stilge-vallen. Iemand die zijn eigen huurhuis kan kopenen dus in de buurt kan blijven, zal ook meerbetrokken raken. Nu hebben ouderen en startershet moeilijk en kunnen middeninkomens nauwe-lijks doorstromen.’ Om de positie van deze groe-pen te verbeteren, wil de projectgroep dat dehypotheekrenteaftrek en de huursubsidie lang-zaam verdwijnen en dat er een woontoeslag voor

In de voorstellen die de projectgroep doet, is een belangrijke rol wegge-legd voor de woningcorporaties. Deze zijn niet alleen opgericht omvoor huisvesting te zorgen, maar moeten ook zorgen voor leefbarebuurten, leefgenot en geschikte huisvesting voor verschillende groe-pen. Een aantal corporaties heeft zich in de jaren negentig heel sterkals vastgoedondernemers gemanifesteerd. De corporaties moeten vol-gens de projectgroep weer terug naar de kern: emancipatiebeleid. Metname de sociale effecten moeten centraal staan. Zo kunnen corporatiesin de stad zorgen voor betaalbare woningen voor de lage- en middenin-komens en kunnen zij op het platteland een grote rol spelen bij bijvoor-beeld het instandhouden van voorzieningen.Het grootste probleem zit momenteel in de manier waarop de corpora-

ties worden aangestuurd. De overheid stuurt hen niet aan en de marktstuurt niet genoeg. De projectgroep vindt dat de corporaties meer vrij-heid moeten krijgen om de ingewikkelde sociale problematiek op te los-sen, maar de corporaties moeten wel duidelijker op hun prestaties wor-den afgerekend.

Het rapport van de projectgroep Wonen wordt op 9 en 10 december inUtrecht door het congres besproken.

in de plaats komt. Deze is afhankelijk vaniemands woonbehoefte (grootte van het gezin,zorgbehoefte) en inkomen.Boelhouwer: ‘Van de huidige hypotheekrenteaf-trek profiteren vooral de hoogste inkomensgroe-pen: ruim 80 procent van de subsidies komtterecht bij de 30 procent van de hoogste inko-mens! Wij willen een systeem waarbij juist demiddeninkomensgroepen gestimuleerd worden.Hoge inkomensgroepen zullen er op achteruitgaan. Dat is helemaal geen probleem. Het isnatuurlijk te zot voor woorden dat je die mensenüberhaupt ondersteunt.’

OVERDRUKGEBIEDENOok in het landelijk gebied staat een evenwich-tige bevolkingssamenstelling onder druk.Kapitaalkrachtige mensen vestigen zich graag inde zogenoemde overdrukgebieden in ondermeer de Randstad en Brabant. Joanneke

Kruijsen, PvdA woordvoerder ‘vitaal platteland’en lid van de projectgroep Wonen, wijst erop datde woningprijs daardoor voor starters en oude-ren te hoog is geworden. Voor die groepen moe-ten daarom betaalbare woningen wordengebouwd, en dat kan prima zonder meteen hethele platteland vol te bouwen. De gemeenteBladel geeft het goede voorbeeld. Starters heb-ben in het dorp onder begeleiding van degemeente relatief goedkoop een huis kunnenbouwen, waardoor de bevolkingsamenstellingevenwichtig blijft.Kruijsen pleit er verder voor dat het splitsen van

woningen wordt toegestaan: ’Sommige wonin-gen zijn veel te groot voor één oudere. Als je dewoning verdeelt in vier appartementen, kunnendaar meerdere ouderen gaan wonen. Ze blijvenzo in hun dorp. Ook voor bijvoorbeeld de thuis-zorg is dit erg handig.’

ONDERDRUKGEBIEDENIn de onderdrukgebieden, zoals Zeeland en deNoordelijke provincies, is het aanbod van (goed-kope) woningen wel op orde, maar door degeringe werkgelegenheid trekken jongeren wegen vergrijst de bevolking sneller dan elders.Kruijsen: ‘Voorzieningen verdwijnen en basis-scholen dreigen te sluiten, waardoor kinderensoms wel vijftien kilometer naar hun basisschoolmoeten reizen. Er moeten daarom kleine depen-dances komen, die een variabel minimum aantalleerlingen kennen.’ Daarnaast vindt de project-groep dat de rol van bewoners groter moet wor-

den: als directbetrokkenen zijn zij de beste kwali-teitsbewakers. Ook woningcorporaties kunneneen grote rol spelen bij de leefbaarheid van eenstreek.Zo heeft Castria Wonen in Tholen het concept‘Gold Service’ ingevoerd. Huurders van Castriakunnen waardecheques sparen om korting tekrijgen bij middenstanders. Castria stimuleert enbeloont goed gedrag van huurders en de lokalemiddenstand heeft een grotere afzet. Castriadraagt eveneens bij aan het realiseren van woon-zorgcomplexen en het huisvesten van een huis-artsenpost.

Tekst Michiel Reijnen Foto De Beeldredaktie

ROL CORPORATIES

U U kunt het rapport downloaden viawww.pvda.nl>service>bibliotheek

‘Hypotheekrenteaftrek en huursubsidiemoeten langzaam verdwijnen’

rood in de regio

# Rood 07dev. 21-11-2005 10:42 Pagina 19


In hartje Amsterdam, met uitzicht opdierentuin Artis, ligt Zorgcentrum St.Jacob. In het complex wonen onge-veer 500 cliënten: 160 in het verpleeg-huis, 60 in het op psychiatrische

klachten gerichte Catharinahuis, en 275 inhet Andreas- en het Barbarahuis. Manager Zorg en Verpleging Peter Duijstgeeft een rondleiding door het complex.We lopen langs een gezellige huiskamerdie is ingericht met meubels waarbij debewoners zich thuis voelen: eetkamer-stoelen uit de jaren vijftig en kasten vandonker eikenhout met uitgestaldeVerkade-blikken. In het midden van hetcomplex bevindt zich het oorspronkelijkehoofdgebouw uit 1866, inmiddels op deMonumentenlijst. Op zolder een donker-bruin café, met twee biljarttafels. Verderzien we oude glas-in-loodramen, kroon-luchters, een oud orgel en een antiekkapelgedeelte. Het St. Jacob is een opkatholieke leest geschoeid zorgcentrum. In het St. Jacob vinden we een verzor-gings- en een verpleeghuis. Het verpleeg-huis is gericht op intensieve, langdurigeverpleging die niet in de thuissituatiegeboden kan worden. Een verzorgings-huis, zoals het Barbarahuis, biedt bewo-ners nog de mogelijkheid om een zelf-standig huishouden te voeren.

EFFICIENCYKORTINGWat merkt Duijst van politieke verande-ringen? ‘De overheid wil altijd graag din-gen veranderen, maar het mag niks méérkosten. De basis van verzorging en ver-pleging is het uurloon van de medewer-kers. Welke zorg dit is, wordt door hetindicatie-orgaan vastgesteld op zevengebieden. Hierbij wordt een bandbreedteaangegeven voor het aantal uren pergebied, bijvoorbeeld persoonlijke verzor-

ging, activiteitenbegeleiding en schoon-maak. Een koppeling van zorguren ensalariskosten ligt dan voor de hand, maardat is te kostbaar. Vandaar dat er nugestudeerd wordt op zorgarrangemen-ten, slimme combinaties van die zorgvor-men, waarbij die combinaties wel goed-koper moeten uitvallen. Bij veranderin-gen is er soms ook sprake van een opge-legde efficiencykorting, of zoals vorig jaareen productieverhoging van 1,25 procent.Ik kan natuurlijk niet de verwarming lagergaan zetten om geld te besparen, zodatik gedwongen kan worden om mensen teontslaan. Politici bedoelen het goed,maar hebben vaak weinig benul van deconsequenties van hun voorstellen. Wataandacht betreft zijn bewoners er in deafgelopen twintig jaar in ieder geval opachteruitgegaan. Terwijl medewerkers temaken hebben gekregen met een groterewerklast en werkdruk.’

ONDERBETAALD WERKTeamleidster Belinda Wenink is al eenaantal jaar werkzaam in de verzorging ende verpleging. Ze doet nu voornamelijkadministratief werk. ‘Regels zijn natuur-lijk nodig, maar ze veranderen zo vaak,afhankelijk van welke regering er zit.’Wenink vindt het jammer dat de zorg nogsteeds onderbetaald is. ‘Er wordt veel enzwaar werk gedaan, voor naar verhou-ding weinig geld.’ Waarom ze het werktoch blijft doen? ‘Om hier te werken moetje een “mensen-mens” zijn. Elke bewoneris anders, dat houdt het interessant. Ikprobeer zo veel mogelijk te helpen: alleenaan het weer kan ik niks doen.’

WERKDRUKBejaardenverzorger Hans vanAmsterdam is een van de echte ‘handen

aan het bed’. ‘Ik haal de mensen uit bed,help ze bij het ontbijt, het wassen, en ikben continu bereikbaar, bijvoorbeeld omte helpen als er iemand gevallen is. Leukis de spontaniteit van de mensen. Eenwat dikkere vrouw met een puntbuik zegtdan bijvoorbeeld “Zo, het gebouw staatweer” als ik haar uit bed heb geholpen.Daar moet je op in kunnen spelen.’ Degrootste klacht is de werkdruk. ‘Je doet jewerk vaak met één voet buiten de drem-pel,’ zegt Van Amsterdam. ‘Hier in hetverzorgingshuis gaat het nog, maar mijnpartner, die in het verpleeghuis werkt,heeft echt heel weinig tijd.’ In de vijftienjaar die Van Amsterdam in de verzorgingwerkt, ziet hij geen vooruitgang. ‘Bij veelverzorgenden mis ik empathisch vermo-gen. Dat is lastig; mensen willen graaghun verhaal kwijt. Je hebt als bejaardemeer aan een goed gesprek dan aan eenboterham. Natuurlijk bespaart het geldom laagdrempelig werk te laten doendoor flexwerkers met tijdelijke contracten.Die krijgen minder betaald en stellen ookminder eisen. Maar hierdoor zie ik debejegening van de bewoners in de loopder jaren wel wat afglijden. Het is maarwat je ervoor over hebt als samenleving.’

STEMPELKok Pieter Bergmans is het hoofd vande centrale keuken. Hij begeleidt mettien medewerkers het kookproces.Bergmans is positief over de nieuweontwikkelingen: ‘Er is nu meer keuzedan vroeger.’ De apparatuur in de keu-ken is verbeterd, en er wordt meer methalffabrikaten en kant-en-klaarmaaltij-den gewerkt. ‘Dat gaat niet ten kostevan de kwaliteit; de industrie is er goedop ingespeeld. Wel gaan er banen verlo-ren.’ Ook zijn er veel hygiëneregels bij-

Onderbetaald idealismemet uitzicht op Artis

Zorgcentra krijgen meer geld, maar ook meer inwoners. Om de stemming te peilen over de politiek

en te verwachte veranderingen in de wetgeving ging Rood langs bij het Barbarahuis, een afdeling

van het Zorgcentrum St. Jacob in Amsterdam, en sprak met een aantal medewerkers.

reportage Tekst Bas den Herder Foto Lucas van der Wee

# Rood 07dev. 21-11-2005 10:42 Pagina 20


gekomen: ‘Het is wel een tikkeltje door-geslagen: van alles moet een notitieworden gemaakt.’ Van de nieuwe kabi-netsplannen is in de keuken zelf niet zoveel merkbaar. Wel in algemene zin: ‘Eris veel onrust. Ik heb het gevoel datiedere keer weer een nieuwe ministervan Volksgezondheid zijn of haar stem-pel wil drukken op het beleid.’

BEAUTYSALONGeertina Hendriksen is teamleider activi-teiten en ontspanning. ‘De laatste tijd ishet geld nog meer opgedeeld. Voordeel isdat je meer duidelijkheid hebt. Nadeel isde enorme hoeveelheid administratie.Die zou eigenlijk tot een minimumbeperkt moeten worden.’ De activiteitenen ontspanning zijn geen franje, aldusHendriksen. ‘Wij zitten juist in de hoekwaar de meeste winst te behalen is vooreen menswaardig bestaan in de laatstelevensfase. We kijken constant: Wiewoont hier, wat doet hij, hoe kunnen wehem helpen er regelmatig even uit tezijn?’ De buurt wordt er ook bij betrok-ken. Er komen leerlingen van de schoon-heidsspecialistenopleiding van het plaat-selijke ROC, om een ‘beautysalon’ teorganiseren. Nagels worden gelakt, men-

sen krijgen een massage, en op diemanier krijgen jongeren ook de kans omhet zorgcentrum eens van binnen te zien.Hendriksen wil de politiek één ding ophet hart drukken: ‘Denk bij de nieuweWMO (Wet MaatschappelijkeOndersteuning, die volgens planningingaat in juli 2006 – BdH) aan de ver-pleeg- en verzorgingshuizen. Besteedniet alleen aandacht aan ziekten en klach-ten. De focus moet naar hobby’s, naarvrijetijdsbesteding, naar een waardigelevensinrichting. De laatste jaren wordtuitgegaan van wat mensen nog wél lukt.Breek wat er is bereikt niet in een klap af.’

FRANSE SLAGVan alle mensen die ik spreek, werktMarie Langenberg hier het langst; zij is almeer dan dertig jaar schoonmaakster.‘Het is zwaar werk, maar voor mij welgeschikt; ik kan niet de hele dag stilzit-ten.’ Sinds ze hier begon, is het aantalpersoneelsleden verminderd. ‘Ik maakaltijd schoon op dezelfde gang. Vroegerzat je er met z’n tweeën. Dan had je detijd om het beter te doen. En als ik ziekben, is er niet altijd vervanging.’ In deloop der jaren zijn de bewoners mondi-ger geworden. ‘Er is veel contact met de

bewoners. Het is niet meer “ja zuster,nee zuster”. Ze doen nu hun zegje. Af entoe help ik ook met veters strikken, of doeik een boodschapje.’ De nieuwe mede-werkers zijn, volgens Langenberg, minderbegaan dan de oude: ‘Vaak krijg ik tehoren dat niemand het werk meer wildoen, of dat het met de Franse slaggebeurt. Ze doen hun ding en ze gaanweer, voor gesprekjes nemen ze geentijd.’

HAASTDoor PvdA-Tweede-Kamerleden JeroenDijsselbloem en Ella Kalsbeek werd eenpraktijkonderzoek gedaan naar de publie-ke sector, samengevat in het boekjeTussen regels en realiteit, dat op 9 septem-ber verscheen (zie ook www.pvda.nl). Eenvan de stellingen is dat de publieke sec-tor kapot gaat aan de voortdurende ingrij-pende beleidswijzigingen. Politici moetenbewuster omgaan met verwachtingen dieze wekken. Als minister vanVolksgezondheid Hoogervorst eens langswas gekomen bij St.Jacob, zou hem zekerhet wandtegeltje zijn opgevallen dat eenvan de bewoners boven de deur heefthangen: ‘God schiep de tijd, over haastwerd niet gesproken.’

‘Je hebt als bejaarde meer aan eengoed gesprek dan aan een boterham’

U Zie ook voor het plan ‘pvdainvesteert in medewerkers enbewoners’: www.pvda.nl>service>bibliotheek

Kamerleden Klaasde Vries en VarinaTjon a Ten op stagein verzorgings-tehuis de Strijp (Den Haag), 31 oktober 2005

# Rood 07dev. 21-11-2005 10:43 Pagina 21


Hij trad in 2001 aan als partij-

voorzitter, na het congres van 9 en

10 december draagt hij zijn functie

over aan Michiel van Hulten. Ruud

Koole blikt terug op de afgelopen

vijf jaar. Over het debacle van

2002, de moord op Fortuyn en

het herstel van de ‘democratische

ledenpartij. ‘Er is veel onnodige

ruis van de lijn gehaald.’

# Rood 07dev. 21-11-2005 10:44 Pagina 22

interview


a, hij is wel ‘trots’ op een aantal veranderingen die hij in de PvdA totstand gebracht heeft, of laten we zeggen ‘tevreden’, maar ook bij datwoord grijnst hij een beetje besmuikt, want het past een calvinist nietom prat te gaan op zijn prestaties. Neem alleen de ‘menselijke ver-houdingen’ in de partij, die op een dieptepunt waren toen RuudKoole in maart 2001 als partijvoorzitter aantrad. ‘Je kunt er om

lachen, maar ik vind fatsoenlijke omgang in een partij heel belangrijk. Ikheb mij vreselijk geërgerd aan de sfeer in de PvdA ten tijde van de beruchtebestuurscrisis. Die bevestigde het beeld dat socialisten het goede willenvoor de wereld, maar hun buurman niet zien staan. Hoe breng je daar verbetering in? Door het zelf beter te doen, door mensener op aan te spreken. Dat heb ik geprobeerd en daar ben ik redelijk ingeslaagd, geloof ik. Je blijft natuurlijk altijd in gebreke, want aandacht voorhet menselijk aspect kost veel tijd. Je laat steken vallen, en dan moet je hetop weten te brengen te excuseren. Je moet interne kritiek niet meteenterugvoeren op het verdedigen van belangetjes, niet alles in eeuwigemachtsstrijd vertalen, maar vertrouwen geven; dat krijg je dan vanzelf ookterug. Nu merk je, na het overlijden van Karin Adelmund, dat men in deKamerfractie heel goed met elkaar omgaat. En van wijlen André van derLouw heb ik nog mogen horen hoezeer hij waardeerde wat Wouter Bos enik speciaal op dit punt trachtten te veranderen.’

SAAMHORIGHEIDHet was zo ongeveer Van der Louws handelsmerk: warmte, het gevoel vansaamhorigheid. ‘Je moet, vind ik, het scherp inhoudelijk oneens kunnenzijn, zonder dat je elkaar lullig beconcurreert en onmenselijk behandelt.’Van der Louw had zelf lang het gevoel dat de PvdA hem in de steek hadgelaten. ‘Ook aan dat soort ervaringen proberen we structureel wat tedoen. We hebben nu een speciale sectie voor nazorg aan wethouders enburgemeesters die uit de boot vallen, om te voorkomen dat ze in een zwartgat belanden. Daar mobiliseren we een heel netwerk voor – dan wordt bij-voorbeeld aan Job Cohen gevraagd eens met die-en-die oud-collega-burge-meester te praten. Dat wordt gevoed. De inzet is er.’

SOCIAAL-DEMOCRATISCHE TRADITIE?In de twee dagen voor ons gesprek heeft hij de uitvaart van twee van zijnvoorgangers als partijvoorzitter bijgewoond: Adelmund en Van der Louw.Bij de plechtigheid voor de laatste in de Laurenskerk te Rotterdam refereer-de Koole aan het verkiezingsaffiche uit 1971, waarop naast Joop den Uyl debeeltenis van partijvoorzitter Van der Louw te zien is. ‘Hoogst ongebruike-lijk: iemand die niet eens kandidaat is! Het had te maken met het feit dat ertwee stromingen in de PvdA waren. Van der Louw gold als symbool van

vernieuwing, als man van Nieuw Links die een brug moest slaan naar dejongeren.’ Nu is zo’n affiche ondenkbaar, zegt Koole, alleen al omdat ergeen duidelijke stromingen meer zijn in de partij.Niettemin zien velen in hem, tegenover de links-liberale Wouter Bos, tochde verdediger van de sociaal-democratische traditie? ‘Laat dat “traditie” ermaar af,’ corrigeert hij streng. ‘Ik hecht erg aan de term sociaal-democratie,en die is toereikend. Je mag nooit vergeten (ik ben per slot van rekeningook historicus) dat je in een beweging staat met een lange geschiedenis. Jebegrijpt de toekomst niet, als je niet weet waar je vandaan komt. HansWansink noemde mij in de Volkskrant de constructieve tegenspeler en datspreekt mij aan. Want uiteindelijk zijn Wouter en ik er na lange discussiestoch altijd uitgekomen. Je doet hem geen recht meer door hem liberaal tenoemen, hij is echt de man geworden van de hele partij.’

WESPENNESTKoole komt niet uit een ‘rood nest’, maar uit een milieu van ‘kleine luiden’(zijn vader was beroepsmilitair) in Zeeland. ‘Wel erg sociaal, dat is mij metde paplepel ingegoten maar uit een antirevolutionaire, gereformeerde ach-tergrond.’ Op zijn zestiende raakte hij zijn geloof al kwijt. Hij studeerdegeschiedenis in Groningen, later politicologie in Parijs en was aanhangervan de PSP. In 1977 stemde hij voor het eerst op Den Uyl. Vanwege zijnfunctie als directeur van het Documentatiecentrum Politieke Partijen hadhij ‘aarzeling’ over een partijlidmaatschap, die hij halverwege de jaren tach-tig overwon, waarna hij PvdA-lid werd. De moderne politieke partij is, ook later aan de Universiteit Leiden, zijnwetenschappelijke specialisatie en hij was op weg om hoogleraar te wor-den. Waarom verruilde hij de academische wereld in 2001 voor de PvdA,die toen een wespennest was? ‘Mede daarom. De crisis was de directe aan-leiding. Ik vond dat de PvdA als vereniging weer een gezicht moest krijgen.En toen voor het voorzitterschap een kandidaat kwam uit de fractie leek mijdat – die persoon niet te na gesproken – een enorm testimonium pauper-tatis: heb je 65.000 leden, kies je uit 45 fractieleden! Kom nou toch! Daarkwam bij een soort calvinistisch verantwoordelijkheidsgevoel: als men eenberoep op je doet en je had altijd al commentaar op de gang van zaken inde PvdA, mag je niet vanaf de zijlijn blijven staan roepen. Gebruik die ken-nis dan ook, als de partij het vraagt.’

LEDENRAADPLEGINGHet begin was voor Koole ‘heel lastig’. De campagne voor de verkiezingenvan 2002 stond ‘al tamelijk dichtgetimmerd’ in de steigers, en het campag-neteam vergat wel eens de nieuwe partijvoorzitter (die er tegenover het par-tijcongres verantwoordelijk voor is) erbij te betrekken, soms zelfs met ‘kwa-

Tekst John Jansen van Galen Foto Eddy Posthuma de Boer

Constructievetegenspeler

interview

# Rood 07dev. 21-11-2005 10:44 Pagina 23

Maar zou ook de kiezer dat beeld van een duidelijkePvdA al herkennen? ‘Het staat in de steigers, maar isnog niet bij iedereen gevestigd. De gemoderniseerdesociaal-democratie is een dalend cultuurgoed en hetduurt geruime tijd voordat dat overal is doorgedron-gen. Daarom moeten we het iedere keer scherp neer-zetten, zoals bij de plannen van Hoogervorst voor dezorg: dat wij ook een basisverzekering willen, maartegen commercialisering zijn en tegen die verheerlijk-te keuzevrijheid – alsof de mens een keuzebeest is.’

INSTITUUT VAN ‘BELANGSTELLENDEN’Is de PvdA weer klaar om te regeren? ‘Vind ik wel.

Klaar en af is het nooit, dat is de les uit het debacle van 2002. Maar demeeste bouwstenen voor een degelijk verkiezingsprogramma liggen klaar,vanaf dat rapport over migratie van de commissie-Patijn waar ik echt trotsop ben, tot aan het rapport over wonen dat de macht van het grote geld ende speculanten op de bouwmarkt met moderne middelen aan banden willeggen. Als je nou vraagt of er al wetsvoorstellen in onze la liggen… nee, datmoet nog gebeuren. Maar de richting is er.’ Ondertussen bedreigen vergrijzing en afkalving de partij. ‘Ik verlang nietnostalgisch terug naar de massapartijen, die trouwens zo massaal nietwaren. Op het hoogtepunt was 10 procent van de bevolking partijlid, nunog 2 procent. Het is vanaf de jaren zestig gaan dalen, die trend stopte tij-dens de polarisatie en zette zich weer voort vanaf ’85. Politiek heeft uit eenoogpunt van polarisatie baat bij een zekere polarisatie. Dat was ook mijnbezwaar tegen Paars II, het één-pot-nat-beeld van tegenpolen die structu-reel samen in het kabinet zaten. Sinds 2002 wordt politiek weer interes-santer gevonden. Daar profiteren opleidingen politicologie van, en wij ook.We krijgen veel nieuwe jonge leden, de laatste jaren daalt de gemiddeldeleeftijd van ons leeftijdsbestand jaarlijks met een jaar. Maar door de verg-rijzing is het netto resultaat van vijftienduizend nieuwe leden slechts drie-duizend. Met de instelling van het instituut van ‘belangstellenden’ beogenwe nu mensen die aarzelen over een partijlidmaatschap over die streep tetrekken. Dat werkt, maar voorlopig niet genoeg.’Het bedreigende is dat partijen zo steeds afhankelijker worden. ‘Ja, van deoverheid of private financiers. Ik heb er veel aan gedaan om via wetgevingvooral dat laatste te voorkomen. Het kabinet is wat dat betreft op de goe-de weg met voorstellen inzake transparantie. Mijn ideaal is dat je finan-cieel niet op een paar grote geldschieters steunt, maar op heel veel kleineschenkers.’

MOEILIJKE JARENWas het bestaan als PvdA-voorzitter boeiend? ‘Het waren moeilijke jaren,voor Nederland en voor de partij. De gruwelijke, voor je gevoel on-Nederlandse sfeer hier op de avond na de moord op Fortuyn. De bedrei-gingen, vooral aan het adres van Ad Melkert, dat gun je niemand. Toenonze grootste nederlaag ooit! De uitslagenavond in Paradiso waar je doordetectiepoortjes binnen moest komen en we onder de vloer door kropen,omdat het volgens de beveiliging anders niet veilig was! Daar ook hetaftreden van Ad waarin ik bewust een actieve rol speelde, maar wat ik tochheel lastig en pijnlijk vond.’Maar: ‘Ik heb met veel plezier voor de partij gewerkt. Al heb ik dingengedaan die anders hadden gemoeten. Mijn eerste voorbarige kritiek op deharde persoonlijke toon in het rapport van de commissie van Margreet deBoer was ongelukkig. Die had overigens wel het effect dat het rapportmeteen in het middelpunt van de belangstelling kwam en misschien isdaardoor de louterende werking ervan per saldo vergroot, al was dat nietmijn vooropgezette bedoeling.’ Hij schiet in de lach.

de opzet’. ‘Kwam ik op mijn kamer, hadden ze gedachtdat ik er die dag niet zou zijn en zaten ze zonder mij tevergaderen. Kregen ze prompt allemaal rooie koppen.’Ook had hij geen invloed meer op de kandidatuur voorhet partijleiderschap want ‘duidelijk was dat Melkert debeoogde opvolger was’. ‘Er dienden zich geen anderekandidaten aan, misschien ook omdat het zo duidelijkwas.’ Die zomer kondigde Wim Kok zijn afscheid alspartijleider aan en presenteerde Ad als zijn opvolger.‘Dat was mij te geregisseerd. Ik schreef toen al in hetledenblad: nu moest het maar zo, maar een volgendekeer moeten de leden erbij betrokken worden.’Daarvoor schiep de grote nederlaag na de moord opFortuyn de ruimte. ‘Het was een enorme dreun en een grote ramp maarook een window of opportunity. Als de lijsttrekker op de verkiezingsdag zelfal terugtreedt, moet je een manier vinden om de leden te betrekken bij zijnopvolging. Omdat het om het fractievoorzitterschap ging, was ik was toenafhankelijk van de instemming van de fractie en het heeft mij heel veelmoeite gekost om die daarvan te overtuigen. Maar puristen als BartTromp, die zeggen dat de fractie haar eigen voorzitter hoort te kiezen, ken-nen de geschiedenis van de partij niet. De leden kozen altijd de lijsttrekker,die de facto ook fractievoorzitter werd. Anderen wilden dat we het hele-maal opengooiden, ook voor mensen van buiten de Kamer, maar dan hadje het risico gelopen dat iemand op een zolderkamertje partijleider moestgaan zitten wezen. Na de val van Balkenende I konden we de ledenraad-pleging die we gepland hadden, echt openmaken: toen ging het om eenlijsttrekker.’

MACHTSCONCENTRATIE DOORBREKENDe ledenraadpleging voor het aanwijzen van lijsttrekkers heeft inmiddelsbreed ingang gevonden in de partij. Koole ziet er met voldoening op terug,maar waarschuwt ook: ‘Er hoort een hechte partij bij waarin leden zichkunnen organiseren, eventueel als interne oppositie. Ik ben politicolooggenoeg om te weten: hoe meer formele bevoegdheden je rechtstreeks aande leden geeft, des te groter is de kans dat dit tot versterking van de partij-top leidt. Zie veel congressen van D66, die een speelbal zijn van de partij-leiding. De opgave is dus de machtsconcentratie aan de top te doorbrekenzonder de constitutionele organisatie van de partij te verwateren.’Naast het bevorderen van fatsoenlijke onderlinge omgang in de partij waseen van Koole’s drie doelstellingen het herstel van de ‘democratischeledenpartij’, waartoe hij ook de vitalisering van het Politiek Forum en deinstelling van een adviesraad-verenigingszaken rekent: ‘Er is veel onnodi-ge ruis van de lijn gehaald.’ Zijn derde doelstelling was: een duidelijker‘sociaal-democratisch profiel’. Dat is een ‘taaiere’ opgave gebleken, geefthij volmondig toe. ‘Het is werk op lange termijn, niet iets wat je zomaarkunt invoeren.’

DALEND CULTUURGOED ‘Paars II vond ik te technocratisch, zonder boodschap of missie. In eenlezing in Groningen heb ik ontkend dat wij onze ideologische veren had-den afgeschud, zoals Kok zei. Ik verzet mij tegen dat beeld, wij hebbenonze beginselen nooit overboord gegooid, maar kozen steeds modernemiddelen om die doeleinden te bereiken: standvastig in onze doelen, flexi-bel in de middelen. Dat vind ik terug in ons nieuwe beginselmanifest,waar ik heel tevreden over ben, vooral omdat het in wisselwerking met dehele partij tot stand is gekomen. Neem de toegang tot publieke voorzienin-gen. Die moet geborgd worden door de overheid, maar als de markt datbeter kan uitvoeren (wat ik me sterk afvraag), moet je daar niet dogmatischin zijn.’


interview

# Rood 07dev. 21-11-2005 10:45 Pagina 24


Voor de PvdA breekt eenspannende periode aan. Nuzijn verkiezingen per defini-tie spannend, maar wie aande nederlaag bij de

gemeenteraadsverkiezingen van 2002terugdenkt, weet dat het deze keer betermoet. De afgelopen vier jaar hebben deinwoners van steden en dorpen kunnenzien dat de PvdA in veel gemeenten hetverschil kan maken. Het is nu tijd vooreen spetterende campagne om het ver-trouwen van de kiezers te winnen metonze plannen voor de toekomst.

Het landelijk campagneteam is dienst-baar aan de lokale campagnes. Vanuit defilosofie ‘eenheid in verscheidenheid’worden de lokale campagnes zo goedmogelijk ondersteund. Zo is de campag-neschool opgericht waar campagnecoör-dinatoren worden getraind. Informatiewordt onder meer uitgewisseld via deregiocoördinatoren (zie ook pag. 9). Hetcampagneteam werkt koortsachtig aannieuw campagnemateriaal, zoals de pos-ter, folders en hebbedingetjes. De afdelin-

gen worden daarbij zo veel mogelijk ‘opmaat’ bediend. Dat geldt ook voor deinkoop en productie van spotjes voorradio en tv.

‘Iedere campagne bestaat uit twee onder-delen: de mediacampagne en direct kie-zerscontact. Het één kan niet zonder hetander,’ zegt campagne-manager MarcoEsser. ‘In navolging van de Meer Rood opStraat-acties van de afgelopen jaren,wordt de gemeenteraadscampagne dusook vooral op straat gevoerd.’Het canvassen, het van-deur-tot-deur-gaan, is daarbij van groot belang. Esser:‘Met een één-op-één-gesprek leg jenamelijk echt persoonlijk contact.Onmisbaar in een tijd waarin kiezerstweezijdige communicatie verlangen.’Hoewel sommige afdelingen al jarenlangmet succes canvassen, heerst in andereafdelingen nog koudwatervrees. ‘Terwijldat niet hoeft,’ aldus Esser, ‘want mensenwaarderen het echt als de PvdA interessein hen toont. In het verleden heeft deUniversiteit Leiden daar onderzoek naargedaan. Het bleek dat mensen dieiemand aan de deur hadden gehad, daarpositief over waren.’

Tevens wees het onderzoek van deUniversiteit Leiden uit dat ten opzichtevan folders uitdelen, kiezers opbellen enbrieven versturen het van-deur-tot-deur-gaan het meest effectief is. Recenter, in2004, is tijdens de Amerikaanse presi-

dentsverkiezingen een experiment uitge-voerd in de staat Texas. Twee vergelijkba-re (Democratische) wijken werden beke-ken. In één wijk werd gecanvast; in deandere niet. In de wijk waar was gecan-vast, bleek de opkomst maar liefst 10procent hoger te liggen.Als je begint met canvassen in typischePvdA-wijken is de drempel niet zo hoog.Esser: ‘In een wijk met 30 procent PvdA-stemmers heb je bij één op de drie deu-ren een PvdA-er te pakken. Die mensenkun je vragen om PvdA-belangstellendete worden. Mensen die aangeven al hunhele leven PvdA te stemmen, kun je vra-gen of zij vrijwilliger willen worden. Zokunnen we gezamenlijk flink campagnevoeren om uiteindelijk op 7 maart 2006de winst binnen te halen.’

Tekst Tessel Schouten Illustratie CoverMechanics

De deuren langsBinnenkort behandelt een maatschappelijk onderwerp, een wetsvoorstel of vergevorderd plan waar veel mensen

binnen afzienbare tijd mee te maken zullen krijgen. In dit nummer de gemeenteraadsverkiezingen van 2006.

CANVASSEN: TRAINING EN DVDOm te laten zien dat iedereen kan canvassen is een dvdgemaakt. Afdelingen kunnen die bestellen door een mailte sturen naar Lennart Zut: [email protected]. Daarnaastworden trainingen aangeboden. Afdelingen kunnendaarvoor contact opnemen met hun regiocoördinator.

binnenkort

# Rood 07dev. 21-11-2005 10:45 Pagina 25


RECTIFICATIEIn het vorig nummer is een fout geslopen in de column van WouterBos: ‘... Het is dus niet de Goed Nieuws Show geworden die het kabi-net zo graag had gezien(...) Geen CDA-er ook die we tijdens deAlgemene Beschouwingen met afschuw of compassie hoorden spre-ken over de toenemende ongelijkheid in Nederland. En ondanks hetfeit dat veel mensen aan deze debatten zich vooral het gebaar van eenbrakende Hoogervorst zullen herinneren, vond ik dat gebaar politiekeen van de meest interessante constateringen.’ De laatste zin moetluiden: 'En ondanks het feit dat veel mensen van deze debatten zichvooral het gebaar van een brakende Hoogervorst zullen herinneren,vond ik dát een van de meest interessante constateringen. ‘dát’ slaatop de in de voorgaande zin gemaakte observaties over het CDA.

Uitgesproken

‘Het debat over decollectieve sector tus-sen links en rechts indit land heeft te langgeleden onder deplatheid van plei-dooien voor meer ofvoor minder geld.Dat is niet het issue,’zei Wouter Bos, ineen lezing over de

Vergrijzing en Verzorgingsstaat, ‘Waar het omgaat, is of we het rendement voor de belas-tingbetaler kunnen verhogen. Als dat lukt, zijnmensen nog altijd bereid hun steentje bij tedragen.’Dat is nog maar de vraag. Veel burgers zijnontevreden over politiek en overheid, stellenTweede Kamerleden Ella Kalsbeek en JeroenDijsselbloem in hun onlangs gepubliceerdeboekje Tussen regels en Realiteit. Aan de handvan praktijkvoorbeelden schetsen zij een ont-hutsend beeld van de falende (semi) publiekesector, ondanks de grote inzet en compassievan de medewerkers in deze sectoren. Warende lotgevallen van Jozef K. in de fenomenaleroman Het proces van Franz Kafka al gekma-kend; de door Dijsselbloem en Kalsbeekbeschreven pogingen om nieuwe verpleeghui-zen te bouwen, tarten elke verbeelding.Samenleving en politiek menen bijvoorbeeldal vele jaren dat ouderen in verpleeghuizen opeen fatsoenlijke, menswaardige manier moe-ten worden verzorgd. Maar nieuwbouw vanverpleegtehuizen gaat tergend langzaam.Door bureaucratie en mismanagement duurthet vaak tien jaar en langer eer er met debouw kan worden begonnen. Al die tijd is ervergaderd, gepland, gerekend, maar werdenouderen niet in fatsoenlijke omstandighedenverzorgd…In het gedurfde praktijkonderzoek van beidekamerleden wordt aan de hand van sprekendevoorbeelden uit de sociale zekerheid, dejeugdzorg en de nieuwbouw van verpleeghui-zen aangetoond dat de bureaucratie niet werktof erger, meer problemen veroorzaakt dan dathet oplossingen biedt. Grote stelselherzienin-gen moeten evenwel worden afgewezen stel-len Ella Kalsbeek en Jeroen Dijsselbloem, wantdaar gaat de publieke sector aan kapot. En deverwachtingen van burgers en politici moetenrealistischer worden. U kunt Tussen regels en realiteit gratis bestellenbij de afdeling publieksinformatie van de PvdATweede-Kamerfractie: 070-31 830 25.

Jan Schuurman Hess

Ledenblad van de Partij van de Arbeid

2e jaargang • nummer 7 • december 2005

December 2 Max van den Berg over HIV/Aids

In het kader van zijn campagne ‘Allemaalgezond: verdubbel de kansen’, houdt Euro-parlementariër Max van den Berg een voor-dracht over het de HIV/AIDS-problematiekvoor studenten Buitenlandse Journalistiek vande Academie voor Journalistiek in Tilburg.

9 Congres De eerste dag van het congres:beleidsverslag van het partijbestuur, de Eerste-en Tweede-Kamerfracties, discussie over deresoluties ‘Zorg’ en ‘Interne Kandidaatstelling’,verkiezing van de nieuwe partijvoorzitter(accordering uitslag ledenraadpleging) en hetnieuwe partijbestuur. ’s Avonds worden erdeelsessies georganiseerd over de onderwer-pen Verzorgingsstaat, Publieke sector, Wonen,Europa en Internationale Veiligheid. Vrijdag-ochtend vindt de vrouwennetwerkdag plaatsen gedurende de middag is er een PolitiekCafé, waar vele onderwerpen aan de ordezullen komen. Er is ’s avonds gelegenheid omna te praten. De avond wordt begeleid doormuziek.

10 Congres Op deze tweede dag van het con-gres wordt de resolutie ‘Democratie enBestuurlijke vernieuwing’ bediscussieerd. RuudKoole en Wouter Bos houden hun speech.Tevens is er gelegenheid om afscheid te nemenvan Ruud Koole en de andere vertrekkendeleden van het partijbestuur en het presidium.Er is een wandelprogramma over verschillendeonderwerpen, waaronder Europees Nabuur-schapbeleid, Oppositie in Wit-Rusland, Energieen Milieu, Cultuureducatie en Amerikaansetoestanden. Op beide dagen zullen er diversetrainingen in het kader van de gemeenteraads-verkiezingen plaatsvinden.

ColofonRood is het positief/kritische ledenblad vande Partij van de Arbeid waarin leden van departij centraal staan. Leden worden van harteuitgenodigd te reageren op de inhoud vanRood en de redactie van ideeën, suggestiesof kopij te voorzien. Rood verschijnt acht-maal per jaar en wordt gratis verspreid onderde leden van de PvdA in een oplage van63.000 exemplaren. Niet-leden kunnen eenabonnement aanvragen via de leden-administratie ([email protected] 020-5512290). Rood verschijnt ook ingesproken vorm voor mensen met een lees-handicap. Info: FNB, tel.: (0486) 486486.

Partij van de ArbeidHerengracht 54 / Postbus 13101000 BH Amsterdam020-5512155www.pvda.nl

Redactieadres:Postbus 1310 1000 BH [email protected]

Redactie:Michiel Reijnen, Tessel Schouten, Daniëlle van der Wekken

Eindredactie:Roselie Kommers, Tessel Schouten

Art direction en vormgeving:Studio Pollmann, Amsterdam

Medewerkers aan dit nummer:Berent Daan, Wouter Bos (column), JustusCooiman, Maarten Griethuysen, Bas denHerder, Bas Jacobs, Jetta Klijnsma, RuudKoole (column), Lianne Raap, Ottolien vanRossem, Angelina Scalzo, Jan SchuurmanHess, Ruud Vreeman

Fotografie:De Beeldredaktie, Hollandse Hoogte, EddyPosthuma de Boer, Tessa Posthuma de Boer,Martijn van de Griendt, Thomas Schlijper,Frank Uijlenbroek, Lucas van der Wee

Cartoon en illustraties:CoverMechanics, AmsterdamRoel Venderbosch, Nijmegen

Drukwerk:PrintConsult, Bloemendaal

Rood verschijnt onder verantwoordelijkheidvan het partijbestuur.

Overname van (delen van) artikelen, foto’s ofillustraties alleen na uitdrukkelijke toestemmingvan de uitgever.

ISSN 1574-2733

Roodagenda

U Voor het gehele programmavan het www.pvda.nl/congres

# Rood 07dev. 21-11-2005 10:46 Pagina 26


Heeft u een idee of scherpe associatie bij deze foto of wéét u gewoon welk politiek moment hier wordt verbeeld?

Prijsvraag Wat gebeurt hier?Foto Roel Rozenburg

OPLOSSINGEN BREINBREKER 4: Horizontaal: 1. Minima's 5. Tk 6. Kleefbom 8. Zbo (zelfstandig bestuursorgaan) 10. Ton 11. Opener 13. Es 14. Nadeel 16. Zegel 17.Boer 18. NY 19. Strijdlied 21. Walkman 23. Teer 24. Aan de kant 25. Tien 26. Hamer 27. Noten Verticaal: 1. Motie 2. Inkopper 3. Steken laten vallen 4. Bot 7. Modepolitie9. Bosrand 12. Ra 15. De bijstand 16. Zeiklijster 17. Boswachter 20. Evenaren 22. maas PRIJSWINNAAR BREINBREKER 7: Sonja Abas uit Apeldoorn

Schrijf dan een origineel, krachtig onderschrift dat de foto ver-duidelijkt en win ‘De Toekomst van het Koninkrijk’ door JohnJansen van Galen, over de dekolonisatie van de NederlandseAntillen, waarin de vraag ‘hoe ziet de toekomst van hetKoninkrijk der Nederlanden eruit’ centraal staat.Stuur uw onderschrift vóór 8 januari naar:

PvdA, Redactie Rood, Postbus 1310, 1000 BH Amsterdam

of mail uw oplossing naar [email protected] de volgende editie van Rood wordt het werkelijkeonderschrift bij de foto prijsgegeven.

De winnaar van de prijsvraag uit Rood nr.6 is A. Veenema uit Emmen. Het onderschrift‘Kamer-raden’ werd door de redactie als hetmeest origineel bestempeld.Het werkelijke bijschrift luidde: Aftreden minis-ter de Graaf. Kamerdebat v.l.n.r. Bos, Dittrich,van Aartsen en Verhagen, op de voorgrondkamervoorzitter Weisglas.

Bedenkt u puzzels ? Mail ons: [email protected]!

variaBreinbreker 8Nu eens geen cryptogram, maar eensudoku! Weet u ’m op te lossen? Stuuruw oplossing dan vóór 8 januari 2006naar: PvdA, Redactie Rood, Postbus1310, 1000 BH Amsterdam of mail uwoplossing naar [email protected]. Voor deprijswinnaar ligt ‘Kaaskoppen en zoetewijn’, een publicatie van de PvdA-afde-ling New York, waarin een flink aantalfrisse, progressieve ideeën uit de (con-servatieve en rechtse) Verenigde Statenwordt beschreven. Ideeën die inNederland praktische waarde kunnenhebben... De winnaar wordt in de vol-gende editie van Rood bekendgemaakt.

WAT U MOET DOEN:In een aantal hokjes staat al een getal.De andere hokjes moeten ingevuld wor-den. In elk hokje komt een cijfer van eentot en met negen te staan. Elke rij, elkekolom en elk vierkant van drie bij vier(aangegeven met de dikke lijn).

# Rood 07dev. 21-11-2005 10:46 Pagina 27

FrankrijkKunnen de Franse rellen ook in Nederland plaatsvinden? Alles kan, maar het is de vraag hoe waarschijnlijk het is. De schaalvan de Franse voorsteden is nauwelijks te vergelijken met de pro-bleemwijken van Nederlandse steden. Ook de opeenstapeling vansociale ellende is van een heel andere orde.

Toch zou het onverstandig zijn om ons dan maar helemaal nietsvan de Franse rellen aan te trekken. Want ze laten wel wat anderszien. Allereerst dat het zo bewierookte Franse integratiemodelkennelijk toch niet zo succesvol is als vele Fransen, en sommigeNederlanders dachten. De forse nadruk op het uitbannen van reli-gie uit het openbare leven, uitmondend in de beroemde/beruchtehoofddoekjeswet, lijkt in ieder geval op dit moment niet in staatalle Fransen een gevoel van gedeeld burgerschap te bieden.Daarnaast blijkt ook nog eens hoe explosief een situatie is, waarinsociaal-economische scheidslijnen samen vallen met etnische. Alsde verschillen tussen kansrijken en kanslozen samen vallen metde verschillen tussen blank en zwart, gaat het snel mis.Lotsverbondenheid en saamhorigheid komen dan onder druk. Endaarmee de basis voor solidariteit.

De rellen zijn misschien ver weg in Nederland, het onderliggendeproces van samenvallende sociale, economische en etnischesegregatie neemt ook hier in omvang toe. Ook in Nederland hebje als allochtoon een grotere kans op armoede, werkloosheid ofeen strafblad. Daar moeten wij ons nooit bij neerleggen. Onsbeginselprogramma had er Frankrijk niet voor nodig om er hetvolgende op te zeggen: ‘De belangen van deze verschillende groe-pen lopen zo uiteen, dat de bereidheid om verantwoordelijkheid tedragen voor elkaars lot onder druk komt te staan. Solidariteitgedijt op een stevige ondergrond van saamhorigheid en lotsver-bondenheid. De toenemende diversiteit zet dat fundament onderdruk. Het keren van die ontwikkeling vraagt om selectieve migra-tie, het ontwikkelen van gedeelde oriëntaties op verleden en toe-komst van onze maatschappij en het radicaal bestrijden van ach-terstelling en achterstand.’ Actueler kan het niet.

Wouter Bos, fractievoorzitter

Foto Martijn van de Griendt / hh

De volgende Rood verschijntbegin februari 2006

column

# Rood 07dev. 21-11-2005 10:47 Pagina 28

dorette corbey over de harde - homepage | pvda...let op: 9 en 10 december het congres dorette corbey...

Documents