Editorler

Prof. Dr. S. Nilay KESKiN - Prof. Dr. Remzi VAROL

Do~. Dr. A. Utku AKCiL

Baslm Veri ve VIII

Suleyman Demirel Oniversitesi Matbaasl Isparta - 2007

Adres

SOleyrnan Dernirel Oniversitesi MOhendislik - Mimarllk FakOitesi

Batl Yerle§kesi 32260- ISPARTA

Isparta - 2007

ISBN: 978-9944-452-15-1

i<;iNDEKiLER- --~--

ELEKTRONiK VE HABERLE$ME MUHENOiSLiGi

REAKTiF yOKUJ MiKRO~ERiT ANTENLERiN TASARIM VE ANALizi Fatma Bilge GEN9TOF'?K, Adnan KAYA ................................. " .............................. " ..................1

DALGACIK DONO$OMO VE BULANIK MANTIK SiSTEMiNE DAYAU UYARLANIR AG iLE EPiLEPsi HASTAUGI TE$HiSi f. BurGiJ TOPRAK, M. Fatih 9AGLAR, Mustafa MEF<DAN............... " .................... " . .. .. " ....... ,..9

BULANIK MANTIK SiSTEMiNE DAYAL! UYARLANIR AG VONTEMi iLE MiKROSERiT DiPOL ANTENiN GiRi$ DiRENCiNiN HESAPLANMASI ­S. Cumhur BA$ARAN. i. Burcu TOPRAK.. ............ .................. .. ................................. ........ 18

PERFORMANSLARI ARTTIRILMi$ AKTiF KOMPAKT MiKRO$ERir ANTENLERiN ANALiz VE TASARIMi Adnan KAYA, Mesud KAHRiMAN .... .............. .... ... .. .............. . ........ ,. .......................24

MiKRO$ERiT DiPOL ANTENLERDE ORTAM PARAMETRE.LERi VE OiPOL BOYUTLARININ REZONANS FREKANSINA OLAN ETKiLERiNiN SONLU ELEMANLAR VONTEMi iLE INCELENMESi S. Cumhur BA$ARAN, $i1kn] OZEN.......... ................ . ..................................... .. .................... 30

CiFT TARAFU YAP! iLE AYRIK HALV,AU REZONATORUN REZONANS FREKANSiNIN DU$ORULMESi Evren EKMEK9i, Gam]! Tuman-SAYAN ................ .. " ............................................. ... ...... ...... 36

TERMOELEKTRiK KAYNAKLI KABLOSUZ VUKSEK SICAKLIK DUYUM DEVRESi Ahmet KOC;OKKOMOHLER, Emine ARUGASLAN. . .... ..... .......... .. .. '" ...... ........... .. . ... .41

IP OZERiNDEN SES HABERlE$MESiNDE SERVis KALiTESiNE ETKi EDEN PARAMETRELERiN ANALizi Esin YAVUZ. Mustafa .MERDAN ................................ .. ............. ... ................................... .45

GORUNTU !$LEMEDE FiLTRELEME YONTEMLERi Mesud Y..AHRiMAN Adnan KAYA ................ .............. ..........................................................52

DALGACIK DONU$UMO KULLANILARAK HRV i$ARETLERiNDEK.i FREKANS KARAKTERisTiKLERiNiN TESpiTi SO/eyman BiLGiN, Omer HafiJ 90LAK, Onur ELMAS. Selquk 90MLEK~;I, Etem KOKLOKA YA. .........S7

PARCACIK SURO OPTiMiZASYONU TABANlILiNEER Dizi ANTEN TASARIM! Ufuk OZKAYA, Filiz GONE$ .......................... ............................................. ................ . ....... .. .... 62

COK FONKSiYONLU PROGRAMLANABiLiR DUYURU & REKLAM PANOSU AbdOlkadir 9AKIR, Ommli§an 9ELiK. ..................................................................................70

BULANIK MANTIK YONTEMi iLE OO$OK FREKANSLI YAKIN ALAN PROBUNUN DEGi$KEN VOLTAJ KAYNAKLI AK!M KONTROLU Selguk 90MLEK9i, Dzlem CO§KUN................................ ............................................. . ... .. 77

SiLiNDiR EKRAN MODELINDE MANYETiK ALAN EKRAN ETKiNLiGiNiN ANALiTiK COZOMO VE SiMULASYONU $iJkriJ OZEN, S. Cumhur BA§ARAN..................................... ............. ,. " ....................... . ..... 85

FOTOVOLTAiK SiSTEMLER iCiN MiKRODENETLEYiCiLi YENi BiR KONTROL KARTI TASARIMI Mustafa Berkanf SELEK, Yafgln hjier: Metin (;OLAlC .. ........... . ...............................................92

FOTOVOLTAiK SiSTEMLERiN iZLENMESi. VE KONTRC'L EDiLMESi iCiN YEN! SiR YAZIUM Mustafa Berkant SELEK, 'falg:n i$LER, Meiin (:OLAK .. .... ... .............................. ... 100

MOHENDisLiK VE MiMARUKTA AYDINLATMA UYGIJLAMALARI Ismail Serkan ONCO... .... ... .. .. ...... .. ...... ..... ... ..... .......... .. ...... .... ..... ........ .. .... .... . ..... . 106

$EBEKEYE BAGU SiR FOTOVOLTAiK ENER~li SiSTEMiNiN BENZETiMi Mustafa Be;-kanl SELEK, Ya/gm i$LEF? Medin 90LAK .. .. . .. .. .... ... . ...... ... . ....... .... 114

UNiVERSAL MOTORDA MiKRODENETLEYiCi iLE PERiYOT VE FREKANS bl(;OMLU KONTROl UYGULAMASi Musa YfLMAZ, ............ .... ... ..... ... .. ..... ....... ... .. ........ ...... .... .... ...... ....... ... ... ......... .... ..... ..... . 12·1

MiMARUK

BETONARMEYLE SAGLANAN PLASTiK ElKi: PiERRE LUiGi NERVi'NiN ROMA SPOR SARA YI ORNEGi Asil ER AK4N, Hila/ Tugba 0 RMECIOGLU ....... .... .. .. .. ....... ...... .. .... .... ..... .. ..... .. . ... . .. ......... .. .. .'f 30

MODERN BETONARME EV TASAR!MINDA MEKAN-STRUKTUR iLi$KiLERiNiN GELi$!Mi OZERiNE :...; a T ugba ORMECiOGLU, Ash ER AfE-AN .... ... ... .. ....... ... ....... ... .. .. ... . .. .. ... ... ... . .. ....... .... 137

IE BRAN SiSTEMLER VE CAD! SiSTEM UYGULAMALARI ........ . .... ...... . . .......... .... 144

, i t.R i KABUGUN siCiMLENi$ iNDE TEKNOLOJi-MALZEME iLi$KiSi t:yis OZEK. GWean MiNSOLMAZ YELER ....... .. .. ...... ... . . . .......... ..... . ................. .. . . . 152

BEYLE RBEyj HAMAMI HAR e; VE DERZ OZELLiKlER! ismail KILl e; .. ... . ... .. ...... .... ... ... , ....... ......... .. ..... ... .. .. ... .... ....... .... .. ........... ........ '/60

TU TKALLI TABAKALI AH$AP TEKNOLOJiSiNiN YAPIM SEKTORUNDE KIJU.ANIMl Yeiiz TOLOBA$ G0KUC;:, Serkan PALABIYIK ............ ........ .... ' ......... .. ...... .. ...... " .. ... ..... ... 168

TUTKALLI TABAKALI AH~AP iLE STRUKTOREL UYGULAMALAR Nill1an VURAL .... . , ..... .... ...... ..... .................... .... ...... ..... ... ... .. .. ....... ..... ........... ..... ..... ... .. ... '176

ISPARTA YORESiNDE KULLANILAN YEREL YAPi MALZEMELERiN YAPl KONSTROKSiYONLARINDA SORDURULESiLiRLiK AGiSINDAN DEGERLENOiRiLMESi Feyza SEZGiN, GatserC;ELEBi .... .. ..... .... .. ..... ........... . , .. ... .......... .............. ... .... ..... ' ...... ... . 184

iSTANBUl'UN ilK SAYFiYE OTELLERi: BOYUKADA ORNEGi UZERiNDEN OKUMALAR M. Elif C;ELEBi.. .. .. ........ ...... ............ ... ... ........... ....... .... ..... .. ..... , . .. ................. .. .... ..... ...... 193

GELENEKSEL ANADOLU KONUTU VE GUNOMUZ APARTMAN KONUTUNDAKi DEPOLAMA ALANLARININ KAR~ILA$TIRMAU OLARAK iNCELENMESi Ne§e OiKMEN. Semra ARSLAN .. ......... . , .... .. ................................................................ ... ,.203

TORKiYE'DE DEMiRYOLU iSTASYON YAPILARI Hasan f-IA$TEMOGLU .. ........... .. .............. ........ ................ , .............................................212

UTOPYADAN GERCEGE: DOGA BiLiMLERiNiN MiMARLIGA ETKiLERi ROBOTiK, GENETiK VE NANOTEKNOLOJi Didem AKYOL AL TUN.. GUlden KOKTORK ............... ' ....... ' ............... ... ............ , .............. .... .220

TORKiYE'DE MiMARUK TARiHi YAZIMINDA SINIRLARI A$MA DENEMESi Go/<gen OZKAYA ... ...... ... .. .... ..... ..... ..... .... ... , ....... .. .. ... ................. ........ ......... ........ .......... 229

MiMARLlK EGiTiMiNDE DERS PROGRAMLARININ VE TASARIM DERSLERiNiN iRDELENMESi: BOZOK UNivERSiTESi ORNEGi 9igdem Be/gin DiKMEN, Arzuhan Burcu GULTEKiN .. ....... ....... .. .. .... .... .. ... ............. ........... 233

~EHiR BOlGE PLANLAMA

"I"".AYNAK PARADiGMASI"NA DAYAL! SiR PLAN LAMA C.'lL9EGi OLARAK HAVZALAR VE ONEMi: ISPARTA iLi VE CEVRESi ORNEGi Mediha Burcu Sf LA YOIN .. __ . .. .. . .. ... .. .. .. . .. " .. . . .. . ...... .. ... .. .. ... . . . ... ...... ... .. . . .... .... . .243

SOSYO-EKONOMiK VE EKOLOJiK TEMELLi BOLGELEME-OLANAK VE SINIRLARI Mercan EFE ....... ........... ............... ... ............... .... . ... ...... ....... ... ........ . ... 251

DEGi$ENiDONO$EN KIRSAL ALANLARIMIZ VE KIRSAL VE KENTSEL ALANDA YA~ANAN SORUNLARIN COZOMONE YONELiK OLARAK KIRSAL PLAN LAMA . ZOhre 9ELlK .... .. ..... .. ....... .... ........ ...... .. .... ........... ...... .......... ... .......... ...... ......... ...... . .. .. . ... 261

YENi SiR PARADiGMAYA DAYALI FiziKi PLANLAMANIN oNeOLi) OLARAK YENi SiR SiLiNG OLU$UMU Duygu 9UKUR .. ....... .. .............. ............ ... ..... ... .... ... .... ... ...... ... ...... ........ .... ... ... .. ....... 270

YONETi~iM Mi, YONETiMDE KOLEKTiF QZERKLiK Mi?: MEKAN ORGOTLENMESiNDE KAliUM EYLEMiNiN POLiTiK TEMELLERi OZERiNE DU$ONCELER Eldaf Onur D1KTA$ .... .. . ......... .. .. ..... .. .... ..... ......... ..... .... ... .. ..... ... .... ...... .. . ........ ... .. ... ... 279

UNivERsiTE KAMPOSO YE$iL ALANLARIN KENT KiMLiGi OZERiNDEKi ROLO VE ETKiS! Sibel AKTEN. Atilfa GOL ......... . .... .. .... .. ..... .... ..... ........... ................. ... . .. ...... ... ... .. .... ... .... 283

ONivERSiTE KAMPQSLERiNDE YAYA ERi$EBiLiRUGi fikerATMACA ........... .. ................ ., ............ ... .. .. ... .. .. .......... ...... .... . ., ........... .... ... . .. .. .. .. 289

KENT KiMLiGi OZERiNDE KENT ORMANLARININ ROlO VE ETKisi Alilla GOL Ozan NA YIR, $ehriban ERASLAN .............. ... ..... ............... . ... .. ... .. ....... ... ......304

iMGESEL 6ZELLiKLi SiTKiLERiN KENT KiMLiGi OZERiNDEKi ETKiSi (lSPARTA-GUL ORNEGi) Atilfa GOL, Ferah AYTER, Fatma TANRIVERDi .. ...... ... ............... .. .. ..... .... .. .. ..... .. ... .... ..... ... .312

KENTSEL ALANLARDA OTURULASiLiR T A$INMAZ DEGERiNiN BELiRLENMESiNDE BULANIK MANTIK METODOLOJiSiNiN KULLANILMASI VE KONYA ORNEGi $ilkran YALPJR. GWgun OZkAN " .. .. .. ..... .... ... ........ .. ... ................. .......... .. .. ... .......... ..... ... 319

PEYZAJ MiMARLlGINDA BiTKisEL TASARIM KRiTERLERi Candan $AHfN, NiWfer SERiN.. .. ........... ... ..... .................... .. ... . ... .. .. ..... ........ ...... ... ... 327

KENTSEL DONATI ELEMANLARI; EGiRDiR ORNEGi Candan $Al-liN .......... .......... ................................ ... .............. ..... .... ... ... ............ .... .... .... .334

T.C. SOLEYMAN DEMiREL ONivERSiTESi

15. YIL MOHENDisLiK MiMARLIK SEMPOZYUMU 14-16 KASJM 2007

YONETi~iM Mi, YONETiMDE KOLEKTiF OZERKLiK Mi?: MEKAN ORGOTLENMESiNDE KATILIM EYLEMiNiN POLiTiK TEMELLERi OZERiNE

DO~ONCELER

Erdal Onur DiKTA$

Dokuz EylCrI Oniversitesi, Mimarllk FakCrltesi, $ehir ve Bolge Planlama BolCrmCr DEO, Tlnaztepe KampusCr, Dogu!? Cad ., No:209, 351 60 KurUge!?me, Buca/iZMiR

Tel: 232.412 8477 e-posta: erdal.d iktas@deu.edu.tr

QZET

Mek~lnsal pratiklerde me~ruiyet sorunu, ozellikle post-modern ele~tiriler nedeniyle, 1960'lann sonlanndan beri gOndemdedir. Post-modern gorO~lerin bir klsml, modern dbnemin rasyonel , uzmanla~mlf? ve "yonetim" temelli modeli yerine, farkll aktorleri karar sOrer;:lerine katmaYI bngoren "yoneti~im" modelini onermektedirler. Katillmm one C;lktlgl , mOzakere vb . sOrer;:lerin bu denli onemseniyor gorOndOgO " yoneti~im" onerisi, daha demokratik bir ortam ad lna gerek teorik, gerek pratik olarak oldukr;:a bOyOk bir ragbet de gormektedir.

Ancak son yillarda, ozellikle politika felsefesi temelinde yapilan tartlf?malarda, politikan In klasik donem ve modern donemde aldlgl ic;erik ve bir;:im Ozerine gerr;:ekle~tirilen bir "yeniden dO~Onme" sOreci de yaf?anmaktadlr. Bu tartl~malar ir;:inde, post-modern yonetif?im kavraml ve pratigi, kimi zaman cemaat kavraml ve benzeri orneklerde oldugu gibi, klasik donemin "kolektif iyi" Ozerine inf?a edilmi~ ir;:erigine yakla~lyormuf? gibi gorOnmektedir. Buna ragmen, ele~tirilerin bir klsml , "yonetil?im"in, modern "yonetim" kavrammm yalnlzca daha esnek ve me~rulugu gOrece ir;:kinle~tirilmeye c;all~llan bir versiyonu oldugu yonOndedir.

Bu c;all~manm amaCI, "yoneti~im" gibi, ic;inde yer aldlgl kOreselle~me egiliml i, liberal kapitalist durum nedeniyle ozellikle ekoloji baglammda oluf?an kimi zaafiyetlerin de Ostesinden gelmekte zorlanan bir pratik ile ona ser;:enek olabilecek, yonetimde "kolektif ozerklik" kavrammm, me~ruiyet sorununa ar;:lllm getirebilecek yonlerinin, sOzO edilen politika felsefesi tartl~malan temelinde ve mekEIn bilimleri kuramlannda ele almarak irdelenmesidir.

GiRi$

En kOC;Ok birimden en bOyOk birime kadar mekansal OrgOtlenmeler onlar ir;:inde i~leyen politik, toplumsal, ekonomik sistemlerin hem r;:lktllan hem de girdileri olarak var olmaktadlrlar. Mekansal orgOtlenmenin teorik ve pratik alanmda kentsel tasanm ve daha ost olgekli mekansal planlama r;:all~malannda ozellikle kit dogal kaynaklann kullanlml , bu kaynaklarda hak sahibi olan insanlar ve bu kullanlmlardan etkilenen tom canillar ic;in bOyOk onem ta~lmaktadlr. Fiziksel r;:evrenin Oretim ve yeniden Oretiminin tom canll sistemiyle olan bu derin ilgisi, tom sOrecin onemli bir ekolojik ayagl oldugunu goz onOnde bulundurmaYI gerektirmektedir.

Bu nedenle, mekansal orgOtlenme sOreci ilk af?amalardan ba~layarak en son af?amaya dek bu karma~lk ve duyarll sistemi zarara ugratmayacak dOzeyde veri ve karar dOzeyi ile Oretilmek zorundadlr.

279

Uretim sOrecinde "karar Oretme" a!?amasl zihinsel/tasanmsal bOlOmOn onemli bir pan;:asl olarak yer almaktadlr. Karma!?lk ya!?amsal sistemde, ekonomik ve ekolojik yapllar maddi niteliklerinin fazlallgl, matematik ve dogal bilimlerin gorece yetkinlikleri nedeniyle gok daha ba!?anll bigimde gozumlenebilmekte ve gerekli nicelemeler yapllabilmektedir. Bu goreli yetkinlik ve alandaki uzmanla!?ma ozeflikle ekoloji alanlnda karar sOrecine katillmi gok olumsuz sonug/ar yaratmakslzln daha rahat slnlrlandlrabilmektedir.

Ancak soz konusu butonle!?ik yaplnln politik, toplumsal bblOmleri, insan daVranl!?lnln olumsalllgi nedeniyle yasall nitelikte degildir/er. Bu nedenle de kestirilebilirlikleri gok slnlrll dOzeydedir. Ozellikle politik alan, karar Oretimi sOrecindeki yerinin onemine ve duyarllilglna ragmen, ideolojik altyapllann gudulemesi ve yarattlgl zihinsel baslngla toplumsal, ekonomik ve ekolojik alanlann olabilecek tom olumlu etkilerini ortadan kaldlrabilecek bir aglrllga sahip olabi/mektedir. Bundan otorO, tom sOrecin ve etki ettigi karma!?lk ve kimi noktalarda ekoloji gibi tersinemez yapllann yaran igin politik ayagln geregince irdelenmesi bir zorunluluktur.

Bu gall!?manln amaCI, "yoneti!?im" gibi, iginde yer aldlgl kOreselle!?me egilimli, liberal kapitalist durum nedeniyle ozeflikle ekoloji baglamlnda olu!?an kimi zaafiyetlerin de Ostesinden gelmekte zorlanan bir terori ve pratik ile yoneti!?ime segenek olabilecek, yonetimde "kolektif ozerklik" kavraYI!?1n In , me!?ruiyet sorununa agilim getirebilecek yonleri Ozerine, politika felsefesi tartl!?malan ve mekan bilimleri temelinde slnlrll bir dO!?Onme gergekle!?tirmektir.

KATILIMIN YiTiRiLi$i VE YENiOEN BULUNU$U

Bilindigi gibi, Modern donemde Kartezyen dO!?Once ile son derece kristalize o/an rasyonel merkeziyetgi perspektif politik, toplumsal, ekonomik yaplnln orgOtlenme gergevesini gok belirgin bigimde olu!?turmu!?tur. Bu baglamda Hobbes'un Leviathan'l ile ba!?layan "yonetme gOcOnon/kapasitesinin merkezde yer aldlgl kavraYI!?, modern siyasal kavraYI!?1n en belirgin niteliklerinin de bir ifadesidir.

Bu gergevede, klasik don em olarak adlandmlan ve slkllkla idealize edilen antik Yunan site devleti modelindeki yurtta!?1n sahip oldugu erk, modern donemin yurtta!?lnda segilmi!? yoneticilere devredilmi!?tir. Soz konusu erk devri ve temsil sistemi ile yurtta!?1n karar alma sOreglerine dogrudan katillmlnin erozyon sureci de ba!?laml!?tlr. Diger yanda yurtta!?I politik alandan koparacak bir ba!?ka geli!?me ise klasik donemde hane'ye ait olan maddi Oretimin, modern donemde neredeyse gOnlOk ya!?antlnln merkezine yerle!?mi!? olmasldlr. Her iki geli!?me de modern donemin gerek politik, gerek ekonomik varllk deseriini olu!?turmu!?tur.

Siyasal erk devri ile geli!?en modern devlet, soyut idealist kopuklugunun da katklsl ile oz orgOtlenmesini toplumsal yapldan gok daha hlzll ve daha yogun olarak gen;:eklel?tirmi!?tir. Modern donemin ozellikle pozitivist kavraYI!? ile beslenen "maddi" ekonomik dogasl, ister dOzenleyici optimum, ister aglr hamleleri Ostlenen gOC;1O mOdahaleci devlet modeli eliyle olsun, hacimsel olarak son derece buyOmO!?tor. Bu baglamda, daha gok ekonomik a/ana slkl!?ml!? modern yurtta!? ve yeni orgutsel yapllar arasmda var olan -daha onceki donemlerde de bulunan ancak eri!?ebilirlik o/anagl kast ve benzeri toplumsal klslt/aYlcllar ile belirlenen­mesafe onemli boyutlara ula!?ml!?tlr.

Bu noktada birey ve iginde yer aldlgl ekonomik, politik yapl arasmda onemli bir olgek bunallml olu!?mu!?tur. Bu olgeksel bunallm ya da bir ba!?ka deyi!?le olgeksel gerilim mekansal da dahil, modern zihinsel ve maddi orOntolenmenin hemen her kanallnda belirmi!?tir. ister liberal kapitalist,ister sosyalist ideolojiler ve bunlann torevi ideolojik altyapllar ve bunlara karl?lllk gelen maddi yapllar olsun bu gerilimden bagl!?lk olamaml!?lardlr. Ancak, farkll ideolojiler ve maddi pratiklerinde siyasal yaplnln oznesi olarak devlete yOklenen onem ve buna denk gelen varllk bOyoklOkleri nedeniyle gerilim degerlerinde farkllilklardan soz etmek olanaklldlr. Ornegin liberal kapita!ist temelli dOzenleyici optimal devlet yapisl ile liberal e!?itlik ilgisi iginde, bireysel ozgOrlOkler ve haklann one glkanlmasl, bu yaplda gerilimin gorece azalmaslna yol agml!?tlr. Ozellikle devlet (siyasal yapl) ve ozel sektbr (ekonomik yaplnln bOyOk klsml) yanlna, genel orgotlenmenin gOgler aynllgl formatlnl toplumsal da dahil tom

280

yaplya yaymak Ozere sivil toplum unsuru gelmi~tir. Bu eklenti ile birey, goreee rahat olarak iyinde yer alabildigi ve etkisini genel yapl iyinde izleyebildigi sivil yapllar dolaYlmlyla var olan gOy geometrisine dahil olmu~tur.

Bu geli~me ozellikle liberal orgotlenme yaplsl iyinde onemli bir geli~me olarak gorOlmektedir. Bu baglamda sivil toplum kurulu~lannm varltgl ve katlltmel suregler yoluyla, mekansal orgotlenme de dahil tom mOdahaleler iyin gerek duyulan me~ruiyetin daha gOylO saglanabildiginin dOi?unOldOgO bir durumda, gOe;ler dengesindeki ciddi bozukluklar, bir ba~ka deyi~le asimetriler ba~ka torden e;eli~kilerin ortaya 91kmasma neden olmaktadlr. Ornegin, ekonomik yapl ie;inde zaten ciddi bir etkiye sahip olan sermayenin,aYni zamanda slvil toplum kurului?lannm i<;:inde de yer almasl ve her iki alanda da etkin ve gu<;:IO bir varhk gostermesi, daha once giderildigi dO~OnOlen gerilimin, ana yaplda ba~ka baglamlarda yeniden Oretilmesi anlamma gelmektedir. Bu niteligiyle de politik e;er<;:evede demokratik gibi gorOnen durum aslmda anti-demokratik olabilmektedir [1].

Yoneti~im boylesi bir ortamda ister ilgili bOton aktorlerin ortak yabalanyla elde edilen sonue;lann olu~turdugu yapl ya da dOzen olarak ifade edilsin ister birbirine bagll pozisyonlann ve yatl~an kar~lt e;lkarlan olan aktorlerin olu~turdugu farklt agsal yapllan koordine eden bir sOree; olarak [2] gorOlsOn, daha yok bi<;:imsel bir dogruluk gosteren aneak i<;:erik baklmmdan hayal klnkhgl yaratan bir pratik olabilmektedir.

Yine de hiyerari?ik yerine heterar~ik bir yapl kurma arzusu ve yabaSI olmasl ve bunun yanmda aktorlerin goreee ozerk var olu~lara sahip olmasml klsmen olanaklt kllan bir yapmm Oretimi anlamlnda "yonetii?im" onemli bir a~ama saYllabilir. YOkOmlOIOk ve gorevden yok "sorumluluk" duygusuna vurgu yaparak iktidann gorece yaygmla~masl ve i<;:kinle~mesine yardimci olabildigi de soylenebilir.

Aslmda, temel olarak tom ya~amsal yaplyl etkileyen en onemli ae;mazlar dogrudan liberal ideolojinin kapitalist dogasmdan kaynaklanmaktadlr. Politik, toplumsal, ekonomik ve ekolojik unsurlar i<;:eren karma§lk etkile§imli ya§amsal yapl i<;:inde yalnlzca kendiSini sOrdOrebilmek gibi bir amayla hareket ederek hemen tom dogal kaynaklart toketme yolunda ilerleyen bu teori ve pratik, modern zamanlara fazlaslyla hakim olmu~tur. Refah devleti, refah toplumu soylem ve ey!emi iyinde kendi varllksal olanakilltgmi dahi tehlikeye atan bir var olu§ formu, aneak doga ya da bir bai?ka deyi~le "zorunluluk" alanmda yaresiz kal1i?lan nedeniyle kendini sorgulayabilmektedir.

SONUC OLARAK

Yukanda dile getirildigi gibi egemen ideolojilerden kaynaklanan temel anzalann derin etkileri nedeniyie ideolojik altyaptnm ve bunu eisimle§tiren pratiklerin, tom ya§amsal yapmtn sagllkll olarak sOrdOrOlebilmesi iyin gereken en gok ko~ulu saglaylp saglayamadlgl sOrekli olarak sorgulanmak zorundadlr. Ancak buna bagh olarak "katlltm", "yoneti§im" ya da ba~ka bir bi<;:im ile iktidan payla~abilmenin olanakilltgi sagltkll bie;imde tartl~llabilir.

Ozellikle kOreselle§me sOrecinde, katlltm ve yoneti~im dolaYlml ile yerele yapllmakta olan "6zg0rIOk" merkezli s6ylemsel vurgunun abartllt fazlaltgtna kar§ln, yerel olanln gerek ideolojik gerek ekonomik baglmltllklan son dereee artml~tlr. Soz konusu baglmllilk durumu, ozellikle, ozgOrlOk ve 6zerk olma durumunun yaktn ilgisinden ctorO eiddi dOzeyde tedirginlik yaratmaktadlr.

Yoneti~iin yaztntnda "birimsel ozerklik" olarak ifade bulan durum ise daha <;:ok liberal perspektifin "bireysel ozerklik"i olarak anla~llmaktadlr. Ancak ideolojik ve yapisal sorunlann, ozellikle liberal kapitalist var olui? iyinde bireysel tercihlerle yczum bulmasl pek olanakll gorOlmemektedir. Bu nedenle ozerklik kavram ve pratigini "kolektif' olana ta~lmak, modern zamanlarda neredeyse ortadan kalkan diyalojik politik eylemin "etik" var olu§unun yeniden ya~ama dondOrOlebilmesi ie;in 6nemli adlmlardan birisi olabilir.

281

Bbylesi bir yaba, iyimser bir yakla~lmla, kendi varllglnl politik, toplumsal, ekonomik ve ekolojik baglamda daha saglam ve bOtun olarak sOrdOrebilme ko~ullarlnl yeniden degerlendirme ve oretme olanaglnl saglamak ybnOnde onemli bir a~ama olabilir.

KAYNAKLAR

[1] GOlER, B. A., Y6neti~im: TOm iktidar Sermayeye, Praksis Dergisi, SaYI:9 KI§-Bahar 2003, sayfa: 93-116 [2] OZER, M. A., Yoneti~im Ozerine notlar, SaYI§tay Dergisi, Say\:63, sayfa:59-89

282