women and landscape

KADIN VE PEYZAJ

Women and Landscape

ĠNÖNÜ ÜNĠVERSĠTESĠ SANAT VE TASARIM DERGĠSĠ Inonu University Journal of Art and Design

ISSN: 1309-9876 E-ISSN: 1309-9884 ÖzelSayı/Special Edition Cilt/Vol.2 (2011)

"Women as a Category of Science: The Fourth International Women`s Symposium on Literature, Language, Culture, Art, Landscape and Design Studies"

4-5-6 May 2011, Inonu University, Malatya-Turkey

GÜNÜMÜZ YAġANTISINDA KADININ TASARIMCI ROLÜNÜ ORTAYA KOYAN BĠR ÇALIġMA

BOġ SATIR

BOġ SATIR

Yrd. Doç. Dr. Banu Çiçek KURDOĞLU1, ArĢ. Gör. Ertan DÜZGÜNEġ

1,

Yasemin CINDIK1

1Karadeniz Teknik Üniversitesi, Orman Fakültesi, Peyzaj Mimarlığı Bölümü, Trabzon

BOġ SATIRBOġ SATIR

ÖZET BOġ SATIR

Günümüz hızlı yaĢantısının içinde zamanı kovalayan insan pek de farkında olmadan hayatını sürdürmektedir. Bu

kovalamaca aslında ciddi bir planlama gerektirir. Kadının bu noktadaki görevi azımsanmayacak boyuttadır. En

küçük topluluk olarak nitelediğimiz aile içerisinde kadın geleneksel olarak zaten birçok role sahiptir. Günümüz

koĢullarında artık sosyal hayatta ve iĢ hayatında da kendini kabul ettirmiĢtir. Fırsat verildiği ölçüde her alanda

çok daha faydalı ve etkin olabilecekleri bir gerçektir.

Bu bildiride, kadının doğuĢtan gelen özellikleri, bu özelliklerinden ötürü geçmiĢten bugüne üstlendiği roller

araĢtırılmıĢ; yaĢamlarında üstlendikleri yaratıcı ve tasarımcı roller ortaya konmuĢtur. ÇalıĢmada, yazılı ve sözlü

görüĢme yöntemleri kullanılmıĢtır. Farklı özelliklere sahip, farklı yerleĢim yerlerinde yaĢayan kadınların

tasarımcı kimlikleri belirlenmiĢ; her birine ―bir günlerinin hikâyesi‖ yazdırılarak aslında yaratıcılık ve tasarımın

kadın hayatının ne kadar da merkezinde olduğu vurgulanmıĢtır.

Anahtar Kelimeler: Kadın kimliği, tasarım, yaratıcılık

A STUDY OF REVEALING THE ROLE OF WOMEN’S DESIGNERS IN PRESENT-DAY LIFE

ABSTRACT

In today‘s busy life time chasing people sustain their life unconsciously. This is actually a serious chase, requires

planning. At this point in woman task is substantial size. Woman in family that is the smallest community of

society traditionally has lots of roles already. In today's condition, woman has achieved remarkable recognition

in business and social life. Opportunities in all areas to the extent they could be much more useful and effective

is a fact.

In this paper, the innate characteristics of women, the roles assumed by these properties was investigated from

past to present and creative and designer roles in their lives that have been undertaken. In the study, written and

verbal interview methods were used. Different features of women‘s living in different settlements designer

identities have been determined and each of them were asked to write their ―the story of a day‖ to emphasize

how much creativity and design in the center of woman life.

Keywords: Woman Identity, design, creativity

ġ SATIR

1. GĠRĠġ

Tarih boyunca birçok toplumda kadının rolü ve değeri sürekli olarak tartıĢıla gelmiĢ ve toplumlara göre kadına

verilen değer değiĢiklikler arz etmiĢtir. Günümüzde bu tartıĢmalar daha çok kadınlara yönelik pozitif hakların

verilmesi ve onları koruyan yasaların çıkarılması konusunda yoğunlaĢmaktadır. Bu konuda referans alınan

kıstasların büyük bir bölümü kadınların tarihsel süreç içerisinde içinde bulundukları toplumda gördükleri

ĠÜ Sanat ve Tasarım Dergisi Özel Sayı Cilt: 2 IU Journal of Art and Design Special Edition Vol. 2

1068

muameleye atıf yapılarak oluĢturulmaktadır. Ayrıca günümüz dünyasında bir ülkenin geliĢmiĢlik düzeyi

kadınlarına verilen değer ile ölçülmektedir (Dalyan, 2009).

Ülkemizde kadın; geçmiĢten günümüze yaĢam içinde var olan etkili bir çevre imgesidir. Kadın annedir, iĢçidir,

emekçidir, yapıcıdır ve en önemlisi ruh kavramı içinde duyguları barındıran yaĢayan bir varlıktır.

GeçmiĢ zamanlarda eski toplumlarda kadın imgesi, erkeğe mahkûm edilmiĢ, kocası ile gömülmesi gereken,

yaĢam standardı üreme ve geliĢme olarak sıkıĢtırılmıĢ, hayattan soyutlaĢtırılarak kimliksizleĢtirilmeye çalıĢılmıĢ

ve hak etmediği kimliğe bürünülmesi istenilmiĢ yaĢayan bir canlı olmuĢtur.

Türkiye‘de kadına Cumhuriyet Dönemi ile yasal, ekonomik ve siyasal anlamda haklar verilip kadının statüsü

ortaya konulmaya çalıĢılmıĢtır. Türk kadını Osmanlı Dönemi‘nden günümüz tarihine kadar çeĢitli zorluklar ve

çözümler arayıĢı içinde gelmiĢ, Cumhuriyet ile çeĢitli çözüm yolları aranmıĢ, fırsatlar verilmiĢ ve yararlanma

imkânları oluĢturulmuĢtur. Cumhuriyet aslında kadınların kimliğini ortaya koyabilecekleri bir dönüm noktası

olmuĢ ve onlara karanlık çağdan kurtulmaları için bir ıĢık devrimi olmuĢtur. Cumhuriyet ile kadına sosyal ve

toplumsal haklar verilmiĢ; seçme seçilme, siyasete katılma, siyasi fikir söyleme etkili olma, fırsatı kullanma

hakları etkili olmuĢtur.

Kadınlar yükseköğretime ilk kez 1922 yılında Tıp Fakültesine kayıt yaptırarak baĢlamıĢtır. 29 Ekim 1923‘te

Cumhuriyetin ilanıyla birlikte kadınların kamusal alana girmesini sağlayan yasal ve yapısal reformlar hızlanmıĢ,

kızlara da erkeklerle eĢit eğitim hakkı verilmiĢtir. Erkeğin çok eĢliliği ve tek taraflı boĢanmasına iliĢkin

düzenlemeler kaldırılmıĢ, kadınlara boĢanma hakkı, velayet hakkı ve malları üzerinde tasarruf hakkı tanınmasına

iliĢkin Türk Medeni Kanunu, 1926 yılında kabul edilmiĢtir (EreĢ, 2006).

1.1. Türkiye’de Kadın Hakları

Ġnsan hakları yaĢayan her bireyin cinsiyet ayrımı gözetmeksizin sahip olduğu her türlü durum ve Ģart anlamına

gelmektedir.

16.yy.daki "kadın insan mıdır?" tartıĢmasının bir zamanlar yapılmıĢ olması bile kadın hakları kavramının insan

hakları kavramı çerçevesinde tartıĢılmasını zorunlu kılıyor. Aslında bu tartıĢmanın kökeni kitabi dinlerin

Adem'in topraktan, buna karĢın Havva'nın ise Adem'in kaburga kemiğinden yaratılmıĢ olmasına kadar

götürülebilir. Buna bağlı olarak erkek, uygarlığın ve kültürün yaratıcısı ve ürünü olarak görülürken; kadın,

doğanın ürünüdür. Saptamalar kadının ikincilliğini vurgulamak için kullanılmaktadır (URL-1).

Kadınların statüsünü yükseltmek üzere sürdürülen çalıĢmalar, BirleĢmiĢ Milletler (BM) Ekonomik ve Sosyal

Konsey çatısı altında 1946 yılında oluĢturulan Kadının Statüsü Komisyonu‘nun öncülüğünde uluslararası bir

önem ve resmiyet kazanmıĢtır. Bu faaliyetlerden ilki BM tarafından düzenlenen 1975 yılında Mexico City‘deki

toplantı, sonuncusu da 1995‘de Pekin‘de IV. Dünya Kadın Konferansı olmuĢtur. 1979 yılında ise BM Kadınlara

Karsı Her Türlü Ayrımcılığın Ortadan Kaldırılması SözleĢmesi (CEDAW), BM Genel Kurulu tarafından kabul

edilmiĢtir. Türkiye, sözü edilen kadın konferanslarına katılarak sonuç belgelerini imzalamıĢ olup uluslararası

yasa niteliğinde olan CEDAW‘ı 1985 yılında imzalamıĢ ve son olarak da 2004 yılında Türkiye raporunu

sunmuĢtur. Türkiye‘de son on beĢ yılda kadın konusu ile ilgili önemli geliĢmelerden birisi, 1990 yılında,

BaĢbakanlığa bağlı Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü‘nün kurulmasıdır (EreĢ, 2006).

Türkiye‘nin 1985 yılında CEDAW‘ı imzalaması ile hukuk alanı ve kurumsallaĢma alanında pozitif yönde bir

takım geliĢmeler ve düzenlemeler yapılmıĢtır. Türkiye 1999 yılında AB‘ye uyum süreci içinde aday ülke olması

nedeniyle de bir takım değiĢiklikler yapılmıĢtır ve bunların toplum içindeki geçerliliği halen tartıĢılmaktadır.

Toplumsal alanda cinsiyet ayrımcılığı devam etmekte olup kadın ve erkeklerin eĢit haklara sahip olması konusu

da bu bağlamda kafada soru iĢaretleri bırakmaktadır.

1.2. DeğiĢen Toplum Ġçinde Kadının Rolü

Günümüzde dünyadaki nüfusun yaklaĢık yarısını kadınlar oluĢturmaktadır. Dolayısıyla tarihin her döneminde

ekonomik ve toplumsal yaĢamın bir yanını kadınlar, diğer yanını da erkekler teĢkil etmiĢlerdir. Ancak kadınların


1069

ekonomik yaĢama katılımları ile toplumsal ve ekonomik kalkınmadan yararlanma düzeyleri, doğru orantılı

değildir. Bu durum her ne kadar ülkelerin geliĢim düzeyleriyle iliĢkilendirilse de genelde kadınların tüm

toplumlarda erkeklerin gerisinde kaldıkları bir gerçektir (Kocacık vd., 2005).

Türk toplumunda kadının birçok rolü vardır; her Ģeyden önce kadın bir bireydir, sonrasında aile olarak annelik ve

ev hanımlığı görevini üstlenmiĢtir.. Kadın sadece ev içinde değil dıĢa açık alanlarda da birtakım görevler

üstlenmiĢtir; kadın ev dıĢında da çalıĢan bir iĢ kadını olabilir. ÇalıĢan kadınların sayısı geçmiĢten günümüze

artmıĢtır. Kadının çalıĢma hayatında olma isteği, ekonomik nedenler, kariyer düĢüncesi, mecburiyet ve zorlama

gibi durumlar bu artıĢa sebep olarak görülmektedir.

Günümüzde kadınlar tarafından ileri sürülen, ―Kadın ve erkeğin kariyerleri arasında bir farklılık olmaması

gerektiği‖ konusunda tartıĢmalar yaĢanmaktadır. Buna karĢılık her ne kadar kariyer hedeflerinin birbirine benzer

olduğu savunulsa bile ―cinsiyet ayrımı, eĢit istihdam fırsatı‖ gibi tartıĢmaların halen devam etmesinin de

gösterdiği gibi, uzmanlar arasında görüĢ ayrılığı bulunmaktadır (Kocacık vd., 2005).

Kadının yaĢam içinde her alanda var olması gereklidir. Kadınların günümüz Ģartlarında üstlendiği rolleri

Birey olma rolü

EĢ olma rolü

Çocuk büyütme rolü

ĠĢ hayatındaki rolü baĢlıklarında toplayabiliriz.

Kadınlar günümüz koĢullarında bu rolleri üstlenirken birçok sorunla karĢılaĢmaktadırlar. Bu bildiride kadının

tarih boyunca değiĢen rollerine değinilmiĢ ve yaĢam içerisinde yaratıcı yaklaĢımları ile ortaya koydukları

farklılıklarına dikkat çekmek amaçlanmıĢtır.

1.3. Tasarım Süreci ve Kadın

Dilimize tasarlama sözcüğü, Ġngilizce ve Fransızca da ki ―design‖ kelimesi karĢılığı olarak kullanılmaktadır.

―Design‖ kelimesi de Latince kökenlidir.

Tasarım, algı ile kavram arasında bir bağlama aracıdır. Nesnel gerçeklik ile doğrudan iliĢkisi bulunmaz. Bu

nedenle önemsiz ayrıntılar yerine, önemli özelliklere dikkat çeker. Bunun sonucu olarak ta algılardan

genelleĢtirme yapılarak kanılara varılır.

Tasarım bilgi edinme öğesidir. Çünkü duyumsal tasarım ile zihinsel tasarım daima birbirini etkiler. Bu nedenle

duyumsal bilgi ile ussal bilgi her zaman iç içedir. Gerçek bilgi ise böylelikle oluĢur. Güzel sanatlar alanında

tasarım, yaratıcı sürecin kendisi olup, bir faaliyet için gerekli olan eskiz ve planların hazırlanması süreci

çalıĢmalarını kapsar.

Tasarım; Bir Ģeyi zihinde biçimlendirme kurma, tasarımlanan biçim, tasavvurdur.

Tasarım; Seçenek üretme sürecidir.

Tasarım Süreci;

1)PROBLEMĠN TANIMI

2)BĠLGĠ TOPLAMA

3)YARATICILIK VE BULUġ SÜRECĠ

4)ÇÖZÜM BULMA

5)UYGULAMA

1. Problemin tanımlanması: Bir tasarım problemini çözümündeki ilk aĢama, problemi tanımlamaktır. Verilen

konunu ne olduğunu tam olarak anlama ve o konuyu benimseyebilmektir. Bir problemi tanımlarken, sınırları

zorlamak ve alıĢılmıĢ düĢünce sistemlerine takılıp kalmamak gerekir.


1070

2. Bilgi toplama: Yapılacak tasarımda bir hareket noktası bulabilmenin tek yolu, problem hakkında mümkün

oldukça çok bilgi toplaya bilmektir.

3. Yaratıcılık ve BuluĢ: Tasarımcı ya da tasarım öğrencisi, konu ile ilgili araĢtırmalar yapıp gerekli bilgi ve

verileri toplamıĢsa ve bunları değerlendirebiliyorsa yaratıcılığa ulaĢılabilir. Yaratıcılık tasarımın en önemli

bölümü sayılabilir. Yaratıcılıkta iki aĢama olduğu söylene bilir. Tasarımcı kâğıda ilk eskizlerini karaladığında

―dıĢavurumculu yaratıcılık‖ aĢamasındadır. Eskiz biraz daha ayrıntılı bir hale getirildiğinde ise ―üretken

yaratıcılık‖ aĢamasına geçilmiĢ olur.

4. Çözüm bulma: Yaratıcılık ve buluĢ süreci, problemin ortaya konması ve olasılıkların araĢtırılmasına yönelik

çalıĢmaları içerir. Çözüm bulma ise bu olasılıklar hakkında bir karara varılarak, araĢtırmanın sona erdirilmesidir.

Çözüm olarak seçilen olasılıklar, daha sonra ayrıntılı taslaklar halinde hazırlanır.

5. Uygulama: Tüm aĢamalardan geçmiĢ olan tasarımın hazır hale getirilmesi iĢlemidir (URL-2).

Bu tanımlamalardan da anlaĢılacağı gibi tasarım problem çözme sürecidir. Günlük yaĢantıda karĢılaĢılan bir çok

problemin çözümü noktasında bu süreç takip edilmektedir. Bu çalıĢmada da savunulduğu gibi kadınlar bu süreci

izleme konusunda gösterdikleri baĢarı ile yaĢamdaki en önemli kolaylaĢtırıcılardırlar. Kadınlar, hayat boyunca

üstlendikleri tüm rolleri gerçekleĢtirirken, tasarımcı olarak sergiledikleri performanslara göre baĢarılı

olmaktadırlar. Hayata tutunma ve onu daha iyi yaĢama amacıyla tasarım süreci içerisindeki yukarıda sıralanan

her adımı büyük bir özveri ve titizlikle uygulamaktadırlar.

2. YÖNTEM

Bu bildiride, kadın ve kadının rolleri konusunda literatüre dayalı bilgilere ulaĢılmıĢtır. Ayrıca kadının tasarımcı

rolü ve bu rolü gerçekleĢtirirken izlediği süreci ortaya koymak için bir anket çalıĢması gerçekleĢtirilmiĢtir.

Bu anket çalıĢması; kadın-erkek farkı gözetilmeksizin, öğrenci ve farklı meslek gruplarından oluĢan toplam 64

kiĢi üzerinde birebir, yüz yüze görüĢülerek uygulanmıĢtır. Seçenekli soruların yanında açık uçlu sorular ile

ankete katılanların özgün görüĢleri alınmıĢtır. Günlük hayatlarında ve sorun çözme noktasında planlama ve

tasarım konusundaki gayret ve becerileri ile ortaya koydukları performanslarını görmek için, onlardan istenen

―bir gününüzün hikayesini anlatınız‖ yazısı ile; her bir katılımcının ―planlı/plansız olma, pratik olma, rutini

yaĢama, yaratıcı olma/olmama baĢlıklarında toparlanabilen farklılıkları tespit edilebilmiĢtir.

Anketten elde edilen veriler üzerinde SPSS 11.5 programında istatistik analizler gerçekleĢtirilmiĢtir. Bu verilere

ait frekans değerleri tespit edilmiĢ ve parametrik olmayan korelasyon analizi ile bazı iliĢkiler bulunmuĢtur. YaĢ,

cinsiyet ve medeni durumun tasarım ve yaratıcılık açısından ortaya koyduğu farklı iliĢkiler tespit edilmiĢtir.

3. BULGULAR

3.1. Ankete Ait Frekans Bulguları

Tablo 1. YaĢ tablosu

YaĢ Frekans Yüzde

18-25 29 45,3

26-35 21 32,8

36-45 11 17,2

46-55 1 1,6

55 ve yukarısı 2 3,1

Toplam 64 100,0


1071

Tablo 2. Medeni durum tablosu

Medeni durum Frekans Yüzde

Evli 18 28,1

Bekar 46 71,9

Toplam 64 100,0

Tablo 3. Cinsiyet tablosu

Cinsiyet Frekans Yüzde

Kadın 48 75,0

Erkek 16 25,0

Toplam 64 100,0

Tablo 4. Meslek grupları tablosu

Meslek Frekans Yüzde

Sağlıkçı 6 9,4

ĠĢçi 4 6,2

Öğrenci 23 35,9

Öğretmen 6 9,4

Memur 7 10,9

Peyzaj Mimarı 5 7,8

Mühendis 11 17,2

Mimar 1 1,6

Ev Hanımı 1 1,6

Toplam 64 100,0

Tablo 5. Özgün olmayı tercih etme durumu

Özgünlük Frekans Yüzde

Evet 58 90,6

Hayır 6 9,4

Toplam 64 100,0

Tablo 6. Estetik veya iĢlevselliği tercih etme durumu

Estetik_ĠĢlevsellik Frekans Yüzde

Estetik 6 9,4

ĠĢlevsellik 37 57,8

%50 Estetik -%50 ĠĢlevsellik 21 32,8

Toplam 64 100,0

Tablo 7. Kendine ait bir ürün tasarlama

Bir ürün tasarlama Frekans Yüzde

Evet 31 48,4

Hayır 32 50,0

Cevapsız 1 1,6

Toplam 64 100,0


1072

Tablo 8. Sorun çözme noktasında izlenilen yollar

Sorun çözme Frekans Yüzde

Çözüm aramama/çözümü erteleme 3 4,7

Tedbirsiz ve kolaycı çözüm 29 45,3

Tedbirli ve çözüm bulan 30 46,9

Cevapsız 2 3,1

Toplam 64 100,0

Tablo 9. Kitap, dergi ve medya takip durumu

Yazılı_görsel medya takibi Frekans Yüzde

Evet 37 57,8

Hayır 27 42,2

Toplam 64 100,0

Tablo 10. Tasarım ile ilgilenme durumu

Tasarım ile ilgili olma durumu Frekans Yüzde

Evet 31 48,4

Hayır 33 51,6

Toplam 64 100,0

Tablo 11. ‗Bir Günün Hikayesi‘nin değerlendirilmesi

Bir gün Frekans Yüzde

Planlı ve Pratik 2 3,1

Planlı ve Rutin 11 17,2

Rutin 16 25

Pratik 2 3,1

Planlı 10 15,6

Planlı ve Yaratıcı 14 21,9

Plansız ve Rutin 6 9,4

Plansız ve Yaratıcı Değil 3 4,7

Toplam 64 100,0

3.2. Ankete Ait Korelasyon Analizi Bulguları

Tablo 12. YaĢ ile ilgili korelasyon tablosu

YaĢ Spearman Korelasyon Katsayısı Önem Düzeyi

Planlı 0,367** 0,003

Plansız -0,281* 0,025


1073

Tablo 13. Medeni durum ile ilgili korelasyon tablosu

Medeni Durum Spearman Korelasyon Katsayısı Önem Düzeyi

Planlı -0,323** 0,009

Rutin 0,298* 0,017

Yaratıcı -0,342** 0,006

Plansız 0,253* 0,044

Tablo 14. Cinsiyet ile ilgili korelasyon tablosu

Cinsiyet Spearman Korelasyon katsayısı Önem düzeyi

Tasarım ile ilgili olma 0,343** 0,006

Yaratıcılık 0,311* 0,012

Tablo 15. Tasarım ile ilgileniyor olma durumu korelasyon tablosu

Tasarım ile ilgili olma Spearman Korelasyon katsayısı Önem düzeyi

Pratik olma 0,250* 0,046

** Korelasyon önem düzeyi katsayısı 0.01

* Korelasyon önem düzeyi katsayısı 0.05

4. SONUÇLAR

GerçekleĢtirilen anket çalıĢması ile beklenen sonuçlar elde edilmiĢtir. Kadının tasarımcı rolü ile hayatı

kolaylaĢtırma konusundaki yeteneği ve baĢarısı tespit edilebilmiĢtir.

Elde edilen verilerle gerçekleĢtirilen istatistik analizler neticesinde; cinsiyet ile yaratıcı olma ve tasarım ile ilgili

olma arasında anlamlı bir iliĢki bulunmuĢtur. Bu iliĢki kadınların tasarımla ilgilenmesi ve yaratıcı olması

yönünde olumlu bir iliĢki olarak ortaya çıkmaktadır.

Ayrıca çalıĢma sonuçları yaĢ ile planlı ve plansız olma durumu arasında anlamlı bir iliĢki ortaya koymaktadır.

YaĢ arttıkça planlı olma durumu da artmaktadır. Yine medeni durum da planlı, plansız, rutini yaĢama ve yaratıcı

olma durumları ile anlamlı bir iliĢki içerisindedir. Evli olma durumu daha planlı ve yaratıcı olmayı getirirken,

bekar olma durumu yaĢamda rutinliğe ve plansızlığa neden olmaktadır. Tasarım ile ilgili olma durumu pratik

olma durumu ile olumlu yönde anlamlı iliĢkili bulunmuĢtur.

Günümüz hızlı yaĢamında ne kadar yaratıcı ya da tasarımcı olunabilinirse bir o kadar pratik olunabilmektedir.

Bu sayede zorluklar azalmakta ve yaĢam zevkli bir serüvene dönüĢmektedir. Bu serüvende kadın baĢrolü

oynamaktadır.

KAYNAKLAR

Dalyan, M.G. 2009. 19. Yüzyıl Nasturi Ya da Doğu Süryani Toplumunda Kadın ve Kadının Sosyal Statüsü,

SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı:19, s.37-48.

EreĢ, F. 2006. Türkiye‘de Kadının Statüsü ve Yansımaları, Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim

Fakültesi Dergisi, Sayı:19, s.40-52

Kocacık, F. Gökkaya V.B., 2005. Türkiye‘de ÇalıĢan Kadınlar ve Sorunları, C.Ü. Ġktisadi ve Ġdari Bilimler

Dergisi, Cilt 6, Sayı 1, s.195-219

ÖzbaĢ, O. 2008. Sivil Toplumda Kadının Rolü, s.41, Ankara

URL-1, Kadın Hakları, http://www.isiktac.av.tr/files/014_Kadin_Haklari.pdf (18.03.2011)

URL-2, http://www.frmtr.com/kultur (18.03.2011)

women and landscape

Documents