۲۸-۳۵/ ۱۳۸۹بهار / دوره پانزدهم/ مجله علمي دانشگاه علوم پزشكي كردستان

گروه نوروويروس در بيماران بزرگسال با موارد حاد گاستروانتريت تعيين ژنو شناسايي و، ۶، محسن واحدي۵سجاد مجيدي زاده بزرگي ،۴پدرام عظيم زاده ،۳، سيد مسعود حسيني۲، سيد رضا محبي۱سارا روماني

۷محمد رضا زالي ، ايران بيماريهاي گوارش وکبد، دانشگاه علوم پزشکي شهيد بهشتي، تهرانکارشناس ارشد ميکروبيولوژي، محقق ويروس شناسي مرکز تحقيقات -۱ )مؤلف مسؤول( ايران، دکتراي ويروس شناسي پزشکي، محقق ويروس شناسي مرکز تحقيقات بيماريهاي گوارش وکبد، دانشگاه علوم پزشکي شهيد بهشتي، تهران،-۲

srmohebbi@rigld.ir ۰۲۱-۲۲۴۳۲۵۱۵: تلفن ، ايران دانشگاه شهيد بهشتي، تهران، ويروس شناسي، گروه ميکروبيولوژي دانشکده علوم زيستي استاديار-۳ ، ايران کارشناس ارشد زيست شناسي سلولي مولکولي، مرکز تحقيقات بيماريهاي گوارش وکبد، دانشگاه علوم پزشکي شهيد بهشتي، تهران-۴ ، ايرانارش وکبد، دانشگاه علوم پزشکي شهيد بهشتي، تهران کارشناس ميکروبيولوژي، مرکز تحقيقات بيماريهاي گو-۵ ، ايران دانشجوي دکتراي آمار زيستي، مرکز تحقيقات بيماريهاي گوارش وکبد، دانشگاه علوم پزشکي شهيد بهشتي، تهران-۶ ، ايران دانشگاه علوم پزشکي شهيد بهشتي، تهران گروه داخلي، استاد-۷

چكيده

ها نوروويروس. هاي حاد هستند يکي از مهمترين عوامل شايع گاستروانتريت) NoVs( هاي انساني س نوروويرو: و هدفزمينهتوان به پنج ژنوگروه ها را مي نوروويروس. باشد دهاني مي -اند و انتقال آنها به صورت فرد به فرد و از راه مدفوعي بسيار عفوني

اطالعات کافي . ل عمده عفونتهاي نوروويروسي در انسان شناخته شده است به عنوان عامII و Iهاي بندي کرد که ژنوگروه تقسيمهدف اين مطالعه تعيين ميزان عفونت . ويروسي مربوط به افراد بزرگسال در تهران وجود نداردورهاي نو در رابطه با اسهال

شهدا تجريش در تهران مراجعه هاي حاد که به بيمارستان سال با مشکالت گوارشي و اسهال۱۸نوروويروسي در افراد باالي .اند است کرده

تا بهمن ۱۳۸۷هاي حاد بودند، در تهران بين خرداد ماه سال که دچار اسهال۱۸بيماران باالي نمونه مدفوعي از۶۷ :روش بررسي II وIنوتايپ توانستند بين ژ به وسيله پرايمرهايي که طراحي شده بودند و ميRT-PCR استخراج و RNA. آوري شد جمع۱۳۸۷

.نوروويروس تمايز قائل شوند انجام گرديد بود و در فصل Iهر سه نمونه مثبت متعلق به ژنوگروه . رديابي گشت) %۵/۴( نمونه مدفوعي بيمار ۳ويروس در نوروRNA :ها يافته

. سال بود۳۲±۷/۸متوسط سن افراد مبتال . شناخته شد يزئپال در موارد گاستروانتريت در افراد بزرگسال ؤوروس را به عنوان يک عامل ويروسي مس اين نتايج نقش نورووي:گيري نتيجه

هاي حاد افراد بزرگسال در تهران نوروويروس در گاستروانتريتIهمچنين اين نتايج نشان دهنده برتري ژنوتايپ . کند آشکار مي .است

نوروويروس، گاستروانتريت، تهران:ها کليد واژه ۱۷/۴/۸۹ : پذيرش مقاله۲/۳/۸۹ : اصالحيه نهايي۳/۱۲/۸۸ :وصول مقاله

مقدمه

يکي از مهمترين ) NoVs(هاي انساني نوروويروسباکتريايي هاي حاد غير وع گاستروانتريتـعوامل شي

اب ـهـکالت و التـل مشـامـوان عـه عنـب بـد و اغلـنـهست

هاي سني در سرتاسر گوارشي تک گير در همه گروهتوان به نوروويروس مي در کنار. شوند جهان شناخته مي

اي مانند روتاويروس، هاي روده ساير ويروس

۲۹ سيد رضا محبي

۱۳۸۹بهار / دوره پانزدهم/ مجله علمي دانشگاه علوم پزشكي كردستان

آدنوويروس و آستروويروس اشاره کرد که از اين ميان روتاويروس به عنوان عامل عمده اسهال در نوزادان و

شود ه ميـاختـشن% ۲/۹وع ـال با شيـ س۵کودکان زير آستروويروس در عفونتهاي سهم آدنوويروس و.)۱- ۴(

گزارش شده % ۷/۲و % ۲هاي به ترتيب گاستروانتريتيها از کشورهاي مختلف حاکي از آن گزارش). ۴(است

ها عامل نوروويروسي از کل اسهال% ۱۷تا % ۵است که پيشگيري مرکز کنترل و (CDCبه گزارش ). ۵(دارند ه در اثر ميليون گاستروانتريت حاد هر سال۲۳، )ها بيماري

افتد و عفونت نوروويروسي در اياالت متحده اتفاق مي شوند نفر در اثر اين بيماري بستري مي۵۰۰۰۰هر ساله

نوروويروس در هر دو گروه سني افراد بالغ و ). ۶(هاي که نقش عفونت) ۷(کند کودکان ايجاد بيماري مي

هاي حاد در افراد بالغ نوروويروسي در ايجاد اسهاله بقيه عوامل ويروسي و باکتريايي از اهميت قابل نسبت ب

.توجهي برخوردار استها کوچک و فاقد پوشش با اندازه اين ويروس

nm۴۰ -۲۷ است که حاوي يک RNA تک رشته مثبت وORF1. استORF با سه ناحيه Kb ۷/۷ -۵/۷به طول ORF2 و هاي غير ساختاري ينئپروت به ترتيب

ORF3 .کنند ميکدرا ) VP1( کپسيد هاي ينئپروت VP1ين کوچکي است که در ارتباط با ئکدکننده پروت

).۸(کند عمل مي) G I - G V( ژنوگروه ٥اراي د نوروويروس

در گاو IIIدر انسان، IVو I، IIه ژنو گرو. مختلف است مسئول II و Iژنوگروه . است بيماريزا در موشVو

).۹(است موارد عمده عفونت در انسان شناخته شده ها نسبتاً به آساني در اماکن عمومي نوروويروس

انتقال آنها به صورت دهاني مدفوعي در . شوند منتشر ميها، هاي بسته مانند بيمارستانها، مدرسه محيط

به . باشد مي... ها و هاي سالمندان و کشتي آسايشگاههاي گاستروانتريت گيري در اغلب همهCDCگزارش

خوردن غذاي :ل اصلي انتقال شاملنوروويروسي عوام تماس مستقيم با فرد عفوني وآلوده، نوشيدن آب آلوده

).۱۰(بوده است همچنين مطالعات ديگر نشان دادند که منشاء

هاي خوراکي، تواند صدف آلودگي اين ويروس مي همچنين ساندويچ و ، يخ،ها، سبزيجات خام، آب ميوه

اين رابطه از هاي خوراکي در ساالد باشد که صدفتوانند اهميت بيشتري برخوردار هستند، زيرا آنها مي

به عبارت .هايي موجود در محيط را تغليظ کند ويروس Filter-Feeders هاي خوراکي به صورت ديگر صدف

تواند کنند که مصرف خام اين ماده غذايي مي عمل مي ). ۱۱(باعث افزايش احتمال آلودگي شود

ساعت بعد از ورود ويروس ۲۴-۴۸عالئم بيماري ساعت ۱۲شکار مي شود و در بعضي افراد اين زمان تا آ

و به صورت ماليم و خود محدود تقليل مي يابدنيزساعت ۶۰تا ۱۲عالئم بيماري . شونده اتفاق مي افتد

هفته بعد از بهبودي نيز ۲در بعضي افراد تا . يابد ادامه مي .زي استقابل جداسااز مدفوع آنها ويروس

با توجه به اين که تاکنون گزارشي مبني بر ميزان سهم نوروويروس در ايجاد عفونتهاي گاستروانتريتي در ايران نشده است، هدف اين مطالعه شناسايي ميزان شيوع

و Iهاي عفونت نوروويروسي و همچنين تعيين ژنوگروهII هاي سال با اسهال۱۸ اين ويروس در بين بيماران بااليکننده به بيمارستان شهداي تجريش در تهران اد مراجعهح

، در اين مطالعه همچنين اثر فاكتورهاي سن. باشد ميجنس، توزيع جغرافيايي، توزيع فصلي، منبع آب آشاميدني و وضعيت بستري بودن بيماران بر روي حضور

. مورد بررسي قرار گرفت،ژنوم ويروس

...شناسايي و تعيين ژنو ۳۰

۱۳۸۹بهار / وره پانزدهمد/ نمجله علمي دانشگاه علوم پزشكي كردستا

روش بررسي به شمار )مقطعي( تحليلي- فياين مطالعه از نوع توصي

.رود مي سال دچار ۱۸ نمونه مدفوعي از بيماران باالي ۶۷

کننده به هاي حاد مراجعه مشکالت گوارشي و اسهالبيمارستان شهداي تجريش در تهران طي خرداد ماه

ها پس از کليه نمونه. آوري شد جمع۱۳۸۷ تا بهمن ۱۳۸۷رد به تحت زنجيره س،آوري از بيمارستان جمع

آزمايشگاه منتقل گرديدند و تا انجام آزمايشات . ندشد ذخيره - ۲۰مولکولي در دماي

هاي مدفوعي رقيق سازي نمونه:رقيق سازي نمونه انجام شد و در ادامه با NaCl%۸۹/۰توسط محلول

محلول فيلتر . فيلترگرديدندµm ۲/۰ استفاده از فيلترهاياستفاده قرار مورد RNA جهت استخراج ،شده حاصل

.گرفت

RNA استخراج : سازيCDNA و RNAاستخراج QIAamp viral RNA kitاز نمونه مدفوعي توسط

)QIAGENطبق دستورالعمل کيت صورت ) ، آلمان-RevertAidTM M سازي با استفاده ازCDNAگرفت و

MuLV Reverse Transcriptase) Fermentas ، .بالفاصله انجام شد) کانادا

به وسيله دو جفت پرايمر جهت :PCR انجام و ORF1 که ناحيه مياني بين domain N/Sتکثير

ORF2 است، مطابق سه مطالعه مربوط به کاگياما و و گاليمور و ) ۱۳(، کوجيما و همکاران )۱۲(همکاران اين پرايمرها قادر ). ۱جدول . (انجام شد) ۱۴(همکاران

.نوروويروس بودند II وIبه ايجاد تمايز بين ژنوگروه استفاده از اين روش حساسيت باالي آن در علت

).۱۵ - ۱۷(شناسايي ويروس است

پرايمرهاي مورد استفاده در اين تحقيق: ۱جدول

PCR طي دو مرحله RT-PCR و Nested PCR انجام

۵/۲، مخلوطي که شامل PCRدر هر دو مرحله . شد X ۱ ،۷۵/۰ با غلظت10X PCR Bufferميکروليتر واحد۵/۲ ميلي مول، ۵/۱با غلظت MgCl2ميکروليتر

Taq DNA Polymerase ،۵/۰ ميکروليتر از مخلوط از هر پيکو مول۵ و dNTP ميلي مول از هر ۲/۰حاوي

به CDNA ميکروليتر از ۵پرايمر تهيه شد که در نهايت

ميکروليتر از محصول مرحله اول ۲ و PCRمرحله اول PCR به Nested PCR اضافه گرديد و توسط آب مقطر

ميکروليتر رسيد و در ترموسايکلر طبق ۲۵به حجم نهايي . گذاشته شد۳ و ۲برنامه جدول

مرينام پرا مري پرايتوال ژنوگروهGenogroupI 5- ATH GAA CGY CAA ATY TTC TGG AC -3 Noro GI Forwar - PCR GenogroupI 5- CCA ACC CAR CCA TTR TAC A -3 Noro GI Reverse - PCR

GenogroupII 5- CNT GGG AGG GCG ATC GCA A -3 Noro GII Forwar - PCR GenogroupII 5- CCR CCN GCA TRH CCR TTR TAC AT -3 Noro GII Reverse - PCR GenogroupI 5- GGA GAT CGC AAT CTC CTG CCC -3 Noro GI Forwar -Nested PCR GenogroupI 5- CCA ACC CAR CCA TTR TAC A -3 Noro GI Reverse - Nested PCR

GenogroupII 5- TGG GAG GGC GAT CGC AAT CT -3 Noro GII Forwar - Nested PCR GenogroupII 5- CCR CCN GCA TRH CCR TTR TAC AT -3 Noro GII Reverse -Nested PCR

۳۱ سيد رضا محبي

۱۳۸۹بهار / دوره پانزدهم/ مجله علمي دانشگاه علوم پزشكي كردستان

PCRبرنامه : ۲جدول

Nested PCRبرنامه : ۳جدول

محصوالت واکنش توسط الکتروفورز بر روي ژل

با استفاده از شناساگر اتيديوم برمايد مورد % ۱آگارز .ارزيابي قرار گرفتند

Nested PCR و RT-PCRاصل از حDNAطول قطعه . آمده است۴ در جدول II و Iبراي ژنوگروه

بر روي ژل آگاروزDNAاندازه طول قطعات : ۴جدول

Genogroup

I Genogroup

II PCR 597 bp 468 bp

Nested PCR 324 bp 300 bp

اطالعات بدست آمده با استفاده از نرم افزار آماري SPSS ver. 11.5 در . تجزيه و تحليل قرار گرفت مورد

آناليز توصيفي از فراواني و درصد فراواني و نيز شاخص -Chiمرکزي ميانگين و در آناليز تحليلي از تست آماري

square و Mann-Whitney Uاستفاده شد .

ها يافتهنمونه مرد %) ۵۳ (۳۶ نمونه مدفوعي بيمار ۶۷از بين

سال ۳۵±۰/۱۱ان متوسط سن مرد. زن بودند%) ۴۷ (۳۱و ۳حضور نوروويروس در . سال بود۴۰±۷/۱۴و زنان

Iنمونه تائيد شد که همگي متعلق به ژنوگروه %) ۵/۴( سال بود، که از ۳۲±۷/۸متوسط سن افراد مبتال . بودند

. نفر مرد و يک نفر زن بودند۲اين تعداد ۳۶نمونه در شش ماهه ابتداي سال و %) ۴۷ (۳۱

در شش ماهه دوم سال اخذ شد که نيز %) ۵۳(نمونه هاي مثبت نوروويروس همگي متعلق به فصل پائيز نمونه

.بودند) نمونه در آبان ماه۱ نمونه در آذر ماه و ۲(آوري شده در هاي جمع توزيع جغرافيايي نمونه

شود آورده شده است، همانطور که مشاهده مي۵جدول و %) ۳۴(بيشترين تعداد نمونه مربوط به غرب تهران

از . باشد مي%) ۱۲(کمترين آن مربوط به جنوب تهران ۲اي که حضور نوروويروس در آن تاييد شد نمونه۳بين

نمونه مربوط به جنوب تهران و يک نمونه %) ۶/۶۶( .مربوط به شرق تهران بود%) ۳/۳۳(

مناطق جغرافياييوزيع ت:۵جدول

رنامهمراحل ب C˚ تعداد سيکل ها زمان دما min ۱ ۱۰ ۹۵ دناتوراسيون اوليه

۳۰s ۹۵ دناتوراسيون ۳۰s ۴۸ اتصال پرايمرها

ساخت رشته مکمل و ۷۲ طويل شدن

۲ min

۴۰

min ۱ ۷ ۷۲ طويل شدن نهايي

تعداد سيکل ها زمان دما ˚C مراحل برنامه ۲min ۱ ۹۵ اوليهدناتوراسيون

۳۰s ۹۵ دناتوراسيون ۳۰s ۳۰ ۴۸ اتصال پرايمرها

ساخت رشته مکمل و طويل شدن

۷۲ ۲ min

min ۱ ۵ ۷۲ طويل شدن نهايي

هاکنندگان از شهرستان مراجعه جنوب تهران شمال تهران شرق تهران غرب تهران

۱۰%)۱۵( ۸%)۱۲( ۱۷%)۲۵( ۹%)۱۳( ۲۳%)۳۴( ها کل نمونه

۰ ۲ ۰ ۱ ۰ هاي مثبت نمونه

...شناسايي و تعيين ژنو ۳۲

۱۳۸۹بهار / وره پانزدهمد/ نمجله علمي دانشگاه علوم پزشكي كردستا

مربوط به %) ۶۱(نمونه ۴۱ ، نمونه۶۷در ميان متعلق به بيماران %) ۳۹ ( نمونه۲۶بيماران بستري شده و

يي هاي مثبت به بيماران سرپا سرپايي بود که کليه نمونه .تعلق داشت

در اين مطالعه منبع آب آشاميدني بيماران نيز مورد ۴از آب شهري، %) ۸۸ ( بيمار۵۹بررسي قرار گرفت که

۲از آب تانکر و %) ۳(بيمار ۲از آب چاه و %) ۶(بيمار با توجه . نيز از آب معدني استفاده کرده بودند%) ۳ (بيمار

ني که دچار به اين که منبع آب آشاميدني تمامي بيماراعفونت نوروويروسي شده بودند آب شهري بوده است، ارتباط مشخصي ميان آب مصرفي و عفونت

همچنين رابطه .)<۰۵/۰p (نوروويروسي مشاهده نگرديدهاي سني و ابتال مشاهده نشد داري بين گروه معني

)۰۵/۰p>.(

بحثها به عنوان يکي از مهمترين عوامل از نوروويروس

اين .شود هاي حاد غير باکتريايي ياد مي يتگاستروانترشار آن به راحتي امکان تويروس بسيار عفوني است و ان

با اين وجود، تا به حال هيچ گزارشي مبني بر . پذيراست نشده است، ارائهتعيين ميزان شيوع اين ويروس در ايران

بيماري % ۴۰اين در حالي است که اين ويروس عامل ميزان . )۱۸( اياالت متحده است هاي ناشي از غذا در

شيوع اين ويروس در ايتاليا در طي يک شيوع در ، در )۲۰% (۹/۹، پاکستان )۱۹(% ۴/۴۸بيمارستان کودکان

گزارش شده ) ۲۲% (۱۲و در برزيل ) ۲۱% (۹/۱۱هند .است

۳اي که بررسي شد نمونه۶۷در اين مطالعه از بين از % ۵/۴نمونه مثبت تشخيص داده شد که اين مقدار برابر

در مقايسه با ساير . هاي مدفوعي اسهالي است کل نمونه

اي متفاوت نسبت به ما دارند کشورهايي که الگوي تغذيهشيوع نوروويروس در سويس . يابد اين آمار تغييراتي مي

، )۲۵% (۱۲، نيکاراگوئه )۲۴% (۹/۲۱، تايوان )۲۳(% ۹/۱۷) ۲۱% (۹/۱۱و هند ) ۱۹% (۴/۴۸، ايتاليا )۲۲( %۱۲برزيل

تواند به علت رژيم غذايي اين افزايش آمار مي. استبه عنوان . متفاوت نسبت به کشورهاي خاور ميانه باشد

صدف ؛مثال مصرف خام محصوالت دريايي مانند اصلي انتشار اين ويروس است هاي خوراکي يکي از راه

اي در کشورهاي خاورميانه از که اين الگوي تغذيه) ۱۱(جمله ايران بسيار نادر است، در نتيجه شيوع اين ويروس

.کند را در اين کشورها کمتر ميهاي هاي نوروويروسي در تمام گروه گاستروانتريت

شود و محدوديت سني در ابتال به اين سني ديده ميهاي حاصل از اين مطالعه يافته). ۲۶( وجود نداردبيماري

نيز هيچگونه ارتباطي بين گروه سني خاص و ابتال به اين .دهد بيماري را نشان نمي

گرچه احتمال ابتالء به گاستروانتريت نوروويروسي زايي در تمام طول سال وجود دارد، اما اوج پيک عفونت

يي که از ، تا جا)۲۳(نوروويروس در فصل سرما است و استفراغ فصل سرد ياد اين بيماري تحت عنوان اسهال

که نشان دهنده رابطه ابتالء به ) ۲۷(شود ميفصول ( نيمه دوم سال درگاستروانتريت نوروويروسي

RNAنوروويروس يک با توجه به اينکه. است) سرددر برابر افزايش دما RNA ويروس است، ناپايداري

يشتر اين ويروس را در نيمه دوم تواند علت شيوع ب ميرفت در اين همان طور که انتظار مي .سال توجيه کند

مطالعه نيز اين رابطه تاييد شد به طوري که کليه هاي مثبت مرتبط با آبان و آذر بود که کامالً با ساير نمونه

).۲۰و ۲۴و ۲۸-۳۱(مطالعات مشابه مطابقت دارد

۳۳ سيد رضا محبي

۱۳۸۹بهار / دوره پانزدهم/ مجله علمي دانشگاه علوم پزشكي كردستان

ورت گرفت بررسي ديگري که در اين مطالعه ص. ارتباط بين توزيع جغرافيايي و عفونت نورويروسي است

کننده به بيمارستان شهدا از نظر محل بيماران مراجعههمان ). ۳جدول (سکونت مورد ارزيابي قرار گرفتند

۳از %) ۶/۶۶ ( نمونه مثبت۲طور که در باال آمده است نمونه مدفوعي مثبت نوروويروس از جنوب تهران بود

هاي ين آمار اهميت شيوع نوروويروس در محيطکه اکند و زمينه تر زندگي را آشکار مي شلوغ با سطح پائين

را براي بررسي بيشتر شيوع نوروويروس در اين ناحيه . سازد هموار مي

همانگونه که در باال نيز آمده است گاستروانتريت نوروويروسي يک بيماري خود محدود شونده با مدت

دوره بيماري است و اغلب بيماران خصوصاً زمان کوتاهد و در نياب بزرگساالن بدون درمان خاصي بهبود مي

با توجه به . ارندنهايت بيماران نياز به بستري شدن ندنتايج بدست آمده در اين مطالعه نيز هيچ کدام از بيماراني که گاستروانتريت با عامل نوروويروسي داشتند

ارستان بستري نشده بودند که به صورت بلند مدت در بيمبا مطالعات قبلي که در ساير کشورها "اين نتايج کامال

). ۲۷ و ۳۲(انجام شده مطابقت دارد با در نظر گرفتن اين موضوع که آب آشاميدني

قال اين بيماري است، احتمال تآلوده يکي از موارد انانتقال عفونت نوروويروسي از راه آب آشاميدني مورد

هيچ کدام . ه بيماران نيز مورد بررسي قرار گرفتاستفاداي از مصرف از بيماراني که دچار عفونت بودند سابقه

منابع آب غير شهري مانند آب چاه، تانکر و آب معدني رسد عامل انتقال را ذکر ننمودند و بنابراين به نظر مي

نوروويروس در بيماران مورد مطالعه از راههاي ديگر به . آلوده بوده استغير از آب

همان طور که اشاره شد نوروويروس دو ژنوگروه گروه عمده بيماريزا در انسان دارد که در اين تحقيق ژنو

تشخيص I سال ژنوگروه ۱۸غالب آن در بيماران باالي .داده شد

اين نتايج نقش نوروويروس را به عنوان يک عامل د ويروسي مسؤول در موارد گاستروانتريت در افرا

.کند فصول سرد آشکار مي در خصوصاً بزرگسال

تشكر و قدرداني يهايماريقات بيت مرکز تحقي با حمايقاتين طرح تحقيا

. انجام شديد بهشتي شهيگوارش و کبد دانشگاه علوم پزشکدانند از کارکنان محترم يسندگان مقاله بر خود الزم مينو

ه علوم گوارش و کبد دانشگايهايماريقات بيمرکز تحق يدينا سيده مي خصوصاً سرکار خانم سيد بهشتي شهيپزشک

ن طرح تشکر و ي ايمانه در اجراي صميبه خاطر همکار .ندي نمايقدردان

References 1. Parashar UD, Hummelman EG, Bresee JS, Miller MA, Glass RI. Global illness and deaths caused by rotavirus disease in children. Emerg Infect Dis 2003; 9: 565-72. 2. Liu C, Grillner L, Jonsson K, Linde A, Shen K, Lindell AT, and et al. Identification of viral agents associated with diarrhea in young children during a winter season in Beijing, China. J Clin Virol 2006; 35: 69-72. 3. Tzee-Chung Wu, Hsioa-Hui Liu, Yann-Jang Chen, Ren-Bin Tang, Be-Tau Hwang, Han-Chih Yuan. Comparison of clinical features of childhood norovirus and rotavirus gastroenteritis in Taiwan. J Chin Med Assoc 2008; 11: 566-570. 4. G BASU, J ROSSOUW, TK SEBUNYA, BA GASHE, M DE BEER, JB. DEWAR, and et al. Prevalence of rotavirus, adenovirus and astrovirus infection in young children with gastroenteritis in gaborone, Botswana. East African Medical Journal 2003; 12: 652-655.

...شناسايي و تعيين ژنو ۳۴

۱۳۸۹بهار / وره پانزدهمد/ نمجله علمي دانشگاه علوم پزشكي كردستا

5. Infectious disease epidemiology section office of public health, Louisiana Dept of Health & Hospitals. Norovirus Infections 2009; 800; 256-2748. 6. Mead PS, L Slutsker, V Dietz, LF McCaig, JS Bresee, C Shapiro, PM and et al. Food-related illness and death in the United States. Emerg. Infect Dis 1999; 5: 607-625. 7. Johan Nordgren. Norovirus epidemiology: prevalence, transmission, and determinants of disease susceptibility. Linkoping Medical Dissertations 2009; 1111: 0345-0082. 8. K Katayama, GS Hansman, T Oka, S. Ogawa, and N. Takeda. Investigation of norovirus replication in a human cell line. Arch Virol 2006; 151: 1291-1308. 9. Preeti Chhabra, Shobha D Chitambar. Norovirus genotype IIb associated acute gastroenteritis in India. Journal of Clinical Virology 2008; 42: 429-432. 10. Alice C Thornton, Karen S, Jennings-Conklin, Malkanthie I, McCormick. Noroviruses: Agents in outbreaks of acute gastroenteritis Disaster Manage Response 2004; 2: 4-9. 11. Keith R Schneider, Renée Goodrich Schneider, Mike Hubbard, and Riya Shukla. Preventing foodborne illness: Norovirus. FSHN 2005; 0518: 01-03. 12. Kageyama T, Kojima S, Shinohara M, Uchida K, Fukushi S, Hoshino FB, and et al. Broadly reactive and highly sensitive assay for Norwalk-like viruses based on real-time quantitative reverse transcription PCR. J Clin Microbiol 2003; 41: 1548-1557. 13. Kageyama T, Kojima S, Shinohara M, Uchida K, Fukushi S, Hoshino FB, and et al. Broadly reactive and highly sensitive assay for norwalk-like viruses based on real-time quantitative reverse transcription PCR. J Clin Microbiol 2003; 41: 1548-1557. 14. Gallimore CI, Cheesbrough JS, Lamden K, Bingham C, Gray JJ. Multiple norovirus genotypes characterised from an oyster-associated outbreak of gastroenteritis. Int J Food Microbiol 2005; 103: 323-330. 15. Yuen LKW, Catton MG, Cox BJ, Wright PJ, Marshall JA. Heminested multiplex revers transcription-PCR for detection and differentiation of Norwalk-like virus genogroups 1 and 2 in fecal samples. J Clin Microbiol 2001; 39: 2690-2694. 16. Jiang X, Wang J, Graham DY, Estes MK, Detection of Norwalk virus in stool by polymerase chain reaction. J Clin Microbiol 1992; 30: 2529-2534. 17. Jan Vinjé, Raditijo A Hamidjaja, Mark D Sobsey. Development and application of a capsid VP1 (region D) based reverse transcription PCR assay for genotyping of genogroup I and II noroviruses. Journal of Virological Methods 2004; 116: 109-117. 18. Witlox KJ, Nguyen TN, Bruggink LD, Catton MG, Marshall JA. A comparative evaluation of the sensitivity of two automated and two manual nucleic acid extraction methods for the detection of norovirus by RT-PCR. J Virol Methods 2008; 150: 70-72. 19. Claudia Colomba, Laura Saporito, Giovanni M Giammanco, Simona De Grazia, Stefania Ramirez, Serenella Arista and et al. Norovirus and gastroenteritis in hospitalized children, Italy. Emerg Infect Dis 2007; 9: 1389-1391. 20. Tung Gia Phan, Michio Okame, Tuan Anh Nguyen, Niwat Maneekarn, Osamu Nishio, Shoko Okitsu and et al. Human astrovirus, norovirus (GI, GII), and sapovirus infections in Pakistani children With diarrhea. J Med Virol 2004; 73: 256-261. 21. Preeti Chhabra, Shobha D Chitambar. Norovirus genotype IIb associated acute gastroenteritis in India. J Clin Virol 2008; 42: 429-432. 22. T Nakagomi, JB. Correia, O Nakagomi, FMU Montenegro, LE Cuevas, NA Cunliffe and et al. Norovirus infection among children with acute gastroenteritis in Recife, Brazil: disease severity is comparable to rotavirus gastroenteritis. Arch Virol 2008; 153: 957-960. 23. R Fretz, L Herrmann, A Christen, P Svoboda, O Dubuis, EH Viollier and et al. Frequency of norovirus in stool samples from patients with gastrointestinal symptoms in Switzerland. Eur J Clin Microbiol Infect Dis 2005; 24: 214-216. 24. Tzee-Chung Wu, Hsioa-Hui Liu, Yann-Jang Chen, Ren-Bin Tang, Be-Tau Hwang, Han-Chih Yuan. Comparison of clinical features of childhood norovirus and rotavirus gastroenteritis in Taiwan. J Chin Med Assoc 2008; 11: 566-570.

۳۵ سيد رضا محبي

۱۳۸۹بهار / دوره پانزدهم/ مجله علمي دانشگاه علوم پزشكي كردستان

25. Filemon Bucardo, Johan Nordgren, Beatrice Carlsson, Margarita Paniagua, Per-Eric Lindgren, Felix Espinoza and et al. Pediatric norovirus diarrhea in nicaragua. J Clin Microbiol 2008; 8: 2573-2580. 26. Raphael Dolin. Noroviruses-Challenges to control. N ENGL J MED. 2007; 11: 1072-1073. 27. Caroline C Soares, Norma Santos, Rachel Suzanne Beard, Maria Carolina M Albuquerque, Adriana G Maranhao, Ludmila N Rocha and et al. Norovirus detection and genotyping for children with gastroenteritis, Brazil. Emerg Infect Dis 2007; 8: 1244-1246. 28. Froggatt PC, Vipond IB, Ashley CR, Lambden PR, Clarke IN, Caul EO. Surveillance of norovirus infection in a study of sporadic childhood gastroenteritis in South West England and South Wales during one winter season (1999-2000). J Med Virol 2004; 72: 307-11. 29. Fruhwirth M, Karmaus W, Moll-Schuler I, Brosl S, Mutz I. A prospective evaluation of community acquired gastroenteritis in paediatric practices: impact and disease burden of rotavirus infection. Arch Dis Child 2001; 84: 393-7. 30. Chiu TF, Lee CN, Lee PI, Kao CL, Lin HC, Lu CY, and et al. Rotavirus gastroenteritis in children: 5-year experience in a medical center. J Microbiol Immunol Infect 2000; 33: 181-6. 31. Medici MC, Martinelli M, Arcangeletti MC, Pinardi F, De Conto F, Dodi I, and et al. Epidemiological aspects of human rotavirus infection in children hospitalized with acute gastroenteritis in an area of northern Italy. Acta Biomed 2004; 75:100-6. 32. Beatrix Kele, Marianna Papp Abrok, Judith Deak. Sporadic norovirus infections among hospitalized and non-hospitalized 0-3-year-old infants. Scandinavian J Infect Dis 2009; 1: 67-69.