2januari2010 LEawk

ESTIDOTMY memulakan episod per-tama tahun 2010 dengan isu yangakan membuka lembaran baru da-lam usaha pemupukan kreativitidan inovasi di negara ini.

Keluaran sulung 2010 ini amatbermakna dan signifikan kerana pa-da hari ini Perdana Menteri, DatukSeri Najib Tun Razak melancarkanprogram Malaysia Inovatif 2010(M12010 ): Meraikan Kreativiti hariini, 27 Januari 2010.

Oleh itu , isu yang dipaparkan se-muanya merujuk kepada inovasidan lreativiti , harapan kerajaan

1. M12010 memupuk kreativiti men-jana inovasi muka 4 & 5

^ilmu^PB N®11®

sempena program M12010 sepan-jang tahun ini dan acara-acara yangakan diadakan.

Artikel fokus menampilkan dasardan harapan kerajaan menerusiM12010 yang julung kali diadakan,selain petikan beberapa inovasi yangdihasilkan agensi MOSTI untuk kegu-naan orang ramai serta kepentinganinovasi kepada tamadun manusia.

Pengisian pada isu pertama 2010ini sesungguhnya mencerminkanhasrat dan iltizam KementerianSains, Teknologi dan Inovasi (MOS-TI) sepanjang 2010.

Pelancaranmalaria

'AB Dato' Sri MohdNajibdiimxa.u

2.MyNIC sebagai pusat kecemerlanganinovasi

muka 6 & 7

3.Inovasi MOSTI untuk rakyatmukaS&9

4. ASM's Standpoint : Creativity as acrucial part of innovation

muka 10 & 11

5. Kalendar Malaysia Inovatif 2010Januari dan Februari

muka 1C"°,13

6 Inovasi mendominasi duniamuka 14&15

7. Chit-chat: Sains dan Beni perlu diinte-grasi- Prof Halimah

8. Info esti

9. Dunia sains

10. Science facts

11. Fakta menarik

IIiuxd IO 3t 1/

muka 18 & 19

muka 20 & 21

nnika 22 & 23

muka 24 & 25

12. Saintis Islam

13. Dunia saintis

14. Kerjaya

15. IT dan abang Wan

16. Quiz

17. Fun in science

18. Rakan esti

19 Surat pembaca

20. Poster

muka 26

muka 27

muka 28

muka 29

muka 30

muka 32

muka 33

muka 34

muka 35

D ari M e j a M O S TI moSTIKementerian Sains,

Ministry of Science, Technology and Innovation rek1no°gs

Aa°"

SSALAMUALAIKUM dan salam se-jahtera. estidotmy pada keluaran inimengutarakan tema Malaysia Inovatif

2010: Meraikan Kreativiti bersempena den-gan pemilihan tahun 2010 oleh KerajaanMalaysia sebagai tahun inovasi dan kreativitiatau dikenali sebagai Malaysia Inovatif 2010(M12010). Kementerian Sains, Teknologi danInovasi (MOSTI) bertindak sebagai penyela-ras utama dengan penyertaan kementeriandan Rakan Inovatif untuk menjayakannya.

Idea Malaysia Inovatif 2010 ini telah terce-tus pada tahun lalu di mana sejak kepimpi-nan Perdana Menteri, Datuk Seri Mohd.Najib Tun Abdul Razak sebagai memberifokus utama kepada kepentingan inovasiyang akan dapat menganjak negara daripadaterperangkap di dalam ekonomi pendapatansederhana.

Oleh itu, penganjuran Malaysia Inovatif2010 adalah seiring dengan hasrat Kerajaanuntuk melakukan perubahan melalui ino-vasi secara menyeluruh dan menjadi agendautama bagi mentransformasikan negara kearah mencapai ekonomi negara yang berpen-dapatan tinggi dan seterusnya mencapai ta-hap negara maju.

Inovasi tidak seharusnya dilihat kepadaaktiviti yang menjurus kepada sains dan tek-nologi semata-mata. Inovasi meliputi definisiyang lebih luas di mana is juga amat pentingdi dalam bidang pendidikan, kesihatan, per-bankan dan sebagainya. Inovasi juga bolehdijadikan sebagai gaya hidup di kalanganrakyat. M12010 dirasmikan oleh PerdanaMenteri pada 27 Januari 2010 di Pusat Kon-vensyen Antarabangsa Putrajaya (PICC).

Tema bagi M12010 ialah Meraikan Kreati-viti. Program dan aktiviti M12010 akan me-libatkan beberapa kementerian utama danRakan Inovasi seperti Kementerian Pelajar-an; Kementerian Pembangunan Wanita,Keluarga dan Masyarakat; Kementerian Pe-ngajian Tinggi; Kementerian PerdaganganAntarabangsa dan Industri; KementerianPenerangan, Komunikasi dan Kebudayaan;Kementerian Belia dan Sukan; Kementeri-an Pelancongan; Kementerian KemajuanLuar Bandar dan Wilayah; KementerianDalam Negeri; Kemen-terian Perdaganan; Ke-menterian Kesihatan; Ke-menterian PerdaganganDalam Negeri, Koperasidan Kepenggunaan; Ke-menterian Pertanian danIndustri Asas Tani danMOSTI.

Logo M12010 menggu-nakan ikon tetikus (mou-se). Rasional pemilihanikon ini adalah keranaianya merupakan suatualat teknologi yangamat sinonim denganmasyarakat pada hari ini.

Ikon ini telah diguna-

kan dalam menerokai ilmu serta menghu-bungkan seseorang dengan dunia luar. Ikonini merupakan satu simbolik yang berperan-an sebagai penggerak kreativiti dan inovasiserta dapat merapatkan jurang perpaduanrakyat dengan hanya sekali klik kepada teti-kus. Hanya dengan sekali klik juga, ikon inidapat menghubungkan kepada dunia luar,menyediakan ilmu pengetahuan yang ter-kini, membantu dalam melaksanakan kerjaBerta jaringan kerjasama dengan dunia luar.

Kerjasama dengan pihak lain terutama pi-hak swasta dan Pertubuhan Bukan Kerajaan(NGO) juga turut diadakan bagi memastikanpenglibatan yang lebih berkesan. Kemente-rian lain juga akan mengadakan kolaborasidan mengenal pasti rakan strategik bagi men-jayakan program M12010 masing-masing.

M12010 diharap akan menyedarkan masya-rakat Malaysia terutama generasi muda danakar umbi mengenai pentingnya inovasi dankreativiti Berta membudayakannya dalammembantu meningkatkan kedudukan nega-ra ke status berpendapatan tinggi. Ini berte-patan dengan konsep IMalaysia di manasetiap anal Malaysia adalah modal insanatau bakat berpotensi yang penting kepadanegara. Malta budaya kreativiti dan inovasiperlu diterapkan supaya mereka dapat men-goptimakan potensi masing-masing ke arahmenyumbang dalam pembangunan negara.

Adalah diharapkan melalui penganjuranMalaysia Inovatif 2010, lebih ramai rakyatMalaysia akan tampil dengan idea, produkyang inovatif dan seterusnya dapat menyum-bang kepada pembangunan ekonomi negara.Aktiviti sepanjang Malaysia Inovatif 2010 bu-kanlah sekadar untuk mempamer atau men-jual produk inovasi sahaja tetapi yang lebihpenting adalah mesej yang ingin disampai-kan dan pengertiannya kepada masyarakatmelalui perkembangan minda ke arah ber-fikir di luar kelaziman, memberi inspirasidan galakan untuk lebih berusaha menimbailmu pengetahuan, kemahiran dan bersediauntuk lebih proaktif dalam menjana ideabaru. Ini seterusnya akan diterjemahkanmelalui penghasilan produk inovatif baruyang menarik dan berdaya saing.

3Januari

2010

PENAUNGYang Berhormat Datuk Seri Dr.Maximus J. Ongkili,Menteri Sains Teknologidan Inovasi (MOSTI)

TIMBALAN MENTERIY.B Fadillah Yusof

KETUA SETIAUSAHAY. Bhg. Dato ' Madinah Mohamad

TIMBALAN KETUASETIAUSAHA (SAINS)Y. Bhg. Datin Paduka Prof.Dr. Khatijah Mohd. Yusof

TIMBALAN KETUASETIAUSAHA (DASAR)Y. Bhg. Dato ' Dr. Sharifah ZarahSyed Ahmad

ALAMATKementerian Sains, Teknologidan Inovasi (MOSTI)Aras 1-7, Blok C4 & C5,Kompleks C, Pusat PentadbiranKerajaan Persekutuan,62662 Putrajaya,Wilayah Persekutuan.

Tel : (03 ) 8885 8000Faks: (03) 8888 9070E-inel: info@mosti.gov.my

estidotmy diterbitkan oleh Utusan Me-layu (M) pada hari Rabu terakhir set-iap bulan, dibiayai sepenuhnya olehMOSTI sebagai salah satu daripadaprogram Penggalakkan S&T (PPSTI).

Sekretariat penerbitan estidotmy.Akademi Sains Malaysia (ASM) dialamat 902-4, Jalan Tun Ismail,50480 Kuala LumpurUntuk sebarang komen danpertanyaan hubungiTel: 03-2694 9898Faks: 03-2694 5858E-mel:estidotmy@akademisains.gov. m^i

estia(&g

4Januari

2010 fokus

memupuk kreativiti menjana inovasiOleh LAUPAJUNUS ngah keadaan, produk, perkhidmatan,

organisasi atau institusi sedia ada perlumelalui perubahan positif bagi tujuan pe-nambahbaikan," katanya.

Inovasi menurut beliau, memberi turn-puan kepada peningkatan produktivitiadalah merupakan penyumbang utamabagi meningkatkan kekayaan sesebuahekonomi.

Sehubungan itu katanya, MOSTI yangbertindak sebagai penyelaras utama pro-gram M12010 telah diberi tanggungjawabuntuk menerajui usaha transformasi, ber-paksikan innovation-led economy denganmatlamat meningkatkan daya saing, ke-majuan dan pertumbuhan ekonomi les-tari dalam era globalisasi.

Menurut beliau lagi, fokus utama kera-jaan kini ialah untuk mencapai modelekonomi baru yang berpaksikan inovasi,kreativiti dan nilai tinggi atau dalam katalain, ekonomi yang kreatif.

Ini sejajar dengan persekitaran padamasa ini yang berhadapan dengan era glo-balisasi yang mencabar, inovasi kini me-rupakan nadi sesebuah negara.

Oleh itu, adalah tepat pada masanya,bagi Malaysia mengambil langkah mem-perhebatkan bidang inovasi yang sebe-narnya memerlukan bakat dan keboleh-an yang ramai.

Tokoh-tokoh terkenal tempatan seper-ti Ir. Hijjaz Kasturi, EA.Sc, Jimmy Choo,Prof. Datuk Mazlan Othman EA.Sc danDatuk Lat sesungguhnya membuktikankeupayaan rakyat tempatan.

Kreativiti mereka dan juga senimanlegenda Tan Sri P. Ramlee memberi gam-baran kehebatan anak-anak tempatan di

mata dunia.Mereka menghasilkan inovasi dan sebe-

narnya aset mereka ialah kreativiti.Justeru menurut Ongkili, usaha akan

terus diperhebat bagi memupuk dayakreativiti khususnya di peringkat muda.

Ramai tidak menyedari, pada hakikat-nya Malaysia mempunyai sumber manu-sia yang ulung dalam bidangnya yang ter-bukti kecemerlangan individu tersebutyang kreatif dan inovatif

Justeru katanya, kejayaan nama-namabesar tersebut perlu diuar-uarkan agaris menjadi role model kepada golonganmuda khususnya.

Kerajaan pula pada masa sama, mem-bantu pereka cipta yang menghasilkanproduk di mana mempunyai nilai komer-sial untuk dipasarkan.

Ketika ini, antara langkah ke arah ituialah memperkenalkan Anugerah Inova-si Negara (AIN) untuk menggalakkan danmengiktiraf usaha inovasi dan kreativitiyang menjana idea, ciptaan dan produkbaru yang mudah dan yang berasaskansains dan teknologi serta menyumbangkepada penambahan nilai kekayaan Bertakesejahteraan masyarakat.

Lebih besar daripada itu, MOSTI jugadalam perancangan untuk memberikanpelbagai insentif bagi rekaan yang ino-vatif ini bagi dilaksanakan di dalam Ran-cangan Malaysia Kesepuluh (RMK-10).

"Kalau boleh, kita mahu lebih ramaiZul Design (Zulkifli Haron) dilahirkankerana dia banyak membantu dalam in-dustri;' katanya.

Pada masa sama, inovasi seharusnya 'di-masyarakatkan' demi memastikan is dekat

T AHUN 2010 menjadi tahun palingsignifikan bagi Kementerian Sains,Teknologi dan Inovasi (MOSTI)

kerana sepanjang tahun ini, rakyat akanmengalami satu suasana yang dipanggil`inovasi di sana sini'.

Sebab itu, pelancaran Malaysia Inova-tif 2010 (M12010) bertemakan MeraikanKreativiti Perdana Menteri, Datuk SeriNajib Tun Razak pada hari ini membawaharapan baru dalam konteks inovasi me-mainkan peranan penting dalam memacupembangunan negara.

Inovasi, menurut Menteri Sains, Tek-nologi dan Inovasi, Datuk Seri Dr. Maxi-mus Ongkili adalah cara atau pendekatanbaru dalam melakukan sesuatu.

"Perkataan inovasi sering dikaitkandengan output dan proses".

"Inovasi tidak semestinya bergantungkepada ciptaan baru dan dalam sesete-

KANAK-kanak diberi pendedahan awaldalam bidang teknologi.

esfiaotmg

Januari2010

^J.4Lgy AllC^y'

i

MAXIMUS Ongkili (kanan) bersama timbalannya , Fadilah Yusofdan Ketua Setiausaha MOSTI , Madinah Mohamad (kiri) padapelancaran logo M12010 di Kuala Lumpur baru -baru ini.

di hati rakyat dan mudah diterima oleh semua lapisan masyarakat.Memasyarakatkannya terlebih dahulu adalah penting sebelum

kita bertindak untuk membudayakannya dalam kehidupan harian.Jelaslah, penganjuran M12010 adalah bertepatan dan menjadi lan-

dasan bagi rakyat untuk memupuk nilai kreatif dan inovatif dalamdiri masing-masing. Kerajaan melalui MOSTI berusaha untuk me-mastikan suara rakyat mengenai inovasi didengar.

Menurut Ongkili lagi, dalam memacu bidang penyelidikan, rantai-an aktiviti bagi memacu produk dari idea ke pasaran memerlukansokongan dan penyelidikan tiga fasa utama iaitu penyelidikan asas,penyelidikan gunaan dan penyelidikan fasa komersialisasi.

Kos penyelidikan lazimnya akan berganda eksponential bagi seti-ap urutan fasa tersebut atas.

Pada masa ini agihan peruntukan bagi fasa-fasa penyelidikan initidak seimbang dan ini menyukarkan serta mengurangkan sokong-an, terutamanya di peringkat gunaan dan komersialisasi.

Di bawah pelbagai geran penyelidikan MOSTI sedia ada, nisbahkasar peruntukan antara penyelidikan asas berbanding penyelidikanpasca-asas ialah 40:60.

Mengenai usaha pengkomersialan, beliau berkata, pada ketika ini,kadar pengkomersialan ialah pada kadar 3.4 peratus.

Sehubungan itu, lebih banyak usaha perlu dilakukan untuk me-ningkatkan kadar pengkomersialan ke paras yang lebih baik.

Bagi memastikan kesinambungan aktiviti pengkomersialan, MOS-TI akan terus mempergiatkan aktiviti penyelidikan dan pembangun-an dengan berorientasikan keperluan pasaran bagi menghasilkanproduk yang mempunyai nilai komersil.

Dalam pada itu, beliau memberitahu, berdasarkanlaporan Economist Intelligence Unit ArI+y a n gdikeluarkan oleh The Economist,indeks inovasi Malaysia berada ditangga 31 bagi tempoh 2004 - 2008(EIU 2007) daripada ,, 82buah negara dan di-jangka akan menu-run ke tangga ke-35bagi tempoh 2009-2013.

Info ringkas

n Berdasarkan laporan Kajian Penyelidikan dan Pemba-ngunan (P&P) Tahun Kewangan 2006, peratus per-untukan untuk membiayai aktiviti P&P kepada GDP(GERD/GDP) negara ialah 0.64%.

n Sehingga 11 januari 2010, data semasa yang diper-oleh menunjukkan bahawa peratus peruntukan untukmembiayai aktiviti P&P kepada GDP (GERD/GDP)negara ialah antara 0.64 peratus dan 0.7 peratus.

n Perbelanjaan P&P negara kurang satu peratus daripadaKeluaran Dalam Negara Kasar (KDNK) berbandingantara tiga dan empat peratus di negara maju.

n Hasil Kajian Penyelidikan dan Pembangunan Kebang-saan bagi tahun kewangan 2006, bilangan saintis,penyelidik danjurutera penyelidik (RSE) dalam negaraialah seramai 19,021 orang.

n Nisbah RSE dalam negara ialah 17.9 bagi setiap 10,000tenaga kerja.

n Sehingga 11 januari 2010, data semasa yang diperolehmenunjukkan bahawa nisbah saintis penyelidik danjurutera bagi 10,000 tenaga kerja adalah 18.2. Nisbahtersebut melibatkan seramai 20,042 RSE.

n Data yang diperoleh daripada Kementerian PengajianTinggi pada 2006 adalah seperti jadual di bawah.

Kelayakan Sains Kejuruteraan Jumlah/Teknologi

PhD 180 116 296Sarjana 2613 1520 4133Sarjana Muda 23,795 14,808 38,603jumlah keseluruhan 26,588 16,444 43,032

(Sumber: Kementerian Pengajian Tinggi)

V Program Pembangunan Modal Insan (HCD)yang terdiri daripada Japan skim iaitu:

n Skim Biasiswa Penyelidikan Gunaan Pasca Siswazahbagi Pegawai Dalam Perkhidmatan;

n Skim Biasiswa National Science Fellowship;

n Skim Penyelidikan Pasca Doktoral;

n Skim jemputan Pakar Latihan dalam P&P;

n Skim Fellowship Penyelidikan Termaju Luar Negara;

n Skim Latihan Pengurusan P&P Luar Negara;

n Skim Biasiswa Penyelidikan Pasca Siswazah Universiti;dan

n Skim Latihan Kemahiran Teknikal.

esfiNtm3

Oleh NAZRULAZIM SHARUDDINnazruI.sharuddin@utusan.com.my

p ENGHUJUNG tahun lalu, kerajaantelah mengisytiharkan 2010 seba-gai Tahun Kreativiti dan Inovasi

negara.Selaras dengan objektifnya untuk meng-

galakkan inisiatif daya saing dalam bidanginovasi, pelbagai program dan aktiviti kearah itu kini semakin giat dirancang.

Antara yang bakal dilaksanakan adalahpenubuhan Pusat Inovasi Negara (MyNIC)menjelang akhir suku pertama tahun ini.

Idea pembentukannya lahir menerusiusul yang dikemukakan pada mesyuaratMajlis Inovasi Kebangsaan ke-4 yang di-adakan beberapa bulan lalu.

Bagi merealisasikan rancangan tersebut,Kementerian Sains, Teknologi dan Ino-vasi (MOSTI) telah diberi tanggungjawabuntuk melakukan kajian menyeluruhmengenainya.

Pembangunan projek tersebut antaralain memberi fokus kepada perkembang-an usaha-usaha inovasi dalam pelbagaibidang dengan keutamaan diberi kepadaaspek teknologi komunikasi maklumatdan bioteknologi.

la turut dilihat sebagai platform terbaikmemacu kegiatan penyelidikan dan pem-bangunan (P&P) dalam bidang-bidangyang berpotensi menyumbang kepada ke-sejahteraan rakyat.

Melalui pusat tersebut juga, semua basilpenyelidikan bakal ditransformasikan ke-pada sumber kekayaan dalam usaha mem-bentuk ekosistem pengurusan inovasi yanglebih terancang untuk dikomersialkan diperingkat global.

Sejajar dengan konsep semangat 1Ma-laysia, penubuhan pusat berkenaan Bakalmemberi galakan kepada rakyat di seluruhnegara untuk menghasilkan pelbagai ino-vasi dengan impak yang lebih kreati£

Inisiatif itu merupakan langkah terbaikmemastikan pengetahuan dan pemikirantentang inovasi kreatif meresap ke segenaplapisan masyarakat.

Pengenalannya juga secara tidal lang-sung akan dapat mewujudkan satu modelekonomi baru berasaskan inovasi dankreativiti dengan nilai tambah yang dapatmenggandakan pendapatan negara.

Menurut Perdana Menteri, jika dilihatdaripada sudut yang lebih mudah, pemba-ngunan pusat berkenaan berperanan un-tuk membantu meningkatkan keupayaanaktiviti saintifik dan teknologi negara.

MyNIC akan mengambil kira banyakkomponen penting dalam bidang inovasidi mana is dijangka akan terus mewujud-kan persekitaran pembangunan yang lebihbaik bagi pelbagai industri yang sedang pe-sat berkembang.

Dalam usaha memperolehi hasil yang

lebih baik dan berkesan, mekanisme pelak-sanaan tersebut turut akan menyatukanpelbagai bidang sains yang berkaitan.

Untuk itu, pihak MOSTI akan memula-kan langkah bekerjasama dengan kemen-terian-kementerian lain secara berpering-kat-peringkat.

Menerusi langkah itu, MyNIC akan ber-tindak sebagai penghubung kepada banyaksektor bagi menggalakkan lebih banyakaktiviti pertukaran idea serta pandanganantara pakar-pakar dan juga saintis.

Memperluaskan lagi peranan pusat ber-kenaan , is akan dilengkapi dengan Rang-kaian Pusat Kecemerlangan Inovasi (i-Coe)melalui penyelarasan kerjasama denganKementerian Pengajian Tinggi.

Melaluinya, MyNIC akan dihubungkandengan pusat kecemerlangan penyelidikaninovasi di institusi pengajian awam danswasta bagi menggalakkan kajian berse-padu bersama pakar tempatan.

Tujuannya adalah untuk menggerakkanaktiviti kajian, penyelidikan, pembangun-an Berta pengkomersialan dengan lebihmampan dan terancang.

Implementasinya akan melibatkan per-kembangan inovasi dalam sektor sepertitadbir urus, kemasyarakatan, bandar, desa,korporat industri, pendidikan, penjagaankesihatan, pengangkutan, jaringan kesela-matan sosial dan penjenamaan.

Menyokong agenda tersebut, kerajaantelah bersetuju untuk menggantikan HariKualiti Negara yang dilaksanakan di sektorawam dengan sambutan Hari Inovasi mu-lai tahun ini.

INSTITUSI Pengajian Tinggi (IPT) antara organisasi yang sering tampil dengan produkinovasi.

Melihat daripada sudut lain pula, pe-ngenalan pusat itu juga sebenarnya akandapat mewujudkan lebih banyak peluangpekerjaan untuk rakyat.

Pada masa akan datang, graduan-gra-duan dari seluruh negara yang mempu-nyai pencapaian terbaik serta berpotensidalam bidang inovasi akan diambil untukberkhidmat di MyNIC.

Dalam pada itu, bagi memastikan pera-nan MyNIC dapat dilaksanakan deng-an lebih cemerlang, kerajaan juga akanmengambil langkah mendapatkan pekerjaprofesional yang berada di luar negara un-tuk bertugas di pusat tersebut.

Usaha berkenaan akan melibatkan pe-ngenalan beberapa insentif baru sebagaigalakan kepada golongan terlibat selainmelengkapkan pusat itu dengan segalaperalatan yang mencukupi.

Memperluaskan lagi peranan pusattersebut untuk jangka masa panjang, isjuga akan memberi tumpuan kepada pem-bangunan teknologi nano sebagai sumberterkini dalam model ekonomi baru.

Semenyara itu kerajaan turut melancar-kan Portal MyIDEAS yang disempurnakanoleh Perdana Menteri pada 8 julai 2009dan diterajui oleh Yayasan Inovasi Malay-sia (YIM) dan MOSTI.

la merupakan suatu medium untukmenggalak dan mengumpulkan idea krea-tif dari pelbagai lapisan masyarakat danmenjadikan idea-dea ini sebagai amalanterbaik, dengan harapan boleh dimanfaat-kan bagi meningkatkan kehidupan rakyatMalaysia keseluruhannya.

MyIDEAS akan menjadi platform un-tuk rakyat Malaysia untuk membolehkankreativiti mereka diiktiraf dan diberi gan-jaran sewajarnya seterusnya menjadikanidea kreatif mereka suatu realiti.

Portal ini juga merupakan satu pen-dekatan baru kepada Kerajaan untukmendekati rakyat di samping memberipeluang kepada masyarakat mengemuka-kan cadangan bagi memastikan programMalaysia Inovatif 2010 (M12010) berjalandengan jayanya.

Sehingga 31 Disember 2009, sejumlah4005 orang ahli mendaftar masuk ke por-tal MyIDEAS. Daripada jumlah ini, 2898ahli merupakan ahli yang aktif dan telahdisahkan pendaftarannya. Dalam tempohyang sama juga, sebanyak 1649 idea telahdiposkan kepada portal ini. Sehingga 31Disember 2009, pihak pentadbir portalMyIDEAS telahpun mengemukakan duabuah tema utama iaitu Tahun Kreativitidan Inovasi 2010 dan Belia - Generasi X-Y-Z- sebagai panduan kepada penggunaportal MyIDEAS bagi menyumbangkanidea mereka.

I:li^

Oleh KHASULAIMAN

INOVASI dan kreativiti di-gerakkan oleh Kemente-rian Sains, Teknologi dan

Inovasi ( MOSTI) menerusipelbagai projek di peringkatkomuniti sebagai sumbang-an dan tanggungjawab sosialkorporat (CSR).

Fokus pelaksanaan programtertumpu kepada aplikasisains dan teknologi dalammasyarakat berteraskan limabidang utama iaitu TeknologiMaklumat dan Komunikasi(ICT), Bioteknologi , Indus-tri, Perkhidmatan Sains danTeknologi dan Sea to Space.

Antara agensi di bawahMOSTI yang terlibat dalampenyelidikan inovasi adalahseperti berikut.

Kumpulan Industri Kerajaan Bagi Teknologi Tinggi Malaysia (MIGHT)

Teknologi:Penghalau nyamuk organik.

Objektif:Menghasilkan penghalau nyamuk or-ganik bagi menggantikan racun seranggakimia untuk sayur-sayuran serta buah-buahan.

Maklumat ringkas:Dihasilkan menggunakan daun pan-dan, daun mambu (neem) dan seraiwangi yang diperam menggunakan

Perbadanan Pembangunan Multimedia (MDeC)

Teknologi : Program latihan dan amalibagi pembangunan kandungan telefonbimbit.

Objektif- Memberi latihan kepada belia men-

ganggur kemahiran baru dalam pem-bangunan kandungan telefon bimbitsecara dalam talian.

- Membantu belia yang menganggursupaya dapat menimba pengalaman

estidotmg

Inovasi MOSTIuntuk rakyat

Institut Agrobioteknologi Malaysia (ABI)

Teknologi:Minyak daripada jatropha (pokok jarak pagar).

Objektif:Menghasilkan biodiesel.

Maklumat ringkas:- MOSTI menyediakan mesin memisahkan kulit

dan biji buah jarak serta mesin bagi menghancurdan memerah biji buah jarak peringkat pertama.

- Minyak boleh digunakan terus ke atas dapur mi-nyak tanah yang diubahsuai untuk digunakansama ada untuk memasak bagi kumpulan terlibatatau peniaga kecil.

Kumpulan sasar:Komuniti yang menanam atau mempunyai pokokjarak.

kerja melalui program intership disyarikat-syarikat IT terutamanya ber-status MSC Malaysia.

Info ringkas:• Kandungan bagi telefon bimbit mem-

Ar

punyai pasaran yang luas dan menda-pat sambutan daripada golonganremaja.Latihan teknikal kepada belia menge-nai cara membangunkan kandungan

mikro organisma seperti bakteria da-lam tempoh tertentu.Hasil pemeraman digunakan sebagaipenghalau serangga untuk sayurandan buahan bagi menjadikan hasilyang dikeluarkan lebih selamat, ber-sih dan menjimatkan.

W,

Kumpulan sasar:Komuniti yang mempunyai bahan asasseperti daun pandan, mambu, serai wan-gi dan mengusahakan kebun sayuran danbuahan.

Ttelefon bimbitPeserta diberikan latihan mengenaicara menjana pendapatan dengan me-muat naik produk yang dibangunkanke dalam laman sesawang.Setelah tamat latihan, intership diber-ikan kepada peserta terpilih untukmenyertai syarikat berstatus MSC Ma-laysia.Telecentre yang sesuai seperti infoS-TI@MOSTI boleh digunakan seba-

W,

a,

MIGHT - Malaysian HerbalCorporation

Teknologi:Herbaponik.

Obj ektif:Melahirkan usahawan herba.

Info ringkas:Melatih peserta menanam herbamenggunakan teknologi hidroponikdiubahsuai iaitu herbaponik.Hasil dituai untuk kegunaan sendiriatau usahawan hiliran.

Kumpulan sasar:- Orang kampung- Pekebun kecil.

Taman Teknologi Malaysia (TPM)

Teknologi: Inovasi kepada kemudi enjin sang-kut bot nelayan.

Obj ektif:Mempertingkatkan kecekapan bot nelayanyang menggunakan enjin botsangkut `ekor biawak.'

Maklumat Ringkas Projek:^. Seorang bekas nelayan di Langkawi de-

ngan kerjasama TPM telah mencipta ke-mudi yang menyerupai enjin sangkut.

« Sistem inovasi ini lebih pendek dan mem-beri banyak kelebihan seperti lebih laju,

gai pusat latihan dan pembangunankandungan.

Kumpulan sasar:ti Belia menganggur- Bawah 30 tahun- Kelulusan ijazah sarjana atau diploma

dalam bidang ITMempunyai pengetahuan asas dalampengaturcaraan seperti Java Script.

mudah dikendali, membolehkan botmembuat pusingan `U' pada radius lebihbesar dan dapat menongkah arus.

« Mempertingkatkan kecekapan bot ne-layan yang menggunakan enjin bot sang-kut `ekor biawak.'

Kumpulan sasar:Nelayan persisiran pantai khususnya diLangkawi.Dianggarkan terdapat lebih 40,000 ne-layan diseluruh negara menggunakan en-jin sangkut dengan kemudi panjang dike-nali sebagai `ekor biawak:

MIGHT - MalaysianHerbalCorporation

Januari2010

Teknologi:Portal DagangHerbal.com.

Obj ektifMempromosikan produk her-ba bagi pasaran tempatan danglobal.

Kumpulan sasar:+' Orang kampung.« Pekebun kecil.

Taman Teknologi

Malaysia (TPM)

Teknologi:Inovasi kepada pembakaranenjin diesel.

Objektif:Meringankan beban komu-niti dengan mengurangkankos bahan api, kos penye-lenggaraan jentera dan per-alatan menggunakan diesel.

Info ringkas:« Menambahkan sistem

pembakaran bahan apiMengurangkan kos ba-han api dan penyeleng-garaanMengurangkan kos ba-han api antara 15 hingga30 peratus.

Kumpulan sasar:Komuniti yang meng-gunakan jentera dan per-alatan menggunakan en-jin diesel seperti `gen-set',jentera pertanian sepertitraktor dan bot nelayan.

TECHNICALprocedural,

andintellectualknowledge

as a crucial partof innovation

Three Components of Creativity

Expertise

Source: T. Amabile,`How to killCreativity , HarvardBusiness Review,September-October1998, 77-87.

Creativity

Motivation

Creative-thinking

Skills

HOW flexiblyandamaginativelypeopleapproachproblems

By NOOR ASMALIZA ROMLEEliza@akademisains .gov.my

ALL innovation begins with crea-tive ideas (Amabile et al. 1996).

Innovation typically involvescreativity, but is not identical to it: in-novation involves acting on the creativeideas to make some specific and tangi-ble difference in the domain in whichthe innovation occurs.

Innovation is the successful imple-mentation of creative idea.

Thus, creativity by individuals andteams is a starting point for innovation;the first is necessary but not a sufficientcondition for the second.

As suggested by Davila et al. (2006),`Creativity implies coming up with ideaswhile innovation brings ideas to life'.

Linda Naiman, founder of Creativity

Distinguishing between creativity and innovation

Creativity Innovation

Creativity is a process of develop-ing and expressing novel ideas oractions for solving problems.

Creativity is reserved to apply spe-cifically to the generation of novelideas by individuals or groups, asa necessary step within the inno-vation process.

Innovation is the process of both generatingand applying such creative ideas or actions insome specific context.

Innovation is often used to refer to the entireprocess by which an individual or organizationgenerates creative new ideas or creations andconverts them into novel, viable and produc-tive use.

at Work, defines creativity as the act ofturning new and imaginative ideas intoreality.

Creativity involves two processes: thin-king, then producing. Innovation is theproduction or implementation of anidea.

If you have ideas, but don't act on them,you are imaginative but not creative.

Innovation must be able to offer bene-fits and changes in living standards, cul-ture and lifestyle. The benefits should beunique, important, sustainable and mar-ketable.

Three Components of IndividualCreativity

Creativity is a process of developingand expressing novel ideas for solvingproblems or satisfying needs.

Thus, creativity is not so much a talentas it is a goal-oriented process for produc-ing innovation. As described by TeresaAmabile, within every individual, cre-ativity is a function of three components:expertise, creative-thinking skills, andmotivation.

Expertise is, in a word, knowledge -technical, procedural and intellectual.Creative-thinking skills are defined asthe ways in which people approach pro-blems.

These skills are often a function of per-sonality and work style. Not all motiva-tion is created equal. Motivation may beintrinsic or extrinsic.

Extrinsic motivation is induced fromthe outside through means such as bo-nuses and promotions.

An inner passion to solve a problemat hand leads to solutions far more crea-tive than do external rewards, such asmoney. This component - called intrinsicmotivation - is the one that can be mostimmediately influenced by the work en-vironment.

Personal Innovation

Personal innovation can occur ineveryday things and in major initiativesthat are a part of a large-scale corporateinnovation strategy or even at the indi-

vidual level.As described by Stephen C. Lundin, the

author of CATS: The Nine Lives ofInno-vation , innovation is not only to bringin or to introduce new idea , method ordevice.

It has to give us a little more energyand greater satisfaction in life. Personalinnovation produces the natural energyof life and natural energy is what giveslife its juice. It makes you want to howl.

Sometimes in our busyness life in amodern world , we do not realize thatthere are often everyday tasks that pro-vide opportunities for us to innovate. Ex-amples of everyday innovation are:

(1) Organizing a successful fund-raiser forcharity

(2) Having an idea in a shower that solvesa problem

(3) Finding a faster way to wash dishes(4) Trying a new route to work and dis-

covering a new favorite restaurant;and

(5) Giving a new and fresh look to yourfamily room by rearranging the fur-niture in a different way.

INNOVATIONgives us a littlemore energyand greater sat-isfaction in life.

Nationa

109SC _\(I.

Creativity and innovation is to DoSomething Common in a Different Way

In order to survive as human beings,we are endowed with the ability to benormal. We develop habits, routines andprotocols that allow us to function andprotect us from harm.

This is a good thing with only a few ex-ceptions. Innovation is one exception.

Innovation isn't normal: It requiresgetting outside the norms, and this is nosmall task given the amount of practicewe have simply being normal.

Being normal is just fine for much ofyour life, but when you need a new idea,it requires escaping from the bonds ofnormal.

We have routine ways of thinkingabout things, approaching problems andorganizing experiences.

Our reliance on these normal ways ofthinking about things also can be a bar-rier to innovation.

And trying new ways of thinking isjust as awkward as changing physical rou-tines.

Anyone can innovateMost of what is written about innova-

tion is geared to the top of the organiza-tion or even to the industrial-based pro-ducts.

We have devoted far too much atten-tion to top executives and an organiza-tion's strategy and far too little attentionto the primary source of innovation andthat is individuals. Any individual can de-velop his or her capacity to innovate.

Encouraging people to be creative andinnovative is not only possible in indus-try, economy, education and cultural ac-tivities but also in areas such as social andindividual well-being.

cno\ U.9s( I:\( E

RM 2000,00

11Januari

2010

)09

nCE

12Januari2010 iauvu,uI

Kalendar Malaysia\ _ 1 1 Inovatif 2010

I

^ Januari dan Februari

M alaysia Inovatif 2010 (M12010) merupakan satu inisiatif kerajaan untuk merangsangsemua rakyat Malaysia menjayikan inovasi dan kreativiti sebagai satu budaya.

Hanya dengan cara ini kita akan dapat membangunkan negara Ice tahap yanglebih tinggi serta mencapai kedudukan berpendapatan tinggi.

Melalui program dan aktiviti yang akan diadakan, Malaysia Inovatif 2010 akanmenjadi salah satu landasan untuk membentuk dan memupuk supaya rakyatterutamanya golongan akar umbi dapat melakukan transformasi di dalam ke-

tubuhan bukan kerajaan (NGO) untuk menjayakan M12010Sempena M12010, semua agensi di bawah MOSTI dan agensi

dipelbagai kementerian lain yang terlibat akan menjayakan pel-bagai program dan aktiviti dari Januari hingga Disember 2010.Berikut atur cara bagi bulan Januari dan Februari 2010.

hidupan seharian mereka melalui kreativiti dan inovasi.Tahun 2010 telah diisytiharkan oleh Kerajaan Malaysia sebagai tahun Ma-

laysia Inovatif 2010 dan Kementerian Sains, Teknologi dan Inovasi (MOS-TI) dilantik sebagai penyelaras utamanya dengan penyertaan daripadasemua pihak seperti kementerian-kementerian lain, pihak swasta, per-

PROGRAM-PROGRAM MALAYSIA INOVATIF 2010

JANUARI

• 22 Januari : Innovation Technology Sharing @ Sarawak, De-wan ADUN, Sarawak (MIMOS).

Seminar ini disasarkan kepada industri ICT tempatandalam mendedahkan mereka dengan inovasi ICT terkiniyang dibangunkan oleh MIMOS.

•25 Januari : SATRIAI Convention "Organisational Trans-formation through Innovation" di MIMOS (MIMOS).

Merupakan satu konvensyen yang memfokuskan kepadanilai-nilai teras kepimpinan yang diterapkan oleh MI-MOS dalam meningkatkan kecemerlangan organisasi.

• 27 Januari : Majlis Pelancaran Malaysia Inovatif 2010yang akan dirasmikan oleh YAB Perdana Menteri Malay-sia pada jam 8.30 malam di Pusat Konvensyen Antara-bangsa Putrajaya (PICC), Putrajaya (MOSTI).

V

estihtmg

FEBRUARI

• 1 Februari : Perasmian SINDEX 2010 (Sabah Invention & Design Exhibition) di Kota Ma-rudu, Sabah (SIRIM).

SINDEX merupakan projek kerjasama di antara SIRIM Berhad, Universiti Malaysia Sa-bah, Jabatan.Kerajaan, Institut Arkitek Malaysia, Sabah Chapter, Institut Jurutera Malaysiadan Kelab Rotary di Sabah yang bertujuan menggalakkan kreativiti di kalangan generasibaru sebagai persediaan ke arah cabaran Wawasan 2020.

• 4-6 Februari : Ekspo Teknologi Malaysia (MTE) 2010 dan Anugerah Reka Cipta & Inovasi2010 di Pusat Dagangan Dunia Putra (PWTC), Kuala Lumpur (Agensi Nuklear Malaysia).

Bertemakan Memacu Inovasi ke Arah Pengkoinersialan, MTE 2010 memaparkan idea, pe-nyelesaian dan peluang baru dalam memacu inovasi ke arah perniagaan, pemasaran danpembangunan industri. Manakala Anugerah Reka Cipta dan Inovasi 2010 mengenal pastirekaan dan inovasi dalam kepelbagaian teknologi industri.

• 9-10 Februari : AKEPT "Training c f Champion For Innovation, NICHE 2 (National Innovation C.JConmiercialization for Higher Education) di Kuala Lumpur ( Kementerian Pengajian Tinaggi)

Program khas *Commercial Savvy Academic Camp* untuk calon-calon juara inovasi yangtelah dikenal pasti untuk dilatih menjadi pakar pengkomersialan.

• 6 -17 Februari : Pertandingan Inovasi Reka Cipta Institut Kemahiran Belia Negara (IKBN)Se-Malaysia (Kementerian Belia dan Sukan).

Merupakan pertandingan inovasi reka cipta dalam pelbagai bidang oleh pelatih-pelatihIKBN di seluruh Malaysia.

• 27-28 Februari : Karnival Malaysia Inovatif 2010 di Zon Utara, Perlis (MOSTI)

Merupakan salah satu daripada enam siri karnival yang dijalankan sepanjang tahunsempena tahun Malaysia Inovatif 2010.Pelbagai acara menarik seperti pertandingan, pameran, klinik inovasi untuk semuagolongan akar umbi diadakan bagi tujuan meningkatkan kesedaran dan memupukbudaya inovasi di kalangan rakyat Malaysia khusus untuk Zon Utara (Perlis, Kedah,Pulau Pinang dan Perak).Pameran inovasi dalam Pengajaran dan Pembelajaran oleh Kementerian Pelajaran jugaakan diadakan bersama.

• Februari (tbc): Pelancaran Higher Institution Centre of Excellence (HI-COE)(Kementerian Pengajian Tinggi).

Pelancaran ini menyaksikan pengumuman enam CoE IPTA yang diiktiraf sebagai PusatKecemerlangan dan Pameran Inovasi.

esfiaatmg

Januari2010 seiena

RANGKAIAN Internet adalah produk teknologi yang melalui proses inovasi.

o-v^n

ITA telah memasuki tahun baru2010 selepas 2009 melabuhkan tirai.(edatangan tahun baru kebiasaanya

memberi semangat dan azam baru kepadamanusia untuk berubah dan melakukananjakan dalam kehidupan.

Selain itu, ada yang berpendapat bahawadiri mereka sendiri perlu melakukan ino-vasi dalam segenap aspek kehidupan untukmencapai cita-cita yang diimpikan.

Istilah inovasi berkait rapat dengan per-kataan seperti ciptaan, kreativiti dan ima-ginasi.

Inovasi bermaksud sesuatu yang barndiperkenalkan atau dimulakan. Dengankata lain is bermaksud menghasilkan se-suatu ciptaan yang berbeza daripada kebi-asaan dengan idea baru yang mencorakkanperubahan.

Di zaman ini inovasi menentukan siapayang berjaya atau pun tidak. Produk danbarangan yang inovatif yang terhasil dariproses inovasi akan mendahului yang lain.

Kelebihan sesuatu produk yang inovatifboleh mengubah sesebuah industri. Ideayang kadang kala kecil dan dipandang ri-ngan namun setelah melalui inovasi yangbetul menjadikannya hebat dan berkesan.

Hari ini inovasi bukan sahaja menjadikunci dan rahsia kejayaan bagi sesebuahsyarikat, malah is juga berperanan melon-jakkan negara-negara yang dahulunya kecildan mundur menjadi negara maju.

Lihat sahaja negara-negara seperti Si-ngapura, Finland, Denmark dan Irelandyang suatu masa dahulu merupakan ne-gara-negara kecil namun meningkat majudengan mendadak dan menduduki cartanegara maju dengan keupayaan inovasidan pembaharuan yang dilakukan olehmereka.

Bagi negara membangun, cabaran utamauntuk kekal bersaing menjadi negara majuialah melalui inovasi. la perlu dipastikansupaya berada di tahap yang terbaik.

Falsafah inovasi bagi sesebuah negaramembangun perlu menjadi tulang bela-kang yang dapat mengubah sistem pentad-biran, hala tuju sains dan teknologi sertakeupayaan saintis dan penyelidik di dalamnegara tersebut.

Malaysia juga tidak terkecuali. Duniapada masa akan datang amat bergantungkepada keupayaan untuk melakukan ino-vasi dalam setiap aspek bagi mengekalkan-nya di tahap terbaik.

Kita telah memasuki tahun barn 2010.Sepuluh tahun yang lalu, Internet baru sa-

INOVASIteknologi ting-gi mampumengubahdunia sepertirobot.

haja mula berkembang di Malaysia.Pada waktu itu, masih belum ramai in-

dividu yang memiliki talian Internet me-lainkan di pejabat-pejabat kerajaan atausektor industri.

Teknologi Internet merupakan satu con-toh inovasi yang mengubah dunia padahari ini.

Internet boleh dianggap sebagai sungaibesar yang mengalirkan sebarang ilmudan maklumat berguna atau pun sekadarsampah sarap di dalamnya.

Sebelum teknologi Internet dapat di-nikmati oleh seluruh penduduk di dunia,is merupakan teknologi yang digunakanoleh pihak ketenteraan Amerika sekitar ta-hun 1940-an sewaktu Perang Dunia Keduauntuk menghubungkan jaringan sistempertahanan mereka.

Selepas perkembangan pesat Internetbermula lewat tahun 1990-an, banyak pro-duk-produk berasaskan web dimajukandan dijadikan alat untuk menghubungkanmasyarakat di seluruh dunia.

Bayangkan dunia pada hari ini tanpakemudahan Internet seperti 15 tahun yanglampau, tentunya kehidupan sangat berbe-za dengan apa yang kita alami kini. Inter-net memenuhi segala-galanya dalam duniamoden hari ini yang merangkumi aspek

GooGOOGLE menjadi rujukan utamagenerasi siber untuk mencari 81maklumat.

penyebaran maklumat, kemudahan e-mel, hiburan, tayangan video, audio danperniagaan.

Lihat sahaja bagaimana enjin carianInternet terkenal Google mendominasidunia.

Google yang mula menemui peng-guna pada tahun 1998 memperkenalkankaedah pencarian maklumat di Internetdengan cara yang begitu unik melaluiinovasi dan kreativiti dua anak muda dariStanford University, California AmerikaSyarikat (AS) iaitu Sergei Brin dan LarryPages.

Kedua-dua mereka ini menjadi jutawanketika usia belum mencapai 30 tahun.

Sehingga kini, Google terus berkem-bang pesat dan terus melakukan inovasidengan memperkenalkan produk-produkterbaru mereka.

Majalah Forbes melaporkan bahawaGoogle merupakan sebuah syarikat tek-nologi berasaskan Internet yang palingpesat berkembang dan paling berpenga-ruh dalam sejarah dunia.

Ketika diwawancara dalam sebuah pro-gram temu bual Internet, pemilik Go ogle,Sergei Brin dan Larry Pages menyatakanbahawa mereka tidak mencipta sesuatuyang baru, tetapi melakukan inovasi ter-hadap produk yang sedia ada. Sebelumkemunculan Google, enjin carian Inter-net yang paling terkenal ialah Yahoo!,Excite dan Altavista.

Selain Google, pengguna Internet terusdihidangkan dengan aplikasi laman in-teraksi sosial yang begitu fenomena padahari ini iaitu Facebook.

fa dicipta oleh seorang remaja iaituMark Zuckerberg ketika masih bergelarpenuntut di Universiti Harvard.

Bermula pada tahun is dilancarkaniaitu pada tahun 2004 sehingga kini, ismencatatkan bilangan pengguna aktifyang berjumlah 350 juta orang. Zucker-berg kini menjadi jutawan muda hasildaripada pelancaran laman Facebook

tersebut.Ketika ditanya tentang idea ciptaannya,

beliau menegaskan bahawa is terhasildaripada keinginan untuk melakukaninovasi terhadap laman-laman web Inter-aksi sosial yang sedia ada seperti Friend-ster, Orkut, MySpace dan sebagainya.

Salah satu lokasi yang paling terkenaldan subur melahirkan syarikat-syarikatgergasi dunia yang kreatif dan inovatifdalam bidang teknologi, komunikasi danteknologi maklumat ialah Silicon Valleydi California.

Di sanalah tempat berkembangnyasyarikat gergasi dunia seperti Oracle, SunMicrosystem, Intel, AMD, Yahoo!, Cisco,Apple, eBay, YouTube, Twitter, Google,Facebook dan sebagainya.

Kejayaan Silicon Valley yang munculsejak lebih 50 tahun yang lampau men-jadi contoh dan teladan kepada negara-negara lain yang ingin membangunkanekonomi mereka berasaskan inovasi dankreativiti.

Google dan Facebook adalah dua con-toh di antara puluhan produk-produkyang tercipta hasil dari kreativiti dan ino-vasi di dalam dunia Internet.

Dalam bidang-bidang lain seperti sistempengangkutan, perniagaan, penyelidikandan penyampaian maklumat manusia te-rus melakukan inovasi bagi memperbaikikualiti dan produk sedia ada.

Malaysia berada di landasan yang tepatapabila mengisytiharkan 2010 sebagai Ta-hun Inovasi Negara. Jelas bahawa masahadapan negara terletak kepada sejauhmana budaya inovasi diamalkan dalamsetiap aspek kehidupan daripada pentad-biran negara sehinggalah kepada pengu-rusan diri.

Penulis ialah Pegawai Sainsdi Institut Kejuruteraan Mikrodan Nanoelektronik (IMEN),Universiti Kebangsaan Malaysia.

AN 14

Fakta -fakta ringkas• Inovasi bermaksud menghasilkan se-

suatu ciptaan yang berbeza daripadakebiasaan dengan idea baru yangmencorakkan perubahan.

• Apple Inc. merupakan sebuah syarikatpengeluar komputer dan gajet elek-tronik yang banyak melakukan ino-vasi terhadap produk mereka.

• Syarikat pengeluar perabot dan per-alatan rumah terkenal IKEA meru-pakan sebuah syarikat yang kreatifmelakukan inovasi.

• Silicon Valley yang terletak Californiamerupakan sebuah kawasan yang pa-ling terkenal dengan syarikat-syarikatgergasi di dunia yang banyak melaku-kan inovasi untuk produk mereka se-perti Intel, Google, Yahoo!, Facebook,YouTube, eBay dan Twitter.

• Istilah silikon merujuk kepada ka-wasan di mana banyak pereka ciptadan pengeluar cip silikon yang kemu-dian membentukjaringan perniagaanberteknologi tinggi.

• ARPANET yang pada mulanya digu-nakan dalam sistem pertahanan ke-tenteraan di Amerika dalam PerangDunia ke-2 telah melahirkan IN-TERNET pada hari ini setelah inovasidilakukan ke atas sistem rangkaiantersebut selama lebih 30 tahun.

• Google merupakan laman web yangpaling ramai dikunjungi oleh peng-guna Internet di abad ini.

• Pengguna aktif Facebook sehinggaDisember 2009 direkodkan berjum-lah 350 juta orang dan dijangka akanterus meningkat dengan mendadakdi masa akan datang.

16Januari

2010

esfiaotm3

dalam penyelidikan menjadikan Profesor Da-I(ETEKUNANNYAtuk Halimah Badioze Zaman dari Universiti Kebangsaan Malaysia(UKM) berjaya mencapai tahap sekarang sehingga kepakarannya

dalam teknologi maklumat dan multimedia diiktiraf.Dalam pertemuan dengan wartawan LAUPA JUNUS, baru-baru ini,

beliau menghuraikan bagaimana seharusnya inovasi diberi penekanandan kreativiti dipupuk supaya konsep pembelajaran lebih seronok danmenghasilkan inovasi.

ains dan Beniperlu diintegraci

- Prof Ha l i mahProf baru-baru ini memenangi anugerah Inovasi Negara (AIN) 2009.

Apakah produk tersebut?PROF. HALIMAH: Penyelidikan saya dan kumpulan saya jalankan

mengenai penghasilan perisian ME2 untuk pembelajaran matematikbagi sekolah bestari.

Apa istimewanya perisian tersebut?PROF. HALIMAH: Perisian ini dibangunkan bersama sebuah syarikat

Digital Technolgies Sdn Bhd (DTech) dengan geran awal RM239,000oleh Kementerian Sains, Teknologi dan Alam Sekitar (MOSTE) ketikaitu menerusi geran Tumpuan Penyelidikan Dalam Bidang Keutamaan(IRPA).

Selepas siap, is dilancarkan pada 9 September 1999 oleh Tun Dr. Ma-hathir Mohamad ketika beliau masih Perdana Menteri. Hasrat mem-

bangunkan perisian berasaskan pengatur-caraan JAVA disahut oleh syarikat terbabit.

PROF. HALIMAH: Kepakaran sayadalam pembangunan perisian. Dalampenyelidikan ini, saya bersama-samakumpulan dianggotai oleh Prof MadyaDr. Azlina Ahmad, Prof. Tengku Mo-

hamed Tengku Sembok EA.Sc., Prof.Dr. Mohamed Yusoff, Allahyarham Prof. Norhayati

Abdul Mukti, Aw Kien Sin, Behrang Parhizkar, KhooShiang Tyng dan Ng Chee Kong.

atas cabaran Tun Mahath>ir yang melawatSilicon Valley di California.

Meskipun JAVA terhad penggunaannyaI kerana tidak dilengkapi dengan aplikasi

multimedia, kami membuktikan sebaliknyadan is telah mampu menjana pendapatanRM1 juta kepada Universiti KebangsaanMalaysia (UKM).

Projek Perdana Koridor Raya Multimedia(MSC) ini adalah untuk sekolah bestari bagipelajar Tingkatan 1 hingga Tingkatan 5 un-tuk pembelajaran Matematik.

Perisian ini melibatkan dua betas organisa-si yang menilai dan memberi makium balas

(RO) dan melibatkan 127,000 pelajar.

Apakah kepakaran Prof sebenarnya?

BIODATA

♦ Tarikh lahir : 30 September 1954♦ Asal: Selangor♦ Latar belakang pendidikan : Doktor FalsafahUniversiti Loughborough United Kingdom (UK)Jawatan sekarang : Profesor Teknologi Multimediadi UKM.Profesor Kehormat di Universiti Newcastle, Australia(2005-sekarang)Pengalaman (antaranya):♦ Pembantu pengajardi UniversitiLoughborough UK (1981-1982)♦ Tutor Jabatan Sains Maklumat UKM,(1981-1983)♦ Pensyarah Fakulti Pendidikan UKM(1983-1993)♦ Felo Penyelidik Institut Pendidikan, Univer-siti London (April-Mei 1990)♦ Felo Penyelidik (Manchester, Jun-Julai 1990)Universiti Lougborough dan Universiti Man-cester (Jun-Julai 1990)♦ Prof. Madya Fakulti Pendidikan UKM(1993-1994)♦ Prof Madya, Fakulti Teknologi dan SainsMaklumat, UKM (1994-1999).♦ Profesor Multimedia dalam Bidang Pendidi-kan in Fakulti Teknologi dan Sains MaklumatUKM (1999-sekarang)

Jawatan pernah disandang (antaranya):♦ KetuaJabatan Sains Maklumat, FakultiTeknologi dan Sains Maklumat UKM (16 Ogos1999- sekarang.♦ Profesor pelawat (sabatikal) Universiti Tam-kang (1 Ogos 2005-31 Julai 2006)♦ Ketua Kumpulan Penyeldik Teknologi Mul-timedia, Fakulti Teknologi dan Sains MaklumatUKM (1 Oktober 1994-sekarang)♦ Ketua Kluster Sosial dan PerkhidmatanPerkomputeran UKM. (1 Julai 2007-sekarang).

Apa yang ingin Prof. kongsikan ber-kenaan inovasi?

PROF. HALIMAH: Maksud inovasiialah sesuatu yang dihasilkan atau diciptadan is berguna untuk mengubah hidupmanusia.

Seperti ME2, is satu model yang men-gandungi tiga tahap iaitu penguasaan,pengulangan dan pengayaan. Ini satuinovasi yang mempunyai model penga-jaran dan memberi penekanan kepadaseronoknya belajar. Kita tidak mahu pela-jar belajar dalam suasana sekolah keranamungkin mereka tidak seronok denganpersekitaran sekolah.

Apa sumbangan inovasi ini kepadaorang ramai?

PROF. HALIMAH: Ingin saya jelaskandi sini bahawa menerusi ME2 ini, kita te-lah melancarkan MyTuition iaitu inovasiuntuk pendidikan menggunakan perisiandan membawa kepada pembelajaran me-nyeronokkan.

Oleh kerana ME2 belum dikembang-kan ke sekolah-sekolah kerana kosnyamungkin mahal, saya ingin is diaplikasi-

♦ Felo Akademi Sains Malaysia (1994-seka-rang)

Pengalaman (antaranya):♦ Penyelaras Bidang ICT UKM (Ogos 2008)♦ KetuaJawatankuasa Panel Penyelidikan danPenilaian Penyelidikan ICT UKM (Ogos 2008)♦ Pengarah Kumpulan Informatik VisualMYREN (Jun 2008)♦ Ahli Panel Pemilihan Timbalan NaibCanselor (Penyelidikan dan Pengantarabang-saan)(2008)♦ Presiden Persatuan Teknologi MaklumatProfesional (Ogos 2008)♦ Ketua Penyelidkan Techno Fund: HiCORE(Islamic Banking System: Parameter based SOASemantic -multimedia Approach - 11 Septem-ber 2007 ( RM6.7 juta)Anugerah:♦ Anugerah Inovasi Negara (AIN) 2009.Kementerian Sains, Teknologi dan Inovasi(MOSTI).

kan kepada golongan miskin di bandar-bandar.

Sebab itulah MyTuition dilancarkanoleh Timbalan Perdana Menteri, Tan SriMuhyiddin Yassin di Kampung Kerincibaru-baru ini untuk manfaatkan golon-gan tersebut.

MyTuition adalah bukti bagaimanainovasi dikembangkan penggunaannyakepada rakyat.

Bagaimana MyTuition ini boleh di-anggap menyeronokkan?

PROF. HALIMAH: Kitatuba memperkenalkankonsep pembelajaranmenerusi kreativiti.

Saya fikir kreativiti carakita mewujudkan suasanapembelajaran yang yangmenyeronokkan pelajar.Bayangkan dengan MyTu-ition ini, matematik dalambahasa Inggeris menjadimudah.

Kreatif tidak semestinyamahal, menghasilkan baran-

17Januari

2010

gan, sebagai contoh daripada baranganterbuang.

Saya juga mahu menggalakkan pelajaratau kanak-kanak yang terlibat di bawahMyTuition menggunakan 50 unit kom-puter dalam kelas bimbingan berasa sero-nok belajar. Inilah inovasi untuk belajar.

Selain itu, mereka perlu diberi motivasikerana suasana kemiskinan mendedah-kan mereka kepada peluang pembela-jaran yang terhad.

Bagaimana kita mewujudkan perse-kitaran kreativiti dan inovasi:

PROF. b-IALIMAFl: Saya percaya pen-dekatan terbaik ialah mengintegrasikansains dan Beni.

Kita memerlukan jurutera, doktortetapi lebih baik jika doktor dan juruteraini mahir bermain muzik sebagai con-toh.

Saya percaya Akademi Sains Malaysia(ASM) sedang menuju ke arah ini supayasains dan Beni tidak dipisahkan. Masalahkita ialah proses pembelajaran kita ter-lalu berorientasikan peperiksaan.

Saya juga minat kepada seni lukis dankalau ada masa terluang saya melukis.

Apakah falsafah Prof dalam kerjaya?PROF. 1lAL11VIAI l: Saya ini jenis suka

bekerja tetapi keutamaan saya tetap padakeluarga. Saya pentingkan mereka. Se-orang anak lelaki saya pernah menulisbagaimana dia begitu menghargai sayakerana meskipun sentiasa bekerja, tetapmengutamakan mereka.

Saya pernah meninggalkan mesyuaratsetelah mendapat tahu anak saya beradado hospital. Prinsip saya cukup senang.Kejayaan seseorang itu lebih bermaknajika anak-anak mereka juga berjaya.

Saya rasa mereka tidak seperti itu.Tetapi budaya kerja mereka macam itu.

Saya tidak mahu mereka seperti sayatetapi biarlah bekerja secara bijak.

Question t

an w^ ^^9. CNCk on 11re caned

211 003

Question 2

MAY Me topowM0 ,Ckok an Me coned

.Y

Susunan KHAIRUNNISA SULAIMAN

Sutera Iabah - Iabah

ISU berkaitan pemana-san global, perubah-

an iklim, penipisanlapisan ozon sertapencemaran gasrumah hijausering menjaditopik perbualan.

Produk pakaibuang biasanyadihasilkan dari-

pada bahan api fo-sil yang merupakan

salah satu penyum-bang kemusnahan alam

sekitar.Bahan berkenaan biasanya bukan

biodegradasi (boleh urai ) dan tidakboleh mereput malah memusnahkan

elcosistem melalui beberapa aspek ter-masuk pembebasan gas C02 semasa proses

KAJIAN mengenai tanamantransgenik memang banyak didunia menggunakan tanaman

sebagai bioreaktor bagi menghasilkanbahan lain.

Sekurnpulan penyelidik dari InstitutPenyelidikan Pusat Kesihatan Univer-siti McGill, Montreal, Kanada berjayamenghasilkan sutera labah-labah dari-pada susu kambing.

Kelenjar mamari kambing bertindaksebagai pemintal sarang labah-labahyang berupaya menghasilkan sutera.

Menggunakan species labah-labahdari Florida dan kambing baka dari Af-rika Selatan, kajian berkenaan berjaya

menghasilkan sehingga 0.5 hingga 6gram sutera bagi sate liter susu bergan-tung kepada labah-labah yang diguna-kan.

Kajian berkenaan digunakan dalambidang perubatan seperti mikro struk-tur, benang jahitan bagi pembedahan,ligamen tiruan, tali raket tenis serta ja-ket kalis peluru.

penguraian.Sebuah syarikat tempatan, Return 2 Green

Sdn. Bhd. menjalankan kajian menggunakansisa pertanian bagi menghasilkan bahan pa-kai buang bagi bekas makanan.

Pengasasnya, Ramaness Parasuraman telahmenjalankan aktiviti penyelidikan dan pem-bangunan (P&P) bagi membangunkan for-mula biomas menggunakan bioteknologi.

Sehingga kini syarikat berkenaan telah ber-jaya mencipta beberapa bahan pakai buangmenggunakan proses enzimatik.

Bagi menjadikan Bumi selamat, Return 2Earth telah menghasilkan produk pembung-kusan 100 peratus biodegradasi dan mudahmereput.

Pada peringkat permulaan, syarikat berke-naan berjaya menggunakan hampas tebudan pada masa akan datang bercadang meng-gunakan hampas padi, batang ubi kayu Bertasisa pertanian lain.

esfiaatmg

BUAH durian atau nama saintifiknya Duriozibethinus merupakan Raja Buah yang popu-lar di negara tropika.

Biasanya hanya isi durian dimakanmanakala bijinya akan dibuang begitu sajadan menyebabkan pencemaran alam sekitar.

Kesedaran terhadap alam sekitar, penggu-naan bahan buangan dan kos memberikanidea bagi sekumpulan penyelidik UniversitiTeknologi MARA (UiTM) menjalankan ka-jian mengenai fungsi biji durian sebagai agenmengikat dalam pembuatan keropok lekor.

Mereka berjaya menghasilkan keropokyang dinamakan De seedlekor iaitu keropokdiubahsuai menggunakan tepung biji durian,tepung gandum dan ikan.

Penggantian tepung sagu dengan tepungbiji durian telah meningkatkan kualiti ke-ropok lekor.

Kajian yang dijalankan mendapati keropok

lekor yang dihasil-kan bukan saja kayadengan nutrien dankhasiat tetapi juga tidakmeletup apabila digoreng.

Ciri-ciri tepung biji duriansama seperti tepung sagu malahis lebih likat dan tidal mempu-nyai ruang udara.

Penggunaan tepung daripada bijidurian akan meningkatkan kualitikeropok lekor dengan mengguna-kan tepung daripada biji durian.

Tepung biji durian kemudian di-campur dengan isi ikan, tepung gan-dum, air, garam dan serbuk perasa.

Ramuan kemudian diuli menjadikeropok lekor dan direbus selama10 minit sebelum dibungkus dandisimpan sebelum dimasak.

Baju kalis pelurudaripada tempurungDULU kegunaan pokok kelapa ini diwarisi secara turun-temurun, penggunaannya kini sudah berkembang dan se-makin meningkat tarafnya seiring dengan kemajuan sains danteknologi.

Buktinya menerusi kejayaan pasukan penyelidik dari Uni-

versiti Putra Malaysia (UPM) membangunkan baju kalis pe-luru daripada tempurung kelapa.

Dalam industri keselamatan ketika ini terutamanya di ka-langan anggota tentera dan polis, baju kalis peluru bukanlahsatu kemestian melainkan apabila mereka berdepan dengansituasi kecemasan.

Kebanyakan komponen baju kalis peluru itu diperbuatdaripada material seperti besi dan seramik serta fiber poli-merik yang dikenali sebagai kevlar menyebabkan is lebihberat dan mahal.

Sebagai alternatif, pasukan penyelidikan menjalankan kaji-an ke atas tempurung kelapa bagi melihat kemampuan bahantempatan itu terutamanya daripada sudut ketahanannya men-erima impak yang tinggi seperti kelajuan sebutir peluru.

Menariknya, is juga menawarkan kelebihan daripada as-pek lain termasuk lebih ringan, selesa dan mudah dipakaidan paling penting menggunakan material yang mudah un-tuk diperoleh dan murah.

Kelebihan lain komponen kalis peluru daripada tempu-rung kelapa ini juga ialah is mampu memperlahankan pe-nyebaran baba panas daripada peluru ke bahagian badan.

Faktor ini amat penting kerana mereka yang terkena tem-bakan tidak perlu tergesa-gesa membuang komponen terse-but seperti yang perlu dilakukan sekiranya mernakai bajukalis peluru biasa.

e s t i "Y

19

20Januari2010

S ETIAP kali melayari Internet,anda pastinya menyedari tentangkewujudan frasa `www' pada pang-

kal alamat lawan web sesebuah pertu-buhan atau organisasi.

Namun, tahukah anda apakah fung-si dan siapakah individu yang bertang-gungjawab mencipta terma popular itu?

Mengetengahkan konsep JaringanSejagat atau dalam Bahasa Inggerisnyadikenali sebagai World Wide Web, wwwmerupakan satu sistem jaringan doku-men hiperteks yang membenarkan ak-tiviti capaian data menerusi Internet.

esfihtmg

Fungsinya adalah supaya penggunadapat mengakses dokumen pada lamanweb yang kandungannya telah dikum-pul terlebih dahulu di dalam lokasitapak web.

Kemudian, dengan menggunakanplatform pelayar web, pengguna Inter-net berpeluang memperolehi pelbagaijenis kandungan serta aplikasi sepertiteks, imej, video, dan juga pautan ke la-man web lain.

Frasa berkenaan sebenarnya telahdicipta oleh seorang saintis komputerbernama Tim Berners Lee pada bulan

Mac 1989 sebelum menggunakannyabuat pertama kali pada tahun 1991.

Beliau juga merupakan pengasas danpengarah bagi Konsortium JaringanSejagat, iaitu sebuah badan piawaianantarabangsa yang bertanggungjawabmembangun serta menyelaras teknolo-gi berkaitan konsep itu.

Apa yang menarik, penyelidik bi-dang pengkomputeran ini tidak pernahmempatenkan konsep tersebut. Olehkerana itu, sehingga hari ini, is bolehdigunakan oleh sesiapa sahaja secarabebas.

KOMPUTER peribadi atau lebih dikenali sebagai PC merupakan konsepkomputer untuk seorang pengguna, mula diperlcenalkan oleh syarikatInternational Business Machines Corporation (IBM) pada tahun 1981.

IBM merupakan sebuah perbadanan multinasional bagi perundinganteknologi Icomputer mempunyai ibu pejabat di Armonk, New York,Amerika Syarikat.

Model pertama komputer IBM adalah 5150 dilengkapi denganpemproses asas Intel 8088 dan sistem operasi Microsoft DOS sebelumteknologinya diperluas menerusi pengenalan komputer klon pertama

pada tahun 1983.Ketika itu, aplikasinya hanya sesuai digunakan untuk keperluan peri-

badi kerana mempunyai spesifikasi yang sangat ringkas jika dibanding-kan dengan kehebatan superkomputer yang berkuasa tinggi.

Revolusi komputer semakin berkembang selepas itu menerusi penge-nalan mikrokomputer yang digunakan sebagai medium memperkem-bangkan perniagaan.

Ketika itu, mikrokomputer menggunakan platform VisiCalc yang di-lancarkan untuk aplikasi Apple II dan kemudiannya digunakan bersama

IBM PC.Menjelang tahun 1990, kuasa serta prestasi komputer peribadi mengalami

peningkatan secara drastik sehingga is hampir menyamai kuasa komputerpelbagai pengguna, Mainframe.

la lebih stabil dan berupaya menjalankan pelbagai aplikasi secara serentakkerana segala-galanya dikawal menggunakan kuasa unit pemprosesan pusat

\(CPU).

N

Bila cakera keras dicipta?CAKERA keras atau hard disk merupakanantara komponen komputer yang palingpenting dalam operasi pengkomputeran bagimembantu pengguna melaksanakan fungsisimpanan data peribadi.

Dicipta pada tahun 1952 oleh Reynold John-son, pengenalan cakera keras pada peringkatawal mengandungi sebanyak 50 piring beruku-ran 0.6 meter dengan kelajuan putaran 1,200rpm.

Dengan kapasiti simpanan data maksimumlima megabit (MB), penyambungan cakerakeras dibuat secara terus kepada papan indukdi dalam unit pemprosesan pusat (CPU).

Ketika itu, hanya peranti tersebut yang dapatmenyimpan data lebih banyak berbandingstoran mudah alih lain seperti cakera Hut, ca-

kera mini, cakera padat (CD) atau pita.Berbeza dengan cakera keras sekarang, is

mempunyai piring berukuran 0.6 centimeter(cm) dengan kapasiti simpanan data sehinggamencecah tahap terabit (TB).

Data pada cakera keras disimpan menerusipermukaan piring magnetik yang berputarbagi membolehkan penghantaran isyaratelektromagnet melalui antena.

Ketika maklumat ingin dibaca pula,medan magnetik piring tersebut akanmenghasilkan cas elektrik pada perantibacaan yang menghampirinya.

Secara asasnya, pembinaan cakera kerasmempunyai satu paksi di bahagian tengahdengan piring magnet akan berputar pada satukelajuan tetap.

BERGERAK di bawah permukaan air, kenderaan yang dike-nali sebagai kapal selam biasanya digunakan untuk tujuanketenteraan atau kajian yang melibatkan aktiviti sains laut.

Bolen dikatakan banyak negara yang mempunyai angkatantentera laut pasti akan menggunakan perkhidmatan kapalselam dalam operasi ketenteraan mereka.

Rekaan kapal selam yang berbentuk cerut mengambil ideadaripada badan ikan paus.

la berftingsi mengurangkan geseran antara air dan badankapal selam untuk membenarkannya bergerak dengan lebihpantas.

Kapal selam moden yang mempunyai sokongan kuasareaktor nuklear membolehkannya kekal berada di bawah per-mukaan air hampir sepenuh masa dan timbul hanya apabiladiperlukan.

Menara pada bahagian atas kapal selam dilengkapi denganpelbagai peralatan seperti periskop dan layar elektronik ter-masuk radio, radar dan pelbagai sistem sokongan lain.

Kapal selam moden menggunakan teknologi pemanduanterbantu menerusi sokongan alat sistem penentu kedudukanglobal (GPS) kerana jarak penglihatan di bawah laut amatterhad.

Pengendalian kenderaan tersebut biasanya mengaplikasi-kan sistem radio secara senyap untuk mengelakkannya dari-pada dikesan ketika bergerak.

Kaedahbacaan kod bar

21Januari

2010

TEKNOLOGI kod bar telah digunakan secara meluasdalam pelbagai sektor untuk melicin dan memudahkanurusan penyimpanan maklumat.

Mengambil contoh paling mudah, sistem pengiraanharga barang di pasar raya yang mengaplikasi kedah inidapat mempercepatkan urusan pembayaran di kaunter.

Sebuah kod bar adalah merujuk kepada perwakilanmaklumat pada paparan gabungan dua warna gelap dancerah seperti hitam dan putih.

la berfungsi menghasilkan pantulan yang akan menukarpaparan kepada nombor 1 dan 0 ketika dibaca oleh mesinpengimbas.

Secara asasnya, kod bar menyimpan data menerusikelebaran dan keluasan garis selari yang dicetak secaramenegak dan ada kalanya bercorak bintik, bulatan ataukod teks tersembunyi.

Kod tersebut boleh dibaca menggunakan perantipengimbas optik yang dikenali sebagai alat pembaca kodbar yang dilengkapi dengan perisian khas.

Teknologi tersebut akan dapat meningkatkan kepan-tasan sistem kemasukan data ke dalam komputer secaralebih tepat.

Kelebihan lain sistem ini, pelaksanaannya hanya meli-batkan kos yang minimum berbanding kaedah pengesa-nan data konvensional.

Terbaru, sebuah syarikat di Jepun telah memperkenal-kan kod bar generasi kedua dikenali sebagai Kod QR yangmempunyai simbol dua dimensi.

Menerusinya lebih banyakmaklumat akan dapat disimpankerana is diwakili oleh kod baryang disusun menegak danmendatar selain bolehdiaplikasikan dalamperkhidmatan mobilitiseperti telefon bimbit.

estihtmg

Compiled by KHAIRUNNISA SULAIMAN

What arehybrid cars?H

AVE you pulled your car up to thegas pump lately and been shockedby the high price of petrol?

As the pump clicked past RM20, RM30,RM40 or even RM50, maybe you thoughtabout trading in your car for somethingthat gets better mileage or worried thatyour car is contributing to the greenhouseeffect.

The auto industry has the technology toaddress these concerns.

It's the hybrid car. There are a lot ofhybrid models on the market these days,and most automobile manufacturers haveannounced plans to manufacture theirown versions.

Many people have probably owned ahybrid vehicle at some point.

For example, a mo-ped (a motorizedpedal bike) is a type of hybrid because it

5-speed manualtransmission &automated clutch

combines the power of a petrol enginewith the pedal power of its rider.

In fact, hybrid vehicles are all aroundus. Most of the locomotives we see pullingtrains are diesel-electric hybrids.

Cities like Seattle have diesel-electricbuses - these can draw electric power fromoverhead wires or run on diesel when theyare away from the wires.

Giant mining trucks are often diesel-electric hybrids. Submarines are also hy-

5-speed manualtransmission &automated clutch

brid vehicles - some are nuclear-electricand some are diesel-electric.

Any vehicle that combines two or moresources of power that can directly or in-directly provide propulsion power is ahybrid.

Most hybrid cars on the road rightnow are petrol-electric hybrids, althoughFrench car maker PSA Peugeot Citroenhas two diesel-electric hybrid cars in theworks.

Future car technolov on the roadDRIVERLESS systems, let's fall a littlebit closer to the sci-fi side of the spec-trum. The systems differ depending onthe car, but what all have in common isthat they can anticipate crashes and pre-pare the car to keep the occupants safe.

At the same time, the pre-safe systemmight start priming the brakes so thatjust touching the pedal would apply theirfull force.

While all that's going on, the car willstart reducing engine power which will

estid tm

slow the car and reduce the severity ofthe crash.

Finally, if the system detects that acrash can't be avoided, it will preparethe airbags for deployment and tightenall of the seat belts, keeping occupantssafe.

Cruise control is another common dri-verless system that's available in mostcars. Cruise control keeps the car at a con-stant speed, set by the driver, without thedriver constantly having to press the gas

pedal.Cruise control isn't completely driver-

less, however, because the driver mustwatch constantly for slower moving carsin his or her path.

Adaptive cruise control takes care ofthat. Though it's currently available ononly a few cars, it's very simple.

Using radar sensors on the front ofthe car, adaptive cruise control can tellwhen an object is in front of it and, if theobject is moving, how fast it's moving.

How driverlesscars will work

rear-ended it.What could have prevented the ac-

cident? The obvious answer is that youcould have - by paying attention.

That answer isn't so simple . Driver er-ror is the most common cause of trafficaccidents, and with cell phones, in-carentertainment systems, more traffic andmore complicated road systems, it isn'tlikely to go away.

If drivers aren't going to concentrate

WE'VE all had those days: rushingaround, trying to get errands done. Youfinally got the dry leaning, and nowyou've got to get to the post office be-fore it closes.

So you go, pedal to the metal, think-ing about what you need to get at thegrocery store for dinner, when it hitsyou - or, you hit it.

While your mind was some place else,the car in front of you stopped, and you

Howdriverless cartechnologyworks?ONE of the main stimulai behind the callfor driverless cars is safety.

As driver inattention and driver errorcause so many accidents each year, it'snatural for carmakers to focus their ef-forts on systems that can make cars safe,even if drivers aren't.

There's a continuum of these "driver-less" systems - some don't seem driverlessat all, and others are on par with sciencefiction cars.

One of the driverless systems that youmay not have realized was driverless areanti-lock brakes. After all, anti-lock brakesneed the driver in order to work.

Still, they represent one end of thedriverless continuum because anti-lockbrakes perform a function that driversused to have to do themselves.

When a car is braking hard and doesn'thave anti-lock brakes, the wheels can lockup, sending the car into an out-of-controlskid.

In a car without anti-lock brakes, thedriver has to pump the brake pedal tokeep the wheels from locking up.

With anti-lock brakes, the system doesthe pumping for the driver - and does itbetter than the driver.

The system can read the wheels and

01' 0

Desiredparking

spot

LexusLS460 L

knows when they are about to lock andreact faster and with a more appropriateresponse than a driver could.

Anti-lock brakes are one of the firsttechnologies that take cars in a driverlessdirection. Another type of driverless sys-tem is traction or stability control.

These systems are so transparent thatusually only professional drivers recog-nize when they've taken control.

I

^1ZpAL'4YI

on the road, who is? If technology con-tinues on its current course, your carwill do the concentrating for you.

Automakers are developing complexsystems that allow cars to drive them-selves. They're also further developingexisting technologies such as self-park-ing and presafe cruise control.

You may even be surprised to findout your old ear already sports somedriverless technologies.

Like anti-lock brakes, traction and sta-bility control react better than a driverever could. Unlike anti-lock brakes, thesesystems are very complicated and usemultiple systems within the car to keepthe driver from losing control.

When working properly, the systemgives just the right response, unlike dri-vers, who often over-correct during emer-gency maneuvers.

estic7atm,q

24Januari2010

Susunan NAZRULAZIM SHARUDDIN

^ L11-4 i Nt I

lapisan o .,

S

ELAIN mengawal peredaran suhudi dalam atmosfera, lapisan ozonjuga sebenarnya mempunyai

kepentingan menyerap radiasi sinaranultra ungu (UV) yang tinggi daripadamatahari sebelum sampai ke permu-kaan bumi.

Ini kerana, pancaran berbentuk UVspektrum ini sebenarnya mempunyaijarak gelombang yang lebih pendekdaripada cahaya nyata atau cahayanampak iaitu di antara 280 hingga 315nanometer (nm) boleh merosakkan

esfietmg

hampir semua kehidupan.Kajian saintis mendapati,

ketika ini lapisan ozon semakinmengalami kerosakan dan menipis ke-san penggunaan gas klorofluorokarbon(CFC) secara tidak terkawal.

Gas CFC boleh terhasil daripadapelbagai cara seperti penggunaan petisejuk, bahan penyembur, bahan pelarut,produk berasaskan polisterin dan jugaperindustrian perkilangan.

Masalah penipisan lapisan ozon yangsemakin meruncing ini telah mendapat

perha-tian

daripadabanyak pihak

terutamanya persatuan Program AlamSekitar Pertubuhan Bangsa-BangsaBersatu (UNEP).

Selain itu, penduduk dunia jugakini telah mula memandang seriusmasalah tersebut dan tuba mencarijalan penyelesaian terbaik dalam usahamemastikan generasi masa depan dapatmewarisi alam sekitar yang selamat.

PSIKOLOGI bahasa atau dalam bahasa saintifiknya dikenali seba-gai psikolinguistik adalah merujuk kepada kajian faktor neurobi-ologi yang membolehkan manusia memperoleh, memahami danmenggunakan bahasa.

Penyelidikan moden hari ini mengaplikasikan bidang biologi,neurosains, sains kognitif dan juga teori maklumat untuk meng-kaji bagaimana otak manusia menjalankan aktiviti memprosesbahasa.

Penyelidikan psikolinguistik akan melibatkan proses penjanaanayat-ayat yang mempunyai tatabahasa dan makna daripada segistruktur dan perbendaharaan kata.

la bertujuan untuk membolehkan pemahaman bagi setiap per-nyataan, perkataan atau pun teks.

Kebiasaannya, kaedah tersebut akan digunakan untuk meng-kaji perkembangan dan keupayaan bayi serta kanak-kanak untukmempelajari bahasa menerusi pendekatan uji kaji.

Komponen bahasa manusia turut melibatkan beberapa bidangkajian lain seperti pemahaman bunyi pertuturan yang dikenali se-bagai fonetik dan fonologi.

Bagi kajian struktur kata dan pembentukan perkataan puladikenali sebagai Morfologi sementara pentafsiran makna dirujuksebagai kajian Pragmatik.

Antara teori yang diketengahkan dalam kajian psikolinguistikini adalah seperti bagaimana mengaitkan bunyi dengan maksud,menyusun perkataan dan memahami urutan kata yang dikenalisebagai ayat.

Mengapa menaraPisa condong?

UMUM mengetahui bahawa terdapat terda-pat tujuh entiti atau objek di dalam duniaini dikategorikan sebagai binaan menakjub-kan seperti Tembok Besar China, binaanPiramid (Mesir) , istana Taj Mahal (India) ,Candi Borobodur (Indonesia), Angkor Watt(Kemboja) dan akhir sekali Menara Condongdi Pisa.

Memberi fokus kepada menara yangterletak di Itali ini, ramai yang mempersoal-kan dan menjadi tanda tanya banyak pihak,mengapa bangunan tersebut mempunyaistruktur yang condong?

Menara Pisa dibangunkan pada tahun1154. Ketika pembinaan, hanya tiga tingkatdaripada lapan tingkat menara itu berjayadisiapkan sebelum is menjadi condong ke-san kelembapan tanyh hat yang tidak dapatmenyokong keseluruhan bangunan.

Dengan ketinggian 56 meter, menaraberkenaan didapati semakin senget dan ismencetuskan kebimbangan di kalangan

alat penulisan telah dicipta sejak beratus-ratus tahun dahulu.

John Scheffer merupakan individuterawal yang memperkenalkan pen sepa-ruh bulu dan separuh logam pada tahun1819.

Sehingga pada tahun 1884, pen dakwatyang pertama telah dicipta oleh seorangjurujual insurans, Lewis Waterman.

Bagaimana membezakankupu-kSEMEMANGN`bezakan antarakerana kedua-dciri dan bentuk

Kupu-kupu dan rama-rama kedua-duamerupakan serangga yang dikelaskan dalamkategori Lepidoptera.

Pembahagian dalam susunan Lepidopteraitu adalah berdasarkan kepada spesies yangpopular dan bukan mengikut taksonomisaintifik atau pengelasan saintifik.

Jika dilihat dengan lebih terperinci, sebe-narnya memang terdapat beberapa per-

arkitek yang membinanya.Namun, selepas setahun berlalu, menara

itu masih berada dalam keadaan yang stabil.Pelbagai usaha telah diambil bagi memasti-kannya torus berada di posisi asal.

Secara keseluruhannya, menara itumengambil masa selama 200 tahun untukdisiapkan kerana tergendala beberapakaliakibat masalah tanyh.

Arkitek yang bertanggungjawab membinamenara tersebut, Bonanno Pisano telahmenghilangkan diri selepas menyiakan tigatingkat sahaja.

Selepas 90 tahun, seorang arkitek bernamaGiovanni pula hanya mampu membinasehingga tingkat ketujuh sebelum disiapkansepenuhnya sehingga tingkat kelapan clanbahagian kubah 80 tahun kemudian.

Kini, label logam yang berperanan sebagaisokongan dipasang pada menara itu keranais didapati semakin condong sebanyak satulnci setiap tahun.

Siapa pencipta pen dakwat?KETIKA menggunakan pen untuk me-nulis atau mencatat sesuatu, pernahkahanda terfikir tentang sejarah alat tulistersebut?I) Sebenarnya , terdapat pelbagai jenis

kunu-kunu

25Januari

2010

Menerusi pengenalan itu, Watermantelah mencipta lubang pada penghujungmata pen yang akan berhubung terusdengan kertas.

Bahagian pengeluaran dakwat pada hu-jung mata pen pula berfungsi mengawalaliran dakwat dari tempat simpanannya.

Terdapat ruang bulat pada pen terse-but yang berperanan menyimpan danmengeluarkan dakwat untuk menulis.

Menjelang tahun 1915, kebanyakanpen berubah kepada pengisian dakwatsecara sendiri menerusi penyerap getahmudah lentur.

0

nyai sesungut lebih berbulu.Selain itu, kebanyakan rama-rama juga aktif

di siang hari manakala kupu-kupu aktif padawaktu malam kerana tertarik kepada cahayalampu.

Semasa berehat pula, kupu-kupu akanmerentangkan sayapnya dan rama-rama akanmelipat sayap secara menegak di atas tubuhnya.

W

estihtm04

Januari2010

Susunan KHAIRUNISA SULAIMAN

ABU al-Hasan Ali Ibn Nafi dilahir-kan pada 789 Masehi lebih dike-nali sebagai Ziryab merupakan

seorang pemuisi, ahli muzik, penyanyi,pakar kosmetik, pereka fesyen, pakarmengatur strategi, ahli astronomi, ahlibotani dan ahli geografi terkemuka dizamannya.

Gelaran Ziryab telah diberikan kepa-danya berdasarkan kepada kulitnya yanggelap serta suaranya yang lemak merdu.

Kejayaannya dalam inovasi bermulasejak zaman Khalifah Abbasiyah di Bagh-dad, Iraq sebagai pelajar kepada pemuzikhebat dan komposer Ishaq al-Mawsili.

Bagaimanapun atas alasan peribadi,beliau meninggalkan Baghdad dan ber-hijrah ke Syarn (ketika itu Syria) dan ke-mudian ke Tunisia.

Tidak lama kemudian Ziryab me-nerima jemputan kerajaan Umayyad keCordoba (kini Sepanyol) bagi memba-ngunkan sekolah muzik di sana bagipelajar lelaki dan perempuan.

Beliau juga dikatakan memperkenal-kan sejenis alat muzik Parsi yang kemu-dian menjadi gitar Sepanyol.

Banyak fakta mengenai kehidupanZiryab yang didebatkan di kalangan ahlisejarah, malah ramai yang menganggapbeliau sebagai lagenda.

Beberapa sumber mengatakan Ziryabmempunyai lapan orang anak lelakidan dua orang anak perempuan yang se-muanya mewarisi ilmu muziknya.

Selain itu Ziryab juga memberikanpengaruh yang kuat dalam dunia fesyenyang membawa gaya Timur Tengah keAl-Andaluz termasuk gaya canggih her-dasarkan kepada setiap musim - bunga,papas, luruh dan dingin.

Misalnya pada musim dingin, beliaumemperkenalkan pakaian daripadakapas atau bulu yang berwarna gelapmanakala pakaian musim panas paka-ian diperbuat daripada kapas atau suterayang ringan dan berwarna cerah.

Ziryab juga membina pusat kecanti-

kan bagi mengubah fesyen rambut selainmemperkenalkan peluntur bagi pakaianputih dan mencipta deodoran yang digu-nakan di bawah lengan seperti sekarang.

Beliau juga memperkenalkan peng-gunaan sejenis garam bagi memperting-katkan keadaan rambut bagi keluarga diraja.

Seorang ahli sejarah Perancis, HenriTerrasse menyifatkan koleksi fesyen Zir-yab amat sesuai dengan keadaan cuacamalah sesetengahnya masih lagi diikutisehingga ke hari ini.

Beliau juga dikenali sebagai penciptaubat gigi tetapi bahannya tidak diketahuidan kajian menunjukkan rasanya segar.

Ziryab juga menggalakkan penyeba-ran pengetahuan daripada pelbagai bu-daya dan Tatar belakang bagi kebaikanpenduduk Cordoba.

Bagi wanita, beliau memperkenalkanpusat kecantikan atau pusat kosmetikselain memperkenalkan haruman barudan kosmetik.

Dalam bidang pemakanan, Ziryabjuga merevolusilcan hidangan tempatandengan memperkenalkan sayuran danbuah-buahan baru seperti asparagus danmemperkenalkan tiga hidangan utarnameliputi pembuka selera seperti sup, hi-dangan utama serta pencuci mulut.

Beliau juga memperkenalkan kristalsebagai bekas minurnan yang lebih baikdan menarik berbanding bekas logamyang digunakan ketika itu.

Malah banyak inovasi sentuhan Ziryabmasih boleh dirasai sehingga kini teruta-ma dalam muzik dan makanan.

Ketika ketibaan Ziryab di Andalusiapada 822M, tidak terdapat hiasan dalamhidangan makanan sejak beimulanyaempayar Rom.

Beliau membawa banyak hidanganmakanan Baghdad, memperkenalkanalas meja, bekas makanan kaca serta gaydi meja makan yang kemudian tersebaasehingga ke benua Eropah dan masih di-gunakan sehingga kini.

Ramai ahli sejarah menyifatkan Ziryabsebagai seorang yang berpengaruh dalarnmembentuk masyarakat Sepanyol tidakhanya muzik tetapi semua aspek dalammasyarakat.

Beliau juga memperkenalkan fesyenpakaian baru, gaya terkini, makanan,produk kesihatan dan kebersihan ataumuzik yang mengubah budayaal-Andalusia buat selama-lamanya.

Jika bukan keranapengaruh beliau,muzik dan bu-daya Sepanyolakan terus ke-tinggalan.

dunia .intisSusunan LAUPA JUNUS

buah tangan ZuckerbergS IAPAKAH yang mengenali Zucker-

berg. Beliau di antara pengasas webrangkaian sosial, Facebook yang be-

gitu popular pada hari ini.Inovasi beliau lebih dikenali berband-

ing pereka ciptanya sendiri.Mark Elliot Zuckerberg yang lahir

pada 14 Mei 1984 merupakan usahawanAmerika Syarikat (AS). Beliau bersamarakan-rakan, Dustin Moskovitz, EduardoSaverin, dan Chris Hughes mengasaskanFacebook semasa belajar di UniversitiHarvard.

Beliau berjaya menjadikan Facebook

satu fenomena ketika ini.Zuckerberg, dilahirkan di White Plains,

New York dan membesar di Dobbs Ferry,New York.

Beliau bermula dengan pengaturca-raan ketika belajar di sekolah menengah,tetapi sebelum itu dia membangunkanprogram komputer, terutamanya perala-tan komunikasi dan permainan video.

Beliau memasuki Sekolah Tinggi Ar-dsley sebelum menyertai Phillips Ex-eter Academy dan di sinilah Zuckerbergmembangunkan program komputer un-tuk membantu komunikasi pekerja dipejabat bapanya.

Program tersebut berkaitan risiko per-mainan video dan pemain muzik Synapseyang menggunakan teknologi kepintaranbuatan (AI) untuk mempelajari tabiatmendengar.

Microsoft dan AOL (penghantaranintent messenger) cuba untuk membeliSynapse dan melatih Zuckerberg, tetapibeliau mengambil keputusan untuk me-nyertai Universiti Harvard.

Zuckerberg mengasaskan Facebookdi biliknya di Harvard pada 4 Februari2004.

Sebenarnya ideanya muncul sejak be-rada di Phillips Exeter Academy.

Di kolej berkenaan, Facebook Zucker-berg hanyalah di kalangan Harvard se-hinggalah beliau 1 mengambil keputusanmengembangkan Facebook ke sekolah-sekolah lain dan turut menyenaraikanrakan sebiliknya Dustin Moskovitz.

la dikembangkan ke Universiti Stan-ford, Dartmouth, Columbia, Cornell danYale serta sekolah-sekolah lain.

Zuckerberg kemudiannya berhijrah kePalo Alto, California bersama Moskovitzdan beberapa yang lain.

Mereka menyewa sebuah rumah yangdijadikan pejabat pertama.

Pada musim panas, Zuckerberg me-nemui Peter Thiel yang kemudiannyamelabur di syarikat tersebut dan mem-buka pejabat pertama pada 2004.

Menurut Zuckerberg, kumpulannyamerancang untuk kembali ke Harvardtetapi akhirnya kekal menetap di Califor-nia dan sehinggalah ke hari ini dia tidal

27januari

2010

kembali ke situ sebagai seorang pelajar.Pada bulan September, 2006, Facebook

melancarkan News Feed, produk yangmenunjukkan perkara yang dilakukanoleh rakan-rakan di laman web tersebutyang menyebabkan beliau dikritik keranais dikatakan seolah-olah satu pengintipansiber.

Tahun berikutnya beliau mengumum-kan Platform Facebook iaitu platform un-tuk pengaturcara mewujudkan aplikasisosial di Facebook

Pengumuman tersebut mencetuskanminta yang mendalam di kalangan ko-muniti pembangun program komputer.

Dalam beberapa minggu sahaja, banyakaplikasi dibangunkan dan sebahagiannyatelah memiliki jutaan pengguna.

Pada 2007, sistem pengiklanan sosialdilancarkan beliau pada satu majlis di LosAngelse.

Sebahagian daripada program tersebutdikenali sebagai Beacon, membolehkanpengguna berkongsi maklumat sesamamereka menerusi rakan-rakan dalam Fa-cebook berasaskan kepada aktiviti brow-sing.

Program tersebut mengutamakan ke-rahsiaan lama ada pengguna kumpulanatau individu dan beliau gagal untukmemberi maklum balas pantas sehinggapada 2007 beliau menulis dalam Fece-book untuk mengambil tanggungjawabberkenaan isu tersebut dan menawarkancara lebih mudah untuk keluar daripadaperkhidmatan berkenaan.

Pada 2007 itu juga menjual 1.6 peratussaham kepada Microsoft Corp. bernilaikira-kira RM720 sekali gus menolak ta-waran daripada pesaing Google Inc.

Pada tahun lepas Facebook dikatakanmemiliki 350 juta pengguna.

estiaofmg

28Januari2010

Jurutera perisianOleh NAZRUL AZIM SHARUDDIN

pEMBANGUNAN sistem kom-puter secara asasnya melibatkangabungan antara perisian dan

perkakasan bagi menyokong pelaksa-naan aktiviti pemprosesan data.

Bagi memastikan keserasian rangkaiansesebuah komputer, implementasi peri-sian memainkan peranan yang sangatpenting.

Ini kerana, tanpa sokongan entiti itu,pengoperasian komputer mungkin akanmengalami masalah atau gangguan.

Disiplin ilmu perisian sebenarnyamerujuk kepada program-program yangmembenarkan komputer melaksanakanpelbagai tugasan.

Bagi sesetengah individu, bidang iniberkemungkinan dilihat sebagai sesuatuyang sukar untuk difahami kerana ba-nyak melibatkan jaringan maklumatberbentuk teknikal.

Oleh kerana itu, seorang juruteraperisian memerlukan penguasaan ilmuberkaitan logik dan pengaturcaraansebelum terlibat secara langsung dalambidang berkenaan.

Dalam proses membangunkan se-sebuah perisian, jurutera yang bertang-gungjawab perlu mengambil perhatianterhadap konsep dan keperluan yangingin diketengahkan.

la adalah bertujuan supaya produkyang bakal dihasilkan kelak menepatikehendak yang telah ditentukan olehpelanggan.

Kejuruteraan perisian sebenarnya ter-bahagi kepada tiga bahagian utama iaituperisian sistem, perisian pengaturca-raan dan perisian penggunaan.

Implementasi perisian sistem adalahmerujuk kepada kawalan perkakasandan pengendalian sistem komputer se-cara lebih mudah.

Bagi perisian pengaturcaraan pula,tujuan pembinaannya adalah untuk me-nyediakan platform kemudahan dalampembikinan perisian itu sendiri.

Sementara itu, untuk perisian peng-gunaan atau aplikasi, pembangunannyaadalah untuk membantu pelaksanaantugas peranti luar yang tiada kaitan de-

ngan komputer utama.Menggabungkan kesemua bentuk

perisian itu, is akan menghasilkan ap-likasi dengan fungsi bersepadu danberkualiti.

Memandangkan bidang pengkompu-teran kini semakin berkembang denganpesat, maka kerjaya sebagai juruteraperisian dilihat mempunyai masa depanyang cerah.

Manakan tidak, setiap hari semakinbanyak aplikasi dibangunkan untuk pel-bagai tujuan seperti perkhidmatan, pen-didikan mahu pun hiburan.

Secara teknikalnya, pembangunan se-mua aplikasi itu pastinya akan melibat-kan sokongan teknologi perisian.

Bagi mendalami bidang yang penuhmencabar itu, kini terdapat banyak in-stitusi pengajian tinggi (IPT) awam danswasta menawarkan pengajian menge-nainya.

Antaranya seperti Universiti Ma-laya (UM), Universiti TeknologiMara (UiTM), Universiti Teknolo-gi Malaysia (UTM), MultimediaUniversiti dan Universiti Limkok-wing.

Kebiasaannya, is akan dita-warkan di bawah fakulti sainskomputer sebagai pilihan kursusmajor.

Dari segi perjalanan pengajian,para pelajar akan didedahkandengan konsep pembangunanserta pengenalan kepada sistemperisian yang bakal digunakan.

la bakal melibatkan

aktiviti seperti mentafsir dan menentu-kan karakter yang sesuai dengan perisianyang ingin dibina.

Tujuannya adalah untuk memastikanperisian yang dicipta mudah untuk di-gunakan, diselenggara dan yang palingpenting adalah dipercayai.

Program komprehensif turut disedia-kan kepada pelajar bukan sahaja meli-batkan pengetahuan teknikal malah be-berapa lagi aspek yang berkaitan dengandunia kejuruteraan perisian.

Menerusi kelebihan itu, is secara tidaklangsung akan dapat menarik minatpelajar untuk membina perisian denganlebih cekap dan cemerlang.

Antara peluang kerjaya yang menantipara pelajar kursus ini adalah seperti ju-rutera penyelidik perisian, pereka peri-sian dan jurutera aplikasi perisian kom-puter.

Syarat kemasukan am• Diploma• STPM• SPM.

Syarat am universiti -• Lulus Sail Pelajaran Malaysia (SPM) atau

yang setaraf dengan kepujian mata pela-Jaran Bahasa Melayu

• Mempunyai kelulusan diploma atau kelu-

oleh Kel lain yang diiktiraf setaraf dengannya• Lulus Malaysia.

peperiksaan Sail Tinggi PersekolahanMalaysia (STPM).

Modus kursus• Undang-undang siber• Matematik Diskret• Pengenalan kepada Pengaturcaraan Kom-

puter

• Pengurusan sistem komputer• Sistem Operasi• Pangkalan data• Sistem rekaan dan analisis• Rangkaian teknologi• Rekaan antara muka• Kejuruteraan prestasi dan kualiti• Sekuriti komputer• Pengaturcaraan multimedia• Prinsip teknologi perisian

29

T ANPA pencipta-pencipta hebatmi, sudah tentu hidup kita hariini tidak seperti ini. Kita mungkin

masih perlu bergantung kepada haiwansebagai kenderaan, mengharapkan apililin atau pelita menerangi rumah atauterpaksa `melepaskan hajat' di celah-celah pokok!

Apa yang dibincangkan di sini ialahciptaan dan bukannya penemuan se-perti penciptaan tayar, penemuan apidan sebagainya. Berikut adalah seba-hagian daripadanya.

a, Teleskop - tanpanya pandangan danpengetahuan kita mengenai alamsemesta sangat terhad. Pengetahuanmengenai bulan dan bintang mung-kin hanya sekadar apa yang dapatdilihat dengan mata kasar.

Komputer - Ramai daripada kita kinitidak dapat hidup dengan komputer.la mampu memudahkan pekerjaan,memberi maklumat, menghibur-kan, medium komunikasi denganrakan-rakan di luar dan sebagainya.Pengenalan Internet semakin men-jadikan komputer sebagai bahanpaling penting kerana is mampumelakukan segala macam keperluankita.

Televisyen - Ini sebuah lagi ciptaanyang siapapun tidak mampu me-nafikan kepentingannya dalamhidup kita. Tanpanya walau sehari,tentu ramai daripada kita tidak akansenang duduk dan rumah menjadisunyi sepi.

Kereta - Apabila kereta dicipta, makajalan raya juga semakin dipertingkat-kan kualitinya berbanding hanya di-gunakan untuk kereta kuda sebelumini. Dengan itu bangunan-bangunanjuga mula tumbuh di bandar danbandar raya.Kerananya juga permintaan minyaksemakin meningkat dan menjadisumber ekonomi yang penting ke-

pada kebanyakan negara.

Elektrik - Thomas Edison menjadipencipta kepada produk ini yangtelah berkembang menjadi nadi ke-hidupan semua manusia.Cara mendapatkan sumbernya terusberkembang sama ada melalui sum-ber tenaga air, arang, minyak dankini beralih kepada sumber tenagaboleh diperbaharui seperti solar, an-gin dan sebagainya.

Telefon - Jika pencipta telefon per-tama, Alexander Graham Bell masihhidup, tentu beiau sendiri terke-jut besar melihat perkembanganteknologi berkaitan telefon yangpernah diciptanya pada 1874. Tele-fon kini bukan hanya menjadi alatkomunikasi suara tetapi juga bolehmelakukan sidang video, menjadialat hiburan, sumber maklumat dansebagainya.

a-

Ar

01 Antibiotik - Zaman dahulu ramaidaripada penduduk dunia ini matikerana diserang penyakit terutamaapabila wabak melanda.Eropah misalnya pernah kehilanganseparuh daripada penduduknya da-lam masa dua tahun selepas dilandawabak pada 1347.Penyakit-penyakit berwabak lainseperti batuk kering, campak dan se-bagainya. Bagi penduduk sekarang,ciptaan pelbagai jenis antibiotik

telah membawa rahmat kerana ma-nusia boleh hidup dengan aman dantanpa ketakutan.

Penerbitan akhbar - Ciptaan mesinpenerbitan akhbar telah memboleh-kan maklumat disampaikan denganberkesan kepada pembaca berban-ding kaedah dahulu melalui pen-gumuman suara atau tulisan tangandalam watikah atau sebagainya.Teknologi berkaitan seperti fotografi,membuat reka bentuk, komputerdan sebagainya banyak membantumempercepatkan penghasilan se-sebuah akhbar atau buku.

01

01- Jam mekanikal - Tanpa ciptaan jam,memang sukar untuk manusia me-nentukan masa bertemu dan seba-gainya kerana mereka hanya bergan-tung kepada perubahan mataharisepanjang hari dengan ciptaan jam,anda kini tidak lagi ternanti-nantitimbulnya matahari untuk menge-tahui adalah ketika ini waktu pagi,tengah hari atau petang.

Tandas - Bayangkan bandar rayaKuala Lumpur tanpa tandas. Adalahsukar sebuah bandar moden diba-ngunkan dengan kemudahan iniyang mana is membabitkan sistemsaliran najis dan air bersih bagimembolehkan penduduk kemuda-han hidup dalam kebersihan.

VOCABLEDecember

1. Aisyah Dahiyah Abd. WahabT/L 59, km 25, Jalan Batu Gajah77300 Merlimau Melaka

2. Tengku Ahmad Nur ArhamTengku Ab. DullahKampung Telipot16800 Pasir Puteh, Kelantan

3. Syed Mohd Affendy50-1-5 Jln Kurau11600 Jelutong, Penang

4. Adwin Izzuddin AziziNo. 37 Jalan 3/4Bandar Baru Selayang68100 Batu Caves, Selangor

5. Nuradibah Ain MokhtarNo. 59, Jalan PS 5/7Taman Pinggiran Senawang,71450 Sungai Gadut, SerembanNegeri Sembilan

Answers for Esti Vocable Disember 2009

SCIENCE Answer1. The flat partof the body which a bird, insect or WING

bat uses for flying.

2. An ability to understand, recognize, value orreact to something.

SENSE

3. A powder which is turned red by acid and LITMUSblue by alkali.

4. A grassy plain in tropical and sub-tropicalregions, with few trees.

5. The profession, science, or theory ofteaching.

MATHEMATICS

1. Not any.

2 A clock like device which sets or switchessomething off or on at a given time.

stop payment3• (a cheque, subscription etc.).

4.One of the numbers...,-2 ,-1,0,1,2,...

5,A statement that two expressions areequal to each other.

SAVANNA

PEDAGOGY

Answer

NONE

TIMER

CANCEL

INTEGER

EQUATION

3 Open to primary and secondary school students aged 17 or below.3 Children of the staff of the Academy of Sciences Malaysia (ASM),

Syarikat Permainan (Malaysia) Sdn. Bhd. (SPM) and Utusan Melayu(M) Berhad are not eligible for the competition.

3 Judges' decision is final.3 Entries need to reach as before or on 11 FEB. 2010.3 Entries received after the closing date will not be entertained.

Prizes _ a.

esfiJotmw01

Winnersof ESTI

sPm

INTRUCTIONSListed below are 10 words, 5 for science and 5 for mathematics.Clues for these words are given along with corresponding letters. Fill in the blankswith the correct letters.

EXAMPLE:

SCIENCESense of organ whichdetects sound

MATHEMATICSOdd number

SCIENCE1. Transmit (a radio signal).

2. An astronomical object similar to anasteroid.

3. Discover the presence or existence of.

4. Make good use of (a resource).

S. The quantity of light reaching aphotographic film, as determined by shutterspeed and lens aperture.

MATHEMATICS

1. The physics term for specialized forcemultiplied by distance moved.

2. An equation or a system of equationsrepresenting real-world phenomena.

3. The symbols (and) which are used to indicatesets.

4. A geometric figure in three dimensionsexcluding interior point, if any.

5. A set with elements that are disconnected.

Name:

Home Address:

E

F

Answer

E

E

E

X

Answer

M

0

0

M

R

S

I

R

E

M

E

T

T

T

0 U

L

C

C

A E

Age:

Birth Certificate/ IC No:

Tel:

E-mail:

Mail your entries to:Akademi Sains Malaysia, 902-4, Jalan Tun Ismail, 50480 Kuala Lumpur.

E

1. Ahmad Zulhilmi Mohd1838, Tanah Lot Kg. Pulau Rusa20050 Kuala TerengganuTerengganu.

INSTRUCTIONSThe sudoku grid consists of eighty-one squares in a nine by nine grid. To solve the sudoku,each square in the grid must contain a number between one and nine , with the followingconditions:• Each row of nine cells must contain each of the numbers from 1 to 9 once and only

once.• Each column of nine cells must contain each of the numbers from 1 to 9 once and only

once.• Each of the nine 3 by 3 boxes of nine cells must contain each of the numbers from i to 9

once and only once.If you complete the grid , you've solved the sudoku . Good luck and have fun!

2. Nurul Solehah Ahmad NazriNo. 1, Jalan Mutiara, Bandar Mas81900 Kota Tinggi, Johor.

3. Aqeela AzharLot 7403, Jalan Expo DalamKg Expo, 34600 Kamunting,Perak.

Contest Termsand Conditions3 Open to primary and secondary school students

aged 17 or below.

l l 4^ e^ e) 9^ () 8`)`) 4 L,

() r L e)

()f^ 3 1 3 1 8 4 t)

(; Lq> 1 () 1 3 I 9.V

L1 e1 t1 7 9 1 1((^ 2 ()

(i() )

tt(( 1 e1 ^1

1 () 1 `( i))3 77

415 1 ((4 () J `i

/ ] L1 I 2 3 ()9

)(((( J]

101q 1 12 . 7 q L1

qq 3 q ill7 4 3

:i 1 (; ()

qq q qq

H4 1l (i(' (i 15 1 1 1 1 q

4 9 q 9 qq[81[] e) `) q

1,

3 Children of the staff of the Academy of Sciences Malaysia(ASM), Syarikat Permainan (Malaysia) Sdn. Bhd. (SPM) andUtusan Melayu (M) Berhad are not eligible for the competi-tion.

3 judges' decision is final.3 Entries need to reach us before or on 11 FEB . 2010.3 Entries received after the closing date will not be enter-

tained.

Prizes3 Three winners will be choosen each month

based on the correct answers.3 Each winners will receive a special hamper.

Name:

Home Address:

©9 P

Y1614 L1) 7 () ei q1

i it 1 f 5 9 3© - 3

s2s

4 .1e Z i) () 1 (; 4 i

© `r.4

s s^1©

^l T (i `i)(i i el

[_115 1 4 1 3 1121 q1 qqq 3 (; 1 4 1:11%

rr

F2

2 F 4 7 13 q 111:11 q ()

6 1 71,

(^

^q`` ))`) qq

q

((t( q

L1 e) 0 q

Age:

Birth Certificate/ IC No:

Tel:

E-mail:

Mail your entries to:

Akademi Sains Malaysia, 902-4, Jalan Tun Ismail, 50480 Kuala Lumpur.

31Januari2010

estidofmg

Objectiveton'Investigate News Third Law

as you buildan air-powerwe

hide.

esti my

VHalf-Gallon Milk Carton and aBalloon

2 2 Drinking Straws3 4 Spools4 4 Straight Pins (length must be

shorter than spools' diameter)6 Sharp Scissors

Ruler

To Do and Observe

Wash out your carton and cut off the top. Themilk carton will be the body of your vehicle.

2 Cut carton into half, the long way.3 Cut a small hole in the middle of one of the

short sides of the carton. This hole should bethe same diameter as the neck of the balloon.Start with a small hole. The fit must be precise -if the hole is too big or too small, the flow of airwon't create enough force to move the car.

4 Pull the end of the balloon through the hole,keeping the body of the balloon inside the car-ton. If the neck of the balloon is squeezed, en-large the hole. Repeat until the fit is snug, butnot tight. Air flow should not be restricted.

5 Mark the spots on the sides of the carton whereyou will cut holes for the axles. Use a ruler tomake sure the holes on opposite sides of thecarton will match up. Use the spools to mea-sure and make sure the axles holes are at aheight that will allow the spool-wheels totouch the rolling surface and lift the body offthe surface.

b Cut holes for axles and push straws through theholes.Slide spools on to the straws and poke pinsthrough the straws to keep the spools on.Adjust the pins as needed until thewheels spin freely.NOTE: For younger children, pleasehave a parent or other adult help intl:is step.F pally, blow up the balloon-don't tietl:e end-and let your car go faster.

This activi 0 nto ' t5' allows o

What's Goin n

pits including Newto u to explore a range of scienceand friction. n s Third Law, sireaction there isl ° n s Third Law states that for everyMachinesle an

t go of a balloon equal and opposite reaction.balloon filled with air, what haPeens?f theescapes. around somewhat,

As the b oon contracts it forces theits opening.an as the airof random]Y The

The air moleg esAir hasthat are ss, it is made of

air outmolecules.push against Pushed out of thethe molecules in balloon

hereIng a reaction force called thrust that acts on the cr 1-te beopposite direct balloon with equal

on

force inIn this activi ion as the air that is squeezout.ty because the balloon is attached to thevehicle, the balloon

to o move. stays put, but thrust causes the car

Without the spools on the balloon car, do you thinkthe car would move? It probably would, but not as far.That is because much more of the bottom surface ofthe car would make contact with the surface that it ismoving on. This increased amount of contact wouldlead to lots of friction, the force of two surfaces in rub-bing against each other. By adding the spools to thecar, we decrease the amount of friction because onlythe spools-acting as wheels-are making contact withthe surface, and they are spinning rather than rubbing.The wheel and axle are one of the six types of simplemachines, which are tools that allow us to do a certainamount of work (like use air to push a car a certaindistance) by applying a smaller force than would beneeded without the simple machine. We find examplesof simple machines around us all the time. Some ex-amples of a wheel and axle that help us every day aredoorknobs and the gears in a clock. Can you think ofsome others?

r.

parent/Teacher Tips

heelsand axles, have

c 0uIe' C' o HowfarC' !

attach the w il-Before the

childrenthe balloons anvery fast?aHa e ht m

e chake

them blowup

? Does it godoes the car travel. to what modification' m g

are caypavel farther and faster*on differ

balloon cars how fari ^ '0^ children test their have theHave the sk them to observe or t Then

measurewerea carpeth flat table.ent surfaces. A smooth, distance trav-

and howthe car travels on

fast me thing on a surfacechildren do the same the car 's speed textured surfthere any differences in ? On the and the balloon

elect on the differentwill bepTe friction as far as it will

hypothesesof the carpet there will be trtravel as fast 0make variables,car should not be ae-The cli rf e can d other

on a smooth surface. es of saces

urfaces anal tyabout addetiOand observe the results*

perform

Muhammad NurIrfan IbrahimAlamat : No 1 JlnPandan Indah 3,Pandan Indah 55100KLSekolah : SMK SeriBintang SelatanUmur: 16 tahunBidang sains yangdiminati : Pertanian,Reka cipta dan Keju-ruteraan

Siti Zahirah Md.ApandiAlamat : Km.29, Kg.Parit Hj. Karim (1),Batu 18, 84060 AirHitam, Muar, JohorSekolah : SMK BukitNaning, Air HitamBatu 15Umur: 15 tahunE-mel: Na_bila96@yahoo.comBidang sains yang

Ahmad ShariffuddinMohd YusoffAlamat : Lot 1481 KgLimbat, 15100 KotaBharu, KelantanSekolah : SMK DewanbetaUmur: 13 tahunBidang sains yangdiminaii: Sains Sukan

Negraigini a/pSubramaniamAlamat : 616, Lorong 1

11/5 D,Tmn Semarak,Sg. Pasir, 08000 Sg.Petani, KedahSekolah : SMK SungaiPasirUmur: 15 tahunBidang sains yangdiminati: SainsPerubatan

diminati: Sainskesihatan dan SainsPerubatan L :.1

Nur Ateeqah AbdAzizAlamat: 114732, KgRapat Jaya Tambahan,31350 Ipoh, PerakUmur: 15 tahunBidang sains yangdiminati : Forensikdan Pakar Psikologi

Mohamad NazmiSadriAlamat: 140, Kg. Airmerah, 86800Mersing, JohorSekolah: SMKMersingE-mel: nazmi_sadri@ymail.comUmur: 15 tahunBidang sains yangdiminati: SainsKomputer dan SainsAngkasa Lepas

BORANG PENYERTAAN

MuhamadHaneefullah RazaliAlamat : No 17, TmnBiru 32400 AyerTawar, PerakSekolah : Method-ist English SchollAyer tawar (MESAT)Umur: 12 tahunBidang sains yangdiminati : Robotikdan Reka Cipta

J

Raja Nabilah RajaAriffAlamat: 662-6 Kuar-ters Keluarga, Pen-jara Pra Bebas, DusunDato' Murad, 75450Ayer Keroh, MelakaSekolah : SMK AyerKerohUmur: 17 tahunBidang sains yangdiminati: SainsSosial, Arkeologi dan-Aeroangkasa

33Januari2010

Ezzeroy Eiman NazriAlamat: No 56, Jln 16,Tmn Bertam Jaya 7645Cheng, MelakaSekolah : SMK ArabJaim Al-AhmadiUmur: 15 tahunBidang sains yangdiminati : Sains Kom-puter dan TeknologiMaklumat

Nur Syaza MohdSamsudinAlamat: 9, Jln KiaraSD11/7A, Bandar SriDamansara, 52200 KLSekolah : SMK SainsKLUmur: 14 tahunBidang sains yangdiminati : Pemaka-nan, Perubatan danAstronomi

Nama:

Alamat:Letakkan

gambar andadi sini. Sekolah:

Umur: E-mel: Tarikh:

Bidang sains yang diminati:

Alamatkan borang anda kepada : Akademi Sains Malaysia (ASM), 902-4, Jalan Tun Ismail,50480 Kuala Lumpur. Andajuga boleh e-melkan penyertaan anda kepada : estidotmy@aakademisains.gov..my estiaatmg

34Januari2010 s u rat 12embaca

Boman kuizmembina.dan mencabar

Saya merupakan seorang pela-jar Maktab Rendah Sains MARA(MRSM) dan sangat meminati ru-angan kuiz kerana soalan yang di-kemukakan sangat membina danmencabar sekali gus menambahkanpengetahuan saya.

Di sini saya ingin mencadangkanagar pihak estidotmy dapat meuye-diakan muka surat yang khas untukruangan kuiz.

Hal demikian kerana apabila pem-baca ingin menghantar penyertaanmereka terpaksa menggunting mukaSurat berkenaan.

Saya yakin pembaca sayang un-tuk menggunting muka surat terse-but kerana bahagian belakangnyamempunyai maklumat yang ber-guna seperti ruangan IT dan AbangWan dan Cuba -cuba Sains.

Assalamualaikum dan salamsejahtera sidang pengarangestidotiny.

Saya amat berminat tentangpendekatan sains dalarn amalan Is-lam seperti solat fardu, solat sunat,puasa serta amalan lain.

Saya pernah terbaca artikel dariTinta Ukhwah dari Politeknik Sira-juddin Aran, Perlis yang bertajukKelebihan Solat Berjemaah Meng-ikut Teori Fizik.

Artikel ini dapat membantupembaca untuk menyedarkan diritentang kepentingan solat jernaahdalam kehidupan seharian.

Oleh itu saya berharap estidotiny

Pengarang: Kami sebenarnyaingin mengemukakan soalan kuizyang mencabar terutama istilah sa-ins-sains baru yang mampu men-duga kemampuan pembaca. Bagai-manapun kami bimbang is akanmemberi kesulitan kepada pem-baca.

Mengenai cadangan supaya di-tempatkan satu muka surat khas un-tuk soalan kuiz, kami minta sedikitpandangan pembaca pada muka Su-rat mana yang sesuai untuk diletak-kan soalan kuiz?

Terima kasih.

Mohd. Farouk ShedeqRemleeSungai PetaniKedah

Pengarang : Kami mengucap-kan terima kasih kerana men-jadikan estidotmy sebagai bahanbacaan saudara. Berkenaan temayang dicadangkan, kami berharapdapat menyediakannya pada ta-hun ini kerana is juga dalam pe-rancangan kami,

menampiJkan.y tema ini sebelum ini.' Kami-amat men alu-alukan cadangan .:saudar`i itudan akan rnernpprtnibangkannya pads 'miasaakan datang.

Hantarkan sebarang pendapat atau teguran sama ada melalui surat kepada Akademi Sains Malaysia (ASM),902-4, Jalan Tun Ismail, 50480 Kuala Lumpur ataupun menerusi e-mel: estidotmy@akademisains.goumy

esfii&qtm^

Tiga surat tersiar menerima hadiah misteri daripada estidotmySatu surat akan terpilih sebagai surat terbaik dan dua surat lagi menerima hadiah penghargaan.Maka, penulis surat hendaklah menyertakan nama penuh, alamat lengkap dan nombor telefon untukdihubungi. Surat hendaklah pendek dan padat serta mempunyai idea bernas. Keputusan adalah mukta-mad dan pihak estidotmytidak bertanggungjawab terhadap mana-mana surat yang dikirim tetapi tidakditerima.

Saudara Pengarang,

tc 1rra.8I

r ! r u rr

jcT!$ ^^r rl i u4.4 ^i Ill u^.st;i r} n_ Brio' k_ n k€^,a:i toil l y^<

O

a,:^lc+aaol s^'c cC^r4 in:y? ti ti"7p is ^canl

^s7 ul.i fret a i;r i r0 1 € s° ¢ r 1;^;2^eiaal.'_

,i-

j,°' .i nZle`€^'J 4a ,bi)a )J >l^; Lr.a ^ ^ti aka,-I CI;l;

^^Q^IFI^ ^^t s`' poi t !€ i^ cr ! 3 ra x s^_:W ^^Ir :k'F

'C e'1€^1a^6:i4'^ lelti^aedkl!y^^dL€ krli^alila:k

r-^}rr, .I

.r rr- r' r. -^.r•r- rr.

r.r. r

SekiaaTerima kasil

Raja Nabilah Raja AriffDusan Datuk MuradAyer KerohMelaka

kajian yang sangatmenarik dan kami pernah

L EONARDO di ser Piero da Vinci (15 April1452 - 2 May 1519), was an Italian poly -math, painter, sculptor,architect, musician,

scientist, mathematician, engineer, inventor,anatomist, geologist, botanist and also writer.

He is widely considered to be one of the great -est painters of all time and perhaps the most di -versely talented person ever to have lived.

Born the illegitimate son of a notary, Leonar -do was educated in the studio of the renownedFlorentine painter, Verrocchio. Much of hisearlier working life was spent in the service ofLudovico it Moro in Milan. He later worked inRome, Bologna and Venice.

Da Vinci was and is renowned primarily asa painter. Two of his works, the Mona Lisa andThe Last Supper, are the most famous, mostparodied portrait and religious paintings of alltime, respectively.

He is revered for his technological ingenuity.He conceptualised a helicopter, a tank, concen -trated solar power, a calculator, the double hulland outlined a rudimentary theory of plate tec -tonics.

As a scientist, he greatly advanced the state ofknowledge in the fields of anatomy, civil engi -neering, optics and hydrodynamics.

MEMBUDAYAKAN SAINS &TEKNOLOGIKEARAH MASYARAKAT BERILMU

B AGI mereka yang men-cintai dunia ilmu sains,teknologi dan inovasi,

inilah masanya untuk memi-liki tiga buah buku yangamat berguna sebagai sum-ber pengetahuan dan ruju-kan dalam bidang tersebut.

Pada harga yang berpa-tutan, harganya tidakmungkin dapat menandingiisi kandungan buku-bukuberkenaan yang menghim-punkan khazanah ilmu sains.

Budaya Kreativiti:Pameran Seratus TahunHadiah Nobel

Ulf Larsson (Editor)--(2004)

ISBN 983-9445-09-XHarga: RM50.00

a RM4O

Kecemerlangan Sains DalamTamadun Islam: Sains IslamMendahului ZamanScientific Excellence in IslamicCivilization:Islamic Science Ahead of itsTime

Fuat Sezgin(2006)

ISBN 983 -9445-16-2Harga: RM40.00

Budaya Kreativiti : Menceritakanbagaimana pemenang Hadiah Nobelmemupuk kreativiti yang membawakepada penciptaan dan inovasi seterusnyamengangkat ketinggian ilmu kepada nilaiekonomi.

Kecemerlangan Sains dalam TamadunIslam: Sains Islam Mendahului Zamanmerupakan himpunan ciptaan saintis Islamdahulu yang mempelopori banyak inovasipada hari ini. Buku merupakan katalogbahan panduan yang dipamerkan diPameran Kegemilangan Sains dalam Tama-dun Islam yang diadakan di negara ini.

Pengembaraan MerentasiMasa: Satu Perjalanan IceArah Hadiah Nobel

Ahmed Zewail(2007)

ISBN 978-983-9445-20-6Harga: RM40.00

Pengembaraan Merentasi Masa: SatuPerjalanan ke Arah Hadiah Nobelmerupakan biografi seorang cendekiawansains Islam kini Prof Ahmed Zewail yangmenerima Hadiah Nobel dalam bidangkimia pada 1999. Buku ini wajar dimilikiuntuk generasi muda yang bercita-citauntuk mengikutjejak langkah penulisnya.

DAPATKAN SEGERA estidotmy SECARA PERCUMA YANG DITERBITKAN PADA HARI RABU TERAKHIR SETIAP BULAN--------------------------------------------------I

r

Money order q Bankdrafi q q Cek-cek hendaklah dipalang Clan dibayar^FNota: Sila tulis `Pesanan Buku' pada sampul surat

F1 Postal order I- - - - - - - - -

Hantarkan borang ini berserta cek/MO/PO kepada:

Akademi Sains Malaysia (ASM)AKADEMI 902-4, Jalan Tun Ismail

$AIH5 50480 Kuala Lumpur.MFL.YSIA

Tel: 03-2694 9898 Fax : 03-2694 5858

Nama: Umur:

Alamat:

Telefon: Bayaran pos per buku: RM8

Sekolah/Organisasi:

KAEDAH PEMBAYARAN

atas nama 'Akademi Sains Malaysia'

s zooaa'.n S,mf an n.^•'an

a WSaf Okn pooh pplbJ

pkntln9a , ,akSAT dl Ma^°H

a ,^,p,pml Lin NamNO

a wms.qu. aan wn^wg IOa bkun lkWUn gmlk

a T.kna^W^ MNaoLk y1

a verekkfl

a -w

_ nSalnf dkn^ f°^

K., ^p laz Q J m^+.`

0,W A

Buku Kuantiti Har a RM

Budaya Kreativiti

Kecemerlangan Sains dalamTamadun Islam

Pengembaraan Merentasi Masa

Set CD Kompilasiestl m 2002 2009

Jumlah

Penerbitan TerkiniDapatkan Segera

esti :io(m estir° rtm

20_06 eai,h 47 - sa 2007 aaat Sa - it

estidotmy bagi to

MEMBUENYAKNIS7INS&TEO400YI

KEARA4 MASYA:PKAT B^RIlA1U