YENİ TOPLUMSAL HAREKETLER YENİ MEDYA

İletişimsizlik Ortamıİletişimin feodalleşmesi ile birlikte, kitle iletiştim araçları status quo’yu kollayan ve elitlerin izin verdiği ölçüde katılım ve eleştiri sağlayan mecralara dönüşmektedir. Enzensberg’in ifade ettiği gibi “televizyon ve sinema gibi araçlar iletişimi engelliyor, hizmet etmiyor”(Moyo, 2009, s.143).

Enformasyon yoğunluğuVattimo aşırı enformasyonun izleyicinin gerçeklik algısını olumsuz etkilediğini savunmaktadır: “Enformasyon ve iletişim araçlarının çoğalması ve yaydıkları enformasyonun çoğul hale gelmesi, farklı grupların, bölgelerin ve ulusların da seslerini duyurabilmeleri olanağını yaratırken, izleyiciler sorunlara ya da olaylara ilişkin birçok gerçeklik ve perspektife maruz kalmakta; böylece gerçekliğe olan inanç ve ona bağlı olarak ikna gücü ortadan kalkmaktadır” (Başaran, 2010, s.78).

Cep telefonu 3. yerKapomaa “cep telefonları bir yer olarak görülebilir, kahvehane ve başka buluşma yerlerine benzeyen, ev ve iş yerininin dışında ‘üçüncü bir yer. Cep telefonları kendince bir buluşma yeri, zaman harcanan popüler bir yer, fiziksel ve coğrafi sınırların olmadığı br merkez, eş zamanlı olarak hiç bir yer” (Moyo, 2009, s. 148).

Yeni medya yetmez, içeriği önemli

• Her ne kadar, iletişim teknolojilerindeki yenilikler kullanım alışkanlıklarını değiştirse de, Roger Fiddler’e göre “yeni medya, genel olarak, varolan medyanın yerini almıyor, onun yerine, onu ‘değiştiriyor (tamamlıyor)”(Moyo, 2009, s. 150).

Teknolojinin ideolojisi var mı?“Sermaye ve enerjiye dayanan piyasa ekonomisinin yükselişinde ve yeni çıkar çatışmalarının, ayrıca yeni sosyal sınıfların doğuşunda hayati bir rol oynadı. (...) çevreyi ve sanayi kentlerine kitle halinde göç eden insanların yaşam şartlarını da muazzam etkiledi” (De Mul, 2008, s. 51). İnternetin arkasındaki ‘siberideoloji’, “San Francisco’nun kültürel bohemciliği ile Silikon Vadisi’nin ileri teknoloji sanayilerinin tuhaf bir füzyonudur” (s.55) “Ağ örgütlenmesinin dostça görünüşü ekonomik süper güçleri gizliyor (gizil güçler) ve onların karşısında ulusal devletlerin pek az etkisi oluyor”(s. 59).

Twitter Company Statistics Data

Total number of active registered Twitter users 554,750,000

Number of new Twitter users signing up everyday 135,000

Number of unique Twitter site visitors every month 190 million

Average number of tweets per day 58 million

Number of Twitter search engine queries every day 2.1 billion

Percent of Twitter users who use their phone to tweet 43 %

Percent of tweets that come from third party applicants 60%

Number of people that are employed by Twitter 2,500

Number of active Twitter users every month 115 million

Percent of Twitters who don’t tweet but watch other people tweet 40%

Number of days it takes for 1 billion tweets 5 days

Number of tweets that happen every second 9,100

Twitter Annual Advertising Revenue Revenue

2013 (Projected) $399,500,000

2012 $259,000,000

2011 $139,000,000

2010 $45,000,000

Gani Müjde @GaniMujde  Bugün halka açılan Twitter'in toplam şirket değeri 30 milyar doları geçmiş.Payımı rica edeyim...

Habermas Kamusal Alan-İletişimsel Eylem

• Habermas kamusal alanı, özel şahısların, kendilerini ilgilendiren ortak bir mesele etrafında, kişisel çıkarlardan arınmış rasyonel ve eleştirel bir söylemle, ve devlet müdahalesinden uzak tartışma gerçekleştirerek kamuoyu oluşturdukları bir yaşam alanı olarak tanımlamaktadır. Bu tanıma bakılarak, kamusal alan kamuoyu tarafından oluşturan bir alandır.

Agoracı Habermas• Habermas, özellikle, kamusal alan kavramının 3 özelliğine vurgu yapmaktadır. 1) Fikirlerde çeşitliliğin ve farklılıkların olmadığı, ayrımcılıktan uzak, herkese açık bir forumun olması gerekmektedir. “Tartışılabilir sorular yalnızca taşıdıkları anlamla değil, herkes tarafından ulaşılabilirlikleriyle ‘genel’ hale gelirler” (Habermas, 2005, s. 107). 2) Kişilerin eleştirel ve rasyonel fikirlerin doğacağı zihinsel becerilerini ortaya koymayı kolaylaştıran otonom bir ortam olmalıdır; 3) Rasyonel ve analitik tartışmalarla sürecek akılcı iletişim aracılığıyla sorgulanan anlamların, içine gizlenmiş örtülü otoriter gücü ortaya çıkararak ‘kutsallık perdesini’ düşürmelidir (Habermas, 2005, s. 107).

Devrim yerine eylem…• “Bu iletişimsel eylem, değişim tarzı olarak

devrimin yerini alır. Krizin özneleri gruplar veya sınıflar değil, sosyal olan soyut bir birimdir” (Erdoğan ve Alemdar, 2010, s. 288).

Eylem yapma nedenleri Yaşam Dünyasına sahip

çıkmak

Demokrasinin bu müzakereci/tartışma kavramı, siyasal hareketliliğe ve bir

üretici güç olan iletişimin kullanımına bağlıdır

a) geniş halk katılımının varlığı; b) kamusal tartışma ve sorunlardan haberdar olma;

c) bir yargıya ulaşmak için müzakereler yapma; d) müzakere güç ve iktidar ilişkilerinden bağımsız olarak her birey için eşit koşullar oluşturma;

e) müzakere edilen konuda konsensüse ya da güvenilir bir takım sonuçlara/yargılara ulaşma (Hasdemir ve Coşkun, 2008, s. 131).

Forumlar

• “Bu çerçevede ideal iletişim veya ideal konuşma durumu, ‘sınıfsal sınırların aşıldığı’ ve buna bağlı olarak sınıfsal bir tahakkümden söz edilemeyen, ‘toplumsal tabakalaşma ve sömürünün’ olmadığı bir sivil toplum tarafından çevrelenen siyasal kamusal alanda gerçekleşebilir” (Hasdemir ve Coşkun, 2008, s. 134).

“Hedef artık kapitalist doğrultuda özerkleşmiş iktisadi sistemin ve bürokratik olarak özerkleşmiş egemenlik sisteminin ‘ilgası’ değil, sistemin emredici kiplerinin yaşam dünyası alanlarına dönük sömürgeleştirici tecavüzlerine set çekilmesidir”(Habermas, 2005, s. 41)

Habermas’a eleştiriler• “Zayıf kamusal topluluklar’ karar verme

mekanizmaları olarak işlev görmeyip, sadece düşünce üretimde etkin olabilirler. (…) Hem düşünce üretme hem de karar verme mekanizmalarında etkin olduğu için demokratik parlemento Fraser tarafından “güçlü kamusal topluluk” olarak tanımlanır. Düşünce üretenlerin karar verme mekanizmalarında etkin olduğu durumlarda ise demokrasi güçlenmektedir” (Suman, 1998)

Sorun çözülse bile sömürü devam eder

Sınıf mücadelesi ütopyayı yeni bir dünya yaratmak olarak anlar, yeni toplumsal hareketler ise sistemden kaynaklanan sorunlardan sadece kendi merkezileştirdiklerini çözümlediklerinde ‘ütopya’larına ulaştıkları yanılsamasına kapılırlar, gerçekte ise temel aldıkları sorun tam olarak çözümlenmemiş, sistemin sınırları içerisinde düşük yoğunluklu hale getirilmiştir, (Çoban, 2009, s. 39).

MEDYANIN ÇÜRÜMÜŞLÜĞÜ• Ticari yayıncılık modeli, medya oligopolleri

• Haber üretiminde filtreler (ekonomik, ideolojik, teknolojik, mesleki kısıtlamalar...)

• Sansür• Personel eksikliği, haber ajanslarına bağımlılık

• Reklam veren baskısı, Satış/reyting kaygısı, İçerikte standartlaşma ve magazinelleşme

• Sonuç: Vatandaştan kopuk gazetecilik, inandırıcılığını yitiren medya

• Yöndeşme (telekomünikasyon, bilişim ve içerik endüstrileri)

• Enformasyonun niceliği ve aktarım hızı artıyor.

• Enformasyon zaman-mekan engelini aşıyor.• Enformasyon çeşitli biçimlerde aktarılabiliyor (çoklumedya)

• Kullanıcı etken, geribesleme olanakları geniş (etkileşim).

• Kullanıcı, aynı zamanda içerik üreticisi(user-generated content)

YENİ MEDYA

İnternet Kullanım Amaçları

ipsos 2011

YENİ TOPLUMSAL HAREKETLER

• “Üçüncü Kuşak” hareketler...

• “Sınıf” yerine “kimlik” temelli.

• Evrensel temalar...

• Ağ biçiminde örgütlenme...

• Karnavalesk eylemler...

• Şiddet yerine uzlaşma...

YENİ TOPLUMSAL HAREKETLER

• HABERLEŞME• ÖRGÜTLENME• EYLEM

• WEB SİTESİ• E-POSTA GRUPLARI• SOSYAL AĞLAR

İNTERNETİ HANGİ AMAÇLARLA KULLANIYORLAR?

İNTERNETİN HANGİ ARAÇLARINI KULLANIYORLAR?

İNTERNETİN OLANAKLARI• Daha hızlı, daha kolay ve

daha ucuz iletişim• Toplumsal hareketler

küreselleşiyor. • Yeni aktivistler

kazandırıyor.• Yatay iletişim ve

etkileşim• Alternatif medya• Rakipler hakkında bilgi

edinmek kolaylaşıyor. • Yeni eylem mekanı,

çevrimiçi- çevrimdışı birbirini destekliyor.

• Arşiv özelliği, politik belleğin oluşmasına ve hareketin sürekliliğine katkı sağlıyor.

İNTERNETİN SINIRLARI• Sayısal uçurum (ekonomik, teknik,

kültürel, dil sorunları...)• İnternet tek iletişim aracı

değil.• İktidar gözetimi• Enformasyon bombardımanı var,

enformasyon fragmanlaşmış halde.• “Yeni eşik bekçileri”

moderatörler... • İnternetin esnek yapısı

kampanyayı olumsuz etkileyebiliyor.

• “Sanal cemaat”? Sosyalleşme duygusu yaratıyor, ama dayanışmaya dönüşüp dönüşmediği belirsiz.

• Zaten politikaya ilgi duyan geliyor. İlgi gruplarına göre parçalanıyor.

• Grup ve yüzyüze deneyim ortadan kalkıyor.

Gezi öncesi

#direngezi hareketi

• Farklı kimlikler: Kent hareketi olarak başladı ve sürdü (#direnadana, #direnizmir, #direngeziparki, #direnankara, #direngazi). Taksim sembolik. Her kent ve mahallenin talepleri, dinamikleir farklı olsa da birleştirici unsur, Tayyip Erdoğan karşıtlığı.

• Eski ve Yeni Hareketleri buluşturdu: Gençler, Atatürkçü, İslamcı, Solcu, Çevreci, Kadın, LGBTT, Sendikalar vs., Eylem pratikleri ve deneyim aktarımı

• Futbol ve taraftar kültürü bir diğer kitleselleştirici unsur.

• Lidersiz, yatay örgütlenme, örgütsüzlerin sokağa çıkışı

• Barışçıl mesajlar ve şiddet karşıtı yaratıcı ve mizah içeren eylem tarzları. Çapulcu edebiyatı...

• Sosyal medya kullanıcısı Y kuşağı hareketin en önemli bileşeni. Bu da hareketin diline yansıdı.

#direngezi hareketinde sosyal medya kullanımı

• Anaakım medyanın cenazesi kalktı, sosyal medyanın gücü arttı.

• Yurttaş gazeteciliği doğdu, can havliyle muhabir olduk hepimiz.

• Sosyal medya, 1) çatışmalı yerleri bildirmek, yönlendirmek 2) polis şiddetini kanıtlamak 3) örgütlenmek (nerede, saat kaçta toplantı var?) ve dayanışmak 4)harekete destek/sempatizan çekmek 5) küresel medyaya sesini duyurma ve küresel dayanışma 6) direniş pratiklerini paylaşmak 7) yurttaşlık hakları ve sosyal medya kullanımı konusunda bilgi vermek 8) anaakım medyayı eleştirmek 9) iktidara hızlı yanıt verme ve RTE’yi çoğunlukla mizahi bir dille eleştiren yaratıcı görselleri, yazıları paylaşmak için kullanıldı.

• Sorunlar: Kuşak ve medya kullanımı farkları, dezenformasyon, sosyal medya üzerinde nefret söylemi

#direngezi hareketi sosyal medya araçları

• Cep telefonları, whatsapp• Twitter ve Facebook (paylaşım arttı, hızlandı, bireysel tanıklıklar, görüntü paylaşımı)

• Twitter # leri: kamusal tartışma, kentlere göre haberleşme, #cevapver

• Alternatif haber kaynakları: Taksim Dayanışması, Yeşil Öfke, Ötekilerin Postası...

• Ustream, Zello • Alternatif bloglar, web siteleri: gezihukuku.org, delilimvar.tumblr.com, duvardageziparki.tumblr.com vs.

#direngezi verileri

• Kaynak: Gezi Parkı Olayları Twitter Analizi, Ali Rıza Babaoğlan, http://www.webrazzi.com/2013/06/03/gezi-parki-twitter-analizi/

#direngezi• http://www.youtube.com/watch?v=Os1Ajw4lzp4

31 Mayıs 2013- 24 Haziran 2013

http://www.ynklabs.com/web/site/gezipark-infografik.pdf

-Toplam atılan Tweet sayısı: 1.385.733 Tekil Kişiden, 5.614.018 Adet Tweet Atıldı. (ReTweetler Hariç)-Toplam 1.162.365 Tweet, 1.182.613 defa ReTweet edildi. -Cinsiyet:%49 Kadın, %51 Erkek-Yaş Ortalaması : %70+ Y Kuşağı-Toplam Kullanılan HashTag: 980.394 Adet-İstanbul, Ankara, İzmir, Eskişehir, Adana

Kaynak: Trendsmap, 13.06.2013

SİZİN GEZİ DENEYİMİNİZ NASILDI?

• Harekete katıldınız mı?• Nasıl habercilik yaptınız?• Paylaştığınız bilgileri nasıl doğrulattınız?

• En çok kimlerden haber aldınız? Sosyal medyada kimler kanaat önderiydi?

• Direnişi destekleyen ve desteklemeyenlerin gönderilerini takip ettiniz mi?

• Video, fotoğraf çekip paylaştınız mı?• En çok hangi sosya medya ağını kullanıdınız? Neden?