Εκπαίδευση Ενηλίκων: Το Πεδίο - Οι Ομάδες Αναφοράς - Ο...

21
Εισηγητής: Γεώργιος Κ. Ζαρίφ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΕΝΗΛΙΚΩΝ ΤΟ ΠΕΔΙΟ ΟΙ ΟΜΑΔΕΣ ΑΝΑΦΟΡΑΣ Ο ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΣ

Upload: auth

Post on 08-Apr-2023

0 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Εισηγητής: Γεώργιος Κ. Ζαρίφης

ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΕΝΗΛΙΚΩΝ ΤΟ ΠΕΔΙΟ

ΟΙ ΟΜΑΔΕΣ ΑΝΑΦΟΡΑΣ Ο ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΣ

ΣΤΟΧΟΙ ΤΗΣ ΕΙΣΗΓΗΣΗΣ

•ΤΙ ΕΝΝΟΟΥΜΕ ΟΤΑΝ ΛΕΜΕ ‘ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΕΝΗΛΙΚΩΝ’;

•ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΠΟΥ ΤΗΝ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΟΥΝ ΑΠΟ ΑΛΛΟΥΣ ΤΥΠΟΥΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ;

•ΣΕ ΠΟΙΟΥΣ ΑΠΕΥΘΥΝΕΤΑΙ;

•ΠΟΙΑ ΤΑ ΓΕΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΕΝΗΛΙΚΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΟΜΕΝΟΥ;

•ΠΟΙΑ ΤΑ ΓΕΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗ ΕΝΗΛΙΚΩΝ;

© Γεώργιος Κ. Ζαρίφης

ΕΝΑΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟΣ ΟΡΙΣΜΟΣ

© Γεώργιος Κ. Ζαρίφης

Ο όρος δηλώνει το σύνολο των οργανωμένων εκπαιδευτικών διαδικασιών –ασχέτως περιεχομένου, επιπέδου και μεθόδου, τυπικών ή άλλων– οι οποίες είτε παρατείνουν είτε αντικαθιστούν την αρχική εκπαίδευση στα σχολεία, κολέγια ή πανεπιστήμια, όπως και την μαθητεία, και οι οποίες απευθύνονται σε άτομα τα οποία θεωρούνται ενήλικα από την κοινωνία στην οποία ζουν, και στοχεύουν στο να αναπτύσσουν τις ικανότητες και δεξιότητές τους, να εμπλουτίζουν τις γνώσεις τους, να βελτιώνουν τα τεχνικο-επαγγελματικά τους προσόντα, ή στο να τα προσανατολίσουν σε μία καινούργια κατεύθυνση με σκοπό την αλλαγή νοοτροπίας ή συμπεριφοράς πάνω σε ένα θέμα, τόσο για τη δική τους προσωπική εξέλιξη όσο και για τη συμμετοχή τους στην εξέλιξή και ανάπτυξη της οικονομίας, της κοινωνίας και του πολιτισμού γενικότερα.

ΤΑ ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΠΟΥ ΤΗΝ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΟΥΝ ΑΠΟ ΑΛΛΟΥΣ ΤΥΠΟΥΣ

ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ

© Γεώργιος Κ. Ζαρίφης

ΣυνεχιζόμενηΣυνεχιζόμενηΕκπαίδευσηΕκπαίδευση

ΠεριοδικήΠεριοδικήΕκπαίδευσηΕκπαίδευση

ΔιαρκήςΔιαρκήςΕκπαίδευσηΕκπαίδευση

ΕκπαίδευσηΕκπαίδευσηΕνηλίκωνΕνηλίκων

ΣυνεχιζόμενηΣυνεχιζόμενηΕπαγγελματικήΕπαγγελματικήΕκπαίδευσηΕκπαίδευσηκαικαιΚατάρτισηΚατάρτιση

ΑρχικήΑρχικήΕπαγγελματικήΕπαγγελματική

ΤεχνικήΤεχνικήΕκπαίδευσηΕκπαίδευση

ΕπανορθωτικήΕπανορθωτικήΕκπαίδευσηΕκπαίδευσηκαικαιΕγγραμματισμόςΕγγραμματισμός ΜηΜη

ΤυπικήΤυπική

ΤυπικήΤυπική

ΆτυπηΆτυπη

ΠρόγραμμαΠρόγραμμα((ενίοτεενίοτεπιστοποιημένοπιστοποιημένο))οργανωμένοοργανωμένοστοστοπλαίσιοπλαίσιο

ενόςενόςοργανισμούοργανισμούθεσμοθετημένουθεσμοθετημένουήήμημηήήστοστοχώροχώροεργασίαςεργασίας

ΠιστοποιημένοΠιστοποιημένοπρόγραμμαπρόγραμμασχεδιασμένοσχεδιασμένοαπόαπό

θεσμοθετημένοθεσμοθετημένοοργανισμόοργανισμό

ΜηΜηοργανωμένηοργανωμένηεκπαίδευσηεκπαίδευσηευκαιριακήευκαιριακήκαικαιτυχαίατυχαία

ΑνοιχτήΑνοιχτήεκπαίδευσηεκπαίδευση

ΤριτοβάθμιαΤριτοβάθμιακαικαιΠανεπιστημιακήΠανεπιστημιακή εκπαίδευσηεκπαίδευση

ΕπαγγελματικήΕπαγγελματικήΕκπαίδευσηΕκπαίδευσηκαικαιΚατάρτισηΚατάρτιση

ΕξωσχολικήΕξωσχολική εκπαίδευσηεκπαίδευσηγιαγιαπαιδιάπαιδιά καικαινέουςνέους

ΒασικήΒασική ΕκπαίδευσηΕκπαίδευση

ΣυνεχιζόμενηΣυνεχιζόμενηΕκπαίδευσηΕκπαίδευση

ΠεριοδικήΠεριοδικήΕκπαίδευσηΕκπαίδευση

ΔιαρκήςΔιαρκήςΕκπαίδευσηΕκπαίδευση

ΕκπαίδευσηΕκπαίδευσηΕνηλίκωνΕνηλίκων

ΣυνεχιζόμενηΣυνεχιζόμενηΕπαγγελματικήΕπαγγελματικήΕκπαίδευσηΕκπαίδευσηκαικαιΚατάρτισηΚατάρτιση

ΑρχικήΑρχικήΕπαγγελματικήΕπαγγελματική

ΤεχνικήΤεχνικήΕκπαίδευσηΕκπαίδευση

ΕπανορθωτικήΕπανορθωτικήΕκπαίδευσηΕκπαίδευσηκαικαιΕγγραμματισμόςΕγγραμματισμός ΜηΜη

ΤυπικήΤυπική

ΤυπικήΤυπική

ΆτυπηΆτυπη

ΠρόγραμμαΠρόγραμμα((ενίοτεενίοτεπιστοποιημένοπιστοποιημένο))οργανωμένοοργανωμένοστοστοπλαίσιοπλαίσιο

ενόςενόςοργανισμούοργανισμούθεσμοθετημένουθεσμοθετημένουήήμημηήήστοστοχώροχώροεργασίαςεργασίας

ΠιστοποιημένοΠιστοποιημένοπρόγραμμαπρόγραμμασχεδιασμένοσχεδιασμένοαπόαπό

θεσμοθετημένοθεσμοθετημένοοργανισμόοργανισμό

ΜηΜηοργανωμένηοργανωμένηεκπαίδευσηεκπαίδευσηευκαιριακήευκαιριακήκαικαιτυχαίατυχαία

ΑνοιχτήΑνοιχτήεκπαίδευσηεκπαίδευση

ΤριτοβάθμιαΤριτοβάθμιακαικαιΠανεπιστημιακήΠανεπιστημιακή εκπαίδευσηεκπαίδευση

ΕπαγγελματικήΕπαγγελματικήΕκπαίδευσηΕκπαίδευσηκαικαιΚατάρτισηΚατάρτιση

ΕξωσχολικήΕξωσχολική εκπαίδευσηεκπαίδευσηγιαγιαπαιδιάπαιδιά καικαινέουςνέους

ΒασικήΒασική ΕκπαίδευσηΕκπαίδευση

© Γεώργιος Κ. ΖαρίφηςΚοινωνικό

Ατομικό

Επαγγε

λματικ

όΜη ε παγ γελμ ατι κό

Επαγγελματική εκπαίδευση & κατάρτιση Ανοιχτή εκπαίδευση

(ελεύθερος χρόνος, πολιτισμός, τέχνες)

Επανορθωτική εκπαίδευση(δεύτερης ευκαιρίας)

Εκπαίδευση για κοινωνική

συνοχή(ΑΜΕΑ,

άνεργοι, ειδικές

κοινωνικές ομάδες)

ΤΑ ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΠΟΥ ΤΗΝ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΟΥΝ ΑΠΟ ΑΛΛΟΥΣ ΤΥΠΟΥΣ

ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ

ΣΕ ΠΟΙΟΥΣ ΑΠΕΥΘΥΝΕΤΑΙ;

© Γεώργιος Κ. Ζαρίφης

ΕΝΗΛΙΚΟΣΟ συγκεκριμένος όρος μπορεί να αναφέρεται σε κάποιο στάδιο του κύκλου ζωής του ατόμου, στην κοινωνική κατάσταση του ή και σε ένα κοινωνικό υποσύνολο δηλ. ενήλικοι ως ξεχωριστή κατηγορία από τα παιδιά.Για να προσεγγίσει κανείς όμως καλύτερα τον παραπάνω όρο καλό είναι να εντοπίσει εκείνα τα χαρακτηριστικά τα οποία είναι σύμφυτα με την έννοια της ενηλικίωσης.

© Γεώργιος Κ. Ζαρίφης

ΕΝΗΛΙΚΙΟΤΗΤΑΗ έννοια της πλήρους ανάπτυξης η οποία είναι στενά συνυφασμένη με την ωριμότητα. Η ωριμότητα όμως είναι ένα ιδανικό που επιδιώκεται μάλλον παρά πραγματώνεται απόλυτα, καθώς η επέκταση και η αξιοποίηση όλων των ικανοτήτων του ατόμου διαρκεί καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του ατόμου. Η διεργασία, λοιπόν, της κίνησης προς ολοένα και περισσότερη ωριμότητα είναι κάτι που συνδέεται με την ενηλικότητα.

ΣΕ ΠΟΙΟΥΣ ΑΠΕΥΘΥΝΕΤΑΙ;

© Γεώργιος Κ. Ζαρίφης

Η έννοια της αίσθησης προοπτικής έρχεται σε αντίθεση με την «παιδικότητα». Σύμφωνα με την έννοια αυτή οι ενήλικοι θα συμπεριφερθούν με περισσότερη αίσθηση της προοπτικής γεγονός που θα τους οδηγήσει σε ορθότερες (καταλληλότερες) κρίσεις για τον εαυτό τους αλλά και για το περιβάλλον τους για να πετύχουν έτσι μια πιο ισορροπημένη ένταξη στη ζωή και στην κοινωνία.

ΣΕ ΠΟΙΟΥΣ ΑΠΕΥΘΥΝΕΤΑΙ;

© Γεώργιος Κ. Ζαρίφης

ΣΕ ΠΟΙΟΥΣ ΑΠΕΥΘΥΝΕΤΑΙ;

Τέλος, το τελευταίο στοιχείο της ενηλικίωσης είναι η υπευθυνότητα. Είναι χαρακτηριστικό του ενηλίκου να είναι υπεύθυνος για τον εαυτό του, τις πράξεις του και την εξέλιξη του.

© Γεώργιος Κ. Ζαρίφης

Για να μπορεί να προσεγγίσει κανείς τον τρόπο μάθησης των ενηλίκων

είναι απαραίτητο να σκιαγραφηθεί το «προφίλ» και τα χαρακτηριστικά των

ενηλίκων ως ξεχωριστής ομάδας-στόχου στην εκπαίδευση.

ΠΟΙΑ ΤΑ ΓΕΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΕΝΗΛΙΚΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΟΜΕΝΟΥ;

© Γεώργιος Κ. Ζαρίφης

Το πρώτο χαρακτηριστικό είναι ότι οι συμμετέχοντες σε ένα πρόγραμμα είναι εξ ορισμού ενήλικοι, δηλ. παρουσιάζουν αυξανόμενη αυτονομία και έχουν ανεπτυγμένες αντιλήψεις για τον εαυτό τους και για το περιβάλλον τους.

ΠΟΙΑ ΤΑ ΓΕΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΕΝΗΛΙΚΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΟΜΕΝΟΥ;

© Γεώργιος Κ. Ζαρίφης

Δεύτερον, βρίσκονται σε εξελισσόμενη πορεία ανάπτυξης και όχι στο ξεκίνημα αυτής. Είναι άνθρωποι που βρίσκονται ακόμα σε εξέλιξη και συμμετέχουν ενεργά σε αυτήν την πορεία. Επίσης φέρνουν μαζί τους ένα σύνολο από εμπειρίες και αξίες, με τις οποίες δημιούργησαν τη δική τους αντίληψη για την ταυτότητα τους (αυτοαντίληψη). Οι ενήλικοι όταν έρχονται στην εκπαίδευση «φέρνουν» μαζί τους κάποιες δεδομένες προθέσεις ή ανάγκες όπως επίσης, και ορισμένες προσδοκίες όσον αφορά την ίδια την εκπαίδευση και τη μάθηση. Για αυτούς η μάθηση φαίνεται να τελειώνει όταν έχουν καλυφθεί οι ανάγκες τους.

ΠΟΙΑ ΤΑ ΓΕΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΕΝΗΛΙΚΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΟΜΕΝΟΥ;

© Γεώργιος Κ. Ζαρίφης

Ένα επιπλέον χαρακτηριστικό των ενηλίκων είναι ότι έχουν πολλές φορές ασύμβατα ή και αντικρουόμενα ενδιαφέροντα και ρόλους. Για αυτούς η εκπαίδευση είναι πολλές φορές ζήτημα δευτερεύοντος ενδιαφέροντος καθώς επισκιάζεται από τους άλλους κοινωνικούς ρόλους, όπως το ρόλο του επαγγελματία ή του οικογενειάρχη.

ΠΟΙΑ ΤΑ ΓΕΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΕΝΗΛΙΚΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΟΜΕΝΟΥ;

© Γεώργιος Κ. Ζαρίφης

Τέλος, έχουν ήδη διαμορφωμένα μοντέλα μάθησης. Κάθε ενήλικο άτομο έχει ήδη αναπτύξει τον δικό του τρόπο και ρυθμό μάθησης με αποτέλεσμα οι μαθησιακοί τρόποι που απαντώνται στις διάφορες ομάδες ενηλίκων να ποικίλλουν.

ΠΟΙΑ ΤΑ ΓΕΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΕΝΗΛΙΚΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΟΜΕΝΟΥ;

ΠΟΙΑ ΤΑ ΓΕΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗ ΕΝΗΛΙΚΩΝ;

© Γεώργιος Κ. Ζαρίφης

Ο ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΣ ΕΝΗΛΙΚΩΝ ΡΟΛΟΙ,

ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ, ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕ

Σ

Διδακτικές δραστηριότητες

Δραστηριότητες και καθήκοντα

που αφορούν στο σχεδιασμό και την ανάπτυξη εκπαιδευτικών προγραμμάτων

Δραστηριότητες που αφορούν

στην υποστήριξη

της μαθησιακής διαδικασίας

των ενηλίκων συμμετεχόντων

Διαδικασίες που αφορούν στην αποτίμηση των

προγραμμάτων και στην ανάπτυξη του οργανισμού

Δραστηριότητες που αφορούν στη

διαχείριση του εργασιακού

περιβάλλοντος

© Γεώργιος Κ. Ζαρίφης

ΠΟΙΑ ΤΑ ΓΕΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗ ΕΝΗΛΙΚΩΝ;

Δραστηριότητες και καθήκοντα που αφορούν στο σχεδιασμό και την ανάπτυξη εκπαιδευτικών προγραμμάτων:• Οικονομικά και διοικητικά καθήκοντα σε σχέση με την εφαρμογή του προγράμματος, το κόστος του εκπαιδευτικού υλικού, κλπ.,

• Σχεδιασμός του προγράμματος επί χάρτου,• Σχεδιασμός και προετοιμασία των εξετάσεων• Επιλογή και προετοιμασία των εκπαιδευτικών υποδομών που θα χρησιμοποιηθούν στη διάρκεια του προγράμματος.

© Γεώργιος Κ. Ζαρίφης

ΠΟΙΑ ΤΑ ΓΕΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗ ΕΝΗΛΙΚΩΝ;

Δραστηριότητες που αφορούν στην υποστήριξη της μαθησιακής διαδικασίας των ενηλίκων συμμετεχόντων:• Ενδυνάμωση των συμμετεχόντων,• Ενίσχυση των μαθησιακών τους κινήτρων,• Εντοπισμός των βασικών μαθησιακών τους αναγκών,

• Αποτίμηση της προηγούμενης μαθησιακής εμπειρίας και γνώσης,

• Καθοδήγηση και συμβουλευτική των συμμετεχόντων κυρίως σε ό,τι αφορά μαθησιακές επιλογές ή παραπομπή τους σε ειδικούς συμβούλους καριέρας εφόσον χρειαστεί.

© Γεώργιος Κ. Ζαρίφης

ΠΟΙΑ ΤΑ ΓΕΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗ ΕΝΗΛΙΚΩΝ;

Διδακτικές δραστηριότητες• Αποτίμηση και καταγραφή μαθησιακών αναγκών,• Ανάπτυξη του εκπαιδευτικού προγράμματος,• Επιλογή των σκοπών και των στόχων• Προετοιμασία διδακτικού υλικού (περιεχομένων μάθησης),

• Επιλογή των κατάλληλων διδακτικών μεθόδων,• Προετοιμασία της διδασκαλίας,• Σχεδιασμός εξατομικευμένης διδασκαλίας (εάν χρειαστεί),

• Αποτίμηση της μαθησιακής διαδικασίας και αξιολόγηση της προόδου των συμμετεχόντων.

© Γεώργιος Κ. Ζαρίφης

ΠΟΙΑ ΤΑ ΓΕΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗ ΕΝΗΛΙΚΩΝ;

Διαδικασίες που αφορούν στην αποτίμηση των προγραμμάτων και στην ανάπτυξη του εκπαιδευτικού οργανισμού: • Μεσοπρόθεσμη αποτίμηση και τελική αξιολόγηση του προγράμματος στο σύνολό του (συνολική & διαμορφωτική),

• Ενσωμάτωση των αποτελεσμάτων της αξιολόγησης στο σχεδιασμό και στην οργάνωση νέων προγραμμάτων,

• Συνολική αποτίμηση της απόδοσης του εκπαιδευτή και καταγραφή των στοιχείων εκείνων τα οποία θα μπορούσαν να βελτιωθούν.

© Γεώργιος Κ. Ζαρίφης

ΠΟΙΑ ΤΑ ΓΕΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗ ΕΝΗΛΙΚΩΝ;

Δραστηριότητες που αφορούν στη διαχείριση του εργασιακού περιβάλλοντος: • Διαπίστωση των εν γένει αναγκών της περιοχής στην οποία δραστηριοποιείται ο οργανισμός,

• Δημιουργία δεσμών ή/και δικτύων με άλλους οργανισμούς, σχολεία, σχετικές δομές, τοπική αυτοδιοίκηση, κλπ.,

• Συμμετοχή στην ανάπτυξη και βελτίωση των συνθηκών εργασίας,

• Ανταλλαγή εμπειριών με συναδέλφους αλλά και παροχή βοήθειας και καθοδήγησης σε νέους συναδέλφους.

Εισηγητής: Γεώργιος Κ. Ζαρίφης

ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΕΝΗΛΙΚΩΝ ΤΟ ΠΕΔΙΟ - ΟΙ ΟΜΑΔΕΣ ΑΝΑΦΟΡΑΣ - Ο ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΣ