educational guide 2016 / 2017 - secretaría online

Educational guide 2016 / 2017

TABLA DE ERROS

Lugar do erro Descrición

Materia V51G110V01102, apartado'Resultados Aprendizaxe'

O apartado contén algún elemento maior que o tamañovertical de folla (por exemplo unha táboa) polo que tivo queser redimensionado.

Materia V51G110V01102, apartado'Avaliación da materia'


Materia V51G110V01503, apartado'Avaliación da materia'


Educational guide 2016 / 2017

(*)E. U. de Profesorado de E.X.B.

(*)Grao en Educación Infantil

Subjects

Year 1st

Code Name Quadmester Total Cr.

V51G110V01101 Comunicación: Lingua española 1st 6

V51G110V01102Educación: Deseño e desenvolvemento do currículo daeducación infantil

1st 6

V51G110V01103 Educación: Novas tecnoloxías aplicadas á educación infantil 1st 6

V51G110V01104 Psicoloxía: Psicoloxía do desenvolvemento de 0-6 anos 1st 6

V51G110V01105 Socioloxía: Socioloxía da educación 1st 6

V51G110V01201 Comunicación: Lingua galega 2nd 6

V51G110V01202 Educación: Desenvolvemento motor 2nd 6

V51G110V01203 Educación: Organización do centro escolar 2nd 6

V51G110V01204 Educación: Teoría e institucións contemporáneas da educación 2nd 6

V51G110V01205Psicoloxía: Psicoloxía da educación: Procesos de aprendizaxeinfantil

2nd 6

Year 2nd


V51G110V01301 Educación: Educación para a saúde e a súa didáctica 1st 6

V51G110V01302 Educación: Escola inclusiva e atención á diversidade 1st 6

V51G110V01303 Educación: Titoría e orientación coa familia 1st 6

V51G110V01304 Psicoloxía: Fundamentos psicolóxicos da intervención temperá 1st 6

V51G110V01305Psicoloxía: Prevención e tratamento das dificultades naaprendizaxe infantil

1st 6

V51G110V01401 Antropoloxía: Pensamento e cultura 2nd 6

V51G110V01402Psicoloxía: Identificación, prevención e tratamento dostrastornos do desenvolvemento e da conduta

2nd 6

V51G110V01403 Aprendizaxe das ciencias da natureza 2nd 6

V51G110V01404 Didáctica da lingua e a literatura infantil 2nd 6

V51G110V01406 Idioma estranxeiro I: Inglés 2nd 6

Year 3rd


V51G110V01501 Aprendizaxe da lingua estranxeira: Inglés 1st 6

V51G110V01502 Didáctica da expresión plástica e visual 1st 6

Páxina 1 de 327

V51G110V01503 Educación física e a súa didáctica na idade infantil 1st 6

V51G110V01504 Expresión musical e a súa didáctica 1st 6

V51G110V01505 Lingua e literatura: Galego 1st 6

V51G110V01507 Lingua e literatura: Español 1st 6

V51G110V01601 Aprendizaxe das ciencias sociais 2nd 6

V51G110V01602 Matemáticas para mestres: Educación infantil 2nd 6

V51G110V01901 Coñecemento do medio natural 2nd 6

V51G110V01902 Ética e deontoloxía profesional 2nd 6

V51G110V01906 Obradoiro de creatividade artística 2nd 6

V51G110V01907 Xeografía para mestres 2nd 6

V51G110V01910 Didáctica da relixión católica 2nd 6

V51G110V01912 Xogo na educación infantil 2nd 6

V51G110V01951 Desenvolvemento da linguaxe 2nd 6

V51G110V01952 Psicopatoloxía da audición e da linguaxe 2nd 6

V51G110V01953Proceso lecto-escritor: desenvolvemento, alteracións, avaliacióne tratamento

2nd 6

V51G110V01954 Recursos didácticos na aula de audición e linguaxe 2nd 6

V51G110V01955Prevención e intervención nas alteraciónscomunicativa-lingüísticas

2nd 6

Year 4th


V51G110V01981 Prácticas externas: Practicum An 48

V51G110V01991 Traballo de Fin de Grao 2nd 6

Páxina 2 de 327

IDENTIFYING DATA

Comunicación: Lingua española

Subject Comunicación:Lingua española

Code V51G110V01101

Studyprogramme

Grao en EducaciónInfantil

Descriptors ECTS Credits Type Year Quadmester

6 Basic education 1 1c

Teachinglanguage

Castelán

Department Departamento da E.U. de Formación de Profesorado de E.X.B. (Vigo)

Coordinator Saa Guimeráns, José Luis

Lecturers Saa Guimeráns, José Luis

E-mail [email protected]

Web

Generaldescription

A lexislación esixe que o futuro docente posúa, ademais dunha extensa e profunda formación en aspectospsicopedagóxicos, un dominio da ferramenta básica e imprescindible en todo proceso de comunicación: alingua española. Ademais do coñecemento dos principios básicos e científicos de disciplinas lingüísticas quese ocupan da lingua española, as destrezas, que os profesores deben perfeccionar nas clases, para alcanzaros obxectivos inherentes á aprendizaxe: capacidade lectora, a expresión oral, a expresión escrita e a análise einterpretación de textos orais e escritos.

Competencias

Code Typology

CB1 Que os estudantes demostren posuír e comprender coñecementos nunha área de estudo que parteda base da educación secundaria xeral e adoita atoparse a un nivel que, malia se apoiar en librosde texto avanzados, inclúe tamén algúns aspectos que implican coñecementos procedentes davangarda do seu campo de estudo.

- saber

CB2 Que os estudantes saiban aplicar os seus coñecementos ó seu traballo ou vocación dunha formaprofesional e posúan as competencias que adoitan demostrarse por medio da elaboración edefensa de argumentos e a resolución de problemas dentro da súa área de estudo.

- saber facer

CB3 Que os estudantes teñan a capacidade de reunir e interpretar datos relevantes (normalmentedentro da súa área de estudo) para emitir xuízos que inclúan unha reflexión sobre temasrelevantes de índole social, científica ou ética.

- saber facer

CB4 Que os estudantes poidan transmitir información, ideas, problemas e solución a un público tantoespecializado coma non especializado.

- saber facer

CB5 Que os estudantes desenvolvan aquelas habilidades de aprendizaxe necesarias para emprenderestudos posteriores cun alto grao de autonomía.

- saber facer

CG1 Coñecer os obxectivos, contidos curriculares e criterios de avaliación da Educación Infantil. - saber

CG2 Promover e facilitar as aprendizaxes na primeira infancia, desde unha perspectiva globalizadora eintegradora das diferentes dimensións cognitiva, emocional, psicomotora e volitiva.

- Saber estar / ser

CG3 Deseñar e regular espazos de aprendizaxe en contextos de diversidade que atendan ás singularesnecesidades educativas dos estudantes, á igualdade de xénero, á equidade e ao respecto aosdereitos humanos.

- saber facer- Saber estar / ser

CG4 Fomentar a convivencia na aula e fóra dela e abordar a resolución pacífica de conflitos. Saberobservar sistematicamente contextos de aprendizaxe e convivencia e saber reflexionar sobre eles.

- Saber estar / ser

CG5 Reflexionar en grupo sobre a aceptación de normas e o respecto aos demais. Promover aautonomía e a singularidade de cada estudante como factores de educación das emocións, ossentimentos e os valores na primeira infancia.

- Saber estar / ser

CG6 Coñecer a evolución da linguaxe na primeira infancia, saber identificar posibles disfuncións e velarpola súa correcta evolución. Abordar con eficacia situacións de aprendizaxe de linguas encontextos multiculturais e multilingües. Expresarse oralmente e por escrito e dominar o uso dediferentes técnicas de expresión.

- saber- saber facer

CG11 Reflexionar sobre as prácticas de aula para innovar e mellorar o labor docente Adquirir hábitos edestrezas para a aprendizaxe autónoma e cooperativa e promovela nos estudantes.


CE21 Saber traballar en equipo con outros profesionais de dentro e fóra do centro na atención a cadaestudante, así como na planificación das secuencias de aprendizaxe e na organización dassituacións de traballo no aula e no espazo de xogo, identificando as peculiaridades do periodo 0-3 edo periodo 3-6.


Páxina 3 de 327

CE27 Situar a escola infantil no sistema educativo español, no contexto europeo e no internacional. - saber

CE42 Coñecer o currículo de lingua e lectoescritura desta etapa así como as teorías sobre a adquisición edesenvolvemento das aprendizaxes correspondentes.

- saber

CE43 Favorecer as capacidades de fala e de escritura. - saber facer

CE44 Coñecer e dominar técnicas de expresión oral e escrita. - saber facer

CE48 Afrontar situacións de aprendizaxe de linguas en contextos multilingües. - saber facer- Saber estar / ser

CE49 Recoñecer e valorar o uso adecuado da linguaxe verbal e non verbal. - saber- saber facer

CE60 Coñecer e aplicar os procesos de interacción e comunicación no aula, así como dominar asdestrezas e habilidades sociais necesarias para fomentar un clima que facilite a aprendizaxe e aconvivencia.

- saber- saber facer- Saber estar / ser

CT1 Capacidade de análise e síntese - saber facer

CT2 Capacidade de organización e planificación - saber facer

CT7 Resolución de problemas - saber facer

CT9 Traballo en equipo - saber facer- Saber estar / ser

CT11 Habilidades nas relacións interpersoais - saber facer- Saber estar / ser

CT12 Recoñecemento da diversidade e multiculturalidade - Saber estar / ser

CT13 Razoamento crítico - saber facer- Saber estar / ser

CT14 Compromiso ético - Saber estar / ser

CT15 Aprendizaxe autónoma - saber facer

CT16 Adaptación a novas situacións - Saber estar / ser

CT17 Creatividade - saber facer

CT19 Coñecemento doutras culturas e costumes - saber- Saber estar / ser

Resultados de aprendizaxe

Learning outcomes Competences

Adquirir hábitos e destrezas para a aprendizaxe autónoma, creativa e cooperativa, e promovelos nosestudantes desde a participación e o esforzo individual.

CB3CB5CG3CG4CG5CG11CE21CE48CE60CT1CT2CT7CT9CT11CT13CT14CT15CT16

Páxina 4 de 327

Comprender os principios básicos das ciencias da linguaxe e a comunicación. CB1CB2CG1CG6CE27CE42CE43CE44CE48CE49CE60CT1CT7CT17CT19

Coñecer, respectar e promover a diversidade lingüística e cultural de España e de Europa. CB1CB2CB4CG6CE42CE48CT12CT14CT19

Recoñecer a identidade da etapa de educación infantil e as súas características cognitivas ecomunicativas.

CB1CB3CG1CG2CG3CG4CG6CE21CE27CE42CE43CE49CT1CT2CT7CT13CT16

Saber expresarse en español con fluidez e precisión e poder facer uso flexible do devandito idioma parafins sociais, académicos e profesionais.

CB1CE44CE49CE60CT1CT11

Falar, ler e escribir, correcta e adecuadamente, a lingua española. CB1CB4CE43CE44CE48CE49CE60CT1CT7CT9

Coñecer a fonoloxía, a fonética e a ortografía da lingua española. CB1CE43CE44CE49CT7CT13

Páxina 5 de 327

Coñecer e saber usar a gramática do español. CB1CE43CE44CE49CT1CT7CT13CT15

Adquirir e saber utilizar os conceptos básicos da semántica, a lexicoloxía e a lexicografía do español. CB1CE43CE44CE49CT1CT7CT9CT13CT15

Contidos

Topic

1. Cuestións xerais de comunicación 1.1. Comunicación, linguaxe e significación.1.2. A linguaxe como instrumento de comunicación e expresión.1.3 As linguas como patrimonio inmaterial (PEA-UNESCO)1.4. Mensaxes, sinais e supostos: procesos inferenciais e semióticos1.5. O código na comunicación1.6. Relevancia

2. Fonética e fonoloxía do español 2.1. Fonética e fonoloxía. As relacións entre os elementos do sistema.2.2. Fonética. Ramas da Fonética. Fundamentos da FonéticaArticulatoria e Acústica. Os sons do español. A transcrición.2.3. Fonoloxía. Ámbito de estudo. A fonemática e a prosodia. A fonemae a súa determinación. As fonemas do español. Neutralización,desfonoloxización e distribución defectiva. A transcrición.2.4. Suprasegmentos. A sílaba. O acento. A entoación.

3. Morfoloxía e sintaxe 3.1. O ámbito da morfoloxía e da sintaxe. As unidades. Enunciado eoración. A noción de sintagma.3.2. Descrición das unidades.3.3. As categorías gramaticais.3.4. Unidades sintácticas.3.5. Funcións. A oración simple, composta e complexa.

4. Semántica e léxico 4.1. O signo lingüístico. Conmutantes de expresión e contido.4.2. A lexicoloxía e a semántica. A lexicografía e os estudos de léxico.4.3. Campos semánticos. Compoñentes do significado. Análiseparadigmático e sintagmático.4.4. Relacións léxicas.4.5. Corrección e innovacións léxicas.

Planificación docente

Class hours Hours outside theclassroom

Total hours

Traballos tutelados 3 36 39

Sesión maxistral 30 40 70

Resolución de problemas e/ou exercicios 16 0 16

Probas de resposta longa, de desenvolvemento 4 16 20

Probas prácticas, de execución de tarefas reais e/ousimuladas.

1 4 5

*The information in the planning table is for guidance only and does not take into account the heterogeneity of the students.

Metodoloxía docente

Description

Traballos tutelados Planificación, elaboración e revisión de traballos 'prácticos' e 'personales' relacionados coscontidos da materia

Sesión maxistral Exposición por parte do profesor dos contidos sobre a materia obxeto de estudio, basesteóricas e/ou directrices dun traballo, exercicio ou proxecto a desenvolver polo estudante.

Páxina 6 de 327

Resolución deproblemas e/ouexercicios

Actividade na que se formulan problemas e/ou exercicios relacionados coa materia. O alumno debedesenvolver as solucións adecuadas ou correctas aplicando os contidos explicados e axudadopolas directrices e supervisión do profesor. Por iso, adóitase utilizar como complementoda lección maxistral.

Atención personalizada

Methodologies Description

Resolución de problemas e/ouexercicios

No horario de clase. En sesions de tutorías semanais . Orientacions, seguimento dostraballos e programa, solución de conflictos e dúbidas sobre a materia. Revisión dametodoloxía e consultas bibliográficas.

Avaliación

Description Qualification Evaluated Competencess


Resolución de problemas e/ou exercicios:Participación napreparación, realización e revisión dos exerciciosdeaplicación/profundización, de resolución deproblemas ou deprácticas de análise e comentario.

15 CB1

CB2

CB3

CB4

CB5

CG1

CG2

CG3

CG4

CG5

CG6

CG11

CE21

CE27

CE42

CE43

CE44

CE48

CE49

CE60

CT1

CT2

CT7

CT12

CT13

CT14

CT16

CT17

CT19

Páxina 7 de 327

Traballos tutelados Participación na planificación, elaboración erevisión dostraballos 'prácticos' e 'personais' relacionados coscontidos da materia.

20 CB1

CB2

CB3

CB4

CB5

CG11

CE21

CE43

CE44

CT1

CT2

CT7

CT9

CT12

CT13

CT14

CT15

CT17

Sesión maxistral Sesión maxistral: Valoraráse a participaciónhabitual doestudante nas sesions expositivo-participativas.

10 CB1

CB3

CB4

CG6

CE27

CE42

CE43

CE44

CE49

CE60

CT1

CT2

CT13

CT17

Páxina 8 de 327

Probas de resposta longa, dedesenvolvemento

Probas para avaliación das competencias queinclúenpreguntas abertas sobre un tema. Os alumnosdebendesenvolver,relacionar, organizar e presentar os coñecementosque teñensobre a materia nunha resposta extensa.

35 CB1

CB2

CB3

CB4

CB5

CG1

CG3

CG4

CG6

CE27

CE42

CE43

CE44

CE49

CT1

CT2

CT7

CT12

CT13

CT15

CT17

Páxina 9 de 327

Probas prácticas, de execuciónde tarefas reais e/ou simuladas.

Probas prácticas, de execución de tarefas reaise/ou simuladas:Avaliación das competencias adquiridas naaplicaciónpráctica dos coñecementos teóricos mediante otraballoautónomo.

20 CB1

CB2

CB3

CB4

CB5

CG1

CG2

CG3

CG4

CG5

CG6

CG11

CE21

CE27

CE42

CE43

CE44

CE48

CE49

CE60

CT1

CT2

CT7

CT9

CT11

CT12

CT13

CT14

CT15

CT16

CT17

CT19

Other comments and July evaluationPara superar a materia, os alumnos deben obter o 50% de cantidade de calificación respecto do cúmulo de probas queintegren o proceso avaliativo e o seu valor de calificación global.Aqueles alumnos que no alcancen a porcentaxe de calificación arriba mencionada serán avaliados na segunda edición domes de xullo.Así mesmo, aqueles estudantes que, por causa xustificada no comezo do curso académico, no poidan asistir regularmenteás clases teóricas e prácticas deberán realizar, obrigatoriamente, as mesmas actividades e tarefas dos compañeirosasistentes, e no mesmo prazo sinalado ou fixado a tal efecto. A inasistencia non xustificada superior o 20% do total daasistencia lectiva orixinará ter que presentarse a unha proba escrita de dificultade específica de carácter compensatorio.As porcentaxes de calificación asignadas ás probas para os alumnos no asistentes serán exactamente as mesmas que asque se estableceron para os asistentes.A proba escrita final levaráse a cabo na data establecida oficialmente por lo Centro.

Bibliografía. Fontes de información

EXPRESIÓN Y ESTILOBIBLIOGRAFÍA BÁSICAREAL ACADEMIA ESPAÑOLA (última edición): Diccionario de la Real Academia Española. Espasa-Calpe. Madrid.LÁZARO CARRETER, Fernando (1968): Diccionario de términos filológicos. Editorial Gredos. Madrid.REAL ACADEMIA ESPAÑOLA (última edición): Ortografía de la lengua española. Espasa-Calpe. Madrid.MARTÍNEZ DE SOUSA, j. (2001): Diccionario de dudas del español actual. Vox. Barcelona.

Páxina 10 de 327

SECO, Manuel (2001): Diccionario de dudas y dificultades de la lengua española. Espasa-Calpe. Madrid.Páxina 11 de 12ZAINQUI, José María (1997): Diccionario razonado de sinónimos y contrarios. Editorial Vecchi. Barcelona.INTRODUCCIÓNBIBLIOGRAFÍA BÁSICASAUSSURE, Ferdinand de (1990): Curso de lingüística general. Alianza Editorial. Madrid.MARTINET, A. (1968): Elementos de lingüística general. Editorial Gredos. Madrid.ROJO, Guillermo (1986): El lenguaje, las lenguas y la lingüística. Universidad de Santiago de Compostela: Lalia I.LAPESA, Rafael (1981): Historia de la lengua española. Editorial Gredos. Madrid.NIVEL FÓNICOBIBLIOGRAFÍA BÁSICAALARCOS LLORACH, Emilio (1971): Fonología española. Editorial Gredos. Madrid.QUILIS, Antonio (1988): El comentario fonológico y fonético de textos. Teoría y práctica. Arco/Libros. Madrid.QUILIS, Antonio (1993): Tratado de fonología y fonética españolas. Editorial Gredos. Madrid.QUILIS, Antonio (1997): Principios de fonología y fonética españolas. Arco/Libros, S.A.. Madrid.MARTÍNEZ CELDRÁN, E. (1998): Análisis espectrográfico de los sonidos del habla. Ariel. Barcelona.NIVEL MORFOSINTÁCTICOBIBLIOGRAFÍA BÁSICAALARCOS LLORACH, Emilio (1972): Estudios de gramática funcional del español. Editorial Gredos. Madrid.ALARCOS LLORACH, Emilio (última edición): Gramática de la lengua española. RAE, Espasa-Calpe. Madrid.REAL ACADEMIA ESPAÑOLA (2010): Nueva gramática de la lengua española. MANUAL. Espasa Libros, S.L. Madrid.VARELA ORTEGA, S. 82005): Morfología léxica: la formación de las palabras. Ed. Gredos. Madrid.PHARIES, D. (2002): Diccionario etimológico de los sufijos españoles. Ed. Gredos. Madrid.ROJO, G. y JIMÉNEZ JULIÁ, T. (1986): Fundamentos del análisis sintáctico funcional. Universidad de Santiago de Compostela.Lalia II. Santiago.RODRÍGUEZ RAMALLE, Mª T. (2005): Sintaxis del español. Castalia Universidad. Madrid.NIVEL SEMÁNTICOBIBLIOGRAFÍA BÁSICASTEPHEN ULLMANN (1991): Semántica. Introducción a la ciencia del significado. Editorial Taurus Humanidades. Madrid.JUSTO GIL, M. (1990): Fundamentos del análisis semántico. Universidad de Santiago de Compostela. Lalia 4, Santiago.COSERIU, E. (1977): Principios de semántica estructural. Editorial Gredos. Madrid.TESO MARTÍN, E. (2002): Compendio y ejercicios de semántica. Arco/Libros. Madrid.TESO MARTÍN, E. (2007): Compendio y ejercicios de semántica. Arco/Libros. MadridBIBLIOGRAFÍA COMPLEMENTARIALLORENS CAMP, María José (1995): Ortografía práctica. M.E. Editores, S.L.ROMERA CASTILLO, José, Miguel PÉREZ PRADO, Vidal LAMÍQUIZ IBÁÑEZ y Mª Luz GUTIÉRREZ ARAUS (1995): Manual deestilo. UNED. Madrid.LÁZARO CARRETER, Fernando (1997): El dardo en la palabra. Galaxia Gutenberg/Círculo de lectores. Barcelona.MIGUEL, Amando de (1994): La perversión del lenguaje. Espasa-Calpe. Madrid.REAL ACADEMIA ESPAÑOLA. ASOCIACIÓN DE ACADEMIAS DE LA LENGUA ESPAÑOLA (2005): Diccionario panhispánico dedudas. Espasa-Calpe. Madrid.

Recomendacións

Subjects that continue the syllabusComunicación: Lingua galega/V51G110V01201Didáctica da lingua e a literatura infantil/V51G110V01404Lingua e literatura: Español/V51G110V01507

Subjects that are recommended to be taken simultaneouslyDidáctica da lingua e a literatura infantil/V51G110V01404Lingua e literatura: Español/V51G110V01507

Other commentsOs estudantes de Educación Infantil deberán coñecer y saber aplicar os conceptos básicos da gramática do español e terasumidas, de forma clara e patente, as normas tanto de expresión oral (correcta dicción ou ortoloxía) como de expresiónescrita (ortografía), así como tamén os aspectos esenciais do nivel fónico da devandita lingua.

Páxina 11 de 327

IDENTIFYING DATA

Educación: Deseño e desenvolvemento do currículo da educación infantil

Subject Educación: Deseñoe desenvolvementodo currículo daeducación infantil

Code V51G110V01102

Studyprogramme




Teachinglanguage

Castelán


Coordinator Vázquez Hernández, Alberto

Lecturers Vázquez Hernández, Alberto


Web

Generaldescription

O currículo é o eixo sobre o que se desenvolve o labor educativo, tanto nos seus aspectos conceptuais(concepcións, compoñentes, niveis, etc.) como nos *procedimentales (procesos de deseño, posta en práctica,avaliación, etc.), é por iso polo que é unha materia fundamental na preparación do futuro docente deeducación infantil. Esta materia pertence á materia Organización do espazo escolar, materiais e habilidadesdocentes. Xunto a outras que serán cursadas leste mesmo curso (Organización do centro escolar)*constitutyen un bloque formativo que se complementa mutuamente e que está orientado a sentar unhasbases didácticas firmes na formación das futuras Mestras e Mestres de Educación Infantil. É por iso, que odesenvolvemento desta nova materia continuará co proceso global de formación en Didáctica e Currículo. Estamateria ten como meta fundamental axudar ao alumnado a adquirir e desenvolver competencias relacionadasco coñecemento, as técnicas e as actitudes necesarias para deseñar, executar e avaliar o currículocorrespondente a unha Aula de Educación Infantil no sistema educativo español regulado na ComunidadeAutónoma de Galicia.

Competencias

Code Typology


- saber


- saber facer




- saber facer


- saber facer



- saber facer


- saber facer





Páxina 12 de 327



CG7 Coñecer as implicacións educativas das tecnoloxías da información e a comunicación e, enparticular, da televisión na primeira infancia.

- saber

CG8 Coñecer fundamentos de dietética e hixiene infantís. Coñecer fundamentos de atención prematurae as bases e desenvolvementos que permiten comprender os procesos psicolóxicos, deaprendizaxe e de construción da personalidade na primeira infancia.

- saber

CG9 Coñecer a organización das escolas de educación infantil e a diversidade de accións quecomprende o seu funcionamento. Asumir que o exercicio da función docente debe perfeccionarse eadaptarse aos cambios científicos, pedagóxicos e sociais ao longo da vida.

- saber- Saber estar / ser

CG10 Actuar como orientador de pais e nais en relación coa educación familiar no período 0-6 e dominarhabilidades sociais no trato e relación coa familia de cada estudante e co conxunto das familias.




CG12 Comprender a función, as posibilidades e os límites da educación na sociedade actual e ascompetencias fundamentais que afectan aos colexios de educación infantil e aos seus profesionais.Coñecer modelos de mellora da calidade con aplicación aos centros educativos.


CE1 Comprender os procesos educativos e de aprendizaxe no periodo 0-6, no contexto familiar, social eescolar.

- saber

CE3 Coñecer os fundamentos de atención temprana. - saber

CE4 Recoñecer a identidade da etapa e as súas características cognitivas, psicomotoras, comunicativas,sociais, afectivas.


CE5 Saber promover a adquisición de hábitos en torno á autonomía, a liberdade, a curiosidade, aobservación, a experimentación, a imitación, a aceptación de normas e de límites, o xogo simbólicoe heurístico


CE6 Coñecer a dimensión pedagógica da interacción cos iguais e os adultos e saber promover aparticipación en actividades colectivas, o traballo cooperativo e o esforzo individual.


CE8 Saber informar a outros profesionais especialistas para abordar a colaboración do centro e domestre na atención ás necesidades educativas especiais que se susciten

- saber facer

CE9 Adquirir recursos para favorecer a integración educativa de estudantes con dificultades. - saber facer

CE10 Crear e manter lazos de comunicación coas familias para incidir eficazmente no proceso educativo. - saber facer- Saber estar / ser

CE11 Coñecer e saber exercer as funcións de titor e orientador en relación coa educación familiar. - saber- saber facer

CE12 Promover e colaborar en accións dentro e fóra da escola, organizadas por familias, concellos eoutras institucións con incidencia na formación cidadá.


CE13 Analizar e incorporar de forma crítica as cuestións máis relevantes da sociedade actual que afectaná educación familiar e escolar: impacto social e educativo das linguaxes audiovisuales e daspantallas; cambios nas relacións de xénero e intergeneracionales; multiculturalidad einterculturalidad; discriminación e inclusión social e desenvolvemento sostenible.


CE19 Comprender que a dinámica diaria en educación infantil é cambiante en función de cada estudante,grupo e situación e saber ser flexible no exercicio da función docente.

- saber

CE20 Valorar a importancia da estabilidade e a regularidad na contorna escolar, os horarios e os estadosde ánimo do profesorado como factores que contribúen ao progreso armónico e integral dosestudantes.

- Saber estar / ser

CE21 Saber traballar en equipo con outros profesionais de dentro e fóra do centro na atención a cadaestudante, así como na planificación das secuencias de aprendizaxe e na organización dassituacións de traballo no aula e no espazo de xogo, identificando as peculiaridades do periodo 0-3e do periodo 3-6.

- saber facer

CE22 Atender as necesidades dos estudantes e transmitir seguridade, tranquilidade e afecto. - saber facer- Saber estar / ser

CE23 Comprender que a observación sistemática é un instrumento básico para poder reflexionar sobre apráctica e a realidade, así como contribuír á innovación e a mellóraa en educación infantil.

- saber

CE24 Dominar as técnicas de observación e rexistro. - saber facer

CE25 Abordar análise de campo mediante metodoloxía observacional utilizando tecnoloxías dainformación, documentación e audiovisuales.

- saber facer

CE26 Saber analizar os datos obtidos, comprender críticamente a realidade e elaborar un informe deconclusións.

- saber facer


CE28 Coñecer experiencias internacionais e exemplos de prácticas de innovadoras en educación infantil. - saber

Páxina 13 de 327

CE29 Valorar a importancia do traballo en equipo - Saber estar / ser

CE30 Participar na elaboración e seguimiento de proxectos educativos de educación infantil no marco deproxectos de centro e en colaboración co territorio e con outros profesionais e axentes sociais.

- Saber estar / ser

CE31 Coñecer a lexislación que regula as escolas infantís e a súa organización. - saber

CE32 Valorar a relación persoal con cada estudante e a súa familia como factor de calidade da educación. - Saber estar / ser

CE33 Coñecer os fundamentos científicos, matemáticos e tecnolóxicos do currículo desta etapa así comoas teorías sobre a adquisición e desenvolvemento das aprendizaxes correspondentes .

- saber

CE55 Saber utilizar o xogo como recurso didáctico, así como deseñar actividades de aprendizaxebaseadas en principios lúdicos.

- saber facer

CE59 Adquirir un coñecemento práctico do aula e da xestión da mesma. - saber- saber facer



CE61 Controlar e facer o seguimiento do proceso educativo e, en particular, de ensino e aprendizaxemediante o dominio de técnicas e estratexias necesarias.

- saber facer

CE62 Relacionar teoría e práctica coa realidade do aula e do centro. - saber facer

CE63 Participar na actividade docente e aprender a saber facer, actuando e reflexionando desde apráctica.

- saber facer

CE64 Participar nas propostas de mellora nos distintos ámbitos de actuación que se poidan establecernun centro

- saber facer

CE65 Regular os procesos de interacción e comunicación en grupos de estudantes de 0-3 anos e de 3-6anos.

- saber facer

CE66 Coñecer formas de colaboración cos distintos sectores da comunidade educativa e da contornasocial.

- saber

CE67 Estas competencias, xunto coas propias do resto de materias, quedarán reflectidas no Traballo finde Grado que compendia a formación adquirida ao longo de todos os ensinos descritos.




CT3 Comunicación oral e escrita - saber facer

CT4 Coñecemento de lingua estranxeira - saber- saber facer

CT5 Coñecemento de informática - saber- saber facer

CT6 Capacidade de xestión da información - saber facer


CT8 Toma de decisións - saber facer


CT10 Traballo nun contexto internacional - saber facer- Saber estar / ser



CT13 Razoamento crítico - saber facer


CT15 Aprendizaxe autónoma - saber facer- Saber estar / ser

CT16 Adaptación a novas situacións - saber facer


CT18 Lideranza - saber facer- Saber estar / ser


CT20 Iniciativa e espírito emprendedor - saber facer- Saber estar / ser

CT21 Motivación pola calidade - saber facer- Saber estar / ser

CT22 Sensibilidade por temas ambientais - Saber estar / ser

Páxina 14 de 327

Resultados de aprendizaxe Learning outcomes Competences

1. Analizar e comprender os diferentes momentos históricos da Educación Infantil. CB3CG12CE1CE13CE26CE27CE28CE29CT1CT3CT5CT6CT8CT9CT10CT13CT14CT15

Páxina 15 de 327

2. Coñecer e analizar as diferentes teorías e modelos curriculares e cuestionar *críticamente as diversas tendenciase propostas da administración educativa e doutras instancias.

CB1CB2CB3CB4CB5CG1CG2CG3CG4CG5CG6CG7CG8CG9CG10CG11CG12CE1CE3CE4CE5CE6CE8CE9CE10CE11CE12CE13CE19CE20CE21CE22CE23CE24CE25CE26CE27CE28CE29CE30CE31CE32CE33CE55CE59CE60CE61CE62CE63CE64CE65CE66CE67CT1CT2CT3CT4CT5CT6CT7CT8CT9CT10CT11CT12CT13CT14CT15CT16CT17CT18CT19CT20CT21CT22

Páxina 16 de 327

3. Coñecer os diferentes niveis de concreción curricular e ser capaz de reproducilos nun esquema ou produtomultimedia.

CB1CB3CB4CG7CE24CE25CE26CE27CT1CT2CT3CT4CT5CT6CT7CT8CT10CT13CT15

4.Seleccionar, desenvolver e avaliar un currículo de Educación Infantil por proxectos no que se demostre undominio dos elementos do currículo e das competencias en Educación Infantil. Preparar, seleccionar ou construírmateriais didácticos para o devandito proxecto, atendendo aos principios teóricos básicos de globalización e a súaaplicación ás etapas da Educación Infantil.

CB1CB2CB3CG1CG3CG9CG10CG11CG12CE1CE31CE32CE33CE55CE59CE60CT2CT6CT8CT9CT12CT13

5. Coñecer a evolución do rol do profesor de Educación Infantil e reflexionar sobre o profesor ideal, o seu nivel decompetencia e de formación.

CB3CG9CG12CE11CE12CE13CE21CT2CT3CT5CT8CT13CT14CT15

Contidos

Topic

1. A Educación Infantil desde os seus inicios áactualidade.

1.1.A Educación Infantil entre coidados e educación.1.2 A escola infantil como contexto enriquecido.1.3. A escola como institución posta ao servizo dun desenvolvementoequilibrado e completo dos nenos e nenas pequenos.1.4. A familia como desenvolvemento do currículo escolar.1.5. Concepto de Educación Infantil.

Páxina 17 de 327

2. Teorías e modelos curriculares. Concepto de currículo Tipos de currículo Funciones do currículo O *curriculum *oficicial e os *curricula institucionais. Principais modelos de ensino e de currículo de aplicación á educacióninfantil. Deseño curricular. Deseño de proxectos curriculares.

3. Niveis de concreción curricular. 3.1. Aproximación conceptual ao currículo.3.1.1. Funcións do currículo.3.1.2. Carácter do currículo.3.2. Niveis de concreción curricular.3.3. Proxectos de Centro.3.4. Programacións didácticas de aula.

4.Currículo de Educación Infantil. Características do *curriculum de Educación Infantil

5. Compoñentes didácticos do proceso deensino-aprendizaxe en Educación Infantil. 5.1 Os obxectivos e as competencias

5.2 Selección e secuenciación de contidos 5.3 Métodos, principios e estratexias didácticas 5.4 Tarefas de ensino e organización de procesos de ensino-aprendizaxe 5.5 Construción e análise de recursos e materiais didácticos 5.6 A avaliación do proceso de ensino-aprendizaxe

6. A programación na aula de infantil. Programación por competencias e proxectos

7. O profesor de educación infantil. Competencias e roles. Formación continuada e ao longo da vida



Total hours


Traballos de aula 15 0 15

Titoría en grupo 7.5 0 7.5

Obradoiros 15 20.5 35.5

Prácticas externas 0 15 15


Probas de tipo test 1 7 8




Description

Sesión maxistral Exposición por parte do profesor dos contidos sobre a materiaobxecto de estudo, bases teóricas e/ou directrices duntraballo, exercicio ou proxecto a desenvolver polo estudante.

Traballos de aula O estudante desenvolve exercicios ou proxectos na aula baixa as directrices e supervisión doprofesor. O seudesenvolvemento pode estar vinculado con actividades autónomas do estudante.

Titoría en grupo Entrevistas que o alumno mantén co profesorado da materia para asesoramento/desenvolvo deactividades da materia e do proceso de aprendizaxe.

Obradoiros Actividades enfocadas á adquisición de coñecementos e habilidades *manipulativas einstrumentais sobre unha temática concreta, con asistencia específica por parte do profesor ásactividades individuais e/ou en grupo que desenvolvan os estudantes.

Prácticas externas Se as circunstancias permíteno, desenvolverase algunha actividade externa en aulas de EducaciónInfantil onde se desenvolvan prácticas innovadoras cos nenos.

Traballos tutelados O estudante, de maneira individual ou en grupo, elabora undocumento sobre a temática da materia ou preparaseminarios, investigacións, memorias, ensaios, resumos de lecturas,conferencias, etc.



Páxina 18 de 327

Traballos tutelados Asesoramento individual ou *grupal na aula e nas sesións de *tutoría dos profesores.

Titoría en grupo Asesoramento individual ou *grupal na aula e nas sesións de *tutoría dos profesores.

Traballos de aula Asesoramento individual ou *grupal na aula e nas sesións de *tutoría dos profesores.

Prácticas externas

Avaliación Description Qualification Evaluated Competencess

Traballos tutelados Neste apartado tomaranse en consideración os traballos ou informes, individuais ou en grupo, que se realicenao longo do curso baixo a supervisión do profesor/a. Tamén a defensa pública dos traballos se así fosesolicitado.Resultado de aprendizaxe: seleccionar, desenvolver e avaliar un currículo de Educación Infantil por proxectosno que se demostre dominio dos elementos do currículo e das competencias en Educación Infantil. Preparar,seleccionar ou construír materiais didácticos para o devandito proxecto, atendendo aos principios teóricosbásicos de globalización e da súa aplicación á etapa da Educación Infantil

30 CB1

CB2

CB3

CG1

CG3

CG9

CG10

CG11

CG12

CE1

CE31

CE32

CE33

CE55

CE59

CE60

CT2

CT6

CT8

CT9

CT12

CT13

Páxina 19 de 327

Traballos de aula O estudante desenvolve exercicios ou proxectos na aula baixa as directrices e supervisión do profesor. O seudesenvolvemento pode estar vinculado con actividadesautónomas do estudante.

20 CB1

CB2

CB3

CB4

CB5

CG1

CG2

CG3

CG4

CG5

CG6

CG7

CG8

CG9

CG10

CG11

CG12

CE1

CE3

CE4

CE5

CE6

CE8

CE9

CE10

CE11

CE12

CE13

CE19

CE20

CE21

CE22

CE23

CE24

CE25

CE26

CE27

CE28

CE29

CE30

CE31

CE32

CE33

CE55

CE59

CE60

CE61

CE62

CE63

CE64

CE65

CE66

CE67

CT1

CT2

CT3

CT4

CT5

CT6

CT7

CT8

CT9

CT10

CT11

CT12

CT13

CT14

CT15

CT16

CT17

CT18

CT19

CT20

CT21

CT22

Páxina 20 de 327

Prácticas externas Tomarase en consideración neste apartado as prácticas que se organicen en aulas de Educación Infantil.Tamén as achegas voluntarias dos estudantes sempre que estas teñan que ver coa temática da materia:asistencia a Congresos, participación en actividades con nenos pequenos, etc., que deberán estardebidamente xustificadas.Resultado de aprendizaxe: coñecer os diferentes niveis de concreción curricular e ser capaz de reproducilosnun esquema.

10 CB1

CB3

CB4

CG7

CE24

CE25

CE26

CE27

CT1

CT2

CT3

CT4

CT5

CT6

CT7

CT8

CT10

CT13

CT15

Probas de tipo test Neste apartado tomaranse en consideración os resultados na proba de tipo test e/ou resposta breve que serealizará ao final do cuadrimestre. Resultado de aprendizaxe: analizar e comprender os diferentes momentoshistóricos da Educación Infantil.

20 CB3

CG12

CE1

CE13

CE26

CE27

CE28

CE29

CT1

CT3

CT5

CT6

CT8

CT9

CT10

CT13

CT14

CT15

Probas de resposta longa,de desenvolvemento

Neste apartado tomaranse en consideración os resultados en próbaa tipo tema ou de resposta longa que serealizará ao final do cuadrimestre. Resultado de aprendizaxe: coñecer o rol do profesor de Educación Infantil ereflexionar sobre o profesor ideal, o seu nivel competencial e de formación.

20 CB3

CG9

CG12

CE11

CE12

CE13

CE21

CT2

CT3

CT5

CT8

CT13

CT14

CT15

Other comments and July evaluationPara superar satisfactoriamente a materia recoméndase asistir a clase. A puntuación final será a suma das puntuaciónsobtidas en cada unha das partes, debendo obterse a puntuación mínima de 5 para aprobar a materia. así mesmo, é requisitosuperar a proba ou exame &*nbsp;(2 sobre 4) para poder sumar as puntuacións do resto das probas e actividades obxectode avaliación.O formato do exame será concretado polo profesor durante a primeira semana de clase.Se existe aposibilidade de que se programe algunha actividade en coordinación con outras materias, a avaliación será realizada polosprofesores correspondentes. De ser así, comunicarase ao alumnado durante o primeiro mes de clase.Aquel alumnado quepor circunstancias xustificadas non poida asistir a clase regularmente, deberá comunicalo durante o primeiro mes de clase.A avaliación para este alumnado consistirá na realización dunha proba teórica dos contidos da materia (70%) e dun traballopráctico tutelado (30%).As competencias non adquiridas na convocatoria de xaneiro (primeiro período) poderán serrecuperadas na convocatoria de xullo. Neste caso, manterase a nota de próbalas/actividades xa superadas ata a segundaconvocatoria.*L*as datas oficiais dos exames poden consultarse na web da Escola.Este documento é unha declaración deintencións sobre o traballo do alumnado na materia, polo que a información aquí contida ten carácter *orientativo e podesufrir lixeiras modificacións derivadas do consenso co grupo clase ou por circunstancias imprevistas.


.

Páxina 21 de 327

Herrán, A. Y Paredes, J. (Coords) (2008). Didáctica General. Madrid: Mc Graw Hill.

Fernández Tilve, MD, y Malvar Méndez, M. L. (2006): Proyecto educativo de centro, programación de aula, unidad didáctica,

Tórculo.

Navarro, R. (Coord). (2007). Didáctica y Currículum. Madrid: Dykinson.

Zabalza, M A. (2008). Didáctica de la Educación Infantil. Madrid: Narcea.

Recursos y fuentes de información complementaria

Cabrerizo, J. Rubio, M. Y Castillo, S. (2007). Programación por Competencias. Formación y Práctica. Madrid: Pearson

Escamilla, A. (2009). Las competencias en la programación de aula. Barcelona: Graó.

Gervilla, A. (2006). Didáctica Básica de la Educación Infantil. Madrid: Nancea.

Salvador, F. Rodríguez, J. y Bolibar, A. (2004). Diccionario Enciclopédico de Didáctica. Málaga: Aljibe.

Zabalza, M A. (2008). Calidad en la Educación Infantil. Madrid: Narcea.

Recomendacións

Subjects that continue the syllabusEducación: Organización do centro escolar/V51G110V01203Educación: Escola inclusiva e atención á diversidade/V51G110V01302

Subjects that are recommended to be taken simultaneouslyEducación: Novas tecnoloxías aplicadas á educación infantil/V51G110V01103Psicoloxía: Psicoloxía do desenvolvemento de 0-6 anos/V51G110V01104

Subjects that it is recommended to have taken beforeEducación: Novas tecnoloxías aplicadas á educación infantil/V51G110V01103 Other commentsA proposta docente que se presenta pretende habituar aos estudantes ao manexo correcto do vocabulario e dos conceptospropios do ámbito curricular. Non se trata, por tanto, de memorizar definicións, nomes ou datas senón de comprender conclaridade o significado dos termos e nocións que servirán de material de traballo nesta e outras materias do bloque.Vivir a educación é moito máis que saber empregar unhas ferramentas técnicas. Os nenos e nenas pequenos precisan demestres e mestras que saiban traballar de forma comprometida e alegre e xerarlles ilusión por aprender; que saiban irabríndolles camiños novos de desenvolvemento. É por iso que concederemos moita importancia, a través da escritura, áforma en que cada estudante vive e sente no mundo da infancia.

Páxina 22 de 327

IDENTIFYING DATA

Educación: Novas tecnoloxías aplicadas á educación infantil

Subject Educación: Novastecnoloxíasaplicadas áeducación infantil

Code V51G110V01103

Studyprogramme




Teachinglanguage

Outros


Coordinator Marti Mallen, José María

Lecturers Marti Mallen, José María


Web http://www.escuelamagisterioceuvigo.es

Generaldescription

A integración desta materia no ensino formal do Grao de Maxisterio responde á incorporación xeneralizada aosistema educativo das Tecnoloxías da Información e a Comunicación (TIC); a aprendizaxe personalizada e asúa *universalización como grandes retos da transformación educativa, a adquisición de actitudes e oaprender facendo, demandan o uso intensivo das tecnoloxías , permitindo personalizar a educación e adaptalaás necesidades e ritmo do alumnado; o TIC son unha peza fundamental para producir o cambio tecnolóxicoque levará a conseguir o cambio metodolóxico para lograr o obxectivo de mellora da calidade educativa.Con esta materia terase a oportunidade de coñecer, analizar e valorar o novo papel do profesor, do alumno edos elementos que configuran o acto didáctico. O *estudiantado coñecerá novos recursos didácticos con basetecnolóxica, así como aprenderá a deseñar e elaborar materiais didácticos usando as novas tecnoloxías. Ocarácter instrumental se esta materia se *focaliza na adquisición das competencias necesarias para a súa*implementación no traballo diario servindo de apoio a outras materias do plan de estudos.Por último e como mestre/a será necesario que sexas capaz de axudar aos teus alumnos/*as a desenvolversecoas Novas Tecnoloxías, cunha visión crítica e reflexiva, que che permita descubrir nas tecnoloxías unhaferramenta non só para utilizalas de forma lúdica , senón tamén para a súa formación como cidadáns/*aslibres e responsables.

Competencias

Code Typology




- saber facer


- saber facer




- saber facer





- Saber estar / ser


- saber facer


- Saber estar / ser

Páxina 23 de 327






- Saber estar / ser


- Saber estar / ser


- saber


- saber facer


- saber



- saber facer

CE14 Coñecer a evolución histórica da familia, os diferentes tipos de familias, de estilos de vida eeducación no contexto familiar.




CE28 Coñecer experiencias internacionais e exemplos de prácticas de innovadoras en educación infantil. - saber- Saber estar / ser




CE41 Fomentar experiencias de iniciación ás tecnoloxías da información e a comunicación. - saber- Saber estar / ser

CE50 Coñecer e utilizar adecuadamente recursos para a animación á lectura e á escritura. - saber facer

CE57 Analizar as linguaxes audiovisuales e as súas implicaciones educativas. - saber facer- Saber estar / ser



CT1 Capacidade de análise e síntese - saber- saber facer

CT2 Capacidade de organización e planificación - Saber estar / ser

CT3 Comunicación oral e escrita - Saber estar / ser

CT4 Coñecemento de lingua estranxeira - saber


CT6 Capacidade de xestión da información - Saber estar / ser

CT7 Resolución de problemas - saber facer- Saber estar / ser

CT8 Toma de decisións - saber- Saber estar / ser


CT12 Recoñecemento da diversidade e multiculturalidade - saber facer



CT15 Aprendizaxe autónoma - saber- saber facer


Páxina 24 de 327

CT17 Creatividade - saber facer- Saber estar / ser

CT21 Motivación pola calidade - Saber estar / ser



Analizar o contexto actual da Sociedade da Información e reflexionar sobre o novo contorno social eeducativo que xeran os Tics, dando lugar á necesidade de xerar novas competencias persoais eprofesionais.

CB1CB3CG1CG2CG3CG4CG5CE10CT1CT2CT3CT5

Analizar as linguaxes audiovisuais e as súas implicacións educativas CB1CB2CB3CG1CG6CE13CE14CT1CT6

Adquirir competencias dixitais que *faculten ao alumnado no manexo de aplicacións de novos mediostecnolóxicos e dixitais na súa formación continua para o exercicio profesional

CB1CB2CB3CB4CB5CG1CG2CG4CG5CG6CG8CG10CG11CG12CE10CE25CE41CE50CE61CT1CT5CT6CT7CT13CT15CT16CT21

Páxina 25 de 327

Estar capacitado para buscar, seleccionar, avaliar e deseñar materiais didácticos en soportes tecnolóxicosadaptados ás características do alumnado e dos contidos de aprendizaxe así como de realizar unhaproposta didáctica de integración curricular en contextos específicos

CB2CB3CB4CG1CG2CG3CG4CG5CG6CG7CG10CG11CG12CE13CE25CE28CE29CE41CE50CE57

Identificar puntos fortes e débiles dos recursos dixitais, avaliando e determinando as súas posibilidadesde integración nos procesos de ensino-aprendizaxe

CB1CG1CG2CG10CG12CE25CE29CE50CE57CE61CT1CT14

Integrar novos medios de comunicación nos procesos de ensino-aprendizaxe CB1CB2CB3CB4CB5CG1CG2CG3CG4CG5CG6CG7CG8CG9CG10CG11CG12CE10CE13CE14CE33CE61CT1CT7CT14CT15CT17

Páxina 26 de 327

Afrontar a produción e adaptación de materiais e recursos tecnolóxicos de forma creativa einnovadora axustándose ás necesidades de contornas específicas.

CB4CB5CG11CE28CE41CE50CE57CE61CT1CT2CT3CT4CT5CT6CT7CT8CT9CT12CT13CT14CT15CT16CT17CT21

Desenvolver as capacidades de colaboración, participación activa e traballo en equipo como instrumentosbásicos da formación de futuros docentes, e tomar conciencia de que o traballo é un labor de equipo..

CB2CB5CG1CG4CG5CE29CT1CT2CT3CT4CT5CT6CT7CT8CT9CT12CT13CT14CT15CT16CT17CT21

Traballar *autónomamente, cun posicionamento académico e unha actitude investigadora ante osprocesos educativos en xeral e a educación virtual ou e-*learning, en particular

CB5CT1CT2CT3CT4CT5CT6CT7CT8CT9CT12CT13CT14CT15CT16CT17CT21

Páxina 27 de 327

Familiarizarse cos marcos lexislativos que regulan a contorna dixital e coñecer a lexislación aplicable aouso das novas tecnoloxías na educación infantil.

CB5CG1CG2CG3CG7CG9CG12CE25CE29CE33CT1CT2CT3CT4CT5CT6CT7CT8CT9CT12CT13CT14CT15CT16CT17CT21

Contidos

Topic

Recursos, novas tecnoloxías e tecnoloxías dainformación e comunicación na educación

1.0. O TIC na sociedade da información1.1. Alfabetización tecnolóxica e competencia dixital 1.2. Impacto social e educativo da cultura audiovisual dixital. 1.3. Papel dos centros educativos na sociedade da *informació1.4. A integración do TIC en contextos educativos:- Factores que inflúen na súa integración- Perspectivas curriculares e modelos de integración do TIC - Proxectos europeos, nacionais e galegos de implantación do TIC en oscentros

Emprego das principais ferramentas de internet 2.0 Software Libre 2.1 Recursos multimedia para a educación:-Concepto, clasificación e características dos multimedia educativos. -Funcións e orientación para o uso didáctico dos multimedia educativos. -Selección e avaliación dos multimedia educativos. -Deseño e elaboración dos materiais didácticos multimedia. 2.2. Ferramentas da comunicación en educación2.3. Aplicacións educativas da web 2.0 2.4. Metodoloxía de traballo con Internet: Webquest, Cazas do Tesouro,Hot Potatoes e JClic.2.5. Novas posibilidades educativas e desafíos na rede: -Seguridade da Infancia en Internet. -Contornas virtuais de ensino-aprendizaxe e traballo colaborativo co TIC.-Realidade aumentada

Páxina 28 de 327

Aplicación didáctica, organizativo-administrativae de lecer das novas tecnoloxías na educación

3.0 A linguaxe audiovisual e os medios de comunicación de masas:-Lectura de imaxes. A imaxe Dixital. -A Televisión e a publicidade na aula. -Outros medios de comunicación de masas na aula.3.1 Utilización educativa do vídeo e do cinema:- Función do vídeo no ensino. - Metodoloxía e uso didáctico do vídeo. - Integración do cinema na educación. - O *cineforum como estratexia de intervención na aula.3.2 Inclusión educativa con apoio do TIC:-As tecnoloxías de apoio á diversidade: tipoloxías e funcións. -Criterios para a súa inclusión no curriculum. -Vantaxes de integración do TIC para a inclusión do alumnado3.3 Novos recursos TIC para o proceso de ensino-aprendizaxe:-Do libro de texto ao libro dixital. -A Lousa Dixital Interactiva na aula.3.4 A avaliación e a tutoría a través do TIC-O portafolio e a firma para a avaliación e seguimento de actividades. -Acción titorial mediada por TIC

PRÁCTICAS As prácticas concretaranse nas dúas primeiras semanas de clase enfunción dos coñecementos previos dos alumnos e da dispoñibilidade derecursos; serán proxectos de traballo individuais ou en pequenos grupos.



Total hours


Presentacións/exposicións 2.5 18.5 21

Prácticas en aulas de informática 26 35 61

Titoría en grupo 2 3 5


Probas de tipo test 0.5 3.5 4

Probas de resposta curta 0.5 3.5 4



Description

Sesión maxistral Exposición de contidos e bases teóricas da materia por parte do profesorado, incluíndo directricespara desenvolver traballos.

Presentacións/exposicións Exposición por parte do alumnado ante o docente e o grupo de clase dun tema asignado poloprofesor con contidos da materia ou acerca dos resultados dun traballo; pódense levar a cabo demaneira individual ou en grupo.

Prácticas en aulas deinformática Actividades de aplicación dos coñecementos a situacións concretas e de adquisición de habilidades

básicas e de competencias relacionadas coa materia. Desenvólvense a través doTIC de forma autónoma.

Titoría en grupo Entrevistas que o alumnado mantén co profesor da materia paraasesoramento/desenvolvo de actividades da materia e do proceso de aprendizaxe.Encamiñadas a guiar todo o proceso de aprendizaxe proporcionando documentación, resolvendodúbidas, orientando traballos, corrixindo propostas, etc.

Traballos de aula Traballos en grupo ou de forma individual; o *estudiantado desenvolve exercicios ou proxectosvinculados a cada un dos temas.



Prácticas en aulas deinformática

Atención personalizada a demanda do alumnado, nas sesións específicas previstas paraiso e mediante o horario de *tutoría sinalado.

Traballos de aula Atención personalizada a demanda do alumnado, nas sesións específicas previstas paraiso e mediante o horario de *tutoría sinalado.

Páxina 29 de 327

Avaliación



Probas prácticas Presentación/exposición : Produción das actividadesprácticas.

45

Presentacións/exposicións Participación activa do *estudiantado tanto en clasesteóricas como prácticas de temas relacionados coscontidos da materia como de temas proposto poloalumnado complementarios ao temario. Exponsepreguntas con respostas curtas por parte doprofesorado.

10 CB1

CB2

CB3

CB4

CB5

CG1

CG2

CG3

CG4

CG5

CG6

CG7

CG8

CG9

CG10

CG11

CG12

CE10

CE13

CE14

CE25

CE28

CE29

CE33

CE41

CE50

CE57

CE61

CT1

CT2

CT3

CT4

CT5

CT6

CT7

CT8

CT9

CT12

CT13

CT14

CT15

CT16

CT17

CT21

Páxina 30 de 327

Probas de tipo test Probas para avaliación das competencias adquiridasque inclúen preguntas pechadas con diferentesalternativas de resposta (verdadeiro/falso, elecciónmúltiple, emparellamento de elementos...). Os alumnosseleccionan unha resposta entre un número limitadode posibilidades; poden combinarse con probas deresposta curta

45 CB1

CB2

CB3

CB4

CB5

CG1

CG2

CG3

CG4

CG5

CG6

CG7

CG8

CG9

CG10

CG11

CG12

CE10

CE13

CE14

CE25

CE28

CE29

CE33

CE41

CE50

CE57

CE61

CT1

CT2

CT3

CT4

CT5

CT6

CT7

CT8

CT9

CT12

CT13

CT14

CT15

CT16

CT17

CT21

Other comments and July evaluation

Buscando a excelencia, unha das competencias que se propón nesta materia, recoméndase ao alumnado que traballe desdeo primeiro día, dado que a avaliación é continua. Teranse en conta o traballo de clase así como os exercicios prácticosrecolleitos polo profesor. Estes recolleranse só nas datas designadas para iso; entregalos máis tarde implica unhadiminución na puntuación dos mesmos ou o suspenso automático.Para ser cualificados/as a través da avaliación continuarequírese a asistencia polo menos ao 80% das sesións de prácticas e teóricas respectivamente; o non cumprir este requisitoimplica a realización dun exame específico suxerindo ao alumnado non asistente comunicalo ao profesor nas dúas primeirassemanas para buscar alternativas metodolóxicas de avaliación; o profesor estará dispoñible para Tutorías os días reflectidos

Páxina 31 de 327

en despacho C, Para superar a materia é necesario ter unha puntuación mínima de 5 puntos sobre 10 en teoría así como nasprácticas;non cumprir este requisito implica ter que recuperar toda a materia no exame de xullo. A data de exames podenconsultarse no calendario oficial de exames dispoñible na páxina web e na secretaría do centro .Como criterios de avaliaciónconsiderarase a corrección na realización dos traballos, a súa claridade explicativa, a estructuración e sistematización dosmesmos, a corrección ortográfica, a orixinalidade e creatividade, a capacidade crítica e autocrítica, , a incorporación debibliografía,, a organización e estructuración da información, a adecuación ao contexto, a xustificación dos aspectospedagóxicos dos recursos deseñados, a implicación do alumnado na realización e desenvolvemento das actividadesprácticas, a claridade expositiva, a estructuración de ideas e o espírito crítico na presentación dos contidos.


, , ,

*Aguaded Gómez, *J. *I. (1998). Descubrindo a Caixa Máxica. Grupo Comunicar. Huelva: Colectivo Andaluz para a Educaciónen Medios de Comunicación..

*Ambròs *Pallarès, A. e *Breu *Pañella, *R. (2007). Cinema e educación: o cinema na aula de primaria e secundaria.Barcelona: Ed. *Graó.

Area Moreira, M. (2009). Introdución á tecnoloxía educativa. A Lagoa : Universidade. (e-*book dispoñible enhttp://webpages.ull.es/users/manarea/ebookte.pdf).

Barba *Coromines, *C.; Capella *Priu, S.; Adell Segura, *J. e *Dodge, *B. (2010). Computadores nas aulas. Barcelona: Ed.*Graó.

Bartolomeu Pina, A. *R. (2000). Novas Tecnoloxías na aula. Guía de Supervivencia. Barcelona: Ed. *Graó.

Bartolomeu Pina, A. *R., *Gros *Salvat, *B., e Rodríguez *Illera, *J. *L. (1989). Novas Tecnoloxías e Ensino. Barcelona: Ed.*Graó.

Bernat, A., e *Gros, *B. (2008) Videoxogos e aprendizaxe. Barcelona: *Graó.

Branco, *R. e *Cervera, D. (2010). Tecnoloxía: investigación, innovación e boas prácticas. Madrid-Barcelona: *MEC- Ed. *Graó.

*Cabero *Almenara, *J. (*Coord.) (2006). Novas Tecnoloxías Aplicadas á Educación. Madrid: *McGraw *Hill.

*Cabero *Almenara, *J. (*Coord.) (2007). Tecnoloxía Educativa. Madrid: *McGraw *Hill.

*Cabero *Almenara, *J. e Román *Graván, *P. (*Coords.). (2008). E-actividades. Alcalá de *Guadaira, Sevilla: *MAD.

*Cabero *Almenara, Xullo e Romeu *Tena, Rosalía (*coords.) (2007) Deseño e produción de Tic na formación. Barcelona:*UOC Editorial.

*Cabero *Almenara, *J.; Fernández *Batanero, *J. M. e Córdoba Pérez, M. (2007). O TIC para a igualdade: novas tecnoloxías eatención á diversidade. Alcalá de *Guadaira, Sevilla: *MAD.

*Cabero, *J. (Ed.), *Salinas, *J., Duarte, A. M., e Domingo, *J. (2000). Novas Tecnoloxías Aplicadas á Educación. Madrid:Síntese Ed.

*Castañeda Quintero, *L. (2010). Aprendizaxe con redes sociais: tecidos educativos para as novas contornas. Alcalá de*Guadaira, Sevilla: *MAD.

Cebrián da Serna, M.; Galego *Arrufat, *M.*J., Procesos Educativos con TIC na sociedade do coñecemento, 2011, Madrid:Pirámide.

*Cervera, D. e Branco, *R. (2010). Didáctica da tecnoloxía. Barcelona: Ed. *Graó.

*Cobo *Romaní, *C. e Pardo *Kuklinski, *H. (2007). Planeta Web 2.0. Intelixencia colectiva ou medios *fast *food. Barcelona /México *DF: *Grup de *Recerca d'*Interaccions *Digitals, *Universitat de *Vic. *Flacso México. (e-*book dispoñible enhttp://www.planetaweb2.net/)

*Cukierman, U.; *Rozenhauz, *J. e *Santángelo, *H. (2009). Tecnoloxía educativa. Buenos Aires: *Prentice Hall- *Pearson.

Díaz de Prado, *F. e *Cervera, D. (2010). Tecnoloxía: complementos de formación *disciplinar. Madrid-Barcelona: *MEC- Ed.*Graó.

Domínguez González, *J. E. e *Velázquez Manuel, *F. (2004). Matemáticas e Internet. Barcelona: Ed. *Graó.

Páxina 32 de 327

*Fumero, A.; Roca, *G. e Sáez Vacas, *F. (2007). Web 2.0. Madrid: Fundación *Orange. (e-*book dispoñible enhttp://fundacionorange.es/areas/25_publicaciones/web_def_completo.pdf).

Galego, D. *J. e *Gatica, *N. (*Coords.). (2010). A lousa dixital. Alcalá de *Guadaira, Sevilla: *MAD.

*Gargallo López, *B. e Suárez Rodríguez, *J. (2003). A integración das novas tecnoloxías nos centros. Madrid: SecretaríaXeral Técnica.

González Fernández, *R. e *Arconada *Melero, M. *Á. (2002). Aplicacións das novas tecnoloxías na aprendizaxe da linguacastelá. Madrid: *MECD.

Gutiérrez *Martín, A. (1997). Educación Multimedia e Novas Tecnoloxías.

Madrid: Ed. da Torre.

Martínez Sánchez, *F., e Prendes Espiñenta, M. *P.(*Coords) (2008). Novas tecnoloxías e educación. Madrid: *Pearson.

Pereira Domínguez, *C. (2005). Os valores do cinema de animación: propostas pedagóxicas para pais e educadores.Barcelona: *PPU.

Raposo Rivas, M., *Novas *Tecnoloxias aplicadas a educación; aspectos *tecnicos e didácticos, 2002

Raposo Rivas, M. e Doval Ruíz, Mª *I (2005) Practicando con Tics en contextos formativos. *Our *Aceroplus.

*Reyzábal Manso, M. *I. e *Santiuste Bermejo, *V. (2006). Linguaxe e novas tecnoloxías: da gramática *generativa átecnoloxía da fala. Madrid: *CCS.

Ríos *Ariza, *J. M., e Cebrián da Serna, M. (2000). Novas Tecnoloxías da Información e da Comunicación Aplicados áEducación. Málaga: Ed. *Aljibe.

Ruiz Dávila, M. *et ao. (2004). O TIC, un reto para novas aprendizaxes.

Madrid: Ed. Narcea.

Ruiz Dávila, M.; Montero Pascual, E. e Díaz *Tejero, *B. (2010). Aprendendo con videoxogos: xogar é pensar dúas veces.Madrid: Narcea.

*Salinas, *J., *I. *Aguaded e *J. *Cabero (*coords) (2004) Tecnoloxías para a educación: deseño, produción e avaliación demedios para a formación docente. Madrid: Alianza Editorial.

Sánchez Rodríguez, *J.; Ruíz Palmeiro, *J. e Palomo López, *R. (2008). Ensino con TIC no século *XXI: a escola 2.0. Alcalá de*Guadaira, Sevilla: *MAD.

*Sangrà, A. (*Coord.); *Guàrdia, *L.; Mais, *X. e Xirona, *C. (2008). Vos *materiais de *aprendizaxe en contextos educativos*virtuais. Pautas para ou *deseño *tecnopedagóxico. Vigo: *Universidade de Vigo.

*Sardelich, M. E. (2006). As Novas Tecnoloxías en Educación. Vigo: *Ideaspropias.

Segovia García, *N. (2006). Aplicación do TIC’*s á Docencia. Vigo: *Ideaspropias.

Sevillano García, M. *L. (*Dir.) (2009). Competencias para o uso de ferramentas virtuais na vida, traballo e formaciónpermanentes. Madrid: *Prentice Hall- *Pearson.

Sevillano García, M. *L. e Fernández Muñoz, *R. (2002). Novas tecnoloxías, medios de comunicación e educación. Madrid:*CCS.

Sieiro González, *P. (1996). Vos medios *audiovisuais e a multimedia non *ensino: glosario de termos. Vigo: Asesores eeditores Leo, D.*L.

Silva *Salinas, S. (2005). Medios Didácticos Multimedia para a aula. Vigo: *Ideaspropias.

Souto Moure, A. (2006). *Formador de *Teleformadores. Vigo: *Ideaspropias.

Toledo Morais, *P. e *Hervás Gómez, *C. (2009) O software libre nos contextos educativos. Alcalá de *Guadaira, Sevilla:*MAD.

Torres Otero, *L. (2010). O TIC na aula de educación musical. Alcalá de *Guadaira, Sevilla: *MAD.

*Vivancos *Martí, *J. (2008). Tratamento da información e competencia dixital. Madrid: Alianza.

Páxina 33 de 327

Biscaíño, *C. *et ao. (1997). Novas tecnoloxías para a aprendizaxe. Madrid: Pirámide.

Ligazóns de interese educativo:

Bancos multimedia:

*l Dá Consellería de Educación e Ordenación Universitaria.●

*l *Do Instituto de Tecnoloxías Educativas (ITE).●

Recomendacións

Subjects that continue the syllabusEducación: Escola inclusiva e atención á diversidade/V51G110V01302

Subjects that are recommended to be taken simultaneouslyEducación: Deseño e desenvolvemento do currículo da educación infantil/V51G110V01102Educación: Organización do centro escolar/V51G110V01203Psicoloxía: Psicoloxía do desenvolvemento de 0-6 anos/V51G110V01104Educación: Titoría e orientación coa familia/V51G110V01303

Páxina 34 de 327

IDENTIFYING DATA

Psicoloxía: Psicoloxía do desenvolvemento de 0-6 anos

Subject Psicoloxía:Psicoloxía dodesenvolvementode 0-6 anos

Code V51G110V01104

Studyprogramme




Teachinglanguage

Castelán


Coordinator Muñoz Prieto, María del Mar

Lecturers Muñoz Prieto, María del Mar


Web http://www.escuelamagisterioceuvigo.es/

Generaldescription

Coa Psicoloxía do Desenvolvemento preténdese que o alumno poida coñecer o proceso de maduración que seproduce no ser humano desde o seis ata os doce anos, aínda que esta disciplina abarca todos os cambios quese producen na persoa ao longo de todo o ciclo vital. A través da Psicoloxía do Desenvolvemento, poderemoscoñecer os procesos psicolóxicos e *comportamentales que afectan as persoas.

Competencias

Code Typology





CB3 Que os estudantes teñan a capacidade de reunir e interpretar datos relevantes (normalmentedentro da súa área de estudo) para emitir xuízos que inclúan unha reflexión sobre temas relevantesde índole social, científica ou ética.










CE2 Coñecer os desenvolvementos da psicología evolutiva da infancia nos periodos 0-3 e 3-6. - saber- saber facer





CT1 Capacidade de análise e síntese - saber- Saber estar / ser

CT2 Capacidade de organización e planificación - saber- saber facer- Saber estar / ser

Páxina 35 de 327

CT3 Comunicación oral e escrita - saber- saber facer- Saber estar / ser

CT6 Capacidade de xestión da información - saber- saber facer- Saber estar / ser


CT8 Toma de decisións - saber- Saber estar / ser

CT9 Traballo en equipo - saber- saber facer- Saber estar / ser

CT13 Razoamento crítico - saber- Saber estar / ser


CT16 Adaptación a novas situacións - saber- saber facer- Saber estar / ser

CT17 Creatividade - saber- saber facer

CT18 Lideranza - saber facer

CT21 Motivación pola calidade - saber- saber facer



Coñecer e aplicar diferentes tipos de metodoloxías de investigación que nos permitan coñecer mellor odesenvolvemento do neno na etapa de infantil.

CB1CB2CB3CB5CG2CE19CT1CT2CT3CT7CT8CT9CT13CT14CT17CT18CT21

Comprender e profundar nos contidos relacionados co desenvolvemento da personalidade no alumnado. CB1CB2CB3CB4CB5CG2CG8CE2CT1CT2CT3CT6CT9CT13CT14CT17CT18CT21

Páxina 36 de 327

Promover o traballo autónomo e colaborativo coa finalidade de mellorar os procesos de desenvolvementoque se producen na etapa de educación infantil.

CB1CB2CB3CB4CB5CE13CT1CT2CT3CT6CT8CT9CT13CT14CT16CT17CT18CT21

Contidos

Topic

1. PARADIGMAS E TEORÍAS FUNDAMENTAIS QUEEXPLICAN O DESENVOLVEMENTO HUMANO.

1.1. Obxectivos da psicoloxía do desenvolvemento. 1.2. A psicoloxía dodesenvolvemento: períodos e dimensións. 1.3. Modelos que explican odesenvolvemento humano.

2. FACTORES EXPLICATIVOS E DIFERENTESCONTEXTOS DO DESENVOLVEMENTO NA IDADEINFANTIL

2.1. Principios básicos do desenvolvemento humano. 2.2. Aspectos quecondicionan o desenvolvemento.

3. DESENVOLVEMENTO FÍSICO E *PSICOMOTRIZDOS 0 A 6 ANOS

3.1. Introdución ao desenvolvemento físico e motor. 3.2. Evolución dodesenvolvemento físico e motor. 3.2.1. No recentemente nacemento e nainfancia temperá. 3.2.2. Na educación infantil.

4. DESENVOLVEMENTO COGNITIVO 4.1. Enfoque piagetiano: etapa sensoriomotriz e etapa preoperacional.

5. Os INICIOS DA COMUNICACIÓN E A LINGUAXE 5.1. Desenvolvemento temperán da comunicación: do nacemento ata os18 meses. 5.2. Desenvolvemento temperán da linguaxe: do nacementoata os 3 anos. 5.3. O desenvolvemento da linguaxe oral dos 3 aos 6 anos.

6. DESENVOLVEMENTO AFECTIVO, EMOCIONAL EDA PERSONALIDADE

6.1. Desenvolvemento afectivo: o apego. 6.2. Desenvolvementoemocional. 6.3. Temperamento e personalidade.

7. DESENVOLVEMENTO SOCIAL. 7.1. O desenvolvemento social desde a perspectiva das teorías daaprendizaxe social. 7.2. Aspectos evolutivos facilitadores da socialización.7.3. As interaccións sociais. Contextos sociais na infancia.



Total hours

Actividades introdutorias 2 0 2


Presentacións/exposicións 7 15 22


Debates 4 10 14


Probas de resposta curta 4 1 5

Traballos e proxectos 6 6 12

Outras 3 0 3



Description

Actividades introdutorias Actividades orientadas a que o alumno poida tomar contacto coa materia así como reunirinformación sobre os estudantes: motivación, intereses...

Páxina 37 de 327

Sesión maxistralO profesor presentará de forma exhaustiva os contidos da materia de forma oral, en ocasiónsapoiado por medios audiovisuais.Tentarase que o alumno participe de maneira activa nas explicacións, a través de preguntas e/oucomentarios.

Presentacións/exposicións Todos os alumnos deberán realizar unha exposición coa presenza dos seus compañeiros dun temaproposto polo profesor e relacionado coa materia.

Traballos de aula Resolución de actividades, lectura de libros e/ou artigos de revistas, traballos individuais e/ou engrupo.

Debates Actividades nas que o alumnado poida defender posturas contrarias sobre un tema determinado.Requirirá unha preparación previa por parte do alumnado.



Sesión maxistral A atención personalizada realizarase a través da orientación aos alumnos mediante titoríassemanais (ben e nivel grupal e/ou individual), e de forma presencial na aula.

Presentacións/exposicións A atención personalizada realizarase a través da orientación aos alumnos mediante titoríassemanais (ben e nivel grupal e/ou individual), e de forma presencial na aula.

Actividades introdutorias A atención personalizada realizarase a través da orientación aos alumnos mediante titoríassemanais (ben e nivel grupal e/ou individual), e de forma presencial na aula.

Debates A atención personalizada realizarase a través da orientación aos alumnos mediante titoríassemanais (ben e nivel grupal e/ou individual), e de forma presencial na aula.

Traballos de aula A atención personalizada realizarase a través da orientación aos alumnos mediante titoríassemanais (ben e nivel *grupal e/ou individual), e de forma presencial na aula.

Tests Description

Probas de resposta curta A atención personalizada realizarase a través da orientación aos alumnos mediante *tutoríassemanais (ben e nivel *grupal e/ou individual), e de forma presencial na aula.

Traballos e proxectos A atención personalizada realizarase a través da orientación aos alumnos mediante titoríassemanais (ben e nivel grupal e/ou individual), e de forma presencial na aula.

Outras A atención personalizada realizarase a través da orientación aos alumnos mediante titoríassemanais (ben e nivel grupal e/ou individual), e de forma presencial na aula. Titorías: Luns, de13.00 a 14.00 h. e Mércores, de 12.00 a 13.00 h.

Avaliación


Probas de tipotest

Para superar a materia, o alumno deberá aprobar próbaa tipo test. 50 CT1

CT2

CT8

CT9

CT16

CT17

Probas deresposta curta

O alumno deberá entregar ao profesor, cando este solicíteo,reflexións ou valoracións dalgún artigo de revista ou capítulo delibro, froito dunha lectura previa.

20 CT1

CT2

CT6

CT8

CT9

CT16

CT17

Traballos eproxectos

O alumno deberá presentar un traballo realizado en grupo sobre untema proposto polo profesor. Devandito traballo presentarase naaula.

20 CT1

CT2

CT6

CT8

CT9

CT16

CT17

Páxina 38 de 327

Outras Valorarase a asistencia e a participación (de maneira continuada),así como o bo comportamento na aula.

10 CT9

CT14


Asistencia e participación continua: 10%

Para os estudantes que sigan a avaliación continua, os traballos serán obrigatorios, e puntuarase a asistencia a clase doalumno, que tamén será obrigatoria, tanto nas clases teóricas como nos grupos pequenos (clases prácticas). Esíxese aasistencia regular de polo menos o 80% das sesións). Os traballos entregaranse nas sesións de grupo pequeno, segundo ocalendario que se estableza. No caso de que algún estudante non poida seguir a avaliación continua e o traballo en grupo*tutorizado polo docente, realizará unha proba na que se avaliarán as competencias básicas da materia, que incluirácontidos teóricos e prácticos. As datas para a realización dos exames serán as mesmas que os estudantes de avaliacióncontinua. Valorarase a participación continua ao longo do cuadrimestre.Día do exame: Convocatoria de Xaneiro: 11/01/2017;Hora: 9:00 Convocatoria de Xullo: Consultar na páxina web


Córdoba, A. I.; Descals A., y Gil Mª. D. (2006). Psicología del desarrollo en la edad escolar. Madrid: Pirámide.

Delval, J. (2002). El desarrollo humano. Madrid: SIGLO XXI

Fuentes, Mª. J., y González, A. (2006). Psicologia del desarrollo. Teoría y prácticas. Madrid: Aljibe.

García, J. A., y Lacasa, P. (1994). Psicología evolutiva. Madrid: Aljibe.

Gesell, A. (1985). El niño de 0 a 5 años. Buenos Aires: Paidós.

González, A., Fuentes, M. J., De la Morena H. L., y Bargas, C. (1995). Psicología del desarrollo. Málaga: Aljibe.

Maíllo, J. Mª. (2006). Psicología del desarrollo: en una perspectiva educativa. Madrid: CEPE.

Myers, D. (2006). Psicología. Madrid: Panamericana.

Papalia, D. (2009). Psicología del desarrollo. México: Mc Graw Hill.

Piaget, J., e Inhelder, B. (2002). Psicología del niño. Madrid: Morata.

Trianes, M. V., y Gallardo, J. A. (Coord.) (2004). Psicología de la educación y del desarrollo en contextos escolares. Madrid:Pirámide.

VV.AA. (2011). Educación emocional en la infancia de 0 a 6 años. Reflexiones y propuestas didácticas. Madrid: WoltersKluwer.

Recomendacións

Subjects that continue the syllabusPsicoloxía: Psicoloxía da educación: Procesos de aprendizaxe infantil/V51G110V01205

Subjects that are recommended to be taken simultaneouslyEducación: Desenvolvemento motor/V51G110V01202

Páxina 39 de 327

IDENTIFYING DATA

Socioloxía: Socioloxía da educación

Subject Socioloxía:Socioloxía daeducación

Code V51G110V01105

Studyprogramme




Teachinglanguage

Castelán


Coordinator Ciga Tellechea, Elena

Lecturers Ciga Tellechea, Elena


Web http://http://www.escuelamagisterioceuvigo.es/

Generaldescription

Esta materia trata dunha introdución á dimensión sociolóxica da educación. Principalmente realizarase unhaaproximación a este campo das Ciencias Sociais.

Competencias

Code Typology


- saber


- saber facer


- saber facer


- saber facer


- saber facer


- saber facer


- saber facer


- saber


- saber


- saber facer




- saber


- saber


- saber

CE10 Crear e manter lazos de comunicación coas familias para incidir eficazmente no proceso educativo. - saber facer


- saber facer

Páxina 40 de 327




- saber


- saber



- saber facer


- saber facer


CE28 Coñecer experiencias internacionais e exemplos de prácticas de innovadoras en educación infantil. - saber



- saber facer


CE36 Coñecer a metodoloxía científica e promover o pensamento científico e a experimentación. - saber- saber facer

CE37 Adquirir coñecementos sobre a evolución do pensamento, os costumes, as crenzas e osmovementos sociais e políticos ao longo da historia.

- saber


CE62 Relacionar teoría e práctica coa realidade do aula e do centro. - saber- saber facer


- saber facer


- saber






CT5 Coñecemento de informática - saber





CT11 Habilidades nas relacións interpersoais - saber facer

CT12 Recoñecemento da diversidade e multiculturalidade - saber







CT19 Coñecemento doutras culturas e costumes - saber

CT20 Iniciativa e espírito emprendedor - saber facer




Páxina 41 de 327

Ser capaces de utilizar as achegas da socioloxía como un instrumento de análise e comprensión darealidade

CB1CB2CB3CB4CB5CG12CE13CE14CE23CE24CE25CE26CE36CE37CE62CE67CT1CT6CT13CT14CT15CT19

Analizar a educación como un feito social, como unha institución básica na sociedade actual. Analizar assúas funcións sociais, as súas transformacións e os seus conflitos.

CG9CG12CE4CE13CE27CE31CT1CT13

Descubrir os aspectos sociais non pedagóxicos implicados nos procesos educativos (transformaciónssociais, economía e mercado de traballo, política…).

CB1CG9CE13CE27CE31

Comprender as demandas institucionais da educación no contexto actual: *multiculturalidad e*interculturalidad, desigualdade, segregación, discriminación, inclusión e exclusión social, impacto daslinguaxes visuais, familias, relacións de xénero, relacións *intergeneracionales...

CG7CG9CG12CE13CE27CE28CT12

Analizar o impacto social e educativo das linguaxes audiovisuais e das tecnoloxías. CG7CG9CG12CE13

Coñecer a evolución da institución familiar, os diferentes tipos de familias, de estilos de vida e deeducación no contexto familiar, todo iso para poder *interactuar eficazmente coas familias.

CG10CE1CE10CE14CE66

Avaliar as accións dentro e fóra dos centros educativos destinadas á formación cidadá. CG4CG5CG11CE12CE30CE64CT14CT21

Páxina 42 de 327

Comprender textos complexos, sintetizar e traballar con diferentes tipos de informacións. E saberexpresarse correctamente por escrito e de maneira oral en público.

CB2CB3CB4CB5CE43CE67CT1CT3CT6CT13CT15

Ser capaces de escoitar e comprender aos demais, de facerse entender un mesmo (de forma oral eescrita), e de asumir a responsabilidade propia e do grupo.

CE29CE43CT2CT3CT5CT7CT8CT9CT11CT16CT17CT18CT20

Contidos

Topic

A perspectiva sociolóxica, conceptos xerais eperspectivas teóricas sociolóxicas.

- A perspectiva sociolóxica na vida cotiá.- A socioloxía como ciencia: orixes e desenvolvemento.- A socioloxía da educación: definición, obxecto de estudo e niveis deanálises.- As achegas da socioloxía clásica: *Comte, *Durkheim, Marx e *Weber.

Cultura e educación. - Culturas familiares e cultura escolar: a reprodución cultural e os factoressociais do rendemento escolar.- Culturas xuvenís e educación.

Contexto social, cambios *sociodemográficos eacceso ao mercado de traballo. Políticaseducativas.

Relación entre sistema social e sistema educativo, funcións sociais daeducación, e retos educativos nos novos escenarios sociais: o abandonoescolar.

Educación e cidadanía. A diversidade cultural no contexto escolar, o xénero nos procesos deinteracción...

O impacto das novas Tecnoloxías da Informacióne a Comunicación (TIC) na educación.

A revolución do TIC e a sociedade da información: os riscos e as novasoportunidades que ofrecen.

Socioloxía da interacción na aula e resolución deconflitos.

A escola como *microsociedad, o currículo oculto, a socialización na aula,a *disrupción na aula, a violencia escolar...

Socioloxía da familia. A análise sociolóxica da familia: a rápida transformación da instituciónfamiliar na sociedade actual, diversidade de modelos fronte ao modelotradicional, a socialización no marco da familia, os modelos desocialización familiar, a relación familia-escola...



Total hours


Estudos/actividades previos 0 34 34

Debates 6 0 6

Resolución de problemas e/ou exercicios de formaautónoma

6 20 26




Outros 0 6 6



Páxina 43 de 327


Description

Sesión maxistral Exposición e explicación por parte do profesor dos contidos teóricos da materia obxecto de estudo.

Estudos/actividadesprevios

Sempre, antes de cada sesión presencial-maxistral, o alumnado deberá ler e traballar pola súaconta a documentación ou o material proposto e facilitado polo profesor.

Debates Charla aberta entre o grupo de alumnos e o profesor. Poderá centrarse nun tema ou *subtema doscontidos da materia, no comentario ou análise dalgún exemplo ou caso concreto, na posta encomún dalgún exercicio ou tarefa desenvolvida previamente de maneira individual ou *grupal...

Resolución de problemase/ou exercicios de formaautónoma

Realización de diversas tarefas ou informes sobre temáticas tratadas na materia.

Traballos tutelados Realización dun traballo teórico-práctico en pequenos grupos de traballo.

Titoría en grupo Directrices de elaboración do traballo, supervisión e resolución de dúbidas.

Presentacións/exposicións Exposición oral ante o grupo clase do traballo teórico-práctico realizado nos pequenos grupos detraballo.

Outros *Tutorías individuais: Cada alumno terá a opción de manter co profesor as *tutorías individuais quenecesite para a resolución de calquera dúbida relacionada coa materia. Dentro do horario semanal(pero fóra das horas de clase) reservarase unha hora para #o devandito #fin.



Outros *Tutorías individuais que proporcionarán atención personalizada ao alumno para a resolución de dúbidas oua aclaración de calquera cuestión relacionada coa materia. O horario dispoñible para ditas *tutorías será: osvenres de 13:00 a 14:00*h.

Avaliación


Sesión maxistral Asistencia a clase e PARTICIPACIÓN nas diferentesactividades realizadas nela: explicación de contidos,debates, postas en común...

10 CB1

CB2

CB3

CB4

CG4

CG5

CG11

CE13

CE43

CT1

CT3

CT11

CT13

CT15

Páxina 44 de 327

Presentacións/exposicións Avaliarase a exposición oral dos traballos tuteladosrealizados en pequenos grupos.

15 CB1

CB2

CB3

CB4

CB5

CE13

CE29

CE43

CE67

CT1

CT2

CT3

CT6

CT9

CT11

CT13

CT16

CT17

CT18

CT20

CT21

Páxina 45 de 327

Traballos tutelados Consistirá na avaliación da parte escrita do traballoteórico-práctico realizado nos pequenos grupos de traballo.

15 CB1

CB2

CB3

CB4

CB5

CG4

CG5

CG10

CG11

CE10

CE12

CE13

CE25

CE26

CE28

CE29

CE30

CE36

CE43

CE62

CE64

CT1

CT2

CT3

CT5

CT6

CT7

CT8

CT9

CT11

CT12

CT13

CT14

CT16

CT17

CT18

CT20

CT21

Páxina 46 de 327

Probas de resposta curta Exame final. Poderase combinar as preguntas curtas conalgunha pregunta un pouco máis longa dedesenvolvemento. No entanto, isto concretarase ao longodo cuadrimestre.

60 CB1

CB3

CB5

CG7

CG9

CG12

CE1

CE4

CE13

CE14

CE23

CE24

CE27

CE31

CE37

CE43

CE66

CE67

CT1

CT2

CT3

CT6

CT13

CT15

CT19

Other comments and July evaluationPara aprobar a materia e calcular a media co resto de cualificacións, será necesario obter, como mínimo, unha nota de 5 noexame final.Os alumnos que por razóns xustificadas non poidan asistir a clase regularmente, ou aqueles que asistan amenos do 80% das sesións, acolleranse ao seguinte plan de avaliación:-Traballos tutelados (con exposición individual)=40%-Exame final= 60%Importante: estes alumnos deberán porse en contacto coa profesora durante os primeiros días decurso.Para saber as datas e horas dos exames (tanto o da convocatoria de decembro-xaneiro como o da convocatoria dexullo), consultar o calendario oficial de exames da escola.


Carbonell, J., La escuela: entre la utopía y la realidad. Diez temas de sociología de la educación, Barcelona: Octaedro, 1996

Elias, N., Sociología fundamental, Barcelona: Gedisa, 2008

Fernández Palomares, F, Sociología de la educación, Madrid: Pearson, 2003

Giddens, A., Sociología (7 ed.), Madrid: Alianza Editorial, 2014

Giddens, A. y Sutton, P.W., Conceptos esenciales de sociología, Madrid: Alianza Editorial, 2015

Giner, S., Sociología, Barcelona: Península, 2010

Giner, S., Lamo de Espinosa, E. y Torres, C., Diccionario de sociología, Madrid: Alianza Editorial, 2006

Guerrero Serón, A, Manual de sociología de la educación, Madrid: Síntesis, 2002

Quintana Cabanas, J. M, Sociología de la educación, Madrid: Dykinson, 1993

Sennett, R., La corrosión del carácter: las consecuencias personales del trabajo en el nuevo capitalismo, Barcelona: Editorialanagrama, 2010

Taberner Guasp, J., Sociología y educación. El sistema educativo en sociedades modernas. Funciones, cambios y conflictos,Madrid: Tecnos, 2009

Trinidad Requena, A. y Gómez, J., Sociedad, familia y educación. Una introducción a la sociología de la educación, Madrid:Tecnos, 2012

Recomendacións

Páxina 47 de 327

Páxina 48 de 327

IDENTIFYING DATA

Comunicación: Lingua galega

Subject Comunicación:Lingua galega

Code V51G110V01201

Studyprogramme




Teachinglanguage


Coordinator Caíño Carballo, Ana

Lecturers Caíño Carballo, Ana


Web

Generaldescription

A especialidade de Grao en Educación Infantil esixe que o futuro docente posúa, ademais dunha amplaformación en aspectos psicopedagóxicos, un dominio cabal da ferramenta básica e imprescindible nacomunicación: a lingua. Tal competencia é condicion sine qua non para a transmisión de coñecementos e paraformar os discentes dun xeito integral. Tres son as destrezas que os profesores deben perfeccionar nasaulas para alcanzar os obxectivos inherentes á aprendizaxe desta materia: a capacidade lectora(comprensión, ritmo, dicción), a expresión oral (corrección, claridade, fluidez) e a expresión escrita(corrección, cohesión, propiedade).O futuro mestre de Educación Infantil deberá, polo tanto, adquirir un nivel adecuado de lingua galega que llepermita o dominio das destrezas arriba sinaladas (lectura expresiva, expresión oral e expresión escrita) paralevar a cabo unha tripla tarefa: utilizar a lingua galega como lingua normal no ensino, servir de modelo decorrección lingüística aos seus alumnos e detectar e corrixir os erros que estes poidan cometer na lingua orale na escrita.

Competencias

Code Typology


- saber


- saber facer




- saber facer




- Saber estar / ser

CE46 Comprender o paso da oralidad á escritura e coñecer os diferentes registros e usos da lingua. - saber facer- Saber estar / ser

CE48 Afrontar situacións de aprendizaxe de linguas en contextos multilingües. - saber facer- Saber estar / ser

CE50 Coñecer e utilizar adecuadamente recursos para a animación á lectura e á escritura. - saber- saber facer


CT2 Capacidade de organización e planificación - saber facer- Saber estar / ser



CT9 Traballo en equipo - Saber estar / ser

CT11 Habilidades nas relacións interpersoais - Saber estar / ser

Páxina 49 de 327









Comprender os principios básicos das ciencias da linguaxe e a comunicación CT3CT11CT13CT14

Falar, ler e escribir correcta e axeitadamente en galego. CE46CE48CE50CT1CT2CT3CT12CT14CT17CT18

Coñecer e dominar técnicas de expresión oral e escrita para mellorar as competencias orais e escritas e,especialmente, para mellorrar a redacción de textos académicos

CB1CB2CB3CB4CG4CE46CE48CT1CT2CT3CT9CT14CT17CT18

Coñecer a fonética e a ortografía da lingua galega. CB1CB3CB4CB5CG4CE46CT3

Coñecer a gramática da lingua galega. CB1CB2CB3CB4CB5CE46CT1CT3CT13

Coñecer os diferentes rexistros e usos da lingua galega. CB1CB2CB3CE46CE50CT3CT18

Páxina 50 de 327

Comprender as regras de formación de palabras polas que a lingua galega enriquece o seu vocabulariopor vía interna.

CB2CB3CB4CB5CE46CT1CT3CT7

Coñecer e utilizar adecuadamente un léxico suficiente para expresarse con precisión na exposición oral ena redacción de textos.

CB1CB2CB3CB4CB5CE46CT3CT7CT11CT12CT13CT15

Contidos

Topic

FONÉTICA E ORTOGRAFÍA O uso das grafías e o sistema fonético galego.A acentuación gráfica.Palabras de ortografía dubidosa.Os signos de puntuación.

MORFOSINTAXE Substantivo e adxectivo.Artigo.Pronome persoal.Demostrativo.Posesivo.Indefinidos e numerais.Relativos, interrogativos e exclamativos.O adverbio.O verbo. O infinitivo conxugado. As perífrases verbais.Os elementos de relación: preposicións e conxuncións.A sintaxe oracional. Concordancia nominal e correlación verbal. Aconstrución da oración.

LÉXICO E FORMACIÓN DE PALABRAS. Palabras patrimoniais, semicultismos e cultismos.Grupos consonánticos.Sufixos e terminacións.Familias léxicas irregulares.Interferencias léxicas. Neoloxismos.Procesos de formación de palabras e morfoloxía léxica.Derivación: prefixación e sufixación.Parasíntese.Composición.Outros procedementos.



Total hours



Debates 20 40 60



2 0 2



Description

Páxina 51 de 327

Actividadesintrodutorias

Actividades encamiñadas a tomar contacto e reunir información sobre o alumando, así como apresentar a materia e o sistema de traballo. Avaliación inicial mediante un modelo de comentario.

Sesión maxistral Exposición por parte do profesor dos contidos sobre a materia obxecto de estudo, con especialatención á gramática do idioma.

Debates Exercicios de expresión oral, individuais ou en grupos, relacionados cos contidos da materia.Valorarase, tamén, a participación activanas actividades prácticas da aula.

Traballos tutelados Elaboración, de maneira individual, de textos escritos sobre unha temática concreta (estudodialectolóxico e/ou análise de calquera aspecto relacionado co programa) que se especificará naaula para o cal o alumnado deberá procurar información, manexar bibliografía, redactar, etc.



Sesión maxistral O atendemento personalizado ten como obxectivo facer o seguimento da evolución do alumnado eapoiar o seu traballo dentro da aula. O profesor abordará aqueles aspectos que precisen de reforzo,asesoramento e guiando o alumnado, para que acade os obxectivos propostos.

Traballos tutelados O atendemento personalizado ten como obxectivo facer o seguimento da evolución do alumnado eapoiar o seu traballo dentro da aula. O profesor abordará aqueles aspectos que precisen de reforzo,asesoramento e guiando o alumnado, para que acade os obxectivos propostos.

Debates O atendemento personalizado ten como obxectivo facer o seguimento da evolución do alumnado eapoiar o seu traballo dentro da aula. O profesor abordará aqueles aspectos que precisen de reforzo,asesoramento e guiando o alumnado, para que acade os obxectivos propostos.

Avaliación


Sesión maxistral Asistencia e participación para a preparación do exame de fin decurso.

10 CT1

CT2

CT3

CT13

CT15

Traballostutelados

Elaboración dun ensaio en que se dea conta dalgún aspectoconcreto da materia, nos que se ofreza a valoración sobre algunhacuestión; descritor dun libro; análise dun texto desde o punto devista das desviacións da lingua, nos que se terán en conta aestrutura, presentación, construción e corrección lingüística,emprego axeitado de signos de puntuación. Cada erro de ortografía, morfosintaxe ou de procedementossuporá a perda de 0,25 puntos.Cualificación mínima: 5

20 CE46

CE48

CE50

CT1

CT2

CT3

CT7

CT11

CT12

CT13

CT14

CT15

CT18

Debates Presentación dunha exposición oral grupal e posterior debatesobre un tema que se especificará na aula, para o cal o alumnadodeberá procurar información, manexar bibliografía, etc.

20 CE46

CE48

CT1

CT2

CT3

CT7

CT12

CT13

CT15

CT18

Páxina 52 de 327

Probas prácticas,de execución detarefas reais e/ousimuladas.

Exame que será realizado na data oficial publicada na Secretaríado Centro. Cualificación mínima para superar a proba e facer a media co restodas actividades avaliables: 5 puntos

50 CE46

CE48

CT1

CT2

CT3

CT7

CT13

CT14

CT18


A ficha persoal, cos datos persoais, e a foto pegada debe entregarse nas dúas primeiras semanas de clase.

O sistema de avaliación pretende facer o alumnado partícipe do seu proceso de aprendizaxe. En liñas xeraisprocurarase unha avaliación continua, formativa e global, polo que se terán en conta tanto os coñecementos previos doalumnado como a súa participación activa e responsable no proceso de aprendizaxe e o resultado final de dito proceso.

A cualificación final da materia será o resultado da suma das distintas notas obtidas das actividades realizadas,segundo as porcentaxes asignadas, tal como queda estipulado no cadro superior. É dicir, a cualificación final será a suma danota do exame (50%), dos traballos (40%) e da asistencia e participación activa e resolución de problemas (10%).

Para aprobar a materia hai que superar os traballos e o exame. Mentres non se aprobe o exame non se sumarán as notasdos traballos tutelados e do traballo en clase.

ALUMNADO NON ASISTENTE: Aquel alumnado que non asistise ás aulas ou faltase máis dun 20% do cómputo total dasaulas impartidas terá que presentarse a un exame de toda a materia. Así mesmo, deberá entregar e presentartodos os traballos tutelados propostos o día da realización do exame. Para a asignación dos traballos, o alumno/adeberá poñerse en contacto co profesor antes nas dúas primeiras semanas do semestre en que se imparte amateria.

Aqueles alumnos que non aproben a materia na convocatoria de maio, manteráselles a nota daqueles traballos/actividadessuperados e terán que realizar novamente o exame e os traballos/actividades non superados na convocatoria do mesde xullo.


, , ,

ÁLVAREZ, R., MONTEAGUDO, H. e REGUEIRA, X.L. (1986). Gramática galega. Vigo: Galaxia.

ÁLVAREZ, R. e XOVE, X. (2002). Gramática da lingua galega. Vigo: Galaxia.

CHAMORRO, M., I. DA SILVA E X. NÚÑEZ. (2008). Aula de galego 1. Santiago de Compostela: Xunta de Galicia.




FEIXÓO CID, X. (2004). Gramática da lingua. Síntese práctica. Vigo: Edicións Xerais de Galicia.

FERNÁNDEZ SALGADO, B. (2005). Dicionario Galaxia de usos e dificultades da lingua galega. Vigo: Galaxia.

FREIXEIRO MATO, X. R. (2002-2006). Gramática da lingua galega. I, II. Vigo: A Nosa Terra.

HERMIDA GULÍAS, C. (2004). Gramática práctica. Santiago de Compostela: Sotelo Blanco Edicións.

FEIXÓO CID, X. (coord.). (2007). Dicionario fraseolóxico castelán-galego e de correspondencias galego-castelán. Século XXI.Vigo/Pontevedra: Editorial Galaxia/ Edicións do Cumio.

LÓPEZ VIÑAS, X., LOURENÇO MÓDIA, C., MOREDA LEIRADO, M. (2010). Gramática práctica da lingua galega: A Coruña: BaíaEdicións.

Páxina 53 de 327

MÉNDEZ ÁLVAREZ, Mª. X. (2004). Ortografía da lingua galega. Vigo: Xerais.

MUÑOZ SAA, B. (2004). Claro e seguido. 1, 2, 3, 4. Vigo: Xerais.

Pena, X. R. e Rosales, M., Manual e exercicios de galego urxente, Vigo: Xerais, 2006

REGUEIRA, X. L. (1998). Os sons da lingua. Vigo: Xerais.

VVAA. 2003. As normas ortográficas e morfolóxicas da lingua galega. Actualización, complementos e desviacións. Vigo:Edicións do Cumio.

VVAA. 2005. Normas ortográficas e morfolóxicas do idioma galego. A Coruña/Santiago de Compostela: Real AcademiaGalega/Instituto da Lingua galega.

RECURSOS NA REDE:

http://ilg.usc.es

http://www.cirp.es

http://www.culturagalega.org/arquivos/cdsg/loia

http://www.ogalego.eu/

http://www.realacademiagalega.org/documents/10157/19499da0-6a97-4d15-aa91-fa7a36f5f2bd

http://www.xunta.es/linguagalega/arquivos/Lexico2-Galicia.pdf

http://www.xunta.es/linguagalega/arquivos/Lexico1-Galicia.pdf

Diccionario da Real Academia Galega

http://www.realacademiagalega.org/dicionario

Normas ortográficas e morfolóxicas:

http://www.xunta.es/linguagalega/arquivos/normasrag.pdf

http://www.consellodacultura.org/arquivos/cdsg/docs/normativa.pdf

Servizos de normalización Lingüística:

Universidade de Santiago de Compostela: http://www.usc.es/snl/

Universidade de Vigo: http://anl.uvigo.es/

Universidade da Coruña: http://www.udc.es/snl/

ESTES RECURSOS E FONTES DE INFORMACIÓN PODEN SER AMPLIADOS NA AULA.

Recomendacións

Other commentsRecoméndase:- A asistencia continuada ás clases presenciais.- A participación e a realización das tarefas prácticas que se propoñan.- A dedicación responsábel e con rigor ao estudo da materia.- O estudo continuado da materia.- A lectura reflexiva, reparando no uso da linguaxe.- A práctica da expresión oral para desenvolver a fluidez e corrección.

* O rendemento depende do estudo continuado da materia. É case imposible asimilar toda a materia mediante o estudointensivo ao final do curso académico.

Páxina 54 de 327

* Os alumnos, para a aprendizaxe significativa, deben realizar individualmente os exercicios que propón o profesor.* É moi conveniente que as lecturas se fagan de forma reflexiva, reparando no uso da linguaxe.

Páxina 55 de 327

IDENTIFYING DATA

Educación: Desenvolvemento motor

Subject Educación:Desenvolvementomotor

Code V51G110V01202

Studyprogramme




Teachinglanguage

Castelán


Coordinator García Cajide, María Purificación

Lecturers García Cajide, María Purificación


Web http://[email protected]

Generaldescription

As condutas motrices desempeñan un papel fundamental no desenvolvemento e a aprendizaxe durante aprimeira infancia. A evolución da motricidade infantil é o factor que permite o acceso á información e ásexperiencias , e por tanto a aprendizaxe natural. A importancia do estudo das características e evolución doscambios que se producen é innegable, xa que coñecendo como se aprende, podemos ensinar dun modo maisefectivo.

Competencias

Code Typology



- saber facer


- saber facer






- saber


- saber






- saber


- saber

CE2 Coñecer os desenvolvementos da psicología evolutiva da infancia nos periodos 0-3 e 3-6. - saber


- saber

CE15 Coñecer os principios básicos dun desenvolvemento e comportamento saudables. - saber

CE16 Identificar trastornos no soño, a alimentación, o desenvolvemento psicomotor, a atención e apercepción auditiva e visual.

- saber

CE18 Detectar carencias afectivas, alimenticias e de benestar que perturben o desenvolvemento físico epsíquico adecuado dos estudantes.

- saber facer

Páxina 56 de 327




- saber facer



- saber facer


- saber facer


CE44 Coñecer e dominar técnicas de expresión oral e escrita. - saber- saber facer

CE53 Coñecer os fundamentos musicais, plásticos e de expresión corporal do currículo desta etapa asícomo as teorías sobre a adquisición e desenvolvemento das aprendizaxes correspondentes.

- saber

CT1 Capacidade de análise e síntese - saber

CT2 Capacidade de organización e planificación - saber

CT3 Comunicación oral e escrita - saber








CT13 Razoamento crítico - saber

CT14 Compromiso ético - saber


CT16 Adaptación a novas situacións - saber facer- Saber estar / ser








Comprender o proceso de aprendizaxe e desenvolvemento motor de 0 a 6 anos CG1CG10CE1CE2CE4CE15CE53CT1CT2CT15CT21

Páxina 57 de 327

Adquirir recursos e estratexias para a intervención óptima no proceso de aprendizaxe e desenvolvementomotor

CG1CG2CG3CG4CG5CG11CE1CE21CE53CT2CT3CT5CT6CT7CT8CT9CT11CT12CT13CT14CT15CT16CT17CT18CT20CT21

Adquirir recursos necesarios para o deseño de tarefas acordes co nivel de desenvolvemento motor dosnenos/as

CG3CG4CG10CG11CE2CE4CE15CE16CE18CT2CT3CT7CT8CT12CT14CT17CT20

Coñecer,interpretar e utilizar os diferentes instrumentos de medida e avaliación da aprendizaxe edesenvolvemento motor

CG1CG8CG12CE2CE4CE23CE24CE25CE26CE36CE44CT1CT2CT3CT5CT6CT7CT8CT13CT15CT21

Páxina 58 de 327

Concienciar da diversidade na aula e da necesidade de atención personalizada en función do nivel decompetencia motora.

CG3CG5CG9CE21CT11CT12CT19

Contidos

Topic

BLOQUE INTRODUCTORIO. Desenvolvemento eaprendizaxe motora. Conceptos xerais e modelosexplicativos.

1.- Que é a psicomotricidade?2.- Orixe da Educación Psicomotriz e autores.3.- A motricidade no currículo de Educación Infantil.4.- Sistemas Sensoriais e Motores.4.1.- Desenvolvemento do Sistema Nervioso. Conceptos Básicos.4.2.- O Sistema somato-sensorial ou os sentidos corporais.4.2.1.- A pel e o tacto.4.3..- O sistema motor.4.3.1.- Características xerais do sistema motor.4.3.2.- Organización da cortiza motora.4.3.3.- Locomoción e equilibrio.4.3.4.- Déficits motores: Apraxias.

BLOQUE I. Factores constitutivos da competenciamotriz, concepto e desenvolvemento. Osprimeiros movementos, control e concienciacorporal, esquema corporal, actividadetonico-postural, lateralidade, respiración,relaxación, sensopercepción, habilidadescorporais e manipulativas.

1.- O Esquema Corporal.1.1.- Que é o esquema corporal?1.2.- A percepción do corpo.1.3.- O debuxo do esquema corporal.1.4.- Trastornos do esquema corporal.

2.- Psicomotricidade Grosa2.1.- Que é a psicomotricidade grosa?2.2.- Partes da psicomotricidade grosa. 2.2.1.- Lateralidade.2.2.2.- Ton muscular.2.2.3.- Independencia Motriz.2.2.4.- Coordinación.2.2.5.- Control Respiratorio.2.2.6.- Equilibrio.2.2.7.- Estructuración Espacial.2.2.8.- Estructuración Temporal.2.2.9.- Ritmo Corporal.2.3.- Trastornos da Psicomotricidade Grosa.

3.- Psicomotricidade Fina.3.1.- Que é a Psicomotricidade Fina?3.2.- Partes da Psicomotricidade Fina.3.2.1.- Motricidade Xestual.3.2.2.- Coordinación Manual.3.2.3.- Coordinación Viso-manual.3.2.4.- Grafomotricidade.3.2.5.- Coordinación Grafo-perceptiva.3.3.- Trastornos da Psicomotricidade Fina.

4. Escalas Básicas do Desenvolvemento Motriz.

BLOQUE II: Instrumentos de avaliación e criteriosxerais de intervención.

1.- Aplicacións Prácticas na aula.

2.- Test Psicomotores.

10. As Clases de Psicomotricidade.

TEMARIO PRÁCTICO. BLOQUE IActividades para o desenvolvemento da psicomotricidade infantil.

BLOQUE IIXogos Motores Tradicionais.Cancións Motrices.Contos Motores.

Páxina 59 de 327



Total hours



Prácticas de laboratorio 22 23 45




Cartafol/dossier 4 20 24



Description

Sesión maxistral Exposición dos contidos fundamentais da materia.


Actividades dirixidas a motivar e tomar contacto de face á iniciación a un bloque tematico.Realizararase basicamente a traves da lectura de articulos ou outros recursosbibliograficos

Prácticas de laboratorio Actividades de aplicación dos coñecementos a situacións concretas, coa finalidade de adquisiciónde habilidades basicas e procedimentais relacionadas coa materia obxecto de estudo.

Traballos de aula Traballos na aula en relación a casos practicos vinculados aos contidos dos temas

Presentacións/exposicións Os alumnos exporán unha sesión participativa que desenvolva as principais cualidades e/ouhabilidades motrices



Presentacións/exposicións Resolución de dúbidas e preguntas durante as horas de traballo e en horas de tutorias. Día ehora tutorias.......mércores de 12 h a 13 h. Previa comunicación coa profesora, poderasemarcar outro día e hora, en caso de non poder realizarse devandito día.

Estudos/actividades previos Resolución de dúbidas e preguntas durante as horas de traballo e en horas de tutorias. Día ehora tutorias.......mércores de 12 h a 13 h. Previa comunicación coa profesora, poderasemarcar outro día e hora, en caso de non poder realizarse devandito día.

Tests Description

Cartafol/dossier Resolución de dúbidas e preguntas durante as horas de traballo e en horas de tutorias. Día ehora tutorias.......mércores de 12 h a 13 h. Previa comunicación coa profesora, poderasemarcar outro día e hora, en caso de non poder realizarse devandito día.

Avaliación

Description Qualification EvaluatedCompetencess

Presentacións/exposicións Dirixir, de maneira grupal, unha sesión psicomotriz. Asistencia,actitude tanto nas sesións practicas como teoricas.

20

Probas de resposta curta A proba de avaliación consistira nun exame escrito, que recolleracuestións teoricas e relacionadas cos bloques de contidos queconforman a materia.

40

Cartafol/dossier Os criterios para a avaliación do portafolios da materia seran:Descrición xogo.Identificación correcta das competencias traballadas en cadabloque tematico.Achegas persoais.

40


Para superar a materia é necesario aprobar ambas as partes.

Os alumnos que superen 6 faltas de asistencia deberán realizar un diario ou portafolios diferente e con maiores obxectivosque os demais alumnos.

A nota dos traballos prácticos contabiliza para a nota final só durante o presente curso.

Páxina 60 de 327

En 2ª convocatoria é necesario realizar exame teórico e o traballo práctico e aprobar ambas as partes.

Hora e día de tutoria......miercoles de 12 h a 13 h. Previa comunicación coa profesora, poderase marcar outro día e hora, encaso de non poder realizarse devandito día.

Data de exame segundo calendario oficial. Data publicada na web.


R. Rigal, Educación motriz y educación psicomotriz en preescolar y primaria, Inde, 2006

B. Cratty, Desarrollo perceptual y motor en los niños, Paidos, 2002

S. Fusté y M. Bonastré., Psicomotricidad y vida cotidiana, GRAO, 2007

Gil, P, Desarrollo psicomotor en Educación Infantil, Wanceullen, 2003

P. P Berruezo, El contenido de la psicomotricidad, , 2000

Lleixá Arribas, T., Juegos sensoriales y conocimiento corporal, Paidotribo, 2008

Jiménez Ortega, J. y Alonso Obispo, Psicomotricidad: Práctica 1, La tierra hoy, 2003

Ried, Bettina, Juegos y ejercicios para estimular la psicomotricidad, Oniro, 2012

Cobos Álvarez, Pilar, El desarrrollo psicomotor y sus alteraciones, Pirámide, 2001

Ruiz Juan, Francisco y García Montes, Mª Elena, Propuesta de juegos con aros, pelotas gigantes, indiacas, balones deespuma y catchball , Gymnos, 2000

Lázaro Lázaro, Alfonso, Nuevas experiencias en educación psicomotriz, Mira Editores, 2000

Portellano, José Antonio, Neuropsicología Infantil, Síntesis, 2007

Recomendacións

Subjects that continue the syllabusPsicoloxía: Fundamentos psicolóxicos da intervención temperá/V51G110V01304Psicoloxía: Prevención e tratamento das dificultades na aprendizaxe infantil/V51G110V01305

Subjects that are recommended to be taken simultaneouslyPsicoloxía: Psicoloxía da educación: Procesos de aprendizaxe infantil/V51G110V01205

Subjects that it is recommended to have taken beforePsicoloxía: Psicoloxía do desenvolvemento de 0-6 anos/V51G110V01104

Páxina 61 de 327

IDENTIFYING DATA

Educación: Organización do centro escolar

Subject Educación:Organización docentro escolar

Code V51G110V01203

Studyprogramme




Teachinglanguage

CastelánGalego


Coordinator Blanco Navarro, Marta

Lecturers Blanco Navarro, Marta



Generaldescription

Esta materia forma parte do módulo 5: "Organización do espazo escolar, materiais e habilidades docentes", decarácter básico, con 6 créditos ECTS. Pretende proporcionar aos alumnos e ás alumnas os coñecementoscientíficos e as técnicas necesarias para reflexionar os distintos aspectos e ámbitos da Organización Escolar.Así mesmo, preténdese unha aproximación á realidade educativa que vaia preparando ao futuro mestre/apara desenvolver o seu traballo nos centros escolares, entre outros ámbitos de posibilidades laborais.

Competencias

Code Typology


- saber
























Páxina 62 de 327






- saber





- saber facer








CE29 Valorar a importancia do traballo en equipo - saber facer- Saber estar / ser



CE31 Coñecer a lexislación que regula as escolas infantís e a súa organización. - saber- saber facer

CE32 Valorar a relación persoal con cada estudante e a súa familia como factor de calidade da educación. - saber facer- Saber estar / ser










CT6 Capacidade de xestión da información - saber- saber facer


CT8 Toma de decisións - saber- saber facer


CT10 Traballo nun contexto internacional - saber- saber facer- Saber estar / ser

CT11 Habilidades nas relacións interpersoais - saber- saber facer- Saber estar / ser


CT13 Razoamento crítico - saber- saber facer



Páxina 63 de 327




CT19 Coñecemento doutras culturas e costumes - saber- saber facer- Saber estar / ser

CT20 Iniciativa e espírito emprendedor - saber facer

CT21 Motivación pola calidade - saber facer

CT22 Sensibilidade por temas ambientais - saber facer- Saber estar / ser



Coñecer lle evolución histórica do *sitema educativo en *nuetro país así como os condicionamentospolíticos e lexislativos da actividade educativa, e situar á escola no sistema educativo español, nocontexto europeo e internacional.

CB1CG1CG9CG12CE27CE31CT1CT2CT6CT7CT8CT9CT12CT18CT20CT21

Planificación das secuencias de aprendizaxe e organización das situacións de traballo na aula, no espazode xogo

CB1CB4CG1CG2CG3CG4CG5CG6CG7CG10CG11CG12CE8CE10CE20CE21CE30CE32CE59CT1CT2CT6CT7CT8CT9CT11CT12CT16CT17CT18CT21

Páxina 64 de 327

Comprender que a dinámica diaria da Educación Infantil é cambiante en función de cada neno/a, grupo esituación, e saber ser flexibles no exercicio diario da función docente.

CB1CB2CB3CG2CG3CG5CG10CE8CE10CE20CE32CE59CT1CT2CT6CT7CT8CT12CT16CT18CT20CT21

Valorar a importancia da estabilidade e regularidade do contexto escolar, os horarios e os estados deánimo do profesorado como factores que contribúen ao progreso harmónico e integral dos nenos e asnenas.

CG11CG12CE20CE29CT2CT7CT8CT9CT12CT13CT15CT16CT17CT18

Saber traballar en equipo con outros profesionais e colaborar cos diferentes sectores da comunidadeeducativa e da contorna, coa finalidade de planificar secuencias de aprendizaxe e organizar situacións detraballo na aula e no espazo do xogo, identificando as peculiaridades do período de 0-3 anos e 3-6 anos.

CB2CB4CB5CG1CG9CG12CE12CE21CE30CE64CE66CT1CT2CT6CT7CT8CT9CT10CT12CT14CT17CT18CT19CT20CT21CT22

Páxina 65 de 327

Ter unha imaxe realista de si mesmo, actuar conforme ás propias *conviciones, asumir responsabilidades,tomar decisións e *relativizar as posibles frustracións.

CG12CT1CT2CT6CT7CT8CT9CT11CT13CT14CT16CT17CT18CT20CT21

Tomar conciencia da complexidade dos procesos educativos en xeral e dos procesos deensino-aprendizaxe, nas etapas obrigatorias do sistema educativo.

CB1CB4CG1CG9CG11CG12CE27CT1CT2CT6CT7CT8CT9CT13CT17CT18CT21

Analizar e aplicar distintas estratexias metodolóxicas para organizar espazos, materiais e tempos, enfunción dos diferentes modelos didácticos e das características e peculiaridades do neno/a.

CB2CB3CB4CB5CG1CG2CG3CG9CG11CE8CE10CE59CE64CT1CT2CT6CT7CT8CT9CT11CT13CT14CT15CT16CT17CT18CT21

Páxina 66 de 327

Coñecer experiencias internacionais e exemplos de experiencias innovadoras en Educación Infantil paraaplicalas na aula.

CB1CB4CG1CG11CG12CE21CE26CE27CE29CE30CE64CE66CT1CT2CT3CT4CT7CT8CT9CT10CT11CT12CT13CT14CT15CT16CT17CT18CT19CT20CT21

Participar na definición do proxecto educativo e na actividade xeral do centro, atendendo aos criterios decontrol de calidade.

CB1CB4CG1CG9CE21CE26CE29CE30CE64CE66CT1CT2CT3CT7CT8CT9CT13CT17CT18CT21

Contidos

Topic

INTRODUCIÓN Nocións introductorias

1- FUNDAMENTACIÓN CONCEPTUAL A Organización EscolarO centro como unidade organizativa: funcións directivas, de xestiónpedagóxica e administrativasO centro e a comunidade educativa

2- SUBSISTEMA AMBIENTAL/CONTEXTUAL Os Poderes Públicos e a educación como servizo de interese públicoEstrutura do Sistema Educativo EspañolAvaliación de centros

3- SUBSISTEMA DE PLANIFICACIÓN Plan/é institucionaisO centro como unidade organizativa: funcións de goberno e decoordinación

4- SUBSISTEMA ESTRUTURAL Organización dos axentes educativos, recursos, espazos, horarios eactividades

Páxina 67 de 327

5- SUBSISTEMA RELACIONAL Participación nos centros educativosO clima organizativoPotenciar unha cultura de centro que fomente a corresponsabilidadeA convivencia como reto nas organizacións educativas

6- SUBSISTEMA DE DIRECCIÓN E LIDERADO Liderado educativo

7- SUBSISTEMA DE CAMBIO/DESENVOLVOORGANIZATIVO

A avaliación como elemento de mellora e de aumento de calidadeTipos de avaliaciónCriterios de avaliación en Educación Infantil e en Educación Primaria

8- ORGANIZACIÓN ESCOLAR DIFERENCIADA Análise e experiencias

9- A ORGANIZACIÓN ESCOLAR NO PRACTICUM Achegas da Organización Escolar ao Practicum



Total hours



Proxectos 13 10 23


Obradoiros 9 10 19

Seminarios 2 4 6


Estudo de casos/análise de situacións 1 5 6


1 2 3



Description


Presentación da materia e explicación da guía docente

Sesión maxistral Os aspectos teóricos da materia Organización do Centro Escolar levarán a cabo a través deste tipode metodoloxía

Proxectos Realización grupal en horas prácticas do proxecto PBL (Problem-Based Learning)Asígnanse grupos e casos a sorteoComputa para a avaliación continua


Realización de forma individual/grupal de preparación de temas para exporSerán asignados durante o cuadrimestre, unha vez avanzadas as clasesComputa para a avaliación continua

Obradoiros Realización de diversas actividades con metodoloxía individual e/ou grupal durante as clasesprácticas

Seminarios A través de seminarios, charlas ou conferencias de tipo específico durante o curso, abordaransetemas específicos. Supoñen un complemento das clases teóricas e poden xurdir ao longo docuadrimestre



Estudos/actividades previos Tutoría e seguimento dos traballos de aula, con obxecto de orientar e facilitar o proceso deatender e resolver dúbidas de cada un/a de os estudantes. Horario de Tutoría académica: Lunsde 13:00 a 14:00h.

Proxectos O alumnado poderá consultar individualmente ou co seu grupo, calquera cuestión relacionadaco PBL. Horario de Tutoría académica: Luns de 13:00 a 14:00h.

Avaliación Description Qualification Evaluated

Competencess

Páxina 68 de 327

Probas detipo test

Proba para a avaliación das competencias adquiridas. Realización e nota individual.

Data: consultar o calendario correspondentehttp://www.escuelamagisterioceuvigo.es/organizacion-academica/escola-maxisterio-vigo-ceu-examenes.php

40 CB1

CB3

CB4

CG1

CG3

CG6

CG9

CG12

CE26

CE27

CE31

CE66

CT1

CT2

CT3

CT6

CT8

CT13

CT14

CT15

Estudo decasos/análisede situacións

Realización, entrega do documento final e exposición oral do PBL. Nas datas fixadas antes de comezardevandito proxecto

Realización e nota grupal

40 CB2

CB3

CB5

CG1

CG3

CG4

CG5

CG9

CG10

CG11

CG12

CE8

CE10

CE12

CE21

CE26

CE29

CE30

CE31

CE32

CE59

CE64

CE66

CT1

CT2

CT3

CT6

CT7

CT8

CT9

CT11

CT12

CT13

CT14

CT15

CT16

CT17

CT18

CT20

CT21

Páxina 69 de 327

Probasprácticas, deexecución detarefas reaise/ousimuladas.

Preparación e exposición oral dalgún tema ou aspecto do temario a tratar.Distribuiranse temas e datas ao longo do cuadrimestre

20 CB1

CB2

CB3

CB4

CG1

CG2

CG4

CG5

CG6

CG7

CG9

CG12

CE20

CE21

CE26

CE27

CE30

CE31

CE32

CE59

CE66

CT1

CT2

CT3

CT4

CT6

CT8

CT9

CT10

CT13

CT14

CT15

CT16

CT17

CT18

CT19

CT20

CT21

CT22


A nota final da materia ten dous compoñentes:1. O traballo realizado polo/o alumno/a durante o curso (Avaliación Continua);2- A proba escrita. No caso de non superar a materia na primeira convocatoria, a nota de Evaluacón Continua manterase ataa segunda convocatoria. Os alumnos que non alcancen o 80% da asistencia a clase, deberán axustarse a un exameespecífico, dado a esixencia grupal do Proxecto . Este documento é unha declaración de intencións sobre o traballo dosestudantes na materia; polo que pode sufrir lixeiras modificacións derivadas do consenso co grupo clase ou porcircunstancias imprevistas.


Referencias

Alonso Tapia, J. (2000). Motivacióny aprendizaje en el aula. Madrid:Aula XXI.

Antúnez, S. y Gairín, J. La organización escolar. Barcelona: Graó.

BlancoNavarro, M. (2013). La organización escolar . Madrid: CEU Ediciones.

Boletín de Educación del Instituto Nacional de EvaluaciónEducativa . http://www.mecd.gob.es/inee/Boletin-de-educacion.html.

Carrasco,M.J. Organización escolar. (2002) Aspectos básicos para docentes . Madrid: Grupo Editorial Universitario.

Circular10/2010 da dirección xeral de educación, formación profesional e innovacióneducativa pola que se ditan instrucións

Páxina 70 de 327

para coordinar as actuacións eestablecer as acción prioritarias dos servizos de orientación educativa eprofesional naComunidade Autónoma de Galicia.

Constitución Española . (1978).

Decreto 374/1996, do 17 de outubro, polo quese aproba o regulamento orgánico das escolas de educación infantil edoscolexios de educación primaria da Comunidade Autónoma de Galicia

Decreto 330/2009, do 4 de xuño, polo que seestablece o currículo da educación infantil na Comunidade Autónoma deGalicia.DOG 121, de 23 de xuño de 2009.

Decreto 105/2014, do 4 de septembro, polo quese establece o currículo da educación primaria na Comunidade AutónomadeGalicia . DOG 171,de 9 de septembro de 2014.

GómezSierra, M.E. (2015). Currículode educación infantil y primaria. Madrid:Universidad Eclesiástica de San Dámaso.

Hernández,F. y Ventura, M. La organización delcurrículo por competencias. Elconocimiento es un caleidoscopio (9ª ed.).Barcelona: Graó.

JiménezRodríguez, M.A. (2011). Cómo diseñar y desarrollar el currículo porcompetencias. Guía práctica. Madrid: PCC, educarpráctico.

Delors,J. (1996). Laeducación encierra un tesoro. Barcelona:Ediciones UNESCO.

LOMCE, Ley Orgánica 8/2013, de 9 de diciembre, parala mejora de la calidad educativa . BOE295, de 10 de diciembre de2013.

LOE, Ley Orgánica 2/2006, de 3 de mayo, deEducación. BOE 106, de 4 de mayo de2006.

LorenzoDelgado, M. (coord.)(2005). La organización y gestión del centroeducativo: análisis de casos prácticos.Madrid:Universitas.

MuñozRepiso, M. (2000). Educar en positivo para un mundo en cambio. Madrid: PCC.

Portales de Educación. www.mecd.gob.es/biblioteca-central/recursos-electronicos/enlaces-interes/portales-educacion.html

Real Decreto 132/2010, de 12 de febrero, porel que se establecen los requisitos mínimos de los centros que impartanlasenseñanzas en segundo ciclo de la educación infantil, la educación primaria yla educación secundaria . BOE 62, de 12 demarzo de 2010.

Real Decreto 1630/2006, de 29 de diciembre,por el que se establecen las enseñanzas mínimas del segundo ciclo deeducacióninfantil. BOE 4, de 4 de enero de 2007.

Real Decreto 126/2014, de 28 de febrero, porel que se establece el currículo básico de la Educación Primaria. BOE 52, de 1de marzo de 2014.

RevistaElectrónica Interuniversitaria de Formación del Profesorado . http://revistas.um.es/reifop

Torrego,J.C. (2009). Modelo integrado de mejora de la convivencia. Estrategias de mediacióny tratamiento de conflictos.Barcelona:Graó.

Resolución de 23 de diciembre de 2015, de laSecretaría de Estado de Educación, Formación Profesional y Universidades,porla que se establece el procedimiento para la concesión del distintivo decalidad Sello Vida Saludable. BOE 313, de 31diciembre de 2015.

Zabalza, A. (2011). El Practicum en la formaciónuniversitaria: estado de la cuestión. Revista de Educación , 354, 21-43.

Recomendacións

Subjects that it is recommended to have taken beforeEducación: Deseño e desenvolvemento do currículo da educación primaria/V51G120V01201 Other commentsAxudará ao proceso de asimilación, ademais da asistencia a clase teórica e práctica, a consulta habitual de Portaiseducativos como o do Ministerio de Educación, Cultura e Deporte, o Portal Educativo da Xunta de Galicia e algúns dos

Páxina 71 de 327

propios centros educativos. Así mesmo, será un momento oportuno para seguir con interese as noticias mediáticas referidasao mundo da Educación.

Páxina 72 de 327

IDENTIFYING DATA

Educación: Teoría e institucións contemporáneas da educación

Subject Educación: Teoríae instituciónscontemporáneasda educación

Code V51G110V01204

Studyprogramme




Teachinglanguage

Castelán


Coordinator Varela Iglesias, Miriam

Lecturers Varela Iglesias, Miriam


Web

Generaldescription

Como materia de formación básica, a denominada Educación. Teoría e Historia dá Educación ten como finalidade introducir ao futuro graduado non universo educativo a través dáanálise dá educación como práctica cultural presente en todas as sociedades e estreitamente relacionada concuestións sociais, económicas e políticas. Persegue que ou futuro graduado coñeza e valore nunha perspectivacrítica ou concepto de educación e vos seus procesos, axentes, institucións, xunto coa súa evolución históricae ou proceso de configuración do sistema educativo. Busca igualmente unha comprensión histórica, contextual e crítica do fenómeno educativo, queoriente finalmente a súa praxe profesional nunha perspectiva reflexiva. Tamén analízanse vos aspectos básicos do desenvolvemento históricodá educación en España e en Galicia, prestando especial atención á Educación Primaria, e ao proceso deconfiguración do seu profesorado, dá súa formación e dá súa lexitimación socioprofesional.

Competencias

Code Typology

CB1 Que os estudantes demostren posuír e comprender coñecementos nunha área de estudo que parteda base da educación secundaria xeral e adoita atoparse a un nivel que, malia se apoiar en libros detexto avanzados, inclúe tamén algúns aspectos que implican coñecementos procedentes davangarda do seu campo de estudo.


CB2 Que os estudantes saiban aplicar os seus coñecementos ó seu traballo ou vocación dunha formaprofesional e posúan as competencias que adoitan demostrarse por medio da elaboración e defensade argumentos e a resolución de problemas dentro da súa área de estudo.

- saber facer


- saber facer


- saber facer



- saber facer

CG5 Reflexionar en grupo sobre a aceptación de normas e o respecto aos demais. Promover a autonomíae a singularidade de cada estudante como factores de educación das emocións, os sentimentos e osvalores na primeira infancia.

- saber facer- Saber estar /ser


- saber

CG9 Coñecer a organización das escolas de educación infantil e a diversidade de accións que comprendeo seu funcionamento. Asumir que o exercicio da función docente debe perfeccionarse e adaptarseaos cambios científicos, pedagóxicos e sociais ao longo da vida.

- saber


- saber


- saber

Páxina 73 de 327


- saber



CE10 Crear e manter lazos de comunicación coas familias para incidir eficazmente no proceso educativo. - saber- saber facer






- saber




- saber facer



CE22 Atender as necesidades dos estudantes e transmitir seguridade, tranquilidade e afecto. - saber facer- Saber estar /ser

CE27 Situar a escola infantil no sistema educativo español, no contexto europeo e no internacional. - saber- saber facer

CE28 Coñecer experiencias internacionais e exemplos de prácticas de innovadoras en educación infantil. - saber facer

CE29 Valorar a importancia do traballo en equipo - saber facer- Saber estar /ser

CE32 Valorar a relación persoal con cada estudante e a súa familia como factor de calidade da educación. - saber facer

CE41 Fomentar experiencias de iniciación ás tecnoloxías da información e a comunicación. - saber facer




- saber







CT8 Toma de decisións - saber facer- Saber estar /ser

CT9 Traballo en equipo - saber facer- Saber estar /ser






CT21 Motivación pola calidade - saber facer- Saber estar /ser

Páxina 74 de 327



1. Analizar, comprender e avaliar a educación como feito e como acción-intervención desde os marcosteóricos que nos proporcionan tanto a teoría da educación como o saber facer historia da educación.

CB1CB2CB3CB4CG1CG3CG5CG9CG12CE1CE10CE12CE13CE14CE19CE21CE22CE27CE28CE29CE32CE41CE66CT1CT2CT3CT5CT6CT9CT13CT14CT15CT17CT21

2. Analizar a evolución histórica das institucións educativas formais e non formais tendo en conta oscondicionamentos sociais, políticos e normativos así como comprender o fenómeno educativo desde aTeoría da Educación.

CB1CB2CB3CG1CG5CG9CG11CG12CE1CE13CE14CE27CE28CE41CT1CT2CT3CT6CT7CT9CT11CT13CT14CT15CT21

Páxina 75 de 327

3. Desenvolver un coñecemento reflexivo e crítico da avaliación que permita comprender a complexidadedo proceso educativo.

CB1CB3CG1CG5CG11CG12CE1CE6CE13CE14CE27CT1CT3CT6CT8CT9CT13CT14CT17CT21

4. Valorar a acción educativa do mestre de educación primaria como un proceso de intervenciónprofesional, o que supón explicar, xustificar e xerar pedagogicamente a súa intervención tanto desde osfundamentos teóricos da educación como desde os procesos históricos que a sustentan.

CB1CB2CB3CG1CG5CG7CG9CG12CE1CE13CE14CE19CE20CE28CE29CE61CT1CT2CT3CT5CT6CT7CT13CT14CT15CT21

Contidos

Topic

CONCEPTO, FINALIDADES E SISTEMAS ENEDUCACIÓN

1. A educación e o fenómeno educativo.2. Perspectivas pedagóxicas da acción educativa.3. Ámbitos da educación.

O COÑECEMENTO CIENTÍFICO NA EDUCACIÓN 1. Introdución á investigación educativa.2. A corrente dos Annales.

AXENTES E INSTITUCIÓNS EDUCATIVAS 1. Evolución histórica e novas perspectivas do Sistema escolar. A escolade onte.

TEORIAS EDUCATIVAS CONTEMPORÁNEAS EHISTORIA DA EDUCACIÓN INFANTIL.

-1. Escola Tradicional – Escola Nova. Escola Tradicional. Contexto social ecultural do Movemento daEscola Nova. A Escola Nova como núcleo configurador da PedagoxíaContemporánea: Primeiras experiencias do Movemento. Os principaisteóricos da Escola Nova: Dewey, Kerschensteiner, Decroly, Claparède, Montessori, Ferrière. Novas realizacións.


Páxina 76 de 327


Total hours

Resolución de problemas e/ou exercicios 15 20.5 35.5

Prácticas autónomas a través de TIC 10 25 35


Sesión maxistral 15 22.5 37.5



Description


O profesor ofertará ao alumnado unha recompilación de textos. O alumno pola súa banda elixiráentre entre os textos ofertados. Consistirá nunha análise crítica-reflexivo relacionado coastemáticas traballadas dentro dos contidos.

Prácticas autónomas através de TIC

Os alumnos pola súa banda coa oportuna orientación do profesor, profundarán en cuestiónsconcretas que non foran abordadas máis que dunha maneira moi xenérica na exposición deste eque sexan susceptibles de tratamento de estudo recorrendo aos soportes documentais ebibliográficos pertinentes. O alumno realizará procuras documentais e bibliográficas para a maiorcomprensión dos contidos.

Traballos de aula Os traballos de aula (traballos monográficos) terán como cometido a iniciación á investigación.Estes traballos versarán sobre unha temática previamente achegada polo profesor e relacionadacoas temáticas dos bloques de contido.

Sesión maxistral As leccións que conforman o temario desta materia serán elaborados e presentados de maneiraexpositiva ao grupo de clase polo profesor, achegando a documentación necesaria para ocoñecemento dos contidos da materia.



Sesión maxistral

Resolución de problemas e/ou exercicios

Avaliación


Sesiónmaxistral

As sesións maxistrais serán avaliadas mediante unha proba. Dita probaavaliará as competencias adquiridas que inclúen preguntas directassobre un aspecto concreto. Os alumnos deben responder de maneiradirecta e breve en función dos coñecementos que teñen sobre a materia.

40

Páxina 77 de 327

Resolución deproblemase/ou exercicios

O profesor proporá traballos sobre contidos específicos que acheguenactualidade, reflexión crítica ás temáticas traballadas nas clases. Trátase,que mediante o traballo persoal e reflexivo, profúndese nos campos dolabor educativo que mais valor teñen no seu quefacer profesional futuro.

20 CB2

CB3

CB4

CG5

CG11

CG12

CE1

CE13

CE14

CE19

CE27

CT1

CT2

CT3

CT6

CT7

CT8

CT9

CT14

CT17

Traballos deaula

O traballo monográfico consiste na investigación sobre aspectosrelevantes da educación primaria. Serán avaliados tendo en conta acalidade das achegas, o seu formato axustado aos estándares científicos.Así mesmo as exposicións monográficas serán avaliadas tendo en contaa capacidade expositiva diante da clase, o contido e a preparación dosmateriais pertinentes de achegar calidade á materia.

20

Other comments and July evaluationA cualificación final da disciplina resultará da integración das distintas notas. Deberán ser superadas todas as partes parapoder obter unha cualificación positiva. O alumno que non realice todas as actividades de avaliación obterá unhacualificación final de SUSPENSO. En xullo avaliarase mediante un exercicio escrito, a entrega dun traballo monográfico e odossier feito en clase.Tanto a cualificación dos traballos derivados da resolución de problemas, é dicir, contidos específicos(dossier) como a cualificación dos traballos de aula (traballo monográfico) feitos no seu momento durante o curso, seguiránvixentes en segunda convocatoria ou convocatoria extraordinaria.É imprescindible a asistencia a clase que puntuará un 20%da nota final. Se non se cumpre a asistencia someterase ao alumno a unha proba específica, que consistirá nunha preguntamáis no exame. As fechas do exame serán las publicadas oficialmente na web da facultade. Os horarios de titorías serán os mércores ás11:30h


, , ,

NEGRÍN FAJARDO, O, Teoría e instituciones contemporaneas de educación., 2005, Madrid- AYUSTE, A. y OTROS : Planteamientos de pedagogía crítica. Barcelona, Graó, 1994. - COLOM, A.J. (Coord.) Teorías einstituciones contemporáneas de la educación. Barcelona : Ariel, 1997. - DEL VAL, J. Los fines de la educación. Madrid: SigloXXI, 1990. - DELORS, J. La educación encierra un tesoro. Madrid: Santillana, 1994. - ESTEVE ZARAZAGA, J.M. La tercerarevolución educativa. La educación en la sociedad del conocimiento. Barcelona: Paidós, 2003. - FERNÁNDEZ ENGUITA, M.,Laescuela a examen. Madrid: Pirámide, 1998. - FERNÁNDEZ ENGUITA, M. ,La profesión docente y la comunidad escolar: crónicade un desencuentro. Madrid: Morata, 1993. 1993 - GIROUX, H.A. , Cultura política y práctica educativa. Barcelona: Graó,2001. - CAPITAN DIAZ, A., Historia de la educación en España: De los orígenes al Reglamento General de Instrucción Pública.T. II: Pedagogía contemporánea, Dykinson, Madrid, 1.991 y 1.994. Breve Historia de la educación en España, AlianzaEditorial, Madrid, 2002. - COSTA RICO, A.: Historia da Educación e da Cultura en Galicia. (Séculos IV-XX), Vigo, EdiciónsXerais, 2004. - DELGADO, B. (ed.).: Historia de la educación en España y América. La educación en la España Moderna(Siglos XVI-XVIII). T. III(1.789-1.975), Ed. Fundación Santa María Ediciones SM, Madrid,1993 y 1.994. - ESCOLANO BENITO, A.:La educación en la España contemporánea. Políticas educativas, escolarización y culturas pedagógicas, Biblioteca Nueva,Madrid 2002. -ESCOLANO BENITO, A.: Historia de la Educación II. Madrid, Anaya, 1985. -ESTEBAN MATEO, L. y LOPEZ MARTIN,R.: Historia de la enseñanza y de la escuela, Tirant lo Blanch, Valencia 1994. - FEBVRE, L.: Combates por la historia.Barcelona, Ariel, 1970. -GABRIEL, N. DE.: Leer, escribir y contar. Escolarización popular y sociedad en Galicia (1875-1900).Sada, Ed.do Castro, 1990. -GABRIEL, N. DE.: "Alfabetización y escolarización en España (1887-1950)” en Revista de

Páxina 78 de 327

Educación 14, 1997. -GABRIEL FERNÁNDEZ, N.:“Evolución del número y modalidades de escuelas públicas en la segundamitad del siglo XIX”, en Escolarización y sociedad en la España Contemporánea (1808-1970), Valencia, Rubio Esteban, 1983,pp.45-56. -GABRIEL FERNÁNDEZ, N.:“La agricultura y la escuela en España (1848-1901)” en Historia de la Educación 2,Madrid, MEC, 1983, pp.131-141. GABRIEL FERNÁNDEZ, N.:“Escolarización y sistemas de enseñanza”, en Historia de laEducación 6, Madrid, MEC, 1987, pp.209-227. -GABRIEL FERNÁNDEZ, N.: Escolarización y sociedad en Galicia (1875- 1900).Santiago de Compostela, Universidad de Santiago, 1987. -GABRIEL FERNÁNDEZ, N.: Leer, escribir y contar. Escolarizaciónpopular y sociedad en Galicia. (1875-1900). Sada (A Coruña), Ediciós do Castro, 1990. -GABRIEL, N. DE.:“Alfabetización yescolarización en España (1887-1950)” en Revista de Educación 14, Madrid, MEC,1997. GUTIERREZ ZULUAGA: Historia de laeducación. Narcea, Madrid, 1972. -JENKINS, K.: Repensar la historia. Madrid, Siglo XXI, 2009. -MORENO, J.M: Historia de laeducación. Ed.Paraninfo, Madrid, 1986. -NEGRÍN FAJARDO, O. (Coord.), Historia de la Educación Española, Uned, Madrid,2006. -PORTO UCHA, A.S.: La Institución Libre de Enseñanza en Galicia. A Coruña, O Castro, 1985. -PUELLES BENÍTEZ, M.:Educación e ideología en la España contemporánea (1767-1975). Labor, Barcelona, 1980. -PUELLES BENÍTEZ, M.: Historia dela educación en España. Siglo XIX. Madrid, Uned, 1989. -PUELLES BENÍTEZ, M.: Estado y Educación en la España Liberal(1809- 1857). Un sistema educativo nacional frustrado. Barcelona,Pomares Corredor, 2004. -PUELLES BENÍTEZ, M.: Política yEducación en la España contemporánea, Madrid, UNED, 2007. -RUIZ BERRIO, J. : La educación en España. Textos ydocumentos. Edit. Actas, Madrid 1996 -TIANA, A., OSSENBACH, G., y SANZ, F., (Cord.) Historia de la Educación (EdadContemporánea), UNED, Madrid 2002. -THUILLIER, G. y TULARD, J.: Cómo preparar un trabajo de historia. Métodos y técnicas.Barcelona, Oikos-Tau, 1989. -TUÑÓN DE LARA, M.: ¿Por qué la historia?. Barcelona, Salvat, 1981. -VIÑAO, A., Política yeducación en los orígenes de la España Contemporánea, Siglo XXI, Madrid, 1982.

Recomendacións

Subjects that continue the syllabusEducación: Teoría e institucións contemporáneas da educación/V51G110V01204

Other commentsA realización do traballo de investigación en grupo, suporá que cada un dos alumnos do grupo coñeza profundamente otraballo, xa que calquera deberá poder dar conta do traballo en cada momento. Será imprescindible a asistencia a clasepara superar a materia. A avaliación é continua, o que supón que os alumnos que asistisen a clase menos do 80% terán quepresentarse a un exame específico debido ás súas circunstancias especiais. A non asistencia non poderá superar o 20% dashoras lectivas desta materia. Nesta porcentaxe inclúense as faltas xustificadas e sen xustificar. Este apartado suporá o 20%da nota final.

Páxina 79 de 327

IDENTIFYING DATA

Psicoloxía: Psicoloxía da educación: Procesos de aprendizaxe infantil

Subject Psicoloxía:Psicoloxía daeducación:Procesos deaprendizaxeinfantil

Code V51G110V01205

Studyprogramme




Teachinglanguage

Castelán



Lecturers Muñoz Prieto, María del Mar



Generaldescription

Esta materia proporciona ao alumno un coñecemento detallado dos procesos de ensino- aprendizaxe.Considérase fundamental que o alumnado sexa capaz de adestrarse para que no futuro poida levar a cabo unpapel de guía, orientador en todos os ámbitos que *conciernen ao ámbito educativo, así como desenvolver unespírito crítico e reflexivo.

Competencias

Code Typology









CE7 Identificar dificultades de aprendizaxe, disfunciones cognitivas e as relacionadas coa atención. - saber

CE11 Coñecer e saber exercer as funcións de titor e orientador en relación coa educación familiar. - saber





- saber facer


CT2 Capacidade de organización e planificación - saber- saber facer






Páxina 80 de 327



Comprender os procesos de aprendizaxe relativos ao período 0-6 no contexto familiar, social e escolar. CB4CG2CE7CE16CT1CT2CT6CT14

Promover o traballo cooperativo e o traballo autónomo que permita deseñar, planificar e avaliar procesosde ensino e aprendizaxe con outros docentes e profesionais.

CB2CG2CE13CT2CT8CT9CT12

Coñecer os procesos de interacción e comunicación na aula de primaria e utilizalos para xestionar o climada aula e a instrución.

CB2CG5CE11CE12

Coñecer os procesos de interacción e comunicación na aula de primaria e utilizalos para xestionar o climada aula e a instrución.

CE13CT2CT8CT9CT12

Contidos

Topic

1. PARADIGMAS E CONCEPCIÓNS TEÓRICAS DOSPROCESOS DE ENSINO E APRENDIZAXE

1.1. Conductismo. 1.2. Cognitivismo. 1.3. Inicios do Constructivismo. 1.4.Constructivismo social.

2. CONTEXTOS E FACTORES CONDICIONANTESDA APRENDIZAXE NA IDADE INFANTIL

2.1. O contexto familiar: funcións psicolóxicas e educadoras da familia.2.2. A interacción familia-escola. 2.3. Programas de formación de pais. 2.4.O contexto escolar: factores que favorecen a aprendizaxe na escola. 2.5. Factores persoais, contextuaiss e relacionais que favorecen aaprendizaxe na escola.

3. PROCESOS DE APRENDIZAXE NA IDADEINFANTIL

3.1. Importancia da percepción e a atención, como elementos esenciaispara a aprendizaxe.3.2. A memoria. 3.3. A intelixencia e os diferentes estilos cognitivosrelacionados coa aprendizaxe.

4. PROCESOS AFECTIVOS E MOTIVACIÓNACADÉMICA NA IDADE INFANTIL

4.1. A educación emocional. 4.2. Motivación e metas académicas. Asatribucións causais. 4.3. O papel do autoconcepto, a autoestima e aautoeficacia no rendimento académico.

5. INTERACCIÓN PROFESOR-ALUMNO EINTERACCIÓN ENTRE IGUAIS NA EDUCACIÓNINFANTIL

5.1. A eficacia do docente. 5.2. Expectativas dos profesores e rendementodos alumnos. 5.3. O clima positivo na aula.5.4. Interacción entre iguais. 5.5. A aprendizaxe cooperativa.

6. CONTEXTO FAMILIAR, Tics E APRENDIZAXE NAETAPA INFANTIL

6.1. O uso dos Tics e a aprendizaxe escolar.

7. MÉTODOS E PROCEDEMENTOS DEINVESTIGACIÓN EN PSICOLOXÍA DA EDUCACIÓN

7.1. Por que é importante a investigación. 7.2. O enfoque da investigacióncientífica. 7.3. Métodos de investigación



Total hours



Debates 4 10 14





Páxina 81 de 327


Outras 3 0 3



Description

Actividades introdutorias Actividades orientadas a tomar contacto coa materia de Psicoloxía da Educación, e poderdiferenciala coa cursada no primeiro cuadrimestre.

Sesión maxistral O profesor presentará os contidos da materia de forma oral, en ocasións apoiado por mediosaudiovisuais. Tentarase que o alumno participe de maneira activa nas explicacións, a través de preguntas e/oucomentarios, cando o profesor solicíteo.

Debates Proporase a realización de debates, relacionados co tema proposto polo docente.Os debates deberanse preparar con antelación, co cal é imprescindible a consulta ao profesor.

Traballos de aula Resolución de actividades, traballos individuais e/ou en grupo na aula.O alumno deberá realizar a lectura de artigos e/ou libros, previamente indicados polo profesor.

Presentacións/exposicións Todos os alumnos deberán realizar de maneira obrigatoria unha exposición nos grupos de prácticas.O tema será proposto polo profesor e estará relacionado coa materia.



Sesión maxistral A atención personalizada realizarase a través da orientación aos alumnos mediante titoríassemanais (ben a nivel grupal e/ou individual).

Presentacións/exposicións A atención personalizada realizarase a través da orientación aos alumnos achega do tema quedeben traballar para realizar a exposición.

Actividades introdutorias A atención personalizada realizarase a través da orientación aos alumnos acerca da materia dePsicoloxía da Educación.

Debates A atención personalizada realizarase a través do asesoramento aos alumnos para a preparacióndos apartados que deben preparar para a realización do debate.

Traballos de aula A atención personalizada realizarase a través da supervisión aos alumnos, nos temas que setraballarán o o gupo-aula.

Tests Description

Probas de tipo test A atención personalizada realizarase a través da valoración de probas realizadas na aula.

Probas de resposta curta A atención personalizada realizarase a través da orientación aos alumnos mediante titoríassemanais (ben a nivel grupal e/ou individual), e de forma presencial na aula.

Traballos e proxectos A atención personalizada realizarase a través da orientación aos alumnos achega do tema quedebe traballar en grupo. As titorías serán obrigatorias, e consistirán en guiar aos alumnos paraque poidan realizar de maneira óptima o seu traballo teórico, que deberá ir acompañadosempre dunha presentación na aula. Para iso, concretarase día e hora.

Outras A atención personalizada realizarase a través da orientación aos alumnos mediante titorías (bene nivel grupal e/ou individual). Titorías: Luns, de 13.00 a 14.00 h. e Mércores, de 12.00 a 13.00h.

Avaliación


Probas de tipotest

Para superar a materia, o alumno deberá responder a unha probatipo test, que deberá estar aprobada.

50 CG2

CG5

CE7

CE12

CE13

CE16

Páxina 82 de 327

Probas deresposta curta

O alumno deberá entregar ao profesor, cando este solicíteo,reflexións ou valoracións dalgún artigo de revista ou capítulo delibro, froito dunha lectura previa.

20 CB2

CB4

CG2

CT1

CT2

CT9


O alumno deberá presentar un traballo realizado en grupo sobre untema proposto polo profesor. Devandito traballo presentarase naaula.

20 CT2

CT9

Outras Valorarase a asistencia e a participación (de maneira continuada),así como o bo comportamento na aula.

10 CT2

CT8


Asistencia e participación continua: 10%

Para os estudantes que sigan a avaliación continua, os traballos serán obrigatorios, e puntuarase a asistencia a clase doalumno, que tamén será obrigatoria, tanto nas clases teóricas como nos grupos pequenos (clases prácticas). Esíxese aasistencia regular de polo menos o 80% das sesións). Os traballos entregaranse nas sesións de grupo pequeno, segundo ocalendario que se estableza. No caso de que algún estudante non poida seguir a avaliación continua e o traballo en grupo*tutorizado polo docente, realizará unha proba na que se avaliarán as competencias básicas da materia, que incluirácontidos teóricos e prácticos. As datas para a realización dos exames serán as mesmas que os estudantes de avaliacióncontinua. Valorarase a participación continua ao longo do cuadrimestre.do exame: Día do exame. Consultar páxina web daEscola de Maxisterio.


Bisquerra, R. (2015). Inteligencia emocional en educación. Madríd: Síntesis.

Bisquerra, R. (2015). Universo de emociones. Valencia: Palau Gea.

Bona, C. (2015). La nueva educación. Madrid: Plaza &Janés.

Córdoba, A. I.; Descals A., y Gil Mª. D. (2006). Psicología del desarrollo en la edad escolar. Madrid: Pirámide.

González Sampascual, . (2007). Psicología de la Educación. Tomos I y II. Madrid: UNED.

López, C. y Valls, C. (2013). Coaching Educativo. Madrid: Ediciones SM.

Myers, D. (2006). Psicología. Madrid: Panamericana.

Prados, M. M. (2016). Manual de Psicología de la Educación. Madrid: Pirámide.

Santrock, J. (2006). Psicología de la Educación. Madrid: Mc. Grraw Hill.

Trianes, M. V., y Gallardo, J. A. (Coord.) (2004). Psicología de la educación y del desarrollo en contextos escolares. Madrid:Pirámide.

Vaello Orts, J. (2011). Cómo dar clase a los que no quieren. Barcelona: Graó.

VV.AA. (2011). Educación emocional en la infancia de 0 a 6 años. Reflexiones y propuestas didácticas. Madrid: WoltersKluwer.

Recomendacións

Subjects that continue the syllabusEducación: Deseño e desenvolvemento do currículo da educación infantil/V51G110V01102Educación: Organización do centro escolar/V51G110V01203

Subjects that are recommended to be taken simultaneouslyEducación: Titoría e orientación coa familia/V51G110V01303

Subjects that it is recommended to have taken before

Páxina 83 de 327

Psicoloxía: Psicoloxía do desenvolvemento de 0-6 anos/V51G110V01104

Páxina 84 de 327

IDENTIFYING DATA

Educación: Educación para a saúde e a súa didáctica

Subject Educación:Educación para asaúde e a súadidáctica

Code V51G110V01301

Studyprogramme




Teachinglanguage

Castelán


Coordinator Verez Cotelo, Natalia

Lecturers Verez Cotelo, Natalia



Generaldescription

(*)promoción de hábitos de vida saludables en niños

Competencias

Code Typology











CG1 Coñecer os obxectivos, contidos curriculares e criterios de avaliación da Educación Infantil. - saber- saber facer- Saber estar / ser













Páxina 85 de 327











CE15 Coñecer os principios básicos dun desenvolvemento e comportamento saudables. - saber- saber facer- Saber estar / ser



CE17 Colaborar cos profesionais especializados para solucionar devanditos trastornos. - saber- saber facer- Saber estar / ser



CT1 Capacidade de análise e síntese - saber- saber facer- Saber estar / ser



CT5 Coñecemento de informática - saber- saber facer- Saber estar / ser


CT7 Resolución de problemas - saber- saber facer- Saber estar / ser

CT8 Toma de decisións - saber- saber facer- Saber estar / ser



CT12 Recoñecemento da diversidade e multiculturalidade - saber- saber facer- Saber estar / ser

CT13 Razoamento crítico - saber- saber facer- Saber estar / ser

CT14 Compromiso ético - saber- saber facer- Saber estar / ser

Páxina 86 de 327

CT15 Aprendizaxe autónoma - saber- saber facer- Saber estar / ser


CT17 Creatividade - saber- saber facer- Saber estar / ser

CT18 Lideranza - saber- saber facer- Saber estar / ser


CT20 Iniciativa e espírito emprendedor - saber- saber facer- Saber estar / ser

CT21 Motivación pola calidade - saber- saber facer- Saber estar / ser



(*)Coñecer os principios básicos dun desenvolvemento e comportamento saudables CB1CB2CB3CB4CB5CG4CG5CG6CG7CG8CG9CG10CG11CG12CE15CE16CE17CE18CT1CT2CT3CT5CT6CT7CT8CT9CT11CT12CT13CT14CT15CT16CT17CT18

Páxina 87 de 327

(*)Identificar trastornos no soño, a alimentación, o desenvolvemento psicomotor, a atención e apercepción auditiva e visual.

CB1CB2CB3CB4CB5CG1CG3CG4CG5CG8CG10CT1CT2CT3CT5CT6CT7CT8CT9CT12CT13CT14CT15CT16CT17CT18CT19CT20CT21

(*)Colaborar con los profesionales especializados para solucionar dichos trastornos CB1CB2CB3CB4CB5CG2CG4CG5CG8CG9CG10CG12CE17CT1CT2CT3CT5CT6CT7CT8CT9CT11CT12CT13CT14CT15CT16CT17CT18CT19CT20CT21

Páxina 88 de 327

(*)Detectar carencias afectivas, alimenticias y de bienestar que perturben el desarrollo físico y psíquicoadecuado de los estudiantes.

CB1CB2CB3CB4CB5CG1CG2CG3CG4CG5CG8CG9CG10CG11CG12CE18CT1CT2CT3CT5CT6CT7CT8CT9CT11CT12CT13CT14CT15CT16CT17CT18CT19CT20CT21

(*)Saber programar actividades y recursos didácticos para cada uno de los aspectos relacionados con lascapacidades anteriores.

CB1CB2CB3CB4CB5CG2CG3CG4CG5CG7CG8CG10CG11CG12CE15CT1CT2CT3CT5CT6CT7CT8CT9CT11CT12CT13CT14CT15CT16CT17CT18CT19CT20CT21

Páxina 89 de 327

(*)Saber evaluar las programaciones realizadas, teniendo en cuenta las directrices establecidas por laXunta de Galicia para esta etapa educativa.

CB1CB2CB3CB4CB5CG7CG8CG9CG10CG11CG12CE15CT1CT2CT3CT5CT6CT7CT8CT9CT11CT12CT13CT14CT15CT16CT17CT18CT19CT20CT21

Contidos

Topic

1.SALUD Y EDUCACION PARA LA SALUD -Conceptos básicos sobre salud, promoción y educación para la salud.-Objetivos de la educación para la salud.-La educación para la salud en el contexto de la escuela.-Razones para incorporar la educación para la salud en el proyectoeducativo de un centro.-Niveles de actuación.

2.ALIMENTACION Y CONSUMO -Características del crecimiento infantil.-La pirámide alimentaria.-La rueda de los alimentos.-Hábitos alimentarios saludables en niños de 3 a 6 años.-Actividades diarias.-Recomendaciones generales.-Obesidad, anorexia y bulimia.-Celíacos.

3.EDUCACION SEXUAL -El sexo y la diferencia sexual.-Educar con lo que somos.-Quienes deben educar en materia sexual.-Hablar sobre sexualidad.-La amistad.-Los sentimientos amorosos.-La violencia sexual.

4. CONSUMO DE DROGAS -Tabaco y alcohol.-Drogas clásicas.-Drogas de diseño.-Prevención del consumo de drogas.

5.ALUMNOS CON NECESIDADES ESPECIALES -TDAH-Atopía-Asma-Diabetes


Páxina 90 de 327


Total hours



5 20 25

Estudo de casos/análises de situacións 7 16 23



Outras 2 0 2



Description

Traballos tutelados REALIZACIÓN DE TRABAJOS EN EQUIPO SOBRE TEMAS RELACIONADOS CON LA SALUD DE LOSNIÑOS


EJERCICIOS PROPUESTOS POR EL PROFESOR SOBRE UN TEMA DETERMINADO

Estudo de casos/análisesde situacións

DEBATES SOBRE TEMAS DE ACTUALIDAD RELACIONADOS CON LA SALUD

Presentacións/exposicións EXPOSICIONES DE TEMAS RELACIONADOS CON LA SALUD DE LOS NIÑOS

Sesión maxistral EXPOSICIÓN POR PARTE DEL PROFESOR DE LOS DISTINTOS TEMAS



Traballos tutelados

Resolución de problemas e/ou exercicios de forma autónoma

Estudo de casos/análises de situacións

Avaliación


Sesión maxistral Realización de preguntas durante la sesión 0 CG1

CG2

CG3

CG4

CG5

CG7

CG8

CG9

CG10

CG11

CG12

Páxina 91 de 327

Traballos tutelados Elaboración de diversos trabajos de aula de formatutelada

40 CT1

CT2

CT3

CT5

CT6

CT7

CT8

CT9

CT11

CT12

CT13

CT14

CT15

CT16

CT17

CT18

CT19

CT20

CT21

Resolución de problemas e/ouexercicios de forma autónoma

Resolución de situaciones de aula simuladasreferentes alconocimiento del contorno

5 CE15

CE17

CE18

Estudo de casos/análises desituacións

Análisis de relatos de aula y de criterios de evaluacióndelcurrículo de Educación Infantil

5 CT1

CT2

CT3

CT5

CT6

CT7

CT8

CT9

CT11

CT12

CT13

CT14

CT15

CT16

CT17

CT18

CT19

CT20

CT21

Outras Participación activa en las distintas tareas (debates,presentaciones, coevaluaciones...) y actitudcooperativa enlos trabajos grupales;Realización de pruebasindividualessobre contenidos de la materia

50


A lo largo del cuatrimestre se llevará a cabo una evaluación continua del alumno en la que se valorará a diario la

asistencia y participación activa del mismo en las clases.

La ficha del alumno se entregará al profesor en las dos primeras semanas de clase.

Páxina 92 de 327

Los alumnos que hayan asistido a clase menos del 80% tendrán que presentarse a un examen específico debido a suscircunstancias especiales.

Es condición indispensable aprobar cada una de las partes por separado. Con menos de 4,5 no se hará media.

Para los trabajos y entregas propuestos se darán fechas de entrega inamovibles. Cada día de retraso se verá

penalizado con un punto en la nota de dicha práctica.

LA EVALUACIÓN FINAL DEPENDE DE LA ASISTENCIA A CLASE, LA PARTICIPACIÓN, APROBAR EL EXAMEN Y ELTRABAJO REALIZADO POR LOS ALUMNOS.

EXAMEN 50%

TRABAJO 40%

ASISTENCIA Y PARTICIPACIÓN 10%

El alumnado que no alcance el aprobado, podrá presentarse en segunda convocatoria (Julio), en este caso, deberá entregarun trabajo y presentarse al examen.


Colomer Revuelta C, Álvarez - Dardet Díaz C. (2001). Promoción de la Salud y Cambio Social. Barcelona:Masson.

Piédrola Gil, G., Del Rey Calero J., Domínguez Carmona M. et col. (1991). Medicina Preventiva y Salud Pública.9ª ed. Barcelona: Masson-Salvat.

BIBLIOGRAFÍA COMPLEMENTARIA:

Cervera, M (2005). Riesgo y prevención de la anorexia y la bulimia. Madrid: Pirámide.

drogodependencias. Madrid: BGA asesores.

Pirámide.

Grupo de consenso TDAH multidisciplinar. (2005). Consenso multidisciplinar en TDAH: infancia, adolescencia yadultos. En www.aapi.org.ar.

Hernán San Martín, F. y Vicente Pastor (1988). Salud Comunitaria. Teoría y Práctica. Madrid: Díaz de Santos.

evidencia. Rev Pediatría Atención Primaria. 2006; 8 Supl 4: s69-114. En: www.pap.es/sup4 2006/pdf/619/pdf.

Ministerio de educación. Instituto de formación del Profesorado, investigación e innovación educativa (IFIIE)(2009). El trende la salud. Madrid:Ministerio de educación.

MINISTERIO DE SANIDAD Y CONSUMO (1990). Indicadores de Salud. Madrid: Ministerio de Sanidad y Consumo.

Rochon, A. (1991). Educación para la Salud. Guía práctica para realizar un proyecto. Barcelona: Masson.

Salvador Llivina, T.; Suelves Joanxich, Josep M. ª. (2009) Ganar salud en la escuela. Guía paraconseguirlo. Madrid:Ministerio de Educación.

Serrano Gonzalez, I. (2002). La Educación para la Salud en el siglo XXI. Comunicación y salud. Madrid: Díaz deSantos.

INSTITUTO NACIONAL DE CONSUMO www.consumo-inc.es

MINISTERIO DE SANIDAD Y CONSUMO www.msc.es/salud

ORGANIZACIÓN MUNDIAL DE FDA www.fda.gov

Recomendacións

Páxina 93 de 327

Páxina 94 de 327

IDENTIFYING DATA

Educación: Escola inclusiva e atención á diversidade

Subject Educación: Escolainclusiva eatención ádiversidade

Code V51G110V01302

Studyprogramme




Teachinglanguage

CastelánGalego


Coordinator Criado del Rey Morante, Julia

Lecturers Criado del Rey Morante, Julia


Web http://http://www.escuelamagisterioceuvigo.es

Generaldescription

Escolas inclusivas son escolas para todos, sen categorizacións nin discriminacións e que se expoñen anecesidade de enfocar a diversidade como un valor enriquecedor. As ideas inclusivas defenden que asdificultades de aprendizaxe están directamente relacionadas coa forma en que as escolas están organizadas,por iso, é imprescindible transformar a propia escola como institución para lograr unha educación de calidadepara todos.

Competencias

Code Typology


- saber facer


- saber facer


- saber facer




- saber facer

CE10 Crear e manter lazos de comunicación coas familias para incidir eficazmente no proceso educativo. - saber- saber facer







- saber facer


- saber facer


- saber facer





CT9 Traballo en equipo - Saber estar / ser

Páxina 95 de 327









1.Identificar dificultades de aprendizaxe relacionadas coa atención á diversidade en contextos inclusivos. CB2CG3CE8CT12CT13CT16

2. Estruturar e promover a aprendizaxe autónoma dos alumnos á luz dos obxectivos e contidos propios docorrespondente nivel educativo, desenvolvendo estratexias que eviten a exclusión e a discriminación.


3. Respectar as diferenzas culturais e persoais dos alumnos e demais membros da comunidade educativa. CB2CG2CE10CE22CT2CT7CT9CT14

4. Adquirir recursos para favorecer a integración educativa de estudantes con dificultades e realizaractividades educativas de apoio no marco dunha educación inclusiva.

CB2CG3CG11CE21CE23CT9CT12CT13CT16

5. Experimentar un clima de relación positivo e de respecto que evite a exclusión ou discriminaciónmediante a construción de normas de convivencia democrática, afrontando e resolvendo de formacolaborativa situacións problemáticas e conflitos interpersoais de diversa natureza, como modelo derelación que logo poidan aplicar á súa práctica profesional.

CB2CE21CE30CE61CT1CT2CT7CT9CT12CT13CT14CT16

6. Dinamizar co alumnado a construción participada de regras de convivencia democrática, e afrontar eresolver de forma colaborativa situacións problemáticas e conflitos interpersoais de natureza diversa.

CB2CG3CE10CE22CT2CT7CT9CT17

Páxina 96 de 327

7. Adquirir habilidades básicas de deseño e aplicación didáctica adaptada, que faciliten a inclusión deestudantes con necesidades específicas de apoio educativo e desenvolver propostas de acción dentrodun enfoque comprensivo da educación diversificada.

CB2CG11CE22CE23CT1CT2CT7CT9CT17

8. Deseñar e desenvolver proxectos educativos e unidades de programación, que permitan adaptar ocurrículo ao contexto sociocultural e ás diferentes características do alumnado.

CB2CG3CE30CT2CT3CT9

9. Saber promover a adquisición de hábitos ao redor da autonomía , a liberdade, a experimentación, aimitación e a aceptación de normas e límites.


10. Coñecer a dimensión pedagóxica da interacción entre iguais e adultos, e saber promover aparticipación en actividades colectivas, o traballo cooperativo e o esforzo individual.

CB2CG3CE21CT12CT16CT19

11. Saber informar a outros profesionais especialistas para saber abordar a colaboración do centro e domestre na atención ás necesidades educativas especiais.

CB2CG3CE8CE21CT1CT12CT14

Contidos

Topic

1- A escola inclusiva: a escola de cada un. 1.1. Conceptos esenciais: inclusión, non discriminación, igualdade efectiva,diversidade...1.2. Do modelo do déficit á actualidade1.3. Orixe e sentido da educación inclusiva

2. Concepto de atención á diversidade. 2.1. A educación para todos (EPT)

3. A atención á diversidade no sistema educativo. Alumnado en situación de vulnerabilidade, risco de exclusión, fracasoescolar ou marxinación: Desigualdades por capacidade, xénero,desigualdade social e cultural.

3.1. Identificación de alumnos en situación de vulnerabilidade ou risco deexclusión. 3.2. Atención educativa.

4. Tratamento e prevención das dificultades daaprendizaxe e da atención.

5. Programas e estratexias educativas deatención á diversidade nos centros educativos.

Aulas de educación infantil inclusivas: Procesos e propostas.

5.1. Medidas organizativas de atención á diversidade. 5.2. A adaptación do currículo: Deseño Universal de Aprendizaxe.

6. Diagnóstico e avaliación para a atención ádiversidade.

7. Medidas de atención á diversidade. Aulas de educación infantil inclusivas: procesos e propostas.

8. Adaptacións curriculares

Páxina 97 de 327

9. Integración escolar Comunidade social e local. Propostas para unha participación comunitariainclusiva

9.1. Unha comunidade social inclusiva. 9.2. Colaboración familia-escola.9.3. Mobilizar educativamente á sociedade civil: profesionais, servizos einstitucións comunitarias. 9.4. Redes educativas e traballo inter-servizos. 9.5 O papel do desenvolvemento local na construción dunha comunidadecidadá inclusiva.



Total hours



Debates 5 10 15



Seminarios 2 10 12


Outras 0 0 0



Description

Presentacións/exposicións Exposición por parte do alumno ante o docente e o grupo de clase dun tema asignado poloprofesor con contidos da materia ou acerca dos resultados dun traballo, exercicio ou proxecto.Pódese levar a cabo de maneira individual ou en grupo.

Sesión maxistral Exposición de contidos e bases teóricas da materia por parte do profesorado. Inclúe as directricespara desenvolver traballos, casos ou proxectos polos estudantes.

Debates Grupos de discusión entre estudantes. Poden centrarse nun tema, na análise dun caso, noresultado dun proxecto ou investigación, desenvolvidos previamente noutras actividades.

Traballos tutelados Preparación de ensaios sobre a materia que inclúen a procura e recollida de información, lectura emanexo de bibliografía, redacción etc.

Titoría en grupo Entrevistas que o alumno manteñen co profesor da materia para asesoramento edesenvolvemento de actividades da materia e do proceso de aprendizaxe.

Seminarios Actividades enfocadas ao traballo sobre un tema específico, que permiten afrontar oucomplementar os contidos da materia. Pódense usar como complemento das clases teóricas.



Sesión maxistral Realizarase en titorías individuais e/ou grupais sobre os contidos da materia así como apoio eorientación sobre as estratexias metodolóxicas e actividades desenvolvidas na materia. Astitorías académicas terán lugar os xoves ás 17:00h.

Presentacións/exposicións Realizarase en titorías individuais e/ou grupais sobre os contidos da materia así como apoio eorientación sobre as estratexias metodolóxicas e actividades desenvolvidas na materia. Astitorías académicas terán lugar os xoves ás 17:00h.

Seminarios Realizarase en titorías individuais e/ou grupais sobre os contidos da materia así como apoio eorientación sobre as estratexias metodolóxicas e actividades desenvolvidas na materia. Astitorías académicas terán lugar os xoves ás 17:00h.

Debates Realizarase en titorías individuais e/ou grupais sobre os contidos da materia así como apoio eorientación sobre as estratexias metodolóxicas e actividades desenvolvidas na materia. Astitorías académicas terán lugar os xoves ás 17:00h.

Titoría en grupo Realizarase en titorías individuais e/ou grupais sobre os contidos da materia así como apoio eorientación sobre as estratexias metodolóxicas e actividades desenvolvidas na materia. Astitorías académicas terán lugar os xoves ás 17:00h.

Avaliación

Páxina 98 de 327


Traballostutelados

Exposicións, entregas, comentarios de texto, traballos en clase individuais e traballos de grupo. 40 CB2

CG2

CG3

CG11

CE8

CE10

CE19

CE21

CE22

CE23

CE30

CE61

CT1

CT2

CT3

CT7

CT9

CT12

CT13

CT14

CT16

CT17

CT19

Probas deresposta longa,dedesenvolvemento

Exame escrito con preguntas de desenvolvemento

A data do exame poderase consultar na seguinte ligazónhttp://www.escuelamagisterioceuvigo.es/organizacion-academica/escola-maxisterio-vigo-ceu-examenes.php

50 CB2

CG3

CG11

CE19

CE22

CE23

CE30

CE61

CT1

CT2

CT3

CT7

CT12

CT13

CT14

CT16

CT17

Outras Asistencia e participación 10 CB2

CG2

CG3

CG11

CE8

CE10

CE19

CE21

CE22

CE23

CE30

CE61

CT1

CT2

CT3

CT7

CT9

CT12

CT13

CT14

CT16

CT17

CT19

Páxina 99 de 327


1/ Asistencia a clase. Ao longo do cuadrimestre levará a cabo unha avaliación continua do alumnado na que se valorará aasistencia e participación activa do mesmo na clase.(10% da nota final).

2/ A ficha dos alumnos entregarase ao profesor nas dúas primeiras semanas de clase.3/ O alumnado que asista a clase regularmente, ou o que é o mesmo, que falte a un máximo de 12 horas de clase, seráavaliado tal e como se recolle no apartado de avaliación. Mediante traballos, asistencia, participación e unha proba final deresposta curta.4/Os alumnos que asistan a clase menos dun 80% (que falten máis de 12 horas), terán que presentarse a un exameespecífico que recollerá todos os contidos da materia incluídos os dos traballos abordados ao longo do curso. Será condiciónindispensable para superar a materia obter polo menos un 5 nesta proba presencial.5/ É condición indispensable aprobar cada unha das partes por separado. Con nota inferior a 5 non se fará media.6/ Para os traballos e entregas propostas daranse datas de entrega inamovibles. Cada día de atraso verase penalizado cunpunto na nota de dita práctica.7/ Cada falta de ortografía descontará 0,2 puntos en todos aqueles documentos escritos que se entreguen ao profesor.8/ O alumnado repetidor deberá acollerse aos criterios de avaliación da guía docente vixente neste curso 2016/2017.9/ As titorías da materia terán lugar no despacho A, os xoves ás 17:00 H.


Carbonell, F. y París, F. (2000) Decálogo para una educación intercultural. Cuadernos de Pedagogía, 290, 90-94 CAST (2008).Diseño Universal de Aprendizaje Guía versión 1.0 Wakefield, MA: Author

Cast (2008) Pautas de Diseño Universal para el Aprendizaje Lista para chequear. Recuperado de:Âhttp://www.udlcenter.org/aboutudl/udlguidelines/downloads

Echeita Sarrionandia, G. (2006). Educación para la inclusión o educación son exclusiones. Narcea.Echeita, G. (2008). Inclusión y Exclusión Educativa. Voz y Quebranto. Revista Electrónica Iberoamericana sobre Calidad,

Eficacia y Cambio en Educación, 6(2), 9-18. Recuperado de http://www.rinace.net/arts/vol6num2/art1.pdf.

Parrilla, A. (2002). Acerca del origen y sentido de la educación inclusiva. Revista de Educación, 327, 11- 30.

Parrilla, A. (1996) Apoyo a la escuela: un proceso de colaboración. Bilbao. Ediciones mensajero. Bilbao.

Parrilla, A. (2004).Â La construcción del aula como comunidad de todos. Organización y Gestión Educativa OGE, no 2,pp.19-23

Parrilla, A. (2003). La voz de la experiencia: la colaboración como estrategia de inclusión, Aula de Innovación Educativa, 121,43- 48.

Parrilla, A. (2009). A educación Inclusiva. Unha dirección a seguir localmente. Revista Galega de Educación, no 43, pp. 9-13Salinas, S. (2004) Atención a la diversidad en Educación Infantil. Vigo: Ideas Propias. (capítulo 5: Métodos y técnicasde diagnóstico más importantes usados en educación infantil, pp-76-89)

Prensky, M. (2011). Enseñar a nativos digitales. Madrid: SM

Prensky, M. (2015). El mundo necesita un nuevo curriculum. Habilidades para pensar, crear, relacionarse y actuar. Madrid:SM.

Sánchez (coord..) (2007). La escuela infantil: observatorio privilegiado de las desigualdades. Barcelona, Graó.

Susinos, T. (2005). ¿De qué hablamos cuando hablamos de inclusión educativa?. Temáticos Escuela Española, 13, 4-6.

Thomas, G. y Loxley, A. (2007). Deconstrucción de la educación especial y construcción de la educación inclusiva. La Muralla.

Tomlinson, C. (2008). El aula diversificada: dar respuesta a las necesidades de todos los estudiantes. Octaedro.

UNESCO (2009) Informe de seguimiento de la educación en el mundo. Superar la desigualdad. Por qué es importante lagobernanza.Â

UNESCO http://www.isftic.mepsyd.es/formacion/materiales/126/cd/unidad_1/material_M1/sabermas2.pdf

Recomendacións

Páxina 100 de 327

Subjects that are recommended to be taken simultaneouslyPsicoloxía: Fundamentos psicolóxicos da intervención temperá/V51G110V01304Psicoloxía: Prevención e tratamento das dificultades na aprendizaxe infantil/V51G110V01305

Subjects that it is recommended to have taken beforeEducación: Deseño e desenvolvemento do currículo da educación infantil/V51G110V01102Educación: Novas tecnoloxías aplicadas á educación infantil/V51G110V01103Educación: Organización do centro escolar/V51G110V01203Psicoloxía: Psicoloxía do desenvolvemento de 0-6 anos/V51G110V01104 Other comments1/ Asistencia continuada a clase. 2/ Dominio da informática a nivel de usuario (tratamento de textos, bases de datos, programa de presentacións, correoelectrónico e internet. 3/ Actitude favorable e receptiva cara á aprendizaxe.

Páxina 101 de 327

IDENTIFYING DATA

Educación: Titoría e orientación coa familia

Subject Educación: Titoríae orientación coafamilia

Code V51G110V01303

Studyprogramme




Teachinglanguage

CastelánGalego






Generaldescription

A materia "Tutoría e Orientación coa Familia" está integrada no módulo de Formación Básica. Impártese no 1ºcuadrimestre do 2º curso, correspondente ao Plan de Estudos de Educación Infantil. Esta materia pretende ser unha ferramenta eficaz, práctia e operativa para o estudante -futuro docente-, aotratar de situar os procesos de orientación e tutoría no quefacer educativo diario así como establece plans deacción titorial, partindo dunha formulación educativa inclusio e altamente personalizado en colaboración coafamilia. Cumpre un papel importante no plan de estudos derivado do seu carácter formativo e é considerada -estamateria- como unha peza básica que aglutina os diferentes actos docentes, tratando de contibuir á mellora dacalidade do ensino.

Competencias

Code Typology


- saber


- saber facer


- saber facer





CG1 Coñecer os obxectivos, contidos curriculares e criterios de avaliación da Educación Infantil. - saber facer




- saber facer


- saber facer


- saber facer



Páxina 102 de 327


- saber


- saber


- saber








- saber facer

CE2 Coñecer os desenvolvementos da psicología evolutiva da infancia nos periodos 0-3 e 3-6.


- saber facer


- saber facer


- saber facer

CE7 Identificar dificultades de aprendizaxe, disfunciones cognitivas e as relacionadas coa atención. - saber facer

CE9 Adquirir recursos para favorecer a integración educativa de estudantes con dificultades. - saber- saber facer- Saber estar / ser

CE10 Crear e manter lazos de comunicación coas familias para incidir eficazmente no proceso educativo. - saber- saber facer- Saber estar / ser

CE11 Coñecer e saber exercer as funcións de titor e orientador en relación coa educación familiar. - saber- saber facer- Saber estar / ser




- saber













Páxina 103 de 327






CE32 Valorar a relación persoal con cada estudante e a súa familia como factor de calidade da educación. - saber- saber facer- Saber estar / ser

CE40 Promover o interese e o respecto polo medio natural, social e cultural a través de proxectosdidácticos adecuados

- Saber estar / ser




















CT12 Recoñecemento da diversidade e multiculturalidade - saber facer- Saber estar / ser







Páxina 104 de 327




Coñecer e desempeñar a función titorial e orientadora en relación coa educación familiar no período de0-6 anos, e coordinando a acción educativa referida ao seu grupo de alumnos

CB1CB2CB4CG1CG2CG6CG7CG8CG10CG12CE1CE2CE4CE6CE11CE15CE17CE24CT2CT6CT8CT16CT17CT21

Crear e manter lazos de comunicación coas familias para incidir eficazmente no proceso educativo CB2CB3CB5CG2CG4CG6CG8CG10CE1CE10CT3CT8CT18CT19

Relacionar a educación co medio, e cooperar coas familias e a comunidade CB4CB5CG4CG10CG12CE1CE40CE66CT11CT12CT16CT19

Páxina 105 de 327

Deseñar estratexias de apoio ás familias para evitar problemáticas de desarraigamento e abandonoescolar

CB2CB3CB4CG4CG5CG6CG8CG9CG10CE11CE14CE16CE20CE24CE26CE29CE62CE66CT7CT8CT12CT17

Mostrar habilidades sociais para entender ás familias e facerse entender por elas CB3CB4CB5CG3CG10CE10CE18CE20CE21CE25CE63CE64CT1CT3CT11CT12CT17

Promover e colaborar en accións dentro e fose da aula, organizadas polas familias, concellos e outrasinstitucións con incidencia na formación cidadá

CE40CE66CT6CT9CT12

Analizar e incorporar de forma crítica as cuestións máis relevantes da sociedade actual que afectan áeducación familiar e escolar, con respecto aos cambios nas relacións dos adultos e intergeneracionales, amulticulturalidad e interculturalidad, discriminación e inclusión e desenvolvemento sustentable

CB1CB3CG1CG2CG3CG5CG11CE13CT1CT7CT12CT13

Páxina 106 de 327

Promover a integración da familia e a comunidade nos programas de educación especial CB2CB4CB5CG2CG3CG5CG10CE2CE9CE22CE24CE26CE32CT6CT8CT12

Abordar e resolver problemas de disciplina na aula e conflitos na familia, promovendo o traballocooperativo e o trabjo e o esforzo individual.

CB1CB3CG4CG12CE5CE7CE32CE60CE65CT1CT7CT8CT9CT15

Contidos

Topic

Orientación e Tutoría no marco normativo

A Acción Titorial: organización e planificación

Técnicas e Instrumentos para a Acción Titorial ea Orientación Educativa

Tutoría e Orientación Familiar



Total hours










Description


Presentación da materia

Sesión maxistral Exposición por parte da profesora dos contidos sobre a materia obxecto de estudo, bases teóricase/ou directrices dalgún traballo, exercicio ou proxecto a desenvolver polo estudante.

Titoría en grupo Entrevistas que o/o alumno/a mantén coa profesora da materia para asesoramento/desenvolvo deactividades da materia e do proceso de aprendizaxe.

Traballos de aula El alumnado participará en distintas sesións de oratoria que favorezan o seu desenvolvimento oralpara expresarse e facerse entender

Páxina 107 de 327


Actividade na que se formulan problemas e/ou exercicios relacionados coa materia. Resolveransemediante a posta en común, a reflexión oral ou escrita, o debate, o role playing, dramatización, etc.

Traballos tutelados Todos e cada un dos estudantes realizará un Portafolios nas condicións que se concretarán naclase, no momento oportuno. Este traballo require un seguimento de tres meses por parte da profesora, en relación ao alumno/a.Este seguimento será requisito tamén, para a segunda convocatoria -de ser o caso-.



Traballos tutelados Ofrecerase a atención personalizada durante todo o proceso de ensino e aprendizaxe da materia, enrelación ás diferentes tarefas metodolóxicas. Tutoría Académica, previa cita a través de mail: martesde 15:00 a 16:00h. [email protected]


Competencess

Resolucióndeproblemase/ouexercicios

Avaliación da resolución de problemas e exercicios, participando nas clases teórico/prácticas 10 CB2

CG4

CG5

CG10

CG11

CE7

CE10

CE11

CE13

CE17

CE21

CE22

CE24

CE25

CE29

CE32

CE60

CE62

CE63

CT1

CT6

CT7

CT8

CT9

CT11

CT16

CT17

CT18

Páxina 108 de 327

Traballostutelados

Proceso, realización e entrega do Documento Final do Portafolios.Este traballo require un seguimento por parte da profesora do alumno/a de tres meses. Sendo estacondición necesaria tamén para a segunda convocatoria -de ser o caso-.Inclúe Autoevaluación

30 CB2

CB3

CB4

CB5

CG2

CG4

CG5

CG7

CG11

CG12

CE1

CE4

CE5

CE6

CE7

CE9

CE11

CE13

CE18

CE24

CE25

CE26

CE32

CE40

CE60

CE62

CE63

CE66

CT1

CT2

CT3

CT6

CT7

CT8

CT9

CT12

CT13

CT15

CT16

CT17

CT18

CT19

CT21

Páxina 109 de 327

Traballosde aula

Exposición de, polo menos, tres intervencións en clase, e a proba oral final en relación á expresión na dataque se concierte ao longo do cuadrimestre

30 CB1

CB4

CB5

CG4

CG6

CG9

CG10

CG11

CE9

CE10

CE11

CE13

CE32

CE60

CE62

CE63

CE64

CT1

CT2

CT3

CT7

CT9

CT11

CT12

CT13

CT16

CT17

CT18

Páxina 110 de 327

Probas derespostacurta

Proba do exame acerca dos contidos abordados ao longo do curso.Datas:Consultar calendario de exames do curso actualhttp://www.escuelamagisterioceuvigo.es/organizacion-academica/escola-maxisterio-vigo-ceu-examenes.php

30 CB1

CB2

CG1

CG3

CG6

CG7

CG8

CG9

CG12

CE1

CE2

CE4

CE5

CE6

CE7

CE11

CE13

CE14

CE15

CE16

CE24

CE26

CE40

CE60

CE62

CE65

CE66

CT1

CT2

CT3

CT6

CT7

CT13

CT15

CT17

CT19

CT21


A avaliación que se propón é unha avaliación orientada á educación integral, e por tanto, abarca todos os aspectosformativos traballados na materia: coñecementos teóricos, prácticos, traballos, etc. O alumnado que, debido ás súascircunstancias particulares, asista menos dun 80% ás clases, deberá presentarse a un exame específico no que seabordarán todos os temas, incluídos os traballados nas clases prácticas. Para realizar media cos distintos apartados daavaliación, é necesario obter en todos eles un mínimo de 5 de puntuación. De non superar algún deles, gardaranse as notasata a segunda convocatoria. Este documento é unha declaración de intencións sobre o traballo dos estudantes na materia;polo que pode sufrir lixeiras modificacións derivadas do consenso co grupo clase ou por circunstancias imprevistas.

Bibliografía. Fontes de información ReferenciasAlacabú, D. (2009). Hablar para persuadir. Guía de oratoria eficaz. Madrid: Tébar S.L.Berazaluce, E. (2014). A qué tienen miedo los niños Ed. Síntesis. Bernal, A. (ed.) (2009). La familia como ámbito educativo. Instituto de Ciencias para la Familia. Bullón, B. y Gil Rodríguez de Clara, V. (2010). Educación y postmodernidad: un estudio crítico. Madrid: CEU Ediciones. Burgos, J. M. (ed.) (20xx). Psicología de la familia: estructuras y transtornos. Estudios en homenaje al profesor FranciscoMolina. Bruna, Claudia. (2015). Descubriendo a Matías. Coaching para padres y niños. Ed. Alba.Chesterton, G.K. (2000). El amor o la fuerza del sino (4ªed.). Madrid: Rialp, S.A. Capdevila, C. (2015). Gestionando hijos. https://www.youtube.com/watch?v=dd_z-pnGKaUCid, T. (2009). Persona, amor y vocación. Valencia: Edicep.(20xx). Sociedad, familia y escuela: el reto de educar.

Páxina 111 de 327

Conferencia Episcopal Española (2002). La familia, santuario de la vida y esperanza de la sociedad. Madrid: CEE.Consejo Pontificio para la Familia. (2007). Lexicón. Términos ambiguos y discutidos sobre la familia, vida y cuestiones éticas(3ª ed.). Contreras, F. J. (ed.) (2013). Debate sobre el concepto de familia. Madrid: CEU Ediciones.Cury, A. (2011). Hijos brillantes, alumnos fascinantes. No hay jóvenes difíciles sino una comunicación inadecuada. Barcelona:Planeta(2013). Padres brillantes, maestros fascinantes. No hay jóvenes difíciles sino una educación inadecuada. Barcelona: PlanetaDe Gregorio, A. (2006). Atreverse a ejercer de padres. Sanlúcar de Barrameda (Cádiz): Arambel Editores, S.L. Díaz Tártalo, T. (ed.) (2009). Esta es tu casa. La aventura del acogimiento familiar. Madrid: Ediciones Encuentro, S.A.Domínguez Ortega, L. y Domínguez Sánchez, E. (20XX). Teach children to sleep. So they dfroon’t keep you from sleeping. Domínguez Prieto, X.M. (2007). Persona, matrimonio y familia. Madrid: BAC.(2011). Psicología de la persona. Palabra. Dueñas, B; Fernández Fernández, E. y Vevla, D. (2011). De Cicerón a Obama: el arte de comunicar con eficacia. Retórica,Oratoria y Técnicas de Expresión Oral. La Coruña: Netbiblo.Durán Y Lalaguna, P. (2011). La incidencia de las Organizaciones Internacionales en el cumplimiento del mandatoconstitucional español de protección de la familia. Madrid: CEU Ediciones.Foerster, F.W. ( 1963). Temas capitales de la educación. Barcelona: HerderFrancisco PP. (2016). Amoris Laetitia. La alegría del amor. Exhortación Apostólica. Madrid: San Pablo. García Cantero, G. (2007). ¿Unde venis et quo vadis, hispanica familia?. Madrid: CEU EdicionesGarcía Hoz, V. (1993). Introducción general a una pedagogía de la persona. Madrid: Rialp.Gervillá, Á. (2008). Familia y educación familiar. Conceptos clave, situación actual y valores. Madrid: Nárcea.Gallardo, S. (2016). Persona, familia y cultura. Ávila: UCAV.Giner Tarrida, A. (2008). La tutoría y el tutor: estrategias para la práctica. Ed. Horsori. Güell, M. (2005). ¿Por qué he dicho blanco si quería decir negro? Técnicas asertivas para el profesorado y formadores.Barcelona: Graó.L'Ecuyer, C. (2012). Educar en el asombro (12ª ed.) Barcelona: Plataforma.(2014). Educar en la realidad. Barcelona: Plataforma. López López, T. (2008). Familia, escuela y sociedad: responsabilidades compartidas en la educación. Madrid: E CincaLópez Martínez, J. y Martín López, E. (Eds.). (2011). Los modelos de conducta familiar y social transmitidos a través de laeducación familiar. Madrid: CEU Ediciones.Marcet Bonel, P. (2008). Cómo conseguir que tu hijo quiera obedecer. Ed. Casals. Meseguer, J. (2008). La familia que viene. Madrid: RialpMartín López, E. (dir.) (2007). Violencia en el ámbito familiar contra menores, mayores y personas con discapacidad. Madrid:CEU Ediciones.Morales, T. (2013). Coloquio familiar. Madrid: BAC.Morrinson, George S. (2005) Educación Infantil (9ªed. ) Madrid: Pearson EducaciónRicci, A. (2015). Separados pero siempre padres. Ed. CCS. Polaino-Lorente, A. (2007). Diez principios relevantes para la mejora de la familia en el siglo XXI. Madrid: CEU Ediciones.(2011). Guía para la mediación familiar. Madrid: CEU Ediciones. Poli, O. (2012). Corazón de padre. El modo masculino de educar (2ª ed.). Ed. Palabra. Cano González, R. (coord) 2013. Orientación y tutoría con el alumnado y las familias. Madrid: Biblioteca Nueva. Tierno, Bernabé (2004). Escuela de Padres. San Pablowww.educarhoy.orgZbigniew, F. y Ricci, A. (2016). Educar juntos. Ed. CCS.

Recomendacións

Subjects that it is recommended to have taken beforeEducación: Organización do centro escolar/V51G110V01203

Páxina 112 de 327

IDENTIFYING DATA

Psicoloxía: Fundamentos psicolóxicos da intervención temperá

Subject Psicoloxía:Fundamentospsicolóxicos daintervencióntemperá

Code V51G110V01304

Studyprogramme




Teachinglanguage

Castelán


Coordinator Moreno García, Mª Victoria

Lecturers Moreno García, Mª Victoria


Web http:////www.escuelamagisterioceuvigo.es/

Generaldescription

Esta materia inclúe competencias básicas para o futuro exercicio profesional do/a Mestre/a de EducaciónInfantil e competencias máis instrumentais, especialmente relacionadas co coñecemento das achegas dapsicoloxía evolutiva ao coñecemento das situacións que necesitan intervención temperá no desenvolvementodo neno, por ser deficientes ou porque unha intervención temperá evitará deficiencias non desexadas, oupotenciará capacidades innatas

Competencias

Code Typology




- saber facer


- saber facer


- saber facer

CG8 Coñecer fundamentos de dietética e hixiene infantís. Coñecer fundamentos de atención prematura eas bases e desenvolvementos que permiten comprender os procesos psicolóxicos, de aprendizaxe ede construción da personalidade na primeira infancia.

- saber





CE3 Coñecer os fundamentos de atención temprana. - saber


- saber


- saber facer

CT7 Resolución de problemas - Saber estar /ser




Páxina 113 de 327



Coñecer fundamentos de dietética e hixiene infantil.

Coñecer fundamentos de atención prematura e as bases e desenvolvementos que permiten comprenderos procesos psicolóxicos, de aprendizaxe e de construción da personalidade na primeira infancia.

CB1CB2CG8CE3CE4CT15

Coñecer a organización das escolas de educación infantil e a diversidade de accións que comprende oseu funcionamento. Asumir que o exercicio da función docente debe perfeccionarse e adaptarse aoscambios científicos, pedagóxicos e sociais ao longo da vida.

CB1CB2CG11CE8CT7CT17

Actuar como orientador de pais e nais en relación coa educación familiar no período 0-6 e dominarhabilidades sociais no trato e relación coa familia de cada alumno e co conxunto das familias

CB1CB2CB4CG10CE8CT7

Reflexionar sobre as prácticas de aula para innovar e mellorar o labor docente.

Adquirir hábitos e destrezas para a aprendizaxe autónoma e cooperativa e promovelo nos alumnos

CB1CB2CB3CG11CE3CT9CT15CT17

Contidos

Topic

0. Marcos teórico-conceptuais da intervención temperá.

Tema 0. a. Antecedentes. b. Historia c. Concepto d. Marco teórico

1. Ámbitos da intervención temperá. Tema 1.a. Sanitariob. Socialc. Educativo

2. Procedementos de avaliación psicoeducativano ámbito da intervención temperá.

Tema 2.a. Avaliación prenatalb. Avaliación sensoriomotorac. Avaliación na competencia sociald. Avaliación trastornos do desenvolvemento

3. Procedementos de intervención temperábaseados en procesos cognitivos

Tema 3. Métodos Intervencióna. Intervención Temperá nas diferentes áreasb. Programas de Estimulación Temperáa. Método Domanb. Proxecto Spectrum



Total hours


Estudo de casos/análises de situacións 11.5 24 35.5



Probas de tipo test 2 23.5 25.5



Páxina 114 de 327

Description

Traballos de aula Resolución de tarefas dirixidas e propostas polo profesor/a acerca dos contidos da materia paraprofundar coñecementos ou aclarar conceptos básicos

Estudo decasos/análises desituacións

Identificación e descrición das características cognitivas e educativas de diferentes casos detrastornosdo desenvolvemento e dificultades de aprendizaxe para deseñar actuacións preventivas e deintervención.


Resposta eficaz a situacións problema expostas en relación ao desenvolvemento e intervencióntemperá en base a distintas metodoloxías e sistemas de actuación educativa

Sesión maxistral Exposición por parte do profesor/a de os contidos sobre a materia obxecto de estudo e discusiónguiada sobre os devanditos contidos



Traballos de aula Nas titorías individuais establecidas oficialmente, asesorarase ao alumnado en todos aquelesaspectos nos que xurdan dúbidas ao desenvolver os distintos traballos propostos na aula e noestudo e profundización dos contidos da materia. A titoría académica terá lugar os mércores de12:00-13:00.

Estudo de casos/análisesde situacións

Nas titorías individuais establecidas oficialmente, asesorarase ao alumnado en todos aquelesaspectos nos que xurdan dúbidas ao desenvolver os distintos traballos propostos na aula e noestudo e profundización dos contidos da materia. A titoría académica terá lugar os mércores de12:00-13:00.



Avaliación


Traballos de aula Resolución de tarefas dirixidas e propostas polo profesor/aacerca dos contidos da materia para profundar coñecementosou aclarar conceptos básicos

10 CB1

CG8

CG10

CG11

CT7

CT15

CT17


Identificación e descrición das características cognitivas eeducativas de diferentes casos de trastornos dodesenvolvemento e dificultades de aprendizaxe para deseñaractuacións preventivas e de intervención

25 CB1

CB2

CG8

CG10

CG11

CT7

CT17


Resposta eficaz a situacións problema expostas en relación aodesenvolvemento e intervención temperá en base a distintasmetodoloxías e sistemas de actuación educativa

25 CB1

CB2

CB4

CG8

CG10

CG11

CT7

CT15

Páxina 115 de 327

Probas de tipo test Probas para avaliación das competencias adquiridas queinclúen preguntas pechadas con diferentes alternativas deresposta de elección múltiple. Os alumnos seleccionan unharesposta entre un número limitado de posibilidades.

40 CB1

CB2

CB4

CG8

CG10

CG11

CE3

CE4

CE8

CT7

CT15


O sistema de avaliación descrito aplícase aos estudantes que sigan a modalidade de avaliación continua, é dicir, que asistanao 80% das sesións da materia. Teranse en conta todos os traballos, actividades desenvolvidas na aula, así como a actitudee participación.Os estudantes da modalidade non asistentes (non asisten ao 80% das sesións da materia) realizarán unexame teórico-práctico acerca dos contidos da materia, nas datas oficiais establecidas que poderán consultar a través daseguinte ligazón:

Datas exames:Consultar: http://www.escuelamagisterioceuvigo.es/organizacion-academica/escola-maxisterio-vigo-ceu-examenes.php

A nota dos traballos prácticos contabiliza para a nota final só durante o presente curso. Débese alcanzar un cinco en todas ecada unha das partes avaliadas para superar a materia.

Este documento é unha declaración de intencións sobre o traballo dos estudantes na materia; polo que pode sufrir lixeirasmodificacións derivadas do consenso co grupo clase ou por circunstancias imprevistas.


Alcantud, F. (2008).Mi hija tiene parálisis cerebral infantil. Madrid: Síntesis.

American Association on Intellectual and Developmental Disabilities (2010).Mental retardation: definition, classification, andsystems of supports (11th ed.).Washington: Autor.

Aranda, R. (2011).Atención temprana en Educación Infantil. Madrid: Wolters Kluwer.

Asociación para el tratamiento de niños y jóvenes con Síndrome de Down (2007).Programa de Atención Temprana.Intervención en niños con Síndrome de Down y otros problemas de desarrollo. Madrid: CEPE.

Botías, F., Higueras, A. M. y Sánchez, J. F. (2012).Necesidades Educativas Especiales: planteamientos prácticos. Madrid:Wolters Kluwer Educación.

Brazelton, T. (2012).Las necesidades básicas de la infancia. Barcelona:GRAO.

Brito de la Nuez, A. (2004). Manual de atención temprana. Madrid: Pirámide.

Buceta,M. J. (2011). Manual de atención temprana. Madrid: Síntesis.

Centro de Recursos de Educación Especial de Navarra (2000). Necesidades Educativas Especiales: Alumnado conDiscapacidad Motórica. Pamplona: Gobierno de Navarra.

Doman, G. (2007). Cómo multiplicar la inteligencia de su bebé: la revolución pacífica. Madrid: Edaf.

Doman, G. (2010). Cómo enseñar a leer a su bebé: la revolución pacífica: una experiencia apasionante cuya recompensa esdar a sus bebés el maravilloso regalo de la lectura. Madrid: Edaf.

Doman, G. (2011). Cómo enseñar matemáticas a su bebé: la revolución pacífica. Madrid: Edaf.

Espinosa, A. y Ochaíta, E. (2005). Deficiencias visuales: etiología, caracterización y evaluación. En J. Nicasio García Sánchez(Coord.), Intervención Psicopedagógica en los trastornos del desarrollo (pp.417-430). Madrid: Pirámide.

Páxina 116 de 327

Espinosa, A. y Ochaíta, E. (2005). Deficiencias visuales: etiología, caracterización y evaluación. En J. N. García (Coord.),Intervención Psicopedagógica en los trastornos del desarrollo (pp.417-430). Madrid: Pirámide.

Gardner, H. (2013). Inteligencias múltiples: la teoría en la práctica. Barcelona: Paidós.

Gardner, H. (2013). Mentes creativas: una anatomía de la creatividad. Barcelona: Paidós.

Gardner, H. (2013). La mente no escolarizada: cómo piensan los niños y cómo deberían enseñar las escuelas. Barcelona:Paidós.

Gardner, H. (2010). La inteligencia reformulada: las inteligencias múltiples en el siglo XXI. Barcelona: Paidós.

Gardner, H. (2010). Educación artística y desarrollo humano. Barcelona: Paidós.

Gesell, A. (2004). El niño de 1 a 5 años. Barcelona: Paidós.

Gómez, A.; Cantero, M.J. y Viguer, P. (2005). Intervención temprana: desarrollo óptimo de 0 a 6 años. Madrid: Pirámide.

Grupo de Estudio de los Trastornos del Espectro Autista del Instituto de Salud Carlos III (2005). Guía de Buena Práctica parael diagnóstico de los Trastornos del Espectro Autista. Revista de Neurología, 41(5), 299-310.

Joselevich, E. (2003). Síndrome de deficit de atención con o sin hiperactividad ADHD en niños, adolescentes y adultos.Barcelona: Paidós.

Latorre, A. y Bisetto, D. (2009). Trastornos del desarrollo motor. Madrid: Pirámide.

Martos, J., Llorente, M, González, A., Ayuda, R. y Freire, S. (2008). Los niños pequeños con autismo. Soluciones prácticaspara problemas cotidianos. Madrid: CEPE.

Miranda, A. (Coord.) (2011). Manual práctico de TDAH. Madrid: Síntesis.

Robles, M.A y Sánchez-Teruel, D. (2011). Evaluación e intervención en atención infantil temprana. Hallazgos recientes ycasos prácticos. Jaén: Universidad de Jaén.

Vidal, M. (2007). Estimulación temprana de 0 a 6 años: desarrollo de capacidades, valoración y programas de intervención.Madrid: CEPE.

Vidal, M. (2002). Atención temprana. Guía práctica para la estimulación del niño de 0 a 3 años. Madrid: CEPE.

Recomendacións

Subjects that continue the syllabusEducación: Escola inclusiva e atención á diversidade/V51G110V01302Prevención e intervención nas alteracións comunicativa-lingüísticas/V51G110V01955Proceso lecto-escritor: desenvolvemento, alteracións, avaliación e tratamento/V51G110V01953

Subjects that are recommended to be taken simultaneouslyPsicoloxía: Identificación, prevención e tratamento dos trastornos do desenvolvemento e da conduta/V51G110V01402Psicoloxía: Prevención e tratamento das dificultades na aprendizaxe infantil/V51G110V01305

Subjects that it is recommended to have taken beforePsicoloxía: Psicoloxía da educación: Procesos de aprendizaxe infantil/V51G110V01205Psicoloxía: Psicoloxía do desenvolvemento de 0-6 anos/V51G110V01104 Other comments

Páxina 117 de 327

IDENTIFYING DATA

Psicoloxía: Prevención e tratamento das dificultades na aprendizaxe infantil

Subject Psicoloxía:Prevención etratamento dasdificultades naaprendizaxeinfantil

Code V51G110V01305

Studyprogramme




Teachinglanguage

Castelán






Generaldescription

Tratamos de previr a aparición de dificultades de aprendizaxe infantil, intervindo nos procesos e habilidadesque poden estar afectados. Para iso desenvolvemos unha intervención grupal, que sexa estimuladora tantopara o neno que non presenta problemas como para o especialmente vulnerable.

Competencias

Code Typology




- saber- saber facer- Saber estar /ser



- saber


- saber facer

CG8 Coñecer fundamentos de dietética e hixiene infantís. Coñecer fundamentos de atención prematurae as bases e desenvolvementos que permiten comprender os procesos psicolóxicos, de aprendizaxee de construción da personalidade na primeira infancia.

- saber





- saber facer



- saber

CE17 Colaborar cos profesionais especializados para solucionar devanditos trastornos. - saber facer


- saber facer


- Saber estar /ser

CE22 Atender as necesidades dos estudantes e transmitir seguridade, tranquilidade e afecto. - saber facer


- Saber estar /ser

Páxina 118 de 327







2. Informalas e colaborar no seu tratamento. CB4CG1CG2CG4CG8CG10CE7CE8CE9CE16CE17CE18CE19CE22CE60CT1CT2CT7

3. Identificar e planificar a resolución de situacións educativas que afectan a estudantes con diferentescapacidades e distintos ritmos de aprendizaxe

CB3CG1CG2CG4CG8CG10CE7CE8CE9CE16CE17CE18CE19CE22CE60CT1CT2CT7CT17

4. Aplicar os coñecementos adquiridos para favorecer a aprendizaxe e o desenvolvemento en contextosdiversos e plurais.

CB3CB4CG1CG2CG4CG8CG10CE7CE8CE9CE16CE17CE18CE19CE22CE60CT1CT2CT7CT17

Páxina 119 de 327

Contidos

Topic

I. Sistemas de optimización dos procesos deaprendizaxe e desenvolvemento infantil. Asdificultades da aprendizaxe.

1. Introdución ás Dificultades da Aprendizaxe.a. Concepto. b. Clasificación.

2. Teorías explicativas das dificultades específicas da aprendizaxe.

II. Intervención mediada baseada nos procesoscognitivos.

1. Avaliación das dificultades da Aprendizaxe.

2. Intervención nas dificultades da Aprendizaxe da lectura.

3. Intervención nas dificultades da Aprendizaxe da escritura.

4. Intervención nas dificultades da Aprendizaxe das Matemáticas.

III. Implementación de programas para a mellorada aprendizaxe infantil.

2. Desenvolvemento das Habilidades nas dificultades da Aprendizaxe dalectura.

3. Desenvolvemento das Habilidades nas dificultades da Aprendizaxe daescritura.

4. Desenvolvemento das Habilidades nas dificultades da Aprendizaxe dasMatemáticas.



Total hours


Actividades introdutorias 2.5 0 2.5






2 0 2




Description

Sesión maxistral Exposición por parte do profesor dos contidos sobre a materia obxecto de estudo, bases teóricase/ou directrices dun traballo, exercicio ou proxecto a desenvolver polo estudante.


Actividades encamiñadas a tomar contacto e reunir información sobre o alumnado, así como apresentar a materia

Traballos tutelados O estudante, de maneira individual ou en grupo, elabora un documento sobre a temática damateria ou prepara seminarios, investigacións, memorias, ensaios, resumos de lecturas,conferencias, etc. Xeralmente trátase dunha actividade autónoma de/dos estudante/s que inclúe aprocura e recollida de información, lectura e manexo de bibliografía, redacción...

Traballos de aula O estudante desenvolve exercicios ou proxectos na aula baixa as directrices e supervisión doprofesor. Pode estar vinculado o seu desenvolvemento con actividades autónomas do estudante.



Traballos de aula Resolución de dúbidas e preguntas durante as horas de traballo e nas horas de titoría.A titoría académica terá lugar os mércores de 12:00-13:00.

Traballos tutelados Resolución de dúbidas e preguntas durante as horas de traballo e nas horas de titoría.A titoría académica terá lugar os mércores de 12:00-13:00.

Tests Description


Resolución de dúbidas e preguntas durante as horas de traballo e nas horas de titoría.A titoría académica terá lugar os mércores de 12:00-13:00.

Páxina 120 de 327

Probas prácticas, de execución detarefas reais e/ou simuladas.

Resolución de dúbidas e preguntas durante as horas de traballo e nas horas de titoría.A titoría académica terá lugar os mércores de 12:00-13:00.

Avaliación


Probas de tipo test Exame cos contidos teóricos principais. Probas paraavaliación das competencias adquiridas que inclúenpreguntas pechadas con diferentes alternativas de resposta

40 CB3

CG1

CG8

CE7

CE8

CE9

CE16

Resolución de problemase/ou exercicios

Resumos e comentarios de artigos 10 CB3

CG2

CG10

CE7

CE8

CE9

CE16

CE18

CE19

CE60

CT1

CT2

CT7

Probas prácticas, deexecución de tarefasreais e/ou simuladas.

Probas para a avaliación que inclúen actividades,problemasou exercicios prácticos a resolver. O alumnado debe darresposta á actividade presentada, aplicando osconociminetos teóricos e prácticos da materia.

20 CB3

CG1

CG2

CG4

CE7

CE8

CE9

CE16

CE17

CE18

CE19

CE22

CE60

CT1

CT2

CT7

Páxina 121 de 327

Traballos e proxectos Compilación da información sobre os traballos realizadosdurante o seu período de formación

30 CB4

CG8

CE7

CE8

CE9

CE16

CE17

CE18

CT1

CT2

CT7

CT17


Na convocatoria de Xullo, unicamente avaliaranse as competencias ou actividades non superadas na convocatoriacorrespondente ao seu cuadrimestre. Para poder superar a signatura é necesario ter unha nota mínima de 5 tanto no examecomo nos traballos.No caso de que algún estudante non poida ser obxecto dunha avaliación continua nin de que o seutraballo poida ser titorizado polo docente, realizará unha proba sobre os contidos teóricos, que suporá o sesenta por centoda cualificación final, e outra sobre os contidos prácticos, que representará o corenta por cento da cualificación final. Parasuperar a materia será preciso que en cada unha das partes (teórica e práctica) obteña un cincuenta por cento dacualificación establecida para cada parte. Terá que entregar todos os traballos de aula.

Datas exames:Consultar: http://www.escuelamagisterioceuvigo.es/organizacion-academica/escola-maxisterio-vigo-ceu-examenes.php

A cualificación dos traballos prácticos contabiliza para a cualificación final só durante o presente curso.



Defior, S. (2007). Las dificultades de aprendizaje: Un enfoque cognitivo. Málaga: Aljibe.

Doman, G. (2010). Como enseñar a leer a su bebé. Madrid: Edaf.

Doman, G. y Doman, J. (2011). Cómo enseñar matemáticas a su bebé. Madrid: Edaf.

Donoso, J. (2002).Veo, Comprendo, Hablo. Programa de entrenamiento en habilidades lingüísticas para niños pequeños.Madrid. CEPE.

DSM-V. (2014). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (5ª. ed.). APA.

García Vidal, J. y González Manjón, D. (2000). Dificultades de aprendizaje e Intervención Psicopedagógica. Lectura y Escritura(Vol. II), Madrid: EOS.

Gallardo, J.R. y Gallego, J.L. (2003). Manual de Logopedia Escolar. Un enfoque Práctico. Málaga: Aljibe.

González Valenzuela, M.J. (2010). Prevención de las Dificultades de Aprendizaje. Madrid: Pirámide.

Jarque, J. (2011). Dificultades de Aprendizaje en Educación Infantil. Madrid: CCS.

Portellano, J.A. (2001). La Disgrafía. Concepto, Diagnóstico y Tratamiento de los Trastornos de Escritura. Madrid: CEPE.

Rigo, E. (2006). Dificultades de Aprendizaje Escolar: Manual práctico de estrategias y toma de decisiones. México: ArsMédica.

Veiga, M. (2006). Dificultades del Aprendizaje. Detección Prevención y Tratamiento. Pontevedra: Ideas Propias.

Páxina 122 de 327

Recomendacións

Subjects that continue the syllabusPsicoloxía: Identificación, prevención e tratamento dos trastornos do desenvolvemento e da conduta/V51G110V01402

Subjects that are recommended to be taken simultaneouslyEducación: Escola inclusiva e atención á diversidade/V51G110V01302Psicoloxía: Fundamentos psicolóxicos da intervención temperá/V51G110V01304

Subjects that it is recommended to have taken beforeEducación: Desenvolvemento motor/V51G110V01202Psicoloxía: Psicoloxía da educación: Procesos de aprendizaxe infantil/V51G110V01205Psicoloxía: Psicoloxía do desenvolvemento de 0-6 anos/V51G110V01104

Páxina 123 de 327

IDENTIFYING DATA

Antropoloxía: Pensamento e cultura

Subject Antropoloxía:Pensamento ecultura

Code V51G110V01401

Studyprogramme

Grao enEducación Infantil



Teachinglanguage

Castelán


Coordinator Ayuso Manso, María Jesús

Lecturers Ayuso Manso, María Jesús


Web http://www.escuelamagisteriovigo.com

Generaldescription

Competencias

Code Typology

CE13 Analizar e incorporar de forma crítica as cuestións máis relevantes da sociedade actual que afectan áeducación familiar e escolar: impacto social e educativo das linguaxes audiovisuales e das pantallas;cambios nas relacións de xénero e intergeneracionales; multiculturalidad e interculturalidad;discriminación e inclusión social e desenvolvemento sostenible.

- saber facer






- Coñecer e entender os esquemas de pensamento que estiveron e están presentes na cultura occidentale na nosa configuración mental.

CT1CT7CT13

- Coñecer e comprender os problemas filosóficos no seu contexto e entender a vinculación con outrosmanifestacións culturais do momento

CT1CT7CT13

- Coñecer as ideas que forxan o noso presente. CE13CT1CT7CT13

- Capacidade para organizar coherentemente ideas e argumentos. CT1CT7CT13

- Capacidade para analizar, valorar e discutir argumentos alleos. CT1CT7CT13

- Capacidade para interpretar críticamente os textos CE13CT1CT13

Contidos

Topic

Páxina 124 de 327

1- A filosofía ou a capacidade de repensar omundo.

Que é e que nos achega a filosofía.A filosofía e a procura da verdade.O pensamento e o misterio do coñecemento humano.A cultura como manifestación do homeA sociedade. O fin da vida social.A filosofía na escola. Filosofía para nenos

2- A modernidade como unha forma concreta decivilización. A era da razón.

O método científico experimental. O cientifismo.Coñecemento filosófico versus coñecemento científico.

3- Filosofías do século XX. Estudo da filosofía do século XX ao redor de problemas:O problema da liberdadeO misterio da dor e o misterio da morte.

4- Retos da postmodernidade: Globalización,diversidade cultural.

Características da sociedade postmoderna.Análise dalgúns dos seus aspectosA persoa como ser social, o individualismo postmodernista.A persoa como ser corporal. O valor do corpo.



Total hours





Outras 7 7 14



Description

Traballos tuteladosCada alumno terá que realizar polo menos dúas exposicións, unha sobre un libro, e outra sobreoutra lectura ou tema.

Sesión maxistral A sesión maxistral será desenvolvida polo profesor. Servirase de películas, power point,cuestionarios iniciais ou finais.



Traballos tutelados Haberá ao longo do curso varios traballos curtos que o profesor irá propondo. Todos seránorientados e corrixidos polo profesor. A hora destinada á tutoría serán os luns de 1 a 2

Sesión maxistral Sesión maxistral Exposición por parte do profesor dos contidos sobre a materia obxecto deestudo. Todas as sesións maxistrais teñen que estar vinculadas ás prácticas. Estas prácticaspoden ser: debates, diálogos, etc

Tests Description

Probas de resposta curta A proba de resposta curta son probas de resposta breve, (unhas liñas) sobre os diferentescontidos da materia. A resposta debe ser fundamentada e razoada, evitando o máis posible arepetición memorística do que dixo o profesor. A participación do profesor consiste en ensinar apensar buscando os argumentos máis adecuados.

Cartafol/dossier O cartafolio é a recompilación dos comentarios de cada un dos temas, explicando as dificultadesque tiveron e o que lles achegou.

Outras A asistencia a clase é obrigatoria. Os alumnos poden faltar o 20%.

Avaliación


Traballos tutelados Avaliaranse os traballos curtos que o profesor propoña ao longodo curso

20 CE13

CT1

CT7

CT13

Páxina 125 de 327

Probas de respostacurta

Proba de desenvolvemento, de todos os contidos da materia.Avaliarase a orde, a forma de argumentar, a coherencia, acapacidade crítica. A proba será o 28 de maio ás 9 e o 11 dexullo ás 9 do 2014.

50 CT1

CT7

CT13

Cartafol/dossier Consiste en entregar de cada tema desenvolvido un esquemaxeral, e un comentario persoal sobre o que lle achegou aoalumno ese tema.

15 CT1

CT7

CT13

Outras Avaliarase a asistencia e participación 15 CE13

CT1

CT7

CT13



-Frankl, V. (2001) El hombre en busca de sentido. Barcelona -García Morente, M. (2010) Lecciones preliminares de Filosofía. Madrid, Encuentro.-Gevaert, J. (2003) El problema del hombre. Salamanca, Sígueme. -Giner, S. (1982) Historia del Pensamiento Social. Barcelona, Ariel-Marías, J. (1974) Historia de la Filosofía. Madrid, Revista de Occidente-Marías, J. (1988) Antropología metafísica. Madrid-Scheller, M. (2000) El puesto del hombre en el cosmos: Madrid-Yepes Stork R. y Aranguren Echevarría, J. (2003) Fundamentos de Antropología. Pamplona, EUNSA

Recomendacións

Other commentsNon hai materias que sexan requisto para cursar esta. Esta materia non é requisito para ningunha outra.

Páxina 126 de 327

IDENTIFYING DATA

Psicoloxía: Identificación, prevención e tratamento dos trastornos do desenvolvemento e da conduta

Subject Psicoloxía:Identificación,prevención etratamento dostrastornos dodesenvolvementoe da conduta

Code V51G110V01402

Studyprogramme




Teachinglanguage

CastelánGalego






Generaldescription

Esta materia aborda as principais dificultades nos trastornos do desenvolvemento e da conduta durante aetapa infantil. Trátase de que o alumno coñeza os principais trastornos do desenvolvemento no neno, osprincipais trastornos da conduta, a súa clasificación, as súas características e implicacións educativas.

Competencias

Code Typology


- saber



CB3 Que os estudantes teñan a capacidade de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentroda súa área de estudo) para emitir xuízos que inclúan unha reflexión sobre temas relevantes deíndole social, científica ou ética.

- saber facer


- saber facer


- saber



- saber facer





CG5 Reflexionar en grupo sobre a aceptación de normas e o respecto aos demais. Promover a autonomíae a singularidade de cada estudante como factores de educación das emocións, os sentimentos e osvalores na primeira infancia.



- saber



Páxina 127 de 327




- saber- Saber estar /ser


- saber




- saber facer


- saber facer

CE15 Coñecer os principios básicos dun desenvolvemento e comportamento saudables. - saber- saber facer



CE17 Colaborar cos profesionais especializados para solucionar devanditos trastornos. - saber facer- Saber estar /ser


- saber facer


- saber facer


- saber facer





CE29 Valorar a importancia do traballo en equipo - saber- saber facer

CE32 Valorar a relación persoal con cada estudante e a súa familia como factor de calidade da educación. - saber


- saber facer


CE60 Coñecer e aplicar os procesos de interacción e comunicación no aula, así como dominar as destrezase habilidades sociais necesarias para fomentar un clima que facilite a aprendizaxe e a convivencia.


- saber facer



CT3 Comunicación oral e escrita - saber- saber facer- Saber estar /ser




Páxina 128 de 327


CT11 Habilidades nas relacións interpersoais - saber- Saber estar /ser


CT16 Adaptación a novas situacións - saber facer- Saber estar /ser

CT21 Motivación pola calidade - saber



1/ Coñecer os trastornos do desenvolvemento e a conduta máis comúns na infancia que poidan interferirno desenvolvemento normal do neno.

CB1CB2CB3CB4CB5CG10CG11CE4CE16CE17CE22CE23CE24CT1CT8CT9CT16

2/ Previr e tratar estas desordes desde a infancia para favorecer o seu desenvolvemento integral CB1CB2CB3CB4CB5CG1CG2CG3CG4CG8CG9CG10CG11CE5CE15CE16CE17CE19CE20CE21CE22CE24CE32CE59CE60CT1CT2CT3CT6CT7CT8CT9CT11CT14

Páxina 129 de 327

3/ Deseñar e regular espazos de aprendizaxe en contextos de diversidade que atendan ás singularesnecesidades educativas dos estudantes.

CB1CB2CB3CB4CG1CG2CG3CG4CG9CG11CG12CE21CE22CE59CT8CT11

4/ Promover estratexias adecuadas para que na súa futura práctica docente as alumnas e alumnospoidan reflexionar en grupo sobre a aceptación de normas e o respecto aos demais.

CB3CB4CG5CG12CE13CE15CE29CE32CE40CE65CT2CT9CT14CT16

5/ Promover a autonomía e a singularidade de cada estudante como factores de educación das emocións,os sentimentos e os valores na primeira infancia

CB2CB4CG2CG3CG8CE4CE5CE19CE22CT8CT9CT11CT14CT16CT21

6/ Asumir que o exercicio da función docente debe perfeccionarse e adaptarse aos cambios científicos,pedagóxicos e sociais ao longo da vida

CB2CB3CB4CG9CG11CE19CT2CT6CT8CT9CT16CT21

7/ Traballar as habilidades nas relacións interpersoais CB3CG4CG10CE21CE32CE60CT6CT11CT14CT16

Páxina 130 de 327

8/ Actuar como orientador de pais e nais en relación coa educación familiar no período 0-6 e dominarhabilidades sociais no trato e relación coa familia de cada estudante e co conxunto das familiasAdaptación a novas situacións

CB2CB3CB4CG10CE22CE32CT3CT6CT7CT11

Contidos

Topic

1. Marcos e concepcións teóricas referentes aostrastornos do desenvolvemento e da conduta eneducación infantil.

2. Identificación dos trastornos dodesenvolvemento na etapa de educación infantil

2.1. Alumnos con discapacidade visual: intervención educativa eadaptacións curriculares.2.2. Alumnos con discapacidade auditiva: intervención educativa eadaptacións educativas2.3. Alumnos con discapacidade intelectual: características do seudesenvolvemento. Principios xerais e criterios para adaptar o currículo2.4. Os alumnos con discapacidade motora.

- Barreiras de acceso ao currículo- Criterios para a adaptación curricular - Sistemas de comunicación alternativa

2.5. O autismo e as alteracións da comunicación na infancia. IntervenciónEducativa2.6. Alumnos con altas capacidades intelectuais

3. Intervención psicoeducativa nos trastornos dodesenvolvemento durante a educación infantil.

4. Identificación dos trastornos de conduta naetapa de infantil.

4.1. Criterios de definición4.2. Alteracións comportamentales e da conduta- Trastornos por déficit de atención e comportamento perturbador.- A agresividade- Trastornos do soño- Trastornos da eliminación- Trastornos da inxestión e da conduta alimentaria da infancia - Trastornos relacionados coa ansiedade- Trastornos do estado de ánimo

5. Prevención e intervención psicoeducativa nostrastornos de conduta durante a educacióninfantil.

5.1. Prevención5.2. Intervención educativa5.3. Programas de tratamento individual



Total hours


Debates 4 4 8



Seminarios 2 4 6


Outras 0 0 0






Páxina 131 de 327

Description





Seminarios Actividades enfocadas ao traballo sobre un tema específico, que permiten afrontar oucomplementar os contidos da materia. Pódense usar como complemento das clases teóricas. teóricas.




Sesión maxistral Proporcionáseselle ao alumnado orientacións de forma presencial na aula, titoría ou de formanon presencial (correo electrónico) sobre cuestións propostas en seminarios, traballos oucalquera outra actividade relacionada coa materia. As titorías académicas terán lugar nodespacho A os martes ás 17:00h.

Presentacións/exposicións Proporcionáseselle ao alumnado orientacións de forma presencial na aula, titoría ou de formanon presencial (correo electrónico) sobre cuestións propostas en seminarios, traballos oucalquera outra actividade relacionada coa materia. As titorías académicas terán lugar nodespacho A os martes ás 17:00h.

Debates Proporcionáseselle ao alumnado orientacións de forma presencial na aula, titoría ou de formanon presencial (correo electrónico) sobre cuestións propostas en seminarios, traballos oucalquera outra actividade relacionada coa materia. As titorías académicas terán lugar nodespacho A os martes ás 17:00h.

Titoría en grupo Proporcionáseselle ao alumnado orientacións de forma presencial na aula, titoría ou de formanon presencial (correo electrónico) sobre cuestións propostas en seminarios, traballos oucalquera outra actividade relacionada coa materia. As titorías académicas terán lugar nodespacho A os martes ás 17:00h.

Avaliación


Outras Asistencia e participación 10 CB1

CB2

CB3

CB4

CB5

CT1

CT2

CT3

CT6

CT7

CT8

CT9

CT11

CT16

Páxina 132 de 327

Traballos e proxectos Traballo en grupo sobre unha discapacidade, visita acentro e recursos didácticos aplicados

50 CB1

CB2

CB3

CB4

CB5

CG1

CG2

CG3

CG4

CG5

CG8

CG9

CG11

CE5

CE16

CE17

CE19

CE21

CE32

CE59

CE60

CT1

CT2

CT3

CT6

CT7

CT8

CT9

CT11

CT14

CT16

Páxina 133 de 327

Probas de tipo test Exame presencial tipo test. 30 CB1

CB2

CB3

CB4

CB5

CG1

CG2

CG3

CG4

CG5

CG8

CG9

CG10

CG11

CG12

CE4

CE5

CE15

CE16

CE17

CE19

CE21

CE22

CE23

CE24

CE32

CE59

CE60

CT1

CT2

CT3

CT6

CT7

CT8

CT9

CT11

CT14

CT16

Cartafol/dossier Nel deberase recoller a información dos traballos deinvestigación do resto dos seus compañeiros.

10 CB1

CB2

CB3

CB4

CB5

CT1

CT2

CT3


1/ Asistencia a clase. Ao longo do cuatrimestre se levará a cabo unha avaliación continua do alumnado na que se valorará aasistencia e participación activa do mesmo nos clases (10% da nota final).

2/ A ficha dos alumnos entregarase ao profesor nas dúas primeiras semanas de clase.

Páxina 134 de 327

3/Os alumnos que asistan a clase menos dun 80% terán que presentarse a un exame específico e entregar a final decuadrimestre un traballo individual.Para optar a esta forma de avaliación será necesario porse en contacto coa súa profesoraao longo do mes de febrero.4/ As datas dos exames (según calendario oficial) poderanse consultar na seguinte ligazón:http://www.escuelamagisterioceuvigo.es/organizacion-academica/escola-maxisterio-vigo-ceu-examenes.5/ É condición indispensable aprobar cada unha das partes por separado. Con nota inferior a 5 non se fará media.6/ Para os traballos e entregas propostas daranse datas de entrega inamovibles. Cada día de atraso verase penalizado cunpunto na nota de dita práctica.7/ Cada falta de ortografía descontará 0,2 puntos en todos aqueles documentos escritos que se entreguen ao profesor.8/ O alumnado repetidor deberá acollerse aos criterios de avaliación da guía docente vixente neste curso 2016/20179/ As titorías da materia terán lugar no despacho A, os martes ás 17:00h.


Buendía, J. (2004). Psicopatología en niños y Adolescentes. Desarrollos Actuales. Madrid: Pirámide.

Beck, Aaron. (1998). Terapia cognitiva de los trastornos. Barcelona: Paidos Ibérica,

Belloch e outros . (1999). Psicopatología. Vol. I y II. Ed. McGraw Hill.

Buceta, J. M. e Bruno, A. M. (1996).Tratamiento Psicológico de Hábitos y Enfermedades Mentales. Madrid: Pirámide.

Caballo, V. E., y Simon, M.A. (2005). Manual de Psicología Clínica infantil y del adolescente. Madrid: Pirámide.

Caso, I. (1997). Manual de Psicoterapias Cognitivas. Barcelona: Paidós.

Cornago, A. (2013). Manual del Juego para niños con Autismo. Del cucutras al juego simbolico. Madrid: Psylicom.

Cornago, A. (2013). Manual de Teoría de la Mente para niños con Autismo. Las personas percibimos, sentimos, pensamos ocreemos distinto. Madrid: Psylicom.

Giménez-Dasi, M., y Mariscal, S. (2008). Psicología del Desarrollo. Desde el nacimiento a la primera infancia. Madrid: McGrawHill

González, R.(2003). Psicopatología del niño y del adoescesnte. Madrid: Pirámide.

Gradillas, V. (1995). Psicopatología Descriptiva. Madrd: Eudema.

González, E. (2007). Necesidades Educativas Especiales. Madrid: CCS.

Gutierrez, J.R., y Rey F. (2000). Planificación terapéutica de los trastornos psiquiátricos del niño y del adolescente. Madrid:

Smitkline-Beecham.

Labrador, J. et al. (2004). Manual de Técnicas de Modificación y Terapia de Conducta. Madrid: Pirámide.

Lemos, S. (2000). Psicopatología General. Madrid: Editorial Sintesis.

Luciano, M. C. (1996). Manual de Psicología Clínica Infantil. Infancia y Adolescencia. Valencia: Promolibro.

Mardomingo, M.J. (2002). Psiquiatría para Padres y Educadores. Madrid. Narcea.

Marchesi, A., Coll, C. y Palacios, J. (2002). Desarrollo psicológico y educación, volumen 3. Trastornos del desarrollo ynecesidades educativas especiales. Madrid: Alianza Editorial.

Mazet. (1995). Psicopatología del niño y del Adolescente. Barcelona: Médica y Técnica.

Méndez, F.X., y Maciá, D. (2002). Modificación de conducta con niños yadolescentes. Libro de Casos. Madrid: Pirámide.

Pérez Álvarez, M. (2003). Guía de Tratamientos Psicológicos Eficaces” Tomo III. Infancia y Adolescencia. Madrid: Pirámide.

Pérez, M. (1995). Nuevas perspectivas en psicología del desarrollo. Madrid: Alianza.

Rodríguez, A. (1997). Rehabilitación Psicosocial de Personas con Trastornos Mentales Crónicos. Madrid: Pirámide.

Rodríguez Sacristán, S. (2002). Psicopatoligía Infantil Básica. Madrid: Pirámide.

Trianes, M.V. y Gallardo, J.A. (coord.) (2004). Psicología de la educación y del desarrollo en contextos escolares. Madrid:Pirámide.

Páxina 135 de 327

Vallejo Pareja, M.A. (1998). Manual de Terapia de Conducta. Vol I y II. Madrid: Dykinson.

Vallejo Ruiloba, J. (1999). Introducción a la Psicopatología y Psiquiatría. Barcelona: Masson - Salvat.

WEBGRAFÍA:

- http://www.portaldidactico.org/- http://www.brujulaeducativa.com/- http://www.orientaeduc.com/- http://www.riojainternet.com/garantiasocial/recursos/tutoria/http://www.jccm.es/educacion/orientacion/orientacion_edu.htm- http://www.cnice.mecd.es/recursos2/atencion_diversidad/06_00.htm - http://www.educaweb.com/- http://www.orientared.com/- http://www.cnice.mecd.es/

Recomendacións

Subjects that are recommended to be taken simultaneouslyPsicoloxía: Fundamentos psicolóxicos da intervención temperá/V51G110V01304Psicoloxía: Prevención e tratamento das dificultades na aprendizaxe infantil/V51G110V01305

Subjects that it is recommended to have taken beforePsicoloxía: Psicoloxía da educación: Procesos de aprendizaxe infantil/V51G110V01205Psicoloxía: Psicoloxía do desenvolvemento de 0-6 anos/V51G110V01104 Other comments1/ Asistencia continuada a clase.2/ Dominio da informática a nivel de usuario (tratamento de textos, bases de datos, programa de presentacións, correoelectrónico e internet.3/ Actitude favorable e receptiva cara á aprendizaxe.

Páxina 136 de 327

IDENTIFYING DATA

Aprendizaxe das ciencias da natureza

Subject Aprendizaxe dasciencias danatureza

Code V51G110V01403

Studyprogramme



6 Mandatory 2 2c

Teachinglanguage

CastelánGalego


Coordinator Fragueiro Barreiro, María Sandra

Lecturers Fragueiro Barreiro, María Sandra



Generaldescription

A Lei Orgánica de Educación (L.O.E) establece un área de coñecemento denominada Coñecemento docontorno e interacción co mundo, na Educación Infantil, e presenta o currículo correspondente cun enfoqueglobalizado de cara a un primeiro achegamento do alumnado ao desenvolvemento das competenciasbásicas.Sen embargo, o necesario afondamento en niveis de formación superiores fai que, por exemplo, no niveluniversitario, a materia Coñecemento do Medio Natural, Social e Cultural sexa obxecto de investigación edocencia por parte de profesorado especialista.A práctica docente universitaria e as liñas de investigación didáctica, neste campo, deben contemplarmetodoloxías e construcións conceptuais, procedementais e actitudinais, sempre en interacción, relativas aproblemas globais de actualidade tales como os referidos ao medio ambiente e ao desenvolvemento sostiblee co horizonte do desenvolvemento das competencias básicas. Deste modo, partindo das metodoloxíaspropias da didáctica das ciencias, pódense utilizar os enfoques C-T-S, os da construción do coñecementoarredor de problemas globais, os de alfabetización científica e técnica da cidadanía, ou os da Educación enCiencia Global, que deben incluír a introdución da transversalidade, prestando especial atención á igualdadeentre homes e mulleres, dentro dun modelo integrador

Competencias

Code Typology

CG1 Coñecer os obxectivos, contidos curriculares e criterios de avaliación da Educación Infantil. - saber- saber facer

















Páxina 137 de 327






- saber




CE39 Elaborar propostas didácticas en relación coa interacción ciencia, técnica, sociedade edesenvolvemento sostenible.














CT12 Recoñecemento da diversidade e multiculturalidade - saber- saber facer





CT17 Creatividade - saber- saber facer- Saber estar / ser

Páxina 138 de 327





CT22 Sensibilidade por temas ambientais - saber- saber facer- Saber estar / ser



Capacidade para analizar criticamente a fundamentación, lexislación, obxectivos, metodoloxía eavaliación da área de Coñecemento do entorno e interacción co mundo na Educación Infantil desde unenfoque globalizador.

CG1CG2CG3CG4CG5CG6CG7CG8CG9CG10CG11CG12CE33CT1CT6CT8CT13CT14

Capacidade para comprender a complexidade dos procesos educativos das ciencias experimentais na E.Infantil partindo das experiencias previas do alumnado desta etapa educativa.

CG1CG2CG3CG4CG5CG6CG7CG8CG9CG10CG11CG12CE33CE36CE40CT2CT7CT8CT9CT13CT16CT17

Páxina 139 de 327

Capacidade para comprender a construción do coñecemento científico e da ciencia escolar. CG1CG2CG3CG4CG5CG6CG7CG8CG9CG10CG11CG12CE33CE36CE39CE40CT1CT6CT7CT13CT14CT15CT22

Capacidade para relacionar fundamentación, obxectivos, metodoloxía e avaliación das aprendizaxes doensino das ciencias na Educación Infantil desde un enfoque globalizado.

CG1CG2CG3CG4CG5CG6CG7CG8CG9CG10CG11CG12CE33CE36CE39CE40CT1CT2CT7CT8CT13CT15

Páxina 140 de 327

Capacidade para utilizar e elaborar recursos didácticos en soporte papel e dixital para o ensino dasciencias na Educación Infantil.

CG1CG2CG3CG4CG5CG6CG7CG8CG9CG10CG11CG12CE33CE36CE39CE40CT1CT2CT3CT5CT6CT7CT8CT9CT11CT12CT13CT14CT15CT17CT18CT19CT20CT21CT22

Capacidade para realizar actividades experimentais na aula-laboratorio e na contorna. CG1CG2CG3CG4CG5CG6CG7CG8CG9CG10CG11CG12CE33CE36CE39CE40CT1CT2CT3CT4CT5CT6CT7CT8CT9CT11CT13CT14CT16CT17CT18CT20CT21CT22

Páxina 141 de 327

Capacidade para utilizar a Internet e os medios de comunicación social (prensa impresa, dixital e TV)como fontes de recursos multimedia e deseñar actividades de aula - laboratorio.

CG1CG2CG3CG4CG5CG6CG7CG8CG9CG10CG11CG12CE33CE36CE39CE40CT1CT2CT5CT6CT7CT8CT9CT11CT13CT14CT15CT16CT17CT18CT20CT21CT22

Contidos

Topic

A didáctica das ciencias experimentais para ofuturo profesorado de educación infantil.

O dispositivo didáctico para o ensino das ciencias experimentais naeducación infantil.

Fundamentación, obxectivos, metodoloxía,contidos e avaliación da área de coñecemento docontorno na educación infantil.

Estudo crítico do currículo de educación infantil para a área decoñecemento do contorno do decreto de ensinanzas da comunidadeautónoma de Galicia.

Os recursos para o ensino do coñecemento docontorno na educación infantil.

Coñecemento e utilización de recursos didácticos para o ensino da áreade coñecemento do contorno.

Os contidos de coñecemento do medio naturalna educación infantil desde un enfoqueglobalizador.

Coñecemento das distintas seccións do currículo da educación infantil.



Total hours

Titoría en grupo 2.5 7.5 10






Informes/memorias de prácticas 0 34 34




Description

Páxina 142 de 327

Titoría en grupo Entrevistas que o alumno mantén co profesorado da materia para asesoramento/desenvolvementode actividades da materia e do proceso de aprendizaxe.

Traballos tutelados O estudante, de maneira individual ou en grupo, elabora un documento sobre a temática damateria ou prepara seminarios, investigacións, memorias, ensaios, resumos de lecturas, etc.

Prácticas de laboratorio Actividades de aplicación dos coñecementos a situacións concretas e de adquisición de habilidadesbásicas e procedimentais relacionadas coa materia obxecto de estudo.


Presentacións/exposicións Exposición por parte do alumnado ante o docente e/ou un grupo de estudantes dun tema sobrecontidos da materia ou dos resultados dun traballo, exercicio, proxecto... Pódese levar a cabo demaneira individual ou en grupo.



Presentacións/exposicións A atención personalizada ao alumnado farase fundamentalmente a través de titorías individuaise/ou grupais: sesións con pequenos grupos, dentro da aula, para procurar o asesoramento eacompañamento do alumnado nos traballos principais.

Titoría en grupo A atención personalizada ao alumnado farase fundamentalmente a través de titorías individuaise/ou grupais: sesións con pequenos grupos, dentro da aula, para procurar o asesoramento eacompañamento do alumnado nos traballos principais.

Traballos tutelados A atención personalizada ao alumnado farase fundamentalmente a través de titorías individuaise/ou grupais: sesións con pequenos grupos, dentro da aula, para procurar o asesoramento eacompañamento do alumnado nos traballos principais.

Prácticas de laboratorio A atención personalizada ao alumnado farase fundamentalmente a través de titorías individuaise/ou grupais: sesións con pequenos grupos, dentro da aula, para procurar o asesoramento eacompañamento do alumnado nos traballos principais.

Avaliación


Presentacións/exposicións -Claridade expositiva e capacidade de transmisióndas ideas principais do traballo. - Capacidade de síntese; - Presentación multimedia; - Creatividade e innovación.

20 CG2

CG7

CG11

CE33

CE40

CT1

CT2

CT3

CT16

CT17

Probas de resposta curta Proba para avaliación das competencias adquiridasque inclúen preguntas directas sobre un aspectoconcreto. Os alumnos deben responder de maneiradirecta e breve en base aos coñecementos que teñensobre a materia.

20 CG1

CE33

CE36

CE39

CE40

CT1

CT3

CT7

Páxina 143 de 327

Informes/memorias deprácticas

Elaboración dun documento por parte do alumno noque se reflicten as características do traballo levado acabo. Os alumnos deben describir as tarefas eprocedementos desenvolvidos, mostrar os resultadosobtidos ou observacións realizadas, así como aanálise e tratamento de datos.

40 CG11

CE33

CE36

CE39

CE40

CT2

CT7

CT8

CT9

CT11

CT13

CT16

CT18

CT22

Traballos e proxectos O estudante presenta o resultado obtido naelaboración dun documento sobre a temática damateria, na preparación de seminarios, investigacións,memorias, ensaios, resumos de lecturas, etc.Pódese levar a cabo de maneira individual ou engrupo, de forma oral e escrita...

20 CG1

CG2

CG3

CG4

CG5

CG6

CG7

CG9

CG11

CG12

CE33

CE36

CE39

CE40

CT1

CT2

CT3

CT4

CT5

CT6

CT7

CT8

CT9

CT11

CT12

CT13

CT14

CT15

CT16

CT17

CT18

CT19

CT20

CT21

CT22


Cada alumna e cada alumno confeccionará un cartafol, que consistirá nun diario persoal de seguimento das sesións lectivas,

Páxina 144 de 327

coas notas de aula, ampliacións, achegas, reflexións propias e coa avaliación e autoavaliación das sesións correspondentes.

Para poder acollerse á avaliación continua a través de actividades é preciso asistir ás aulas nun 80% do

tempo presencial cun aproveitamento axeitado.

Os documentos e arquivos dos traballos e tarefas do curso serán dispostos, en tempo e forma segundo os prazosprogramados.

1ª CONVOCATORIA: Para obter unha avaliación positiva é preciso obter a cualificación de aprobado en cada un dosapartados establecidos nas probas de avaliación e observar un comportamento correcto nas sesións presenciais, xa que sevalorará como condición imprescindible que o aproveitamento e a participación sexan axeitadas. A cualificación final seráobtida mediante a acumulación porcentual de cada unha das cualificacións singulares.

2ª CONVOCATORIA: Para obter unha avaliación positiva o alumnado poderá optar por acollerse ás mesmas condicións queas establecidas para a 1ª CONVOCATORIA ou pola realización de dúas probas escritas presenciais sobre os contidosdesenvolvidos na aula e no laboratorio, respectivamente. É preciso obter a cualificación de aprobado en cada un dosapartados establecidos nas probas de avaliación e observar un comportamento correcto nas sesións presenciais, xa que sevalorará como condición imprescindible que o aproveitamento e a participación sexan axeitadas. A cualificación final seráobtida mediante a acumulación porcentual de cada unha das cualificacións singulares.

O alumnado que non asista ás aulas deberá realizar un exame teórico e outro práctico nas datas establecidas oficialmente.

Observacións:Estes criterios de avaliación son unha declaración de intencións sobre o traballo dos estudantes na materia; polo quepoden sufrir lixeiras modificacións derivadas do consenso co grupo clase ou por circunstancias imprevistas.

As datas dos exames determinaranse oficialmente e publicaranse na web: http://www.escuelamagisterioceuvigo.es/

As titorías serán: luns, martes, mércores e xoves de 11:30 a 12:00.


Arias, A. et al. (2009). O traballo por proxectos en infantil, primaria e secundaria. Consellería de Educación eO.U. Xunta de Galicia

Brown, S. (1993). Experiencias de ciencias en educación infantil. Madrid: Narcea

Chiva, O.; Martí, M. (2016). Métodos pedagógicos activos y globalizadores. Conceptualización y propuestas deaplicación. Barcelona: Graó.

Friedl, A.E. (2000). Enseñar ciencias a los niños. Barcelona: Gedisa

Izquierdo, M. (2012).Química en infantil y primaria: una nueva mirada. Barcelona: Graó.

Moje, W.; Steven, M. (2013). Ciencia Divertida. Barcelona: RBA

Pozo, J.I.; Gómez, M.A. (2000). Aprender y enseñar ciencia. Madrid: Morata.

Soler, M.A. (2009). Didáctica multisensorial de las ciencias: un nuevo método para alumnos ciegos, deficientesvisuales, y también sin problemas de visión. Barcelona: Paidos.

Vega, S. (2010). Ciencia 0-3. Laboratorios de ciencias en la escuela infantil. Barcelona: Graó.

Recomendacións

Subjects that continue the syllabusCoñecemento do medio natural/V51G110V01901

Subjects that it is recommended to have taken beforeEducación: Educación para a saúde e a súa didáctica/V51G110V01301 Other commentsAs estratexias de ensino deberán adaptarse as circunstancias que se vaian producindo ao longo do curso.Ver apartado deavaliación.

Páxina 145 de 327

IDENTIFYING DATA

Didáctica da lingua e a literatura infantil

Subject Didáctica dalingua e aliteratura infantil

Code V51G110V01404

Studyprogramme



6 Mandatory 2 2c

Teachinglanguage

Castelán





Web

Generaldescription

A materia trata de aproximarse ó coñecemento do proceso de adquisición da linguaxe, e aprender a crear eprogramar estratexias didácticas que acompañen o desenvolvemento da linguaxe oral como medio deexpresión e de comunicación, así como tamén a aproximación á lingua escrita a partir da maduraciónneuromotora e da exercitación dos mecanismos que interveñen no acto de ler e de escribir, atendendo ópapel da literatura infantil nos seus aspectos oral e escrito.

Competencias

Code Typology

CB2 Que os estudantes saiban aplicar os seus coñecementos ó seu traballo ou vocación dunha formaprofesional e posúan as competencias que adoitan demostrarse por medio da elaboración e defensa deargumentos e a resolución de problemas dentro da súa área de estudo.

- saber facer

CB3 Que os estudantes teñan a capacidade de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro dasúa área de estudo) para emitir xuízos que inclúan unha reflexión sobre temas relevantes de índolesocial, científica ou ética.







CG3 Deseñar e regular espazos de aprendizaxe en contextos de diversidade que atendan ás singularesnecesidades educativas dos estudantes, á igualdade de xénero, á equidade e ao respecto aos dereitoshumanos.


CG6 Coñecer a evolución da linguaxe na primeira infancia, saber identificar posibles disfuncións e velar polasúa correcta evolución. Abordar con eficacia situacións de aprendizaxe de linguas en contextosmulticulturais e multilingües. Expresarse oralmente e por escrito e dominar o uso de diferentes técnicasde expresión.


CG7 Coñecer as implicacións educativas das tecnoloxías da información e a comunicación e, en particular, datelevisión na primeira infancia.


CG9 Coñecer a organización das escolas de educación infantil e a diversidade de accións que comprende oseu funcionamento. Asumir que o exercicio da función docente debe perfeccionarse e adaptarse aoscambios científicos, pedagóxicos e sociais ao longo da vida.



- saber facer





Coñecer os fundamentos lingüísticos, psicolingüísticos e didácticos da aprendizaxe da lingua. CG1CG2CE42

Páxina 146 de 327

Coñecer a literatura infantil. CG1CG3

Falar, ler e escribir correcta e adecuadamente nas linguas da comunidade autónoma. CG3

Coñecer o currículo escolar das linguas CG1CG3

Coñecer o proceso da aprendizaxe da linguaxe escrita e da sua ensinanza. CG1CG2CG6CG7

Organizar e planificar estratexias metotodolóxicas para a ensinanza da comunicación oral. CB2CB3CB4CG1CG2CG6CG9

Ser capaz de identificar os nenos con problemas de linguaxe oral e escrita e saber, así mesmo, orientar osseus pais.

CG11

Contidos

Topic

TEMA 1: A produción da linguaxe articulada 1.1. O aparello fonador.1.1.1. Descrición anatómica e funcional.1.1.2. Proceso da fonación.1.2. O aparello auditivo: descrición anatómica e funcional1.3. Fonética articulatoria.1.3.1. Clasificación articulatoria das fonemas.1.3.2. Realización articulatoria das fonemas.1.4. A fonema (ou o son) fronte á grafía: características do sistemaalfabético español

TEMA 2: A corrección lingüística 2.1. Ortografía: pautas de corrección escrita.2.2. Ortoloxía: pautas de orrección oral.2.3. Caligrafía: pautas de intelixibilidade ou de corrección gráfica.

Páxina 147 de 327

TEMA 3: Métodos de ensino da lectoescritura:descrición e clasificación

3.1. Métodos sintéticos.3.1.1. Alfabético.3.1.2. Fónico.3.1.3. Silábico.3.2. Métodos analíticos ou globais.3.2.1. Léxicos.3.2.2. Método global natural.

APRENDIZAXE DA LECTURA:4.1. Bases metodolóxicas.4.1.1. A aprendizaxe da lectura e a conciencia fonolóxica.4.1.2. Adquisición da conciencia fonolóxica.4.1.3. Principios para adquirir a conciencia fonolóxica.4.1.3.1. Unidades de análise.4.1.3.2. Tipos de tarefas (identificación, adición, omisión, substitución).4.2. Proceso didáctico.4.2.1. Actividades con sílabas.4.2.2. Actividades con fonemas.4.2.3. Actividades con palabras.

APRENDIZAXE DA ESCRITURA:5.1. Bases metodolóxicas.5.1.1. O QUE da aprendizaxe.5.1.1.1. A estructura interna do sistema escrito.5.1.1.2. Os aspectos funcionais.5.1.1.3. Os aspectos formais.5.1.2. O COMO da aprendizaxe.5.1.3. O CANDO da aprendizaxe.5.2. Proceso didáctico.5.2.1. Preparación para a escritura. A grafomotricidade: actividades.5.2.2. A aprendizaxe da escritura: o grafismo ou escritura propiamentedita.

LA LITERATURA INFANTIL:6.1. A hora do conto.6.1.1. O conto como núcleo central de traballo.6.1.2. Fontes.6.1.3. Clases de narracións.6.1.4. Condicions que deben reunir os contos na Educación Infantil.6.1.5. Proceso didáctico: cualidades do bo narrador e recreación do conto.6.1.6. Actividades posteriores á narración.6.2. Esencia narrativa do conto infantil. Prácticas de narración de contos.



Total hours



Seminarios 10 20 30







Description


Introducción xeral sobre a materia, a metodologxía e o desenvolvemento do curso, e sobre aavaliación.

Sesión maxistral Exposición evolutiva dos contidos que constitúen o "corpus" da materia por parte do profesor nocontexto da aula, así como o establecemento das bases ou directrices das actividades que debendesenvolver os estudantes.

Seminarios Nos seminarios se ampliarán os contidos tratados nas sesions maxistrais, propoñendo ecomentando actividades que ilustren os temas con mayor profundidade o con novas perspectivas.

Páxina 148 de 327

Traballos de aula O estudante realiza exercicios ou proxectos no contexto da aula baixo a supervisión e dirección doprofesor. As actividades ou exercicios poden ser realizados en pequenos grupos e a súa correcciónpoderáse levar a cabo ben de forma oral, ben de forma escrita sobre o correspondente material deapoio.

Titoría en grupo Asesoramento pormenorizado ou detallado sobre aspectos e actividades da materia e de todo oproceso de aprendizaxe.



Traballos de aula O profesor prestará atención personalizada ós alumnos tanto no tempo de tutoría establecido no seudespacho (de forma presencial ou por medio do teléfono) como a través do correo electrónico, eigualmente nos traballos de aula. Nesta atención personalizada, o profesor escoitará as opinions esuxerencias do alumno, orientará as suas propostas e esclarecerá as dúbidas que surxan sobre as tarefasnas que está a traballar ou sobre un asunto calquera relacionado coa materia.

Titoría en grupo O profesor prestará atención personalizada ós alumnos tanto no tempo de tutoría establecido no seudespacho (de forma presencial ou por medio do teléfono) como a través do correo electrónico, eigualmente nos traballos de aula. Nesta atención personalizada, o profesor escoitará as opinions esuxerencias do alumno, orientará as suas propostas e esclarecerá as dúbidas que surxan sobre as tarefasnas que está a traballar ou sobre un asunto calquera relacionado coa materia.

Avaliación


Probas de resposta longa,de desenvolvemento

A avaliacion faráse por un examen escrito, que constarádun número de preguntas sobre os temas tratados naaula ou contidos no programa da materia.A cada pregunta atribuiráselle unha calificaciónproporcional ó número total de preguntas. Para acalificación final, teráse así mesmo en conta o trabajoobrigatorio realizado polo alumno ólongo do curso, a asistencia e a participación no tempolectivo.

100 CG1

CG2

CG3

CG6

CG7

CG11

Other comments and July evaluationPara superar a materia, os alumnos deben obter o 50% de cantidade de calificación respecto do cúmulo de probas queintegren o proceso avaliativo e o seu valor de calificación global.Aqueles alumnos que no alcancen a porcentaxe de calificación arriba mencionada serán avaliados na segunda edición domes de xullo.Así mesmo, aqueles estudantes que, por causa xustificada no comezo do curso académico, no poidan asistir regularmenteás clases teóricas e prácticas deberán realizar, obrigatoriamente, as mesmas actividades e tarefas dos compañeirosasistentes, e no mesmo prazo sinalado ou fixado a tal efecto. A inasistencia non xustificada superior o 20% do total daasistencia lectiva orixinará ter que presentarse a unha proba escrita de dificultade específica de carácter compensatorio.As porcentaxes de calificación asignadas ás probas para os alumnos no asistentes serán exactamente as mesmas que asque se estableceron para os asistentes.A proba escrita final levaráse a cabo na data establecida oficialmente por lo Centro.


ALLER MARTÍNEZ, Carlos y Carlos ALLER GARCÍA (1995): Juegos de aproximación a la lecto-escritura. Editorial MARFIL. SeriePedagógica/Temas Básicos 20.ALLER MARTÍNEZ, Carlos y Carlos ALLER GARCÍA (1995): Juegos y actividades del lenguaje oral. Procesos didácticos.Editorial MARFIL. Serie Pedagógica/Temas Básicos 18.ALLER MARTÍNEZ, Carlos et al. ((1991): ESTRATEGIAS LECTORAS. Juegos que animan a leer. Talleres de lectura. EditorialMARFIL. Serie Pedagógica/Temas Básicos 13.ARRIAZA MAYAS, J. C. (2007): Cuentos para hablar y aprender. CEPE. Madrid.BONALS, Joan (1998): Aprendizaje de la escritura. Publicaciones ICCE. Madrid.BRAVO VILLASANTE, C. (1985): Historia de la literatura infantil española. Escuela Española. Madrid.BRAVO VILLASANTE, C. (1988): Historia y antología de la literatura infantil universal. Miñón. Valladolid.CASSANNY, Daniel: Reparar la escritura. Didáctica de la corrección de lo escrito. Editorial GRAO.CLEMENTE LINUESA, María (2001): Enseñar a leer. Ediciones Pirámide (Grupo Anaya). Madrid.CONDEMARÍN, Mabel et al. (1996): Taller de lenguaje. Módulos para desarrollar el lenguaje oral y escrito. Editorial CEPE, S.L. Madrid.

Páxina 149 de 327

DOMÍNGUEZ CHILLÓN, G. y J. L. BARRIO VALENCIA (1997): Los primeros pasos hacia el lenguaje escrito. La Muralla, S. A.Colección Aula Abierta. Madrid.GÓMEZ, P. F. et al. (1995 lectoescritura): Programa de refuerzo de las habilidades metalingüísticas para el aprendizaje de la.Colección: Método EOS. Madrid.JIMÉNEZ, Juan E. y Ceferino ARTICLES ((2001): Cómo prevenir y corregir las dificultades en el aprendizaje de lalectoescritura. Aplicación en el aula. Editorial Síntesis (capít. 7: “Métodos de enseñanza de la lectoescritura: descripción yclasificación”). Madrid.MOSTERÍN, Jesús (1981): La ortografía fonémica del español. Alianza Editorial. Madrid.NEMIROVSKY, Myriam (1999): Sobre la enseñanza del lenguaje escrito… y temas aledaños. Editorial Paidós. Barcelona.PI NAVARRO, Vicente E. y Mª Dolores PLA GIRBES (1998): Una nueva didáctica del grafismo. PROMOLIBRO. PublicacionesBENISSA, Alicante.QUILIS, Antonio (1993): Tratado de fonología y fonética españolas. Editorial Gredos. Madrid.QUILIS, Antonio (1988): Fonética acústica de la lengua española. Editorial Gredos. Madrid.RAMONEDA, Arturo (2000): Manual de estilo. Guía práctica para escribir mejor. Biblioteca espiral de Alianza Editorial.MadridREYZÁBAL, María Victoria (1993): La comunicación oral y su didáctica. La Muralla, S.A.. Madrid.REAL ACADEMIA ESPAÑOLA (última edición): Ortografía de la lengua española. Editorial Espasa Calpe. Madrid.REAL ACADEMIA ESPAÑOLA (2010): Nueva gramática de la lengua española. MANUAL. Espasa Libros. Madrid.RAMONEDA, Arturo (2000): Manual de estilo. Guía práctica para escribir mejor. Biblioteca espiral de Alianza Editorial.Madrid.TEJERINA, J. (2004): Dramatización y teatro infantil. Siglo XXI. Madrid.TOMÁS NAVARRO, Tomás (1972): Manual de pronunciación española. Editorial CSIC. Madrid.Fuentes de información complementariaRICO VELCHER, Manuel (2003): Grafogramas. Destrezas gráficas y dinámicas de la escritura. (Cuaderno para el refuerzode las técnicas básicas. Método EOS). Editorial EOS. Madrid.VALLÉS ARÁNDIGA, A. (2001): Hablando bien/1.(Cuaderno para el refuerzo de la comunicación y el lenguaje. Método EOS).Editorial EOS. Madrid.VALLÉS ARÁNDIGA, A. (2001): Hablando bien/2. (Cuadernopara el refuerzo de la comunicación y el lenguaje. Método EOS).Editorial EOS. Madrid.VALLÉS ARÁNDIGA, A. (2001): La voz y la respiración. Ejercicios de foniatría infantil. (Cuaderno para el refuerzo de lacomunicación y el lenguaje. Método EOS). Editorial EOS. Madrid.

Recomendacións

Subjects that continue the syllabusDidáctica da expresión plástica e visual/V51G110V01502

Subjects that are recommended to be taken simultaneouslyEducación: Deseño e desenvolvemento do currículo da educación infantil/V51G110V01102

Subjects that it is recommended to have taken beforeComunicación: Lingua española/V51G110V01101Comunicación: Lingua galega/V51G110V01201 Other commentsOs estudantes desta materia de Educación Infantil deberán dominar o feito esencial da articulación de fonemas (fonéticaarticulatoria), as bases que sustentan as gramáticas do castelán e do galego, así como tamén as suas normas de correctaexpresión oral (ortoloxía) e de corrección e intelixibilidade escritas (ortografía e caligrafía).

Páxina 150 de 327

IDENTIFYING DATA

Idioma estranxeiro I: Inglés

Subject Idioma estranxeiroI: Inglés

Code V51G110V01406

Studyprogramme



6 Mandatory 2 2c

Teachinglanguage

Inglés





Web

Generaldescription

A Orde ECI/3854/2007, de 27 de decembro, por a que se establecen os requisitos para a verificación dostítulos universitarios oficiais que habiliten para o exercicio da profesión de Mestre en Educación Infantil,estipula que un aspecto das competencias que deben adquirirse por parte destos profesionais é "Ser capaz defomentar unha primeira aproximación a unha lingua estranxeira".

Competencias

Code Typology



- saber facer


- saber facer






- saber






- saber facer






CE28 Coñecer experiencias internacionais e exemplos de prácticas de innovadoras en educación infantil. - saber facer



- saber facer


Páxina 151 de 327


- saber



CE45 Coñecer a tradición oral e o folklore. - saber

CE46 Comprender o paso da oralidad á escritura e coñecer os diferentes registros e usos da lingua. - saber facer

CE47 Coñecer o proceso de aprendizaxe da lectura e a escritura e o seu ensino. - saber- saber facer

CE48 Afrontar situacións de aprendizaxe de linguas en contextos multilingües. - saber facer


CE50 Coñecer e utilizar adecuadamente recursos para a animación á lectura e á escritura. - saber facer

CE51 Adquirir formación literaria e en especial coñecer a literatura infantil. - saber

CE52 Ser capaz de fomentar unha primeira aproximación a unha lingua estranxeira. - saber facer

CE54 Coñecer e utilizar cancións para promover a educación auditiva, rítmica e vocal. - saber- saber facer


- saber facer

CE56 Elaborar propostas didácticas que fomenten a percepción e expresión musicais, as habilidadesmotrices, o debuxo e a creatividade.

- saber facer

CE57 Analizar as linguaxes audiovisuales e as súas implicaciones educativas. - saber facer


- saber facer







- saber facer






















Páxina 152 de 327



1. Comprender textos escritos redactados nunha lingua de uso habitual e cotián ou relacionada cotraballo.

CE41CE42CE43CE44CE46CE47CE48CE50CE51CE52CT1CT3CT4CT5CT6CT13CT15CT19

2. Ser capaz de escribir textos sinxelos e ben relacionados sobre asuntos que resulten coñecidos ou deinterese persoal.

CG3CE29CE42CE43CE44CE46CE47CE50CE52CT1CT2CT3CT4CT5CT6

3. Comprender as ideas principais do discurso falado cando este é claro e normal e se tratan asuntoscotiáns dos ámbitos persoal ou educacional.

CE22CE43CE44CE46CE49CE52CE54CT3CT4CT15CT19

4. Poder participar espontaneamente nunha conversación na que se traten asuntos cotiáns de interesepersoal ou que resulten pertinentes para a vida cotiá.

CE22CE43CE44CE46CE49CE52CT3CT4CT16CT19CT20

Páxina 153 de 327

5. Saber construír e relacionar frases de forma sinxela co fin de describir experiencias e feitos de carácterpersoal.

CE22CE43CE44CE46CE49CE52CT3CT4CT9CT11CT12CT16CT20

6. Poder abordar oralmente en inglés, con certa fluidez e seguridade, asuntos que resulten interesantespara os alumnos de educación infantil.

CG1CG5CE22CE43CE44CE46CE49CE52CT3CT4CT12

7. Ser capaz de explicar e xustificar brevemente as opinións e proxectos persoais. CE22CE29CE43CE44CE46CE49CE52CT3CT4CT9CT11CT12CT16CT20

8. Saber narrar unha historia curta ou relato, ou describir a trama dun libro ou película. CG7CE22CE43CE44CE46CE49CE51CE52CE57CT3CT4CT12CT13CT16CT20

9. Desenvolver a competencia comunicativa necesaria para abordar en inglés, con certa fluidez eseguridade, asuntos que resulten de interese para os alumnos de educación infantil.

CG1CG5CE22CE43CE44CE46CE49CE52CE62CT3CT4CT12

Páxina 154 de 327

10. Desenvolver estratexias de aprendizaxe autónoma e de traballo cooperativo, favorecendo o análise ea observación dos propios procesos de aprendizaxe.

CE5CE6CE22CE29CE30CE55CE60CE63CE64CT9CT13CT14CT15CT16CT20

11. Coñecer formas e medios para continuar e enriquecer a sua propia formación cultural e lingüística. CG1CE6CE8CE13CE21CE28CE29CE30CE41CE45CE47CE51CE56CE61CE63CE64CT3CT4CT6CT7CT8CT10CT16CT17CT18CT20CT21

12. Desenvolver certas actitudes afectivas que son moi desexables na aprendizaxe dunha linguaestranxeira: a solidaridade, o sentido da cooperación, o interese e a tolerancia codiferente..., e considerar a lingua estranxeira como un instrumento de comunicación real e nonmeramente como unha materia máis.

CG2CG3CG4CG5CE5CE6CE22CE28CE29CE43CE44CE47CE60CT4CT9CT11CT12CT14CT19

Contidos

Topic

1. Aspectos lingüísticos 1. Léxico, gramática, semántica, corrección fonética, ortografía, ortoepía.

2. Aspectos sociolingüísticos 2. Os marcadores lingüísticos de relacións sociais, as normas de cortesía,as expresións de sabiduría popular, diferencias de rexistro.

Páxina 155 de 327

3. Aspectos discursivos 3. Ordenar oracións en función da secuencia "natural", relacións de causae efecto (ou viceversa), e estructuración do discurso; ordenar o discursoen función da organización temática, coherencia e cohesión.

4. Aspectos estratéxicos 4. Estratexias verbais que se utilizan para impedir a incomunicación:solicitude de repetición, paráfrase, uso de palabras xerais, aproximación,aclaración, solicitude de axuda.

5. Aspectos interculturais 5. A vida cotiá, as relacións persoais, valores, crenzas e actitudes,linguaxe corporal, convencións sociais, comportamentos rituais.



Total hours



Traballos de aula 8.5 0 8.5




5 19 24

Prácticas autónomas a través de TIC 0 21.5 21.5





Description

Traballos tutelados O estudante, de forma individual ou en grupo, elabora un documento sobre a temática da materia:trátase, usualmente, duna actividad autónoma dos estudantes.

Presentacións/exposicións Presentacións orais sobre un asunto da materia preparado polo estudante de formaindividual ou en grupo para reforzar as destrezas de expresión comunicativa.

Traballos de aula Realización de exercicios relacionados coas destrezas comunicativas na aula baixo as directrices esupervisión do profesor.

Actividades introdutorias Presentación da materia ó alumnado e orientación xeral sobre ela.


Formulación, análise e resolución de exercicios prácticos relacionados cos contidos gramaticais eléxicos e as destrezas comunicativas.


Resolución de exercicios prácticos relacionados cos contidos gramaticais e léxicos e as destrezascomunicativas de forma autónoma, con material de autocorrección.

Prácticas autónomas através de TIC

Actividades de aplicación dos coñecementos a situacións concretas e de adquisición dehabilidades básicas e procedementales relacionadas coa materia obxecto de estudo a través dasTIC de forma autónoma.



Traballos tutelados Para resolver dúbidas sobre a materia e/ou as probas e presentacións orais, oprofesor atenderá ó alumnado en grupos reducidos ou individualmente no seudespacho no horario de tutoría establecido.

Presentacións/exposicións Para resolver dúbidas sobre a materia e/ou as probas e presentacións orais, oprofesor atenderá ó alumnado en grupos reducidos ou individualmente no seudespacho no horario de tutoría establecido.


Para resolver dúbidas sobre a materia e/ou as probas e presentacións orais, oprofesor atenderá ó alumnado en grupos reducidos ou individualmente no seudespacho no horario de tutoría establecido.

Avaliación


Páxina 156 de 327

Traballos tutelados O estudante, de forma individual ou en grupo,elabora un documento sobre a temática da materia:usualmente, trátase duna actividade autónoma dosestudantes que inclúe a recopilación deinformación, lectura e manexo de bibliografía.

25 CG1

CE8

CE29

CE41

CE42

CE43

CE44

CE52

CT1

CT2

CT3

CT4

CT5

CT6

CT8

CT9

CT11

CT13

CT15

CT20

Presentacións/exposicións Presentación oral dun tema dos contidos damateria nas clases prácticas: pódese levar a cabode forma individual ou en grupo.

25 CG1

CG2

CE13

CE21

CE29

CE41

CE43

CE44

CE46

CE52

CT1

CT2

CT3

CT4

CT5

CT6

CT8

CT9

CT11

CT13

CT15

CT20

Páxina 157 de 327

Probas de resposta curta Nas sesións prácticas, o alumnado será avaliadodas destrezas de "Listening" e "Reading" por mediode exercicios de respuesta curta.

30 CE43

CE44

CE46

CE49

CE50

CE51

CE52

CT3

CT4

CT15

CT19


Nas sesións teóricas, o alumnado será avaliado doscontidos teóricos da materia.

20 CE43

CE44

CE52

CT3

CT4

CT15

Other comments and July evaluationPara superar a materia, os alumnos deben obter o 50% de cantidade de calificación respecto do cúmulo de probas queintegren o proceso avaliativo e o seu valor de calificación global.Aqueles alumnos que no alcancen a porcentaxe de calificación arriba mencionada serán avaliados na segunda edición domes de xullo.Así mesmo, aqueles estudantes que, por causa xustificada no comezo do curso académico, no poidan asistir regularmenteás clases teóricas e prácticas deberán realizar, obrigatoriamente, as mesmas actividades e tarefas dos compañeirosasistentes, e no mesmo prazo sinalado ou fixado a tal efecto. A inasistencia non xustificada superior ó 20% do total daasistencia lectiva orixinará ter que presentarse a un exame de dificultade específica de carácter compensatorio.As porcentaxes de calificación asignadas ás probas para os alumnos no asistentes serán exactamente as mesmas que asque se estableceron para os asistentes.A proba final, nas suas duas vertentes escrita e oral, levaráse a cabo na data establecida oficialmente polo Centro.

Bibliografía. Fontes de información BIBLIOGRAFÍA BÁSICALiz and John SOARS (20012): New Headway English Course ELEMENTARY (student’s book). The fourth edition. OxfordUniversity Press.Liz and John SOARS (20012): New Headway English Course ELEMENTARY (workbook without key).The fourth edition. OxfordUniversity Press.Ladybird Books Loughborough: The Wolf and the Seven Little Kids. WELL-LOVED TALES (retold for easy reading by VERASOUTHGATE). LADYBIRDS BOOKS LTD . Leicestershire. England.DICIONARIOSCollins diccionario español-inglés. inglés-español. Barcelona: Grijalbo, Glasgow: Harper Collins,2002.Oxford Picture Dictionary: English-Spanish. Adelson-Goldstein, Jayme. New York and Oxford: Oxford University Press, 2009.Larousse diccionario: English-Spanish, español-inglés. Barcelona: Larousse, 2008.Oxford Spanish Dictionary: Spanish-English, English-Spanish. Oxford: Oxford University Press, 2008.Longman Language Activator. Harlow, essex:Pearson Education, 2002.GRAMÁTICASOxford Practice Grammar. J. Eastwood & R. Mackin. Oxford: Oxford University Press, 2006.English Grammar in Use. R. Murphy. Cambridge: Cambridge University Press, 2008.Co-Build English Guides. Collins, 1996 - 2008

Recomendacións

Subjects that continue the syllabusAprendizaxe da lingua estranxeira: Inglés/V51G110V01501


Páxina 158 de 327

Comunicación: Lingua española/V51G110V01101Comunicación: Lingua galega/V51G110V01201

Páxina 159 de 327

IDENTIFYING DATA

Aprendizaxe da lingua estranxeira: Inglés

Subject Aprendizaxe dalingua estranxeira:Inglés

Code V51G110V01501

Studyprogramme



6 Mandatory 3 1c

Teachinglanguage

CastelánInglés


Coordinator Álvarez Ledo, Sandra Teresa

Lecturers Álvarez Ledo, Sandra Teresa


Web

Generaldescription

Consideración das principais cuestións didácticas para o ensino da lingua inglesa na Educación Infantil desdeun enfoque teórico-práctico.

Competencias

Code Typology


- saber facer


- saber facer




- saber facer


- saber facer






- saber


- saber


- saber






- saber


- saber


- saber


Páxina 160 de 327



- saber


- saber facer



CT3 Comunicación oral e escrita - saber- saber facer






CT9 Traballo en equipo - saber facer

CT10 Traballo nun contexto internacional - saber facer











CT22 Sensibilidade por temas ambientais - Saber estar / ser



Deseñar, planificar e avaliar procesos de ensino e aprendizaxe, tanto individualmente como encolaboración con outros docentes e profesionais do centro.

CB3CB4CB5CG2CG3CG4CG5CG7CG9CG11CG12CE42CE43CE51CE53CE61CT1CT3CT4CT6CT8CT11CT12CT14

Páxina 161 de 327

Reflexionar sobre as prácticas de aula para innovar e mellorar o labor docente. Adquirir hábitos edestrezas para a aprendizaxe autónoma e cooperativa e promovelo nos estudantes.

CB3CB4CB5CG2CG3CG4CG5CG7CG9CG11CG12CE42CE43CE51CE53CE61CT1CT2CT3CT4CT5CT7CT8CT9CT11CT13CT14CT15CT17CT19

Diferenciar entre competencias lingüísticas, socioculturais e pragmáticas. CB3CB4CB5CG2CG3CG5CG10CE42CE43CE53CT1CT3CT4CT6CT10CT11CT12CT13CT19

Diferenciar entre as actividades *comunicativas (interacción oral, expresión oral e comprensión oral)adecuadas ao nivel *B1 do Marco Europeo Común de Referencia para a Aprendizaxe das Linguas (*MECR).

CB3CB4CB5CE37CE43CT1CT3CT4CT7CT11CT12CT13CT19

Páxina 162 de 327

Ser capaz de preparar e impartir unha unidade didáctica. CB3CB4CB5CG2CG3CG4CG5CG7CG8CG11CG12CE42CE43CE51CE53CE61CT1CT2CT3CT4CT7CT8CT9CT11CT12CT13CT14CT15CT16CT17CT19CT20CT21CT22

Ser capaz de levar a cabo distintos tipos de avaliación. CB3CB4CB5CG2CG3CG5CG7CG9CG11CG12CE42CE43CE51CE61CT1CT2CT3CT4CT5CT6CT7CT8CT13CT14CT15CT19CT21

Páxina 163 de 327

Coñecer o currículo da lingua estranxeira na Educación Infantil. CB3CB4CB5CG2CG3CG4CG5CG7CG8CG9CG10CG11CG12CE42CE43CE51CE53CE61CT1CT3CT4CT13CT14CT15CT21

Identificar os tipos de actividades *comunicativas (interacción oral, expresión oral e comprensión oral) noámbito persoal.

CB3CB4CB5CG2CG3CG7CG11CE42CE43CE51CE53CE61CT1CT2CT3CT4CT11CT12CT13CT19

Contidos

Topic

Modelo teórico da lingua como comunicación. Oenfoque orientado á acción.

A adquisición da competencia lingüística.A aprendizaxe do inglés en idades temperás.

Enfoque didáctico por tarefas e competencias. A aprendizaxe contextualizado da lingua.Tarefas de comunicación.

Elaboración de unidades didácticas. Propostas didácticas para a Educación Infantil.Recursos e materiais didácticos.

Métodos de avaliación global e analítica. A avaliación da comprensión oral e escrita.A avaliación da expresión oral e escrita.

O currículo de linguas estranxeiras. Contidos, obxectivos e propostas metodolóxicas.



Total hours

Presentacións/exposicións 11.5 10.5 22

Proxectos 20 50 70

Outros 0 15 15


Páxina 164 de 327




Description

Presentacións/exposicións Explicación oral de traballos desenvolvidos individualmente ou en grupo.

Proxectos Desenvolvemento de traballos sobre os contidos didácticos da materia.

Outros Diversos exercicios e tarefas para o afianzamento das competencias lingüísticas en inglés.

Actividades introdutorias Presentación da materia e realización de diversas tarefas para valorar os coñecementos previos doalumnado sobre os contidos básicos do programa.

Sesión maxistral Exposición dos contidos teóricos da materia.



Sesión maxistral Durante as sesións teóricas, o alumnado poderá expor as preguntas e comentarios que considereprecisos.

Proxectos Dedicaranse sesións prácticas ao deseño e realización de diversos traballos; durante as mesmas, osalumnos contarán coa orientación da profesora.

Avaliación


Páxina 165 de 327

Presentacións/exposicións Elaboración e explicación oral de traballos e propostasmetodolóxicas relacionadas cos contidos didácticos damateria.

60 CB4

CB5

CG2

CG3

CG4

CG5

CG7

CG9

CG11

CG12

CE42

CE43

CE51

CE53

CE61

CT1

CT2

CT3

CT4

CT5

CT6

CT7

CT8

CT9

CT10

CT11

CT12

CT15

CT17

CT19

CT20

CT21

CT22

Páxina 166 de 327

Outros Realización de exercicios e probas diversas para avaliar ocoñecemento gramatical e as habilidades comunicativasdo alumnado.

40 CB3

CB4

CG2

CG4

CG7

CE42

CE43

CE51

CT1

CT2

CT3

CT4

CT5

CT7

CT8

CT9

CT11

CT12

CT13

CT15

CT16

CT17

CT19

CT20


O exame final terá lugar na data establecida oficialmente.

A asistencia a clase é fundamental e valorarase positivamente a participación.Os alumnos que non asistan ao 80% das clases, realizarán un exame final específico.O alumnado que, por causas debidamente xustificadas, non poida asistir a clase será avaliado mediante un procedementodiferente. Para poder superar a materia, é moi importante que os alumnos que se atopen nesta situación póñase encontacto co profesor durante o primeiro mes do cuadrimestre.


BIBLIOGRAFÍA BÁSICA:

HERRERA LÓPEZ, R. (2005). Working with Tales Level 2, 3. Zaragoza: Edelvives.

MUR LOPE, O. (2002). Cómo introducir el inglés en educación infantil. Bilbao: Praxis.

MURPHY, R. (2005). English Grammar in Use. Cambridge: Cambridge University Press.

SMITH, Colin (1990). Collins Spanish-English Dictionary. 2nd edition: Barcelona, Grijalbo.

SWAN, Michael (2005). Practical English Usage. Oxford: Oxford University Press.

VARELA, R. (coord.) (2003). All about teaching: A handbook for teachers of English. Madrid: Centro de Estudios RamónAreces.

The Little Animals Activity Centre. Actividades para niños en edad infantil:

TopEnglish Teaching. Buscador de recursos y toda clase de materiales para profesores de inglés:

Recomendacións

Páxina 167 de 327

Subjects that it is recommended to have taken beforeIdioma estranxeiro I: Inglés/V51G110V01406 Other commentsHorario de titorías:Luns de 13:00 a 14:00.

Páxina 168 de 327

IDENTIFYING DATA

Didáctica da expresión plástica e visual

Subject Didáctica daexpresión plásticae visual

Code V51G110V01502

Studyprogramme



6 Mandatory 3 1c

Teachinglanguage

Castelán


Coordinator Varela Iglesias, Miriam

Lecturers Varela Iglesias, Miriam


Web

Generaldescription

Esta materia está enfocada para que os alumnos adquiran unha serie de competencias, saberes ecapacidades para impartir as artes plásticas e visuais en educación infantil.

Competencias

Code Typology


- saber facer









- saber facer


- saber




- saber



- saber






- Saber estar / ser





CE29 Valorar a importancia do traballo en equipo - saber- Saber estar / ser

Páxina 169 de 327

CE34 Coñecer estratexias didácticas para desenvolver representacións numéricas e nocións espaciais,geométricas e de desenvolvemento lóxico.

- saber



- saber


- saber facer


- saber facer

CE57 Analizar as linguaxes audiovisuales e as súas implicaciones educativas.

CE58 Promover a sensibilidade relativa á expresión plástica e á creación artística. - saber- Saber estar / ser

CE59 Adquirir un coñecemento práctico do aula e da xestión da mesma. - saber facer- Saber estar / ser











- saber

CT1 Capacidade de análise e síntese - saber- saber facer- Saber estar / ser

CT2 Capacidade de organización e planificación - saber facer- Saber estar / ser

CT5 Coñecemento de informática - saber facer




CT11 Habilidades nas relacións interpersoais - saber- Saber estar / ser

CT12 Recoñecemento da diversidade e multiculturalidade - saber- Saber estar / ser

CT13 Razoamento crítico - saber- Saber estar / ser


CT16 Adaptación a novas situacións - saber- saber facer




CT21 Motivación pola calidade



Páxina 170 de 327

1.coñecer as características xerais da linguaxe visual e os aspectos fundamentais da súa sintaxe e a súa*semántica. Saber concretar e transmitir todas as características da linguaxe plástica e estimular aaprendizaxe mediante metodoloxías didácticas adecuadas.

CB2CB4CB5CG1CG11CE1CE2CE4CE7CE9CE58CE59CE61CE62CT5CT8CT13CT15CT16CT21

2. ser capaces de identificar recursos e metodoloxías propios das artes plásticas. Saber recoñecer osdistintos métodos e medios adecuados a cada técnica para unha expresión plástica favorable así comoutilizar os distintos recursos *procedimentales e conceptuais idóneos para a execución da obra na súadimensión *compositiva e estética.

CB2CE5CE9CE34CE53CE55CE56CE57CE58CE63CT1CT2CT5CT7CT8CT9CT11CT13CT17CT21

3.Poder valorar os fundamentos e ámbitos de actuación das distintas formas de expresión artística, asícomo o patrimonio artístico.

CB3CG2CE41CE53CE56CE58CT8CT12CT13CT15CT16CT19CT21

Páxina 171 de 327

4. Facilitar a representación e a expresión a través das linguaxes plásticas, visuais e audiovisuaisprofundando nos novos medios e estratexias plásticas para transmitir os coñecementos e proporcionarespazos e modos expresivos que sirvan ao alumno como ferramenta de linguaxe e espazo de construciónplástica.

CB3CB4CG2CE34CE41CE53CE55CE56CE57CE58CE62CT1CT2CT7CT8CT9CT13CT17

5. Ser capaces de mellorar a capacidade de comprender, ler, *visionar, crear e producir dentro daslinguaxes artístico visuais e plásticos promovendo metodoloxías para facer que a apreciación estéticasexa mais *alcanzable para o alumnado.

CB4CG11CE5CE7CE9CE23CE25CE29CE41CE53CE55CE56CE57CE58CE61CT1CT2CT5CT7CT8CT12CT13CT16CT17CT21

6. Ser capaz de producir *imagenes e propostas obxectivas en dúas ou tres dimensións ben estruturadasconceptualmente acoutadas con calidade *compositiva e detalladas sobre temas e proxectos no ámbitodos coñecementos típicos e característicos da área artística visual.

CB2CB3CE5CE53CE55CE56CE58CE63CT1CT5CT7CT8CT13CT17CT19CT20CT21

Páxina 172 de 327

Coñecer e avaliar o *curriculum escolar da didáctica da expresión artística CB5CG1CG7CE1CE2CE4CE7CT1CT2CT8CT9CT11CT13

Adquirir e consolidar hábitos e destrezas para a aprendizaxe autónoma creativo e cooperativo epromovelos nos estudantes desde a participación e o esforzo individual.

CB3CB5CG11CE5CE7CE9CE12CE29CE60CE61CE65CE66CT1CT9CT11CT15CT19

Ter dominio e comprender adecuadamente toda a densidade e complexidade das imaxes e produciónsvisuais: as obras de arte, os símbolos e sinais visuais, a publicidade e os medios de comunicación demasa. Os obxectos, as pezas, construcións e edificios que constitúen a cultura material e conceptualantiga e contemporánea.

CB2CB3CE5CE23CE58CT1CT13CT19

Contidos

Topic

A LINGUAXE PLÁSTICA INFANTIL E AS SUASFASES

1. A EXPRESION PLASTICA COMO PRODUCTO CREATIVO DA LINGUAXEVISUAL. 2. EDUCACION CREATIVA NA LINGUAXE PLASTICA VISUAL. SABER VER ESABER FACER.

DESENVOLVEMENTO PERCEPTIVO ECARACTERÍSTICAS PSICOEVOLUTIVAS DO NENORESPECTO Ao AREA DE PLÁSTICA

1. A EXPRESIÓN PLASTICA INFANTILCOMO ESTRUTURA DE COÑECEMENTO2. A EXPRESION PLÁSTICA NA ESCOLA.3. As ETAPAS DE DESENVOLVEMENTO GRAFICO PLASTICAS: O XESTOGRAFICO, PREESQUEMATISMO, ESQUEMATISMO, INTEGRACION VISUAL

DESENVOLVEMENTO CURRICULAR NAS ARTESPLASTICAS NA EDUCACION INFANTIL

1. O CURRICULO NA EDUCACION INFANTIL2. A AREA DA EXPRESION PLASTICA: OBXECTIVOS, CONTIDOSMETODOLOXIA AVALIACION.

ELEMENTOS PLASTICOS MATERIAIS, FORMAIS, EESTRUTURAIS

1. OS MATERIAIS E As TÉCNICAS COMO INSTRUMENTOS DA EXPRESIÓN2. DIFICULTADES QUE PODE EXPOR UNHA TÉCNICA E CONDICIÓNS QUETEN QUE CUMPRIR

ESTUDO DAS TECNICAS PARA A COMPOSICIÓN, ALUZ, A COR, E A PROPORCIÓN

1. A PINTURA LIQUIDA2. A PINTURA ADOITADA3. AS TECNICAS MIXTAS

TECNICAS DE EXECUCIÓN DE TEXTURAS, DEESTAMPACIÓN, DE GRAVADOS, DE MOSAICOS,DE COLLAGE, Etc.

1. O COLLAGE2. A IMPRESIÓN3. GRAVADOS4. MOSAICOS

Páxina 173 de 327

RECURSOS AUDIOVISUAIS, DIXITAIS ETECNOLOXÍAS DA COMUNICACION EINFORMACION APLICADAS Á EXPRESIONPLASTICA E VISUAL

1. NOVAS TECNOLOXIAs APLICADAS Á EXPRESION PLASTICA E VISUAL



Total hours



10 30 40




Description

Sesión maxistral Exposición por parte do profesor dos contidos sobre a materia obxecto de estudo, bases teóricas,directrices dun traballo, exercicios ou proxectos a realizar por un estudante.

Resolución deproblemas e/ouexercicios de formaautónoma

Presentación dun traballo realizado en grupo ao resto da clase, sobre un tema proposto por *lelprofesor.

Traballos tutelados Realización de diferentes actividades enfocadas á adquisición de coñecementos e habilidades*manipulativas e instrumentais sobre unha temática concreta, con asistencia específica por partedo profesor ás actividades individuais ou en grupo desenvolvidas en clase.



Traballos tutelados O alumno será atendido persoalmente nlas horas de titoría.

Resolución de problemas e/ou exercicios de forma autónoma O alumno será atendido persoalmente nas horas de titoría.

Avaliación


Traballos tutelados O alumno realizará actividades na aula coas diferentes técnicasde expresión artística.

20

Sesión maxistral Exposición por parte do profesor dos contidos sobre a materiaobxecto de estudo, bases teóricas, que serán avaliadas medianteunha proba escrita.

40


O alumno terá que expor o seu traballo, e actividades na aula aosdemais alumnos. A asistencia será un 20%

20

Other comments and July evaluationPara superar a materia é necesario aprobar cun cinco o exame e ter presentados todos os traballos que se pidan ao longo docuadrimestre.A realización do traballo de investigación en grupo, suporá que cada un dos alumnos do grupo coñezaprofundamente o traballo, xa que calquera deberá poder dar conta do traballo en cada momento. Será imprescindible aasistencia a clase para superar a materia. A avaliación é continua. A non asistencia non poderá superar o 20% das horaslectivas desta materia. Nesta porcentaxe inclúense as faltas xustificadas e sen xustificar. Este apartado suporá o 20% danota final.Os alumnos que non poidan asistir a clase deberán comunicarllo ao profesor ao principio do cuadrimestre, paraconcretar a súa situación e someterse a outra forma de avaliación. a fecha do exame será a publicada oficialmente na webda facultade. Os horarios de titoría serán os mércores ás 11:30h.


-Alsina, P. (1997). El área de Educación Musical. Propuestas para aplicar en el aula.Barcelona: Graó.-Arnheim R. (1.993). Consideraciones sobre la educación artística. Barcelona: Paidós.-Caja, J. (2.006). La educación visual y plástica hoy. Madrid: Pearson.

Páxina 174 de 327

-Efalnd A. (2.002). Una historia de la educación del arte. Tendencias intelectuales y sociales en la enseñanza de las artesvisuales. Barcelona: Paidós.- Eisner E. (1.995). Educar la visión artística. Barcelona: Paidós.- Frega. A.L. (1998). Música para maestros. Barcelona: Graó.- Gardner H. (1.004). Educación artística y desarrollo humano. Barcelona: Paidós.- Hargreaves, D.J. (1998). Música y desarrollo psicológico. Barcelona: Graó.- Kellog R. (1.989). Análisis de la expresión plástica del preescolar. Buenos Aires: Cincel. -Lancaster J. (1.994). Las artes en la educación primaria. Madrid: Morata.-Lowenfeld V. Brittain L. (1.980). Desarrollo de la capacidad creadora. Kapelusz-Matthews J. (2.002). El arte de la infancia y la adolescencia. La construcción delsignificado. Barcelona: Paidós-Marín R. (2.003). Didáctica de la educación artística para primaria. Madrid. Pearson.-Moreno, L.V. y Müller, G. (2000). La Música en el aula. Globalización y programación.Sevilla: MAD.-Ocaña, A. (2001). Recursos didáctico - musicales para trabajar en Primaria. Granada:Grupo Editorial Universitario.-Pascual, P. (2002). Didáctica de la Música para Primaria. Madrid: Pearson Educación.-Piaget J. (1.993) Psicología del niño. Madrid: Morata.-Read H. (1.982). Educación por el arte. Barcelona: Paidós.-Rodulfo M. (1.998), El niño del dibujo. Barcelona: Paidós.-Vigotski (1.982). La imaginación y el arte en la infancia. Madrid:Akal.

Recomendacións

Páxina 175 de 327

IDENTIFYING DATA

Educación física e a súa didáctica na idade infantil

Subject Educación física ea súa didáctica naidade infantil

Code V51G110V01503

Studyprogramme



6 Mandatory 3 1c

Teachinglanguage

Castelán


Coordinator Reguera López de la Osa, Xoana

Lecturers Reguera López de la Osa, Xoana



Generaldescription

Materia Didáctico *Disciplinar obrigatoria de Grao en Educación Infantil.

Competencias

Code Typology


- saber


- saber facer






- saber



- saber


- Saber estar / ser




- saber facer


- saber


- saber


- saber facer


- saber

Páxina 176 de 327






- saber



CE2 Coñecer os desenvolvementos da psicología evolutiva da infancia nos periodos 0-3 e 3-6. - saber- saber facer

CE3 Coñecer os fundamentos de atención temprana. - saber- saber facer





CE7 Identificar dificultades de aprendizaxe, disfunciones cognitivas e as relacionadas coa atención. - saber- saber facer

CE9 Adquirir recursos para favorecer a integración educativa de estudantes con dificultades. - saber- saber facer





CE15 Coñecer os principios básicos dun desenvolvemento e comportamento saudables. - saber- saber facer



CE17 Colaborar cos profesionais especializados para solucionar devanditos trastornos. - saber- saber facer












CE24 Dominar as técnicas de observación e rexistro. - saber- saber facer






CE29 Valorar a importancia do traballo en equipo - saber- saber facer- Saber estar / ser

CE32 Valorar a relación persoal con cada estudante e a súa familia como factor de calidade da educación. - saber- saber facer

Páxina 177 de 327



CE41 Fomentar experiencias de iniciación ás tecnoloxías da información e a comunicación. - saber- saber facer

CE43 Favorecer as capacidades de fala e de escritura. - saber- saber facer


CE45 Coñecer a tradición oral e o folklore. - saber- saber facer








CE57 Analizar as linguaxes audiovisuales e as súas implicaciones educativas. - saber- saber facer
























Páxina 178 de 327






CT18 Lideranza - saber- Saber estar / ser




Coñecer os fundamentos de expresión corporal e da *motricidad na etapa escolar, así como as teoríassobre a adquisición e o desenvolvemento das aprendizaxes correspondentes.

CB1CB2CB3CB4CB5CG2CG6CG8CG12CE1CE2CE4CE13CE55CE56CT1CT3CT5CT7CT11

Páxina 179 de 327

Coñecer e utilizar cancións para promover a educación rítmica. CB1CB2CB3CB4CB5CG2CG3CG4CG6CG7CE1CE5CE15CE19CE23CE24CE25CE43CE44CE45CE54CE55CE56CE57CE59CE60CE61CE65CT2CT9CT11CT15CT17CT18

Saber utilizar o xogo como recurso didáctico, así como deseñar actividades de aprendizaxe baseadas enprincipios lúdicos.

CG5CG9CG11CE1CE7CE9CE12CE16CE17CE18CE21CE22CE29CE55CE62CE63CE64CT1CT2CT7CT8CT9CT11CT12CT13CT14CT15CT16CT17CT18CT21

Páxina 180 de 327

Elaborar propostas didácticas que fomenten a percepción e expresión, as habilidades *motrices e acreatividade.

CB1CB2CB3CB4CB5CG1CG10CE3CE20CE26CE27CE29CE32CE40CE41CE56CE66CT1CT2CT13CT14CT16CT17CT18CT21

Deseñar actividades encamiñadas ao desenvolvemento das habilidades *motrices. CB1CB2CB3CB4CE13CE15CE19CE21CE53CT1CT2CT7CT8CT9CT13CT17CT18CT21

Promover a sensibilidade relativa á expresión e á creación. CB1CB2CB3CB4CB5CG3CG11CG12CE15CE24CE25CE26CE43CE44CE45CE53CE54CE57CT1CT14CT15CT16CT17CT21

Páxina 181 de 327

Contidos

Topic

Bloque 1: Terminoloxía e conceptos básicos dasactividades motrices na idade escolar

1.- Concepeto de Educación Fïsica e outros conceptos craves.2.- A didáctica da Educación Física.3.- Achegas da Educación Física na educación escolar.

Bloque 2: Evolución histórica das actividadesfísicas e motrices no contexto educativo

1.- Evolución histórica da Educación Física.2.- As escolas ximnásticas.3.- Tendencias actuais na educación física escolar.

Bloque 3: Coñecemento e aplicación doselementos do curriculo vinculados á motricidad eá educación física.

1.- Elementos do currículo e lexislación educativa vinculada á educaciónfísica.2.- Os niveis de concrección curricular.3.- A programación.4.- Metodoloxía de ensino.5.- Avaliación.



Total hours










Description

Prácticas de laboratorio Exposición práctica do traballo obrigatorio da materia. Elaboración e posta en práctica dunhaunidade didáctica.

Traballos de aula Traballos curtos que levarán a cabo na aula. Dinámicas de grupo, debates.

Traballos tutelados Seguimento por parte do profesor de cada un dos traballos que se lles pida aos alumnos durante ashoras de clase e de tutorías.

Sesión maxistral Clase teórica sobre os contidos da materia.



Traballos de aula Durante as clases teóricas e prácticas faranse actividades de reflexión, recensións, debates e análisesde contidos traballados. Partindo do coñecemento do alumnado e baixo os principios de coevaluación eavaliación formativa.

Traballos tutelados En todo momento farase un seguimento do traballo realizado por parte do alumnado, tanto naquelesindividuais como nos grupais. Isto facilitará o feedback positivo asegurándonos de que o proceso deensino-aprendizaxe está a ser o adecuado.

Avaliación Description Qualification Evaluated Competencess

Páxina 182 de 327

Sesión maxistral A asistencia e participación en cada unha das clases maxistrais será tido enconta para a avaliación final da materia.

10 CB1

CB2

CB3

CB4

CB5

CT1

CT2

CT3

CT5

CT7

CT8

CT9

CT11

CT12

CT13

CT14

CT15

CT16

CT17

CT18

CT21

Prácticas delaboratorio

Posta en práctica dunha unidade didáctica na que se traballarán contidosespecíficos do *curriculo de educación infantil.

20 CB1

CB2

CB3

CB4

CB5

CT1

CT2

CT3

CT5

CT7

CT8

CT9

CT11

CT12

CT13

CT14

CT15

CT16

CT17

CT18

CT21

Páxina 183 de 327

Traballos de aula Traballos curtos que se realizarán durante as clases teóricas da materia. 10 CB1

CB2

CB3

CB4

CB5

CT1

CT2

CT3

CT5

CT7

CT8

CT9

CT11

CT12

CT13

CT14

CT15

CT16

CT17

CT18

CT21

Páxina 184 de 327


Exame de preguntas curtas teórico-prácticas dos contidos traballadosdurante cada unha das clases maxistrais e prácticas.

20 CB1

CB2

CB3

CB4

CB5

CG1

CG2

CG3

CG4

CG5

CG6

CG7

CG8

CG9

CG10

CG11

CG12

CE1

CE2

CE3

CE4

CE5

CE7

CE9

CE12

CE13

CE15

CE16

CE17

CE18

CE19

CE20

CE21

CE22

CE23

CE24

CE25

CE26

CE27

CE29

CE32

CE40

CE41

CE43

CE44

CE45

CE53

CE54

CE55

CE56

CE57

CE59

CE60

CE61

CE62

CE63

CE64

CE65

CE66

Páxina 185 de 327

Traballos e proxectos Deseño e elaboración dunha unidade didáctica na que se traballen oscontidos da materia relacionándoos co currículo de educación infantil.

20 CB1

CB2

CB3

CB4

CB5

CG1

CG2

CG3

CG4

CG5

CG6

CG7

CG8

CG9

CG10

CG11

CG12

CE1

CE2

CE3

CE4

CE5

CE7

CE9

CE12

CE13

CE15

CE16

CE17

CE18

CE19

CE20

CE21

CE22

CE23

CE24

CE25

CE26

CE27

CE29

CE32

CE40

CE41

CE43

CE44

CE45

CE53

CE54

CE55

CE56

CE57

CE59

CE60

CE61

CE62

CE63

CE64

CE65

CE66

Páxina 186 de 327

Probas de tipo test Preguntas tipo test sobre contidos teóricos da materia. 20 CB1

CB2

CB3

CB4

CB5

CG1

CG2

CG3

CG4

CG5

CG6

CG7

CG8

CG9

CG10

CG11

CG12

CE1

CE2

CE3

CE4

CE5

CE7

CE9

CE12

CE13

CE15

CE16

CE17

CE18

CE19

CE20

CE21

CE22

CE23

CE24

CE25

CE26

CE27

CE29

CE32

CE40

CE41

CE43

CE44

CE45

CE53

CE54

CE55

CE56

CE57

CE59

CE60

CE61

CE62

CE63

CE64

CE65

CE66

Páxina 187 de 327


Para superar la materia será necesario alcanzar el 50% de la calificaciónen la prueba teórico-práctica y en el trabajoobligatorio, sino no contaránpara la nota final.

Será imprescindible entregar la ficha del alumno debidamente cumplimentadapara poder realizar la prueba final de laasignatura, así como conocer lascalificaciones obtenidas a lo largo del cuatrimestre.

Una vez que el profesor haya entrado en el aula, cerrado la puerta ycomenzado la explicación de la materia, no se podráentrar en la clase.

Una vez comenzada laclase los alumnos avisarán al profesor si tuvieran que ausentarse. Abandonar elaula sin que hayafinalizado la clase implicará la anulación de la asistencia,considerándose que el alumno ha faltado a parte de la clase.

La no realización de laclase práctica será considerada como falta de asistencia.

Aquel alumno/a que no realice la clase práctica y saque el móvil para chatear, responder a un mensaje o jugar, seráinmediatamente expulsado del aula.

Se contará la asistenciapor cada hora de clase, no considerándose las clases que duran dos horas comouna única falta deasistencia, sino dos.

Las faltas de asistenciano serán justificadas bajo ningún concepto.

Todo alumno que supereel 10% de inasistencia a las clases, teóricas y prácticas, deberá realizar unaprueba final decaracterísticas diferentes a la de los alumnos que asista a latotalidad de las sesiones.

Aquellos alumnos que pormotivos personales o laborales, no vayan a asistir a las clases deberán ponerseen contacto con elprofesor de la asignatura para concertar una hora detutoría.

Se respetaránrigurosamente las fechas de entrega de los trabajos. No se recogerá nientregará ninguno fuera de la misma.

No se leerá ni corregiráningún trabajo en el que el párrafo no esté “justificado”.

Entregar un trabajo queesté plagiado parcial o completamente de internet será anulado.

Se tendrá en cuenta lasfaltas de ortografía para la evaluación de cada uno de los trabajos presentadosen clase, trabajoobligatorio y examen final de la asignatura. Por cada faltade ortografía se descontará 0,2 de la nota final.

Habrá un único día derevisión de examen, fuera del mismo no se revisará ni modificará ninguna nota.

Al igual que losexámenes, existe una fecha oficial que será respetada y mantenida, salvoenfermedad u operación delalumno. En este último caso se solicitará porescrito en secretaría, posteriormente será valorado por el profesor delaasignatura y la dirección del centro si es procedente o no modificarla.

Se realizará un único examen sobre los contenidos teóricos que se hará el día: 10 de enero de 2017 a las 9:00h. No seráposible realizar el examen en cualquier otro día.

Para aquellos alumnosque suspendan la asignatura o no se hubieran presentado en la primeraconvocatoria, tendrán unanueva oportunidad en la convocatoria de julio. Noserá posible realizar el examen en cualquier otro día.

Se respetaránrigurosamente las fechas oficiales establecidas por la Universidad para larealización de los exámenes, nosiendo posible realizarlos en cualquier otrodía.

Para que un correoelectrónico sea leído debe cumplir los siguientes requisitos: la dirección decorreo debe ser seria, en elasunto se detallará el contenido principal delcorreo, tendrá una presentación correcta, formal y bien redactada cuidandoeltono, el vocabulario y sin faltas de ortografía. El alumno/a se presentarádebidamente indicando su curso, especialidad yasignatura.

No se responderán acorreos electrónicos durante el período vacacional.

No se realizan tutoríasfuera del horario establecido ni durante el período vacacional.

No se responderán dudaspor correo electrónico durante el día previo a la realización del examen.

Todos los aspectos deben verse cumplidos satisfactoriamente. El nocumplimiento de alguno de ellos supondría el suspensode la asignatura. Sepodrá superar cada apartado de forma individual cumpliendo con los requisitosestablecidos en lasiguiente convocatoria.

Páxina 188 de 327


Barta, A., y Duran, C. (2015). 1000 Ejercicios y juegos de gimnasia rítmica deportiva. Barcelona: Paidotribo.

Blández, J. (2000). Programación de unidades didácticas según ambientes de aprendizaje. Barcelona: Inde.

Bueno L. (1990). Educación Infantil por el movimiento corporal. Identidad y autonomía personal. Madrid: Gymnos.

Conde, J.L., y Viciana, V. (1997). Fundamentos para el desarrollo de la motricidad en edades tempranas. Granada: Aljibe

Del Valle, S. (2007). Cómo programar en Educación Física paso a paso. Barcelona: Inde.

Galera, A. (2001). Manual de didáctica de la educación física I y II. Ed. Barcelona: Paidós.

Gallego, J.L. (1994). Educación Infantil. Archidona: Aljibe.

Gimeno, J. (1984). Teoría de la enseñanza y desarrollo del currículo. Madrid: Anaya.

González, C., y Lleixá, T. (2010). Didáctica de la Educación Física. Barcelona: Graó.

León, O.G. (2016). Cómo redactar textos científicos y seguir las normas APA 6ª. Madrid: Garceta.

López-Pastor, V.M. (coord.). (2014). La evaluación en educación física. Buenos Aires: Miño y Dávila.

Loscher, A. (2013). Juegos Predeportivos en grupo. Barcelona: Paidotribo.

Medina, A. (1987). Cómo globalizar la enseñanza en los primeros años de escolaridad. Madrid: Cincel.

Monjas, R. (coord.) (2012). La iniciación deportiva en la escuela desde un enfoque comprensivo. Buenos Aires: Miño y Dávila.

Novak, J.D., y Gowin, D.B. (1988). Aprendiendo a aprender. Barcelona: Martínez Roca.

Rubio, M. (1993). La expresión corporal en el 2º Ciclo de Educación Infantil. Salamanca: Amarú.

Ruiz, J (2013). Juegos Cooperativos y Educación Física. Barcelona: Paidotribo.

Sáez, F. (2015). Habilidades Gimnástico-Acrobáticas. Madrid: ESM.

Sánchez Bañuelos, F. (1992). Bases para una Didáctica de la E.F. y del Deporte. Madrid: Gymnos.

Sindentop, D. (2002). Aprender a enseñar Educación Física. Barcelona: Inde.

Velázquez, C. (2010). Aprendizaje cooperativo en Educación Física. Barcelona: Inde.

Recomendacións

Subjects that continue the syllabusDidáctica da expresión plástica e visual/V51G110V01502Xogo na educación infantil/V51G110V01912

Subjects that are recommended to be taken simultaneouslyXogo na educación infantil/V51G110V01912

Subjects that it is recommended to have taken beforeEducación: Desenvolvemento motor/V51G110V01202Psicoloxía: Psicoloxía do desenvolvemento de 0-6 anos/V51G110V01104Didáctica da expresión plástica e visual/V51G110V01502 Other commentsSobre todo, recoméndase estar motivado, ter ganas de aprender, de implicarse e de mostrar e ter interese por traballardentro e fóra do ámbito académico con nenos das idades comprendidas entre os 0 e 6 anos.

A formación permanente é fundamental no ámbito da educación, polo que se vos recomenda que asistades a cursos deinnovación educativa, a congresos e calquera conferencia que se vos poida ofertar.

Páxina 189 de 327

IDENTIFYING DATA

Expresión musical e a súa didáctica

Subject Expresión musicale a súa didáctica

Code V51G110V01504

Studyprogramme



6 Mandatory 3 1c

Teachinglanguage

Castelán


Coordinator Holgado Pena, José Luís

Lecturers Holgado Pena, José Luís



Generaldescription

Introdución aos elementos da lectura e linguaxe musical e as formas de expresión na música adaptadas paraa acción docente na educación infantil: a canción e a interpretación con instrumentos *Orff.

Competencias

Code Typology


























Páxina 190 de 327



CE57 Analizar as linguaxes audiovisuales e as súas implicaciones educativas. - saber- saber facer

CE58 Promover a sensibilidade relativa á expresión plástica e á creación artística. - saber- saber facer- Saber estar / ser





















Páxina 191 de 327

Nova CB1CG1CG11CG12CE45CT1CT19CT21

2. Conocer las posibilidades y limitaciones de la educación musical eninfantil.�:(error in msg parsing:XML error parsing SOAP payload on line 3: Invalidcharacter:http://tradutorsw.uvigo.es/trad-docx/web/translate-string.php?wsdl)

CB2CG1CG2CE53CE54CE55CE56CT1CT2CT5CT6CT16CT17CT21

3. Coñecemento do currículo escolar infantil, relacionado coa educación musical. CB1CB2CG1CG2CE53CE56CT1CT2CT6CT9CT17CT21

4. Adquisición de recursos para fomentar a participación ao longo da vida en actividades musicais dentroe fóra da escola.

CB3CB4CG2CG11CG12CE53CE54CE55CE56CE58CT1CT2CT5CT6CT8CT9CT11CT17CT21

5. Educación artística: coñecemento e organización dos elementos musicais e pautas de traballo para acreación de actividades artísticas relacionadas coa música.

CB4CG11CE53CE56CT1CT2CT6CT9CT12CT15CT16CT17CT21

Páxina 192 de 327

6. Habilidade de liderado, capacidade de relación interpersoal e traballo en equipo. CB2CG11CT2CT6CT7CT8CT9CT11CT13CT14CT16CT18CT21

7. Adaptación a novas situacións, a resolución de problemas e a aprendizaxe autónoma. CB5CG11CG12CE56CE58CT13CT15CT21

8. Hábitos de excelencia e calidade no exercicio profesional. CB2CB3CB4CB5CG1CE55CE56CE58CT1CT2CT6CT11CT13CT15CT17CT18CT21

9. Actuación dentro dos principios éticos necesarios para o correcto exercicio profesional. CB4CG11CE58CT1CT2CT7CT8CT9CT13CT14CT18CT20CT21

Páxina 193 de 327

10. Capacidade para aplicar os principios técnicos e pedagóxicos á educación musical. CB1CB2CB5CG1CG11CE45CE53CE55CE56CE57CE58CT1CT2CT5CT6CT12CT15CT17CT20CT21

11. Elaboración de contidos musicais de diferentes estilos e xénero para a educación musical. CB1CB2CG1CG8CE45CE53CE54CE55CE56CT1CT2CT5CT6CT11CT12CT14CT17CT21

Contidos

Topic

1. Coñecer os elementos da música, para a súaaplicación didáctica e pedagóxica.

a) Valor formativo da música.b) Desenvolvemento musical dos nenos entre os 0 e os 6 anos.

2. Aprender as grafías convencionais e nonconvencionais básicas da linguaxe musical.

a) As cualidades do son: altura, intensidade, duración e timbre.b) Figuras e silencios. Compases. Tempo. Pulso. Acento. Combinaciónsrítmicas. Lectura e interpretación de esquemas rítmicos.c) O corpo como instrumento.d) Expresión corporal

3. Saber crear actividades musicais parasolucionar problemas de comprensión e destrezamusical.

a) Linguaxe musical: notación, claves, alteracións, signos de prolongacióne repetición, signos de expresión.*b) Novas tecnoloxías: *Audacity e *Musescore.

4. Saber adaptar unha peza musical aactividades lúdicas.

Lectura fácil de partituras.

5. Saber utilizar un repertorio vocal einstrumental para infantil.

a) Formación auditiva: percepción e análise dos parámetros do son naaudición: altura, intensidade, duración, timbre.b) Expresión vocal: A canción como eixo da educación musical. Entoaciónde cancións e fragmentos melódicos. Cancións con xestos.c) Formación instrumental: Clasificación dos instrumentos: familias esubfamiliar. Os instrumentos dispoñibles nas aulas de música:coñecemento e práctica.



Total hours


Páxina 194 de 327

Traballos de aula 18.5 31.5 50



Seminarios 2 2 4


3 12 15



Observación sistemática 1 0 1



Description

Sesión maxistral Exposición dos contidos teóricos da materia e das directrices para a elaboración dos traballosprevistos.

Traballos de aula Prácticas *instrumentais e vocais. Desenvolvemento das técnicas de ensino, ensaio e montaxe deobras musicais para o nivel.

Traballos tutelados Presentación e execución dos traballos elaborados polo alumnado con carácter individual oucolectivo.


Seminarios



Traballos tutelados Atención personalizada nas sesións na aula e no despacho E no horario das titorías. Luns de 13:00h a14:00h

Traballos de aula Atención personalizada nas sesións na aula e no despacho E no horario das titorías. Luns de 13:00h a14:00h

Avaliación



Exposición dunha actividade, segundo un guiónde actividades realizadas en clase

25 CB1

CB2

CB4

CG2

CG11

CE45

CE54

CE55

CE56

CT1

CT2

CT8

CT9

CT11

CT12

CT13

CT16

CT17

CT18

CT20

Páxina 195 de 327

Probas de resposta curta Exame escrito con preguntas curtas. 35 CB1

CB3

CB5

CG1

CE53

CT7

CT15

Cartafol/dossier Presentación dun traballo no que aparezan todasas actividades realizadas en clase.

20 CB4

CG12

CT5

CT6

CT19

Observación sistemática Asistencia e participación 20 CE57

CE58

CT1

CT11

CT14


Os alumnos que asistisen a clase menos do 80% terán que presentarse a un exame específico debido ás súas circunstanciasespeciais.

Ademáis, recomendase falar o antes posible co profesor para acordar un traballo sustitutorio ao portafolio e a probapráctica.

A avaliación da materia comporase en todo momento polo tres apartados anteriormente citados.

No caso dunha cualificación final non satisfactoria, os contidos teóricos e os traballos serán recuperables nas seguintesconvocatorias de recuperación, a asistencia e participación só será recuperable cursando novamente a materia, quedandoen todo momento a cualificación obtida durante o curso.

A proba escrita levarase a cabo na data establecida oficialmente polo Centro e publicada na páxina webhttp://www.escuelamagisterioceuvigo.es/organizacion-academica/escuela-magisterio-vigo-ceu-examenes.php.


AGUDO BRIGIDANO, Dorotea, Juegos de todas las culturas. Ed. Inde, 2002.

ALBERT BLASER, James y Phyllis Weikart, Música y movimiento. Ed. Graó, 2001.

BACHMANN, Marie-Laure. La Rítmica de J. Dalcroze . Madrid. Ed. Pirámide, 1998.

BERNAL VÁZQUEZ, J. - CALVO NIÑO, Mª Luisa, Didáctica de la música. Ed. Aljibe, 2000.

BLANXART, D. Teoría Física de la Música. Barcelona, Ed. Bosch. 1958.

BOZZINI, F. - ROSENFELD, Marina, El juego y la música. Ed. Novedades Educativas, 2000.

BOZZINI, Fernando. El juego y la música: juegos musicales en la escuela. Buenos Aires. Ed. Novedades Educativas, 2000.

CHILDS, J. Haciendo especial la música: formas prácticas de hacer música. Traducción, I. Morán García; revisión científica yadaptación española, Andrea Giráldez Hayes Madrid. Ed. Akal, 2005.

CONDE CAVEDA, J.L. - MARTÍN MORENO, C. Las canciones motrices. Ed. Inde, 2004.

COPLAND, Aaron. Cómo escuchar la música. México. Fondo de Cultura Económico, 1970.

CRANDALL, Joanne, Musicoterapia. Ed. Neo Person, 2005.

DONNINGTON, R. La música y sus instrumentos. Madrid, Ed. Alianza. 1986.

Páxina 196 de 327

DURÁN RODRÍGUEZ, Augusta. El folklore español base de un método de enseñanza de la música: Luis Elizalde. Tesis doctoral.Sevilla. Biblioteca E. U. de Magisterio Cardenal Spínola, 1992.

ELIZALDE, Luis. El canto escolar 1. Madrid. Publicaciones claretianas. 1987.

ELIZALDE, Luis. La flauta dulce 1 y 2. Madrid. Publicaciones claretianas, 1983.

ELIZALDE, Luis. Pedagogía del canto escolar. Madrid. Publicaciones claretianas, 1987.

Escudero García, Mª del Pilar, ABC de la música. Ed. Real Musical, 1984.

ESCUDERO, María Pilar. Educación Musical II. Psicomotricidad, dramatización, canciones, audición. Madrid. Ed. Real Musical.1985.

ESCUDERO, María Pilar. Pedagogía Musical. (3 vol.) Madrid. Ed. Real Musical, 1976.

FERNÁNDEZ VILLANUEVA, Serafín, Os instrumentos Musicáis. Santiago de Compostela. Ed. Lea, 1997.

FRAISSE, Paul. Psicología del ritmo. Madrid. Ed. Morata, 1976.

FROSETH, James. Música y movimiento. Ed. Graó, 2001.

GALÍN, Pierre. Exposición de un nuevo método para la enseñanza de la música. Sevilla. Ed. Fundación San Pablo CEU. 1998.

HARGREAVES, David. Música y desarrollo psicológico. Barcelona. Graó, 2002.

MAERSCH, K. et al. Atlas de los Instrumentos Musicales. Ed. Alianza, 1994

MANEVEAU, Guy. Música y Educación. Madrid. Ed. Rialp, 1993.

MICHELS, U. Atlas de Música. Vols. 1 y 2. Madrid, Ed. Alianza. 1982.

MILLER, Paul. La ciencia del Ritmo. Barcelona. Ed. Alpha Decay, 2007.

PASCUAL MEJÍA, Pilar. Didáctica de la música. Madrid. Ed. Prentice Hall, 2002.

PÉREZ, M. Diccionario de la Música y los Músicos. 3 vols. Madrid, Ed. Istmo. 1985.

RODRIGO, Mª Soledad, Musicoterapia. Ed. Musicalis, 2000.

SANUY, Marta y Conchita. Música, maestro, bases para una educación musical, Ed. Cincel, 1982.

SANUY, Montserrat. Aula sonora. Madrid. Ed. Morata 1994.

SANUY, Montserrat. Orff- schulwerk: Introducción. Madrid. Ed. Unión Musical Española, 1969.

SANUY, Montserrat. Orff- Schulwerk: Música para niños. Madrid. Ed. Unión Musical Española, 1969.

SCHAFER, Murray. Limpieza de oídos. Madrid. Ed. Ricordi, 1967

SCHAFER, Murray. El nuevo paisaje sonoro. Madrid. Ed. Ricordi, 1967

SCHAFER, Murray. El rinoceronte en el aula. Madrid. Ed. Ricordi. 1967

STORMS, G. 101 juegos musicales: divertirse y aprender con ritmos y canciones. Barcelona. Ed. Graó, 2003

TRIAS, Nuria - PÉREZ, Susana, Juegos de música y expresión cultural. Ed. Parramón, 2005.

WAR, Justine. Método Ward. Pedagogía Musical escolar. París. Ed. Dexclée, 1964.

WILLEANS, Edwar. El valor humano de la educación musical. Barcelona. Ed. Paidós, 1974.

WUYTACK, J. Música viva. Instrumentarium Orff . París. Ed. Leduc. 1972.

ZAMACOIS J. Teoría de la Música Vol. 1 y 2. Barcelona, Ed. Labor. 1986.

Recomendacións

Other comments

Páxina 197 de 327

Dada a importante carga práctica da materia, é altamente recomendable a asistencia regular ás sesións presenciais.

Páxina 198 de 327

IDENTIFYING DATA

Lingua e literatura: Galego

Subject Lingua e literatura:Galego

Code V51G110V01505

Studyprogramme



6 Mandatory 3 1c

Teachinglanguage

Galego


Coordinator Neira Rodríguez, Marta

Lecturers Neira Rodríguez, Marta


Web

Generaldescription

Preténdese que o fututo docente posúa un dominio amplo de diversos aspectos da lingua e a literaturagalegas. Ademais dun dominio lingüístico tamén se incide na formación literaria. A materia concíbese paraprofundar nos coñecementos lingüísticos impartidos en cursos anteriores e para achegar coñecementos sobrea literatura infantil e xuvenil galega, buscando fornecer o alumnado cos rudimentos necesarios para acomprensión e análise de textos literarios prosísiticos e poéticos.

Competencias

Code Typology


- saber


- saber facer









- saber facer

CG6 Coñecer a evolución da linguaxe na primeira infancia, saber identificar posibles disfuncións e velarpola súa correcta evolución. Abordar con eficacia situacións de aprendizaxe de linguas en contextosmulticulturais e multilingües. Expresarse oralmente e por escrito e dominar o uso de diferentestécnicas de expresión.




CE45 Coñecer a tradición oral e o folklore. - saber

CE46 Comprender o paso da oralidad á escritura e coñecer os diferentes registros e usos da lingua. - saber- saber facer

CE48 Afrontar situacións de aprendizaxe de linguas en contextos multilingües. - saber- saber facer- Saber estar / ser




Páxina 199 de 327



















Comprender os principios básicos das ciencias da linguaxe e a comunicación. CE46CT1CT3

Favorecer as capacidades da fala e da escrita. CE43CT1CT3CT11CT13CT15CT16CT17

Coñecer e dominar técnicas de expresión oral e escrita para mellorar as competencias orais e escritas e,especialmente, para mellorar a redacción de textos académicos.

CB1CB2CB3CB4CE43CE44CE46CT1CT2CT3CT9CT13CT15CT16CT17

Páxina 200 de 327

Falar, ler e escribir correcta e adecuadamente en galego CE44CE46CE48CE50CT1CT2CT3CT9CT13CT15CT16CT17

Coñecer os diferentes rexistros e usos da lingua CG3CG6CE46CT1CT3CT12CT13CT14CT15CT16CT17CT18CT19

Coñecer as líneas xerais da historia da lingua galega. CB1CB2CB3CB4CB5CT1CT2CT3CT13CT15

Coñecer os rudimentos teóricos para analizar a relación entre lingua e sociedade. CB1CB3CB4CB5CG3CG6CE48CT1CT2CT3CT7CT9CT12CT13CT14CT15CT16CT17

Páxina 201 de 327

Coñecer a situación lingüística mundial multilingüe e multicultural. CB1CB3CB4CB5CG3CG6CE48CT1CT2CT3CT6CT7CT8CT12CT13CT14CT15CT16CT17CT19

Coñecer a tradicón oral e o folclore CB1CB2CB3CB4CB5CG3CG6CE45CT1CT3CT9CT11CT12CT13CT14CT15CT16CT17CT19

Adquirir formación literaria CB1CB2CB3CB4CB5CG3CG6CE51CT1CT2CT3CT7CT8CT13CT15CT17CT21

Comprender o feito literario CG3CG6CE50CE51CT1CT3CT13CT15CT17CT21

Formar cara á lectura comprensiva, analítica e profunda dende a capacitación literaria e lectora CE43CT1

Páxina 202 de 327

Afrontar situacións de aprendizaxe de linguas en contextos multilingües. CB2CG3CE48CT1CT7CT8CT12CT13CT14CT15CT16CT17CT19

Relacionar a situación lingüística de Galicia coa situación lingüística mundial. CB2CG1CG3CG6CE48CT1CT2CT3CT6CT7CT8CT12CT13CT14CT15CT16CT17CT19

Coñecer a situación legal, a normalización e a normativización do galego. CB1CB2CB3CB4CB5CG1CG3CG6CE48CT1CT2CT3CT7CT8CT12CT13CT14CT15CT16CT17CT19

Páxina 203 de 327

Fomentar a eliminación dos prexuízos lingüísticos tanto da escola como da sociedade. CB2CB3CB4CG3CG6CE48CT1CT7CT8CT9CT11CT12CT13CT14CT15CT16CT17CT19

Coñecer os rudimentos do comentario de texto. CB1CB2CB3CB4CB5CG3CG6CE50CE51CT1CT2CT3CT7CT8CT9CT13CT15CT16CT17CT21

Aplicar os conceptos lingüísticos e literarios á análise da realidade galega atendendo á súa especificidade. CB2CB3CB4CG3CG6CE43CE48CE51CT1CT2CT3CT7CT8CT9CT12CT13CT14CT15CT16CT17CT21

Páxina 204 de 327

Coñecer a historia da literatura galega para saber contextualizar os textos que se comenten. CB1CB2CB3CB4CB5CG3CG6CE50CE51CT1CT2CT3CT7CT8CT13CT14CT15CT16CT17CT21

Contidos

Topic

1. Historia da lingua galega 1.1. A lingua galega na Idade Media. 1.2. A lingua galega nos Séculos Escuros. 1.3. A lingua galega no século XIX. 1.4. A lingua galega no século XX. 1.5. A lingua galega no século XXI. 1.6. Comentario de textos linguísticos.

2. Lingua e sociedade 2.1. A linguaxe e a comunicación.2.2. Unidade e variedade da lingua galega.2.3. Lingua oral e lingua escrita.2.4. A situación lingüística no mundo.2.5. Os prexuízos lingüísticos.2.6. Linguas en contacto: o caso galego2.7. Bilingüismo e diglosia.2.8. Interferencias lingüísticas2.9. Normalización e normativización.

3. Tradición oral e folclore 3.1. A literatura popular de tradición oral.3.2. Da tradición oral á escrita de autor.

4. Literatura 4.1. A linguaxe e a literatura.4.2. A literatura galega na Idade Media. 4.3. A literatura galega nos Séculos Escuros. 4.4. A literatura no século XIX. 4.5. A literatura no século XX. 4.6. A literatura no século XXI. 4.7. O comentario de texto. Exemplos.



Total hours







Description


Corrección de actividades iniciadas na aula. Orientacións sobre os criterios para a elección detraballos que deben realizar. Aclaración de todas as dúbidas que expoña o alumnado. Exposiciónde traballos.

Páxina 205 de 327

Traballos tutelados Elaboración de textos orais e/ou escritos sobre algún aspecto concreto que se especificará na aulapara os cales o alumnado deberá procurar información, manexar bibliografía, etc.

Sesión maxistral Exposición por parte da profesora dos contidos sobre a materia obxecto de estudo, bases teóricase/ou directrices de traballos, exercicios ou proxectos a desenvolver polo estudantado.



Sesión maxistral Aclaracións relativas ao programa, a algún tema explicado na aula ou resolución de calquera dúbidareferida aos exercicios e/ou traballos que se realicen. O estudantado disporá de atenciónpersonalizada tanto nas horas de titoría que estarán publicadas no taboleiro do despacho daprofesora (despacho D) como nas horas de traballo na aula.


Aclaracións relativas ao programa, a algún tema explicado na aula ou resolución de calquera dúbidareferida aos exercicios e/ou traballos que se realicen. O estudantado disporá de atenciónpersonalizada tanto nas horas de titoría que estarán publicadas no taboleiro do despacho daprofesora (despacho D) como nas horas de traballo na aula.

Traballos tutelados Aclaracións relativas ao programa, a algún tema explicado na aula ou resolución de calquera dúbidareferida aos exercicios e/ou traballos que se realicen. O estudantado disporá de atenciónpersonalizada tanto nas horas de titoría que estarán publicadas no taboleiro do despacho daprofesora (despacho D) como nas horas de traballo na aula.

Avaliación


Sesión maxistral Asistencia e participación activa 5 CB1

CB2

CB3

CB4

CB5

CG1

CG3

CE43

CE44

CE46

CE48

CE50

CT1

CT2

CT3

CT6

CT7

CT8

CT9

CT12

CT13

CT14

CT15

CT16

CT17

CT18

CT19

Páxina 206 de 327


Asistencia e participación activa na resolución dasactividades propostas.

5 CB1

CB2

CB3

CB4

CB5

CG1

CG3

CE43

CE44

CE46

CE48

CE50

CT1

CT2

CT3

CT6

CT7

CT8

CT9

CT12

CT13

CT14

CT15

CT16

CT17

CT18

CT19

Traballos tutelados Elaboración de traballos orais/escritos orixinais a partirde lecturas de libros, de artigos, de conferenciasrealizadas por poñentes de prestixio, etc. que permitanafondar ou complementar os contidos da materia.

Estes traballos, así como a súa cualifación específica,serán indicados nas diferentes sesións de traballo.

40 CB1

CB2

CB3

CB4

CB5

CG1

CE43

CE44

CE46

CE48

CT1

CT2

CT3

CT6

CT7

CT8

CT13

CT14

CT16

CT17

CT18

Páxina 207 de 327


Exame oficial que terá lugar o día 17 de xaneiro de2017 ás 9.00 h. e o día 10 de xullo de 2017 ás 8.30 h.(Confirmar na Secretaría do Centro)

50 CG3

CE46

CE50

CT1

CT2

CT3

CT6

CT7

CT8

CT13

CT14

CT16

CT17

CT18

Other comments and July evaluationO sistema de avaliación pretende facer o alumnado partícipe do seu proceso de aprendizaxe. En liñas xerais procuraraseunha avaliación continua, formativa e global, polo que se terán en conta tanto os coñecementos previos do alumnado comoa súa participación no proceso de aprendizaxe e o resultado final de dito proceso.

A cualificación final da materia será o resultado da suma das distintas notas obtidas das actividades realizadas, segundo asporcentaxes asignadas, tal como queda estipulado no cadro superior. É dicir, a cualificación final será a suma da nota doexame (50%), dos traballos (40%) e da asistencia e participación activa (10%). Malia o dito, será preciso ter unha notamínima de 2,25 no exame para poder sumar as demais notas.

ALUMNADO NON ASISTENTEAquel alumnado que non asistise ás aulas ou faltase máis dun 20% do cómputo total das aulas impartidas terá quepresentarse a un exame de toda a materia (este exame computará un máximo de 5 puntos). Así mesmo, deberá presentartodos os traballos sinalados na aula (estes traballos computarán un máximo de 5 puntos). Para a asignación dos traballos, oalumno/a deberá poñerse en contacto coa profesora antes do día 31 de novembro de 2016. Estes traballos terá queentregalos o día da realización do exame.

Aqueles alumnos que non aproben a materia poderán recuperar as competencias non adquiridas na convocatoria do mesde xullo, manténdoselles a nota dos traballos/actividades superados, e terán que realizar novamente o exame eos traballos/actividades propostos que non foran superados.


BERNARDEZ, C. L. et alii (2001). Literatura galega. Século XX. Vigo: Edicións A Nosa Terra.BLANCO, D. (1994). Historia da Literatura popular galega. Santiago de Compostela: Publicacións da Universidade deSantiago de Compostela. COSTAS, X. H. (coord.) (2009). 55 mentiras sobre a lingua galega. Ames: Laiovento.FEIXÓO, X. (2004). Gramática da lingua galega. Síntese práctica. Vigo: Xerais.FERNÁNDEZ REI, F. (1990). Dialectoloxía da lingua galega. Santiago de Compostela: Edicións Xerais de Galicia.MARIÑO, R. (1998). Historia da lingua galega. Santiago de Compostela: Sotelo Blanco.MONTEAGUDO ROMERO, H. (1995). Estudios de sociolingüística galega, Vigo: Xerais.NÚÑEZ SINGALA, M. (2009). En galego, por que non? Contra os prexuízos e as simplificacións sobre a lingua galega.Vigo:Galaxia.RODRÍGUEZ FER, C. (1992). Comentario de textos contemporáneos. Vigo: Xerais.ROIG RECHOU, B. A (coord.) (2015). Historia da Literatura Infantil e Xuvenil Galega. Vigo: Edicións Xerais de Galicia.TARRÍO VARELA, A. (1994). Literatura galega. Aportacións a unha historia crítica. Vigo: Edicións Xerais de Galicia.VILAVEDRA, D. (1999). Historia da literatura galega. Vigo: Galaxia. VILAVEDRA, D. (2010). A narrativa galega na fin de século. Vigo: Galaxia.

ESTAS FONTES DE INFORMACIÓN SERÁN AMPLIADAS NAS DIFERENTES SESIÓNS DE TRABALLO.

Recomendacións

Páxina 208 de 327

Subjects that continue the syllabusDidáctica da lingua e a literatura infantil/V51G110V01404

Subjects that it is recommended to have taken beforeLingua e literatura: Galego/V51G110V01505 Other commentsEn canto ao estudo da materia recoméndase:- A asistencia continuada ás clases presenciais.- A participación e a realización das tarefas prácticas que se propoñan.- A dedicación responsábel e con rigor ao estudo da materia.

HORARIO DE TITORÍAS DA PROFESORA:

Primeiro Cuadrimestre=Martes: 11.00 a 12.00 h.Segundo Cuadrimestre=Xoves: 17.00 a 18.00 h.

Páxina 209 de 327

IDENTIFYING DATA

Lingua e literatura: Español

Subject Lingua e literatura:Español

Code V51G110V01507

Studyprogramme



6 Mandatory 3 1c

Teachinglanguage

Castelán





Web

Generaldescription

Aproximación aos aspectos estéticos e *retóricos da lingua española a través da historia da literatura e daanálise textual.

Competencias

Code Typology




- saber facer


- saber facer


- saber facer



- saber facer






- saber




- saber

CE28 Coñecer experiencias internacionais e exemplos de prácticas de innovadoras en educación infantil. - saber- saber facer



- saber



CE46 Comprender o paso da oralidad á escritura e coñecer os diferentes registros e usos da lingua. - saber


Páxina 210 de 327














Adquirir hábitos e destrezas para a aprendizaxe autónoma, creativo e cooperativo, e promovelos nosestudantes desde a participación e o esforzo individual.

CB3CB4CG4CG11CE29CT7CT9CT15

Comprender os principios básicos das ciencias da linguaxe e da comunicación. CB1CB2CG1CG2CE28CT7CT13CT15CT16

Coñece as bases teóricas dos currículos de excelencia educativa e é capaz dunha valoración crítica dosdeseños curriculares españois.

CB3CG11CE28CT7CT9CT13CT15CT16

Coñece, respecta e promove a diversidade lingüística e cultural de España e de Europa e é capaz decontribuír á planificación e xestión críticas de tal diversidade.

CB1CB2CB4CG11CE48CT7CT12CT16

Recoñece a identidade da etapa de Educación Infantil e as súas características cognitivas ecomunicativas.

CB1CB3CG1CG2CG6CE4CE42CT7

Páxina 211 de 327

Valora a importancia do traballo en equipo e asume a súa cota de responsabilidade. CE29CT7CT9CT13CT16

Mellora as destrezas básicas de lectura, escritura e, especialmente, de comunicación oral, en canto acompoñentes esenciais á beira do cálculo das competencias crave e ferramentas precisas para reforzar aeducación e o rendemento do profesorado.

CB4CG11CE43CE44CE46CE49CT3CT15

Sabe expresarse en español con fluidez e precisión e pode facer un uso flexible do devandito idioma parafins sociais, académicos e profesionais.

CB4CG11CE43CE44CE46CE49CT3CT15

Comprende o paso da oralidade á escritura e coñece e sabe usar os diferentes rexistros e usos da lingua. CG6CE43CE44CE46CE49CT3CT15

É capaz de comprender unha ampla variedade de textos extensos, así como de recoñecer neles sentidosimplícitos e facer valoracións críticas.

CB2CB3CG11CE43CE44CE51CT1CT7CT13CT15

É capaz de interpretar e de construír textos sobre temas de certa complexidade desde o respecto ásnormas de xénero de discurso, de tipos de texto e desde as esixencias de claridade, de coherencia, decohesión e cunha elocutio adecuada ao contexto.

CB4CG6CG11CE43CE44CE51CT1CT7CT13CT15CT16

Adquire formación literaria, con especial atención ao papel e uso da literatura na Educación Infantil. CG2CE46CE51CT1CT13CT15

Coñece e aplica creativamente os conceptos básicos de análise literaria aos xéneros máis utilizados naEducación Infantil.

CB2CB3CG11CE28CE46CE51CT7CT13CT15

Páxina 212 de 327

Utiliza, se a situación requíreo, soportes non verbais que complemente a súa exposición (TIC,audiovisuais...).

CB4CG2CG6CG7CG11CE28CE49CT5CT7CT16

Contidos

Topic

1. Principios básicos das ciencias da linguaxe e acomunicación, con especial atención ácomunicación oral.

1.1. A lingua, a linguaxe e a lingüística.1.2 As competencias lingüísticas: comprensión, expresión e interacciónoral e escrita.

2. Unidade e variedade do español: estándar,sociolectos e rexistros.

2.1. Norma e uso do español.2.2. Os rexistros lingüísticos.

3. Interpretación e construción de textos desde oespañol, sobre todo de textos nos medios decomunicación social, do ámbito académico.

3.1. Interpretación e construción do texto literario.3.2. O comentario de texto



Total hours




10.5 26 36.5





Description

Presentacións/exposicións Explicación oral de exercicios e traballos.

Traballos tutelados Resolución en grupo de diversas tarefas de análise textual.


Realización de actividades para pór en práctica os contidos teóricos da materia.

Sesión maxistral Exposición dos contidos teóricos da materia.




Durante as sesións prácticas, o alumnado contará coaorientación da profesora.

Avaliación


Páxina 213 de 327

Sesión maxistral A participación e o rendemento do alumnadoserán valorados positivamente.

10 CB1

CB2

CB3

CG6

CG11

CE43

CE44

CE49

CT1

CT7

CT9

Presentacións/exposicións A claridade e a capacidade de síntese naorganización do discurso serán especialmentevaloradas, así como a creatividade e odesenvolvemento das destrezas comunicativas.

10 CB1

CB2

CB3

CG6

CG11

CE43

CE44

CE49

CT1

CT7

CT9

Traballos tutelados Elaboración de propostas para a aplicaciónpráctica dos contidos teóricos da materia.

30 CB1

CB2

CB3

CB4

CG6

CG11

CE42

CE44

CT1

CT3

CT7


Exame final no que se aplicarán de forma prácticaos contidos teóricos da materia.

50 CB1

CB2

CB3

CB4

CG6

CE44

CE46

CE51

CT1

CT3

CT13


O exame final terá lugar na data establecida oficialmente.

A asistencia a clase é fundamental e valorarase positivamente a participación.

Os alumnos que non asistan ao 80% das clases, realizarán un exame final específico.

O alumnado que, por causas debidamente xustificadas, non poida asistir a clase será avaliado mediante un procedemento

Páxina 214 de 327

diferente. Para poder superar a materia, é moi importante que os alumnos que se atopen nesta situación póñase encontacto co profesor durante o primeiro mes do cuadrimestre.


Bibliografía básica:

Alberich, J., Historia de la literatura española, Madrid, Cátedra, 1990.

Alborg, J. L., Historia de la literatura española, Madrid, Gredos, 1966-99.

Cassany, D., Enseñar lengua, Barcelona, Graó, 2003.

García Padrino, J., Libros y Literatura para niños en la España contemporánea, Madrid, Fundación Germán SánchezRuipérez/Pirámide, 1992.

Garrido Gallardo, M. A. (dir.), El lenguaje literario: vocabulario crítico, Madrid, Síntesis, 2009.

Gómez Redondo, F., El lenguaje literario: teoría y práctica, Madrid, Edaf D. L., 1996.

Lázaro Carreter, F. y E. Correa Calderón, Cómo se comenta un texto literario, Madrid, Cátedra, 1975.

Montolio, E. (coord.), Manual práctico de escritura académica, Barcelona, Ariel, 2000.

Navarro Tomás, T., Métrica española, Barcelona, Labor, 1995.

Segre, C., Principios de análisis del texto literario, Barcelona, Crítica, 1985.

www.rae.es

www.cervantesvirtual.com

Recomendacións

Subjects that it is recommended to have taken beforeComunicación: Lingua española/V51G110V01101 Other commentsHorario de titorías:

Martes de 11:30 a 12:00.

Venres de 11:30 a 12:00.

Páxina 215 de 327

IDENTIFYING DATA

Aprendizaxe das ciencias sociais

Subject Aprendizaxe dasciencias sociais

Code V51G110V01601

Studyprogramme



6 Mandatory 3 2c

Teachinglanguage

Castelán


Coordinator Vázquez Ramil, María Raquel

Lecturers Vázquez Ramil, María Raquel


Web http://escuelamagisterioceuvigo.es

Generaldescription

O obxectivo esencial da materia Aprendizaxe das Ciencias Sociais é conseguir que os futuros docentesmanexen os conceptos básicos e as ferramentas para transmitir as nocións de espazo e tempo aos alumnosda etapa de Educación Infantil.

Competencias

Code Typology



- saber facer


- saber facer




- saber


- saber




- saber


- saber



- saber

CE5 Saber promover a adquisición de hábitos en torno á autonomía, a liberdade, a curiosidade, aobservación, a experimentación, a imitación, a aceptación de normas e de límites, o xogosimbólico e heurístico









- saber

Páxina 216 de 327

CE21 Saber traballar en equipo con outros profesionais de dentro e fóra do centro na atención a cadaestudante, así como na planificación das secuencias de aprendizaxe e na organización dassituacións de traballo no aula e no espazo de xogo, identificando as peculiaridades do periodo 0-3e do periodo 3-6.




- saber facer



- saber facer


CE32 Valorar a relación persoal con cada estudante e a súa familia como factor de calidade da educación. - saber facer



- saber

CE38 Coñecer os momentos máis sobresalientes da historia das ciencias e as técnicas e a súatranscendencia.

- saber


- saber facer


- saber facer





















Coñecer os fundamentos do currículo desta etapa CG1CE1CE22CT2CT3CT13CT21

Páxina 217 de 327

Coñecer as teorías sobre a adquisición e desenvolvemento das aprendizaxes sobre o medio social. CG2CG9CE1CE2CE13CE14CE44CT3CT13CT15CT21

Coñecer as estratexias didácticas para desenvolver as nocións espazo-temporais. CG2CG3CE1CE2CE4CE32CE36CT6CT11CT12CT15

Adquirir coñecementos sobre a evolución do pensamento, os costumes, as crenzas e os movementossociais e políticos ao longo da historia.

CG3CG4CG12CE5CE12CE14CE26CE37CE38CE40CT1CT3CT8CT14CT19

Elaborar propostas didácticas en relación coa aprendizaxe do medio social na Educación Infantil. CG2CG3CG7CG9CG11CE5CE23CE24CE26CE29CE39CE40CT2CT3CT5CT9CT17CT21CT22

Páxina 218 de 327

Promover o interese e o respecto polo medio natural, social e cultural a través de proxectos didácticosadecuados.

CG2CG4CG11CG12CE5CE6CE23CE24CE26CE29CE40CT2CT3CT5CT9CT17CT22

Fomentar experiencias de iniciación ás tecnoloxías da información e a comunicación na aprendizaxe domedio social.

CG7CG12CE21CE24CE29CT2CT5CT6CT7CT9CT15CT21CT22

Contidos

Topic

1. BLOQUE 1. Desenvolvemento de experienciaseducativas e materias didácticos da área

1.1. O coñecemento do medio social e cultural no currículo de EducaciónInfantil.1.2. Programación de unidades didácticas para o estudo da contornasocial e cultural na Educación Infantil.1.3. Liñas de innovación no Aprendizaxe das Ciencias Sociais.

2. BLOQUE 2. Epistemoloxía e contido da área deCiencias Sociais

2.1. Concepto e alcance epistemolóxico das Ciencias Sociais.2.2. As Ciencias Sociais e o seu papel na Eduación Infantil.2.3. As Ciencias Sociais na escola: vida cotiá, coñecemento de sí mesmo eautonomía persoal.

3. BLOQUE 3. A construción dos conceptos enocións para o coñecemento do medio social

3.1. Pensar e expresar o espacio en Educación Infantil.3.2. Desenvolvemento das nocións xeográficas.3.3. A aprendizaxe do tempo en Educación Infantil.3.4. Enseñar a pensar históricamente.3.5. Tratamento didáctico da obra de Arte.3.6. O coñecemento do medio sociocultural e o patrimonio de Galicia naEducación Infantil



Total hours






Eventos docentes e/ou divulgativos 2 2 4

Outros 2 0 2



Páxina 219 de 327


Description

Actividades introdutorias - Presentación do contido da materia e da metodoloxía que se seguirá durante o curso.

Sesión maxistral - Explicación, por parte da profesora, de cada punto do programa, con apoio bibliográfico e demedios audiovisuais.

Traballos de aula - O alumnado realizará, coa supervisión da profesora, ben en grupo ou individualmente, traballosna aula: comentarios de texto, reflexións sobre noticias de actualidade, propostas de actividades,etc.

Traballos tutelados - Realización de dous traballos ao longo de curso: un en pequeno grupo e outro individual. Oprimeiro consiste na elaboración duna unidade didáctica ou proposta para o aprendizaxe dasCiencias Sociais na etapa de Educación Ifantil. O segundo é un traballo de reflexión persoal einiciación a investigación tomando como base as Ciencias Sociais na escola.

Presentacións/exposicións - Presentación dos traballos grupais ante a clase, nas datas que se indicarán ao comenzo do curso;e exposición de cuestión prácticas, resolución de exercicios ou comentarios de actualidade.

Eventos docentes e/oudivulgativos

- Asistencia a conferencias de interese para a materia, visitas a museos e/ou bibliotecas.

Outros - Neste apartado se contempla a posta en común de experiencias relacionadas ca materia e ascharlas en grupo sobre temas puntuais relacionados co contido do programa.



Actividades introdutorias Introducción á materia e explicación da metodoloxía a seguir ao longo do curso.

Sesión maxistral Exposición dos contidos da materia con apoio de material audiovisual e exemplos da realidade.

Traballos de aula Comentario de textos. Visionado e comentario de vídeos. Elaboración de recursos deaprendizaxe.

Traballos tutelados Elaboración de dous traballos, un deles en grupo e outro individual, con apoio da docente.

Avaliación


Traballos de aula - Realización de traballos e/ou exercicios ecomentarios de textos na clase

10 CG2

CG9

CG12

CE13

CE26

CE44

CT1

CT3

CT12

CT14

Traballos tutelados - Realización dun traballo individual deiniciación á investigación sobre as CienciasSociais na escola

15 CG3

CG11

CE12

CE23

CE24

CE29

CE36

CE39

CT2

CT6

CT9

CT15

Páxina 220 de 327

Presentacións/exposicións - Realización e exposición do traballo enpequeno grupo ante a profesora e a clase nasdatas sinaladas

15 CG2

CG7

CE21

CE40

CT2

CT3

CT5

CT9

CT17

CT21


- Avaliación de dúas probas obxectivas sobre ocontido da materia.

60 CG1

CG12

CE1

CE2

CE4

CE14

CE37

CE38

CT3

CT7

CT13

CT19

CT22


Para aprobar a materia en primeira convocatoria é necesario entregar en plazo e exponer debidamente os traballosestipulados e superar as probas obxectivas sobre o contido da materia con una nota mínima de 5 sobre 10 en cada un doscasos. Se considera alumnado non asistente aquel que non asiste con regularidade ao 80% das clases presenciais; ditoalumnado deberá entregar en plazo os traballos prescritos e superar un exame específico sobre o contido da materia; parasuperar a asignatura se esixe una nota mínima de 5 sobre 10 en cada un dos apartados suxeitos a avaliación. A calificacióndos traballos, en caso de ser positiva, terase en conta na convocatoria de xullo, non nas posteriores.

As datas dos exames ordinarios e extraordinarios están dispoñibles na páxina web do centro e nos taboleiros do mesmo.


ARANDA HERNANDO, Ana Mª, Didáctica del conocimiento del medio social y cultural en Educación Infantil, Síntesis, Madrid,2003

COOPER, H. , Didáctica de la historia en la educación infantil y primaria, MEC-Ediciones Morata, Madrid, 2002

CRISTÒFOL A., Trepat y COMES I SOLÈ, Pilar, El tiempo y el espacio en la didáctica de las ciencias sociales, Graò, Barcelona,1998

GARCÍA RUIZ, Rosa, Enseñar y aprender en Educación Infantil a través de proyectos, Servicio de Publicaciones de laUniversidad de Cantabria, Santander, 2013

HERNÁNDEZ CARDONA, F. Xavier, Didáctica de las ciencias sociales, geografía e historia, Graò, Barcelona, 2002

MURPHY, J. , Más de 100 ideas para enseñar historia. Primaria y secundaria. , Graò, Barcelona, 2011

PAZO LABRADOR, A.J., Nociones básicas de Xeografía Física para mestres. As consecuencias xeográficas dos procesosnaturais, Vigo, Servizo de Publicacións da Universidade, 2007

PLUCKROSE, Henry, Enseñanza y aprendizaje de la Historia, Morata, Madrid, 2002

PRATS, Joaquín (coord.), Didáctica de la Geografía y la Historia, Graò, Barcelona, 2011

QUINTO BORGHI, Battista, Los talleres en Educación Infantil. Espacios de crecimiento, Graò, Barcelona, 2005

RIVERO GRACIA, Mª Pilar (coord.), Didáctica de las Ciencias Sociales para Educación Infantil, Mira Editores, Zaragoza, 2011

TONDA MONLLOR, Emilia Mª, La Didáctica de las Ciencias Sociales en la formación del profesorado de Educación Infantil,Universidad de Alicante, Alicante, 2001

Recomendacións

Páxina 221 de 327

Subjects that continue the syllabusPrácticas externas: Practicum/V51G110V01981Traballo de Fin de Grao/V51G110V01991

Subjects that are recommended to be taken simultaneouslyAprendizaxe da lingua estranxeira: Inglés/V51G110V01501Xeografía para mestres/V51G110V01907

Subjects that it is recommended to have taken beforeEducación: Deseño e desenvolvemento do currículo da educación infantil/V51G110V01102Educación: Novas tecnoloxías aplicadas á educación infantil/V51G110V01103Educación: Organización do centro escolar/V51G110V01203Psicoloxía: Psicoloxía da educación: Procesos de aprendizaxe infantil/V51G110V01205Antropoloxía: Pensamento e cultura/V51G110V01401

Páxina 222 de 327

IDENTIFYING DATA

Matemáticas para mestres: Educación infantil

Subject Matemáticas paramestres:Educación infantil

Code V51G110V01602

Studyprogramme



6 Mandatory 3 2c

Teachinglanguage

Castelán


Coordinator Álvarez Lago, Susana

Lecturers Álvarez Lago, Susana


Web

Generaldescription

Competencias

Code Typology




- saber facer


- saber facer


- saber facer





- saber facer


- saber facer








- saber


- saber


- saber

Páxina 223 de 327




- saber


- saber



CE35 Comprender as matemáticas como coñecemento sociocultural. - saber- saber facer





















Páxina 224 de 327

Adquirir a formación matemática necesaria que permita dominar os conceptos matemáticos básicos queconfiguran o currículo da Educación Infantil.

CB1CB2CB3CB4CB5CG1CG3CG5CG6CG11CE33CE34CE35CT1CT3CT5CT6CT7CT8CT13CT15CT16CT21

Comprender as matemáticas como un coñecemento sociocultural e a súa utilidade. CB1CB2CB3CB4CB5CG1CG3CG5CE33CE34CE35CT1CT3CT6CT7CT12CT13CT15CT19

Páxina 225 de 327

Desenvolver o espírito crítico e investigador e a capacidade de expresión e comunicación en matemáticas. CB1CB2CB3CB4CB5CG1CG2CG3CG4CG5CG6CG7CG9CG11CE33CE34CE35CT1CT2CT3CT5CT6CT7CT8CT9CT11CT12CT13CT15CT16CT17CT21

Capacidade para consultas e traballo documental sobre o currículo e os aspectos xerais da Didáctica daMatemática.

CB1CB2CB3CB4CB5CG1CG2CG3CG4CG6CG7CG8CG9CG11CE33CE34CE35CT1CT2CT3CT5CT6CT8CT9CT10CT11CT13CT15CT16CT20CT21

Páxina 226 de 327

Desenvolver as competencias de autoformación e traballo cooperativo. CB1CB2CB3CB4CB5CG1CG2CG3CG4CG5CG7CG9CG11CG12CE33CE34CE35CT1CT2CT3CT6CT8CT9CT11CT12CT13CT15CT16CT17CT20CT21

Contidos

Topic

1. A área das Matemáticas no currículo daEducación Infantil.

2. Lóxica. Conxuntos. Relacións: Clasificacións eordenacións. Operacións.

2.1 Lóxica elemental. Operacións lóxicas.2.2 Teoría intuitiva de conxuntos. Operacións con conxuntos. Propiedades.2.3 Relacións de equivalencia. Relacións de orde.2.4 Correspondencias e aplicacións.2.5 Leis de composición. Estruturas algebraicas.

3. O número. Historia dos sistemas denumeración. Os números naturais: aspectocardinal e ordinal. Operacións. Sistemas denumeración. Conxuntos numéricos.

3.1 Introdución e historia dos números e dos sistemas de numeración.3.2 Sistemas de numeración. Teorema fundamental.3.3 O conxunto dos números naturais.3.4 Ordenación en N. Número ordinal3.5 Operacións con números naturais. Propiedades.3.6 Conxuntos numéricos

4. O espazo. Historia da Xeometría. Conceptosfundamentais de Xeometría. Construciónsxeométricas no plano. Figuras planas e corpos.

4.1 Introdución histórica da Xeometría.4.2 Conceptos fundamentais de Xeometría.4.3 Estudo de polígonos. Triángulos. Cuadriláteros4.4 Transformacións xeométricas no plano.4.5 Circunferencia e círculo.4.6 Poliedros. Prismas. Pirámides.4.7 Corpos de revolución.

5. As magnitudes e a medida. Introdución ehistoria. O sistema métrico decimal. Magnitude ecantidade. Medida de magnitudes. Estimación,erros.

5.1 Introdución e historia. O sistema métrico decimal.5.2 Magnitude, cantidade e medida. 5.3 Estudo de diferentes magnitudes. Dificultades na súa aprendizaxe eindicacións para traballar en Educación Infantil

Os contidos matemáticos no currículo daEducación Infantil.



Total hours


Páxina 227 de 327





0 30 30

Outras 2 0 2



Description


Diagnóstico de coñecementos previos.Introdución e presentación da materia.Repartición da documentación basee.Referencias bibliográficas recomendadas.

Sesión maxistral Presentación e explicación dos contidos do temario.Síntese e reflexión sobre os contidos.O alumno incorporará ao caderno de traballo o desenvolvemento do temario.

Traballos de aula Proposta do profesor de exemplos, problemas e actividades singulares que contribúan a unhamellor comprensión dos contidos de cada un dos temas.Os estudantes traballarán en grupos coa supervisión e dirección do profesor e farán exposición dasresolucións.Poderase empregar a bibliografía e os materiais necesarios.Na aula haberá comunicación e discusión das diferentes solucións achegadas.As actividades, exercicios e problemas resoltos incorporaranse ao caderno de traballo.

Traballos tutelados Presentación do caderno de traballo e corrección nas resolucións achegadas.


Conxunto de actividades, exercicios e problemas complementarios, dos temas 2 ao 5; servirá paraque o alumno traballe de forma individual e autónoma. Poderá consultar co profesor nas horas detutoría individualizada que se determinen.As resolucións serán incorporadas ao caderno de traballo.



Traballos tutelados Os estudantes poderán consultar co profesor, nas horas de tutoría individualizada, as dúbidastanto teóricas como prácticas que se lle presenten sobre a materia. Así mesmo, sobre asactividades propostas para o traballo autónomo e en equipo. Nas horas específicas que sedeterminen, presentarán para a súa revisión, o caderno de traballo. Tutorías: Mércores,12:00-13:00.


Os estudantes poderán consultar co profesor, nas horas de tutoría individualizada que sedeterminen, as dúbidas tanto teóricas como prácticas que se lle presenten sobre a materia. Asímesmo, sobre as actividades propostas para o traballo autónomo e en equipo. Nas horasespecíficas que se determinen, presentarán para a súa revisión, o caderno de traballo. Tutorías:12:00-13:00

Avaliación


Páxina 228 de 327

Traballos deaula

Os criterios de avaliación serán:- Asistencia ás clases. - Intervención na aula, corrección nas resolucións que se presenten eclaridade na exposición.- Presentación do caderno de traballo e posterior corrección segundoas indicacións do profesor

30 CB1

CB2

CB3

CB4

CB5

CG3

CG4

CG5

CG6

CG11

CE33

CE34

CE35

CT1

CT2

CT3

CT5

CT6

CT7

CT8

CT9

CT10

CT11

CT12

CT13

CT15

CT16

CT17

CT20

CT21

Páxina 229 de 327

Outras Exame (proba individual escrita) da materia, tanto da parte teóricacomo de exercicios e problemas.Cada unha das cuestións propostas terá diferente peso segundo oseu grao de dificultade e amplitude. Será valorada:- A corrección nos razoamentos e no cálculo.- A boa expresión en matemáticas e en xeral na lingua.- A capacidade para a representación e comprensión de figuras.

70 CB1

CB2

CB3

CB4

CB5

CG1

CG2

CG6

CE33

CE34

CE35

CT1

CT2

CT3

CT6

CT7

CT8

CT13

CT15

CT16

CT17

CT20

CT21


Para aprobar a materia, é necesario superar a proba escrita cuxa nota mínima que se debe alcanzar é un 5.

Aqueles alumnos que non a superen na convocatoria de final de cuadrimestre, poderán recuperala na convocatoria de xullo,onde o sistema de avaliación será exactamente o mesmo. As datas e horarios dos exames de ambas as convocatorias serános establecidas no calendario de probas de avaliación para o curso 2016-17.

Así mesmo, aqueles alumnos que por causas xustificadas non poidan asistir a clase deberán realizar, ademais das mesmasactividades que os seus compañeiros, un traballo adicional que irán elaborando ao longo do cuadrimestre e que deberánpresentar o mesmo día do exame. Devandito exame será específico cun incremento de dous ou tres problemas con respectoao dos seus compañeiros. Deben porse en contacto coa profesora nun prazo dun mes desde o comezo do cuadrimestre.

Trátase dun proceso de avaliación continua de todo o traballo desenvolvido polo alumno ao longo do curso. A asistenciaregular ás clases, tanto teóricas como prácticas, é aconsellable e valorarase positivamente a actitude do alumno.

Estes criterios de avaliación son unha declaración de intencións sobre o traballo dos estudantes na materia polo que podensufrir lixeiras modificacións.


Alsina, A., Cómo desarrollar el pensamiento matemático de 0 a 6 años, Barcelona: Octaedro - Eumo, 2006

Alsina, A., Educación Matemática en contexto: de 3 a 6 años, Barcelona: Horsori, 2011

Berdonneau, C., Matemáticas activas (2-6 años), Barcelona: Graó, 2008

Bermejo, V. (coord.), Cómo enseñar matemáticas para aprender mejor, Madrid: Editorial CCS, 2004

Chamorro, Mª C., Didáctica de las Matemáticas para Educación Infantil, Madrid: Pearson Educación, 2014

Fernández Bravo, J.A., Didáctica de la matemática en la educación infantil, Madrid: Grupomayeútica-educación, 2006

Gómez Chacón, I. Mª, Matemática Emocional. Los afectos en el aprendizaje matemático, Madrid: Narcea, 2008

Nortes Checa, A., Matemáticas y su Didáctica, Murcia: Editorial Tema, 1993

Planas, N.; Alsina, A., Educación matemática y buenas prácticas. Infantil, primaria, secundaria y educación superior,Barcelona: Graó, 2009

Páxina 230 de 327

Recomendacións

Páxina 231 de 327

IDENTIFYING DATA

Coñecemento do medio natural

Subject Coñecemento domedio natural

Code V51G110V01901

Studyprogramme



6 Optional 3 2c

Teachinglanguage

CastelánGalego






Generaldescription

A materia traballa os fundamentos científicos e tecnolóxicos do currículo de Educación Infantil, sobre todo orelacionado concoñecemento do contorno. Promove o entendemento do medio natural desde un punto de vista sistémicodesenvolvendo unha actitude positiva cara ao medio.

Competencias

Code Typology


- saber


- saber facer


- saber facer


- saber facer



- saber facer


- saber











CT9 Traballo en equipo - saber facer






Páxina 232 de 327


Coñecer os fundamentos didácticos e pedagóxicos do currículo desta etapa, particularmente da área decoñecemento do medio natural, social e cultural.

CB1CB3CG1CE33CT1CT2CT3CT5

Entender o medio natural desde un punto de vista sistémico, considerando as interacción que operan naTerra e analizando as súas consecuencias.

CB2CB4CG11CE33CE36CE40CT5CT6CT7CT8CT9

Desenvolver unha actitude positiva cara á valoración e a conservación do medio, analizando asrepercusións das intervencións humanas.

CB1CB2CB4CE40CT1CT2CT8CT9CT13CT14CT15CT16

Identificar feitos, leis, modelos e teorías das ciencias experimentais, interpretando informaciónscientíficas para a comprensión do medio.

CB1CB3CG1CE33CE36CE40CT1CT2CT3CT6CT7CT8CT9CT13CT14

Contidos

Topic

1. O medio natural. 1.1. Enfoque sistémico e interdisciplinario dos estudos do medio natural: Apaisaxe como punto de partida.1.2. Visión dinámica dos cambios acontecidos no espazo e no tempo nossistemas terrestres.1.3. A construción humana do coñecemento. 1.4. A investigación nas comunidades científicas e na aula. 1.5. A aprendizaxe do coñecemento científico.

2. A Terra. 2.1. O planeta no Universo. 2.2. Situación, movementos e efectos terrestres.

3. As capas fluídas da terra: atmosfera ehidrosfera.

3.1. O aire. 3.2. A estrutura da atmosfera. 3.3. O clima e o tempo. 3.4. A polución e o cambio climático.3.5. A auga. 3.6. Características e contaminación.

Páxina 233 de 327

4. A Xeosfera e as súas interaccións. 4.1. Minerais e rochas. 4.2. A estrutura da Terra e os procesos xeolóxicos.

5. A biosfera e as súas interaccións. 5.1. Os seres vivos. 5.2. Modelo de ser vivo e a súa relación co medio.5.3. Evolución e biodiversidade.

6. O desenvolvemento sostible e o medio. 6.1. Medio e desenvolvemento sostible. Datos do pasado e do presente.6.2. Algunhas contradicións do mundo actual. 6.3. Proxeccións de futuro e repercusións para a humanidade.

7. O solo. 7.1.O solo como exemplo de interfase entre os sistemas terrestres.



Total hours


Seminarios 0 26 26


8 10 18

Proxectos 18 20 38

Estudo de casos/análises de situacións 1.5 2 3.5


Actividades introdutorias 1.5 1.5 3


Traballos e proxectos 1.5 6 7.5




Description

Sesión maxistral Exposición da profesora o do profesor sobre ámbitos temáticos dos contidos da materia.

Seminarios Realización de tarefas ou actividades de aula en pequeno grupo/equipos cooperativos e en grangrupo para a detección de ideas previas e de coñecementos requiridos para as aprendizaxes doscontidos.


Resolución en pequeno grupo e en gran grupo de exercicios pechados e de situacións-problemaabertas sobre os contidos da materia, coa asistencia da profesora ou do profesor.

Proxectos Elaboración individual e en pequeno grupo do proxectos de investigacións acotadas sobre aspectosrelacionados cos contidos da materia. Exposición ao gran grupo das conclusións acadadas.


Realización de debates e de xogos de simulación ciencia-tecnoloxía-sociedade-medio ambiente -xénero.

Prácticas de laboratorio Realización de actividades experimentais na aula-laboratorio e toma directa de datos no medioambiente, no contorno próximo.


Presentación sobre a estruturación dos contidos da materia, da metodoloxía de traballo e dosmodelos a estudar previo análise de ideas e concepcións previas do alumnado.



Sesión maxistral Atender as necesidades e consultas do alumnado en equipo cooperativo relacionadascoas temáticas relacionadas coa materia, proporcionándolle orientación, apoio emotivación no proceso de aprendizaxe. Desenvolverase presencialmente na aula.


Atender ao alumnado en pequeno grupo ou grupo cooperativo na aula proporcionándolleorientación, apoio e motivación na resolución de problemas e realización de tarefas.

Proxectos Proporcionar axuda ao alumnado en pequenos grupos, en equipos ou individualmentetanto en aula como fóra dela sobre o desenvolvemento e deseño de proxectosrelacionados coa temática da materia.

Estudo de casos/análises desituacións

Individualmente ou en pequeno grupo atender as necesidades e consultas do alumnadorelacionadas con este aspecto.

Páxina 234 de 327

Prácticas de laboratorio Axudar ao alumnado no desenvolvemento de actividades experimentais na aula tantoindividualmente como en equipo cooperativo e resolver as dúbidas a nivel individual ougrupal que xurdan neste tipo de tarefa.

Tests Description

Informes/memorias de prácticas Orientación en equipo cooperativo en aula da realización de informes relacionados coasprácticas de laboratorio.

Traballos e proxectos Atención en equipos cooperativos na aula e individualmente.


Atender ao alumnado en pequeno grupo ou grupo cooperativo na aula proporcionándolleorientación, apoio e motivación na resolución de problemas e realización de tarefas.

Avaliación



Cada alumna e cada alumno confeccionará no seu cadernode traballo, que podrá empregar para entregalo a plataformaSAUCE, os informes descritivos das prácticas realizadasacompañados dos informes de valoracións persoais econclusións.

34 CB1

CB2

CB3

CB4

CE33

CE36

CE40

CT1

CT2

CT3

CT6

CT9

Traballos e proxectos Cada alumna e cada alumno do curso elaborará na aula,unha presentación multimedia para exposición pública sobrea programación e o posible tratamento globalizado de auladunha aprendizaxe de coñecemento científico polo alumnadode educación infantil.

33 CG11

CE33

CE36

CE40

CT1

CT2

CT3

CT5

CT6

CT7

CT8

CT9

CT13

CT15

Páxina 235 de 327


Cada alumna e cada alumno confeccionará, no seu cadernode traballo, que pode entregar a través da plataforma Sauce,un traballo monográfico de investigación sobre unhasituación-problema en relación co medio. Esta tarefa poderásubstituírse pola elaboración dun diario de clase que recollao acontecido na aula, as actividades etarefas desenvolvidas... xunto con valoracións persoais egrupais de cada sesión.

33 CB1

CG1

CE33

CE36

CE40

CT1

CT2

CT3

CT5

CT6

CT7

CT8

CT9

CT13

CT15


Cada alumna e cada alumno confeccionará un diario ou caderno de laboratorio nos que haberá parte grupal e parteindividual, que consistirá nun diario persoal de seguimento das sesións lectivas, coas notas de aula, ampliacións, achegas,reflexións propias e coa avaliación e autoevaluación das sesións correspondentes.

A realización completa e a entrega deste diario/caderno de laboratorio será condición necesaria e imprescindible paraacollerse á opción de modalidade presencial de avaliación continua.

Os documentos e arquivos dos traballos e tarefas do curso serán dispostos, en tempo e forma segundo os prazosprogramados, por cada alumna e cada alumno no seu espazo persoal respectivo na plataforma virtual SAUCE, en formatosPDF.

Para poder acollerse á avaliación continua a través de actividades na plataforma virtual é preciso asistir ás aulas nun 80%do tempo presencial cun aproveitamento idóneo.

Para obter unha avaliación positiva é preciso obter a cualificación de aprobado en cada un dos apartados establecidos nasprobas de avaliación e observar un comportamento correcto nas sesións presenciais, xa que se valorará como condiciónimprescindible que o aproveitamento e a participación sexan correctas.

A cualificación final será obtida mediante a acumulación porcentual de cada unha das cualificacións singulares.

Criterios de avaliación da 2ª convocatoria:Para obter unha avaliación positiva o alumnado poderá optar por acollerse ásmesmas condicións que as establecidas para a 1ª CONVOCATORIA ou pola realización de dúas probas escritas presenciaissobre os contidos desenvolvidos na aula e no laboratorio, respectivamente. Fai falta obter a cualificación de aprobado encada un dos apartados establecidos nas probas de avaliación e observar un comportamento correcto. A cualificación finalserá obtida mediante a acumulación porcentual de cada unha das cualificacións singulares.

Observacións:

Estes criterios de avaliación son unha declaración de intencións sobre o traballo dos estudantes na materia; polo que podensufrir lixeiras modificacións derivadas do consenso co grupo clase ou por circunstancias imprevistas.

As datas dos exames determinaranse oficialmente e publicaranse na web: http://www.escuelamagisterioceuvigo.es/

As titorías serán: luns, martes, mércores e xoves de 11:30 a 12:00.


Arias, A. et al. (2009). O traballo por proxectos en infantil, primaria e secundaria. Consellería de Educación eO.U. Xunta de Galicia

Brown, S. (1993). Experiencias de ciencias en educación infantil. Madrid: Narcea

Chiva, O.; Martí, M. (2016). Métodos pedagógicos activos y globalizadores. Conceptualización y propuestas deaplicación. Barcelona: Graó.

Páxina 236 de 327

Friedl, A.E. (2000). Enseñar ciencias a los niños. Barcelona: Gedisa

Izquierdo, M. (2012).Química en infantil y primaria: una nueva mirada. Barcelona: Graó.

Moje, W.; Steven, M. (2013). Ciencia Divertida. Barcelona: RBA

Pozo, J.I.; Gómez, M.A. (2000). Aprender y enseñar ciencia. Madrid: Morata.

Soler, M.A. (2009). Didáctica multisensorial de las ciencias: un nuevo método para alumnos ciegos, deficientesvisuales, y también sin problemas de visión. Barcelona: Paidos.

Vega, S. (2010). Ciencia 0-3. Laboratorios de ciencias en la escuela infantil. Barcelona: Graó.

Recomendacións

Subjects that it is recommended to have taken beforeAprendizaxe das ciencias da natureza/V51G110V01403Educación: Educación para a saúde e a súa didáctica/V51G110V01301

Páxina 237 de 327

IDENTIFYING DATA

Ética e deontoloxía profesional

Subject Ética edeontoloxíaprofesional

Code V51G110V01902

Studyprogramme



6 Optional 3 2c

Teachinglanguage

Castelán


Coordinator Pascual Garófano, Javier

Lecturers Pascual Garófano, Javier


Web http://uvigo

Generaldescription

A materia ten por obxectivo desenvolver as competencias necesarias para un exercicio reflexivo da prácticaprofesional. Incide fundamental no exercicio do xuízo crítico, na capacidade *argumentativa nun contexto derazón pública así como na comprensión das responsabilidades parellas á función docente e das instituciónseducativas dentro da sociedade.

Competencias

Code Typology

CB1 Que os estudantes demostren posuír e comprender coñecementos nunha área de estudo que parte dabase da educación secundaria xeral e adoita atoparse a un nivel que, malia se apoiar en libros de textoavanzados, inclúe tamén algúns aspectos que implican coñecementos procedentes da vangarda do seucampo de estudo.

- saber

CG1 Coñecer os obxectivos, contidos curriculares e criterios de avaliación da Educación Infantil.

CG7 Coñecer as implicacións educativas das tecnoloxías da información e a comunicación e, en particular, datelevisión na primeira infancia.

CG12 Comprender a función, as posibilidades e os límites da educación na sociedade actual e as competenciasfundamentais que afectan aos colexios de educación infantil e aos seus profesionais. Coñecer modelosde mellora da calidade con aplicación aos centros educativos.

- saber

CE6 Coñecer a dimensión pedagógica da interacción cos iguais e os adultos e saber promover a participaciónen actividades colectivas, o traballo cooperativo e o esforzo individual.

- saber

CE8 Saber informar a outros profesionais especialistas para abordar a colaboración do centro e do mestre naatención ás necesidades educativas especiais que se susciten

- saber


- saber





CT14 Compromiso ético - saber- saber facer



Páxina 238 de 327

1. Promover o traballo cooperativo e o traballo e esforzo individuais. Promover accións de educación envalores.

CB1CG1CG7CG12CE13CT1CT13CT14

2. Saber distinguir moral e ética, e coñecer os trazos formais básicos do discurso ético. CB1CG1CG7CG12CE8CE13CT1CT6CT13CT14

3. Capacidade para recoñecer e analizar críticamente argumentos éticos de nivel básico e para recoñeceras cuestións esenciais que subxacen ás controversias morais que persisten nas nosas sociedades.

CB1CG1CG7CG12CE8CE13CT1CT3CT13CT14

4. Capacidade de consolidar unha identidade docente ética, comprometida coa súa responsabilidadesocial no contexto educativo.


5. Habilidade para xestionar e resolver conflitos, dilemas e problemas éticos vinculados á tarefaeducativa.


Contidos

Topic

1.- Introdución: a formación moral e o ámbitoeducativo.

Definición. Obxecto de estudo. Método. Condicións do acto moral.Fundamento antropolóxico da ética. Relación entre a ética e a liberdade.Relación entre a ética e a cidadanía

2.- Etica e moral: aproximación conceptual.Baséelas socio-antropolóxicas da moral. A Etica:teorías e problemas fundamentais.

Dereito natural e dereito positivo. Lectura estudo e comentario deAntígona.Ética e legalidade. conciencia moral e obxección de conciencia.

3.- Etica, educación e Dereitos humanos. Ética aplicada á educación. Ética nas relacións interpersoais: cun mesmo,co alumno, coas familias, co colexio, coa sociedade.

4.- Ética aplicada a la educación en relación conla enseñanza.

Instruir y educar. Selección de contenidos. Adaptarnos a la edad y condiciones de los alumnos. Enseñar sin adoctrinar.


Páxina 239 de 327


Total hours

Seminarios 15 30 45

Foros de discusión 9 0 9

Estudo de casos/análises de situacións 8 6 14






Description

Seminarios A dinámica de seminario implica a co-responsabilidade na presentación de lecturas especialmenteescollidas para suscitar a reflexión sobre problemas específicos e as aportacions de cuestionss econtribucions que evidencien un grao de comprensión da materia e dos problemascorrespondentes.

Foros de discusión Posta en común e deliberación ao redor de cuestións relativas á materia. Na maior parte destescasos, a posta en común presupón o traballo individual previo sobre as cuestións a examinar.


Análise e razoamento de casos prácticos e dilemas de ética profesional en contextos educativos.

Sesión maxistral Desenvolvemento por parte do profesor dos principais conceptos e contidos do temario, apoiadopolas lecturas sinaladas e en interlocución coa clase.



Seminarios

Foros de discusión

Tests Description

Traballos e proxectos

Avaliación


Seminarios Asistencia e participación diaria 10

Traballos e proxectos Avaliación contínua a través dos traballos realizados 40


Trátase dunha proba final ou exame que terá lugar o30 de maio ás 4 e o 14 de xullo ás 4

50

Other comments and July evaluationLos alumnos que hayan asistido a clase menos del 75% tendrán que presentarse a un examen específico debido a suscircunstancias especiales.


, , ,

KOHLBERG, L., La Educación Moral según Lawrence Kohlberg, Gedisa, BarcelonaLIPMAN, M., Pensamiento complejo y educacón, Ed. La Torre, MadridRANCIERE, J., El maestro ignorante, Laertes, BarcelonaNUSSBAUM, M. C., Sin fines de lucro, Katz, MadridGUTTMAN, A., La educación democrática, Paidós, BarcelonaROEMER, J., "Variantes de la Igualdad de Oportunidades", FRACTAL , 16 (2000) BIBLIOGRAFÍA COMPLEMENTARIAAPPIAH, K. A. Experimentos de ética, Katz, Madrid, 2010.AA. VV.Dialogar y Transformar. Pedagogía crítica del S. XXI. Graó, BEETHAM, D. y BOYLE, K. Cuestiones sobre la democracia. Ed. la Catarata, 1995

Páxina 240 de 327

CEREZO, P (ed.) Democracia y Virtudes Cívicas. Biblioteca Nueva, 2005CLAVES DE RAZÓN PRÁCTICA; Mañana, la educación. Qué podemos esperar, que debemos exigir. (num. especial) 222, (2012)5-43.CONILL, J. –CROCKER, David A.(eds.) Republicanismo y Educación Cívica. ¿Más allá del Liberalismo? Ed. Comares, 2003DAHL, R. La Democracia. Una guía para ciudadanos, Taurus, 1999GUTMANN, A. La educación democrática: una teoría política de la educación. Paidós, 1995.HOFFMAN, M. Desarrollo moral y empatía, Barcelona, Idea Books, 2002.HUIZINGA, J. Homo Ludens, Alianza, Madrid, 2010.LIPMAN, M. Thinking in education. Cambridge, Cambridge University Press, 2003, 2ª.LIPMAN, M. Nous, Ed. La Torre, Madrid, 2004.LIPMAN, M. Decidiendo qué hacemos. Manual del Profesor para acompañar a Nous. Ed. La Torre, Madrid, 2004.MENDIETA, C. y VELA, O. ; Ni tú ni yo. Cómo llegar a acuerdos, Barcelona,Graó.NODDINGS, N. Atención, justicia y equidad, en Katz, Noddings y Strike; Justicia y cuidado. En busca de una base ética comúnen educación, Barcelona, Idea Books, 2002.OGIEN, R. La influencia del olor de los cruasanes calientes sobre la bondad humana (y otras cuestiiones sobre filosfía moralexperimental.) Aguilar, Madrid, 2012.SHAPIRO, I. El estado de la teoría democrática, Bellaterra, 2005SCHLEICHERT, H. Cómo discutir con un fundamentalista sin perder la razón. Introducción al pensamiento subversivo. S.XXI,2004TONUCCI, F. La ciudad de los niños, Fund. Germán Ruipérez, Madrid, 2008.TONUCCI, F. Cuando los niños dicen basta! Fund. Germán Ruipérez, Madrid, 2007.WILKINSON, R. y PICKETT, K. Desigualdad. Un análisis de la (in)felicidad colectiva. Turner, Madrid, 2009.YOUNG, Iris Marion; La justicia y la política de la diferencia, Cátedra, 2000

Recomendacións

Páxina 241 de 327

IDENTIFYING DATA

Artistic creativity workshop

Subject Artistic creativityworkshop

Code V51G110V01906

Studyprogramme

(*)Grao enEducación Infantil


6 Optional 3rd 2nd

Teachinglanguage

English

Department




Web

Generaldescription

Approximation to the concept of creativity from an approach both practical and theoretical.

Competencies

Code Typology

CG1 - know

CG7 - know

CE1 - know

CE23 - Know How

CE29 - Know be

CE53 - know

CE55 - Know How

CE56 - Know How

CE59 - Know How- Know be

CE62 - Know How

CT1 - Know How

CT7 (*)Resolución de problemas - Know How

CT8 - Know How

CT13 - know- Know How

CT17 - know- Know How- Know be

CT21 - Know be

Learning outcomes


Comprise the principles that contribute to the historical training, cultural, artistic and social of the conceptof creativity.

CE62CT1CT13CT17

Purchase concepts, theories and arguments that allow us comprise the artistic creation. CE62CT1CT13

Purchase technical and pedagogical resources of the artistic creation. CG7CE53CE55CE56CT13CT17CT21

Páxina 242 de 327

Tackle, know and understand the notions of creativity and his relation with the pedagogical tendencies ofartistic education.

CG1CE1CT1CT7CT13

Contribute to consolidate skills and skills for the autonomous learning, creative and corporate. CE23CE29CE53CE59CT7CT8

Contents

Topic

The investigation and the creativity oriented tothe childish education.

The importance of the creativity in the development of the boy.

The creativity like improvement of the personalintelligence and like stimulus of the progress ofthe society.

Creativity and intelligence: the multiple intelligences.Creativity and resolution of problems.

Methodologies to generate creative works,original and aesthetic.

Specific resources for the development of the creativity in the classroom:the literature / the game.

Didactic incorporation of the technologies of theinformation and communication to facilitate theinnovation and the creativity.

The video games and other resources *lúdicos digital.

Development of mechanisms of production ofideas, concepts and new discoveries, original anduseful.

Technicians to stimulate the creativity.

Study of criteria to examine when a work iscreative.

The evaluation of the creativity.

Planning


Total hours

Introductory activities 2.5 0 2.5

Tutored works 22 60 82

Group tutoring 4 0 4

Presentations / exhibitions 4 8 12

Workshops 10 10 20

Autonomous practices through ICT 0 9.5 9.5

Master Session 10 10 20


Methodologies

Description

Introductory activities It presents the subject: contents to develop and works to realise, in addition to the system ofevaluation.

Tutored works Realisation of works, following the orientations of the professor, directed to reflect on the strategiesfor the attainment of the artistic creativity.

Group tutoring Advice for the development of the different activities that propose , resolution of doubts andevaluation of the process of learning.

Presentations /exhibitions

Oral exhibition of the works done.

Workshops Realisation of exercises to stimulate the creativity.

Autonomous practicesthrough ICT

Application of the new technologies for the development of the distinct activities of the matter.

Master Session Exhibition by part of the professor of the contents of the matter.

Personalized attention


Páxina 243 de 327

Tutored works The students will receive the orientation of the professor during the realisation of the works in practicalsessions.

Group tutoring The activities realised will be commented in the classroom to offer to the students the opportunity to posequestions or other questions.

Assessment


Tutored works Works directed to reflect on the strategies for the attainment of theartistic creativity.

80 CE62

CT1

CT7

CT8

CT13

CT17

CT21

Workshops Exercises for the put in practice of the creative skills. 20 CE29

CE53

CE55

CE56

CT7

CT17

CT21


The final examination will take place in the date established officially. The assistance to class is fundamental and theparticipation will be positively valued.

The students that do not attend 80% of the classes, will pass a specific final examination.The students that, by causesproperly justified, can not attend class will be evaluated by means of a different procedure. To be able to pass the subject, isvery important that the students in this situation put in contact with the professor at the beginning of the four-month period.

Sources of information

Andersen, H. C. (2005). Cuentos completos. Madrid: Cátedra.

Cassany, D. (2006). Taller de textos: leer, escribir y comentar en el aula. Barcelona: Paidós.

Cassany, D. (2011). La cocina de la escritura. Barcelona: Anagrama.

Delmiro Coto, B. (2009). La escritura creativa en las aulas. Barcelona: Graó

Gil, C. (2003). ¡A jugar con los poemas! Taller de poesía para niños. Madrid: CCS.

Grimm, J. (1986). Cuentos. Madrid: Cátedra.

Marina, J. A. (2013). La creatividad literaria. Barcelona: Ariel.

Perrault, C. (1991). Cuentos de antaño. Madrid: Anaya.

Rodari, G. (1987). Ejercicios de Fantasía. Firenze: Alinea Internacional.

Sánchez Corral, L. (1995). Literatura infantil y lenguaje literario. Barcelona: Paidós.

Weinschelbaum, Lila L. (1998). Talleres infantiles de creación literaria. Santafé de Bogotá : Centro Regional para el Fomentodel Libro en América Latina y el Caribe; Buenos Aires : Aique

http://www.cervantesvirtual.com/

Recommendations

Subjects that continue the syllabusChildren´s literature and language teaching/V51G110V01404

Páxina 244 de 327

Subjects that are recommended to be taken simultaneouslyVisual and fine arts expression teaching/V51G110V01502

Subjects that it is recommended to have taken beforeEducation: New technologies applied to children´s education/V51G110V01103Play in early childhood education/V51G110V01912Language and literature: Spanish/V51G110V01507 Other commentsSchedule of personal attention:

Thursday: 10:30- 11:30.

Páxina 245 de 327

IDENTIFYING DATA

Xeografía para mestres

Subject Xeografía paramestres

Code V51G110V01907

Studyprogramme



6 Optional 3 2c

Teachinglanguage

CastelánGalego


Coordinator Vázquez Ramil, María Raquel

Lecturers Vázquez Ramil, María Raquel



Generaldescription

O obxectivo principal da materia Xeografía para mestres é conseguir que o alumnado adquira oscoñecementos necesarios para coñecer e comprender os fenómenos xeográficos físicos e humanos, os seusinterrelaciones e a súa proxección na docencia. Preténdese así mesmo o *deserrollo das capacidades deanálises e sínteses e do razoamento espacial fundado na *multicausalidad dos procesos xeográficos.

Competencias

Code Typology



- Saber estar / ser




- Saber estar / ser








CE29 Valorar a importancia do traballo en equipo - saber- Saber estar / ser



CE36 Coñecer a metodoloxía científica e promover o pensamento científico e a experimentación. - saber- saber facer- Saber estar / ser







CE41 Fomentar experiencias de iniciación ás tecnoloxías da información e a comunicación. - saber- saber facer

Páxina 246 de 327

CE44 Coñecer e dominar técnicas de expresión oral e escrita. - saber- saber facer- Saber estar / ser






CT7 Resolución de problemas - saber- saber facer



CT12 Recoñecemento da diversidade e multiculturalidade - saber- Saber estar / ser


CT14 Compromiso ético - saber- Saber estar / ser





CT22 Sensibilidade por temas ambientais - saber- Saber estar / ser



1. Adquisición de coñecementos e comprensión dunha área relevante do currículo na Educación Infantil. CG1CE24CT1CT3CT13CT14CT21

2. Adquisición de coñecementos e comprensión para deseñar e xustificar programacións docentes. CG1CG11CE13CE36CE40CT1CT2CT3CT8CT9CT17

Páxina 247 de 327

3. Coñecer e aplicar os métodos e técnicas propios da Xeografía ao estudo e análise espacial e dominar ovocabulario xeográfico básico.

CG11CE13CE24CE36CE40CE41CE44CT1CT2CT3CT5CT6CT7CT13CT22

4. Elaborar e avaliar recursos para o ensino e aprendizaxe xeográficos. CG2CG3CG11CE13CE36CE39CE40CT1CT2CT3CT5CT6CT17CT21

5. Desenvolver e avaliar contidos do currículo mediante recursos didácticos apropiados e promover ascompetencias correspondentes nos estudantes.

CG7CG11CE29CE36CE40CT2CT3CT5CT8CT9CT17

6. Fomentar a educación democrática da cidadanía e a práctica do pensamento social crítico. CG11CE13CE44CT1CT2CT3CT6CT17

7. Manexo dos Tics de forma adecuada ás necesidades e niveis da Educación Infantil. CG7CE34CE41CT5CT6CT9CT15CT17

Páxina 248 de 327

8. Ampliar a formación cultural. CG4CG11CE13CE36CE37CE40CT1CT3CT12CT13CT14CT19CT22

Contidos

Topic

BLOQUE 1: Situación e representación espacial. 1.1. A Terra no Espazo1.2. Os movementos das augas mariñas1.3. A atmosfera e a circulación atmosférica.1.4. O clima

BLOQUE 2: As consecuencias xeográficas dosprocesos naturais.

2.1. O sistema natural e os seus compoñentes. Accidentes xeográficos. 2.2. Fundamentos xeográficos da diversidade das paisaxes naturais.

BLOQUE 3: As consecuencias xeográficas daacción humana.

3.1. Cantos somos e como nos distribuimos?3.2. Modelos de organización territorial.3.3. O sistema global.



Total hours





Outros 5 10 15





Description

Sesión maxistral Exposición dos contidos da materia, con respaldo de material audiovisual e exemplos prácticos.

Titoría en grupo Resolución de dúbidas e problemas para afrontar as tarefas propostas, cun seguimentopersonalizado das actividades de aprendizaxe.

Traballos de aula Resolución de exercicios, traballos con material cartográfico, realización, análise e comentario degráficos, comentarios de paisaxes, análises e realización de recursos, deseño de programacións.

Traballos tutelados Realización en grupo de traballos propostos en relación cos contidos.

Outros Asistencia e participación activa nas actividades da aula.

Presentacións/exposicións Exposición individual e/ou en pequeno grupo do traballo ou traballos tutelados



Titoría en grupo Resolución de dúbidas e problemas sobre os contidos da asignatura e seguimento persoalizado dasactividades de aprendizaxe.

Traballos de aula Comentarios de texto, debates sobre temas de actualidade relacionados ca materia. Visionado depelículas e reportaxes.

Traballos tutelados Realización de dous traballos, un sobre paseos e visitas guiadas e outro sobre a análise dun espazoxeográfico.

Avaliación

Páxina 249 de 327


Presentacións/exposicións Presentación e defensa na aula dos traballos propostosrelacionados cos contidos da materia.

Os resultados da aprendizaxe esperados son:- Manexo dos Tics de forma adecuada ás necesidades eniveis da Educación Infantil.- Elaborar e avaliar recursos para o ensino e a aprendizaxexeográficos.

5 CG11

CE36

CT2

CT3

CT5

CT6

CT8

Traballos de aula Traballos realizados na aula (comentarios, reflexións,análises)

Os resultados da aprendizaxe esperados son:- Coñecer e aplicar os métodos e técnicas da Xeografía noestudo e análise espacial e dominar o vocabularioxeográfico básico.

10 CG11

CE29

CE36

CE41

CT1

CT2

CT3

CT6

CT9

CT13

Traballos tutelados Traballos realizados acorde ás pautas propostas.

Os resultados da aprendizaxe esperados son:- Coñecer e aplicar os métodos e técnicas propios daXeografía no estudo e análise espacial e dominar ovocabulario xeográfico básico.- Adquirir os coñecementos e a comprensión para deseñare xustificar programacións docentes.- Manexo dos Tics de forma adecuada ás necesidades eniveis da Educación Infantil.

30 CG11

CE29

CE36

CE41

CT1

CT2

CT3

CT6

CT9

CT13

Outros Asistencia e participación activa nas actividades da aula.

Os resultados da aprendizaxe esperados son:- Fomentar a educación democrática da cidadanía e apráctica do pensamento social crítico.- Ampliar a formación cultural.

5 CG11

CE36

CT3

CT8

CT13

CT17

Probas de resposta curta Tres probas teóricas sobre os conceptos básicos e ocontido do temario.

Os resultados da aprendizaxe son:- Desenvolver e avaliar contidos do currículo adquiridosmediante recursos didácticos apropiados e promover ascompetencias correspondentes nos estudantes.- Adquisición de coñecementos e comprensión dunha árearelevante do currículo de Educación Infantil.

50 CG11

CT1

CT3

CT14


Para acollerse á avaliación continua será obrigatorio asistir como mínimo ao 80% das sesións presenciais e entregar unhaficha debidamente cuberta no primeiro mes lectivo. Os que non alcancen o devandito mínimo nin entreguen a ficha, faránun exame especial, final, que englobe o temario da materia, ademais de facer os traballos sinalados pola docente. Énecesario obter a cualificación de aprobado (5 sobre 10) en todos os puntos suxeitos a avaliación. Na cualificación finalterase en conta a actitude do alumnado nas clases, o respecto cara aos restantes alumnos e a profesora, e a capacidade detransmisión de ideas e coñecementos. As probas teóricas e prácticas non se compensarán entre si cara á nota final, portanto é necesario aprobar cada un dos bloques do temario cunha nota mínima ponderada de 5 (sobre 10). A data do exameé o 25/05/2017

Páxina 250 de 327


Aguilera Arilla, Mª José et al., Geografía General I: Geografía Física, UNED, Madrid, 2009

Aldrey Vázquez, José Antonio, Breve Xeografía de Galicia, Vigo, A Nosa Terra, 2010

Cuadrat, José Mª y Pita, Mª Fernanda, Climatología, Madrid, Cátedra, 2011

Fernández Fernández, Antonio et al., Geografía , Editorial Universitaria Ramón Areces, Madrid, 2010

Franco Aliaga, Tomás, Geografía de España (Física, Humana y Económica), Madrid, Proyectos Córydon, 2010

Pazo Labrador, Alberto José, Nociones básicas de Xeografía Física para mestres. As consecuencias xeográficas dos procesosnaturais , Vigo, Servizo de Publicacións da Universidade , 2007

Piñeira Mantiñán, Mª José y Santos Solla, José Manuel, Geografía de Galicia, Vigo, Edicións Xerais, 2011

Prats, Joaquín (coord.), Didáctica de la Geografía y la Historia, Barcelona, Graó, 2011

Rivero Gracia, Mª Pilar (coord.) , Didáctica de las Ciencias Sociales para Educación Infantil , Zaragoza, Mira Editores, 2011

Strahler, Arthur N., Geografía Física, Barcelona, Omega, 1989

Vancleave, Janice, Geografía para niños y jóvenes, Madrid, Limusa, 1996

Zárate Martín, Manuel Antonio, Geografía Humana: sociedad, economía y territorio, Madrid, Centro de Estudios RamónAreces, 2010

Recomendacións

Subjects that continue the syllabusCoñecemento do medio natural/V51G110V01901

Subjects that are recommended to be taken simultaneouslyAprendizaxe das ciencias sociais/V51G110V01601

Subjects that it is recommended to have taken beforeAprendizaxe das ciencias da natureza/V51G110V01403 Other commentsA comprensión do espazo e o tempo é fundamental na etapa de Educación Infantil; por tanto, a materia de Xeografía paraMestres ten un importante papel na adquisición de nocións espaciais e como elemento para facilitar aos alumnos acomprensión da súa contorna. Recoméndase o seu estudo desde unha óptica eminentemente práctica e cunha actitudepositiva.

Páxina 251 de 327

IDENTIFYING DATA

Didáctica da relixión católica

Subject Didáctica darelixión católica

Code V51G110V01910

Studyprogramme



6 Optional 3 2c

Teachinglanguage

CastelánGalego






Generaldescription

Bases para unha pedagoxía e didáctica do ensino da relixióncatólica na escola. Preténdese, á súa vez, unha aplicación máisconcreta e detallada da didáctica específica do ensino relixiosoa través dalgúns ámbitos de coñecemento fundamentais nacapacitación do profesorado de relixión católica.

Competencias

Code Typology

CB1 Que os estudantes demostren posuír e comprender coñecementos nunha área de estudo que parteda base da educación secundaria xeral e adoita atoparse a un nivel que, malia se apoiar en libros detexto avanzados, inclúe tamén algúns aspectos que implican coñecementos procedentes da vangardado seu campo de estudo.








- saber- Saber estar /ser

CG7 Coñecer as implicacións educativas das tecnoloxías da información e a comunicación e, en particular,da televisión na primeira infancia.

- saber facer


- saber

CG9 Coñecer a organización das escolas de educación infantil e a diversidade de accións que comprende oseu funcionamento. Asumir que o exercicio da función docente debe perfeccionarse e adaptarse aoscambios científicos, pedagóxicos e sociais ao longo da vida.

- saber








- saber


Páxina 252 de 327

CE5 Saber promover a adquisición de hábitos en torno á autonomía, a liberdade, a curiosidade, aobservación, a experimentación, a imitación, a aceptación de normas e de límites, o xogo simbólico eheurístico

- saber facer



- saber facer


- saber facer


CE24 Dominar as técnicas de observación e rexistro.


CE32 Valorar a relación persoal con cada estudante e a súa familia como factor de calidade da educación. - saber facer- Saber estar /ser



CT3 Comunicación oral e escrita - saber- saber facer- Saber estar /ser

CT8 Toma de decisións - saber- saber facer- Saber estar /ser


CT18 Lideranza - saber- saber facer- Saber estar /ser

CT22 Sensibilidade por temas ambientais - saber- saber facer



Coñecer os procesos evolutivos dos nenos/as de 0 a 3 e de 3 a 6, incluíndo o ámbito relixioso. Adaptar arealidade transcendente como elemento esencial da educación integral

CB1CB2CB4CG1CG3CG7CE1CE2CE5CE9CE13CE19CE22CE24CE31CE32CT1CT2CT3CT8CT15CT18CT22

Páxina 253 de 327

Recoñecer as características propias da Pedagoxía Divina e aplicalas ao modo de proceder na aula.Recoñecer o papel e a figura do profesor de relixión

CB4CG1CG2CG3CG10CG11CG12

Recoñecer a idoneidade da materia de relixión como contribuínte ao desenvolvemento curricular escolar.Así mesmo, recoñecer as estratexias máis adecuadas para este tipo de ensino.

CB1CB2CB4CG1CG3CG7

Analizar as linguaxes audiovisuais e as súas implicacións educativas. Promover a sensibilidade relativa áexpresión plástica e a creación artística.

CB1CB4CG1CG2CG3CG7CG9

Situar ou ensino relixioso no conxunto dá actividade educativa dá escola CB1CB2CB4CB5CG1CG3CG7CG8

Aplicar e utilizar os métodos e instrumentos adecuados ao ensino dos contidos teolóxicos da EducaciónInfantil.

CB1CB2CB4CG1CG3CG7CG8CG9CG12

Contidos

Topic

Páxina 254 de 327

BLOQUE I- PSICOPEDAGOXÍA RELIXIOSA Tema 1.A evolución relixiosa e moral do neno de 3 a 6 .De 0 a 3 e de 3 a 6 . A influencia no neno doambiente familiar e do contexto sociocultural Tema 2. Natureza e finalidade do ensino relixiosoescolar: . Orixinalidade . Especificidade ecomplementariedade . Contribución á acciónevanxelizadora Tema 3. O profesor de ensino relixioso: .Identidade e misión . Capacidade eresponsabilidade.

BLOQUE II- CLAVES PEDAGÓXICAS PARA OENSINO RELIXIOSO ESCOLAR (ERE) Tema 4. Achegas da relixión ao currículo escolar Tema 5. O currículo de relixión e ascompetencias básicas Tema 6. Estratexias didácticas: . O significadodunha didáctica específica para a Sacra Escritura. Os Sacramentos e a súa didáctica . Aimportancia dunha didáctica moral diferenciada.Educación da conciencia e en valores. .Avaliación das aprendizaxes en Relixión e Moral .Materiais e recursos para a ERE

BLOQUE III- A PRÁCTICA DOCENTE E AINVESTIGACIÓN NA ERE Tema 7. A unidade didáctica na ERE como tarefaorganizada: . Teoría . Metodoloxía . Propostas Tema 8. Investigación en didáctica da relixión



Total hours

Saídas de estudo/prácticas de campo 6 10 16


Obradoiros 7 0 7




Outras 3 0 3



Description

Saídas deestudo/prácticas decampo

Realización e recollida de saídas ou actividades complementarias

Presentacións/exposicións Realización e exposición da Unidade Didáctica, na data que se concrete durante o curso, antes doinicio do traballo

Obradoiros Taller oral de recursos ao longo do curso na aula

Traballos tutelados Traballo guiados e orientados pola profesora, nos que o alumando desenvolve a súa autonomía ecreatividade

Sesión maxistral Exposición do temario por parte da profesora, con implicación do alumnado para preparar algúnstemas, consulta de dúbidas, achega de comentarios críticos, etc.



Presentacións/exposicións O alumnado poderá acudir a consultar calquera dúbida ou cuestión relacionada coa materia, arealización de traballos e outras cuestións, de forma individual ou grupal. Tutoría Académica:Miercoles de 17 a 18h.

Páxina 255 de 327

Avaliación


Presentacións/exposicións Entrega e exposición da Unidade DidácticaIndividual ou grupal

40 CB2

CB4

CG1

CG2

CG3

Obradoiros Proba oral relacionada cos recursos, enpresenza dun ou varios profesoresIndividual

15 CG2

CG10

CG12


Consultar calendario exames páxina web docurso actual

35 CB1

CB2

CB4

CG1

CG9

CG10

CG11

CG12

Outras Realización de tarefas ou exercicios previstosen clase

10 CB1

CB4

CG2

CG3

CG7

CG8


A nota final da materia ten dous compoñentes:1. O traballo realizado polo/o alumno/a durante o curso (Avaliación Continua);2- A proba escrita. No caso de non superar a materia na primeira convocatoria, a nota de Evaluacón Continua manterase ataa segunda convocatoria. Os alumnos que non alcancen o 80% da asistencia a clase, deberán axustarse a un exameespecífico e aos traballos esixidos pola profesora, concretados nunha tutoría presencial. Este documento é unha declaraciónde intencións sobre o traballo dos estudantes na materia; polo que pode sufrir lixeiras modificacións derivadas do consensoco grupo clase ou por circunstancias imprevistas.

Bibliografía. Fontes de información Manual de estudio: Gómez Sierra, M.E. (2015). Currículo de Educación Infantil y Primaria. Madrid: Universidad San Dámaso.Referencias Básicas: Catecismo de la Iglesia Católica. COMPENDIO. (2005). Madrid: Asociación de Editores del Catecismo.Concilio Vaticano II. Graissimum Educationis. (1965). Declaración Concilio Vaticano II. Conferencia Episcopal Española. (2010). La Sagrada Biblia. Madrid: BAC.Francisco, PP. (2013). Evagelii Gaudium. Exhortación Apostólica. ORDEN ECI/1957/2007, de 6 de junio, por la que se establecen los currículos de las enseñanzas de religión católicacorrespondientes a la educación infantil, a la educación primaria y a la educación secundaria obligatoria. BOE nº 158, de 03de julio de 2007.Resolución del 11 de febrero de 2015, de la Dirección General de Evaluación y Cooperación Territorial, por la que se publicael currículo de la enseñanza de Religión Católica de la Educación Primaria y de la Educación Secundaria Obligatoria. BOE de2015.

Referencias Complementarias:Benedicto XVI, PP. La crisis de la educación deriva de la falta de confianza en la vida. Mensaje a la diócesis de Roma sobre latarea urgente de la educación. L’ Osserbatore 7 (08) 9.(0000). Introducción al cristianismo. Cabrero Ugarte, A (2011). Aprender a enseñar religión. Didáctica de la religión en educación infantil y educación primaria.Grado Magisterio. Madrid: Palabra.

Páxina 256 de 327

Cañardo, S. (2003) [5ªed.]. ¿Necesita Dios de un hombre para perdonarme? La penitencia, un sacramento contestado.España: Desclée De Brouwer.Conferencia Episcopal Española. www.conferenciaepiscopal.es/index.php/comision-episcopal/ensenanza-catequesis.html Consejo general de educación católica (2000). La acción educativa del profesor en el proceso personal del alumno. Madrid:Edice.Consejo pontificio para la familia. (2007) 3ªed. Lexicón. Términos ambiguos y discutidos sobre la familia, vida y cuestioneséticas. Madrid: Palabra.Constitución Española. (1978). Declaración de los Derechos Humanos (1945). ONU.Decreto 374/1996, do 17 de outubro, polo que se aproba o regulamento orgánico das escolas de educación infantil e doscolexios de educación primaria da Comunidade Autónoma de GaliciaDecreto 330/2009, do 4 de xuño, polo que se establece o currículo da educación infantil na Comunidade Autónoma deGalicia. DOG 121, de 23 de xuño de 2009. Decreto 105/2014, do 4 de septembro, polo que se establece o currículo da educación primaria na Comunidade Autónomade Galicia. DOG 171, de 9 de septembro de 2014. De Gregorio, A. (2006) 2ª ed. «La educación religiosa de los hijos», en De Gregorio, Atreverse a ejercer de padres (pp.135-178; pp. 354-358). Sanlúcar de Barrameda (Cádiz): Arambel Editores. Delors, J. (1996). La educación encierra un tesoro. Barcelona: Ediciones UNESCO. Domínguez Prieto, X.M. (2012). El profesor cristiano: identidad y misión. Madrid: PPC, educar.(2011). Psicología de la persona. Fernández García, A. (2008). Actividades de religión para infantil y primaria. Expresión lúdica, dramática, narrativa, visual yplástica. Madrid: PPC, educar práctico. Francisco, PP. (2015) Laudato 'si. Carta Encíciclica.(2016). Amoris Laetitia. Exhortación Apostólica post-sinodal.Gómez Sierra, M.E. (2011). Didáctica de la religión. Tesoro escondido en la escuela. Madrid: PCC, educar práctico. (2013). Religión para pequeños. Didáctica de infantil. Madrid: PPC.(2015). Pedagogía de la fe. Madrid: Universidad San Dámaso. González de Cardedal, O. (2005). Educación y educadores el primer problema moral de Europa. Madrid: PPC.LOMCE, Ley Orgánica 8/2013, de 9 de diciembre, para la mejora de la calidad educativa. BOE 295, de 10 de diciembre de2013. Melina, L. et al. (2007). «La pregunta del joven rico: La experiencia moral y la búsqueda de sentido», en Melina, L. et al, enCaminar a la luz del amor. Los fundamentos de la moral cristiana (pp. 135-178). Madrid: Palabra.Morales, T. (2003) [2ª ed]). Hora de los laicos. Madrid: Ediciones Encuentro, S.A. (2013). Coloquio familiar. Madrid: BAC. L’ Ecuyer, C. (2012). Educar en el asombro. Barcelona: PlataformaLOE, Ley Orgánica 2/2006, de 3 de mayo, de Educación. BOE 106, de 4 de mayo de 2006. Jiménez Rodríguez, M. Á. (2011). Cómo diseñar y desarrollar el currículo por competencias. Guía práctica. Madrid: PCC,educar práctico.Ortiz López, J. (2010). Creo pero no practico. Guía para vivir con fe. Madrid: Ediciones Internacionales Universitarias. Periódico informativo católico semanal. www.alfayomega.es Pujol, J. et al. (1984). Pedagogía y didáctica de la religión. Madrid: Dossat, s.a. Recursos de religión. http://recursos.cnice.mec.es/bibliainfantil/index_c.html www.unaasignaturaapasionante.comrecursosclasereligion.blogspot.comReal Decreto 1630/2006, de 29 de diciembre, por el que se establecen las enseñanzas mínimas del segundo ciclo deeducación infantil. BOE 4, de 4 de enero de 2007. Real Decreto 126/2014, de 28 de febrero, por el que se establece el currículo básico de la Educación Primaria. BOE 52, de 1de marzo de 2014. Rubín, S. y Ambrogetti, F. (2013) [1ªed.]. El Papa Francisco. Conversaciones con Jorge Bergoglio. Barcelona: Ediciones B, S.A. Salas Ximelis, A. (2016). Abbacanto. Revista de información para el profesorado de Religión. Tierno, B. (1996) Valores humanos (12ª ed.). Vol.I-IV. Madrid: Taller de editores. Torralba, F. (2015). Inteligencia espiritual en los niños (4ª ed.). Barcelona: Plataforma Editorial. Vaticano. www.vatican.va/phome_sp.htmZabala, A., y Arnau, L. (2007). Cómo aprender y enseñar competencias. Barcelona: Graó.

Recomendacións

Subjects that are recommended to be taken simultaneouslyEducación: Teoría e institucións contemporáneas da educación/V51G110V01204Psicoloxía: Psicoloxía da educación: Procesos de aprendizaxe infantil/V51G110V01205


Páxina 257 de 327

Educación: Organización do centro escolar/V51G110V01203Psicoloxía: Psicoloxía do desenvolvemento de 0-6 anos/V51G110V01104

Páxina 258 de 327

IDENTIFYING DATA

Xogo na educación infantil

Subject Xogo naeducación infantil

Code V51G110V01912

Studyprogramme



6 Optional 3 2c

Teachinglanguage

Castelán


Coordinator Holgado Pena, José Luís

Lecturers Holgado Pena, José Luís



Generaldescription

Competencias

Code Typology


























CE3 Coñecer os fundamentos de atención temprana. - saber- saber facer

Páxina 259 de 327







CE7 Identificar dificultades de aprendizaxe, disfunciones cognitivas e as relacionadas coa atención. - saber- saber facer- Saber estar / ser


















CE22 Atender as necesidades dos estudantes e transmitir seguridade, tranquilidade e afecto. - saber- saber facer- Saber estar / ser






CE27 Situar a escola infantil no sistema educativo español, no contexto europeo e no internacional. - saber- saber facer

CE29 Valorar a importancia do traballo en equipo - saber- saber facer- Saber estar / ser

CE32 Valorar a relación persoal con cada estudante e a súa familia como factor de calidade da educación. - saber- saber facer- Saber estar / ser




Páxina 260 de 327










CE57 Analizar as linguaxes audiovisuales e as súas implicaciones educativas. - saber- saber facer- Saber estar / ser
























CT14 Compromiso ético - saber- saber facer


Páxina 261 de 327

CT16 Adaptación a novas situacións - saber- saber facer




CT20 Iniciativa e espírito emprendedor - saber- saber facer

CT21 Motivación pola calidade - saber- saber facer



Nova CG1CG2CG3CG12CE1CE2CE4CE5CE9CE12CE54CE55CE56CE57CE59CT1CT2CT3CT6CT8CT9CT11CT14CT17CT18CT21

Páxina 262 de 327

Potenciar nos nenos e as nenas o coñecemento e control do seu corpo e as súas posibilidades *motricesmediante o xogo.

CG1CG2CG3CG6CG9CG11CE1CE2CE3CE4CE5CE7CE9CE12CE19CE22CE24CE25CE26CE27CE45CE53CE54CE55CE59CE62CE63CE65CE66CT1CT2CT3CT5CT6CT9CT11CT16CT17CT18CT20CT21

Páxina 263 de 327

Promover o xogo simbólico e de representación de roles como principal medio de coñecemento darealidade social.

CG1CG2CG3CG6CG9CG11CE1CE2CE3CE4CE5CE7CE9CE15CE18CE19CE20CE21CE22CE29CE32CE44CE55CE56CE59CE63CT1CT2CT3CT6CT9CT13CT14CT15CT16CT17CT18CT21

Páxina 264 de 327

Ser capaz de utilizar os xogos como medio para promover a comprensión da realidade. CG1CG3CG4CG5CG7CG8CG9CG10CE1CE2CE3CE4CE5CE12CE13CE15CE32CE40CE43CE55CE60CE61CE62CE63CE66CT1CT2CT3CT7CT8CT9CT11CT14CT16CT18CT19CT20CT21

Páxina 265 de 327

Deseñar actividades encamiñadas ao desenvolvemento das habilidades *motrices. CG1CG2CG3CG6CG11CG12CE1CE2CE3CE4CE5CE6CE7CE9CE12CE15CE16CE17CE18CE20CE32CE45CE53CE54CE55CE56CE59CE60CE62CT1CT2CT3CT7CT8CT9CT11CT12CT14CT16CT17CT18CT19CT20CT21

Contidos

Topic

Concepto e fundamentos do xogo na idadeinfantil.

.

Os xogos na idade infantil Xogo simbólico, con material *motriz, material *reutilizable, autóctonos,populares e tradicionais…

Espazos, recursos e materiais para o xogo infantil. .

Novas tendencias nos xogos infantís. .



Total hours

Traballos de aula 22.5 27.5 50



Seminarios 2 4 6


3 12 15



Páxina 266 de 327




Description

Traballos de aula O estudante desenvolve exercicios ou proxectos na aula baixa as directrices e supervisión doprofesor. O seu *desenvolvimiento pode estar vinculado con actividades autónomas do estudante.

Traballos tutelados O estudante, de maneira individual ou en grupo, elabora un documento sobre a temática damateria ou preparaseminarios, investigacións, memorias, resumos de lecturas, conferencias, etc.


Seminarios Actividades enfocadas ao traballo sobre un tema específico, que permiten profundar oucomplementar os contidos da materia. Pódense utilizar como complemento das clases teóricas.



Sesión maxistral Atención personalizada nas sesións na aula e no despacho E no horario das titorías. Luns de 13:00h a14:00h

Traballos de aula Atención personalizada nas sesións na aula e no despacho E no horario das titorías. Luns de 13:00h a14:00h

Traballos tutelados Atención personalizada nas sesións na aula e no despacho E no horario das titorías. Luns de 13:00h a14:00h

Avaliación


Páxina 267 de 327


Exposición dunha actividade, segundo un guiónde actividades realizadas en clase

25 CG2

CG3

CG4

CG5

CG6

CG10

CG11

CE5

CE7

CE9

CE13

CE18

CE19

CE21

CE22

CE25

CE29

CE43

CE44

CE45

CE53

CE54

CE55

CE56

CE59

CE60

CE63

CT5

CT7

CT8

CT12

CT13

CT14

CT16

CT17

CT18

CT19

CT20

CT21

Páxina 268 de 327

Probas de resposta curta Exame escrito con preguntas curtas. 30 CG1

CG12

CE1

CE2

CE3

CE4

CE6

CE24

CE26

CT1

CT2

CT3

CT6

CT7

CT15

Cartafol/dossier Presentación dun traballo no que aparezan todasas actividades realizadas en clase.

25 CG6

CG7

CG8

CG9

CG12

CE9

CE15

CE16

CE17

CE20

CE27

CE32

CE40

CE43

CE56

CE57

CE61

CE62

CE65

CE66

Observación sistemática Asistencia e participación. 20 CG5

CE12

CE21

CE29

CT1

CT2

CT3

CT9

CT11

CT14

CT18

CT21


Os alumnos que asistisen a clase menos do 80% terán que presentarse a un exame específico debido ás súas circunstanciasespeciais. Se por algunha circunstancia non se pode asistir á materia recoméndase falar canto antes co profesor paraacordar un traballo sustitutorio ao Portafolio/Dossier e á proba práctica. A Avaliación da materia comporase en todo

Páxina 269 de 327

momento polo catro apartados anteriormente citados. No caso dunha cualificación final non satisfactoria, os contidosteóricos e os traballos serán recuperables nas seguintes convocatorias de recuperación, a asistencia e participación só serárecuperable cursando novamente a materia, quedando en todo momento a cualificación obtida durante o curso.

A proba escrita levarase a cabo na data establecida oficialmente polo Centro e publicada na páxina webhttp://www.escuelamagisterioceuvigo.es/organizacion-academica/escuela-magisterio-vigo-ceu-examenes.php.


Juegos con canciones y bailes:

BAREILLES, O. (1977): El folklore musical en la escuela: danzas y canciones folklóricas argentinas con acompañamiento para

piano y guitarra. Buenos Aires: Kapelusz.

BLAKE, W. (1987): Canciones de inocencia y de experiencia. Madrid: Cátedra.

BLANCO, X.L. (1992): Cento catorce cancións galegas. Santiago de Compostela: Compostela.

CASTAÑER, M. (1992): Unidades didácticas para primaria I. Bailando en la escuela, el cuerpo expresivo, material alternativoy percepción. Barcelona: Paidotribo.

CATEURA, M. (1991): Tocar y cantar: colección de canciones de acompañamiento instrumental escolar. Barcelona: Ibis.

CONDE, J.L. (1997): Las canciones motrices para el desarrollo de las habilidades motrices en educación infantil y primaria através de la música. Barcelona: INDE.

ESCUDERO, M.P. (1990): Canciones populares y clásicas. Madrid: Real Musical.

ESCUDERO, M.P. (1990): Didáctica musical activa. Madrid: Real Musical.

LÓPEZ DE ARENOSA, E. (1992): Solfeo de canciones. Madrid: Real Musical.

LOUREIRO, A. (1995): Canciones para o ano. Vigo: Edicións Xerais de Galicia.

PALACIOS, J.; GÓNZALEZ, M.; OGANDO, L. y LÓPEZ, J. (1996): Juegos con canciones. A Coruña: Centro Galego deDocumentación e Edicións Deportivas. Material audiovisual de 60 minutos. Realización: J.C. PENA BABIO.

VIGO, M. (1982): Canciones para todos. Buenos Aires: Stadium.

VV.AA. (1964): Canciones y decires. Madrid: Espasa Calpe.

WUYTACK, J. (1993): Cantando, bailando. Valencia: Nana Llibres.

WUYTACK, J. (1992): Cantar y descansar. Madrid: Real Musical.

Juegos cooperativos:

BROWN, G. (1992): Qué tal si jugamos -otra vez-: nuevas experiencias de los juegos cooperativos en la educación popular.Buenos Aires: Humanitas. Caracas: Centro Guarura-Paz Presente.

DEACOVE, J. (1991): Juegos cooperativos de canicas. Madrid: Asociación Pro Derechos Humanos.

GARAIGORDOBIL, M. (1992): Juego cooperativo y socialización en el aula: un programa de juego amistoso, de ayuda y decooperación para el desarrollo socio-afectivo en niños de 6 a 8 años. Madrid: Seco Olea.

JARES, X.R. (1992): El placer de jugar juntos: nuevas técnicas y juegos cooperativos. Madrid: C.C.S. D.L.

JARES, X.R. (1989): Técnicas e xogos cooperativos para tódalas idades. A Coruña: Via Lactea–Nova Escola Galega.

ORLICK, J. (1986): Juegos y deportes cooperativos. Madrid: Popular.

PALACIOS, J. (1994): Juegos con paracaídas. A Coruña: Centro Galego de Documentación e Edicións Deportivas. MaterialAudiovisual de 20 minutos. Realización: J.C. PENA BABIO. Colaboradores: Eva Candales Hermida y Alvaro Rivas Ares.

VELÁZQUEZ, C. (1995): Ejercicios de juegos de Educación Física para Educación Primaria: fichero de juegos no competitivos.Madrid: Escuela Española.

VV.AA. (1996): Aprende a jugar, aprende a vivir. Madrid: Asociación Pro-Derechos Humanos.

Páxina 270 de 327

Juegos en educación:

BANDET, J. y ABBADIE, M. (1975): Cómo enseñar a través del juego. Barcelona: Fontanella.

BERNE, E. (1987): Juegos en que participamos: Psicología de relaciones. México: Diana.

BERRUEZO Y ADELANTADO, P.P. (1990): La pelota en el desarrollo psicomotriz. Madrid. Núñez.

BLÁZQUEZ, E. (1986): La actividad motriz en el niño de 3 a 6 años. Madrid: Cincel.

BORJA SOLE, M. (1980): El juego infantil. Barcelona: Oikus–Tau.

BRULÉ, H. (1975): Los niños de 2 a 4 años en el parvulario. Barcelona: Educación-Sociedad.

BUGALLO, A.; CASTRO, A.; LEONARDO, A.; LÓPEZ, X.; ORTEGA, M. y REY, P. (1996): A Educación Física na primaria. Proxectocurricular e sesións de traballo. Muros (A Coruña): Toxosoutos. 3 tomos (1º, 2º y 3º ciclo).

CAIATI, M.; DELAC, S. y MÙLLER, A. (1987): Juego libre en el jardín de infancia. Barcelona: Ediciones CEAC.

CAÑIZARES, J.M. (1992): 400 juegos y ejercicios por parejas para el desarrollo de las habilidades básicas. Sevilla: Wanceulen.

CAROLI, R. (1990): El gran libro de los juegos. Barcelona: De Vecchi.

CRATTY, B. (1987): Juegos didácticos activos. México: Pax–México.

CRATTY, B. (1987): Juegos escolares que desarrollan la conducta. México: Pax–México.

CRATTY, B. (1977): Desarrollo intelectual. Juegos activos que lo fomentan. México: Pax–México.

DAVID, J. (1990): Juegos y trabajo social: un nuevo auxiliar en la práctica. Buenos Aires: Humanitas.

DIEM, L. (1980): Deportes y juegos para niños (5 a 7 años). Buenos Aires: Paidós.

DIEM, L. (1974): Gimnasia y juego de movimientos rítmicos para niñas. Buenos Aires: Paidós.

DÖBLER, E. y DÖBLER, H. (1984): Manual de juegos menores. Buenos Aires: Stadium.

EDGREN, H. y GRUBER, J. (1971): Juegos escolares para primaria. México: Pax-México.

ELLISON, S. y GRAY, J. (1997): 365 juegos creativos. Para niños a partir de los 2 años. Barcelona: Martínez Roca.

ERRÁZURIZ, P. y MARTÍN, L. (1987): Aprender jugando. Preparación para la lectura y la escritura. Madrid: Cincel.

FAURE, G. y LASCAR, S. (1981): El juego dramático en la escuela. Madrid: Cincel.

FESLIKENIAN, F. (1974): Juegos formativos para sus hijos. ¡Desarrollad su inteligencia! Barcelona: De Vecchi.

FRANCO, A. (1988): Escribir: un juego literario. Madrid: Alhambra.

GARCÍA ARTAL, A. Y OTROS (1992): La educación física en educación primaria. Documentos para la reforma; nº 16. Madrid:Alhambra Longman.

GARVEY, C. (1981): El juego infantil. Madrid: Morata.

GOURLAT, C. (1989): Ideas para divertir a los niños. Barcelona: Martínez Roca.

GUTTON, P. (1976): El juego de los niños. Barcelona: Nova Terra.

GUZNER, S. (1982): 72 juegos para jugar con el espacio y el tiempo. Madrid: Popular.

HERNÁNDEZ ANTÓN, J.L. (1981): Juegos. Madrid: UNED.

HERNÁNDEZ, J.L. y MANCHÓN, J.I. (1984): Banco sueco. Madrid: Gymnos.

IMERONI, A. y MARGAIRA, R. (1980): Erase una vez la gimnasia. Una experiencia de actividad lúdico-motora en la escuelaprimaria. Barcelona: Gedisa.

KAMII, C. y VRIES, R. de (1988): Juegos colectivos en la Primera enseñanza. Implicaciones de la teoría de Piaget. Madrid:Visor.

LIMBOS, E. (1986): Grandes juegos de interior. Barcelona: Hogar del Libro.

Páxina 271 de 327

LUQUE, F. y LUQUE, S. (1995): Guía de Juegos Escolares con compañeros: fuerza, potencia, atención. Madrid: Gymnos.

MELENDEZ, M.; ENRIQUEZ, E. y FALKOWSKI, M. (1988): Aprendiendo a jugar: el juego como medio didáctico. Madrid: EstebanSanz.

MENDEZ, A. (1994): Juegos dinámicos de animación para todas las edades. Madrid: Gymnos.

MIR, V. (1997): Juegos de fantasía en los parques infantiles para niños y niñas a partir de 2 años. Madrid: Narcea.

MOYLES, J.R. (1990): El juego en la educación infantil y primaria. Madrid: Ediciones Morata.

NARGANES, J.C. (1993): Juego y desarrollo curricular en Educación Física. Sevilla: Wancuelen.

OPENHEIM, J.F. (1990): Los juegos infantiles. Barcelona: Martínez Roca.

PAUSEWANG, E. (1977): Juegos didácticos. Buenos Aires: Kapelusz.

PAVEY, D. (1982): Juegos de expresión plástica. Barcelona: CEAC.

PELEGRIN, A. (1984): Cada cual que atienda su juego. Madrid: Cincel.

RODRÍGUEZ, M. y KETCHUM, M. (1992): Creatividad en los juegos y juguetes. México: Editorial Pax México.

RÜSSEL, A. (1970): El juego de los niños. Barcelona: Herder.

SANTOS HERNANDEZ, S.J. (1986): Juegos de los niños en las escuelas y colegios. Barcelona: De Olañeta.

SANUY, C. y CORTÉS, L. (1974): Enseñar a jugar. Madrid: Marsiega.

SCHMIDT, G. (1989): Juegos para escolares. Málaga: Unisport.

SEYBOLD, A. (1975): Practicar y jugar con el aro. Buenos Aires: Kapelusz.

TCHAKAROVA, I. (1983): El juego en grupo. Juegos basados en la psicomotricidad. Madrid: Anaya.

TORBERT, M. (1987): Juegos para el desarrollo motor. México: Pax–México.

TOURTET, L. (1978): Jugar, soñar, crear. Madrid: Atenas.

VV.AA. (1994): Todos los juegos del mundo. Barcelona: Planeta.

ZAPATA, O. (1989): El aprendizaje por el juego en la escuela primaria. México: Pax México.

Juegos de integración y discapacidades:

ADAMS, R.C. (1978): Juegos, deportes y ejercicios para personas en desventaja física. Buenos Aires: Paidos.

ALMONACID, V. y CARRASCO, M.J. (1989): El juego en los niños ciegos y deficientes visuales. Madrid: ONCE.

ALVAREZ, G. (1990): Guía para una educación física no sexista. Madrid: Secretaría de Estado de Educación.

ARRÁEZ, J.M. (1997): ¿Puedo jugar yo? El juego modificado. Propuesta para la integración de niños y niñas con necesidadeseducativas especiales. Granada: Proyecto Sur.

BENOS, J. (1979): Educación psicomotriz en la infancia inadaptada. Buenos Aires: Panamericana.

BROWNE, N. (1988): Hacia una educación infantil no sexista. Madrid: Centro de Publicaciones del M.E.C.

CAMPLO, J. (1984): Actividades creativas en la educación especial: motricidad y lenguaje. Barcelona: CEAC.

ESPINOSA, A. (1995): Iguales pero diferentes: un modelo de integración en el tiempo libre. Madrid: Popular.

GARCÍA, J.A. (1992): Actividades físicas y deportes para minusválidos. Madrid: Campomanes.

GONZÁLEZ, L. (1990): Psicomotricidad para deficientes visuales (4-7 años). Salamanca: Amaru.

MARTÍN, F. (1988): Educación Física y deportes para minusválidos psíquicos. Madrid: Gymnos.

PICQ / VAYER (1985): Educación psicomotriz y retraso mental. Barcelona: Científico-Médica.

RAPPAPORT, L. (1989): Creative play activities for chidren with disabilities. Illinois: Human Kineticks books.

Páxina 272 de 327

TORBET, M. y BENAVIDES, H. (1982): Juegos para el desarrollo motor: crecimiento integral para todos los niños con o sinproblemas. México: Pax.

VV.AA. (1987): Juegos sin barreras. Barcelona: Federación de Entidades Colaboradoras con el Minusválido.

WINNICK, J.P. (1990): Adapted physical education and sport. Illinois: Human Kineticks books.

ZAMBRANA, J.M. (1987): La educación física y los disminuidos psíquicos. Madrid: Alhambra.

ZURHT, R. (1986): Educación del movimiento y del cuerpo en niños discapacitados físicamente. Buenos Aires: Panamericana.

Juegos en la naturaleza:

ASOCIACIÓN DE SCOUTS DE CANADA (1987): Juegos al aire. Barcelona: Martínez Roca.

BOULANGER, L.; LIMBOS, E. y MAISON, F. (1986): Juegos de playa. Barcelona: Hogar del Libro.

BRITES, G. (1990): Un lugar para jugar: el espacio imaginario. Buenos Aires: Bonum.

CAMERINO, O. y CASTAÑER, M. (l994): 1001 ejercicios y juegos de recreación. Barcelona: Paidotribo.

CORNELL, J. (1994): Compartir el amor por la naturaleza. Juegos y actividades para todas las edades. Barcelona: Ibis.

CUENCA, M. (1984): Educación para el ocio: actividades escolares. Madrid: Cincel.

DIEGO, J. (1995): Juegos al aire libre: educación infantil y primaria. Madrid: Escuela Española.

EVANS, D. (1994): Jugar con el aire. Barcelona: Ediciones B.

FERREÑA, S. (1994): Juegos para un día de campo. México: Selector.

FERNÁNDEZ, F. (1996): Melosetodo de los juegos de la calle. Madrid: Santillana.

FLURI, H. (1992): 1000 ejercicios y juegos de Tiempo Libre. Barcelona: Hispano Europea.

GAMBOA, S. (1992): Juegos para campamentos. Buenos Aires: Bonum.

GAMBOA, S. (1991): Aprender jugando con la naturaleza. Maipu (Argentina): Bonum.

GONZÁLEZ, F. (1997): Noches de fiesta: veladas, juegos nocturnos, fuegos de campamento. Madrid: Ccs.

HÉOMET, B. (1986): Actividades en la naturaleza. Barcelona: Hogar del Libro.

HUOT, F. (1987): Juegos al aire libre. Barcelona: Martínez Roca.

LIMBOS, E. (1988): Fiestas deportivas al aire libre. Barcelona: Hogar del Libro.

LIMBOS, E. (1986): Grandes juegos: juegos tipo, esquemas, elementos, el animador, el terreno, las técnicas. Barcelona:Hogar del Libro.

LÓPEZ, A. (1992): Juegos, fiestas y diversiones en la América Española. Madrid: Mapfre.

MARTÍNEZ, R. (1986): Juegos de los indios norteamericanos para jugar en la naturaleza. Madrid: Miraguano.

MUGARDES, F. (1986): Juegos de ecología. Madrid: Alhambra.

NOVO, M. (1988): Juegos de educación ambiental: texto-guía para el profesor de nivel ciclo superior de E.G.B. Madrid: ICONA.

PAPAVENTOS EDUCACIÓN AMBIENTAL (1996): Os xogos do vento verde: xogos cooperativos sobre o medio ambiente.Santiago de Compostela: Naturaleza Galega.

PASSATORE, F. (1985): Yo soy el árbol: tú, el caballo. Barcelona: Hogar del Libro.

PORTMANN, M. (1987): Juegos al aire libre. Madrid: Esteban Sanz.

RAYMONDE, M.; BOULANGER, J. y MAINE, M.C. (1978): Juegos y actividades a la orilla del mar. Barcelona: Vilamala.

REYNAUD, T. (1966): Juegos para campo y bosque. Barcelona: Vilamala.

SCHMIDT, G. (1995): Juegos de movimiento y para el tiempo libre. Málaga: Instituto Andaluz del Deporte.

Páxina 273 de 327

TAYLOR, J. (1993): Guía de simulación y de juegos para la educación ambiental: programa internacional de educaciónambiental UNESCO-PNUMA. Madrid: Los libros de la Catarata.

VAQUETTE, P. (1996): Juegos para descubrir la naturaleza. Barcelona: Martínez Roca.

VILA, L. (1992): Ecojuegos: juegos y actividades para todos los que aman la vida. Buenos Aires: Bonum.

VINELLA, B. (1992): El libro de los juegos en casa y al aire libre. Barcelona: De Vecchi.

VV.AA. (1996): Senderismo, barranquismo, puenting. Barcelona: Plaza y Janes.

VV.AA. (1988): Actividades físico–deportivas en la naturaleza. Madrid: ADELEF – Comunidad de Madrid.

Juegos populares y tradicionales:

BRANDIN FEIJOO, C. (1986): Os xogos dos nosos rapaces. Orense: Caixa Ourense.

CAZORLA NÚÑEZ, M.J. (1988): Juegos infantiles de Vera. Almería: Cajal.

GUILLEMARD, G.; MARCHAL, J.C.; PARENT, M.; PARLEBAS, P. y SCHMITT, A. (1988): Las cuatro esquinas de los juegos. Lérida:Agonos.

MORENO, C. (1993): Aspectos recreativos de los juegos y deportes tradicionales en España. Madrid: Gymnos.

PEREZ Y VERDES, R. y TABERNERO (1997): Xogos populares en Galicia. Santiago: Edicións Lea.

PEREZ Y VERDES, R. y TABERNERO (1986): Xogos populares en Galicia. A Coruña: Xunta de Galicia.

ROMANI, A. (1979): Xogos infantiles de Galicia. Santiago de Compostela: Follas Novas.

SANTAMARÍA, F.J. (1987): El juego de bolos en las sierras de Cazorla y Segura: un juego tradicional andaluz. Málaga: Unisport.

VV.AA. (1990): Juegos y deportes autóctonos de Canarias: primeras jornadas de juegos y deportes autóctonos. Las Palmas:Universidad de Las Palmas.

Recomendacións

Other commentsDada a importante carga práctica da materia, é altamente recomendable a asistencia regular ás sesións presenciais.

Páxina 274 de 327

IDENTIFYING DATA

Desenvolvemento da linguaxe

Subject Desenvolvementoda linguaxe

Code V51G110V01951

Studyprogramme



6 Optional 3 2c

Teachinglanguage

Castelán






Generaldescription

Nesta materia atenderemos ao desenvolvemento normalizado da linguaxe no ser humano, considerando estescoñecementos de gran relevancia para que o futuro mestre poida detectar cando algo non vai ben. Así mesmo, estudaranse as diferentes funcións da linguaxe, os prerrequisitos básicos á hora de adquirilo, asbases funcionais e os distintos compoñentes do mesmo.

Competencias

Code Typology


- saber




- saber facer




- saber



- saber facer






- saber facer






Páxina 275 de 327






- saber


- saber







CE11 Coñecer e saber exercer as funcións de titor e orientador en relación coa educación familiar. - saber- saber facer










CT3 Comunicación oral e escrita - saber facer- Saber estar /ser

CT5 Coñecemento de informática





CT12 Recoñecemento da diversidade e multiculturalidade - saber facer- Saber estar /ser

CT14 Compromiso ético - saber- saber facer- Saber estar /ser



CT17 Creatividade - saber facer- Saber estar /ser

CT18 Lideranza - saber facer

CT21 Motivación pola calidade

Páxina 276 de 327



1. Coñecer e comprender os fitos e procesos básicos do desenvolvemento psicolingüístico e as súasimplicacións para a estimulación, a adquisición e a aprendizaxe da linguaxe oral e escrita.

CB1CB2CB3CB4CB5CG2CG6CE2CE4CT1CT2CT6

2. Coñecer e participar na detección e avaliación das dificultades ou alteracións máis comúns que seproducen na adquisición e desenvolvemento da linguaxe oral.

CB1CB2CB3CB4CB5CG6CE1CE2CE4CE7CT7CT8CT9

3. Coñecer e participar na detección e avaliación das dificultades ou alteracións máis comúns que seproducen na adquisición e a aprendizaxe da linguaxe escrita.

CB1CB3CB4CB5CG6CE4CE7CE47CE49CT2

4. Deseñar plans ou programas de intervención educativa para a estimulación e mellora das dificultadesda linguaxe oral.

CB1CB2CB3CB4CB5CG1CG2CG3CG6CG7CG9CG11CE1CE4CE6CE21CE62CT1CT2CT3CT5CT6CT7CT8CT9CT12CT16CT17CT18

Páxina 277 de 327

5. Deseñar plans ou programas de intervención educativa para a mellora das dificultades coa linguaxeescrita.

CB1CB2CB3CB4CB5CG1CG2CG3CG7CG9CE1CE2CE7CE17CE21CE43CE47CT3CT5CT7CT8CT9CT12CT16CT17

6. Coñecer e comprender a estrutura e funcionalidade dos principais sistemas de comunicacióncomplementarios/aumentativos para os alumnos con discapacidade de comunicación e ser capaz dedeterminar a súa adecuación ás necesidades educativas específicas deste alumnado.

CB1CB2CB3CB4CB5CE17CE21CE43CE49CE62CT2CT6CT8CT9CT16CT17

7. Aplicar os coñecementos adquiridos para deseñar, implementar e avaliar plans e programas escolaresque reforcen a comprensión de textos ao longo dos distintos cursos.

CB1CB2CB3CB4CB5CG1CG11CG12CE1CE47CT8CT9CT16CT17

Páxina 278 de 327

8. Dinamizar prácticas escolares que estimulen nos alumnos a produción de textos escritos axustados ásúa idade.

CB1CB2CB3CB4CB5CG1CG2CG11CE1CE2CE43CE47CT2CT3CT8CT9CT17CT21

9. Enmarcar as intervencións para a mellora da lingua oral e escrita, en iniciativas que promovan ainclusión do alumnado con tales dificultades.

CB1CB2CB3CB4CB5CG1CG2CG3CG7CE1CE2CE4CE6CE7CE11CT2

10. Coñecer e analizar liñas de investigación actuais no ámbito da avaliación e intervención para amellora das dificultades específicas da linguaxe.

CB1CB2CB3CB4CB5CG1CG2CG3CG6CG7CG9CG11CT2CT6CT15

11. Facilitar e promover actitudes e prácticas colaborativas entre o profesorado, así como entre estes e acomunidade educativa e social da contorna dos centros escolares.

CB1CB2CB3CB4CB5CG5CG12CE6CE21

Páxina 279 de 327

12. Contribuír a reforzar a cultura da diversidade como un valor indispensable para educar nunha escolasen exclusións.

CB1CB2CB3CB4CB5CG2CG3CG10CT12CT14CT16CT17

13. Xerar condutas de respecto, tolerancia, responsabilidade e ética profesional cara á diversidade doalumnado.

CB1CB2CB3CB4CB5CG2CG4CG11CT12CT14CT21

14. Reforzar unha actitude reflexiva cara á súa propia formación e fomentar a necesidade dunperfeccionamento profesional continuo.

CB1CB2CB3CB4CB5CG11CE62CT6CT14CT17CT21

Contidos

Topic

1. Diferenciación entre comunicación, fala elinguaxe.

2. Funcións da linguaxe.

3. Condicións para o desenvolvementonormalizado da linguaxe.

4. Proceso normalizado da linguaxe 4.1. Período prelingüístico. 4.2. Período lingüístico

5. Prerrequisitos básicos da linguaxe 5.1. Atención5.2. Imitación5.3. Memoria: auditiva e visual. 5.4. Seguimento de instrucións.

6. Bases funcionais da linguaxe. 6.1. Audición6.2. Praxias bucofaciais6.3. Respiración6.4. Relaxación6.5. Voz

7. Ámbitos da linguaxe. 7.1. Compoñente fonético fonolóxico7.2. Compoñente morfosintáctico7.3. Compoñente léxico-semántico. 7.4. Compoñente pragmático.



Total hours




Páxina 280 de 327

Outros 1 0 1



Debates 6 12 18


Outras 0 0 0



Description


Actividades introdutorias Sesión inicial. Presentación da materia.


Outros Participación activa na aula






Outros Proporcionáseselle ao alumnado orientacións de forma presencial na aula, titoría ou de forma nonpresencial (correo electrónico) sobre cuestións propostas en seminarios, traballos ou calquera outraactividade relacionada coa materia. As titorías académicas terán lugar no despacho A os mércores ás17:00h.


Competencess

Páxina 281 de 327

Traballostutelados

Exposicións, entregas, comentarios de texto e traballos en grupo. 50 CB1

CB2

CB3

CB4

CB5

CG1

CG2

CG3

CG4

CG6

CG7

CG9

CG11

CE1

CE2

CE4

CE6

CE7

CE11

CE17

CE21

CE43

CE47

CE49

CE62

CT1

CT2

CT3

CT5

CT6

CT7

CT8

CT9

CT12

CT14

CT16

CT17

CT18

CT21

Páxina 282 de 327

Probasderespostacurta

Exame escrito con preguntas curtas de desenvolvemento.

A data do exame establecerase segundo o calendario oficial e poderase consultar na seguinte ligazón:http://www.escuelamagisterioceuvigo.es/organizacion-academica/escola-maxisterio-vigo-ceu-examenes.php

40 CB1

CB2

CB3

CB4

CB5

CG1

CG2

CG6

CG7

CG9

CG11

CE1

CE2

CE4

CE6

CE7

CE17

CE43

CE47

CE49

CE62

CT1

CT2

CT3

CT6

CT7

CT8

CT17

Outras Asistencia e participación activa na aula 10 CB1

CB2

CB3

CB4

CB5

CG1

CG2

CG3

CG4

CG6

CG7

CG9

CG10

CG11

CG12

CE1

CT3

CT6

CT8

CT14

CT17

CT18

CT21


1/ Asistencia a clase. Ao longo do cuadrimestre levará a cabo unha avaliación continua do alumnado na que se valorará aasistencia e participación activa do mesmo nas clases (10% da nota final).

2/ A ficha dos alumnos entregarase ao profesor nas dúas primeiras semanas de clase.3/Os alumnos que asistan a clase menos dun 80% terán que presentarse a un exame específico e entregar a final decuadrimestre un traballo individual. Para optar a esta forma de avaliación será necesario porse en contacto co seu profesordurante o primeiro mes de clase.

Páxina 283 de 327

4/ É condición indispensable aprobar cada unha das partes por separado. Con nota inferior a 5 non se fará media.5/ Para os traballos e entregas propostas daranse datas de entrega inamovibles. Cada día de atraso verase penalizado cunpunto na nota de dita práctica.6/ Cada falta de ortografía descontará 0,2 puntos en todos aqueles documentos escritos que se entreguen ao profesor.7/ O alumnado repetidor deberá acollerse aos criterios de avaliación da guía docente vixente neste curso 2016/2017.


Recomendacións

Subjects that continue the syllabusPrevención e intervención nas alteracións comunicativa-lingüísticas/V51G110V01955Recursos didácticos na aula de audición e linguaxe/V51G110V01954

Subjects that are recommended to be taken simultaneouslyProceso lecto-escritor: desenvolvemento, alteracións, avaliación e tratamento/V51G110V01953Psicopatoloxía da audición e da linguaxe/V51G110V01952Recursos didácticos na aula de audición e linguaxe/V51G110V01954

Subjects that it is recommended to have taken beforeDidáctica da lingua e a literatura infantil/V51G110V01404Psicoloxía: Identificación, prevención e tratamento dos trastornos do desenvolvemento e da conduta/V51G110V01402Lingua e literatura: Español/V51G110V01507 Other comments1/ Asistencia continuada a clase.2/ Dominio da informática a nivel de usuario (tratamento de textos, bases de datos, programa de presentacións, correoelectrónico e internet.3/ Actitude favorable e receptiva cara á aprendizaxe.

Páxina 284 de 327

IDENTIFYING DATA

Psicopatoloxía da audición e da linguaxe

Subject Psicopatoloxía daaudición e dalinguaxe

Code V51G110V01952

Studyprogramme



6 Optional 3 2c

Teachinglanguage

Castelán






Generaldescription

Esta materia aborda a identificación, prevención , deseño e intervención psicoeducativa das dificultades deaprendizaxe da linguaxe oral en nenos con distintos ritmos de aprendizaxe.

Competencias

Code Typology











- saber facer


- saber facer






- saber








CE11 Coñecer e saber exercer as funcións de titor e orientador en relación coa educación familiar. - saber

CE17 Colaborar cos profesionais especializados para solucionar devanditos trastornos. - saber

Páxina 285 de 327




CE47 Coñecer o proceso de aprendizaxe da lectura e a escritura e o seu ensino. - saber







CT6 Capacidade de xestión da información - Saber estar / ser

CT7 Resolución de problemas - saber- Saber estar / ser






CT15 Aprendizaxe autónoma






Dominar os coñecementos necesarios para comprender o desenvolvemento da personalidade destesestudantes e identificar disfuncións

CB3CG1CG6CG8CE2CE4CE7CT1CT2CT6CT7CT9CT13CT15

Páxina 286 de 327

Identificar dificultades de aprendizaxe, saber informar e colaborar no seu tratamento. CB4CG9CG10CE7CE11CE17CT2CT3CT6CT7CT8CT9CT12CT13CT16CT17

Identificar e planificar a resolución de situacións educativas que afectan a estudantes con diferentescapacidades e distintos ritmos de aprendizaxe.

CB3CB4CG5CG7CG9CG11CG12CE19CT3CT6CT7CT8CT9CT12CT14CT17

Analizar e comprender os procesos educativos na aula e fóra dela. CB3CG7CG9CG12CE6CE19CT1CT7CT8CT9CT13CT15CT17CT18

Coñecer os procesos de interacción e comunicación na aula. CB3CG7CG9CG11CE43CE47CE48CE62CT1CT2CT3CT5CT6CT7CT17

Páxina 287 de 327

Comprender os principios básicos da linguaxe e a audición. CB3CG6CG8CE43CE47CE48CE62CT3CT5CT9CT15CT17

Contidos

Topic

0. Anatomía e fisioloxía

1. Alteracións da comunicación, fala e voz:Patoloxía da Linguaxe

a. Concepto de linguaxe normal e anomalías da linguaxeb. Concepto de patoloxía da linguaxec. Etioloxía dos trastornos da fala, da linguaxe e da comunicación

2. Alteracións da fala a. Alteracións na articulacióni. Dislaliasii. Disglosiasiii. Disartrias

b. Alteracións na fluidezi. Disfemiasii. Taquifemiac. Alteracións na vozi. Afoníaii. Disfonía

3. Alteracións da linguaxe e da comunicación a. Atraso Simple da Linguaxeb. Afasiac. Disfasiad. Mutismo



Total hours


Traballos de aula 6 4.5 10.5

Traballos tutelados 4.5 12 16.5


Seminarios 4 0 4

Eventos docentes e/ou divulgativos 4 0 4



Traballos e proxectos 6 11.5 17.5


0 15.5 15.5





Description


Actividades encamiñadas a tomar contacto e reunir información sobre o alumnado, así como apresentar a materia.

Traballos de aula O estudante desenvolve exercicios ou proxectos na aula baixa as directrices e supervisión doprofesor. Pode estar vinculado o seu desenvolvemento con actividades autónomas do estudante.

Páxina 288 de 327

Traballos tutelados O estudante, de maneira individual ou en grupo, elabora un documento sobre a temática damateria ou prepara seminarios, investigacións, memorias, ensaios, resumos de lecturas,conferencias, etc. Xeralmente trátase dunha actividade autónoma do/dos estudante/s que inclúe aprocura e recollida de información, lectura e manexo de bibliografía, redacción...


Actividade na que se formulan problemas e/ou exercicios relacionados coa materia. O alumno debedesenvolver a análise e resolución dos problemas e/ou exercicios de forma autónoma.

Seminarios Actividades enfocadas ao traballo sobre un tema específico, que permiten profundar oucomplementar os contidos da materia. Pódense empregar como complemento das clases teóricas.

Eventos docentes e/oudivulgativos

Conferencias, charlas, exposicións, mesas redondas, debates... realizados por relatores de prestixio,que permiten profundar ou complementar os contidos da materia.




Traballos de aula Nas titorías individuais establecidas oficialmente, asesorarase ao alumnado en todos aquelesaspectos nos que xurdan dúbidas ao desenvolver os distintos traballos propostos na aula e noestudo e profundización dos contidos da materia. A titoría académica terá lugar os mércores de12:00-13:00.

Traballos tutelados Nas titorías individuais establecidas oficialmente, asesorarase ao alumnado en todos aquelesaspectos nos que xurdan dúbidas ao desenvolver os distintos traballos propostos na aula e noestudo e profundización dos contidos da materia. A titoría académica terá lugar os mércores de12:00-13:00.



Avaliación



Probas para avaliación das competencias adquiridas que inclúenpreguntas directas sobre un aspecto concreto. Os alumnosdeben responder de maneira directa e breve en base aoscoñecementos que teñen sobre a materia.

20 CB4

CG6

CG9

CE2

CE4

CE6

CE7

CE43

CE47

CT1

CT2

CT3

Páxina 289 de 327


O estudante presenta o resultado obtido na elaboración dundocumento sobre a temática da materia, na preparación deseminarios, investigacións, memorias, ensaios, resumos delecturas, conferencias, etc. Pódese levar a cabo de maneira individual ou en grupo, de formaoral ou escritura…

30 CB3

CB4

CG9

CG11

CG12

CE2

CE4

CE6

CE7

CE17

CE19

CE47

CE48

CE62

CT1

CT2

CT3

CT5

CT6

CT8

CT9

CT15

CT17

CT18

Probas prácticas, deexecución detarefas reais e/ousimuladas.

Probas para a avaliación que inclúen actividades, problemas ouexercicios prácticos a resolver.

20 CB3

CB4

CG1

CG5

CG6

CG8

CE2

CE4

CE7

CE47

CE48

CE62

CT1

CT2

CT3

CT5

CT6

CT7

CT8

CT13

CT16

CT17

Páxina 290 de 327


Proba na que o alumno debe solucionar unha serie de problemase/ou exercicios nun tempo/condiciones establecido/as poloprofesor. Desta maneira, o alumno debe aplicar oscoñecementos que adquiriu.

10 CB3

CB4

CG1

CG6

CG7

CG8

CG9

CG12

CE2

CE4

CE7

CT1

CT2

CT3

CT5

CT6

CT8

CT13

CT15

CT16

CT17

Probas de tipo test Resposta a cuestións teórico-prácticas sobre a materia enformato tipo test de opción múltiple.

20 CB4

CG6

CG7

CG8

CG9

CE2

CE4

CE6

CE7

CE47


Na convocatoria de Xullo, unicamente avaliaranse as competencias ou actividades non superadas na convocatoriacorrespondente ao seu cuadrimestre. Para poder superar a asignatura é necesario ter unha nota mínima de 5 tanto noexame como nos traballos.No caso de que algún estudante non poida ser obxecto dunha avaliación continua nin de que oseu traballo poida ser titorizado polo docente, realizará unha proba sobre os contidos teóricos, que suporá o sesenta porcento da cualificación final, e outra sobre os contidos prácticos, que representará o corenta por cento da cualificación final.Para superar a materia será preciso que en cada unha das partes (teórica e práctica) obteña un cincuenta por cento dacualificación establecida para cada parte.

Datas exames:Consultar: http://www.escuelamagisterioceuvigo.es/organizacion-academica/escolamaxisterio-vigo-ceu-examenes.

A cualificación dos traballos prácticos contabiliza para a cualificación final só durante o presente curso.



Bibliografía básica:

Aguilar Alonso, A. (2005). Psicopatología del Lenguaje. Variables de Intervención. P.P.U. Barcelona. Promociones ypublicaciones universitarias,S.A.

Páxina 291 de 327

Bustos, I. (1983). Manual de logopedia escolar. Madrid. CEPE.

Crystal, D. (1983). Patología del Lenguaje. Madrid. Ed. Cátedra.

Junque Plaja, C., Bruna Rabassa, O. y Mataró Serrat, M. (2004). Neuropsicología del Lenguaje: Funcionamiento Normal yPatológico;Rehabilitación. Barcelona. Masson.

Pascual García, P. (2001). La Dislalia. Naturaleza, Diagnóstico y Rehabilitación. Madrid. CEPE.

Bibliografía complementaria:

Aguado, G. (1995). El desarrollo del lenguaje de 0 a 3 años. Madrid. CEPE.

Belinchón, M., Rivière, A. e Igoa, J.M. (1992). Psicología del lenguaje. Investigación y teoría. Madrid. Trotta.

Bosch, L. (1984). El desarrollo fonológico infantil. En M.Siguán (Ed.). Estudios sobre psicología del lenguaje infantil. Madrid.Pirámide.

Bruner, J. (1986). El habla del niño. Barcelona. Paidós.

Clemente, R.A. (1995). Desarrollo del lenguaje. Manual para profesionales de la intervención en ambientes educativos.Barcelona: Octaedro.

Gallardo Ruiz, J.R. y Gallego Ortega, J.L. (1993). Manual de Logopedia Escolar. Un Enfoque Práctico. Málaga. Ediciones Aljibe.

Martínez, J.D., Moreno, J.M., Pérez, C., Rabazo, M.J., Sánchez, I. y Suárez, A. (2001). Manual de Audición y Lenguaje. Enfoquemultidisciplinar. Cáceres. Universidad de Extremadura.

Martínez, J.D., Moreno, J.M., Rabazo, M.J. y Suárez, A. (2002). Intervención en Audición y Lenguaje: casos prácticos. Madrid.EOS.

Moreno, J.M., Suárez, A., Martínez, J.D. (2003). Trastornos de la articulación. Estudios de casos. Madrid. EOS.

Moreno, J.M., García-Baamonde, E. (2003). Guía de Recursos para la Evaluación del Lenguaje. Madrid. CCS.

Mendoza, E. (Coord.) (2006). Trastorno Específico del Lenguaje. Madrid. Pirámide.

O’Grady, W. (2010). Cómo aprenden los niños el lenguaje. Madrid. Akal.

Ortiz, T. (1995). Neuropsicología del Lenguaje. Madrid. Alianza.

Perelló, J. (2001). Trastornos del habla (5ª Edición). Barcelona. Masson.

Pinker, S. (1995). El instinto del lenguaje. Madrid. Alianza.

Puyuelo Sanclemente, M. y Rondal, J.A. (2003). Manual de Desarrollo y Alteraciones del Lenguaje: Aspectos Evolutivos yPatología en el Niño y el Adulto. Barcelona. Masson.

Rondal, J. y Xerón, X. (1991). Manual de trastornos del lenguaje. Vol I, II, III. Barcelona. Paidós.

Santacreu, J., Froján, M.X. (1993). La tartamudez. Guía de prevención y tratamiento infantil. Madrid. Pirámide.

Serra, M., Serrat, E., Solé, R., Bel, A. y Aparici, M. (2000). La adquisición del lenguaje. Barcelona. Ariel Psicología.

Siguán, M., Colomina, R. y Vila, I. (1986). Metodología para el estudio del lenguaje infantil. Madrid. Alianza editorial.

Sos, A. (2001). Logopedia práctica. Madrid. Escuela Española.

Recomendacións

Subjects that are recommended to be taken simultaneouslyDesenvolvemento da linguaxe/V51G120V01951Proceso lecto-escritor: desenvolvemento, alteracións, avaliación e tratamento/V51G120V01953

Subjects that it is recommended to have taken beforePsicoloxía: Prevención e tratamento das dificultades de aprendizaxe e os trastornos do desenvolvemento/V51G120V01204Psicoloxía: Psicoloxía do desenvolvemento de 6 a 12 anos/V51G120V01103

Páxina 292 de 327

Other comments

Páxina 293 de 327

IDENTIFYING DATA

Proceso lecto-escritor: desenvolvemento, alteracións, avaliación e tratamento

Subject Procesolecto-escritor:desenvolvemento,alteracións,avaliación etratamento

Code V51G110V01953

Studyprogramme



6 Optional 3 2c

Teachinglanguage

Castelán


Coordinator Ciga Tellechea, Elena

Lecturers Ciga Tellechea, Elena



Generaldescription

Nesta materia penetrarémonos nunhas das competencias escolares máis instrumentais e importantes: alectura e escritura. Primeiro profundaremos na teoría sobre as mesmas; despois veremos o seu proceso deadquisición; en terceiro lugar deterémonos nas dificultades máis comúns que presentan os alumnos nestastarefas de ler e *escbrir; e en cuarto lugar veremos as maneiras de identificar ou avaliar estas dificultades para,nun último momento, coñecer algúns dos procedementos de intervención que existen para atender estasdificultades nos alumnos.

Competencias

Code Typology


- saber


- saber facer


- saber facer


- saber facer




- saber facer




- saber facer



- saber facer

CE9 Adquirir recursos para favorecer a integración educativa de estudantes con dificultades. - saber- saber facer



Páxina 294 de 327


- saber


- saber facer


- saber facer



- saber



CE46 Comprender o paso da oralidad á escritura e coñecer os diferentes registros e usos da lingua. - saber

CE47 Coñecer o proceso de aprendizaxe da lectura e a escritura e o seu ensino. - saber

CE49 Recoñecer e valorar o uso adecuado da linguaxe verbal e non verbal. - saber






- saber facer















Coñecer e comprender os procesos básicos do desenvolvemento *psicolingüístico e as súas implicaciónspara a estimulación, a adquisición e a automatización da *lecto-escritura.

CB1CB3CB4CG6CE42CE44CE46CE47

Coñecer algunhas liñas de investigación actuais no ámbito da avaliación e intervención para a melloradas dificultades específicas en lectura e escritura.

CE42CE47CE50

Coñecer como detectar e avaliar as dificultades ou alteracións máis comúns que se producen naadquisición e o desenvolvemento da competencia lectora e escritora.

CG6CE7CE42

Coñecer algúns dos programas ou procedementos de intervención educativa para a estimulación doproceso *lecto-escritor e para a mellora das dificultades *lecto-escritoras.

CE9CE47CE50CE60

Páxina 295 de 327

Reflexionar sobre a práctica docente á luz da teoría vista na materia. CG11CE23CE25CE26CE49CE62CE67

Aplicar os coñecementos adquiridos para avaliar e *implementar plans e procedementos escolares quereforcen a competencia lectora e escritora dos alumnos.

CB2CG3CG6CE7CE8CE21CE25CE26CE29CE43CE44CE50CE60CE62CE63CT7CT8CT9CT11

Comprender textos complexos, sintetizar e traballar con diferentes tipos de información. CB5CE67CT1CT2CT3CT6CT13CT15

Contidos

Topic

TEORÍA SOBRE A LECTURA E A ESCRITURA -O proceso de recoñecemento de palabras: a teoría da dobre vía.-O proceso de comprensión.-A interacción entre os dous procesos.-O proceso de redacción ou expresión escrita.

A ADQUISICIÓN DA LECTURA E A ESCRITURA Etapas na adquisición da linguaxe escrita.

As DIFICULTADES -As dificultades no proceso de recoñecemento de palabras.-As dificultades no proceso de comprensión.-As dificultades na redacción ou expresión escrita.

A AVALIACIÓN -Cando un alumno presenta dificultades específicas no recoñecemento ouescritura das palabras?-Que é o que necesita o alumno?

A INTERVENCIÓN -A intervención nas habilidades específicas (recoñecemento e escritura depalabras).-A intervención nos procesos de comprensión e redacción.-A intervención paralela na capacidade auto-*regulatoria do alumno.



Total hours



Debates 6 0 6




Outros 0 6 6


Páxina 296 de 327



Description

Sesión maxistral Exposición e explicación por parte do profesor dos contidos teóricos da materia obxecto de estudo.


Sempre, antes de cada sesión presencial-maxistral, o alumnado deberá ler e traballar pola súaconta a documentación ou o material proposto e facilitado polo profesor.

Debates Charla aberta entre os alumnos e o profesor. Poderá centrarse nun tema dos contidos da materia,na análise dun caso, no resultado dun proxecto, exercicio ou problema desenvolvido previamentenunha sesión maxistral...

Traballos tutelados Realización dun traballo en pequenos grupos de traballo.

Titoría en grupo Directrices de elaboración do traballo, supervisión e resolución de dúbidas.

Presentacións/exposicións Exposición oral ante o grupo clase do traballo realizado nos pequenos grupos de traballo.

Outros *Tutorías individuais: cada alumno terá a opción de manter co profesor as *tutorías individuais quenecesite para a resolución de calquera dúbida relacionada coa materia. Dentro do horario semanal(pero fóra das horas de clase) reservarase unha hora para #o devandito #fin.



Outros *Tutorías individuais que proporcionarán atención personalizada ao alumno para a resolución de dúbidas oua aclaración de calquera cuestión relacionada coa materia. O horario dispoñible para ditas *tutorías será: osluns de 11:30 a 12:00*h. e de 13:00 a 13:30*h.

Avaliación


Sesión maxistral Asistencia a clase e PARTICIPACIÓN nas diferentesactividades realizadas nela: explicación de contidos,debates, postas en común...

10 CB3

CB4

CT3

CT13

CT15

Traballos tutelados Consistirá na avaliación da parte escrita do traballorealizado nos pequenos grupos de traballo.

20 CB2

CG3

CG6

CG11

CE7

CE8

CE9

CE21

CE23

CE25

CE26

CE29

CE43

CE49

CE50

CE60

CE62

CE63

CT2

CT7

CT8

CT9

CT11

Páxina 297 de 327

Presentacións/exposicións Avaliarase a exposición oral dos traballos tuteladosrealizados nos pequenos grupos.

20 CE44

CE60

CE67

CT2

CT3

Probas de resposta curta Exame final. Poderase combinar as preguntas curtas conalgunha pregunta un pouco máis longa dedesenvolvemento. No entanto, isto concretarase ao longodo cuadrimestre.

50 CB1

CB5

CE42

CE44

CE46

CE47

CE50

CE67

CT1

CT3

CT6

CT13

CT15

Other comments and July evaluationPara aprobar a materia e calcular a media co resto de cualificacións, será necesario obter, como mínimo, unha nota de 5 noexame final.Os alumnos que por razóns xustificadas non poidan asistir a clase regularmente, ou aqueles que asistan amenos do 80% das sesións, acolleranse ao seguinte plan de avaliación:-Traballos tutelados (con exposición individual)=40%-Exame final= 60%Importante: estes alumnos deberán porse en contacto coa profesora durante os primeiros días docuadrimestre.Para saber as datas e horas dos exames (tanto o da convocatoria de maio como o da convocatoria de xullo),consultar o calendario oficial de exames da escola.


Cassany, D., Tras las líneas. Sobre la lectura contemporánea, Barcelona: Anagrama, 2006

Cassany, D., La cocina de la escritura, Barcelona: Anagrama, 2008

Defior, S. y otros., Aprendiendo a leer: materiales de apoyo, Aljibe, 2004

Galve, J.L., Evaluación e intervención en los procesos de la lectura y la escritura, EOS, 2007

García, J. y González, D., Dificultades de aprendizaje e intervención psicopedagógica. Volumen II lectura y escritura, EOS,2000

Jiménez, J.E. y Artiles, C., Cómo prevenir y corregir las dificultades en el aprendizaje de la lectoescritura, Madrid: Síntesis,1991

Martín Vegas, R.A., Manual de didáctica de la lengua y la literatura, Madrid: Síntesis, 2010

Monfort, M. y Juárez, A., El niño que habla, CEPE, 1987

Núñez, J.A., Lectura y literatura en Educación Primaria, Madrid: CEU ediciones, 2015

Outon, P., Programas de intervención con disléxicos (diseño, implementación y evaluación), CEPE, 2007

Parodi, G., Comprensión de textos escritos, Buenos Aires: Eudeba, 2005

Pozo y otros., Al ataque mis plumillas, Aljibe, 2003

Rueda, M., La lectura: Adquisición, dificultades e intervención, Salamanca: Amarú, 2003

Sánchez, E., Los textos expositivos. Estrategias para mejorar su comprensión, Madrid: Santillana, 1993

Sánchez, E., Comprensión y redacción de textos, Barcelona: Edebé, 1998

Sánchez, E., García, J.R. y Rosales, J., La lectura en el aula: qué se hace, qué se debe hacer y qué se puede hacer, Barcelona:GRAÓ, 2010

Solé, I., Estrategias de lectura, Barcelona: GRAÓ, 2000

Recomendacións

Páxina 298 de 327

IDENTIFYING DATA

Recursos didácticos na aula de audición e linguaxe

Subject Recursosdidácticos na aulade audición elinguaxe

Code V51G110V01954

Studyprogramme



6 Optional 3 2c

Teachinglanguage

Castelán






Generaldescription

Esta materia resulta de gran interese dentro da mención en Audición e Linguaxe polo seu carácter práctico. Oseu obxectivo é dotar ao futuro mestre dunha serie de recursos didácticos que faciliten a súa práctica docentena área mencionada, tanto á hora de avaliar como de traballar co alumnado que presente dificultades naaudición como na linguaxe oral.

Competencias

Code Typology


- saber




- saber facer




- saber



- saber


- saber facer



CG6 Coñecer a evolución da linguaxe na primeira infancia, saber identificar posibles disfuncións e velarpola súa correcta evolución. Abordar con eficacia situacións de aprendizaxe de linguas en contextosmulticulturais e multilingües. Expresarse oralmente e por escrito e dominar o uso de diferentestécnicas de expresión.





- saber


- saber facer

Páxina 299 de 327






- saber





CE11 Coñecer e saber exercer as funcións de titor e orientador en relación coa educación familiar. - saber facer- Saber estar /ser







- saber






CT2 Capacidade de organización e planificación

CT3 Comunicación oral e escrita - saber facer- Saber estar /ser


CT7 Resolución de problemas - saber facer- Saber estar /ser






CT17 Creatividade - saber- saber facer- Saber estar /ser

CT21 Motivación pola calidade - saber facer- Saber estar /ser



Páxina 300 de 327

1. Identificar dificultades de aprendizaxe no ámbito da audición e da linguaxe oral, informalas e colaborarno seu tratamento.

CB1CB2CB3CB4CB5CG6CG10CE7CE11CE17CE21CE42CE49CT1CT2CT6CT8CT9CT21

2. Identificar e planificar a resolución de situacións educativas que afectan a nenos e nenas condiferentes capacidades de de audición e linguaxe oral, distintos ritmos de aprendizaxe e diferenteprocedencia cultural.

CB1CB2CB3CB4CB5CG1CG2CG3CG6CE1CE2CE7CE17CE43CT2CT7CT8CT9CT17

3. Deseñar e aplicar estratexias de prevención e intervención *psicoeducativas na aula para favorecer odesenvolvemento da audición e da linguaxe oral nos nenos e nenas

CB1CB2CB3CB4CB5CG6CG7CG9CG12CE13CE17CE21CE48CT2CT7CT8CT12CT16CT17CT21

Páxina 301 de 327

4. Aplicar métodos e estratexias de investigación e intervención no campo das dificultades deaprendizaxe da audición e da linguaxe oral.

CB1CB2CB3CB4CB5CG2CG3CG4CE1CE42CE43CE47CE49CT3CT6CT8CT9CT12CT17CT21

5. Promover o traballo autónomo e a adquisición de estratexias que permitan a procura de informaciónrelevante en función das necesidades formativas e de actuación en cada momento.

CB1CB2CB3CB4CB5CG11CE6CT7CT8CT15CT16CT17CT21

Contidos

Topic

1. Distribución da aula.

2. Recursos de Avaliación.

3. Recursos de Intervención: material didácticoen diferentes soportes, Tics.

4. Bibliografía e páxinas web/blogues.



Total hours



Prácticas en aulas de informática 4 10 14


Outras 0 0 0





Description


Presentacións/exposicións Exposición por parte do alumno ante o docente e o grupo de clase dun tema asignado poloprofesor con contidos da materia ou acerca dos resultados dun traballo, exercicio ou proxecto.

Páxina 302 de 327


Procura, selección e almacenamento de recursos online.

Actividades introdutorias Sesión inicial. Presentación da materia.



Sesión maxistral Proporcionáseselle ao alumnado orientacións de forma presencial na aula, titoría ou deforma non presencial (correo electrónico) sobre cuestións propostas en seminarios,traballos ou calquera outra actividade relacionada coa materia. As titorías académicasterán lugar no despacho A os xoves ás 10:30h.

Presentacións/exposicións Proporcionáseselle ao alumnado orientacións de forma presencial na aula, titoría ou deforma non presencial (correo electrónico) sobre cuestións propostas en seminarios,traballos ou calquera outra actividade relacionada coa materia. As titorías académicasterán lugar no despacho A os xoves ás 10:30h..

Prácticas en aulas de informática Proporcionáseselle ao alumnado orientacións de forma presencial na aula, titoría ou deforma non presencial (correo electrónico) sobre cuestións propostas en seminarios,traballos ou calquera outra actividade relacionada coa materia. As titorías académicasterán lugar no despacho A os xoves ás 10:30h.

Tests Description

Traballos e proxectos Proporcionáseselle ao alumnado orientacións de forma presencial na aula, titoría ou deforma non presencial (correo electrónico) sobre cuestións propostas en seminarios,traballos ou calquera outra actividade relacionada coa materia. As titorías académicasterán lugar no despacho A os xoves ás 10:30h.


Competencess

Presentacións/exposicións Exposicións dos traballos realizados ao longo do cuadrimestre 30 CB1

CB2

CB3

CB4

CB5

CG1

CG2

CG3

CG4

CG6

CG7

CG9

CG11

CE1

CE2

CE6

CE7

CE21

CE42

CE43

CE47

CE48

CE49

CT1

CT2

CT3

CT6

CT7

CT8

CT9

CT17

CT21

Outras Asistencia e participación 10

Páxina 303 de 327

Probas de tipo test Exame tipo test con 30 preguntas con tres opcións de resposta.

A data do exame establecerase segundo o calendario oficial e poderase consultar na seguinte ligazón:http://www.escuelamagisterioceuvigo.es/organizacion-academica/escola-maxisterio-vigo-ceu-examenes.php

30 CB1

CB2

CB3

CB4

CB5

CG1

CG2

CG7

CG11

CE2

CE42

CE43

CE47

CE49

CT1

CT2

CT6

CT8

CT17

CT21

Traballos e proxectos Prácticas realizadas na aula. 30 CB1

CB2

CB3

CB4

CB5

CG1

CG2

CG3

CG4

CG6

CG7

CG9

CG11

CE1

CE2

CE6

CE7

CE21

CE42

CE43

CE47

CE48

CE49

CT1

CT2

CT3

CT6

CT7

CT8

CT9

CT17

CT21


1/ Asistencia a clase. Ao longo do cuadrimestre levará a cabo unha avaliación continua do alumnado na que se valorará aasistencia e participación activa do mesmo nas clases.(10% da nota final).

2/ A ficha dos alumnos entregarase ao profesor nas dúas primeiras semanas de clase.3/Os alumnos que asistan a clase menos dun 80% terán que presentarse a un exame específico e entregar a final decuadrimestre un traballo individual. Para optar a esta forma de avaliación será necesario porse en contacto co seu profesordurante o primeiro mes de clase.4/ É condición indispensable aprobar cada unha das partes por separado. Con nota inferior a 5 non se fará media.5/ Para os traballos e entregas propostas daranse datas de entrega inamovibles. Cada día de atraso verase penalizado cunpunto na nota de dita práctica.6/ Cada falta de ortografía descontará 0,2 puntos en todos aqueles documentos escritos que se entreguen ao profesor.

Páxina 304 de 327

7/ O alumnado repetidor deberá acollerse aos criterios de avaliación da guía docente vixente neste curso 2016/2017


Recomendacións

Subjects that it is recommended to have taken beforePrevención e intervención nas alteracións comunicativa-lingüísticas/V51G110V01955Proceso lecto-escritor: desenvolvemento, alteracións, avaliación e tratamento/V51G110V01953Psicopatoloxía da audición e da linguaxe/V51G110V01952 Other comments1/ Asistencia continuada a clase.2/ Dominio da informática a nivel de usuario (tratamento de textos, bases de datos, programa de presentacións, correoelectrónico e internet.3/ Actitude favorable e receptiva cara o aprendizaxe.

Páxina 305 de 327

IDENTIFYING DATA

Prevención e intervención nas alteracións comunicativa-lingüísticas Subject Prevención e

intervención nasalteraciónscomunicativa-lingüísticas

Code V51G110V01955

Studyprogramme



6 Optional 3 2c

Teachinglanguage

Castelán


Coordinator García Cajide, María Purificación

Lecturers García Cajide, María Purificación


Web http://[email protected]

Generaldescription

A detención e prevención dos problemas nas alteracións comunicativo-lingüísticos, no desenvolvemento do do neno,é fundamental para a súa aprendizaxe.

Competencias

Code Typology





















- saber







Páxina 306 de 327

CE11 Coñecer e saber exercer as funcións de titor e orientador en relación coa educación familiar. - saber- saber facer- Saber estar / ser









CE62 Relacionar teoría e práctica coa realidade do aula e do centro. - saber














Coñecer e comprender os procesos de diagnósticos e obxectivos da avaliación.Comprender os procesos de aprendizaxe relativos ao neno, no contexto familiar, social e escolar.

CG1CG2CG3CG4CG5CG6CG11CE1CE2CE7CE11CE42CE62CT1CT2CT13

Páxina 307 de 327

Coñecer como detectar e avaliar as dificultades ou alteracións mais comúns que se producen naadquisición e desenvolvemento lingüístico. Saber informar e colaborar no seu tratamento.Dominar os coñecementos necesarios para comprender o desenvolvemento da audición e a linguaxedestes estudantes e identificar disfuncións..

CG1CG2CG5CG6CG11CE1CE2CE4CE6CE7CE11CE42CT1CT2CT7CT8CT9CT12CT13

Saber informar e colaborar con outros profesionais para abordar as necesidades educativas especiais quese expoñen.Identificar e planificar a resolución de situacións educativas que afecten a estudantes con diferentescapacidades e distintos ritmos de aprendizaxe.

CG4CG5CG10CG11CE6CE7CE11CE17CE21CT1CT2CT7CT8CT9CT13CT14

Adquirir recursos necesarios para a elaboración dunha intervención personalizada.Analizar e comprender os procesos educativos na aula e fóra diso.Coñecer os procesos de interacción e comunicación na aula.

CG3CG5CG6CG7CG9CG10CG11CE1CE2CE4CE7CE11CE19CE43CT1CT2CT7CT8CT12CT13CT14CT15CT17CT18

Páxina 308 de 327

Comprender os principios básicos das ciencias da linguaxe e a comunicación. CG1CG3CG5CG6CE1CE2CE4CE6CE7CE17CE43CT1CT7CT8CT9

Contidos

Topic

1. Avaliación da linguaxe. 1.1.- Compoñentes do proceso.1.2.- Obxectivos de avaliación.1.3.- Contidos da avaliación.

2. O diagnóstico. 2.1.- O diagnóstico.

3. A intervención e os seus obxectivos. 3.1.- Contidos da intervención.3.2.- Modelos, procedementos e estratexias de intervención.

4. Diagnóstico e intervención nas alteraciónsda articulación.

4.1.- Dislalias.4.2.- Disartria.4.3.- Disglosias.4.4.- Analisis e resolución de casos

5. Diagnóstico e intervención nas alteraciónsde fluidez verbal.

5.1.- Disfemias.5.2.- Analisis e resolución de casos

6. Diagnóstico e intervención da comunicación. 6.1.- Afasia.6.2.- Disfasia.6.3.- Mutismo Selectivo.6.4.- Analisis e resolución de casos.

7. Trastornos da comunicación e a linguaxe noesprecto autista.

7.1.- Diagnóstico e intervención.7.2.- SAAC (Sistemas *Aumentativos e/ou Alternativos da Comunicación).7.3.- Analisis e resolución de casos.

8. Diagnóstico e intervención na discapacidademental.

8.1.- Diagnóstico e intervención.8.2.- Analisis e resolución de casos.

9. Diagnóstico e intervención na discapacidademotora.

9.1.- Diagnóstico e intervención.9.2.- Analisis e resolución de casos.



Total hours

Seminarios 8 8 16

Debates 6 0 6



Outros 1 0 1




Estudo de casos/análise de situacións 2 12 14



Description

Seminarios Actividades enfocadas ao traballo sobre un tema específico, que permiten afrontar ou completar oscontidos da materia. Pódese usar como complemento das clases teóricas.

Páxina 309 de 327

Debates Grupos de discusión entre estudantes. Poden centrarse nun tema, análise dun caso, no resultadodun proxecto de investigación desenvolvido previamente noutras actividades.

Presentacións/exposicións Exposición, por parte do alumno, ante o docente e o grupo de clase, dun tema asignado poloprofesor, con contidos da materia ou acerca dos resultados dun traballo, exercicio ou proxecto.Pódese levar a cabo de maneira individual ou en grupo..

Actividades introdutorias Sesión inicial e presentación da materia.

Outros Achegas dos alumnos con respecto a practícalas realizadas

Sesión maxistral Exposición de contidos e bases teóricas da materia, por parte do profesorado, incluíndo asdirectrices para desenvolver traballos, casos ou proxectos polos estudantes.

Traballos de aula Preparación de ensaios sobre a materia, que inclúen a procura e recollida de información, lectura emanexo de bibliografía.

Titoría en grupo Entrevistas que o alumno mantén co profesor da materia, para asesoramento e desenvolvementode actividades da materia e o proceso de aprendizaxe.



Titoría en grupo Os estudantes disporán de atención personalizada, tanto en horas de tutoría como en horas de traballoen grupo. Nelas atenderanse e resolverán todas as dúbidas existentes. Hora e día tutorias......mércoresde 12 h a 13 h. Previa comunicación coa profesora, poderase marcar outro día e hora, en caso de nonpoder realizarse no devandito día.

Outros Os estudantes disporán de atención personalizada, tanto en horas de tutoría como en horas de traballoen aula. Nelas atenderanse e resolverán todas as dúbidas existentes. Hora e día tutorias......mércores de12 h a 13 h. Previa comunicación coa profesora, poderase marcar outro día e hora, en caso de non poderrealizarse no devandito día.

Traballos de aula Os estudantes disporán de atención personalizada, tanto en horas de tutoría como en horas de traballoen grupo. Nelas atenderanse e resolverán todas as dúbidas existentes.

Avaliación


Outros Asistencia, actitude e participación. 10

Traballos de aula Exposición e resolución de casos. 40

Estudo de casos/análise desituacións

Exame sobre a resolución dun caso e traballo adesenvolver sobre o mesmo.

50


Valoráse a participación activa, durante as clases. Así como o traballo en equipo e a asistencia a clase.

A avaliación sera continua ao longo do curso académico

. O alumnado que debido ás súas circunstancias especiais, asista menos dun 80% a clase, terá que axustarse - previacomunicación coa profesora- a unha avaliación especifica. Terá que realizar un traballo indicado pola mesma.

Data exame segun calendario oficial. Horario e data publicado na web.



Gallardo Ruíz, J.R. y Gallego Ortega, J.L., Manual de Logopedia escolar, Algibe, 2003

Bustos, M.C., Manual de Logopedia escolar, CEPE, 1995

Monfort, M. y Juárez, A., El niño que habla, CEPE, 1987

, ARASAC, ,

Gallego Ortega, J.L., Enciclopedia temática logopédica, Algibe, 2006

, Orientación Andújar, ,

, Mi aula de P.T., ,

, El sonido de la hierba al crecer, ,

Páxina 310 de 327

Recomendacións

Subjects that continue the syllabusDesenvolvemento da linguaxe/V51G110V01951Recursos didácticos na aula de audición e linguaxe/V51G110V01954

Subjects that are recommended to be taken simultaneouslyProceso lecto-escritor: desenvolvemento, alteracións, avaliación e tratamento/V51G110V01953Psicopatoloxía da audición e da linguaxe/V51G110V01952Recursos didácticos na aula de audición e linguaxe/V51G110V01954

Subjects that it is recommended to have taken beforeEducación: Desenvolvemento motor/V51G110V01202Didáctica da lingua e a literatura infantil/V51G110V01404Psicoloxía: Prevención e tratamento das dificultades na aprendizaxe infantil/V51G110V01305 Other commentsAsistencia a clase. Avaliación continua do alumno en que se valorase a asistencia e a participación activa do mesmo duranteas clases.Os alumnos que non asistan a clase, deberán porse en contacto coa profesora, para *tutorias e preparación do exame final.

Páxina 311 de 327

IDENTIFYING DATA

Prácticas externas: Practicum

Subject Prácticas externas:Practicum

Code V51G110V01981

Studyprogramme



48 Mandatory 4 An

Teachinglanguage

Castelán



Lecturers Muñoz Prieto, María del MarVázquez Ramil, María Raquel



Generaldescription

A Reforma dos plans de estudo universitarios recolle a necesidade e obrigatoriedade, de que os alumnos detitulacións superiores realicen prácticas relacionadas coa súa futura profesión. Esta formación denomínasePrácticum.As Prácticas de Ensino, dentro dos Centros de Formación do Profesorado, constitúen un compoñente esencialdo curriculum, xa que serven para garantir unha efectiva actualización entre a preparación teórica queofrecen os centros de formación do profesorado e a realidade práctica dos centros escolares.

Competencias

Code Typology















- Saber estar / ser


- saber facer







Páxina 312 de 327


- Saber estar / ser


- Saber estar / ser


- saber


- saber facer


- saber


- saber



- saber facer




- saber facer




- saber facer







CT7 Resolución de problemas - saber- saber facer








CT15 Aprendizaxe autónoma - saber


CT17 Creatividade - saber facer- Saber estar / ser

CT18 Lideranza

CT19 Coñecemento doutras culturas e costumes - saber facer

CT20 Iniciativa e espírito emprendedor - Saber estar / ser



Páxina 313 de 327



Relacionar teoría e práctica coa realidade da aula e do centro educativo de relacións entre oscoñecementos especializados, teóricos e metodolóxicos, e os resultados da observación, análise eintervención nas situacións educativas da escola na que se realizan as prácticas

CB1CB2CB3CB4CB5CG1CG2CG3CG4CG5CG6CG7CG8CG9CG10CG11CG12CE61CE62CE63CE64CE65CE66CE67CT1CT2CT3CT4CT5CT6CT7CT8CT9CT11CT12CT13CT14CT15CT16CT17CT18CT19CT20CT21CT22

Interpretar e reflexionar sobre as observacións ou as intervencións na aula mediante sesións de clasesemanais organizadas polo profesor-coordinador da materia.

CB1CB2CB3CB4CB5CG1CG6CG12CT1CT2CT3CT4CT5CT6CT7CT8CT14CT15CT16CT22

Páxina 314 de 327

Asumir que a competencia profesional do mestre ha de ir perfeccionando e adaptándose aos cambioscientíficos, pedagóxicos e sociais ao longo da vida.

CB1CB2CB3CB4CG12CE64CT8CT10CT14CT15CT16CT17CT19CT22

Deseñar, planificar e avaliar procesos de ensino-aprendizaxe, tanto de maneira individual como grupal. CB1CB2CB3CB4CB5CG2CG3CG4CG5CG6CG7CG8CG9CG10CG11CG12CE61CE62CE63CE64CE65CE66CE67CT1CT2CT3CT4CT5CT6CT7CT8CT9CT10CT11CT12CT13CT14CT15CT16CT17CT18CT19CT20CT21CT22

Contidos

Topic

1. Observación e análise da realidade escolar edo contexto físico, socioeconómico, cultural elingüístico

O contexto da aula

2. Interacción e comunicación no ámbitoeducativo

Principais formas de interacción. Habilidades de comunicación

Páxina 315 de 327

3. A planificación educativa na escola.Estratexias para o control e a xestión da aula

Posibles dificultades na interacción entre docentes e discentes

4. A intervención docente do estudante enprácticas. Deseño e desenvolvemento deestratexias e recursos educativos para o ensinoen áreas instrumentais e de contidos específicos

Múltiples formas de interacción

5. Deseño, realización e avaliación deintervencións educativas en relación co itinerariode especialización do estudante en prácticas

Itinerarios de especialización

6. Análise e valoración crítica do proceso deensino-aprendizaxe na aula desde os marcosteóricos e metodolóxicos ofrecidos polas outrasmaterias

Valoracións críticas, puntos de vista da práctica académica



Total hours




Prácticum 510 180 690




Outras 0 1 1



Description

Traballos tutelados O alumno reunirase cada quince días co grupo-clase coa finalidade de compartir as súasexperiencias no centro educativo. Abordaranse diferentes temas relacionados coa realización das prácticas. O alumno tamén teráque compartir cos compañeiros da aula, impresións de libros recomendados, relacionados conaspectos esenciais da realización das prácticas. Para completar a formación do Prácticum, o alumno deberá expor na aula, determinados temasrelacionados coa súa práctica nos centros educativos. Devanditos temas asignaranse durante operíodo de prácticas.As reunións serán supervisadas polo Coordinador da materia do Prácticum, así como tamén poroutros profesores-titores da Escola de Maxisterio.

Titoría en grupo Todos os traballos que debe realizar o alumno deben ser supervisados polos titores da Escola deMaxisterio e polo titor responsable do alumno o o Centro Educativo, coa finalidade de que oalumno poida sacar o máximo partido do período de prácticas.


A través das actividades introductorias, o alumno poderá coñecer que debe realizar durante o seuperíodo de prácticas, a duración das mesmas, así como os traballos a realizar.

Prácticum O alumno desenvolverá o seu período de prácticas asesorado e titorizado polo persoal asignadopara iso no centro educativo no que realice as prácticas. Tamén contará co seguimento do titor designado para este labor na Escola de Maxisterio.



Traballos tutelados O alumnado terá unha tItorización académica que facilitará o desenvolvemento óptimo doPrácticum. Tamén contará coa tItorización nos centros de prácticas.

Prácticum O alumnado terá unha tItorización académica que facilitará o desenvolvemento óptimo doPrácticum. Tamén contará coa tItorizIción nos centros de prácticas.

Titoría en grupo O alumno en prácticas deberá asistir de maneira obrigatoria, ás reunións quincenais que secelebrarán na Escola de Maxisterio. Os días asignados para as ditas reunións atópanse nocalendario académico do prácticum.

Tests Description


O alumnado será avaliado tanto polo titor do centro educativo como polo titor que se lleasigne da Escola de Maxisterio.

Páxina 316 de 327

Traballos e proxectos O alumnado terá unha titorización académica que facilitará o desenvolvemento óptimo doPrácticum. Tamén contará coa titorización nos centros de prácticas que lle permita aelaboración da memoria de prácticas e dunha unidade didáctica.

Observación sistemática O alumno contará co apoio do titor académico e co titor do centro educativo para poderrealizar tarefas tales como a observación e/ou a implementación dunha programación.

Outras A atención personalizada realizarase a través da orientación aos alumnos mediante titorías(ben e nivel grupal e/ou individual). Titorías: Xoves (tarde). Concretar a hora co profesor.

Avaliación


Prácticum O alumno deberá entregar unha memoria na que reflicta todo orealizado durante o período de prácticas.É requisito para aprobar a materia

30 CB1

CB2

CB3

CB4

CB5

CG1

CG2

CG7

CG8

CG9

CG10

CG11

CG12

CE61

CT1

CT2

CT3

CT4

CT9

CT10

CT11

CT12

CT13

CT14

CT15

CT16

CT17

CT18

CT19

CT20

CT21

CT22

Páxina 317 de 327


Os alumnos terán que entregar unha unidade didáctica, unhaprogramación supervisada polo profesor-titor do centro educativono que realice as prácticas.Debe realizarse de maneira obrigatoria para aprobar a materia.O alumno tamén deberá realizar as lecturas recomendadas na aulapara posteriormente expolas ao resto de compañeiros, de talmaneira que se poida fomentar diferentes opinións e valoraciónssobre un tema concreto.

10 CB1

CB2

CB3

CB4

CB5

CG1

CG2

CG3

CG4

CG5

CG6

CG7

CG8

CG9

Observaciónsistemática

A asistencia ás reunións son obrigatorias, formarán parte daavaliación.Tamén se terá en conta a comunicación de experiencias que cadaalumno expoña na aula, así como a lectura de artigos relacionadosco prácticum.

10 CB1

CB2

CB3

CB4

CB5

CG1

CG2

CG3

Outras Realización das prácticas no centro educativo, avaliadas polo titorou titora externo.

50 CB1

CB2

CB3

CB4

CB5

CG1

CG2

CG3

CG4

CG5

CG6

CG7

CG8

CT1

CT2

CT3

CT4

CT5

CT6

CT7

CT8

CT9

CT10


A titora ou titor académico da Universidade de Vigo avaliará as prácticas desenvolvidas polos estudantes, tendo en conta oscriterios e as fontes sinalados. Para superar a materia do *prácticum o alumno deberá alcanzar o aprobado en cada un doscriterios de avaliación establecidos nos informes, tanto do titor do centro escolar como do titor académico. O titor do centroescolar, como se indica no artigo 13 do Real Decreto 1707/2011, de 18 de Novembro, polo que se regulan as prácticasacadémicas externas dos estudantes realizarán e remitirán ao titor académico da Universidade a avaliación final. Para

Páxina 318 de 327

facilitar o proceso de avaliación antes do inicio das prácticas, o Coordinador do *Prácticum remitiralle ao centro escolar afolla de avaliación na que se reflicten as diferentes competencias. Particularmente, no relacionado coa memoria de prácticas,é conveniente sinalar: A memoria de prácticas desenvolverase conforme ao establecido no artigo 14 do Real Decreto1707/2011, do 18 de Novembro. A través da guía docente, así como con outro tipo de orientacións, estableceranse asrecomendacións pertinentes para unha correcta elaboración da memoria. Para facilitar o proceso de avaliación, cada titor outitora contará coa correspondente folla de avaliación. O informe de avaliación realizado polo titor do centro educativo seráun 50% da cualificación final do alumno. Coa devandito porcentaxe farase a media co resto das cualificacións obtidas poloalumno: memoria das prácticas, unidade didáctica, asistencia e participación nas reunións quincenais.


Recomendacións

Subjects that it is recommended to have taken beforeEducación: Deseño e desenvolvemento do currículo da educación infantil/V51G110V01102Educación: Organización do centro escolar/V51G110V01203Educación: Teoría e institucións contemporáneas da educación/V51G110V01204Psicoloxía: Psicoloxía do desenvolvemento de 0-6 anos/V51G110V01104

Páxina 319 de 327

IDENTIFYING DATA

Traballo de Fin de Grao

Subject Traballo de Fin deGrao

Code V51G110V01991

Studyprogramme



6 Mandatory 4 2c

Teachinglanguage

CastelánGalego






Generaldescription

O Traballo Fin de Grao (TFG) é unha materia de carácter obrigatorio. Permitirá ao alumnado mostrar de formaintegrada a adquisición das competencias e os contidos formativos asociados ao título de Grao en EducaciónInfantil. Para poder cursar esta materia será requisito imprescindible ter matriculadas todas as materiasrequiridas para finalizar o plan de estudos.

Competencias

Code Typology


- saber


- saber facer









- saber facer


- saber facer








- saber


- saber

Páxina 320 de 327


- saber






- saber

CE59 Adquirir un coñecemento práctico do aula e da xestión da mesma. - saber facer




- saber facer



- saber facer


- saber facer


- saber facer


- saber facer


























Páxina 321 de 327


É capaz de interrelacionar as prácticas de aula para innovar e mellorar a labor docente. CB2CG11CE59CE62CE64CE67CT17CT20

É capaz de estudar ou avaliar situacións educativas e recoller, ordenar, tratar e analizar a información,tendo en conta os puntos de vista dos participantes, os conceptos teóricos, os datos da investigación, asnormas legais e os procedementos institucionais.

CB1CB3CG1CG4CG5CG6CG7CG8CG10CG11CE59CE60CE66CE67CT1CT6CT7CT8CT11CT13CT19CT22

É capaz de deseñar, implementar e avaliar proxectos de intervención educativa o o ciclo de infantil eplanear de forma negociada unha secuencia de accións e seguir e avaliar o seu desenvolvemento.

CG2CG3CG4CG5CG6CG8CG9CG10CG11CG12CE59CE61CE63CE65CE66CE67CT1CT7CT8CT9CT11CT12CT13CT16CT18CT21

É capaz de programar o propio traballo asignando prioridades, cumprindo coas obrigaciónspre-profesionais e analizando a eficacia do propio programa de traballo.

CG1CG9CE59CE63CE67CT1CT2CT7CT8CT15

Páxina 322 de 327

É capaz de contribuír á promoción de boas prácticas do mestre participando no desenvolvemento eanálise das propostas educativas que se implementan.

CB5CG3CG7CG9CG11CG12CE59CE63CE67CT1CT14CT20CT22

É capaz de sintetizar información e soster argumentos sólidos. CB4CG6CE67CT1CT6

É capaz de presentar conclusións verbalmente e por escrito, de forma estruturada e adecuada áaudiencia para a que fosen preparadas.

CB4CG6CE67CT1CT3

É capaz de elaborar e redactar informes de investigación aplicada á intervención educativa e traballosacadémicos e profesionais utilizando distintas técnicas, incluídas as derivadas das tecnoloxías dainformación e a comunicación.

CB4CG6CE67CT1CT4CT5CT6CT10

Contidos

Topic

Contidos relacionados con materias do Graoaplicados á Educacion Infantil

*

Planificación, deseño e desenvolvemento deinvestigacións e/ou proxectos de intervencióneducativa

*

Elaboración, presentación e defensa doinforme/memoria do traballo desenvolvido

*



Total hours

Actividades introdutorias 2.5 1.5 4

Traballos tutelados 21.5 103.5 125




Description

Actividades introdutorias Actividades dirixidas á presentación do TFG, proporcionando orientacións sobre a organización,planificación, deseño e realización do traballo.

Traballos tutelados Ao alumnado asignaráselle un titor/a para a realización do TFG. A titorización consistirá ensupervisar e orientar ao estudante na temática, metodoloxía, elaboración e presentación ecalquera outro aspecto académico, así como falicitar a súa xestión, dinamizar e facilitar todo oproceso ata a súa presentación e defensa.

Presentacións/exposicións Exposición e defensa por parte do alumnado do TFG realizado ante un tribunal.



Páxina 323 de 327

Traballos tutelados Supervisión e orientación ao estudante na temática, metodoloxía, elaboración e presentación ecalquera outro aspecto académico, así como falicitar a súa xestión, dinamizar e facilitar todo oproceso ata a súa presentación e defensa.

Presentacións/exposicións Comentario e debate polo tribunal con cada estudante sobre o tema exposto.

Actividades introdutorias Proporcionaranse orientacións sobre a planificación, deseño e realización do traballo. Osestudantes deben asistir a varias sesións coa coordinadora do Traballo Fin de Grado (total: 2,5horas). O horario pode consultarse na web da Escola Universitaria CEU de Maxisterio no espazo'Traballo Fin de Grado”

Avaliación


Páxina 324 de 327

Traballos tutelados Informe do titor/a académico sobre o traballo realizadopolo estudante

30 CB1

CB2

CB3

CB4

CB5

CG1

CG2

CG3

CG4

CG5

CG6

CG7

CG8

CG9

CG10

CG11

CG12

CE59

CE60

CE61

CE62

CE63

CE64

CE65

CE66

CE67

CT1

CT2

CT3

CT4

CT5

CT6

CT7

CT8

CT9

CT10

CT11

CT12

CT13

CT14

CT15

CT16

CT17

CT18

CT19

CT20

CT21

CT22

Páxina 325 de 327

Presentacións/exposicións Avaliación da presentación escrita e defensa oral ante untribunal.

70 CB1

CB2

CB3

CB4

CB5

CG1

CG2

CG3

CG4

CG6

CG8

CG9

CG10

CG11

CG12

CE61

CE62

CE63

CE64

CE66

CE67

CT1

CT2

CT3

CT4

CT5

CT6

CT7

CT8

CT11

CT12

CT13

CT14

CT15

CT17

CT18

CT19

CT20

CT21

CT22


A cualificación será a suma ponderada da cualificación do Tribunal (70%) máis a valoración do titor/a (30%). A valoración

do Tribunal será a media aritmética das notas atribuídas por cada un dos seus membros. O TFG debe ser un traballo persoal

no que se constrúa un discurso propio. Cando se utilicen ideas ou palabras doutra autoría acreditarase explicitamente a súa

orixe. Aqueles estudantes que non superen o TFG na avaliación do segundo cuadrimestre poderán presentarse á

segunda convocatoria no mes de xullo. As datas de entrega da memoria e da defensa do TFG serán publicadas con

antelación suficiente na web da Escola Universitaria CEU de Maxisterio. No caso de obter a cualificación de suspenso, ben

sexa na primeira ou segunda convocatoria, o tribunal fará chegar un informe coas recomendacións oportunas ao estudante

Páxina 326 de 327

e ao/á titor/a para a mellora do traballo e a súa posterior avaliación.


A que resulte necesaria, en función da temática do Traballo Fin de Grado. Cada estudiante fará unha revisión e análise de

materiais e documentos sobre o tema elexido para a elaboración do TFG.

Ademáis se recomendan as seguintes lecturas:

APA (2010). Manual de Publicaciones de la American Psychological Association (3ª ed. traducida de la 6th en inglés). México:

Manual Moderno.

Cordón, J. A.; López, J.; Vaquero, J. (2001). Manual de investigación bibliográfica y documental. Madrid: Pirámide.

Jurado, Y. (2002). Técnicas de investigación documental: manual para la elaboración de tesis, monografías, ensayos e

informes académicos. México: Thompson.

Walker, M. (2005). Cómo escribir trabajos de investigación. Barcelona: Gedisa.

Recomendacións

Other commentsComo materia encargada de aplicar e desenvolver as competencias, coñecementos, habilidades, destrezas e actitudesadquiridas ao longo da titulación, o Traballo Fin de Grao garda unha estreita relación con todas as materias correspondentesao plan de estudos.

Páxina 327 de 327

educational guide 2016 / 2017 - secretaría online

Documents