DE ViTA SPIRITVALI

E A O P L R / B V S V . P . J A C O B I A L W M £ 1 J>£_ PyAZ

J0C1CT/IT/S / E S ^ CXTtfrtCT'/.*!,

*>UB A V S h c i | . < y 4 v ^ ^ ^ T / S 5 / A ^ t D f / P ^ ^ A C

££>rtVM&£M Or>£tftf/*< Su ffSLCTAtC lS

?£R P. JOAMVEAl CAMACHO

EiusPfcM df l t , ?KOF£Jif#«

y4t Sv ?£(?< O R U M l U S J u t V O L ^ A T V A i ,

A-n-no / 5 5 5 ^

V ^ L t N T l ^ : £ x TvPOCfcAPHlA CtAVftij AivrCNft M 4 « t

c 0 *> /

a CtsTL 71-*'S /£Z>>?>v. C^LC /Z^

Cofluinus Nfchel Societatis Iefti Prasp. G,

(~*VMtompeniittm de vita fpiritua-^ li perfe£fce inftituenda P. loannis (Jatnacho nos~fr& Societatis tves eiufdem Societatis ThtoIogi',attihts idcommijfam piit» rttognottcrint, ac in luccm edi pojfe trobamrint ; factt/tattm concedimm *vt tjpis mandetHr,fiita ijs ad quospertinet xvidebitnr. Irt qttorttmfidtm^haslitteras fflitftpi mlfra fabfcrittas & figillo noflro munitas dedimtts JLom& 7. Nottembris

Aj>rottac$on9y Ucencitt*

DEorden,ymandatodelmuylluftre,y Reuerendiffi. mofenor D.Ia.cinto MinuarteObi<po dc Maronca;

delConfejodefu Mageft.Oficial,y Vicario Gcncral por clllulhiffimo, yReuerendiffimoSeilor D. Fr. Pcdro de Vrbina Ar^obifpode Valencia^Virrey.yCapuan Cene raldeladichaCitfdady Reyno5he vifto y leydocon aten cionvn libro.ineitulado De yitafpirituali inflituendaCornpen; dlumex openbusV . P. lacobi ^Ahare^de Pa^Soc. lefit.extraftTt compueftoporel P.Iuancamachodelarnifma Compa-fiia:y no folo mc parece dig.no de que fe de a la emprcn-td^finodcqueafu Autorfe Iedin lasgracias de auerlo* cfcrhocnranbreuecompendio,para<|ue mas faci^men-regozcndetafolidasdotnnasjos-quepormenos fobra-dbsdetiempo^nolaspudieren bcberen las-dilatadas fue- tesdonde fu Aurorlasfaeo.Efteesmi parecer,en Valen--cia 4,de Enero r 6f 4 .

Il Doft. Garrido Reflor d?$..3(trtolome.^

Imprimator p ; J. f.ftfc.Maron.Vig\G

Imprimatur Mor.Sifc. ^Adnoe^

AVGVSTISSIMAE DEIPAR/E.

fpplVB tuisaufpicijs,Auguftj7fima &£f#: Deipara,primafcribendityro-cinia fubijcio: aetate propemodum confularis, ftipendijsvix gregarius miles, vel potius calo, aut femilixa. Verumtamecum adlocum (MARIA

itiXiQet^tvndt flamintt extunt%vcHertftti~' tur^Bcchfiafles c. 1.7. Eaque /api'enti& falutaris fluenta, quibus dedititsimi tui ferui Iacobi Aluarez opus (vnde hcecexcerpta eft operula) aftatim exujberat, a te omnigence fapientise mariexijfrecopererim: quippe eo-rum fufFe(5trix,proue6trixque exti-tifti ad te merito(quamuis depleta, Sc in exiguum hunc fluviolum de^ genera>egredidebuerut,quasha«fl>d im meri to, vel hoc vno oj&^e^ribt

ttine.

mine, MA R T A (produtte tamenj vo citarisNon enim tui prsefaguscon-ditor, vtea, qusecorrepte M A R I A

profantur,intra crepidines, quibus tnmentts benignitatis tux iiaclus con-ftingeretur, Iok 38.11. te corripuit; fed produxitpotius § immo effudit faper cmnia opera faa.Ecclefia&icHs c. 1.10, v t non modo a tefufficietiam, prouec tumquefufciperent;fedetiam in te, nuliov/quamtra£tu, anfra<5tuve,fa liorem, fomentumque inuenirent. Quam ergo fluviolum ad produ<5ta benignitatis tux, pariter ac fapien-tiaeMARiA(vndeexitum ducit)srfe' ro,& o#ero,vel potius ipfe(vt que nullarimofis obicibus fra6tura re-moraturjinflar digiti per onychinas cruftras,nonimpa6to vngue.relabi-t tafoue,& faue. Neq; aut ob igno-bilitatem,defpicia^,quod a te oriun

dum ingenuitatem cotraxit: mt ob exiguitatem abijcias, quod ( guaaif exigu is agitatum pagellarum tradu cibus)& gratidia coliibet caeleftis /3 pientire profluvia » & grandiomtn obfequiorum, quae mihi,vt in votis, in procinifcu funt,pro ludutum £ffe coftituifti: verurnetiam, ficut ad illa exantlanda,&mcommunem alioru. profe£fcum propinanda fauifti $ fic i tenwt eorumdem & fluore alefca, & vbertate augefcam profufis refo-ueTmiferata foppetijs-. Aye, ceuiter-numque perenna»

Tuus deuincStifsimus fervulus,da dixerim,etiam ffliotos.

lomffts Cam&chfi*

I N LAVDEM E G R E G I I Compedij. P. Ioannis Caniaeho

erga opus P. lacobi Alvarez I de Paz>

F. lottnnes Qalm AtMttffiwms*

EPIGRAMMA.

ADdere quodftcile inventis fit novim.us,eft'0 I OptirTjafTfuerintadderejdifficiie.

Demere qnodftcileinventis &t novimus x eftp. Optiroa cuni nuncant3 demere difffcile..

Demere cummaneat hxc optima ,& adereieeirnO Optima cum f ueiint -nii tibi diffuilc

l l B E K P R I M U S . '

p-E SPlMTV^Lls v IT /E NJtTVKJl > £T* Prr[c$ionc')buiiifqtte incitamentis^documcntis>

& pradibus.

C A P V T . P R I M V M . De foirituahs i>it£naturam

^ B S S I T A Spiritualis, prout inbabitu conGftit.gwtit W ^ M j Deo nos gratos f^ciens cfbvita merito difta: vt enim

pSwt^®%5 naturalis vita £enerationenatura!iJta gratia ^enera-^ V p ^ v i ^ ^ tioneipirituali.baptifmate videlicet, conqiuntur: cc M^KuaAfiJ ficutnatur.lis vitadat corpori, vt fit fccudumnatu-ram, Iimitat ad propriam fpeciem, vires fubminiftrat, $c eft cpera-tionum vitalium ^rincipiumiita gratia datanimq.vt fit iupr^ n^tu--ram, circumfcrib t nedebita mandata tranfiliat, affa&us in res di-\ '

t! totemporealiquodgraue peccatumnon pti^^u«uv,, wf.** ~«-"^ T2tir>, cxleftis illuftratio 9 qua fcculi vanita s cc gnofcitur , cadeftia Confiderantiir, Sc quid ?gendum,omittendumve fit.facile animad-vertitur:item omor, quo ferventiiiime Deus amatur, 1-ecitia rg;m-dinmquedecseleftibus,- pax confdentix, contemptus-fasculi/noq timere mortem,confcientixproprix teftimanium,& pnjcipue Spi-titns Sandi.

VitaverofpirituHlis,protitin a&ioneconfiftit,eft bonorum ope-rurn exercitatio y qua Deo propter Deum£amulamur, in virtute, ac fcn&itate proficimus,& illam:b?atamvitam promeremur, cuius gratia conditifumus: quasdefe&us quofquemodicos deteihtur, cYinminimisetiamvoluntitem Deicompleaicuc: qux orenia fx-^"««nigit.&inoperacaBleftiacontendit: q:iae Dsemoni, & eius juauombus bellum indicks & Deo , divinifque infpirationibus p ^

fioSc-hT IS C t , P i d i t a t i b u s feculi vicua,peccata defiet, pa^ gelosimit ' c r e 5 t ! I r a r n n i amoretri pellit,tentatioaes vincit, An-iflduit fecatUr " l l m i l i t a t e m 2mat,manfuettidinem cupit, puritatein

^recumpetitinoninplateisJedincella,& pwpnjicordis

'Cewpffid. Vtte SfiritiiAli$l

al>diti5r eommoratun noxicum hominibns, fed cum Scripturarune) VolniT?inibusIoqufnir5nonrum,)resnudic, fed Dei afLtus aufcul-tsti:non ncxi^ ccgitr^, fed Dei bemificia (<fc perfe&iones contcm-pIarur:non vitam cerreftrem in cslo religionis-fed vitam cxlcftetn mkM terTa.Denique illa eft,qux cumomnibus vitijs bellum cerit, & vniuerfas fibi virtutes adiungic. $\ hxc non ddkierijs tanrum* fedoperibus prxftas,iam vir fpirkualiscs,iim ad fpiritualem vk% sfcendiftiriin rninus fxcularis es nioribus, quemcnmque profite«r risftatum,& vitamhabes mundanam,atquecarnalem.

Opera adfpiritualemhanc vitam pertinentia funt omnesbon® attiones 9 ideft , qu* ex natura fu a opera funt alicuius virtutisj St ©pera media/eu indifTerenuajfi ram^fl exftatu mediorum, propo-fito finevirtncis, adfhtumboncrnm efferantur, Scin Deumtam-quaminfcopum vtraquereferantunhoc enim fi:ie ilJis deficientc* oon vire fpirinulis, fed carnahs opera erunt

Nec latis eft,ad hoc, vt opera noftra ad fpiritualem vitam pertl-reant^quoJ exgenerebonafmt^&addcbitnmfinemdeftinataifed filia przrterea funtneceffaria, qnx dux fequctes regnla? pacefacienc.

Prima cft,. vt in bonis ordo, mod us ,.difcretio, "cc perfenerantu ferverur.Ordo eft,vrpra^:edant illa,qii^pr2r.cedere debent,& que fnbfeqfti debencfnbfsquantiirjvr fcilieer prius precepta ferventurf rfeinde confilia, prius roeiiora, licet minusfapiant, poftearninonil

lrcet magis arrideant.Madus efhvtfervent;er,& quiete exerceStnr* Feruens eft,qnj eam cu ram^ ditigentiara adhibet, qur:m.in rebuS magni momerKi, & in ebfeqimim Dei fudlis adhibere debet- quie-tus vero, qui cuiqiteoperationi tempus necefTariumtribuit*neque Vtad aliam perveniat, in hnrus exercitatioxie feftinatj fedita feha-bewc fl nihil fibi ageadu reftaret.Difcretto eftfi opera bona.quin^ doprsceptumnoninftacprovtiiit-Jte, aliorumveaedifieationcauc omirranrur, aut in tempus aliud differaiuur; fi, quse omnibus conx-' jnunia non funt^noa apud onanes,fed in fecreto fiant:fi denique: eo »odoexereeantur,vc niillus noftris fingularitatibus offendatur; Perfeuerantia denique eft, G bonura , quod iemel casocris , mitw quam fioe caufa dimittas»

Secuadareguiaeft,vt in medijs aftionilws^ex quibufda m(qua-* li^ funteajqusc corporibus noftris impenduntur^tantunidemquii fumat^quantumduraneeefllcas exigitrexalijs verof qu* videlicet proximis erogantur 3 vt allocutiones, negotiorum eorum trafta-tiones > & buiulm^di c^tera? ? t antum awipittt 9 quantum prudens glbiritrfs pQfcit>

Ifler Trhntlf. t

t)e fphitttalis viu ptYtibns. C A P ^ I I .

V lta fpiricualis,quam hucufque defcripfifntts, tripl?x efl; Acti-' va videliccCjqn^f^cuniiersContemplatiua, qus formoflori

Wixta deniqucquse fxlicior habetur. A£tiu?j fubftanti3 in co fpirita li vivendiinftituto confiftit, qu3

homoftuciiofis a&ionibus ex profeffo vacat^vtfe ad contemplacii-uem veritatis,^ amoris perfe&ionem difponats five, vtalijsdica, in illa (piritualis viri occupatione,qua5 peccata deflet, aftectus mo-deratur, tentationes diffoluit, proximos in rebus corporalibus, <5c ipiricualibus iiivat,omniumq$moralium virtutnm funftiones exer-€€t : cuius finis eft vniverforum viticrum extinftio, paflionum snortificatio, moralium virtntum adquifitio > & inbonis operibus rc&a exercitatio-

Eius operaad triagenera revocantur; quorwmprimumeasac-tiones coftipIe<fiitur,quae&d propriamemendationem^acrefiitndi-nempertinentj& huiusquatuorlunt clafes: Primaeasa&iones cS-tinecquibus peecataftermis,iniquitatesinfasculo patratas detefta-niur,& flagris,cilicijs>cxterifquehuiufmedi ea innobisipfis cafti-gamus, csrnemque tantorum malorumfontem afligimus. Secunda vero eas, quarui&prxfidiG) vitia profligamm Tertia eas, qux fen-fus cohibent,v5c pafliones mortificmt. Quarta denique eas,quibus afteftusmoderarrjurj vtftmtmodeftia, filenriwm, humilitasa pau-pertas, ctltitas>obedienti3, abftinentia,fobrietas, manfuetudo> & his firniles.

Secundwm genus a£tiones compleftitur multimodas huius v i t^ & quidemprxftamioreseiufdem.Easautemfuntfcientiaa Dofto-reaccepta, quas dicitur difciplinasprudentia,& huius ipeciesreg-natiuajpolitica^xconornicajmilitarissquin^cpartes.Confiliumvir «Jelicetjiudicium, & gnomen/eu fenrentia: ittin mifericordia, pie-fas, charitas, relipo, iuftitia, acdeniqueomnes iilae fub tribus a Dionyfio numeratif comprehenfse, nempepurgatittlSjilluminati*; vis,aliorumque perfecfciuis.

Tertinmgenus duas continetclafes, qnarumprima operami-fericordi^ corporalia , fecundalaboresilliberalmm artium ,Lnifi* cium fciIicet,armaturamnauigationem,agriculturam,venationem* medicinam <5cfabriIiaomnia completftitur.

Vt aurem huinfrnodi a<3:iu<j vitx a&iones vndequaqne ret. £ <k expollitaj evadant>neceffum eft,triahabeant. Primutn,vtfiat:na folumgenere bone» fcd ctiam cxcircunftantijs perfaaff/SPantk**

CowftnJ. Vitd Sfrtitittisl

ti's,lccianxiiiorumfinis* opportunitstis, & modi. $fccundum>vt fint meritori». a radft viJeli.ec prodeuntes. Tertinm. vt propter Deum fint fcdWQux farie omnia habebunt, fi non laudes huma^ »as fed dhunamgloriaminillisconquiras$quarofolamqu5rens,& quod in te eft fauens,vt opus bene fuecedat,nequaquam (i fm£tus. fcersnis h m£ quaquam evenetit,iftaoccafione turbaberis.Si dein-dead perfe&e operandum te Oratione, Meditationeque parave* tis. Si ite in ipfo a&ionis exterr^ decurfu, & te follicitudine mag-«a aiftodieris*i& Deiim prxfentem habneris.^c filentiumferuaue* tis>veljGloquendumfit:loliim,que.»dificationemfnpiant»protiile-|> TK.Si rnrfus appetitum,vniuerlalque paffiones, ac defideria ratio-v

i\i virtittilqueregulaelnbiugarecuraueris^ Si tuamdenique voea*-tionem cxpender.is, yiresfpirituales, <k corporales metitus fueris^; Sc penes eas externarum aftionumonus fufceperisjquos Ci dubites^ cxperientia ibfa comperies.Et hxcqux dea&iua vita ha&enus di« ximus, ad Religionum nouitios, & Religiofo* rerum temporaliunir ad miniftros pertinent. .

Contemplatiua verovita >qux mediu.mGbtinetlocum,dupIexr infiiper efbaltera eorum, qui eremumpetentes, fine pr^latc^c fo*' cijs,. sffidux meditationi, ac contemplationi incumbunt; altera eo*t mm3 qni in cenobij s, fub Prxlatotumciira, fratrumque confortiOj 14editatione,& Contemplatione pafcuntur.Prima paiiciflimorun* eft & magnis periculis > incommodifque referta: fi enim aliquibus congruit> ilLi profe<9^ funt, qni diuih qaen.obijs verfati, & in omni: mortificaticnis genere exercitati, ac vniuerfis inftrufti virtutibusM Deo infpirante," Praelatoque arinuente, ad erermim confugiunt, vt mortali carne Angelorumnaturamxmulentur.QuibuslanemuK ta adhuc fuper ftint incomraoda,quxhuiufmodi vitse inftituturr* minus fecurum.acfruftuofuro reddut. Primo enimde eft illitis fec-f tatoribns Magiftri fpiritualis inftrudtio, Prxlatorumcorreflio, fra* feum confortium 3 horumque in tentationibus iuvamen: mukarunf kem virtutum exercitiufn, profe&us mentis noftrx cognitio.ac de-©iauemultcrum bonorumoperummeritnm,votorumque confe-quutio, qna> facilius iropetratcongregationis oratio. Adeftautem ipfis & temporaliumrerumcura,quadiftenduntur^ talentorum ijfdem conceflorum.abfconfioiquibus omnibus vita c^nobita caret incommodis.. ..

Hnius naturaefteorumReligioforum inMbnaftenjs commo-mcttmm inftitiuio,qui canfentiente Pr?lato, & maiorum lnftituti* aanueiitibus^abomnibu*extemis•aOionibu&elongantur, & Pe<*

mtc*?

Ziber Prhnitf. 2

intelle&u, afCJucaffeftu, proutpoflibile eftin hacvita, iugiter in-fcqirentCuius fanedignitas magna eft, ingens vtilitas, & mirapk-nefuauitassfinis autemmentem abomnibus terrenis defideri js^ cogitationibus emundare, eamdemque Deo intelle&i% & affetfii* atqu t imitatione coniungere,

Debet autem ad illam vnnfquifque difponi|rimo vocationedi-! vina, quam his ccmperiet indki j s fi videlicet efficaces affUtus, Sc infpirationes eam lufcipiendi fentifcatsfi impedimetisrefifhtsfiaci crationem mentem quietsm, & placidamhabestjfi ,cumfanftis Meditationibus infiftit, virtutum prcfe&nm experiatur,fiorandi donumfibi diuinitus immittianimadvertat, fideniqueeamRell* gionem profiteatur,que operibus contemplationisincumbit Secu-do difponi debet collinMtionefinishuicvitjeprxfixi,iirumvide!i-cet fibi d efignando. Tertie amatorem fe filenti) pr<jftando, cellseqj habitalorem affiduum, ae folitudinistamintern^jqunnexternao fe'£tatorem continuum. Quarto denique propriam animammorti— ficatione purificando.& iuaem Dei piefentiamfe£tando.

Officia, fiue aftiones huius vitx §xm$ qux fequuntur: verbi Dei auditio^fpiritualium le&io,fcripturarura fa craium ftudii;pi, reruin anirnam illuminantiunaJ& perficientium fcriptio, officiGrumdivi-norum aufcultatio, vocalis oratio, & mentalis exercita,tios fub qu* cogitationem^ meditationem, affeftunm excititicnem, &contenw plationera comprehendimus. Quxcmnia tam lolitauorum Reli-gicforum, quam Religionujp Scholafticorum funt propria*

. Vita deniquemixta,quem;..dmodi\mex A£tiua& Contempla-* tiua componitur , ita in vtriufque nr.tura confiftit, vtriufquefinera intendit, & vtriufque a&iones complectirur. H<°c ad eos pertir.cr* qui in caenobijs ad Prslationem euecti iubditos Religiofos guber-nantjatquead eos eti5,qui, aut iuftitix>«tcbaritaislegedevinc-ti, animarum faluti incumbunt, diuinamque legemdocendo, prx-4icando, peccata expiando, fimiliaqueminifteriaexercendo,de-mintiant.

Ex tribus his vitis prxfais a&iuaeftprior,&iroperfeftior: Co-_ templatiua vero & perfe&ior..& teropore pofterior:Mixta denrque ambcbus dignitate p i o r , & temporis exequutione pofterior, a$

quam vocari funt Religiofi, vt ftatui Clcricalianxiliofint,<p§ ' «is ad animarum klutemcurandam indiget.. Decuii^

perfeCtione «gendutn eft» ; (:§••)

CAP.HI. V

Vempefii. Vlu SpirittLilifi.

iDe vit* fpirittulis pcifettione. C A K IH«

PTirfe&ionis nomfneid intelligimus, ratione cniusnihildeeft eixui inert. Vkx ergo fpiritualis perfe&io ( quae ©mnibus jfedi

Relifiioffs prxfeitim,poflibilis eft) non in gratijs gratis datis, con-filijfve Evagelicis, aut in pra>ceptis Decalogijfed in charitate Dei* &proximifitaeft.Nonquidem incharitate concupifcentix, qua. Deum^eiufquebona nobis volumus»Tedincharit4teamiciti<e, qua Dei amici c6ftituifnur*& ipfum,eius folum gratii, diligimus. Nec item in cbaritate amicitix afficiente*qua videlicet amoris affe&ibus iufti animainftammatur, Sc ad volendum Deo bona fuajad gaude-dum de perfe&ionibus ipfius, ad defiderandum, quod orrnes ei feruiant, Sc eiufdem fubijcia ntur imperio, huiufmodique affe&us cxereedos impelliturjfed in efficiente etiaro3qua fcilicet, & ad cuf» todienda mandata * Sc confilia a mple&enda, & diuinum in omni-busbeneplacitumexequendum, mouetur:ita vtfupra dulcedine* & teneritudinem amorisoperumefficacitatemhabeat, & Dei in oronibus,prout in hac vita pofllbile eft, perficiat voluntatem. Nec denique quecumque charitss efriciens perfeitio eftj fed ea,quxin duobus, qui fequuntur, paragraphis exponetur.

£a igitur charicas perfeAionis nomen, Sc naturam obtinet, qugi iftter extremam infirmi iufti, Sc maximam fupremi, hominem om* suno re&ificat/enfus moderatnr,affe£tiis ccmponit, pctentiasor-dinat, vires dirigit,rerum omnium mundanarum contemptum pa-rit> &folius Dei, eorumque ,qnx adipfumreferuntur , defideria f&ccendit. Hanc charitatem, qui in aliqno gradu hubuerit perfec-tus,quiin minori,minusiqniin maiori,m<igis perfe&us eric.

Cuiusfunteffe&us duodecim,i)que eiufdem indiciajpuritas vi-delicet raentis, temporalium abiettio, appetituum quies, circnmf-pe&io verborumjCOgitationum mun Jitia, defideriorum tranquilli-tas,follicitudo virtutum, operum pu!chritudo,fuftinentia adverfi-tatum, internanim virium colleftio, concordia voluntatum, Scitk IDeum mirabilis transformatio.

Nequeineacharitate, quamhuc vfquedifcripfimus, perfeAio-Jiis natura adxquate confiftits led ex charic* t? etiam proximi, qiuf videlicet ipfumpropter Deum amamus>plene,& integre coalefcit. Qtu3efanechajritasfqu^fraternadicitur,& fupernaturalis eft)non eft illa,qua amicos,<?cinimicos ita dilligimus/vt neque opere3neq» verbo,neque dcfiderio vlltim eis malum inferamu 5 vtpote qu» ad incipiente? pertinetjnequeeaitem, qua tamamicosjquaminimi*

tos*

llher Prhntis* 4

cossbeneficos, quam maleficos eo propter Deum amore eomplec-timur^vcomne eis bonum defideremusJ& temporalia, acfpiricua-* lia commodaimperciamunquippe qu^ ad proficientes attinet:fed ea phncqua itaeos omnes amamusivttantaeifdemfolicituiinejj ac diligentia mala infligere caueamn5,bonaque prasftare curemus,' ac fi nobis ipfis eorum bona prodefTent, & in nos ipfos eorumdenf Hiaia ieciderent: quq & ad perfe&os fpe&at,&eli vltimusfrater* tix charitatis gradus.

Cuiusplurimi funt effeflus, ijdcmque eiufdemindicias nempdj neminem temere iudic*re>nemini obloqui>omnes vcrbo, & exemj plo iuvare, & his fimilia quamplurima.

De incitamentis aX fpiritualis yiu perfeftionem capejfen&m^ CAP. IV.

Q Vamvis perfe£fcio donum Dei> illudque h gratiaprofecluSS fitjnon tamen cooperationem noftram excludltrqua propter

ci aifequend^ cooperandum nobis eft,tum defiderijs,tum operibut^ Et primoconcipiendum nobisgft ingens perfectionis defide-

rium$ quod quidem feruens debeteile,& exseftuans: fustenini multa,eaque cfficaciffima, quse ilJud accendunt. Qudrumprijpauni ex mulciplici eiufdem dignitate fuccrefcit. Eft enimdracbma, qud faeHcitatemcoemimiiSjmarg^rica, propterquam emendam omaia noftravendidimus; thefaurus, obcuius amorem vniverfa reliqui-» mns,mons, inquem kborando confcendimus>regnumDci, quodi violenci diripiunofamiliarifsimri Dci, & hominis amicitiaj ar ftifsi-xnaeiufdem cum Deo coiun&iosprxfencisvicasbeaticudoj &opua Dei pr^ftancifsimum, nenalijs, qusm eins smicifsimis concefTumj miximag]oriaipfumiifficiens,animam;*bomni morbo fanans, isk verifsimam dignitatem excollens, in numeris diuitijs mulciplicans,; VtilemEcclefiaereddeBS, pulchricudinecondecoransf.paceexor-&Zas, fecurica ce adimplens libertace donans, fanitifsifiQiique cogn tationibus,& defiderijs replens. Denique eft munus,propcer quQ« Deus finguhri perfedos providentia protegit> fortifsime £ mafo tecrabitjpotentifsime ad bomim robora r,fuauifsime a tribulatipfii; bus libsrat benignifsime exaudit, maximis bonis replet, honore aft ficit,vi£tori js i!luftrat,mirabili vita exornat,prxtioia morte cond^ corat Jneftabiliprxmioremunerat,& iucundam eorum xatm&i liamfacit* % t

.Secuadum efl fcixc^uod cemporalia non faciaflt, fgfci&W** **\

CmipenA* Vit& Spitittutitl

Temomrnnbfatisfaciunt QuodDeus impenfevnft ,vt peffe&io-liem quxramus. Quodipfaeftgrati<£ in habitantis fignum. Quod non pcoficere, deficereeft- Ac denique quod ad eam quxrenda m religiofa obligatione conftringimttr.

Tertium exmultiplici Religionis opere, Sc exercitio confurgit) ff^jnentiafctlicet Sacrarn<entorurn>afsiduale&ione. iugioratione, C^eleftium meditatione, fratrumexempln, acmonitionibus> ac eu-ra iollicita Praslatoruro: hxcenimftmtilla quinquetalentaj q t ix i Deonegotiaturi accepimus, vt alia quinque Iticri facuimus, nem-pepuntatemjcientjamrobur^virtutem, tentationumqne viaoruu.

Quartumeft ftatus Religionis ipfe,faa£hts vtique>atque perfec-. tus;& loctiSjin quo Religiofi habitant,a curis diuithrum, honoru, voluputumque fequeftratusj quin dc habitus ipfe, quo Religiofi 0periuntur,qui cumfita veftibus mundanorum diliituSj vitam etia valde diverfim, ubindeque perfe&am defignat; immo & ipfa re-ligiofa vocatio>cuius bcneficio hotno ad perfedionem vocaturj ac-tandem communij opinio ab vniuerfis fxcularibus de viris Reli-3

giofis concepta. Poftremum continet mala imperfe<5tionis, & perfe&ionis ad

-iun&a bona ea funtpaffionumimemperantij, difficultas verx p?-nitenti3e,ignorantia>cxcitas, infipientia, ignominiofa virtuturo nu-ditas>prxlidiorum ad bonumdeftirutio, <?c vilistandem, ac abiedta mundanorum fe&atio. Hxc vero benignitas % qua Deus perfeftos omnes tueturj «irxiliagratixipfis vbertimtributaj magnirudo, fu-° blimitas, atque tramquilitas , quns animun perfe&am comitanturi fecularium malorum fugatio, m.igna cum Deo familiaritas, atque imicitia^quibus omnibus, innumerifque alijs anima vere perfeita pcrfruitur.

Dicument* tdviu fpiritualis perfettionm compMM&M% • CAP. V.

O Pefa vero,quibus perfeftioni aflequendascooperandum nO* bis eft, hxc quidem funt^qux in (ubie&is docttrnentts conti-

•entur.Quorum i.Eft,vtReligiofus, aliufve quilibet perfe&ionis eupidus^Magiftrum perfe&ionis qtt£rat,eique in omnibus obediat* %i Vt ipfam perfe&ionem firiem fpiritualis vitx fibi prxfcribat* 3. Utoculos femper intendatin magna. 3» Vtiuvn afpfernetur minima. j . Ut oblivifcatur prxterita, futuraqtte fe&etur. *~ y.t deOd eria tnitio coaverfioni* concepta diligenter confe*vet.

7. Uc

lther Primusl $

7« Vc propHamvocnionem ccrtiiTimS per&£ionis vhm ccfeac. S, Vt obligationes ftifiii fnfcepti prirao loco fnheat. 9. V t lepidorum difta & opiniones contemnat. 10. Vt viros fpiritua!es diligatj& ad collcquiu frequens accerfat* 11 • Vt eorum mores fequatur. J x. Vc Chriftum fervatore noftrum,quoad fieri poffit, imitetim 13« Vt » congrefTu propinquorum abftineat. 14, Vcnimi-sfamiliaritates vitet. 1) . Vt fuperfluos difcurfus,ac vifitationes fugiat» %6. Ut derebus fan&is cum alijs colloquatur* 17. Uc incun&is bonum exemplum prxbeat. f 8. Vtdiuinisinfpirationibiis parcat, 19. Uc bona opera ftrenue faciat. ao. Vt oh operibus fupererogationis tion defiftat. $f« Vt ordinem in occupationibus teneat. 22. Ut null isn occafionem proficiendi praeterm;ttat# 23. Vt communera vitam fecLetur. 24. Ut non fitpufillanimis, & fuperb^ finguUritatis amicu$$ 2$* Vt oticfiratem odio babeat. 26. V t nimias occttpationes timeat. 27. Vt fciendi appetltum moderetur, a 8. Ut modum fervet in facris difciplini?. 29" Vt fk in commnni conviftu gravis > in converfatione cautus^ in eadem vit# ratione pcrfeverans, & hsec documeiitadiligentilii-mefernans.

Ad conlequendamautem fpecialemcharitatis erga Denm per* £c£tionem hxc tibi duodecim fent adhibenda opera. 1. Eft, vc infipieiifium oj>inioncs, & tepidorum marmurationes contemnas. 2. Vc non modo gravia, fed levia etiam peccata, rninimofque de-fficlus,quantum fteri p^filt,aufiigia$,necumquam fcienteromnino, leu excoiuko dicas,autf.iCias quod imperfe&ioneellecognoveris. j.V^tcebisquotidiedifcutiaSjmalalugeas^b^acirculpiciasioCqinid in eis ineptuaijminnfve fervidu fuerk,reprehcda$54C Jeverc p:mi«*s* 4 . Vt fenfuum mortificationem, paifionum cohibitionem,eorpo*4

lifque drfcretam affti&ioncm diiigentiifime fe&eris. y. Vt nimium erga creatnram aliquam amorem ftrenue dcvit**s1-& ccr tiuTma vifibiliu onaniii defidcrio ptirumt illib Jtnmqj cnftoaws». 6. Uc humilitatem , & obedieiitirfm tuirum femper aSiorum comites fiddiilimos habeas:n$c aIiquod,quaaturnvis bojotixn^op«%

B tibi

Compcn&n VtMMfkitiulif.

tibi .id perfe&ionem profictuitn exiflimas, quod autliumilitas fanc* ta noncondiat,aut promptiilimiobedientu non di£tit. 7. Vc nequaquamtTs tuis operibus, aut exercitijs fingularisj fed ea efiicacioraadconfeqitendam perfe&ionem iudices,qux & com-muni^ con^ree;ationis vfus approb.*t,& patrCi inftitutj prxfcribunt. 9 Vt tua cum hominibus converf.-itio admoJum moderrm !ftj nec putes^tehuiufmodi converfitione, fed Angelorum potiuSj-fin£torumque colioquio ad perfe&ionem iuvari.. o. V t externas occupationes> que w* ab obedientia, aut 3 cfnri-tate fuerint tibi demadat<£,magna ipiritus Iibertateincipias>fine vlU fpiritus anxiet.ueperagas > & magna-fpiritns traquillitate perficias. io« Ut neguiorum multicudinem, qu<j tuas, aut fpiriiu^les, aut coroor^les vires excedunt, nonadmittas : led iolerti meditatione confiJeres, quid pollis, quidve fine Ipiritualis profe£tus detrimen-to non poiiiN, & iJ faciendum alfumas, hoc autem. prudenti excu£ fatione devites*. I I . VtOrPtioni,ct diuinorum contemplationi femper infiftas^fc cam tenerrime, vtfponfam di!!igis, vcdominam ftremfiime venere-tiSySc vtcibum,finequo fuftentari non potes, vt veftem,finequaal-gidus es,atque vt diuitias te repIente$j<Sc protegentes ardentiisime concupifcas. I * Vt Deum-autinrn te ipfum,autextra te pr^fentem iugiterin^ tuearis» & putiflimis defidenjs s colloquijs fan&ilsimisjigwtifque ad diuinam,& incomprehenftbilem eiuldem bonitatis amoris af-fectibus afpirare, fit in omnibus>. qux egeris, tua follicita^tua ingis, &: irrequieta operatio.

Duodecim item alia funt, quibus ad ch arititis erga proximuna perfe&ionem coniequendamtibicooperandum infuper eft. 1. Eftj vt fratrem afpicias, non vt carnem, aut fanouinem* fed vc Dei abeo impenfe amatam, atquedile£t^m imiginem. a- Vtcogites fratrem,non quidem vt extraneumjfed vt coniunc-tifiitnu tibi,cuiulque profperitas, vel ad verfitas ad te valde fpe&nt, J- Utnon afpicias eum,quamtumvis moleftum Sc adverfum tibi, tamquam malum aliquod iniuriamve inferentem > fed. tamquam magnabona,eximiamque gloriam tibi adducentenu 4. V t quDties erga eum malevolentiam,.autanerfionem in te de-texeris^ne finas ziz*niam crefcere,aut illatum vulnus callnro obdu-» cere,fed ftatim medellam afterrexures. £. Vt nimiam cum nemine quantxcumque virtutis, Sc fan&itatis w a a u t femina familiaritatem ineas»

tf.Ut

Liber trimus- $

<S. Vtfiimmodefato fratrisamorefauciatum refenfcm , deeius »sturalibns,aut fupem •rurulibus donis,ne tuas c#cicaci,quamalio-rum veric^ti plus credas, 7. Vt res temporales defpicias.eommquearaorem penitns i cor-de tuofiiccidas. 8 Vt propriam voluntatemvincas, «atnquealiorum voluntdti fnbi;ci^s,<?\: pedum luorum fcabellnm ponas. p. Uc iudicium abneges,neque nimis illi fidas, aut dif jnicionibus tuis tenacirer adhxreas. 10» Ucnihiltam maximum, vtile, aut prsetiofumeffefcias, quod charit.?tis,autconcordi»bono debeatanteponi. 11. Vc illud tibi perfuadeas 1 nulla caufa, quamtumvis fafta tibi videatur, iram contra proximumtuumefTeadmitcendam. I z. Vt nontibi longam vium promircas, ledreputes te quam ci-tiifr me eile moritunim, quo iniurias fra trum ea animi rramquillita-te tollerare affuefcas* quam proculdubio in vltima viras periodo re-tineres. Quxomnia fidiligencer fervaueiis,quamcelerrime per* fedionem nancifceris.

Dcgr*ftibtts perfeciionis^eorurnque cUfibu\• C A P , UI.

T RipIex abomnibusconftitukurprxfatajperfe&ionis gradus^ Piior j qui.& via puigrtrinadicirur, 6c incipientiumett pro-

priusJn ma'i fugj per p^nitenciam pecc>torum,extin&ioneniiricio-mm> centationum vict«. riam , & mortificationemp^lltDnum, fen-(uumque ,tam interncrum, quam externorum cohibitionempofi-tus eft.

Cuius quinque funt ciafes: ad primam pertinent, qufpropofitum nnnquam gr*viter peccan di babent. Ad iecundam, quinec lenicer delinquendi reiolutionemftacuuiit. Ad certiaa^quiexternarumre-rum conremptum,vtdiuitianini^honorum^djgnitacumtjuedeire-lidlionem leihntur. Ad quartam^qui & corpus caftigant, Sc fenfus cohibent.cSc vniueriorum viciorum extin&ionem fukipiunt. Ad quintam deniquequi proprij iudicij abnegationem,propri^quevo-luntacis conculcarioneminftmninc:quanvqui cumcorpcris>& vni-verforum viciorum mortificatione_cqn/eftarus non fueric, fiufb» bona excerna comemnit.

Secnndus gradus , qui & illuminativa viaappellatur, & pron-

Hiintium eft proprius, in adeptione boni pcr virtutumoioniura iDoralium exercitarionem eftficus» .

B % Cmuf

CowpsnJ- Viu Spiritnalisl

Cnin* erhm quinque funt clafes: ad quarum pHmsni pertinent, xpii virtmmnQmninm adquihrioniincumbunt. Ad fecnndam, quij •poftquam v:ru?t?s adqnifierunt , facli funt atijs virtnuun exei^ jphim. A i Lertiam,qui pcroftenfionem fand-iliim» vitx,;ipnd «ilios opinione Lniiitatis adepta, potentes funt verbojvt qnod anrea trperedocucriint, & monftrare valea.it do&rina, <?c fermone per-j iuadeie. Ad quartam, qui poftqr.am virtute alios adquifierunt, exemplo promcvemnt, & adomnemperfeftionernverboperfua-ferunt,feipios fub aliorumpedibus CQnftitimnt,& emnium infimos repittant. Ad qnintamdenique^qui ^t patienriamhabent i& de-tra&iones,irrifiones,deicCiionefque imnfuetiflime fuftinent,

Tertius 3 poftericique gradus 3 qui & vnitiva via appellatur 3 & myftica TiiecIogia>eftque perfe&oium proprius, in v»iione homi-nis cnm Deoperorationis, & contemplutionis ftudiiun adssquate confiftir.

Cuins infuper totidem cbfes funcquot feciindi,cSc primi. In pti-ma enimfunt,qiri cr2tionisin^redk;ntiirfecretum,menLecum cse* leftibus fpkitibus commorantur, ac cum fummo caclorum regenof-cunt mifcere colloquia. In fecunda,qui neque in orationis otiosne-*jue in occnpationis negotio confolatianem, fuaiHtatena * commo-' duga > honorem > sut creatum aliquod aliud exopt,*nt$ fedfoli Deo placere defiderant. In tertia,qtii omnia obfequia divtna ingentifpi-ritusfervoreperficmncnequea diligemia, qua fnas opes>honore(-Ve^autvoluptatesmitndamd-ifqummt,fuperarifcfinunt.In quarta* qui perfe&iffirasm in diuino beneplacito refignationcm>-& fince-riiUmam in omnibus eum Dei voluntateeoncordiarn fervant. Ac «andem in quinta, qui vnus fpiritus cum Deo fadti eum femper ia*

tra fe prcfentem habent, illiqne fine inter-rniflione, intelle&u, Quecohsrenr.*ciHus perfetftilsimi graduscerminus

vica eft in «ternum duratura*

LIBER;

»

? MtfiusLnfiufmrm**&**•*»*fmgmtaiwmjn J mdficiViUiSi

C A P V T P R I M U M 4 J?e pecc/itorttm p&mtentit.

Eccattim eft a&io libera debita re&itudinecarens » qua quisf

more'OC ipe: quoddci-naecontr.tioneacienaum, <x emenu«uouc propofitain confefsione apcriendumeft.Rtirfasimpofxta pxni ten-tia adimplenda , occafioncs peccandi fugiend#, fruChifque digni pcEnitenti^faciendi funt,exercendo videlicer bonaopera incipien-tium.propria-vthumi!i;tatis>.p2etatiscorporalis, deindefpiritualis*' -acoracionisad viam purgativamfp.eciantis; quo pr^fli tomemoria peccatarum moderanda etL

Peccatum veniale^ quo nemo inla.ic vita, fine (peciali privilegio^ carerepoteftj licetilludcum Dei gratia magis, ac magis rninucre .poffisindies.fugt>nGumeft.propteringentiamiila^dquxdiiponit> n^ultipliciadiijmna^quasinvehit.c^bon i inenarrabili^queimpedit. Ctrftti eademfuntremsdu . qux ad diluenda morulia iubiecimiis, 6 infuper oratio Dominica,aqua luftralis.confefsiogeuerahs- tim-•fiope£toris,eleemofyn2,Epiicopi-aiK Abbatis.conlecrati benedic-ti0;& oratio fa&a in Ecclefiacoiifecrata.

Eiufdem triplex eftgenus.per Ijgaum,femim, Sc ftipulara fignifi-catum.i Corin. ^.Rrimum eorum.qu^ exfuo-genere rnortaiia funr#

©bparvitatem t<imen miteri$ venulu evadunt. SecHndum eorunij -qwx licet ex genereyeniaiia fijut,fcieatcr mmmimm Ter t ium de^ «iquecoru.qi!c& ex genere venialiafunt & minusadvertcrerfiuc, 7 nraigenem peccatoninn remediumeftvitiorura extindio Sefumr •*-confider2tioilliid v e t a n u s ^ P ? nc quam promerecur.TertiUa-Jers circunipe&io.ac niavis.providague attentio.quaomnu maga*.* ;parva,intenora>& exterior^divina, & hu«*na.fi*e ftJ>i/i»^tii3iiiu •iive alijsncceflaria tratfamu^

. -v &ecxti&*

Cowpe tid* Vttt Spiritualis.

X)c exthttionevitioYum ingencre. C A P , I I .

V ltium eft praua afteflio manens in anima ad aliquod iniquum opusinclinans Quodfeptuplexeft$nerupeSuperbia,Auari-

tia. Luxuria,Ira,Gula,Invidia, Acedia. Remedia gener^lia ad ea fupenmda,duodecim funt. i Eft eorutn

naturas,gradnfque cognofcere i.Magnumodium adverfus ea con-* cipere. 5 Orare Deum, vt illorum vi£toriam,eius pnefertim,adver-fus quodfpecialiter pugms,concedat. 4.Stiidiofamrcciipationem rerum vtiliumdilifiere^ex honeftifsimofine ptacendi Domino?& in a£Hones fpirituales mcumbendi fufceptam , qux dum ftudia virtu-tutninfert,malis, autinutilibusatftionibus vitiagenerantibus % fine vlla moleftia,refiftit j \ Vitijoccafionem.quod impngnare vis, ani-mofe fugere 6, Si te fentias ab aliquo vitio impugnari>it jtim ln prin-£ipioimpu^nationisrefiile.7.Vitiacotrarijs virtutuma6hbus. tum externis , tum internis expugna, cfc leues etiam vitiorum defeftus feuerifsimacenfura caftiga: fic eodem laborevitium profligabis, 8c oppofitam virtutem obcinebis. 8.Ne fimul cmnibm vitijs expro-fefto belhimindicasjfed adverfus vnum quodpiam, quod radixefl aliornm, Sc tuam mentem m^gis infeftat, acriter pugna:quo vi£to» aliud hnic proximum, qtiod non minim ttn infert moleftiam >infer qniton&hocexciflb aliadeinceps, vnum poft aliud, facili negotio fiibvertes. 9. Inomnibus, qutj cogitaiieris,ore protuleris , Sc opere prxftiteris, eatn moderatam % & prudentem attentionem cuftodi, «juam fupra ad leuiapeccata fugienda, necefTariam protniimus. 10. Uitia quibufcumque bonis operibus fetftpet expugna: hoc enim fi-ne oblata domino, & viftoriam vitiortim. & virtutum adquifitione impetrabunt. 11. Si a tealiquando vitia proftrataconlpexeris, do-niini beneficium agnofce,gratias ?ge,neque Dei iri te vincentis vic* toriam tibiarroges,i2.Denique , (i vltin-m aliquodpeifc£fce non vi-Ceri*,fed te femper deficienrem animadverteris, ne delpondeas animum,nec ideo ab eius impugnatione cefles.

De extinflione vitij GuU, C A P. III#

V ltium Cnlx , vt de vitijs in particulari agere incipiamns > eft a;?petitus inordinatus cibi,& potus. Cuius quinque funt fpe-

ficsjquaedam ex ipfo cibo aflumpto,qu#dam vero ex ipfa fumptio-iae procedentes. In cibo tria fiucit, quae poflunt rationis metas pra?-Urires fubftaatia fcilicet illius, filautior, & praetiofior quseratnr,

quam

liler Secuniuf'

* * « f o ^ mala ,ula ,eneret , confi-Illius remedia (unt dcccm. i. ^ c o m e d e * d i j & b i b , nd i aftti

d e r a r c q u o m o d ^ u e ^ ™ ^ ™ ^ * di(siPet,omnia icilicec corpon noceat, & -n m«- ^ ^ fl. f a n a i f s i m a m v i c i i t r j ,

mS^oremacccndtnt. 4-Q«am brcuis Cc Gulq deledatio £ poft fe fcda,innnG & longa vcftigia:relmquat. , . Confide-ra, cumimmodcrataprartiofi cibi concupifcentia pnlfans, te lam iflum comediffe. 67 Statue numquam extra confnetam horam co-meftiirum. nec exquifitos, M | delicatos aboss fcd communes tan-tum, & viles admiffurum. p Ex cibis natur? neceffanjs, maximeifi tux converfionis initio,aliquid iubtrahe,ita vt nec fubt»aio natn-ram corrumpat,nec notabiiiteriahui corpons obfit.8. Si aftuetns fis-v3tra menfuram § & necef itatem manducare, non fimul omnia fu-perflua demas , fed paulatims quia natura fubitas mutapojiesnon fuftinetinrebus magnis.9. Eas abftinenti$.regulas,quas S. Ignatius in exercitijs docuit diligenter oblerva. - Quarum vna eft,vt | pane minus abftineas te. i . Vt in potu ftric-tior abftinentia quamin pane fervetur.3. Vt in alijs edolijs diligen-tiorem abftinentiam teneas 3 ita vt nec extra horam confuetam ali-quidguftes, necin communi refe£tione delicatiores cibosadmk-tas, nec in grofsioribu* menfurfcrn neceisitatis excedaS* 4. Quanto plus de conveniente cibo tibi ademeris, vitato graui valetudinis peiiculojaptior efis, vt Deus ta m mentemiHuftretjVtfcia$,.quan^. titatem cibi neceflariam I fupeifluadifcernere. 5. Interpraadea-oum ChiifLumdcminumcum luis Apoftolis mandncantemintue-re,& alias pias meditaticnes adlube, quse mentem reficiant, & te & nimio fenfu volnptatis abducant:his auteminnitaris, omnemfefti-nationem* & auiditatern vitare, & te iplum in hac occafione poffi* dere 6 Poft prandium vel c^nam,velalio tempore commodiori,. io^ quo non efurias, t„u\e quantum cibi, & potionis fequenti die fis acceptnnis, iiiquenulla ratione prastereas^fed potius, fi te inimi^ cus teiitauericminus eo,qnod ftatuiiiijumas..

UWmumdenique remediu m eft,fi Chrifti Dominrnoft#vkarn confideres ab omni voluptateelbngauiaomnique labore.ac rerutn necclLiiaruaj penumrefertanv

De ex-

Cmpcni. Viu spirittultu t>c cxthttiQtie vittj Lftxmid. C A P . IV«

L Vxurfa eftappetitusinordinatus impurfc,ac !ibidinof« va* Iuptatis: cuius fpecies fornicationem, adulterium, inceftura,

ftuprum, raptum, & vitia contranaturam, acimpudicos tadtis, fc ofcula non eft noftrnm recenleres vtique tamen aliquas eius reli-quias exponere.In harum primo gradu funt, qui impudicas cog ta-tiones negligenterelimifiant. Inx.quinotimentpropriumcorpus, tet aliquam eius partem nudam videre» Sc fe ipfbs milla, aut fifta necefsitate contreftare. In 3. qui fua corpora molliter traibnt > <Sc cibis delicatis fuftentancccmrnunemquealiorum veftem adver-fantes exlinofubtilifsimo, $c nonmimquamex byflb interulas ad Carnemgeftdnt.ln4.q11i libelios minus pndicos legunt.In f.qtii ni~ mias familiaritates cum fasminis,initio bono pvq textu, habent: cui pertinent eciam intimx familiaritates cura hominibus, qui non me-liores, fed formofiores diligunt: & infnper qui adolefccntulos * ac* que in berbes ad frequens colloquiirm admittunt.

Huiusvicij remediafunt feptemi.Eft^mala erus corporh&ani-inxilhta confiderare. 2. Qutfcumqnefignavohwtatis >quafcum< que, vel £ lovge infidiantesjuxnriaeoccafiones devitare 3. Primi$ impursecupiditatis cogitationibus cbftare, <$c non aliter cico cxcu-ttie3quamfcintillam , put csrbonem accenlumin veftememiffum. 4« Cor bonis femper occupationibus occupare.y-Ne folumcogita* tiones cohibere, fed c fenfus omnes> qui vt inter nuntij turpitudi-»is miferam animam in fuas dctninx amorem inclinant. 6. Corporis caftigationem, & affli&ionem diligere, quam in iibftinentia>fobrie-tate* veftium afperirate , ac vilitate* & in fnftinendoaliquemdolo-rem,omnes pstres collocarunt. 7-In ftudium orationis aliidu* di* hgencer incumbere.

Dc cxtinttione yitij Ayaiitia. C A P . V-

AUarhia eftimmoderams appetitusadquitendi, velretinendi bona temporalia. 1. Gradus eft eorum, qui ea conditionc vi-

dentur paupertatem vouiffe>modonihilom!iinoeis,neque in vefte, Jieque incibo, habitatione ve defician Eorum, qui neceffariani-inia,& immoderata adhajfionepofsident.Tertius eorum,qui & ni jnium neceftaria amat, & curiofitatum in veftibus, libris>& reiiquo spparatu cedUriitn , qui aaimum diftrahit , defidcrio trahuntur» 4«Eorum> quibus noa tauim ciuiof3,fuperftua & vanajfed & pcc"~

liuna

lihcr Secimius, a

lium pro Jllfs emendis habere,avaritia ftiader. j* . Eorum, qui pecu-niam congregant.

Huiusvitij remediafum novem. i . Ccnfidera,qu2ntum malnm ficquam etiamimm,»nibus p#nis I Domino caft.^etnr.:. Conil Jer* rerum vifibilium brevitatem, quae fi cotidiano vfu non inlumantur aut per vim vel fraudem, vel import^nitPtemalianim a te non (u:~ ripi-mcur, ipfae fuacorruptibilitateputrefcunt. ; ConfiJera, q m j nec capacitatem mentis replent,necavidirtemex facuntjlicetcc-piofiiVimasfint.^. Confidera Chrifti & S.mdtorum exempla, qre te ad omniiim rerum contempcionem accendenc. | . Confidera $ quod rcligio neceifariaminiftrat. 6. Sola neceffariaadvfam admitras; & uihil omnino vf proprium poffideas. 7. Difce fpem ttiam in Dcmi-nocollocare, acde eius fuaviflimaprovidentia confidere. S.Rece-de a confortio copidorum, eorum fcilicet, qui omnia fibi abundare curant. 9 T e mundo mortuum confidera* & (icuz mortuus nec (%-culi polluarb defiderijs.nec curis cognatorumfjliiciteris,

De extitittione vitij Ir&. C A ?. VI-

J Ra eft immoderatm appetirus vindiftse.Piirruseiingradtis cftt

quo qnis,autvera sucexiflimata, ^utfiftairjinria tzctus> excart-defcit^vcfratrem percuterenon metu;:t. 2. Qnoquisafratre laefis in veib < contumeliae prorumpit. 2. Quo quis qnerimonias 3 & de-tra&ic nes eciiifP,qui feinituia aiVecerunt emittit* 4 Quoquis trif-ticia^tt vultus in fuavitate, ac filentio quodam tetricococeptamin-dignHtionem ofiedit.y.Quo quis iub externis fignh lenicatis m*gis» tum friJtiis tnm aliorumiramaccendit.6.Quo quis pr^ indignatio-ne a fr^tnbiu ie fequeftrat. 7-Quo quis permnkumtepusiramco-feivu, & nullaiuitinetratione plaCiri. 8. Quo prc^tu? in correc-tione inbdicorum3aut verbis* ant fa&is menluram lenitatis excedit.

Huius rtmedia funt duodecim. r. Confidera m*l* iracundi^. ^.MaIoc

Jimperfe<3os>)&procacestibiob!oqui,&teperfequiJacin-' iuria nffkere;tu5 vero virtute i bonis landari,achoncrarijhorumqi appu bati^ne coterus malaablllisillatJxquanimicer fuftine. 3 .Co-fidera,di<lhimcffea ChriftoD. dimitt i te^ dimittemini. 4.M4I11111 tibi illutum i Domino efrepermiffum,autordinamrn ub bontim tnu & netam mfjns cis, vt medicina 5 tanto medico,& patre prxfcrip-Um cu indign-tione reijcias. $.Occafione iracudix cibi datc aniriii comori )nem intus copiime>& ea nec verbo, aut figno exirepermit-tas. 6 Si aliquado cocumeto in teiaftatx omnimodo i:ulic35rej>f-dendu.ne frater iilaio tuo maiori indignntione fervdiat^rr/pafioni

CoWpend. Vit.t SpirttusJtsi

tua blandafit, qux tead crmpallionem delinqnentismoveat, ec illum zd tranquiilitatcm infl-^int. 7. Si adverfus aliquemiratus fue-ris, eo die te eidem recontili^. 8 Contumelias. dc iniurias, benefi-cijs vince.9. Cumaliquod opus aggrederi^, prius cogita quxcumqj adtrerfa po/funt accidere,c>: ea xquanimiter paiTmumconftitue. 1 o. N-jn oblivifcaris 3 fi rcnlta tolWas, non panca babere, quse alij in te luftineant. 11. Canfas iraj amputa> qux dux funt, opinionum icilicet vm ietas, cv concupifcentia rerum terrenarum. 11* Perfuade tandem t ib i , neciuftis, neciniuftis excaufis effeadverfus fratres irafcendum..

De extinftionevitij invidti. C A P. VI I -

I Nvidii eft triftitia de alienis bonis ex eo quocl nos m illis exce-duntjtS: a neminecupimus ki bonivfuperari.Primus graduseft,

quo invidus de alienis bonis interius triftatur , <fc quM alijsdata funt,vehemeriter irafcitur. 2 Q u o d e rmlis eorum Ixtatur^quorum odio,autinvidii%,tangitur. j . Q u o aliorum^quibus invidet, praeteric bonJi fi qui.d aurem,quod in malum interpretari queatjhab^ant^id, vcbonam opinionem iuftorum eleuet,non fine exaggeratione.pate-f^cit. 4. Q^o mjnifeftam virtutem aliorum calumniatur, & pro vi-tiohaberi vult. y. Quo bona opera, quibus fl-<gellatur ipfe, & ianc-tos labores iuftorum impedire incumbit.

Huius vitij recnedia func fex. 1 .Qiianta imla afterat tibi invidia,1

cum nec minimum ei cuiinvides,maluinducat>confidera.2.Quodt licetfrater tuus amittatbona,nonideoin tedefcendant. 5. Apud te ipfuminvidumjCc pufillanimemte effe cognofce.^.Confideranihil magnumeffe eorum, qu^mundus admiratur* folamque virtutem effe magnam^quam nemoa te potericnifi teipfo volentejfurripere. j.Excita in te defideria perfe&ionis, & aeternx pacrix^quac amorem vifibilium, & cum eo liuorema& invidiam expellent. 6. Interius i& cxterius ei refifte^ac relu&are.

De extinttione vitij AccdU. C A P. U I I I .

A Cedia eft triftitia de bonis divinis,ac fpiritualibus,qu<j prop-ter aduinftam difficnlcatem mala noftra cenfemus$& pr^ in-

curia ex ipfa triftitianacentenegligimusi& eltduj^ex^alteramor-talis^venialis altrra*

ftioris pritm»s graduscft iUorunbqui fxculgiaale renuntumt,vt fcilicec

Vtbey Secutiius, lCi

fciticet paupertatem fugiant, aut aliquam a teinfamism mmmmt$ vel certe vt incer eos > qnibus maximus honor propter ipforum irr tegntrtemamundodefertur,non leve virtutis omis,fed huminum h-norem conlequantnr. Secundus eft eorum, qui benerenunriant fc-KCuIo, ht poft tepefa<5ti ad priftinas curas feculi % & priora pfccaca redeunt. Tertius illorum, qui inReligione numquamdifcmiinam admitcunt necordinem tenent, nec reg-ilis fefubijciunrs fed \r\«o\$ otiofi , & legnes ingravia fxpedeli&alabuntur. Quartuseonvm, qui vel apoft. fiam quasrunt, vel i Religionerecedereprxtendunt. Quintus eonmvqui ab ftatuReligiofoinfGeeuIaremlapfi, multitu-dine peccatcrum gravati,quafi de divina milericordia deiperant.

Poiterioris acedie, feutepiditati* gradin primusefteorum, qni in omnibns fpiritualibus exercicijs fegniterjarque remiife (e crerunt. Secundus eorum , qui fervidos averfdnrur, lf>irituales lperAtmr, Sc corum p!aftu<iud<imnant,segrequelaudaii >b alijs>& imirarilufti-nert Tertius eorumquibus carnalia kpiunt,& vifibiliadele&ant. Quartus eomm*qui fasculares occupatienesexteriores,& inutiles qusrunr, qu35 orationem, & lecftionem impediunt, Sc ex cella fine canfa exire compelluntj non qux fJuti animarum, aureJfBcationi profiamt. Quintus eorum,qui fibi perfuadent, fe nonad parva, dc ordinaria minifteriasfed ad magnahiille vocatos jrtcproinde hono-rem r-mbiunt,L.udes libenter Midiunt & praeUtiones concupilcut. Sextus eorum, qui gratantur,& frequenter revohmnt anim^ txcu-laria,dignitates cielicias3Sc (plendorem fxculi,vt magaam faslicita-tem apprehendunt.

Remedia funtduodecim.l.Orationis vfus,quopetasagflu edn-ci,& a tenebris, stque aboblcurit.ueliberari.2 RecordarenoviiE-m.i tua. j.Ccnfider^invifamefTe Dominohypochrifim 4. Oogrca, quod novitij, idiotx minores c^lum rapiunt, & tu ab orani vit tute> & puritatein dies difcedis: y.C6fiderapericulatepidorum.<qui iz-pe.aut in priftina peccata caduBtj aut in roaiora, Sc numquam cref-cunt fpiritu,proindeque decrefcuntjquofque fegnities magis in dfc$ abioiber,fcrupidis nngit,& inquierudine affligit.^.Cogic i vit^ tem-pus perbrene eile > quod nbi ad proficiendum conceffum £$i & oc-cafionem fenunc ingerentem magnamgloriamlucrandi nonamtr-f

tas. 7. Confidera teacedia vinci, quialaborcm virtntis mecuis,<tfe torpendo non excucis^fedpro Jeviorefiigieodo^muItom&iore^Jt moleftiorem incurris. S.Confidera qtiant* benehcia recep«KquS; tis debitis adftnngaris>pro quorum minimo numquam poeeriVrei-pond«re.Q. Virorumfpiritiulium vita>& nlores co'nCdci«.ld.Qi>?-

C x r*

cwpend. VitA SptriiaxlU*

te aliorum adiutorium, qui te a fomno aceduj ex fufcitrnt^torporem tuum pr#lato,ai:t magiftrofpirituali, fratrive manifeft indo. 11 .Nc acxptodefiftas,fed eciam fine alacritate, immocumtriftitia pro-greditoMi-Vitam novam incipe cum piake dicens,nunc cxpi,&c»

Decxtinttionevitij inattisglori*. C A P . IX.

I Nanis gloriaeft immoderatus appetitus laudis humanae. Cuiuj primus gradus eft eorum,quibonaopera ad captandam, homi-

num laudationem infle&unt. Secundus eorum,qui ad honorem ali-quem eve£ti,in eo fibi pLcent,Tertius eorum>qui de honore depo* (itotriftantur. Quartus eornnijqui in inobedientiam>cotencionemt

& pertinaciam,aliaque hiiiufmodi labuntnr mala^eadem de caufa. Remediafuntfex. i. Confidera , quiificinanisgloriaj quoniarn

xion ver?,fe vana.ct pi&agloriaeft. 2 Damna, qnq invebit.j.Mife-tiam.ac vilitatc tuam, & quod nihil boni in te habeas 5 (ed,(i aliquid bonitatis> aut virtutis in te eft, ex Deo taquam mutuatum poffides. 4. Communiafolum oftendes fpecialiaverodonalibenterabfcode» $ Occafiones declina, 8c quidquiJ apud homjnes fpeciofum eft, fi potueris,fngevvtvilioribusminifterijsintendas. 6. Omniaqiiaj-uqi feceris/'duali intentione propter divinam gloriani, & landem exe* queres & non tuwmnomen celebrari,fed Deilaudari, acglorificari conflitue.

D* cxtinftioneviiijSuperbn. C A P . X.

SUperbia eft imtnoderatus appetitus excellenti£,feu alcioris gra-dus, quarn perfons congm&t, fi cumdivinx providentiaj ltge»

mi cum ipfius perfonxmeritisccnferatur. Primus eiusgradus eft, «juo quis bonum,quod hafcet, a femetipfo habere pr<jfumit. Secun-duSiquo bona fua a Deoprofe<fta cognofcitsnon tamen gratisdatat

fed proprijs meritis empta, finonfpecuLtione,at pradlicefe^tit. Tertius,quo qnis maiora exiftimatbonaiqi ^habft^quafint.Quai*-» tus, quo quisob ea, qux habec.aut agit, inaniter eftertur. Quintiist

quoquis eo ipfo,quod pefiimuSjaut magnus peccator no fit,inflatur* Sextus efteius>qui peccatafiiadefendit,coiteiBonem detreftat, £c quafi inpeccabilis haberi vult. Septimus, qno qnis fe ujteris njelio-rem do£tiorem,& digniorera piuat;maiora>& luas vires fuperanti* prsefumit. Octavus quo quis de rede f*dis fe iactat, & landat4

Nomi 5 denique ambicio eii. Remedia fuiuqtiimque. 1 .Confidera malaa (iiperbia procreata.

i . Nofce teipfum,& omnium,quibus affluis, vilitatem. 3 Luciferi iiiperbiam, & Chrifti tmmilicatem meditare, 4. Occafiones devita» f .Chrifti Domini vitamimitare.

liber Secuniuti «1]

De Mdicijs extinftowrn vitiorum» C A P . XI#

INJicia extinftse gnlx funt feptem.i. Si vinci ab illa metuas;a.Si pugnare contra eam ftatuas, & quemadmodurn medicamenta

fketiam alimentafumas.3. Si voluptateminter edendum infurgen-tem advertasj& ei,quatenus neceffaria non petit contradicas.4 Si clamorem ventris petita negando cohibeas. f* Si non ffinegemitu, atque moleftia aliquid lautius percipias. 6. Si te fentias carnis aefti* bus liberum. 7. Si in lautioribus comviuijs omnemexcefIuil>& vor luptatemrefpuas*

Indicia vi£tae Luxurix funt itemfeptem. 1. Si deimportunitate ftimolorucarnisdoleas. 2. Sihosftimulos indiesremiflioresexpe-riaris. 9 Si impuras cogitationes facile vincas.4. Si caftitatem vt fpo* fdtn ames Sc zeles;ac ne in mMmis quidc laedi permittas-S- $l por-tas fenfiium praefertim ta<5tus3<5c vifus propri^vel alienx pulchritu-dinis cuftodias.6, Si no folum aliorum corpora,fed & te ipfum eru-befcas, 7, Si teimbecillumagnofcesquamlibetjVel minimam,occa-flonem turpknd iniSjVel 2 longefeoftentantem, diligenter aufugiay*

Indiciaextinttse avaritiae funt feptem etiam. i.Si diviriasin pau-peres libenterdiftribuas<.2.Si nec obulu ad proprias commoditates fubleuadascuftodiasj fedin Domini, praslatoiuqjcuracofides.^.Si fbfterflua refpuasJ)& necefTaria fineanxietate c6cupifcas.4.SinecefH tates occurretes hilariter fuftineas. y.Si nec pro neceffarsjs tibi,aut casnobio vltra menfura folliciteris. 6.Si gratis des>quod gratisacce-piftij&abfqjvlla mercedeinvinea Dei labores.7.Si tui ordinisinf-iittita ad paupertatepertinetia nullo pr^textu labefa£tari fuftine2$*

Inditia proftratae irx funt totsdern. 1. Si externa figna indfgnatio-Tih cohibeas. 2.Si internos motus comprimas, & f£dos,prudeotiq# homineindignosagnofcas.9 Si malaintcfa&aboms vincas 4 SiVcu irafcendnm conirenit, motu irae ratione praevenias, & lege Dei mo-derstumadmittas ^. Si motumdileAionis in malefa&orem immi-rmtum non fentias.6. Si apuri te £z alios illnm excuffes.7 Si pro eOj & pro reditti pacis dominum exores.

Indicia extin&x invidiacfimtinfuperfeptem. 1. Sidealiorubo-flisncndoleasi.Side illisgaudeas,& exanimobonapollidentibu* gratuleris.^.Si libenti animo fratru bonos (uCCelTus, aclaudationss atifcnlres 4.Si tn ipfe coHaudes^S: fpiritu dulcedinis ille&us prgd*-ces. $. Si eius ad vesrfa segreferas, Sc ad eorum cofblacione accurms. 6.Si, quas denigrare eorum famaoi pofTtint,ab eis^quiretnediiun a£-ferrenequeuiu^pnidenterabfcondas, 7 SifolaxtmusQMu^fcas..

laditia

Cewpend. Vitd SpiritUdth.

Tndicia vi&fc acedifc funt. i . Sjvel levifsima neccata timeas, & imperfefliones exhoneas. 2,. Sicofuetatuxprofefsionisoperadc-

bkisr temporibus tumomoi perfe&ionefacias. 5.S1 te agilemad operafupererogationis invenias.4. Si ftatuta diligenter oblerves.' fs.Si confortiatepidorum nbi non placeant>& tu abillis,illique a' te tamquam aboiore fuatum imperfe&ionumfugiant. 6 Sivirtutem nonordinariam,fed heioicsm iufcipias, 7.S1 te femper,vt tepidum, & minimctuomuneri fatisfucientem refpicias,tefcmperreprehen-° das, & ad altiora vehcmenter afpires.

Indicia explofze inaiais glorise iunt. 1 .Si defe&us tuos, durr <jdi-ficatio aliud non petit,animofe detegas.2.Si bonaopera ab aliorum oculis,quantum pofsibileeft, abfcondas. 3. Siinter Ludeserubef-cas, & cum dolore andias 4. Si laudari non appetas, & humfmodi fermones abfcondas. $> Silibenteroccuperisinexercitijs vtilibus* fed modicum piaufus habentibus. 6.Si, dum Dco places, hominum di£bit& opiniones pro nihilo habeas. 7. Si dum alios Ludai i vides, aut honorari, talem Uudem , aut famam non appetis 5 immp vt rern iniicilemirrideas.

Indicia exclufae fnperbiae funt. 1. Si a te nihil, nifi mala, habere cognofcaSx(5c omniabona i f^eoelleintelligas. i.Si te Deo,& pro ckisreuerentiaomnihomini fubdas. j.Silocum fublimem huius vi-tx nonappetas.4 Si te relinqui* vilipendique patiaris. f* Sinefciii ames,&pronihiloreputati..6. Si abfque m*ntis cofttradi<ftione ad-verfa,& abie£ta fufferas.7.Si tc omni honorc, & bono,immo & vitt ipfa indignum exiftimes.

De yiEloruttntationum ingcnert. C A P . X I I .

T Entatioefl: pugna,vel impngnatio,qua^uis ad malumpatran-dum allicitur.Qn^ fane malanon eft,a quacumque cauf* pro-

cedatjdummodo tentacionis fenfum liulla fequatur in reflftendo ve-cordia, tieciftinimusvoluntatis affenfus: qjia propter licite appe-ti poteft ob honeftum finems non quidem quatenus tendit in ma-lum, fed quatenus adfalutem animse noftrx conducic

Illa aiuemfuperandanobis eft, quoniam | Domino tentatio-ne>probamurfhoftes noftros refiftentia profternrraus, Detimin no-bis vi&oriamagnificamus,an£torum coronam obtinemns, adeius viftoriatti a Dea: Angelis, fen&ifque iuvamur» &' plurcs vtilitates catftparamus: tcn©rtio*nimtentatumilluminat^vt & fuam infirmi-tatcmagnofcat,& alijs tematis mederifciat,qualiutemquefui pro-

fe&us

liher SecuniMi t2

fegns dHfcat.Deinde tmtltipliciter pnrgit & an Deo fidelis exiftat homo ex.-minat:a peccato praeierv <t,propri »m fiducia pellit, fanc-twmfervorem immittit,^ fuperbia liberat, & feignorantem humi-li..r,amorem Domini conciliat,ad eum diligendum excitat, virtutes puget,ai4eptas notificat, vincentem honorihcat, Deum magnificar, Chritto Um afiimilat , animam conl<;btur 8 atque tranquillat, alios mi&Bmttqmm ob caufam Deus fxpe eam permittit,ac tandem ten-tatos coronat.

Septemplici vianos adverfarius tentat. Prima enim tentattofo-let efle importnna,quam vix a memoria poffumuS amovere. Secun-da dubi ^quse talem reddit animum. Tertia fubita,qu; repcte ruir. QuartaoccuIra,qu<j inrebus diligentiam poicentibusnegligentiam inducit Qiiinta violenta, quxadeo acriter pugnat, vtfuperari vix poifit, niti abundantiftimagratia, vt in martyre. Sextafr2udulenta, quq animum decipit» & diverfis modis veritati intentum in errore pertinaciter figit. Septimaperplexa> qu^ fubeodemtempore mul-tis,varijfque vitijs impugnat.

Generalia remedia funt duodecem. i. V t nullo modo te impara-tumbellocommittas. 2.Vteaconfideres,qux tead refiitcdum ac-cendant. 5. Ut, qusete infeftani, aliquando cblivifcariss qux vero prodeffe poftunt* animo cogites. 4. Cogitationrs infurgentes expiU de,an malum manifefte afterant? an fub ipecie boni? an bonum noa refte, nec convenienti tempore > locove fuadeant? vt proficuas ad^ niittdS,damnofas reipuas. y . T e humiliaaacciiia, vilipende, & tuara infii mitatem agnofcens auxilium ad refiftendum expofce. 6. Primvi tentationis introitrm quam celerrime refuta. 7. Si vehemerter irru-peri t , nftione contrarisc virtutis iefilte. 8. Non vtcumquerefiftere ht eft/edHntmofe.9 Invoca Dominum,& Sanftos.io. Aperi covt fcienti;.m tuam piad,to. 1 J . d rnpatere alijs tentatis, eifquepro poiTefiibfidium itnpende. i^.Inprcmr_tu h«beas facr^ Scriptur^ veiba cnilibet t enu tkn i lefiitendxactcrcrmoda, vt GiriftusDo-•minus babuit.

Decemitemfunt, qnar vitfonrm tentationnmimpedinnt. x.Si-milites3idfit vires internx, non fintia aciebeneditpofiti,& itafint diftantia iociieparati «more videlicet diveifi>rum, vtmutuolead-? iuvare non poffint. 2. Si milires ab IRI| er*tore,& a fe ipfirdii2denQ ideft a Prsehito , &: fratribus, u quibuses or^tionibus >exorr«ioiu* bu Vxemplt&pie adiu vadus,te per averfionem fegreges-. £ft» exer-citum, ideft te, ipiiimimparatumejle. aimaneceiTarianoitf»HO€reJ & m leco periculoio, & aon-muimo dormire; id«ft awuJi jM* 1 1 »

oratio-

CdmptnL V\u Sphttttrfl..

ofationibuS COtflpSratis te non communire,armisvirCutum deflfr tuere, non caute& prudenter in omnibus tehabere. 4.Tencationi ianuam aperireconfenfus^ & cum hofte peccati fxdusinire.j. im^ portunas rentationes,quas pofles,vel contemptibvel refpedu men-cis ad vcilioraproterere> moleftia corporis, fra<3ione capiris, & fig-vis externis,quibus ridiculum prxfentibus te oft?dis,fugare. tf.Irn-ininentibus malis fimilia adiungere, 8c non contrarijs relu£hrf#

7.0neribus,qux curfum, & pugnam impediunt, ad bellum proce-dere,&armafupravires ponderatiora geftare, nempefupraillas OrarcvJgilare* fe macerare, & c S.De victoria defperare. j .Non re-fifterein locis aptioribus,ideft, in ofHcijs aptioiibus ad vincendum. 10. Ibi fede armaturaminus providere, vbi m*gisneceflaria eft, maioraque inftant pericula.

D§ viSoria tenwbfwm incipientiam* C A P . X I I I .

T Entationes in particulari, 8c primo incipientium hse funt, feg» nities videlicet,nimiu$ fervor,memoria fa:culi,tiiftitia,defpe-

ratio perfeverandi, routatioftatus,^: fcrupulus. Segniriei remediafunt. I . Si aut malearreptam converfionem

cmendes,aut exbona intentione afTuroptam congruis aftionibns fatisfacias, & non vitam tenere, quam proftftus es, fed folo indicio « ternx veftis erubefcas.2. Si confideres infelicem tepidorum vita, perfe£tioni$ dignitatcnbexquaimmenfseglorix ponderis aflequu-tio dependet, & te ftultum fclas, fi rem tantam fine cnra, & labore pervigili obtenturum e(fe confidas. 3. Siprsefentem tfanqnilliu-tem>cum adeft,nonmagni pendas; immo ob tuam teneritudinemil Domino tenrarorem ligari,vt aliqu antulum ad bellum te praepares, cerco agnofcasj aut illam quietem > qnam fentis, occultum eiie bel-Jum Sc initii importuni conflichis advertas.

Nimij feivorisremediafunt.i.Mctniniffei!lin$ Levitici i.quid-quid obculeris facrificij,fale condies:nonenim fine fale difcretionis vivendum eft * Sc opus hoc fale conditum fufcipe, fine illo refuta. 2. Advertercpeccata pr^terita no immoderata affliAiore corporis, fed prudenti (ui oblarione ex gratia fa&a efle delenda, Sc virtmis ar-cem non in fortitudine corporis» fed virtutisa&ionibus rxpugnan^ daovqnasimprudens corporis affli&io minuiti non prcmovet.

Memorice fxcularis remedia funt > confiderare vir^ brevitatem, bonorum, qux tibi m?gna prxdicantur, vanitatem $ Sc quanta de-naencia fit,ob bongrum vmbram vera bona relinqnei e#

Tiifti-

ttler Sectiniu*. i*

Triftiti^ remeditfunt, expendere, illa eiTe artem pugn;:r,rk; quod G Deifuerit,diftum eft,ttiftkia veftra verteturin gaudiumjc-an. i o.Item advertere,quam fit horrendum faciniis, poft amicitiam cum Deo inicam, ab ea, ob nmoremfecularinm, velie difcederej & cjuam tim^ndum, veniam peccatoniroobtentamdifficilioremface-re, qux iteratis peccatis dimcilinsconceditur, cnm voluntariepec-. camibu^poftacceptamnotitiam veritatis norelinquaturpropec-catishoftn, vtait Pau.ad Hebras. io> Hisergoexcitatusitukasco-gicationes excute, te ad amorem in ceptq virtutis accende,auxiliuni divinnmferventius efftigita, fan&os adiutores voca, exemplisper-. feverantium ce provoca, fpirittiali magiftro vulnus aperi, & facra-menta parnitentiae, ac Euchariftise devotius accipe. ,

Defpcrarionis perfeverandi remedia lnnt, miferias fseculi con-: templari, Infarlices eorum evencus,qui aftatu Re!igiofocedunt,<fc quam diris confcientix morfibus ple&antur, inrueri. Qtianta in-conltantiafic, abono Ievicerretrocedere: quanti gttljllanimitas, ob [jarvam difficukatem , quse.vel initijs cniufque occupationis etiam viliiHma? adeft, cepta relinquere: quanta temeritas,e tuto, in quo te Deuv pofuerar,iteruro in circum,vbi agitantnr cauri»faltare. Pecca-ta tua in memoriam revoca , Sc Sal^atoris tui paiiiones pro te fuf ceptas meditare;& cum minus pucaveris, tempeftas ifta iedubkuty CaIjgofugiec,triftkiadifcedet,& omnia prius nmaradulcelcenc.

Ivlut^tionis ftatus remedia funt 3 qux Spirkus San£tus, Patres^ tatio, & experientia iubminiftrant. Spiritus enimf.-inttus,per Pau-lum i.Coiin.7.^it: vnufquifque,in qua vocatione vocatns eft, in ea jHBrmaneat. Et per Eccleiiafticum c.i l . confide in Deo, & maneia loco tuo: & rnrfus in Proverbijs 17. ticut avis tranfmigrans deloco w: (quce videlicet priufquam ad alium perveniat laqueo capta ma-net)Sc vir, qui dereliqnk locum fuum. Patres item id ipfum ceftan-tur:Bafi)iusenim ak:Omnisigiturprxtexcusexcufandifui, oimiru vt racioni diiremaneus, praeciihis ei eft,Sc adempcus,qui a fpkkuali cxtu fcgreg ire ie veiit,demonftrarumque, onginem iltmS mcui co-filij nihilaiiudeiTe, quamvitirriiminremperantiam, <fc Lborandi fugam, &iiutictj corrupcela, inft. bilitatemque.Ipltim ratioin.idet:. nam iicut aibuicula exvno in aliudlolnm transl.ita,itsi eiufrnodi" ftatns mutatores non crefcunt, fed arefcunt, noufrudificant, fci langitefcunt, mhm quotidiamis vfus;& experienrudeckranr. *?

Scrupnlorumtandemremediafun^vthomofekruputofu^^ COgnofciit.Id autem deprehendet,fife niftem, atrabiliafleclwin>* Vchementibuj C9£iratiouibus i/npugnatum vidcau fioadfiWP/*^

Cotnpcni. VitJt SpirltualUi

*Tdin~:r.incuket,<S: faciIia,acomnibus nota freqnentet; interro* get.fi poft rcfoonfiim a viro prudenti ddtum animo minime quietu, ied mutabnn<lum, Ifc basrentem advertat: fi Ctiutela extraordinaria, H feperidicnla peccata,& imperfe&iones vitet: fi, qu&anrea pec-catanoneffefcifbat nunc veluti peccatacolpiciat.fi deijs dubitet, de qnibusmillus vnquam dubitavit: fi poftarreptamvhtutis viam fe in ijs , in quibus quietus erat, exprudenti mtione inquietum, £c turbatum reperiat: li ea negotia, quae alij iui ftatus timor^tce con-iciemix fine vllo timore fulcipiunt, ipie non ilne moleftia tui batio* nis exerceat."

Cc^nito marbo eiuscauHiminquirat: qu#triplexeffefolet:natn cmnes fcrupulinafcunrur, vel exaliquaafte&ioneanimse videlicet-jpnorantia,qua quis p»ecepta imprudenter intelligit> amore inordi-ft3tofui,nimio tirnore,& fuperbia: vel exaliquacorporii> qualitate, vt complexioneflemmatica, frigida,acmelanch«lica,immoderato rigore, ;«nt mania, qncrumelt inanes cogitationes excitare timores incutere,& ^nimf-mcidbtne derebusiudicandum enervarcvelex canfa extrinfeca-nempe Deo,D<£mone,& fcrupulofornm focif tate«f

Conquifita c<=uia medicinam adhibeat, Sc iane fi acaufacorpo-fali fcrupiili orianrur a medicis ciirabiintunSi I Deo focordiam ca£ rigante,df fe&us funt vitandi 5 fi autem nos probante, patienter to-' lerandi Si a fcrupuloiornm iocietate^illi fiint omnino vicandi. Si.ab' alia caufa primo petat» Deo, & San<5tishoc m.»rboliberari. 2. Sa-cramehta praefertim Euchariftiae frequentet. j-Corpns difcrete caP tiget,& mifericordiae opera,atque eriam le£tionem,& meditatione exerceat 4.Spirituali pra»fe<5to c bediat, nec ea cbie£tione fe prote-gat.quod non eft ybeo bene intellectus. y.Benigne prxcepta inter~ pretetur. 6 Exiftimet,feprudenter ducere, licetomnem h^ fitatio-nemnon eximat. 7. Scrupulos deponat, & quod boni virilicitum ptttanti & faciunt, licitumputet, & faciat.8- Initium,feu cogitatio^ nem,ex qua fcrupulus fub oritur, contemnat.9 Opivolttu eius, quod di£tatlcrupulu*,agat> 10. CognoIcatfcrupuli,dubijqie diftanriam: hocenim eftiudicium,quonefcit homodetermin re > an hoc vel oppofitumillius fitverumsille vero formido adverius id,quod quis credit, vel cpinatur.

Ex his generalibusremedijs particulariafingulis medendis fcru-pulis extrcihi poffunt:vt,fi poft f t£tam confeiUonem cutn ordinaria, quam al.j adhibent^diligentia, fcrupulis in generali tangaris,quod aonfueriscumdebitaexaminatione, autdolore, propofitove em?-; <i» coafeffusj ac propterea raulu te forte pr^termiffiffei fe cure po-

tcrifc

liber Secimdus. 14

teris,& roeritorie his ianuam ocdudere, m Ci nihil pkcmlks. Mw4~ liccr,(i dubites,te hoc fpeciale oeccatum non fuifiecorfciiumrqun, vt certum eft, lcrupulofus non tenetur pr^r™r!\T ',pcc«:umcQnfi-teri, nifi certitudinemhabeatoquodillud nondixerit.

Dc viftoria tentationum proficientium. C A p. XIV-

P Roficientium tentationes funt quinque s pufillanimitas, nimius zelus, incuric? inoperando,adhxfioadloca, & minifteria, &

appetitus honoris. PufiUaniriiicatisremedia func 1 Eius naturaminfpicerej que, vt

ait S.ThomaS, eft vitiofa mentis affe&io, quaqms convenienciaac proportionata fibi dit^ potencix, vel virtuti recufat actencare. 2. Ea efle psenam fuperbx complacenti^,ac inanis conficf enci<e cognofce-rej ac proinde proprias complacenCKe > dc confidenriae culpas fler^ coram Domino fe deijcere, & in eo fpem omnem, ac fiduciam col-locjre. 3.Seipfumanirmre,& accepcorum a' Deo beneficiorum.ac-cipiendorumque memoria^atque aliorum ex ex^nnloerigere 4 Se ipfum cogere, Sc nihil, quod proprio ftatui,vel vocationi congruat» obcimorem praecermiccere.

Nrnij zeli remedium primtim e/l,mulcfplicem eius naturam ani-madvercere.-quidam enim^ Deoexcernx difcipiin^, ccremonijv^-qneobferv.ncijs addicfci funcvteas rebus omnib.is prxponerevi-deancur: qui meminiffe debent, priores partes divinis prxceoris effedcferendas, deindeEcclefiafticis, poiiea fpecialsbus obligitio-nibus ex voco, vel ftarn fufceptis, tandem cultus excerions decori. .

SecunJutir vc qui iblas corporis afperitates in prsetiohabeoc, <& vic.e excernx feveriracem mDrdicu? cenenc,& ob corporis ircbecik I . . . . ~

icacem micioremvium amplectentes contemnunc,fcianc, verana fan£iiratem in charitace,folidifque virtutibus confiftere, caiiis pr#-cipuum ailequend(j inftrumentum non externa carnis caftigacio^fed interna htdicrjj vohincatis paffionum, & aflV&ionum abnegacio eft; cc mulco deceriores ipfos fieri, fratres remiffe viventes iudicando, qui mngnopere cimere debent, ne a Domino dereli&i in peiora ca-danc,& punicionem fuperbis paracam incurrant.

Tercinm, vcqui luxfalucis oblici ob aliontm falucemexterna* occupaciones, qua; cempus orationi praripiunt, fine ylla menfur* fufcipiunt, ch^ntatis ordinem, quiin viro iufto abipbmet inci|**c* nonpr^cermictant.

Incuria? in operando remedium primum eft>dominmn,cuj feryi-D x mus,

CcmpcpJ. Viu SpithwaXii.

milS^attenteconfiderore.i.Scire.quod opcribus fegniter faflfis iere pihilprcficimus.j.Peraliquot d;es vr.um exoperibuS;Vt orationem, & nofte-j p^r dics Cies alia emendare.

Achaefiocis ad loca, & minifteria remedium eft a vt quifque fibi perfu;Heat, Deum ipfis cpusnrn haberein religicne , quialios in eorumlocum, quin & meliores fubftituet. Si forlan adhxfionem ad minifteria ob gloriam Dei admiffam diabolus perfuadeat. Si autem >in hac adhxfione non communemjfed propriam vtifitatem quserat* ernbeicat>vtcanis ad vomitumjad ea,que leliqukidolaredire.

Appetitus honoris remedium primum eft , fcire folam virtutetn effe concupifcendam,quam hononficut corpus vmbra, fubfequitur. a.Cosnofcere^ad fevti Deifamulumfolumdiviniobfequij curam$ ad Dominum vero eorum opinicne fuo obfequio necellariam fpec--tare. 9. Paulumaudire dicentem: inomnibus exhibeamus noime-tipfos licut Dei miniftros per gloriam, & ignobilitatej per infamia* & bonam famam/vt feduftores>& veraces.^.Confiderarejfe quam-longiffime aChrifti, & San£torumexemplo diftare. y-Firrniter fta-tuercfe in cella malururr, vt per humilitatem ad gloriam venLt, & non per v.mam ex^Itationem in falutis pericula fe deijciat: fi :.utem Deus voluerit ad prglationes eos vocare, nequaquam eorum folli-citudine indiget.

Dc yiciorta tcntationumpcrft ttertitn. C A P. XV-

P Erfe&orum tentationes fnnt quinque- Prima omnium vitiorum genus compleftitur, qua Diabolo fuadente tentantur. Secun-«

daeftfuperbia,qua confolationes & alloquutiones divinas,reve!a-fiones, raptus & extafes experiri cupiunt; immo & miraculaface-re:vndeoritur inanisconatusfupra vires laborandi,negotiaque*g-grediendi, & minimas quafque imperfcftionesnimi|anxiecate VH tandi:inde etlam licentiofa increpandLcSc iudicandi libertas & im-inifericordia,qua nefciunt,aliorumneceffitatibus condolere.Tertia eft corporis moIeftia,& segritudo. Quarta perfeqnutio dxmonumi &aKorum.Qumta interna dereli&io, qnaillis luxcxlettis,& con-iblatio fubtrahitun

Prim^ remedium eftjConfiderare, bec& Deo illis permitti, neia fupefbiam erigantur:Item,vt ex vi<Storijs,quibus diabolum feliciffi-jne vincunt, & vitia diligentiffime profternunt,c<jteri habeant,illuk iriffima virtutis exempla.

Superbixremediafunthxc,& primodefiderrum experiendidi-*ina iuccidicCabftumodiumfwi; quo quis folura diyinumbenepla-

^ituoit

Ither Stctwfau *y

Wtum,ii6nverof\iflm confolationem difquirit. Conatumpfus m-niio laborandi ctirat prudentia , A humilicas. UmOkm M M reijcittimorcaitus, ncdiim aliquis aliostemeraneiudicat, a Dcfc drrelitfiuI in fi.nilia' velpeiora ru:u. Audaciam increpaiidi modera-turcircunipeHbi H confiliumfipientium , quodquis in viciorum increpotione feauatnr. Accuiidem immilericordiam.illud Proy~ er. li.Benefaciranimefux vir mifeiicors:quiautem crudelis ei&etia hi propinquosd^jcir^nefciiiceteiinneceiTlt^teiubveiiijnt.

Moleftix remedia 'unt,Primum , illam a Dcmino immiiTam effe ccgncfcere. felfajH immitii* vt ele&os probet, iflfc in excmplum eosC pjuientix prxbeat.

Dxmomimperfequutionis reraediafunt: Prirouno patientia: Se-cimdum long*nimitas inquibus tempeftas aquarum , id eft perle-quutionum vortex frangitur, & evanefcic,

De difcretionc fpirituum ingenere, C A P. XVI»

A D tentationum viifcoriam mnltum fpirirmim difcretio con-fert.Cuius nomen fignificat primo Deum. z.Tertiam Tr in i -

tatis perfonam.^Angelumbonnrmvel malum.^. Animam r^tiona-lem c.Vires anin;^-6. Corporaa:*rea,iib Angelis offumota.7. Actio-nes liberasimelleitus, & vo)nntati$. 8. Impulium intcricrem, quo quisfelentitadaliquid incitari:in qua fignific^tione illud hic accipi-xnns. Eteft apprehenfio, leu iudicium intelle£tus, f| inclinatio vo* luntatis ad opus, vel omiilioncmoperis, ad qux, fiveabextrinfecoa

five ab intrinfeco principio movemur. Dividiturqne in divinums!

di<iboIicum;& hnmannm* fiwe bonum,malum, & medium, qui om-niumeft cegnitu difficilimus

Hornm ipiritunm difcrerio aliquando eft facilis, cum vicfelicet admaniftite mala, vcl rrunifeitebonainducunt. Aliquandodiffici-lis,cum iulicetdefidetia terrena, & raundana tam pulchris colcri-busconteguntur, vtabipiritu Dei man:-.re videanttir- Adcos vero oiicei nendum pr^bitr.m eit Ecclefic donum difcretionis ft irituum t

qr<2 nihi! eil aliud,quam lux quxdam fnpcrnaturalis a!iquibus,prx-ierfiminfli$:i5c fpiricmdibus gratis indica (eft enim gratiagratis da-ta)qua iaanz Dei inipir«tioncm ab adverluiij el!ufione,vel nrnnrjj cordis motione fcp..-rare.

Doniimhocomnium non cft: quare Ecclefia habet aliquof* a«f qiios ciicretio fpirituu.fi no ex dono,at ex officio percineti ad qno-IU uiuicium reeurrendum eft in dubijs,ij autcm donura IJOC habeir-

tem t

CmpwL VIM SpUUurfU.

tem,C\ adeft, confulenr,lncem a Deo petent, ne errct,regn!as Scrip-turarum & Patrumexpendent, <5c circa femetipfos reflexionem f*. ciant,ac tandem fines impuUuum confiderent.

De Sfhm Divino. C A P , X V I L

S PirituS divinuseft motiointerior an im#,qux i Deo proceditj! vel immedLitcvel mediate per Angelum, iuiiiones prarlatoru,

hortationes feniorum,fratrum exempla,vel quid fimilcj &L fan£tica~ tem,vel opus aliquod ad eam fpeciuns in(pirat:qui iane impenfe eft deliderandus, fummifque precibus poftulandus > vt qui nos ad om-nem oerfe&ionem extollit: qu.ire pr#parandus eft animus, vt illura ifprfic accipere.

£ft autemcongruaprajparatio difcretaquxdam Attentioad Do-lrjiniimine, cumnos alloqui voluerit, diftraftos, & foris v*gantes inveniat:& etiam affe&uum, & lenfuum mortificatio^lolerfque vir-» tutum exercitatio.

Tandem veniente Domino, jfc fpiritufuo-nos vifitante, humili-ter,& prndenter procedendum. Htnnilitas in hoc eit, vcnos indig-» nos divina vifitatione reputemus: prudenti£ vero in hoc,qnod ani-.niadvertamus, quana rationedivini &iflpii vfusericnobis vcilior, «juod a Deo eft poftulandum. Ad eamdem eci jm percinet,vt pro eo gratias agamus,necpro eo, quod multa recipimus, melioresnos re-putemus; fed potius timeamus,quam nam eorum racionem reddere debeamus: neciolam fpiritualem voluptacemreripiam»v*s fed po-tius eis vtinftrumentis^quibus ad perfe&ionem obcinendam robo-remur, vtamur.

Spiritus hic interdum docetnon allicifinterdum allicit^non do-cet: cuius diverficacis caufieftfa2pecnIpa,autignorantia noitra, fe-pius divinas providenti^ fuavitas,fepiilime vcilicas noitra.

Aliquando allicit ad bonum ingenere: & tunc qui huiufmodi inftinCtum acceperunt > orare debent Deum, vt luam voluntatem aperiat: tmgiftros, Sc eos, qiti docere poffnnt confu!-re , fcientes multaincommodaex confultationis defe&u fuboriri, & confcien-riam ab omni peccato, vel leviflimo eluere.

Aliquando ad duo bonornm genera excitat in fpeciali: primo a<t aftus virtutum internos, fcilicet humiliratem patientiau^gratiarnrn ^dlionem, piecatem, miiericordiam, clementiam, reverenriam erga $a£tos,pace animi,obedienti jm, & curamomnem hominisinterio-tis. & cunc auda&er poteit homo interiorem hunc fpivitus du£t«»m

fequi*

Itler Secundus. 16

fequi, qnia nuflum mifcere poteft Diaboius in feqnella periculum-Seciido excitat ad exteriorem virtntnm exercitationem> licet ab in-terioribus oriatur: fic hnmilitas excitat ad figna ftii externa * conttf* tio ad ieiunia,&; alia hniufmodi. Hiec autem non iilico, vt bona ap-parent, unt exequutioni mandanda, fed confultatione praehabita* nequisfupra vires feoneret, minufvedecentia, aut congrua fuofta-tui prxfumat.quare vire^ fcatus conditio, eorum vius, quibufcum vivimus,a»tas,tempus,locus, aliaque huiufmodi attente prius confi-dermda funt.

Aliquando :& communius excitatadordinari.^aliquando ad ex-4 traoi dinaria ob varios fines >idquetribusmodis: Primocertitudine-id a fe efTe prxceptum. Secundo inflammatione aftetfus. Tertic* concione quad.^m , vt hanc extraordinariam viamfequamur.-Circa quod illud nr.bis incumbit, vt comunem vitam in exterioribus atu-ple£fc-<imur,& in ea ad eximias virtutes interiores afpirates^ bsec mi*-ra & fingularia, & pancis ex fpeciali inftin£fcu conceffa declinemus,

Aliquandoquxdam fuggerit homini,vt perfede ;& omninofiat» qtxxdnm vero, vt ex parte vel in aliquo fimili fiano quasdam auteia vt omnino non fiant, fed vt homo Deo fuam voluntateraii?bmittat. & defideriotantumrem infpiratam efficiat. Tnnc autemadhibita fapientium coniultatione, <*fc fafta oratione videndum eft,quid Deus a ncbisfieri velit, vtillud fiat:qukl anobis velitfolumdefi^ derari, vt homo meius defiderio fe contineat. Quod defideriutn multi meriti eft quia eo Deo fnbijcimur, & ad omne , quod anobis exegerit mirum immodum prxparbmur.

In omnibus, qn^infpiratrefl:iflimumfinemproponit:quare,qu» propter hunc finem non qusernntur, fed iri pravos retorquentur, li-cet ex genrre bona fint, in individuo tamen, vt aiunt, ex pravo fin*:

inficinntur,& bona non funt. Difcrerionis metas non excedit Deifpiritus: non enim eft pro-

tervus.feddocilis, infunditpacem&inclinatad cordi<> puritatem, animamque confbhuur ,aliquando nulla confolationis cauf* pr«-cedente, aliquando pr^cedente, aliquando prius terrens animatn* quam enm confoletu r. Varijs item modis animam alloquitur, nott

iempervnoaileftufed diverfis eam tangensprout feeundum-itatum., & difpofitionem(uamneceflehJbet,qux omni»

prudenter advertendo (unt.

T>e (piritu dUbolito. C A P , X V I I K

S Piritus diabolicus eft, quo nobis diaboluS malum fuggerit, (7ve immediate perfe>fivcper mundum,fiveperC4rnem, fiveper

po$ ipfos elatos iam, & carnales eife&os, five per nativ.un propen-fionem,aut amicos:qui quidem femper eii fugiendus,& reijciendus quciniam finis eius mors eft anim#.

Dnobus Hiitem modis ^fcilicetaperte, & operte docet falfum,1

Aperte quidem viros fpiricuales.quos lolet a virtucedeturbarePri-mo,fuadendoillis, vtlaltem in minimis a Chrifti Domini , & Sanc-torum exemplis defcifcant earatione, q iod non omnia bcnafunc imicanda,nec vna tantu fic vu,qua ad ialutem perv<*niciu% & huiup-tnsdialijs.Secundo cffundendo eoi in exteriora,vt eorumdem axiJ** mus pondereprefTus (ux ialuci vacarenon valeat. Ter t io provo** canio acl elationem, & lui eftimationem, exquo quidem iemina multa mala colligit. , Occince & fub fpecie bonimultis technis adoritur. Et primo

quidemhuncfiue pra:figit,vtnos a via virtutis avertat, Secudohoc £ne prsehxo explorat dili^enter,qua ratione poiut homines adoriri. Xertio vnde quaqueanimam circumit, eamque per partem debi-liorem.ingreditur. Quartopafiiones,qnibus propenliiunt homi-fies,inqiurir,ijfquepr#cipitat. Aliquando item a tentando cciTat, vt poftrmiori impetu irruat- Aliquandoremiife,.&blandeadoritur f

neanimus acriter repugnet. Aliqiundo ne delitias mundi averians apeccandi occafionibns recedat, con^tnrftrenue. Sihac via cnufa <?adat,curatvirtutis tallem varijs inlultibns praspedirei vt cum ani-m irum lucris infiftendum monet, ne falutem aliorum qu^r«t, cum gd propriam curdnd im non fuiRciat.Hominem Deo dedicum cogi-tationibus mundi follicitat, quibus paulatim in defideria mundia-Uumrerum, stquein apertavitiadeturbet. Ad fermones, «Sca&us ftopulares, (eu fxculares non pertimefcendos excitat fxpe. Sxpe eturaqui fuperbiac ina&ione reftiterunt per retra&ationem eiuf* «lema&kmis eo per tr ihuntur ab ipfo:minim i quoque rmla propo-i*it, vtiadefenilm ad raaiora propellat. Mnltaitem vera fqpe dicit* vt yaimWcemfalfitatem , quidecipi^cintermifceat. Aliqua denl-que bqnafusidec, vt etiam fenfim trahat ad rcnlum : & vt deturber, velfaltem avirtuteternnretur, inepcas cogitationes ingerit; fecum-que, affe&um, cuifubiecli funt h jmines, inftin&um gcnerat adde-fipiendura.

Inido fuggedionis inftin&us diaboli cognofcetur dupliciter. frixns

Liler 'Secunittt; 17

Primoex eo,quod obijcit,nam timoratis ea,qu# tnoleftiara fcmpn-los, & triftitia afferant, ingerit: iniquis vero, qu* tandem in carnis voluptatcm definanr,*.iftutc proponic.Secudo B9C modo fe infimtan-di:ad bonos enim quafi trifti vultu afpere, & tnrb:i!encer> sd ra.i-* ios autem hilarifacie, blande,ac diffi mulanter ingreditur: cogr.ofci-tur autem hunc effe foiritum disboli, quia fpiritus bonus cum his duobus hominurn clafibus oppofito modo fe habet, Aliquando eriam diabolus videns nos ad bonum aprJicatos nimiam in illo bonofollicitudinem, & perturbuionem imrnitric. Tunc tamenbo-num omictendura non eftjfed animus fedandus eft. In progreffu au-tem cognofcitun fi turbet, inquieret, & obfcuretrtunc enim fnggef* tiotucbatione,quamaiFen:,ipfafe prodit. In finedeniqueficruciet, & affligit: namcummala animxproponat, nonpoteft h- c iniliis requielcere.

Mediaadverfushafcedecipulas fnnt tria. Primum eft: cogitato diaboli inipulfu, adverfus illura acriter pugnare. l .M giftium ipirt-tualemadire 5. Parcemnoftramimbeciliioretniadsgire, &miiori necelStati,mi<iorem curam adhibere.

Defpirituhumar.o. C A P . XIX-

S Piricus liumanuseft,qui anarura originali peccato depravat* dimanat;Ii3ec enim licec a gratia non excicetur,Tieque ab adver*-

fario moveatur de fe quaidam cogitationes>& quaida defiderii par»-turit, qtiibiis homoadcorpori amica & congrua movetar. Eft fane» fpiricus hic caJlidiilimus, ieque ipfumfnb M t i g^ori^ Dei quae* r ic , &fubamorepsrfe£tionii fuiscommodicates occulcic Quare cauce eii: audienduss maxime cum aliquando advarfarij partesfu*» beaucumiciiicecqux petit>ihncdivinselegiconcraria$led tuncreij ciendus emnino eft. Aiiquando,qucS ingenc,non furifc legi oppofic^i funt tamen meatis infirmwntis indiciaj vt fi earo commoditacem pfir tat, fine qua falns corporis cuftodicur, & qu^fine fingularicate ref-puicnr:& tunc melius eft eireluttari. Aliqaandoneccifaria^etic.& tunc eft «u diendus.

Hic fpiritns primo movetviros do£fcos, vt difcant, non vt Deo placeant,ied vt leipfasquerant$vndeoriiinturverbapollita,curio-ia,fubdliain|concionibuSj quorurnfru&us eft pruricns aurium, non converfioproxiaioruGO.^.Inpercinentibiis advircutfhabefpfOCQ-niice prudencia c^nis,ex qua decernifcnon ad fablixnas virciites j r pirare; ied in vica communi fe cojauiere: vnde cu parum incendar,in perprtua defidia quiefcic. Fervorem furorem puuc,& perfe&S vir-nucmiadifcretioaemiudicat. 3, Impcliiradfi giendumorrificatio-

£ nemr

Cewpetid. Viu SpirituaVtt*

nem & fuaviori via proficivndunv 4. Impedic interiora exercithf

quibus ad Dei vnione afpiramus, nos in exteriora diftrahens. j-.In-clinat ad m ^ # ^ f o * 4 U * *pfavn naturam non reprimant, fed in fuo vigorere!inqi^nt-6 I n >3f"bw exterioribus non Dei gtoriara, fed fe ipfum quxrir.vnde & minora bona, quia ad proprium amo-remfavendum ^ptior^/ibiquxrendaproponicyCxoiilime virtur

tum actibus admilcetur: vnde provenic 1 vtad hqc viitutum opera tnaois proni ,r.d alia difficiles inveniamur. 8. Dtniqueinoratione mnltaad hominis commoditatemfigillutim petic, vt revelationes, apparitiones ^raptuSj & luiiufmodi alia, quorum petitio, immo <3c defideriwm valde temerarium, atque culpabile eft : qm tamen hxQ non petens accipit,debet ea caute recipere ne a diabolo feducatur.

Ad hanc vero cautelam conferec Primo>hifce rebus non te fanc-tiorem putare, quandoquidem etiam imperfe&is contingunt. 2 Eas reijcies & teeiscarereeliges^.Nontamadrevelationerr^inamad fru&umab eaprovenientem attendes. 4. Eas &fi veras occultabisi fi tamen eas aperire expediens prudenter iudicaveris,prudenti viro aperies, efto magifter fpiritus non fit: ad hanc vero deteftionem ts orarione prxparabis,nec levis eris ad detegendum. y.Sicut reveJa-tioneraon lunt omnibus propalLmdae itanon funt a confeffario, «utmagiftrofpiricusoccultandae: Magifter vero fpiritus netemere *as dicat alijs 6. Magiftro fpiritus in i)s rebus perinde atque in alijs credendumeft & obediendum. Actandem figna veras revelatio* Bis, quxfuntquinquefequentes cognofcenda.

Primum eft vericas.vt fcilicet ea,qux nobis revelantur fint verai & fenfui Ecclefise conlona.Secundum vtilitasrDeus namque neuti* quaminutiliarevelat,fedrevelationibus animamad veram virtu-temfubvebitTertiumhumilitas praecedescomitans;&fubfequens -tfevelationem. Qnartum pax3&fienim principiorevelatioanimum turbet>mox ad pacem reducit, & quando animam inquietam relin-ouit,diabolica potius quam divina iudicada eft. Quintum denique bonitas perfonq,cui revelatio fit, & qualitas: fi enim non fit integri fenfus,atque mdicijxonvenientis aetatis,aut faltem eius adolefcen-the,quam compofiti mores,& vitas probitas ornencsfi vitijs prxfer-

tim Superbiq, Avaritiq, aut Luxuritj fnbfit > quibus Deus per revelationem non medeaturs fi fit proprio iudicio nimis

addi&ajnulia eft revelationura habenda iratia.

Xtler Secun&ns. iS

l6* mortificatione ingenere. C AP«

M Ortificatio, qua omnia mala homJnis lapfi a Domino magna ex parte fanantur* fpontanea eft: liberaque animc a vica c ir-

nali feparatio; &\firium tum externarum , tuminternarumabilli-citi5,& quibufdametiaralicitis operibus diffolutio.

Dividiturinduogenera5alterum,quoexterioremhominem; al-terum, quo interiorem cohibemus. Vtrumque in alia duo fubdi vi-ditun alterum eft, quo ab illicitis abftinemus jiteerum, quo etiam a quibufdam Iicitis nos temperamus.

Hang autem mortificationem effe homini iufto neceffariam, ma-nifeftumeft: ea enimadcseleftia praeparatur,peccata minuic pxna* pr«teritorumdeli£fcorumexoluit, vitia extinguit, virtutes adquirit, donum orationis impetrar, omnem perfe&ionem cbtinet,& Chrif-tum dominum veriffimeimitatur: quapropter nunqu?m eitomit-tenda,nec inminimis, vtpote magni momenti deferenda; m canci, vt tam magnam ea pacem affequi poflit iuftus ad iilumqueftatucxi accedere, in quo dsemouis eum timeant, & afteftus nihil iam pro-caciter audeant; fed ad bellum neceflitatis prstextu, & honeftaris colore obvolutiprocedant,

Eft igitur mortificatio non coniun&im, fed quafi per partes acci-pienda, <*t quidem primoextericr homo, tum interior mortifican-dus eft.Exceriorautemhomoinoculisauribusodoratu guftu,taftu, motibus cnltocorpore <Sclingua;interiorvero,inproprio amore, propiia voiuntateJntelle£tu,appetitu,c?c cogitacione mbderandus.

J>evfuntoYtificationisoc:doYumm C A P . X X I .

V Sus mortificationis oculorumhiceft.i.F^minasiuvenes pr£-fertim formofas, &comptas, abftjuemanifeftaneceffitatene

videas- 2. Comsedias3& aliafimiliafpefl: iculaa prephanis-homini-bus data ne afpiciys 3oChoreis,tripudijs,equorum curfibus,tauro-rum ag'tationibus,haftiludij$ torneamentis,& alijs theatralibus Iu-dis ne ce fpeftacorc prxbeas,^. Libros, aut varios, aut ad iolam cu-rioficacem edJtosjnelegas.y. Diviturogazas,gemmas, Sc fimiliaf^-cuhiriii ortiamentis applicata neoculis contemplens. 6. Hominum nulla prxcipue virtuteinfignium imagines ad vanir^cem, & fuper* biam effi&as neconfideres.7.Paluriasedificiauperba,qu$B CbriltuS videre contempfic > am&nos hortos * & pulchra viridaria, sliaque Jiuiulmodi ad fafturo,& oble&ationem pocentium daboratane tuis

£ 2 lumi-

CcwpcmL Vita SptrktitiUt.

luminibus offcrr.s. S. Cellam ftndi >aut conclavealicuius atterfuiS ***,« t'* fnnr in rriSfa-uit m alio loco ne curioie fcnuerls. j .Cnm ali-QHO pers;is , five domi, five ions poltce veniences, & hac, leu iliac trardeunWleviter>& fine neceilitate ne afpici rih r o.Oculos tibi jn* lum ad r.eceifaria3& vrilia videnda, conceffos iblum in res neceifa-rias vcl vtiles videndas intende..

De vfumoYtificAtioMsaurium. C A P , X X I I .

PRimo:fi coram tealiquid obfcaenum, ant impudicum, minufve honeftum* velcertequod quamlongiiSme aliquam impuritate

oleat orofeire iliquis attenter, tu maximam tui ftatus, ac perfonaa Deoconfecratcsininria repuu.a.Eos3qni talialoqui audent non fo-lumfitoe & deteftare,iedeos etia vi!es,fatuos,&inf*mesexiiiima/ a. Am^toria carmina, verius aliquidimpuritatis habentes,licet fcite comoofito?, & cantilenas fxculares, i quocnmqueaccinantur, pe-xiiruslreiice.+ Nu^as3curriikates5verbaioculatori^,.&narrationes ridiculas^viaque iifum>cachmolve provocantia non audias, nec vbj hasc dicuncur i f lbfc $• Rnmoribus faecnkrium rerum* &inutiliu novitatum, qu?aii ruumftatum non pertinent,ne intendas. 6 De-tra&ionibus &°murmurationibus framim,etiamfi leviiiiroi tanturo eorumdefe&us dfcat«r,nullo modo aures pra:beas.7-.Landationes mmjk omneadulationis genus,quo te,& .tua efferatur, contemne.: 8.Qu# occultafunt^&sbaliy^te nonadconfiliu-mvocato>tra£i:an-

h fe&umxoaverte..

Devfamorufitatwiis odoratus. C A P . XXIII»

PRimo,linteola,internla$,& fimilia a fer.ularibus oblata,fi minui religiofa fint^odoribufque perfufa^aut non admittas,aut falcemi

iiLtuum vfum non affumas*!. Reliqukri* >qux tecum geftas,ob pra$ te,xtcim venerationis San*3orum, odorum fuavitate non reideas» %-Modicas cerebri, autcordis imbecillicates aflidua bonorum odo-rwm geftatione non cures, fed alijs remsdijs qu^ mmime lafciviam xadoleant, & fq,culares non offendanr, tuse neceifitati provideas. 4^Mulcgxninu$. curiofitiius aut pbleiiaagnis gratia veiles t n * , aut:

tocus*

HbcY Secundns. t$

locus,in quoh :bitas,aliquid fuaveredoleanrsneteminnspudicum, aut cautum ejfe prodant.y, Cnmneceile fuericadanimarnm fbluce, aut adaJiquod puim opus gerendum, graveoIentiamfii!i:inere>eam fortiter peiferasj aec pro-.ter h.inc moleftiam minifteria chaiicatis cmittas.

DevfumortifiCtitiunisguslHS. C A P . XXIU»

PRimo: fumptionem ciM pr^cedat oratio,& dire&io cordis,qui-btis petas, & vel-il aliroenta neceflaria non prc voluptate , fed

pro explenda domini vo lunme, & pro nature necefficate percipe-re,& vccorpus confuetarefe&ioneroboratum pofskmenti fervire,' ccdivinis<>b(equis actedere.2. SJcem dii bene vales nihil fpeciale ad.manducandumpet^s.j.Exijs, quastibi minillratafuntad maioie* guftus abnegationem viliora,& iniuaviorajque magi:> p;uiperem de--cent, eligito.4 Delicaciisimos ixcularium cibjs, fi abfque fiugulari-tatis nota poisis(vt certe fepifbime potrrisj penitus abijciis, & b^c> quxfoli deleflationi profunt, manducare erubef:as. 6. Commmes cibosnunqii ^nadfacietatemadmittasj fed ita emenfaiurge, vtta-tillnm efurias. 6. Ex quocumqne efcniento > quod tibi miniftratum clt.-infjgnumgraticudinisaliquidparumrehnquas.cjfjcd Dominoirt-iacriiicium delibes.y.Ita comeoa$,vcnon rotm comedas,(ed men-te ahcui pix meditationi, vel his3qux leguntur3 intendas. S. Si pene finjta rere&ionejquafininilcomeuiffes, novaLmes & amplius ftv rcencli ardor inlurgat, j.dverfari) dolum sfcnoicas, & iiibica derelic-tionemeni^ciutce.fi^dcnecomedendiiHumillude.9. Adolekens, autiuvenis vinnm fineevidenti neceiiitatenonbibas. 10. Pixciofa vina A: fiuvia, mt delidtape::itus nonrequiras.- necdecibis, auc poribus quiciquam loqiiaris. 11. Ccmmunem aquarn > qua omnes-vtuntur,in vium accipias. 1 i.Horis prandij aur cxnas tatum bibas* fivero interdin bjbendiiE) fir, potu lolunxadiieceisftateDQ vtaris.

Devfumortffjcationist.iclns. C A p. X X V . *• / g Vx minnshoneftaf(iDr,in quo ad vfnmhuins lenfus cogi*

V ^ tes.ac (i tibi eftencimpofibilia>aut porius illa omnina non copjtcsj^ed a momentanea etipmjfipotueTiSjSppnehenfio-

ne Tepellc.iTeiphimaiihucin&oneftiscorBOrispartibus finema-nireAta neceuk:.te twjn tangas. AJceru,nifievides necefsitasadifi^ nullo modo coutingiiS. 4. $i fratremperegreeunrem. ant recJcnntP ampuxtaris, gena cuailliusgenGB non adiungas: Sc modeftiapaecir? «unfnetliomj meaaineris./Jjave/libus^ leflo mtUitfc^ddbi**

CotHptnd. Vit& SpiYttuahrt

non qufcrastfed foli neceffitati providere concupifcas. <J.Vt ea,qu* coram tefunt, ad curiofitatem non tang*$, fed, nineceffitas aliud poftulavericmanus quietas contineas.

Dc vfu mortificationis corporis, C A P . X X V I .

T Ripliciter mortificandum eft corpus, quoad m >tionem vide» licet,cultum)& afperitatem. Quoad motionem primo ita me-

bra eerenda funt,vtvnum quodque fnam folum a£tionem faciat, & a motibus cxterorum membrorum penitus fuperfedear. 2. Quodli-bet membtum decenter,& provccongruicftacui,ac perfonae opera-tis fuam a&ionem prxftec. 5. Loca,<S: tempora cuique a&ioni con-venientia confidera, &exrracuiufque proprium locum, ac tempus illam no affumas. 4. Cum laxandi animi gratia feveriracem deponis, itahilariorem faciem,& rifum admitcas, vt tamen femper modefti^ &circunfpe£tionis memineris. $\ Hxcnon tantumabjs afTociecas yerum & folns, & in cella abfcondicus propter pr#fentiam Domi-ni,& AngeIi,obferves.

Quoad culcumveroprimoveftimencanonfintpttetiofa > fed vi-lia, Sc modico precioempca,aftacuquepauperumnon aliena. 2.N0 fimt nimis molliaaut fubtilia,fed potius aliquantulum dura, $c cra~ fa> quxcorporanonadotium fedad honeftos Iabores nata, ccope-riant. 3»Nonuntnitida,acfplendida, fedtaliscolorisqui ftatui lu-gentium, &pxnitentiaraagentiumcongruat. 4. Non fintexquifice compofica, fedformamreligiofamhabeanc, quxomnibus xdifica-tionem praebeant. /.Nonfint leviter, ac pweriliter corpori coapta-ta; fed talimodo,vtmentemferiam, &gravemoftendant. 6. Non fint fordida, nec nimis ita munda , qux ad immoderat^m cnriofita-tem defle&ant. 7. Interdum prxfertim initio converfionis viliffima indumenta accipienda func,qux mentem fein fuperhiam erigentem humilient. 8. Omni tempore curandum eft,rne omnia in hoc genere ami&us corporalis fint commoda, vt pro amore Domini in Jacc fi-CiK in cxteris aliquid patiamur.

Quo ad afpericatem deniqueo&ohabet vtilitates corporis mor-tificatio. Primoenim fatisfacit pio peccatis.2.Ad gratiam fufcipie-dara prasparac j.Mulca mala fpiritualia, & corporalia abfcindit. 4. Chriilum Dorainumimiratur. y. Glorias magnitudinem prome-retnr. 6. Proximos xdificat,& inftruit. 7. Preces exaudiri efficic. J.Nequi&imos fpiritus fugac.

Prima autem afperitas efbvt cilicium aliquot falcem hebdomad<j diebus

liher Secuniutl * j idiebus induas. i . V t flagris corpus tnum C£<?a$. 3. V t inle&oal» omni mollitie alieno femper>& aliquando^nempe bis,aut ter in heb-domada in nuda tabula ad dormiendum cubes. 4. Vt cellam non ampliorem \ led anguftiorem, & obfcuriorem qnantwm tui officij^ aut minifterij i v m i permifu*rit> ad hr.bitandum eligas. jp V t a b alimentis liiavitatem,& abaqnanimnmfrigiditatemam veas.6.Vc in veftibus,quxfempe.r munfix efle debent,aliquam incommodita-tem, <?t ad tempns> cbm i viHpenfionem , nonnullam immunditiana admitt^s\7 Vtieiunij h & inediacarnem atteras. SVtgenufleftia-nibns j & ftationibus pn>telatis, tempore fcilicet prolixx orationis^ teaflig^- 9. Ut frigus,& seftus* & corporis fatigationem ex itiueret

ant alio Iaboreprote&am libenter fnftineas. 10. Vt quidquid aliud carni moleftumoccurrerit, tanquamgernmamafTumas.

Devfumortific;itionislin<ru<£. C A p. XXVII»

P Rimo detrafticnes proximorunx etiam de rebus levifsimis> Sc quxnullius m^menti npparenteftnge. 2. Mendacia iocofa, Sc

officiofa, quamvis ex illis m^gntim fperetur emolttmentum, decli* iia.3. Dnplicitates lenfunm, $£ ambiguiutes verborum fermonum-qne c bfcuritates depone. 4 Rixas Sc contentiones,five pro indagS-da ,veritatej five pro aliquo negotio gerendo prudenter abijcias. j . Omnemia&ationem , verb >rum arrog^nmm,ac laudem in pro-prio ore f^tentem vic?. 6. Quse fecreta eiTe oportet, nemini nifi ex caufa.&in conceiTis^ventibus reveles. 7- Scurrilia &nugatoria,&: ftarui fpiritu dis vitxminimecongrua loqui erubefce. 8. Vt otiofi Sc vanaotiofis,& vanis profciri relinquas.9.Qux te decent,atuJieR* ti conveniant, materiascongniuit per prudentiam ad loquendum quqras, c\: modum in ierroone tenendum cuftodias. 10, Inloco ad loqnendum non deitinato, <S: in temporetaciturnitatis , fflentiunx cuftodias. 11. Ergaalio\, quibus cum loqueris, Sc ergares divinas^ quas exponis reverenter te h^beas. I2.1talingua taceas, quod in fiii vananon cogitesj Sc , cum opus eft loqui, propter amorem filentij Vtilem fermonem non omittas.

Tot idem, quoe mortificanda fubiecimus, peccata funtlinguae*, cuius mortincationis feptem accipe dncumenta. 1. Confidera eitif Vtilitate.seft enim filenriumftatus reJ^iofi forrm, atquefnbftantirtj quitenus fineilloperit , atqpie evanefcit religio. Eft munis* ^«ntCf mnrale,quod vibem anim$ mnnit & protegit.Eft devotioniVcitftos« cxleftis coniolationis pronubtf s4& fand»e orationis intciQt* 1% Givai

Cotfpend. Vit£ SpirltuatUS

W aperis acfloquendum cogita, verba tua a Domino audirf. 5 .HP xniter ftatue confortia corum vitare, quibufcum foles Jingim delin-qnere:itemlocafugere, iaquibuspericiiium eftfragendi fiieminmj atque etigm in illishoris,inquibnsfaciIius lingualaberis, maiori cuftodia tein taciturnitate continere.4. Cum ecella egrederis,te ad verba inania fugienda paetxmni. j . Imicare fpirituales viros ad I o quendum tardos, ad tacendum pronos, & in vcroque ratione tetn-peratos.tf.Sermonem tuumpnecedat mentis deliberatio, qua f/jBt* cetiudices, an verb3,quxproferreaves, finc vara, vtilia, virtuti & rationis confona. 7. Nuaquam poteris non fertnone falcem per m confiderationemdelinquere,enitendurn eft tibi, vt illicitam loquft-tionem aliquando nobis nolentibus irrtzmpentem, mulcitudo iium, jdiofarttm a&ionum abforbeat.

Dtrfumortificjtionisprcpri]moris. C A P . X X V I I I ,

P Ofl mortificatum hominem exteriorem interioris mortificatid fnbfequitiirj qux & prxcipua eft,& exterioris finis. Acprirao

proprij amoris, qui feptemdecim lubec a£tus,totide iuntvfus mor-tificationis.Primus a&us eft ^ftimatio fui. 2 Velle ab omnibus prop ter fe amari,timeri > revereri, laudari.. Timere contecnptum, non quia Deo invifum , fed fibi noxium. 4. Erubeicere de aliquibus de-fe&ibusnaturalibus.^.Proprios defeiius abfcondere ad aucupandu honorem 6.Nimiu*n curare perfe&ionem operum videndorum *b

. hominibus.7.0pera,quxhomines,improbaturi funt, licetbona* 3c Deo grata,ad vitadam confufionera omittere.S.Defiderare fibi bo-aa temporalia, nonadneceffitatemtantum, fed ad luperfluicatem, Sc vanitatem.9.Defiderareillicica$>vel non necfcfiarias voluptates-10. Defiderarehonores,laudes,& excellentia luper alios. 11. Ama-rehsec, queCdefiderantur. ia.Immodiceamnre perfonas. i^.Ama* reproprh opera, privar:* exercicia,& fpirituales confolationes, 4-Trittarideimpeditis defiderijs. iy. Inviderealienas virtutes, & proximorum dona obfcurare, nefibi f*liquispraȣeratur. 16. Adver-fus eos,quifuis defiderijs obftant,vel fibi quoquomodo exqquatur* per indignationem irritari; $c eorum bonum nomen elevare>aut in-iuriam moliri. 17. Amaritudofcrupulorum, quibus acriter vex^ri Iblent.

Dftcugaenta atitem ^d huiufmodi mortificationis vfum funr,qug fequuntur. 1. Vc in adeptione cuiufque boiii,(ed pnecipue inviclo*-EU amoris cui,ica de te ipib diffidas, vc tamen Deum advinceadum

tibi

liber Sccundusl %x

tibicettiffimeaffutunimefie conndas. 2. Vt oresilhim aiTidue,ar-deuter^c contidencer,vc te atno cioprioamor.^ e:::cdi.iC>&; iuo iM» vino amori ex toto fubcnicuc. 3. Vc ilpWfi £lt*ffoill irernis |JI :cl:i-bus m.-igis,ac magij accendss, q u ignevii :>v; v-t! arnoris, Ife c:rren,;-Him cupiditatum extinguat.^.Uc qmdquld e^-ris. aut ernns-ris non ob tusm vtilitatem/ciut commodit3tem,led '&A di\iaaiti valur:t.*tem exolendam per iiitemionis re&itndinem (crr.per pgpi , vd omitt us« y.Vc (i vis non te rn-dediligere^odio l«r:ii:o te pralequmis, quo ihi fenfibilia bona adimas,vtinvifibiiia conquiras. 6.Vt aiTiief-as teag-nofceren.jn fupra a!ios,fed infra cmnes>r.ut cerre vnumex ^lijs co-gic\ir,cz nihit fingulare te habere pnefumas. jMtneilngtdareamo-rcai, timorem, zutreverentiam aiicuius erga ce exigift fed ceu a!i; tractari concupifcas. S.Vtcontempturn, & confufionem, qr.ibus, fi humilis es , te digtiiilimnm reputabis, quantum poteiis non fugias. 9. Vt dt iectus naturales, quibus cnlpanonfubeft, paciencer, <?c !i-bencer fultineasj nec deillisapud homines erubdcas. io.Vtculp*s tuas > qn^ofienfionemin auribus audientiumnon generent, apud fratres humilkatis caufa reveles. 11 .Ut hominibns placere, auc dif-plicere pro nihiio ducas. 1 % V t corpus caftjges, fenfus cchibe*s, 8c pafiiones acriterimpugnes. 1 3-Vt affetftnm erga honores Scrcu qnibus vteris,erga propinquos & anxicos, dc ergi omaemrem crea* tarns'3 imrnoderatus iit,& non propter Denm accepmssanimofe co-pr imn. 14, Vt occupationes pias & honasnon (ine.i^iiicnsliberta-tefulcipias.i/.Vccorcmniamari:udinelibeni&i, & ipiritus ccjlef-tis liiivit*terepietum in adverfis fucceinbus huberecnres.

$8 vju luortifuuiioriispropiti vou.nt-.tis. C A P . X X I X . . I. T^T On lolr.m rnala fugia>,fed cx bona non propter cuumcom-

L H modnm > ied ad divinam voluuutem faciendam inqiuraj. a.Modfi in rebus appecedis teneasjvt minora bona minus Sc a&io-ra magis,media propter virtutenijiancpropter rnimipuric:,t£m,& ad Dei cordunctioacmaDcetas 2.$cudiofisoper;bus,quibu \ iatexi-i • 1 . . r* r* r> -.X' - l :

dis^ica voluncate adhojreas, vtparacns us e» fine criitinarelinquere, cume a*nm dimiiiGocem magis graca Djminoindicaveris. 4 Siali-quid tibi vcii^,auc proficuum aipexeris,non prius iiiud obtineire ni-taiis, qu\inid grarumefte Domi.nocognoveri'5' f Eligem-igis fub-, effe qu.»m pt ^eife: 'xlicitatem puta alterius arbitrio vivert^oC h)£e-licitatem tuo proprioienfu , & aibitriogubernari. 6. Si uIiq;uM ofsi^ tione poftulaveris^cura in ipfo ailn orandi intentionem dirigcre^ica fcilicec, vtnon propter re, fed propter Deum, qu i incmpe i^ i t a yuk ficri^autpoftulaxi precibws eflkgices.

Centpetii* Viu SpintUttlis*

Be vfti tmrtipatiovi: mtellettus. C A P. XXX.'

P RiYnointusignaviampeI1e,& in quocumqueftatu^utstatefis; res ad falutem neceffari \$3 fine quibus (cilic^t tuo muneri «tis

eiTe non poteris^ diligecer addifce. i.Inutilia difcere,,?ut inveftig »re non cnres: quxdmi autem adolelcentibus , aut vitam communem-. p^entibus funtvtili *,qu$e tibi ia~n viro, aut ad perferiionem prope-ranti in vtili iindLabis. 3. Vtiliabonaintentione fcire > & ex maio-rum auttaorit ;te inveltig ire,debitoque modo, Sc tempore tibi para-re curabis.4 Q,u3c mtm didicifti, non doceas, ne & tu male docendo labaris, & alij tuos errores credendo cadants fed magis te interro-gantes humiliterad dodiores remittas. j .Omnes a&iones tuas in-telleftus confideratione pnecedas:quod malumiudicaverisfugias & quoji bonumcpgnovemXiCias& itineraviras tuxfrpienter inf-titudS.6.Vitam o: mores aliorum non iudices* fed Deo,& praelato iudicanda relinquas 5 ac pro comperto hubeas,intelle£tus culturan* fontem effe multorumbonorum-

p De vfn mntificationis proprij iudhij. C A P. XXXI .

Rimo: nnllam do&rinam veramputabis, aiitintelleftu coplec-teris.quamnon fapientes Catholici, <Sc filij Ecclefix fidelessli-

^uando docuerint. 2. Inftitutiones a tota congreg?tione probitas» magnaveneratione (ukipias, dc quos eas refutare videris,vt monf-tra, & animipeftesabominaberis. ^.Maiorumdecreta nunquamin examen adducas/ed ill.i, vt a maioribus tradita funt,fimpliciter in-telligass & vt congrua, & vfui accommodata tum opere, tum fenfu retinebis*4.Inrebus adtuamvitam & mores pertinentibus nun-quam teipfum reges^fed aliorum iudicio gubernaberis.y,Res exter-nas alicnins momenti nunquam fine confilio prtevenientis difpo-nas. 6JBa,qux minoris momenti funt, fi nullum fequatnr incommo-4iim,potius exaliorumiudicio, quamex propriaiententiaexequu-tioni mandabis: fcielque > ab negationem iudicij proprij Deo om* aium effe gratiffimam.

J>e vfu mvxtificatiwh pafsionum dfpetitns ingenere* C A P . X X X Wi

1 T \ VplexeftappethuSjConcupifcens alius, quo tendimus in b<> J L ^ num p vel malum profequutione, vel ug 1 ( quatenus abfqlute bonumvelmUumeft^heriralcens, quo tendiirmsinboniunjvet »lum vc difficilc ad gbtincndiim, vel profequendum*

Duplc*

Itber Seciftitus. %%

PupJex h\c appetitns fedes e l paffionum <r-nirn# * qiic fic ?ppa-llantur, Kggrfai nnn finealiquaimmucationecorporis, qua corpus «rfi*

quid pptitun | | proratione afteetus dominanti;- , auccontr*hicur aut dilatatur, cliciuntur.

Incopcupifcentefex paffiones coIloc*n?ur: trescir:-i bon\iT\3&c toti Jem circa rnalum. Mitn fi aopetitus hic incllnscnr in b:uiCi qua-tenus fibi conveniens,refulcat amor. Si in bonum vtabfensJ& poffi-bilepofsiJeri , relultat defiierium , fi ia bonum vc ;.r»fens & obcentum, refultat dele£tatio. Si vero per fenfum anteriorem pro-ponatur illi malum, vt fibi incommodum> infurgitodium. Si vt ab-fens, ac futurum>fuga,fi vt prasfens triftitia.

In irafcente quinque pafsiones funt fit# • tres circa bonum: du£ circa roalum;nam Ci bonum arduum proponatur, vt pofsibile, fiirgit fpes obcinendi, & audacia media applicandi:fi apprehendatur, vt imoofsibile, furgitdefperatio. Si vero malum arduumproponatur vt futurum^furgit timori: fi vt rr<£fens,ira,qnajde infcrence vlcionem fumimus. Sunt ergo pafsiones fivealle&us vnJecim: amor3 odium, defiderium;fuga,deIe<3:atio>triftitiH,fpeSj defperatio,audacia, timorj $C ira*

Vfus generalis mortificationis pafsionum eft.i. In remillicitama

ac vecic.m pafsionem,fiveprofequutione,fivefuga irenofirns a.Ia ea bona, qu^ InperfluequsEruntunaut mala pa^nxlevia quqfine ne-ceflinte vitdiicur, afte£tum moveri, quancum valuecis, n">n permit-tas.j.Bonaneceilario querenda, & mala po*nx neceffario propul-fanda,mo;!erate , & tranejuille qu^rico, & fine vll i psrtuib itione* quantum cibi a natura permiifum fueric, &agrati.i conceffumpro-pulfa.4. D.TJS pra*fencibus fine vllalxcitia vtere, & malis prasmen-tibus patienter > & fine nimia triftitia tefubmitte, noverifque fere tocam pafsionu mortificationemin interna tranqvillitateconfiftere»

De i'emeJijspafsion;ir/t appetitus concupifcentis, C A P . X X X I I I .

R Emedia paffionum appetitus concupifcentis funt qus fequun-tur: & prim:? immoderati amoris, funthzc: fenlus, prxcipu*

ocnlos & cngic^cionem avocare a re rrnle diledla , ne bonicas in e* apparens affe&um amori; augeat.a-Mala difquirere ,qnsr. rem ama-tam vndique f^piunt. j.Incommoda examin.ire > quas ex icnmoaera-

to amore procednntj fcilicet fufpicionesrixje , invidis fimulutes, inquiertidines.4 Fuofenda eft res amata, nec, quanttim fieri poteit, adgoftvidum^autloquellamadmittenda.j-.Occupanda mens eftin

jffji h l i ^ | i ^ vitnnda, 6". Ad D r m & xterri Abon.* convertere ^iiorem,

Odp remeuir. iunt. i, Exquirere bon ^qua? rein odio I bit.tm -r-n^pr.i.Si k m d l ^ cofjr.ireilltim mmm-mM Deodiledu .n, rf gl.j-iiwinpr.vordinatum. $> Cogsreaoimiim, vcbtn-i cie eo Ioq>. uir,«Sc honereprc-lequatur.*.. Abenigao colloquio ilhjm non repdhre, H inconondehi* , qncjodium excifnt, leci &drjf^ quxmvttuam anVicitiuTaconcilifnt.ag-tu::. j Deneficere ijs> qui oderunt, Jt pro ilIi- cr^tir^es fundere.

Deudeiij remediaeademfunt. qn§ m .1 / amori msdentur» & in-fupfr confidernre prirr..? rcm cocupiram nos lmtiM% no pofle.2.Me* liits eile,a prmci,;ioconcemr>ere,quod adeprum a(peniittunis es,vt fepe feciili. ; R e m q»nmdefider3s,vr ccnrr, •jdkatem, mi honore abeuntem,& dif:edentem,confiden«:qu-x enim fic confiderantur,vt pote p^fiideri im^otemi:i,contennntur.4.Qlupddefideras>»ut con-ieani ncquis, quiapotentiores illud a telurripiunt, autquis pote&rfi nequis ddidciium tortor erit3qiu m cruciet» il putes,poU adeptione non mcliDvjimmo dererior exiiieMvnde def>deras,quod ativeniens doloi em impoi tjbit.. o: ppfeirtj un f* Jviortem, c-z alias huitts vir§ roifems obocuiJSpropone.

Fugx > five c.bomin3tionfs remcdia funt. i. ConMderare e.?, quas fugimusvt appetitniadverl * piritui prodelfe. z. Aipera princi^io amaraper aflnetndioem dulcefcere. 5. Non poiie mandat i Domini cuflodiri» nili a-liauid moleilumfenuatur. 4 Ncc deeife m^etia pras-mu toIer«mtibus res adverlas. _. Deleft.-tionis a fcu lxtitix de cmjj" , aut veritis remedia funt. 1. Firmum propofitum rcfpuendi huiufmodi vohiptates. 2.Conii-derario malomm, qux vo!uj<t-s ingenerat: id omne enim flp£>itium excitar,vi:tutes diftjpat,prii$entiarn deimiitjftriVocat Dei veVbum„ «fc vires enerv.Jt. ^Jjrevitas voluptatia.4 Oppone voIupt«sti noxitt verasn de divinis vouiptarem.

Tiiftiti^e 4 e rcbus humanis conceptrj remediam primnm efl co-fideratio mi.3crnm,qtiis ex ea oriiitur. 2. Mala^qu^e evenire poifunt» pra?meditari, vt nos paratos inveni mt.5 Si qtiid adverfum eveniatt

»0 tftmvtm^lnmyquamjVtoccanoncexercendipatientiam^ oc nng-nirudinemanimi cosit^r^ 4• AvocarecogitHtionSa prcfenti molef-ti ^oc b^nisobtentiSjvei obtinendis eamoccupare.y.Q^ixnobit ac cidunt humana eflfjalijfque eveniffe penfarej neque effe cur nos ab eis.qnse ali) i^iftinuerunt* imnrmues putemus.6. Afliunptaro triftitia ^ i f im dolorisnori tollere^aut miti^aresimmo dolorem aggerare,

quem

Vher Secundm; ^*

querr c^nanimitns 1enit,confider;»re: nullumcjue effe,qui Calamita". tetn aliquam non fit exjertuvy.Cjnciperefpem fsiicis exitus»divb nse^ue providentiac omnianoltraex arnore difponentis*

Deremedisjp#jifaftMB appetitns'y.afeentis. C A p. XXXIV»

E X gppet>ir irjifcemispafii^nibinprimaefiSpes, quafepede-1

linqUIT-MS , curn i\ •ititui n a ' a fpen.mus. £ius remedia iunt» i.Uinit.itemf;>eratorumiaipicere,qu(j nuliomodolabori ineis «d-quirendis impendcndo refpon aeut. 2. S;e ad C£ieliia c8vertere,vt inarm Ipn rjoKris corCibns evanefcat^.Contenere &cd%fci terre-na o m w i ^ m enim comenunt!ir>ne!j iperatur, fed potius timetur*

Defperatkmi.s eoi um,qu<£ quis fperare debet>remediurn primum eftc(;gitr!tiodivinx mifericordise. a.Cof;itatio divina? potentis, cu divino stcore cenhmetx.qiuK abudantiisima auxilia ad crepra perfi-ciendum pi ^ftabit^cv in ornni tribul atione/5c neceilitate iubveniec

Andacia?,qua cdiquid vetitum,ieu vltra. vires aiidemus,remedium primtim ethconfideiatio iufiitias Dei, qux fua tranigredientes man-UMM punif5 j§ eornm conatibns pttenter obfiftit, a.Humilis difcre^ tio & confideratio quia fine Deo nihii poiiiinuis. j.Illaibhim sggre-di,in quibus Denm outhorem babexnus •

Timjris eorum, qivas metnendanon funt> vel ob qux bonum re-iinqiiimus 3 <ait m:dum agjmus remedinm priivmm continet ea, qui-

83 vsnnm ^morenij inanem concuoifcenti-im, <?C noxiam triititiam cuiamus:qui enirn idiouod bonum non amatjneo cipit eius amiiilo-nem non rimet, <5c qnidenwla pra?(enti non triftatur, ftitutumnon iv.etuu.z.EltconiKieritio eonun, qm in fimilibus imperteniti ftete-nmt.j .Ccgiureil iud, quodriraemus, aut malum non ctle, «'.'iitnoa mag.ium , ;:i-t non fuuiriim, innrileqneeiTeems memjriaante tem-pusexcruciari. 4. Ycrz Dei chariras, quaiuftus pro amore Chriiti paratus e/7e debet.non modo omnia bcna facere> fed & cuncbr malafuftinere.

Ii x remedjum primnm continet ea, qnx pro vitio irce medendd exhib?ta (unt. 2. Vc cum ir:?tn s es.nihil verbo, ant facto t^ntes. 5-Vc temj^orequietiSiddutLiir^tionibus cy.uUm ir^ conceptcj mmuas^ 4 Vtco^it^s,ncutpoft aliquotdres te h.ib^bis^quadopacatns eri$if 3ta nunc rruione te r f W ^ virtutis im;:erio pacar e vtile eiTe* / . V<C conljdcres, enm qui iniuriamtibi intulit, cummiuus fibi njalum attuleiic, non tajn i ra , qnam commiferanone dignum eiTe. 6, yt per iram , & vindiilam maltim non amoveri cognofcas §f i«<*

Cewpwd. Vite Sphituatis;

magis 'ctitmilari; fecus vero per patientiam. 7. Vt mnnfneendimi digaitatem expe idas,iracundi;e nequitiam oculis obijcias,& exem-pla manfuetorumpracipue Chrifti Domini mediceris.S. Ut paucis, ijfaue vixad vitarafuflicientibus fis contentus > & vanam curiofita-tera vincas: eorum namque cogitstio , quce melius ejlet nefcire ad indignationem commovet, ficut 6c luperfluarum,minufque neceffa-ciarum rerum appetitus.9. Vt non folum in te iram cohibeas ad con-cordiam fervj.ndam5fed & iratoris iracundp.m modererishumili-•jbuSjmodeftilque lermonibus, & venix petitione,fi a te erracum fit.

De vfu mortificauonis cogitationuw, C A p. XXXV»

PRimo: afsiduis precibus a Domino cfflagita,vt cor tnum ab huiufmodi cogitationibus mundet. %, Principijs earumobfl:3.

3* Eafdemadruborem, & humilitatemfpirituali Patri manifeftl» 4.Cortnum Deo patere confidera. j \ Bonis iemper cogitationibus cor occupatumli:*berecura,qu£c6crarias intrare non linant. 6 l m -puris memoria tuse profefsionis, cuftodia fenfuum. & fuga malorum repugna. 7. Curiofis, & otiofis teamore proprij pr.ife&us y vitatio-lie otij, Sc ddfiderio divinx familiaritatis oppone. SCogitationibtis derebus neceflari; recordationedivinseprcvidentias, acfummi Par sris,te vtfilium amantis,obfifte.

Documcntageneralia ad mortificationem. C A p. X X X V I .

P Rimum eft, vt mortificationem tuam ad finem debitnm femper referre memineris. 2. Vt ita manus, & vires tuas ad mortifica-

tionem exeras, quod nunquam de tuis laboribus, fed de Domino te ad illos excitante confide. 5. Vt quamcuroque mortificationem cxerceas aeterno Patri ofFeras in vnione pafsionum,ac L<borum Do-mini noftri IefuChriftifvt ex ea maius meritum.maiorefque vires ad vitam ordinandam accipias.4,Vt non fimul omni:-i mortificationis» flndia fufcipias, fed a minoribus & ficilibns incipias,vt ex illis ad maiora, & diiSciliora progrediaris. y. Vtbon:t mortificationis medi tem, quse hic perftri&afunt. 6, Vt Chrifti Djmini vitam in-tante confideres,teque Difcipulum fervum , <5c milicem eius adver-tas. 7. VtSanftorumhiftoriasnonadcuriofitatem,fedad medita-tionem evoluas. 8. Utmundinorum vicam oculis tnentis obijci»s ob faonores inanes , &impurifsimasvoluptates multa facientium, atque patientiurn. 9, Vt Chriftum Dominumtevidentem>& tuis

labo*

liher Sectiniuf* i$

taboribus pra2T>iadecernentem, contempleris, 10. Vttandemfcias, niortificationem non effe triftem, & amaranr^fed laetam, Sc dulcenu

Poftremum q-iod de mortificatione dicimus illud eft, vtfit m~ cretion-s fale condiu, qux tribus partibus apte, ftifficienterqueco-pletur. Prima eft, vt corporis mortificatio fenfuumque cohibitio vi-res carnis,aut divinuus datas non excedat:(i enim ad mr,gn*s afperW tates, adquas fpeciali inftin&u vocati funt fan&i eximij > vires noa habeas, quod ex multis, fed prxcipne ma iorum confilio comperies» fan&os quidemillosfufpicies^non tamen imituberis.Secundaeft^vt in mentis mortificatione,neque adimpofibilia venire prqfumas nu-llum* vel minimum fenfum carnis, aut cogit. tionis fuftinere volen* ac (i carnem mortalem^ ad omnem impuritatem pronam no gefta-rec 5 nec in minimis fcsereas quadam mediocritate contentus,ad pej» fe&am cordis munditiam no afpirans, Tertia vt in commnni morti-ficatione nibilindecens^autabfurdum, quod oculos, aut aures fra^ trum oftendat gratia proprias abnegationis facias.

Hac pera&a mortificatione ad aliam a Deo nobis illatam ftrenui fiiftinendam difponi oportet > qux duo continet alterum, vtfi pofl perfeverantem multorum annorum abnegationem Dominus, noi jion delinire,fed affl/gere velit,id sequanimiter feramus:akerum,vt

quafcnnque tribulationes, vti per quas nos Dominusdeduci%" humiliat^ &promover* vcperfeftius Cbrifti iraitatioue

foimemur refignato animo coleremuSi

Cmpmd. Vtt* Spirlmdlsi

L I B E R T E R T I U S ^

P n' StCVNVO PESFECTiQNlS GR.AlDV , NEMPM *Adep:ionc botii percxercitacionem -pirtutnm ctpcfiendo % <wj

T>UI iUuminAtiv& dic&uv proprojicientibvs.

C A P V T P R I M V M ,

De Fide Virtute*

F I D E S Prima eft virtutnm Thcclogicarum,non dignirate^ fed infufione, quia intelfeQumafficit,cuius a£tus volunta-tis s&icnem prqcedit. Cuiqiutuor dona,(tuaile£tus ad-iungimus , icilicet meditationero,contemplationem,coa-

temptum fecu!i,& cordis puritatem. ER igitur fides virrus intelle&us Theologica, qua &JTentimur

inifterijs revelatis, propter auchorit item divmam : quam definit Apoftohis , fpcrandarum rerum iubliantiam, argurnencum non apparentium* .

Inclumehta ad fidem ftinr, qux fequuntnr. i. Ecclefia Gatholica columnaverkatissquq nec fallere potcft.quiafideli$$riec talj , quia a Deo do&a & gubernata eft. i.Muiricudo eorum ratiorm, quas res #5dei evidenter credibiles faciunt: pr&didiones fcilicet PropheN-xumjteftimonium Martyrum.roultitodo mirskulorum,'itteilacio ad-verfariorum, puricas legis , mir*bi!is eiuscum ratione concordia* mifteriorum fumma conlenfio , mundi converfio, ratio fidei propa-gandssper Atodolosicnobiles bttNHI & inermes, vfafidei inar-ficiendis animis>& muundiS, fanc3:itas,& kpientia eorum. qui Mc tradideruntjvitaillib.icaeonim^quie^mrecipientes^ieeiuldemp!? ceptis accommodatut,ftabi]icas £cclefosincer perfequutior.es cla-de* eorum,qui e*m oppugnarunt-, & antiquius fancToiumli^ru» 3. NeceiTitas fidei, fine qua impoffibile eft placere Deo. 4 Eiufdcm dignitas, qimm habet a Chi ifto Domino.

Aftione* fidei funt 0^0.1 Summittere mentecn cum hujmiliute, & fimpJ/picate.Deo per Ecclefiam,fcripturas, tradidonesXoncilia, & PoQttficum decreta loquenci. k Aflencire Articulis fidei, & • P 1

teris revelatis a Deo propter aiuIiQriutcm iplius. i . Confiderare

tiber Tcnim. xj-

Deum in Sacramentis aoimamfan&fficantem , & dona fpiritualia inviiibiliceroperancem.4 Confiteri resa Dec revelat^s,inftateom-•mum miferiarum, & mortis pericu-o. y. Aperire res ndei per exhi-bitionem do&iinas, vt alij rudiorcs easteneant. 6. Pijfifl fassreti-cos , vt peftes animarura* 7. Averfari cmnem do£trinam mious fjn-cerom, & Ecclefi^, San&orumque confenlui non conforraem S.Fi* dei poitulatio.

De meditatione fidei annexa. C A P . I I .

M Editatio eft rerum fidei attenta, & humilis inveftigatio. Incitamentum i.Eft meditationis ingens neceffitas.*. Ad-

vertere, eam effe comitem orationis, cui fervorem petendi, & fidu-ciam impetr indifubminiftrat. j.Dominum exprob.iffe meditationa carentibus,cumdixicadhuc vos fineintelle&u etiisi quiafcilicet tcs fidei non meditabantur.

A£tiones (unthoe. i.Rem meditandamin certa pun&a accipere diftindim.i. Pauloanteme.dic.itionem, materixcondierand^ ca-' pita memonri, & brevi oratione prxcurrere. 5. Vnnmquodque ex illis intente, <Sc quieteinveftigare. 4 Veritateminquifuione inven-tam ad fe ipfum rev ;>c *re. / . Bx ea pmm aliquem affecturo elicere. tf.EamdemimpIorarecolioquijs. 7.Poftulatio meditationis.

De ContempUtione fidei annexa. C A P . I I I .

C Ontemplatio eftfimplex intuitio ve.ritatis, quas ab amorein-choat, & ad Deum diligendum j & feculum delpiciendura

inclinat. Incitamentum. 1. Eftpulchritudo rerum asternarum,qtiascon-

templatione videmu$.i.Siiavitas,qu£ in ea percipitur,& perfeftio,-quas addiicitur. j.Exemplum Chri ti,qui no&es infomnes ducebats Apoftolorum,quorumconverfatioinc«Iis erat;& S inxftorumom-ci!?m,qui hanc fuam effe hfcredit*tem,opere teftabantur.

A&io i.Eft fepofitis extericribus intelle£hi,& affe&u.nullisra-tiocinationibus in Dei notione conquiefcere. 2. Extoaitationeex-tenorum aa intenorum notitiam pervenire • ibique firWdilcurlu S^ xere. 3. cxrecogritata m alterius cognitionem ratiocinando pterrk* nire, ibique intelieftu quiefcere; nemjpfecirca divinam maieftateaij ei»es attrib'ita, Chrifti Domini vitam, & mortem.divina-benefow, cxleftem San&orum patriam, virtutes., dona, res ereatttf* aoftie-tipfos,& alia,4e quibu* infra, 4 Pgftulatio conze&vltititoif^

G D*

ComptM. fm ypsrtturflrt

T>e confewptufechHi fidci anmxo. C A p. IV«

C ^ Ontempn;si>cculieft abrenuntiario interior , flfe excerior om-..-/ ^ium vi!ib'!:um proptcr smcre-Ti Dei. If.tic.^rrenc- m. i .k lc id Io< n 4. An"ieiih: huius mundiinimicaeft

Dei.2. f|.cnliiili 'g T.ijnrinia-.urn eiie, ccgruAvre, quod b-vnos de ijcir rral n ex lr.itjfucdcadri^it, vfM co.;cemf:k: imniundijTimum qur.d o.nnn pecc^ti corrtinet: infidclihimmm > qucd luis ciiirw.ori-b ; s ar^nres in hac vic^inalia cLmnationemimpertit. ^.Exrmplum Clniili Domini.

A&fo.i. Eftdhdmsfpernerej &:, fia Deofpeci^li vocacionefn-vicemur, aftbnerelmquere. 2. Dignitates fugerej & easadmktere copuilos, non ex 3ronitkne,fed ex obedientia iulcipere. ^.Houori* mis Valcdicere. 4.VohiStates pro nihilo ducere, &averffcri.y.Pro-pi-iqu: SJCN: amico1 jfi ar.imi profecinm impediartiprompredefere-re. 6. Mores fxculnes , 6c quidquid vanitatem redolet, depcnere. 7. Cund.i vi jbiliadelpicere , oc nec minisjterroribus, fuafiombas, laudibus, prremijive ad amorem eoruminebinaruS.Poftulatio.

DecordhpuritMe Fidci .innexa. C A ? . V-

P Vricas cordiseft cogkationum, afteftionum , iermonura, <fc operum mundkia.

Incicamentumprknum eir, confiderare munditiaracorporiseffe iucund;>m, fclntarem, & gracam: quanto magis mimditiacord/s. 2.-M^ntisocnIos aperire,vt Deum contemplari poftimuss ideoeninn bean mundo corde dicucurjquoniam ipfi Denm videbunt. j.Exem* plum Chrifti Dcmir.i, qui pccce-tnro non fecic

Aciio prima eft, amorem vifibilium deponere, honorum fcilicetf' Oivitiarum^et dignitatum.i. Afteifcum nimium erga fe,propriam vi-tam, <Sc valetudinem abijcere.3 Ccgkationern a m< lis, & vsnis ap-prehenfionibus mnndare.4. Immunemfea peccatis, etiam le.vibuS, coftudire. j . Mente Deo>& cxleftibus inhqrere.6.Poftulatio.

Dt Virtute Spci. C A P. VI*

S Pes virtus Thedlcgica eft, refidens in voluncate, qua firmiter,' ex gratia Dei , mcririfque prsecedentibus , fperamus beatkudi»

nem aeterncmcuiadiungunturfiducifl, Sc timor. Incitamentuna.primum eft pneftantiflimum Deiauxilium ,fpe-

rantibus promiflum Pfalm.po. Vbi dicitur.-cjuoniam in me fperavir: liberab; eum.:,CoAfidcrare fpem cfle huius vic» be ticudinem iwf-

-" ti

tther Ttruus. %£

tienirtibcati dicuntunquoniam beatfnidir*em fperar.tGbvcr.tnrrm-2 Uh%4 Clnifti verbom: confidir^ego vici mnndiim.

Actio primaeft fpcr::.re :mim<?.bs*rittidin*m i . CorpcJii^ bem-tndjncm. : . Manfionem perpetuan\; <r\ Orrctoriirn vifir-r.errn ac fo-cietacem. 4. Media ad feifit fsiiciratem coriiVquencUm. y. Sperarc hct->non ex proprijs meriu^led Clui:li I> >pt.ini,c;. exboniute Def« 6, Sperare adiutorium Sanctc.ium, <X Anpelontm.7. O b h -nc Lr* piiiim&m tantorinxf bonornrn fpem , t.aff& muttdibonaccnccmnere, oz inenarrabili lajthia peifundi. S. lleufcere malis > confortari in bo-nis , & 1»rd.ua que;que virtiite lpiritualis ^gizredi piopter umoreru beaticudinib. 9,Sperareh^ccmnia proximis proedeftinatis.io. Pof-tuLt io .

De fiducia fpet fingexi. C A P , VIT.

F lduci ief t exoeclitio finm, quod Dominusin omnibusneceiTI-tatibus temporalibus, & ipiriaialibus ncs adiuvabic, Sc in tri-

bulationibus non derelinquec Incitamentum primurjn eftexpendere, cjnanta Drus benigniiu-

mus pro omnibus fecit, quos ex nihi!o excra£tos conierv »t, guber-nat, hiftentat , & bonri villbilibus, & invifibiljbns dicra: qwanr«q<:e roifericors fit.inliberandis itiftis e cribuLitionibus.2. Animadverte-je,quod fiduciaglorificamus Deum benijnifsirmim proviloremj <?C omnium rnalorurn depuliorem cohcemitr,Eamque e'IV, magni mfri-tL<Sc invif)bi!es nos facere, ad hiftincnd s pro virtuceUbores. ^.Pu-ritas cordisi qusecumcor filiorum immitt.it; eciamfiJucLm filio-rum attribnit.

At t io primaeft, Dominum inornnibn* necefliutibus nobis ad-ftaiurem advercere. 2, Domini auxilium > & SanCtorum expoicere. g.Procerr.) habeieor.;tionem noftr^m,fi iuftum poftulet/* Deoex-audiri.^.Si Deus suxiiium difhderitjnon de(perare. y.In evencibus, qui noftris bonis drfiderij? videntur ob!tare,nu]Io modoconfiden-tiam deponere. 6. Vhaj puricate nos p^ratos , ad divinzs infpiratio-nes,quibus fiduci 1 crcaciK,exhib:?re. 7 Poftulatio.

Dc tim-jyefpei tnnexa. C A P . V I I I .

I"1 Imor eil f••£* peccaci, nequis inctirrat temjoralem , aut eter-natfip:r.mim,ne perd^t g!oriam,& ne Jabatur \\\ Dei oftenfiin,

Incit.Tmcnttmi primnm eft riper; niiiiritc pimiiivc Dei confidei^gr 2. UcilitJS timor s: eit n.imqjic^ inicium fipientix, r"ri:;£or pc&(*th decor virtutum. 9. Paiuo Cbiifti Domini , magnum quippeoifgui?1

tft pe.ccatnmjnc proin ie maxime timendum^cui.uia gtavi^*t aifli-cilis peccnti eft medicina.

G % Prinaa

CotHpcnd. Vit& Sptrttttalrt,

4 cfenfimev^damus, infultns c-^monis proterere. 5 Divinaaiftoclire mandata , dc Deiplacit.iom.iibu> voluntatibus anteponere 6.Deo per intimam reverentr.mfe [ubmiccere. 7 Nhllrum nihilumcon-templaiij-facilicatem c^dendi, Sc perdeudi gr.itiim, cognolcerej- $c infcaornnes bomines*<Sc vi'it.uisprofunJum no5,perproprirtmcog* »kionem,deijcere. S.PoftuIatio.

Deyirtute Charitatis Dei, & poximu C A p. I X .

C Harius poftrem^ virtutum Theologicarum omnium prc flan^ tiiiima ert,ipfarumquefonrM, &fini-s, & mentis noftrse etfeiJ*

tialis perf. £tio , cuius leptem funt partes , fcilicet amor Dei , amor prcximi, zelu , g-uidium* p;.x. rrutericordia, & beneficientia.

Charit.;s aii Deum eft virtus , qui icifum non obtimorem psenss, »ec c b /pempiGsmij: fedpropter ipinm, obfuamque bonkatem* 'diligimus.

Piimiimincit3mentumeftipfe Deus nam formesignis dile&io* cisbonumeftjDeus autem eft fnmmum,& omne bonura. 2. Bene* ficiainnumerabilia Dei.j.Praftantn ipfius charitatis.

Ptimaa&ioeft > affeciu copulari Deo, trimquam fummo bono» a.Velle Deo omnia bona fua, non cbaliam Caufam^ nifi quia ipfius funt bona. j . Gauderede perfe&ionibus Dei , & quod abomnibus adoretur,ferviatur, fonoretur.^.Defiderare-» quod omniscreatura iHumadoret,&infideles ad fidem3& peccatores ad bonamfrugem, fclumobeius gloriam^convertantiir^.Dolerededmnibus peccatis proprijs, & alienisj non ob aliud nifi quia funt iovifa Deo. 6-. Sta-ttiere , omnia mandata cuftodire.7.Proponere, cbgloriameins , fe confilijs, & Evangelijs imbnere, & divinis inftitutionibus, accom-B3odare.8.L#tari de eoomni,quod Deoplacee, fiveprofperu» five adverfum.9.Triftari de omni eo.quod ei difplicet,poftu)atJo.

Cbaritas erga proximu eft virtus qua omnes proximcs amicos,& inimicos diligimus propter Deu,& hac charitas erga D?uc5pleair.

Primum incitamentum eftproximorum conditio,qda nimirum omnes homines frates fumus.2. Prxcepti dile&ionis neceflitas» vti-Ktas,levitas^atqiiefoavitas. j^EfficaciflinaHn* Vth An%elQimum>& ^omiaum excinplum,

' Fritfia-

Liber Tertius. 2 7

Prima wSh eft, a fici erga omnes horoines, Vt funt capaSes beatT wtrtMk Deo,& propter Deum. ». Velle illis omma vera b o n » 2 Uelle b f r bona curpcris,qu*itenus ad vetnmbomim conteruntr J.Letari cie i j squ* ipfif. feliuter cveniunt.y. Dolere de mabs eoru fpiritualibiis,& corpor-libus 6 Cupercmalis eomm remeduimaf-f-rre 7 E- :um *&. m meliorem psrtem interpret»ri,& nixtaperlo-m qu.lit.temm. g-4 ducerc 8.Nemini ob loquijfed proximnm lau^ darleir^defec^tbexciifare^utmodeaediiTjmulare^.Oninesver-b " npere.cVexemploiuvire. io.Inimicosdiligere, eis benefacere* &paratos eiie.vitapro eorumfaluteprofundere. 1 i.Poitulatio-

De aelo charitati awnexo. C A P . X.

Z Elus eft intentus iufti veri amatoris affeftus. qno diligemifsf-me qnxrit honorem Dei , proximorumqiie falutem, & quni-

quid his duobus opponitur,fortiier,conftanterque repelbt. Incitamentum primum eft: confiderare, nos miniftroj peieiie,

eum nemo fit, qui munus iftud quadaro tenus non ubawt, mxta id Ecclef. 7. MarMvit illis vnicuiquedeproxinwftw.Si ergo mmiftri pfltt* cipum mwm fbllicitiidine occupantur, in iuis mnneribus obeundis. & thefauris regum amplificandis, quo zelo nobis incumbedum ejt, in gloripm Dei quxrendam, & animas a dssmone liberandas. a.Pe-fare nihil efte Deo falute animarum gratius,nihil iuo honore,& p P m fnblimnsj hecautemnonfnnt perfunetoriequerenda, fedcum eximufollicitudine procuranda. 3. Exemplum Chriiti Doroini, de "quo ui&um eft: Zelus dowus tua comedit nm Et virorum Apoftolico-rum quorumquifque curo Panlo poceit dicere. Qnotidiemoriorprop+ ter veslramgloriam frates: Ne decet ea,.qux fatntxi tanto ardore-qna^ runt,nos tepide, & quafi nihil agentes prbcnrare.

Adtio prirm eft roediratione eornm.qn* profint, Confefsionum, auditione,ptaulic«ione,doa r i n a & confiIi;s,prrtfahiteanimMU-la* borare.x. Defideri.)Jnraticne.-,laciimaS;ieinniji,vigiliaS,& «liabona operapro animabns cffere. | . Tantumindnftrix ,inpromovend<> Dei honore, & animarum falute , collocare quantum vires divina gratiarcboratx fuferunt.4. Paiiperes divinbus>«cbilibusignobile* & idiotas fapientibns, fi maius Dei ohfequium-lpetatur, prerx>i*et* in noftris minifterijs.y.Ea, qnadoltifnLboremh benn mwneri»** prxlationibus, & oficijs honorificis fi magis Deogfata, &a*flw>*-bus vtilia funt , libenrerprseferre. 6. Rationis redend^P&**c r f e

frequenter meminiiTe, & omnem negligentiam-^Cpena^^a*^1^

CompMtl Viu Spirittt.tltt.

taftigandamdeftfnatam,fi fegniores fuerirnufjvehementertimerc. 7.0mnia commoda>& ialutem,ac proprium ctiam vmin^inprcpa-ratianeanimiiimmoi<5: ipfoopere,(i i5i neoefiaiiuaif<»erit>pruolo_ ria Dei, & bono animarmrbeflundere.S.Propmrn laJucem, & ani-roi profe£tum impenfius>qua alterius,(urare.ct illud ( exquo pro-fe&us aliorumpendent) cui^ue minilterio pneponere. «J.Exemplo faa£teconverfioni$ omnesinv.ire$& phisoperi* inecvjnarnio ver-l>is,& lab^ribns externis infumere. io. Pro hoc exemplo, & <£iinca* tione fratrum, aliqua commoda » etiam corpufculo necelidtia, qux line rnagno falutis difpedio omitti poilunt, relinqiiere 11. Alacriter pro Deigloria.& atiimabus lucrandisj^b^rarcj dc exh ic aiacritate feruide,& perfeveranter.sdLbores ferendos prodiercn.Si labo-ribus noftris fperatus fruftus non re(pondeat,dc?lere,oc mm:£MiJM noti fine lu£tn filios , ideft fru&us hiborum noftrorum, a Domino poftulare.i jPoftulatio zeli$<?c odiumfcandaliei oppofiti.

Dg gtuiio iharitdti anncxo. C A P. XI .

G Audiumeft aiTe&tis voIuntati$,quo lxtamnr^tt exulcamns de praefentia Dei ia nobis per gracium , ac de infinicis perfecftior

«ibus^qnsein Deofunc, Sc debonis, qu^adgloriam Delnobis, & .proximis collata nofcuntur.

Incitamencum primum eft confi Jeratiobonorum preteritorum, lcilicet quoda Deo dile£ti,creati, & ad gloriamconditi iiinus: pr< -fentium, fcilicetquod a Deo gubernemur, a m-r l i | protegamur, ad bona adiuvemur,& (vtconfidimus ) iuftificemur:fuujrorum,fciii-cetquod a Deoglorificabimur.i.Conatns inijs adquircdi$,ex qui-

bus verum gsudium exoritunlcilicetin mencis purit«te,animq fuii-tate vitia peilente,fpiritualilibcrtate,quce nos perfe£t.ius ad bonuna cxpedit; tranquillitateexhoc, quodnihilhuius mtindiappetamu*, &canformic*tecumdivinavoliintate. j.Spes fatietatis noltras: 0 -fiabicur enim nofterintelledns Cipientia: noftrum coricupijcibiie titia>& irafcibile tranquillicate, Sc hjticia.

AQiopriirueftlsecari de afliitentia Dei in omnibus rebus * pre-(ertim in Ecclefia,qua ea aut errare, aut pnjfuris obrui,no permictit. z.Laetari devnione mirabili verbi Dei ad noturam humanam,& de ieftione carnis noftrx ad d exteram Patris, vbi ab omni creatura co-Jitur & adoratnr. 4. Deprefentia Chrifti Domini in Euchariftii. 5. De prasfentia in nobis per gniturn, qmc nos fecic Deo gratos, fi-lioseius, & hsredes Regni. 6. De pramiffa nobis bcaticudine, & de fpe , quod aliquando iumus eam adepturi. 7. De omnibus bonis dU^ftiUinai Patris nQftri, qui nos fecic, ^c immcafa dileiliona *n ™~

lios

Vther Tertiuf» * i

lio9«r!opitov!f.8.DebonisfratriimnoflronTma quos ficutnoscBli-gimns, 9. Ad caukm veri gaudij conari, fcilicet ad confcicntixpti-; ritatem in omnibus crifckationibus > defiderijs, verbis, & fa&is, ad ChriJti imitationem,& adperfetbmcum diviais legibus confor-miutem. 10. PoftuLtio.

De puce Ch mtatl anyexd. C A p* XII•

P Ax eft voluntatis afle&us, cjuo fubijcimur Deo, & in eo, quod bomim eft,confentimns hominibit5,& voluntates^ac appetitio*

nesno-iras in vno virtntis deiiderio coniungimuS. In.citamentum primu eft,pacis tranquilliras, & fuavitas:eft enim*

vt ait luftinianus, fecuritas mentis,tranquillitas animi, fimplicicaf cordis.vinculumamorisjconfortium charitatis, Gmulatione* tolliff belLi compefcir,iras comprimit,!nperbos calcat,humi!esamat, dif-cordes ied;<t,inimicos concordat, ctin&is eft placida, nefcic extoiJv nec inflati. 2. Sicut facrificiumaccertifsimum Domino eftfpiritus contribulatus: ita & pacstnsjvnde Cyprinzius ait: (scrificii m DeO maius eft p xnoftra 5.Si nihil vtilius homini eft,qu^m Deuhrbita toremhabere>& abhominibus malisdefendi>hxcduopacificopro mi(Iafunt:nan &in pacefdCAiiseft locus eius,vtdic!tnrin Pfal. 7f & vt Pauhis ait:pacem h ibetc,& Deus pacis erit vcbifcum-

Aclioprima eft,divinr. pr^cectisfe fubijceresmfla,& infpiratio-nes Dei fequi, & propriuarbkriujferudmnbeneplacitu divinu,in-fle&ere.i.Inprofperi, & ndverfis Dci vo!untaticonfentire>& nec fenlu,nec voiiitt..te ab eiu volnntate difcedere. 3. Peccata*qn& funt feminariadncordix interdu,& hominef<igere$& propoffefan&iiTI-mis ChriftiDiii moribus afsimit i r i .^ ln his,qu^dccec,& bona funt, eudefenfum,idemqjiudiciu h ;bere>& de rebus nnn alicer qua prn-deces loqui.y.Fratribus, quibu* cum vivis conforrnnri in cibe»,potu, fomnodn veiiibus,monbiis.& operibus,qii£ nec legi Dei>nearrep-tq perfecfcfcni repugnat fi.Ica fan£keJ& circufpc&e vivercvt nnllus denobisquerellamhibsat, nullusinfta ex noftris di&is , autfa&it caufam perturbuionis accirm 7.Carnclegi Dei repugnante,& be-Ikcientcfpiritui fubijciere.S Sclus vfus mcbroiu :& interiora, atq# cxteriora opera,cj vfu rationis. difoonere.9. Cognitiones. aflecfcio-

utr.tes ocintcciones.fecundu praelcrjpm v:rtiuis>moueraru lo .Nos difctitere.& confiderare; & aIioiudida,nnt fa£ka,-qiix$& nos non p^ninent.tanqng inutilia,& noxia,re3inquere- i ivRadic« omnium perturbjtionum ,fcilicetpropri^m volantacem,fpiriiitfn libert^tis > & placendi dtfiJcrium,cvellere. n , Ziza|iia,q«ae^n^ Domini tritico eradicarinon poffunt^patientervfque ad.rempus

Cmfeni. Viu SpiritujHs.

fhrfsis folerare i ? Bona nullo prasceptojegeve debica pro vittndd. fratrum fcandalo, vfque ad tempus intermittere. i 4 . Animi noftri tranquillitatem > « aliorum di&is, aut fa&is, nequaquam penden-tcmhabere. J / . Poftulatio.

De Miferkirdia Charittti annexa. C A P . X I I I ,

M lfericordia eft virtni , fgil dolemus de miferia proximi, Sc (1 commodepoilumus,ab eodepellimus, eicjue, per auxilium

Ipirituale, aut tempor*Ie,fubvenimus» Incitamentum primumeft:confiderare mifericordia in nlios ma-

•Ximenos filios Dei oftendere, cSt eius perfe&ionem imitari, qui fo-lem fuumoriri Eicit ftiper bonos, & malos. x. Ea noftris necelfitati-hus, nos fubvenire: beati enim mifericordes, qu-nniam ipfi miferi-Cprdiamconfequentur. ;• Ea , non folnmin h ic vita nos nobis iofis confulere, fed xternam fxlicitatem inalceraconquirere, Domino dicent**: pofidete paratum vpbis Regnum: efurivi enim, & dediftis. mihi manducare,&c Iudicium autem fine mifencordia ei,qui non fecir, ndfericordiam.

A&iones fiinc* ignorantes docere, hasreticos a delirijs fuis^ ctbflicos a c^citatibus fnis eripere,& rudes,ac idiotas in rebus fidei, ac^niofutn % erudire. 1. Peccatores opportniie > amanter, efficaciter» verbo,perfeJ& per alios, provt prudentia di&averir, & magis exe-plo^corrigere^.Dubioaliquo h«rentes,& quid f*£to opus (ic in re-. bus , & negotijs ocurrentibus nefcientes, confilio iuvare.4.M^ilosf

&affli£tosJ&: tetationibus, ac adverfitatibus preffos cofolari.^ . In-iurias patienter ferre; imo mngis de malo ininriantis, quam de pro-priainiuria, dolere.6.0ffenfas prompte remittere, & nec pernos, nec p.er alios > nec verbo', nec opere, nec defiderio, vindi&am, fu-mgre. 7.Properfequentibusnos,proamicis> & inimici.s, pro vivis» & pta&cipue prodefun£tis orarej & anJnaabus in Purguorio^exif; tentibus, non tantumorationibus > fed ieiunijs* corporeis afperita^ tibus, & eleemofynisfubvenire. 8 Efurientibus cibum convenien-tem tribuercfitientibiis potum porrigerej hofpites,advenas> & pe* regrinos Itberali hofpitio reciperes pauperum nuditacem veftibus operire* infirmos, & carcere detencos vifitarej captivos redimere; defun&isiufbiktcere, & Ecclefiaftieo officio fepulturx eorum afsifn tft«s.i& dumopus fuerit, eorura corpora terrse Religiofe mandare. 6.iLcc orania,aut aliqna eorum, fi opere non valuerimus, pf^ftarej, defiderio i& naentis affe&u perfiCcrefiOiPoftulatiQmifericor«li^.-

Itbir TiYtwf* l9

Del/eneficimuU Chariuti annex.u C A P. X I V -

B Eneficientia eftbonus tgh&ui voluntatis , operi c o n m n c b v quopopte r Deum inomnes,quos pofTtimns, benefjci* corjfe-

rimns. Aiio nomine dicitur benigaicas , qu* breue definicur b->no-rrimferacitas* .

Inc!C:«nentiitxiprimumeft,conuderare, quod fraternaclnritas abfqueoperibusbeneficientinefatis nuila, aut ex igu* tt% *. Quod beneficientix operafunt hofti» Deo acceptiium^illdque eulpli.m inmercedemadquirimus. ^.Quod omniacreati nosadbeneficien-tum invitanr: titbil eft enim in natura , ex quo aliquod beneficium non accipimu^valdeautem reprehenfibile eftiinter cot res beneii-cas non efle bgneficutfi.

A#ioprima eftbeneficiatemc>oralia,& fpiritualia do&rin^Co-filij,& exepli proFacu!tate,omnibus,etfi incognitis,elargiri. 2. Hsec eadem,cumanobispetuntur, ftatim (Ine mora libenter, & hihriter dare* 3. Cum nihilanobis poftulatur, Gproximo vcilueruntobfe-quia noftra, vel ad oftenfionem amoris neceffaria > ea gratanter in-gerere. 4 Ignoraates,Sc nihil de nobis cogitantes,cum Deo gratuna fureputaturjOperibus pietatis aficere. y. Ingra thm, & vcilitatem temporalem aliorura^aliquamincommoditatem fuftinere, & pro falute eoriflh fpirituaii,etiamvltamtemporalem periculo exponere. 6. Pro beneficijs exhibitis,abhomine nihil laudis, gratitudinis, aut compenfationis expecfcarej fed prxmiitm bonorum op*Tiim Dei approbicionemhabere. 7.1ta tandemdare,quomodo vellemus ac-cipere. S.Poftulacio beneficientix.

I>e yhtntc Tru&entU. C A P . X V .

S lcut fides inter virtutes Tbeologicas,ita prudentia inter mora* les primum locntn obtinet: afficit enim intelleehim, cuius a&io

volnntatis adionemprxcedic, & vnivexfas horainis vites dirigit. H^betvaihs fpecies,p:irtes, <fccomite$: namqmedamdicHnrtno-naftica,qua homo regit fe ipfum alia (Economica, qnae gubernat do* mum.alij mihtjris,quac gubernat exercirum,aliaregnaciva, qvx gti-bernat regnum> aut rempublicam, alia politica qua fabdiri ie k>ibs redtedifpanunt arca bonum comune, & h^funtfpeaesu>rurf?ri*-

CmpcnS. Vttfi SpftttUMS*

ta$,dnadu£n alterins fpiltpfftl Mmcia, qua occulta bcne coniec-taimusratio, quaex vnius-nctione in aleeriusnoticiam devenimusj prcvidentfe, qn I media ad finem :*pte prasvenimuss circimfpeQtk^ aua rei eirauiibnths^animadvertimusjcautio, quapericulis &. §g$* • pedimefitis cbfhmus.

Ccmites sutera prudentix font tres ibona confulutio,re&nmiii-> dicium.praterlegemcommnnems cumnegotij qualius ordinarias re&ulas in fui dilpbfitione mm patitut.

H;ec oinni \ accommodace adTheologicam tra&ationem di£fc<* funt: nos qni virtutum naturas in ordine ad fpiritualero vitam d eli-K*m»is,in quinque tanturn partes hinc virtutem diftribuimii$5.fciii-< cet in prudeftriam, difcrerionem.do^ilitatem^lollicitudinem, & cir-. cunfpedionem-

l l bSmt pnidentia virtusint-lIeclisprafticjVqua propofico no-fcisvirauisfi^mediAadilliunconfeqiieiidumper confultitionerr* in -n inmus^ per pixcepturaefficaxexecntioni mandamus.

Ifocit-mentu i.eftperpendere,quodfineprudentia virtures alia, aon tantu deccrc•air.ittunt, ied etiam ex;ftatu virtutum invnh dila-feuntur. it Qnod homo fine prudentia m periculo cafus verfatur: quia cn i dedt,c^u5. eft^pro indeque «C h loco periculofo fecunis ambnlabit,& fe prxcipitem aget, iift intuto timebir, & pr e timore ker perfectionh non arripiet. 3. Quod Jalus quinque frudemurrc Yir^inum ptud entix tribuicur*

Adiaprimaeit^iinemwuusvitxfcilicetbeneplacitiim Dei > £c affeqwntionem beatuudinis, attente relpicereJ& inquocumque fpecirili ne»otioprupritttn*tiamvirtutis ,finemincueri. 2. De mc-dijs ad finem per divinam leg*m confeqnendum , confultarej pro lucead intelligerofem divinam .voharatem-orarer diiigenti eti.u» n>edicati0p.e,& confilio aliorum vt?s M non multurn fihi ipfi fidere. ^. Dz ijs, qns inconfiilcationem "aibti fatlk iudic.irtiv&inutilia ab vtilibn5,mila-a bortis,confiderato ftatu,ac vocatiohe,nec non & # riumcne^nlura,fecernere. 4. Ea, quxmeliorafnnt,& fini>A*d quexxi tendknus congrwentiora, pixeligsre. f. Voluntatem , &. casteras animi vires,ad ea,qn* cle&ione acceptafunt,opere e&equendj,efi*

caciterperimperium infteftereivirenimfapiens fbrtiseft,.& : ^kdoftas rcbuftus,& validusjqui nenfolumre&e iudicat,

& tligjitifed boi?a.eficaciter perficit.6rP^ftulatia jmidenti*.

• tihcr rcYihu. 1°

De T>\nrctmc'Ttudentu\anncxx. CA?- XV*-

xfaJu \%mmi virtimim moraimm pSttJQtt*

£)eo phcit.*m,<fc perfe£hm efficia-ouis.j.Eft muiciplex di(;retionis perfcctio:eft enim vux noftra^gubernatio.

Adioprimaeftdifcernere inter imhim, peius3 Sc peiunaum; vt «fecundum fot.JP m .litiam rejiciintur: & inter bonwrn, EBteliii), §£ optirnurr) vt lecutWum fuam bonitatem amentur. 2. Aivercj.r^, quarn.rererenriitn debeamus (uperiori, quam cornp*ifionsm infe-«rioi i ,»quam focietatem sequali: irem quaiiter nos debejnws bibera ^djvivosjqualiterad vka fun&os: guomodo ergi prxdeceflores, #C .^uojmodo erg* fucceftbres qualiter adamicos, qui diligcodiiunt in Deoj qua!iteradinimicos,quidiIi^^ndi funt,propt?r Detun. 5 X 6 -£d.erare,qii&ref£$io fit d3ndacorpori,& qu-ali*,& qtnnc^incibo* pom,fomno,indumento> & in omni corporali exerciutione: qttalljf criira , Sc quanta concedenda fit ammm , in oratione lachrymi? , in laude xJjvin3, $ in omni ftudio pietativ. 4 Diftinguera tempora Lborc£ndi,qnidcend? loquendi.racendi.d^di^accipicdij & inom-aibtis dcbicas circurnftantias obfervure. j . Ordinate-ccgitfirionc^ ne exrraDenm diVgeiatur,affe<aii$ meneis, nenimis incteatmts occupentur^oIuntu-sneaDeofepareaturiintexntiones.neinipn-xitati mifceantur.iternfufpiciones,ac iudichiaraeliorempartem. in-Jterpi toi -dii jj p " v —* «^««*wnn nani; verekttnr propter Ueum^iliaen-o n S ^ ^ " V ^ S * 4 * * ««* *veH« : extoto contemnenlm f ' ; ' ] ' , , " " . " " qnwque difcretionis oficij , fcilicet/ndieatio-

nf)n,dehber,t,,Miem,difpofifionpra,moderatronem.^diipe^ * tationem,qiiaB lupervenienti ocwffoni cedit, & huoiana

infirmitati condefcendit. 8. Poftuiirio • (:$;) H 4 Df£>*.

Comptnd- ViU sptntuMis.

Dfr Doiititate P^udewix atwcxj. C A p. X V I I .

r\ Ocilitas eft npplicatio mentis frequens follicita, Jfe fubmiffla ) addocumenu m iorumsnon negligens £a propter ignaviam,

nec contemnens per lupetbi^m Incitamenn fnnt. i Exempta fan&iflimorum hominum.quialio»

mmcrnfilium m-gisquam ptopriumtequi mahieiunt.^.Quxpru-detsx,& difcretic ni iu.b liint,qivfi infir.ita effeadvertere,nec vllus, "quat^vi- fapientiiTimnsad omnb petfecognofcenda, &diicernen* <L poflefnfficete. 3..Conficierare> qui, qnalefqueiuntincQnfulcores aftumendh illi videlicer, qui lapientu % & rerumexperientia prasf-

-taD^nfi^niiqur fipientix indicium efTe,ilIis obedire. A&ionesfunt. i. S^irituali -ragiftro , qui nos regit, totamcon*

icientiatmcun&ofque receiTus mentis noftrx, vere.fyncere, & fidc-liter patefacere.2.Facites5& paratos 3deum audiendum^ipfiufque jnonitii>nes exciptendas,nos exhibete.;..In omnibus,prxfertim,ali-cuius momenti quantum prudentia permiilerit,pro confilio ad eutn tecurrere.4. Quxprxceperit,aut fiiaferit, inquo peccctiinonappa-*eat, revereater excipere; & proprioiudicio*bl*egato, diligenter> cxequutioni mandare: p* Quod minus prudentix , & difcietioais Iiabenuis,habita ad eumebedientiafupplere.6. Vbi aptusconfilia-cius ab fuerit, optiaaum confilium a Deo per ardentem. orationem. exquirere 7.Poftulatio*.

Dt Sollicitudine: Vnilenti& annexa* C A P . X V H I * •

SOUicitudo eft celeritas mentis in fe&e exequendh vntiittifiK operibus,qux,per prndentranvac difcretionem, aptaobfequia

DeiJ& noftro profe&ui, iudicata lunto Incitamenta iuat. i.Confid£rare,tepiditfttL$ ftntumin virofpirfc*

tnaliqnodam modb peiorem effe ftacn carnalis qni» facilius, & fre-^uentius quis folet a peccato ad gratkm.refurgere>quam ad ferirore ategnre tranfire. 2,QHantafollicitudinehomines mundana quxrat advertere,&nedicatur denobis,qnod filij huius faaculi prudentio-res,& vigilantiores filijs lucis funr, prx caverejimmo potinsparere voci dominitiicentisrFigi/^f diim lucem habetist:netenebr& vos comprt-hendant.p Nondefklibns,& otiofis;ied follicitis, & fervidis divitias, ac prxrnia promSBa effe,per pendere.

A&iones funt. 1 •.. Bonis operibns, vt re&e•> & religiofe peragan-teridebitam menm ;uteiionem* ac aeceflariwm conatucn adhibere.

a»Ins

liberTertttit' **

g r « o P ^ * a d 7 5 ^ Cr t f n i " m

C fmpus-di^rrenecobdefiderium,fc MMcuramintmpertu«m temp* _ k Omnia im-abone rebo B ornmoper«me^ ^ J J i n ^ a f c c u l a r i a l B c ^ fedimenta.tum« « n . £ c c n p f ^ ^ bonorurnoperum

guationum, € u r - r "™' ^ i u t J m , & petfeaioncm inficiunt,conftan-

rib ,s apponere, quafi rota & t e ex vno quaque penderet. 6. Quod cumqnc bomimo. «s tarita cura.ac: dil.g*ntia:pi*ftare: ,.ac fi eflc* poftremum, quod in tota vita funaus fafturi, ftatimciue eftemus me-rituri. 7. Poftulatio fyllicitudinis..

De fircunftettione: PruAentU? aimexa,- C K P'. XIX»

C Ircunfpe£tio eft attentio mentis fedula ad ea.quas circumftane bonum opuS , qnodaggredJmur vt re£te, & lecundum praef-

criptum virtutis modnm fi#t:& ad ea,qux irdurgnnt impedimenra» nec q«od prudenter ktcipimuSifihiftre iuccedat. H K S autem vltin»a pars vocatur cautio.

Incisamentaiunt. 1. Malitia diaboli, qui ficut LeO rugiens cir-c«itqu3SrenS,quemdevorer;<5clicet:malis vefcatur horBinibus, bo-nos prascipue deglutire: nititur 1. Omnia effe plena peri; ulis , anir *nadverteie,<9c non folum in vitiosfed in ipia virrute difcriroen efie* quareneceflariuseftcircunfpecT:ionisocu!ii$. 3. Id, quod Dominus prxdicatitros mitens difcipulos fuos dixit: Ecceego mhto vosjtcut ores inmedie lupomm: esloteergp prnientesfuut ferpentes .& fimpfoes. fuu*

Aaiones fnnt. r.Circa finen^vtin prnaibus,qua; agimus.bsmim tUvini obfeqnij finemimendamus, adiHumqne v«hememer amcia-* » u t , quo difficultates eum atlequendi fuperate puifimm. %. Cire» n.edta,vtin eorum eleaiorie, &.*,»!« ma£Mnexeqnhuon.,pafEo-: ^e n prxciplta£IO & objlinationem A l g h m i l ^ n i f a j £oc^

confifiotnP;ian° Vf' * t b t t i n a t i o iri Pr°PTi*,ententi* & « « • * q u ^ Z . m 0 € C l , L d l t - * ^ ^ « ' ^ r q u f a v i r t i t e r * ™ * ^

SK38SX? tr- *k« * ^ « w « dilisenteH™ - ' m , s i f f^ l , e f l d i^»^pr«*irorp#ofiaicaaj , «*«Uo fineSinn'"V e n l™ P W * » » ' * * •Rmerint bonai.qnw pro-^01inebono,B aal l ,mfacicndumeft:fii latt , ioDer3^ca i ,«nien. •iitui operatis eonvsnien-

ti*5,

^ompcui. V"tu fflf /VI4//V,

tia;(i vfilitatem jJthffcstto *4 confrqueudumfinern alfitura iiit&cen« Uiv j-.Gfrcunifj>esftiv> fn(luW|s<oatili^m qM^rit,ornn(*s q»ii|g^ m-dit,fedfeatenc^iH niucorum idelt p^udenciorurn > & •oi.timoriVrn admirtit.tf.Fefti-Tatiiaccj/tAcc ftatioa q-iid fit &df&ghtW&d m H twrcvpiift ytrenrim tniditAtioaern.difc&tnits. nec ante mmmw opor-.'. tmittm tMexeqimtbncm procfciit.7 Ita eS mitura.vcBon fic nimiy* tarda | hettempiis L>qu.endi, |iit foi4'ftdj, quod opnr.tec libi finic,: obnimiumefrandi timirem. S.Adea, qu.e c^gitat>qu;c Ioquitur>& agicvi^ilmrer attendi>nein fubft intia op^ri^aut in modo deficiu: fck-etum , nec ttriipfa vera diccnda , nsc omnia taccnd^ fed fervst £OttfiHirad"apienfti9:On*i-f tempm bjibetv\(jr tempus taccnclt, & tempus fr^ft?#dj£ctn4gis-ad:tucitiirnicatenijqu im ad loquaciutem inclmat. 9-Noa omnihusfidiMiec arcaiu iua paiTim revelat,cnftodiensiIlutf S^lomonin: Tofimfpirrum pmmprjfert 'Mtilim^ f-tpiens diferty 6" rcjer-VMiupiftericifi.zQ,P~£QCiiiodorc>tiit bel!uro,& perict:!;ivericura prx-vide:s& fi poteft,illafug;ir; fin minus, or3tionibu«, & fandis medi-tationibus> alijfque mcdijs fe prxmunir, & antehngorem adhib^t medieinam, &aate iudicium interrogu ie ipfim.i i,Non omnijfpi** riruixreuicjfedjprQbatfpirinis, an ex Dea iint; adverfaiiotpm ten-t^ioh^s i« telligic,& afd eas propnlfandas convenientia remedia ad-liibst.& ie noin pa$e, fedin belliprocinciu ftare,eogaofcit. 1 i .Vbj timenduoiieJlitihitrtivbifortnidinis nihil eilf con(identeri.ncedit>& noi ©m^iaboua , fed ft/itui, & vocationi convenicntia pfxfiuttjjr» III Opifcianefr vulgjcSterjiniu di£t3, & fub fatnmipues tepidorura pronihilo du:it5& iolum Derbeneplacitucn, conicienti&attefUtior nemj&bononim approbttionem lnquirit^i4. Nec oitmi&affirmat, §iec omnia negatjnec omnia iuftificat , nec oronia damnat» necob fen&it3tcvfli:us_on*ne>s appr.ofjat, necob peccatumalterius ornnej COndemnit,fed qu-ccumque fe offenint,ex prxfcripto rationisiudt-cat. i j i l n .eftiniatkmere-rnm externa Ipecienon f.iliicnr-s fed oculis Bientii^vc vcruqa ervat, intima penc.trare,conatur:fcit enim, lignuna vile aliquartdQauricqlere fplendere., & fcl fub mejle, acfpinas fub roGsla:kare^& lupojt^pnverfatioriCjac veftimentisoviumcooper-? tos iavenirirf 6. Non eft fapilis in credendo, quod eft fignum levit^-thrtiecin concedendo,aameft caufa poenitudinis; necin iudicando flii^uiinaeftrfcmin^num errorjsjnee in promittendp,qui \ eft fpecies

•fcxv\ti\tisfrflfC-- i^onv^rfindo, ^uia eft qccafio contemptiist nec in ^Ccefljio^nain eft infapi^ iudicinm. 57t?Qftnla-

lio cir(unfpectionis«

36 Vtr*

liler TeYtitoi **>

M< yirtute .liislitu. C A P - X \ . _ „, „ w

commmte bonum, inflo ^ m m ^ l u » q n » , A mltt tm !eg a.m petficit,& m legislscoris abfentuleges inttepretaUT, non f ecundumverbalegum,iedfecundumle ? J 5 l , tonsmencem,ineve I i-

•i ._.j:-«^;vr.aH.i p.r ii.ffcri.idilributJva, l u s *

qvu quodeas omap.s (ubconntni iutticia; nommeconiiprasaeaim^V Partes «ucemisiftiti», illenempfi virnices > quasnos ad atrer.:m

oxilmmzJk cuodamiii'jdadobitunorf?'.Jd>ini cmihja funrslcilicet r e -li^ij.poeaitenri;^graci:u«:fo, veric3S>(srapiidus>2miciti.i, & hoerali-tasdequibns fingulis sgendum eft.

Iultitiieft virtus voiunt-.:tis cnbuaris vnicuique ;qucd fuam efir. Incitjmentjfunc.i.N ;cur-i f$£i*J*f& & corruis reclum.in coemmq* erei"tu Iiomini dedioyc ex ipfo corpore mciS in eo refidsntc iufticiq, refti admoneretiltfgstque M$jfti& in ipfo iiumano cords cenfcrir/fir^ teitc PauloadRoma.2,.2. Penfsre qiKSd-iiiftitia voluntatem Dei a d impJemusriuxu! \\hi4,H^n^.64 InMuM ubi, i h^no^quld (i; $*%»$*,<$•« quiJ Dominiis rcqyJrS^Uyntquef>t.:ere \n iicium^ & :tijitt'u>m. 9 .Quod Dominu^cu-ipi^cereci!pimu^ama:orL4Uuilitixidiiigic'enim iu~ to% vr pialmus h^bec.

AftionfS (unt. 1 Jofupenorir?u>, zehre prolegibus.iufta pr«cr-'

P l i C™^lfe!auiUcun-H^ P^poncrejoBRnibus-conwQuac^ efyjk in nullius perfonamarte&u uoTOdileaiaais incfiaw-*.faftsbdimJqpb.1*,* pr.«e?ti> cbed i -re3aaa!iosconcive3 cv

«m.pr«ci t,ne cum penutia *liorum,admictere: cf ura aen uc ;antnn;

»ec]iu5*

R

Compcnd. ViU SftrtttulU.

tieque eliguntur, §1 ad dignitates non ingerere: dutn vocantur, hu« mrfliter p*verG*$cl(u£ el&ftioni pertinaciter non obfiftere. f. In om-riibtis nemimdkmmimafterrcverbo fa&o, confilichvel figno, in re-bus^inSOfpOfe, inhonore: numquam de proxirrtomahiin fufpicari, mudetraliere,neccontumeli^m,auc aliaminiiuiaminferrei necbo-num eiits pervercercant minuere, im impedire. 6.Bene de proxi-mofcntire;f.i&aeius i£ meliiis interprec^i;illumiionore debito af-ficercapui ahos excufare & defenderejft quo ad potuenmiis,eum ilibonoprom^vere.7 Tn imbecil!is,& infirrais,ad communia B t th ta-fervanda.fe ipfos animare:citai n >n poflunt, a pradato huraihter «rpenfationempefter*i-fc Glongs #fft*IS a.perta fit neceffitas,per epicheiim , cum timore Domini, l^gem , M ftatutummterpretari, & Poftulatio iuitix»

De Relmene tmttu annex** % A P* XXI.

Eligioeftvirtus,qtia Deo, tamquam omnium-creatori, <5c Do-; ^. mino,debitum cui tum,«Sc honorem exhibemus. Incitaraenta fnnt. i . I x feptem csirfis connatur, quibus maxime

ad Deittiltum, & venerationem adftrin^imunexceuentia videhcec 4ivinem*eftatir, qualitatecenditionis noitrs; preftanmnoftrifi-aii,qui Dens ipfe eft; pra^cepto Dei.qui nulli alteri, mfi hbiipfi.Ia-trixBBnbremexhiberi, prxcepit; emptione empnenimiumi.slan-etiinefilii fui; prasmio qnod nobis Deum colennbus promilum elt; actandembiptifmi fulceptione. §. Animadvertere, rel.gronem vir-tutum omnium moralinm pr*ftanti ffi mam effe: qma poft virtutes Theofogicasproxime Deo accedit.aquovirtutes perfeaionem ob-tinent; &ineius cultu , & adoratione verfatnr. ?; Funttiones reli-«ionis prdUtotiffiims effe,& fnmmo opere expetedas: qwppeqm-busDeoadhzremus.eumcolimus.eiuidemqne afpeftn * " " « " r ;

Aftiones funt. i . Honor Dei, qui in eopofitus ^'W0™** «eeoa-fthnationem concipiamusrtam profundeque nos m j " 0 ™"; tamus.quamdebitumeft.abieaiifimiim vermiculum ie "J"11"* maieftati fobmittere: & hasc eft prxcipua religioms actio , aO qiwro reliawxardinari debent. 2. Eftdevotio ,id eltpromptitudomentis iBomnibusijs,q«*ad divinum obfequium,& cnltum pertmet;qu» ex divinorom, (praesipue attributorum ) meditatione generari 10-Wt.&IaJtitiamfpirinntenprocreare. 3. Eftoratio.itd ? f muf centmmaDeo,qna«tiambeatos invocanaus.vteoru f rMib i^P Deumadravemur 4. Adoratio Utri*, qu* Deum ynum onumm

Obw Ycrtms* J J

SuthQretnprofitemur: eft que ipfi foli impendenr?a: & du!i&, qux fan&osrefpicic, vt divinae- excellenti:epai*ticip,es. y. S.crificium,. quoDeoj tumcorpus & fanguinemfilij (uiin S^cramenco Euclu* riftiae.latentisstum mentem,corpus, vires noftras, & memfaa^can-quam creatori noftro.& glorificatori offcrimus.6. Admini|i:n;jcio,&"'' jhfceptiofacrametorum, quibus Peus gratiac. auftorem noftrarurr.* que nientium(and:ificatoremproficemur.7. ExhibitiocbLtionum,. decimarum, acprimitiarum , quibns, & altaris miniftros ^rftenta* nius,& nos eorum,minifleris indigere,telumur;Deiimqueinilii3t

tanquam inadminiftris (uis honoreprofequimur. 8. Votum,qticj Deo inftwtu rHigiofo, afede Apoftolicaapprobato, pastpertatemy caftitatem, & obedientiam promittirnus > vel alia bona opera fuper erogationis vc>vemu3,& convenienti temporeimjlemiis.^.lurame* tum, quo inftante neceflitate, cura magna reverentia! Deum, can-quam infuilibilem veritatem Jnteftem alicuius veritatis ad ducirTiLis*,. i 0. Ad iuratio,five oblecratio qua Deum,per (uam infinitam boni-tate;alialque pexfe&ionesfuas,vel per meritafilij fuij Beat» Virgift ^iSa^.Lridorum^eorudemveprecesjcbiecramusj vtncbisaliquod. Jbomim, ad fii~m.gloriamordinatum, concedat, inftanter periQus* n . L a u s Dei,qua eumprofuainfinitaperfe(9:ione,& pronair^bili^ bus operibns iuis, h) mnis, & caiificis fpiritualibus, org laudaamss-&cantu ,ac muficis inftrumentis^eitamqiitfiifummoregi, vtnos adreverentidm, & fervoremexcitemus, culrum, & venerat-ionera ©iFerimus.ii.Gratitudo^quaDcminoproacceptisbeneficijSj&pr© adverfis, & profpem, gratias agimus, & pro beaeficijs, qux prr-xi-mis noitris impendit:Liiiectumgratiaruac:tionxS e^hibemus.i j . A c -tus reliquarum vh tntuir-.quos per religionem in divinum honorern referre,cc au divinnm cultura ailiimere poffumus. 14 Poftulatierft* ligienis.

De Pcenitemu infatu anncxat, C A P . XXII .

P cenitentia eft virtus, qua pecc?,ta noftra^vt funt Dei cifenfa?,de* teftamur, <Sc ad eorum expiacionem, <Sc ucbi^clionem venire»

COntendimus. Incttamenta funt. 1. Si peo;ato mortui furnus, pcenirenciam a i

Xitaro ncs revocarp, perpendere.a.Gr.avitas psccari, in Dcum furti-mjLim bonum admifii,& peccstorisinapditapircc^ac^s, qui.ta*>*Am, maieftarem oflf nricrt», audet^ct in tanti Dornini mdign irioneroin^ ciirrere. 3. Chrifti vitafan<3ih7mia, qui, ad noftrorujnpeccatQruj»; fJdetionera,tancidura, &acerbapertHLir*

9 i Aaigne«

Cojrpcnd. Vit& SpmttulUl

A&icnes funt. i. PeccatumgravedeteftanV& feve abortiiMrif fllud, vt mortemarimtfsiftud, vt mcrbumj vtrnmqueantemquia difplicet Deo.a. Oe peccatis ma^nis, ac p^rvis dolerej non qnidem quia eornm admifiiune pcenam ,aut inftmijm incurri#us3 led spjg fommam m?ieft.-tem effendimus. j.Noftram negligentiam deteftari* & flere , qnarrultabcnacmifimusfjceres &gratia*sc Dei infpira~ ti?ne$negtexirr.us 4 Propofinim firme, & ftabile, nuquam graviter peccandi.cociperesimmo & voliintatem,nunquam fcienter veniale peccsuim crmmittendija Deo vt cum divina gratia,prius eligamus* vel inferni pser^s fnftinere.-quam ex propofito, in aliquod peccatum corfentire. f.Peccm confiteri$mortrdi3 ex prcecepto divino,:juo ad fpecies,numf!U, & circunftantins mut^ntes fpeciemj venaliaexco-friio.qu^renus noftrapnccgninonem non eifugiunt. 6.Confeifionera debito modo facerej ideft integrc, vt crimina omnia pandarmu:pu~ re, vtncn co*&i, timoie velervili perculfij fed libenter, & propter Deum ilia aperiamm :dilcrete,vt nei fclCi externa peccata, £m omif-fione*, internas crgituticnes., pravadefideria , morofas afit c$ioneF,:. diftort^s intentiones^iudicia temeraria^v^nas fuf^iciones, mcrlaexc-pla,& fcadaiadic2mus:fideliter,vtcmniah'aec nliter Sacerdothpa* te facere, geftiamus, qualiter gravia cSc multiplici» funt in confpedln Dei.7.Propeccctis fatisfacere^oraticnibus, ieiunijs,eIeemof'ni^<?c tflijs corporis affli&ionibusj fenfuumqus, <k appetituum mortifica-tionjejtriftitia item, ac interna compiidione. 8".Poenatn pro peccatis afliimptam culp» commenfurarejVt [ecundii gravita tem,dele&aiio-nem,diutnrnicatemJ&; multiplicitatem culpx, fitgravis amarirudo* chuturnitas,& multiplicitas poence: 9 Poenam,eti<<m tanqua peccati medicinam, 2ptam cnilibet pecc*co,exercere>ita vt pro fu perbia la-trsfeciathumilitas, proavariualargitas,$: ficdereliquis 10. EftjVt ^ui illicita commifimus , fxpe alicitis, c^conceilis abiiineamus, 8t mosiodignosreiniffionibus innocentium putemtts» 1 i.Poftulatio.

Be Pietate itislittA anncxa. C A p. XXII f .

P Ieta$ettvirui<->qua patrix,parentibus,fratribus,&;ilisfangui-neiun£tis cultum,& officiumtribuinaussid eit honor.em^obfe-

<jiiium,fubventionera,& defenfionem InJtamenta funt. 1. Qnod pietas raaguo pretiOj non folum ih

alia vjts fed eciaminbac cuamlata eft,perpendere.2.Quoda beftijsa

& pecudibus,ad eiusofficiadoceaxnur.j.ExemglumGhrifti Domi-8$ incrucemu&i;

A&o&es fnar. i Parcntcs nofttos;parentes sgnofcerei in debita asftimar-

tiler TerttUti ^

^ftirnatione habere3& eorum fortem,etiam (J abi?&a3Bi tmmilis fit, xion erubefccre. a.Vetbis & excernis veneratioris fignis honorarci & ab omni eo, cjnod iuile eos contrifhre poteft, ;.b!L'nere 5.Si indi-gt.inc:l»ibfidia iilistemporalia prseftare, ecs aqnocumquepericula rnminente defendere,& in occurrentibns ncc^illc-itibus fubvenire. 4«, Ap^rentibus^lbtaincomrnodaJIl itacovitia, & ad.^iil 4 v.ci i ie-nt ciutis patienter tolerarej&^qnxipfis poiTunt v-re-.u i i | iigerere pnif.icrer obcegere. f . t fec omniaGfficia, (uo nvido.fihj^fratLibns & . li conOguineis^c^ataoccafionejprasitairie.^.Patii^mjqiK-enos^-nnic& aluit, pro noftrafacultatetuerij in omiribus, provcdatu no«* bis fueric M bilitare.&ad viam virtutiiadducere.7. Patriam^parear tes,parres,& confanguineos,fiadverfus Deilegenos impellant^auc aviaperfcflionis detrahant^pronihilohabere.S.Ppftulatiopiecatis,

D» Obfervantia itiftitte anncxx, C A P . XXIV".

O Bfervantia eft virtus, quamaioressetate,autdignitate, autfa-piencia, aut excellemi virtute, Jebito honoreaignamur,aut

officijs indulgemus. Iocitcimejnta funt. 1. Quod virtns hxc Spirrtus Sancii voce prz*

cepta fit, Leviti.19. AdRoman. 15. & r .Ad Timot.jr. recordari, a.ConfiderarejOmnis leipublicac, & cogregationis benegubernata Iianc furnmam curam e<Te,vcin aeqiulitas fithonoru^ & iocorumc & vt maioiibus, ac fenionbus a coscu iuniorum dcferatur.3 Perofi-tareos,qui obfervantiai oblivilcutur. effe homines flultos,& fuper-bossquos Dominus caftigat in hac vitarprimo quide»vt quia inaiori-bu<.,& fenioribus non v.h ieVerant,mi!le erroribus inripliceturjfecu-do vero,vc m «iores setate,autdignitate fa£ti,a minoribus cotcnaturt

Afliones fu:>t. 1. Maiorum, & lenionimconveni±nteminteriig| seftimacicmem lubere,eofque aniifao,ex incernarever^n^fti/crj^r^ a.Venientibus illis afTurgere, caputapefiV^auxinLlinareiiionora-tiorem locum ad fedendum cocedere, in a&DbuIandodexterum illis lccum d.are>>& nulla figna confueta reverentije,pro more patrix,aut congreg itionis prasterire. 9.Coram illis tacerei aut fi loquendu-m lk; non oocendo, fed interregando & difcendo Ioqui> qurd fi docenr;

dum corsmillis ficnon illos vt difcipulos,fed vt iudices ec.-rum,qu& docenyiis, refpicere.4 Eorumdiclifapientiaz.plena celebrare, iJloru iententias venerari, & noftris fubtilitatibus anteilerre. y. Siabeo-rfi (encentijs inipecuIcitivKS31*^ prad:ici>,difcedendu C<,ob|njnKefc' tam in contrariumrationem, nonnifireverenter,& qtuificcx.ppwlfi» & cuna dolore diiTentire.^.Eos^Gdeliquerint, no dwritotiacrepare,

1 x fed(

Cmy.^md, fiu Sptfimdis,

ied i\m$ confilium Pai !i , vt patres obfecrire s Sc amicabiliter aj> monen^^.Iuvfn^improcaciini^qinm^oresiublannant^&dcillis detrahunt.ftulcitiani conrtpefcere; Ife minquam,eonimerroremfine ir>crepationedebicapi;rcerire.8 Poftulatio,

De Obcdicntu ittftitU anncxa. C A P , X X V .

O Bedientia eft virtus, qua exequimur iufta, 6c prxcepta maid* rum,quia prxceprn. fnnt.

Incitamenta iunt. i . Omnescreaturas nos obedientiam docere, fceniiderar?v.uxcum fumma peifecticne creatoriohediunt. 2. An-geli nos ad obedientiam provcc.-m.1: tmm omnes funt adrniniftratorij fpirittr5;,propter ecs.qui hcsrcdic iti c ipiimt lalutis. j.Chriftum Do-roinum ad obedientiaro nos accendere>qui fctCtus eft obediens vf-oue zd mortem,mott<rm sntem cni^lSn

A&iones fnnt. i.Exequhquod iuffum eft a Pralatis, fimanifefte inalum non fit> vclocitcrrhpmUiter.viriliter, & indefinenter.i. Ad-verfus affeclus noftros, cS: cordis inclinationes obtemperare, ficut fecit Abn tam.^Voluntatem ncftram abnegorei&libenrer, ac hi-lariteriuiTaaggrecljj liberum raentis arbitrium voluntati prxcipien-tisfubijcere. 4 Iudiciu*D,«c fenfum nofirum cohiberes & adhibitis rationibus, qiiee prseceptum fiiperioris convehiens eile probent, Hoftr^miententi: miiliasiententix fubmittere. f Si dnriter, fi ftul-te,fi verbis contnm^liofis,fi abque fpecie slicuinsgratitudinis, ad res arduas, ac diificiks faciendas mittamnr* libenter parere. 6. Non tantnmuperiorumbonorum,fed eciam m.dorum*pnecepta diiigen-ter implere.7. Sine v\U excuf uicne itiHk f^ceresnec verbo nec fcrip-to (licetid profeibitumhon fit) quidqnam propcnere. 8. Etiam (3 foperior nihiliubeat ,eins fe volnntati .%ccommodare> & indiciafu» Voluntatis exequi. 9 Indifferentem ie ad omnia praeberes &, quan* hmieftexfe,nihiIdefeordmare,nihilque,nifi quod fuperior volue-

ik,cahcupifcere. io.Cum maiori avidit tein difficilinm,\itque igno-bitiiith munerum, quam in eorum ,adqux rtlitu ra proaa eft , & qn® apudhomine$fplendent,occti£ationemincumbere. 1 l.Poftulatiq.

DeGratitudine iuftitUannexa. C A P » XXVI-

G Ratitudoeftvirtus,quobeneficiaaproximis accepta cognof-cimus Jaudamu^^c data orpportunitate, nec neg^ta poflibili-

^te, remuneMte 4ecerni®u$, Hxc virtu $9 comparata ad bchtficiaf Dei,

liher Tertiut* >y

De) , non diftinguitnr a religiones & ideo inter a&fones reKfcionte retu!imuj,grarias agere Deoprobonis aCceptiSjdcqu-a repoftea.

Incitamenta lunt. i . IngratitudinemefTepeccatum, etiamintef homines abominabile, quo homines viles,& abie£fci notantur: Scex-illo tan quam ex figno aperto vilitatis, ab omnibus cognofcentury confiderare. 2,. Gratinulinem admdorabeneficia recipiendaan*-* mum parare, cegnofcereromnes enimvohmtfeminafuommbono* rum bonx tena^ideft homini grato,committere. .<Sratkudinemad homines,etiamapud Deum^inpretio eHe,perpendere.

Aftiones funt. 1. Beneficinm nonneg*re, non diffimulare, nbfc oblivifci jfed illud agnofcere,iIliid magnificare, & in memoria ha&e* re. 2. Beneficium, & benefa6torem laudare, & coram alijs* qurd ra nos boni contnlerit , cum opportunum fuerit, publicare.^Erga be* riefa£fcorem affeftnm amoris>& seftimationisbeneficij concrpere, eidembeneficiorumdatorigratias agere. 4 Beneficinm, honore,&-reverentia erga benefa&orem, & non folum a?qiialibus, verum & maioribusbeneficijSjfi potuerimns,rependere y. Sinevllafpe altef rius benefici) recipiendi,gratos,& beneficosinbenefa&ores exifte* re. 6. Poftulatio.

De Vetitate iuslitu annexa. C A p. XXVIT*

V Eritas Gve veracitas eft virtu$>c|iia verbis, aut Ggnis, Sc quan-d o , & qnomodo oportet', manifeftamus res, ad nos , aut ad

alios pertinentes,pro vtin(efunt:non enimlufficit ad veritatis vrr-tutem >vtverumdicamus»fedetiamvt debitis cirarnftantijs i l lui dicamus»

Incitamenta funt 1 .Tam charam efTe Deo veritirem^gnofcere^ Vt Deusveritatis voItieritabomi]ibusappelIari.2:Mendacesacon-vi#u humano repellit, Sc in&mes haberi, neque e/Te, quifidem illis? adhibeant^quos femel noverinr, fniiTe mentitos.^.Id GregoriJ: Ni-' hil eft, ad defendendum puritatetmius.nibil adduendum veritate fadliust-Nam dum quis fallitatem fuam ttteri conatur, duro corlabore-fatigatur.

A&iones funt. 1. Mendacium , & Smnlationem orefugere, Sc cordedeteftari a.Quando, «Stqnomodo, & vbi oportet, veriratem dicere. 5, Vernm,etiam fi snens noftradoIeat>& repugner,fi'Mne&£ fariumeil, Sc Deo placirum > non rericere. 4. Nunqwainvatettiflfr tegere.aut palliare^nec pro favoref aHctiius,aHt vtilitateproplrfe»*eC' pro aliquo detrimento vitandevfi illud dicere> tepeaiwuv jr. Amtu»

guitatc*

Conipetui* ViU SphUutliss

gtucates verbor t imA ambiges in converfatione vitare;& res pro vt imurtmpliciceroreproterre. 6.Myfteria ccelettiaa ,tis ad excipien-du pacef «cerej ab impur is vero,& ia iigais abfconierej inxc i illud: Nolited.ire fr^cliimcanibu:. 7. PromiiU lervare, nifi hiftacauUnon fervandi aucinmeiius mut^udidnterced.-irhacenini pofica,ad veri-tatem petineca promiUis ab'.iinere. S. PoltnUtio veritatis, & odiuna ^oacrariorum viciorumnempe inend*tijliact.intia;>& ironia;.

DeSimplicitatc IiiifiiU anne%x. C A P- XXVIII*

S lmpiicitas eit v i r tus ,qui mm hrpocrillm, duplicicatem, dc multiplicitatem vicat; ieu -^M exterius Calem fe verbis Sc Lctis.

exhibec, qualis incerius e!l$ & qua *b omai aftutia> dok>, fraude, Sc nen necelfari.i adiionum miilcitudine eibitinet.

Itfrirameanfunt. i .Qj todqui ali), quarnfiacfe effe fi mul mt, in aoviilimodiem -gnam fuitineb.mt erubelcentiam ccgittre z. Quod duplex ftpere,quiicilicet vult b inis limul. m inAis operibus Vctc^re JDeoeftabominabiiis, iuxca i i Prover.3. Abomnxtio Dliiomnis illuforB

&ciifimphcibjusfenHociiLi'10 eius, ij.Quad Dominus vult fervos iuos pancij^kieit neceflarijs, occuparii& in illis vrutantumjfcilicet iua? gIoriimintendere:quare M.trthaergamulcaoccupata reprehendic

A&iones func.i.Qnales nos fumus^cales nos verbis,& fadis ex-hiberejnec fan£titatem,anc perfectionem.quam non habemus,ef&n-gere.i Spirituali m3giftro,Gmniuinterion»,tum bona,cum rnala,fine vllofuco, vtdiximus, aperire.*;. Si derebus fpiritualibiis,quas non dum ex perci umus,loquendum fit,fyncere(ne fupra qua fumns h*-bearaur)noftrumdefeciiim,& nullam,aut modica experientiam fa-. teri.4-Donis tancu operibus vacare,nec malaillis admifcere,nnlliu$ fd&i pervertere, nulliusb/madepravare, nullius dona diminuere, «emineicedere, &omnibasvelIeproficere.5'.De Dorcun9,& iervi^ eius ia bonicare fencire* & flcut exterius bona omnibu | cupere pro fitemur,ita bonaiUis incerius defiderafe.6 Operum inucilium miil-Wplicitatemviure;& bonaopera in vrum iimplicem placcndi Deo iacentionemcolligere. 7. Poftulatio fimplicitaci<>,& odinm hypocu-fis,ac fimuUcionis contrarix.

De AmiciiiA iuslitu aimexa. C A P. X X I X .

AMtcitu eft mutua duorumbeuevolentia,irivimuefundat3J& bonoruna comraunicationi coniun£fca , amichix pars eit aita-

fcilius,five comitas,qua quis decenter, cotniter, & dii vicer (e habet ©ttruillis,quibus cum viyit,<?c verfatur.Itaqueamicitiam virtutifub ftixam virtutem ponimui: dmicitiam vero inbonis temporalibuSf

r aut

tihey tertiuil <%&

ant natiirfcfibut? > ac in fangninisconiun<9*ionefundatartt >tanquam rein indifterentem a rutione virtutis reijcin.us.

Incitamenta funt.i. Amiciti*mfpirirualem Chri/1i>& Apoftol<_£ rum exrmplo, probat;lifi efFe, perpendere; illeenirndixit Apoftolis fui$: Vos tiiaem dixi amtcosyquia ownia,qu&(uqtte attdini a Patremeo^not^ feci vcbis: Alios quoque Apoftolos focios hjbuiife, quibus cum amr-cabiiilfimeconverfati funt 2. Ei!'e imaginem patri» cceleftisj inqua Angeli mutuofe iBffpife 3c dukiffime, ac fuaviffime converfancur cogicare. ?. Vtiliffima efte:qu©ni.im «b smico fideli habemus in dn-biecate confilium,in afiliitione refrigerium, in moeftitiaiolatium,& in neceifitatc reporali CK ipirituali fub vencionem» etiam fuaviflima quu maximecognatam naturx hominis 3 quieft ar.imal focietarem armnssquera etiam nwtuos amor,& benevolentiadelecht.

A&ionesfunt i . Amicos peifedloseljgere, ex quorum, fpiriruali converfatione profe£tum accipiamu. jvel ftudiofos; quibus i n D o -mino pro deiTepofsimus. i . Amicos non propter aliquam ccmmo* drcatem , nec propcer vc luptatem.etiam rroneftam, ex eorum iuavij & difcreta converfatione proveniencem, amarej fed propter virtu* tes ia eis elucentes diligere. 9. Cum amicis', quando, Sc quo modo oportecde rebus fpintualibus converfari,& ne alij efFendantur^ant fcandalizenciir, debicam in converfando menfurarn cenere:4 Ami-cis,fi capaces funr^arcsna noftra commuhicare & ab illis conhiium, & dire&ionem exquirere. jf* Atnicorum 'defeclus patienter ferre, nonnunquam diisiinularfjcv: (1 fpes emend.itiOnh affnlgeac bl^nde Corrit^ere. 6.Temporeadvertitatis amicos maxime compIecTris cem-pore profperit.uis ad gaudereillis, & congratulari* & fi excedantV bonis confilijs immoderatam eoriimlsiitianrrreprimere. 7. Nihil abt* amicis turpe nihil iniullu, nilnl mii;ushoncftucn, tninns ve.perfee-rurn de pofceresfedfola honeft.^ian :-«^ct vcriqueconveniencia ef--flagirare.S Inomnibus,datanobisfacuftare,am»cosinvare, &abe i r libencer, cnnaohtulerinr, in nojtri* necefsitaciatis adititonum cCCi- pere. <> Idemvelle. idemnoIle;& fialiqnsndoihdiciadiiTenferint^ nunqnam voluntatediiiungi. ic . In abientia te mncuo defrndere«. Bonam ad invicem exifrJm«tionem tue vis-non tamem in huc defen** fione mecas verirr-ti^iS: prudctix- regul^s prirterire. 11. In coramiH niconverfationecumiliisdecoiumiervare. & on.nem Ieviwt-eov^ fcurrilitatemreiicere. 1 2.In1 a4niciti?jmtemperare,vc fenfimadii^-itioder^ntiwm non veniat^ neca.dum alios oftendit, Sc nos m van&rt amicorummemoriamdiitrahirAprcfc(9:ui rnentisofficiat. rj».F6r-titlktioi

Compend. Viu Sphttttatbl

Dt Libeialitate iuftitu anne$am C A P . XXX*

L lberalitas eft virtus , qua homo immoderatum affetfum pectx* niarum, & alioinmbonorumfuori.mmoderatuiseaqne ala^

criter ifl ptopriam* ac prox;merum vtilitatem, arquein ea.,qujeho-minis Dei lunt, alijs elargitur. Alio nominedicitiirLigjtass quo-niam non ad prxciilam neceflitatem, & miferLm lublevandam, fed advtilitstem ii gerendamu restenpcraleslargius, &affluentiu3in furnuntur.

Inckamenta funt. i.Ipfe Deus , quidat cmnibusaffiuenter, Sc non improperuts quiquedatoranibus iuadona fpiritualia, & tem-poralia jetiam non petentibu,c*& luper omnia carnemJ& fanguinem dile&iilimi filij lui^i. Nos difpenfatojesboncrume/Ie, nondomi-. faos,confiderarej& quajdiftribuimns,alienaeilesiuftum autem eife, fidifpenfarur largiter, iuxta voluntatero Domini ,bona difpenfet. 2 Bona temporalmeffetaIenta,nebis a Dominocommendata^qu^ ad falutem, & laudem > abundanter diftribuimiisj ad damnationeni rero,& vituperium3avarereiinemu$.

A&iones funt. I. Pecunias , & alia bona temporalia in propri«m;

gieceffitatem > proximcrum vtilitatem, & Dei honorcm hbenter in fnmere. i . Qnse nobis pro Cbrifto pauperibus ad vfum conceffa funtjfine txdio alijs commodare, &libris acalijs fimilibus.fratrutn, vtilitati in fervire. 9. Bonaaltiora,nempedoctrinam,confilium &, exemplumdifpertires & talentis, qux nobis conceffa funt, ahjs pro deffe. 4.Auresaudiendisconfeflion»bus»osprxdicandaj Evangeli* cx do£trinx,noanus infirmorumadiutoric& reliq.uas vhes pn xi-. fliorum vtilitatibus applicare. f In vitis,abfentibus,& ignorantibus, ftibfidiabonorumtemporaiiumdare, & adiumctaorationumelar-, giri. 6. Temporis fpatiumbono proximorum offerre,& anoftris. Qommodis^vanifque occupationibus prxripeie.7. Dic H:um, in quo» aut actione , aut oratione, non fuimus proximis vtiles * & Eccleu» £ei> male infumptum reputare, rx de noftra ign*via triiti&m acci-pere.?,Nec ita temporalia dare,vt prodige, & infipienter inium«n-Sur;necita talentis fpiritualibus prodefle, vt memisnoftrasyixes,ac prof'£tus a;t?ijuen;ur. 9. Poftulatioliberalitatis , odirnnque avaiK ti£,& prodigalitatis.

JDfc Viftute foTtitudinis. C A P. X X X I .

V lrtus fortitudinis apperiuinairafcibilem moderatunficut jfMHfc d entia iraeUeaum perfint in inoralibus, & iuftitia volunta-

teai in grdiue adalios re&am fatit. Ei autero feptero aliaevjrtutes. anne&un-

LllcY Te.tiUf. 37 Snneauntur- tm prffcoN InUfclrl cchibentrb* autem ftint • » naniroir-is. m-,gnificentia,patienri:.Jcg'inimica^petfevertlitia,cont-tantia/evericassqux omnes,Gctu fa uru.io.ita appecmim lraicibilc afficiuncvc etia voluntatcexornencin f i i iuntprajcipui earuaitus.

Fortitudoeftvircus mor^Iis, volunucem, :,c appeticnmirafcibi-lem afficiens, qua homo erga aceib t & terrib:ha,refte (e haben ita vt neque prave timendo, in malum cadath nequetemere audendOj ab officio rationi confentaneo deicifcat.

Incicamenca funt. i . Perpendere C\cnt radix in arbore fuftinet truncum, flores, frondes, & fru£fcus, fic fortitudinem omnes aliis virtuces,& earum a&ioneS, & merita fuftinere.i .Hanc virtucem iri infirmo homine tanti pretij efle, vt Deus ipfe velit, noftrafortitudo jutncupari. 5. Hac virttice bona, qu« nondum adeptifumus,nos affequi, & partafervare;nam & arduaaudet, vtfpiritualesdivitias augec& dura fuftinecvt comparatas afTervat.

Actiones funt. 1. Pericula mortis, & ipfam mortem,ex quacumq; causa proveniecem,fine deie£tione animi, fuftinere, & illam prxct-pue,quxcaufafideiioffigitur,fcilicet marcyrium, animofe fufcipere. 2.Quae libec aliil pericula evecuu moleftoru,acerboru & terribiliu, quae in hac vica acciduncmaxime ob defenfionem cuiufque virtutis, tolerare. 3. Mentem confortare in adverfis quibufcumque,«eterrea-tura& in profperis,ne mulceatur,& a reifco virtutis cramice ad dex-teram , vel fmiftra deviec 4-Roborare animu, vc femper exerceacur in bonis,ticet multa impedimeta opetib is bonis obfiftant-s & ne vft-quam vincatur in malis. 5\Tctationes,& infulcus d;emonis ferre,& reijcerenc propcer illa a praeceptis divinis, & concilijs Evangelicis nequaqua dimoveri. 6. Ardua quxque, & difficitia, ad comparanda: perfecfam vircucem % aggredi; & in Deo nos adiuvante confidere. 7-Mentis tanquillicatem inadverfis confervarei& in me>dijs molef-tis,accribuIationibus,la5cicia,acincuditateperfuBdi, iuxcaid Pauli? Supeiabundogaitdio in omnitribulationenofira. S. Perictila & m Jeftias, qu« omnino vires noftras excedunc fine anxiecate vicare, & nos, Q abfqueignominia pocuerimus,abillisJn opporcuniorem coramodi-tatem,cuftodire.-9. Poftulatio.

De MignanhniutefortitudinianneYi. C A P . X X X I I . A / f ^Pn a .™m i t a s e f t v i r t u s 1 q«a «nagna opera, & eximio honore X r -L nignifl lma> propter finera virtutis , aggredfmun iplumvero toonorem nobis denegatum non ambimns, & obL tum cont£nimiis.

lnciumenta funt. 1. Magnimdo Dei , cuius n 0 s fervc* profi-K temurs

Comptnd. Vitd Spiiiuiixlis.

tetf.iv» ;A: filioS )* c imit;u"ores effe cupimus: ipfeenim magnuseft* & lhudabilis nimi<?fubindeeius farr)uli,amiciA filij magni effedd-

v-benr & nvigna pf§ fi& iiggredi , <k honoremomnem Ixculi animofe contemncre.i-Magnisoperibus ovgnaprxmia prornifta e(le,confi~ •der^re; wmqpA mrva , qnamacceperat, lucrarus eft quinque mnas, cminque ptxtlcicur civit . t i b ^ ; qui vero decem adquihvit, luudatiir Jcb;etnenter,& aimuLuiilmumprxmium recipit.;.M*gnarum ae-

tiit DeV.S fed in h,:r mir is doni:s sugetjvidehcet mentis puntatei di-Vinaurm coniolationum ^ffluentia; in rebus nf t t i l m viAa fiductt* in worte femrfctei d to tranfitu ad c x l u r r V ™ ^ autmodrcoad pU cT-.tcTJj lV->miruS'acteifti. % -£htpwm 1 1 * i.Tn omni mortifiwrionis genere, atque virtim% *en med;ocribuscont^ntos effe; fed ciim Dei gratia ad fupremitili £radam anhel*rej& qpH ad fieri poirt^mdXima^A excellentifFiirnas fictiones nrxftate.i Homines etiam fuprema dighitatefulgentes,& cotnmm^gnifica$.promiifiones;>& minas terribiles.ffadaliquid vif-«racontrarinmcompeilintjanimofecontemriere^.lmpedimentisi $t ob/laxuiisRcntringi, quxie prcftanriirimis a&ionibns virtutis ppponunt^ icd ea forttter fuper^re/4. Poft magn im eum Deo finfr liaritatem adeptam 1 ad tmiorem af^irares & poft eximia opera ih cfthis cblequium prxftita, ad hu-c rhaiofa molivi. j \ Djrilcultatibus,. &~rnoleftijs:qu£ in his magnis operibus oriri folent.nora mcerereVrio aftgi5fedlaitan/ct^,uJere. 6.Probis omhibhs folum Deigloriam, & obfeluium e«pe£tarej& veriim hohorem,(cilicet auernum in pa= fria decemendnm concupiicere 7. DignStates, & rcmndi honore^ (Sr tfori offerantur, non aopetere j fi eiTerantur cOntemnere, <\ mimii vdlnntariUolnm pro Dei gloria, & merito obedienti* fufdpere, & <nb iliis , tanquam fnb pohderegemere , & libentiihme eos tfMt thittere. S. Honores , ac muneranoftris mentis minora, prx ambr^ tionenon afpern.r H fediliacum rmgna modeftn admmittrare; &s 4iiafift6ftra'mAioridignitate,honbreafficere. 9. Nonfohimpiifflla-mff i i t l t^ , qux viribus.hdbis a Deo datis congrua non^udets fed etiam,prxfumptionem,ambitionem .& inancm glonam- fugercqui^ feus exparte continentur viginti indicia viri magnanimi.

Vir enirn mbgharimu?. 1 .Selpropter illatodigriitatfem> qua Deurp reptefentat,dignum magno honore iudicat.a: Modice magnis IfonO-tibn^& a magnis vrris cbla-tis^deleaatu^parvofqiJe CQfemnitT3^ p*ofperK,&^dverfis; nibd^atwm feexhibet ^Parvaperiewlapar-Wie^iqiutunagpiis veto ptp Dei %]<>&*& •^6ni tp&0i>pu$ ftie-

liber terYwt. -g

rit^vit^ ncti parxit/f. AccepcumbenefianmabhorriinG maitffibus compenfat.6. Neminem exmort^libus rrgar, niiiob rtfct fl&mm« 7:Libenter afifs adiumento ell:8..Cum prrncipibu.^&dpuiem&iisf'

cribus, & mfimis moder.uum. 9 NonfeLocis Jionoritkjnbu^j 3110" dignitaribuYingerit.ro.Cunct^tur -in.rjs,qinB:aggred!tiirJ:&-no:iBuI-t^iedmagnaf^cit. n . Apertevitia odic;&.virc»tematnrat i2i:-f?a— lam &'liberej qtixdicenda, &.<agenda:fanti dioit, -&.agrt* 1 ^Vnlg£. hominibuj fententiam ftiam, & rationern ginVernaadi Aonorodit;: i4.Alcerius nntu;nifi fuperiori$»;nonfoteit.vivere.;ip(^iamhifc ei m^gmitn eft^non facile adrrirattir* 1 fi^Iniuriariim.noriimemitiJGt;^ 1,7. Aliorum ftimiuslaudator, aut Yittiperator non^ft.i 8/Iaaioiefo ti|s,querulum no» feprxbetii^ciles roavult faoneftas,quam ni lcs^ poflidere. 20. Habetdeniquevocemgravemimotnmtardirm, ora^ tion^rn'fedatam f&quia paucis ftud<etnon feftinati&qoia nibil wiagnum xftimat,nunqiiam vehementer contendit.

DeTMucUFomtudinirannex** - C A P . X X X I I L

Ff Iducia^Vel fectiritaS eft virtus^qua pacate, &tranqufllfl!ffiagn* opera virtutis aggrtfdimun& cim'orem,anxiecaterwga«errandiy

pr& poftere agendi,&tton alTequendi finem,cfthibernus5 qttx virtu£ ©ars eft magnanimitatisrquia cum magnanimus ea,qux kggrsditur^ non fibi impariareputet r merito moperibns fuh fecufcus eft-, & de drvin^ mifericordia cohfidit.

i Incitamentura primumeft concitrius De^quixebttftormuDns na*. turalibus/imtno, &ipeccatottbus; intiuis furtAiotiibirs auailw genfe^ ralia ad operandum non denegat:quanto ergo magis iuftotfwpibi#* pro eius obleqiriolbor^nte^&BOStfbiemeTgeatibns iffipedflfoen-tis vinci > noa finet 2. Bona confcieatia, qua: iufturriy Deigldrsara qua2ren$em , mirabiliter roborata^$olicitudotpeae?pr«ft^ndi dm^ ?ite ,«quae;:ad rios percinentjfvt i n ^ v qnx agimns,drofpert«3tffine» affequamunquienim> quodadfe pertinetfacfej rfon imprudefitS^ ^fuod a Beoad iuv4bkur,de iaSflita^wrs milcrricwdiia Ccrttfidfc *hAcrtopiimaefl^prompte|&alacrfeer^&-cuKdpeteni e*ii#V a&ionespraolarasv &:dn^uiiha«ertt'pweri* ftrentes; a g g r t x f e ^ ^ morem, an*retatcmque § ex^onil^Wfl^ c ^ f e i H i r t a ^ * ^ 2 ^ fzQuiete i& finB vMapearturbatidii^dftfn irf©<Ht>in*A?JW»«iio-&i$ifidifcwOT«dl«aimi^

K z »***t-

Compeni%Vit<s, fptrhiulis.

De Magnificenux Vortinulhii anvsxj. C A p. #XXXIV«

M Agnificentiaeft virtus,quaob Deihonorem, in magnis, & vtiliifimisoperibus, magnosfumptus facimus, Sc ingentem

vim necunix profundimus» Incitamentnm primum eft Deus ipfe, qui pro nobis redimendi.

magnosfumptus feciuqui non auro, non argento, fedlanguine filjj fui, ininfinitumpreti(jfiore,nosinlibertatem afleruit. 2«Confidera-rejquialargitaterationisditat,infufionegratixvifitat,honorecolla-tas virtutis exJtat y & quia magno animo nihil eft m:?gn um> nec (a-tiat eum nifi folus Deusjdebetqui magnificus eft,opera magnificen-tiajprseftare.^.Quantopro Deo p!ura,& maiora infumimus, tanto ditioresefficipenfrcsrerquia pro cempora]ibus,nulJius ferevaloris, ipii irualia, inmenfi propeprecij,recipimtis.

Aiifonesfunt. i.Inoperibnsmignis , £c fplendidis , vt inxdifi-candis Ecclefijs, monafterijs.collegi)s, <k in ahjs «dificijs fasculari-fcus,ad /piendorem reipublicseperrinecibus, m^gnosftimptus aurij £c pecuni«rum fccere. 2. Afledhim immoderatum erga has magnas opes, qui earii eihifionem impedit, moderari.j.Magnis fumptibus, iddi,dimiffioneomnhmireru,gemmS perfe&ionis coemere.^.Nos $pfos,quiomnesfumptuf externosfi?peramiis,in ver^ viriutis adep tione,& inmagnorumpropter Deum operu mohtionem infumere5-5- Pofttilatio.

Be Patientia Tortituaini atinexa* C A p. fjfcXXV»

P Atientiaeit virtus,qua mala huins fieculi sequo animofuftine-mnsritavtpropterillaneq; iaterius immoderateturbemur..aut

triT;emur*nec excerius aliquid rninus haneftum, minus ve decoruiB3

admjtumus. * Inckamenta funt. i.Sinepatientia vita cxleftemjquamfperamn^ & optaHHi^hsberi no poiTe confideraie: quia impoilibile eft in exi-Uohoctot malis referto,nos multis illorum faspeno irnpethquibus *iu patientia refiftamus, faciSt nos*aut abono difcedere,aut in pec-catnmprolabi 2 PatijintiH ipfius Dei, qui tatam ingratitudinemj 8c peccatornm jjoftrorum colluvione fuftinet, qua no.s, propter bonu $°ftn*m,mceroresl& aemmnas fuftinere,docet. 3. Prasmiu patientia^ cxjmiumcnam in hacvita p^tientianos perficit,iuxta id virtus inin-fimi/itatepec6citur>8c in alia eximia remtineratione coronat.

AcJionesfuiH.i.patenafortunx, St fnbftantixmundialis^qua-mmiter ferre. 2. I^ui*s Jj^ifiones^probra, c6iumelia$,deti a&j.onc*i fc&mias squoaaimofuftinere. ^Dolores,^gritudinc5i£orporis im-

Ltler Tertruf. ^

feecillitatem, stque ipfam mortem , fine impatrentias nota, tolerares-4,Hsc omnia f «llerre fine murmuratione fme lametationibiiSj&que iimonijs,^ fine immoderata triftitia. f?Snpra dj£a rnsla non folutn fine triftitia nimialuftinerejfed etiamlead gHiidium i:iducere,quia pro gloria Dei tolerantursiS: plane cum grtiidio3<?c exultationepati-6 Ferre h^c mala,aut quM ea noftrx culpx commeruerunt,aut etia fine culpa, quasab inimicis dmnnarunt. 7 Ferre hxcmalaprooter bona opera,quibus alijs adiumeto fuimusj qui in nos benevolos,fed milevolos, & ingratosprxftant.8.Suftinere mala no folum a malis. fed eti^m a bonis,& ab his,qui bono zelo, non tamen fecundukien-tiamj nos perfequuntur. 9. Nonnos excuffarej fedin roedijs malis quietos filere g ficut Dominus fecit a Pilatointerrogatus. 10. Mala hxc concupifcere* & exdefiderio imitationisChrittiperoptareai* Poftulatio.

De Longanimitate fortitudini annexa, C A P , X X X V I .

L Onganimitas efl virtus,qua per longitm tempus mcleftias cor-poris,& mentis aridit ites fuftinemus,& maloru remedium.ac

f<^Iicitatis adventum diu dilata,#quo animo,ac firma fpe,a Dotnino fperamus. Qu^ pnrs eft patientix,& in hoc ab ea difTert.quod patie-tia mala quici? toleratjlonganimitas vero, quod difficilius eft, f itits namper diuturnum tempus niala fuftineti & confoUtionem per muicos dies dilatam expeifcat.

Inci&imenta funt. 1 Bonum,quod mjloru perpeflione fperamus* trnaximurn effe perpendere: non ergo aequurn eft , vt maxima bona, qmG nullius momenti eiTent,brevi labore velimus accipere,& ante. tempus Dei gloriaej& noftrse vrilitati coveniens, illa optemus ccm-parare.2.Exempltim f:alv-.tofisuoibi,quik»ngilIjmo teporenos ino-rante$,& eius inilis obedire detredates expecb|t>& fi poft conver-fionem ab ilio fugiamus.vel fegniter nosgeremus noftamfegnitiem, & ingratjtudinemmir.ibili lunganimitate iupportat.5. Eftlongani-mitatis laus: eft enim amica virtutum,gratiae advocntrix, religiofita-tis domici!ium3 fidei fpeculumjteftimoniuraianctitatis , & reliqua, «juas pro (equitur Laurentius IultiiiHnus. f Adiones funt. 1 * Ferlequiirionesj iniurias, moleftias, & csetera huiufmcd i, !6go temporejrrmb vfqne *d rr.ortern,fi oportuerit^fiiie vlla impatienti* nou tolerare.a. Mentis Ariditates,eonfolatjpflw &~ vinaium fubtra&iones, & Deumfe;*bfcondentem, &qnaniinHfc? clijs flufljbus,quibH$ iub meigimur,dormiccemiiiftinere.)*rrOf^er hxc> & taliaterribilirtj qu« viri fpirituales ittterdwm cx^criuntu^

qnibu^

Cotnpcni. Vit& Spiritualhc

qftibiis a DomiftOprobantur /mmqinm in rebus exterioribuscon foUtiohem quserere,mmquam a itudio. >fan&x crationiv ieparari, iwinqtnmtn cura vircucis ce-pelcere. 4.1llanvin quacumquegracias fcb traftione* menteminduere , quam hibebat.SIob, qui dicebu: Itfaftl /Sotciicrit tne, in ipfojfembe-, veruntamenvias meas in confpettn t'mt drgHMtt<& ipfe eritjalvator mens. •

De PerfcvttAntia fortitudim dttnexa. C A P . XXXVH»

PErfeveratitia eft virtus, qua ex-ipfo affe&u continuandi bonutn inbohii;operibusvfqwead finem perfidrmitSi <Sc moleitiamex

rei laboriofediutiirnitlteproveni?cein ffiperamus. Donitm autem> perfeverahti* lohge differrab hac virtute,quod in WfcMteil gratiaj vfqnc ad morcem contlnuatione coftiniit, cSc iub mericum noltrum noncadit. » f

Incitamenta ftint. i . Sine perfeverantiaomnem laborem inali* qua virttic^ irifceptu debica mercedeevacuare , c6fiderare.z.Quo<f pferfeverantia, quod petit,impetrar,advertere, air enim MatM i.-5A fu/spetfevcravtrit pulfws, dico vobis, & finon dabit illtfwgens, eo quod tmicus einsfit, propter improbitatem tamen eiusfurget 3 & d#bit illi, quot ^udt habet neceffarios. 3, Pulcherima perfeverantia? laus fcripca a diva Bernardorqtiarti fotam £ air 3 mereri viris gloriam,coronam virtuti-; bus; fine qtn neque qui pngnat vi&oriam, nec palmam vi&or coa-4 fequitutv'

Aftiones funt. 1 .Laboretn virtutis ex temporis diuturnitate pro •enienten1! tolerare, & vincere. 2. Non obflante eo labore virturis spera Coritiniiare-s3c in eoi quodfemelcoeperimus, ftabiles perraa-* cere. g.Nec amore viras, nec timoremcrtis, necmin i s^c promik fianibus,quodfecit S^ifanna^ re&itudinefeparari.^.Poitulatioi

Dd CbnftMtw fortitudini tnnexa. C A P * X X X V I I I -

C Onftantia eft virtuS» qna qua?cumque impedimenta virtutisi vel ex ipfa humani cordismobilit^re, vel ex caufis extriufecis

prbvenitfntiajfitpefamns^ & in bonoftabiliter permanemus. Difterc a perfeverantia > mt$\ quod h»c difficultafi ex diutumitate tempo>-rir dimananti TefiftitiillaVeroreliqua^xcrinfeca irapedimenta,cSt kiraani ing^nfj inftabllicatem relpicic;--'

inciumenta fnnt. t^Conftantia San&orutn ttmnium & prascipite Mittyrunj *jlri iattf mvgwA ^ifiicipltace^nun^uama-defidert^p^^

fe&ionis

Lifrer Tertwr. 40

fe£tioni$ amitfi funt.i.Quod per conftanriam pfOtC-parentfenoftri, err^tum corrigimus & famam amiflam, vc cumque refarcimus cogi-tfate. 3. Qjuodborium, a qtio per incanftandam refilimHJ, adqififi-rniis: < ^d virtiirefnc"ape(ceadam)fie^efleeft,vfQiie-*adfincm D ruC* «erejnec fufficic eiuS ftudium inchoare.

Aftiones fuot. t. Sutum perfe&ionis, quertt iemel arripurtnus. Iftinquam rrmtare.x.Modum orandi,& rias cohibendi3& invirtitti^ bus proficiedi que didicimus ni mariifefte a Det>adalium vocemur* femper retinere.^.fnloco, aut minifterio, inquonosobedientra pair fuerir^fine vlla mquietudirie requiefcere.4*Superiluo& difcurfus, 8c feculariu m non neceffarias vifitationes>atque a iioftro inftituto alie* nariegotr^fiigere.j.Cogiuri cjirem vc finernqu£rirrtuv,fixash4befe.6.Abhi$, quae Deo placent^ ©b rinlhm obortarh difficuItatemcfcflare>-'7 In defiderio proficicii-di;& virtutem augeridi nuhquam iritepefcef e. 8:Poftulatia»

De Virtute Tempermtu. C A ? . X X X I X . Oftrema exvirrutibus mor dibu5 eft teTiperariria*, *pfae refideC ihappetiru concitpifcibili, vel (ecundumairqiros, in vohmtatew

Huius multifunt^fiimfpeeieSjtUiQparties potenriale*, fettyirtutes annexx,qu£e hominemterriperaturri fedd&tffsriernp&abftinentiaXc^ ferietas, caititas, vjrginitas^ pudicitia^macefafkvmanfuetudo, cle* rrientia^modeftiaihumilitaSjpuVpertas/tJ^^^^^irA^: ^r-ftndiofitas» <iequibusfingiilis ageridum eft. i Temperantia eftvinus moralis > cuius prafidio tohibesius pafc fiones appetitns concupifcibilis, quae verfantur cit€& dek&abilia fienfunm, prascipue guftus & taffcus» ad quor^rn dnrn-ufnfenfuui» fun&ionesaliorum lerifuum a&irs ordinahtur.

Incitsfmentum pfknum eft, confiderare, taridiu"f>aferi'tes noftroi annocentiam tenuifie , qmm diu tempefantiam perfolveii*in:2' In hac vit» exules, 8c peregrinos nos eife, vt res huius vitae fion ad lu-xum,6c volupfat^m,fed^d yftim;&rie^dII^t6h1^cipkhTtti. j . T e * $erarrtta& virtute fimifes Angelis hos e£fi(& a bttttte dffcedere 18c arf cvolandum in cxlum contemplarionfralis praspaYari** •

A&innes func.i ilrirebusyqtfarad tforpdrisVc&rptafiin pernnentl ©mneni honeftdt'etias& niofurri'deebrern^.slpl^5.i Onanemturpit tndinerri per lioneftaraVerecundiam tirner^•, & de his, qiKfruEfeBtfS munditi» repugrian, erufeefcere, f In tfSitiptatibus ci»^^*&ff*** Biendis, prddienfuca/rio* afiii&*l«aia ^tCt^f^e^bm^^'9^ tolario.

p

Compend. fim fpiftfndk*

Vt Abjlwcntui icwpcr.iwtx >ih>icxa. C A P. X X X X -

ABftinenru eft virttts, qua voluptatem in vfu cibirum u tani refrxn*mus..<S: debitum rnodum/acordinemin eorumfump-

tione confticuimus. Incitamemum. i . Eftexemplum Chrifti Domini, qui abftinen-

tiam perpetuo coluit>pauciiiimis cibis vtens: Q^adrjgintudiebus, # quadragmta ?ioclibus ieiunavit & abftinentias pngceptum tulit^djcens: J&cgraventur ccid&veiira inc7ApuU>& cbrictate: S:5&>rumetiarn orn-xiiutn , qui cibcrum delicias contemplerupt. 1. Quod abftinentin crationi copulata mulra, §c magna dona a benignit«ce Domini fo-« let impetrare , vt facile ex divinis Scripturis conitat mtmorari ?• Quod multi antea divites, p$ft moditrn ad neceiiicatemdel.pfi, fcme cabefciinc:mulci etiam egroti,<Sc conlpicux vite viri ex defectu alimenti pereunc, aut extrema neceflltatedeguntj in quorumcotii-pedu , ciborum lautitia diftendi h vix potelt a crudelitutis nota excufari.

Aftionesfunt. iXibos abEcclefia vetitos proternpore.quopro-fcibentunnon fumere. 2-Ieiunia Ecclefiafticaex aftefervare:ex pro-pria r^gula ordinata cnftodirej Sc ex confiho 9 aliqua non prxcepta fofcipere. ^.Hora confueta^fecundiHn» morem regicnis* aut religic-nis,inqua vivimus, manducare. 4 Cibos lautiores, quos necefticas* aucftatus non fert,averfari. y.Communes cibos, non exquifice pras-paratos>fed vt cumque oblatoSjlibenter, comedere.6.Quamitatem ciborura ialuti corporis neceffariam, Sc faliui animce non ofFicetem, tancum accipere.7. Ante comeftionem cogitationes de cibis penitus abfcindere; & in ipfa comeftione xftum* & nimiam aviditatem co-hibere. 8. Ex quantitate , Sc qualitate, & numero efculencorum, ea orania fubtrahere, qux faluti corporis nonnoceant, & mencis puri-tati deferviant. 9. PoftuLtio.

De Sobrietate tmperantu annexa. C A P . X X X X I .

SObrietas eft vircus, qua nftettiim* & vfum potionis , pr^cipue in ebriare valentis, moderamur.

Incitamenta (unt. 1. Ebrietatis mala confiderate, inqnibns refe-rendis multilunt Parres 2 Advertere , immoderatum.potum> Iicet rationis vfumnontollat, rationem tamenobnnbilare. 3. Eum, qui ad ebriecatem fpiricus vocacus cft cum fponfa Caincicor. $. oporce-x c v t corpore fobrius fnJ<5c ab his, quae fpiricum hebecent, diligen-Cer fe ipfucn ab ducere,

Aftio-

VIICY Terituf. -^

Actior.es funt. r. Potum vini> hffi afttritil rei inebriantis- fic affti-IBfie, vc nullo m )do vfiun ratfam ob rcstbff r, 2 Ita ab huiufmodi potu terap(\'are,vtcorpus-ad&n&ioncs fpkituvr^or^r-AC^.nii-nusdecencuconfjrtet. 3. D-rlicias tn pocu nonvq?ig&ce;rt;T/d Ajrn-rnunivino,veI aquj,ecuadnro morcra regionii, ijjjg ifecu.c,.n-uern ha-bemns, concencos nos effe.4*Deu£eriutn, qivoad;pp|iimiahi^THJ.cf

Comprimcre,& (icuc nec in cibo,ica nequs in potu,EieGtem eifuncjj*-re. r. Aliquatnio ex defiderio vhcucis a..pciu ^eceiWio abftmete,& aliqnam fidm,corpom faluti non officientem pati. 6.PoftuUti3.

De Caslitiite Ttm$&*mig anncxa. C A P. X X X X I L

C Aftitsseft virtus, qna^bimpunscarni^ry,&l^ptatjbus^l^jrp^ mnu cuius principiumeftcontinentia?.qua,ytrhemen£i fajnis

concupifcentise reiiftimus , & ^b qmni iliitico ffiembrorum vfu, eriam llcaroreclamec, temperamus. "».

Incicjmenca func. 1. Caiticatem honorern corporis nofi:ii efie, confiderare* quo a vilifiima functione beftiarum educicnr, & in qivamdamfimilicudinembeacorum fpirkuum evehicur.i.Honorem ;cffef etiam animaj noftrx 'r nam hasc ex corpore caftq, tjnq<]um ex illuilrion , Sz digniori tabernaculo djgnicatcai ficccr^jcf cc. qur pgg' inconcinentiamin coenohibitar, parcaiticatem hubitati ^nemfu-ru ingic m coelo, 3. Caftitati eximiurn in ccelo przcmiurn.gjptriiUun* cite, per lUiam c.j6.perpendere vbi <Jiyitur: Odo ets ktBsjmmtk & in nutris meis locnr^- & nemcnMeiim afiUjsl CjP.filUikus*.

Aitioner. fnnc. 1. Omnemiilicitum cqngrel!urn c*rnis rdfutarra licicum vero^qui macrimori) coniun£ti s eft c n:A\ is, aamicrer-»;>C hic cliinfimu* gntlbl cai|iLatis.2. A.b.nmni opff&CArnisttt™ »84* ,to,nimlic.ko abftioere. .Deiidcri» iniarg^cu^j^-ira^i^yolii^c^ cljdere..& ei$ omniao m^^^m^^^^^^^^^^^T^ Ci*" mk non immorarii fed ilatimffrqge le irigsrere cp^epia.c i vc^vunaqa cxepellerer y. Turpes.motiiscorpGris yalin^.^Tigfj^^re. c>: fpec?-tum, otu y&mm eorurn, qn# rios peflunc ki f ® % % % f i W P f f ^ CftGn ve! ptH]vi\"rtvx%arnis-ex;ci.ifre,.iQVcicer cohJbcreA 6.IcH-co§it^io-nempoicrwD irtnSth ^^l^^^^^i^^4^^^^^^^^i

Di

T>e ThjitiiUtt TnnpcrAntu mmm. C A P . X X X X U I .

iTgimcas eft vircus, qu»quisnunquam corrupcus firmiter ftj-tui&fcafnii tux integririHem perpectio fervare, & ab impura

YoIiiptAtecerporis abftinere. Inciratisicnta funt. i -Virginibus hoc donum concelTum efte, con-

(idferare , vt a Chrifti latert nunquam difcedanr; fed ipfum fe?nper -cingant^c comitentur.i; Virginitatem homines fimiles Angelis fa-cere:immo & quodammodo maiores deddere. 3. Per virginicatrm» «nimam Deifimilem,auc Dei formem efiici:incorruptio cnim facic cffe proximnm Deo vc in cap.£. Sapiencias dicitur.

A&iones func. 1. Corpons incorrupcioncm , cumqua nafcimnr* fponcc confervandaftrelig-re5 rtque firmiter ftatuere, per totam vi~ t*m a deledt.iCionccarnis vtb^inere.i. Non folura corpns,fed mulfo •Q-gisatiirnam •*bomnicogicati6nis,'&: defiderij carn Jis pollucione Jervate... Carnis, & menth integucatem vniverfis dignitactbus an-te pcnere>ficuc Bestilfima Virgo, quas admatris Dei dignitatern invic-ta»refpondir: Qvomo ofici tsiv.d c^'f.4. Omnes occafiones fui-cand&inregritacis vjure. p Perfon-is iufpe£hdS prudencer cavere* ijuas poiruntgfmmam virginitatis eripere': ciulibet autem mulieri fwfpe&us fit qnihbec virjicec fctnctus h^beurm 3 csr cnihbec viro,qrc *is nriiilier , licet fan&j repiitetur. & "Mcdh virginiuti-s $% affeihi cins aflumere^ciifufmodifiint yictus pVrcicas, cuUus vilitas, cor.po-risincommoditus: & fiig^re locrnn , & tetnpns impndicnix oppor-tunum. 7. Adfinem virginiCAtis, fcilket ad divinamconcemplatio-•iem,&adintimacum Domino familiaritace, diligenterproperare*

De Pudiciti* umperanftf dnnext. C A P . X X X X I V *

PUdiciiia eft vitctis,qua a/pe£tnm, o$:, & m.mus concinemus > ne xn-aliqnod minus honeitum,& ihd^ceus cehd. nc.qund mundi-

W* caftitatis offinac.Eft enim pars-cafticHtiSjqu.e ab fiidici:->, & afti-fcu* prxvijs venereohvra avocat, quales func al^ecfcus imptuiicL Wbaofcula. &a&us.

'Incitamentainhr.ijln ea non parnmhonoris fitumefTe,confide-irarejnanJimpudici migis?qrt;Vni jti HoriMti infimei h^bentur. a.An-geli/fstnftj.Beus, & nos ipfi ribv jn obfcuro delirefcehces vrdemus; npidie ^qi^tmeftrn¥i^pti^bspculbs > Stfnf^ iplVs f>to confecra -ros revercamift.^ll^irtpu^ci tj^i e f t^VtfHbnw^Tpornm, orna-inecn^nnmorumiaoftiusfexvu^vinculum ptkdoriSjfons caftifecis, Ijax DemiiSj3c coacorducapuc^ vc *it Cy^riilpus,

Lifar Tertiut* 42

A&iones funt. 1. Afpe&us fxminarum,& adolefcentium,|tu ali-quamturpem cogimionem excicare pofiunt.evitare.2 Verbum rai-nus luneftum neque vnquann proferre » neque patienter audire. j . Tattum cniufque perfon;e non folumin horefturn , vernm & ni-hilindecenti# habentem,fi valde neceilarius non fic, peuicus evita-re. 4. Quifque fe ipfum erubdcere , & nec aonu corpus propriunn attra£bre , nec femetipfum nudum ^fpicere.y.Ita modefte , & cir-cunfpefte , in cella,& fine arbkris>degere, acii oculi no* onaniuia viderent. 6. PoftulatiQo

De Macerdricne temperdntu dnnexd. C A P , X X X X V -

M Aceratio eft vircus,qua corpus noftrum ieiunij5,vigilijs> cili-cij$|difciplinis,abftinentiacibi, & potus,ftationibus, genu-

flexionibus t humi eubationibus, & a!ijs huinfmodi, fponte c«ltiga-rouS, vt caftitatena diligentius cuftodiamus, & ChriftoDomino contormemur.

Inckamenta funt. 1 . Quod maceratio pro peceatis prseteritis fa-tisfacit, carnem fpiritui fubijcit ,.& a Deo cceleftia dona prxfertina caftitaris extorquet. 2. Q j i carnem fuam mollitertra&iic, faciiead vetita declinat- 3 Maceratio aditum ad divinas confolationes pur*cj carnis autem oble&atio mentem fpirituali diilcedine privat.

A&iones funt. 1. Carni fuperflua denegare > & (ula neccuaria ia vi<3u,& veftitTj?coconcedere.2.Hij$,qu^fupraretulimuSxexterio-ribus afperitc:tibus carnem affligere. 5. A£*ritudines > & reliqnas corporis moleliias, exhoc fine macerandi c*rnem,3*quanimiter fer-re. 4 In omnibus, qux ad corpus pertinent, ita nos h*bere, vt caro fpuitnifervi t , & nunquampropter folam oblatioaem quid quam acciperey. Poftulatio.

De Hmifuctudine tcmpmmiiA dnnexd. C A P . X X X X V f .

M Anfuetudo eft virtus,qua iram adverfus eos, qui nos iniuria amunnt, comprimimus.

Incuamenciiunci.CxempIum Dei, 9niinfinicishominumpeccati# mmmmm non nmmir9ex folicis beneficijs nos ciunuIare,flon*e£-mllTZ ! ^ n i u e t n d o 9 * * * D.tnim, % | cum m^Uiueutur,non mAleduebat ur.qiijqiie ^hftte^me^nu tmttisfum^ Qui nos iiuw-

«ibus dedecore feaflknfft multQrum adverfi i ?feap«*om, ncWi

Comprtd. VlM fpirttiutiii

qurtnaiores texit cerotws > & mugnanimitatis, ac pattenttenoftng inititmtpreccnes-^ManfuetndinecunT, qui nosiniuria afficic, vin-cimus:rrmiffionem peccatomm promeremur: cofeleftis pacri# civcs prcnur.ci^rnur: tranquillitatem mentis adquirimus* benevolentiam apud homines comparamiis: & knuamcordis vericatiintelligendcs aperimus»

A&iones funt. i.In raiurijs, & conttimelijs filere, & in nnllacn ex:ernam irx Cigninc<:tionem erumpere. t- Iraminterius cohsbere» & diclis coniiHeratioi.sbu^plijfque medijs, fisenare.. 5 Cor noitum adfeier.icateminducere,& ipfuminter inhnias pacare.^.Iniuri.i af-fiiientibus nos vulcus (erenicace bladis verbisJ& molli lermone ref-pondere. $ Imuri.-mtibtis beneScialrbencer impertire, pro eis ora^ tt> & ex?nimo illis «>2rccre. 6»Iniurias obIiviIci.7.Poflulatio.

Be Clchtv.ux iemperant't& awicxit. C A P. X X X X V I I .

C Lemeoc: i e:t vircus>quaad moder-Ke^ puniedum micelcimus^ & ncciis deii^qaencibus inftiuendas moderamur; mtm licct

prxcipiierefiie icin!<:r>eTioribu^r^ioriim etx deliuti punirej minus tanjen i.rincipjiicar elt :n fiibdici^ > qtucemis volunt eadeni delit5t*A clem?nrer>& lenker Crfftigari-.

Incir*m«?n:i (hnc. 1. £>tc;nplum Dei , qui in hac vita.infi^nia ho-minunaflaaitia miaonhuscafti£ition]b:is punitj & in alia.ftcut pr»** mio aificitvhracondi^-iumbono^ ica punit cicr t codigaum m*los. a.CIementia Chrilti Daaiiii^qui mulier? inadulrerio deprehsnlatn feenigoifimehberavit.3. Coiider^tio fr^gilir itis humaiiaj.qnta. fruer, %n3ratia£orte*aiu paliionis vi oppre.ftus,peccavit;& propris> imb^-ciliicntis c^gniciOj quonia rg^ infimili occ&iioae f^edius delicpiiflerr» •A^lfone* liiat.i.Pas^us aelinque:uibus debit.is tnoderate remit-

tere.a. Defeccusaliquos ftoa nimis grave;, vc gr*vior<*s caveanturs & nefub.hti protervi fiunt, a!iq;un i > dtBf3*iii*r& 3. Severiute v:i mhnmiaev m dfg&0£*& prft&tces>tmi alicer in ofricio conrineri noa poflunr.ineoseciam, quxlrdur communebomimjn>m dumin in^*

raiaevimus >iacorpus tjtum demsnces lumtrs» elt antern iev^rita^ innrxibilii animi rigirnilde iUmta, aat debicapcena remittens* 4.PoftuLtio.

Dt Hiwliute temptrfintU annexA. C A F . X X X X V I I I . T J J Vmilicaselivittu^ qaahom) , ex intima cogaiti^ne miiefta-* 1 X tis divinx» & reveretitiaad t>eum> atque ex veriflima notitia l^ffeAtimreprimitexceUeati^ fibi debit^, ab alijs defpici, appe* n*&t, t -iuod ad fe peninct l in infioao le loco confticuit. Ponitnr

jnodef*

lller Tertiut; 1 -

Hodcfti^paf^qu^virtus qiiasdamgeneraliseft, moderatnxappe-tkionum,& dele&itionum mitiorum ijs, qnx in cibis, potibus, ve-nereis, & irae effoenationeconfiftnnt. Reprimit enim modeftia ap-petittim exceilentne, & ficeft humilitas: oppetitunih.:bendi, &Gc eft paupertas:appecitiimfcienc!i,& fic eft ihidiofkas; appetitumlo-quendi, & ficeil tjcirurnitas: motus externos, ac corporis cnbum* & fic nomen modeftiae retinet.

Incicamenta funt. i Cognitio D?i,& noftri: DdMjuoniam tanqua momemum fbterx fic eiiante eurnorbis tcrrarum, &taquam °ut-ta roris a&telucani.-nofti i.quoniam pulvis fumu*, & in pulvere re-vertendi.i.ExempIum Chriiti Dominijqni^cnm eflet filius Dei, ex inanivit femec ipfnm, formam fervi accipiens. ^.Quod itymilitas eft funcUmctum.virtutUjveritas vic^ pnx animae, defpe<3io terrenoru» quam qui poTeJerit,beatu!> erit, & Deus illum cxalubit.penfitare.

A&iones funt . iSe iplum agnolcere)& omniadonA^tum natura-liA, tum (uper naturalia, a liena efle, fcilicet Dei verillirne pyofiterij & fe exfe nihilboni h*beie,fme vllafittionecogit^re.i.Sedefpice-re> & quo ad ea,qu& quilqiuj ex fe habet» (e ipfn w vilipendere, & ia qnaquere, etiam n&inima, penitus defeipfo djffidere.j- Sereputare recepcis Dei donis indignum,& *d novi recipienda jneptnm;tjlen-que fe poteftqnifqne x.iininre,fine vlla fa[ijt4te,quia revera t;jlis eft ieciidum ea,qux ex le lub^t-4 M&il cupere ab alijs nHgni «Uicn^ti* vel Iaudarij & honorero omn>°m, ac Ludem in Deum auctorem fuu reijcere.y.Defideraiequiuuu infe ipfo eitJcontemni,& vilisluberi nifi aliud perfonse di^nk^s, officij qti*fita& prcximorum xdific^.tio, & divina gloria requireret. 6. Proprios dtfe&us kbenttr dete^ere, & in^cnitim vilitatem dcclarare, nifi fratrum xdificatio>& voI5u&. Deialiud faciendum fuadeae.7 Dolere,quod m*gnificaflfim.'& ho-noremunnifi d b g l u r i ^ Dei>rationeofricij3autdigpitatisj&omrje gloriin^ vrilitacenx, ciut h;>natem, qnem vitarenondcser, in Deurat referre.S Cenfere feomnibus viliorem>fecnndum ea,qifxex fe ipfo habet, & inalij^ divma donacontiderare. 9. Subijcere fe Dea, tan-* quam mancipium Dnrrino, vel tan^ufi teiti figulo, vt de fe ad fuunoi beneplacitum,in hac, & in aliavica difponaf.i o.Subijcerefeboroi-nibus propter Dru^precipuefuperioribu^finereqs fe, fine vliadif-» ficnlcatcgubern^ri.i i.In excernisfuntlionibiis, quantumcjft exiijy abijeitior^copledi, vt l.itu ^unifir5jflCOJ?i»refljbus,loaiin w^wiiiit in fellionibusj ofijcia minin honorata,de tritiores veftes, panp«rk»i^ inpelledblem^nconiCTodioremcellam^fimplicioresfocioSj^Cffer^

kuiiifmodi H*c in affeftuf narn in opere debciKus nos acccwsjodar© jbuaei%

Cpmpend. V\t& Splrttu^lis.

taunen\ac dignitati» quam gerimus. i x.Inconfpe&n Dei, & homi-num veluti canem mortuura, & fcstentem nos ipfosreputure.quett* omne$fugiant,omnesvelconfpe6tu eius exhorreanta j.Poftulatio.

De PaupertAte temperantiA annexa. C A P. X X X X I X .

P Aupertas eft virtus, qua moderamur appetitum poffidendi res temporilesjvt folis neceflarijs fecundum rationero ftatus con-

tenti fumus. Incitamentafunt. i . Q j o d |§i relinquentibus propter Chriftutn

dominumpromittitidem(Dominus centuplum in hac viti, & pof-feffionem regni cadorum in aln cogit3re. i. Qjipd panpertas men-tem noftram rnultis curis, <?t follicicudinibus Iiberat, qu» & ipfam pungunt, Sc Iacerant, & iter in perfe&ionem , ac in regnum impe-diunt. 3. Paupertas Chrifti Domini, Qaicumcfet diyes^propter nos $genus faftus esi.

A&ionesfunt. i . Oraniafnperfluaperfonx , &ftatui dimittere, izin veros pauperes diftribuere. i. Domino rerum temporaliuai propter Chriftum renuntiare, & nihil omnino tanqunm proprium poflidere. 3 Solis ad frugalem vi£him,& angnftum tegumentum, & ad vitam ducendam neceffarijs, contentum efie. 4. Se rebus etiana fieceffarqs indignumreputare. j-.Smecefiam defuerint, patienter» «quanimiter, dc hilaritar ferre. 6« Pro neceffarijs non immoderate falicitarii fed omnem folicitudiaero in eum, cui cnra eft de nobis, proijcere.7. Superfttia non petere, & vltro oblata minime recipere.* &31i neceffaria petenda funt more pauperum, non tanquam de biu* fed veluti ex eleemofyaa danda,humiliter poftulare. 8.Poftulatio.

Be Studiofuate temperantu annexx, G A P. L.

STudiofitas eft virtns,qua immoderatum affe&um fciendi com-primiimis * & animum, in difcendis neceffanjs incuriofum , &

negligcntem , ad moderatum ftudium fcientiarum accondimus, ©tiumque moderamur.

I ncitamem* funt.i Ex ea parte, qua retundit immoderatum ap-petitum fciet*di,qttendere ad Ecclefiafticum dicentem: Altiora te nt qu&fieris; & adillud Proverbiorum, qui fcrntator eflmaieftatis, oppri-metur a gloria. i.Ex parte3 qua excitan ad neceffaria diicenda 5 tum fcientiarum nobilitaSittiro vtilitas:nihil enim eft,poft virtutero, ho-laine digaurn magis quam ftudium, quod intelle&uixi perficit, &

vohuf

liber Tertim. 44

voluntitetn • adoJium inili, & boni amorem accendit. ;, Inducit ftulrkit negligenti ;m.

Atti-.mes lunc.i.N )lle noxia,prohibita,curiofa,<?c in vtilia fcire, & lolam rerum cognitionem, noftro ftacui, & forci convenientem, appecere.i. Scienciam rebus adfalutem neceffarijs, aut verx virtu-ti^nequciqu^m pr^ponerejfed eam in fuo gradu,id eftpoft vircutera, Sc res ad 1 ulutem neceffari *s > diligere. 5. Rebus vtflibus ftudere, ea diligenria.qitiSI oportet? & finejlocis, tempotfbus, inftrumentis, a& miniculifque, quibm oportet.4. Appetitnm fciendi vtilia dornaitu--rientem. aut eci«m Lbantem, accendere- y.Non folum iitelleftum, fed eriuin fenfus, tum internos tum externos a rerum innciliurm, aut noxurum perceptione,foiius cunofitatis pr^cextu amat ^reprimere»

De Tacitumitate temperantit annexa* C A P , LI^

T Aciturnitas eft virtus 3 qua linguam moderarrmrj <?c immode» ratum loquendi appetitum cdhibemus, neos illicita, aut inn-

tilia pr.>fcrat|cC ne vera> & vtilia fine debito modo-> aut extra con-veniens temptis.edicat.

Incitaraentafunt.i..Mirabile Chrifti Domini filentium, qui per-triginta annos tacuitj Sc tribu s tancum foquutus eft:Ioquebarur au-tem vera,vtilia,cceleftia, &. neceffaria: r>oiteain pailionefuaconitft "Poncificibus filuit.2.Silencium Deataj Virgini v qux vt ait Ambro-Uusieratiloquendi-parcior: SCIQ Evaugelio mirabilis eiustaciturni-tas inijicatur:& vnum eninv.mt alterum verbumjl illud fapientias plenum> fcribicur. ^ Silentium cor diftraihim componit, ferenita-tem inducit, Sc adrecipiendam divin ;mgratiam habilem raentem facit, vbi aiuem non-eit t •*cicurnicas,ibi hixno-de facili ab adverfaria luperatur. • l

• A&iones funti.NihiJiHicitum;, nobi? minu* dec^tis >proximis tioxiurtVsnc Deoinvifum, ote proferre. 2 Nihilinutile, otiofum v& Joqtti.^. Bona excra t&mpmJSt locum,<!fc finedebitis cireunftantij^ Udlle dicere. 4. Adfpiritus vrilitatemcaptandam, & ad cclligen-dum, & roborandum ahimum, cerris temporibHS, ab viudocendij <& monendi teffare.. j - Non- fofum extrinfecam linguam cohibere, fed etian» incenoretn cojjjfeirionem ab lrrepituphantafiaruro,cfc ver*

bo^rumjibduceie^.Nihil^dortenfationem' fed loIumaJdDei : gloriam, & proxinrtorum fitulem.vel noftram nec^C-

fitatem dicere,autcogitatione voluere. 7;Poftwlfltib>

CompcnL Wiid SpirittuUs^

De HodcjlU temperantut anncxa. C Ap. L I I ,

MOdeftia eftvirtus, qua externos motus, & geltas temperi** miis, ( fic que dicitur rmturitas ) qiuque in ludis , & imi$§

rationis rnoderationem adhibemns>( &(ic dicitur Eutr^peliaJ ac dcniqii3 qua cultui, vfcapparatui perfonx debitum modmn poni-IBUS:& Gc dicitur fpeciuliter rnodeftii.

Incitamenufunt. i.Confideracio divinseprsfenria:. z.Inverbis, & a£tionibus fervata modeftu, mkim inmodnm meatis profe&ui, & pnritaci deferviuficut immodeftia otScirj yadc ex motibu; exter-nis, de interioribus merito iEdf&ifxittf* 3. M tgrmm momctmn Iiabei ad proximorum xdificationem curandam:ipii nanque ex i]s,qit\ss ob ijciuntur ocuIis,de homine bonam,aut pnEpofteramopinioneni sccipiuai.

ASiones funt i . Capnt buc > ilUic que leviter non movere; fcd, cum opus eft, gr^viter, fcrnacure converterej f\ vero opus non fitt' re&um tenere>& inanteriorem pjitemtantillurninfle&erejnon ta-mcnadlaCits dextrum.vel finiftrurn inciinare. 2-OcuIos nonvagos* nec immoder*te elevatos,fed parum de miftos habere>& cum opor^ tuerir,non torve,fec* benigneinon fu perbe,fed bumiliterjnqn to ho-nefte>fed cafte, Sc pudicead afpiciendum levare; & interloquednoai cum alijs, non in vultns eorum fed fub oenlos, zm etiam fub metexjni afpe&ura defigere. j.Rugas in fronte/ed multo mag;is in nafo^evita-rej & ferenitatetn mentis, faciei ferenitate , & moderata hilaritate prxferre. 4 Labia, nec rninus comprefla* nec nimium dichv&a, tem-porefilentij,tenere5Cum veroloquendum eft, vetbaipla, acratione loqiienii,modumquepenfare.y Ueftibus mutidis, dc religiofecom-pofid$ amiciri.6.Manus mandas, d veftes non futtineant, dececater jguietas, & pallioopertas,aut aliquantu an manicis conte<ftas,o|* cir-cuafpe&ionem>fervare.7.Necnimis lente, ne.c nimis.feftinanter ia-•edere, nifi neceffitas vrgeata & tunc, quantum fieri.poteft,:deCGris aon oblivifci. 8.0mnes geltus,ac rraotus ita> vf.apud omne^ x<l|iica-tionem pariant, temperare ,<?c iecundum prxfcripuim-ordini.s it£jf* minem folum,fed frarri affociatum incedere^.Si Iudis,autiocis,anV roi remittenii gratim vtendnm eft,illi fmt rari perfons^ftatui, & di-gniuti congruentesj & omai ininria, obfcrxnitate , illiceleritate, & penila&tia vacantes; Ludos autem > & iocos malcrari; peruntjt ad Eutrapelbm m->deftiaB partem.iq.Veftibus nimis delicutis, molli-bus, curiofismitidis , vel peregrino modo elTormatis , & aKftatuife horrwtibus, qu* alitjuamarobitionen», ^nimi, JviQllitit4m,aut ^linm

Lifar Terttns. 4 / affe&um minus ordinatum oleant,non vti. i r . Idemfervare infu-pelledili bib!iotheca,apparatu menfa^cellas, & fimilibusj quxom^ nia zAia fir;t> vc nec nos in vatns curas diftrahant» nec rnentem rni-nus ordinata affeSatione polIuant,nec fratr.es noftros fcandalo, aut ncca minoris xdiScationis lxdant. 1 zPoftulatio.

Dc Itmilitate Religiofa. C Ap. LIIL

FT Vmilitas dup1exeft;ultera cognitioniv*iceraaffe&ioni$: cog-L nitionis humilitas eft virtus, qua noftraea vilitatem agnofci-

rous; riYeitiunis vero , quaex ccgnitione noftraevilit«tis nos ipfos conj&mnimus. Hanc autem vtranque fund^mentumeilevirtntuni omniiwn nemo eft, qni ambigat: cuius msgifterfuitnofter fervator. Eadem eft fumma totius difciplinge Chriftianse: eadem homines fiut Deo gratiffimi, Angelifque fimillimi: eandem Deus in iuftis Ikli maxime curat:eadem eft magna?& incomparabilis Gpientia, recep-taculum bonorum omnium,fons exaltationis,virtus magnorums no quidem deijciens, fed roborans animnm, ad aggrediend J difficlia; qu* proinde ab omnibus ad perfedionem anWnotibws fe&anda omnino elt, &. procuranda fiimmo opere.

Ex hnmilitate cognicionis (qux fane admodum difficilis eft)mul» ta item bona oriunctir: qui enim fe ipfum cognofcit, iam quendam gJTidnm afceditjvt perveniat ad cognitionem Dei;in hac notitia fuif ac Dei, quid habet homo,nifi quoddam inititim falutis, qux ab illn* minatione mentis fumit exordium?ex quo grodu afcendit ad timore Dci,& amorems* cordefuoelationem/upeibiimquerepeilitj&ad veram affrfti\s hnmilicatem fe difponit: & contra vero ex proprias cognitioni s defe&u,qu2C mala non proveniunt?prcfe&onefciuS lai noncoguofcit Deum,Gcut oportet,& curetxcernx filucis exordio:. qui enim mala fua nefcit, & quanta iniquicas fic, in Deum.mlurgere viliifimam creaturamjnec peccatadetettabitur,ncc Deoplacere co-*tabitur,nectimore Dei, necamoredonabicur, necfuperbixmaci*-.. lam eluet, nee apud Deurn non nifi vililfimus, & abieaiilimni reputabitur.

Hanc iui cognitionem d«obus modis adipifcettir homosorationc. videlicer,quaa Dominohancfui notitiam petati & confideratioiie, qua ieipfum quis , & qualis fit, diligenter expendat: cfuobus iccmk

roodis poffumus naturam, & moreshominis mveftig.ire: pnaioqui-dem abfouite.fecuiutoverb per comparationem ad alia.

H*c autero compawrio longi&tis eft,& admodwxi difficriJ*:^*:

Centpend* fifti Spmtu.iti$t

inhocconflftir vtconfidcnr* aliarum rernmperfe&ione, iniuira* iiiinjq^^ntnmhorriinis reifeitioncomnes excelhnt; ccnferetmitn fehomo cum Deo, Angelis^dsmombus, bruth, & reliqnis rebus, cmro manimatis.a qnibus omnibus in pluribus uperari comperiet.

Pricr veromodnslongevtllior eft$ ad quemhabendnm, ad ver-< tendnm eiijtria efle ift homine..naniram fcilicet,potenti irn>i5c ad!io~ nem jqua* cumtemporalia Gnt, ad uh tcpora pr^teritum, prxfens, & fntnrum referenda(unt,inquiratergo hcmo apud femetiplum £timo,quid fuit,eft, & erit.fecnndo, quid potuitpoteft, &c poterit: tertioqmdfecit,facit,<?c facient:fihomoh?.s novem veritate^ in ve-tierit.facis h*bebit,vnde fe cognofetjcX apud Deum,homine$ que deijciatHis confcderationibus homo formatus,fe iplnm afpiciat,vt vlcu$,vel a poftema fartidnm,ex quo tanta fanies peccatorum effla-xitrvt creatnram valde dcformem, indignamqueDei ocnlis prxfen-tari :vt ca^em mortnum,vermibu(qi e icatentemjCuius tetrumodo-rcmnequaqu-im fnftinerecnifi coceptafpedivinx miferationis ref-|>iraretltaerg> homo,quantum vis perfe£tus defe ientiat: cui h;ec vilis asftittiatio fui tanto eric facili- >r;quantG melius cognofcit omnia bonaex Deoefle,& hominemexfe ipfo nuHmnbonumpoffidere.

Exhaccognicione iui orinir affettionis humilitas^cuius gradus* ctfi diverfim a diverfis nnmerentur , a nobis tamen duodecim re» cenftbuntur i.Eft,feipftim defpicere.i.Sibidiffidere.^ Sereputa-re divinis donis indignum 4 Se omniiiminimii exiftimare.y.NolIe' abbominibusaeftimarijdul^ri, m;gnihaberi.6\Defiderareab alijs Conremni,& vilis haberi.7 Exaccer to honore,ac laude,doiore affi-ci. S»Propriam vilitatem, & defedus libenter detegere. 9. Se Deo omnino hibijcere.io.Subijcere fe hominibus propter Deum.i i.Ex fun&ionibiu externis abiectioracompledi.n.Seomninoinntilem reputare.

Eatantpracterea alij duodecim hnius humilicatis fru&ustfciMcet caftustimor,l4)llicita fui *b negatio,promprifi:maad alios fnbie£tio, fortisfnftinentia,aperta fuae conlcientix manifeftatio,veriflimapro~ priae vilitatis ele£tio>generatis in confpe&u aliorum (ui deie£tio,di-ligentiffima omnis fingularitatis fnga,diftri&iilimum filemmm,mO-deratifsirnm rius,circunfpeCU loquela,modeftifsimus inceflus.

Mediageneralia adhanc humilitatemafleqnendam eadem funt, qnae ad alias virtutes fMpraiubiecirou*:fpeciale vero eft hnmiliatio, ic fui deiediojfinequanemo perfe&am hnmilitatem adquiret.

Indicid generalia funt, qux infra pro omnibus virtutibus defcri*-W t n r : fpecialia verovama varijs afllgintur; Tnthemms antem

Abbas

Uhm Twiim* 41

A b b ^ vvi^inca.qiiatfccui-.tnr^flJgn^c.i.Eft^fihomttfeocnnibusla-foriorem i i% vil orcm ^no l t ^ ,2 , Si omni tempore, coram Deo, & ttnmtoibitc neglig<*ntus \\m f <rmur. ;.Si boaa operaocculcarede-fidcrec» <S: profeclum abfcond;<ti 4 Si fiia maUconfidercij &oua bona alij fecerinr, mmifaftet. j .Si aliorumdefci&us taceat, & Jeni-rercumtenetnr, corrigat. 6, Si fecardumadincrepandum , non ex pufilianimitate, fed ex propriae vilitatis agnitiGne reperiat,7.Si cor-reptiones proculpis Ubenterfufcipiat. S.Siaccnfatusnofeexcufet. & fine caufa accufatus non clamet.^.Si fit in vace rnitis, dulcis,non cIamorofus,modeftus.io$i,qu£ dealijsauditjn meliorem partem interpretecur. 1 i.Sineminem ,quamumvis peccatGrem jdefpiciat» 12. Si laudari non appetat, & laudatuserubefcat.i jSihuides^ac favores vere contemnatj Sc a laudantibus, dc magni eumfacienti'»

,bus, fefubtrahit. 14. Si dedetra&ionibus, £c correptionibusgau-deat.in divino amorecrefcac, & fe, vt reum, culpx confideratione, compungit. 1 y Si correptus fileat, nec corripienti crimina obijcUt* i6.Si cunfta mundi huius folatia deferat, & nullas mortalium ami-citias requirat. 17. Si non fe diftrahit ad mnltas & hominum auxilia adafcendendumnonexquirens,in fua mediocricateconfiftat.i 8. Si tribulatis ex cordecompatiatunaliorumdefe&us paiientertoleret* .&rprode]inquenrzbus oret. ip.SinuIli Dei benefiiiiainvidecdona omriibus imprecatur,<Sccnpiti ac defratrum profe&u con gaidet» 20. Si fua peccata in contritione ad memoriam revocat, & ie omni Dci beneficio indignum putit. 21 .Si luum iudi :ium,& voluntacem aliorumiudicio, & voluntatifubdit. n . Si veftes n,vas,pulchrast

pretiolas delpick; vilefque concupifcit.2j.Si obfequijsaliorumefl debitus, &ofiicijs abieciifsimisdomus addiftus. 24.S1vilioramH nifteru, qu^ alij refugiunt, facere deleftatur.i f.Si fedemvHiorqn, & pofteriorern quazrir? nec sequalibns > nec in&rioribus fe pr&fert. 26. Si doflus cb Dei amoremlcieritiamabfcondir. *7- SK filentium diligit.cSc ne olfendac.au tlingua Iabmir, paucifsimaloqnirur verbi. 28.S1 rilumimmoderatum, & omnes imrnoderatosgeftusdesritat. 29-Si Deumtirnet: & ob timoremeiusomne peccarumcvitarede-* cernit. 50.Si obeclientiau, Sc fubieftionis amator efticiturj &inhi£ omnibus,quaediftaiunt,mentisflabiliCiitefirmatur.

De Paupertate Religiofa. C A P. LIV-

R Eligbfa Paupertas eft, ob amorem Dei, & deSderiiimperfeC-tionis,omnium rerum temooralium ab dicatio, opere, <x: vo-

lnncare c o m p k u , eaeit viro religi^o ica neceffari*, vcfiiicillms

ffmpeni. fitii Spiritualis.

actminiculo perfeftionem, cnius gratia a mnndo difcefllr, cbtinere non pofllr: cnius tct funt pitfrcg uiva, quot brevi fane explicare no pollumus: eanamque Evangelicus pauper liber» tranquillus, hono-ratu%& ,"nSeamis ^ r j c^ rcnlto porentius quamadivitijs cbeadem protf gitur; quonibm Deo turse eft,eos,qui libi fiderunca nrulis eri-pere>& libe.rare. Pauper eti^m Evangelicus ditior eft homiiie kmm mundi ditilfimojquia ifte lemper eget; ille vero tanquam omnia ha-bens> nihil hmus mnndi concnpifcit ,ac deniqueineaomnia bona* -&iucundadiviti-trum habet, am<*lisipfartim libera, Sc apericulis, & follicitudimbus exempta.

Primuseiusgraduseft.omnia propter Chriftum,voto emifib,re,B

lincpiere.i.Vommiftudiraplere, 5.Superflu;*relecare.4.Neceffari;> jmmodemte non rnhxreie.j.Rerumnecellariarum penuriam p«ti-6. Inreg^ itudinibus paucrs contentumefle.7. AiTe&u,<?t eiteftu on> nenn, nr.Jir.-tem, & inccmmoditatemexquireie.

Eiufdem triplemeft prxmium promifltim. 1. Thefaarus in coelo* a.Indiciariapoteftas. $.Centuplumin hac^& in futuravita.

Media ad ilLimconlequendam in fubditis funt, vt rebus fibi a<l vftrm conceffts nequaquamj yt proprijsj vtanturj verbigratb,. vt ni-inioalfed:»! ill^s non pofficteantiVt a prxlato per modnm eleemofy-xixdat is^&non vtdebitas,accipiant> vt nulli ali) finefacult;<teeas tribiiHnt, aut commodenrj nec fine ctira conlervationis, aut diutur-iiitatib in vfumajfurnintiledilludpraicipuum eftj ne huiufmodi res rnmioaffe&u poffideantur: in paupertate enim no famrerum vfu$» «juaro affeihis confiderandns eft:quare,fi ad aliqusm te immodera-teaScilenteris»cura illam/i fieri poteft,relinquere$autcerte> fine-ceffam fit>pro alia fimili,obtenta Mcentia, commutare* ac deniqu-e flihifmtim efle^dicas.

Superior etiam>fi mos religionis ferat.debct huic religioforum de-fiderio favsre, & res ad vfum illis conceil^s interdum permutare;cu vtaffefitum erg^ eas deprehemlatjtnm vx paupertatem,quam profi-tentnr,aQionedifcanr5& res,no vt proprbs,fed vt commodatas>re-tineant.Deindefi vute,in ccencbij-s paupertate vigere lubie&is fuis deneceffariys provideat,a corrigia calce^ menti viqiie ad fi!u fubteg-xmnis> & cunfta ad libros vi&um* veftitum, & medkamentumne-ceflaria,five quxcumque illa fint, prxbere non definat5& a fxcula-ribus, aliqnidpeterefevere,jirohibe?t.

Huic fan&ae Paupertatis nrovebendx rctnedio qnatuor obftare fotent.Primumeftreligiofonun multitudo» ad quorum fuftencatio-fiemanec cofuete eleemofyax,aec rsditus coenobii fufficiunt.S^cun^

lua&

Liler Terfiuf. ^j • #

dum eft domus aedificadce defiderinm,autampliandi, pralatu folli-cn.msKiiivtirftisfjciat,fi.bditis neceflariadenegat. Tertitim nimia cura,quam in facris tempii vafis,& ornamentis/alijfqoeparamentis emendi>,collocat. Quartum elt quornmdam praslatoruraingenium durum & immifericor$>qui,cnm ipfi robulti fint.& in miferia in fe-culo educati > omnes fua duritie metiuntur, & nefciunt infirmis compati, nec delicatorum mifereri.

De Cashtate Religiofa. C A P , LV.

C Aftitas religiofa eft virtus,quaprompte,&: dele&abiliter, noa folum ccrporejed multo m^gis mente, acarni$ voluptatibus

penitus *bilinemus 5 <x vt mens noftra liberiusDeo vacarepoffit hoc propofitum perpeEuo voto firmamtu.

Eam autem religiofis eile msximenecefTariam^confirmatrone non eget: quia tanta eft vilitas carnis carnaljbn* voluptatibers dedirx, vt vixqueatfnb h^bitu reIigiofoconfiderari,eiufdemmultip!ex eftex-cellentia.Prima eft,quod alijs Ecclefiasvivendirrodis prsefertur. 2*. Quodhomine mirifice in rationehominis ornat,& perficit. j .Quod hominis cor a dura lervitute iiberat>& qtufi indominio fiu,acpotef-tate coftituit.^.Quod cnIcoie3 fuos immcfis divitijs,2c thefanris cu-xnulat. y. Quoti eolrfe afficic honere maximo. 6.Qtiod incredibile le-Cufuavitatem, dc puriilima vo Jupta tcm,cotra id, quod carnales p«-tant,afYert,7.Quod tanta eft eins pulchrhudo,vt puritatis,& mudi-tixnome mernerit obtinere.8.Quodn6 (olueius tjulchritndo terr^ pul:hricudinefuper«ttjveru & Angeleru pulchritudini iecoequat.9» Quod eft etia fimillima coeleftibus fpiritibus, in ea> qua meti ioferr^ tranquillit^te,& quiete. 10. Quod houunes fibrdeditosa periculis liberar 11. Quod falus eftcorporis , & Jergx vitas qiuedam,ac iucunditas vitx. 12. Quod cmnia 51 Deo creata eiftitatem amaat, Sc aliquam fimilitudinem^aut odorLm eiashr.bere^curllit.

fittlt gradm primus eft,voro orrmes carnis voiuprates abijcere.s* Votuimplere.j Acribus carnis tecationibusnopulfari.4.In vigilia tent; rionibus impudicitix, carere. y.In foronoKnpuris iltofionifaii no fcedari.6 In carne,quafi fiiiecarne,vivere,qui cmnesno modoin cceK» cumnh.tu b.bet pr^miu/ed etia in terra;nacarnis:metisq5 rou-diti:t intelleaui fervit,vt coeleftia,& terreltria cegnefcativolucati.vt a voluptatu nexibus Jibera in M. qnod reflu eft, iuos ferat afle&is* corpoii, vt vka longiorfrobuftiorem.iucundiore». poffideatfac»* dem hc noik eft eximij, quo caftitatemomms Ecclef iaprof^ i /^

Media ad adtitatcm coparandamlimt i .Oboninjabftincn^» fcilicet ex Mbkm in qu3ritate,tu in qtuIk2te>cor|iar»feperfl8aiii|> «Mtui^ folum ad viveadiii», & laboraodum fecuftdu vgwuoneca

Cmptni. l%r 'vpmiMjtB*

tuam necfflWfa conced-as.x.Putn* i< lMMer,4s»vtni prasferrfni, j 5>en-luumj ptffariin viluMuimV, t^iluUjue la-hiWiit»,^, Aibimn len-Irrucn i & in eellus, corporiique moii^ iftixjprafi^ nwm $ fr..-.cdor incefTus, & mofus levi^, ac laicimts loienc «d levifatem p&mi&wrts* & hb amore gravitatis in caftitateelucentts, feparare. $ Corp^ri$ caftjgttioflagris, cilici)s> vigilijs, »Sc fimilibus. 6. Seeelsio ftbij? , qui propoficonottro impcdimenco eile poifunrj & fugaab occahioni* b iu , in quibus pofitus homo rarofecontinec: & hxc ad cafticutera <orporis comparandam percinenc.

Ad tnentis astem cafticacem pro movendam,alia fuperfunc, quo-:«tnm primum eft fcire, cafticacem domim Dei effe, neminemque, (i-* ne eius gratia, caftumcffepoffe. i.Oracio , quacaftiticem h.*nc pe-tamiis.^.Liccerarumftndium, praefercimiacrarum.^. Defiderialcoe-l«ftia,quorum prasfidio in divina ac fupernaturalia tendimns, ac eo ipfo terrena,prxfertim carnalia,<Sc impura, ex horremus y.In rebus alijs Dei voluntatem facercnam qui eius iufsis ob temperat, mere-futaVt iuxta defiderium fuumdonum caftitatis obcineac.6.Circunf-pe&ionem in omnibus tenere.7.Primas cogitatione$impudicas,fe-fe infinuantes, inicio expellere. 8. Animum pacientia conrinere, que fi iracundia viceric, eciam caro fuperabic. cp.Humilitas.io/Medita-•tio mortis.i i.Teinhacparceinfirmiiin, & imbeciilem exiftimare. 4 1 . Confilium praelaci,aucfpiritualis magiftri,qui ab Spiritu Santfto do&us fciet iuxca capacitatem* aut necehitatem tuajmi remediaco* yjnientia applic^re,

De ObtdientU Religiofa. C A P . LVI-

O Bedientia religiofa, viro religiofo apprime neceflam, inferio-ris eft a i fuperiorem propter Dcum Voluntaria fubieftio*

.quamvotoftabilivit,acquefirmavit. Huius radix efhquod prastatu* vicesgerit Chriftij quod in praslato Chriftus iubetj & dum obedi-mus^non cam homini, quam Deo ipfi fiibijcimur. Eiufdem tanta eft cxcellentia, vt virum obedientias, & Chrifto fimilem, & planeibear tum faciat: per eam enim homo, vt holocauftum perfeciiifimum, in bonorem divininuminis confecratur:ea operibus minimis eximiiifii impertit meritum:e£, voti promiffione firmara, virginitati ipfi pvx-* fertur,& abdicationem oranium rerum longe poft fe relinqtiit.

Primus eiws gradus eft» voto fepraelato lubijcere. 2. Votum im-plere. 5. Quaecumqite iniun&a, etiam abfque praecepto implere. 4«Qnolibet modo nobu iniunda rice perficcre. j , Voluntatem fi-

niul

liber Tertitiu 48

ITJU1 cum opere roaiori fubdere.d Intelle<3:um;i?ve iudiciiim.prxlati enfibus conforanre.7 Csecaquadamfubie&ione imperata facere.

Virtu* h3ecfuaviflimaeft>vtqu« nihil infolens a nobis petars m> hil noftnenatursecontrarium expofcac; qua mulciplex viftoria, mu-di lcilicec daemonis,carnis,fuique ipfius comparecur. Cui multiplex* proinde praemium refpondet: obedienci enimdatur, vt ChrMium vitae lignum infuavitate manducet,& xternam damnationem igno-ret;vt purirate ditacus arcana divina ignofcat, vt fuis appeucionibus dominecurjvcin hac vita v)Ttutibus,rn altera,earum prxmijs veftia-tur; vt alros,inftar columnaj,verbo,& exemplo fuftentetsvt mirabili tranquillitdte fulge*t; & tandem vtcum Chrifto obedientiumcapi-teregnet,magnaquepotiaturgloria',obedientr parata*

Media ad obedientiam exequutionis iunt. 1. Vt nulli occupatio-ni^qnam vib frud:uofe,nifi foli obedientisErtededJces, aut afficiari^ 2. Vt cor ab omni afteclu rerum creatarum liberes, qni te ab obe-dientiaretardarepoflit. 5 Vcnimioamorenonafficiaris ergaipium prselatum inbentem.

Ad obedientiam autem voluntatis iuvat primo , vt prelstum di-liga^, & benemeritum de te patrem agnofcas 2. Vt diligatea qu« tibi iniunguntur, ad ea reapplices,& ratroaes qu£ras,qua? te ad to^ rum amorem permoveant. 3. Vtipfum obedireames , & veluti ali-» cngid preciofum,vtrevera eft,magni asftimes.

Ad obedientiam denique intelle&us iuvabit. 1. Ut quoties iudi-cinm tuum adverfus iulTa infurgit, prudentiB tuaeexilitatemj & ex-* perientixdefe£tumadverta5.2.Utcibiperfuadeas,aliqno immode-rato affe&u moveri;& pafiione, 3 Vcftatumtuum^&praelaticonfi-deresjquia ipfe eft capnt a Deo conftitutum; tu vero membrum ca-piti fubie&um., quod fecundumre£fcim rationem a capite debet di-rigi.

De Insirumentis ad ajsequenddm virtatem. C A p. L V I I .

P Rimum rnftrumenrumafTequenda? virtnth efteitis seftimatior ad qnamconferunr^tum qu#deeiushoneftate>&ptifchritudi-

nepaffimcircuriferuntur;tum incitamenta fingulis virtutibns fupra appoficarcum deniqueqninquefequentesconfideratrones 1 Q n o i virrnces h >minem Deo fimilem faciunt,& fur conditoris imicatorS* 2. Qjjod virtncibns vica^fpiriruali&ftacum babemus , & noftro rott* neri (aci.sfacimns5.Qu0d illas func,quas Deus, Angeli,Sandifpec* catores eriam>& perverfi homines magno in pretio habenc,4. Quoct vhtus eft>qua in hac vitapafcimur* & confcientix raorfus fedannis*»

eiulaue

Compcnd* Viu Spirhualh*

eiufquepoffeffione vitam qnietam>ac traquillam ducimus.f.Quod iila fit,qaae iuftos ex hac vita migrantes comitatur, <3c eos in coslefti patria coronat.

Secundum inftcumentum eft poftulatio virtutis , quo tripliciter vti poffumus. x. Si omnes virtutes fimu!, autgeneraliter, figilldtim eas enumerando, abomninm virtutum audore poftulamus. 2. Si vittutes fpecialiter,& feorfim poftulemus, ita lcilicec, vt in hoc ora-tionis tempore, autinhacdie humilitatem, & iniequenti obedien-tiam, & ficdeinceps aliasvirtutes petamus: vel vna hebdomada, mente, auc amo vnam, eanriemqne vircutem inftantiilime poiinle-tnus.3. Sinos ad defideriumfpeci.dis virtutis, accencaconfideratio-nealicuius incitamenti ex prxia&is, movemusj & fic calt*fj<5H, aut accenfi, a&ionis illiusvirtutisaftibus, ad praxim adducimus, & fi~ KUil illam ardenciflime poftulamus.

Xertium inftrumentum, illudque maxime neceffarium,eft diffi-dentia fni. Quartumingens, & etficaxdeuderiurn virtucis. Qnin-tum intencio a£fcua!is,operandi ex fine virtutis, & iniiiper ex amore Dei. Sextnmrobur mentis,ad perfiftendum inquxrenda virtute* Septimura.illudque prxcipuum eft,ferves,& affidua operum cuiuf-quevirtutis. Exerdratio, taminterna, quamexterna, cjua vnulquif*. que, non tantumvirtutes omniftatui, vocationique communesj ied fni maxime ftatus peculiares exerceat > $c earum a&ionibus ad per* fcftionemdiligentcr pervenire, contendat. O&avum nullam exer-Cedx virtntis t>ccafionem omktere.Nonum vitxregularis feqnella: cuius altera pars eft.vt fphitualis vir a&ionibus propiix vocationis fe accommodet,& alijs fratribm fe libenter affocietjaltera,vt omnia a fua vocatione aliena fugiat, & vniverfa fxatlaria, & a propofi to vocationis abftrahentia refpnat. Decimum cuftodia regulaei & vn-decimum examen particularej de quibus duobus figillatim non-nulia dicenda funt.

Deduobus yliimis inftrumcntis virtutum fcilicct cuflodU regul<ct & p/itti-cuUri cx»mine fpcctalius. C A P. L V I H .

C Vftodia regulaetalis efle debet,vtea,non folummagna, frd & minima, quxque ardenter amentur, fideliter conlerventurj

attente meditcntur,integre cornpleantur,pro magno honore habea-tur, in regulam vitas accipiantur, & vlque ad finem vitx cnftodian-tur. Huic antemcuftodix [prxterqnam quod magni eft momenti ad vktutes habendas ]paxelkproxima, &mifericordiaprxrogata:

iuvant

I Libcr Tcrthit. • • 49

fafcntqne a3 mm i * Rf pil"s frequenter l « M g . W j Ciilpis in ea d 2 1 E caftigare, & . f c f a , pro ratione fui ofba,, « 1 1 . 0 « « ^

benter fiilcipere. 3 Univerla, qti» a regula ftntt fiint, five m.gna, fiveparva,mwii habere,4.UIos iuicipere.illos diljgere,illjs feaflo-ciare,qui fuerint contrmptores fsculi,fetf atores virtutis,& arnato-res diicipiinfc. f- Obietvantiam regularumiam tandem cufrodire* dlligenterincipere: & priftina fegnicie reii&a, ad folicieam curara perfe&ionis tranfire.

Exameu particuUre eft pugni, feu congreffiO cum aliquo 1 peciali vitio,ex propofitccura.examinatione^ collatione compa&a*cuiu$ finis eftviciumillud eliminare, & oppofitam virtutgmadquirerei Propofitum h >c fignificat,vt,cum mane e leftofurgis,ftatuas eo die, vfquead meridiem.vicium illud impugnare, nuilumqueia ea m-ite-fia,nec minimum defe&um admitteres & fimilicer a meridie ad Coenam.Curaeft,vctotoillo tempore propofifi nonoblivifcarisjfefi! illud implerecnres. Examen eft, vtbis in die, femel ante prandium, & femel poft coeaam^ante quam cubitum easjn ipfo tempore gene-ralis examinis(de quo poftea) attente diicurias,an iilud propofiruin tuumcuftodieris? ficuftodieris, Deum Au&oremagnofces, eique gratias ?ge< fin miiiii< amariffime defleasj teipfurareprehendas,£c accnffesjdeamiffis defe&ibus doleasj Sc de cstero propofito tuQ ftareconfhcuas.Collatio defignacvcli meridie ante examinationein ali^uosdefeitus deprehenderis ,eos in chartanotes, & fimiliter in nofturna examinationej & nnmerum defeQum vnius exarninatio-nis cumnumero «Iterius conferass <Sc fimilicer defe&ns vnius dici fequentis, & precedentisi necnon c\ hnius bebdomad», & prxte-m^vrfbtummencis km videas,& an aliquantum proficias,vel de-BCJ,ts9 ccgnofcas.

H*c autemcnraiftfinomme aovo giudeat, fciJicet examinis pamcularis^esnmeri fig lificaca anciqtu **Ue e i t i v a l t a n "necef-£ S °binfirmitatemvirium noftrarnm, qu* faj in omni

P^iintfwefpecMlicura, & iteratione multorum adim, m M f a

Prr» t> j -»^

Cmpcni. Viu Sphitualis,

Propbfitum verohutusexaminis tria comitari oportet: fcilicet firmitas,qua ftabiliter & ferventer bonmnftatuamus.-fidelitas, qua non hi nobis,fed in Deo confidatnus: & longanimitas qtta in cxpto* perfeveremus,vfquead emeadationemviti), Sc virtutis adeptio-nem. CHramauterodiligentia, acfblicitudo, quate, Sc omniacir~ ctinfpici s, occafiones deficiendi pertimefcas , ccelefteadiutoriuin ttnplores>attentus fis inomnibns,ne tuumpropofitHmfrsngas,lap-fusilatimadvertas, Sc pei internam compun&ionena > Sc propofiti innovatioaem affurgas, Sc ita te ipfum in hoc particulari emendesi Vtdijs defe&ibtts h-.benas non laxes. Difcretionem comitabitur gratise pretio,qua feiasconfcientia; receffus excutere?- poftttlata gra-tia>fingulas dier horas,ab hora prxcedentis exsminis vfque ad pras-fentemjbrevirer vv attectepercurresj&jfinulJunjdefe&umadmik feris Deum .mctorem agnoices * pro eo gratias ages, Sc gratiam no-vam ad perfeverandum expolces.fi camen aliquenaadmifferisjdole,' & ertibefce de-non fervata fidelitate* & multo magis,G non ex infir-mitat<5,fed ex verecundia, & ofitantia deliqnerisjillum deteftare, Sc veni-am hntniliter expoftej ac propofitum renova, Girca ccllatio-nem duo funtoblei vanda:primum eft,vt,fi ex vfn huius inftrumen-tiprcfe&umnon fentias,hi.ius rei caufasinitiodifquiras, patri fpi-rituali aperias, rarioncm pro cedendi cum eo conferas, Sc ordinecn ab eo prsefcriptum in violabiliter teneas.Secundum eft,vt fi ex prae-diSto vfii particularis examinis nragnum perfpicias fruftum.enm ad vertas > Sc rationem qua proceftini, vt in pofterum eam obferves-Denique materia > circa quam hoc examen verfari debet, eft cmne vitium> omnis defe&tts, cmnis pafiionum, & lenfuum, ant virium sniroseimmortifioatio > & cmnis virtusjdiverfo tamen modo:.nam viria examini fubduntur^vtevellanturjpaffiones, & fenfus, $c vites animx, vt ab tis*quod vitiolum eft er«dicamr, viitutes verb^ vtde ncvo adquiranmr, &ut fi adquifitse fint3ad debitum pervenianc feugnoentum.

Efttamen confiderandum, vtadverftisv;tiumi!lud>quodmaio-! i»em tibi viminttilerit,& fueritvelutalionimrex, anteomniafcrmis •particulari* examinis pngnes* fi vero a nullo fpeciali vitio aceirime impugnari te ientias,a mincribus>&ordineprieribus,hancpugnam nd oriaris,. pirmo quse incipientium,de inde, quse proficienmiro, ao ^enique qtiae perfe&orum fnnt propria,in exa me adducendo. Dein-de vt non foltim vntun vitiuin poft aliud,& vnam virtutem poft ali % Mexamen adducas $fed etiam in vnoquoque vitio ad vnu exce/Ium. tms, & in vna quaque vittitfead vmm a#iun.ciw$ lc orfixn cxasnent •pgooitt* **'

Cphf Tertlftf. jo &e InilcijS aiepu virtutis. C A P . LIX-

I Ndicid adeptse virtutis funt quinque. Primnm eft, fi vitia virttiti oppofita fenrias ex tin&a, aut vi&a, sut magna ei parre cam-

prefla.x.S>pa(Iiones;& aife&iones fnas videas moderatas.^Eftl*-cilitas,atque voluptas in-bene operand(*,ectindum illam virtutetn, quam inte inveftigare contendis.4. Defiderium vehemens in virtu-te creftendi- f. Con£brmita*vitx hominis iuftiad vitam Domiai moiiii Iefo Chriftia& ad di&aJfa.&a,& exempla faa&orum»

CmpcvA. Yit* vptritHAlii.

L l B E R Q^V A R T U S.

JDE T2RT10 PERFECTlQNlS GRjiW\ NlMPt Dei ytiione^pcr iludwm orationis hiftitucfidoani yia ynitn>n

dicitur: pro perfcttis.

C A P v T P R I M V M .

De Oratitnis fublimitatt, & neccfsitatc*

P O P U L V S ilie Domini, qui in mulcis Chriftianam gentens fisnravit, &fei ^greiTu ex AEgypco vironim fpiritnalium, feailnm relinquentium, typns fuitj cumper defertum, in

terramfib! prcmiffa trantlret, &illi panis deeffet, panede coelo truffo, qnadrbginta annis paftus eft: cum ergo primo mane ftupendi Eiiraculi.efcam fibi datam,terre iuperficie operientem vidiffec, eiuf-•uenaturanv-ic vfum ignorafTet,d]xic admiransrman hn? id eft.quid cfthoc.?iftfautemincerrog;icioni folus Moyfes, dodtus a Deo,reipo-dit: ifte eft panis,quse ncbis dedit Dominus ad vefcendnm. Eadem tiunc multi admiratione tanguntuncumaliquid ex Ecclefije defertis confiderant,aliquamfciIiceccogregitione.m fpiricualium. virorum,. & quidineo fiat,attenta mente retradant: videntenim quafi efcam qiundam fuaviilimam/uper terrae faciem expanfam» & in refe&io-aem ^tamin illodefertocommerantium, quamvel curfimperillud tranfeuntium, appofitam* vivlent inqnam in congregatione illa plu-rirnos viros lenfus fuas,<5t affe&us cohibentes*Dei)& proximicha-rkatefervecesjfxculurndefpicientes, Sc in virtntum omnium exer-citationenn incumbentes. Quis non vide .t h."ec omnia effe quafi ef-camecadoderoiilam* qua& illi viri perfecfci, & qnicunvjue eoriim *onver£ationem inmentur>fe iucunde abundequerefiuunt? ciim ergo aliquismores iftorum contemplatur,puritatecandidos,mentis iahitares , virtuteconfpicuos, prx admiratione cogitur dicere: Man ini?quidefthoc?quid eftquodiftositaauget,& perficit?eos ita mo-deratur, &regit* &areliquis hominibus dhfimiles facit? nec inve-Biet, quihuicinterrogationirefpondeat, nifi Moyfen aliquem doc-tura^ Ht0»& doftrina £*gdefias illuminatum;qui dicat:hic eft fpiri-ti» tirarlbniSjquem d&it tobis Dominus 5 non ad corporaliter vef-*endum» fed adftudiofe^ fanfteque vivendunuex fagc enim fpiritu,

velut

Viber Qtidrtus. ? i

vcltK f% fontdfolet morumnoftrornmemendatio exoriri, <ft ffcncti-tas , mentilque puritas dimanarc,

Huius ekx iuaviffimae,pariterac iucundifsimse n^uram^ac ciig-nitale illi edicunt, ac explicant,qui,in vitx ipiritnalis defertojltafc reficiunt, fanfti fcilicet patres, qui vno ore 8 fenfuque fatenmr, c r ^ tionc cibum eiTe cxleftem, quo in deferto fpiritualis vita& rencimuri & vniverfa, qurecorpori corporalis cibus pra^ftat, animat fubminif-trat, d e q m Latirentius Iuftinianus, cap.18. dedifciplinarnonafti-ca air.Oiatio eft bcatiifima virtutum rmtrix» vitiorum interemptrix, culpse venia, peccatorum abolitio,interventrix.mundi, falus homi* iuim>charit<ms mater,caftitatis robur,iaftitiae regula,. prudetiae fpe-culum,finftitatis-decus,cientix lumen, fapietiai cellarium, domef-tica Dei fiduciaaiiimae, medicamsntum pufillanimiratis, gaudium cordis,fida huius peregrinationis comes,moeftorumconfolatio, im-pugnatorum impenetrabile fcutum > fecretorum Dei cognirrix, hu-militatisnormajfideiclavis^lioneftatis prxvia, obedientias plenitu-do,fecurititis fons, Angelorum imitatrifc, iuftorum exultatio, tem-perantia^magiftrajpacispehigiis^dajmonumftigsltrix, quiefcentiiu» refngium, confcientiseomamentum, additamenrurogratiae, araori*. incentivum>porta cccli . petitionnm nuntia>auxiliatrixftrenuaj me-diatrix precipuaa& coeleftium facramentorumreferatrixoptiroa.

Sedadhuc dicet aliquis;Man.hu?Iaudes orationfs aitdfeijfru.<5his-breviter perftri&os legijnaturam veroeiusnon imellexi: qnid eft hocde quo tanta,taraque fublimia dicuntur?oratio igitur eft cukus, five interior, five etii.m extericr Deo exhibkt;s,quo (ive aperre» fiveoperte, abeoaliquid poftulamus,velipfi mentis afte£tibusad-hsererun*. Haec omnia in hoc libronomine orationis intelligiraus> cuius fublimitatem , & roaxitmm vtilitatem poftquaro expofuerjV imis,adpartesorationh tra&andas figilLtimdefcendemus.

Beneautemdekac orationein hac generalitate f&nipta dici po-teft,quod de Manua Moyfesaffatuseft: hic eft panis, quededit vo-bis Dominus advefcendnm: hic eft cibns i!Ie, cui non infulie coiv gruit.. quod a Domino di&um eftf. non infolo pane vivit homo, fed inomm verbo,quod proceditdeore Dei:p>anis.nanquecorpusrefi-c i t , & vitam eius cuftodir* st verbum Dei, f*iod Jaiicet Deus do-cuit (vt eft PfalmusJ 3 nobis prolaturo &c medkatione CQraroimitu* animam cibat, & eius fpiritualem viram fervat. Eft itaque QTSLOO- tik hus animce, quem Dominus dedte iuftis, §c viris fpiritualibufc >ad-vefcendum; eft alimentummentis, quodanimabus laffis coced«or> Vt ad itinera virmtis fufficwnt». eft eic^ intelle^ius * cuiu> refedi^

lancftA

fan£h cogicatio eflreft panis voluntatis,cuius robur amor erg* D£ul &omnis pius afFeftus eft: efiiiutrimentum pr^cipmim ipfius cor-poris,cuiu? fiuvicas eftlevaread Deum pnras manm,& os aperire v t , admojum aviculx, roriscceleitis pircice^s effiGi.icur: eft de-nmmcaeleftem:wn3,illo veceris Iegis mulco fuavius,atque prxftan-tiiiS » quod benignus Dominus tux Eccleiix in perpecnu refervavit.

Gratio item in coelum nos ducit, a poftciTore cceli adminiftratur^ & fui pirticipes qna!i e terra excralaic, & ccefis adfcribic , in ca fide-lium orxfidium eit con[titutiiim,ea m >rbi anirns fanantur, per earr* mitianimavirturibas nutritur, & ttig^tur, eadem iuftus adbonum promptus fit, & interna fuavitate perfunditur» eius demum ftudio animusadlab^resroboritur, dv»mones vincuntnr, & ccelum ipfurr* expugnatur. Qjiidamplius? corporis manus omnes novimus , ani-mjD minus orationetn nomintrn us» quia non aliter quam manibus res corporeas>ratioaere$incorporeis > & invifibiles apprehendi-tnus; oratio igitur hiomini pro manibus data elt» immo fi res aequa lance libremus, eft ipfa quxi-im mantis , corporis manibns multo perfeiiior: has enimporefti limicus ligare , hoftis abfcindere, raor-b is a'ref,*ccre, & <*b opere impedireiat oracionem iufti quis iig^bk? qui$ ab/ciridetfquisinipediet?

Hinc,vir Dei,quanta tibi futura fic cura orationi s> comperies: fi cnimitadiligisminuscorpori5,vtpro illis £ ixfione fervandis,om-ciabonatemporaliapofth^berenondubkareSjquam impenfius di-ljgendaeft Rnmisanimx>neaipeorar.io> qux bonis animx conqui-rendisperff&ior fervit.

Ec ipfas corporis manus > vt de Damifceno narratnr , aliquando reftituit» hacetiam oracionis manu poteris, 6 bomo, pugnare, falu-tifqueinimicos evineere. Hi in curri6m*M & hi in eqais, ait Pfaltes, nos autem m nsmine Dei nistrt* Iam fi minibus divitias quxruntur > iuxta id Sdomonh, ramas fortis divitias pa ra t , quas divitias veras , ae loiidasramusoratioais acquirat,brevitercolIige: oratio enim qux-cwnquedefideraca breviter impecrat, iram Dei placat, veniam pee-cacotimobtiaet^viciaexpellitji periculis liberat,dehoftibus vi&o-riam reportit^difficultates planat, Dei familiaritatem confert, p rx -fentiara Angelorum donat>San&um Spirituoi,& eius dona tribuit. Quid non orario confequitur? ipfa eft nngiftra fapientix,ongo prx-dicationis^locusrevelationumjnftrumentum miraculorum,ad om-nia teraporaIiafubfidium,& tandem ad xternam vitam confequen-dam validiflimam prxfidium.

%i iixc itafuat^xquum elt.vt dilkenter orationi.& confidcratio*

Liler Qutrw* j%

ni,vnde emergunt>vaces$&: id,propter quod vitam fpirituaJem arri-puifli Lcere ftudeas,quod non eft aliud,quam oratio>& contenopla-cio, qua nos Deum cognofeimus, & vitam ad vkrutis normani inftituimus.

Verba Bernardi tandem te moveant: obfecro vos jjnquififratre* permiiericordiam,proqua tammiferabiles vos facere ftuduiftis,fa-citead quod veniftis, adquodafcendiftis defluminibus Babilonis: Superflmninj Bubi!onis(inm\h Prophetaj/llicfedimus,&fleyimttsjum ucoriaremur tui,Sion: Nullavobis hic nutriendorumliberorumcu-rasnulla folicitudo, quomodo placeatis vxoribnsnion denundinis» non de negotijs feculaiibu$,non de ipfo vi&u,& veftitu neceffeeft, cogicaresprocul a vcbis,magna quidem ex parce, diei malitiaj& fo-licitudo vi tx : hic abfcondit vos Deus in abfcondito tsbernaculi fui$vaeateitaque,dile£fciffimi>& videte, quoniam ipfe eft Deusi ve-rum vthoc quandoque poflitis^curandum eft vcbis prius, vtvidea-tis,quid eftis vos, & iuxta eiufdem Prophetx vocem, fciantgentei, quoniam homines funt; huic duplici eonfiderationitou hxc veftra-vocatio tribnatur.

Hasc, & multaalia, qu« praeterimus , funt orationis elcgia.Iam crgo ex laudatoribns inftru&ores f*£ti,ad praxim procedendumj& qucmodo, aut voce , sut mente, orare debeamusj qnomodoetunit cum fru&ii mediiabimur, & contemplabinaur, exponendum eft«

t>e Orationevocali^eiufquedivifionein PubliCttm-, & ptivaUffU C A P. I I .

O Ratio vocalis eft colloquium cum Deo, verbis exrpreflirai,. laudibus eius, vel neceffitatibus noftri$J,vcl varijs animx af-

fe&ibns, ptftnlatiorijbufverefertumv £r quidera mnltis de canfis, vocibus oportet orares non ex parte

©ei^quiomnianoftra^etiamintimanoviti fed ex parte noftra; quo-fli*mdocet nos,ad recipiendadonapararK Oramus vocibus, quo-»iam ip (e Dominus, cuius volnntas omni errore libera eft, vult a nobisoreLud^ri, &orari. M«t 6; Vos autemfic orabitts^ P*teruos7erM

qui es in ccelur.Icem quia Chriftus praceptor nofter, & ian*9i ad imi-tandum ncbis propofiri,fcimus,quod verbis oraverinc.Rurftis quia fcriptura fpiritudivino tradita^ad orarionem invitac. fccdeGi 59^ f>ate ncmini eius mAgnifiientiam , & cenfitemlni dii , in VM* la&t-tumnosinrum^ tn canrius labiorum r& cytharis, In&i&ervipigrj?:

tiaia

Cowptnd. YitA SpYituaVts.

tlam rtoftram excucfamus,& nos ad devocionem, & fervorem extU femor. Deinde vt ad bonorumdefiderium nos ipfos moveannu, & petorarioftem, std bonaniefiderara capienda,paremun ac cadem ne defideriumbonifcmcl excicACum , rerum cerrcnarumoccupatioue Jart^udcaf; & vt memorurft fn bono ftabihamus, & ecrum , quibus rodigemns s & k quibus friFe&us , & defiderium pendet, recorde-ifcurj& vt, qcii ff>iritii3 & corpore coalefcimus, fpiricu, & corpore a J)eo t«os pend£re,fateattmr.

Hfeigtair funt cauf#,citt vocibus deprecemur, & orationem vo-calem stmple&amttr. Hanc antem in publicam, & privatam fcimus a S/Thoma divifatn. Pnblica eft > quam Ecclefia per rolniftros fuos,. vel quam mifriftri nomine Ecclefise, furiduntjlicet non pnblice, (ed> domifiat. Privataeft * quamqu<e!ibetperfonaprivata, nominefuo, profc?aucproalijs,profertjlicecin publico>& apud multos eatnpro ferat.Mcrito atuem h#c divifio foli vocali oracioni accommodatur: tttm qvia omto mentalis ex natura (ua occulta eft>& in (ecreto cor-dis fa£fca: tnm qvia Ecclefia nomine fuo orationes vocales fieri fttf* fitj&intus in folo corde orare nomine publico, non dum praecepit.

Duplex haecoraTio,pnblica,& privata vtiliffima eftj ac inter alias plurimas vtilicaces hunc fru&um habet,quod mirifice ad mentalem crationem aditum parat.

Oratiohem publica,quae nomineEcclefiaefunditur, ab ipfa ma^ tre noftra prxfcripta eft» noluit enim ipla preces fuas miniftroruni •udicio relinquere j qui errare poterantj fed per Spiritum S;in£hun edoda voluir,qnid a Deo peteanm eflet, & quomodo effet laudan-duSjOrdinare. Uerbaautem Ecclefix ad orationempublicam perti-nentij, Miffdefacrificio, horis canonicis, & alij> precibus, quas in nriffali, &breviario legtmus, alijfquelibris ad Pontifices, &.Eecle-fiafticasceremonias pertinentibus,continentur. De facrificio miffa^ vttale eft aliquid infra dicemus:modus aucem recitandi orationesj qna^fa»ifick*adhibentttr, & horas canonicas, aliafque quafcunque publicas preces,idem omnino efhnifi quod qu2edam,vt iacratiores, & Sacramentw^ac collationi gratiat propinquiores,maiorematten>-tionem,& reveretttiam,& devotionem requirnnt: quam obrem fo-lutnde modo fundendi horas canonicas dicemuss & quod deillis di<3:umfuerit,ad alias publicas preceflefitos accoromodabir.

rOration&h* publkse duonomin* fortjras funt: vocantnr eniiti officiur» divintun,& horx canonicar.officium qurderruvtEccIefiafti-ChSc rdigtofi^toitoiiiimitneiis^igifeduliratis debitx.mone^ntnrs divioum auremj qugnuiain Dei honwem inftitutum eft: hora^ vet6

«aoO|

Ltovr ^wmm* yj «itftfiK* quoniam, fecnndum Ecclefix, &patfnrninftituMJ cerqs

c iifrnp.tis dievx noftris hoiis recitandae funt. * c^rxrpn-uiuroeire numerumhorarum canonicarnm » nullus igno-

rats qyiquMei&i fcriptura3ac P#tfimi$ aucroritJtcm accrptt: Natn DavM dl*Jf#to f# f//? Luulsitt dixi itbi propicr tudici.i ffJSflf /tf<c: lu-dicia miipoeiuftitKB Dei ad feptem capita revocantur,qux m actio-xiibns Sdcfj fpei,charitatis, prudentia^iuftici^, forcicttdini% $j tem-pcrHnri^continenturj acpropterea leptem funt m die laiidarior.es Dei.ft orationesad Deum,vt cuique virtuti certi laudatio,& eidc in fmirum cuftodiendx,<5c provehendas propria oratio refpondeat, Sf ncies etum in dieiufti cadunt,merito igitur fepties divinam isife-ricordiam deprecamur. Septem diebusperfe&us eft mundus, £c feptemh~risredemptus> igiturtotidemhoris latidet Deum, Sc gra-t m mat Occlefia,^quura eft. Habent etiam iftarum horarum fingzx-lcB mm leve fnndamentum in mnltis fcripturx locis,quos brevitatis caufapr^terimus > vtiamaliquidda modo^quorecitar: debeant^di-Canms.

2e Legihus emtiwis vvC4Uspuilitei& primo ie Puritute cordisi

C A P . I I I .

T ) Rima oraticnis pnblicse Iex i7t,vt ex corde puro,<5c reftd prpce-X dac:cni, feulolido fund^mento, nifi oportet reliqua,quibus «qimmeit noftras preces condecorari. Qui eninlboc munerefun-. guncur Iegati funt Ecclefoe ad Deum,pro magnis negotijs deftinaxi. vc telicet ib eo bona cemporalia, & fpi ritualia poftnlent, & ingref-lnmm illa cceleftem HierofolJmamimpetrent:legatusautemocor-tet,vc fir nobilis,& ex primatibus reipubiicx,&: civitatisjne 3 f„mi-iiaubns Rcgis conremnatur$& neei tanquam vili, & abiecfco in au-

a p p e ^ ««ncipiiimeft di.boli? q u i

i 2 E ^ ^ *fipoft.ilhid acceprun inianitatt" ;mT11fv, r "'. ^" ~ **v " KVIL «UW at-cenrujai

" f f t S : : « rc »« a t , propterie ipfum,non a u d i e n t i ^

pulchritudinem & l L % , ' 4 **f f u b f t l t l l i t» eft Ecclefu, cuiut ««™, fc l«A^»»ceiB«is lin^te homimi V ale t exgonete? ^ lcgaci

ComprnL Vit<t. SpirituaHs.

Iegatirr«:0tf5in«pctfnciii:m^>atque puriflimxquantadebent r.u-ri tateA vitx lan&iute nicere? Ipfa corde ipforum coelcftia c.'?iiue-"rat, & orexterna iedes effl^gitatjquomodoantemcorterrenis in-fcxren$,& fl;<giti)s cbrutum coeleftia concupifcet?quomodo os men* dacijs, detrattionibus, cS: alijs verborum peccatis pollutum aude-fcit, b?atitudinem poftnlare? fed ad quem hi deftinar.tur? non ne ad Deum? quemlunt alloquuturi, Sc adminiftrationem inflexuri, An nonillnnvqui eft ipfa puritas,& fan&itudo? fintigitur tam fandi,£fe infti,vt cciamDomino* vtcnmque finernboreftare poffint. Prxci-fmiim munns legati eft, vt fic negotia , pro quibus mittitur feliciter agatiVtorancquod cupit,& petit,obtineatj id autem in malum mi-niftrum quomodo qnadrare poteft? certem qui munus orandi, Deo donantcpro nobis,<Sc alijs ftifcepimusiillud dececer,vt par eft,prxf-tarfjCupiemiHjnempe vtnonfolum acriminibus, verum & abalijs pecCcJtis^quantnm hxc vitatulerit> abftineamus: vtaffe&us, paffio-lies/xculi cupiditates cohibeamus; neinter orandum rerum vifibi* lium memoria faedemunvt virtutes oranes quxraraus, quibus ornaj ticonfpe£fcui Dei prxfentemur.

De Tmpou oportuno ad hotas qu&rendo* C A p. I V .

OMnia tempus habent,& opera noftra Iaudabilia quidem funt^ fifiantoportuno temporejfi veroante,aut prxcer tempns Ju-

rc damnantur.Hoc a Deo verum eft,vt ex icnportuno,autopQrtuno teropore fxlices , autinfxlices eventus ixpe dependeant: hoc tem-poreraedicina adfaltitemobtinendamvaletjalio nocet;cibo.& po-tui fummendo lua funt tempori defignata> in quibns corporis inco* lumitati profunt>& extram qux morbos indnciint.Quod (i alix res aon mtilti momenti apta tempora quxrunt, qtiid de facris precibus fentiendum eritjn quibus tantum momenti, & vtilitatis ineft? * Et quidem officiuradivinum in no£fcurnum dividitur,& divi-imm.MlUidinquatuorpartes>fcilicettres no&nrnos,& Iaudes, quas iIiraquattiorno&ishoris,ijfquediftin#is recitari liintiolitx5 quia tame,ardorerepefcente,vifum intolerabile, fublatum fuit ab Eecle-fia, & matutinaleshorx fimul poft raediam nofJem recitantur. Nec ifta hora apudomnes Ecclefias, & religioforumfamilias expe&a-tur:qnia mnlti in prima vigilia noftis confuevere has no&urnas pre^ ces fundere.Tempus officij divini> quod in fex boras canonicas di-Vifum eft, ita fignatur, vtprimarecitandafit prima hora dieis tertia iicendahora tertiapoftgrtum foUs->qu*ia korglogijs HHpaoici*.

llbet QUiirtUs* Ji

eft ferc nona hora diei> fexta fo fexra diei hofa j guas eft ditodecim* hora noftra:nqna dicitnr fimiliter hora nona diei,qti£ eft tertia poft mendiem: vefperas recitjndaj funthora poftrcmadici; ccmplecto-ridmdenique circ* initium noGis^ante finem crepufculi vefpertini effecdiccndum i idque fignaot flla verba bymni. Telucisante rer-rninum.Licer hx fint rigorofe hor» cfficij (Jiurni, tamen vfus etiam obtinuit > vt purces huius ofricij, praefertim i hora fextaper aliquod fpatiumtemporis prasponantnr. quod prw.-\c?cerfatis eft inftitutum proijs , qni faluti animarum vacanrj non enim pofTibileeiTet, cura Cam exaftifreqnentatione chori , folidos fruftus in litteris f*cet% aut afiquid mngnnmprofaluteanimarum moliri.

Nunc prxtermiilis. his,qui in ehororecicare tenentur; illi, qui apud (em?tipfos horas recitant, fi multa levia peccaca vitare cupiur, quasin prvep:>ftera horarum recitationecommirti certum eft* Sc £ perfectionis amoreflammefcunntempori recic.mdi ab Ecclefia fta-tut'">,qu:;ntum fieri poffic fe accommodem, ant Idltem ei, quod a vi-ris (piLitua1ibus,perfedionis atimonbus obfervari viderinc. Hi pri-rnamfummomane, aut folarn,aut poftlaudes, quas am.muinis fe> cernuntjtertiamJ& fextam,ingreflo iam dicante prandiums nonam poft prandiums vefperas, & comp!e£tirium, aut (imul, aut feorfitns longe poft meridiem>& matutinum ad initium no&is perlolvunt.

Hos falcem omnes Ecclefiaftich& religiofi imitentun (i,occupa-tionnm caufa,ad ipirituim Bcclefix accomodare fe m igis,ue:iueant; Nec fe iif^otiornm prxcextu tueantur: quia manifcftum eft ( ordi-narie loqucndojnullum efte minift^rium nm occupatum, qtiod pra* «ii&is temporibus aliquidhoraslabentis vacuumad otacionem uoa relinquat;fi quis velitfe,<!t fuadifcrecemdifponere? Scaos vidimus. non lemel viwi occupatiilimos, non tancum pnHiSjs horas obfer-vaffeyledamplius ctiamad morem OcclefiajacceiHlie.

Mjcrni it~m momenti eft, adid, quodquiscupit, obrinendam; (t quotempore Rexbenignepauperes excipic, adpoftalmJum icce-dar.-Dominusautem inhis hotis, abEccleliaftatutis, A> e>queinf-piracis, vel certe non longe exrra ilhs , miniftros Eccleax b m0$ excipit,eorumprecesgrarashabec, petitacocedit; attem orib i> in-Commodis,qna: non necefHcas, fed negligentiaprecancis mvcx:c,eo-rttmdeiii niMticnem importon-im h*bet:quis crg< , nifi inlanus» 9M* devit;in hxc rempora fins preces reijcerePRcgoitaquece^le&oriVt durri pfivatim recitas quantum fierifK^flit, horis chdri teaccoing»^ desrcrede mihi ekperco,miHa eftoccupacio, licet raagii^, qit^ corn-BQodum ternpus orandi pr^ripiati fi res , quibus intendjcodwm eit^

O x mecUo-

C&i&pem* Viid spirttujilts,

tBedicctis prndentia difponac. Qnod fi nec prop teroccupstiones pi^s;<?c vtileseft officjnm procelandum ,qua fronte quis audeat, propter vaniiates illnd aproprijs horis exrrahere? fanequiidfece-ric,nihilin huius orationis negotio profkiet,

Dc S-pxuo temporis cmqne hor& tribttendo. C A ?. V .

N Ecfoluna tempora commoda, adofficiumcanonicum perfol-v*andum,qu;EreiKla luntsverum etiamfpatiumtemporis cui-

cjiie hora: canonicsc conceiendumiita vtquiefe3& prodignitatere-citari pollitrfienim tempus anguilius fit>& brevius, necetfe erit, vt recitans minusattendat,nainus devotefegerat,& in verborum pro-latione fdtinet. Si ergo opera hominnm , $c nnllius momenti cofig* par«tionehnins,tempoi ts anguftijs non premimus,quareopus Dei> «juo eum colimus . ct lpintualn, ac tempor&Ha petimus , limitibus anpiililir,:-iiscoarctabimiis-?CiboJpotuiJfomnoi&: curis hniusfeculi felhctens faris tempuscocedimus, ita vtpoffintfine fdiinatione fie-ri,& operis Dei tempus,ita vt commode fieri nequeat, vltra m/>dum prxcidemus? Bene per improperium quadr«t m nos illud Domi-fii.-quia glfj huiuslasculiprudenrioresfilijs lucis^in generationefua, fiinr: iilienim totnta viras tem.^us , in bonis temjorahbus quseren-dis in fumuno hi vero Vi* exiguum terapiis in Ikn&is precibus ccllocant. Detur itaque fufticiens tempus precationii nec propter lkterarumftudium, necpropter meditnioriem, necpropt- r minif-terium aliquod decurcemr. quia potens eft Dominus in breviori morulamagis, quamin m-ultishoris, nosillnmimre, £c accendere^ & inminori temporenos multadocere, *S: laboribus noftri$,ac siii-aiiierijs abundantioremfructum prasftare*

DcLccom\folutionemhowum aptcctigende. C A P O VX

S lcuttempus aptum.ad recitandas horas Canonkas, quaerendutri eftjita & locus eiigendus,quireverentiam,attentiorjem, & de-

votionempromoveat ,autfakemnon impedi^t. Prxcipuus 2iitera locus adhoc deputatus efttem^lums dequodi t tum eft & Domino: Domusraeadomus orationis vocabituriquia videlicet non ad ina-nia cfc>lloqnia, fed ad Deicultnim & adorationem facratur. In tem-plo Deus iecundiimbeni^nitatem fuam pr»fentior adeft, ex eo que PaiiJus probat,Denminnobiseffe3quiammus templum Dei.xquu eft £iitein,jHttcipn-eregem exorare,vbi benignius,& aftabilius iufim «kfcfenuamoflendit. In templg etiam Deus ckius exaudit, & noi-:

likcr QuAYtUSl JT

tras nreces propitius fufcipit: adhocenim faftumcft, inquit; Salo-mo%c refpicias Domineorationem fervitui,& cbfecrationemeiu*, & andhs prece$,quasfundit f*mulus auis corara tejatqneipfeDo-niinus promiific Salomuni, quia erunt oculi mei, & cor meum fst ciiitis dicbus.Orz.iio quoque funftio eft nobiliifimajacpro indelo^ cus ei nobililfimus deputatunquale eft ternplum Dei:tandem,fi cas-tera paria fint> melius eft lbi orare, vbi multa funt, qux ad reveren-tiatn. & devotionem commcvean tjtempla autem effe huiufmodi ne-mo poteft ambi^ere.fi confideraverit:in templis Chtiftum mediato-* remnoftium, eciidum prxfentiam realem, quamin Euchariftia ha-bet, affiftere: Angelorum frequentiam Dcminum fuum coniitatem adeile:altaru,im3gjnes, ctuces, fanftorureliquias^&ipfosparietes* Deo dicatos fan<ftum quemdam timoremincutere:ideo confuerum eftapud oipnes, qui refte lentiunc, in templumad crandum accur-rere. David perrexit ad t:«bernaculuro, vt oraret Domimim: Anna filia Phanuel no difcedfbat detemplo, ieiunijs,& orationibus fern* per intenta: Pnblicanus akendit in rempktm > vc oraret, ibique re-roiflionem peccatorum accepit: Petrus, & Ioannes ad orandum af-cendunt in templum : & tunuchus ilie Reginx AJEtyopiae venit adoTare in lei ufalem.

Ex quibus licuet^eo^^qiii privatim officium divinum recitant3op-time fa<>ere>fi;dumcommodepoiiunr,teplnm,autoratorium ad hoG genus orationis eligunt: locus enim ille (acratior % & ab inquietudi-* nibus remotion & ob maieftatem Domini ibi latentis gratior, Sc ob fan&ornmirnagines, & reliquias icceptior,& abhxcomniadivinis miferationibus plenior, ad puriores, & ferventiores omiones pro-0iendas,exfufcirar..Ec ceitomeft,diabolumin templis,prxfentia fal-vateris,& Angelorrmcppreildm^mioifcs poiTead nos accedere, & me.ntern aivinis incentfijmalis,aiir v^inis cogicationii)tlS,perturbar.e•,

At qni commode nequenntin templo,aiitc>ratorio diIvinum ofti-cittm exlolvere, licite in qnovis^liolocopoteiunt, huicetiamgene-ri publicx cr^tionis infifterejdum modo duo hxcobiervare cnrent: vr>umeft,vtdiun cc?mmcde pUnmr,precesnon fundantin lcco mi* nus honeftoJ«'.mfordido>& immudc ; fed,ii in Ecdefia,antcr:<u>ritf mm poifinc.at in cella ^uc in ea parce domus,qua operis ibi fa£ti de-centiacominendetAbi r.iltilad dcftrartior.eprcvocet preces eilun-f dant.-altei um eft,vt nihil in eo iir,quodnoftram attentione, & reve-ifnamirnpediaticnm enimattentioa Deo fit adorationem necefla-m* vt fineiJJa.laltemvirtuce h.bitr>,nequaquamhoneftcfundaturj ie^ucur, eumlgcum adprcwcieligcndiimcffcquiiatigmc comin,

qui

Cttnpend. vU& Spirhudlhs.

qtii m eo verfurtunautque in e-o fiunt,nec impuras cogitatiOnes ex« citet,nec ad aliena infpitieada,aut defiderandanos mictat.

-

De Habitu corporis inbous canonicis fervando. C A p. VH.

N Onparnm refert, ad devocimor^cionem fundendam , halsl? tus>aut fitus eorpori$,exqwo anim»is mirum ifi modum folet*

ad revarenchm, ^c devocionem provoc *ri; iti enim iptricu* noiter* dCaroque conveniunc, vt ex alcero ad akerum propria aifeftio dima--Xicr.corpus dolore aiie&um anim« criiticiant ailerc:anima Iqcitia,anc fervore donacacorpus roborac,acque confirmat: & quermdmcdutu metis>intelIe<Shi, & atfechi Deo iuncta, corpori naodeltiam pnebec> .*C* corpus modeite, & reverenter (e gerens r<*verentiam menci iu-jerit , ac fervorem devocionis accendit, De iilis ergo , qui in choro Mnanicas horasdicunt, nihil monen<|iim occunit , nifi quod in l&* *iendo,ftando , geruifU&enclo, <$c alij» fimilibus , ea modeite, ac <graviter fervent,qux mos Ecclefix prsfcribicea namque italapien-ter iaftiruca func, vcraaximopere devocioni fubervi.mt:is autemeft fen<fJarumcer£moniarumfinis, mentes noltr is ad Dei memurLms dile£iionem,ac reverentiam excitare: nam cum gr*vi corporis mole jrayeiminad dormicurientis anirni excitationem his lenfibilibtr* fig-ais egemuSj quse valde vtilia funt> fi ea, vt inftrumenta adiuititiam, non vtip(amiuiticiam,accipiarous.

Confulto autena dicitnus, hxc modefte, ac graviter efle prxftan* <da: quoniam vidimus,non fine rubore > aliquos cantantes in choro, immodeite fedentes> pueriliter fe iticlinantes, oculis vagantesj rifns fiiftollentes; & alia eiufmodi tam leviter exequentes , vt non tam Deum orare, quam facras preces fubfanare videanttir. Confidejrent «rgo > fe in confpe<5hi fummi regis ftare, & pro faluce vniveHorum deprecari>& omnes defe&us in choro,ab imperfe$j$j& repidis fie-ri folitos,vitarecurentineDeumoffendant, fratresfcandalizent,^ Aagelos cancantibns adiun&os ad indignationem provocent, - Atnuacij,qiiiprivatimrecitant, prudenter fegerent, ficonfue-tudini chori fe ipfos accommodent; fi, inquam>ac fi eiTent in chor<?>t

«ongruis divini officij partibus, aut ftent, atit fedeant, aut genuflec-tant. Adqnod cuftodiendum ifkid excitare nos poteft, quod lura priratim recicamus, no minus quam in choro Deum ipfum onmus, $C nonaine Ecckfiacloquimur;& eadem ottpino bona nobis, Sc alijJ obtinere, contendimus-, ac proinde xquunri eft>vc eundem modum» quaacum fieri pQteft,oraadil& nos habendi, teneamus: ea namque,

lihcr Qufirtus* j£

qux in choro devotionem, Sc reverentiam excitant, apta fi«it extra illurmad fimiles aftectus provocare:quare non funt ab illis,qui apud fe recicant, ex toto pr^termktenda, fi in rronnullis fervari,ac retmf-ri queant.Hoc autem fa£to nonfolum devotioni conlulimus, fed fc Ecclefixinftitnta nobis cordi effe^monftrarmiSjqux, velln occuJtOj non prxcermittimus: idqueDeo eileper gratnro, ncrno aon vide» bit^qui^a Domino Ecclefiamdiligit>atque eius fciu,cognoteit.

Et quidem, vtad particnlariadefcendamus, aliqui genibus flexis horarnm canonicarum penlum exfolvunt;qui fane benefaciuntjfed^ txteris paribus,melius facerent,fi alinm corpons habituro Eccleftai congruentioremfervirentfqux non,nifiin quibufdam divinioffici) partibuSjgenuafle&sndaprxfcribit, & tempore Pafchali,ac Domi-nicis diebus genufle&ionem prohibff) $c orationi mentali huc mo* dum orandi relinquerent. Alij ftantes horas canonicas dicnnt:& hi certe, fiftationi fux , reverentiam adiungant, mnltomagis adEc-clefix fpiritum accedunt, cuins fuit vetus coniuetudo, Pfalmos aoi iiantibus, & non a fedentibus recitari, vt exregula Benedi&icolli-^gituntempore le&ionum feflloiiS monachis indicentis: quin & Caf*; lianu$ait ,cumde Pfalmorumdicendorumnnmero pia eiTet apafil antiquos illos exortacontentio, Angelum in fpeciehominisfiirrc-XiiTe, & duodecim Pfalmos fuavi modnlatione decantafle. Ali j,non iam gennfle£tunt,neque ftant nd horas canonicas,fed fedent; & hic; tnodus taxandus non eft,prxfertirn R modeiie,&:humiIiter fedeant» immo dignuseft lauciis,fi aliqua ratio iuftafedendi,vt laffitudo cor-» jporis,aut imbecillitas,aut pia alteri, enm quo recitant, fe conforma-di voluntas i«tercedat:nam in hoc tempore, in choris Ecclefiaftico-rum, & religioforum, pfalentes fedent: quod cum Ecclefia vfu pro— baverit s non poteft, non extra chorum etiam laudarij maxime curn Davidaliquandohuncorandi modura admiiTerit. i.Patali 17.

Aqiubuidam antem indubium vocatum eft* an deceatdearn-bulando canonicarum hcrarumpenfumexfolverer fednobis vifum eft, horas canonicas non effedeambulandopromendas, nifi adid aliqua necefiitas cogarjcuiulmodi eiret itineris.xorporalis falutis,am temporiss experientia enim demonftfat, ipfam corporis motionemj

ct fi moderata fit, non nihil cordis attentionemimpedire, & non multam reverentiam fecum afterrc.

P$0

*f*W*

Cowptttd. Yit£ Sptrhus.riS.

IX Smfl vo(h boris canomcis adbibcnh. C AP. V I I I .

^ C Cclefia Catholica.cum in chorofacras prcces fundic,confucvit> JL* eaSi non fimplicicer legendo, proferre» fed dtilci moduhitione cafcrare;q ai v(us,ficnt vtilillimus, ita <!\: vetiilirnus eft, & abillo an~ tkpio Dei populo lumens ex ^rdium- In lege autem nova Cfnuuis ipiumcinendi modum primus invenic: tum hymnodi&o ab ip(b, fcilicet Domino,vtait Chriiof.hom.33.in Mart cS: a cfifcipulis,exie-tnnt in montem Oliveti: eft autem hymnus klis Dei cum cantico» tfc inqtiit Aug.ad Pfalm ^o.canit item Ecclefia PUlmoSjft hycnnos, vt abobfcasnis voluptatibus animos avert<.t* vc fuavi modulacione vocum oblecttet: vt ad devotionem , & fandtos !>fte££us fortius ex fufcitecj vt patrias ccelelHs delideria !uccendat:vt erga Chrilium ittmmnmRegem moremfidelis reipublicx, fegeratj qux,ndoblec-fittionemregum fnorum, feftacumcanticis, i t inUnunentorum ar-inonijs celebrare,confuefcit.

Cantus igicurvtilis eftin Ecclefbjfedenitendum cft; ne id,quod perfevtileeil, Ecclefix filijs,aut in vtile , aut etum noxium, redda-tnr: acproiade fugienda ett in cantu oniiiis Ievic *s , onnnis diflolu-tio> Sc ea, quae faepe ex fuavitate vocis, aut ex pericia muficjeiubre-pere foler,inanis gloria vitanda:miferum enim eft>initrumcnta cotn-pun&ionis indiftra&ioneaa vertrres exex ijs, qn» nos amore Cei flarnmaredebuerantjnon amorem, fei culpam, & oifeniam amoris comparare. - Habeat ideo cantus ptricmlium virorum illos comicesM quos

cjuidamhis collegitverbis: pfdlanc illi hilariter, vt excordeluoom-astn noxiam triftitiamjfervorisinimicam, expellant: diligenter,vt in IJei opere^quod tanti momenti eft, omnem culp^bilem negligeciatn abijciant: vigilaacer, ne lomno vincantur, & preces fuas puerili hac inabecillitatecommaculentrpleae.vocis exilitatemfnaienteSjV;: (e in Qbfequio Dei viros oftendant: alce, vt aliorum vocibus coniones^i &>felibenter cantare, demonftrent: integre, vt fuumdebicum infte r^di lca tque ex h">ftia a fe obhta nihil ablcindant: viriliter,vc cona-ti^m funm in precibus ponant, & in omni vittute (ua debitum obfe-quiijm impendant. . . *

Qui vero,non cantandoj fed legendo canonicas pre.ces fundunt, lubentetiam.quasinpralatnne eorum,quaj dicunt, obfervent: pri-moalteeiS fundant; naraa Deofub miffa voce aliqwi h ' ras dicunt, v t a feip(is,<fcapropeftincibus audirinon poifint.i, Diftinfte GIC-^ v e t W p ^ o f e r a n t i nefjllaba? ^ u a s , Telyocesdeglutiendo, di-

cenda

A

Llber &t40Yt&- $7

t*n<Ia confundant. Tertio , graviter, & aliqnanttilnm COnftanter precariones efferant, & orone feflinationem in le gendo.autloquea-tiofifpeftam habeant. Qiiarto.fine vrgente neceliitate intcrruptio-«aes non facianr,rnemmerintqne fa&um cuiuidam do£tori5,qui>cum caeptahora canOnic&Epifchopum Parifienfem infuamdomum in-«r-dientem vidi(let,incIinato ad eum capite, in fignum revercnri*. ho ram eo expedante fini vit. Quinto, integre tsGitent, ita fcilicet, vt iiihil I <e diccndnm omittant: elt enim Daminus odio h >bens rapi-nam in hoiocaufto. Ac tandem prcccs horari* fuo ordme proferan-turjita ntmimm,vtquz prxcedere debeant, pr*cedant, qu» luble-<jui,fub(equantur.

De Pr&paratione ad HcrasCanonicas. C A P . I X .

Nce orationem, inquitEcclefi. 18. praepara animam tuam, fc nolie(Tequafrhamo,quitentat Deum^qiiemadmodttgnenim,

qui Deum tentat>& cius fapientiam,& omnipotentiam irreverenter explorat ,ipfum irritat; ita imparatus ad oracionem accedens eius eti*m indignationem provocatTentat Deu>qui abfque convenien* tibu s inedqs finem cura adipifci,vt fi abfque cibo vellet vitahrferva-•rerfimiliter tentat Deum, qui a(que prsparatione aliqtia yult atten-te>«tevotequeorare,& donum aliquod obtincre. Ante canonicas er-go preces orantis mens parandaelt,& ab omni evagatione colligen-da, vtpofiit, devote,& attenteprecari. Sedheu,ipfe vfus precandr fios infenfibiles fecit? &quiaquotidiefxpiitt precamur, & tantum Dominum iubinde recipimus,donorum larg3 donatione cbdurefci-mm $ cum tamen e contrario ipfe vfus deberet nos in fingulos die* ad accuratioremapparatum,&fervoremmaiorem promovere.

Iaminterrog<i$,qiiaIis fit,oporteati/ta prxparatio? multi>oratio-nemaliquamvocalem prxpararionemelTe, cenfent, quorum aliqui fic orant: Apperi^Domine, os meum.ad benedicendu nomen Sanc-tumtuum,mimdaquoquecormeumabomnibus vanis, perverfis, & alienis cogftationibus: inteliectum illnmina, affe£tum iiifl mmai vt digne,attenre',acdevote hoc officium recitare vuieam,& exaudiri merearanreconfpeclum divinas maieftatistuae,per Chriftum Do-minum noftrum,amen.Domine,in vnioneiHicis divinx attentionis ^ m p f e in terris laudes Deo perfolvifti,has tibi horas perfolvo * « « S r ' * a U a G m i l ^ b o n * , t , n t S f e d n o n videntur ex coto effiucb. I ^ S ^ U ^ " ^ ^ ^ * « « * # * » Dei.adof! ftaumdivmum offercndum parabis. Ante «attitrnaj hora*&t vnk

Cotopcnd. Ffll Sphittulh.

£at pro toto divino ofricio longiufcula prxparatiojper aliquam mc- rubmprimotcipfumcolliges, curas, & cogitationes omnes rerutn quoque vtiiium abi jcies, &,quam magna attetione potueris, te Do-minomiuelLtis prsefentem facies.Secundocogitab.STquatafitraaa-nicuio , quam rnultipiex perfe&io, quamquemirabilis pnritaseiu^ adquemes verb*fa£turas,ocprote, alijfqueoratnrus. Tertio tnam vilitntem,& nihiliutem, ac peccatorummukitudincafpiciesj &ne ex t?.u miferia,& abie&ione pufiilo animo fias,te Ecclefix mernbru Chrilti fclvatoris parte, & Reginas fanttiffimx legatum ad recorda-tionemadduces» Qjrtarco exhis,intrate ipfum,breve>fedhumi]e,& ardens colloqniumfades>venidm adpreees fundendas petess & eas proillis neceffititibus 5 autperfonis* proquibuscrare intendis , m vnione omnium meritorum Dcmini noftrilefu Chrifti> humiliter ciferes.Sicprofe&o, aut fimilimodo, pro vt placuerit^nonore^fed ccrde intenliiiima, & afteflit ardentiffimodiceSo

Doreine Deus meiiSjeceeme, &omniaterrenanunccogitatione-defero.vtte folum vnictimbonum cogitem,alloquar,&concupifca« Veretues mjgnusjanctus fan&orum,Rexregum,Dominus domi-fiantium,>& perfecftionis tuas non eft finn;ego autemfum miferrimus p<rccator,& omnium &JiiatumpleniiILmu.s>indignus plane,qui co-ram t3nta raaieftate appaream, <Sc os meum.ad aliquid poftulanduro aperia,- edrefpicerDomine^in fucie Chrifti tui> cuius fum membrLT, &infacietu2sfpofe Eecle(7x,cuiusfumfilius,&legatusad tedefti-aatu >-ySc oba*morera,ac merita tam venerandicapitis>& tam £m£taa Hu:rjs,aratiaadreveren£er,Httente;ac devoteorandum,pro his ne-ceiHtatibns,. aut perfonis, & pro mea exiguitate,, & ad impletione hnins mei.defiderijjConcede.-

Circa jntentionem autem, pro qua offerendu (Tt officium divinu,. fciendum eftilluJ ifiquidemnomineEcclefcedicitur, pro intc.tione •UifdematrisEcclefiaE in vnionemeritoiCi Chrifii,efle.o:fferedu>ipfa. *er6inten Jit,Deumrniris laudibuS exco!lere,& pro omnibus vivis, atqnedefun:tis,inpurgatorio exiftetibus,deprecari. At minifter Ec-clefia&poteft.huicgeneraliintentioni fanftas fccclefise fuam peculia-remintenuonemadijcere,in.qiu debet ,non ta»ntumgrofe,.fed &, pxo alijs orare^hocv.el fimili ordine.

Die Dominica pro Ecclefiajlatu Ecclefiaftic0S& fxculari* & f a-ir.ilia^cuilS eftmembrumsitem profanCta morte fua,& beatitudinis. adeptione.Feria fecunda pro converfione otnnium infidelium, eoru rtr^.fertitir, quibus fidei.notitia nunquam efilfit, & remifllone pro-ififlrii»pc^atoruiDiEcriaw^

Vher Ouarius. y |

chifrn*ticOruflrr;& prOafTequenda mortificatione fenfnum,& psffio-Dutn. Feria quarta pro iuftification»omnium fideliiim» qui kiiicet iunt in peccato mortalij& pro adipifccdo neglefitu reru temporaliu* & cecationum vi&oria.Feria quinca properleverantia iuftorum, Sc maiori profe&u perfe&orum>*tque pro graci* ad eflequedas omnes vircutes.Feria fexci pro parecibus,cognaris> benefdftonbus^amicis, & inimicis,& pro impecrado dono oracionis, & incimx fjmihariu-tis cum Deo. Sabb ico pro animabus in purgatorio decencis & obti-nenda oerfe&ione charitatis. Pro his itaque pcteris, cuiufque diei horas offerrejficque corde profeqni prxfotam prxparationem.

Oirero,mquanTtibi,Domine, totu officium huius dominicae diei pro inrccionefan&j matris EccleGse,in vnione meritoru,<fc orationu puriifimarnmlefu Chrifti Domini m&ii vtfciliceteam ex-iidias pro pmnibusdeprecante, &in Iaud?,c\: honoremnominis tui, (acrificiu liocmearum precatibnumaccipias:infuper oftero tibi fpeciJi ia-tentione mea, pro eadem Ecclefia tua etta iuxta fupra di&a.

De Reverentid in Iwris hahendx. C A P. X-

P Oft prgsparationem tres adhibendi funt comites officio divino, Reverentia,attentio.&: devotio. (leverttia ex ipfa praeparatic-

nen<tfcitur>atquefuccrefcit: eftnan<£j affe&us anirniex cofiderati®* ce mjgnirudiniSj Sc excelletix perfonae alicuins excitatus, quointe-riiiSj&j cum oportecexcerius figriis fubie&ionis ei nos fubmictimuf atque adeo ipfum veneramur , & cclimus. Cum autem in prsepara-tione Dei maieftatem;& infinitam peife&ionemfuerimus mediciti, quid mirum,fi ex ipfa,tanquamex fonte, affe&us cuinfda magnaB re-verctia^iS: veneracionis emergat? Irtofficijs ergo divinis,& Ai)b fpi-ritualibus cantkis,fumrno Deo noftro revereter affiftamus, Sc anti^ quos patres imitemur: quorumtantaerat in canonicis hr ris venera-tiOjtantus in confpeftu eius trernor, vt necfe vel tantiHuna mcvere, tefte C2ifiano3nec cu claudebnturoratio.auderenr expuere:qui fane corporis h^bittisindexeratanimi reverecis, Sc divinam m*ie(Uteax non fine ingence htimilitate adorantis. Nec foJu viros fancios h be-nurs huius re verentir m giftro* ;fed & ipfos Angelos comites. quos fequamui; illi namque Deo reverentiffime affiftunt, ipdhnmillime preces ofterunt, c°c non fine motu profundifcimx admirationis exo-rarftjde quibus canit Ecclefia: qura Deuta-l.itidant Angeli, adoraot? Pominationes,tremunt Poteftates. Tremor iftenon forroidinis efty fed reverentias: non enim ab iUo-maluin aliquod titnent, quem mk& diliguntjfed ex magnarevetentia/e coram illo profterniint.Si igitur ia c^fpeftu Angeloru pf atiianLS, & horas iacras proFcrJuams^qtHim

P i eft,

eomptnd. F/fvc Sfmtualk.

4(t,vteas MvsrerttH* fequamur.Si cum hominibus pctentibnstiflq\iiic SBenedi&uSjVolumnsaliqnaiuggetere^no^ prsefumimus^nifi cnm humi1itate>& reverentiasquanto magis Domino vniverforium^cum' omni hnmilitate, & puritatis devo&one, fupplicandum eft? non ha-beamus aciem corporis perfpicacem, & oculorum mentis obtufam: fed fi illa videmus hominumnobiliumdignitatem,vt eosreverea-ir:Ur>hanc confideremus Domini pnefentis maieftarem> vt in conf* peftueiuscontremifcr.mus.Quoties fideaudimus Dominnmdkc* teraj quia eft Dc minus nofter, $c Angelorum? quas igitur dementia erit,in ccnfpe&u eius non tremere? &coramtanta maieftate non Immiles- non modeftos, non reverentes afliftere? qnx cxcitas aliena ab oratione animo volvere? toto corpore immodefte (egerere? $c ocnlis hnc,illucque vag^ri? Haudquaquam quod de Iudeis facra-facientibus Iofephus narrat i(b's congruit.Menfe, inquit, obfidionis tertio,vix vna turs deie£ta, infanum oruptum eft> vbi plurimi Sacer-dotes, qu*mquam hoftes diftriftis gladijs irruentes vidcb mt> intre-pide tamen,inperagendis rebus divinis,perfeverabant, & in jpfoli-bandi,tempIumqueadolendi minifterio ma£tab3ntur,laUui quoque prsefereaces religionis cbfequiuT jhsec ille.Quis igitur non erubef-.cat, Sacerdores illos non admodurn religiofos, & in tali periculo conftitutos immotos ad facrificia peragenda conftitiffe, fe ipfum ia iacrisprecibus>& oblationibus accipia, ex quavis occafione , licet modiea^vndiquefemoventem, & non loluto^ quxante funrjed *Sc. fepe retropofita vniverfa luftrantem? Hic certenefcit Dominum* revereri, in cuius confpe&u ea cogitare, <Sc ciicumlnftrare, andet^. quaein confpe&uregis terreni, ficpgitationum eflet cognitor5 nec cogitatione volueret,nec oculis fpeftaret. Imernarn igiturreveren-. tiaminfacrishorishaberegeftiamus, & eam figuis cxcernis, &ho-tiefto habitn corporis » d emiflione oeculorum, apertione capkis, Sc ©bfervatione aliarum ceremoniarum > oftendamns; vt quod iuftum, & debitum eft, facientes, cos, qui adftanto ad compun&ionem, & Dt i laudem imitemnr •

D*Attentiomin boiis tenenda. C A P . X I .

SEcnndns orationis comes cft attentio,vt feilicet orans attefldat adverba,qu®dicit,wladienfumeorum, velad Deum,cutrv

quo colloquia mifcet. Hxc autem attentio ex reverentia proceditr maxn qui coram Domino reverenter fe habet,non poteft hon mentif ^v^^atioftem^YC infawam,dcttftarirM^gni nagmenti eft,fi corpus in

oratioas

lihtr Qujtrti&* ff

4fratione decenter le habeats fed abfque vlla comparatfone magis rjcceffarium eft,vt mens attentefegerat: n5 ficut,abfcedfteanimo a cnrpore, homonon manetjitaabfcedenteaverbisattentione, orar tio cfTe definit. An non oratio cultus Dei eft?fed quis cnlfus man€f*-•vbi attentio in veiba inflnens, eaque ad Denm dirigens,prorfus de-fick?Qui dormiens genuafle&erevabfquedubionoadorafeoquia ©miuno < beft interior cultus, qui a&ionem illam adorationis exter~ nam in E>eumdirigeret: fic quiergo voluntarie omnino diftra&n» verba pfalmorum profer t, non orat j qnia deeft oronis attentio, quao verba illa ad Denm dirigatr ac proiade merito Ecdefia eum,qui fponte, d u m o m , per alienavagatur ,prseceptum recitandi horas canonicasimpleviffe, non confert:quia videlicet hocprasceptum non alterius operis quam orat ionis eft: & vereorationoneft, vbi quis verba pfalmodise proferccorde verb adea,qux dicit, neca&u* nec virtute prorfus attendit.

Ex his/vt ego exiftimo>erat ille religiofus, de quo rem ftupendan* inarrat Casfarius^nofta^iriquitjquad&m^cumex moredormiret,aliJ9.' pfalentibns Crucifixus de «ltari venit,dormitantem excitavit, & ca tanto nifu m:*xillam eius percufli t, vt infra rertium diem moreretur» Enim vero tollerabilins peccar^qui in horis dormifyquam qui volu^ tariediffrahitunnam iltius peccatnm eximbecrTcitatej iftins vef6 ex inalkia,& procacitate m. xima provenire.videtnr.Si ergo dormiens ita pnnimr: lacrasprecesfponuneadiftra&ione irridens quam vl-tionem expe&yf?

Sed his omiffis^d eos redeamuSjqjii non omnino voluntarie,fed tamen culpabiliter & ex negligetia, horis canonicis non attendunti hi enim quanta br>na perfu im negligentiam perdant,mmc audiant. Eftenim, quod illi impleant orandiprajceprumf quia volitaratenaj illam pnmc.m zttendendi non reijciunt s &., ea vt curaque dunante* prarceptum fuaviiiime pofitum implericenferur: Sc certe, cum hxc oratio ex prasdi&a negligenridiftra^ione culjpb ven»Vis efficitur» necmeriti'm>necfatisfa(Sionem,necfmpetranonem hfcbet:vndefic ©rans praeter vitationem peccati,quoi exfra&ionepraeceptfeorandi emergere potnit jreliqnaorationisbonaamittat. Imrao fiqnrsfola •ttencioneadprolationem veiborum coBtenfns, ad fenfnm eornn* «olit attendere ( quod ex canfa^finc peccato v!lo,fieri poffetjj-efec-* tionem menm,& confoLtionemnon fnfcipietrqusecumqHe miUnfet trafioneiocd]e<3us,aNtaire<ftu volnntatis contineaturnon poteftft-»e attentione ad fenfnm verborutn, vel ad Deumipfumhiiberi. At icontrario > qui atteme orant, &pfalunt^ hac intcina^oiifoljfione^

fruun-»

CompenL Vtti Spmtu&Tiii frmintitr; qnin,vt exiftimacluc ratione apti fiunt, vt in ipfa pf Jmo-' d iaa i conrempIationem,& fnper mentales exceftus trahintur. Ad quodnoparumfacit vilio Herrnanni,viri Deodeditiilimi, qui noc-te qtudam vidit in crnro Angelos, religiofis ore, <Sc corde pfalenti -bus incenfum miniftrare,& coram illis ie inclinare;eos verb *qui difl. traifcepfallebik, negligenter prxterire: a nggnnullis autem, quortira vita improba erat, non (Ine horroris oftenfione averti. Vnde qui in-centeorant,h:ecornaiabcnaconfequttaiE]$n meritorum fcilicet «ug-menttim,p^narumpropeccatis debitarumfatisfi&ionecn , eorum, qu»pecunt,impetrationemlpiritualemdiiIcedinem. Sc m^nam ad orationem mentalem Sc ad conternoUtionem dilpofitionem.

Vcvero a confcientijs fervorum Dei omnis fcrupulus eximatur, triplicemattetionembreviter explicemiis. Prima Jicitur fuperficia-lis,qua oransad iota verbaattendic,vt bene ea>& fine errore profe-rat. Secunda litteralis,qua preces fundcs ad fenfum literalc pfalmo-mm,aut le&ionum (e covertit.Tcrtia demum fpiritualis, qua orator velfenfum fpiritualem verboru aftu intelligit, vel el eo, aut literali adaliquem pium afTeftucoeleftiumfe m )vet , velipfum Deum, quc ^lloquicur,cogicat,velfiia indigentiai cui a Domino fubveniri vult, attenceconfiderat.Primaattentioad ii valet, vt orans pra&cepcu re-citandiimpfeat,<!fc profuolabore aliquam,Iicet exiguam,mercedem expectet, £c leveetiam peccatum vitet, f? ex infia caufa hac puerili attentione contentus fit, qualis eflec decrimctum corporalis fduciSj auchuiufmodi alia. Secunda attentio prima vtilior eft,<Sc perfecftiori Xertiavero 6mniuperfe£liffirna: qux quatuor adliuc gradus babet« Frimuseft,cuquisad propriam indignicacem accedicqua defiderat, oracionepropelli:vtfiaccendens, quantum fufficiat ad prolationem verbom,cogtcecdehumilicate.,viO:Dria cccationis,auc alijs, qtuever-banonfignificat Secunjtis>cuorator fenfum fpiritualem, Sc intelli-geotiaadfnumprofeclumfpeilintc,fine cimore alicuius omiffionis in,prolationeorationis,cofiderat.Tertiu$ quando qui orat?non folu cofiderat,quae dicit,fed miris affe&ibus laudis dignae,& amoris,coe-leftiiqiiedefiderioruaccenditur. Q^iarto cu orans Deuipfum, que aUoqtiitttr,no fine mecu magnas reverentiae, & humilitatis intuetur.

Sed vt evagatio ia oratione ex voluntate non accidat,necefle eftf folicitemediaaliquaadhibere,quibns ineptas cogitationes repella-mus,& quidetnaliquifeptemhorascanonicas ad myfteria Paffionis Chrifti domini applicamivt in vna quaq; dum Pfalmos cantint,myf-teritim correfpondens meditentur,& in eo cogicationem occnpent: itoututiaift cnim wafideranc,.quoaiQdoRedcjpcor nofter fuic vioc

tus*

itber ^u/trius^ 60

tus, & ligatuSiSt^ue in Dcmum Annx duftus: In prima quomoda flagelLitiiSsfpinis coronatus,fputis illitus,& cotumelijs oppletus:Inr tertia,quomodofiiitmortiadiudicatus.In fexta,qnodfuitcruciaffi-xus:In nona,quodlatus eitis fnitlanceaconfcjiliijilnvelper&jquod fuit ex cruce depofitus:in cople&orio, qnod corpus inanime fuit ia fepukhrii collocatum. Sic igicur Chriftum Dcmiru initio cuiuique horx ante oculos mentis conftituunt, deinde gratias illi referuptob illaraignominiam,poftea aliquid meditationiconveniens petuntjvt-quod nos e vincnlis peccatoiufolvat, ad veram nuditatem,& rxCidi eotemptum adiiivet>& huiufmodi.Alij m?gisminntim vitxChrifti» irjyfteria,& divinas perfc&iones eodeordinecqple<5tutHr* & cuiqr plalmo vnum eorum afljgnac. Alij Deitatc ipfam,& divinas perfec-tiones fimiliter coteplantur. Alij denique,qui,vt ingenue fatear.me-lius Lciunt, intenfiiiima confideratione divinx prxfentix ret?ta,ad, fenfum pfalmoiu,& aliaiii precationu attendunt i& illis veibis, ac fi nOn eflent,aliunde accepta,fed ex proprio cordede prompta,Deum alloquuntur: quod,quia ad devotione eft vtilliffimum, ideo in tertia proprietate bonx orationis libet,fu(ius explicares prius tame admo-nens, ad fakncattentionehabend3,neceiTHme(Ie,pfaImosdavidico» intelligere.quodcerte eGclefiafticis,&reIigiofis virisjicetpaiuin ftu cJio f criptunj exercitatis,n5 erit admodu difficilejff,qti£ ad devotio-»efuciur,qu§rat, & qvq ad ft>btil.'t«te,& erudjtioreprosut.cmittat.

De devotione in horis canonicis piocnranda. C A P. XII.

P Oftremus tandem orationis comes eft devotio: quas, Auguftinft teftceft pius,humilifque in Deumafl:e£tus.Cogitaergo,o ferve

Deixura facras preces fundis,tecoram ChriftofHlvatorenoftro,vel coram fanftillimaTrimtate pr^fentem adftare,& verba pialmorum ex curdedeprome, & quod pfalmus fonat, inteiius voluntate perfi-cit: fi pfalrauscontiner verba timoris , timei (i amoris * am3;-fi fpei, Iperajfrlaudis, lauda; fi petitionis, ardentiilimepoftnla; & fic alios pios affc£fco$,quo$ ftatim refer<*m,exerce.

Hseceftoratio devota, & precatiopingtmshxc, velutrprxlnbia .ccclefti.»,anim3 rigat,& nd ferendos virtumfrtt&us miiuin modum invat.Huncorandi modum vtilillimum ex Auguftnaodidicimns:!!* trgttla enim dicit: plalmis, & hjmnis cum oratis Deurn lioc verfer-turin eorde,quod proferturin voce> & ahbi: claxnor ad Deuni nori vocis eft,fed lac^ymartim &rurius:cum quis orat,fan£tum in ie,fpi-litnm advocat^ ideo oratio magis eft agenda corde, (ine fooo vocfo, quarn folis verbis,fine intuitu mentis.

Qui ergoyuk, ex afte&n horas eanonfc^s ftutfUKevfua* mtferia» «ognit^s^& afvinam clemctiahMC mifericordiS perigeAami habeats

Cmfttii» Ytt*. SftrittuVtf.

vchis mentem adfervidcdeprecandum accedat:Or*?*onem nanqtie fcis d« >buS comitibus mirum in modura ad devotionc efferre . H I M go Viftorinus doccr, ita etiam pfalmos proferat, vt in quolibet vef* MtimmoM fieripofficinquolibec verbo, mensguftum fpiritualetn percipiac:nimorareeft,aniniimluoproprio, & falutari cibo refice-tfe: quemadmodumerg^quiniuiducat, vnimquunque bucceilam cibiffns;ulacimaccipit,TTiafticac, & ex ea (aporem percipir; ficorans debet quodlibec facrat orationis vetbum fingnlari attentione pro-fcrre, & medkacione conterere , & cordis mc$ts guftare: ita enini oratioericvera,ac perfe&iglorificitio D.3i; fiquis ore gloriam eius prxdicet, & ab eo , quod ore prxdicat, cordc non diftet; (1 vcx , & raens inUudacione cofentiant,& quidquid vox fonat, mentc afficiat.

Pudeatnosinlncrea peccacoribus vinci.qui profe&o mala,quas ereprofentnc,corde>& cogitaiione comple&untur: ita verba,exem-pli gratia,impuditis effunduncvcfallacem, acturpem volunracem, quamverbumindicacfxdiW animui eorum prxguftare, no definac.

Illud tandem adhunc modumorandi viam parac, fi confidere-n n s f nos eo modo debere apud Dominum preces fundere, quem hominesfcculiapud Reges, & iudices fuos confueverunt, rragna concentione fervare: hi namque verbis , quac proferunc non femper aliquid poftuUnc,fednunc (iw$ miferias,& cahmitates ex ggerantj xuinc bsftes fuos crudelitatisdamn.ant,ac de illis conqueruntur;nuc ipfumRfgem laudant,nunc proacceptis beneficijs gratias agunt,& alia huinicemodi exercent, multiplicibufque& varijs afle&ibm fuu fermonemcenficiunt:ad hnnc erg~> rrodum fatti funt Pfalmi,& aliae orationes Ecclefix compofi txQm ergo vuli,vciliter orare, pro exi-gentia verborum diverfos affe&us ind.uat,& illis intentc fa&is fuam iatus mentem exetceat.

Nec exiftimandum eft,hoc ad eos tantnm dici,qui paiilatina horas ia choro decantant: nam & eos eti^m alloquimur , qtiii privatimle-gendo,divinumofficium recitanna quibus manifeftum eft, & expe-rientucorapertnm.hoc optimepoffefervari. Sed runc aliquosora-tionis vocalis,ab Ecclefia admifix,& a Deo traditx, affafiusexpli-cemns; vt ftudiofus orator, ex paucis , quos fubijciermis, a Spiritu San&odofifcus aliosplnres intelligat, & eliciat'

Sunt itaque hi: timor,detcftatio,ac odium peccati:dolor,& trifti-t i t ex peccati odio procedetes^petitio^ac poftulatio veni«:deieftiof

fchumilitio fui: reprehenfio, ac increpatioiialornm: commiiiatio vindi&x , qua iuftus peccatori minas intentat: deploratio humanx nuferi*: propofitum fcmndi legem: prxdicatio § at^uc cncominm

eorum*

llher Oftarttx, 6%

sorurmqui Dei legem cuftodiunt: qui omnes afTe&us ad incipiente* pertinent.

Proficientium autem proprij funt,qui fequantur encomitimlegis Dei: magnificatio, & laudatio virtutis:exckatio ad cultii Dei: irriiio «orum,qui legem non cuftodiunt: querimonia adverfus impios: de-clinatioab impijs, & amoribuseorumJ confortatioiui adquasten-darn virtutem: confolatio fui in Domino: invocatio auxilij divini: poftulatioprotectionis divinx.

Pro perfe&is autem mirabiies fiint in pfilmis affe£fcus:nempe ex-cicmo ad memoria Dei;c6gratulatio pro exauditione Dei:lainDer: laus providentias Dei: adhortatio omnium creaturarum ad laudeni JDei:admiratio de divina anaplitudine, <Sc rhaieftatej fiducia, exnlur tio, gratiarum a&io: ad gaudium aliorum exortatio: roboratio /pei, dile&io Deiy& proximi:oblatio,quaquis feofTert Deo:zeIus hono-ris Dei adverfus peccatores: zelus pro falute animarum: refignatio» qua anima divinis iudicijs acquiefcit: defiderium animx djvinara f)r*efentiam fufpirantis:defiderium patrix cceleftis.

De Supplendis divini offici] defeftilus. C A P. XIII-

V lri fpirituales, qui ex ordine, aut ftatu divini oflicij funt debi-tores,poftqu&rn aliquam eins horam perfolverut ioIent,quod

<ex infirmitate, aut ex negligentia minus reite perfolutumeft, aliqua tationefupplerej vt fe re&os > 8c xquitatis arnacores exhibeant: id autem quomodo fieri poffit.breviter exponamus.

Ad iupplendos itaque divini officij defe£tus,nonoportetdm-cnm officium repeterejfi voce,ac fine voluntaria diftra£tione fit re-citatunv quoniam id interdnro efTet in infinitum procederej nec Ec-clefia voluit nos>tarnar&econftringere: vnde imprudenter,<Sc fcru-•pulofe proceduncqni aliquidofiicij eo prsetexturepetunt>quod non tuerit reStt, aut cum debita ateentione prolatum. Sed quonam pac-to defe^ n$ eraendabimus?

PiimOj completo officio, infpiciendumeft, quod fit nobis in eius recit<aioiiepeccatum:cognitisdefe&ibus,nos adeorum pcenitudi-nem excitdbimus, & humiliter,adhibitabreviconfideratione,ad compii&ionem movente,veniamerratorum petemus.Secundo^ni-cendumeft,m«igoum defideriumexcitareJattente,& dcvote oraadi: hoc enim defiderium tam ardens > & efficax efle poteft, vt profa&o reputetur, ac prsteritam negligentiam, ab humaqaihfirmkate prc^ feftam , omnino refarciat: quod fi. tam ardenter defiderare noa 3falcanuis a tamen huiufmQdi defiderium habere peroptenms:

.0» fi«

Compend. Vitt spmtualis.

•£t:enim,quamtrfagnum hdbere velemus,tammagnumhabemusco* ram bomino.Teitioor.itiones noftra5,in vnioneor.ttionu m Chril->ti DominijPatri asternoolVerre^drriodumproderit; illnd enimexi-guum donnm orationum noftrarum , in dono infiniti v.Joris oratig-num Chrifti Dominiablconditum>(inedubiononrefutabitur:hiinc'-que modumlupplendi defe&us noilros.five m oratione,five in alijs bonis operibus, a Domino fujfrerewl itum, Blofius narrat: qi ii ad formulam orationis vocalis f.icilepoteit redigi.

D? Oiatiwe vocaliprivtfa» C A P » X I V .

ec vt s ORstio privata eft illa> qua quis 5 non Eccleff-E nomine, nec \

pertona pnbiica,led fuonomine ,ac vt perfona particulari* vocefundic EamS, Bonaventura induomerabradiftribuit: alterfc enim eft per vei b 1 ab alio comp ifita , <<. in vfurciorantis affiimptaj «kera nerverbtex proprioarbitrio formata,quse accenfum C>um affectnm decl rant. Harum duarum poftrema videtur e(fe pei"fc-c-tiorjnon qui i ornatior, fed quia humilior, atque ferv£ntior: quae la-iie t>n Jhiprotehnda eft, qmndia acceptns fervor exegerit, Sc eiuS prce-fidio fe magis,ac m gis accenderir* commuuiter tamen rion po-teft eifeprolixiorr qiiia imbecillitas corporis>ac fr?giliras c^piris, quod, dumficorat, plus nimiofa-tig-tu-r, eius prolixitati evuienter ©bfiftit. Sitamen aliquis, Deofic dilponente, Sc menth fervorem faciente>ad mnlcam horam poilerhoc genereorationis vti, non. eft, cur illam abrumpat. Eft autem hnins orationis propnum , quoniam affe&uSemittit, vttocumqnietiorem, ac remotiorem inquirat; ne aIiquo,in ex temporanea loqiuitian&turbemur; & minusatxenden-tes,minu$etiara digna Deo loquamur.

Oratio ab aliocQmpofita>qiroJ ad fe atcrher,nrntttibrj& fubtilior effeconfnevitj canquama viris faa£tis y & fpiricu ilibns edit^; qux (i pariaffe6fcufiiadatur,acilla, quam homo ex devotionis fervoreenu-tiat, erit«queperfeda: (i minus affe&us, & devorionis habeat> iffi-perfedkMpv&vero maiori devotione proferjtur, perfe<2ior invenie-turinamoratronis vocalis fublimitas, non ex fub*'hnirate, ant apta compofitioneverborumjvel fubtilitatejfed ex humilicatis,. & devo-tionis affe£Uieiu$,quicrat,penfandseft-

Duoauteminhjcorationefervandafuntralteriim^vtricetdebjt^ •nonfit,(ed voliin^rieaflumpta.attente^everenter^ac devote, non « i n n s , quamoratioprecepta,proferatur;horumenim inoratione »egita^»pataiaeatc^^uodad eam prawepto obhgeonir, quata

li&cr Qitirtus. 5$

ex IPTH ofationis natura procedir, quxcum fit COnfabuIatio crnii Deofummo Domino, msgnam cx le revcrenriam, & atcenrionemi expofdt, Alterum eft % vc hie vocales orationes non fintadmodiim multx. fi ex pr^cepco> aut voto ad eas non teneamur, fed in eo nu-mero,vt fpiritum nonobrttant & modumorandi vtilioremnonifl*" pedimt: & cum finis earum fic,non iolum im^etraie,quod petimusj feJetiamfpiricumdevotionis accendere, 6 m4 quaquamxqualicer cun&is conveniunc: incipiencibus enim , 3t Ipiricu devotionis non dum imbutis m igis cxped.unt, vtfaltem co!uetudu raoveatadora-tionis ftudium: devocionis autem ailectu imbucis non icemj quh, (1 rimis fimiiium orationum mnlciplicicati inrendanc^fpirirumobniec, devotionem impedient, cordis libercatem quafi quodampondere prcegrawbunt, Sc melionbus ablaris, minus pro fe cempore vtihbus. occupabuntur,

BcNatura Or/ttioms Mehtalis. C A P , X V .

O Ratio mentalis mentis eft ad Deum afcenfus,vt aicDamaf-cenus,aut eorum ad Deum poftnlatio, qusepoftulareconve-

nitj fcilicet fine verborumftrepim. Eftafcenfus: quoniamomnismotus inferiornmad fiiperioravo-

catur afcenfus: fpiricns autem bumarus, aut Angelicusinferiores funt, ficurriDei fnbliroitate, Sc mjieftateconferamun bene ergo motus il!e, quo in Deum tendunt, oc ad eins vnionem dpirant* af-cenfus nomenlortitur. Aliaitemrationeeft; vocaturque afcsnfns: quoniam eamens , nonfolum ad Deum cognofcendum • & aman--dum,efterttii jverum& ad participationemdivinae lan&icatis,&ad Dei imitationem elevatur.

Eii antem akenfus non corpori$>fedfpiritus:quoniam,eoimmo-to manenre , aicendit ad Deum memori;<> quia ad hoccrationis ge-nus debec fui Dei reccrdnri: inrelle&nj nam cS: debet ipfum a<Lt». ccgnoicere. five eius myfteria inveftigare: voluntatejquoniam debec iniquitatem odio h:-bere,DeumdilJgere:&omnebontim multis,& varijs aii:<9ibus ^mplecti: cogitationes quatenus eius fimilitudini-bus vrirur ad cognofcenda divina.-appetitu fenfibilijquatenm affec-tuscordis in rcHtftia elevar, Pc Deumamore, non tanruro rations-r li 9 fed eriam fenfibili., qui alTe&ivu* dicitur, amat. Hi omnes funt greffus fpi-ritus» quibus ad Deum afcendin qui tamen non eamdern in oratione rationem habent: nam memorice eft rei tneditandae re« cerdari: cogitationis , qux ex naturx noftrx condicioneincelkdus £&ionem ccxftitaturjeius imaginationem.formare5V&fiiaedit4tnr.|^

Q*i fis

CemperJ. V\t& fymttiAlis

fis atiqnod vita Cbrifti myfterium • ipfa imaginatur eum, vt infan^ tem>vtiuvcnem,vtcolumna5alligatum,<?cc. Intelle&iis eftdifcurre-

t- • o^ / i * n_ i • o^ »-».

chrynias refolvi,copunctionis5& timoris affcftibus tagi. Nihilergo eft > quod de memoria dieamusa nifi quod confiderationemprieeat.* xiec de cogitatione* qu£,etianon advertentibus nobis,a£tibus fein-* telleftusimmifcet: nec cle appetituiqui,ncbh votentibus,<5c ctuanti-biis>fepe non movetur Qu*mobrepr£cipuigreffusfpiritns,ad Deu afcendendum fnnt intelle&us, & voIuntas,ita fcilicet, vt intelledius Deum,2ut divina intelligat,<t v.luntas fead illu dileftione,vel ali-cuo motu *fi!CK.t.Cognitio eitprior^ffe&opoiteriorsiHaboBaJiaec sneiioi:ilU njoderatior,hxcprodufl:ior:illa mediu, bxcfinis:ad hoc enim Di-u intelbginms, vt illu-diligamu$>& varip affe&ibus inillS properare cercemus.Quare fi quis in oratione pofitus Deu, aut eius nivfteria cognolcat-cSe volutatem ad afledum excitare non curet^n® cr-it^red ftudeneius coilderatio fcient?£aciet,nonoratorem: littera-tum,non vi/u fpiritnatetn^intelleftum erudit,fed voluntate non mu~ tat nec vitara emendat, nec f«n£titatem communicat. Sunt igitur int cratione cognitio & affe&io ficut duo boves trahentes iugu.vtterrS noltri cordis profdndant,.ad accipienda virtutum femina, & fruftii* proferendos-ficut dno equi rhedaromentis in coelum vehetes: ficutr dux alae,quib«s snima volat ad Deum: quas petebut David dicenso-q»iis dabit mihi pennas,fici*t columbx, & volabo,& requiefcam:has poftutabat^vt elongsret fugiens, & maneret in ea cordis folmidine»-in quanec v2nxcogitationes.perftrepunt^nec rerum terrenariua defideiia pertnrbant. Eft tandc oratio eoiu a Deo poftulatio,cpi#poffulare convenmno

fclu quia ex c65derarione miteri^ noitrae, & miferieordix divinx,&: «x affe&ibus ex confideratione excitatis, ad poftttlatione movemur: verum etiam quia ipfa confideratio,& ipfum defideriu valida qvtjda; eftpoftulatioincolpe&uDeirad petitione enim non eft fempernt** cefLriu verba petitionis>five intH*, Gve foris fbrmarejirmno aliqua-do eo ardentius petimns* quo nihil expreffe poftulamus, vt David exiftimaffevidetur,cudiceret^icutoculi ancillxin sranibus Domi* iwein^itaccidinoftriadDominnm Deunoftru, donec mifereatur HQftri-qttotie&wmqjeaim ad Deu »fficimur>& 6ne voce cxternano* flli mairi£ellaBiu$,& defideria padimttSStnnc meniahter oramus^tuc v&ki no&taifnadcf«it,&Dcu intelkftu^ & Yelunwte conicendit

lller Qturtnti $ 3

t>e Lfice]& ardoreadwmtitnm ntentalentntceJsAriy. C A P . X V I .

NVnc autem fciendum eftjtnentem feo ipfo quo ifte afcenfns n$ eftillinaturalisjfed a Dominogratis conceffusjduplicifulci-

mento indigere: altero ex parte intelle£tus>ex parte volutatis altero, vcin Deum afcedat,<?c fe,ac omnia terrena derelinquat.Intelle&u*, adcognofcendumjeget lucejvoluntas verb egetatdore.Lux aiuein-celle&us duplex eft:akera naturalis; quae vel abipfo non fe cerniturs vel fake nuturaliter habeturjaltera fupernaturalilsqux divinitus in-fundituo& no proprijs viribut>ficut naturalis fcientia,fed Dei gra* tia coparatur.Illaprim^cfc naturalis lux,fi fola fitj & a fecudadefti-tuca, ad mentalera orationem no fnfficit: nam omione hac myftetia fupernaturaliacognofcimus^qusenaturalis ratio noaffequitur: (i ve-ro aliquando naturalia evo!vimns,id facimusjvt ad deteftatione pec-catorum, & Deicharkatem. & alios fupernattrrales affefltts incite-Hiur,ad quos eliciendos rationali* non fufficit. Eft itaque neceffari* intelleftui ad hoc genus mentalis orationis fupernaturalis lux divi-nitus nobis immifTa, qua ad res cceleftes, & captum noftrumfupe-lantesefferamur. Hxc amemtrifariara dividicur: altera namqueeil lux fideisaltera donernm Spiritus Sanfti»intelle&nm perficientium» nempe fapienti», intelle&us, confilii, Sc fcientix; Tcrtia denique gtatis data.

Primaque ad habitnao^feu vim credendi crnictis fidelibus data eft» qui & polffunt, quotiefcumque voluerint, nonfinegratia., quxillis omnibus prxfto *ft, eam vim in aftum extendere, & m?fteria'fidei cre dendoreccgitare.Sscunda fidei cogoitionemjacfinceritatem no tollitjfed perficic.& miiumin niodnranotitiameOTUosyqusEiCOgica'? jnus,<?t poridefationem,anget.faliquandoienim ^es^divinasiviri^ftri-' tuales ta-m peWpicut intelligufctjnc fi ipfas clareimneretm'[oJrot^ roen certum fit, cos fidei obf cttriratem non afmittere3!8c tiimfapid^ notitia percipiunt, ac fi mel palato guftarentj Sc hocitcit donum fo-piemi#:aliquando myfterium cognitum fubtiliiEn-ie, & quafi vfquisr ad intima penetranr: & hoc praHtstdcfium' intelle<ftus: aliquando^ quod ia vnaqnaqtte re agendum, quid omittendum ,-quanta puri~ tate vivendnm ingenti fatisfa&ione cognofcunt, & faoe periiner ad donum fcientise: Jiqtwndo tandem non iam in generali, fei in cventibus particnlriribus >qucmodo procedendum fit, intfiljh gunt3& mens vi cpiadam divina ad operandum impelJitur i Sc hoc ad confilij donum fpf ftat: fnnt enino donah^bitus> qttidatd* iwftorum mentibus inditi, i virunibns natura diftinili ,:chawt^tir

Yeib>

veiaaiuiexr quifmsad opcra q u # d m heroyca perficiuntun noa qu-itenus i;>(v mUMM l # f # |NP eliciunr, fcd quatenus gf| SVriru SsTiAoade^dem permoventur: ioletenim fpirirus hic veric tcis |?i$ donisiuftos in oratione poficos de myfterijs fidei peif;:clifl5ma c0.;j.. n/tione docere, ^ ad altiiiim.im quamdam laf)i^nciarn lublim.ire cpraeos ita intitac, & impellit:, vc qtiaii vehemenciffimo im >ecu. ia aronem virn\tem cendant* &rebus humanis (e proripimc: dequi-bns aic Patilus; qmctmque enim fpiricum Dei agtinrur, lii ffaif filij Bei:itatamenaguntur > vc efticaciilimc adnocionem< & opusadiu-ventunnon vt ipfi nihil ag;ant,led vccmca luce perfuii,tanta virtute roboratidn agendo,& inteiligendo,nihil Lborent.

Tertialux adiimilittidinem fulgtiris corufcancis hominuma fen-fAusabitrahic.&adccEhimper excafimr.ipic. Ecfane !icet hxc j>of-ffttadgrati^m fapientiae, autfciencix revocarij tamen DoC&or An-geiicus ad gratiam prophetias revocavit , qua homo adeo w&W <*bf-€ondita,£c quae naturaliter ccgnoicere non poceil^mir^bi^i quadam rationecognofciceifimili, qtia S.Ioannes |# iuis revelaciorjibtu, & Prophetx fueruntilluminaci, vt fncura prienoicerent.

Ilorum trium Iuminum pofiiemum nec optandnm. eft, neque petendumjimmd ii«*hquandoingererecur, humilicer eifet declinan--. dum, ne forte decipiamur ab Angelo fatanae , transfigurante fe in Angelum lucis* vel certe fblerter examinandum eft, quodhomini. acddir, ^ ad praslatortim fenfum, fiecleGasque re^ulas perpenden-dum, Duo verb.alia lumina defiderati poffunt, Sc peci ardentibus pr£gibiT$,& defiderijsjvtaliquandotandem illis affatimditati, non iam cogitando humi repamus,fed volando, (an&orum alleitum alis, ad optatam mentis puritatem properemus.

Altera^vis menti*, qna orationi memali intendimius, eft vohintas ptecaiduhio fiipcrnatiirali auxilioindigens * vt ad fan&os aileduSj ^GDf£tarir>riibii*intelle£ttit convenientes, efteratur: nequeenim: ip44iiuttav3c h6c atixflio deftituta poteft a&iones virtutum elicere, adqtios an&i>a$e£fcus pertinenr: nequealiquod grarjce augm?cum, ^it^lotiabproniereri. Sectifidum ergo triumlutninumgenera, qui-bus mteiiecius adconfiderationem myfteriorumfidei illuminatur, tria etiamifunt iuixaliorum genera > quibtis voluntas in oratione ad bonym afficiftur.velamjdis removetur. Horu primumfimileeft po-twtix hptridiSaitJonira, intelle&u noftroapprehendente.bonum cHe proficifciin vrbbtn,& accepcate voluntate, ftatim potentia mo-tuit iorpis movetj ita cognofcente intelleflu noftro Chrifti humili-tatem, tharitatem, & c volunus awpitadeoimpuhurnqjncindvam

grati»

Liber Qu4rtuf> f -

0T'AVX ftril» qiTO M a m humilicatem , am tfhari^tem (eqni^iop^Rjt* S^cundum fimile eft sgtliutti avium.hx enim velotkis (e.moyecitV^ fe ad ,ilta,fublimiaque fuftolluntific quando Dens fplendoreJapiej^r r * , & aliornm donorum,quae diximus,fedem auget,& animanrem-dir, folet abundantiore auxilio gratix talfcs aftectus excitare, ytani-m ),non iim quafi pedibus ambnlando, (edquafi pennis^volandojkjt omncm virtutem,ac fan£titatemferatur. Tertium quafiimpetus eft volunt »ti viri lpiritualis iirpreurus,quononiarmagitJquamagitur,& in Deum impellitur; quemadmodufioenim, fi fagittavalidei2ciac.11:, vel n ^vls vehementiilimis venti flacibus conciretur,quam celerrima ad portum, velad fignum perveniunti & , fi effentarbitrij capsces> qnamvis veilent curfum retardare,non poffemjitaanirnajhec vch -mentifiimo auxilio correpra , citifljmeab omni malo retr«*feitur, & in Deum impellitnrjita vt nnn videatunpro ijlabrevi mora, zbiiofc .ardentiflimo aiTe£hi pofleceffare. *

Hiec aurem auxiliaconimuniterilli tertixlnci refpondent, cju* anima folet a fenfibus aftrahi.,& in extafim rapi. His ergo tribus aur xilijs volunt.iti piasbins vi Jentur vniverfa atixiliacomfpreh$i^iy^uir bus inoratione ftammarur:quana obremnecefleeft, addivinsemifer rationis iinuam accurrere, & lucemiatelledus, &ardoremvolun* tatis ad orandum poftulare.

De mentalis orationis neceffit&tr* C A P . XVII»

N Vnc,priufquam vlcerins progrediamur,enitendum eft decnofr trare , quam fit bxc or^no vhis (piritualibus neceflaria* vtex

hoctdiiqnamex primogradu,fermo ncfter adorat^onisfpeciesenGr •dandas acced it. Ac mulci ex ian&j* pntribus cenfent, hocnttBtxinis genuSjquod mente perficiturJIJis Domini verbfls fijiffe^mraendar tum,quibus dixrt.cu autem,cum or wefis, i/ina in aibiculumtmrajv •& cl.itifo oftio ora patrem tuum in ^bfcondiro; & parer tnws><pu>Ap*' xjet in abfcondito,reddet tibi;naro & cnbiculumnoftrnm mierisino£ traeftjn qna, fi Deum qnasraauis, illfiprffientiffimuminveoierony oftinm verb os noftrnm eft, per qnod , quae ftmtin tnente, vwbis i» pnblicumproferimusrintra cnbicnlum «£g©,clauiooitiojOrare^nJl^il aliivd erir, quam fiue veibis Denm deprec^riinf mente^ Erbocran^ Tum, fi nihil aliud eifet, fatis elncer, menfcilem onicione^eifeiiobi* neceflariam , vt Domini mandatuna knpleatnus * & addona^qttfc optamus,recipienda paremur.

In aliis feripjur^lQcisiatiif uaentalj*^ dituns

CdtttpMd. Vxii Sftrihulh.

tKur; na*n David ait:beati» qni fcmrantur teftimonia eius, in totd cSrdeexquirunrenm. Qnideft teltimonia Domini fcrutari, vcipfc qufcratur,nifi mentaliter orsre? huiufmodi autem fcrutacorem, noti ni(i beatum '> nominatj quoniam beatitudo eft ctimulus omnis boni, & qtii donum orationis habet,initium,& quafi fontem hibetomniu fconorum. Vnde Augnftinus ait> inttjile&um cogitibundum eiTe jprincipium omnis boni, hac enim oratione vtcumque cognofcimus» qium bonusfit Deus* vt ipfum diligamus' quam rmli, & ingratifu-musnos»acnosip(osdeceftamur:quamviIis raundus; <Se ipfumdef-picirnus: quamhoneftx, proficuxque virtutesi & illas exquirimus: qui autem hxc aiTequitrtr,beatns eibquoniam his donis ius ad iilam -felicitatem,quam fperamus,adquirit.

Hxc oratio tion modo hominem beatXed etiam eius ^bfentia, & Dei oblivioinfelicemreddut: quare Hieremias ait:defolatione de-folata eft omuis terra,quia nemo cft,qui recogitet corde. Hxc etiam eftinftrumentumaptiffimum,vtin omni virtute»& ianditate crefca-mus:ita enim natura comparatum eft, vt homo * cum fit ratioiialis, Tatione , &oftenfione boni ad virtutem moveatur : idautem facit mentalis oratiosnam intelle&us bonum confiderat, & voluntati di-iigendum oiFern malum item recogitat, & ab eo fugiendum fuadet. AnimsquiesinluK etiam ro<*nuli oratione invenitur: vnde Hugo air.animx clauftrum concemplatio dicicurjin cuius finu, dum fe re-cipit anirntis > fola cceleftia meditatur, feparatur a terrenis, £ turba cogitationumcarnalium longe ponitur , dulces cantis refugit afta-tus,vagos fenfuummotus reitringicin Domino dele&atur, angelica fruitur dulcedine, legit in libro vitae, pro filentio pacem cenet, & in choro virtutum fervat concordiam morum.

Badem eft totius virtntis,& fan&itatis origo:vnde Chrifofto nuis *rt: quemadmodum, vbi Pvegina, quas piam ingrcditur civitatem, »eceffe eft,omnis opulentia pariter cofequatun fic videIicet,poftea--quam deprecatio venic in animaro,orones vircutes fimul mgrediua--tor.Eiufiiemfruaus permanens eft.nam ex eo, quod orationis tem-^poreapud nos cogitavimuss & ftatuimus, folemus eiapfo tempore crati<nusoperari:quareGer(bn mediwtionem orationi ^lettioni-taiie pr*pofuit.H*c denique robur conferti vt immum ex ipta pro-^enientemtentationis tempore cuftodiamus.-videbis enim homines ©rationideditos . in afftiftionibos alacres ,in perfecimombus erec-*os,intent,tionibus forces, quiadverUrioiliicitafuggerenti non cedniit,fed illum a fe cum ind ignatione reijcinnt: ideo David dixii. ixiaquodlMttumediwio meaelt, tuncforte perijffem mhnmiii-

tite

tste toeS'cjnafe merJto Cayeranus air.nscreljgiofijatiCreligiVfe^fai fpiricaalis etiamnomine vocaripoteft, qtii ialtem femel in die atf hniufmodi (fcilicetfpiritualiacogitanda) fe non transfert: qnomo-do namque efte&us abfque caiifa,finis abfque mcdio, £nfcl.3tt por-tns ablque navigatione haberi nequir; fic nec religio in aflu abfque frequentatis a&ionibu* fuarum caufarum , mediorum, & vehiculo-rum,quaj fpirituallEmcogitationeSjdivinoruque medltationes funt*

De divifione orationis mcntatts in lntetlcftivam.& affettivwm: & (itbiifh fioxe ilitus in cogitationenf^icditationcm, & contempLitioncm*

C A P . XVHI .

C Um oratio rnenralis fit afcenfiis intelfe&us, fc voluntatisiri Deumjhincoritur,vf duplex a virisfphirualibuseffcdjcitiirr

altera inteilectiva exintelle&u noroen accipienijifrera afFcfliva,f»x afte&u voluncatis appellationem airumens^Oratiointelle&ivanoii cenfiftic in hoc tantum,vt divin-ainrellifi^n&iis &confideremus:hcc enim non eft orare,fed difcere. Eft igitur divina ccgicansnon vt hxc fciamus , vel vt ratio his occupationibus occupetun fed vc rredijs cogitationibtis md divina colloquia afliirg3mus, Sc fm&is affe&i-bus> mahim omne recufantibus , & bonum ample&entibus in-flammemnr. - Oratio ^ffecHva non excluditomnino intelle£his confideratio-* Rpm; quia non poflumus incognira dili^ere , veloditle: fed rrijcit longas ritiociniitiones, arque iiifcnrltis, licecad excitandosaffe&us ordinatos. Eft igitur hxcoratio (uppofita fimplici quudamappre-henfione Dei> aut Chrifti Domini, qua eum nobis prxfentem exhtir fcifnus, affe£hun extendere, *\: Domino amoribus; fufpiri/s, •& ardentillimis defiderijs inhasrere. Avarus, magnaroauriglebam aP piciens, non multasconquiricrariones, qMibus (ihi appetitum <.uri perfuadeat, fed afpe&us ipfe auri ipfi pro ratione eft,vt ftatim il!ud appecac, & millecechnasad idem poifidendum prauendar: ita viro perfe&o, cjui Dei perfe&iones iamantea mulcis conllderarionibus peifpeftas hibet , cura ad hoc genus orationis vocatur, noafimC ©pus confiderationes , fed fimplex fponfi contuirus, vt ri adhawtr* aipiac, & ftuviffimis cclloquijs cuni 0e©*fa-bicis, Sc ardencii5s«# dcfiderijs fe ipfuni accendat.

Ex his duabus orationibus priroa eft difficilior»v1cD»flda foan vior: illa bona a ifta gtfCo&fior-V ill*p*wfos fecujijfiifta noaitwn*

R nill

Compwi* Viu SphitUAlis. nifiillampeirmultiim tempus inte.Ileftiva prascefferitiqnae ignoran* tiam> errorefque depellitnll^mdebemus humiliter qu^rere,^ pof-tnhre,& media i viris fpirituulibus trad ita,ad eam obtinendam,ad hibere; jifffftiv.m ver6debemus humiliter expeftare, & pervit» puritatein, m gn-mque roortificationem, nos ad iltam difponeres fi frrtr D:us <X\qiiando mifertus noitridicat:amiceafcende fuperius» -I!lu (ubJividitm- in cogitationem, meditationem, dequibiu fingulis agendum §§i & poftremo de contemplatione, quae fub oratione mcat^ili coniiaetur»

De Ccgiutionis naturaicaufts,fruftibus>& dectmentis* C A P» XIX*

c Ogitatio eftimprovifa,ac momentanea Dei,aut rerumad Deu. .pertineniiiitn confideratio, adbonumafte£tum excitandnni

©rdinata.Dicitur improvil >quoniam id,quod confideratur*aut noh prgviJetur^aut tim inlpecie lolumcognofcitur , a.c fi omnino non praevideretur: Momentanea vero* quia parum durat, & mens eit vno cogitatoin aliudtranfit, exeo quod nihit profundecognofcit* JDicitur ad afte&um ordinata* quia omnis cogitatio (qu<e videlicet pars e/t orationis mentalis) ad colloquia cum Deo,& afte£tus ordi-natur:quod fi fooc non h:Hbeat,orationis nomen non merecuri

Ab hac oratione omnes viri fpirituales , qur crationis ftudio.fe tradunt^ordinarie, licet nonadvertentes, incipiunt: cum enim fint fenfuumdiftr iciionibus afluefu&i 5 vix fciunt in aliqua verir.<te con-fideranda per aliquod tempus inhxrereiquSn a propria inftabilitdte COguntur(intra fphasram t.»me vtilium,& bonorum) ib liac in illam^. Sc sb illa in aliara faltare.Hi profe&o non meditantur, nec contem* plantur » fed pie cogitant, & infimo orationis genere ad maiora fe prasparanr. Debent igitnr hi, pjulatim, & fiuviter (e ad pauciora colligere, & crdinem in confideratione tenere 3 & divina myfteria qnietius ,& profundius inveftigarejvt cogitatio in meditationemJ& haec inconteroplatione tracfeat» Interim t*men > dum alud nonda-tur , fan&iscogitationibns infiftendujneft Jicet abfqtie vlla mora prxtereann &.aliquh exhis in voluntate aflfe&us coliigendusj do-minuique humiliter exorandus, vt mobilitati cordis noitri_mqduin imponatr eft enimtantares mentalis oratio, vtetraminfimus eius gradus fun&ione* externasjicet pias,& bpnas,excedat: nam h<zr lir cet bon« animum in varia diftrahuntioratio yero^licet infima>menr lem colligir, & rpbur impertit.

Gau&omni$ bon* cQgttatioilfi eft DeuSjqulGv? proxime per. fe ipfuin^

liber QHdrtas. $£

ipftim>ftve per Angelos>fcripturas, concioneSjprofpera, adverfa,& vniverfas creaturas, acpernos ipfos, nosadbonam cogitationem invitatjfxquoapparet^neminemeffeinEcclefia^orationi!» mentali* prorfus expertemj qtiia faltem aliquando, buna cogitatione, ScpfO ali.juo aiTeftu tangitun & fubito £licet non advertens] mens cuiut que ad fuperna infpicienda levatur.

¥ioc orationh genus>licet fru&us m?gnos habeat, nuncenumer tando^jf* adhibita induftria,^c adiuvante Dei grari.^perficiatur, ta-men exigui momenti (unt, fi in effe cogitationis maneat, & medita-tioni comparetur. Fruchis autem funthi. r. Malis cogitationibus adicum prajdudere; Gcut enim fol tenebras depellit, ita bcnae cogi-utionis (plendor malorum obfcuritateQiabjjcit.i.Plurima peccata vitare.nnm cuminitiumpeccatifit prima eius conceptio^quiper bonas cr gitationes malis obfiftica peccatis, quae fine eorum cogita-tione non perpetrantur efficaciter abftinet. 5. Mentem Clnifto Do T ino fubijcere,& eam ipfius fedemexhiberejnarn/vtin prover-bijs aic: egofapientiahabito in confilio, & eruditisinterfuraccgica-tionibus.ldeo Paulusad Philipp.9. inquit.quse^iique pudica, quse-cumqne iufta,quaecumquefan<5fca, hxccogitatc, & Deus paci> erit vobiicum. 4. Animum ad bonum roborare: bona namque cogitatio defideriumbonigenerao hocautemorationemfervidamfiindit, & «ratiorobur,ad beneagendumJmpetrat. y.Deniqueeft medicatio-ni adirum aperire: dum enim ad bonas cogitationes, lLet breves» affuefcinHis, mirum in modum ad longas medicationes paramiir.

Ad hos ergo fruftus recipiendos > d«o nobis faciend a funt. Pri-mnrn eft , vt compreifis fenfibus externis , quanttim hxc mortalitas patitur:& innnibus phantafijs ablegatis, atteniillimus Deo> vccogi-tationes ab eo immltias fciamus accipiere. Secundum, vc, duna nua vifitamur a Deo fpeciali aliqua gratia, cogicationes pias, quibus oc-cnpemur, nobis fdiicite comp^remu>: hds autem, & tnyfteria fidei offerunt, & q\ix videmus , qux alijs fenfibns hanrimus , qiwttue etiam l<-gimus,fubminiftrant.

Alia irem duo nos facere oportet > vt cogitationis bonx frti&us ad mituritatem,& petfe&ionem adducamus. Vnum eft, vc ccgita-tionem bonsm, neque etiam pro alia bona ftatim abijciamns3 fed ea difcrete prore!are,& ad medicationem revocare conemur. Alterua) eft, vtfan<5lis cogitationibtis refpondearous>5 ita vt eas aliqtiisiequ*-tur afteAusillisrefpondensjvtcogicacionipi khricudifittifab jesp* amor; cogicationi vktutis > eitis dfefjderium> cogicatioiiiUQ&xskd&r morcifiCatHaiS| humilita^

Cowpwl VitiSpirithtltii

J>/ Mcdiutwms naturit. C A P , XXJ

M Editatioeft ntmm%$ & follicita mentisconfidemio, feu fpe^ cuUtiOjCun&anter procedens>& rei cuiufque naturam^pro-

priet.»re<5,& a£tiones vciliter inquirens;ivt icilicec Deocultum exhi-beat,sff:?<Ltum fnoveat, orationespuras, ferventefv]uedepromat, 8c vitx noitrx emendationem, ac lalubrem mutationem afferat.

Eft quidem opus mentrs,id eft intelle£tusj non quatenus naturasf rerumlpeculatur , vt lciit, ied vtfaciat: qua ratione pra&icus dici-tur: non enim rmlitiam peccati coniideramus, vt eam fciamus, fed vc detenVmur: ficque vitam Chrifli Domini, vt imitemnr: Dei vo~ luntaremjVc dilig.imus. Deinde dicitur con(ideti§fio,.(eu fpeculatio: quia p?rci,"jet ad terti i-n intelleftus operationem^qu^ eft rat§Qcina-rio:efteni<n medit^rio dii^iihtio quxdam,qiia ex vnonobis pervio, Jiut m-igis noto.in cognicionem^ad praxiixiordinrjtam alterius ^bfco-diti,2tu minus nori devenimus:(ive per aliquid.quod rei ineft,illam-vepr^cedir , aur fequicur; q m p;:<3:o confideratio dicitur, vt dum qnis cogitAt, Chriftus Dominus eft pro me cruciftxus, ergo debeo pro illo hanc molcftiam fuftfnere: five per aliquid , quod h ibear fl-ifcilirudinem, aur proportionemad rerru quo pa£to dicirur fpecnla-tioj-vc peccatum eft mors, & ^daorasa mortis paveosquare ergo ad nomen peccatiaon contremiico?

Hs:autemconfiderario,five lpeculatfc,vt rnedintionis naturam ktbeat,debet effe attentajvt ob his, quse, vcilicntis anim<-e gratia, in> Cfuirimus, voluntarie non diftrahimur : l llicicM» vt diligenter, $€ ftie&ue,qu.£ ad illam pertincnt, inveftig^mus:cun£bibundajvt noiij, fkut in cogitatione, breviter ex vno i-n alin i tranieamus-, ied m myf-terio,auod meditandnm fufcipimus,quo vlque nobispateat aliquan~ tnlum> & affectum accendatjmmorenaur.

TandemmedititiD natnrarn.proprietcites,^ a£lione5>acqux>que alia ad rerapertinentia diligenter inquirit, vt ea prebecognoicens ff u&us hos qaatuor, feu fin.es confeqiu tur, fcilicet cnlcum Dco da-re,piosaffidusexcitare,orationes/Jeupoftnlatio)r>es depromere ;& vitam perficere. Qui ita funt fines , vt fubftantiam ipfam meditatio-nis conftituantrficut enim anirm eft finis corporis,propter quem eft corpus9& vtillipermoduminftrumenGi deferviatjtameu ex corpo-r e , & anima hominis fubftantia componitur: ita confideratio, leu fpecidatio eftpropter afl:e&ain, ac munditiam voluotatis vtraquc Vunenad conftitutionenameditationis pertinent.Confideratip erg.a

liler Quartfit. 67

intelle&us inmeditatione affumitur. 1. Vtquidatn eultus Dei, vel vtei cnltum exbibeamus: eftenim virtucisreligionis actio, &ara-tionis mentalis pars: datautem Deocultum, vel quia ipfa a&ibus fidei quos exercer,eft cultns Dei, vel quia omnis veritatis inqoiGtic* ad hoc dirigtur,vt Deum honoremus,ei obfequamur,& ardentiffi-v jno amore profequamur. 2.Uc (anctos afledus excitemus: volunras quippe ta rem aliquam non fertur,nifi prius intelliguur. ; V t purif-fimas orationes, feu pofttilationes fundamus: nam eacognofcirnns, vires noftras fufficientes non eifcvt bonnm afiequamur, aut maliint vitemusj vnde provenit, vt oremur poftulatione Dominum, ad bo~. OTm provehi, & a m^lo liberari. Quarto denique propter vitac emendationenvaequumnamqueeft, vtlecnndumid,quod inmedi-tatione intelleximus, concupi vimus»& ppftulavimus, ita extra mc*

. llitationemvivamus;

Bc nteditationis diffictdtate, & ntoiys aicam fuperanandam,. C A P . XXI.

M Editioni afiqinm difficuftntem ineffe , nullns difhtebknf^ qui ei ^liqiiando ftuduerit. Difficultas autem hxc oritur pii-

fno exinftcibiiiCcitehumani coniis, cientis ieinmodumrotas adom-i>empartemi& vixpotentis ad vnumaliquid, ialcem perbrevetem-pus, confiderationem figere , & naturalem evsg^tionem cchibere. Secundo ex ipfo communi modo bene cogitandi:quia aflneti • furnuf cogit?re.rescumtemporej&locojhis, &illis circHnftantijs, &*ccf-dentSns jfxne iiitem neceflarium eft, ad inquirendtfffl finedictffidrf£ veritatem, hxc omniafnpergredijacnudamiibiiisomttibB^re^ria-turam inmeri. Tertio denique ex impugnatfoae daemoiifcm, qni cumbenenoverint medit^tionn neceiiirtfcem.eata ftiperfluis occu-pationibus^diftra<9:ionibns,ev^gationeaninai, & mulcimodis tentar tionibns impedire conantur.

Vt autem h.mc'diffiuilratemvincamns, ea, qusiamfubijcirons^ diligente r faci;irruis N^ceflitasin primis meditationissttenrrhobrf C6f)fidfT&nda eiljvt e:i perjtiusinfpecla addifficulcatem fttperand* allic^t.Seamdointelligendumeft^eiusperfe^onfjnortHimdSci^ dine tlon.mim cogit.ti *nii.nequein Aibtilirate co&ceptutttn; iet im fincerit^te coftderationis, & in exerciraeione aiife&fiseife cSftikHS^ Tertio facilemreddi(?meditari©ilem v f u s ^ co&et«jdo medkzndki

Qtiarto

Contpefiit. ViU SpfthuaVtf,

Cfcuarta deniqne (7 (tiamfts., quid in vnoquoque myfterio fidei, ui\i mquaquerefit ucbis meditandumj vtpofliaius fint impedimennj ragredi,& agredi; & pafcua, tum confiderationum, cum affe&ionu iovenfre*mulci aamque>non iam ex defeAu m?teriag>qii!a de ea plu-rimi funt libri, fed ex ignorautia materiam extendendi, folent a ftu-dio meditandi retardari: cui obftacuto, vt viri fpiritualesobvunr irent.rationeminvenernntjqua materiamquam libet dilatarenc. , Hsec autemduplexdocnmennuncontinet: ttterum >quid fitin

qualibet materia meditandti:akerum,quis modusexparteintellee-tus noftri fic in meditatione tenendus. Et quidem circa primum, ad duogenerapofluntrevocariomnia a nobis medicanda.Primumco-traet ea,quxaIiquo modo rei infunt,aut illi cognata putatur. Secun-> dum ea,qu« aiiena funt, Sc quafi aliunde petica»conferunt tamen, vt melius res intelligarifr. In primo genere feptem invenio: pritnum perfonas,quaeinaliquo myfterio,aut Dei opereinterveniunt:fecun-dum verba.quse proferunt: tertium a<ftiones,quas agunt, aut paifio-nes,& mala qux tolerat:qwartum proprietates,quas habaat, & vir-tutes,quibus fuJgent. Quintum caufas.a quibus myileria, velopera proficifcunrur:fextum effe£his,feu fruftus quos pariunt: feptiraum modum agend/,patfendi,loquendi,auc fru&umfaciendi, quem per-fonx cuftodiunt.

In fecundo genere fex funt > qux meditari pofTunt: primum.fimi« lia, quse cum re, quam meditaraur,proportionem habent: fecundum diilimilia^quse improportionem,aut oppoficicnera, aut repugnancii continenctertium ponderabilia. cx quibus, quafi in altera lance po-firisj invefligamus, an valet hoc»quod merito voluimus pondere fu-? perare? quartumfuperiorajquxreiconfideratae prxftant: quintiini inferiora:(extum denique antecedentia,comitantia,& fubfequentia.

Modus autem ex parte intelle&us eft triplex: nam meditamur i\obifqi%njratiocinando,& recogitando:aut cum Deo,& fanftis lo-quendo: aut Deum& cxlites aufcultando. Qiiibus ominbuspro-di>&aadtnodura><fc fpaciofaretegitur via, qua proterari poffit qtia* Kbet,vel fteriiioris materiae Meditatio.

P* Afftftibus ai orationem pertinentibus. C A P . XXII»

A F ^ i M eftmotns appetitivae partis animx Hic autem eft du* piexuUusfen&Mdis^alius fpiritualisj bic voluntatis, illeappe-

titus.Ucerque tatrie muIiipUciter dividicur jfcilicct in vndecicn; quo^ IfftB ia i unc ia parte. concupifcibils aejnpe amor, odiura, defide*

rium*

Uler OuaYifif. 6$

t ium, Fi>ga i dele&atio, triftitia; quinque vero ininrfcibiri; 'vrdeHcic fpes,defperatio, timor, audacia, tra. Non effeautem alfos prxter if-tos,patet;naro intentio eft imorfini$;ele£fciokmor mednomrm ffiii^ tio dele&atio finis: conienfurs amor, quo voluntas giedia ele&a am-ple&iturjvfu$amor,quo voluncas applic^tvires ad cxecntionem ©periwquod etegit, & omnes attus virtutum, & vitiorum funt vd-litiones, ant noliciones, amores, vel odia, & propofitafaciendi, vel nonfaciendi rr>c,autiilud, qnx nb bis affeftibus fecerni nopoffnrrt.

Eft aurem difcrimen inrer affeftus voluntatis , & appetitus: nam illi fequuntur confiderationem intelleftusjhi apprehenfionem ima-ginationis:illi tenduntin bonum honefturrjhi in bonnm commcdu; illi ficilius moventur , qni* liberi; atqueadeo cnm volumtii, amsr-mus, autodioprofequimun hi vero , quianoftrx volnnlatinon fhb funtidnutum, h:ut membra extiriora, difficilius excitanrur. Hinc fepe flercatic lcetari volurnuss nec tamen flemuii atit laztamur: qufa obie£him non f*cile fen(u,vt c^ufam triftitiae,aut Isetitia£,2ppreheh-dimus;& corpus indifpofftum, ad motionem illins affeftus, immu-tarenon poffumusrex quo fit,vtplures in lachrymas refoIvanrur,& ^emitibus compunganturjno quia devotiores, (ed mollitiores funr* & contra: quare plura, quse in oratione ccnringunt. poffnnt effe nz~ turalia. Denique vtrique *ffe<3:us, lcilicetappecitus, & voluntatis, fepeinvnum, idemque conveniunt: fa&pe vnus rendit ihobieftum, alter autem nec confentit, nec ciiffentit; fiepe denique vnus confen-tit,alterdifferttit:fimt autem i«i natura fiti indifferentes, poffnntqufc fieriboni,fibonum ample&amur obieffciimsrnrdi veroji rrtalnm.-

Eorum caufx iuntdecemjnempe Deus, At gelus, diabolus,cae-Ium,comple<3iOja&io primarum qualitatum,!irmginatio, raediratio intelle<9:us,habitus adquifitus,velinfufhs:bonitatis aurem ecmmde Caufa eft Dens , eiufque gratiu m«Iitia» vero liberfas arbittij nofitL

Effe£tus item vtrorumqne funt h^bitus /fi*emaJi» fiveboniy qni «bipfis in nobis generantur^Sc externaopera,qiixsbeifdemim^e^ rantur.Hinc magna fpiritiiHlis vita? pars in corrrgfcndis prav&:-i!iee*» tibns,& bonis augttidis,eft pofic ^ffciit <St coeleftiu meditatio: quzr re ille melius orat, non qui fubrilius cogitar-, fed-qui ardentrhs, & fandius amat,aur defiderac&c. ad hoc enim intelleftu fidei verit^* tesper(crutamur3vtodium maIi,amoremboni, $c aliospios atfefi» «xcicemus: quibus vnufquifque,vnus cu fit;multiplex,efficifitf/qiij^ his poteft mu!t»rnmldbores, & minifterfa completSbV ihCii6icifl|^ tniin fedens Valet, omnia fci a peccata conterere, vnivetw^tfefc^^ abfumere $ ciin^kas vututes exercei^ amore flammatr*& defitfer^

Dei

Cowpend. Vstd SptrhuxtU.

Dei accenji: quibuS non modo quotidic peifefriof, & jdirdiofioi efficitunverum Sc ipfamcasleftium medic-ationem exacuit,<X: multo efficiCiiisyqua rerbis,& cogitajionibns, quod defideratjCdiequiuir,

Sed vc fciamus,nos in oratione ad b jnum afficere, a maloque re-.frahere, opporttirmm erit, congruam materiam intelledlui confide--randamapponere, qu# confideraca voluntacem ad opcatum «iYe£tu exfulcicet.Verum quidecneft>ex quacumque materid>fi eamad pro-pofitumnoftrum applice.mus, poffe quemlibec uftettuni excitarijra-mendubium non eft, quin aliqux confiderationes aptiores fint ad vnnmpotius,qtiim ad alium excicandum: qnareapriores eligamus, Vt concupicos affedius excitfmus: quibus fa£tis adaffe&us folidar m m vircucum procedendum eftj qui, Ci non emergancper afpiracio-nes ad Dominum, <5c ardencia colloqui \ excutiendi funt.

Aliqua tamen obfervari debent. Primum, vc non tam &fFe£tnum tenericudinem,quam loliditatem inquiramus. Secudum>vc einfdem affe&tis vatios a&us exerceamus , quornm iK>vitate piricus feivof excrefcit, & vircus firmior> acque perf^itior evadic. Tercium, vt iri affe&ibus quifque propria fui itatus, & conditionis iitfnitiiit, & ad quxque fpecialia delcendat: alicer enim fe debet *fficere incipiens, alirer proficiens;alicer perfe&usj vc affectus in orationc mifceantnr, quo vfque, quafiad quamdam mediocritatem reda£ti, lanitacem ef-fichnc. Quincum deniqije, vc converlacio noftra , Sc opera noftra, affe&ufqne confentiancjvt fiin oracione peccaca odio habuimus,ex-tra orationem mulco magis operedeceltemuSj fi ixculum defpexi-mus.poflea adione, opereque defpiciamus.

DtOraUonis dfeftiv£ttetura,viicati6nei&fructil>us< C A P . X X I H *

AFfe&iva oratia eft communicatio, feu canverfatio cum Deo* quaanima,teie£tis mulcis difcurfibus intelle&us,veliola fim-

ptici Dei imelligentia, aut recordatione contenta, vel brevi aliqua jneditatione, inaffe&ns amoris, velgratiaruno ad ion i s laudifvedi-yinx, & firailes incnmbic: ex quorum frequentia afcendk interdum wciimus ad myftjcam theologiam , feu contemplationem, qua mens Penm fine difcurfibus agnofcit,& quafi contre£tat.

Vocat autemDeusanimas adaffe&ivamorationetn duplicicer: primo fenfim,ac quafi diilimubnter, earum cooperaciooem exigen-do; & tunc opns eft, vt ipfae affe&us pr^evenianc 6c eis cognoicenr $ i$ , & addifcendis infiftant; pro quibus infra exercicia fcribemus» iecundg vQCac^non ioium aunifclte>fcd violeater quoque, & adso

poten-

Lticr Qt^dYtut* *fy

pfttetiter;vt perfpiciin cognofcnnt, fe ad Innc oratfoncmtrahi: tiinc amem non ek neceffe, aliqua prxvenire, qux potius anicnam frigt-dam reddent, & minus idoneam, fed divini fpiritus du&um fequi, & fccundum quod ipfc fug*eflerit,afpirare.Neqi.ie eniraoratiolidec fcmperSmeJitatione peodec: & ft enim prius foleat communiter aniraa, adprofundam meditationem exercendam, quam ad fclos affe&us invitari: tliquos tamenja principio converfionis fux,abfque medicacione Deus confuevit, in ftatu affe&mtm collocare, £c igne amoris omniaineis vitiofa abfumere: tunc vero meditatioai iafif-tendum non eit,fed per iterafte&uum procedendum»

Co^nofcimus autem. animam ad b*nc orationem fuifle voca-t^m; fi meditari nefciat, & omnis adi tus ad difcurfus fibi praeclu-daturj e contra veroj fi facile ad afte&us sflurgatj.fi in illis<:oreiii$ pacem inveniat,fi vicam fuam, non minns, autmagis quacnnaedita-tione corrigat, & inomni virtute proficiat. Qui eiufmodi eft, non eft ad rnedicatlonem arftandus, nec ad pundi prxvenienda j fed lnavicer fecundum fuam vQcationem docenduSjne in ilh minus cir-cunfpe&e procedat. Hxe,£c fi [itafinc, vtileadhucincipientibuj eric, fioguhs affeftuum orationes ab aliqua medicacioneinchoare* immo cum fenferine afFe&us tepefieri, debent ad cneditationem re-Gurrere,qua voluntatis aftus ex ardefcanc • Igicur hxc oracio medkatione eft vtilior, atque perfe&ior, vn<*

omnium fpiritualium virorum conferifu, itemque farilior, itque feavior. Cu-itis duplices funt fru&us: alteriomni orationiraencali communes; alteri ipfius praprij prioresmelins, & efiicatius, quacn medicatioa-flequitnr: ipfaenim animamoptime^ peccatis mundat* corpus domit,ien(u5,& paffiones cohibet,tencationesiuperj«t, vo-lunCcitem roborat* virtutes comparat,ad defpicienciam ynivezw-rum difponic. Pofteriores aurem func hi: primoenimafferx lecurn hxc divini amoris affe&io quasidara /enlibilem fuavitdtem, qux in ipfis vifccribus, & corde fentitur. Secnsdo affert defiderium vehemens , feu Lmem Dei, acficimi & eqpira, qiubus anima Deo eft placirura. Tertio infercquamdam faturitatem , quafame* prxdift.inon aninuicur* feJ fimul cum illaDeodefideraco mens impletur. Quarco aftert ebrietatem fpiritualem, qna mens ingQ-mitus , finguhus» Sc alia figna exrerfla profilic j & , qiufi ebrw» at igoe amoris madida * fenfum sniicric- Quinto aifeir omnaifn virium inferiorum pleaam fubiedianem , qtia , vioI$»n"a qit*: dam fppntanea , ad fpiritus vpi«l)5tates tFahuaiur $ cc, m rebu$ amoris occupantur , & a fupe.rvacui^; occatiojubi^

S bu$

Cetf/pend* Vitd sphittulis.

bus atftfafnmtur• Sexto denique lolet h*c oratio, ad extafes, fap* tns, & alia miranda procederej qu« tamen non ideo appetenda, fc exercenda>inia haec efficicj fed quia pocentiflime animacn purificat. &Deofubijcit.

Depericutis,quibusimplicituroratiotffe&itJt. C A P . XXIV*

H Abectamenhxc oratioaliquapericula.Primum eft,quoJ ia* terdum putamus,ad menluram fenfualis amoris,quo Deumt

vt dulcemnobisample&imurjVeramchiritatem, & perfeftionern creviffe, & eiufdemamcris fuavitate folidas virtutes metimur,<5c ncbis blandientes fratres, affe&us fuaves non hibentes, contemni-mn«. Quod vt vicemus fciendum eft» illum amorenvnon effe fan&i* tatis fnb tantiam, (ed inftrumentum a Deo datoms vt eius dulcedi-ne mundi blandimenta defpiciamus>nos ipfos mortificemus, virtu* tes adquiramus, ^c ad puritatecn (implicis intentionis pervenire niumnr.

Secundum DCriculum eft> quo aliqni putant, orationis exercitrn iionem ad aifeftmim fitivitatem > & dulcedinemordinarL Hanc fiiorumlabortimffnem faciunt;fi adfitj profeciffe; (i defit, defeciffe* Sc tempus fruftra criviffe/.iicunt. Huic falUtiae obliftemuSjfi fuavH tatem in oratione,non aliud^quam bonum faporem in cibis, efle noverimus.

Tertiumeft laefio corporis, Sc cordis ex aiFe&uum vehementia proveniens, qua quis minus idoneus obcontra£fc<*m imbecillitatem ad virtutum exercitia efficitur. Hanc autem fentiens (c ipfum conv primat,& adquietem coponat>quantum potuerir; & magis volutate fpiriruali, quam fenfnali^divinam confolationem experiri percnpiatw

Quartum eft fpiritualis gula, qua, vt quis has fuavitates» & dnf-cedinesamorisfentiat, aboperibus obligacorijs fefubducic, & fuai vocationi deficit;& nontam Denm, quarnfe ipfumquasrens.in his Dei donis,tamquam in fine,quiefcit:qii9d fumma diligentia caven-dum eft.

Illud autem omnino curabis* ne his, & alijs pericnlis perterfe-faftus velis, hanc rationem orandi omittere: nihil enim eit, quod tion periculis pateats & inhacrationeorandi nitoil eft incornmodi, duromodo prxfdtapcricula c^veantur: in ea enim tempus vtiliter confumitur, & omnis virtws exercetur: nec verumeft, ei dedito* Deum intentare, etiamfi nihil meditandum pracvenianc, vt mimtt c«ute aliqtii effufifciunt.

Ziber Qttartus. y$

Oc Perfettiwe huius n*thtiis. C A P X X V .

(^ V rans* " n ' u s orationis perfe&io eft Dei amor protelatm, Sc (i -*3 nea&uum interriiptione contimms; quienimeins perfe&ir> ncm nodumaccepicvarijs amoris,laiidis gr^turum a&ionis affec-tibusgmder, &diruptum amoremgratiarum iterauone funplet: H uum auce a&uum aiTuetudineefricitur, vc indintptus Dei amor ac innlto temporeduran* cbtineHCtir. Sed dupliciter evenifjprimo ita, vt, in protelando amore, animajinduitrii defudet. x.Ita, vr.ab fpiritu lundzo efficacius impulfa, abfquevllo Lbore, imrno cum ine-fabili (u;n*;cate,in amore perduret. Quaretresfunthuius orationis jrad us Prirmis j n quo mulcis,& varijs,& repecitis affe&ibus infifti-mus. Secundus, in quovnicum arooris affe&um, peraliquod tem-pm fine intermii7ione,durantem,perDei gratiaraacitoftram induf-triam, execemus. Tertius, inquo vni etiam amoris a&ui, ic\ longius tvmpus pro tra£to,fineLbore,<?c curn fuavitate vacamusPrimus eft inicium huius crationis. Secundusprofe£his. Terciusdenique per-fe&io:ex quo anima ad quartum,& perfe&illimum afcendicin quq, pra»m*gnicudine amoris , & fuayitatis , quafiextrafeexic, & vfum feufuum deferir,Deumque, fine eius a&uali cognitione, amore pro-iequitur,

De m"di]s quibus h&c oratio iuvAttir* C A P. X X V I .

T RipIex eft medium, quo hasc oratio iuvatur. Primuro, vtdili-gencercordis purirati ftudeas.Secundum,vt dehuiusorarii^

nis adepcione non difhdas. Tertium,& efficaciffimum, vtomnite-pore, qnantum vires tnlerint, afliduis alpiratiombus $ & colloijiiijs «ffuefcasjitavt no&e> die,domi, foris,folu$,fociatus, fcboccupar/c-nibus vacnus,vel illis intemus, fedens, ambulanf» & cnb.«nslia?cfi© ftn follicittido,& fttiditim,& officium,Deum pra&fenjem fe .bere,& varijs dfe&ibus cor tuum ad Deuro erigere. Hi funt affe&us, qni or tione<? iaculatorias , afpirationes, & motus anagcgici [ideft fur-fiim tendentesj vocantur.his omniapeccata,& vitia diftri:untip:i$ vniverfa virtus conquiritur: ijs animus adcadeftia erigitur, illuroi-:

natnr, fimplificatur, purificatun infl«mmatur>& tocu$inDeum transfertui-,fru<Sumque maximumbrevi percipit.

Incipiences ijs affedibus vtentur, qiubus.peccata detefte?iwri& omni vitio pittgentiir,& ab huius fecnJi defiderijs abftrJbatur. Pro-ficieutes ijs,qni perfe&se abneg^tioni, Ac virtutum adepti^ni defer--viuntj qnibulque nxufn* difooijjfMI v r adydiyio*» £unili*ri^^*

^ S 2 cveh -

evehuur.Peift&i afpirationibus amoris vtenturKV Omnia,qu« ilfis accidunr, aut tiianibus tra&ant, ftsf ccgjcationc verfanturs ad vliim amoris tnh*nt: rnducent perfonam filij , an t fponfsc erga Deumj Mumque nm ho«orent,iam adorent,iam plaudent,iam ignitis amo-ribus ample&nnturs & eos amoreilli gratias agant, jp-fi ieofferant,. iS: coniecreot, & millejaffe&ibusinveniendis vacent ^quibusad eutn per amorem afcendat. Hoc exlibris Lampergij,Blofij, & alijs. eruent: prxfertirn ernnt familiares meditationes fanili Auguftini foliloquia, & manuale eiufdcm: eofque libellos non tam legent, quamaffeilus prcprios, ad illorum a i M u u m fimilitudinem eilor-» m .bunt j& dum oculos jn libro figunt, tacente lingua,cor luum illis aipirationibus furfum tendant,<Sc vcrbis illis melliflnis,tanquam fa-gittis,cor amabilis iui fponfi tran^fig.^nt.

Aft qnxris , cmoties fingulis diebus his affs&ibus id Dominurrv afpirabo? Refpondeo , duo efTeconfideranda; vices, & vocaticneni Beir vires,ne, ftipra poffibilitatem fuam, naturamepprimas, &; co-garis a csepto defiftere ? vocationem vero D e i ; quia quofidam $ ad Kiaiorem^quofdarn ad minorem frequentiam iavitcit: hane autem ex reflexione uVpra te ipfnm, & infpiratione tereprehendente , fi non refpondeas , & condlio parris fpiritualis, agnofces. Quidam Dei fervus, cumaudiffet de Beico BartMomaso, & B. Martha virgine, qu^d cenries in die> <k centies m no£fce orabant, decrevir, illos p ro Biodulo fuo imitari, hao& fibi legem indicen* 5 vt eenties a tempore* quo furgebat ele&o vfque ad meridiem, & iterum centies a meri-diead no£fcem,ad DominnmflpLraretiquod exercitium,per vingin** ti quinqueannos > & ampKus, nun<^tt#m, neque xgtitudinis, neque occupationum caufa^pra&termiilit.- *

V t autem hunc numerum abfque diftraSione , cura , & de-fe&u femper impleret, dxim Dei norehm memoriter didkit > ia quorurolibet vnam afpirationem ficiebit , qua a<l amorem Dei* gmdium, defiderium» laudem, gratiarnm- a&ionem, refignatio* nem, velalium fimilemaffe&umfe excitabat, hoc fere modo.

i- O Doraine Dtus meus^ qui efl; ipium effe > ac pebgnn* hjnmenfuro efiendi > impenfe volo tibr tiiucn effe : placet nuhi vehementcr > quod fis ipfe , quies: offero tibi menm feff^ , fufr cipe me. 2, Domine Deusmeus , fpiritus puriffime, gfqife fanc-tiflime, gaudeo^ > c e^iko > quod tis fpiriins ab omni vilitate carnh a Sc corporekatts aHenifiiraus £ fac , rogo , vt terrena de-fer^m, dc ipirkttfiiKa lemper diligam. ?. Q Deus fimpliriffime* fcte dili&erem? fi tui anaore ardercatf fi Qwncs bomiaes tc f«rven**

tiiCme

Liber £tf/trtnf. ^ r

tirTIme amarent? Da miai in omni fimplicicatef & vericace ver-' fari* 4- O Deus immortalis , ecce propter te morcem peccati detefton & odiohubeo: 6 finunqnam tifcidifphcuiflcin? 6fifem-per meam vitam tux voluntati ccnfdtmaflem. f. O Deus pcr-feftiffime , gratum eft mihi valde, quod fis peife&iomim abyp* fus: firmiter ftatno, implere orania indicia iuftitiat tu*. 6. Do-noine infinite, infinita dulcedo, & gloria mea, impUatur in me fanfliffima voliiluas tua.

Hxc autem praefhbae aliquando ettm magna dulcedine, ali-quando ciim parva , fepe cum magna ariditate : at , cum nort confolationem , fed Deo placcre qux reret, & ei intime per aroo* rem vniri, five confolatus , (ive dcfolatus, in cxpto prrfevera-bat. Exhis ergo decerpes, vt> fecundurngratiam tibi a Domino dstam, frequentibus afpirationibus afTuefcas : vnde fiet,vt va-na hominnm col^oquia fugias , vt mentis puritatem ©bcineas| vttemporeorationis cor tuumfacilead Deurn crigas, & ad divina dona te vt cumque diiponas,

I>i Tuludijs QtAttms mentalis, & primo ie puritate fit*.

C A p. XXVII .

T Redecim funt mentalis orationis prxludia: qnorom fex priora ad orationem, quafi a longe ,dtfponunn triafequen-

tia proxime, aut pauJo ante or«tknem,ad eam prxparaut; qua* tuor poftrema in initio meditationis exerceatur, & inut gaaff eins exordia.

Primum ergo huhis oratfonis prselodfuin eff vita^pfrritas r v l enimJ&rnardwsairjmirorvjIdeimpiidentiamaliqifciriim, qui mr* ter nos funtjqui, cnm nos orrnes lna fingnlaritare turbaverintj fna fropatientia irritaverint, fna contumacia, fi rebelhone contemp-iennt, iua i»obedientia coinqtiinaveriflfi andent nihiferoinus ad tamfxdum concupifcentise fna2l?£tnhim> orani orationis inflao* tia, totius puritatis Dominuro inyitare, Qnare vir orationif * f# dus curet , ie & peecatis , ctiam levibus emnndare, patfanittf cohibere, vhtutes conqwirere, tc ad cranqnillftatcm /e referrfc * * enim ihntqnge or^tionem maxime invant defiderjwaj^^f^^ aem ailequimcur: lurailvirttitc» abfint> affcftu^wctomoderaii

perma-

Comptrf* Viu Spiritu.ilh. jK*»att€antumpojfSbile erir,peccata;i vitijs.ft mimodehtis vgfi* tibus man««cia,viwr«i& mens fordida, & mquirta kmxd qupquHtn poceriticsleftem fplendotem exciperes&yn vnoinfpiciendo,(5c di-kteadQ^fe.ipftm/mmotamtenere. Ideoin ecundolibrodeijsom-aibds eginiP^Jq»iaorationi, & communicaeioni hrfbedaj c\im Deo, neceflaria putavimus» Nonquidem ita » vc prius homo h;ecomnia perfe&eobci&eatjfed quia, quo pnrior vitaeft, eo eftad orationem piratior: nam nttnquam quis ad contemplationem communiter ad-mitcicur, quo vfque plufquam mediocriter, in omni mortificatione, & virtute profecerit:nam homo iropmus , <Sc maculatus idoneus »on efladcjeleftiaconcempLnda.

De fuperfluis Qcctfiontbus abi]cicndif. C A P , X X V I I I .

S Ecundum prxludium eft, noxias, <Sc (uperiiu.^s occafiones abij-cere:vanacolloquia> inanes falutationes, Sc minus neceilarios

flifcurfus prxlcindere: ac neceiTariAs o.ccwpationes moderari. Su-petfluasoccnpationes voco, quas fpiritus noftrx voc^tioni^, fenio-n im, & inftiruoru n magifterio probatus non admittit: vana collo-ouia.qu^ cjiaricas^velpietas nonrequirit: inanes falntation.es, quas veraalicuiusnegotijlpiritualis, aucceoaporalis neceilicas noexigic: fuper vacuosdifcurfus^quos (olurn cx•ihim cellx > &corinfeipfo manerenon valens accerfic.Hsc omnimode relinquenda lunt.fi ali-quosin oratione mentali progreffus fa&urifumus: ftultum enim eft fquod nonfucGedet)velle carnem.fpiricumquc coniungereidiftraC*-tionem,& orationem vnite, & Angebrum, ac Dei colloquia pu-rif~ fima cum vanis hominum colloquijs copulare: &.qui putat, le poffe fifuiJcuripfitafi>& fenfuum oble&amentis vacan»,a£ fiir.ul orationi* donum,<?c divinx confohtionis guftum accipere, ipfe fe ledueit, e*y perimento cpmperiet, quam vane prxfumat. Quare efto amator cellcE^ cuftofque filentij: ex illa fola onera debita extn h:>nt$ & ori$ difciplinam4uxfolx,neceffitatis,aitcharitatis,cIaves rekxent.Se-r de folitarim,ficut turtur; nihil cibi cum turbis, <5c mulcitudine cxteT

iwum:oblivifcerepopulmntuum>& concupilcet rex decorem tuu: jfclus efto,vt foli omnium ferves te ipfum,quem ex omiibus tibi ele7

gifti: fugepublicos, & domefticos; fecxde abamicis , & intimis: aa oelcis^verecwndumtefponfumhabere.&quinequaquamfuam tibi irclet indtilgere pr*fentiam,prxfentibus cxteris? Attende,qux fiiftf tui ftatus propria, & abeoalienas quxexobedientia dilcesrathxc

*limina*ilU vcro fidenter,& diligentcr,nou tepide>& tirnide, tulci? pe:

ttber QgAYiut. yi

pm cjuia propofito vacanli Deo nequaqiwnr orjfiftenf ,firmil arque ceiraverint,redi ad te,& fecretumtuumsib! legc,rcribc,gtnnc,fcien-tijs vtilibu^fineadhxfionenimlajftude.Qmnium.qux eitrtftellarti lunt,' blivifccre, folus cum Deo habitaredifce» & ad iolum manda-tnm eius, obedientix fcilicet, aut charicacis, e clauftro cux Quietff egredere.

De defideri]s kfine alients depelliendis. C A ? . XXIX.

T Ertinm orationis prxludium eft,cogitationes,& affeftus ifinai alieno^ depellere;ita (cilicet, vt nil alienum. nil vile, 6'bonicv

nimie defiMere- 5 non honor es, non voluptates t non corporis cetor moda>nequ^ad aliquam perfcn|am,quanttim vis fan£fcam,prrxter'ra-fionem affi:hri*: neque alium fimilem affe&um tibi dominari patia* ris:quilibet enimfatis ericvt tibi in oratione perturbeoficut &f^ux* libet noxia cogicacio, ex qua fxpe inordinaci affe&us proveniunt. Quarecnicendum eit,fuf)erfluas cogicationes expellere, &neceffa-r

rias ordinarej ne inftar vinculorum nos reneanc , nec ad Deura, ali) inedicationum, & afTe£hmm,volare permiccanc.

Nec folum adverfus hxc,qux diximuv, pugildnmsverum Sc ad* verfus qtum libet altaim moleftiam , five ex rimoribus irruentibus, five cx fcrupuliv, Gvcex doJo re , autcorporis indifpofitioneortam, cercandum etVparum enim referr,hoc suc illud fit, quodtnoleftatiG* quidquid illud ficoracionem inquietac.Timores confrderationedA vinx prx(entix,eiuldemque providencix fuperanturs qux non per-? mittet,ad fe accedcces,ob hanc caufam,aliquiiadverfum pathquod fi in cxcu hominumnon timemus,cur ap-ud Deu,& Angelos feveri non eriaius.fftrupiiiicfearitate,humilitate,& fide, magiftro fpirituaij habira» vincuntur, de quo alibi. Alix moleftix, vt fomni, nixroris4 doloris, Sc fimiles,congruentibrisrernedijs(udtcurandx. Sotnnuin diligentia vincit,& pia cornpaflio, qua corpufcnloneceffariam paxt-fationem non deneges: mxror refignatione in Dei voluntate > quas riobu triftitix cau(am intnlif, deponcndus eft: dolor medicamentis leniendus. Ica ergo ad orarionem accendendum,l^vt nihil fic, quan* tum neri poffit, quod ijientem, divinis intendentem perturbeu lice*

rnim ex his paffionibus, x^uanimiterpropter Dcum acceptis#

aliquod proveniat merirum$ tamcn hoc exigutim eft £ & ideopoftponcndum]]fi cumorationis rneritO;&

tmolumento confer atur. ('§)

'Comptnd. VUs Spirhutfa.

De Jt&dgifiro fpirituati qu&rendo. C A P , X X X .

M Agifter fpiricualis ab amatore orationis qua*rendus eft; cui fciIicccobediac,&inccno^aornnialuamanifcfter:mulcanan-

qwefunc in oratione periculai non quidem ab ipfa , fed ab irnpugo»-* cione Dajmonis orcaj in quibus necefle eft,^ Magiftro iuvari: multas itemfuntorationis visesaec fine duce cyro cognoJcec quanameaiu fibi ingrediendum fit:multa in fpirituahbus libris leget, qua; non in-telligetiveljinquoftatUjacdifpoficioneanimxaccipiedaiunt, igno-rabitsatque adeo,vc vtilia fint, magiftrurn fpiricualem audire, opor-tebic. Dcus quoque eos admittic, qui propter illum homini ie iub-foittunCifuperbos verOjfibiprasfidenteSjrepellit.

Illeautemefteligendus,qui difcrecione fitprasditijs, experientu| probatus,ordinacus moribus^grAviute matunu,decoratus honefta-te,fcripturarnm peritus,aufterus in fe,proximis compatiens, oratio-ni affiduus f corde mitis> eloquio verax, & in ocnni ( fi poilibile fit) fpirituali dilciplina prove£tus: qui, non aliter , quam alias fcientias» do&rinam (piritus fpeciali itudio didiceric, ?c iamftoruni Patrum /eorum prxfertiro,qui afcetica fcripferti&tjlibrcs evolverit: qui,qua? «didicit, experiri, &operecomplere, curaverit: qni iuis affe&ibus imperec, & oronibus virtutibus fulgeat, qui fit filemij , quietifque amator, & res fpirituales pro dignitate doces t, andicorefque iuos oratione fuftineat,nec tam verbis,quam exemplis erudiat.qui fciac, fe primo perficere,& poftea alios (piricu promovere: qui fic amore, Sc defiderio orationis captus , & ad res fpirituales optime aife£his: qui fpiritus difcretione pollcat:qui non eadem omnibus cradac, nec cunftrs eamdam viam orationi* oftendat; fed ab vno quoque, iuxca capacicatem,& vocationem,quamhabet,penfumexigat:<iilxter enim pueri>alicer rudes,aliter melancholiei>aliter confufi,aliter occupati, alicer inquieti funt edocendi:Econtra vero ad orationem idonei, rer bus magnis ance corum oculos poficis,& vitae perfe&ioris oftenfior a e , func ad fublimiorem orationem excitandi: illedemum eligatur, qui viros optimoingenio libenter inftruat;rudes>defpe£fcos, & pau--perculos hon excludatj immo tencrius foveat accuratius doceat* manfuetius fuftineat, &> quos non nSinus, immo f#pemulto magif, adfublimiorem orationem vocatos cognofcet ,maiori alacritatein illis iqftitnendis operam collocet.

Eoinvento,raagnih;<be, eique vt divinitusdato,libentertefnb-ijce,& fyncereiiluradiligeiita camen,vciqaiporenont=xcedaS, nec propteraroorem illius mDei amore tepefcas; iolcai namqne ex

comtnu-

llbcY Qifartuh j2

igommtmicationefucfpirituali minus pur« amiCKias, <fc, plufquam ©portet,intim:e f imiliaritatcs oriri jqux gubernationem adeo necef-fariarn fufcant, Sc au&oritatemprxceptorisimrnimmntj in re qu& tam an&a minimus naevus nuiitum dijplicet, cc impedimftum nr.rt inodicullt profe&us afterr. £i cmnia tua arcana confide, bona, Sc malaj afte&us fcilicet, tentationesjimpetfe&iones^tepidiutes, Sc huiufrnodijitemvirtutum exercitationem^corporisafperitates.ora-tionum vocalitim multitudinem,auc paucitatera,naturam,& moiu naedicandi.diitrac^tioneSjariditates^confolationes, illuftrationefque cxleftes , & reliqua huinfmodi bonorum genera. Nec ideo inanein glcri im timea::multinanque,cc recentiores etiaminhacvia [quos rnagifter ncfci t j teini js fuperann& quod tibifingularefortevide-tiiYj panis qnjtidianus eftalijs: quibusauditis,ipfe videbit, andona fint,an illufionesj& fi dona,an magna,an parva,an ordinariaan fpe cialia, an prsemia praeterit» converfationis, an incicamenta fntura^. Deindeilli cbedies, &i l ludtempus meditationiconcedes J l lam rmteriam naeditandam fufcipies, illum afte&um ex meditationecu-rabis elicere,quem ipfe pnefcripferit: ea negotia, eas occupationes, quo ad fubftantiam, ct modum fufcipies^eafque refucabic, quos ipfa docuerit:eos Iibrosfpirituales evoIves,aut eam eorum partem, qua ipfe probaveritj neque enimomnia fcripcaomni generi hominum fpiritualium apta funtsfed quxdam foI/tarij$,qua5dam faluti anima-rum vacantibus,alia incipientibus, alia prove&is competunt. Ad enmdem pro cofilio frequenter accurres,&, qiuintum pofhbile fue-rit,in reliquis ems aibitrio gubernaberis,nec Litum vnguem . b eins fenfu difcedes: nihilenim ita obftatdivir.x illuilrationi, ot cxlefti* confolationi,orationifque fruftui, ac proprinm iudiuum, cv volun-tas, pra*fumptiove fe ipfum regeudi:ci licet fpiricu provefti, <S: do-no orationts cumulati a tamfrequenti du£r_oris communi ;tione non pendeant, ficutincipientes ( quorum ftatus,non uxx\ ex cempo-re,quamex profec~iu,a?.ftimandus eft) non tamen dtbenr, fine d tu -tore vivere;pra5fertim fi i communi modoorandi ad ipeci le.mfur bleventnr; tunc enim magiftrum adeant. necefle eft, ex cuius confi-lio ea, qua? fibi communicantur3examinenti alioquin periculis fe snultarum fraudum exponent.

Efto tamen, quod fpiritualem magiftrum omnibus numens abfo-lutum non invenias, nihilominus operae prxtium erit^ m.-*Jiocrem, J | minus exercifatum in fpiiitualibns audire: nam cc Dominus hnc tuamhumilitatemeratam habebic» & teabil lo decipi inrealicuius aaomenti£ vt pium eft creglere J non fiaet; fi «uuena nec niedioci:ent

T inveneris,

Comptni* Vit£ SpirhUdtbi

invencris > tunc ex Iibris fpiritualibus poteris res orationis ad&fce^ re & ii Dominofcientiamfpirituspoftulare.

Be Fim debito orativni pr&figenio. C A P . XXXI*

F lnis debitus orationi prxfig^tur: quare abcedat,oportet, ab oranteotnnis ki fuo fine curiofitas, omnis fuavitatis, Sc conlo-

lationis appetitus, omois vanitas, omnis inftantia ex fola confuetu-1 dineortri , quxdili^entiam noftram in bocopere coilocatam elu-dunt FiniNeigoc6veniens,& generalis eft,vt religionis, & aliarum virtutnm oper* interiora exerce-mus:vt eis, tanquam inftrumentis, Virtutemomneof j & fun&itatem adipifcamur, Deo placeamus, <fe epus ipfigr^riiGmum prxftemus.Hicautem finis,quia generalis ell9

m rres fec-iri poteftrquorum primus eft incipientium proprius,con-fiftitquein perfe£U abneg uione,& vi&oria fui:fecuridus praficien-tinm proprius,& confiftit in vniverfarum virtutumadeptione,3c Chrrlii i>ominiimitatione.Tertius perfe&orum/jui fitus eft in cha-, rit*te,vnioneque cum Deo.Et quamnis Gngulis meditationibus fin-guli etiam fpecialiores fines fint affigendij iub his tamen tribiu ge^ neralioribus contineri debent»

&e Ortthnis drienti defiderfo* C A p. X X X I f .

AN t e oratiooem ardens eins defirderiitm excitandum eft: non enimfufficitillud generale,quo viripirirualis iemper,ad ©ra-

tiones,&: fpirituales exetcitationcs habendas,inflamriutunfed illud fpeciale,quo nunc,io hac hora,ad oradum,feu meditandum,accen-diturrquod fummi momenti elt^fingulis ftatutis orandi horis excita-re(idquod citmgratia Dei in noftraeftpoteftate)vthuncfaluberri-nuim cibum aviMus fumamns, & , qnantnm per ternpus licuerit, eo itos abude feginemirs • Dfe no£te ergo, curo ad dormiendum te cora»-ponis,deoratione mane habenda tibi eft cogitandnm, & vefaernens orandi defiderium accendendum. Cum furgendi iniuper fignum in-fbnuerit,eiufciem concnpifeentiasn excita: iuxta roagnitudine enim, acfervorem illhiSj devotam nobis orationem conceciit Deus; vndc ticrrm modko, ant nullo defiderio ad eam accedis, ibi frigidus eris^ Sc nullura,aut modicum fru&um teportabis: quare,dum ad oratio-nem fe prxparas,tria bscc, aut vnrnn, alterum ve illorum confidera-iepoteris,ex quibus fcintillas defideriorum eliciesfft fi omak.quaat de ucbilitate o^ationis fuprafuntdi&a >eiu$ defiderium;,. ficut &

«ftimar

liler Quflrtos. 74

«ftim-tionem^lcccndnnOPrimiim^adquemvacfistSecHndiimjquid pofitus coram eo es factimis: Tertium >quaminde vcilitatem per-cepturus.

De Cordc vivido , & rcfto ad ordtionem affeYetldo* C A P . X X X I I L

C-"*1 Orvividum,& re£tum adorationem afferatnr.opus enimboc

J manus remiffas non luftinet* fed robur anim^e ad fuper^ndas difficulcaces, five ex gravedice corporis, (ive exlabentium rerum memorM naiccotes, requirit: quod (i non tibi* priufquam ad orjtio-ticmingredinris, vt curaque conquiras, inftrnmento prxcipuoeitis exercendas carebis» ac proindein hoc tuam folliciaidinemcolloca, vc cor ere£tum,ac folicicurn ad oratianem adducas.

Tria auteni facies, quae ad hunc vigorem comparandum adiuva-bunt:primum,vt ad orandum ele&o diligenter furgas,veL fi de noc-te , aur alio diei tcmpore orationi es vacaturus, occupationem, qua tenerii,libero animorelinquasj ne quafi illi efles alligatus, animam ibi rclinquas,& folocorpore ador*uionem te conferas. Secundum» ftatimatque a f jmno excitans, aut interdiu ptope tempus, quo a*I ©rationem accedis>cor tnntn coIIigas,& cogitationibus covgruis i!li rei^qudm es meditaturus, ipfum ad meditandum accendasrvt, fi ali-quid de pecc^tis tuis, de miferijs fasculi, vel noviffimis tuis fis reco-gitJturus, te vt exulem* reum, vel ad iudicis confpe£tum citatnm confideresrfi vitam,autpaflionemDomini fis medicaturus,te vtdif-cipulum^tantipr^ceptorisaiidientem, vel vt mititem, qui ducis tui VefHgijs velis inhxrere, cogites: (1 beneficia Domini, tedebitorern, quideacceptis r?.tionemes redditunis,agnofcaMatque ita,nro qua-Iitate materiss meditand#, aliquid conveniens evolvass vel te prse-diflis confiderationibus,de Dei bonitate,orationis dignitate,& vti-Jitate , adfolicitudinemanim -bis, veldeniquevocalireror^bis, & ad attendendum veibis te coges, fi aliud prseftare non poilis: Ter-tiura, vt adorationem, tanquamadopus, io quo tibilaborandum eft,acced*Sjtibioue diftum exiftimes id Pfalmi viriliter ag;e,confor-tetur cor tuum, & fuftine Dominuro. Si divinis conf larionibus re-plearis, ipfx tefolertemfacienn ac fi tibi,& commnni gratixrelin-quaris, & fomnus teinftet , diftra&iomultiplex contrittet, demoa ©ppugnet, cogitationisinftabditasiropediinenaim j>rxftet,andi*a$» & difticultas eliciendi :di"e£his aboratiofleretrihant,quid faci<?$> fi hisomnibus cin&ns hofbbus, cor remifrum h^beas? Profe&o, aut or&tiQfitai deieres # auc pufillaniniis s diftradus triftis , &

T % Gno

Compwd. ftiP Spkituattss finefrua«perGfte&Corcrgocreftum, & robuftnm afferas, & i g cuafiad pugnnndum,& vincendnm, accingesfic fugientiniraki, la-bor erit minondifficultairemiflioriuavitas inaior,& frudus cumil-latior. Id unrfem advertas, cor ita vividum efle debere,vt tamen m ininonon tenimium .Kceleres, necimmoderatum conatum collo-mim poit p: u1um,capitis;aut corporis imbecillicate preiius, Uildz

cere compellaris.

R Bc rei meditundtt pwentione. C A P. XXXIVo

Es in oratione meditanda ante ipfam prxvenienda eft, & le* ^endajne mens in ipfoorationis tempore,materiam inquirens,

diftrA: .tur Fietaure procparatio mneriae meditand<s m ptasceden-tenccle cumad cubitumimus, fimane,aut mediano&eorationi fi-mus mimmfk. Hxc inluper leftio fit,quando ab aliquo fpirituali Ji-bellopunftameditandadecerpimiis.-qiiasfanejneceifeeftjvc&pro-pofitoconveniat >&brevis, attenta, atque ad finem inftruendi in-teUe<3um,a?fuiendi voUintatem,& fan&e vivendi, ac commoda (it: quippe eius finis noneft. vt aliquid denuo fciamus i ied vt myfteria 5 nobis meditanda in memoriam revoceruus, & eorum guitu de -leftem ur.

Aduertendumeft tamen,Ie£fcionem hanc non adeo eile neceila* riamj vtfineilla oratiohiberinonpoifir: nr;mqui legere nondidi-cerunt, orationisdmccapaces, cunuarnen non le vdeant ad jllam ledione tiifponere: hi autem a magiftro fpiritus meditanda aiiditu percipiant.Infuper viri fpiriuules ex Ionga vlii, aiiiduaque leCtioner fufficienterinftru&i huc le&ionenonegent: fati - enkueit, fi paula ante orationem, velineiit. ingreffu meditatidi rev )cenr&d merno-riam:Iicet vehementer Ludem eorum rnodeftiaaxquijicet iath inf* tru&i, tanta tamen humilitate, &(impIicir,teproceaunt, vt, novi-tiorummore, femperante orationem-mediunda legerint» non vt «lemorixfuccurrantjfed vtigaaros , &huius inftrumenti indigno$ cftiment fe.

X>e affettutm eliciendorum frtwntionti C A P , X X X V -

N Onumorat ionispr*Iudiumeft ,vtaffeaus, qui in oration* q»*xitur, quique expunftornia confideratione eluiendus

eft, prxveniatnr: namqnenWmadum offeramus,huc , illucque Uil-«tfkum m *verfa m p t u r jita fi nihil fixum,vc odium peccati,amar

liber Qjt/trtus* ^f

DeJ vel ctuid f:mile> voluntati propofuerimus, fine frti&u* aut cum' exipuo , ad varios aiTe6tus , & fortan minus nobisnecefTarroSj fere-. tur. Quare cum non meditemur, vt meditemur, fed vtperfe&i eva-damuss & hoc afTequamurvirtutumoperib<i$> quamm affeftus itk or^tione complemns fiic, vt meditatio proxime ad affeftus excitan-dos ordinetur^x quibus ope.ra virtutum emanent3<?c fan&a conver-fatio procedic. Cum ergo h^c pro cniufque ftatu fint diverfa, ij funt ?.ffe£tus ex me^itatione eliciendi,qui ad fuuin cuiufque ftatum per-tinuerint: verbi gratia,incipiens, qui in exterminatione mali verfa-tur, exmeditationibus adviam purgativam pertinentibus (neque enim alijs tunc oportet ) eos afteftus exrrahat^qui ad mali ex termw nationem conduxerint > hoc pacro, vt fi examen particulare habeat-• circa expulfioneminvidise•, adhanc omnes «ff^ftus dirigat, qui £c varij eiTepofluntin eadem meditdtionej & fxpiusin eadem, immo & diverfis multonim dierum roeditationibns,iterarioportetjdoneC' vi&orin vitij,aut viitutisadquifitio effulgeat. Ex quofitjVtprsevea*4-tio affe<3uum,.non tam fit, affcftum prasvenire ( qui cum eile debeatw

eius virtutis, quamadquirere volumus , & circa quamparticuhre examen habemus , fatis eft cuivis perfpe&ns) quam modum 3 quo~ illum ex mediutione,qua* cum illa fit.cdlligemiiSjpreviderei

Be divina pr&fentU conftderatione. C A P. X X X V I .

D Ecimum pra&hidiurn % <?t primum orationis exordium eft divi— nas prjEientiae>& atcentionis coafideratiojtam reverens..& at~

tenta, ac fi cu n oculis cornoreis illam cerneremus: oratio enim eft colloquium h minis uim Oe > 5 nemo autem abientem alloquitur» fed illura,quem a 1 efle puc<ic,& intentum fni* verbis cxiftimat: qua-re,(I Deum in orationealio.juimnr.fi ab eiu«; mifericordia dona po£-cimus> eum ablqiie dnbjo prsefentem putamus, 8c intentUm$,fiD# quo necefle eft^ora ntem a propofito longius ab errare^ & c< gitatio-* « s eins in vjria dilpergi,

Nec folum initio, fed etnm omni teropore orationis , hasc Dcr praefentia fei vand* eit 3 cuius triplexeft modus; aut enim Chriftunt Dominum prxfentem ^cimusi aut Deum ipfitm in fua Deitate iub corporea im ginejautfine llla. Primo ergo cum Chriftum DomicuL prxfentesnf cimus,. feuunilum n^ftri profeAus , &re i meditand* ^iKilitatem>diverfimodeeumconfideramus: velvt infantemjqiqi feitiLeceins inf ntium meditamur: vel vtcriLcifixumtcum eins crn* cifixioncm: velvt iudkcmxwumnpftrapeccau meditaAiur^vet vf

medi-»

CoWpcnd, WM Spirhftalis.

lt)edictmi3amiCimi,regein, Dominum & huinfmodi;cum his con-gnta crgiearou*. Deinde in quacumque eftiigie illuoiaccipiamns, pollumusetun confiderare; vei in creio,ve]tn loco,vbi myfteria funt g£fta,yel inrra-nos metipfos, vel iuxu locu, in quo or«m«sj id q u o d faciliiiseft, noftneque ntturxconforamis, & devocioni aptius. I a quo nullus eft error,cttm hic fu folnm in iudicic5 confideracio antern hzc in apprehenfione.

Secundus rnodus eft pr&fentix Dei per corporeas imagines^ ho-nainis videlicet, colurobac, fontis, ignis, lucis, & hiuufmodi: in quo. e m m nullus eft error,ob rationem diSam: nequc item eft ablonus; cum Deus,tuminfcripturis,tum extraillas>rerumcorporalium fpe~. ciem oftentaverttifed ad modum vtilisi vt pote qui amnaam colligid & ad meditanda divina velut manu ducit.

Tertiusmoduseft prxfentise Dei fine im2gine(fublirnicr vtique» «tque perfe&ior) quo Deum,ficut re vera eft,prajfentem facin:,m:& hic ad hucquin ttiylex eft:primus,cum illum confideramus in coel-i, cxleftibus fpiritibus circumceptum. Secundus , cum medicamur illumin locis, aut rebus, in quibus etim tunc operari, eogiramus, vt in lan£fcis,elementis;qui mcdus eft vtilis ijs, quiordines, & peiftc-tiooes creaturarum meditantur, vt ex illis ad Dei cognitionr m afcer datfVOcatiifque a S P.N.IgnatioIcci ccmpcfitio,eoqtiod locus, in quo re$ gefta eft,coram nobis fingittus & eft facilis ijs, qui veheme-tem habent apprehenfionem, feu im; ginatioremi licet fclijsadmo-dum fit difficilisj fed non eft neceffarium inhac compofitione locii m quo Dominus operatur,vehementitis infiftere* dummodoaliquo ex his modis,quos proponimus,no* in divina praefentia colligarans. Tertius eft, cum nos confideramus iuxta Dominum,& illurn aftan-tcm,autin re.quce inconfpeftu noftroeft,ldtecemaccipimus. Quar-tiis,cum nosincra Deum, & ab eo circumdatos meditamur. Quin-tus denique,cum Deum intra nos ipfosintuemur, & nos quafiintra sos ipfos ingredimur; vt illum ranquam in Ie£to, agro , Gymnafio* templo ve afpiciamus:Uno ergo ex his modis poteris,tibi Dominnra orationis initio prapfemem facerc» deberes tamenpeife&iiiimuni itmularj.

Di Adoratione Deo in oYatione cxhibenda» C A P . X X X V H »

VfNdecimumprfcludium, &fecundumOrationis exordiumeft, vt,cum Deum ficptxfentem feceris,cultumipfiadorationis,

fu* cftcjusdajareyeienti» fpcci«,exhibeas. Qui fane magnum

liber Qtutrtuf* y*

fcabet momentutrijVt res defideratas impetres 5quaiHVH,non tam oi> emohimentum,quamob debitum^Deum adoratedebearaus. Ado-ratio eftcultus Dei>f]noeum iummum Dominumj & vniverfalere* rum principium profitemur, <?c ob hanc caufam no* illi fubi)cimus« Eft autem duplex % inceri.)r> Sc exter ior:illa, qua fe homo voluntate Deo fubmittit.eum co l i t ^ venerutur.haecjquaexterius homoDeo fc fubmittir^gcnufle&ens.caputapeciens, aut inclinans, pe&usper-cutiens5& vtraqne efta&us religionis, & adiiodoni timoris: Sc tunc eft long* perfc&iors quia D,>nus hoc religionis virtuti pr»iUta

cuius opus ab inlpiratione Spiritus San&i proeedlt: vnds non fo-lum provenit a rimore fervili, queai <5c da^manes habenti fed multd xnagis a filiali^quo iufti,<ffc beaci Deo fe fubmittunt.

Inicio ergoorationis Deiim exceriusadorabiy, caputper torura orationis tempus ( in imbeciliitas aliud fuadeat ) aperies, hnmilli— mam reverentiam, & genuflexionem, aut proftrationem facies s vel folumorecontingesioculos ia coeUim levare non audens; velalia fimilta, qux cordis corapun&ionem, & fubir&ionem prscferant* cxercebis, adorabis <5c iam interius, Dei m:*2nicudinem aanofcens. tuam vilicaternexpendens,vfc propter hancte ,vt viliiHmum, HH maieftact fubijcies» atque exaifectu huius fubietfcionis, & dandi cultum ei»ipfuni maximmti, ceaucem mioimum e/fes complacebis» c c interius ea verba s qu$hanc f ubieitjonena indicent, praj mugna reverentia concipies.

Dt Sui ohUtione > & GratU ad orhtiam poJluUtione. C A P . X X X V I I L

DUodecimnmorarionisprslndiiim,Sctertiumeiafdem' exof- :

dium eft, vt Deo corpus, <?t| animam ofteras , illique te totucn Commitcas^memoriam^inteileftumjVclLincacem, cogicati©nem»deti-<deii2, vetba,& opera.

Poftremnm vero gratiae adorandum poftnlatio: eft enim oratiQr Dei donum, quod non folum viribu* noftris adquirimus , fed Dei munere poflidemus, curus fi u£him ab eo provenire>certum eft: niti, enimipfe htcemimmirtac addivinicolluftranda, non videbiratisr' nifi icem vohmtatem adiuvet, non afficremur: nifi denique grariaW tribuat^ad operandum fecundum id,quodin QrationeconiiftHi*n\i£ uon operabimtir.

Mo lusautem buius petitionis apcior videturjiic^vt feHiicet venia fluQtidiancrum defettunm bumilicer peca$>pr«fertim, fi aliqnam

alicuius

tompend. V\t& SpmUiaVu.

#icuius momenei commiffifti, qui cor tenerum, Sc fanttitatis ple-«unrftatitnpungit: dcinde gratiam, ad bene cogit ndum, & fan&* afSciendu^^humilitenreaequeloquendum, poftulabis. Poteris itemabasterno Patrepoftukre, vtmemoriamaptis cogitationibuj impleat:a filio,vt intelle&um luce fidei, fapientixque perfundat;ab Spiritu San£to,vt affe£tu$adfinem intentummove^t Sic etiam po-teris B.Virginetn. S.Angelum, Patronofqueinvocare, & ce, quafi iater ilios pofitum ad orandum af picere.

J>c Ccmhilus oratioms mentalis, & primo de ioco 4pton

C A F V - X X X I X .

D Vodecitn.funtmentalisorationis comites. Primuslocus ap* tus:quifane, tamex parteorationis , quam virorumipiritua-»

liumin ea exercitatorum , eft omms locus: quia tamen non ornnes perfe&i fumus, & rebus corrupnbilibus impediir.un ideo Joiaclir <|ua,oportet; feligamns, in quibus, ad lengioratempors, tranquilla» ic fine obftaculo meditari poflimus. Horum primus.& digniftimus eft templum;fi frequentia hominu,aut ftrepirus ingredientinm illud fnquietum nonfaciao tum ob realem Cbrifti Domini praefentiami Ittin ob Angelorum comitatum, reliquias, & imagines tum quia ad praudum deputatur 5 tnm quia adverfarij noftri magis templum# quana cellatn reformidant.

Alter locus eft cella: ideo a viris fpiritualibus diligenda, quod in lpOnfum,cuius delitijs in oratione fruantur,inveniant.Eft etiam ora-torium,five in cella,five extraillam oratienis csufa conftru&umEft tandem qiiilibec locus fecretus , quem nullusftrepitus inquietec, Diilla diftra&ionis ocafio perturbet. Loca vero aptiffimalunt mon-tes, nemora,campi,folitudines, horti, ripse fluminum, Sc quidquid cxtra vrbes, & oppida filentium,& quietem importat.

Locus hic, vel pro libito tuo> vel pro meditationis qualitate, obk Curus ficvel clarus. Dicopro Iibito;quia aliqui, quamhbet rem me-^itentur, in loco obfcuroj alij in claro manere laetantur. Regula fit, cjuod vnufquifque illum eligat, in quo magis ad attentionem, Sc de-yotionem excitari fe fentit. Incipientibus tamen,nifi complexio friftis obfiftat,aptior eft locus obfcurns, quem fi non habeant, clau-

dantoculos, immo & omnibusjquia non apparetibi, quod nos vifu perturbet ,8c eftsptior, vt ea figna exteriora

faciamus,quae fufcitandx,augendxque devotioni deferviunt.

Se Tem*

liher Qttartutt y7

DeTemptre dCfommedt. C A P . X X X X .

T Empus accommodum fecundus eft orationis comes: hocau-tem,fi renri feciindurn ic confideremus eft omne tempus:quiav

tamenimbecillitas hurainahoc nonfuftinet,fignjnda funt tempora' fnagisab impedimentislibera. Primumeftmane ante auroram, in qito omnia filencvniverd quiefcunt: & hic apttus eft peccatis odio habendisjdivinis infpirationibus accipiendis*nec non c meditatio-ui vacando. Secundum eft vefper potl folis occafum, quando diur-nac occupationes ceflant: licet aiij praulo ante, aut poft mediam noc-tem orationi fetradantrquod vehementer lando: praefcrtim & etiana inirium no£tis,ficut & dieborationi confecrent.

Si vero roges, quantumtempus uiane, Sc vefperi orationi fit tri-buendnm? prr/fe&o regulam generalem adhibere non pofTumus: na ft vires corpoiis,\3c neceflari«eocc;upationes,& ingemumjhominiP-qne naturapenfanda unt. Inquieti fpiritus vir ad parvam horam fe colligere pofhints quieti vero longo orationis tempore dele&jntur-titilluui tamen arbitror ingenioadeo inquietum» qui rnaneperhori in oratione dnrare non poflit: fed neceffe eft, vt nec quieta mens f«, immoderate dilater-, nec inquieta anguftet: quare generaiiter,, qui vnahora mane,&altera no&is initio,in Oratidne manlericcomrno-rfam temporis moram, & minime occnpatis molefiam, orationi co-cedet, cu veroaura fan&i fpiritus perflu u, vtileeft.rcuximeoratio-. nis tempns protelare,&ad duas,tres,te plures horas ab ea non dif-cedere.Obfervandumtandem fummoopere eft,vc in propofito no~ l is temporeorandi, conftantes fimus , Sc non, nifi ex vrgentifficn» caula,acinevitabili ab orando nos fubtrahamus: eft enirn oratio ci-* bus , potus, & fomnus arimae quibns vitam fervat, incoliunitatein |>rovehit,& ad perfe&amftaturam Diirkatis oerveait.

De Habitudtnc Coyporis. U A P. X X X X L

T tirtius orationis comes eft corporis habitudo: qux .uieper.fe loquendo eft quse lrbet.qua* decens fit,& aftcdnmvnon inar e*

diaroratioenim bsec mentis eft,qus poceftinfe i>>f-i pofterni, c«>m? pungi,& fubij.i licet corpus, quia impedicum, aut rainus dilpufitu» uec potternittur,nec (ubi)ciatur.Quod licet ita fit, lllum tam^PcCor-poris h <biriim in orat&ne ftinian&us,quo & Dei memociaab & yi<H affe£his etfcitemus: ad hoc enimviri fpiritu des , nuncerefti ,*mnc lleti, nunc pijoftrari, nunc pcujis inccelum , lolum Ye4efixis> ^r^ar*

V Vbi

CmptB&> Vttl Spmttutht

Ubi E r a n deiiderancIuaieiUae ab arliquo accipiatur negljVenti£,<%; tepiditatis occafio: juare enitendu efhvt ita in oratione fimMs,quod reveretftram, hurriilitatem l 6z tifnorem Del prasferamus: habjtndtf nanqtie cocporis externa imterioris veneratibnis eft indexy <Sc reve-jsentiam mentfeauget,ac provehit, nec quiiquarh reverentcr intuf f>epaffiftit, qtii fi.ris, curapoffit, corporisreverentiam non habeau Etquidera,licet menteoremusicucntamencorpusopus Dei fitjcui pro indereverentiam, & gratitudinemdebeti ex debito ipfi m ora~ tionefttbijcitnr: necdumqnod , ciunalijs prasfentibus rnedicationi kififtirons, non parumeos, irreverentia gqrporis ad ta&dium> reve^-icntia veroad fimilem /ifteitum provocarqus. quQ.dcum facere pof-r fiiiiii*, fi non faciamns, mirum nori erit,,fi iqterriam devotionerfr,; quam apperimus minime confeqitamur.- >;

Oprjtus ergo babitus eft,. vt gen_ufle&i oremus: fi autemcorpus* fatigatnr,non propter ea ftatimgenuftexio eft praetermittenda (mo* dofitfg itio non eo vfque procedat,:vt adinnat attentionem debita ) non enim adorationero, ad panfandum, accedimus: qui auten hunc corporis h*bitumincratione> prasfertiin longa, non habueritstquia ki valetudo prohiber, au|^ttentio,devotio vq,io primis quaesrenda^ non luftinet , opetfslterB^ftansj qui auternncgitans orare potuericj. federe vtiquepoterit.Nechoc aliquis adpr-xtextum fuse tepiditau& affumat:nam fatis abfurdurn eiTet> fi adqlef§entiores,& robuftivel-r•• lent,ledendo meditari,cum decentiori modopoffent.Hi ergo genu-flexi orent, capiteaperto , fi vUra vn$m hpram orationem n.un pr<> trah^ntjaut faltem^fi la(Ientur,ftantes or«ationem,p$rficiant: fenior.es> vero , infirmi, & imbecilles eam corperis habitudinem hubeant., guam fervare potuerint, aut certe quam cpmmodiorem ad i e w s tion em pu ta verin r.. i

»* Diffdentia Jui. C A P. XXXXIX.

Uartus orationis comes eft diffidentia fui. Quae maxime qua£-rendaeft*:& a Domino inftanter poftula&da: tum quja Dc*

minus fibi inoratione fidentes odio habet.Tumquia oratio dongm Dei eft, quod ipfe aliquibus tribuit, vbi> quando> & quomodo Viilti tii)sautem^no folum propter demeri ta ,M etiam propter alia» cau-; fas,«obis, oocultas,negar. Et quidem harret animus exiftirnare* ali-* quos-efTetam infamit>vitio pr*fumpticmis ixvfeftos f aliqijU s Uamcflf efle-non dtibito>q«Hlcetx)r^dic3iiti& int^MteAn fredao^ orjtfio-BtmdQimmDei dfe» tapjeo pravo quoiUfla affjB^uIupetiti^^fe

CQnniMi

lifor QuartM. 7$

^opfiflj »<J crationem accedunt, & ira fe in illa angcfftant, ac fi pro-prijs manibus eilent lucem capturi, & devotiunem aclacrymas ex pre(Turi$ergo confiderent iftij prGpriafjltem ex perientiado&i, non ex iua poceitate^fecl e* Dei benignitate orationis donum provenfte* & iilud,fui difHderites, & irr Dominoxonftdentes» inftanter efitagi-tenc,&, tanqiiam rneoidici ftipetaretipientes, adoratione accedant,

De Kcverentia erga Deuvu C A P . XXX XIII .

g Viatus orationis comes eft reverentiaerga Deum,quam tot6 ^ . orationis tempore cnftodire geftiamns: Doroinus enitr. de

ijs amare quxritunqui ei minusreverenter ailiftunt, Maiachi«E pri^ ma; reverentiaitemfervorem orationis, St amorem erga Deiirrrac* cend.it , & quanto reverentiits cksififtimtis, tanto eum er^a nos be-nigniorem, & iuaviorem fentimus,donifqne concupitis cumulamur. Hxcautem reverentia corporis incidentes fuperats adeovtmulci viri fpirituales calorem, aut frigus , aut alia nnita aboratione avo-cantia, quaii contemnentes, prsetereant, cc imbecillitatem Corporis fiiperentsnedebicum modumaffiftendi Deo praetertnictant/ . Hitius reverentias fubftantia eft, (? Je Deo fublimi ffime, de nobis adieaiifiniefentiaratisj ac pro inde mor£ mancipioruroj coratn illo,-mente etiam & corde »prafternarnur (namreverentia partim ad hv tellefi:urn3p3rtim ad voluntatem pertinet)totoque orationis t-ernpo-re (i ergaipium nos afficuimusj vtquoues Doraini mieminerimuf cuiris memoria ingis admodum efte debec) curn, vt Dorninunij & regem, veneremnr.

Huius i everentise efYeftus funt profe£to mirabiles: inm-ea f.Kit, yt in oratione eamediremurjqnse nobis congruanc,& pr< fe&ns nd£ tri menfuranon excedantsneiciticet priu? ad ofcuJurn crisquarn p e-dum,accedamu>: ff in.colioqmjs Deummagnificentiilimivnomini-bus compeilemu*i& talibus5vtanoftrae anim2etfatu,& virtntis pro-feftanon difcardent:vt fcilfcet! incipientes timeant, proficieotes fperent, &: perfe£ti diligknt; quod ltadidtum eft; fton qnod vniverfi non ditigrintjfed quia in alijs eminet timor.fpes in alijs in Ai) * amofi

facic dcmum,vc in poftulando hnmiliter poftulemus& indignos dono^ quod petimixs,nos exiftemus , & omnu divin*

voluntati relinqtiamu^i

^ * Pi

ۤmp**&Viu Spirittulis.

De Attcntione* C A p. X X X X I V -

SExtuS erationis come*eft attentioj.qiiia (Tne«a oratione penitu* efie non pcteft: ea tamenconiequimur, vtDominus ad nos at-

-tepd&t, /wasinvifceribpsnoftrismileracTonesdiffundens.Huius tti-fbesi eft^radus^ prinaus > ne volnntarrediftrahainur, & aliena ab eo loco,& tempore ( & (ibona)noncogitemusrquem attentionis gra~ dum par eft credere,cii£to* fpirituales viiosattigifle: quii enim eric tam ex cors , qui fcienter, vel negligenter hoc praefum*t * quod finke culpa, & magoafaneculpa/fajcerehequrtffecundus eft* cum canfas <pas ferre conracnnr, quibuS.addiftraftronemimpeUimur: funtenim «pultLqni dum orantjPulkm fpontecogit^tione ahenam admfttunt; *t efctradrationem eas vagationes, quas ftatim referemus ^non abfc cipdnntfqifi antem eas expeli|inr,.iecud-um attemicnh gradnm funfr aifleqtuiti.Tertins gradtiseft,cum quis evag3tione$,.exnaturx fragH litate emergentes,fuperarecontenidit, provcpofljbile fnerit. Qui vero ex hac naturxfr^gilitate fuerit ad evagationem pronu^ 1 ne pu^ fillasiccis fiat, aut *b oratjonedefiftatj confiderans, eam efle omni-bus cofniuunemi&,nifi.i!iis confentiamus,peccatanbn ellerquin &. fcpe potiusiuvare ad lEeritumscumfciiicet, easab legandi canfa* 901 coroprimimus» & tunc quod fuavitatis abeft ,. pu^na comple-+ nrns ob qtiam aliquairdo attenrioae, & quieta oratione-dorr ibiTmir.. ^ Caufae evagstienuto-funt feXjPrima, peccara etfam venialta,.. (1 ab cis quis feemund^re noacurer: kem fc p^iEones nec dum roodera-* tas. 2.Menti5tepiditas. 5.Curiofit^.4, Prava conftretudo evagandi cxtra orationis ternpus.y-Humana fn gilitas. 6, Aftutia dagmonum;: Primse remediumefba peccatis ie<emundu*e>& ptflrones moderari» Secundas, ignaviam deponere, & fead -fervorem excitare*. Tertiar^; fenfus cobihere. Quarra?, aifidua diiirrna? prxfentias cura, & irruen-» tium cogitation#m abie&io. Quintse gratias rigor. Sextas r con-temptws dasmpnum*.

Generalia remed ra funt Q8LO. tiSi Deus mentem cohibeat» 2. A a tocum orationis benediipofitum ac paratum adire». quxdilpofitio in hoc pofitaeft, vtdefideriun&orationis accendas, cor ere&um> fic adorationem applicatum'-ifteras»reronneditandam attrente legas, af-fe<2i|p>frnftumq,tte incentnirii prsevenia*, & omnia^qusc tunc ioter-pellarepoflunt, abijcia*> j^Ooniwu orath>ni« humiiliter poftulare* 4 .Cnma fomno excitaris3cor b£rti$Jccgitationibusoccupare,quibuS» cvagatio prasoccnpetur. f. Rem medir^ndam vt prsefentem con-teaiytmi* 6* Kexum occutientium imagines defpeduihiAbere, noa

tiher Quofiw. y#

easad vertere,necdifauere, aucex^cninare. 7.Animum tranqtuflla-j e , necpufiltanimicer triftan de involuncarisi evag.atione: anxietas enim evagationem fover, ?t horrorem oradi afrert:cranquilitas ver# rr.entis iniurgencem cogicacionem hxrere non finic 8. PuritaS vita&: hxcfunt inftabificatis animas medicanrcina.

De Solliciu diftretione. C A P . X X X X V .

C Omes orationisfeptimus rollicitudo eftdifcreta; mrUutemr» morn.ljsbonum aliquod ^bique Ubore confequitun qu*re tS

rn^gnum crationis bcnnm fine folerti , difcretaquediligenra parari non poteft. Difcretam dixi: quia folentalkjui, iracaput fitigare, Sc cordi violentiam inferre t ac fi meditandidonurn nonexgratia Det eflent accepturi:qui fan<%pro devt3tione,quam capitis compreflione ex prrmere volunr,non illcim,fed dolorem, wfflicSionem cordis» ora* tionis horrorem, ftomachi debiliutem, meLncholiam, arguftiafque eliciuntj-orationem in(u]i.,m> amaram, oc inroleri-bilem iudicar,Spi-rirum S^nflsc libert.-tis t?bruunt, Sc ad iupern..tur*!ia auxi'ia acci-prenda, le minus idoneos reddunt: cumqne violentia haec ex frper-bivi,& propri* fidencid manerraciventum Domini, humiles qiiieren-* tisJmpedit. Quaie trftoin omioneprudenter follicituf j & follicite pruden1 ;ita f(j!icer3vt neque prae niivid /oilicitudinecapuc fraogas^ r.eqnefub prxtexui fulio prudencix fegniceragas, & tepide in re tantaproccdas.

De Ordine mediuvtihfum. C A P . X X X X VF.

O Rationis eomes o£Lvus ordo meditandorum efb in eo fan€* confiftens,vt quidquid meditamur ex rebus crearis adDeunt*

ccgnofcendnm ordinen.us: ficutenimeft ordodjligendoruro ^ora--ria prcpter Denm diligere; ita & mtditand©rnm , oronia propteff Deum ccgnoicendtitn meditari eft autero fpecialiter loquendo, ili tiibus hic ordo feivandmrprimo in rebus meditandis; quia pr i t« debes infima,ea fciJicer.qnas ad vitam purgativampertinentj poftea me^fejquv videlicet ad i)liicni-nativaro>& tandern inprenia, quas a<& Ynirivam lpedairf,medirari Ad quod pertinet :quod non fempcr if>* uneditimdis defe&jbtisJ& lugendis bxreas, quod aliqui faciwfiT&fetfc* *d alia,quibus magis proficias,p©ftfn* ^ientemlu&um aflwKipjCiwn^ aflurgas. Qiiiantempei fenefcir difieernere, qriandooratu>nino*»> t c i u fibi mutandafic^apatrefpiutiiuli diligenter addifcat^:

Secun-

Ccfftptnd- Viu Sptrhiutlis.

Secundo ordo ferv3ndtis efl in affeftibus exckandis: vt fci!ice« prius non ad ;>fte&osincipientium moveamuss deindead affe&us fn^ficieiKium, actandemad eos, qui lunt perfe&orumpropiij.

Tertto inftabilitate fervandaper aliquod tempus invnogenere meditattonttm,&: affe&uunrinconftantia enim nihilad fineni.vfque perducit,qui veroinluis a£fcionibus conftanseft, I mni.iimpedimt?-ta vincit» &id,quod cupif, ticet arduum, apprxh^ndic. In vno ergo generemedititionum, & affe&uum non pauci* diebu; perfiftes I (I j iondum apeccacis purgauts es, meditationesaddolorem ptccato-tfi ordinatas vfurpabis,donec illa vere,& qnafi ex habicu detelieriss &ficinreliquis,nontimendico> vteande meditationemfxpins rc-petasjnam id,fi luci ordinariae relinquacur,txdium generatsled vt in eodem genere meditationum,ad eumdem afeSnm ordinatarum^ia iifta$*Ordoautem hic,nein eoinveftigado div g*ris, ipie eit,queoi inconfcribendis meditationibus & affe&ibus infiaferv*>bimu$:Nec denique ordini huic ita ad hsereus ,vt in illo eventu illum omittas ;lx~ pe enim necefle eric illura rmuatej (1 nimirum Deus extra ordinaria Ince»& ardore te ad illud meditandam trahacaut rapi^tifi per mul r

tos dies ad illud genus medit.itionufti propenfionem (eatias, & nihil aliud tibipro tunc fatisfaciat: G in his meditjtionibu^ perpetuam aridicatem, -& defolationemfentiasj in quo Spiritus San£tus te do-Cebic, & naagiftri fpiritualis confilium.

De Lfltodo mediundi. C A P . X X X X V H -

ORatjonis comes nonus eft meditandi modus; qui qnidem eft triplex:2iit enim meditamur nobifcum recogitdndo,& difcur-

Kndoiautcum Deo loquendo$aut,quafiipie loqueretur nobifcum, CHis verba auiculcado. In primo,vr ex eo fru&um reportemus,cotv~ fiderandum eftrmeditationem non efTeopus imaginationis,fedorar tfOflis,rerum natura$,caufas,effe£tus,proprietateique icrutantis» atr que adeores non confufe afpiciendas effcaut in excerioribus fifteri^ damjfed adinteriorajfcrutando* perveniendumnobis efle.

In fecundo advertendum eft: colloquia illa duobus fieri modis» ijttt quateaw&iilis affe&us exprimuntur , de quibus infra, aut quate-Hiis meditationes formantur» & fic mejditatio per roodnni colioquij «ft,cumid, quod nobis cum difcurrentes recogkare pdffumus»:injer ftus quafi cum Deo,aut fan&is, aut creaturis rationis expertibus ton* quereraur,dicinaus. Cumautem ad Deumloquimur, non VOIUKHIS*

fili aaaaifeftareidiquid,quodnefciati ied intendimus aos perexcjtar tignena

tionemaffe£us,<?c devotionis, (quxiftis loquutJOnibusexcirantur) std donum aliqnodrecipiendnm,oc obtinendum parare. Cu.veroad San&os loquimun aut ad Angelos* non tantum ctipiraus , ^flectnrxi noftrum accendercautaliquid ^pud Deum mererijveriim & intima noftraillis patefacere, vt quod poftulamus, nobis impetrent. Cum denique ad creaturas irrationales loquimur, ficut tres illi pueri apud Danielem 5 non aliud intendimus,quam Deum in multiplici eamm peifcclione l*udare, & nos ipfos ad devotionem accendere;& quafi laudHtionemj quzm ipix Deo tiibuunt, rata hibere. Lausenim Dei fit,aut roete f(Ja,vtab AngelisSrUit mente& voce^vtabhominibus? mi vitae immacubt^ converiatione* vt a iuftis, quorum opera bon£ glr.riricari faciunt Deumj aut rerum peife&ione rnagnitudine , pni-thricudine, fitu,vtilitate3tninifterio.perieverantia5 nameammfpec-tatores ad laudem.<5c plorificationem Deimoventun cumfexjnea* rum qu;libet fint, qvx Deumrridxime crmmendent, Sc prxdiffent: fteinpe cuiufque natura.proprietas, p nlchritudo, vtihtas, efteftuum ir>habilitas,ordo, tum earnm in fe, tum cum reliqnarum vaiverGta-te,perfeven<nti.j iiiccnleiv:«ndo ordine ab ioitic illis impofito,ac de-nique obedientia in emmhus , qux Deus, ant in ipfis, aut per ipfas, veliuxt«i,prxter,aHtfiipia if ^rumnaturam^vult.Idemiudicium eH de alijs coilc .•qnjjs, qmbus hcmines, nunc vivenres, b nos, c.t.tma-' los , adverlrfric-s \ &lloi.juiiruf: vtfidicererous: fihj homianm vfqnc quogravl corde^ exi Ir^te iuftiin Dcraino: dccKnateame maligni, £t fcrutabt r rnan ..ata Dei mei: his enim verbis non aliud intendi-1

imis,qnam noftram dcvoticnem ^ugeres & iilos, quibus cutc Inqni-mur, iiit dignos kudejautvituperotione^pud nos dicerej vtqii&f-1

dani imieemur, quoidam fugi<imus,& ad refiftendum adverfarijlr roboremur.

Hic modusmeditandi percolloquiainterioracunflis cotamurifs* eftiqnidam enirn orati©riem colloquio finiuntjquidam quod^vis eiu§* punitum,quod rucJius e(b alij in quovis pun&o v ria intexeiunt, vc^ yarios &iFefiu<- exprimant axbuc varietatemeliiisfe colligantj &!ij a principio ad finem colloquns vtuntur.* vrl omnsqneoi um o ta t ionp (colloquium vnum ;ai Dei.mfiCimnc, qiiQdfiamiJiafe efbijs» qni per- ' vi .mafiednumjmagis quamdifcuriuum, procedunt Hincccnftat*-* colloquia ad qu;>mci!mque raateriam applicarr poffe; ac deb^re-effc ( iuxta>ftatura perfon», quam alloquimnr ) reverentwr,' ref^ amoris, vel alioium aiTecttntmplcniilimaj aut econtfea cetoferojH* t i i , & indignatione refma^Hasc colloquia comiiiuhirer exmtn-Jis xcrvorc nalcuncur; p9flant.taa1en.ab eo , qwi inknditattj ^ f t ^

ad

Vomptnd. Viu Srpirttuulis. ^exritandnrrffenroremvfurpari: cunc vero,vt llnt vtilia, OpOrte«f lbic,verba-fitavia,ac dulcia concioere: petitionibus impetrandi can-iksadinngerenntendumvocealiquaexterna^motu corporis, oculo-«nnelevarione, pe&oris tunfione, fc alijs fimilibus fe adiuvate; ac cand«mperfonarH,velrem,quajCumloquimur,pr3eentem exhibere, &,ab ea nos audiri,confiderareiVt vere Detts,& ian&i nos audinnt* - Intertio denique meditandimodo magna etiam vtilitas eft: non cnim femper inoratione recogitandu eft nobis, nec femper Joquen-dumsfed interdumoportet quiefcere* & Deum> fan&os, Angelos, creaturafve, etiam inatiimes > quafi loquemes ncbis, audire. JEt qui-dem Deus, & Angeli fsepe nobis loqminturvere, quos attentede-bemus aitdirr; vt exverbisnon folum entditionem > fed amorem ctiam perdpiamus; qui fanefru<5tns eft huius auditionh; emdimus cnim > in ijs, qnas nobis facienda , & fugienda lunt, & ijifUmiiiamur l a amnti» D c i » .

1)0 Ajfcfluutn txcitttiotie. C A P . X X X X V I I l .

A Ffeftnum rxcitatio, & praecipua pars eftorationis mentdlis, «$C finis proximns meditutioni%:non enim medit <mur, vt m©-

ditemur; fed vt mala vicemus, & bona, virttitum , fcilicet externa oi>era3faciamus;inter qux> & meditationem inter iacent voluiit^tis affe&us,qni fnnt intemx virtutum a&iones>ex quibus exterrx, pro-deunt,stque formantur.

Atqaiares haec vtiliffimaeft 5oftoremediaad hos affe£tus fqf» irrandos fubijciemus. Primo.m eft dilpofitio:quam habebis, (i aptus, <& paratus adorationem acceflerh: aptus eris , fi culpas eti. m leves vitafti,dl'e&us cohibnifti,& occupationes, atuoftatu alienas^teque 4iftrahentes,5biecifti; paratus, fi crationis defid:eriumflnflamroaiti, materiam confiderandam prxvenifti , & cbr ab evagationibus collegifti.-

Secundum eft fimplicitasinveftigationisrtjuam habebis, fi inrej quam mediraris ,non tam fubtiles, Sc curiofas miocinationes inr veftigare , ijuam id, quod affe&um accendat jfimpliciterquaerer^ ipten derj*.

TertiitfD eft attentio meditationis: nam cum yoluntas intellec-tfim fequatur, mtlluSj auttepidus erit voluntatrs affe&us circaidi €juod inrelje&us in attente & quafi prcxteriens prasftiagit.

Quartum;eft longanimitatis vfusfc'qttam tebebis, fi DonoSpuun ^ u f i wramfacieatcm i expedare, & cUm.Qrc advocare adSnefc***

Zihe\ Qu.irtim Si

non femel,aut iternm folum, fed millies, fi oportueritjnftando: qui antemulcos i£tus ignem affectus excuciec.

Qnintum eft miteri& convenienti?, £c affeduum illi correfpon-' dentium ele&io.vdia enim decent incipientes -, *lia proficiencesi ali* perfeft*js; quareex menfura pr-»feclus meditationes, & afte&iones eligendae Umnlcut & ex divi:iadipen(atione immiflasacceptandx: n;im qu-iidam Deus,nuncad h oc meditandum,nuncad hos alVedtus eliuendos , movetjcuius vtique motio fequendaeft. Sedadverten-dumeft, expedire, vt & incipientes non medicandamaffumantper-feftorum rruteriamj & perfe&i in incipientium m*teriaconfide-randa non femper infiftant.

Sexcum eft a d u u m a d eundem affeitum perrinentiuminventio: haec antem eR%(i (cire cures jin quo cuiufque vircuris fubftantia con-fiftdcqnosa&us habet,inquem finem tendac,qm3modoabaIijs vir-tutibus moveatur.vel ipfas movearjv5c in vniverf»im,qua& ad fingulas fpecies aftcftimm bonorum pertineant: qua* omnia facile cognof-ces , tum ex diftis pro Gngulis virtucibus in tertio libro, tum ex ijs» quasdefingulis afte£tibus dicemus infra,

Septimum eft eiufdem a£tus,fiveaffechis repeticiorquandoeni.rn ob indifpoficionem fubiefti non durat affe&us * per repetitionem einfdem anima durationem fuppler. - Oi lavnm eft verborum affe<9um exprimentium interna prola-tic:n'imficut qui diceretnolo Deo lervire,obedire,&cp3en jm me-recnr ;etern\m,fic qui dicit, fervire Deovjlo,obedire,&c. Ec il cor-dearido dicat, gloriim promerecnrj &, caeteris paribus, maiorem, qu;tm fi cum fenfibili fuaviwccquae in noftra poteftate non eft,id di-ceret: qui i jj; magis Lb:>rat, & confolationis nihil recbit i ex ]uo reddicur aftus difficiliors fubtndeque,cacteris paribus, m gis mcri-torius.

De Petitlonnm effufione. C A P. X X X X I X .

P Ecitionum einifio hes finis eft proximus,ficut <?c affe£tio,medita-tioniw n »m .n^ditacio 3d vitoj emen iationem •, $z morutri per-

fecftionem vkimo dirioicnr; quse cum fint dona Dei, qu"K non noftris viiibuSjfed eius gratia conquirimus > ab eorum datore poftulanda lnnt nobis.

Inme IiMtioneautem fna quifque ficdebet proceiere : Priraoim eo,c|uod confiderandum (ufcipic, rationes, quibuseadid ,quodiin-tendir, moveat, inveftiget: fecundoaffe£iusadillud,aTOple<ftendnn» excicec Tert io poftulationes> quibus illud petat , fuadat: Quar to

X pro-

Cotiiptnfi. Viu SpmfWtttts.

Drnpofita ittud qtisrendi concipiat. Ex quo patet,poftulatioitem de« bere effe fpecialemjillius fcilicec rei.quam mediramur>& erga quarn aiiquo Vjlunracis aftu afiicimur: qui cjiio fpeciulior eft, & ad parci-cnlariora defcendens,eo repucatur vtiliorj tametfi non raro petitio-ne generuli debemns vti* qtiando fcilicet a Deo fpirituali motione impelHmur ad mulca ncn tantura nobis, fed etramalijs poftulancb: in quo cafu regulis non indigimws Jld poftulupdum>ni(i quod ea, <Sc eo modo peumusa \ qnem lnciMmur: loquimur aucem de peritione privat i in oraCHMi**h»bend jnon vero de alia^quampronobiSjpro-ximi>,& Ecs.!rtl. fundere (tiitutistetBporibus debemtis.Quidoau-tem fpeci^li ilU motione non impellimur, advertedum eft primo, ne iriala pec mus. Gc erum a peccato immunes non erimus* non lolu eb defiderium rcwli or uione com >rehenium , verum & ob aufum pe-tenJia Deo, quod non licec. Secundo,vt exbonis fpiritualiaimpri-xni$y$c ardenriori ^fte&i pecamiUjCemporalia vero nonnififub co-dirione» li ad Dei ebfeqniumexpediancs & animo refignato>& cito ab eis nos exoediamurr neque ita pro illis Deum vigeamu* ,ac (i magni momenti effexenferemus»

Hic tamen advertendnm,cripliciter nos poffe alrqrrid pecererpri-IBO folh dedderij^ quando fcilicetaliquid defideramus, & proeo fufpirarnu*. Secundo noftrae indigentis manifeftacione, quando vi-delicet miferiam noftram Deo narramtis* non vt ewm ceriiorem fa-cramus$fed vt nos ad defiderinm fubvejntionis excitemus. Tertio demum aperta>& clara poftulatione.

Deinde vrbene petamus , oportet> hdbitum aliqnem fpiritu*lem. jnduamu$. Qtio & in nobi* petitionu defideria moveamus > & Do-mimim ad dandum alliciarnus: iuxr* quem, nuc petemusquafi iervi e Domino,nunc quafi cives a rege,nnnc quafi asgrotus a medico,reii$ a iudice,difciptilns a magiftrc>,amicn$ ab amico.» & filius a patre.

Rationes, quas afferrepotTurruts, vt eX2udiamur, lunc in triplici clafle. Primacontinetorationesacceptas exmiferiji noftrhjkilicet prociivitatemadpeccaJum, mnhirndinem peccatomm&gravit3-tem,2cpondus eorum,iropetum,& furorem d«mont?m> mfirmitaie carnis,labores>& aaiferiaSjquibus liimns fubie&i,& huiulmodj alias* Secunda continet rationcs petitas cx bonis > qux cum divina gratia fecimtisrfed non eftita orarc omnium jfed ecru, quibus & vitx per-k&io fiducia dedic, & Dens t^lc qnid infpiravit: quod viri lpiritua-ks fachint,no ex fuperbix fipho, fed ex fpiritu humilitatis, nec tatn, vt fuos labores,qua vt divinas miferationes narrcnt.Tertia conrinet cas poftulatiofiej^quas fulcirausintercefSQnibus $aaftoruiP pr#ri-

pue

ZihcY QnAYtv.S. Hi

pueBeatiffimte Virginis, <Sc Domininoftri IefuChriftimeritisj djg-nicncibiis,pafIionibu$>ac tadem cas>qua3 fundimus ad Deutn prop~ ter ipfum, R. gIoriam,ac honorem nominis cius. Eritaute valida pe-t i t io , (i primo milerias tuas apeiias: deinde Chriftnm Dominum, BsatamUirginem,& Sancios,A.ngeloque interceffores invoces: Sc demum D?u,propter fe ip(um.fu«lque perfe£tiones,vrgeas.

De Cdt/fis qtu foftuUtionem cx miifi , & nm cxmdm faciunt: exauditicnifjuc nidiay. C A P . L.

V T caufamaudicionis poftulacionum noftraru aperiamus(qu« fcilicet eft fiducia in petendo) advercendum eft>orationem,vt

poihilrttionem concinec,prxcer alia bona,quorum dives eft, vim etii impetrandi h-bere:ip(a namque,fi perfecta fica cbaricatejreJigione, 3bnmilitace,fide,ac fiduciadebec procedere:charicas enim bonum fi-nem prxfcribir, & meritum poftulatiofii cofert: religio poftulacione e!icic,<?c culcum De) facic:humilius cor petentis Deo fubijcit,&in-digenciam propiatftagnofcicfides, Deu efie potccem adfuvcnienciu, credit:ac cadefiducia,quod poftulamus.obcinecfeu impetratiodua-bus innititungratiae fcilicet Dei> & fiducix ex Dei grariaccncepcae,

Vc vero quis infallibilicer exaudiacur>quaruor funrneceffaria,qui-bus ftancibus>fidecertucn eft,ipfum confectiturtim, quod pecic. Pri-mum, vc quis pro fe petat: in quo do&ores omnes conveniunti licet verifimile fit, infallibilicer eciam confecucurtim, fi pro alijs petat» inodo,quasinfrafubiungcmus,concurrant,vt enim uit D.Ioan. i .y . qui fcit, fratrem fuum peccare peccatum non ad mortem, petat, & dabitur ei vita,peccati nonad morrem.Ex quo non iequitur>quod,(i quis fidc, & (alntc omnibus infidelibus petac, etin vt opornrt,iIli fint t^nrlc covertcdi: quia,ficut qui libi donu petic,no impetrat,fi le inep-tu faciat ad illudjica, qui alijs petit, r o impetraCjquiaipfi ineptos le reddut. Eftigitur primo neceffariii ad impecrsndu, vc is,pro quo pe-titur>five fit ipfe pofiulas, five a]ius,?.drecipieVu fit re&edifpefitus.

Secundu eft>vcquis pie petauicilicet ex fidejpe & tharitate:pe-tit exfide,fi cmta t , Deu poffe dare» quod petir, eurrcue prrmilifle d&turum ^c infuis promiflis effe ruielem: ex fpe3U in Deofirrnamfi-duciamh-ibecita(Tequendi,quod pecit:excharicace,(iamicus Deific: petit etiam quodammodo ex chiricace peccacor..

Tercium eft,vc quis vicam ^cernrim perac, vel ad eam necrHana, ant etiam vcilia,vel ad animae lalucem ordinataj no camen eftinfulli-bile>aliquem coniectmtm eximivm (ar&itatero, veibi gratia^Sar&i Ioannis B*ptiftx,fi pecat: na promiffio dadi Be ititiiditiem honftini-bus rede petccibus jnceJJigktir iecttndu menfura cledionis divinai.

X 1 Qu«tB"

C$mPf#&i Vit£ fpiritualis*

Qinrmmvcq-uspeneveranc^rpeurjaeqtieenim (l;uinj cbrine-mus^quodpetimus, quuacceptu eit Domin,)? propter vtilic.te nof-tram,vtin poftulndo perfiftamus: tamdiu ergo in pecitiohe perfeve-riUumel,qiiovfquedonuniobtineamus. Qjuamvis autem qiutuor hxc neeeflaria fint, ad impetrationem > <Sc mulca alia ad exaudirio-nem conferant* merico fiduciae tribuicur; quoniara in ipfa natura poiiuUtionis imbibitur.

SunttamenalU,qu#adimpetrationern admodum iuvant:quare exaudiuntur primo,qui bene vivunt>& Dei inomnibus benephcitu implere geftiunt.Secundo.fervide orantes,& magnum conaium luis poftnlationibus adhibentes.Tertio,quia animo refignatopetuntea, qtix,an Deus dare velit,& ipffs expediantjgnofft. Quarto, qui hu-rriiliterpetunt. Qninto^quiper Chriftnm Dominum petunt. Sexto, qin aiios , non foiumcsclites, fed etiam inter commorantes fecum pisccator«*s adhibent. Sepcimo $ qui peftntationibus fuis ieiunia, & carnis bfflifliones, eleemcTynalve adiur.gunt. 0£Lvo,viri perfe&i, miiquandoad intimam f»miliaiitatem , & conternplationem iunc admiili s vim D< mino fnis precibus fociunt.

Illud denique exrendito, quod , &fi ncn cbcineas, quod pecis, nunqium poilnlatio finefrnfui difceditjquia > finon exuiditis ad verum>tatnen ex»tidiris ad meritumrvnde nnlla eft ratio-cur rei de-fideratse defectu triiieris :(xpe enim non expeditj & cunc benignius ncbifcum agitnr:quando autem expedir,differtui$ vt ea, quas peti-mus,dona eile nofcrtnus, & paratiores ad ea recipienda reddamur, atque abundr:ntius dorh petitis cumulemur.

Aliquando itero non exiudimur,& cunc quatuor funt caufa»: Pri-ma pecCdtorum,& demeritorum miilcitudn, pnjiercim fi in illis quis fcjereat.eorumque comptacenti .m hnbeat.Secunda eft tepor orandi, ac negligenria petendi.Tertiainftbbilitas in orandr ; ita fcilicet,vt nunc poftulemus.& ftatim a pecione defifHmus.Quarta denique,vt fiquis nonbona,autnon convenrentia petiU.fi non b^nainrencionej fi abfque refignarione,& humilime jfi orationes aliornm anHggatjfi debiram fiduciam deponat. Ahqmndo aiuen», licet nobis videatiir, quod oratio noftra repe)Iicur,non ica eftjfed effe&us eius differtur, velvr ad ferventius petendum incitemur, vel vc Sanctis defiderijs augeamitr, vel vt Dei dona pluris aeftimemuS; vel vc ea cautins cuf-todiarnus, vel vtfinceiius humiliemur, vei vralrosad nobifcumpe-tendum excitemns,vel vt alqirld melius,& vtiliiis recipraimi* :nun-quam igimr poftnlatio omittend i eft, prxfertim cum mens vfti me-ditationismcaluit^quia Dominusillud ccrto vultdare,cuiusdeide-xiumaccendit. An~

liber gutrM* &*

jnrficia denique exiuJitionis lunc cria:primum,fi vrhementi ali-quo ttei impullu ad poftulandum moveamur. Secnndiim , infigni* fiJucia,quam Deus lmmittit, quaquenobis interius dicin quiaiam, quod pc-eb.imus , i-btinuimus s dc congruo tempore recipiemus. Tertium perfeverantia in fervideorando»

De Lacrymis, C A P. LI»

O Ririonis comesduodecimiis fnnc lacrymse: meditationibns enim.affeftibus, & poftnlacionibus,coelo defuper Sinimamri-

g tnte lacrymsc folent admngijquarum effufio rifu huius («culijlon-ge eft luavior/animam exhilarar^ccelumexpugnatjneceiTarfaadnof" tram lalucem impetrat,orationum fe.mina vberrima frn&iffcar.

Hxaucemfmitco>quas impurus affe<2us,aut aliquorum naturalis tenericndo educit)donum Dei func.,& ab Augnftrno enixepecitejad virofque,etiam forces:£c conftanti animo,pertinences,cum iufta ea-rum caufa fubeil: ficncenim affe&us triftitix <5: doloris, nonfolum puerorum,<ed virorii eft, ita & Iacrvrn* dolcris indices,aut exalijs affectibus prcfluenteSjad vniverfo* fpe<3:ant:boc camen difcnmine* quod pueri ex leviiilma quadam caufai-viri non ,nifi daramagn» occ^fionejngent.

Harum vero tacryrrurum genera funt frxjqna? fcilicet in oratione inveniri poffuntrprimum, q&ando ad evr.fione adverfiratum, Sc ma-Iornm tetnporaliuiti^ex animo ^ffliftr^ led in Dei volunrate refiona-to.moderate Jrgemir >qur fane luftu ?. viros fpiritnales non dedecer fi moderatus fit:lecundum genus eft earum^quas ex doloiepeccatc-rum profund imu s; qnarque, vel ex timore penas in incipiennbus; vel ex dehderio prajmi^tx amore virtutis in proficientibus,veI ex fervi-da dile&ione Dei ia pei fettis folent effundi. Tertium earnm , quae ex timore p&nx ali cuius nobis infligendx procedunt: quibus fane fl.igMla, qucc prorneremur,redimimns. Quartum ex compaffione paifionis Chrifti fervatoris noftri, & fx triititia aliornm v?r£ ipfius myfteriorum exoritur.Quintumex amore Dei^ternorurrrque deft-deri^ procedir. Sextnmquo deploramtisproximorumcalamitates & iMjMmm. *

Mediaauremadobtinendas lacryroas funcr Primutn, ne eas inr* moderate affe&emus><?t quafi violencer exprimamus. Secttadum, vc falucarem flernm,qni nos rigeca Domino poftuleraus. Tertium! v t eas cogic.«ttones, qux n*s ad fletum provocent, in oratidne iuma-> mmz qu* quidem pro diverficate fietus, quem qutwfcntrs/ rt&tkhd*

lunt.

V

Cvmpend. Vlu spirhualis.

iunt.QitartHm eft animi refignatio,& ctim divina voluntate confor* micaszhecquippepluris qua abimd^nciilitn» l acrymas valenc. Quin-turadenique,vcfexim?edimecatoUamus a S.Bonaventuraannoca-* tajquasUcrymanimeffufionemimpediurifiinc aucem hasc: elacio fu~ perbixiMedioterren.irumicprdisdiiricirij lcu immifericordiaj oc-cirpationesnimixi quxfcilicent no-i atceadere finuncad ea, qmbus lacrymae fiuunt;txnferiarutn ig^oratioi & peccatorum mulcicudo.

I>e Stquenubus QTuihmemmentdleHr, & primo de devotione, fuxviuteM

&conjoUuone. C A P . L l l . Era& foIiiadevocioex(tudiooracionisproveniref3Tet, ha:c autemadev3vendo dicicur, & e(l religionis a£tu> ^quoquis

Vulcpromptefecraderead ea, quas perciaencad Dei f tmuUtu. Cui propticudini non ofiicic carnis repugaanciasquam quiiem, 3c(i de fe arduam, devocionis prom;>titudof&j>e reddic facilem. Eius efte&us iiintjeaomniaobfeqtiiajfiveinteriora^veexceriora^qu^iri Dd cul-tumaccipimuSilcilicetieiuniu.corporis cafti£uio,multiplex vircucu a&io. Eftinfupsrduplexaliaub'lantialis, quam defcripfimus, alia accidentalis,quamfuavicacemfpiriciulem nominaminSubltancialis CaufaprscipiiieftD^uscaafa vero elicies religionis virtus,& fiepe Charicati$:quarum illafnnc prompta voluncatem elicic, vc Deo ao-noremcribuaCjh^c,vtip(ipropcer ipfimmec placeac: caufa crahen-?, &quadamrationemovens,eftre<;a nobi>, confiderata: caufa cande «xcicans eftmentalisoratio, quae Dei maieftatem, eius beneficia, & m ilciplex debitumnoftrum accente confiderans, vircutumque aiiec-tus iuvans,ftuviifime voluntatem Deo fubdic. & ad bac prompticu-dinem fe ilJi cradedi expedirifiimum facic. Qn^re follicite invigilan-«Jum eft,vc oratio noftra hanc fubftantidlem, & folidam devotionem accendat»accenfamqueaug*ai, donec nosprompciflirnos ad divina obfequiareddat:ea enim elt pra5C;puum inftrumencnm, quo conler-V2tur,& augetur timor,tum a Tior Dei ex quibus proceific

Hancdevotionemfubrtincialem, ex nulla dulceiine, attc iucun-qitatependencem,accidentalis devotio coiiequitur:quam m iuavi-tatera, &confoUtionemdiftinguimus: cuiquc triplex obviut impe-d!mentiim,quolub:.tStialis eciam dev icioextenturi folet, & impe-diriicarnisfcilicetfragilitas omnem laborem fugiensjvitx huius ne-ccflitasnosadcorporis curam advocans; & fenftwlitas, five lenfibi-littra «ppetfqps^voluntati contradicens,&,qu« fuat carnis,concupif-S/entiam virtucifque repugnantiam inducens.

$uaviutiscffeftusiuftc>memoriamfandis cogitatioaibus ftabih-ter

Vtier Qu/trtttt. *?

m imbuere: intelle&um ad intelle&ionem Dei 9 Sc eorum, quas ad ipfum confequenduTnconferunt,luce profundere;v< luntatemfanc-tu affj&iomb<is perficerereorpus coponere, ct sbimpuris motibsf" eripere>ad ferviendumque fpirirui prcmptnni reddererhominicon-fobtionem in bonis operibu^etiam laboribuSjUribuere, & incenff-deratione divinoium^ reliquifc,ue fpiritualibus exercitijsjita vriili fdtisf.(i^nr,& in eifdem ipfequietem, -nimique ferenitatein,inalij$ vero,ab fpiritu ylieni^ quafi tnbulos inveniat.

H<ec mtWm (oniolario non eft fenfibilh, fed fpiritualepndintr^ &; complacenti , <eu potius ipia fubftanti«dis devoti$m;jgis provec-t-arqu^m, &ii interdum.Deus fe folo cordibu? noftris iirmirtatjfa:-pius tamen per orarionem excitrfjeoque maicremj quo arrenticrefl! cratio:qH:ira fane impingnat>mortific*tioni$ atnaritudinem teperati' ^irtutes auget, & iucunde illarum opera exequitur* Quaproprerfse-pe d^tur cironibus,vt vide?nt,qua I*rge" iJeut remunerer fibi fervie-tes,ct qmmiucudurn fir, nm dulci herofervire. Ob qux magni fane habenda eft>& ad pn fectu ard er.ter defiderandi.feumilirerque pof-tulandujnon qujdem propcer fe ied vc illajquafi inftrumetOj in'omni virtute proveharnnr. ^ a d e err.?nc,qni en n*i) m^gniLdunr*nec eiuf-d^mabientia triftatur :^a fiquidem pncfentijincipiens, & imperfec" tus perfecvfciflimas elicir adiiones; tbfente verOjeriarn peife&i vix fciunr, abtque multiplici irn-peifeftione in opus iflcumbere; quar* David dicere loleb^Jaeteturcor meumjVttimestnemen tuum.

£x iila fpiritiuli u.jvi^te non iemel in apperitu fenfibilem fe dif-fnntiic altera,quge cofol.<tionisifeu ienfibilis devoricnis noroen cbti-ntaty^z (i aliqnando no ex inceriore devotione, fuavitaceque provc-niacjed eam Deus imperfevMs imperriutjVt eGs $4 fuum obfequuirri vehemecius *llici.-.t,Quido ainc ex ipiriruali prov^iiic^mahifefleeft orauonis roct lis eftedus:quia nequ^qua a fuavitate diftinguitur*fe<f eft eadem ipfa m gis «!v£ta,atqne perfe&^ \V in corporeum *ppetitij protenfa: fecus vero quando ab ipfa non prcvenit: itic enim a divina benignicte pufillis doi-aninqu^proindedeikiendanon dfb& in-fiiper,quia a tn.dis ^bducic, & in omni virtnre fixilicacem pro^bet.

Sign« quibus a Deo datam cognofces, funt: fiea dctijms con-fcientian difcurhis > peccarumo dio lisbeas^ s lifceister prfeoi:tisf<4-cias, illndque vic rv* confticnas 3 & ad Deum teafficias, abfijhe ja^^<9;ione propij commodi:irem fi bonorem Dei , aniniiinin^quc*-f*dutemcureJ5 fi m^lis fnbijci, & > obedire,quama)ij$iniperare $t praifideres fi iniuri^s rewiittas? fi ad truam vocationem (pe<9:anria;

impleass fi cojafolationeaa > aon pro Ievaiwne,. ied ^-'pnriiis^ vi.vns»

Ctwpeni. V\td SpirhtuVtf.

vivas,accipi»<; (7 tandem eain Dei amore, humilitate, Sc omni vir~ tuce iuccrefca* i qwi hxc babnenc coniolaciones fuas a Deo proficif-ciexiltimer;(Inmmns,a dsmoneorcas intelligat, qui, permicteate Deo, poteft ienius hominis immuure, in eoque ementicam efticere conioJationetmnoQvc eumcon(oIecur,quem odiijleJ vndedeciput infupeibiam cfferens»& averis lolidilque virtucibus avocans,at-que inanem complacentiim raoveas< vc l n m ) fe ian&um putet, aliofque haec non habentes, vt imperfe£fcos,defpicht.

Quandoverofunta Deoift^conioUciones, iolent eis abvci ho* mincsjfieas propter ipfas capiacjnon aucem quatenus funt adiumen-ta virtutis: fiin vacuum eas recipianc: U denique ob eas animum a ftuftatusoccupacionibus debicisavocenc Sednon ideo eas defpice-re debenc, Ccut ntc fupra nmdum jeftimare; cumnec vene virtuces fint^nec neceflarij effedus earum, nec profe&us inftrumenta omni-no requifita. Quare eis abfentibus,nemo triftetur, neque,praefenti-b.us,meliorem (easftimetjiedm igis elaborecper eas,vt puerorum ci-bp$,virtuteadolelcere, & ad veram, &fpiriciulem confolacionem, ffufiiayicacemafpirare: q«)amhis medijsobcinere concendat, Sc a Deo cum^ius gracia promereri.. . Primo, fupponens, donum Dei efle a noftra pocefttate indenen-

Cen(S,quiincerdum earn vel a perfeciis fubtrahif,eciam abque eorum cjilpa,omniailliusimjedimenta fubm ifttyftg nerape peccata, etiara; Ievia,paIioaes,derideriaf^cularia,& huuimodi. Secundo eam fer-vide defideretj non ob.volnptatemsfed ob fpiricualem profk#um: Tertio devotionis tempore maxime orationi vacet, quantumper QCcupationes,& naturxfragilicatemlicuerit. Quarto fecretumcuf-tpdiar, Sc doni ilta occulta teneat f ne evinelcantj occulca, iuqium omnjfcuj^qui magiftri fpirimales,aut fuper.iojres non funt.

-P T£dw,driditatc, & lcfoUtione oppofttis. C A P. LIII.

H lstripus bonis, quas ex Oratione proveniunt, devotioni fuli-cetfuavitaci, &confolacioni, cria mala ooponuncur;c«dinm

vjdeiicet,feuindevotio, aridicas, Sc defolatio. Tasdium fnbftantiali €evatipnicontrar.iticneft5& efthorror orationis,tri(titi*,ac langnor animiin omnibus, qua^pertinentad culciim,&t>bfequium Deij in-tel!e£iu/nob(i:uranS,<S^lJgmS|hemr.eb-us meditandis difcurrere va-leatj voluntacem obdurans, Sc cogicationen difoluens, vc in noxia, *ut inania feftinetiappetitu ad terrena deprimcs,carpus aggravans, qf Animaiftad ea, <jtt«iiint numdi poflfe trahens, Sc omaibus.exer-

QlUi"

Illff Qujrtus* Sf

citationibus fpiritns vehementer cbfiftens, horainemque ad eas liieptiim reddens, ac iomnoin orationeopprimens \ quem non alu cnufa,fed fola fegnjties^tjtjtrifliuagi^nunt: ficut enim hiEC lacryrms fundit,ita Sc vapores in cerebrum excit3t,quibus fbporari folet: Sc fi interdum non vfque ad fomnum procedats fed tam tepide fe habet anirr;m,acfi dormiretj quia videikef necbona, necmaia mente vo-luir, fed quafl nihil agens in oratione perfiftit.

HMIUS tscdij triplex eft cauf? jprima negligentia noftra:nam culp<j ofcitnnter admiiTas, & fenfuum evagationes pr;s[iimpta*, acafYe&us immoderati minus rcprefii animam turbant > & obnubilant. Cuius rernedium eftjtutn tirnor fan&us, quo timeas fubtra&ionem gratiae, tanquajn rnox cafuramj tum ardens devotionis, & fervoris defide-riumj tum denique birnilispoftulatio* qua efilagites, iterato gratias advectu fanari.

Secunda canfaeft impupnatiodjdboli, varijs modisnosintorpo-rem inducens: nunc enim culpis nos fsedat, earuffi f*£kn$ fuafonqui-bns deverion^mdifiipamus: nucoccup*riones,eriarnhonefidS,pne-tendirjied quse vlres noftrasexcedant$vt illisdiftrahamur: nuncper falfos fratres perfecutiones excitat, quibus ad impatientiam, 8c pu-fillanimitiitem impulfijCordis tranquilliratem,ad devotionem necef-fariam omirtamus: nunc corpusgraTat,fenfus exrernos obturat,ima-gines internorum movct* vtperinaniadifcttrramus: <?cnnllam noa lapidem movetjvt nos fegnesad operaorationis ficiat.Cuius caufas duplex remedium eftspatientia fcilicet,qna tentationes, preflnras,& amaritudines xqmnimiter toleremu^j **c refiftentia,qua nonfolum tentationibus ( b!lft^mus,veruminoratione>etiamindevoti,& mul-tis amvritu Jimbus nndli perfiftamus.

Tertia denique caufa eft Dei permiiTiOjgrariae fuaj abundantiora anxiliafubtrahtntii,& nos in humanaimbecillitatcrelinqu^ntirj vt ex hac piob itione , & dereli&ione bonum noftium eliciuc. Cuiuj Bnedieamentum eft, fefortitercogere, ne confueta tempora oratio-nis deferanrnr.

Aridius malum eft fuavitati oppofitum, qu^m nullus non ali-«uando patitur, Cjua0fi)mvisfpiiitualis,& perfeftus fit; <5c multi quidem perpetuo.Secerniturautem atsedio, ( quod e converfo non omnes experiuntur ) nam txdinm vcrara, & fubiiantihlem devouo* nem tollitj atque adeo pericnlof* res eft, mNximeque timrnd*» ari-•dit<s autem veram feciun devotionem admittitj & foI*ro abundan-ti.«m f*n<itarum cogitationum, & affedionum impedir. Hanc fxp* Deus oiicriSj ne perpetua fuavitarepereamus, vt abelat ont nos

y aveitatj

Cowpwd. VtU Sphitttelifl

avertit; vr>qwod ex Deo,& ex k ipfo homo habet, r>gno(cat3 vt cuV pas ptiniat;Ci.iiros f iciars&denique vcpnemium laboris noftri, noa in h c vm , fed i® fumr.i expechndum doceat.

Eiufdem reme.ii.i iunc.Piimnm^no ^gre cam ferre, fi abfque nof-tracnlo^eveniat. Secnndum, meminifle (xpe nos plus aridit.te irv or.«rione quam devotione, promereri, & amplius in vktnce progre-di. Ac (i ex mim noftra oriacur,inftanter pro gratia devotionis<>ran-dumeftjaMueeiusraclices :.mputand«fiinrjqux fene elle foient in-ordinati 4Te£tns irunia defideru neg^gens cordis,mentifque cufto-di^otinm, fcimiliusjmmoderatasoccupationes, defe£tus refign*-tionis>&quianonprupter Deutn, fedpropternos ipfos, fuavit^cem. tixm&fr$M c-iivJem J: fetfcus rruterix, in quo eventu medicutiones leonrur,q'i2f^bnnde materi-im (uominiflrant.

Dd\ 1 .tiodeniqs m durn efi confolatiooisoppofit!im,& eft asgri-* tndo icferioris, fiveienkhilis p-ircis hominis, ex rcbus ipiritualibus. gnn !iucn,aut lstitiam non caprentis.hcmo namque aliqnando eft ad orationemi& Dei cultum inepcu:-i& tunc taedio laborac: aliquando eft quidem aptus,fed imbrem medkj.tionum, & affe£fcuum volunta-tis non pereipitjct tunc andit;.teaijcitnr: ih uandoilliim h.ber, afc apperitus concradi&ionem fentit, & feniibili devotione priv»tm j & tunc defolatione torquernr.QiitE quidea-i non eiTet nimis exrlmcLc-da , nifi vivacitati medirationum, & affectnum feivcui c bftaret:.at quia manifefte obftat. ideo boru eii\defiderare,& petere^vt fpiritus, & sppetitusin opm oraticnis ccnfpirenr,& vtdefolatio receJ*t.

Suntautem mults caulae t b qnas Deus lenfibilem cc nfok.tior.em fjibrrahit.i. Vt fuperbiam rrtund.it. 2.Vt Devotionif,divintuc;uefar miliaritatis m uora defideiia fu .ceJat. 3 Vt ab homine propria fr.-gir litas,<Sc miferia profundins :-gnoicatur,& vtfe. dc.fpicL:t,videns qi.id defe ipfbfit. 4-Vt ea prrb<<cus induat vfcera mifeiicordixfcirtque competi aiiorumdefbLrionibus. j . Vt fiitisfickt pro prccatis f$||L vel a!ienis.6..Vt ad Jncraanimarum, vt-1 ad aiiud minifterium vocar tus, nonitaorationifededat,vt afui munerererrahatur. 7. Utder folatione edodus virtntesononesperfe£lins difcat;& idios tfficacius eoOceat.S.Nepropterdukedinem divinx confolationis deler^t irn,-plere divinam iuffionem* 9 Vt Crftigetur propeccatis venialibus, qtiod eft frequentiiUmurB i c .V t experimento nolcat, confolatione Bon efJe in poteftate hnmsn^ -Std a Deo fclo pcdere. 11.Vtpurgetnr cor noftiu, quod exnimu quiete fordes contrahere cofuefcit. 12. Vc (ciathomo,an gratis Dto fervist, an propter ftipendium confblatio-nis.i 3,Ne donis creatis^his fcilicet cdfolationibus^nimis adhxreat,

& p r o

lifor Qturtusl 8%'

ft proipfis DenmreJinquat. 14-Vtcarnis imbeciffitafi.qn^affidiiis lacrvmis brevi deficeret,confuln D e u s . i y V c fkfuanima ad volan-dum provocet, i6.Vc patientiam cxerceac homo.i 7. V t ex ea conij-ci.it j quam inexplicnbile malum fit, a Deo in seternum feparari: ex quacumrjue ergo radioe defoLtio proced«it,ilve ex caIp3noftra,fivc jf§ difpenlatione <Jivin^,iliiici ncbis enitendum. efi,vteam patienter &$ffiSB0M , vt nunqmm de divina bonicne delperemus , v t , five per dolorenivfVveper dul^edinemin vircutibus progrediamur. Oranda eft etiam B. Virgo.vc confolaxionem nobis cbciaeac.

Dt rentedfjs quibusbu ituU curantur. C A P . L IV-

^2 Ex I"unc documenta, quibus pref.<ta mala curabuatur. r . Longi-\ 3 nimitas, quanihil nos a perfeverantia,.^ expe&ationeco-nfola-tioni>retrahat: fpiritu i l iaenimdona, etiam fiditferantur, diudint expe&anda; mvc- quibufdam Deus ftatim , quibufiam ferius fe communicatj H looginimes tandem confolatur. z. Vt infpirationes divinas diligenteraccipias^eifque obedias. j.Vcobligationes ftatus tui propterorationem non omitus. 4 Vtillufiones dsemonisin ora-tione vites,eo perfuafus,quo«d ilias pailurus fis;

Sune autem dccern. i . Debira cuiufque ftatus officia propter ora-tionem nonobire. x.Ob praspoftertim finemorationi vacarejnempe ob v mam £tariam,vel ob confol ttionem^vel ob confuecu dmem,vel neabalijs noceris>veI vtteacomunibuslaboribus excufes. 5. Prop-ter occupationes orationem omittere. 4 Ex puGIianimicate oratio-nem defpicerceamqMe parvi,veinuiliu? tnomsnci purare, & vtilins alijs incMdere. f. Ob cemationum, fcrupulorumve moleftijm ora-tionem timere. 6. Propteraridicatem orationis cempus abbrevijre, tvel propter confol*tionem irnrnoderate propag^re. 7 A medirario-ne humilium abiiinere , Sc iola iublimia my.fteru medjcari, 8. Exila-.fes^raptiKSiA: revelationes defiderare.^.Error, dum quiseonlolatio-:nemexperrns, ex fubctHCla, pucar, feadacmonefuitfe illulurn, nec eama Deofuiileprofeitim.iO.Eft elatio,dum quis cwgitafcquialb-lum m fuadomo lucelcit, &quodali),non recipumtinorationedo-,na,qux ipfe recipit.

Qnintum docurnentum eft perfeveraotia in fludio oritfan/r qu a abfque evidenri, neceflltate nunquam omnino eam orctifttMf, oc-ctipatinnes «Iias d-ifcrete pra:veniens , vel in aliuiteanput Mf ciens a b e o , quod oratixjni defUaatum habes: qu'a'i«ib-*aMfcwi medicandi rationem couftanter teneas ; e m v , ia€9«Wi0 p ^ 1 ^

y 1 fp i r i-

Cowpend. Vitd SptrittulU*

fpirituali, exlevitateaniminon mutans: qua deniqueconceptm ift oratione fervor minquam repcfcats immo in dies magis augefcat.

S?xtumdenique eftdifcretio in exercitioorationis , quse tribus regulis comprehenditur-i .Eft,ne fupra vires tuas, & menfuram gra-tixtibi dacx,ftudiooracionis tctradas. i.Ne,fr»giIitatis xux confi-derationepufillanimis faduSjminuSjqHamoportec, diligens in ora-tionefi<. Ucomnia,qu»inorationefenth,fana»EccIefi« regulis inetiaris; & quatenns ciiftodiarpraceptorum, emendationique *&£ de!erviunt,eatenus dumtaxat acceptes»

"Epihgusprtludiorum, & ciimtnmorAUonts mentalts, nec non eorum, qu& oratieuew fquuntur. C A P . LV.

E X difiis in fuperioribus capitibus conftatjtredecim efTe oratio-nis mentalis pradudiaiquorum fex priora ad eam,quafi, a lon^

ge, drfponuncrfuntautembxc. Vicx puritas, (upeifluarum occupa* tiomim&bie&io,cogicationnm& defiderrornm afrne alienorum de pulfio, Jpirirudlis m.-.giftri eie&io , finis orationi debiti prsefixio, & ciQldem orarionis ardens defiderium. Tria autem (eqnentia paulo ante orationemadeam prjcparanc;nempecor vividum, Sc eredum ad illam afferre, rei medicandse prsemedicatio, Sc aftettunm elicien-dorumprseventio- Qnacuor denique poftremainicio meiiitationis cxercentur, & iiint quafi illius exordi<rj videhcet divinas ptxfencise, ik arcentionrs confiderstio^a Joratio D.eo in oratione exhibenda,(ui obLtio,& ad orandnm gratise poftulatio.

Comites autem orationis fnnt duodecim,fcilicet locns aptus,c?pus accomodumjiibicndocorporis conveniens,diffid£ciafnr,reverentia crga Deum, atrentio, di(creta follicitudo, meditandotnm crdo,mo-dus medirandj,aile<3num excicacio,pecicioniTm elTufio;& lachrymae*

Sequencia denique orationem mencalemfuncdevocio, fn«vitaSj & confoLtior qnibus opponnncur tssdium, ariditas, & defoLcro, quortim curationi nuper fubie&a remedia iedulo funt adhibenda: quibns omnibus adJendum eft > breve examen, quo & an omnia orationis documenta re&e praefticeris & quofnam impulfus feu mc-tiones.autinfpiraciones fufcepem,vtdifcerncre valeas,cuins fpiritus fmc, quxquepropofitaautdefideriaelicueris, vciuxtailla opereris, racionemqne cibi in generali examine po(cas, <3c veniam defteftuum, grariamquead be/ieorandumdecseteropoftulesjex/ciuteriSrEt haec de med itatione di&a lufficiant, iamque ad contemplationis tra&aC-tione m deveniamns.

Dena-

liler Quartut* m-

De natura centemphthnis. C A P . LVI.

C Ontemplatio,qwx finis eft meditationis,eft liber, perfpicai.Sc cercus intuicus Dei, ac rerumcceleftium, admirationem infe~

rens,& in amorem definens. Dicitur intuitm; qnoniamnoneft opusrationis difcurrentis, v t

meditatio:fed intelligentias, vericatem abfqueomni difcurfn fimpli-citerinfpicientis.H!cintnitusaliqu3dodifcurfumiequitur,aliquan-do fine vllo praevio difcurfiijDeoita animam elevante,talis ei intui-tus communicatur.Quarecontemplatio iempereftin rebus,. velpet fui naturam manifeftis, vel perftudiiamfamiliariternotis, vel ex divina familiaritate perfpicurs»

Eft liber primo ex parte homrnis habentis illira^qui liber e/Te de-bec a peccatis, abinordinatisaftedibus^acuris fuperflui*. Secundo ex ipfomet a&n: nam animus rebus terrenis exoeditus, quafi avi> in aere^quocumque Deus illumferc liberrimo motu vagaturjiarole ad fuprema efferens j iamfeinfimis* ideft inpropriafui cognitionede mergens: tertio ex ipfo quod intuetur: nam illud, vel ab imaginibuS lenfibilrbus nudnm,vel eifdem fibi patefa£him contemplatur.

Dicitur perfpicax* id eft clirus, confpicuus, nori qnia Deum-j aut alia fpiricualia,vt in fe ipfis funt jntueatur,fed quia donum fspienti^; cnius opus eft contemplatio, ita fidemperficit& intelle&umexa* cuic, vc comparatione meditationis hxc fimplex cognicio aperta vi-deacur : per meditacionem enim videcur Deus , & fpiritalia, velut pi&a,qnac parum movencjper contemplationem velut viva.quaeaf^ feftum noftrum vehementer abripiuru: per illam ira Dei offerc-urjvt leo mortuuSiant fopitus, quem fine timore confpicimus, perhanc vt vivus, & rugiens, ad cuius occurfum, fupra quam dici poreft, expa-ve(cimns:illiusfru£his icleteffe tardusshuius veroc^lernmuy.

Diciturcertus: nam ficut qui probe aun)innofcit>fiilludpofl£-dear,ex colore,pondere, & effefiibus JlJius,cemiseft, quia pcilidec aurnmjita animus conrenplantisex rebusahinjmis Fc Deodignifll-mis, quas de illo percipit ex alijs admirandis effe^tibus, qnos in fc ientic, certus eft jveraeffe, & magna,-quae illafimplici intt.itione peifpuit.

Eft item intnicus Dei,acreriTmccfeleftium : quoniarnprseci(iiie verfarur circa Deum licetetiam Chnfti Domini humanitaterr>,B£a-tamUiiginem, Ange.los, Sanftos» ac nofmctipios, & iri vniverfrtw omnem fidei veritatem, & meditationis mMeriam, inXHe&eun >ta u -men,vt icmper Deum, tanqnam attiibutioaisobic<3wm, ta-b££f, &

Compcni* VitA sphttuAtisi $iu« atnOrem alliciat: qu#omnino nominererum cttlefKum intelW guntur,quoniam ad affcftiiscocleftnim excicandos ordinantun

Admirationetn infert: quoniam licet cognitafsrpe, & meditata infpHciantur, tam infolito tamen modo proponuntur, vt m ncva, £c admirabilia,& ftupendafeoft^nd.mt.Unde intuitus divina; perfec-tionis, qui admirationero non infertjnon eft contemplatio perfecfca, fed inchoata:quiafine difcurfu efbant eifiigies contemplationis per-fe&a&. Hxc enim in admirationem rapit, auc roagna ex psrte aniu li ftupore fufpendit. Tamcn in amorero Dei definit: quoniam eitii fi* ois eflDeicontemplati amorpeife$us,in quo fscernicnr a contem-* plationephilofophornm gecilium,cuius finis eft ipfa intellethis cog-nitio. Neque item putandum eft,foIum nmoris aile&um come mpla-tienem accenderej fed omnes alios ex medicatione provenieiues rouleo pcrfe&ius excitari.Qui fane,non quafi artificiofe, vi in medi-tatione promuntur > fed quafi fponte nafcuntur, & vberrime ex v o luntate,gratia Dei praeventa.manare videntnr.

Hic aucero araoris affe&us, qni & ccmplacientiae, m benevolen-Vx dicitur, eft ille, quo volumus bonum ^licni: vnde ex iotiHtione Deiamareipfum,nilaliud eft> qiiam velle eifuabona j easfcjlket $>erfet£iones,quas in eo per contemplationem afpicimus.Ex hoc au-temdrnoremfciturgaudju,quoqui$ vehementergaudec,quod Dcus habeatill.i. Defideiium^ quodomnes illum cognofcar.c. & diligmt: dolor maximus de peccatis hominum: propqfituri! illi icrvisnci in-|>rofperis,&: adverfis:& nihil tunc fe oftert tam aipernn^quod veiu-xas proeo,quemvnicediligitnon ample&.mir. Hincint<.i'diunfiia~ virer,<$cdnlciterardet& nihitiili aliud^nifi arderejiber.

Hic affe£his aliquandoeft fpiricu«jlis, & infola vchinratefecon-tinens: aliquando fenfibili*, & in cor fe.diffundens: tiinc autera ani-ma in interiora verba prorumpit, vocatque Deum (ponfnm, ami-jCum,vitam,&c.quibiis veiuc.fcintiilis exigae profilientibus, qtianto -amore accendatunoftendit.

De quditatibus amoris ex contcmpUtione fTuvcmcnnlus. C A P . LVIL

AMor excontemplationegenerattu fxpeeftdulcis, aliquando fortis,nunc liber,niic infatiabilis iatn inceflabilisj.mi iniupera-

pilis, tuin vulneransJanguidumve faciens,autfenhis derelinqnens. Dulciseftf quoanimainconfpeftu De.i* pro accepta fuavicate,

^yicfcit: quo.filli dulcefcic Dcus s & vt mel , palatiun .inefcni: quo

tifer gukttutl tt <uo fttao fic atticitur, vt omnia mundi blandimenta contemnatj afr pera, & corpori molefta eligat; & in eis amaritudinero, praeamori* dulcedine , neutiquam fenti^ts quodeindeomnesviresfuasin Deu colligit, & extravagari ncnlWr; & moleftumiudicat, ctimhomini* bus cor-verfaiirqnornrfus nihihnifi Deum3quasrit,quiaineoomnia dele&abiiia reperitrqno denique affec1um>quemexperitur, fuaviifi-mh verbis>& querimonijs exprimit.

Forc;s eft, quo fe fencit idoneam, vt omni, quod amato difplicet* refift«r>Lfc quod illip^acer,-ggredimir.Hnitis amoris affe&us eft illfc Pauli: Qnjs r.os fepar.-.btt 4 <h*ntate Chrislti Hic,fique tentationes in-cidunr, fiquiepraefiurae , affli&iones , perfecntioneveevenisntjpa-tiencei futtiner.Hicproximorum moleftias.ex varijs eOnnn ingenijs ortas,perfr j & nos cbfiftenre eGium ingratitudine, in jpfis exhor-r«ndi*.,& adiuvaodis perfiftit. Hfe Cbriftum tener, needimitritj & vt manear,o.c^fiones obfequendi,& Lborandf quamt,inmortifictf-tione non tepefcit, tempore aridiratis a confuetis exercitij* non r** ceditj adverfa cum gr«ti*rum afiione firfcipir; & qiumvis ad folitu-dinem fit propenius.Iicetgemews, externas oecupationes, Deo gra-tas , & ftatui debira?, non cmiftir*

Liber eft,quki ea,queforri$ aronrrefiftendo £«cir, magna fpzrftus libertacecontemnendo^perficft: dfabc-lum rentantem,non tam pug-nandovinot, qxum riihili fdtier.do pirofterr.it, paiBones lig*t vt fummacumfocilii.irein ZQLIIS virtutum exeatj Mundanorui&,& te* pidorumiudicia ridec>quia non eis placere,fed Dei gloriam prcmo* vere contendit:auda&' r iucris aniroarum inh;creti& b: no lpiritua-li aliorum propia fpzrkualis fuavitoris Iucrapoftponit; intergeriterri iniquam mtindiciam cuftodit: in medijs occafionibus diiiraflio-tium Angelicam purirar*:m non amitrirf &, ficut Mojfes intertonf-trua QCCUpationum>& fulgura. Dei pra:fentiam, 3c ccmmimicatio-nem non relinquit.Pro !t-,& alijs fiduci*liter poft»Iatj& ea Pf*Ime-rum experitur:Super afpidem & lafilifam ambtiLbis.& conculcabis leo-nem> & draconem: ioqnd-ur th tefiimonijs tuis^omine, in confpetlu Yf&um & non confundebtr,

Infatjabiliseft, qui nnHifneceptis dfc^fatiaiiir, nullisprcxiino-rum profrfiibus: qui conlolationos mundi fcftfdit, & mamarrtudi-ncm vertic: qui hominum confcrtia ( nffi charitfts aliud exigat)refc puit: qui «ccafiones fe abnegandi nullas prseterroittit: quf m& ratufaciente fponfb, cum fatuis virginibiis non dormiti led cf * bris fttfpirijs , cum • prudenribus * iponfum inclaroat: qni nwn^ quam dicu fufficit, fed ad mdiorem femper % fc feitrentfcreni

fciBQreitf

Ccntpexd. Vlu SpMtUdlU.

amorem afpirat: qui nulli parcit lab<§ri,vt animas ad benm adducat Inceffcbilis efle»fii Deum contemplari, & amplius, ac araplius

amarenonceflat:quoimpellitur anima ad Deumquaerendums per orationiSj&contempl^dliBis afliduitatenr.nam vbicumque fit, ocu~ losa Deo non diverut;& ficut nititur, quod vicdtlta fic iugis oracio, jr$ vc ficdele&ioperpetua.Impellitur etiam adquacrendum Deum per San6torum operum conrinuationemiiu vt>quando ex quiete ad opns exit, omnem ignaviam deponat* & in bonis aftionibns ie dili-gentercxerceat,quas amoriraperet,comitetur,& terminec.

Infuperabiliseft^quinonfolumhoftibusreriibc, eofquecontem-uitfverum etiam eofdem non fentit. Hoc fit hom> quafi iufenfibilis ad peccandum:nonquia cadere nequeac;fed quia virtutegraciaj po-tcnciflimac tenetur,ne eadat:immonepravas, & inordinatas fnggef-tiones perfentiat: adeo, vt non exiguo tempore, nec culpas leyes, quas animadvertat^admittat.

Vuinerans eft quo viri eontemplantis c6r faucium , adeo ab amo-fecognatorum, & foddlium>& anoicorum, omniurnque rerum tem-poraliumaverntur; vt eorum incommodis,qux propria antea repu-tabat^prs vehementi amoris divini vulnerequafi ad fe non pertine-rencnonmutetur: iedSicut recenter vulneratns alia incommoda I

nonfcntitj&clamoribusaeremrepleti ficeciamdefiderij fui asfhim «ohibwenon valet,& gemitus>fufpiria,lachrymas,in fignum amoris vulnerantis profert.

Ligans eft,qui animam,aliud ab amato,aut propter amatum,cogi-tarenon finic,aut amire:in qna iugi Dei memori^, & dile&ione ipfa non laborarnec. vtitaperfeveret, aliqua defud.u induftria: imm3 illilabqrieft,adalii,qu» Deusnonfit>licetbona>& vtiliajCo^itatio-ne dcvolui. H«c tamen,cum fibi incubunt, non omittiti ied fibi vim facit, vtpropter Deum illa cogitet, ( licet non aljena) & in illis Deimemoriam>& amorem.quibus ligritaeft non deponit.

Languidum faciens eft, qui animam non tantum Deo agglutinat» |ed ad viGbilia quafi inidoneam efficit. Languidus corpore viribus defticuiturirefto vfu fenfouim privacur; quod fibi dulce erat, lango-ris tempore, amarum videturj ab alio movetur, & ad opera necetfa-ria iuvatur:fi in hoc amoris languore vires ad temporalia animx dc-ficiuntiadverGtatis non fentit,profpera huiiis mudi infulfa, & amara fep.utat nilpropia voluntate agitjfedin id incujmbit, quo divinuS-inftin&us ilia pertrahittabillifqueaftionibusimpeditur^uas Deus per illam racere dedignatun non quiali&ercatem ad malum perditi frd quia eximia gratia prqventa,ac fi non eflet mali capax,ad illud le fuafiineptamagaoicit, p ^ -

Libcv Ouartas, W

Pefeftum afferens eft: ille, qui eo i f j M crefcit,vt i fenfih»:; s^B1

tiah:-iCi&: in rriiram qtnnda fpirkus Ub^rutfm snimam inf^rat.I lns'J

nibil omnino- autfpirkual^, i H terrnor,.de fetisfaci:? ffi $ M magis c!i!igit,eo m-gis fitkf& prx fiti \eherr.cnusJ& prolixius dchcjr.p:;"-ca verbp babet.5quin,vrfoli ;dVe£tui vacetJoqnelamex.Uidk.-ad oiti-nemfenfiimcorporejc voluptatis arelck: incerius qu i l de eo velit Deus,-& quando ipfe acced^ppr expfriment^em^n-.riarn & rece-dat,clarifhme iolpkk: nihil ei, niil qnod D? ; difpli .;et, triftkum rf-•fercirumores mundi, & vana, ac vifibili.inonaJvertk; quiainiiik, nec amorem, nec defiderium confikuk.

Ad bunc ergsamorem tendkperfe&a contemplatio, vel c*Ttc adillnm,quem ilc defcribit Gerfon,cap z. de monre contemp!*tio-nis.-amor Dek fieffettalis in a!iqHO,quodidceretipfi;m extoto con~ tcmnere raundum Sc eius ob!ivifci,ficut mundanus amor fdciz obli-vifci Deumj Pfo q u o i effet ita fortis» & ardens > ficque rjdicarus in cerde eius.quod nec pofIet,nee ciret voluntatie,& L:a fponte.feu !:-bere ^lind cogkarej nec timere contemptum, ieu non cur*ret vitu-pcria,:uitincrepationes perfecutionurn;nec etiam de ipfa morteme-lueret , propteriftum amorem D e o , Sc quod omnii vif», & ;ui j ka kuius mundi , ad memomm duceret , <5t viderentur tibi r.nqnana Jomninm.aur qnxdam fdbul.i, & pro nihiloreputaretrefpe&u Dek m gloriaj fua^cc breviter iudicio mundi •habereturtanquam ebrius, m ltuIrus,ideo ouod ea t^m rro-iicum.qux huins rmindi fur.t. cura-ret:tunc dico,quod ifle cCt pcrf i&iis Dei amor,ad r p o i tendere de-bet aliquis per v.ta n contemplativam: f| in fLtut-dis amoris i un didli pHqpaUy diceretur K K f f l ^ l crucihxus rr.undoseirecque huius H C l l Vdnkatibus dormiens,& WMiWik bonis invigibns,h.iberecque Jenlus Uios omnesiui corpcris t inquam.cldiilc-s, dormienre*, »*tobf trudtos ad rmne quod fitper homiaes huius mundij lcd apertcs gaudijs S.mftorum.

Ex quibus fequkurcontemplationemvel perfe&orurn e3e,eorum feihcecqui UfiJ p e r f ^ i funt, vitijfque extia£lis,6t affefiibus mode-jans | ^c viicutibtis adquificis, rnagnoque amore Dei decorati t e«ra mentistr inqutiir^remlnbent, q«.u poffinc menris cbrutum ia Deu Tigere,^: t mquam h^na arida fusviffime i^ne divini amoris arJere: vei eo;-!im qui Nne a Deo rocantur.cS: crahutur^vr p^rfefti M f # bus contempLtionis donum concedirur, vt per h mc yi-m^rofedi iuavjlfime ad oerfecrionem & celerrime iubveluntur..Neque enjia ^mies peifviili a d contcplacionem peife5:a fubUvanturi quuDi i i s omni^otens alias vias habec,quibuspeifedtos ei5ci4t,& SMICIOS

z m

Compend. Vita fpirituatis.

Dc CMtjis amtmpUttoms. C A P.. L VIII.

CAnfa proxima,vndeoritnr cnntemplatio eft donum fapienti»^ quamvis donaalia Sciririis Sandti, quibus anima iuftam exor-

nat, immo & fides, habitufque theologicus ad illam concurrant, la-pientiaenimconfertintelle<Sui cognitionemalriilimam, & fimpli-ciffimam Dei > rerumque divinarum, quibus ad omnem iandfr tatem promcverrur,cum mimbili quada-n claritate,apore,atque dulce J i -ne, qu« fwBB claritas nafcicur ex ipfa Opientia fidem perficiente, &, rnodo pf.fiibili huic virae clarificanterfapor vero ex claritatccui con-iti; &<* r i U?rentia:qnzque palatum mentis fanat,vtillidivinadul-cefcant. B;nc autem fapientiam, quce eft in charitate> iam habet fe* cnmhirn h .hitum.-quiafimti! cnm cruritate infunditur: vt vero eam hwbe.it fecundumhnnc fnpremtuxicontemplationisaftum^ eft>illi ardenciiFime r-oftnlrtndar

Per donr.m intelleftns res fidei fubtilius apprehendit hcmo>& ih earnm h.teriorapenetrar.in quo diftirguitur a dono fapientixsquod hoc ad iudicium divinorum 5 illud ad apprehenfionem datum eft. Hoc donoiuftirs feipfum intimeagnofcit, & ad fni defpicientiam provocaturr Denm vero, & divina purius , ac profundius intdligitj & adadmiratiofiem,& amorem eodern excitaturr

Donum confilij perficit intelleftum divinam miieftatem per fi-dem, & duo prasdicta dona intelligentem» vt fe ad di&amina Dei mobilem prabeat,& qnidin vnaqnaquere,id mentis pmitacem ier-vandam &augendam,agendum,rugiendumve fitin particnlari ccg-nofcatr Eonamque Detisinftumcum magnacertitudine,& fatisfac-tione, de fingulis rebusdocet, aliquando rrftionem aperiens, ali~ quandoabfqueea, inopera m^gnx peife&ionisabripiens. Ad oer-cipienda autem divina confilia oportet,vt interiores iimus,& au* ea, quae nobis inftillcintuijatcendarrms.

Donum fortitndinis d^rur volnntati, autparti irafcibili apetitus ad operaquaedamdifficillima, & narurale* vires excedentia, qnse homo perhocdonnm,cum magna fidu<;ia,& fine vllo timore,eti;rr* mortrs,aggreditur.Refpe<9:u antem conremplationis donum funim-cinisid facit,vt.homo diutitts fuperet omnia peceatasvniverias ten-tac/ones,&orrmiainfeiioracontemnat> & virtutum otnamenta tiif-rodiat: item vt feadfnftinendamomnem tribulationem, & adverfi-t item prcpter Chriftnm ofterat,demde, vt rcbur ad patiendum ex-teftns mentales, extafes, rapcus,& alia huius generis> in quibus non parum eft difficultatis,habeat:ythaec£!enique> omnernque eonfola-

tionem,

tirnem > & lenfibilemgratiam , fr. doncrnm quantiimvis excelfen-

tium obtentionem tranfcen iat,& in nullo iftorum,nifiin folo Deo, pure,<5c nnde conquiefcat.

Dontun fcientiie eft incellechti neceflarium ad duo. Primumeft, vt res fidei per creatnras, fimilitndinibus propcrtionatis intell/gsti m illis non inhserens, ad Deum contemplanchim tranfcendat: fecu-dum eft, vt lurrmam perfe&ionem cuiufque virturis agnofcat, & cmictas virtutes,earumque actns in maximo pretio hubefct & illa in-terins exercere, ac poftulare non definat. Hoc iuftis d&tum eft, vt perfec?cius, 3c acccmmodatius ad opus, omnia agendaa cavend*que

cognoicant & quotidiefan&ius, perfectiufque vivant. Donum pietatis voluntatem exornat: eft fpiritua'is quasdam de-

votio,cc p romptitwdo ad omnia Dei obfequia.ct aftefluofus impid-fus ad auxiliandum proximis- Hsccexamore Deigr.:fias?git, enra laudat , atquemagnificat, & eius culttii exactiiiime intendit: h«c mentis ruritatem feftatur, & ab eo , qucd eam inficere poteft, ab-horrer,hsec irgerit ccmpaflionem ergaomnes5qr.)bus,fi valer,in fpi-ritualibus fnbvenit.<Sc corporalibuss \\ non wlet, defiderij h & ora-tionibus fupplet.abhacfliiunt abundantes lachrjmst proaffli&ioni-bus Ecclefise.& defiderio patris. Ifto dono anima in conterjoplatio-ne non tanrum erga Deum aftedum dulcedinis induit, verum erga proximos prse compaftione liquefcit.

Donum timcris impiimitcordimognam reverentiam erga Deti, & in prolperis, oc adverfis perfectiffime nos divinas volutati iubdit. Imprimit etiam caftam quandam erubefcentiam in conlpeclu Dei$ prxfeitim fi mens in «liquodeficiar; & inclinatad defpicenrijmf ii ipfins. Confert item follkitam djliger.tiam in divinis obfequij?, & reijcit cmnem timorem fervilem de morte, iujicio, infcrno, arque etiarn munci^num de pxnis,& ccnfufionibus huius viras.SoIcimque receiTum a D e o , & teporem cfaaritatis , acdiminurionem virturum metuit. Mc rtificcit dehinc omnem finiftram inter.tionemiOk facic vt bomo in fuis exercitijs^non fe,fed Deum quserat. Ac tandem p;;ren* eft orofundx Immilitatis.qua qnis ie omnium vililGmum putat.

Fides etiam adcontemplationemconcurrit: nam in ea rnyfterijs fidei affentimurj ncn vifis infe,fed inau<9:oritwtedicenti$ cogniti*:. quimvis hoc expreifenon advertamus:immo & aliquandoth?<*lo-.gia?. hrtbitussquatenus vnam veritacemex^lia, per bonumdiicnrfum -deducimus, & deduflatnintuemnr^quodnon eft (ohmi litter^tGr*» Ted fimpliciuma Deofpecialiteradiutorum. H i auteroduoh^lnrus fidei, & theologia? licec aliquando feoifira 9 aliquaado fiwl *"•

Z i ;onum«

Ccmptnd ViU SphttUcitis.

contetttptationfm iuvenn luatenusilie afientittircredendi', Sc hic ex illfs ali:i dedticic cameo cercum m^m concemplacionem non hif-ficere;^in'afides.:Ii;ccjuevirturespn^ni th<»n|(>gjcsx6ceilaj lunt ad. ©peraftudtofaordin.iri3jcontcrnplacio aucemperfe&ats/t opus he~ foicnm,commur.em openndi modum excedensj pm quo don i po-finntur a theoh gis?c.u<j . b AugnfiinOjGregoiiOjalijtqspritnbiis & vir» rutibns dicunair^cfie dillinA*- Horuni etiam donorum quasrfam vi-tlenmr -id conteiul itionem oercinere? vt lapienti a.incellc&u*, ccn-filmtrufcienti.:: jiv^d.m adadionemj vcforritudo, pretas, £< nmor, qitia Vv*ro nomine utionis non folum intelligunrur opera exceric r.i, ferf eti-mikuerni aftV£hi\5 <5c quia contemplatio non fecontinet ia intellefb*, fed cr*n[jtad effedum* binc eft, qwod cmniadona ad co:icen»pl<tinnexm concurrcsnr.

Licec riucf m oixerimus» ontemplationem «bhis dbnis elici» quas grati:mcomitmtnn nec tamencuivis ,. fe efle in grstia certum vi-deatnr^prcceTeaquodconcempl^cionemhrbere^ribi compeitum fit* advertendum e(r, non qnamvis, etium altiiljmam, cotemplationem, immo & qu^s ad raptus proceddt,a charicate,<?fc donis dimam re:pc— teft enimoriri ..b aliqnagrathgr*tis dat-a, quasadprophethm redu-citur,veteffecorerr>piationem fjmulatam,quam,c ui h*ber,deceptus veram exiftiman licer ea, qtumnos huc vfquedelcripfimus a ctu-ritate,& donis procedat,

De effettibtn contewpUtiQiiis. C A P . LIX.

P Erfe£h conrempl^tio i J rd nos movet, ad quod mentem ^fficite afficic vero ad peife&um Deratnoreauqui amor in cor.verfatio-

iie contempfanrium dnodeom effect"'» prcferr.Qui qtiide lunt erufr dem anin q perf-tfticr.es ad h:b!imi-flin u gratu piGve£i#,quibi»silla adconteplationem pra5pararm:(jcnrenim Iignum,vt §kl ignis,xalo*-Ie* & Tga 's quj.Iiratibns difponitun-pouqua "vero L&m eft igtai:»,ea$ non exuic,fed,vt Hi'e£tusigni$ in gradn perfediori cnitodit; ita anf*-Jsa,vt perfe&a Dei iJmatri:<>& cotaeplrurix fiacf rius viitutumcna-cur inurnmentis indniturjadepta vero conteplatione^eiidem donisv adperfe&iftimumgradum fi;bvedh's,tanquaeffe<Sjbus einsornatur.

Hocantem fummnm eft, qnod eontemplatio in nobis cfficit, vi Dei fanftitatemimrtemurjfed rn panicnlari hos, quos iamftibijcio, tffeflus gignfr.Priroo exceffns corrigir:qnoniam hiccm magnam anK* maj tribuit, qti^, in minimis eriam/Dei voluntarem agnoicsr & ra-bur, Tt eam imjdearairDpertit, - Vni^rfcina radi«c$ evellit- quouiam

nout

lihtr Quartuf* 9*:

non rnmos tantum concupifcenciarum, fed initia eornm abfnmit, 2. Aftv&us ordinat/quoniam animamad tatam altitudine fublevSr, vt ficile fic illi, corpus domare, ac fpiritui peife&efubijcere.4.Pr«f prium iudicium5& voluntatem *bnegat:eft enimopus fapiennac, de qna,art Iacobus.^ quod cft fnadibilis. y-Tentationes fuperat: abP» condic enim Deus in t& dile&am iuamacontnrbatione dxmonum» \ t a d eamncnaccedant.6. Virtutes perficir.quoniamluxineadata mu!t:i(ublimij,& fnbtiliavirtutumpj»tefacit,quxpriu»erantincog-nita. 7. Opera expolit: novit enim ea homo, quanta fit maieftas Do-mini><??c ideo mugna atrentione operum peife&ionem quaerit. S.In-tenti m i re&ificat; creat n2mqne Deus per eam in ncbis corda fi-liorumdilediilimorum, qninonideo patriferviunt, vtpacnameva^ dintjauc prsmium ob&ineant* fed vz ei,quem diligunt, Sc aqno dili-fiiiaturjOlaceanr.^SeifuSjtuminternoSitumexternoSjColligitjquo-iiiun nobilioraobi^<9:a dc iucundiorai)s,Tqu» fenfibus percipiiiornr, demonltrac.io..Tribuh*tione.s fuftmet:gratum qnippe eit, pro gma^ to,& masna focere, & adverfa perfare. 11. Pacem donat: qnoniana ea in cencro ponitur^vtomneeius .defidciiumfopiatur. i2.T*ndeni atim&mpotfcer iuvatiquoniym ea aniraa cor filia;,& fponfse h«bet«.

Dc propietdtibtts contemyhuonti. C A P . LX.

P Ri n\ contemplationis propietas eft elevatia mentis in Deumj quatuncinteilethi'; irj almm vuditj quatcnus adifcurfibus ex-

pe iitus in rebus cceleitibu^ contnitum ponit: tum voluntasj qu*te-wm negle&is cerrenis omaib is , illi bono, cjuod fibi prasfencatnr in-hser t^&exil lu adhaefionemagnam iuavitatera, & exultStioneifl percipir.

Secunda eft fufpenfio menris, qn^devationensfequfnn?: & niHl aliud eft.qunmquxdampeifcftiflim^^d^i^uodcontempktur^at* tenti/»,& affe&io.rerumqne omnmminferionimobhvio»& defpec* tiotficut enim in humanivduo foleotcogitationemrapere,& abgliji »bftn here , rei (cilicet admir</bihsinfpe&io, •& rei defider*§ilis nfr ir.ius amors itain diviris ,rion fola efic&x ex:?mmiffa luce cogitaridi verum & ferventiiiima devorio, arque ddettio»menteno a terrenis avocat & exbonoinfpedo^&amatopenderefacit.

Tertiaeft atlmiratioqn» fufpefttiotfemfequmin hfctaiitwtfelt inintellefln intimsqutfdaraiacclara', & nondum eo modo fe*feitS co^nitio rei illius magnr^preriofas, acrarx,qium admirartmr>«x«* folita luceproccdens: invoiuntatcvero,fi icsil lafitwav^if»^

cnaergit

CorHpetid. Y\t<t Spifittults*

emergit complacentia qusdanhac defiderium laudandi, & magnifi-Candi illam.fi vero difccnveniens,timor,authorror, & averfio,auc •defideriumillamfugiendi.Vtnqueautemaftefttii adiungirnr quida ftupor, aut terror, five horror mentis, in quo admiratio p w w w f | cuius iunt effe&us mirabiles.: interdum enim progredirur in gr .tia-jtima&ionem5 interdum inlaudem , & exultationems intndumin tfmorem,& devotionem.5 interdum deniqueintelledium cx^cuit, vt Jollicitius perfcrutetur , & amplius inteliigat, caufae vero func > non folum tnagnmido, pretiofitas, & vnritas rerum concempLtarums cuiuimodi funt opera Dei,ad naturam pertinentii,rnyfteria fidei,<Sc £a,qn»adgloriofamDeitatemfpe&ant3verum etiam ipfa ignoratio caufas: ficut enim ignarus, vifo ecleypll, miratur, quia eius caufam ignorat: fic contemplans jquia.magnitudinis rei conteroplatae cau-iam non affequitur.

Quarta eft dele&atio ,quam caufat admiratio; adeo m?gna, vt .filias omnes voluptates, etiarnfpiritinles, immenfum excedat: tum quia excbie&o nimis delet5tabilt,a Deo fcilicet deliciarum abyffo, percipituntum quiahoccbieftumiamno inquiriturj fed inventntn tgnetur, & perfediffimomodoproponitur, animaque iilud ample-xat,<t ab eo amplexari experitur: tum quia jllud impenie defidera-fcat,& dil/gebat.Quo vero maior eft amor,ardentiufque defiderium *ei,eo maior eft deleAatio eiufdeci>fi obtineatur: tum quia innume-fabiltssfuntfcaufehuiusfan&iffimx dele&ationisj totfcilicet, quot funt divinae pjerfe£tiones , & accepta ,ac recipienda Deibepeficia: tum denique > qniaextreraa huius gaudij lu&u* non occupat. Haec autem dele&atio,duplex eftsaltera mere fpiritnalis, in anima (e con-C.nens, altera fenfibilis in corpus fe diffundens.

Quinta eft diutnrnitas & quidem,fi decontemplationeinchoata fttmo fir,non eft du4>intn,quin fatis diuturnaeffepofiitjficut & me-ditatio. Si 411 tem fermo fit de perfefla, certnm eft, fi fclum iuvemur communjbus anxilijs > quibus orantes iuvari folent, mentem multo /Dempore idurare in ea n.6 poffe: nnlla enim aciio diuturna eft in fum-jno fux peife&ionis 5 fummum autem cogitatic nis hominis in hac yita eft coatemplatio: quare pofitus in hac perfe£tione,necefle eft vc fiova veritate pafcaturi vel faltem vaiijs *ftV<3:ibus occupetnrjvel certe in mentis «Jiftra&ionem relabatnr. Si vero extraordinarijs au-filis (iib!evemur,nonminus certumeft,diu poffein contempUtione perfe&iffima perdurare , & vna fimpliciintuitione, vnoqueamoris fuviai atftu fuipendi.

HQBIO aucemluamnaturam1& ccnditionem agnofcens,& extra-ordinaiijs

Liier Qtuirlus. $%

crdinarijs auxilijs femoveri non fentiens i non conetnradid, qwod in fua non eft fitum poteftates fed faciat,quod in fe eft,<5c varijs A&hr bn^ intelle£tu$><?c amoris infiftat.'his enim animse profe&umJ& rit» pnricatem, quatn defiderat, aftequetur. Itaque iummam bonitatem infpiciens , nunc amorern accendatj nunc aetus eius repetat; nunc Hudetjgrams ag3t>revereatur>& timeat, nunc aliarum virtutura a<3r tus, pnelerrim humihtatis, obediencix, & mifericordias cxerCeari nunc purins converfari conftituat,fe & mundana contemnat,& alijl rationibusquas, fpiritus Dei fuggefferit, ieipfumafficiat.

De fubtracltone contempUttionis eiufque CAufis & xemeiiy, C A p. LXI.

N Otireoportet,folere dominum,fe quandoque abfcondere, Sc. donum contc;/Iationh ubtraherejvel vt dcfe&uSjetiam leves,

caftiget; vel vc noftram patientiam, & fidelitatem probet, vel vt in-fii mic iri ccrpons codelcendan & *d ben-i opera exteriora nos mic-* tat; vel vt, cum poftmodum illud reftituerit, doicius, ac pretiofius h.ibeaair:tuncaurem qu^tnor h^c ihnt animae facienda.

Primumeft, vt h mc repnlfam ptJtientilfime, humillime, Arrefig» natiiTimo animo iuitineat,eamqueiuis imperreir.ijnibus,& peccatc9 attribu ;t > mem^r > qnod contempiaticnis gratia donum erat, qu» fervus vihdimus > fine meriti^ ex lola Dei benignitate , in conciave filionim poiceb tur.

Secundumeft, vtdrachirnm perditam, id eft, contempiationeraj quxrat-* quoniam ipinm perieveranter qujerere, icer eft ad invenire. At rogis , quomoio (it D?us in hac occafione qu#eendus? pro im-peifectiombus tuis hichim. & l.imentum iilumes: h «minnm inania colloqni.», & mundan«s cooiolationes non rejece$;in ceila, G voca-tio tua aliud nonpnftwhr, folus teconcinebis: orationum vocalium penium, & ntlia ad culcr.m Dei perrinenria,dihgentiu5 exfolves, Corpus dilcretecaftv, bis: orationibus, & gerBitibus divinam miie-ricorJi..m inrerpelLbis • adSmdlos, & Angelos , prsecipuead B« M tri.tmdecnrres, H humilitatem puritatem,ac converiationis aw-tunt.-uem cemices habebis.

Terrium eihvt tempore confnetx orationis, in quo confueycraif donum contcmjjlacionis experiri, nondefes, otioiufveiedeasf ftdf communi gratia adiurus^, quod eftinte, fiCias, vt dicinm eft, i\hr& qtie horam,ficut qiuldo eras in ftatu meditationum, vcilirjerfoftrASftff

Qi»artmndenikjkueeft^ vc traniad^oratioai^ terof$rt> in-fo*M# operi-

speribiu fbUictartl K # i | U i l i i ^ i mtfpp&um ab ipfo

Q Viadecim fiflHE onalmpl3#Mli §•*&*. ftlmusintuitioveri-tatis.*. Seceffusviriurna^iaxadteterior^- 5. Spiriuiale Q-

ientiurn. 4. Quies. 5. Vnio. 6. Auditio loquelas Dei. 7. Spiritualis fommis.8.Excafis.9.Raptus.io.ApparicioChrifti Domini«& Smc-torucn. i t i ApparitioimHginofa. n . Vlfiointelle&nalis. g | , Vifio Dei in calisjne. 1.4. Admiranda manifefti tio Dei, 1 y.Vifio intukiva D e i D e quibus Gngulis agendim eft.

Primumintuitionemeffe dixiir.us fub cuius nomite aflum per-fe&um CQnteraplacionis, fine alijs, qux ei accidere folent, iotelli^i** mu^.Diciturantenainruitioi non quiaomnem veritatem, quamco-t&mplans cognofcit, in fe ip(a,& pro vt eft, intneaturs fed qnia fim-plici quadam, & clariori notitia, & ablqueomni difcurfu, ear» cog-nefcit. H«c interdum per aliquod temporis lpatium fine incremen-toperfeverat:aliquando vero augraentum accipir,& res contemjila-* caampIiuF^rapliufqueinnotefcic.* & ficmedij1» fpeciebm re.ru» quas coutemplamnr.. Velaliaruro* ad quarum fimilirudinem eascognof-ciraus, quae quidem tr/plices funt, provtcontemplationi cooperan-tur: quxdamenimarebusfenfibilihus funtaccepcs , quas imygina-tiocogitat»cumintelle&us contemplaturrfic Deum intuem'is*>vt lu-cem pulcfe^nimtjm:i^|erdmp fit contempbitioper fpec»,non qui-dem immediate a rebus fenfibilibi^Kceptas^fed emhis eliciras, vei compofitasi quas folecDeus jfagelDnrmiiWcipue cnftodums mi-niftario componere, & elicere. O b q u o l B | i m maxime pro|fitiura habere debemnf, vti c;-i tatn corpus, qupn fpecies h& naturrfiter fubduntunficut Sc dsemonibus. DeniqueMblevanir liimaiP^^&rt^ na conremplanda per fpecies, non quidem per fenfus i n g r f t p r i r f ad modum Angeli cognofcit * imagin$|ion# riMiii I ^ ^ ^ W ^ . . ifflmoaliquandoinperegrina dif£fcrata.

Deinde media contemplatione voluntss lifti fiimmatur: qui aliquando in fola vo t f f l t t f t t #*S j i* t*™fc l ; : wrl t m corpusfe diffundic, .& ipfen r < A u f t « g | i i i ^ M i i ^ M S i ^ f e ^ ^ labores cotempUtionis red di t. H i | Miiiff idhti^irfft W l ^ S ^ §&*** Sc quar.ro abundantius fibi m i n i % ^ i % ^ t p w & f i ^ l f e i fftBHLtkft •TOedeficic.Hicaieeapellir^MnnesordiM^ <*£S,& exerciciajquxflna cgpgcuunc exerittio am^^WWCaHonis

occeffi-

Vhcr Qudfthf, $ j fieceffirati.HfC ad gratiarum a£tiones,& Dei faudes promendasim-pellicur, & miris rirtutumaffeibbus excitatnr. Hinc nafcitur g;au-cJium ineilabiie, quo ani rn arnirurn in moclutn Icecatur, & indicibili? pax,menti(que tranquillitas,alia:jue buiufmodi.

De fecejfu vlrium amw£ ad interiwA. C A P . LXIir.

Ic virium feceffus ad interiora non fit ab ipfohornine, vtfieri folet in ftatu meditationis,propia eiusindufttu; JU5gratia ad-

iuvatifed a Deo fubito vocante,& meroorianvnTdle£turn,at<jue. af-fe6tusadincerioracolligente,& quafi detetos habecej quod.nifiipfe faciatseiequinon valemus, Tuncanimanongravanter^ed lubecer* imrno quafi tra£fca,excerior« deferits & quafi nacuralirer ipfos corpc-iris oculos c!;mdic$& vifum>& auditu,reliquofqtie fenftis^dinteriora converrit.non quod biefecelTusfineconfenfu anims fiatjfed quia ta celer ed , vt idem fit vocem domi invitantis amlire, & ad eius conf-pe&um incrare: in quo & intelleftus deponit diftractionejafpiciens, quem fibi adeffe, fide eognovem$& voluntas, tanto fplendorecon-tenta, non excra qu«erit, quod dihgat, inveniens inrra, quern ad dili-gcndum quxrebac

Senfusicemexternividenttirconari, vtferebusfenfibilibus exi-xnant, & i^ illud fecretummencis introeant; & faspe intus videre» & audire,ac guftare percipiunt.

Fit autem anim^ hic fecefhis in vmbracnlum diei ab «ftu , & in abfconfionem a turbine & a pluvia; quia>quadiu ibi raanet,nec x&u alictiius pravxconcupifcentix vricur, neque ahcuius amaritudiois inabre ftringitursfed magna quadam fuavitate repletur.

D* Sfiritudt fiientio. C A P. LXIV*

TT Oqnitur profe<3o anima, qnando > intra fe Dotninum (emiens^ JL/ enmqjfirnplicicer afpiciens/ntelleftu Graul,& operatione,de(i'-dei ia fiia illi aperit,& vehemencibus poftulacionibus blandum illud peftus Dominf pulfirenondefininfiletaucerajcumjuce, & amore cre(cence,defideriornm patefa&io, & oppcrtunoinm pofluUa» ceffac , & a<i qu;rndam fufpenfionem intelligentise traqs&r*u*i etque ad ardencifficmimamorem, loctniones illas internasimpfe^ «Jientem , elevaiur: tunc intelle&u; prae admiratione pukbriru* dini?,quam videt,tacet,& obfttiprfcit»& imaginatio a Doraiao l*ga-t* 9 & veiuti attonita effe£a, nmrire,n&n audet, *cc per varja diY*-

H

Cowpend. Vit.t vpiritu dit.

g u i prxfumit: necnmen filensdivinx laudideefts qnin immoper. hoc filentium Dens ab aniraa , quodamg^nere laudationis perfec-tioris laudatur: n»miuprema l.uiseft,aa admirationem infjjeftaB magnirudinis verbaiupprimere>& tacendo>leadpromovenda$ lau-des imparem confiteri.

CaufahuiusGlentij eft; tum magnitndo lucis: nam rei novitay, quamcofpicimus & miramur,loqui prohibeciumagnitudoam ,ris, qui cum modera.us eft,inverba dukia proiumpic Dum vero nimius cftj non veibis.fed femetipfoeotentuseft, & ardorefuofatisfa£tus.

Durantehocfilentio,nofcicanima,quiddebeat facerejfcilicet ca-cere, & iilam infolitam lucem excipiens videre, & diligere: at luce vefperefcente, ad dulcia colloquia redibit, defiiterijs iuis Domi-numinterpellabitJ<?fc fecundum,quodimpullafueritJnfti£tu Domi-oi fibj,& alijs vrilia poftulnbit.

Ab boc filentio aoima dives egreditur quia perfe&ius , ejuam ia feceffu cerrena concemni,& per icinera virtuium currit,6 quam mo-dica,& exilii illi teporaliaomniavidehturl6 quancalibercate vivit! tnnc negleftisopinionibus imperfe&orum, fuum negotium agere* fcilicet vircute,proficere,& Deo foli pLcere,&.vacare intendit.

De quicte voluntatis, C A P. L X V .

Q Uies hxc nihil aliud efhquam qusedam iucunditas, & facietas voiuntHti>,nihil quasrentis, nifific in Deo perieverare: videc

enim fe anima inxta Deum, ab eo amatam,magni h bitam > & ficut filiam chariffimamprotcftameius fingnlari providentia; & in hoc voiuntaseius conquiefcit, tanquamin complemento lui defiderij» quod iam eft confecut*.

In hoc gradti _, voluntate quieta , & blanda manente, intel!e<5tus diftnhitur,qui fnaviter trahendus eft vc ipfe quoque bono illo frua*' tur. Vires.ericim animseliberse manent , yt poliint fine intermiffione illius quietis, prorationcftatus , occurrenubus negotijs intendere. Mira item,& nova ex hac quiete anima in fe oriri ientit: nam.non ex ratione,fed affe&Ujfe prq humilitate profundillime deprimJt & om-xiium minimam,ac Deo ingratifltmam cenletj & fimul iucundiflime erigittir,& fbvetur^t de illo^a quo fe diligi videc,multa>& magna fe affecuturam confidat: deinde tientationes fugiunt, & anima quafi in quamdam regionera altifiimatmhicitur, quu v<>ces, & tela hoftium perveiiirenon poflint: in hac infuper quiete amor, ficut in fornacej *rdeti qui inde erumpeas, & corpui ipfnmperyaden^ appetitun>,

&cor,

M cor, ac Ci ft.brem paterentur, adurir, Harcomnes vimttes follici-MfcA pnlchras ad vifum,fuaves ad odoratum, & fortes adoper«n~ dmM f.»cit; omnia fiunt prona, faciiin; & qno maior eft amor, eo ve-

tis lpirituihibijciendi: vellitur timorieiuniorum,vigiliaru &dofo-rum, »pt4tqueaniina,f*Itemoccafionibus paciendi,oit.endere5qii2m-turndilfg=t :quantumcupiru,diieaopbcere:fpemaiigetmagnaobti-nendi ; & ideomulca fibi, & alijs poftulareaudet, tandem ex hoc amore ea ftiavitas generatur, quam nec experti declarare valent; non exterior ef l , fed interior, & omnes vires s fenfufque dulcedin*

replens,& comparatione dile&ionis huius fejculi, vt excelTus pateat, ebrietas nominatur,

De Vnionc anima cum Dc$. C A P . LXVI .

H JEz vnionihilaliud eft, qiumillud pretiofum donum quo & Dcus in intimo animaJcLriiCmaluccfe illi pr<e(entemJ& ea

intuenrem, ac renerrimediligentem oftendu: & memJria Deofic manireilato ira tenacilHme, adhseret, vt vnione duranteabeo avelli non poffic: & intelle&us a Deo clarififima Iuceillurn infpicic, vt ab eo in aliquid aliud diverti nequear» & voJunras ardentiiiimo amore (qui inftar ignis erumpens omnia videcnr abfumere) ica ipfum csnf-tringit, vt animiiamin fe non vivat, nfqueaftionibus naturalibus intendat jfed m eum dulciflimum fpondim fico affrctu tranfeat,a quo arctiiiimoapprehenfaeft amplexti.

In hoc gradu vires iitx qmfi in altum divinitatis provehunturi ve! Deo immense ad lummam quamdamlucem>& ardorera elevan-tur:in eo anima,non tam agir, qu.im recipii, non prrgreditur,fedi<b ripitur,& non exoeibuo conienfu volunmi>Cqu# tamenconfeatic) in talaruum incf.ibilis fuavitatis ducitur.In eodera non tam infpicit, & amat, quam ipfum intuitum fplendidiflimum, &amorena arden-tiffimnm reperit: neque fuum eileamittit,fed aliud recipit^qnod na« turale elTe prorius abiorbeti(icutpomumfaccaro,aut mellecondirii.

Eius eiFectus jjdem pmnino funt, li.cet in altierigradu , cumijs, quos de quiete rerulimus: rantaenim animadulcedine , & delecia-tione repletur 3 vrv.x abfque ruptionecorporis eam fuftinerepoije videarur. Pars inferior anima? permanet blandiifima,& mirareneri-tudine p f 'etajqua tota in dulceslacbrymas refolvittjr,& defiderijs rernm ccelefthim vrgetur. Repletur eu*m tuncanimaindicibiJipa-ccquara nullus eventyf contHihatj & ierenitate>qu#n,JiAM.adver-

A a i fwia

Cmpend. Yitt Sf>hittt<ilh.

fum obnubilat:robnratnr ud adverfa, & dilficiliaik-A vt nihi! animawi ftb eo polllt avertere-quod Deo gratum eile conceperit.Zelo,^ de-nderio iahuis anrrcwum accen-uicur.prcfundilfima huix)ilit.:teperfv-citurj& H et rmiora Gntbona,& robniiiores virtutes, quibus fe cr-si<:t.m : gnoicit,quia evidentilfime vider, eaernni.A eile aliena., nullo nvodo per cdiquum inanem gloii*m ioflatur , tande m hic exciur.tiir ist anim * defideria c&tnern deferendi, t>c tantum abeft % vt morcem tirneat,quod Lla fpes temporalis mortis,qua ad veram vitam;& pcr-ftttam vnionemkur, Gbi vtcumquefatisfaciat*

De Auditiotie UqueU Dei. C A P. LXVH.

D Eum fnismnkoties Jnqui, manifeftum eft: pnmo enimloqni-tur p?r fcrir»fnri.s: fecnndo per vocesprajdicatorum, H pisu-

lacorum* Tertioper t>ecen"cia,£: fl £~ib:quarco per intern;jm injpi-rationem: quinto, quandoanimx pentiones relporufet, imriiittenda in ea audirionis fiduci^mjVel eam iubcrahendo: iexc > deniqus per fe ipfumy vttpet fiibie&am creataram, verbapotenti.i m u n in ani-mocontenfjpIr*nfi^,vt eum fpeci^licer dealiquo ad fajntem, vei pro-feftum ipfliij^iit aliorum^erudiaf, cz ad magnam revercntiam obe-dienr/am, Sc *lios pios airecSus^impeUat: & in hac Jocutione con-

fift/t lextushic conremplationis gradn$. Quasfanetri:>lex eit: ikera v*>:ibus feafibilibus formaca,qua5 au-

res peuipiuntj-altera non p.urecorporis atuiitur >fed imagin-:tione concipi"ur, duna Deus per fe,vel Angelu-m, in ilia verba ea, ieu fen-tentias format qux vult abhorcHne-inteliigi: quaequidem aliqn-uiJo-* diftin&e interius^ audnmtur, non minus quam (i corporeis auribus percipereruur, ignotatamen periona loqueate f tdiquando perfona-loquensfeipfamm^nifeftatjdumrigura eius pei* aliquem- Angelunv ima»ia-atiomimprimitur; :tu vt au-riiens, a quo audiat , nullo modo poiiitdubitare.Hascaucem v«erba,licetina^guistione forment-ur, ta-m*nk*dHpommxurj vt videantur interdum e ceclo deicendere, in-terdun&iuxta aujientem > vcl alonge prcferria interdnm ex ipfo pe-cetrali cordis affurgere.

Cognoicnuwur vero effe divina , ant Angelica, & non humana in hocqnod noneft in audientis poteftate ea refpuere, ant non audire, znt ab illis diverri, & aliacogitate: in hoc etiam quod brevi morula j)hira illi n>ani£eftantur>qnam ipfe poifet longo tempore imsginatio-ne compon^re: in hoc demwm, qued mirabiles efte£tui in anima gcnetat, ftatina referendos.

^Uviit iafuper aninaa Lxc verba aliquandg in fomnis ,. velqui* homo

ftomoaptioreftadaudiendum,velnefibi hoc donum tribuat,vel vt prjemium foroni modeftiorisaflwmat.aliquaftdoin vigilia, cumfciii-cet homooratiani le nadin vtexhac DeilocutioneinfuetatlariiiV & tiiiChtiii.s en.idiatur.

Tertia locutfonon inaure, nec in im3gin;itionefonat, fed pure fpiritualker in incelle&n.Sicnt enim loqukur Deus &d Angelosjm-primendo fcilicec in eorumintelle&u aliquam vetitatem, ad quam attendens Angelus vereaudic,& intelligens videt>italoqui(oUta<4 animam concemplantem: quielocutio perie&ior eft, & illuficnibns minus expcilta,

H& omncs locutiones animam humitit&te coroplent, profundiffi-ma ieverentufiibiiciuntjfer.lusjac cogitationes omnes potentifliEac ad attendendii coliigunt,^ facillime, quod Deus intendi^efficiunt: qnx Siiifcindenda fimt;!uaviifime, ac lenilfime ab(cindunt«r ccmpen-cliofiilimt» animamiUuminanc, inftammant, fanancrfecundilfimeri'-gant, vt fru£tus cmnigcnarnm vircutum ferant~ amcremaccendunt» tr^nquillitatom afferunt, & certitudinem eornm, qu« dicuncur > in-ferum:brevicer mulra docent led nonbrevirer tranfeuntj iremo ncg breviter a memcria delei i pcjfTum: ac tandem ill* funt fignuw aon tcmmunis smcns Dsiergiunimam».

De Sphttu^li frmn* «nim&. C\ p. L X V W .

H Ic fomnns e(t modus iiie , aut gradns amoris taoi vehemenfi qui prx (uo fet vore opcrationem intelleftus expellit \*mt cert*

e-m cam fimpliccm , ar.t fnbiilem relinquat ,vt anima minimeilbm advercat: ficut enim per fomnum exteiiorem lopiutur omnes fcnfus corporis^fic per hunc omnes fenfus mentis ex fnperantius GmuJeaim abiorbet cogkatio:.c,rationem,rnemori<>m inrelligentiam; rt ccnitet quod Apoftulns fcribir,-qnod extioerst omnem fenftim:inqno d;nert a filcLiOjqtioc! hoc cd intelle&um perciner^in firapiicf afpeflu quiel-cenrem, &hlm incellig.ibilia reondiancemf fomntis vero eft opui affeftus, inrelligenthm quoque fopientis, vt fLmma amoris magis» niapjique excrefcae.

In hcc irrrmo rbHvifckuranima peccsrcrum fuciunxquorumrc-couLtione Jk cenfnficre,vt amare*udei.fifexi (ponf*, no pnngitur: oblivifitnr remrn trropcrfelium. *micoiu,cc£n »tcnim,a#efliw«k:* concupifce/uiarnm, mm internam pac^m «d quiefcendumtolIttntJ oblivifcirur bonoiif rpeium, c9c meritoui fiicrum, vt dc fen .onp^ funm, & in fcta djvin^ benignitcteccfid: r: oblivifciturtan^mcflr Jiiuin.quse Deus oon fum\& ijlius fnbtiliiTiise recorcfw tur»

Compend. Vita SpiritHatif*

De Exjtafi. C A P . LXIX.

EXtafls eft elevatio mentis in Deumcum abftra&ione a fenfi-biisexterioribuSsexm^gnitudineipfius elevacionis procedente:

Cu enim animalimitatx virtutis l& c.ipacitaris fir, qu-mro efficacius, & vehementiits vnifun&ioni actendit, tanto minus alijs intendic: vnde poteft tanta intenftonedivinis rebus infpiefen lis j£ diligendis incumbere, vt nec prxfentia videat, nec verba prope iuquecium au-diat, nec ignem corpoii fuo ad motum fenti.it, & omnem vlum fcn-fuiim derelinquat: & tuncdicitur excafim pati cribusdecauGs: auc p r* magnitndineadrairacionisj aut pr« magnicudine exulcacionhs aut denique pra magnicudine devorionis:quasquidc evenit, qnado animatanto defiderij caeleftis,& divini amoris igne fucceditur,vc fi-cuc cera Iiquefiat,cui devotioni, & amori aliquado magnittido lucis «diungitur,aliquando folus devotionis affe&us extafim operatur.

Fru&uf autemhnius vifitationis non eft folafuavicas, &affluen-tiaJachrymanimifedmulcomagis vic» in melius mucacio,& perfec-tior»quamantea,cun&oruniterrenorumcontemptio. Hic anirrn fi-necontradi<Sioneappetitus,quin pocius ex amore, & cum m gna fuavitate,& facilitate , fupraquamdicipoteft, omniaarbitracur vt ftercora, vt Chriftulucrificiat. Hic quantoditior,& Deo coniunc-tior, canto invenitur bumilior, & ad omnium seftimationem, & fui defpuiientiam propenfior.

Be Raptu. C A P . L X X .

R Aptuseft,non quidemille mentis exceftus,quo mens fuaviter intra fecolligitur,& ab vfu fenfuu abducitur* fed il!e, quo per

violentiam quamdam afenfibus vel loco,in quo erat avellitur, & ad divinoruminfpe<9:ionem,& amorem elevatur.Eft rcs haec initio ple-patimoris:quoniaanimainfeexiftens,nefcitquomodo, quafia cor-^ore le iungitur, afenfibus abfcinditur, & in regionem quamda pe-regrinam,Gbiquepenicu$ignotam,nontam ducitur,qiurn tr. hirur: & in hoc pofita eft eiTentia raptus , quod anima contra modum fua* natur* ita celeriter,& pocencerad fuperioraferatur.

Exdem (unt caufe raptus ac extafis, fcilicet magnitudo devotio-nis,admirationis,& exultationis:quia tamen devotio & exulcatio ad affe&um pertinent,& admiratio vero adjntelle&um,mcrito duplex raptus diftinguitur.alter intelle&us,qui provenit ex infueto amoris, Jk exuitationis fervore procedens.

Duplex

Libct Ojs.irttts. fi£

Dnph-xin-meftraprusj dter corp.uKquo fcilicet fcrinn-tfilBfnr a loco i.n quo etat,& alio transferun i«Itrr rnscris, qu0 kiiicet tolii-tur nrima^non qnidem a corpore, qtiod inforrcut, (ed ?b cperaricne fen 'unrn,a,] incendeb.-it, & aci coelrfliafolnmcumempLnda er;^i-uir,vel vehementiliime^m^nda perducitur.

In cc rpore eius^ui rapimrjnli lita nV,n:nam cnra corpus veJuti abanimadeieratur ;& omnis calor introrecipiatunfrigidum ripidu, ac ineptum ad (e movendnm redoMtur: ideo in raptn , aut fedet» «\\t ftat aut i cetyaut in loco,io quo erat.ceu column^imm..vm> fm$L£. Interdum cadens m f.idemprofterniturJnterdum vt ipiritus in aera levatur , interdum manus y & brackia levat > aut ^lijs modis inlueris. veh^rrentkim intericiis morionis oftentat: fed cum homo ad fe reyertitiir,corpus non imbecilJum,fed vAidum, & ab aegritudinibus afljduis quafi reiev:-<tum experitur.

Animam vero Domhius, rapttisbeneficio,in quadarr p?rfeftiift-ma iolicitudine creacurmim conftituit» vt omnia t quibns antea ad-haei ebar^aliquantnlnm vere,& omi:ino contemnat. Hic anima m<jg-na defiderat pro Chrifto agere3ec pati3oc m. gn.i audetjnec vlla ccn-tr.ididionejaut dificulcate acagpxo defiftit: yrdlet miliies pro Cbrifto & animarum lalute vrfim expoijrrp;in notitia magnitudinis Dci, 5c (DX vilitatis fupra mcdum excreicit, & vitam finire > ac (ui fpor.fi at-pectu frni impatienter tGncupilcic. Tand em effeflus huius gradus £# ticofundiifima hilmilit^s animaj, qua tanto humilior fit , quantc* clevatmjvt pateat, hominem ncn alienari £ fenfbus, vt corporaliter dcrmLt y fed vt Dcum brachijsccgoitionis, & dileclior.is validins apprehendat.

De app>iriticne ClniRi Dcmini s & Sanctorum corportjt* C A P . L X X I .

H JEc apparitio fit,qu?.ndo homini oranti>autcomepIantj L7enj* vel aIius,ocuiisip(ls corporeh videndurajauraureaudiendu,

aut m mibus palpandum feoifert.fiunt autem huuifmodiapparirio-nes communiter per An^elornm minifterium.qui virtutem habeur^ exaere» admixtis alijs elemc-ntis, corporaconficiendi, qnxhuraana forrnam, vocem, motiirr,& ahVexprimanc: in qnibus, nunc Dttiff), nunc Chtiftum Dominum.aut Beariiiimam Vhginem, idioheSac^ tos,fivi*feipf-s exhibentvidendos ciatibus^in ipecie h i iman<:4^ qniJt-m illos videnr, vel audiunr, non in extrtfi , nequeia wp.tu*,^* cum (t-nfutim exceriortim compecesfunt: pngnat enirnfc^fi^M5^"» qn< u,m vdis ad percipiend^sapparitiones has eftnec^fc«^^rtfv=t mul a ienfiburS ^lienariiin qu© differt hxc apnariti<? **ip?n2f ^ j F ^

Compcr.d. Vitd Spiritualit*.

tibus» quodilfa? fp rx?la(7,rapcuque concingunt.Ncc putandnm ho* mjnesa Deodecipij ctimexcerna fpecie videndus proponirurj non tamen ipfurn.fed Angelum vident: quoniam ruc obijcicur Angelus, vr Deismreprefentec, & locumeius fubfticuic. HECauccm corpora ailumpcafemper [anrtiiiimaSLKjS: a'»iv]aidc(Eiertepr^re feretbsquo Snimamad omaem honeftatem provoc int, & a i coeleftia el v «nc;fi ancefficontnijVelafpectuiaiiquid minusdicens, miuuivs honeltum higerunc,autaliquam mmHS puram vsluputem , certillitnum eft , a E)eo, oc abomnis Angeli* non eiTe , edadiabolohombeiilu;lente,

Caiifc lurum apparicionum funt: vt tnmo naturaliiii n > fi bi tnQd©proficiat> nam fic cceleltsa per fenfus baurit: vt cceleltes civeS1

naturam humanatanobiiicent.-du eius efrigiem induunt: vt homines fnturse eutn Angelis lociccacis xcerna; pignus accipiantivr Deus per fenius in nos influat.quod ad eius venerationem accendac:vc oftcdac quamcharaficillinoftrafalus: vthomobenigruutem Angeloru ,$c Sanflorum erga le cernat: vt minus denique fibi tribn/tj dum videc fe,non(olummterioribus inftin£libus,quosfortefibiadlcribercc,ied externis quoque adiumentis,ad vium impelli.

Ille tamen,cui tales apparitiones ciferuntucfcm primo,banc ap-paritionem corpoream eifeomniuinfimam>nifi ei etiainintelle&ua-fis adiunguursoc illufioni magis expofit3:fecundo,has apparitiones ad ianflitatem non fpeftarej cum «on $gf eo homo fit fanttiur, qua ii eis careret:daturenimhxocculto Deiittdiciobonis,it malisjtercia appetendas n6 effe, nec poftnlandasjfed potius,fi inciderentjhumi-liter fugiendas,rogandufque Deus,ne nos his infuecis modis3ied co-nwnibuSjCc folidioribuSjfi ipfi placueric, noftia dliitem promoveat: borii enim defiderium indicium eft fuperbiss >auc laltc vansecuriofi-tatis jquoaditum da:moniaperitur,cuius eft fuperbos adoriri & ani-mzs in errorem inducere.Si tame,his humiliter repudiatis nihilonoi-nus eas habeamuSjtri i £»cienda funt: primii eft, perfonam apparencc reverenterfufcipere:fecundo convenienti ccpore magiftro fyiritn.jlij vel alio prudcti viro apparitioncm aperirejvt vel iple duigac; vel vi-deacan fic tlivinas fcriptur» coformis: quod fi adfuerit, ct ad humi-Jitatem^charic^tem^omnrmque virtuce excitetQroqnolux,ecipiii-tuum difcretio eft peten Ja 3 dedivina rniieratione prxlumi poreft-, r\6 efle adverfanj illufionenvdeniqiie curandum eft vitam coelefterm infticuereei ad ctiinSj cui huinfmodi appariciones finnt.

Tandem iciendum $ lnsappiririones fieri poife pcr irnrrmtatlo-nem fenfuum noftrorumj ir^ vc An^ehis nulhiro corpus aifumat.fed octiluoi videncis imniucet R & fimiliuidineai icferac rei> quarn videri jrulc, D&

liher Qudrtus. 9r

De dffmuom Maginarta. CAF, LXXII.

A Pparicio ima inaria [ qud aliquid divinum imaginationi vi-denrlum proponitur,no minus clare,quamfioculis corporeis

Cerneretur ] fit,vel per fpecies rerum, quas habemus, vel per novas a Deo,vel ab Angelis immiffa* (quadoeaim fit a dxmone>qui ad id vires h-bec,dicitur illufio)eftque diftinfta admodu ab imaginationef quarn naturaliter elicimus:namhanc paulatimelicimuscuralabore, ab illa facile diftrahimur, & fxpe remifle d affeftum movemur; ae denique manifefte eam ab a&u exterioris fentus fecernimus, nofque non videre, fed cogitare cognofcimus: h«fi vero vifio fubito, & fine Lbore offertur,a quadicet homo velit,nunquam,eadurSte,diftraIii-tur> & vehementifli me ad affe<§iim, a Domino intentum, aflicio & tam ciara, & , intenfa eft, vc res propofita oculis videri eiufque vox auribus corporeis audiri videatur;nl apparitionc vocale ad imagina* ffiam r-ducimussquoniam ta res,qnam vox imagina tione percipitiur.

Vocatur aittem imaginaria, non quia intelle&us otioftu fit| fed quia prxcipua Dei impreflio fitin imaginatione : inquaapps»retvt luxjgnis, mare,& atioriimcorporum fpecies, in qnibus fuas perfec-tiones manifeftat Sic apparuit Ifaix.DanieliJoanni.eodemqtie rao-do apparent Beatiffiroa Virgo, fanfli ahj, atque Angeli: fed femper in dccenciflima fpecie, ad aliquid divinum incitante: (! enim aut b^c pmifsima forma deeffct, aut in fola curiofitate videdi perfifteret vi-fio,& nihil fandu,*: iolidum volutati offerret ipfa fe prodcr€t,quod aut eft,delirium hominis cogitantis, aut decipientis dxmonis aitus.

Facit item Deus hanc apparittonera, vt & conditioni human* 1* •ccomodet,qus fenfibus ducitun & perfeftius cogmtionem venu-tis ad iuvet: & imago fanftonim tenacius menti lnhxreaMuius pr*-fidio ad ferventiorem amorem, & rnagis affiduum albciM& flon fo-lumanimahominis, fed ^iamcaromDominovehcmenterexn^ •amappctitus hac vifionemirumin mot/umamorcpcifuccedmit.

2d..cte;defiderymagnipropter^^^ A J- r L r u - ini v l infomnns.vclin viailuJive Accidit infnper h*c vifio homin.,vetin w w j > ?»

A / . r . r ^:- —#.nfi «siirrastu,abvluienluum externo-cumcftf.n compos,!Jveincttanfaiitral*1,'"'T

%/ ¥ 11 - ^«/;, nrHmarieloqucndo,opus lntd/cc-mmavnlttfS.In nnllo tamencafu.orainarK^4 r, t9..Uctlt *M* imaginationis h J * t n e r i w * s q . . ^ per miraculum, & novum dontim fuhra vifionem, poffenntelJea Lberc attentioncm fnfhcientem ad libcttatemj ^tque **"P?™* «Aui bowQ «crexi. Aflus vcro voluntaus, qui c* bu jpptnciom

i3b

Compend. Viu SfhttualU.

bns fequnnmf , funr liberi, 9ft meritorijj fic apparitiofiatin vigiliaj? modohomofitpofinu in excafi, modoinraptu: fecus vcro infom-r.is , abfquenovo miracnlo, qniafotwnus fenfusexternos ligans, Sc imaginationem perturbas vaporibus ftomachi.vfum rationis adimir^ c*c srbitrij: fiautem Dorainus ka phantafiam infomno pwrificaretr. vr mk m rationis non toltercc, iam hoc fupra naturam, & rationeia revetatipais in (omno &&£ eflet.

Homo denique cum hsnc vifionem experitimopportuno tempo-fcftcudum regulits iiipra de corporea apparitioneda*as,& alias in-fra ponendas, artente, humiliterquedifcutiet fe : finemeritis fciet (n--tm bxc don i non cadum fub meritum)& ex mera Dei miferatio-aejiis extraordin^rij? medijs ad perfe&ionem adiuvari: ad rem Gbi spparentem veh^menterfe afficietrjjmore^reverentiajacaljjsfanclis aife&ibuSjqiios fibMmmiflos fentiet, infoarebirmemoria illins ima-ginis vividam confervabit>quiaeffic2Cifsimaeft ad colligendamme-tem, Sc divmam praelentiam confervandam.Deniqne curabic, vitsa puritate, & perfcctiUimafui abnegatione, adaIiadonam«iori, <fe folidiora fe prsepjrsrc; nam,quem Dominustara familK»iirerfibi conmngit^arffummum contempLtionjs faltigiura efferre vult*

I>* yifwie intellc8H<\li. C A F , LXXIIX.

VlfiointelleSuans.qusB <$: precfpua,& fpiritualis cmnino eft,& in intelle&u perficitor,eft manifeftiflima qiuedam rerum divi^

naj-um ^ftenfio, qua& (oli rntefie&ui infpicienda cbijtiuntur Conti* grcautemin famrio, vigilia, ext*fi,raptn-, <?c cumhomoeft fni copOSj firqueve! per fpeci^s naturales , quas imelle&m (enfibus haurit? quas tamen OeuSjVel Angelus in difponit,vt admiranda reprs&fen-tent, etiam fiae cooperatione phanrafixs veJ per fpecies infufas finfe cooperationephaniafmatis>velcumconverfione ad i-IJudjita tamen^ vt ienfusincerni fupernituraliter confortati pleno iudicio ratioEis cooperentur : & tuncfaltemaftibns voltmtitis homomeritumha-bere poteft vt fupra di&nmeft. Sic Chriftws Dominus doimieaaf fuam divinitatena conremplabaturper fcienriam infufam, Sc amore ardenti/Smo conapleitabatur. Ad hoc d.mir lumen quoddam, quod reducitur ad propheticum;nam neque £des,ne<juc lapienti<; donum ad idfufficiunt.

Duobus vero modis fo!et,aut Deus,aut*]iuy,vifiohcinteI!eQ:ua^ li viderirprimo confufejcum fcilicet anima millarn;aiit faciei,ant fta* mrscorrotis Chriiti DomiaifiguraTJQvidenSjCurwpropeib vel^d

latus,

llhr QjutW. 9$ feitfil,vel intaf, effe cognofcit,maiori ccrtitttdine, quana fi corpireis eculis illura videreti ficut fi in obrcuroloco aliquamperfbnarafefl-tiret.* qux vifio per rnenfes folet, modica, vel nulla inccrroiffione du-rare-Perfona autem apparens,fi fit Ar.gelus,vereJ& fecundnm /nbf-tantiam fnam fe pracfentem exhibet: non fic Chriftus Dominus, aut Beatiffima Virgo^aliufvehomo fanftusintelligitur appaiesj namJf-cet Chriftusnonnumqu&minEuchariftia, fic rpp^reatjextraSacra-mencum ramen fere numquam fecundum fnbftantiamfuamad nos defcendicnam per magni habetur,quod ad fumendam Beatifllmam Virginem in coelum>& ad coverfionem divini Pauli, atque ad fanc-tum Francifcum,ciun ei ftigmataimpreffit [vtiflerevellafefettur] defcenderet: videtut ergointelle&ualker ille ipfe, cjuieft m coelo, per fpeciem illumreprasfentantem,in eadiftantiajnquaapparet.

Sccundomodofoletapparere ChriftusDominn^ autalitisBea-ttifjclare fcilicet, & diftan&e;ita vtquafiincuitive videatur, ccgnf-tionequiJem mediainter nuper di&ara,&L intuirrvam: licet coper-tum non fit, an Chriftus Doiainus aiiquando propriam fui fpecieoa imprimat. Hinc conftat, in ihac vifionenuILm tSt poffe dxmonis cllufionem: qtioniam folus Deus poteft luroenlioc fupernaturale infundere, Sc memoriam intelleaivam in bono figer«, ita vt ftrepiat phan tafnaacum alio non avocetnr.

De vifiotte Dei in eaftgine. C A P . LXXIV«

V Illo hase Dei in cahgine.qua tranfcurfis omnibus creaturij,& relittis omnibus fimilitudinibus myfterionira > etiam Aiper

«atnralium, in Deum. vt incomprehenfibilem. & nobis HI infelJig!-bilem,fuimur,& eo quafi pelago infinit» erTentie, quamignoramus, penitus abforberour, eft notitiaqnajdam deDeonufcjla, quanwgis videcimquod Dens non fit.quaro quod fir.

Lnmen adhanc notitiam inteileairro «fficiens uon tam lumea divinura aperit,quam abfconditiied in abfconfione efTe prcrlus ine-fabilemexpriroit: & fpecies ad earoderacorKurrens inexphcabilw «fti quia nec renrefenrat bonitatc, atit aliqacd al.ud attnbunM d * t i n d e , cum tarorn eaomnia peifeaiflirao modo teprefrnat: dua

' enim cmni perfeaioni ocuios daudif, jqdi mdano perfeaicnem voi-verfa in innnitum excedentero in cbieaa obfcutitate detegit.

Ibi autem aniroa, caliginoia ba€ cegnitione -cortfenta,quanto «inws diftina*yidct , . taota vefeemeftuu* Kr-cchw caaritans

13 D 2-

Ccmpind. Vit^ Sphitualit.

ad amorcm diffolaic:& adhoc fortatis oculus clauditur, vt affe&utf magis accendatur*

Advertendum eft tamen,animam tn hic vifione conceptum Dei firmare pofitiutim.& perfe&ifimum:no enim fola,& pura negatio, Sc omnium perfe&ionii remotio nafcitur ab eajquin infundit Deus illi perfe&ifiimum iui conceptumjquem (ummum, Sc infinitura bo-nurn fibi patefacere advertit* non tamen nifi per negationem expo-Bit5 ficutfiqnisguftirec me\, ac iftum mellis conceptum formarec* mel non eft hic , nec ille cibus, quibus velci foleo»fed aliquid aliudj ^uod prx abundancia fuwitatis declarare nefcio.

De admiranda maimsfejiatione Deu C A P . LXXV«

H iEcadmiranHa manifeftatio Dei eft vifioipfii $ abftra a&iva* valde tamen fimilis vifioni Be ata^Lumen ad illam concurrens

videtur elTe prophrcicum.velaliud fimiie: (peciesautem adeandem tribura non eft adquifira, fed infulwiquaintelle&us videt Deum, ro neg«ndo de eo aliquid,neque affirmado/ed finceriflime, tranquill.f-fime,& fereniffime divinam maguitudinefn intuendo. Ha&c vifio fiullo modo a fenfibus pendet:eft longa, per anojinvmmo dc per to-tatn vitam duransi licer non eadem mtenfione. Interdum per mo-dum h*bitus dacnnvt anima,qu£ties voluerit,fe colligat: non fecum admittitextafes>autraptus,fedrari(fime: St ea poteftanima, nifi ni* mium intendaturloqui jftudere^ & huiufmodi alia peragere.

De yiftone Dei intuitiva. C A p. L X X V L

V Ltimus contemplationi) gradus, ad quemvel nullus omnino in hac vira, vel faltem rariifimus(vt quidam theologi malunt)

evechis eftjeft vifio Dei intuitiva:de qua nihil eft,quod dicamus pre~ terid,quodfcolaftici Do&ores cum divoThoma ediflerunc.

pi triplici apfaratu ad contemplationem > & primo de imptdimentorum fubmotiont. C A p. L X X V I I .

Q Vamvis ea fingularia dona nomine contemplationis compre-henfa,quibus folet Deus aliquos cutnularcvc extafes,raptus,

apparitiones, & caetera huiufmodi, non liceat defiderare, nec poftu-lare^mulroque ininus ad ea conari: quippe quod eflct fuperbum, at-que ridicwlums immo potius a fi talia inciderent, deberec homo, fc prudcnter^humiliterquefubtrihcrcjDoaiinumque rogars, vc via

regia

tiier guartw* 99

regia eum in Cfclum ducat:ad eam tamen contemplatioiero, <ju* ia fimphci, & difcurfu carcnte cognitionc Dei confiftit, & adonof** pientia proficifdtur,mentifqu« elevationem,fufper4ionem,*dmira-t!onem,& deleaationeminducit.atque ardentiffimum amorera a«n cendit, bene poteft anima ad perfe&ionena vocata, & non rocdioOT vi" mortificationis,& virtutis ftudio,commimifqueomionisorna-«a, fe per maiorem puritatem, & per ea, qux iam dieemus difponc-rejimmo Sc ardenterdefiderare,humiliterquepoftulare:nequeenii» lemperin prxambulis,& pun&is meditationis,qux fane ineipienti-bus proponnntnr vfque adfinem vit*ambulandumeft,nontamen ad cam conari,aut quafi in ea fe ponere: quia noa cft hoc in potefta-tebumana, fedprorenit exbenignitatedivifla$adquam,ficutnos difponimur per puritatera cordis> iugem Dci prxfentiaro, & vfunj communis orationisj ica ineptos nos reddunt peccatactiamlevia, aftectus terreni,& diffimilitudomoruro; quorumimpedimentoruai iubmotio primus eft ad prxdi&am contemplationem apparatus.

Circa quem notandum eft,duobus,modis folcre aniroam ad con* templationem pervenire; altcro per folam Dei gratiaro: altcro pec hanc & propiam hotrinis induftriam>hidicunturintroduci>illi rapi, vel per trabi.illa prima ratione trahuntur rarij hacducuntur, & yo^ cantur multi. Hos ergo alloquirour, eofque hortamur, vt ftrenuead gratiam contemplationis fepneparenrj& poftquam fe ad meditaticr nera praeparaverinr, quafi de novo incipientes, pro affequenda con* tcmplarionejin diljgentiorem prxparationem incumbant.

Ac primo conflderand um eft , omnes eile ad aliquod genus ora?? tionis mentalis idoneosjad contemplationem vcro non kem;oracia cnim roenralis homine?, eriam rudes 3 & fecunduin nacuram minus apte conftitntos, fnfcipit; contemplatio vero, generaliterJoquenda non omnes excipit: qui enim funtnaturz inquiet*,& dur», & cor* dis. ad exteriorapropenfi,itaorationimentalfvacent« vtroaio^em temporis partcm in bonisadivsevitasoperibusiropendant; & qui naturam placidam , & mollem fortiii funt , folent ab co , qui fuaviter, omnia difponit, ad conremplationem admitti. Verum eil tamcn, non folum naturam, fed Sc vocationcm cuiufque etiam eff# confiderandam j adquamnaturxineptitudo fnaviter trahenda eft, & auxilijs graux fuperanda, ne Deo vocanti refiftamus: certuro namque non omnes ad contemplationem vocatos,earo natursetran* quillitatem fuiiTe fortitoi; vocantur itaque a Domino ad contempla-tionem quieti,& inquieti> vt in illis fui regiminis fuavitatero» ia iftif awtem fu* grati» naturam domantis potentiam oftcndat.

CewptkL VtU SfmtHdltfs Ttt > 6 vir Dei, qui iam aliquid fuavitatis divinai fuftafti , 8c ad

nonftullam Dei «omiminieationemadmiffusjpfo experimentoda-erfehcndifti, quantum peceata,etiam rainiraa,ab oratione repeUant* ca follicitius, fc coaftantius fuge; vt contcmplationis donum ©bci-p-ccas. Vitiaquoque adpurum excoques; & vfque ad int&rneti<3nem perfcqueris: nectibi fatisfacies, Gfupra ea ali^uod Dominum hu-bes,donccfutulitusifto$hoftes,proftemas.Senfus deinde^ & aftee-tEi mos,hidiciura,acvolttatatempropriam mortificationeordina-l>is»& re&itudine vicx compones. Adhuc item maiori nuditate Opus eftrnamin ijs,qui fuis fenfibus <3c paflionibus,imperare conan-tur» folent afte&us > & adhxfiones ad aliqua roinima reneriris quas omnino depoaere,& ablegare debent, Sc te rebus omnibus ^bdica-re. Negotia infuper,& occnpationes externas moderaberis, non de-feresj ne te aquiete contemplationisamoveant. Omnium virtutum#

fedprscipuecaftkatis, tnititatis, <Sc humilitatiscuraad contempla-tionern difpQA&ris. Vit* puritatem,& morum honeftatem, fe&abe-*i$:qux eaprasdi&is OHinibus coaletcit, praelertim tribus ex cogita-tioni$,fcilieet $t intelle&ns tranquilitate , & vacuitate a vanis cogi-tatibus, atquedifcurfibus: ex afte&um, & feufuum perfe£h» mortifi-catiojie.<Sc exfollicita,atqueoptima Bonorum operum exercitatio-ne» ita vt , numeris omnibus abfoluta prodeant, <5c ab(que rgnavia* trreverentia, diftra6Uone,aIijfi§peimperfedlionibus fiant,

Mentalis orationis exarcitiamordicus tene: nec proptermentis triditacem.nec propter,inciientia ne£Ocia>nec propter alia impedi-Bienra,illa vmquam deferas; iramo nec, fi pofiibile fuerit, interrum-pas. Difcretam corporalis falutis curam adhibe: eft enimea hnic exercicio maxiraeopusj & poftquamhsecomniaexacrepreftiteriSj »e putefigratiam contemplationis te ex iuftitia meruifle, tibique in-fallibilitsr dandam; quam vtique £ cum donutn fit adfalutem xter*

&am non neceffarium 2 ex iuftitia non pofTumus ebtinerej fed tanturn ex mifericoidia, & liberalitate» laboribus, &

gemicibus jmpetrirci

liher Quartuti io f

Defecundo )dcontemplati§nem appd74tufeilicetprefentiMdiuindtfiru \ug% Dei memtria, C A P . LXX VIII»

A Pparatws contemplationis fccundus eft,prxfentia divin*,fen> iugi* Dei rnernoria. H«c obnixe nobis in fcriptura eommea*

datur: ad quam multis quidcrn norninibus cogitandam tenemiir; e* enim a nrulis eripimur, in omni bono prornovemnn pucra contem-plitionis inquirimus & ad perfedionem extollimur.

Primus modus divinx prefentix habendx eft per iraagincm fenr fibilem; cumnimiumChriftnm Domimim:inotnniloco# <3c operc, qua fi pnsfentem,^: nos afpicientemintuemurf fivepofimminprx-fepio,five in templo praefentatnm five iniEgjptum fugieflteai:cc i a eifn alpirariones,& vuhrntatis affe&us adiungimus.

Secundus modus; illeque fublimior efbcum> noniam Chrifti hn-manit.item ,fed BeatiffimamTrinitatem , aut ipfum Deum nobif pracfentera, & omnianoftra confidcrantcm, oculit fidei afpicimus: jnodo vtfpheramj nos vero vt acentrumrmodo vt luccms nos vcrof vtatomum:modo vt marej nos vero vt fpongiam. Hicautemafjjcc: tus non debec cffc folvs, fed voluntatis affe&ibus informatus quod, vt facilius pracftare poflimus,in operibusexternisjaliquidin prcmp-tu nohis tenedum eft 3 quo Dei rntrmoria revocetun fcilicetdavidr* ctis ille werfus: Cormundum creji inme Deus\ illuslrd faciem tuAmfuftt fervwm tuumifdltium mef*cfecuniummiferUfrdUm tuam.Deus mdituter 711011 mctim intmicm &c.

Terrius denique modus , illeque perfe&iflitnus eft , quu Deuflt non i$m excraneos> fed in abdito cordis noftri prasfcntem,purii£aiif ocnlis intuemur.-qui fane noa medo elt ad confemplistipjiem diipo* fitio,fed donumipfms,^ coatemplatiopeife(9if6m«,ff eacWrirare, quaperfeftis concedi folet, ncbis concedanir jeirqbe triphi: Pri-mus f quo anima Deum intra fe invenir; nen tamen in aliquamali* cuius divhue perfe£tionis diftinciam noririam /ngredi fcit: fecua-dus, quo non folum intra fe invenit, fed fecundum aliquam perfec-tionem dltilllii^ quadamfnotigia ejiminjt Higic: tertius,quo Deus •juafi Ic totum revelat animaes & non confufe tantura, ficntin primo modo, fcd quafi diftin&e omnes iiias perfediones videudas iUi proponit.

Haec igitur divina prsefenria & fi perfe confiderara, nibil £*-cilius vide*tnr> ad nos tamen comparau nihil difficihus ia-Vcniturt qua? difficultas eft noftrx natt&te corrupfione. Imagi-wtionis infinnitate , pnrva coniuetudine per mepta v^gfrflte,

<Jcex

Compeni. V\u SpiritUdFtf.

& f X &«eterita in vitijs converfatione nafcitur.Quanrt,vtvincamii$JI &. Dai $r*(entiam aiTequanaur ,novcm nobis remedia opus crunt; icilicetmena» puricas, amor divinus, vera humilicas> excicacio dili-gens (III ipSus,afljiu* poftulatio,alicuius figni externi vfu s ,vt horo-logij,velalteriits campanxpulius, annuli, aut rei (Imilis ad digintna Conitri&ijiacitLtorurumoretionum afliduitas>exanien diligens par-ttcuhricer tuk>erh*crefa&ucn,& perfeverantia.

De tcrtio <tl contempUtionem apptrdtufiilicet eontintutione orationis. C A P . L X X I X .

T Erciusdeniquecontemplationis apparatuf eft oratio, non fo-Iwm ea, qux dicicur poftulatio decencium, fed qnaecumque

ineacis in Deum elevacioi five fiac per defideria virtutumj fwc per charitacis affe&us, five per grariarutn a&ioncs , five per laudes, aut qucmcumque aliummodum: quas fane &(t a divinaprseientianoa fecermtur,oporcuit tamen de illa feorfim agere.

Statutis horis ci generi orationis oporccc vacare , quo ad contem-plationeai preparemur:hoc aucem efl meditatio,& oratio «ffe&iva, oe quibus fupra? cft tamen aliud, quo, fa&a fcala per creaturas, five per omnia Deiopera ,tum naturse, cum gratix , ad eum ccgnofccn-4um afcendimus: Sc hic eft proxioms concemplationis apparatus* Qui infuper in duplicem bipartitur: quorum alter eft, quo Deutn •ffirmative*alter,quonegativecognofciimis. Affirmacive cognofci-musper creatur as,<Sc fcripturas,in quibus eius mirx perfe&iones re-

tucear, Sc quidquid perfe&ionis contlnenc, Deo in excclentiori gra-du tribnimus.Negati ve autem cognofcimus,cum creaturarum

perfe&iones a Deo amovcmus , & eumaliud longe iofinitequt fuperius edejintelligimus.

0§)

LIBEK

10

L I B E I Q^V I N T V J

X>E MJtTERLA ORJLTIONIS MENT^AHS

tam inteile£liv<& qutm affcttiit&.^d fingnlos quofqueptrjecti*-nis zrzdus dccQmmodcitA.

o

I C A P V T P R I M V M .

& E M A T E K I A OR A Tl O N 1 S <Jftt E N I* 4 1 1 <*rf expulftonem tnali pro incipientibus.

IN C I P I E N T E S funt>qui nec dumpeccatis abie&i^necvftij extindis, necpaffionibus moderatis, denoovitam fpiritualen arrtpiunt. His follicitacuradoloris peccatorum, extinftioni;

vitiorum, & mortificationis omnisincumbit: quare eoruminftituti viaptug:uivamincupatunquoniamijs,qu2?peccata purgant, intea dunt. Ea igitur (unt iMs cogitand a, quibus a peccatis abllerreantur & per angnltaai portamobfervantiae mandatarum, & verx abnega-tionis intrare conteodant.

Pro maceria igicnr orationis mentalis hxcquae fequuntur» fedulc cogicabunt. Primo vltimum finem fiuim; vt ad illum confequendua; omnes fuas adiones dirigant. i . Enormitatem peccati mortalis* v iJlud contritione deleant. 3. Miferias fxcoli 5 vt illud defpiciant 4.Herroremmortis.vtadeamleprxparent. y.Terribilitatem iudi cij Deijvt fuas rationes fupputent.6. Acerbitatem psenarum inferni. vt illas evadant. 7. Vciliutem abnegntionis omnimodae, vt ad can feinducant. 8. Pulchritudinemre&fciacentionisj vteaoniHes fuaj acliones condiant.

Pro i.erunt meditationes fex,in quarum i.confiderabunt?qtiid fii homo. In i.qnis nam ficfinishominis. Io j .qucd ficcfficiumhomi-nis.In 4.qu^inftrumentaadfuummunusaccepithomo,In j qusm fiulrum fic > hxc mediain propriam perditionem vertere. In6 . quo-rnodo fc habebic homo erga creata.

Pro 2. feptem. 1 .Ericde gravitatepeceati ex natura eius. 2. D* f ravitate peccaci ex caufa eins, quxeft horao. 3. De graviwtepcccar tiex perfona, in quam peccatnr, qux eft Deus. 4. Pegraviratepec-cati expxnis, quibus Deusillud punit. y. P e gravic«tfep££cara ex bonis, Qiubus peccacorem fpoUat. 6. Degra_viucepe5eatiex rouln-

CQ plicibuS"

Cowpcnd. Yit<t Spirttttatis.

plicibits malis, qii£ iniert. 7. De gtavirate peccati ab ijs > $ux illi io& unt$fcilicetquis,qi§i J,ibi,qiiii&i$ auxil>js,cur,quomedo,quando.

Pro *. eriwt totiderm. 1. De bcevicatc rerwmixcularium. a D e txigwitate earum. 3. Def uueia earum. 4- Deamaritudineearum» j Defi3gilitateear\utu6.Deraiferijs emiirJ. 7 Depericulis ean*m,

Pro 4. erit 1. Mcdhatio de mortis conditione. 2. De certitudine cius. ;,Deincertitu(^nieiufdem. 4.Detimoreeiufdem. y. Dceius amiricu'liae.6.De onftnium» quam affert^nuditate. ^.Detnortuiuf-fcorum>«5c pcccitonaun dilcriraine..

Pre 5. erit meditatio i.Deloco,ttmp§re,&perfdnis intervenien-tibusiniudici&fprci.di.z Deformaiudicij Ipecialis. j . D e tenibili-t^teiu-Jicij vniverfaiis.^Deconfljgratioiie mundi.ft Vocatione fo* dicandorum.j'. Deadventu iudicis, & £fgreg*tione bonorum a ma-lis. 6. Dedifcuiuonev.ic^tumbonorum, tummaloiuns. 7. Delen-tentix prolatione ad bon(frs,<?c malos-

Pro 6.erk i.Dfcloco mferni.2- De miferrima focictate damnat^* isum. 2.De px;i* d tpai.4 De pxna fenfuum. jp, De pxna particulst** jdumfiucrum,6 Deaiteirniutepxnariim. ^.Demagnitudme fi&na-rum pnrglcerij.

Pro 7. erici. De necalliteee morriffcationis corporis. a. De necef-fitate morcificationh fetfuum excernornm.^.De neceificate morcifi--eatiomsfenfuum incernorum.4 De necefiitAce mortificationis aiiec-tunnLfeu palfionumfDS n^cefiicace morcificatioais mimoris 6. DC Beceffitatetnortifi.cationisiQceHe<ftus. 7«D.e neceffitate DQOrxificatio-nis voluntatis.

ProS.erit 1. Dieintentioneprxpoflera fugienda.s/.Db incentio-fiefervorum. ^.Demtcntionemercenariorum. 4. Dcintemione fi— liorum.f. Dtt inointionertfta, qu:i iciiicet peccatis, etiam leviu fugi-muss & omaia op*»ra, ettam indifferentia, facimns ex amore Deij- vt; ipfi placeamus 6 Deintenrione fiipplicj,qua feilicet omnia.faiiimis», nont^muravt Deoplacestnuss fed vtipfiicunos difponamus, qui~-tenns intellsctw , Sc afte&ii ei fernp?r inhjereamns. 7. De intcnck ne Dciformifc qua fcilicec omaibus noflris operibi-u ita ia Deumfcri*-mur,vc nonmsgis-confoi 'tionem^quamdeloldtionem, honorema, quaminfamiainxDmmodnmjVd.incGnamodumreqniramusir.

JDemMeru9ratwnitttttnt.t!is, adpromotmet» bmh prefroficuntibMn G A P . I I .

P.Roffcienteslunt, qni,abie£tispeccatis,vicijs. & paffionibus, *n> adegriouem,vniveridiura vitcutum iacumbuat& hcrum ppusi

tiier QmnW. r e * Vh illiifhinativa vee"9tur:quoniam eo intellf-itis varijiconiHeratio-»j!nis,ad ftudium vimmim.pertinennbns, illuminatun& volunta., ac *lia: vires appctitiva: fplendore ipfamm virtt.tum ornantwrHi ea admeditationemverfent, quibus »d operaoronis virt.itts mcvean-tnr. Proqtioea.quatfequiintur, fednlo medksbuntnr. Primo capne Ecclefi*falvatotem noftrnm,& ante omni* eitts inf .nturri. 2. Wm eiusvfquead paffionemipfius. % Pafficnemipfms. 4. Reutrretfio-tiem , I afcenfionem. r.Reginam Ecclefi* , & in pr.mismgreffi.nl eius in mundum.-.Progreffi.m ipfiuS. y-Egreffiimtpfius. S.Seletfta-raEcclefia;membra;fcilicetSan£ios.

Pro 1. emnt meditationes duodecim. 1. Dedifpofttione Dei i» redetnpdonegenerishumani,2.Delegatione per Angelnm G-btie-Iem adBeatam Virginem. 3. De Incarnatione.4. D« profecttone lefu ad fantificandnm-Ioannem. ^DeNativicateipfiuf. 6. w Ur-cumcffione, ff impofitione nominis leftt. y.Deapparittone Domr-ni,& M^orumadorauone. S.De Prasfentatmne-mTempIo.p.U* fuga in iEgyptfi.einfqnerediru in It.deam 10.De r e ™ n f ™ e J " ™ £ Mn Templo, & difputatione c«m Doaonbus. 11 • De*blconfione Salvatorisvfqtieadannumtrigefimum. . _ f

Proz.cnmtduodecim. i.DeBaprifmoCnnflt Dom.nt.^Defe-ceffi. indefermm. ;.Deredituad homines,& qualitate « £ £ » • 4 . oe hnmilicate. r. oepaupertate. 6. De puritate. 7. M * » * 8.DeReIigione. 9. De extafi. ro.Devtilitate. n . oe ipintualu..te-#2.DeclarLte,&admirabilitatevitseiufdem. t S i - j a p

P » ; . e „ , o t v i g i n t i r , « o r . , * . g j o r i * « g b • * « £ . 2.Decsna,&ciusvendiuone.s.DevltimaC-naie_iu. 4 - * pednro. c.DeinftitutioneEochariftix. 6. Deeuw 10 ^ " « " j . 0 " 0 * : Te, & mUicia. 7 . De eompreheaOone Cbrifti. 8. Dc ^ ^ f . j r W i . 9 . Depro£eOionee_ Annaad C a i p h a m - ^ ' ^ " f p ™ , 1

r.eeatione i tJemiff ionead Pitatum. n.Derran « ^ * « ™ £

^ H e r o d e m . t , . De « d k u ad ^ t f £ £ g E ! E d £ . 4 . DefUgell irione-i f.Decorona«one. 16. Deptcavx^ F onlnm & dtmnatiune. 17. Drbainlationecmcis-1 i. De «uuhxton*. pnmm,rc u.tmnjtiunc. 1,. c u Chtifti Dom.ni tn ctucem. 19. Deignoromns tacruce. 10. De V etots I__TIUI w

® r- _ f_Mifk 4 i . De aoertione lacri t»cr 21. De mcrte , ac tignts mortcm iect.cis. z-. -™ -f tis.2?.Dedepofitiooe ecruce. J4-De fepultura.

Pro 4 . e run t quatuordecim. 1. De glor.ofodefcenfurfii Bea-mint«dinfetoS. 2. Deref.ttrea.ione.,. » appar.tiene Cnr 0 t * Virgini. 4. De appatirione Angelomm ,f .a*. " " " ^ ^ f . De kcunda 4ppaririorie Chrifti Donant , m ^

t.entpena. vu& sptrtmaim 6. D e tertia eius apparitione , f«£U mulieribus. 7:De qnarta (f i&a Petro* 8.Decminta, fa&adifcipulis cun&ibns in Ernauntem.9. Dc lexta,fa£ta difcipulis in vnum congregatis.io.De feptima, fa<5ta dif-tipulis, prxlente Thom 111. De odava,fai3:a difcipulis ad mare T i -bsriadis. 11. Denona. f claomnibis difcipulis in monte Galil^». 1 j De afcenfione. 14. D« adventu Spiritus San&g,

Pro j .erunto&o. iDexternaele i i ione Dei, quaelegic Beatifll-mam Vireinem. 2. De temporali prsediflioneillius. . Deconcep-tione. 4. De narivitate. $. De prefentatione. 6.De corporali perfec-tione, & pulchria1dineiUius7.De fan&itateanimatipfius. 8.De vi-taeius in tcmplo.

Pro 6. eruntnovem. i .De defponfatfoneBeata^ Virginis. 2. De annnnciitione. ; . Devifitatione f*da Elifabetlix. 4. De (ufpicione I.-leph cira puritatem Beatae Virginis. y. De expe&atione partns* 6. Defedulitate Beatas Marix circaCbriftum infantem. 7. De fub~ ieSione Bearae Mariaead Chriftumprerlicantero. 8. Decompaflio* ne Baarx Marixcumfilio potiente. 9. De exultatione cum Chrifto refirgente & in caehim afcendente.

Pro 7.eruntfex. KDeconverfarione Beatx Virginis^ab afcenfio-rie Domini vfquead fuam dormirionem.2. De defiderioqu > cupie-bitacarnediFolvi.^D:*£eliciifimadormitione Be^tae Man^ 4. De eiu>,ol)riofi/iinia aflumptione. f. De gloria quamh.bet in crelo* 6. Devenerarione quam habet in rerra.

Pro S.eruntnovem.t.de Angelis.fc.de Patrurchis,& Propl .tis. 5 de Apoftolis.4deMartyribns. e.de Pontificibus. 6*de Do£tori-bus7.de Confefloribus.8.deVirginibus,vidnis,& coniugatis.J.De: puleritudineEcclefia^qiixexhis omnibus conftituituro

Dc materia orathnis mentalir» ad Dei vnionem, pra perfettis* C A m III*

P Erfeftidicunturjnonqiti amplius fpiritu perfici non pofTnnt» quodeftpropriumbeatorum 5 fed qui virtutibus mcralibus in

optimogradn adqmfitis > & roagna mentis puritate adepta y idonei fuatad ofculumoris a &adrasgnam fponfi familimtatemadmitti, Horuminftitutum vocatur via vnitiva: quoniam tum in orationeitu in aliJ5,quxcumqueoperantur,ad illud prsecipue afpirant,vt ad pu-riffimam Dei cotemphtionem,& ad perfe&iffimam cum ipfo vnior nemamoris afcendant. Adhuncautem fcopumjlicec quxcumque wnfiderent.vtiliafint^llud tamenapprime conducit.vc inconfider

fatioue

liber Quiatus. 105

ntionedivinbriimbeneficiorum, & divinarum perfe&Jo'fiiifls ec*w-pentur. Pro quo decemconfiderabunt decadas, quarum pfima cqnr tinec beneficia^reliqu^jpraeter vltimanj perfeftiones divinas ad vp*-tatem pertinences. Vltima vero ad Deum,vt trinnmjartinentes.

Pro 1 .erunt decem med it uiones. 1 *De beneficio praedeftinafio-nis.i.Debeneficiocreationis, 9 De beneficioconfervctionis. 4. De beneficio redemptionis. y. De beneficio vocationis ad fidem. 6. Dp beneficio vocationis ad religionem. 7. De beneficio inftificationis. 8. De beneficio perfeverantia;. 9. De beneficio gtoriae. 10. Dc bmefi-cio mulciplicis doni fpecialis, quod quifque experretur feaccepifie. \

Pro %. erunt decem. 1. Quod Deus eft. 2. Quod eft fpiricus. 3 Quod eft fimptex. 4'Qupd eit immortalis. $: Qnod e;ft.perfe.£tus. 6. Quodeft infinitus. 7.Quodeft immenfus. S.Quodeftimmutibi-lis. p.Quodeftaecernus io.Quod eftvntts»

Pro 3. eruncitem decem.. 1. Qupd eftinvifibifis. 2. Quod PS in-comprehefibilis. j.Qupdeftineff.tbilis. 4.Quodeftveru*,/.Quqd eft verax. 6. Quod elt fidelis. 7. Quod eltbonus. 8. Quod eft pul-cher. p.Quodeft admirabilis io.Qnod elt vivens.

Pro 4. erunt etiam decem. 1. Quod eft fapiens. 2. Qyrd eftom-niumartifex. 5. Quod eft confiliifius* 4 Quodeftlux. j . Quod eft illuminans.6. Qttod eft revelans profunda. 7. Quod eft ambtor*-8* Quod eft zelaiir. 9» Quod eft pacifiCjiis. 10» Quod elt pin~? ceps pacis.

Pro y.eruntinftiperdecem. i.Qupdeftlongsnimis. l .Quodeft mifericors. j .Quod eft confolnor. 4>Qnod eft prote&or.. 5-. Quod cftiuftus.6.Qupd eftloques ittfticiam 7.Quod eft Rectus. 8 Quod eftiudex.p.Qupd eft vltor.io. Qtiod eilterribilis>& hxC£moretn* revexentiam & tinjyrem excitabunt.

Pro feptimoerunt adhucdecem. 1. Quod eft fuavis. i.Qgowtfz dnlcii. ; . Quod eft fanAus* 4 Qnpdeft purus. $ Qnod eft,creator, 6. Quod eft confervator» 7 Qjpd eft provifor. 8- Qnod cft gubernar tor. 9. Qjod eft cnftos. 10. Qjiod eft Dominus, & haec , tanquaal ligna denuo adiunta flammas aruoris augebunc , PrOx «ftava eruntitidemdecem.i.QHpde-ft Dotuiniisexeyciciuim.

2. Qjod eft pofreffor cceli. 5. Q^od elt Rex,4. Q^od eft roagnus-j . Q j o i eft fublimis. 6. Quod tft excelfus. 7. Qjud eft amiibili% S.Quod eft defiderabilis.^.Quodeftl^idabilis. lc.Q^odeft j*F9P" prehenfibilis, & hxc focurdiam nojfltnim depellent*

Pro nonaerunt iterum decem. i..Qjipd£ft dives. 2.Legiflator. 3. Q.tod eft oamipocen5.4. Qmd ch Beatus. $. Quod eft Salvator.

6. Q^od

Cetfpeitd. Viu SpmtualtS* (J.Qupd eft merces noftra. 7 Q^od eft remune ratOr, feu glorifkatar animarum. 8 £uod eft fufcicatur corporum. 9. Onod eft primus , & -to©viffimn$.tfo.£>nod eft vltimus hnisj quxomnuad vnitatetn divi-aitaris pertinent.

Pro decimo tandem ernnt totidf m. 1 jQn.od eftTrinitas.2»£Jitod eft Pater. 3.,Qucdeftingenitus.4. j ^ .od cft aqnoomnispatemitas in coelo,& in terranominatur.^.jQupd eft filius.6.Ouod eftverbnm. 7.£uod eft imsgo.8 £nod eft Spiritus Sandus. ^.jtfnod eft Amor. l o . S«pd eftdonutn: & hsec validiffiik.e ad icverentiam divinas Xnaiettatis,& ad arr.orem provocant.

f)c dffcBibus adixpulfionemmalipro incipientilus. C A p. IV* EX E BiGlT IV M. 4 ,

Vt appcus Deitw yltimum finem > tale crit.

f. / " 1 Ognitofiiie,adquemcondituses,gratiasDeo3ges, quodte \*j ad tam fublimera finetn creavit.i.Giatias refeies* qnia tibi

Wam,homine Chriftiano dignam,ne a tuo 6ne excideres,infpirsvit. ^.SoUtra Deum qu&rere,& (alntem aninnie tux operari^fcrtiter fta-

tues.4 Q^x tiue faluti impedimento funt,abominari conftitues./.Ia ea, quibiis huncfineraadepturus es, incumbereconftancer, propo-»e$.6.Reliquaon3nia,qHatenuS huic 6ni adipikendo pr^fimt^dum-taxataffumes. 7.Auxiliagratix,ad hxc preftanda^enixe poftulabis.

JEXIRC/TIFM. JT. Yt omnia, tttmfpirituali*g tiW temforalia, proptcr Dtutn tuum fintm$rcquiras.

'f /~^* Rarias illi ages, quiafaxc vniverfa bona demanu Domini^ x j ad tuam falutemeperandamjSCcepifti.ii.DolebiSjquodgra*-

tiam,& dona,.& virtutfts perdidifti)& otiofa tenuifci>& non andifti. M Dolebis, «juod Redemptorem ruum contempfsfti, San&orumin-tferccffionem tibi huitilem reddidifti,& Scriptnrs,3C EvangHionon obaudifti; propones oppofitnm f*cere, & id a Domino pcftulabis. 4 . D->lebis,qnod vita*, & cxteris abufns es > & in jtuurn damnum de-torftfti, & ea divini cbfequij inftrumenta facere conftitues. j . DO!O~ jpem concipies, quod datori omnium ingratus extitifti, quod in illis

futitn amorem immoderate collQcafti, quod atma iniquitatis fccifti^decernefqneab ijstwum amoremavertere,& in

Dci obfeqinum referrc*

IXERCr-

liler Qmntiisi 104

E X E R CI T f V M. III. ft peccda odib hahas*

P Eccaci malkia confiderata , & quis tu Cxs9 tuiis Beus > qusebona perdidiftij&quaspxna* meruilti.i.Odio habebi- peccara tiia,

qniafunt ofTenfsfummi Dei. 2. Dolebis de peccatis tniS. 3. Pudebic t e , eacotnmifitfe. 4 Admiraberis, quod creaturaj te fuftiBuerine. / . Deficler:bisnunrK]iianapecca(r<s, 6. Statues firmker, non peccare. 7 Veni im petes. 8 Pro ea D )mimim obfecrabis. 9- Beatam Virgi-nem, San£tos,&: Angetosinvocabis. io.Preieoail2one,quam. Ipe- ia*, gratias ig££*

EX ERCIT LVM. IV. Vt iterum dc peccaris dolcAsi

C °* Onfideranste per HlttdaD^o fum-nobono avertiiTe* «jui eft J maximus eontemptusj dc ad bonum commntibils, Sc peritu-

rum convertifle^qux eft perverfuas fumm.i. 1 .Te defpiciej. 2 Deuni Dominum tuum m:*gnifieabis. 3. Depeccarh te generaliter accuGr-bis. 4. Odiumillorum, acdolorem concipies, / . Merita Dortini ad induJgentiamimpetrandamj.dlegibis. 6 Beaeficiaaccepta comnse* roorubjs.y.Gratiam emendationis pereS'-

IX E R C 1T I V Jflfi T. Vt nuuQum dolorcm de peccatis cmciptm

C Onfiderstis usupertate, & '«rgrotationibus, in quas per pecea-* tumincidifli. i . G m b s ages Dcrcino,quia te vnk Llvarejquia-

ad pcenitentiam vocat, cc tibi pKnktnti* lccura indulger. 2. Cc m-pungere dc i^naviatua, qni occaiknes pxnkendi defpexifii ;-Ac-CJifa te de omnibus peccauk tuis.4 D !e; qniain Deum.& omo/a aea-tapeccalli. f. Enibefce. q»K.;:ii*m Domkum pro rebtis r*;m vilibus, reliquifli.6,Defpice t^quiaramiufipiesnegoriacorfuiiti- 7. Admira* re durkiam ttum.S.P'ete rrjfericordiam^cv iridufgentiam a Dcnsino*.

IXERCITI V te. Vz. Vt adhtic vebtmentiusa peccjtisaMorrttsi

C1 Ognita Iiorribilkute, & defurmirate peccati ex decem CMI^ / m.,Iis, tutidemcilVttus elkies 1 adodinmpeccati fpecS&Btes

i -Timom, ex eo, qucd.pamaleeihi.Qdi), quod nimiumeftftlto-ion\quod vulnus eit.4.T^ftitir^quoddamnum'eft-y.I^w>^,B4*,^ »ationis;quod iniuria eit.6.HoaviiSiqucd veadnusn eft^v^wte^ V

SL w l a

Cotrtpcrrd. VUA Spiritualis.

quiaturpitudoeft. 8.Abominationis,quiafpurcitiaeft.9.Execratio~ nis^quiaprophdniimeit.io.Deteftationisjquoniammaledittumefl:.

£ X E R C T T I V M. VIU Vt confitearis coram Dowhiopeccata UiL

P Ofquam aliquid de enormit>te tuorum peccatorum cogitaveris ftatues te coram Dei vultu, & Lmcnt biliter te accuiabis.

i . Quiapeccafti contra duo praeceptacharitatis, 2. Qijia contrade-cem prxcepta Decalcgi. 3. Qnia contra prascepta Ecclefix. 4 Quia cotta vota,& ftatuta ordinis. 5 i|§is in feptem peccatis ca^.iralibus* 6,Quia in novempeccuis *Iienis.7.Quiain rmiflieneopeiummife-ricordiae*8 Quiainvfu Sscrarrentcnim. 9 Qmain pravo vin viiium animx,£c fenfnum corporis.io Qiiiain perditione corporis,<Sc con-tsrnptu divinarum infpirationum 11 .Qjja quod omnem creacuram & t e , ipfumoftendifti. 12. Quodomnibns Dei donis abufus es. Sic tnapeccata cum magnomaerore > ad indulgenmmobtinefidam ma-rfJfeftabisJ& fecimdum vitam,quam ha&enus inftitnifti, ad partieu-laria deicendes.

" tXERCIT IVM. VIII. Vt Jtatuas non peccan, & ad fatisfattiomm te ojferas*

DOlotem peccatorum refumes.i. V i ^ priftinje renuntiabis. ^PropoGtumemendationis concipies. 4. Teornni pgena

dignumduces. ^Adomnem pxnamparatum teexhibebis. 6. Cor-pustuum.&animamadobiequiumdivinumofferesy Mnlta ad fa-tisfaciendum defiderabis. 8. Specialibus paenis fnftinendis te fubij-cles.9. DecerneS fatisfacere a telxGs. io.I&nofcesijs,qui te quoquo modo fefemnt. l i .Iterum veniampoftulabis.ii.Gratiasagesreda-«are Dominum te fufcipientem, propones.

EXERCITIVM. IX, Vt tmpugnes gulam.

C Ognitis quinque eius attibus fcilket,fi horam confuetara edendi abfque neceffitate praeveniftij fi cibos exquifiriores

quxfifti fi qttoUibet cibos accuratius prxparari expetifti.Si debitam qwantmKemexceffifti | j fi mpgno jcftu , M immodefte comedifti; in qtiolibet fic procedes. Primoin confpe&u Domini peccata r?r! miffa confitjeberis.x.Eaodio habebis. 3. Deeifdem dolebis. 4. Abillis fu-fiies.y.Emendanonempropones, & oppofiuna virtutem defideras-^ 4p*xercdbii^Gratiam ad idpoltuLbis*

EXER*

.M$*r Qivinttfs* xoy X'X 1 R e i T I P M, X V I . P impugnes Luxmatn..

Mniurn peccatorurn ad ipfjiaa pertmemiunif fimul te accu-fabis. i . Ea omnia dete'S8berJs,& contmione delebis. 5. &b'

silis fugies, teque ineanoaineidilTsdefiderabis. 4 Etnsndatfonem propo"nes,& oppofitatn virtutem deiideriis-exercebis. f.Gratiarnad tfafte vivendurri. petes.

Sic cor.tra rfliqua vitia c?»pitalia procecles m vncieeirao, duoae-ciiViO^decimo tertio>decirao quar*a,decimo cjuinto, ocdecimo fexto exercitio.

3 X E R C I TI V. M. XVII,- Vt quinqne fenfus wrtijiccs.

/ ' ^ Vmenormitaterr)p«eca.ti meditariSjhGrrorerrimorti^tttribiffi* ****J tatern excremi iudicij, acerbitatem gehennx eonficfera, ad hoc Mleilnm tiuim exeit^bis,vc velis fenfus rnos cohjbrre. quorir^atff*

Vt in morte claudendos;<Sc difce nunc ro-jri, vc tuae mDominO mo-mrhmeo&^d.ec-jaorum minimo exceflu e> rationem redditurns>.&. ita.procedcM Depeecatis morumlenffuum generatiter cum dolfcrfc teacculabis.2.E(;S cohibere.proponeSj&ab-otnni vaoit:fte,ac fupfer- fluicace.anferre. 3. Vfurnjeonina modeiium ,*V quierum'habsrefta;-' tius.^.Ira eorutKailiooes facercvtiniiituas eas,n Dcttntnofrecpie^ terlicenthm.oew.f.Icavtaftuali intentione eas ad Deum reierajS* 6,ItaVL> inyv.iu.ane.o-pe.riiin Chrifti offeras. 7.tcu vt, quandd td/fan*; dtirn fie, prudentcr advcrtas. 8.1ca vt eos, oc te ih Ghriilq aiftodiay; 9. Xra vt introf^ieere afluefcas. 1 o. A<J hase omnia extra oratiQitenr pr^ft^ndii-gr-an^ra pofces.

p JrKWTJ TIVM. XUIXX. \.Jrhpa$on&,<$i&efi<

I , T j Xceffus earorn Domino conficeberis. t. EinenSarjonem cu*

EXE RCIT IVM. %1X- Vt mwdrtaj&Iefres]'™^

IJ X con(iderathne,vel peGc^onim»vel noviillmonim, vclrn^ur-I ddtxfe.vanitari^J§§ aiTe<51um toum ejCf;rcebivv-i\,A pom^nm^ri^

CmpenA. YUA Sptrhualbl

ijubdviSjVtfacianttibihonames, idemfacitoillis. ; . I d ipfumcirci prxceptalegi$.4.Idemcirca praecepta Ecclefiae. j . Idem circa prx-cepta ftatus, offLij, feu ordinis. 6. Idem circa mandatapraelati. 7 IJemdeni^uecirca divinas inipirationes*

IXEKCITJVIA. XX. Vt coriis furitatem dlligas^cnius Afnor ex mcdit^ionibus incipientium elicitur.

I . O T a t u e s omne grave peccatum penitus vitare. 2. Levi-a pro ^ tuapoiribilitutec^vere.^.Imperfe&iones rugere. 4-Radices

vitiorum evellere. $. Aboccafionibus peccatorum, & impeife£tio-mimdeclinare.^.In omoibus operibus tnis attence, & circunfpe&e agere. 7. Ad glorianiDei expulia omni finiftra intentioae, cunfta prseftare.

I X E R C I T I F M . XXI. Vt te in Dei tunire contineas.

1. T7 VgieS cnlpam, ne pcenas impijs deftinatas incurras. 2.Neai> X eius gratia fepateris. $.. Quia illi difplicec, Sc oftendic,in quo

Veseraices, & V^quead finemperfeverabis. 4Intelle&u Dei leveri-tatem,&: in puniendo rigorem foimidabis. j . Vitse m :\x conltimptae, neinpaenamincurras, Sc propcer Dti offenfam penitebis. 6. Qujd-quid Dominodifplicecfugereftatues. 7. Adverlu* rentatione* con* fortaberis, S.Magna reverencia te Domino fubmittes, & tuam vih> tatem confiteberis.

Df dffetlibus ad prmotionem beni pre proficientibust C A P. V»

2 X E R C J TI VU> J. Vt ad exmplum, Jcfn chrisTt Demini nojtri tres aninu vires rtffbrmts.

I Nitmmhuius vix fu mendumeft a reformatione mentis i n m e -tDoriaJinlteHe&u>& volunrate:fieque.i.Defiderabisi<?fc petes,me-

moriam tuam inanibus cogitationibus vacuari, & fan&is, ac mundis repleri.2.InteHeftum abomni ignorantia,csecitate, & crrori purga-th Sc Dei cognitione, & mandatorum eius, acluce ad comemplan-dumperfici. j . Voluntatemab ornni inordinatoamore aver t i ,& per veram cbaritatemin fe converth ita vt eum, ex toto corde dili-gas,& aIiapropterDeum.4.Defiderabis,& petes, vt eandem volfi-tatem ipfius Doaifti vglunuucooformes.j.Utin bis viribus eidero

Doxnin©

Liber Quinttts. IC*>

Domino Deo tuftleaum, & tbalamnm p f f i , & hbhoc defideri^ niimquam defiftas ,- donec concupitam yirium tuarum reftormatio-nem obtineas*

EXE RClTIVM. IL VtadCbriniDominifimilitudinemcordis affettus componas.

O Culis mentis intende in cor Domini, & videbis illud duode-cim mundicijspuriflimum: fuit enim mundumarerumtein-

poraliiim amore, ab intentioni^bliqitatione arnundanadele&a-tione, a pfacendi bominibus defideriof?,binutili cogitatione,afu-perflua cura,a noxia am^ritudine. ab inani complacemra, ab aife&n creatasconfol^tionis^aftimnlis anxietatis,ab inqiiietudine impa-tientiae^ab infe&ione propias voIuntatis:pro hac multiplici puricate Dominum Deum tnum glorificabis, & eindem ignis afpirationibus defiderabiSj & petes, atqueipfius puritatis affecutionivehementtr infiftes, & fi cor tuum reformabis.

EX ERCIT IVM. III. Vt dperaticves 4d Cbrijti cxemplum ferficias.

*. T " \ Efiderabis,& petes.vitamChrifto fimilem arripere. 2.Qua J L / aditibftantiamoperisabeius beneplacito nondilce^ere..

^.ln moio eidem beneplacito confjrrais effe. ^Feryentcr operibus virrutuminfifterey.Nihilaliiidnifi^loriamquaerere 6 AJ coaGIhf

<& fuperercgationis opera te excendere. 7. Non tantumbouci facere#

vernm,& mal 1 pati. S.Inhis vfque ad mortem perfeverare. Ad hz$ orando te afpicies, vc ea opere diligenter exequaris.

£ X E R C I TI V M. IV. Vt te imperfeStiontbus exn&^

H JEc a Domino poftulabis, cupies > & in converfatione tua h i -bere (atiiges. 1. Fugies omne peccatum • etiam minimura, <5c

itatues,teiciencem,& volentem numquam illudadmilTiirurrij eci*ni pro quocumque damuo , & tormenco vitando. i . Circuncides om-nem recordacionem creaturarum > exceptfi iilis » ad quarom raemo* nam eatftatu , aut officio, aut necejStatq teneris; qua fciiivetiUis ad vitam carere non potes. j Cuftodies fenfus tuos ab omni lupirflpi* t*te,vmitate,& otio.4. Sei vabis corpus tuum in fimpbckat.^l^rie-*atc& paupeaaje.j.Abijcies oroni-Mjux impedimecoefle jpofliint,

ud z quo

Ccwpcnt. Vlu SfmfuaVth

«pio ruifltis D*oVmnri55V.p;^fle>icies,quac m% te aDco vtl tantilluttf

tea Deo retrahunrJ& \\\m yc*lmqi>«s,ciui? propria v«luntas cc illiizat» & eana amoribus (ubijcies. S.Vigilabis lapercor tittitnjOS tuuuv,& epbra tu-*..

SXEKCITTVNL V . H f«tNfKfC/;ri#iyirtttftdcjidercs,

t T ) Er vnlnus pedum hurailicatem^sfideraWs, & jrfies* infupea? JL 8C obtdttntiacti', '^tiefelilp^&i^furnitutem, qu«*b ipfa

gHetantur. r.Per vultius capitisJlfii^tiltin, i&fct^d*Mfrear>y dif-crethnem, & firnplKiracena-t t\$mmjfofontminzBtt $•* F.ermilmis coTi?*'thjritjtem , & ei :K!iii^AS'iideto;fp,em.5 & perieverantiam-4 Pervnlaus dfcxcH^iHiitlantfi & eilannexas mifericordiata, verita-tensu^ graticiriiaest.^.Per vulmts fittiftre&riitudinei&j ir.ftiper &C. caftitutena5fobnetatec.iJ& paupertatera ei coniiexas..

£A' IfeCtJl^il. VI- ft virtiiWMlUs *h'Angelts pofc.xs. Z. A N g ^ S i f i ^ ^ icogltacforfc 2<3

/ * V pjtri-ra cxlfflem d6fjr&£,'-^^di&Pti&fn nkiayttd Arge-los p.rpcere^ obrineat. 2. Terrco^ aniino, fc ccg,iutfone dclerenSj a§ c$eftrt pcfea^i ^q j r i ^ in con^educafiiturn i?^yr#^is tfcadefideri:*. patef^cies, petefqtie a-S^raphitfff ardenciffiifr-Tm ckarimem, a--Che--tiflifiis fjpier.tiaa^fl Th r oris faomiiitatero, 3 DotoiAarionJbiiscQr-*-' poris» & lenlnntn moitifitfyonern, a po.ttiUtibus tenratiornm vic*" toriara, a Virtutibus omtiiiici viitutat» profiftum, a Prindpacibn$> fi&feSianern,-b Archngels •Baemis >& corpoiis puritatem^ab A-ngeIi# difcipiina&tiTito^iam; •"•

1 jr s t c j r rW- M. V I I . w vimuum 4 ^*?®* ptjtutis. I. A Pat:i*rchisfideei.2. AProphetis fpem. | , A Apeilolis cfia»-

£ \ rit^cem. 4 AMartynbut fortitudinem. y« A Por.tifii ibuS fellicitpdinem 6-A Deift^ifiuslapienci^m.^.A Cf'nfe(!@rib«is obe-dienciim. 8. AVirginibus caliicatem 9. Abomnibus peifediionifl defiitrium.& ii»xta difpofitionem Dor^ini plenitudineno*.

E X~B R C I T;I P M. VIII W virtutcs a Btdt* Virgme pcUs.

C Oflfitera Hlatt^vt^fpexir-Be^Mdrigirta, corona feptem iilio-rum >&: tv^tdemhpidum pretieforura coronritamj quod Rc--

Ein^fic, Sc Miter Regh Ang-brum# vc he tusL Ioannes Dpcifta-illi:

tthcr Qutntus. fcif Illi explanavit 5 capillis protenGsj quod Vifg0 eft puriifinfia: tunicl auie.i,quod e(i divina charitattJ ardeas: pallio cceleilis coloris aroic-tariijquod omnia temporaHa erant ei qtiafi «101 tuajhaec ergo lilia,& limidcs ad tuwm ernamentuen pete, 1. Lilium eft hur. iiitas. z. Ti* m®r. 3.0bedientia.4 Patienti.i.j-. Stabilita5.6Mirica$. 7.Mifericor-dia. 1. Lapis eft virtutum finguUritas. 2. Mnndicia perfe&iiTjma, 3. Pulchritudo decenciirima. 4. Sapientialucidiifima. / . Fcrtitudo robuiliiTjKia. 6. Claritas ftItrididiifimj. 7. Volnptas pmiifima. Ad hsc igimr te afiicies, & ardentiifirnis petkionibus obtinere curabis»-

EXERCITIVM. IX- HlIgtf^r iwj»perfvclhntmatthen-tut concnpifc/j.

1. T" \ Efiderabis, & petes,vtDens te oculis benignis afpjdan 1 J* 2.Ut ieptem virtutes pixcipuas.tibi Dei. 3. Vt ieptern Spi-

ritns Sancti dcna tribuSr. 4. Vt feptem petiticnes orationis Domi-nicx coscedat. y. Vtc. | f i beatkudiResdcnet. 6. Vtquidquid pra-t ix , &MiviHj neceilarium efl: ad vniver^m Iege-m cbfervandsm laigiatur, quod G hccexercitiumlcngum videatur,in variapoteris illud partiri.

A EXERCITIVM. X. Vt affeclnm imitathms Cbrijfi

vhtutum affioHAS, Dhuncaite&um imitationis in-genarali eliciendum i u pr<£ cedes. i .ConhJ tnbh Dominnm tuum,vt exemphr omniuna

virnmim. 2. Alpicus te, vt cumuium omnium vitiotum, & peccato-HUL pJHhM odio habibis. 4. Virtutes BtaKbfl defider;.bis. r, Ul n t a

tequi, Sc ad eins imaginem vit.*m tiw-m eiYcrrnare propones. 6 Me<* dia exeqni ftatues.lcilicet Chrkfti Domini r-per&iion^s»loqnelS9tn^ tus interiios , & enernos inipicere, ft fimilea il/i< efficer^ -r. H a a ^ imieationem tibi cflnced^eiiixepoftuLbis..

-EXEKC/rfjrM. XI. De mit.itione huttiiUtatis ChrisTt.

r. iT^ Hrifti humilita^incrueependentiscoDfiderabis.a.Qnam

eoKiem .iicems mwfefe circa panpertercin, pui iut t in , ttecfieiW tum, cx .^uciitinsa ChriOL

MXB&CITirMt

Co#pe*&. fitd Spiritualif.

EXMRCITIVM. XVI. Yt Chr/Jlo patienti contpdutrts,

j , f \ Ogitationibtts lu&uofiffimis commemoraim; quis eft, qui \^j patitunquiafrater tuiispriniogenituSjpaterbenigniifimus,

fponfus dulcitfimus, caputtuum, cuipergratiam & amorem ^gglu-tinaris. fc- Quid patiturinterius, &exteriu$. 5 Qnomodo patitur, quam patienter, folitarie» arr. mter. 4, Te caufam cantorum tormen-torumfateberii. f* Paiticeps paensmmeiusinipfii orationealiqu© modo eris.

I X B R C I T J F M . XVII. VtChriilumpatientemddmireris.

1. \ Dmiraberis in perfona, quje patitur. 2. In parris quas pati^ j i \ tur.3-In his pro quibus patitur.-flnijs>a quibus mala illa-

ta tolerare dignatur.

I J C I R C l T I f M , XVIII. Vt Chrislo patiesiti exultes.

A Liquopaffionis mjftcrioconfiderato, exulta. 1. De delerione ciilpsc. 2. Deremiffione p#na?. 3 Deablatione ignorantix.

4. De vidioria diaboli. f. De reftirntionegratiiE. 6, De promi(fiona gloris. 7. Dereparatione naturae humanx 8. De reftauratjone an-jelica. 9.De oftenfione divinas clementix.

IXB%£lTJV M. XIX. Vt Cbrifto patienti liquefcas.

C Ogitatione couftitue te ad pedes Domini in aliquo rtoyfterio paffionis 9Sc ibi corad seternurnPatreraotFerens. 1. Gratias

age quoniain fic te dilexit f vt filium fuum vnigenitum daret, & hnic amori amore refpondere ft itue. i. Expendd gratias agendo, quan-tum te filius dilexerit,& fimilera amorem h<tfeere conititue. j.Infpi-ce etiam per modum grati.mim aftionis, quam duL iter, ft efficaci-ter te Spiritus San&us amaveiix,& huicaraori,amorerefponde.

EXERCITIVM. XX. Vt Cbrijlo patienti vntarts.

D Vplex eft ynio altera afFeftus 3 de qua in exereitijs pei fe&o-rum,altera converfationis,qua homo, omnia impedimenra in-

terfe, Sc Chriftumamovens, & eius firnilitudineipinduens, in fuis cogitattgnibus, vcrbis, & optnbus, quafi qusdaro Chrifti effigies

Liber Qmntus. *°4

efficitur.Hanc autem fic cxercebis. i .Impedimenta,qn# obftant,ne Chrifio copnleris,abijcies.2.Illi te per a&iones virtutum conforma-bis, prafertimperfervorem, qui pertinetad prudentiam > & cbe-dicntiam. j .Per a&iones, quxpertinentadiufticiam. 4-Per patien-tiam>qux gertinet ad fortitudinem.c. Per humihtatem>qu# pertinet ad temperantiara 6. Eius folam gloriam,& honorem inomnibuS fluaerereftatues.7 Perfectam ad eum conformitatem poftulabis.

EXERCITIVM. XXI. Vt Chrifa U offeras.

i. f^* Ratiasilliag*,quiaprotefcobtulk, & ob!igati6nem,quami V j h .ibis,teilli offerendi, confiteberis. 2. Sciens, quia Domi-

ous non tam refpicit, donum, quam animi promptitudinem, qua of-ferrarjte illi promptilfime,& libentiffime offerreconftitue. j.Offe-res illi anim-jm fuam,& in vnione fanftiffims animx eius tuam, eo-demquemodomemoriam, intelle£fcum, voluntatem.4.0fferes cor-pus tuum, & in vnione fui corporis tmun, praefertim os, lir.guam, tnanuspedes, ad laborandum proeo.y.Offeres cenfus intcrnos, & externos,Hffe£tufquetuos, vt eoscomprimas. 6. Offerestotum te ipfum ad faciendum>& patiendum, quaecumque voluerit. 7. Obls* tionem,quam de tefaci5,acceptam efle poftuLbis.

Aliter poteft hoc exercitium fieri, fcilicet loquendo cum Patrc #terno,& ei Filium fuum, & in vnione ipfms te ipfum oflerendo.

Secunda pars huius exercitij eft , fi offeras Parri aeterno, vitam, paflionem,& mortem Chriiti Duminijquae oblatio mukifmodis fie-ritpoteft.i.Si offeras figilhtimta.quas fefe offernntinquovis myf-teriosvt in N*mvicate dignitatem illam^qua voluit filius Dei ex Vir-gine nafci, humilkatsm , qua more infantiuna in terram dcfceodk* jmbecillicatem,qua Matris minifterio eguitj pauperutem, &huiuC-iriod.in quornm finguli'* aliquid fimiJepetes. i.Si generalius tctsrn Chrifti vitam offeras,fcilicet bumilitatern qua /e per triginta annos abfconditjchariratemquafemnndo manifeftavir.Zelum, quoprx-dicavit, & fimilealiquij in fingulisarticulis petas. 5. Siex tota vira Chrifti quafi lex oblationes facias. Primain, qua cius infantiana offe-ras.Secnndam,quaeius vitam tbfcondit.jm. Tertiam,qua prsedica-tionem, & animarnm roinifteria. Qu irtarn > qua eins paffionem s dc mortern. QwntamJquarefiirrexionem?& gloriam. Sextan^qua Af-cenfionem < fferas.

Pro paradigmate autem modnm accipe, quo poffis Cfariftum in Qucep.endentem, & eiiisplagas offcne.i.Cbriftum offeres crucifi-

dcmpend* flfl $pirtt!a!if.

i«ra 3 vu1ncratiim,nndstum, contumelijs aftefluroj Sc pro ea ribli* tione petes,in cruce mnrtificutionis crucifigi. s. Pro vuloere peclum petes peccatorum indulgentiam. ^.Pro vnlnere rcnnus dexcrx iufti-tium Sc lur<utatem 4 Pro vulnerefiniftra5eemperanti.-im.«Sc coeleftes confolationes experiti, pcovt adperfectionem vciles dfe poilunt. jL Pro vnlneribus capitis petas fapientuim. 6. Pro vutaere Literis petes charitaten*.

S X E R C i r i r M . X X I I . Vt te lefti Chrifio dones.

^ XJ Ateberis teefleDeiiofinitis titnlis , qiiibus vis fpontaneanst JF donationemtui, & omBiumtoorum.adijcere. 2.Pervotum

paupertatis dabis illi quafi de novo edicum effet^quidqnid habuiftij. fcabes,& non habes. 3 Per votum caftiutis corpu&s vcin omni mun-ditiaillud contineas. 4 Per votnmobedientiaj animam3 & volunra-. tetn j vt non proprio , fed alieno arbkrio regaris. j . Refpicieste vt< atienum, Deum antem> vt tuum, & tui curum, tamquam ;n alienas, depones»Dei autem honorandi.& diligendi, t^raquam rei proprhe, curam fufcipies. 6- Poftulabis a Domino, ne tibi hanc donationena feUiadete.aut recra&are permiccac.

I X E R C1TI V M. XXIII . Vt Iefn Cln ifto te covfeeres ad itni~ tationem Iud& tjybiachahai.

ji "T) Elifiis omnibus vifibilibusafcendes adteipfttm,& colligesi X V te incr* te. 2.Videftragem, quam peccatnm in.te fecn:. cor

enim prophmjbir,& vitiorumlemiaaieeic,ha&c autem videns pldn-ges ,& te conc:it:one difiindes, & httmilicatis affe&um affumes» j.Mundabis te sb omni eo,quod fedtten, & inviftum eft Deo.4. Pe-< t£S a Deo Sacerdote m:;gno,vc te coufeeretad cnltumfiiniT), vcni-ixiirutnincshimina fidei, &fapientias fuccendat, oleo devocionis

immgat, & fignafns crucis, mukiplicem ieilicec morcificationis a&um , imprimac 6. Scatues te iat*i iu cemplum Dcmini

confecrarnm ad vfus prophanos non vercere; & defideria hnius fxculi oblegare.

SXER-.

Liler Sjiintuf» • l o 8

• f X E R C i T I r M. X X I V . Vt m CbriHo facrifices. \ ft Emor illius Exodo §^m dicic Doroinus Dens Ifrael.dimicte I V 1 populnm meurn^t facrificet mibi ia defrrto. i .M*ndi limtiS inqnietndines , & cnrascogitacionerelinqiies , H *n quadam fohtu-dineGreamrarumte confticwes. 2. Inhoc defertopoficus i^boroina-tiones j£*y4)cioiurnimmr>labis Djmino, fcilicec per ccrapun&ione, & mortiiiclcionem peceaconim, ca occides in corde. ; . l n operibus ttaB&bimtfDeum, & proximum ,omnsmobliquarn intencionem, nfgl!cenci«m,&impetfe3ionemmaftabis. 4 Vixc facieseainten-tione > qtia facrificiac > & hoftiaso-ffefebantur, vt fcilicet a p.eccaco. suinderis9& pro beneficijrS graciis agas,novaque recipias.

EX ERCiTIVM. X X V - Vt tebohcM^lumefficias.

I NhoIocaufto quinqueVequirebantur: vt animi! effet virile, & ficftatues, & petes, nnifiKtm virilero indnere, & oraoi fsemifiea

imbeciliit^tedepofita,difficukatesin via Dominioccurrent?s fupe-rare.i.VceflfeTmundiim,& ficomnem immnriditiamoperis,& cor-«ais abi]cie$.3.Vceffetisjtegrum>& fic omnia, qnx ribi madata fnnr^ & rarinne fhuns, aut vocationis impofitn, abfque defe&u , impleref ftacues.4.Vccotiimincenderetur,& cofumereturigne: ob hoc e.nicn dicicur holocanitum,hoccftrtotum incenfnm , & iic qoidquid fece-ri% ex amorel& cum aroore facies, & quufi igne chariucis abfurnere fhitues. 5-.Vcob hnnarem iolum divinai maieftatis offerretur pracci-pue: & fic in tuis operibus nihil aliud, nifi divinumhonorem, & gloriam, experes.

EXE RCTTTVM. X X V I . Vt t* ChriSlo conformes. l \ \ ^deri.bi^&pffres, atquefbitues, vt Deumagnofcas.a.Vc

A . , ! P^ u m c,J'igus.;. Vt eins vohwtatem opereris. 4 Uc pro eo quodjp^difpofuerir.patiaris.f.Vtinhis cmnibusperftveres.

EXERCTTTVM X X V H . Vt xttle U h,bc,s ergiZ Deim.

IXESL-

Compend. Vits, Spiritualit.

E X E R C r r T P M X X V I I I . Vt rcttctehabeas cvgaproxmmm.

C Onfiderabis i quomoio Chriftus ergi ptoximos fe h :bnic, $c hos feptem IMfflbn elicere, & poitulare ccn.beris. Piin um

pie eompoilionis. i, Dnleis congratulationis j.Tninqinllaefnppor-tationis.4.Benign»aiT^bilitatis. j.Hnmilisreverencise 6.Vn*nimis concordis.7.Chrittiformis pro omnibus oblacionis.

EXERCITIVM X X I X . Vt rettc te crga te ipfttm geras0.

E Rg^teipfnm hos feptemafte&uscurabis elicere, & oratione, prop.>fitis,atqueJefiderijs obcinere.i.Confufionem fcedicatis

fua?. 2. Deteftationem peccatornm tnorum. 5. Humiliationem tui. 4.Rigorem ergate. jr. lnrfignationem adverfus defectus mos> 6Fer -voremadcohibendos affectus.7. Diicretionem.

EX ERC IT IV JSi X X X . . Vt ea3qu£ ad obtineniam perfcciionem. tiecejfuria funt y poffittes.

I. Ty OftnLbis claram notici^m tuorum defe&uum. 2. Impugna-JL tionem propenfionum rarioni repu^nantium. 5 Timorem,

quod nec dum pro peccaris farisfeceris 4. Tremorem cadendi in peccaca. j.DifcipIinainin regendis fenfibus.6 Forcicudinem in cen-tacionibus, & adverfir^cihus. 7. Abiedionem occafionum, quas ali-quam inferuntimpeife&ionem. 8. Supportationem Chrilti uucis.. 9. Memoriambeneficiorurn Dei. 10. Aifidtiam orationem. 11. Di-vinse fuavitatis deguftationem. 12. Defiderium ex<dtandi fid em t & qnod Deus timeatnr. 1 j.Mifericordiam ergi proximos. 14 Lwudtm Bei. 1 j-.Qnod,poftquamhaecomniaprasiticeris, teiervnm iniuileao reputes.

$>e Affeciibus ad vniowtn Dei pro pcrfeftis* C A P. VI*

BXERCITIV H I . De vfu afiuali fidei.

P Rimoaccipies Denmintra,aut extra te, vt prirnum ens, & cm-famomniumj^c vt omnebonum nmm.i qnoomne bonum flu-

xit- 2 Adorabis eum vt primam & fummam veritatem.qux nec falli pr teft, necfiHere. 5. Credesa&u efle vnum, & crinum, Crearorercu Salvatorem,GIorificatorem,& c«tera>qu£ de leipfo revelavir 4» Cre-

des

liter Quintus* 109

«?es pj»,q»'« de Chrifto Domino revelavit Jcilicet conreptum efte de Spiriru S^n£ro,ex M^ria Vire,inenatum,& c&rera.5.Qux in Scrip* tuiacontinentur> cc per Eeclefiam nobisad credendum propofita funt; ('pill.tim aurera Eccleilxlyndit^tem^vnitaremjsnimseimmor-taIiutem,EiKhariftiae veritrttem. 6, Cofiteberis veibis merjti^ fidem ru«m coram c mnicxlefti curiajqnam teftem tuas confeffionis facies, & te paratum ad e.ndcm veibis confitendsm coram cmnibus, en i tyrannis.cum tui pr(«fufionecruoris,oftendes.7.Defiderabis, & pe-tes,vt Chriilus h^bitet per fidemin cordetuoj non tantu.mintellec-tum occnpando, verum etiam voluntatem provocando, cc afficien-do adres fidei, tSc ad ipfumamandum* 8. Defiderabis > & petes, vt Chtiftus habitator tuus per fidem te regatjid t(i fecundum quod fi-des exigictnas cogitationes^defideriajVerba, & dea&iones dirigar, & vt per fidem vivam illnm intra te refpiciens,vniverfa in prsientfa illim facias, & ei folum placere coneupifcas.

EXERCIT IV M II. De yfu fpei. x" A ^picies Deum, vtfubftantiam puicherrimarn, &perfeftip-

iTjL fimamj adorabifque eumjvtiudicem xqurffimum, 5: fide-lirHmum,quipersequir.atern malapunit, 8c perfidelitatem, ck mife-rieordia bonis rrasmia decernit. 2.Sperabisabeo pernierita ChriP-ti Domini & per opera, quaein tefuagratiafacit, scternambeatiru-dinem animae tnse quarnoculis metisafpicies. ^.Beatitudincrncoi-poris , qu; mfimiliter confiderabis.4. Omnia media ad eamconfe-quendamjlcilicet remiffioaem peccatorum, tentationum vi&oriam, mortificationem paifionum, <k virium, avulfionem a creaturiss ac-quifitionem virtutum, fsmiliyr.itatem ipfius, per omionis donuro, charitatis perfe&ionems omnia ineogradu , qui ad menfuram glc-nx ubi p r< rx ijftequend^m fufEciot. y Hxc eadem nnrninepne-deitinarorum , illis de rnanu Donaini fpenibis. 6. Teadixa&comnja aiiequenda, meritis, & interceflione Beatse Virginj&^omOjUim £n-^elomm, & fanflornm, adiuvandum eiTecGnfides, defiderdbis & Pftes.7.Poftul. bisa Domino, netefperantemfpernatj fed tebonis tepleat, & a malis eripiat,

JE X E R 11 TI V M IIT. De deftderi], & pofluUtionibus dpjoris Dti.

I# A ^ ic^ Deum vt ftimmumomniumRegem,atriatoreai timaa, £ V qui euiB t^m vilis fis.vuka te amjri.i.Defidcfabis,& p f-

tcsamorer»; qnemp^tic a te#& quod, vcradix, omne^ in te yinirtcs £ e % prodn-

producat,& prctnore.U!i(5c qurd omnes cogitationes,verbi,& ope-raadipium Denmdirigar, ft propter ipGimaftualiter faciar. 5. De~ fidernbi^cSc petes amorem l.«;ij.fimum, qni teextendat ad atr.anduru cmne id , quod in Deo» & proprer Deum imxux debet, (tilicet r>ia> ceptaomnia>& confiliacuftodienda>cun&ai!icica quamvis minima3

deferendai amicos3 & inimicos diligendos. 4.D*.viJer:'bis, f| petes amorem longUT;murn> qno velis > fi poffibile fuiilet % Deum a pur.fto conceptionis per a5ternic&tem &malle:Islrem petes,&morem,qno per v ium t©tam, & in airernnm eumames.y.DefiderahfS oc pe-ces arna-temlnb'iroiifimii::i\oni re :b oannibus rerrenist-xpediacfnpra cmnia creata,& fmpra te ipium HTerat, <3c vfquead perfe£tam relignaljorie, & vnionem cnm Deo peniuc:tt.6.Prc.ftindii(imumrquo,iK;n iam ex rHtienetanc»im,(t'J ex defkleiio Deo p!acenili,tc delpicias, H infra omnes te c.Gnf:iitri<;& cmnia fugias, c idB huic amoripofhrt obeile* &: orr.nia an.plecl \ h% (>-iirei>Vm pofiunt prodeile, 7. Amorem pu-rum, benevivenoi; alat.-mlol-cicnJir.ediligenter fetviendi: ccKCums qui jpM ie;in^ htniTinx: raciones defpiciat, nudun'5 qui sb omni ereatura fe expediatj [«jgitras initruvLlnmj qui coide cuo defideria h> gentia peife:'iionis,in(t."r iaculorumjinfig t,

E X E R.C I T IV M IV. Be aftimibus ainoyis divira.

x. j \ Spicies Deumflhediicurfu» vrabyffmiomnispeife&ioniSjj JTJL aut iecundtim "aiiq*iatti e^rnm, qtias fnpra pcluinius; 5c

adoratoeoprofnndifiiirie, ad a£cv.s arnoris proeecles. 1.. Votrs Deo ttio cmnia iuabona , vel faltem quoddiligenduFnpvopofuiiti, vt f;-pientidm.bonitatem, vel tniiuirriodi aliud; niqnenon obhicruro tibi ebveniens,fec!propcerirjiumKiuia fcilicecperfectioiHabona illi e(h ;• Q^annimpcrueris, sdtiirnbh, & omnibus antepones,iea v t , ob 6enep!aciTtim,3Hthonorem iHins, M b h n At vieam tuam con* culcarenqn dublte*. 4 Gaudebisimpenie de j citcctionibus Dei, ac p«tris tni:& cxufc-biSj quod eas poffideat. qnod i:-i*<3i, Angeli, taP tiqueterrseeumadarent ;ei ferviantJc

is: cre?,tur?3 omnes gloriam dus enurrenciliiqueieiubijciat.f.DeildernbiS', quodomoes^D.Mim efl« furamumbonum, cognofcauti quod 6dem eius infid^les iulcipianc^ quod peccatore*: ad zln% obfequiunn redeantj $t iufti vfqne-ad per-fe£tion*m proficianc. 6. Dalebis de-omnibus peccatis proprijs, rilie-xjis^futnrisjprxfefltibus.praw*ritis,obid folum,qnod Deo -amabilii»* fimo ciifpli ;e mc, eiusle^emfrangant s Sc voluntati contradicanr. 7. Scaaies eiusoniitfa prxcepta^ & cofttilia icrvax-e^ infpiratiQnibus

lifar Qujntus. u o

aecjniefrre, <?c, vt omnes idem faciarit>cnr^re. 8. Subncies ei volun-tatfcm tuam, vc inormibus profperis, & adverfls djfponSt de te , ac de rcb::s tuis, inxtib^neplacitunafuum. 9. Aflurges, vr poteris 8 ad vuicndum te Deofiuium bono, cuius adcptio tua perfuCiio elt.

IX E HCIT I V 11 V. De obfevyantht prtcepti amoris Dei,

I . A Spicies Deum, fftbenignifiimum legislatorem, tibi igne /"A arncris legemi oroni melle dulciorero, fervandam propc-

ncncerr>,& fe in prxminm prcmittentera$quam,vt (olnm illi pl iceas, iecundum modum *b eo prxlcriptum fervare ftatues» a.Diljgeeum ex totocorde:quod facies.G Denmomnibiis eiusdc-nis mtXf&MS&i fi mhil contru prxcepta eins, aut prsster voluntateoi eiLis,<4iitfupraipfu:Tidili^i5,(i qiixcnmque ei difplicent,abijcias,& qiiascnrrjque placent, amplectaris. 5.. Ex tota anima, vitara tuam illi conlecrando, dc quatenus, «3c quo tempore, ad eius obieqwinm,. <3c honorem conferr,in ea pernvinere volsndo,omnes a&iones,pure, & nude, vteiusbeneplacito fatisficias, ec propter eius glcricm,.perfi-ciendo.4 Ex tota mente,illam ei in templum oiferendo, eius rmindi-tix.cranquillitati.augme nto, & gratis?, cooperari conftituendo, ceg-nuione, & amoreDeo inhxrere fatagendo. 5-. Ex omnibus vhibus,' eas onanes, t«<lent*, membra corporis ad folam Dei gloriam exer* cendo,memoriarna vanis rebus iubtrahendo,& fan£tisccgitationi* bus imbicendo , intellechim afpe&u Dei lntra te manentis uavibut metjtationibos feplendo, voluntacem a creaturis svnlfam amori tradendo:im3gination.em>affeclusJ& fenfusafoperfluis cohibeadot •». Ex coti vircure: I n U H in operibus ommbtis, non fpgnicer* fed ferventer, & cum tou cibi poiSbili diligentia, tegerere,irYvth<HBfr nes huius taculi vdna quar/e ues,non foium &muieri$,venimeriitt* yiperes. H^cautenafbtueris mi particuL.ria dafcendes. 7 Ex omni For<irudi«ne propter amoreai>& beneplaeitum Oeiomnia munduna, «ivitias.voluptates, honorem, ac re mctipfum conremnendo, iwpe-dimenra virtutum vincendo , mundanorum , $c iroperfe&on»

opiriionesnegligendo: folnai Deum , quieft DorDinus tuus l M omnibasngfndic^ & omitte^dis, rdcipicndo, £c vohintatq

quandoquidemoperis fidilcasnondatur, proilto vitan) prohmdendo*

offi JSHXCft

Cmpend. Yit& Vpirhudts*

IX E R CIT Mr M VI. Dr f nsndis proprietatihs ctnoris dtvnu

Xs A ^P i c ' e s Deum, vt fcmatoremardentifijrriimruij quiin ma-/ i mbus deicripfitte; nec ad mcmenrumcl livifcirur uii, cui

femper m re immenfa beneficia crnfext, & p S f l i l M in retributl%:~ nem>nifi<am'ari,cupit.t.Dilige eum amore ^ordis; orrnein twam co-gitationem, affcfium, iucunditatem in illo cc Iloc.mdoi ficutinfwns, ^ooi nihil aliud quserit,quam in vlnis rnat is federe,cb vberibns eius <pendere,amplexibus adilringi, & moleftilllmum cen(et £ matre, vel admomentum divelii ;.Amoreoperum:ein$ voluntati, in ?gendis & omittendis , fubeiie conftituendo, omaia operi quotidian,-» c.;$e-rendo: ad maiora 3 & peif^c5riora re extendendo: & (olis in efikad*-|>^$ defiderijs tibiiatisfjdlnm non putando.4 Unionis:ftatuejado iti nullo te,iedg(oriam Dei quaerere, ab inurili memori <,<?t inordinato amore teabiirahendo, Dco cognitionea&uali, & -iTe&ibus fecun-li&rogratiam tibi dataminhaerendo. 5% Sollicitudini $ proponendo, omnemotiofitatem vitare:ignaviam,torporem,qt i ie immifcet divi-«isobfequij$,obicere: inftridium fan&orumoperum, Sc affeftuum «moris diugenter incumbendo. 6.Nudo ab omni creaturarum amo-ce>puroabomnifenfuum,autafied:uumimmortificaxione:Iibero ni-hil divi^jc bfequij prxtermittendojnihilque non f ciendum eornm .teipe&u f^ciendojalieno ab omni intuitu commodijita vt,licet nullu prxmium ftbi maneret, & te folum inter cmnes homines a fuo regnd ©eus velletexcliidere, nihilominiis ftatues, eumdiligere, & fidelis jn eiusoblequioperm nere. 7 Fortiiita vtpropter e.umcupias , du-r a , & adverla pati, & nullius detrirrienti canfa ab eius amoi e dilce* dere. 8, Perieveranti, ftatuendo , numquam per peccarum ab eo [tr pararij fed>Iicet yita effet fine fine prctrahenda, femper in eius aino-re fidehter permanere.

tXERCITlVM VI I . De effcHibus amoris divinu

EFfefius amoris.multi numerantnr; fed exercebistein ijs, quae Paulusfcribit dicens:charit*s patiens eft,benignaeft,ncnqnnu-

latur,non agit perperam, non infLtunnon eft ambitiof^non quierjt» qux fua funt,nonirritatur,non cogitat malurmnon^gaudetfuper ini-qnitatccongaudet autetn veritati,omnia credit,omnia fperat,omnia (ttftinet.iErgo afpicies Deum^yt.RpfTeiforem omnium virtntum, 6c tnagiftrtiBij qui vult , te eas habere, & propter ipfnm eas exercere» lfStatues>propter Dominumxgritudines. infumias, perfecutiones,

aridi-

Liber Quintus. 111

aridinte* mentis,& qusecumqueadverh hilari, & seqno anjrro fblh tinerejimmo hxcf? non eveniant, ad experimenturn amoris defide-rare. 3 Prnpter eumad omnes comirer, & rcverenter te habere, vt ad filios Deis & in illos, fecuncitim exiguitatem tnamjbeneficia exe-pliSjdo&rinajaiitfaltemdefiderijs, conferre. 4. Propterenm fratri-bus non invidere>fed lastari fi petfe&e operentur> fi potioribus do-nis ornentur, autplmis qnam tureputenturs & vtin millia millium crefcant exoptare. j.Propter eumomneminconftantiamexpellerej & qux £te *genda> aut omictenda funt> tnature confiderarei ac ia jj$,quae femelftatueris,ftabilis permanere. 6. Nonfuperbirededo** nisnaturas,aut gratr^neque debonis operibu$,conficens £ Deo effer icem nec alio defpicere> aut minoris repntare, faltem, meritis5 fed omnibu^ teperhumilicatemfubmittere. 7. Non ambireprimas fe-des , immo prudenterfugere , nihil minus Iiohefteagere, nequein opere,neqnein modooperandijfed, vtin die, & umquam in conf-pe£tu Domini ,in omnibushonefteambulare.8. Inijs, quxegeris^ non propriam glorism, ledfolius Dei, qi.serere. 9. Malumpromalo non reddere,fed beneficijs, & crationibus pro malefa&oribus fufis, ecrum malevolentiani fuperare, &iniuria* a*quanimiter fuftinere. 10. Non iudicare temerarie'* fed cum fimplicitatecordis aliorum di£ta aut fa£ta in meliorem parcem verrere. x 1 .Non g udere de ma-lis proximijfed compati deillis, & l^tari de banis: defe&us tuosli-? benteraudire, corrigere, & emendare. £$ Omnia £ Deo propoGta credere, promiHafperare, omnia ch irit*tisefficia ob bonum fratr is_ fnfcipere: hosornnesfru&tisamoris tibidari poftul bis, velfiglla-tim poft quemlibet a£tum. vel fimul in fine huius aiYe&us.

EXERCITIVM VHJ« V* defiderioinfimorumgraduum dinoris dtvint.

l° A ^P l c , e* Dominum fedencem fuper frliiim excelfum , vt x \ eum lldhs vidit, vel innixnm fiammit ui fcalse, vt vidit Ia-.

cob: te vero in pavimento iacentemj qui tamen debeas ad euiB per gradus amoris afcendere. Bo igitiir profundeaciorato, & g-ratia-ad aicendendum petita, aci exercitationem, vel defiderium gradunrji amoris pmcedes. 2. Diliges Deumamoreintemporalij qnQpkeem* vetamencer odio babeas, omnem ia4peife£Kone*n conftanter 61-giis,& Deum cundis rebiii prxfrras.^IncSrariiinabdJfqttt *©ncw-piteenti-»m carnis,oc ocwlarum & fuptrbi^rn-vitscGmfte^ef*^'' curasabijcias,& teab eius d^fid?ri)s incontarxiaatu^ fnftodkf.

4la-

QowpcfuVVitA* Sphifiults. 4.Infitigabilij q«o nunquam ctfTes a contemplatioFie perf?£tio~ nntn Dei , & adefiderioperfe&iamoris, 1 | vnioniscumillo, & 3 ftndio bonorum opernmj donec illum inveni*s, & invento non de-fiftas;quo vfqueinajterniratespprebedas. f.Ini^parabili, quo vHis» & nitaris femper illn^n a&u prasfeRtem hab~ere, & cogitaiione 3 & affe£tuatnoriSv & defiderij te-nere, & amplecti, donec ;n htoresno: benedisat tibiw S.Infuperabili, quo ftatuas adverfitatibus non cede-xe»&» vt^ei adhasreas cum Paulo: omnia vffibilia, & irvifibilia fupe-lareidicefqnejdivinagratia fretusjquis me feparabit :i charitatetua, &c. 7.1nlatiabili,navtnihil te fatiet, dclet^et,.nifi il!e2 enm qu&ras inomnibus, & intimis defiderijs no6l:u , dmqueulpire$,eo maicsji. facnc^acficiquoinius aliquid apprtiicnderis»

EX E R€I T J V M IX . Dedeftderio-mediorunugraduutn atnoris,

1, jk Spicies Dominum, vt largiiiimum daptorcm,qui ncn taturn JL\ bonaordioaria,fed fingularia vult dare ijs,qui ea ardent,de-

fiderant, pctunt, & ab cadem fe vit£ puricnte prxparanr; te autem horum indignum intueberis, acdivinxvoluntadcomtrmtens,hos gradns deftderabiS:& petes. a.Defiderabh,& petes cum magnahu-imlitate, ac devotione, amore vulnerari, ita vt anima tua dicei e pof-fe^quoniamvtilnerata charitateegofum, pete vtinfpiraiionibns, & #eGderijs fui ardentiflimis te vulneret, a.teipo,& creaturisomni-h&s dividatj& omnia, qn« operatusfueris, ad eu qui te vuioeravir, ireducas. ^.LigHtuita, vt Gcutvin&us nequit a vinculis fe expedire, fictunequead momentuma divina prnsfentirt exeas , (ed omniaia confpeftu eius cogites,fachs>& quxcumquetibi acciderint,amnra, sut du»cia, in incitameotum arnoris conrvertJS;4~lJen$i«re,ita ViC fi-cutlanguens omnem cibum refpuit, & potum* fic tu omnia tcrrena refpuens, &in nullo preter Deum qniefcas , & illtitn dilig*s, Gtias, foncupifcas ,An enm anheles , fnlpires; & ipfius amor.c penitns atr <endark.Hiclanguorteinfirmum,acineptumad omnes curaspro-jtias reddat, & te tibi, rebufque mundanisi.vt Deo vivas, perimst. 5\In(atiabilem tffici, ita vt nihil, qucd feceris, aut paffus fiu ris, pro P e o , tibi fa.tisfaciat* vt imorem cmniu.mfpiritiu:m<oe!eflium »& ferreftriumdf&fideres5 vt in Deoeum^l loces : hrcanior tead quxr

jcnduna alicrum falHl^rn impeliat i & quia; folus quantum 4efideras*amareneqiu^5, adiutcres adamandumeum,

& ferviendum^i,quscras.

EXERCITlfM.

Lifor Qurntm* tti

1X1 RCITIVU X. DedefideriofupremorKfngradiwm atnoris Bei,

A Spicics Dominum.vt igaena fpledidiffimura, Sc eilicaciflimnnru qutfpiricus cadeftes acdenditj & iafto* terrx, prout vitacpu-

srhatefe di(ponunt,vult accendere. i.Dcfidei:abis,& poftulabis /ens-per amurem mobilecij fcilicetqui nunquann ia asternum ab amando JDeum qui^fcac, qui muiquam ad inferiora d efceod^c, nifi homines, eapaces am indi Deum,ad ipftsm reducat.3. IncefLbilem, qui modu propriuni divini amoris habeat,vt fine modo,& rneafura Deutudili-gtt:(i enim ignrs, qiti pliir&, & plura combuftibilia invenic, cretaare non eeff#t,curtti,qui quoridie plures, & plures diligediDeomcau-fds iaveni$,& pIiua,a'cpJura beneScia fingulis momccis recipii,fine tcrmino non am:ibis.4 C*Iidum,qui es divina confoiatione iramifla, ita tc liquef iciar,emolIiat, vt impetu fpiritas in Deum e-ffluas, & li-6ut ras iaobilis eius impulfus excipias,qui ita te dilatet refpe&uDei, vc totusab eo potli Jearis., & refpe&u hominum,vtV>moibus profis; quiomnes imperfe&iones fegreget, & virtutesadpnram Deiobfc-quium eongreget. f. 4cutttm, quo Deum prxfentem habere geftias, in omaej perfe&iones eius luce contempIationis,& rftddiJeitionis penetrare contefidas^vnuia-cumeosnorum/iroilimdiaeSas,&,<icu« ferrum ignicucn, ex participata eins pulchrititdine fplendeas.6.Fer-vidum,quo extra ce exeas.5 non per excefTttfn«BQenjtis,kuam nefeis,a» fit tibi conveniens, fed per veram defpicientiara, & tibHvionem tui» & creaturartim omniura, exqua vehementer Deum «ftimes # eifuc inceniiis ds.

&XERCIT-IVU X . Jbgaudhjehmsflrf*

G Audium eft qui e$ anirase in beao fuo ©icento:fea«tin9 propriu antern non (ohim eft , qtiod, qtris in fe habftf, fed etura quod

fcabec inalijsfibi coniun&is $ id#Oigi«dtnnis debfcnisprojio^ue-rum, parentur]fi,&c. 1. Afpice ergo Deucn, vt berrigniflitBum, & Ji-ie<3:iflimum Patrem tuucn,* qtio genitus esf& vc fperas, ad xcernain Imrediracem effiaacitcr vocauts, & omnia ehts boaa propriare^nca-bis. %. Gaudebis dc omnibus pcifeftioiiibus eius , vtde^b^^b^r nigniffimi Patris tui:& fufficiattibi, quod ipfefitinSflitafc$*tN^»& div«?s, aileoque exuha de gloria ems, vcfj e a b o n a j ^ ^ ^ t i ^ l ^ mmi ribi ineifet, illnd a te toUtfres, vc in ipf im, QmWjpteftfy&P* diguiiiimum tranafcrrcs, a.Qaitdcbis ds pccfftftUatCtiin «^ccJft*v*ia

Ff x*i*)

C 1ld. V\t& * * * * * * *

regno fuo 3 & quod *b omnibus lan&is ametur, colatur, adoretuiv adeo, vt fi poifcs, vdle^HIum omni illo San&orum amore diligere, &obfequijs colere & i i n i 4. De praefentia Deiin omnibus re-btiSjpnefercim in Ecclefi&&:deoranibus amatoribus, & c bieqnijs, quibns omnes iufti per«mnem«tateKulli placenc, vellefque amore feotum Deum dilig^re &omniabonaoperaipiornm externa, & in-ternain honorem Dei facere. omnefqueeorumdemLbores ^KtS^/r re. y.Devnione Verbi divini cum humanime, five quod h mo ra> tusfit Deus,Deuique homo:deorombus bonis Chriiti principis.ca-pitis,€ratris mtroris tui:dt*eo,qirod nqbiftum habit;etperprrtectio-nem fingnbriiiimamr & Euchariftiam. 6. P$;boni?> rp^tris Ecclefis, vninte,lci!icet vniverfalicate> fandtitate, S^cramentis, <c atfiitentia Spiricus S^nAi-7..De bonis proximorum,^ debonh fratnmijprse-cipne de mir .bilibus perfe&orum donis^quod a peo illuminen tur, & toflammentu&j de-Klerubtlque eos astnulari. 8.De boiais tuhj icili-cetextttimata remiffioncpeccwtorum , nonnulla emendatione vicae, &fpe ^ternas be.uinidir,isrpoftiiUbifque>yt Dens hoc gaudiurnim--pleat,<*t ad vicas per£e&ionem.J&. astemam gloriam adducat.

,1X5 R C I 11 V M. XI- De-qu&rendn pace cum Deo 3 &. ccrdis. trjii(]uiliit<iie0.

i . \ Spice Denm in corde ttio, vtamiciffininm pacis regem^ qui £. V vult h:bicatKneTt liurn oncatLitn eile s & am:trorem pacis»

quaHn fubie&ionead De.-tm confiitir, te eile conititue. %. Sc^cue, vc paceoihabeaSjteinomnibus Deo inbijcere, madata,& confilia cuf-todiendos in profperis3 & adverfis eius beneplacitum defiderando,. imperfedtionefque: vitamio. 5- .Sc.«rues"3 vcpacem eumproximi'. ha-beasjdem'apere.,idemdicere;in ij.< videlicec,quas iecti innt 4. Pro-j>o*ies.propteramorem Der, &.defiderium paci^in ijs, cjtuv. Dei le— gi nonadverfantnr, fratruro moribus te coufi^rmnre; de rebus, nt«n atker qttamprudenrer, loqnif & ita circumipe£te c rn\\r i^n 3 vc re-moex Jicfcis >ant f 8C\% ttiiscauiampertiubationis acciiiiat. y. Pr-e-pooes, carnecn.fpirituifiibijcere, vcin te ipfo pacatus fis5:cc••girati^ nes,.affe£tiones,adiones ex vfurationi*,& perfeflionis/rgrilis, ciif-ponerejtedilcut^c-i&j fafta.alioFiimad cenon pertinentia relin-quere 6. Sratue* radices omnis perttubationisi fcilicec p^prrum itir tficiiHn, & voluntatem » e^cinderej & aliorupn.diftis, autf^ctis ne-^u«qu.im cenderej Scinimeriori hohajnecum folp Deo vivere* a^ finullusin mujndo eiTeti& hae^ eadero a DominopoftuUre,

EXER-

tiber Quinfus> 115

EX E R C J T l V M XII . De abslracitone ab ommbns creaturis.

i h S;>ice Denm,vt finem vltimum. euius gratia iondicns esi.ac X \ vtle&um mdlli&mu&n, in quo (olum poteris quiefcere, te

vero , Sc casteia, vt fpina*, irt quibus hullam poteris tranquillitatera habere. 2. Fngies voluntatcoc propofitoabomnipeacatb,eciara mir nimo , ira vt Forti averfione *b omni illicito elongerb.* ac vthtmemi converfione ad DominumconverMris.& nihil nifiin Deo,& prop-ter Deam,ag*s. ^.Denudabis teabomni creatnravoluntate>& pro-pofito,ita vc quantum poffibile fuerit,a ccgitatione uw,& ab affe&u minu-s ordin&to reijcias parentes,cognatos, amicos, temporilia, eu-tfam tuae falutis> honoris, & comnaodij &ita nndus manere veli*, vt antetribunal Chrifties appariturus.4. Spoliabisteabomni delec? ta tione,rib illicita ita^ vt prius mortem inctirtas > quara ei aflentiri , a licita ita, vt eupias, (i fieri poffet, oroni]pror£u$ dele&atione propter Deum carerejquia tamen bo<:fierineqHit,ftatiissdele<3;atione$ eibi, fondni, & reliquaspropter Deumfolnniaflumere, & magisinipfb, quam ipfis deTe&ari.f .Fngies a te,ftatHefque Gne te vivereiquod c6-lequeris,fiin omnibus gtoriam Dei, & ncn tuam, neque.fecundaria hnentione, quasfieris, ficifl ijs, qux acciderint, id, quod fuerit Deo honQrificentius,Chriftoconfor«jius, proximovtilius, & tux volua^ tati repugnantius,elegeri*: fi concemni, conculcari, & dign-us omni opprobrio exiftim-tri, volueris* Gcorpus, fenfus, aftechis, iudkinm, yoltmt^tem mortificared«creveris.6.Tein confpe&u Domini «ihh\ re^utabiv: & quidquid fupra nihilum tuum habes,Dei effe, confite-* beris.& de hoc;quod ru nihil ex te fis,& qnod Deus fitomneboniu atqueabeo fintitnniabonJL gatidebis; dicefque, nihilpoffum, b*-beojfedeffe, &operaria Dominoaccipio. 7. ReptotabisteorafiikHS viliorem: & fi hoc non itafentis , te fiiperbiffimum effelugebisj fen-tiefque fi alij recepilfent a Deo bona,& attxilia»qu* tii reci *>is, d&ulta ferventius, fideliulqiie fervijffent illi 8, Cum xquali Dei g.Iofi , & nnlla a tedat.i ^ccafione, ftatues eligere potmscontuTntli.j^rqua» honorenij penuriim , qmm ibuitdantiam, anRamra, quam duloe, nolens aliam honorem, ^bundantiara, dnloecHnero, nec bontim nifi Denm.

XX E BL£lTIV M X I I I . Dtrefignaiione, & perfettsobldti*** in nunibus Dei.

*• A Spicies Deum , vc fiipremim maielratem, & te-veaihiltinr L \ nnteillum,hihilqttetequius aut ei gratius, quaroqir&d eiti$

v©lunt<iti iubdiinaHr j exiftimabis. %. Refignabis ^c «d^aorttm» qwo^ F f 2 ffiodo,

Gctfpeiri'. Vitd SfitttUAlis*

modo, & quando Dominus eam venire voluerks & fcetidum fepnf* cbrum Regum pahtijs prafer£s: item & ad vitam, noa cb amabili-tatem eius,fed vt int?e imple;*cur voluntas Doraini, quam ei in holo-caufiumoflerre conftitues, ita vt,five vivas, fivc moripris Doroinc* vivas, & moriatis.; Refignahistead quemcuqnedolcrfR) & «gri-tudinem etiam per irmltos menies* *ut annos; item& adfanicatem* uonobappethum natuix•, ied vt voliintaj Domini in te fiao qnam *n perpetuum Dominiobfequiumimpenderc conftitues,4. Ad om~ ne-m inf^miam ( nulla tamen a te daticccafione^contumeliam £c kitiufm&di»Jttm & ad honorera,& bonaEafamafnon propter ipLrnf fed vt vohmtas Domini impleatur,quam propoaes vcilem facere ad glorHm Dei & farutemanimarum* Wk Adomnenvindigentiarn. in-* comnaoditatena in vi£hi > vefticu , & huiafmcdi^alijs:itera & ad ho~ nefrjm commoditatem;qnam fi habueriSapropcer Denm>& in Deii^ ad eluiqne gloriam fufcicpies.6. Ad habitandtimin hoc , & illo loco^ etiv.m inter extrinros, & infideles: ad boc> velillud minifteriurp, li-cec-tu» ienftralkatirepugnamiprfcwt detecbedientia, difpoiuerit^ 7. Ad car.endum cmni fe.nfibiii gratia, & devcucne, d oniiqne ad fa~ hicemnon necefLri/iritem Sc fed ha;c h <benda> non vtinillh quief* cas^fed vt-eocum vfn rasgis Deo pI.iceas.SAd vniverfa,qiiai in tem-pore,vel «ternirare accideie poifumjadeo vr. fi veSIet Deus,in per^ petunm in infrrno te eollocare, dummodo ab eius pjratia aon exci~ dasj. aratus fh pr.o DeigIoria,ilJud perferre.iJicaiieclus perfeclif-fimarn cum Deo vnkmem, & altiitimam perfeiiioner» continetfc tjuare conaberis in eo> non cogitationc tantum, ied veriifima ubics-tioae tuae volunt«tis,exercerii

MXE RClTlVH. X I V . Beposluhthneconducibihtmad vnwncvh

A Spice Deum,vt Principero libcraliffimum? cuius eit, feene-ficia inomaesconferrec^ parva obiequia magnh premijfc

r«munerarr*exigefque *h to cr.m pJena fidtick hncc\vx iequu.->tur9

»d gloriam eius.i . Petes omne,qnodipie ett, vt Icilicet ie dettibi vfc ohim fruaris.puro nudo,^c perfeclo amore,fciens quiasfi ilinm pof-(idem^qn^mvisjcaeteia defint, diriflimus,«5c f clkifilmus eiis, fi vero c£tera adfiut, ipfe verodefit, inftlrciifimns»^c panperrin u$. 5 Pete piiriif?m4minteI!eCTuilInminutionem»vc Deuan addiligendumcrg-uofcas^einfque vdutatem fequendnm, ficul vmbra fequirttr corpui* kem txiq vilnati» cognitionem,ad contemptum tui,omnefque veras, & felidas vittute» # acdtf&derium tuiBf ^rPeteperfeilionem yir-

tutum*

lihr Qnfatttt* n i

tutuin>vt eat pofideas, 9c in a&us produeas, pr»CTmie iBQxem ve-hementem, quo Deum diligas femper, <5c xftuantibus dcfiderijs, ii» eum tendas, & non aliter quatn radij a fole, fic in onasibus a DeO pendeas, & illi inhxreas.jCxteradona nonneceffaria «d fxUitcm* vtliberationema tentationibus preffumis periculis,dev6rionem f€& gratianu fenfibilem, & huiufmodi eafolurarationcqua te Deo ma-gis grauina 3 fanflum , & humilem efficiams fi autemad hoc pro fur tur&non funt> defpici-as»

£XERCiTlVM. X V . De qturtnia anfnmluu, & fimiiiiudim ad Dcum.

Ii A Spice Deum,vt ignem piirfflifiHitn,a qno poffunt omncs tni JLJL defe£t ns3 & imper fcdiiones abfn-mi; ab eoque petes, in ip-

fius fimilitudinem trans formari t. In hoc igne extires Ofisncm diifi-militudinem tuam quam ad Deum habes7(cilicct vitia, irupfrfe&io-nes^pafliones, propenfiones,iropatientiam>perturbaticnem1& cxte-ra,qux non figiUatim recole^jled quafi in vnum fafciculum colle<fta fufjpirijs, gemitibus, *< conrritione cordis in illum ignem, vcconfu-mantur^proijcies.j. Ardenriifimisdefiderijs, & petitionibtis ad Dei fimilitntf inemafpirabrs» a qjgo perei, m Dei fimilirudinefriae divmi-tutis^prsefertiminpuritare qua vel leviffimo defeftusfugi^s3fapien-tia,quaeins voluntatem ad obtemperandiim in onnibus nefcas' charitatei qua vt Patr^m amantiffimum dilrgas, amore er^a amicos & inipricos, srsnqnilirate, vt anireum in omnibus paeatnm h«beas vt divinumfluxum polfisaccipe. 4. Simibbus defideiijs, «Scpofin-latiouibus c nf. rmabis tehnmamtJti Chrifti Dcmini, pnefertim i» fciirailitate,cbcdirntia,p»tienua, n-Jlericordia^&zelo, qno Deiho-noremdefidet&s.y.Rogabi* Denro, vromniaimpedimentafnbmo-veat,tam Jnterng Jmpeife&ioniifn,qiu-mexrerna inntiJium^occupa— tiomam qua? re a perfe&ione,vnionecnm.ipio retaidare pofiunr.

JEX ERC1T 1 VM X V I . DeafpiratiG»ea&diy'wamvniotum.

S lmilia facile copulantur.r.Ergoafpice Doniiftum, vtfinem t\w; omnibus roodis poffibiiibtis illi vniri, conuipiice, & pere &

qnando id per eins gratiam, & fpeciaJ* donnm confequaris- 2. De~ fiderabis, Sc petes vnipoem memoria*, i%: iutclJedHS cunaD^eo, & eamdifcretoconatu habere curabis 3 vticiliccrn-ftnrei^rdenV Dci , Sc fine difciwfibns Jncra te alpicias , & libi -prccfeneem^

iuciasj

Compend.Viu Spirituttis.

facias,fifque, ficut filius coram P;jtre, fponfacofamfponfo, vrl vt t rat Magdalena fedensfecus pedes Domini,& audiens verbu illins: non quod in Deo nwnc pedes,aut corpus confideres, quem vt Ipii i-tutm intueri>, led vt h#c fimilitudo teadiquietem , & filenthim in-. telre&us nramiducat 3. Defiderabis , & ftetes vnioner.-, vdlnnt^tis pera&afclemaraoremi t e , ac tuaomnia in eiusbeneplacitum relia-quendo^ita Ytnihil praeter cum volis,4 Imvgin.uiones, quibus Deu imagineris,vtUicem pulcherrimam, velignem IplendiJiihnium, jn-tra te abconditum,vc quieta fuaviute ad amorem accendaris y. Ds-fiderabis , & petes vnionem appetituum, ica vc ad eum immenfum igaem, iub quo Deum im «ginatione cognofcis , cordis motibus fflp ciaris.6.Defiderabis,& petes vnionem fenfuum extern.orura,q*'X in hoceonfiltic,vt ienliis pro eotemporele i terrenis abftrah-»nccHt tfe bono,ac quiete animae gaudeant, & eam a tanto bono non jvertant. H x c £inqium]ie6derabis,& illum amoris gradum, qui ad hxc do-nacofi(«quitur , fi tibi expedit, fiauceronulueritte Deus his uonis Grnare, in tua paupertate, & tua voluntate quiefces, Sc ad maiorem puritatem animabis> fi forte aliqnaado ad hunc fuperiorem locurn VQceris.

JEI' E RC ITI V M XVII- De ingi pemanflone in Deo.

i . T J Irmitcr credas Deum in te efle,& te in Deo , nam qui manet 4. in charitate, in Deo manet,& Deus in eo, petes, vt dono fa-

pientis (119 hanc fidem perficiatj vt hanc veritatem, quod Deus eft intra te,& tu intraillum, non tantu ipecnlandocog;iokas,(ed qurifi C©ntre£hind:>,& guftandoperfentias. z. Propone, iemper vivere,^C manere in Deo, <!t Deum cogitare, vr concL;ve retugij tui: pete. vr, ficut qni claufus in cnbiculo nihil videt, aut fentit excra illnd, ica ni-feil extra Deum videas , vel fenfu percipi^s: quod non conatu indift-creto, fed ardenubus po(tuIdtionibns:& quieta, ac fuavi attentiond obtinere cur^bis. ^.Scatueomniabona, & mAa pxnxde manu Do-mini accipere, £c ia HIID referre, nihil alind quxrendo nill quod ei fuerit honorirnencius. proximo vtiliir*, Sc fi necefle fuerit, r;bi aio-leftius:quodfimiliter afpir-itionibiu, & poftuUciOnibus divinaegra-tiae quserendnm elt 4. Defeftunm tuorum. per Chrifti Domini vnl -nerasvenijm humiliter pete,in ipfius faneuinem merg^s,^c eos vita-re propofle;.& virtutesomnes defiderijs>& poltubtionibus amplec-tcre^^-.Ora P itrem rm a memori * tuacunctas t i n i imwgrn.Mtionet arnoveat, & fandlr.eam rcpieai: Fiiiuru, vt intdledum cc gnirione

fumftti

Ither QtttntUf* iif

fnmmiIv:)ni?bencncion.mi& (3$g voluntatis tw^que vilitatis illnftretf • S^inuim S^nftum . vc volnnc.ice«r» cuam iu > amcre inflammet, Sf> onviei aiTectus cuos rapiat,^ ab!oibe«it:Cliriltura Dominum cruti-fixum,vt perlan&illimas virss corporis,& aniaa»fu» vires tuas, & fenfus purgeta vitijs,& virtuteomniperficiat..

EXERCITIVM XVIII . DerenovatmevmoniscumDeo^

C Onftituereante Dominum;, vt ante mare bonitatis^pulchritu-dinisjuavitatis1; & vtilli teimmergas, autimmergi concupif-

c.as,hsec, quce fequuntnr, f^cies. i.Dei beneficianumerabis, prxler-* tim incarnationis, Sc pro eius fan£tis a&jombu?» & paffionibus gra^ tias age.i.Dofiiinum totac tam grandia in te beneficia coxifereotem redam.»bis amore nudo ab omnibus crearuris *• puta cogriaris*amicisj & Cieteris, ptiro ab omni immorcificatione, vehementi, qui omircm extraneum amoremabfurmt, oi quafite abforbeat, & ad qusecum-queadverfa veluti infenfibilem reddat. j . Refignationem, poftula-tionem, St conf -rnmionem repetes: refignationenrb qua de te fi^t ia tempore, <?t xternftvite , quo 1 Deus voluerics poftulationem, qua, Derarva tepojlideri^poftuless &omnia , iiveprofpera fiveadverfa, Qiiibus eigracus es futurtii; conformarionem, qua Deo. in puritate» & virrucuro exerritjrione, pro po.fle, aflimile.ris. 4. Defider&bis <3c poftulabis ardenter immergi, abfcondi* transferri in abyfu-m divini-tatis Dominiiillum 3biorb*re,&: viciilim abforberi ab eo.f.Dende-ra | G poliibile tibi fuerit, Sc Dominogratum ex qu-^hbet aniraa , ac prascipue ex tua , reg >nmcoelorumfacerei vt in tqt*, ac tanris ccehs •empy:rei> Dens arnetur adorecur, & laudeturj insmo jG pofiibile eiiec lingui is g'uti> aquse, &.grana aren» in coelo* conveftere, id proglori.i Domini pra^hresquinoxnnibus ilJis diie&taflisgiFadjbus tu folus De.um djligere^jllis defiierijs^c^finajlibu!» tepafees,:donec Deus ad aiiquam experiensiam fux fiiav&tCfs te jutoitcat,. fecun-dum prbvidentix fuaj dilpoficionem.

E X E R C / r I VM XIX. Deiilett'Mcproximorum.

l \ Spice Deum, vc excipi^ntem ornnes (I»w ambris fui; voIi!n-•/• 1 cemque , quq ad ie pert^jec, vt vniverfi falvi fiaat pbfccn-2 temquea tesvc Ci ipfum%di!ig?seos,quos ipfediiigii|dj3igas,&;^iioi± illeodiohabec, averferis. ilPater^Uigic filiumifuuro.Chriituni.Do-aainum , diligc eti^mtu, & de^ei^^Jombtiscii^hutfiianirfltis gai69

de,

Compenk viu Sfiritu&lis.

&efprootftnikus myfterijs vitse,& paflionis eius, falrem in generali, gratias ag^ffc illnm pro amore Dei imicari propone. 3 Dilige Eccle-fiamfponfam Docuini; $£ eidonaa Deoaccepta voles; augmenruni fciliceceius nuftAerumfidelium.puncatem.exaltHcionern, & cascera, pcccipracfertitndiligeseamEcelefia; parrem, inqtia vivi»; (iatuens cius profe&umipiricualem, & refonrutionem ua^gis exemplo, qui *lio naediopromovere.4.Dilige proximos tuos,(iatuens non ii»wsth retetncre» illos nondeipicere,non eisobloqui > nec nulum ali^uod irrogare»iBEjmo eorum dii*a,& f i&abenigne excufarceos cibi pr#-£erre,laudare,aut certe,fi non fintlaude digni,tacere,& quibus mc-&)% potueris,adiuvHre. f. Dilige inimicos, & pro iilis fpecialirer orag benignc eos afpicere, & pacate Inqui, bonifque operibus fuperare^ conitirue. 6.CMiohi*b~bis,& deteltuberis, quidquid Deus odio kar fcecpeccata icem propria,& alieaa, ironaortificationem quoque iea* kuflB,& affe&uum cuorum in acie Domini expugnare,proponas,

Be sffettu grttlmm aftioms, C AP. Vlh

AMor Deinosfolam excicu ad proprias aCtus, fed etiam ad omneffl virtutem j pra&ferciiii gratitudinis aftefiuEn, qui eft

Deo grariiSmusi& magni merici; tam obgraticudinecn, a qua impe-catur,qiumob relrgionem,a quaelicicur: iicetenimgratiimim adio erga bomines, a graticudinis vircute eliciatur, non vero ea, quse ref-pe&u Deihabetur. Haac Deus fepein fcripturis a nobis pechjCuius amiffio ianuamoeli quodammodo occludic.

Ineitamenta adhunc affe&um funt feptem > maguicudo feiliceC beneficiorum, vcilitas corum, iceratioeorumdem> maieftas datoris, affeftus largiendi,indigniras recipientis,& vilit&s.

Agend^ func ergo gratiae pro omnibus beneficijs, nobis, aiijfque exhibuis:qtiia,qnibtifcurnquedenturi nobis etiam dantur, & noltra beneficiafuntjnam R ahquis det capiti pileum,collo torquejm>nonne pro his teneris gratias agere?iafpice itaque omnia beneficiai & vide-bis,ea atit capiti,aut merwbris tuis,aut rebus tuis efTe donata: nonne Chrifttis eft caput tuura? Virgo colIum?faadi membra?& res omnes ia ruam vcilicacem conditas.

Sed qno pado agendas funt gratias? aecipe £©rmulam circa inear-natioms myfteriumfr ad cuius fimilicudinem, mutatis mucandis, fiec affe<Stus circa beneficia reliqua.

1 .CGmmemorabis,quoniodo Deusfiliumfuwmhominemmorta-leiBj ac paflibilem f :cerit,in redemptionem generis humaai. A.Fate-

beri*

lAhtv Qjlhtus. U 6

|>ens Deum effelniius myfierij f>£torcrn, in quo fitas perfeflfones oftendic. HNM p f e f c fHMftO^iisfic'tdiiti eperis radlkcr, & t?tni b^riefijijl^rgiEongaudebis.^.V^^Sj&g^trdebiSjquod Cfa-rifhis Do Eninrtslir Dein.4.GratioS ages Deo, quia tale donum dedic C&riTco Domin ?,& quia oobis^non aliud capuc,quannfiuirn filit^rvdonavit; & creatiin»? magis,-aut minus,prout aiFefitus diclaverir, ad agendas .gratesinvitabis.r.OiFeres De^, ;n jratiarum aft :onem,omnes affec-tuscordis tuis .jper.^Iab^res^.blequia, & arTectns mftcrunv,4mpie$ Scljudera ^naelnrum, fanQonioa, Bedtillltn» Virgi&i i i m m o , & ipfum Chriiturn Dorainwra tibi in principem . & redemptorem do-rntumjninneforjuceins v i rcu te-& perfrctiooes ofteresscjui-j tibida-bo ; Domine (inqnies)pro benericioboc? om^es boass ccgii^ciones, d'.rffderh?,& operaroe/?mhiI eft:ctnni\i fanctortin o b f e q n ^ panim efbi ibv nbi om;iem lab )rem..& aca ">re«i C-itidtom nf p irurn efi.Da tibi fmftitat^ro & merlca Be^cifilmas Vi^gines: d:> tibiomnes n ar-feftiones. fanftiiiicivas htiTnmitatiN D.>mini mei: outir) aitei-.'u deu* derij Mtinic ira maieit-stem riram, & immenUs MrfMEII iflBI ^eas i & Ocxineb >rmrn » H H l h be j quocj ll dato i:np )iiibili non h b-frcs, id feotum tibidirem: & ha:c recompenfHria.fi amex-parce o h h t i a d i , qnafdcio, at ex a&ffe rei obl.ita: femi ui; beaeheio eft. d.Statues/illi rn ignoferv;>refervire,qiii* bonus,*& digntis eifc& te i i eius manci-pium coferv-ire->& os a i Lmdemicor a l yjnri irem» & mmus ad opus ^perirr. 7 F i i ^ vt re filium adoptivnm f tciat, & frarrem per graria filij fui,!c hxreaVm regni fuiitderi p i l M t ^ i l diximiiSjpoifoil ^bis.

Si ve o «JOIUC^S jjlur.mos di**s io. hoc aiFeilu impendsrc, onaaia beneficufa&a Chrilto Dommofimulcommemorab:S3& Ciceajqix £fJ3b huu feHJs.

t f | fpgj 17 PH I . T>e benefiayfMis huw(iniutl Clirlfii Dpmhj?!*

C^ Rati is 3 r»s Bedtiliimtj•Trinicjrvjni» dedir Chriit*7 DottMf?o« X i .Hrfe d^lgj verbL^.Grati;m c^picis Angeloru.07,& li >mu:i

-quos vt C4pat dirig't,& in quo5:v*im ari m?ricorie o^^rfid nm,i•!fi«ic 3.Dj-£rnrjrem Pwegi>: rotius fmindi,& S-icer-d<icisfuma>i, quiobrulic

rp^nem,c^: vinini. 4 G •'xtiam Jiabitualemio generec?rac;^ ir-fin|ram»;

cjun elTet wm0£ ^^4mMmd Beatiffima Vi!fjne»& tateris iAfl&is^ti iuilis.c.Omnes Viituces#donp, &er«tiaserOT? &&&J& S:icnvimJ

-«iifaroJ& ex-erimentu!cm.7.0mneporeftittern in c^I^Sjfc fefljfQ^ tata mirabilia operaretur. 8 (Jur^d rska operaretnr, & j^craret i%f"* •vita pro te 9 Q»^od refun:exerir,, in cc:!nni 1 .fcenderic, addexter»m -Patiis ieder i t . i w ^odibi^ tJ t fx ,nmniagubet i3e t , : :

G g i'X£&.

Compeni, Vit* SpiiltUAlk

* K B R C I T I V M IL De benefict)s jaSis Beatiffnu Virgini^

C^ R^tias rges f;-,n£HflitriCi• Trinirati. f. Qiiiackriit fi rdtifilmse J VTirgini dignitate Matris, qua nihil fublimitis in creatis. 2 Pu«

fitatem vugmitrtis flmnl curo mr.temitate. 9 I xceptknfm borrni peccato ciiginalij& c&ualijfic vt hma eflet puKhiicrj ele&ior fv-.le. 4 Gratism, fnpercmnes San&cs^ <S: Angele*, Vittmes perfe&ilfi-mas tanta gratia digtTas,donaj<5c prserrgativ^s t rnnes, Cjiuis Dcusia ftvn&u cfiudir. j-.Ccntinuationerotfceritoiun:? ira vtiemper vigilns* & forte dcrmien- , rcererernr «bjqueiiuenuptiore, $t admaiorem fan£Ht ,tcm tenderer.6.Cnnverfatic-Hfm cumfilio Dei c;iu m vtero geftaYK, vlnis (uicepit, pkvit. providit , & affidiio alpeftu eius, & converfitione p»tfcrit. 7. CorGm m virginitittis, m^rtirijjdofirinsB,. R AbucdantJifimam gloriam animas, & ccrporis, qua fuperemnes-. choros Angelcrum, & cre<*tur.am omnetf) ex^kata ccgnofcitut,-

E l E R C I T i r U III. Be beneficiy^quA Dem Urghus csl Ar<?elis*

G -Ratias ages Deo. 1. Qucd eos fecerit naturafpirituales, im^ morrafes^incorrwptibil^s.i Qwod perfeceriteoriimriaturrirn.i.

quo dd inrellefiam fapieDtia perfe&ifllrna, quo-ad vclunmern •< m-itium virtuturn i.ifiifione, potentiarobuftifijma., & motu iigililfiruoi. 3'.Quod graiia eciumcfem natimim-fcxornavefit,Hb omni cnip^ exe^ merir>omnibiu vimitibnsTnpernatiualibiise&puliveric, moiiris ein-nium virtutumirnpleverit , & brevidurationead recipiendam bea-titudinemaptos frcer.it.4 Q^uodgratia^ & meritaiuxca perfeftione Datnrarj&glori im inxca menuramgratiaz;J& mericsrum impertive-rirj cV r.bf ]ue experimento alkuius miferise. in beatitudine exrulerir.. / . Quod.eosinnumerabiles feceritjOC fummo ordine in tres Hitraiw-cTiiaSj& novcm cfeoros diftinxerit,& fumma concordia federaver jfo. ^.QuoAeorurB q';ofdam,vt.fjbi alfifterenc,a!ios,vt miniftrarent3ele-geritj & iftisipf<-rioris!rundighbercationea & curi.m bu roinnna co--lperui.7.Qnpdcuftodetn Angelurafiiumomiiibti.s donis3qux ex his. C(<lJigur.nnjexornaverit,& eins minifterio fiiac mifericordias divicias

cliuderit.. EX ERC 1T IV M IV- D' 'beneficijs fanttisr ddtis,

C^IVatias.Deo ages. 1. Quod quofd^m a prim^ «tatt,ance expert-J mefitumm^itjx> alios poftmulu peccata vocavitad perfec-

tionerB, 2v Quia ica eos-purgatit, & vtodor mali petie non tcanerwt mw& Q1»^ «W Virtimki8jdgais,fl«iitii,Ul>gj!^

Ziber QithVut* 117

pfo r?nf? gTori: . p l l p nd mnon^m pmirntem fub!imavit 4. Qtiia eos fecic aflione, & bonis openbns confpicuos contemplatione, & fa-. roili;irk.itedivina perfe£tos: £z eornnaexrmplis, verbis, & orationi-; bns plurirnos W§ viaro Ifchtm adduxit. r. Q^ja fan&iifimam ecinra vir;:tn oretiofiffirmi» & f&liciff>rna morte perfecit, & rmiltis eornm conceffit^vt pro eo fanguinem funderenty& vita *mitterept.6.Quu ros immenfn gloria cumul;••vit,-& in Reges,ac Sacerdctesadmijjt,vt cum Chrifto re^narent. 7-Quia eorumincercelfione mirapatrat^ & liobis plurim.t bona fpirituali<*,& temporalia prxitat.

I X E RfclTlV M V . De benefici]s2 qn& Deus puftat iusJis m h*c viujnaxime perftEtis.

G Ratins ages. i.Qiiiaperfe<Scriiradefe6h«sfi)ftinetpatienrifli-* mc, pumt benigniffime, & fepties cadentibiJS p^reir. 2. Quia

eos fap!entia,& fcientiailluminat5& fui notitiam,flc ngendorum,at-c(ue vityndo^um cofinirioncm eisdon?tj vtamslis ftigiant ,& bona f«ei/rr. j .Quia ees inflammat atnore, quo Deum, & proxiaaos dili-gant <5c terrena defpici.<nr.4.Qiiia ees rcbcrat, vt no modo prxcep-ta, fed ftLm confilia, & opsra magna,adqu£natura non fufrldt, ia fui metictinv& prcximorumvrilitatern perfieiant./.Quiaipfos po-tf ntifiime u m*lo retr*hic> & munrs efi ijfdem ne cadac. 6. Quia eos a tribulationibus eripit,vel eospr«veniendo, velfuftinenti^m tri-buenio^cSc curnoportetadfalutem eorum, eas penitusdiffipando. 7-Qui 1 eorum ontiones audit$ipfis,& alijsad pecitionernipfornm, beneficia piaeftat, & fiudioconteplutionis l»tifici»t8.Qui^cosvic-tores mundi^di boli, & carnis facit: & vtextent«ti< mbu.\ fm&utn reporter.t Cc ncedit 9. Quia facit, vt ipfi vitam Argrlicstninl)itii5^ & ab «'• licium c<..mmnnium hornirrum ccgitationibus, defideri)$, & cutis alienam.lo.Quia pr^ilatJvtvitarnhaJicfanftamor.cecIandar!tJ

,& prafcmium confecpiantur. EXE RC£T I VM VI. D* hcwfsqs» qud uetts prtstat

pe eeateritus»

GRatias ages. i .Qma psccatores patientiffim£ fuftinet. & intei:; trirfla, ac inninuera flagiuj,TOnlcis antiisfilet. i .Quia eo^ be-?

nigmlfime vocat concionrbns.exemplisjiafpirationibu^ tct roribn?^ prolpcri?, adverfisj & fi reveitantiir.BiiferTCordifGroe^M.rir^ fefpli i millies peccent,miIIi«s-voc4tjc\: aunqnjrrrreiittmt, tyhfr a^m'ccantur.4 Quiadat ei$ oataiaauxiiianeceiferh*, vt i i lni i^l l . . /.Qui^fibomrtnatiqiiodf^itww^ondefpicit, feilog|^a€*§cfcj|*m> illjs convertcndi fuoJ^Qj i fa «i*terppcwalia no mg$X*UBW&ib&c>

<3g 1 feonori*

COMPSV,&* TtM fpirhtuUt.

hon^ribus, divi?ijs>& vomptglibuf c«mjj,it. 7. Qni;i pod vitiJ mafe. eoniumptam, ixmlcos ecruraiI morce;Llvarl& etilcaciiJIrnis au>:ir;j$ akqueis dnboli educir.

kXEHJlTlVM Vll. Dcbentjidjs cGlUtismtotaiu Vahjis.m.

C ^ Raciasages. i.Q^iaeam [>,jmueiegit;it cxcrailLm «iilii ?uz J noriri&m fuperiiaturalmm ves icatu.au c mfJia ad bene viveii"

cura, aut aditucn ad aliuem concedit.i.Qju eius c^put, <N: princi-pern vcluk elie blinrn mtm>aquog;jbern .tur,t!t cognici^ne verira-tis, virtut»*m merkum , omaemqttepulchrftudinem accipit.j. Qjia. Sfurimm S inftum dedit e.i animnm, & qo»» vivificacnr, & cop B # i tur,vc efuldem eorpons nvmbra fimus. *J Q^ia cofert ei dodtrin&m, qua cognofcat DeCi. ie,pr«&icntia,focHra, & p xterici Lbique errures qtiirjue in cmni v\r:::zc profio.it f Qji i legem Ev-m£elic«m inom-iwbns ^9cM/M£h41 coriuI:j^ tulitjqu^mciein virtutem prceicri-bcticSc nulhtn impe;f.*;:lio!iem i« dmictit. 6.QMi.*gratium,& auxiiinm. ad #«1 cu^lodien^nmlar^icur cuiu,> adimpietionem , perfeccornrn, Vit^f..Ci!£:neiTe,o<ler4dic 7 Qwa jcmmenca, quibits gr^ti^ ar.xilia ad omnem E ^ E l ^ ^ vita,&: morcejCcnleqniaiuivtribuir5 & ia* c:inv.xum^cfuo Chr.;,,ii corpns H f.u:gumem offeiimns. 8. Qnia eiiica-chrj LTdrionibu;sp!:a:/i"«t. 9 Q^\ 1 crjr^m pukhritudjnejex v-.riec:;te ftiC,aumJ& o&cijui n E;!.!efx.i:tiLuru,>.'C pro^.-srtianefquaseius co-erv"*tio&i,& amxiero delcuvir) imp.'ftir.ia»i?Mia crrpecuicjtcm cri-bnicqwaabimcio mundiviqucwdfincmj&poitdieni iuJLij ifi cce-51-Inm rraml.-ta, msr.terr.urn fepAte IXZR\ZI riKAi VI I I . £* bcnc[ir,'y fpecuHbxs nobts &> ai]s donnis.

G Ratias ige i.Obbenefiu* ti-tuise hutvlquetibi dunat-5 tcili-cetquod te in vrero lervaverit^vicam altierifsai-"stum.icniumj,

rajjcinm. <Jfc incolumic^temdcderit. a.Obbeneficia pritise. liiicec, quod ribi ptr b »otiImura a peccaco muddYerir,.filiugB iuumj. Chrilti fratrenB.basred era regni (iii per grutiam £;ceritj& effic^cii?ima auxi-liaad ber.evivendi:m,& perleverindumacrrjbnerit. 5. O b mentri3

qusehibnifti^r.be^quccperrlioiiiijquia peripiumn6ltetic.4.0b' affli£iknes>invaletudine$>& trib«l«itiones3quits iuftinuiiciiquoniiiia iHiSjVt ttinfionibui ,expolicu$ ell. j , O b b^c^quq in prxlenti retipij $ quia bona aatnr3B:& ^ratiae, & auxilia ad bene operadum experiris*. <.Obfutnranatfeira5etiam,& gratiae, |^ra:fertimb*Atitudinem.7.0bi eadona naturc5,sS: gratife, qu^e in proximos confert,eti;im inimicos^ «tiia b»TC tibi donanttttj^um ijs,qui ad te attinent, tribnuntur.S.Ob opera rxjiiericordi?^ & iuftkix, qux iacoelo, & in hoc mnndo, Sc i a ttyfcmo adoiUn&ooem fu« »qiiitaiis txercetv

Sit;

Ltlcr Qumhts. i 1 1

Cjc poteri? f^neraliter pro beneficijs gracias agere,vel ad particu-l;ui^ dc-fcendcte: (emper urr.en memirmle oportcc m^ieftatis dosu-toti», -imcri^ «c Lvgitatis, qudluabnna eiludit: eadilige, iedmagis datorereiftatucquebenc vu eis,& Domino c*reitituere per bonun» viuui illoium.

De ajfecht Ijudis Dei. C A ?. V I I I . T Ans Dei efl ia;.id«i qnml icn cognkio raaieftaus, & perfe&ionfo JLi liivinaej eiulque per veiba iiitrriora» & exteriora msgni&cati®, & exJcatio.Eft ;<mem re ligionis sctus, fiuu & gratiaxu aciic: Uude enirn maximum Deo culcuixi oiTerimus^ei nos ittbmittiinusJfccro*g-t' num ipfumjCrni.iqtie b^nore,^ reverentii dignum prxdicamus.

Caufe prcvocatices ad l.mdem func amor D*i,& grutitudo jtirnor: it^rnirfuis Dei,iuxciiJ Pi. cjui cimeris DomirjuJaudateeurn: dein-de bumilita* jvnde Auguitinu* sicsefto humilis, fi vis laudare Deu: iodiper & vitse purit.155 non fcJu quiaipfa eit quasdam Dei Lus, led ip l i I ens iua puric«-te sd D<t\ laudes caneias incitatuntande confi-deri.tio divinas maiett*tis> "is peifcdionh, Dei cpeiu at beneficioruY 'mm Dei nos inadmirationemrapimK.Dei Laid.ntores efficiunr.

Triph x efi lbt:s,pri nra operis.*qns eft ipf* reium umniiim n*turar & operationibus fitj qnatentis creitur^ iuis pert\&ionibus Detirn fcuK^bilem oJlenduur,& afpiciences>ac coafiderate* ad Ludes pro-v iriendas ixeitjnt.SeuiBda eit voeis.Terrnmenciij qusefic, quando Deum interius vener-.n-.nr^iTiirubiien) noicimus, u u ob luam maieE-t*tem, H beneficia, non fam qiiiabcnaaultra, qucmquia operarri* rabili.i eius funt,ipfuro excolhmusr

T n crgo » qui Dei perfeciiones contemplaris» eura diHgis, eitir cpera admiranda animad vertis* •.juique ab eo toc, tant^que beneficiar recipis | in huc genere laudis mnl tas horas libeacer impende : nibil enim ita proprie in terris reprsiencat cceleftem iiatum>qt?arn Ludaa-tium atacritas, vt Bernardu». tCi teitis.

FortnnL f.iciendi Undes hxceiL i.DominnmnominiBus magni-ficiscornpe!l-Lis,vt ficier.ri(Iimnm,opcimufn potentiiiimum:aam Gf MEi ^eberur exceilenn^.bfnefinjsjada^iraciis c^peiibiu3 tu D^miue es onariium bonorum>& perfcdiunum abjffus, a teomni* benefid« rrcipimus , & te fjdniir^bilmcn opernin^uficue^gnoicriaaits. tjura nt omni .Lude dig.jiirifDu prcedicemus? 2. F««cere, omnes oeitor^s dt-fcere, Lmd.bus Deum ceiebi*are, qtioniam ab eo recepertinr, qu«i habenr, & iunt veftia;ium exceilancix eius.j.FaterCjnec te, «ec v«-• veriacieuta fufficeread eius laudern:qni» tuaior <tllQtrmilM*dt>Sc fi a cundis h «ternura laijdettin fupervsilebit &djMiC:4«cr*li*svi*ct^

| tna,

Contpend. Tiu SpmtudlU.

«uh,1icettamexi!is,& penenulla fitlaustua adhnceamnonreij it: fcd vulr,-ite vuwmque Ltidari. y.Rcg. bis i!Iuro,vtiple fe l:»itihit, \ •metjvt Aigna fua roagnitudine bais fibi deferatiir.6.L,audnbis illtim toropterperfffiiones ipfiu5svn3>aut plnres figilbrirn commemor.m-do:ob beneficiu eius,a tejP.ucabalijs accept^: bopera eitts n.-iturar, gratix,aut gloriac5enarransn3agnitiidinem,perf'clionem vtilit-itera, zut pulchritttdine illiusoperis,prout(ph itus fervoris fugeireiic.7 In-vitabis te ad laudes Domini, omnefque fepius, & vires cuas, & me-kraeotporiSjinquiensioculi mei I >udctte Deu,qui vosluccpei&idir., vobifque tot,ac tantas pulchritudines prs!paravir,ve! latidec te oculi 3Baii-magn e,& pccens,quia hoc,& illnci fecifti. S.Invitrbis lan&os» ac Angelo s ad latidandum Denro, velomnes firoul,vel 1 li^uo^, <;ut •Iiquem,Ioquendo cu ipfis, velcum Domino. p. Invitabiscie^turas c«/e/tes,& terreftresfin)ul,anc figrllatimjoqtiendo cum ipfis vel tu

JDeo. 10. Ara^bis D^minum & gaudebis depeifeflinnibu^ eius,& ©peFibusi& qtiod fit ramdigruis omni ktide,& honore.i i.Puihila-Jbis aliqnid , quod cognarionem h^.bear cum ea perfe£hone divina, ancopercquod laudw-vut cuius gr.rh Doroinum ex It f».

EXERClTiVM I. De Uuie Dei ub eius potentu>cficnfi in xreatione

LAudabis Deum r b admirabilem potenti unoftenf-im in crea-tioneiquia nimirum d-m multa Vuria/uIida^peifciL^.virtutis,

plenalubito creavir.2/Qnip ca>Ios condHit tam irome(os,pukhros BDobile^jiolc.lnnd.itellis.mirilque virtnobiis exornatosjvt in res iub lunares inflneiet. j .QuLt coehim empyrenm regi-m [\:nw , & be, to-nim (edem,qiiift«m,tranquillam excruxir; Angelis rrpleum quoiu perfedio efl H)xfiirr\c.b\viT, & multitudo humanc incelleftui incorn-prehenfibilis- 4.Qui 1 elementa produxitjdecenterque n xnpouit,-vc te in^ice® ferYaremjac tsnta mixtomm,& snims! ium i n t o w l | & varietate decoravir. f.Qiiia hominem c.6 im. ginem,& fimilitudi-nemfuamfecirjgruti',& iuiticia originali fdBdnflri finejan luperna-Uiralem ordin«viri& bpfum mir^biliter erexir.,

EXERGITIVM II. DeUuh Dei ab eittsprovidentid eftcnft ingtibem*tione,

LAudabis Dsnro. i . Ob infininm eius fapienriam,Cjiia novit om-miimlub(l/4nria<,aKoprie:tices>virtutes>operationesacaufasi& ef-

tt£kus. a. Qui 1 finguLri providencia omnia ordin;jcinfinem gloriae fuae & in p-rticulares ctiiufque rei^alorix fux^ oftenfioni fux i»n-iei-latiSi lervire f tcit:& nuoqua finicahquid ab ordiue fuse diipr.fitioni^ «lirc, nec a prsslcriptis limmbus exoibicare* 3 • Quia fingulis rebus

media

Llier Qjuntu** 119

Bjcdf«^nnvcn!entiadedit,qiiibusftios fine$ aurequerentnB& B N P •V/lta fortiter ^tcingensafine vfcjueadfiriemeanim, omhid'S^p0i citdtm cnram h bet. 4.Qniaf,<cit, vtornniacedantboni^ in bomuit' per mileric.ordin & mahsin malumperiuftitiam./.Quia ergahomH nes^ptxlertim iuttos>ie habenvt P«.terergafiIios dilediifimosjqtio* per m§t§ pericula , & anira£tus, vfquead aflecutionemfelrcicaiif1

perducir. EXERCITl VM I I I . Amifericordia offenfa in redemprione.

LAuda Deu.i.Obmiiericordiam,qua voluit hominesredimdre^ per filinm fuum hominem f *<3um.2.Quiaeius filius interris vi^

fus eft, & tum hominibus converfatus 5 & omnium virtutum, pr*-2 fertirn humilii>.m , & mcnluetudinisexernpJumdedit. 3. Quiaper prssdic.*tionemimiracuIa:& grafiamjnfelk#umil/uminanrem, vo-liincatemque afficiente,homine-$ iiberrore revocavic;& ad veri Dei cultum,& cognirionem,adduxit.4 Qnia tantapafius eft,vtncbislui* fracribas peccacorum remillionem. Iwititi itn,& beatitudinem com* pararec. y. Q j n immorcalh, impaihbili*, & gloriofui refurrexi^iSc pem reiurgedi.nobiN cribnic,iannam c#!iapef uic & ledem p ravif.

EXEii€ITlVM IV- Ajuftmeuiiit Deiin hi>r,nnumu<Jlifc«tionc.

LAuda eunv i .Ob ineftabilem y^M^W^M^^k maniuerndinemj quapeccac&res-toIerat,beuignifime vocat p^nriiu & pratmio-

r.um propoficione& in fmm amkiciam admittir.2.Qjia d*t illis *u-xilia effie2cia,vt merita vitx seterna: h berints occ tlione*,vt in omnl virtute proficiant;& muicos a vifibil um amore abftrnttos ad m-rgnS f.miliaritatem recipit. j.Quia S «crarae.iuinftituit.quibus abundan-tioremgratiampromerereuir^&ipiricualia auxilia obtiaerec^/Q^ia fecit iuitos remplum (piricus mk quem reeipiunt.ad compnndioaSr-confolationem, virtuturn augmentum, gratiarimoperationss,^ a& obtinendam omnem puritatem./.Qniainhis omnibus hberum aibn trium non collit, nec Iasdio fed iliuitrarionibus , & inlpirarionibus fcfficacicer:& iuaviter adodium mali .& amorcm boni allicit.

E X E R€IT1 V M V- A iufiilia in m*lorimpnnitione. Atid a pum. 1, Ob iu(litiam,qua odii cmne ma!u,amat omne btf3*-num, & acceptat,quamvis exiguum, & fineprasmiononreLrt*

cjnir. z. Qnianullummalum noh punir:cu!pam, & pKnamrquir^Mf menfurarsJta vt,quantum quis fegl&rifieavit in delitijs, tanetim twf* oiat Iu£lu$,& tormenti* 3 .Qnja pfd'Iwnoma bonitace iua dc m^Iis elK «it bonnm,<S: de peccatis r-eprODnrnmaugmehcum virtufls,<fc.c^|^ |iam pra3deftiRaroxux#c 4>&:&a(iotitm | i r f w # r t ^ i w ^ 4 ^ f l ^ H tiasLfuK iervianrad ps&na,qiii volunt liStHi culp*. 4 QiLi*^^1 1*^

convex-

CornpenL VliA ^pktfualh^

convertunt zd peccamruminftrifcippBttii), ipfe cOnvertic ad pm% cunaulwm, corpore I ^ W ^ cofpi^^aclenaTr: inielleclum ad temporaliaciWverceriwJtadl^tts ZJwBamsfii«ccuAbuntmvtern-

piorum pamarn ordinat ad bonorumlxt&tel^ ^ l ^ # r a f i o n G i o « Hulorum per gmti. m g^udebunt-

EXERCiTlVte* VI- AUrgt^^m^^orum'^mncrdti9iie.

LAudaeum i.Oblargicatem, qna prWri^tSdtboriosj quiafci-licetre^ipiuncgloriam anima!,«f\: corpociswrin^ocutis Chriflu

yidebunt, & iatelleCtu Deurn , vc in fe eii, iacuebuntur I Qnh cer-tosiliosreddit, quod nnnqnamfelicicatern aralltenr, vbi Cttiabutur fine fdiLidio. j.i£uia videbut omnia fibi converfa efle in bonu m m jhi fcilicet.& bon<ipropria.& rfllMJ namalh p»xrflirgati funccivlpa iwmiliore*fa&i..<fc malis ^I/oitii^^qnibi^IiberH^j&t^d gr •tiarS g&ionem provoc iti. 4. Quja §rt J fc i de fjelicicite alionnn \ & lua: vnde tam multiplicitsr Iastdntur;qiiam?tpnlciplex eiiomniurp. be^to-rum fa&licitas.j. Quia gtmdenr, tediligi a Deo;oc exi;ltant indicibi-liter deinfinitisbonis Dei.

B l K l l l i l l V I I . M mdttfAtci c)us perfcclionc, I . T An laeum ob infinic-tm perfegfc.^iem eiuv^cppi^f^p^^Tri-

I 7 nuseil . i .Ob perfVc^iones^qi^babetfcfeirlicetf^^itiS, ©mnipotenri^mjimmenficatem.xternic^m^fe^^Da^ffii^te^es, qimh*bet ad tejvt qtiUeftona&iunft&mEBrt ^^ fawi i rE^ tAi i l ^* $nu^,gubernator providentifumus.^.Ob o f B d ^ q i ^ i ^ ^ f i e t f ^ t ^ quia lcilicer eilPjter tuns,M•iguier,M*dicus,Sa,v tQf^ffiorificator, Proteftor,Delitia5,Divirix,GloriiT&: q uia ipfe ubi Iuf5cit>& ornnia bona f*tit in te. c. Quia eft vltitnus finis,in quem ter.di v]uc> ad-*pto eiiiefces.-Iiuda igiiurib^nedic^m^^ifica^continerejlionorirlec^iuper ex Jc^jPlirinca mtm Dominum Deucn tuura, qui omaebonuell irt fe,& cib> qui ab onanibui laudetnr in fecnla ameife

Mulu ali.i fuur, png ad prumendas 0>ei I.urles &JSV$g&BP nsrn <Sc lanimdus e(i <bp*rfecli$pes twmanicatis Qlf/ifti Domini, nb vii-tutesBtatiffirnai Virginis, & fm£fc:>rum,obea, qus fe|||1si||f.»citin te,& fratnbu*. tuM,& f.tn&is Egflt^x congregu'on^ii^ob m m m prnfpens. & adverfas, in quibip D<**p.di^au* l i H i i t M ^ l pobis oflenditnr atque h ^ c , q n e < f t M W ^ | p ™ ^ ^ ^ i l e i W 5 h&* deque Dei diximus^unr melit^pion^iini^fe^BKemplationis ini-tia, ex quib anirWilciit Dei berMlrfwdil luri pmorem qniectim t-t> ferri, de qu j plura curn <leccntempiati|TOageremus, Deo dance, dedimus.

UBEa

120

L l B E R S E X T V S j ) Z V 1T JlE SPIRITVJILIS P ERT ECT20NE

ordin.tr iomm opcrum praxi cxcrcend*.

C A P V T P - R I MYM.

De iyrfutfewperfieri debem ergx Deum.

S E M P E R peccata , & vitia fugienda funt t femper virtutes fe£tandaB,bonis operibus inllftendum. & adverfus diabohim & eiusdofoSjdecipulafque pugnandum: atquein quocuraque tempere ita caute, circnn fpe&e,fapienterque viven Jum, vr,

quantumfragiHtas noftraperrniferit, in-nullpJneqnecogic.icione,ne-que vetbo, neqtie a&ione, peccemusj & per aliquod bonnm , qn>d nosoccnpet,ad perfeitionemcurramus: fed quiageneralis dotiriai xriimis vtilis eit, ad fpecialia defcendamus.

Erga dumergo feptem hsch tb^re debes/Primo illam prsfentem affiduecpnldera; ita vth;ec confideratio, leu cogicauo nurtqium te deferat:& ica vicamtuamordiaeSjtrnrefqueco^oaas, vt prohama-na fragilitate . te a Deo afpici.non erubefcas* Iriitio cuiulque operis ilhid Da^ o#er,.iSjin progreiTuDeuminrueariSjin fineipfi placere,& eiusgratia Saire,con ticuas.Hocdonum (i fueris atfecucusvtinotio & nc,gotiOjfolu^J& alijsalTociatus,Dominnm prxfentemmcuearisj citiuSjquim putas,ad m ignum virtivtum augmentum perveuies.

SecundodiligeeLirnextococordejomneseogitationes^&deflde-riaeuiineumdirigen^operes mandataeins, & condliacuflodiens: vcice volnncatem tuamab ornnibuscreatHrisavertensr.-diligenterj omnia qu^ ad eius obfequiumpertinencfeduloperficienv: pures vt in nullo teipfum qu3eras:liberejqueciique illius amori oppnuuntiir» cuaftanter abijdens:g^tis5examoreeius nullum emolrinvjcum,nifI eiiu beneplacicUjexi^^ns.forticerspropcer eu cnila patiens:perleve-rancerjnunqua ce ab eius obfequio,& delldario divellcs, hxc pr$t-r bis,(ieum vc(n n.mub^num»& boaoruomiiiiin Fjncsm,eocempf*-ns: u hunc amorequocidieincentis precibus po!lu!averis:[?a)uJ«aa te,qua.ntum hxc morcalitas fert& purnrn ab oraai 1 >ht ciiftodierio^

Tercio time eumjquia DominuX ciatn eftj qnh nefci\,ari adi^vel amore dignus fisjquia pocefl & occidere corpu$j& aai^nam raitrejce ingehnnaroi q«ia nefci5 miidde tefururuin fit: inatfPprefc»^1'1'*

Compend* V)t<t SphtUt.xlts* enirn fimt iudicia eius„time,non vt (ervus^ob penam,fed vt Glins>ne eum ^iYsadas* nequeabeofepareris, in quoomnebomim, & a quo feparutns omnemi!umh:bebij. Time m^gna peccaea, quia a D ^ feparant:levia>& impetfe&ionesjqtiiagravioribus ianuam aperionr ex h?c tim ^re incima reverentia procedic, qua difces adorare caro. in fpirfcif & veric*ce.

Qu.uto%nefce zelo hortoris Dei:qui zefus cor tuumcomedar,<Sc aninum mserore confumat.&dverte quod ipfe Dominus efi fponliis tuus, quem hxrerivi-cotemnunt jud«.i fubfannant^nfideles ignorac, peccacotes iniuria afficiucplurimi itifti eitepideferviunt,& peifedi notrnur.qnam mitfns reverenterei affiftunt: actu, qui hxc vides, n a lnb^r^bis>proaver:enda iniuri.i>& curSdohonorelponfi tui?& pro tntis iniiirns nonne intimum dolor? admicces?H<eG ergo fit follicitti— do-na,eloria L>ti iemper quajrere.dnifnaru ialucera,i'eiu,dnm voca-tionemcuam,& graciam cibid.-uiijCurarejeas orationibns, facrrficij%. bonis exemplis *f|•fan&iskibonbusiuvare, &divinam gloiiam pro-m^vere; < bliyifcerc boni temporalis tui , & quietis ttise , honorem-tuum cnntemnas, & difficutatibus.occntrentibus non parcas vt Domihi Sonorem pr.oracv^as.

Q^iinco femper huida Doaamu.ii Dru MUSX, qui-i maibr eft omni-liuierl.uida operej VT, /jcut cxfrpu-lchrittrliae fua ensrranc gloriarn Deijtt?. tu vit£ fanciic.j.te Domina laudes, &.arios,qui re videiint,ad laudinJum Dominuinvke*:. idco enim a CHrifto Dno pronunciatii e%fic luceatluxveftra cor5*hotr.rij-ibus,vc videat opera veftra bona, & ^foriricentpanerrrveltrum3qniincceJi$ e(r. Lauda orev ica vt lans eiusfemperincordet«oinchoec>& inorerefonet & seperDei per-fe£Fione*,Chriftique myfteriaanimo volvas^S oris laudibns efferas-*.

SextO;grarias Deoconthino age.*asqmim eftenim vt,qtii omnibus m^mecis benencia recipis,omnib«s etia pro eis gratias agis. $i eoim, benencio ab faomine acceptOjillko gnnias ei ugis Jngrams eris Deov fi femper beneficra abeoaccipienSjneni^mper iftigrafias agas.Gra--tias ergoagepro rebns profperiss quiatrbi ad folatiumfunt datse, 8t: pro adverfis^qnia zd corre&ionetn dc fciigmentum coron» tuaz ordi^ »ac§ funt.Gf atias age pro donis fpiritwa]ibussquia animam dhant: Sc: proltfporaHbmj quia corpas aniinx hubitaculu fervanr.Gratias age-jrohis>«^u»tr&i ^c proximis &antnr3••quiaomnia adtepertiaent»Sc: aifratres mos feroper gratias age,irrquocuque fucccfTu> vr>dua) pra^ cpnriniiis ben-eficijs grarias agn, te ad goth)ra recipienda difponas,

^epritapio tan<tem,refigna te plenein omnibns ei,vt de te,ac de re-btis tnis ficktvt fibi placuerii,dic fjepe voee:6at- volCitas tna>& non^ vxtzjt benepUcituffi Domia;tua arcoleftere Yolucatc & exccutio-

ttber Stzffff. m ttt:na Ta5'pa dlcifwu* voce fiat vohwim ttn ;& volnntati Dotrjifii af-fe&« rchiftimurjnas verb > ofterimus,& opere recinerrurVferrnone donarausJ& a£tione Deofua yolenri aecif>ere#ftulcerefitlirnus.TrA 116 fic,led cico,quu • no tims.fed Dei es,ruu no ma fed Dei suc, n6 ergo aliena^Drlo repugnace.totre&esiqiih furti in Die iudicij argne ns.Eftocora Dno vt tauWa muda penitusivt eiF:>.rraatS,aut iti fubli* mi loco.aut in imo conftituat. ItefpiceiuajvitajMuu? reiiqjuaq;qux poilides,non vtpropria.fed vtcomodata,& efto paratus earcddere ei,qui liberalkcr commodavit.

Dci)s, quafemperfieri debent erga PralatM. C A P . II.

PRimo dilige,illos;$quiagerfitvicesDei,qucineis debes afpicere; quiasricpircressdtjcesjpaftoresjmagiftri cofili^rij^vigfleSjjecono-

mi & capita noftraj quiatatiorje proaiiimabus noftris &ut redcfiruri'. Secundo>naagnolionGr.e, & reverenriaeas profequere,tuinterio-

ri,tu exceriori: habSc enim dignit \tc fuper alLrS, qu« eft participatio divincjpcteftiitis.lnteiius veneraberiS:fi miioreSj&honoredignos iu dices,& enceanimo,ac v 'Ifnacelubmiccasjfxteriusvero^ficofaitaers figna revereci<£,ac fiibieciionis exhibea^iS apertocapice,demiiiisocii ii$,fubmiura voce,& paucisverbis alloqiiirisjfi coraiilis nilfrivohXatie Isvitare\pr«fe fereas/iic«js,aut£acidS-$ fi &bseces honorifice nomims.

Terwo lemper eis obediasopere, vo!ucate;& iudicio: cJbedientia enimkereft in ccelum fecurUjqua qui negligit.autminus diligenter» fufcipitjipfefefedudt:cura*vroninia qussfeceris,n6modoccmmit-cua^veFti & fpccialia3eci5 vircutisobfequia.ipfe fciat,prcier.,& pwjci piati fic cinea pFOpia voluncatis excutiiS.operibus tuis no mediocrS CiecorcadijcieSjC^: miUeadvsrfari.j decipulas ev.ides.-Qj.iidqnid ptas latus autexorelTe r,o diftavit.aut filciret rctii no habf ret taacjua gei-TC\C propri^ voIur.atis>(u(pec3ii hj>e* Qjui prop.cer x-e fdtt' eft obedirs vfq*admGrte,ipfe te perprclacosregicJ& vulcin ijs>qu£ cibip^cejf.e rincipfi^aut-gratu habuer intsa te i pfo ferviri.-No tibi cadet in boru»5 t-e-ipsiiregas & abeius voIucace,perfuperioresdemoftratadifiugas. Qjtarco picUm r..<5 rcodo opereperobediccisjed ecia rr.*£!9neiuvji bisjpr-ejcipue fiillii videas in m^gno difcrimine cc/iiruTfuMpfi enim ca picanoft^a funt, quc no mcdofpinr^ cor<-rq curaiuciuguc'ed & n$ raodica reddcde; rationis pro animabus ncftris cericul.-i circ^fepinjt Ora er^o pro iilis Deu,vc vicam,&•falutern.c-^roorii habijSr^nerr.^j

ernationis (uftiu«°5tivt lux cqleftisihis .ifeulg*.it. qu* f^omnib^ Dei m ICitatem intelligant,vt fiMvitatjC & <'filic.icic..ftrrri acc/..iilr^»i-ous o; cimefubdkosregat:ideo Paivhis nd Tira nb.air primuorapa-f>fi fieri.proregibuSjiJt omnibtiSj qwi I"uRci^fabJ/aic**tccu^8i#»«*«

Hh : Hun**

Cmpini. Vit^SpirituM.

QuintOjquia peteft evenircvt tibi prxlatus immifericofs,duru$i & inluavisobting3t,quituis, sliornmquefubditorum infirmitatibus compati nefciat^nec defeftus in (piritu Ienitatis corrigere velir, nec erga fnbdiros cor patris,fed cor iudicis indiutj aliquado enim inp-e-riorumele&ores errant,futpraslatio aniimunmutat, antnaturaa-Ii-quorum ferrea lket suxilio gratix,& virtutis adiuta> nunquam fe ex toto ad debitam lenitate£qux prselatis eft maxime neceihri^] revo-car.hunc tamen ptxlatu- p;:tienter fuftine>& tna patientia eius duri-tum vincejvt m<igrcti ex luftinentia illius,qni te ftiftinere debuit, lu-crum reportts, cor.fidera,qnid mundaniinctirijs Pnncipum f^rwnt? quomodofe,pro temporali emclnmeto, dcmino fupeibc, & infano accommodent? cc pro amore regni coeleftis t^ntillum Utem patere. F< ifitam tepidita> nn rantaeft,vtr.c-patre, ledcrieranhoindipeas, & fipraefatum pium h beres,in viitnre n6crekeres: teergocopelle ad arroicillius.ad c r .ndrm pro illo., & rr.ultnm msgisad benelrm-per h quendum de illo , ei te morigeiumpra;be<>s * Sc proropta tbe-cie*tin,.ciiijdui!que c bfeqnijs ad leaitate incitiibis:ficenimex ingenio eiu* feneo tu virturem ferrea. & mala rolerarelcientecooleqneris*

Scxco, non detrgas detedus P.-asIo tij neqne iliosex-rggeres, fed pcrius eos benigre & prudcter diilimuLij vtapud Dc minnm tnoiu eiratomm miieiict tdh m ccnleqnari*. PixLtus hc moeit non An-getis: quidmiriimjfiali^uosdefe&us hc-beat? ipfepatienrer luilinet plurimosdefeftus fubditorum omninms quid mimm- fi hipauculos defecftns prxlati fuftineant?- Quod fi patrisnaturalis culpas cela<y curnon potiori ratitne lpiitualis patris defe&us abkondes?

SeprinrOjprxlatcs xvo^ ,& ij. icr. m &$M nc n iudice.s fiqiiidemra-tione$-,quibns ud aliqnid praexipiendu, probibendumve, *\n sgendu mcveiuunnonfgnoicis. Ctedemilii roccptat ione piaelati cogita-tiones tua^nec via? iilius viae tvx> ilie dift iplinam ieligiolbin promo-verecnr-at.Tu tamu terren:.$ideo tibi videtnr lav\••t.U fns, & durtis exi<ftor,qniaa teexigitdifciplii ^cuftodianijVt jlle,qui proteeflDfO rationetnrcdditmm.Munus iudkadi Dcieft :& m;iic-nrn'S fi UT nec Deus es»necprae.lito maicr quosnodoilUimiudic<re audts? & f.-ke in alienam mefem mitrere? T e igirur iudica quod fJuberrinium eft* non vero alios quod periculofiitimum eft-

D: ijs,qii&femperfieri debent erg* religionem: C A P. I l l i

R Eligitl-m f:imiliam,.vt pijlfimam matie dilige: id enim gratitu-(fe^prcfeftusfun^acipfius religibnis c6iervatiorequirit,Deo,

te^d wamreHgfofero Voc^nti % & ibipfa confervanti gratus rxiftass* «tevciogratus ('^odkfaoBiiasibale^epeffiaiuii^viciiiiaeft^ autcanto

boao^

liber Scxtus.

ftono foolieris, aut illofinefpititus emolumentOjfruarisjgratus eri$ 1 hoc beneficium agnofcas,& magni habeas.Habebis autem raagni» fi religionem tuam efle matrem, agnofcas, qna& te in vtero tyrocinij concepit,in profeflione parturivit,la£ta&do&rinae nutrivit,pane'vir-tutum refecit.in ftatu honoris eonflitnic>& seterna h^reditatcm pre-paravicfic mirum in roodum proficieu quiaaffe&us ifte dile&ioni* faciec vt religiofiffiriram difciplinarn non moleftam, & gravemsfed gratam;& firavemexiftimes, eiquetediligenter accomodes: fietan-demreligioper tefuumdecorem dc fplendorem nonperdetsnS, & filij MlVdtus ce inc*ucet vt puritati ftatus tui confulas,& nihil regulas contruriumadmitc>s.Neputes aucem,vt qnidam ftnlti,hunc filij af-fedtumexigere. vttuam religioncimmoderatelaudes, &alijs prse-fieras,&' in publicis confeffibus ad primasfedes afpiresfhxc enimri-diculafunt: fedid exigic, vtifi omni loco bonum exemplum praf-beas, vt cui ftatiu circun(pe£tionem neceffariam cuftodias 3 vtper humilitatem omnibus te iubnmtas..

Deinde hunc filij r;ffe£tum h ibebisjfi ea,qn?e fnbinngam,fervave-ris.-Primoeftocuftosregnlaes quiaifta tecniiodiet, & matrem tii2m fcilicet re]igion?,exnltatione afficies.Mater gaudet, fifilios fuos va-lere^abCidare & apud principes honorari fciat cnftodia auteregul» lalus eft anim^,& divitia? eanicuftodientis familiaiitatemqne parati ad Deum matremergolojritia perfiindis, cumregulameuftodisjhaec obfei vantia teperfedtum facier. Filium honorabilem religionis, Sc dile£tum teconftitnet, fratribufqueamabilem , dxmombus terribi-len'i>& Angelis fimilem reddeto-

Secundo.bonum religionis noraen qusere, vt qui tot ab ea benefi-cia recipis ialtemin hoc proficuus ei exiftas.IdautemfacieSjfinihi/, prxfertim coram l«ecularibus indecfs facias,vd loquaris; fixnmillis gttgg quantumnecefiitas, .mtprudenscbaritas poftnlaveric & nihil amplius.fi eis^que domi fiuino dix^iisyfieosimr3ctauftra3cScmutto mious intra cell-im,non admiflen>,fi telibenterfemper vixifle,& ad* huc viverefiibdifcl^Iinareligiofa, pronimciaveris: fierga Dominuj qni te vocavir,te gratnm oficnderis:randem fi fascnlares Jn te,quan-turp fi^ri pofllts virum ipiritualem, & religiofum videant, cHdniffiK qn*m hominem, ideft,affe(Ctibnsfervientefn afpiciant.

Tertioreligit)fadi(ciplinafuayis.c:ftfervidi5^fed'tepidMie^efdfetJ amvir^j non qnod ipfa moleftiamcStineatifedquJa aninaus segretu^ moleftiam h, bet. Hanc Ci aliquandb fenferis mcfcfti nfr* rejaacwfcre cnrnto; p:mper mendicitarem, divices divitiariinQ/pinas^ign^fciler ^&igalia,ntbi]esbell^

bona

Cetofcnl tifd ^mtndM

boa§ peritttf^wrum ncn erir, fi tu ob coeloiu regmifti pafvam mCN lafttam,tttO ftacuiadiunclam.fenis: asqn.«nimiteream(uftine, Sc pro •afugienda nurquam diiciplinam deterasj «juia quanto ansgis hbo-rSvefis, tanco in ccelis maiori prarmioperfriieris: Sc difcipliaaipfo yiu dulcefcer, etrmifque naoleftia» ei-^ers efficiecur: qui vero ie non viaett>$c propter modicam difficultateai obiervanciacn fogit,maiori quetidie molefiia triftatutr.

QuartOtreligiofas fun&iones* videlieet,orationero, le£Honem,<St C«terasrite>diljgenterq«epra5[tabis:nam.fic virtuceaugebis,fcrvore prQvehss>peccata nanlcalevia declin.Hbis,&quotidie purior efiicieris: hifvero male,& ofceclcer £*ftis,id dies tcpiditaten fovebiSj& ttatum aaim*/piricualem fvcexperimencocoropercu eft):iihil promovebis, - QnJnC0>omTiibu$ cumnccerni$,tu intemis>bom\m exemplupr*-

bebi?,& fan#iratis odorefpatgere curabis.Hoc aflequeris,(i in b > nis operibus,qu# oftenderiSjSt ciroufpc&is>ne,quam iervaveris> no tuam,fed Deilaudemjgloriamqqu3efierh:finihiapud aiios,exquGi (candalu,auc offenfione accipiantjnihil^ex quo anfam liberius vivcJi arr.ipjanrjnihil,e* quo aliquid cocra inlticutu/attc comnaunem viven-diy(umincr©ducai5t,feceris:eon(idera,ce ellereligionis membrui <Sc ficuc vnum naerabru non nifail incommodi paticur proh ter bonu tm* tiusiica & ru difcealiquaincommoda di/EmulareincibopocnjVette, celU,JcfitniIibus,<5c aliquid penuri^, & rnoleftte patii vt ian&atn re« ligtonem,ricut eana invenifti,di(cret» feveritatii amatricen«j& abfti-nentia^ac paupertatis civltrieem relinquas.

Sexto, res tempotales, vt veftes,libros, & cxteras nullas hrbebis proprias; ad v(um verotibi c6cefTas>nonvtproprias.fed vtalienas>& nwruod<ttas,accipias:& ficutre tibi adtempus cora^datajta vteris, vc quam minimu detrimencum accipiacquo eam poffis illasfam refti* tuere jita res caenobi), qusc cibi ad vium conceflae lunt, diligenter, & cnrio[e,tra£fcabis* vt mnlco tempore dorent> &,fi ad alioiu vfum de-venerintjfiae horrore illis vti polfincid nanqne paupercas expecitjCC religiofa vrbanitas: qni enim res fibiad vfurn data incuriofeattent, turpat, & in(umic, pauper non eft, & qtii iliornm qui eifdem poftea vfuri funr,nuliam rarionem babet,facis in vjbamisJ& inciv ilis eft*

De i]s>qiufmper facicndafuntergafsatres. CAP. IV.

1N fratribus tuis non tacn hominem, qu. m, DeCi afpice: Deus enint in rebus omnibus,fed precipuein faominibns, per effentism, po-

tentiam,& prasfentian» habitarsquareaequum eft, vtin omnibus,(eci prxcipue in hominibus,Deu afpiciamus:fiait ergo, cCiregem (cis (ub corciaa btercno multu de cortiaa curas, (ed xegem latentcjp* tcq««

coa-

LtberSextus. 11%

tofcttientem confider5$5ita,cu fratrem vi<Ie$>ant alloqueri*,non tam. eins afpe&um ocnlis carnis,quam Deum in eo habitatem, intutarh. Hoc aflequi, magnum Dei donnm eft, qno neque erga iiiventiitemt & pulchritudinem perfonarnmafficieris>neque afenibus decrepitis, & xgrotis abhorrebis* & miram animipuritatemcomparabis* fiet* que m te fublimis quidam orationis fpiritu$,& ktmilizritatis divinaej quo in Deum femper afle&n eas,& inter homines folum vivas.

Secudcdiiige ver»>& pnroamore fratres,no propter aliquid crea-tujfed fclu propter Deu Hoe prxftabis,fi eos in corde no coptcpfe-ris,no cemereiudicaveris^noeis obIoqmnusfueris,GneG verbo, nec opere malu inruleris,fi protna poiT>bilitateadiuveris: Jeni^jfi itlnd itn pleverisjquod ab aliooderis fieri tibi.necaiteri facias,& idjquod vi$* vc faciac tibi homines, & tti fac iliis. Nec erit b^cdjleftiodifficilis^fi in fratre Deu coteplatus faeris;fl eii a Deodiligi,& rargnj haberi ccg noveris: fj Deifiliu,ac matrisEcclefl^adgloria defiinat5,putaveris.

Tertio congregationi paupeiufait EccleGaftfcu<)v.fFabile' tefacito: fratribus ergo,qnantu charitas, & dilciplina religiofa ferurt,te acc&-roedajeos comiter alloquere, rebus lickis a te poitulatis libenter ac-cjuiefce*& nihil in te rnftictim^nurbanum^dnrumjant quod itire eos oilendat,reperi«nt. VitareJigiofa kn&iilimaeft,& incondiflimai fan&ifiima , qnia honeftatem vk<j , & n:orumquxrit:ineundiflima> quia ab omni vitio innavitati$,& rtifticitatis abhorr«t«Menaento Ec-clefiaftkidicentisj verbumdnlce mulnplicatamicos, ccroitigatJni-micos: & liniMiaeucI>ari3 inbonohomineabundatrita ergoloquere, Vt ©mnes te diligant & tuura confortiura non reiugiant.

Quarto eos honore prxvent,hma Phiili confilkim: fnperbi enit» cft,ugna houoris *b aliji, expe&ai e.Hnmilitatc ttiaro in alios hono-rando,& noninhonore aucupandOimoftrabiVprqlatoSjVtpisIatGf* ^quales, vc xquales minores, vt minores honorabisj & flnllus ad t« iinehonore appropinqtubic, aut a te tr2nfibit,qurn & Denm m cm-xvibtts h«bicantem honcrabi:! non vt honoren*s: tcd vr ilii pliceas,&: vt foas imagines venereris,fratr>btf5 flgna honoiis exhibebis.

Qnjnto,alcer afteriusfaic P«uius]onera pcrc*re?& ficadimplebi-tislec5Donjini:mfiroraaut?oneraiunt ncftrideftdhis, quibnsalijy nonnnnquam qtir.fi intolerabiles reddii^nrrdefe^ns igitur,&?grel-tes mores fratrum ferto:& qn#din eis exeplo.crationcaut teiri/iiiEO Vetbo(fi prudentra didaverrt dicen^u> emend-re no» poteris. Deo emendandfi committeifat fcio te multos in tus coverfaiione dcfe&ttX videre,quos vis ab alijsfnpportarwdern & tn facitn:n< veli» dmrfa menfura fquod abominabile eftyur^acqn&aliena $nediMri:«liflimri^ detfedusaliorum & tace, vttuidiffimnlentiir, & caceantur: *bfur-dura c-ft enina velie fu(lineri>& ncc leviculas *liei"i» cwlfa^portare^

Cowpcnd. Vif£ fpiritftalif.

Sexto efto fratribus vrilis,& cos tua indiiftri:i>on!t!onibit$,& viri-bus adiuva: iuva fan&is defiderijs* fruitum labornm ipfornm f five 4©rporalium,fivelpiritualium,apud Dominum ciipiens:iuva (ermo-tiibusi cum id prudentia di&averit.attenta perfonaruim qn.*Iicace,ad laberem exortansmtvaoperibusjtefedulooectipas, omneotiunvfu-giens, & exeraplo BOH adotiandum,fed adtabi randumimpellens. Cumdifriplinareligiofatuleritj&munns tibide nan Lttum po-Sbi-* licatem non negaverit,in of&cij* humihbus laborantibus te libencer affoci«j& illaminilteri3 non horrere, neque vt fervilu cwntem-iere., ipfaa&i me teftare.M gnx aedifitfationis eft,cu (eniores,<?c licterati» &pr«latiinterdumadhumi!ia fervitiafedefnictuntrfic enim mino-res libentius illis iutendunt,& iucnndius,manifefteque vident,fe no contemni ab ijs» quiipiritu humilicacis dignum iiivlicanc minores aftione iuvare; nulla ergoracioneabijs minifterijsteexcufesj fed (I minor es , & adolefcentior, minora non defpiciasj 6 vero maior esj aliqttandoChriftum fequens pro bono exemplo,minora fufcipias.

£eptimo,ltcet interbonos deg*s oportet, vt circfifpetfte regeras* &licet omnes diligis,neceffe eft,fi visproficere, vtno omnesad fa-injliaritateadmittas. Sxpe incer bonos funt mal:, dtfcoli, imperfecti, detra£tores,tepidi,& hbertatis amaroresj tamcn eos non aJiter, qua poteftfieriftigei neinquineris abeis: ferviios,atcj$ perfecitos fecJta-re,&adf«miliaricatemadmictej vteorumexenrv lo, & communica-tione proficias. Cnm nttllo taraen quantumvisbono, f <miliarkatem nimiamin.eas,quxfinedubiotempns confumit,cc r djftrabit-cSc alios-©ffenditjfeA debita moderatione femper eoaciica fic amicitia tua.

Detjs,qn&femperfieridebent ergafeipfum. C A P . V«

FVge publicumjjquantumftatus tuus tulerit,a-ma lecretum,& efto affiduus habitator,& diligens cuftos cellae tux,qux mille confo-

lationibits, & bonornm operum fru&ibns te replebit. Egredere libe-ter,quando obedientiajCbaritas,ant neceflitas poftnlaveritjfi vero te nih.il horum *<fo eo feiunxeric,in ea rnane & rebus vtilibus occupare.: ora,pfalle,lege,fcribe,& aliquid proficuumoperaieErit tifci cella fe— winariu quietis,locns pacis,,radix omniger.as pei fe£tiani*; in ea (cie-tiacrelcir,virtus augetur,muItipleximpeife<!iio.fenfuu, & cogitatio-nnm vitatcu:qui autecellam cuftodire nefciet, via fyiricus ignorabir.

Secund0djfcetedifcutere,increpare,& contemnerc^fcientiaeniav fui femper iniecit fana,& vtilia confilia, & ad humilem fui defpicen-tia adegit: Averte oculos abonis,quas in te viderisj qtii i aliena funt, fcilicet Dei;abiedta,qu&in tefunt,confidera$quoniam hasc ruafuncr. at propter jlla te iugiter afperne:ea verba in ore tuo foneot, juacccw*-

Vfber drxlus. 12,4

3e eoncejitamdefpicientiamfuiexponant: ead?abaiij* audiredefi-dera.Fuge phufus:adulantmm lir.guas, & fxculutn» & eoslibenter andi,qui tinccre vericatem aperiunr: fi te ita contempferis,& tuico-teptores amaveris,Deus te vc pupilla fui oculi diliget,& msgnis do-nis ornabir: odiu enim.quo fe homo odic,Deus fuo amorecSperfiat;

Tercio>in omnibus a&ionibus tuis modefti» memor efto$& ita te iTeM$,vt non minus tibi.quarn alijs te afpicientibus cortiulas:modef-tia er.im non modp virtus eft i (ed ornamentum a veftifque virtutura finequa minus decentes app2rent. Illa eft, quxapudhominesxfti-marionem eonciliat, quoohm ex occnrlu faciei, & ex ijs, quxexte-riit" vident, interna tnetiuntun& (icut internxferenitatis eft iudex, itafolet illam intertnrbationisoccafiones fervare. Tu ergoia fere-1

nitatevnltus,m*turitaceinceffus,& moderatione omnium externa-rum rftionum modeftumteexbibes itavthxc exteriorainternara tranqnilititem monftrent,omnes xdificent,& Chriftiimaginemex-hibeant,cuius tam infignis fuit modeftia,vt per eam volueric Poiilus Corinthios obceftari.

Qjnarto , fi vis ire poft Chriftum, abnega t e , mortifica fenfus Irt-terno$,& externos,appeticus, iudicium, vplant^tem, prxcipueiin-•gu:im,& cogitationem* nenoxia,fecularia> inutilia loquaris, inariia, impura,& infru&ubia cogite$:quas fidomueris mirabiliter tead divinam f lmiliaritatem difpones; nam Deus illos alloqui dignatnr, quos vidct a verbis inanibusabftinere, & faam cogitationem ad vnum Deumrevocare.

QLuinto,curam mortificationis tni sffli&ions carnis oftende:qaia ficut invalerudo, qux in pallore faciei non apparet, aut nuila , aut tnodica eft,lic mortificatio interiors qux ( niii impo/Ubrlicas obftet ad corporis caftigationem non procediofi&a eil, & ridicnla;quare immodicas vires ieiunijs, vigilijs > & alijs affli&ienifeus aufers ne iri detrimentum fpiricus infolefcannbeftise no racionfbus perfuafx,fe(i virgapercnffxbomini parentj carobeftiaeft , quam mihquam foia confideratione,fine debita caftigatione domabis: quare ficutipfa concnpifcit adverfusfpiritunijfic ipiritusadverfus eam infnr^at.

Sexto, magnacuraaranqtiillicati tuicordisftudesnihilqueTefe--ciue exiftima, nifi ab eo omnem inquietudineir, ac pertubicioneni pepuleris.Non te propij defe&us ioquierencsfed ihtiro atqnein ali-*[\\ew incideris, eum ex amore Domini deteilare, fed aot pacena le-Veirritof,oc te, tuaque omnia Ghrifto commicte.Non te adverft per-^ fcibmtifed ea cito tranficura cogica, fc non fine &omini vokmc^re^ ac |>rovidenti|i venire^confideraiCordis tranqujltaw»ipCm&JiQtdjk

I i puxitatt

Compcnd. Vttdt SpWtUdiit

itflMtf dependettmrn culpx licttlmir» cor fa&ta, lfftlf#fW ord

tricionen > al>i — c, ^ omnieq,quoda tua vocatione alienum eft, libenter telubcr.he: hxc «nim cordis tranquillitatem pariunt, & nos ad Deum in incimum, cordis noftriexcipiendwn manifefte difponunn

Septimo, in his, qu# h i&enus diximus, dilcretione opus eft, quii tempora,loea,& te ipura,;>erfonas,quibufcumagis,.ftatum tuum,cSc modumconverlandijfimiliaquecofideres: &fecundumquodratio, & virtHshic,&nu^di<2:*t,itain is,qua5 0ccurrent,tehabeas. Mulca fiint,quz D^o dJlpiicef,fratres turb.mt,& tibi non profunt,quia no funtdi(cretionisfaleconlita,eadem vero,fi difcretefierent,magnum apud Denm , fic hominem folendorem haberenr. Difcretionem, quamnontabesjuppleatobedienth, oratio,recurfus ad Deum, <Sc. feniorum confiliimj qai enim in I ubip ad Deum recurrit, & confi-liofapientiumiac obedienti^e felubmiferk non errabit.

JDe^s^qudfingulisdiebusfieridebent & Primo de furgendb afomno* &praparationt ad oraupnem. C A P. V I I -

Yditofignofo ferve Dei)fine mora,cnm magno fervore,& ala~* LCritateconfurgci dicenwhoc fignum magni regis eft,e<-»mus, Sc

offeramus ei munera. Hxc properatio tanti mometi eft vt ex ea tota diei devotio,&.divina vifitatio comuniter dependeat. Signa te figno crucis,vtpotec6tradqmones,&periculaomnii mirasvircutis.Om-nem,non iolum malam,(ed inanem etiam cogjtationem ab ijce $& ad Deum mentem tuzm, corqne converterei amotequeftrir.gerecuras: «quueft enim,vrprrmitias illius diei coniecres.QjK>d m gni ponde-xis eft,quoniam (i vanie cogicationi ianuam aperias,illa teinquietum reddet>& inepcum ad orandum tn«.volnntatis erit ill«ro admitteres nontanaenitareijcere. In aflumendis veftibns hjnefte tegeras,ficuc qui coram Deo>& Angelo cuftode te ihdivisrpoit toracem ftwtim ha-bituiareligiofumindue. Et fub eo, ita vt corporis* rui aliquam partc nudam non vide&s>fxraor.<<U.i,tihi /di^calceos; indecens enim eft,vt: Mligiofits morefecularis,immodefte fe veftiat,& vel coram fe, extra le&um.ntidus appareat;Quare antiqui-. nec no pauci: tnodo religiof?,, KJodeftiae-caMfajfolentiveftiti cubire. Eo vero tempore,quo te veftis. &ft^mXnnitatemj ChriftumfD^^ Ac fihim luftodena a fanftumillius aani, menfiique patronmn<*ffi

lllifSt&mi- *Mf afios invoeaWs.pro okinSdd fervore adorandufti, pwritatcm ad ee-lebrandum (fi Sacerdas fi*.)* edulitatemadoffidinnc^plcnduip: profeis prbpria^ rrecuias memoriaretinebis >quas ad finem huiuf operis tcribemus.Taifdem.ifluni^tis veftibus,& lefto deceter coo-certo.fte&es geriua, & quantumpouierismemis affe&uorationeaa camrecitabis^quam iftfin€Operisca?volocofubijciemus.

Poftquam e lefto furrexeri& adorationempcft rnodicum haben-damteprxpara : nam imparatns adomionemveniens Deumncft placat,ied provoeat. Duplex anem pT^paratiotuncfieridebet.Pri-raaefbvt,fi minus memoria polleas.punaameditaionis.quafcprete-. ritanoaelegiftijiterumleg^sjnemensorationistepore^dquarea-dam materiam divagetuniJhid ob oculosverfans, xiiilibetoratioms horae nov^m ccmmuniter materihin debereaccedereieoquodexci-tand^ devotioni aptior,& fpiritni Ecclefi^ coformior eftsqu? quam-libet mifLrm , & officij divini hr ram diftinaisPftlmis, orationibus, le&ionibufquecomponit. Setuda,vtcogites, te*quioraturus es>vi-liflimnm, ingratiffirr,um,& fxtore/vermibufque peccatorumfcaten-tem effe$& hac confideratione te hnmilies:Deum autem,que m allo-cuturns es.optimumjfapientiflimum, potentilfimum efles & hac co-fideratione eiuldem maieftatem , intime tibi praefentem, admireris, quae te ante (e fuftinet.Et immenfam eius bonitatem, qu® prona eft tibi Lvere , &teaud i re , diligas; atqueinfpem^quodeconfpecl* tantiregis nec vacmis;nec defolatus exibis^erigaTis.Tandemcogita, qnem afte&um , & petitionem es e meditatione elicitiuus-s vt adea taarneonfiderationem dirigas.

De oratione eiufqtte difcuffione. G A P . VII*

C lrca oratinnem illud in primis cbfervandum eft, vt vitam orar tione :& alloquro Dei dignamfaciassid eftquantufieapoffir,

aculpis,& atfe&ibus terrenis liberam.Deindeoratiqnein praecjpuu. opus Dei>& omnibns occupatiinibus pvxfcreR&um fcias; quod ita diligas > vtneqnein corporis «gritudinibiiSjMn^eftiifimxfia^j^c facultates penitus adimant, ex toto praerermktas. Si confneto terjpj pore ei v^car'enonpoffis,quatnprimu potcriSrCivaca: hxc enim eft, quae animam fultentat ,auxilia ad tentationes vrncendas, & pexfyt&i:' dos labores,impetrat,&totius diei a&iohes dirigit>& perficic.jdoor qne Auguftinus admiransait; vigUat hoftis , dormis tu?>&Xb«tftu$/ Pominus oporterefemper orare,&nondeficeredixic. Ergonode-? ficurnus inorationesfi Deus qnkdc&ncefluruseft^differt,p$N»*ft^i fefcnri depolUcitationecins finrlus, fjientes^qttodMpraitiateinoftrJi quodaramodo erga nos divina naifericordia depende t ; jquares*Q

l i % nulU

Cowptnk Ttti Sphttaalb* ibtTaoccupationeea oraittamusj nec abaffiduaDomirii interfelli^ tione ceffemus. Itenifignumorationis:pr3Veni5& ficut Dominmn; tnamorationemnudituru,illudexpefta.^-jtilften^ uan eft,vt 3Do-niinustevilitfiraum fervnra ex fpe&et.Deniquein ipfoQrationis te-poremement^,tehabere apud Domioiiduosconvivas intelleftum £cilicet,& voluatatem,quibus debes alirneacaroiniftrarej intellecral jnedit*tiones,co]ioquiri5vclutatiafteftus,deGdfrin,propo(ita,inter-nos virtutu omnium aftu$,& amorem;illi pauca f uifiduutsbic,poft -qua multii defideravit,dilexit,propofuit,vix Jaturatur:quare errate$> fitotam illam hor&ni*aut roaiore partS in coiifidcrationibus intellec* tnsoccuparefeProculabfitoranis diftraftio,tepidita$> fomnolentia*

Poft orarionem eam diGcutias: hoc enim tanti momenti eftj vt ty«* ironibtis ftatim poft orationem tempus ad e«m co.cedatur, & modus. feexaminandi pra^fcribaturj vt meditandi arteaddifcantvquod vete-raais non alTignatur» quia cnm hac ciiicuiTione egent > extra generale examen ecundu patris fpiritualis iudicium,ipfi fcient dliquam mo-xam fuifur ari, cum>nulla in ipfa oratione, circa ea, quse fiunt, debeat fieri reftexio.Cogita ergo pera&a oratione/an te ad eam prasparave-rh? pun&a meditatioais, &eliciendos afteftus prsevideris? an datO1

figno ftatim inca5peri.$ , aut falrem fine mora ad locum deftinatu ac-curreris? an diftraftus, velcolleftus aftiteris? an dormitnrieris, vet ereQaisfteteris.?anintelleftiri plus nimis habenas difcuricdi laxava-iiE*anremiffum,an ardentem atVeftuaa h$bueris?an tepide^an infta-terpoftoUvem? an cum reveretia debita,& humilitate apud Domi-nu.fueristanfinecaufa infirmicatis>aiu imbecillitatis fuffitienti ftans,, ancfcdens & nongenuftexus oraveris? & denique an.alium defeftu curiofitatis» diffidentiscpufillanimitatisjprgepofterae intenriorns,vel iinufmodiadtniferis.?fiteminime defeciffedeprehederiSjDei bene-ficium-agnpfce, pro eogratias age > & quo modo alia die tibi fit pro-cedendum addifcesfi veroin aliquo defeciftf^non tantum doleas,fed. Sc culpaecaufasinquiras, vt poftmedum c.ulpam vitare cognoicasj nec culpamimpunitam abire fiaas.

Deofficio diuiuo & prdparatione ad Mijfom. C A P . V I I I

D E offieiodivino fat plura difta funt lupra,qna& cofulenda funt.1. ' De pneparatione aute ad Miflam,quatuor funt capita,ex qui-

buspendec »(cilicet vitx.piirita$.v intentionis re&itudo* devotionis excitatio, £c generalis pro his, qtiasalijs, nobifque neceflariafuncfr g3ftulario:qus omnia exjpfo Sacerdotis munere eruuntur.

Pnmaeft vitaspiiritas:quiatatnfanftc,tamcircunfpefte, & fervi-«kwftwmses^ Y dc divina mifecatioac confifus qagtuJie celebrare

perea-

1\UY Sexttii. "tit

•rearfs.Hnms defe&u mnlti,poft longos Sacerdotij annO0*»)odi<i ca ex hocfacrificiodonarecipiunt.quare.fi djgne celebrarecupis,& fru&uni vberem ex hoe facrifkiofufcipere,fan<3:am vita* SacffdotB digna arripe3&> quod minus fan&itatis habueris, corporis affli&io-ne,& eordis eompun&ione fnpple.Cnraergp^cum magna carnis ac-cederepuritate» vt nihilin teantea6ta*ic£te prsBceffeiittquodpan5 mundum tagere impedut:nihil fit fordidum infacie manibus» inixna neque veftibns:iterummagnarnunditiamentis: & quia defe&ibus quotidianis carerenon poteris,eos confeffione quctidiejaiualterais falcem diebus fufcepta deterge. Hac cura bene vivendi, & raundo corde, & corpore accedendi, magnum fru&um ex quotidiana cele-bratione colliges,& multum in virrute proficies-

Secundam prseparationem exercebi* illam oratiooeaa recitando* quam ad finem huius cperisfubfcribemns. Tertia exereetur huius myfterij > cuius tantavis eftadillaqueandas amoreanimas, vtasnea illa ut>qua5 ad tanti ignis pradentia non Hquefiat.Inmimeraiunt>que2 in hoc mjfterio poflunt rneditariifed omnia ad tria capitarevocSturi fcilicets Cjuis,adquem> & qna caufa veniat:hsc autem ita pofiunt per hebdomadarn dilatari, vt in prima die mediteris Chriftum Dcsninu> vt regem,te vt fubditum decem milliatalftorum de bitorem^qui nec abolum habes ad folutionem:ad quem venit3tion ad te vendendum* fed ad foJvendnm pretium fni ccrporis, & funguinis pro te#

In 2. vt Dcminnmcuius onnsleve, &?merces tammagna eft, vt pro vniua momenti obfequijs ^termim gloi i& pondu* datuius fitste vero vt mancipium , MR Lmulum millies legh eius vincula frangen-tem,& eius adverfarij ineo collurafubdentem: adouemvenit, vtin vincuhs chantatis ad ie tmhat >« pailioRum iugo enpiat, & in fuaofc ferviuitem omni imperio fxliciorem red ucat.

In j .vt magiftrum>qui prius fecit,qu» dbcuit; te vero vtdifcipu-lum rudem ,qui fero, auc nunquam ad ; iidiendum virtutum doflri-nam, venit > vt doceat vias fuas re, & tn ilh vicif&nides pecnlum cx vino smoris condituiB,& mullum ex malogranatisfan&aiUDQ aftec-tionum expreffum..

In^.yt ^micumacnantiffimumjfideJiffimtBa^ui atedefertnsnon tedeierit, yel irritatiuiniquitatibus tttisitc vero vteum> quitotie* &m anaicitiam fregifti^peccatum eit-^gratix prsetulifti^ cius femifia^ r.itatem provaninjnois horoinum colloquijs commutafti; adquen v^mt,vt iuam ia te amicitiam augeat.

^-yt fratrcm primogenitum^qui non confunditurfratrein tero^ f*u>QU iit Ueus v£rns^ DojuBui.ciiiBi.ciia tgweflethxuiwx*

ad

Cmpeni. f\U Sfmtndfo. acl eius pGfeffione libentiffime te a Patre adoptatu admittitj te ^ •Vt fratrem eius fratricidam,ceu alteru Cain.ad quem venit,vt vitam Ipiritualcnbi det & ne profugu,ac vagu luper terram effe dimittat.

In 6,vt Patrem tenerrime te aroantem,qui per gratiani te in filiutn *dopt<at,iterumque parturit, dnnec ipte formetnr in tejte vero vt fi-liuro prodigum, qui diffipafti fubftann&m, & confumpfiiii xtatem jnaniter vivendo : ad quem venit vt Cuiet te vitulo Ciginato iui cor-pojisiaduatveftunenti$fuxgrati<^ & defendata fratre maicre *& afivpetbis>atque indomo glorix potfcfforem fux hereditatis efficiat.

In 7. vt fponfum dicentem: .1 ponfabo te mihi in feoapiternum »in i«ftkia,iudicio,miericordia,miferationibus & fide,& fcies,quiaegO Dominusj te vero vt adnlterarrv ad quem venit, vt ad Deum coa&-pun&us revertaris,& iterum in leftulum (ux f^miliaritatis te ad-mittat dicens: tu autem fornicaca es cum amacoribus multis.i tamen revertere ad me & ego (nfcipiam te.

His,& Gmilibus poteristorporem depeIlere:neclongum tempus adhoceft neceflariums quia mens per orationem raatutinarn eale-fa&a, & per curam divinae prxfenti^ acceniafacile (e ipfam colligic

Quarta, praeparatio, qux eft poftulatio , in infrafcripta oratione continetunqux in memento miffas fieri deberer>fed,quia communi-termorailla brcviseft, oportetillattiantearecitare, & ia memento adeandem fe remitcere.

De celebrationeMifa. C A P . I X .

S lcditpofitus promiiTa celebrandaad facrarjumaccedes.,vb]ge-nuflexus nonore,fed mente ea orationem dices quam infra lub-

ijcierous. Sic denuoprxparatus,& fpiritu colIe&us,qnatum potue-ris devote, omnia illafacias quo ad infpe&ionemmiffalis, lotionem Bianuum,prxparationemhoftix & calicis, &applicatioiiemf«croru in4umentoru,qux mater Ecclefia facienda iubet. ln acceptione vef-tiumcuiufque fignificationem advertes: na ami<3us Cbrilti humani-tatero, alha eius vitam ab omni pecato alienam, cingulu eius virgini-tatem*manipulus humiIitatem,ftola obedientiam, cafula cfcarit^tem fjgnificat.Inmiflx decurfu itafacra rryfteria per ag^s,vt m,gr<am in-*esius*& exterius reverentiam obferves. Reverentiam exteriore cuf-todies fifacras ceremonias pulchre, attete, graviter,& cum quadarri iignitate perficias: G cum caput inclinas ira inclines, vt qui Dei be-ncvolenriamtibicociliassica genufleifcas, vt qui Deo te fubraittisjita benediaionem hoftix,& calicis facias,vt qui facrificium Deo gratif-fenniabenedftissiudiftmae, & clareverbaprofera*, vtqui Deurti ^Hoqueiiiiitaomnia ibi dicas,& fatias,vt dignuin eft,voc-e pr6wu&

a&ione,

Liber SexHts. W7

.aflione qu# Dei fpiritu fan&am Ecclefiam regente,ipprobata fonfc & inftitnta.

Miniftri regum fms h ^bent vrbanitatis , & comitatis leges , quas nefas eft,prcterire$quid ni Ecclefia Ipiritn veritatis edo£ta illas cere-monias infiituat, quibuS erga Deum cfficiofi,& vrbanifimi, & ei eo-miter & decenter, lerviamns? qu ifi qui feftinanter,& inconfideratc facit,magnii prxbet indicium, quod lumen fidei nubibus inconfide-rationis,& diftraaionis,obce£tum defert. Si Efter ad Regem Affue-rum ingrediens corruit,& in pallure colore mutato,laffum fuper an-cillamreclinavitcaput, cur tn coram Deorege regumreveietiflime gennflexione non corrues, & tantam m ^ieftatem non metues? Cum quanti attentione, & cotritione cordis haec pro temporali falufe In-daeorum exnrabat? cum quata ergo tu a Domino fpirirualem expof-ceredebes?Baptifta non tangebat corpus Dotnini>& tamenftupens clamab^t ,ego a te debeo baptizarij quanto ergo ftupore debes tu Chriftum tuis manibus contreftare? depone igitur puerilem rubore, ttupequeverecundiam$& tamreverecer, &<juietein altari tehabe,' ac fi fine teftibus,& rem (ummi momenti,ficut revera eft,per ageres.

Infaciendofacrofemihoramexpleas, & permittitur tibi, vttan-tillnm excedas: hocenim tempus fufficit, vt fanSanoyfteriarite ^ac devotecelebres,& nefpeiftantibus morofus fis.

Ad interiorem autem reverentiam pertinet, vt poftquam te dili-gentiffimepreparaveris, & folicite ditpofueris, reputes te viliffimu, & ignorantiffimum mancipium,indignuque tantas maieftatis fulcep-tionejquandoquidem femel,& iterum ac ter dicas,Domine non fuoi d g n u s , vtintres fi.bte&um menm. De omni tiiafollicitudifledim-" dej& defola Domini.tead hoc munus vocantis.gratia confide:& fi-cut corpu*genufl.'xione,& capicis inclinationefubmittiturj itamees eidera veriifim* httmilitate,& compun&ione fubdatur.*

Ad hanc infuper,tum externam tum internam>reverentiam m©ve« retepoffunt confiderafiones fupra fcriptae, aliaeque quana plures. AmorergoChrifti adamorecealliciat fedmaieftas adtimore, reve-rentiamqueirapell tsrvtatsoriwimoris, & reverentise «ffetf ibus de-coratus^lignedivinamyfteria crades fru&umque percipias^Acce-dis enimad cmniumcommunempurem,& D6rainum,cuius hono-rcm Isefini,cuitis filios faepe verbo & exeplopercuflifti: ad illum,qi*c adorant Dominationes.&tremunt Poteftates:cui curvatur, qnipor-tant orfcem,& puriiTima Seraphina facies Itias prae confiifione velaiif-quem Centurio, neodum benecognofcens in domttntfiianf recifiosc^ $on eftauiui.ad qyen* PecriiSjflegdufcene califens dictbatiexi arioc r

Lompena. vttd^ptrttHaiift qnia Iiotttopeccatrtr fum Domine:& ru fine rever?tia ;& «ompunc-ticne conlis enm in (inutuo, receptacuta inlquiratum, abfconde*? Moyles &bre fecit arcam lignis im|nunbiIibus,auroquecontexit vc •inealegi* tabiilascuftodirersSaloraonfepcem annis nvgnificentifli-iXMim teinplani ex trwxit.vc in eo prac:ii£hm arcam, huius S«cranacri vmbramcolloc^rer.&tu audebisin cordepeccacis tibido,fordihu$ impurarumafYe&ionum conte£to,& necdumfemi km% fpatio-bcne difpofito, au&orem legis fine reverentia reponere? Memenco Oze , arcamlegis tsngentis, Heliodori. g*zas templi diripientis, quanta leveritatcfincpunici^vt tandem pxnx te timor compefcat.

Dcgrxtijs sgcndis Pojl Mifam. C A P . X- i

PEr a£hMiiTa, in locum qtiietiun te re:ipies,vc Domino pro tarri iu$entibeneficiogratias agas; abltirduracft enicn, pofttam exi*

jDium donum gratitudinis oblivifci. Poft prandiurn ad falutem cor* $>oris quies anegotijs.<?c laboribuseft neceflaria,vc cibusin fubftan-tiamnoftramcranfeat.Nonmmus pofthoccovivium,vtad nos eius vtilitas tranfeat,& in vires noftras virtutem fuarrbroburq; difundar. Ecquis erit adeo ingratus , qui tale donum ilnegratiarum a&ione tranfeat?quis tana frigidus,qui tam calido cibo no ca!eat.?certe M fig" luimefletautfpiricualis morti?,aut admortem difponfris ftupiditar tis.Ignem in finu pcfuifti, <%: calorem non fentis? mel in ore, <5c non fentis dulcedinem?difcamus ergo ex zhjs, qui modica beneficia gra-tiffimo animo fufceperunt^ hoc maximum magni pendere, & pro eo gratias referre: Chriftus enim Dominus ingrstitudinem h*bet ex-©fam.Ergoperfemi horam,auc(aitemper quadrantem, in graciaruaa a&ionem incumbes & ni aliquid melius habueHs, aut ex illis fis, qui Ipiritu Dei a&i, mcdit&tioois prxventione non indigent, his feptem vtipoteri?,qu«fingnlishebdomad^ diebus afiignandx erunt.

PrimadiecogitaChriftum Dorainnm, vt regemj te verovcreum reniampetencera:illiqnegratiasir»menfa$age, primo, quiaad voce tuam,vinum indnguinem, & panem incorpusfiwm convertirj non vtpnniretrejed vctibibenigoifiime propitius eftet.

Secundo,qmain naanibus viliffimi peccatoris (e pofuic.Tertio quia tantabemgnitateoratioQesiniquitatibas fordentesaudivit.Qu^rta* qnia os tautn intravit.Quinto,quia domunculam imparatiffimam ha-fciMvic. pemdedeteftareomniapeccatatua, vel qu« in fascnlo pa-trafti,de iliis veheraenter dole,& veniam humilicet pece.Icem dilige eu ex coto cordejuojiti vr propofitc* nihil illi cocrarium Velis, <nihiff tqu©dadillum no tendac^& illu tibi,ac «mhibus prscpone. hct&£& ^tce fep^mjdcnajijsGmilia, qux Beatiffima Virgo, teftc B o t ^ e n -

turaj

ttber Sfxttts. ! - *

••* rtnntiiieooftul.ib.n: qnoMim primum eft anxiliitm emczx* qno M-^ceptum arn^ris imp!eas. Seciindum vt prcxunos , ft^qnidqtue

h ^ dilivMc oihVts.Tertmm,vt quidquid odio hsber,odio habcs*. Qnarciicu vc humilitate, caimatp, obedientia, ccr.cetT.ptn ixciiJt, cC omnibus virtutibus exorneris.Qr.intttm vtcorpu<,& menrem tu: m diantim M rubitacnlum faciat.Sextu,vt gb.riarn tribu,it.Septimumf

vt in hoc teiTiplo , & reliquis ab cmnibus Sacerdotibus, & firieli-b«is veneratione habeatur.

In fecundo co<>ita Chriftum Donrrimtm in corde tuo vt Dominum, qui ce prerio fui fanguinis redemit* te vero vt fervum-qni pernovum fervorem vis ad ipfumredire,& ei placere. Deinde gratias £ge,runa Sacr inwito prasfens ad fuir,vt ficttt herus cor v>un\ reg <t,<5c tmbam afte&ionum coponat,<Sc pro reliquis ftipra pofitis. Terrio defideria, vt ad eius prefentiam doraus cordis tui quieta perfiftatj fhtueque ts Fnortificare,& qutdquid illi difplicet,reijcere.Qu3rto diiigz eumtx tota aniraa tuajvitam tuam illi fubmittens iFz ad ei obfequendttm fo-lum ill im cnft.>die*s atqtte co£icacione$,verba,defiderii);& opera ad eiu i beneplacicum dirigens-Tandem pete fepcem dona fupra poflca.

In cerrio i cogica Cbriftum Dominum in corde tuo vtinagiftrura» vlam tefaltrtis doceatem, <5c ad fHciendum quod docet, grsriamim-percientenv.ee vero vc di(cipulttm,qui ©b negligenciam,nihil,atit pa-rumdidicilti. Secundogratiasage proquinquefuprapofitiss fcilicet qi.ia S.icraroentoadftiit» vt tedocere admanusdilciptili per vieacis defcendic>& c«ceris.

Tercio embefce > quia tam aliemts es a doftrma eius» & ftartia creatlomnia inrell^&ii , <5c aife&u deferturum. QuaVro dilige eum ex tota mentetu-> Ipiritum tuum ab omni , qtwd ei difplicer, irnnT d«ire conilicn<*ns3vircuribus ornarcmemoria.intelledu, Sc vo/nnra-te iugiter illi adh;Erere,& mentis traquillitatem inftitttere; vt Chril-tus in teh >bicet. Quinto pete feptem dona prsfata.

In quarto, cogica Cbriftum Dominhm vt amicum» qui te marci-piuminamicum extulitj te verovt amicummercenarium, quicum eonfoldtiones reciois.illi kxviiicvtmad emendationem flpgelluris.in amore torpefcis. Secttndo gratias age pto quinque fnpra pofiris, ia-tnens te vtinfidelem amicum. Tertio ptidorem ac dolcresi concipe de nuditate tu^qnia vircntibiis nudus,vitijs vero te&us es.deildera virtiues, easprs&cipue, qtnbus magis eges, eafdem pete, ac inteiiiis exerce. Q^arto dilige Dorninnm ex omnibtis viribus tuis $ e*3 ia vnione fuarum illiofterens.eifdem femperin ipfiui «bfequkiHivti conftituens. Qjiinto pete, quas iupra.

f; CmnpcnL Vits. fpiritttdHh..

Inouinto , rcgfw Ch:iftwm Dominnm vtfiatrem maicrem, quii ko!iesV*trisfr;4tres ^ ^ fecintevero vtfraterculum minjmumlaut potius tali nr-minr indignum, qui vita es ab eo diilimilh. Seonndo gratisSPifeproquinque-lupra pohtis.CSUderans rein i:lis vtfrater-Ctihim.TerthrreabamwbililGmo fratre elbngnu aciverte, & d e tua iriferia coquerere.eius intirnam faroiliaritatem per donum crationis exspta, poftula ac omnia a i hoc donu neceilaria prseftare propone.. Quar.to dilige eum ex p % virtnte tua, omai cenatu malis adverfa-twrum^bona in prxceptis,&con(ili Sconiun#aperf$<3urumetBca-ckrr proponens.Qi»into pete,qux fupra..

5n fexto • cegita-Chriftnm Domintim^ vt patrem, quihce in ctuce doloribtis, non*deIirijs gentiitjre vero vc filiumprodigivm. Secundo gratias age vtfttpra-Tertio peife&ione ardenter concnpi(ce,& pof-tualyvrfcilJcet peecatis reundu^virtntibus Qrnatus,illi intell££fcu,& affeftn iugirer adbaereas i& per charitatem perfe&am ab illo, in illo, & per illum vivas. Qmrt-o dilige ex omni fortitudinetuas ita vt >fi rpus fuerir,proprer illnm vitanvfiilutemjdivitiasjvoltiptatcs, hono-SLefquedeipicias5& fine eis vivere affuefcas.Quinto pete quae fupra.

Infeptimoccgira Chriftum Domintim vHponfum, qniaanimam tnam dilexit,non quia digna.fed quia voJninre vero vt fpeniam vin-cnloftatus.reJigiofiei:copuLram, & infinitisbeneficijs ad eufnamar dumillieSam.Secundo grarias, vt iupra ageTertio c.fficere erg^ glo— tiama^ternamJ& cog^te, vt illam ferv.entcr cnpias,, &.ab hoc lasctiU* iniferoemigraredefiderardicqueilli.indica mihi,quem diligitanima. mea i vbi pafcas, &c. Quaito dili^e ( ojhtionem aliquanfiilum pro— trahens) ex t©tocordejanima^mente^viribus^ftefttis cmnesamoris, hodie collig.endo..Qiiinto pete,qude:iuprai.

Ergogratiasegerenon pratermiimreft enimingratitudopeffima,-€tiainft exigtia recepiffess, fedpoft t;:m eximinm beneficiumintole-v *anda,& geior (6 fieri poteft,)peffima,&ideo forrafis mifericordias* ^pasopta*non recigis^quia huictantodono tam frequenter fulcep-to»ingratus«xiftis„.

Deauditione M//i . C A *. XF,

SI Sacerdbsnoaes, Miffamaudiesr& quidemcum irgentiemo** lurDento,(i haec,quxubijciemusobfervHv*»ris. Vocatus admi-

mitranduro kciificioMiffa^no te excniessied Hbenter accede,immo tc ingereccastens enim*paribus,maius ett meritum miniftrantis quanv fo!um affiftentis.vt pote-fpecialins facrificio coopeKantis. Quarc n6 eft,cwr negligentia^ihdeTOtwne^ut felfa exiltimationeab eo te ftib-tcai^siii^ut quid^minfoientisJttlittcm non nibil prugreffi*& f»'f:

ccfuoni.

Ziter fextfif* n >

<cepr?orii ordinum proximi, qui eiubefcunrfuperpelhduroinclueffe, iMiileque roinJftr"<re:cluoriim ^Bfepi imniortificacioIiigGndaeftjtarci cscci enim (unrr^vtl^gere.aut difpuurelufcipiant <•& Angelorwm roi-niSerium de.tre£tencj quafi-indecSeius effet^S.-iccrdoti, quam m<gif-trojvefponderej aiu Miftale cransferre,qua fratribusiu cricliiiio fer-vire:Hi fme indigni fntic ordimbus, ad quos afpirant: '& facrs aften-dunt * fe non tam fcientijs, qnam fuperbice ftuduifles neque Beatura Thomam Aquinatem legerunt, qui iarn Sacerdos ,<5c Do&orexi-mikis , fiunmoque honore habitus, poft Midze cdebrationera, aliam aufcultjbric,cui jpfe vt plurimum,ferviebat,ac miniftrabac.

1 Ergo facrofando huie myfteria cum magna devotione>fervoreJ5c revercntid alfifte. Adftas enim facrificio, quodChriftus in cruce ©btulit» Domino, in cuius nomineommegenu fle&icur, c«leftinoa, terreftrium , & infernonvm, acdenique fpiritibtis ftngeKcis: offers kem per Sacerdorem hoc facrifichtm Domino , a quo infuper multa pecisjvide,an deceaclurumo regi irreverenter illud ofierre,& neeef-iaria ad viram prsefentem, Sc futuram tepide poftulare.

/Ad hane autem r^verentiam pertinet, vt eo tempore nil alientini a Domino cogitesinilomninG loquarisj non hncillucquecircunfpi-ciasi fed oculos demifTos, aut in id,quod efficitur, fixos babeas: non immodefte tuil!as,fpiias,perftrepes,fed modefte,qnieteque te.geras$ <&,quandogennfle&endum eft, geniiflecvtasj quandoftandiim, ftesi

-& Ecclefi«,ai!ctui^rdinis cseremonias dbferves. Ad devotionem vero habendam, vnum ex bis , qnaa dicemus vel

nunc vnnm,nucaliud facito.ln prinvis poteris rneditari ea,qus par* tibus Milfe fignantur, vt introitu patrum in limbo manfionern, 8c Meffias venturi expeiiatione: inKyrie TrinitatisJBeatiffimae inw* c itiorrem.a qua milericordiam poftulamus:in gloria eam,cjua in na-tali Domini ceeinere* & fic in<;»reris,qir£ ex bbris Eccle/iairicis,pnj fertim ex S.rBonaventura,*poTeris mutuare. Si hoc Iongntnvideamr^ MifTatwin guatuor partes divide. ;Prir>ani vfque ad cblatione atten-te audi,& 6 non roini'bres, fubmiffe refpc5de.In fecnnda ab oblatio-ne vfque ad cnnfecrationem,adventum auliccrum cseleftium, qui venienci Domino funt adftituri,medirare,& coram iilis cotr«?mifce. In tertiaa confecrarione vfque ad confumptionems iacrificitim ilh«d ;Deo oftc r, tibi,& tnis necclfaria pete. In quarta a coraunionev/que adfincm emundatione abomni peccato>& virtures pece,deflderi-4* Chriftnm fnfoipiendijfi tibi conccifum eflet,accende. Tatudepotrris per has quacwor parces aliqua rnyfteria ex paffione Donaini meditart, m dura Sacerdosfecrfctdoratfc^ctfk^

K K i t&9<i#

Vomp*n£. ViU Sptrittt.tth.

inodo tmtn mentem exercere. Id camen nitaris, oportet | ne ibi kreve.Tenter diftraAns» auttepide indctvotus adftesjica vcnulhwii, aut avodicuna frn&um ex MiiTsc anditione decerpas.

Dc cusfodu ceihi. C A P. XII .

AVdit* MilTj/uli charitas,aiu neceihus aliud fuadeaf^prf per.3 Adcel'Vin eaquebeneoccupacus m:«.nt'$& vt jmjcam rUiJcilli-

m5, vSc fpolum eh.irilfitna nunqua finecsufaderelin.HMs: roira.enim foot comoda, & vtiiitrttes, quasafmitis Pattibus> de Stoitodia crllq prafantunquqqjbrrviter referrinopofuochqc aute erg-.i ea-forvabis.

Primoillim a>imitte,qna&tibi alfignata fueric,& deloco vbi pofi-ta(ic.autdearoolKtiJ ine, aut-cUiicace,al a vecommojicate ne ioJIi-ciceris:- efi enim qn «lUepnlchrum tnum, in qtio lasculo mortims es, vfquead finsm mor:^!is virn; J | initium iramorctfiis m;u:(urmimot:-tuiautedefepuluhri «,]U'lit-jK non c.«ranc,& poftqn&tn incellapul-chenima per cttJ6 iatlffrt h bit^veris, fca ment^ veterafd&illa pufc* chrirado,& communis fic, ac ii Bmr.ino no fubiiilef et:ad cjdificatio-nem qmque kc «truuv, pauperr^iN fpiritum , pacemque iervandam» cella q^amcunque accepc*re <Sc comodis eius ncn adh^rerefpe&at»

In ea vcro n«n pretioia-. au»: cnriofa habeps» ne ex illis fis, a Ber>~ nardo fiiggi!I:*ris,qai celfos non tn eremici^a^quaaroraaticas h, hff# fed necellaria.vjli.jjpniperiqMe accomodac* recod<iS. Sirin ea ictflus p*Hper;ffelira hifir>i!jis,meni i ad liSros^ coponend*os?,(u3lt:iens,non m* petibns ornata» c^ndtlHbtU vil^iibri neceilarij im gine«rcniuhxi,<3c B\!-ta&Virgini& decece^qnsqne modicis impeofis h jbsanair. Yinii, duLia^nr^lh comeitjbiliri.h ToloahajftabrefaSa icones r-n«<.»oi nre tijdedinuramulticudo Sc ajirihiiiuiinodijquae; mpeifluicr:rcf;vanitatS» atirciirioGt3terareJ©lsr.r,a fetvortwn Dei cellts penitusrelegentniv

In hiccrlla ficvc-paiiperenajA contenaptoreni IxcxiUdecet.orna-•^a manereaforefcas-, cor.tinu.ir i dulcefcit,•&• roale cnitodk* rsec) iutn generanEric aurem facillimum m ea perrrL:nere,fi vci^ir^roccuperis*. -orand'n,pfallfendo.£fflaSandor«m,bi%ri<iS fl.cckfiaiticas, c^lpiri-•«lalesrhbcos legendoj litccr:^, quibus ftnduilii^ecolendo, Theola--giam, nun: fcripturarn:lacram, pTascipue Sanftos-Patre.s evt luendo vccofi^p.jraurafcientiamffrv*is,c^ provebjs^nunc (cube, & fcripta-a c« comfv"»5-nunc, fi-opus cibi fueric ,.fciipca aliornnvt-ranlcribe, aut TOGompe^diamr^iq^has^caiiis ftu liofas aiJiones cuoltacui^e-^:ei»c;.c;que corg^nas , prndenter aifume: ntmc incermitce, nmic ad UIAS re^i,aa5 has Cii-atSJiis intermilce: ficque vitx pars in cella con* iurapa «oani^iowiilisJedplen^imcil-iicaCH^xiftet* Qjvf$ vero ex? ^in^i^endai f t ta t ,&n4^^eI l»^j i ie temtantBmJed ad Ubar*ttr

duiia

tibtr Sextus* i ? o

durrtetiarn vocatii* es,&tbedienrias operp,ita cell:mdiligas, vtni-niiiim eius comodicaubus no anhgereaM fed ch.uicate, aut p e « # tia vocance, fme vlia mencis contradifti >:ie eara din)itcas: id enirn faciens camni ingreflu qu,.m in egrelUi ei ».'..Pafctia invjCflies,

Dc fiudio htterartim. C A P. X I I I .

I N celiaotinm vic.n.tsnuj. vcpote vniverfaium huftis virtutum atr que mercedhs quaiiLioqnidem haud vmqnam nierces otio nara-

tur.Poft Mifl-irrviili &d mmifteria voceris, autorationem prcte!.e3, bonjrumve penfum p<?r(o!va-; • litteris vac*, vt mnmis imun , qued ir.tilrxrumrf.rm-q cognicioncm requirir, fecure,& fideliter c beas.

T u ergoad litLc.rartsin lludi.i vucarm , & «bcbecljentia inijsad-difcendis ^ccupacus,. rectan) inrentionem h:ibe:non difcas, vt Iplen-deas,ant vc bene lircerattis nomineris. qiiia vanita.s ingens ^ftmeque vtappecirui fciendi.fathf.icUsi^ui inanis a;iiufitasjfed vt Deopla-ce.-«s eiti(cinebeneuIacico.& obcdientie pisfcripco teaccor»od<=5fV€ Df$m rrr uis cognrfcendo ,ardentius dilig^ss & vt d'gnus minifter tv^ngebj tias.MC n lem vc anirrus Chrifti langnine redemptas,pix-•eipuetudiores, do&rinasque inc^entiores adilJum iieccmpelLas.

Scudiabac intentione iuicepta facile erir,cum virttire ccninngfre* & hasduas IbroresCicientJHro fcilicer.& vircncenr). fjnuil, (Ijcftiur* impariJ Mic<»rc:quoniaai virrutis roaior ratio h bsndaeftfvcpot© finis fcienti$»C|UQ fine virtuce parumaut nihil v<riet jficnt vinus in t@ qui ahis profururus esa fihe (cientia.snanca erit. S t ergo fcientia rua virtutis plena, vt irfegU exempio, quam. verbo pr&di&es. Sit vircut fciencia re£erta,vt in oftenfione visBveiitJtis ne erres: quarenun*-quam proprer ftndia,vircutis a&ioaeSjprationem icilicec,It Sicneia*, & luiiulmodi.reliqua oraktas...

Lx hac reclaimentione m:mebit,vt vtilia (cjfiim,&:tuoftatui«eon-fentanea ddcas* In vtihbus autem non ce in.msgiiiwiip acupia** fed itBprimis ra.tgiftros tuos m^gisxftima.illoiftdc^rinaminrellige, fc fequeres& nihilaliudjnifiquod tiocneriac, ^nr diicendum^fle piaa^ fciipferin(f,.difcas,ridicutumnarnqneeiTecfiv.efi velis eiFem.giftei^ alitequsm fis iliicipnlus.. Si M^giftritui cpiiuonibns di l ient iant ;» vtnnlqne opinionem rewrcntcr excipe, difce, & intrlliges ira.^er vtranqu^ defenfare pofiis; ficitoque i^norancix eiTe ,in reiius, q.up. uon ^emonftrafltur ^taoa canllaftter vuipQrri adhxrer©, vt «wjyt »ffenfus afteri rdinq^iatun

Adfchi..!asmodeftu$,.& cacesibn^:hn eisdeccterfedenx.*tte«niEs eris ad verba m.»gjUri.& quodjtlacuerit,ita vr non elwbr.rur «xcipir^. Bi dubit^iigaE^buerisiea non y^doilrinj impi.gfl*W,je«l i?****^

CmpeB&W'* Spirittulit.

proponf <;& fotutionpm rx.^&abis. L"6V\^nem cnm alijs difcipufis di1i£emerre,>eceiconfc'rK^>fi(r»,',v fcwJl jrguaneris hinc pro>>oficitf, veritatem ex/>en^esj quod vnliifimum Lonvem>nri terrpureelt • ici difpiicationibus effic^x , non amLx. vei ic-uis <<vidus explorat >r, non contentionis & vocifemionis anr>dtor,exi'i:es- Veib^ inutilij ct ad

7d,]equodifpiicacirJnoaactinencii.& mulco minuv,qu<£alceiii piio-'gantiaut contemnant,prorfus reijci-s. I n undem H geraN,vc<Jifpu-tatorem religiofum. veritatis inquifitorenvSc coratn Deo, II Ange-lisloquct**m\eexhibeas. Si alter peccaveric, & veibis minus motlef-tisloquiuvisfueric,ilIum p:uiencer feres.\V vt femel dicam, difpuca-tionem ad eruendam tanti\m verit item i drnuce.Tadem vc ait. Bea-tus Paulus.ftultas qua;(tiones,& cccenriones/& pugnas devita: func cnim inutileSjd' WM&tk often(a vericace,a difptitacione.certa, & a!j) cxercitationi vaca. Inftanci cempore ttudendi f quod debec clfedb obedientia,vfuquepr2efcuptum ) gratiamJucem, intelligentiamque a Domino pnftulailla D Thomx oratione Creator>velalia bteviori Lanfpergijjjrrfu dulciilime,recirat3.

Scudium ex obsdientia,& defi Jerio anim ibus proficiendi ufcep-tnm Deogratiilimum ptica.-qujrein illuJ diligencer incumbss.QuaB amagiftrisacceperis, velper cedidifceris, opcimeinti(Iig?re,£c (cire Cura.Id confequeris, fipr&cipua fun Jameci afiert«e vericatis capi;«s, adfuaprincipia referas, icerum,atque icerii repetas donec memoiias ISireanr.fi ^wx veritati oppcnutur,vel op.poni poftunt.advertaSjdif-(blvafque^rimiiltumdeniqnemediterispuumltrfbis.cot epim trtm pulchratypis cnmdatafunt,qnx paflim habecur, vr ir.wile Cn iliqtia fcribere,& tempusinid,qnod non erit vfui cocerere. Brevibus pre-cnlis frequencer ftudium interrumpereaffuefcas: qubd f «cillimum erir,fi mencequieta,& fanftalibertatelitceris dilcendis inhaereasina ficum nimia adhasfione ftudeas, Sc immoderato defiderio aliquatn flQateriamcdftirnendi, djffijulter IIIIJIIS ta profi;u;E rei recordaberis*

Aliusftudendi modus eftjfi led3,ant intefle<3:a,& memori?e man-«tanonfolum tecumipfeconferasjverum [ Ci tant i mentis finceri-tate,&divinaf4miIiaritatepolIeas vtidreverenterf.ci «sj*d Domi-mim eadem dica«,& eum quasftionis tu# audi£cem,tibi:ue refpon-«encem confidere«,& ab eo fenfum expe&es.Hnnc modam aliqui c noltrjs adylelcentibus tennere» & eo in licteris, & virtute mirum ia modu profeceres quc etiara tenuit Auguftinus: ad quen fi admiiTu* ftierjs,iilu rion relinqiiasiquSn potius quafi magnu Dei donum, non fiacgratiaru a&ione fnfcipias.Si inger^o polles^ciira,^ in humilita-fcpollcrejnefqtiod non femel vifnm eft)impreceps rua$:filicbeses^ m m n pr«bicatcJ& alacri refignacionct ft»

DefolluitvMr.eiv. mmHeuy- C/*P. XIV«

I* Eligicia v.c;<, n< r, c tioia , vi iseculan l-qui jriit^rrr fedcfficiofa V Sfp ciiic«ie poftquam eciuro, quae dix»n us > penfumexolucmj

n o n in ,:ella ctiolus m, r.cie, fedad minilleria iniim&aprcmpte, & libencer txireoportet.

Qiicftuor ab bis folent retardarespufillanimitas fcilicet infirmiras> vecordi?..feu acedia, & devotionis pisetextus. Si minus te aplicatu ad labrres experiiis? ttente confi-.lera> vnde malum hoc oriaiur, $c medicamentnm adbibe. PufiUanimis es,& pntas te talento carere,vt alijs profis? de eo , qui te vocavit & per praelatuin aliquo tr.inifterio pofuit, fiduci^m hc.bt:ndO) fin ul cum mandato talenuim prsebet^in-firmaris remifla v<detttdine?l:iborem h#c mim.acnon prorfus fnbter-fngiat: vtilibus enim fan&i-ad Huc infirmi.Jludijs incumbebat. Ace-*jia teopprimit.?vebementius infifte, vt hoftem fuperesinfeftiflinr.u> & bonoiu acerrimum vaftatoie a fseculo ereptuSes, non vt tempuSj, qno nihil prastiofiuseftjnutilicer tereres, fed vtteipfumperficeres, & alios iter fylutis doceres.quare appetitucnne in.otium defluat,€o-hibe.ipfum enim non operari vt Chrifoftomus inquit:peccatu eft>& pro craftinationeLborredditnr difficilior. Devotionis-praetextti t c cchibei?icito qnod,quoeaufa hcec fugiend: minjfteriahoneftior eft, eo eft ceru quada ratione euratu difficilior:qn *re propri^ quieti pro-ximorumiuvamen prafer: defe&us enira prcximoru converfatione contra&i.ipfa bonornna opernm exercitatione^piugScur.nec ea,qii£ fuaviora ,meIiora funt: munia ergo erg^ proximos iubeas, lciens, ea perfe&cni non obft ire.led prodefle.

De confcienti<z ex.vnine anteprandium^ C A p. XV* ^ E Riodo, quo exame fic, fuptadi&um iam eft:mod6^antem mc-

minifleoportet, fupeifedendiim.tibi efTeoccnpationi, qi/sin examinis tempusiiicideriune tib>J adimat vtilitattm maximam ex ea provenientem. Huius ejuminis hoftis eftc A? Jet rxterna cccupatio: quam ne eius vtilitate careasv fi in:aliud tempus differri poffic, COnf» tanter abicindejfecus verccum primum poruerisjllnd agas..

De prandto. C A P . XVI .

H JEc hora no paucis, nec lievibns periculis p>ner:quare Koc opiifi-li quoj alind^magna circumfpe&ione eget.Ddtoergo figno.fr*

nemcra,decenter,& abfquefeftinationead truliniumprccede; »5rr quam enim fano exiftcei, h abf^ue maaifdta neceffirate^foli tifei co^ medenduai eft. Dtim veroad ittiid vadi^„cogjiaf.aii,fi^rcfc#i0ii# dignus > ca cum f*n#is accumbere, qui tot in examine defcdu^cQg-povifti, ^orationena infr^fcrifctam recita.

CowptnL Vit& Spiritjulis. A&triclirmtm perveuirns ftain l ^ # f n # | # P i iucfecenterincfina-

tns, non roenfaj, Mtt p^rieti arihatren* , non ir&redientes circumfpi* etensjfed demilfiv> oculis benediiiionem expedtnv. Accece, devoce, &'chrav^ce menfambenedices, uub.jneJicenci refpondebi^; n/hil a te dicen-ium omittens. Sedensin toro, ante qium cotn?dereinci-ghs,appofita tibigracis,,!^ meleemoljr.n im re|«iiH & br.-.-vicer probenef i& ruS isa5c miniftratibHs precare^oculos modeite demif-foshibias, & nuUum nequee.ti.m j brereftancem^afpicia^ nifi vc an aliquidiHidefrt advertas.Chriftum pnefenteralubej& ad le&io-neraattende,nihilomnino loqmris» & fiquid proalio petendum fit ("nam pro tenihil p ^ftuL«bis)vion tam verbo,quam figno patef^cies. "£x paneappofito fragmen primo eomedes-5& donecillud comede-

ris> integcum p inem nequidem attingis. Si duocoram ce fint, elige deteriorem. G Ctnas (is, cogete ad mm Jucandum coinmunia, licet niirtHS fmviii fdhibri-ive videincur, nsc cibos fingul-tresaffectes, at xnnkominus tibidiri,poftules. N<hi! tibi appofku fpernasjfed grato anirmfufcipe. N^nindigneris, & mnlco minus conqueraris, fi quid quammilep^ratiirnficauccibi defic.Cogica,quod mulco te meliores vilioribusi<5c pauciorib is cibis concenti (unrj quique, qnod ^bijcis, prodelitijs repuurenc. Maquacntotum,quod apponitur, comedas; fedaliqu!ci.Qiriftorelinque:iique non decerius,fed melius;ne,ficut munus C*in,teprobetnr.CibDrum In ivitJres non quceras: appofitas di(Cntt»\Unterr>raBceceis,quibusomTibu fervatis,Deo ex corde gra-tias '«g*.°ad qnqprsftanda,ta!:miniiTe in menfa iuvabit Ciarifti Domi-nii Apoftoloriimque convefcentium.

D* tdmittenUMiqH.trecreatione foft prmiium C A P . X V I I *

F Actigratiarumaftione,nianibufquefine (ilentij fraCtion-Iotiss tacmsyzcte Domino offerens, & re&arn pro fequenti opera in-

tcnrioneniconcipientjad locum deftinitum ibis,ibiquemodefte fe-debis,iaoa in ad ftates reclinatus,fed re£fcu5,fi6 parieti affixus fcapu-lis,1ed taiKillu (eparatus,vt aliquid mortificationis fenms; mt certe» ficorporis-imbecillkasnenferatjdecemerapplicicus. Sedebis aute, non focium quasrens, cum quolfbentius ioquarisjfed iuxta eum» quc lors obculef%(ifociu^ fenior fit,aut dignitate rmior,aut euloqni in-dpientem AX?efta,aut tacentc vt minor interrogi. Si «qualis fic;auc reinor poteris colloqumm inchoare, reticendo, qu» ftatui riligiofo non congruuncnec Dei ad ftantis prasfencire conveniunt. De nuHa redetrabes:nemiiiem verbopungas:non cotendasmovicates, «difi-c*ci#ne aon ad ferentes fubcice, non indecenter ridebis aut vocifc-^ n d o verba f^cies ,& denique vniverfos linguac defe^lus abfcindes.

Dicen-

llber Stxtus. £%t Dicenda vero fnnt, quas fpiritum non Isedanf, & naturfc noftrae ra~ ereationi proficiant Nimis feria.aut gravia omittendajauCjfi aliqma-doferiumaliquid ie offen«.t, amicahiliter,iucund^que craCtandum. Ita denique omnia in hac hora conferantur,vt nec quaH c6cio inftj,-tuatur,neque difpotatio texatursfed.quidquid illud fnerit,tailarker, & feftive tra<£tetur. Dato figno, fermonem etiaminceptum abfcin-des>finftifTimum Euchariftj» Sacramentum vifitybisjScfiquid.vel in eibo, vel in colloquio erratii fuerit, de eo dolebis,veniam pofces* &gratiam ad fanfte vivendura in fequenti diei pirte poftulabis.

Dejpiritualilettione. C A P . XVIII .

Q Votidie faltem per femihoram ledtioni fpirituaU inteode: eS-prxcedat brevis oratio,qua gratiam ad inceliigcdiiffb& fruc-

tumdecerpendum poftules: eandem interrump^toratio» quapro do£trina obiaca gratias agesj &> quodre&ueft in illa prarftaredefi-dera.No qussras curiofitate, fed vtilitatem>& quod affe£iu moveat; oon ad olarn notitiam,fed ad opus eam ordines: no multa legas, fed iriagis ccgites,delibes9& quomodo ea fieri oporteat,apud te medite-ris. Si qua&Iegeris, non memori» h&ferint, nefolliciteris: fola enim le&io animum reficit, & fine recordatione fpiritumpromovet. N e fingulis diebus liber wmtetunfed aliquo longo tepore ideroiegatur*

De invocatione B.Virginiss & SanSorumiEucharlsTua^falutAnda. C A P . X I X .

P Salcerium in tres dividitur quinquagenas; quaruquelibet quin-que denarios falutationum Argelicarum, totidem orationibns

Dominicis diftin&os,habet: Prirnam igitur:quinqusgensm ferijsfe-cunda , & qninta recitabis: fecundam ferijs tertin, & fexta; tertiam denique feiu quarta,& Sabbato.Diebus vero Dominicis coronam, quas fexaginta tres falutationes Angelicas,fexorationibus De»j*ai-cis diitinibs, tabet, recitabis. Inchoabisigiturfinguiasqiiinquage-nas, & cororam,per verficulu iIIum,Domine4abia rnea aperiesj&e. Gloria Patri & hymnum memeto hhitis an&0r.,& illud dignare me laudarete Virgobeata. Ad finem autem cninfqne qninqiiAgenx, $L

;denarij orationesillas^qwaS infra fnbijciemus,recitabis. DiebusGngulisAngeIusCuftos,<5c satfijqnoiii eodieEccIefisaae*

Ltia cclebracalijqjPacronianobis eJc<3i,vel fimuUveldivifiBVflva candi func,& per hebdomada tota curia cxleltis compcllerfa aliqu* jracioneyocaIi,eifimili,c|na nuper adBeataVirginei»iirigeiada tCj ie,proculimus5nifi quod fanftoru riculos mutjbi5,<5c cfOsSeiarWflfcS,

sacuiuBU vita,& fglici oaorcc fiieris gratniitu^jflLtufiM Wb$i ^ a i U L\ poces»

€ompe*d* Vit<t ^pbttualis.

psfces > qiiae i Beatiitima Virsjne potcendas fubi.ciemus: fic enim 'torttm patrocinijs adimus r.-iciliiis,& brevius perfedtionc obrinrbis.

Septiesicem 'qnotidie Chrilittm D.^mimim in Euch.iriftia laten-tem isuii^bis, & v:!itabis$ & inlin^ulis vifitationibtn fingul is pre-cnias r^cic.ibis^uasinfrafcribemtis. In fine cuiuiqr.c i3eacifu*mUTI Virginems ilr.bet,ia1utabiseisveibis> Avefilia Dei p. rri: *<Scc. lu-fcittnSis P.*ter , &ave , quibus plenariamindulgenrum ltr;;rJj>^ris. His ad it!Hcrf\s omionem illam, Dens qni nobis in fand/L* Syndone, quam pro anim =b \s ir; Purgatorio detentis oiieres,

De couft kfitid cxamine /inte cnbitum. C A P . X X . ^ \ JT V7lcipf<-x eit examinishnius necellicas: primo or.mquequi fe JLV JL non freqi<encer exuminant, vicam re£i im. acqne pcifedam hi.beievix riolTuVir, Secundo i!Itici peccataderegic, lucemqttead ea-* demc::£nofcentia-imoeruc. Tercio fine eonem > vt par eft, iuoriirn cmt^-nnid^teiticionemconcipir. Quartonec eorttm remilfionem corr-m fdhfl confeqnitur.Eft inluper eiuidem mulciolex vcditai: Pri-xno enimvtiieeft advitiideftruenda: Secundo ad virtutei. inferen-das: Teitio *d quiecemanimi comparandum. Qturco denique ad pmdentiaro adquirendam.

Quinqtie in hje exarjiine facienda fiint.-Primtim eft commemora-tiobenefidorum Dci7 iuxtaordineminfrafcriptom, H httrnilis, ac fervida^ratiarum aciio. Secundii gratise poftuLtio3ve liciecius cog-ifofceTevaleanftis. Te:rtinm diicutioconfcicntije , qua crgicatk nesf

»ffeftus,verba,?c opera;tam bon^quam maIa,tatnomif«t*«-,UHrn f*c-la^cognofcamuss vtbona-Abimpertccbionibu^quas corur-xere^pur-gentt;r,& irulaper contritionem & penamddeantur.Qwdiiurn de-aique dolonft dereft .tio drfe&tvum, propofuum enjcdc^dcbita-pse-UXct caiiigationis aiinmptJO,eogrrV!OTis, qiiefneric culpa gravior.

De ddrmitkneactiotttmu qutete."CAV. XXI,

P^Vra intentibnead fomnium ibis:Chriftum Domi;:um Beatiflfc mam VirginemXufiodern Ai>gHum,ac fjnftum menfis patro-

iminvoc&bisii? orationibus, quas infra fcribsimis- , quo.:i rnane me-ditandum eft , Icr^ione>aat -recordriti rie pr^cvenic^: crucis fignete 6bf?nabis,&: adquieicendum honeftecopones indextro,vel liniftro laTerejiiamquamverofnpinusrnecciebo te vertas,memor Chrifti ia crtice pendentis. Pialmos,vel qttid fimjli recita,aut S m£tum sdiquid infcdhsr^ciovfquf omnootcnperis. Si impura tetatio infurg^cad ttationem te converte^ligrio crticti te mtmilChrifti rfiemnr eito paf-fioois, inferni, cmciatunsp, jMbirtjrwiXl Jupli^pruro,CQnfefTonimA& Virgian»CQaftanti«,

De i]s9

tihet* Stxtttii 133

T>ei]s, qiufingulU hebionicxdis fumi, & prlifto dc confcffme. C A P . X X i L

^I^TOrdConruerAttiamconicienticiiridiligenterexarnina percogi-J% 3 tationes ^fte£tus,verb >,& opery:illaantem precipue ad ccn-feffionemcollige, quas aliquomodo tuam conickntiam inquietat,& a]iq>iam eiubeicetnm ingenerant:nemo enim pati debet>remorderi fe jliquandoaconfcientia (in3ne vnaquidere minima. Culpiscog-notis/iolor ian£tis meditatio&ibns quseratur & emmend«e propofuu Concipiatur.Deindeadiocum cofeffionis ibis,& ibi expe.£tabis,do-nec qui prius accefiereconfiteantun licetxtateitudijs, aut religio-nis annis fint minores: quo terupore te magis ad confeificnem para-bis? atdolore compunges. Dataopportunitsiteconfitendi, adlatus cofeiloris gennflexus, inclinato capite,per iube Domine benedicere incipiesj generale cofcffionemfacies vfque ad ea verbs.-cogitatione, verbo, & operej & peccata tna breviter, clare, Sc diftin£te, Gne ex-ctifstionibu^, dice^i & tandem per verba fequentia> meaculpai&c confeilionein conclud^s. Admonirionem,aut increpationem uidicis tui humiliter audies>ficutfi Chriftum audireS:fatisfadionem demu libcteradfnittess &,fi commodepotueris^ftatimcunnaaaximafiien-tis devotianecomplehis*

DtcQtnmunhne. C A P . XXIII .

D Vo funt circa comoaunionem extrema vitanda: Primu eoniffl quinollenttamfrequenter communicare, eommunicant ta-

mem^neafrarribus notentur, regulam trnfgrediantur, a prxlatifque puniancnr.Secundum eorum,qui vellent bis, ter>in hebdcmada,aut quotidie communicare. Priori caufa (1 eft tepidicas, confiderationi-bus rerum,qu« fervore accend«nc,expelletnr:fi vero caufa fit timor fervilis.qim te minus dignum exiulinus,& G bene piratuirs cofide-rationibus fru&um excommunione provinientiunQ revincatur, Se-cundoyero fi caufa fitaenaulatios quia fcilicet aliqui frequentius cc^ municant, necvelles tninus deynrus haberij te ipfuna vt faperbum comtene,& inde: fi autecaufaeft fenfibilis devoci^ te njcitifica,* vitae reguJaris amorem fenfibili devotioni praefer: R iafuper c*uC* ^ftimpatiens fponfi cupiditas, nequebuic eft credendutn, nifi fttr Jecta vitj.Dei familiaritas,refignatio,& obedientia te rcg.it: quibus» naccedant vitx puritas, orationis donunft| excomraunioae huAus xratrum xdihcacio, & nullum inffeneretur fcandaJuw, poteris vti-

treqiientiascomnninicare, etism in comtmiaitatej »odo ff« •ivat, vt oninibus virtme pr» I n c e a s ^ opetibus faQJsmiiut tibi ft»tna» iuvaW t a . 4 cm%e yivcudura ofteada*.

L11 ft««ieti

ttnttpenL VttJt FptrttttaliS.

Remota ad comrounionem dilpofitio eft vit# puntns \ pn*xima vero qux fequirur. Tnbus diebus communionem antecedentibus» folicitius tein confuetis a&ibus exercebi:>:fpecu!em aliquam oratio-nem f.icies>non t*mlongam qnam aile&uum plenwm, qna gratiam, & devotionem ad debitecommunicandum poftule5$& 'id i.iem ali-quamcorporis afflictionem fubibi^.Sibbato prophan.i prerl us c n-ibrtia devita, & qnietem mentis eligeftri&um,)uefilenriumori tno irnponejvt laltem eo die non folumociofa verbafuccidas., fed eri <m rieceftaria vix loquari'.Die communionis diligentius furges e lodos fervencius divinicultus a&ns exercebis, & tempus meditationism i)s,quxtead morenb timorem, & reverentiam accendunt, infumes. QuidquidcogitaveriSjegeris^ntloqnutus fueris, h c intentione fa-cies,vr te magis apn.m *d Chnilumfnfcipiendum reddes> & vc ma-gis flJigrams *-ppareas$n6 fecns.?-tquefcemmas feornant, vc pnkhne videantur. Si vrro, his-a&is >mentis adhuc ariJi atem fenfens, ncli triftariaion enim ideo m<tgno huius Sacramenti fruftu carebis. Poft Communronern,per horarn.r.ut femihoram gratias age:non enim def-ft&us prxpsratkr.is, fed & gratiarum adionis noltri dcfe<5tus exi-gtritatiscaufaeft.

Deauditione vnbi Dei & colUtionefpiritualu C A P. XXIV".

Slngulis hebdomadis vniver.il religiofi verbucn Dci audiunt; ex cuiusauditionejti proficere cnpis^cii magno defidetio audiendi,

~tc ditcendr accede» Auciilludnonofeitater^fed diligenteranimad-Vertens te doftrina fpiriuiali indigere: non enim quia vitam religio-fam fe&aris, fpiritualis dodrinse auditionenonegesi immoideota-10 maiorifludio,& attentione audienda eft.quanto txperientia com-pertum babes,ex tarn frequenti dcSrinate nnllum >autexiguum fiu&vm percepiile. Ergo concionantemnon aliter quamChriftum loquentem aufculra>Iicet mimis litterams, ant in rtbus ipirimalibus exercitatus Gt,Sc communi^ omnibufque nota proponat: non enim audis,vrnovadifcas,fed vtad ea,qua2 didicifti,opere compleda ex-eiteris. Audi non cnm tajdio,su t nanfe-ajed attente,& defideranteri non ex citrrofiratejed ex defiderio difcendi vtilia^ant operandi per-fe£la:nGn vteornm qnas andjftioblivifcarisjied vt ea poftea niedite-risrnon vt cenfor/edvt difcipuIns:<Sc ad audiendnmbrevi re pr^epa-ra cratione,qna & loquenti gratiam loquendi,& tibi, ac alijs adiuto-rinm ad profrciendum expofcas;

Si collationifpiritiKilr ad ftes,aliquando defeflum tnum firoplici-terpande,<?fc remediumadilltKl humiliter pete,& fratres tuos fuper ^ q u * ^trepeUer«j;aiufcJ*ere cupiji mtcrrogas $i vero tu fneri*

ntcrro^

IMif iexHi: % 54 interrogatnshabeat caputtnum refponfumjfummatim dicas,& pau-cis acCfroplicibus vcrbis twamfentcntiam abfolvab: eaqueinmediu proferaSjnontamqu^legiftLquamjquaM&ione, antad verfus vitia pugnando, vittutes vequ#rendocomp~rsfti. Si necinterroges, nec reipondea*, humiliter cum defiderio difcendi loquentes audi,etiaia fi indo£tiores,aut plane Idiotae vid eantur.quoniam fepiflime d/vina S*ipientia aperit os mutorum,& linguas infantium f^ck effe diiercas.

Dcretinendisprepi*defpicientufxgnis. C A P . XXV*

S Vnt in familijs religiofis introdu&a quaedam humilitatis, & cS-fnndtionis exercitiaivtdumcongregatioad menfararecumbir,

culpas faterhpedes ofcnlari,humi fedentes vefci:fi ergo eam religio-nem profireariSjin quohxc no dum oblivioni ftint traditas neea ex-cidere tuaneg;ligentia per mittassfed integra,& invioIatacuftodia$> & non tam verbo^quamopere^aliosfratres, eain magno praetioha-bere,doceas,fi iuvenises, fxpe inhis te exerceass fifenexaliquando ca prxftare ncn definas:namlicet hxc parva fint,non parnm valent, nec exigum ex illis fruftum coJliges:his enim pro quotidianis defec-tibusfatisfacimus, nos humifitatis operibus exornamus, ad fervore* & devotionc excitamus,& repidiores ea afpicientes ad imitatiocem accendimus: &beatus ille, quicolumbx fimplicitateminduens >fe minimis ad proficiendum indigere putat,prim«que illa mortificatio-ris operaa aprimispatribusintrodu&avitx fux fanftitate cofervat. Ad hoc mortificationis Genus pertinent illa vilia,& adiecia fervitia, a quibus nullus bomis religiofus fe debet eximerejqu.jlia funt domu verrere, patellas mundare,fratribus ad menfam miniftrare , & alia huiufmodijdequibus Lucse 2£.dicitur:qui raaior eftin vobi^tiatjfi-cut miniften& cjui pr^ceffor eft,Gcut miniilrator:nam & ego(inquit JDominus) in medio veftrum fum,ficut quiminiftrar.

De i]s,qu&ftnguUs menfibttf fiant,&primo de patrono eligendo ferfinguhsmenfes. C A P . X X V I .

P Rimo die>qno fanfti diftribunntur/a Domino petes, vt fan#us ille tibiforte obtingat,ob cnins iatercefllonem vul ctmiro pro-

fe&umaugerc,& fnas tibi milerau#ftes elargiri. Deiode fan&urn def ignatum devote, reverecen & tttro debica gratiamm a&ione iaf •ipiasj nanaliter, ac Ci Dominos illi tibi in tuteiam a%fca««ii6 Gc $* ptimum pvtueti^in EwU&a, vrfcella fan&e ftatreaou?fKTd&t^

Coffjpend. tiu Sfhltnatifi

tem faties, ttias ei necelluates expones, devoteque commendabisi Tertioquotidie(emel>autbiseuTriexorabiSjVttibi faveat, & le tibi comitem,& ma^iftrum faciat, Q^iatto aliqua, qux corpus domentj & voIuntacemfrangant,fingulis dieb»is* proeiur* honore ftilcipias. Quincodies feftus illius ieiunio, aut-peculuri aliquaabftinetia• pr^-Veniendus eftj &confeffiofVis,accornmunionis fulceptione ( ti fieri poffit)linminushorumdefiderio,& puricace fingulari celebran \ns. Vicieiuslegenda e!l,& aliquidmetnoria coiendum, quod ad illms imicationemtrahit: hoc eft fan&i prote&oris honor prscipuus ,fi iUumimiteris.Sexodeniquenoncincucnpro te,ied & pro Ecclefce neceflitatibus, illumorabis , (ingulis etiamannis alium Patronucn *liges>cui eodem modo oblequeris.

&c emmendandis noslris defettibus. C A P . X X V I L

S lngnlis menfibusaliquem diem,m9gis occup itionibus vacuutE., eliges,in quoabillis fequeftratus tibi vaces,& mores tuos fole-

terinfpicias.Hocdiedevocius>& prolixiusorabis:actecius, & quie-titiSsPfidmos recitabis:plus temporisleilioni fpiritiidli tiibues:prcS-cipuetameniahocincumbes, yt (iscenforcui, & feverus iudex ac-tuum tuorum. Vide ergo an pure, & ferventer Deum colas,fan<9:o$ venereris,casleftia fufpires, fenfus,corpus, affe£tnque cohibeas, lu-|Wtfliiarefeces,neceiIaria moderateaccipias, & fratribus exemplo prxltt€cas,puriuscogites,virtutes augeas,tranquillius vivas.Hoc fit ftudinmhuius diei, vtimperfe&aemendentur,perfe£fca excolantur^ & COnatus tni ad lublimiores virtutum a&iones excitentur.

De i]s,qu& fwgulis annisfiunt>& primo dedievocationis celebrando. C A P . S X V I I L

IN vigilia illius diei te ieiunio,aut abftinentia,& corporis macera* tione,pub!icaque aliqua mortificatione difpones.Ipfa autem diet

in confideratione huius beneficij (quod non vt obfequium Deo fac-tum,fedvtingens beneficium accipisj &gratiarum ferventifllma a&ione,laudibufque divinis infumes:reliquifti enim paucajaccepifti jnulta,& maximaja tumtiltu ad ferenitatej a bello ad pace ab Mgjn-to,ad paradyfumtrSslatus es,& a dtirisoperibuslutiad occtipatio-nei honorificentiffimas,& divinam familiaritatem vocatus es.Con-feffione prasmi(Ta,inqua de ingratitudine erga tantum benefi^um,& daannis tepide impenfis inreligione te accufabissadagendas gra* ti£t Miffam celebrabisiaut fi Sacerdos no es, fan&am Euchariftiaai HfluiqefjCQ affeftu, vt-qui nihil groprium habeSj quod J^emino pr#

wg&ati

tihey SextuT* t%5

ingenti boc dono offerasei filium fuum> thefaurutn tnutfi,per dona-tionem Patris seterni fa&um, qu^fi in compenfationeba tribuas, fed quia doMim. quod offers, beneficium vocationis fnperat; confideff* ter propterillud poftdabis perfeverantiamin arrepto ftatn, & vctt in omni virtute,prxlertimin fna familiaritate promoveat.Ora Bea-tiiTimam Virginem, & lanftos omnes , prxfertimtuos Pationos, vt pro te Deumlaudent, & fe probeneficio inte collato exbibeanr. fratres tuoique rogabis,vt eo die in gratiarum a£tione oro te miflas celebrentj & fi dies feftus fuerit,ad communionemfacram acce-d.-mt.& orationibus fe tibi in affettu gratitudiniscomites praebeant. Dcnique eo die ea verba mifceas cum fratribus , quaegratitudinem fonentsquae te tuas vocationis, & ftatus amorem oftendant, fc divi-uam mifericordiam in te collaum prsedicent. Cjrede^Wiah^c pufilla nbn funt^ne ab eo,qui fe aliquid effe putatjdefpicienda,

De vita fpiriuialis aciibus innovandis. C A P . X X I X . D h^nc innevv.tion-eitrfaciendann abquof dies , tanquam aa

magni momenti hegotitmvaffiimes: ift qnrbusjicet ab ordina-rijs occu^,rioijibusnon tefubtrahas >tamenfolicitiusteinfo!itisde-vorionis cfficijs exerccbniea, quxad cepertinentaccuratius tecum ^ges: attente vitnm tuam, moresconverfationeiTb votorum, <?fc pro-pofitqrum tationem exaities. Poftea aclprxiatiim, velOiritualem pacrem accurres3i!iiqtie te aperieSjcSfcientiam manifeftabis. vuine-ra deteges, paffiones, prcpenfiones, tenmiones, virtuteSjbona, <Sc imliijmal^ivt remediaadLibenda'prxfcrib>;t:bona.vt pru Jenti exa-mineabeis minus perfe&.itn avertat, Sc fuo confilio promoveat. VniuerfaverOjVt teintus,& incut"ecognofcata& tegubernarefciat, impedimentaque proficiendi remove^t, atqneoratione, confilio, Sc alijs medij\ tibi opem afterat/DeindepeccatatuaxonfeiJjone.gene-rali^iutamarifsini faltem ccntrition^diluai, IreVn^cfituncprimo vota, prcpofitaqueff&ifies* eakdeiricepsxfideKer,conftanter, &

fervide fervare conftitue. Deni jue folemni aljtjuo die, qui in illud tempus incidat, ac fi tunc profeifionem rcKgVism feciffes, mm vo-caliterrepetesiquajfhniifti virare,scLcjd-eirer! mftmi^^ic^ quafi «enuo tead perpetuumobfequinm Dei fonfecrabis. Fo 'em dieim~ menfas illigratias ^ges, quod te*d vkicforeligiobm vrc. vit, te fihi votis religiofis ligabit, tot annis tuaHi ingraritudintm, & negligen-t i^lufi inui t . Ora vt amphus teexpe-ftetj granam adHuipieBduai tnbuar, J | cxpta perficiat. HxceiVfpiritualh renr v •tionisforwi^ I.*,tingiilis annis bis, wm femel Iicienda^quana^d »raxuBr€da5aaa >* ^ f J.^naSfclB[aCccriidis invenics.

m

tMjpitf. fU* SpmtuMl

Scfeccfu th occupdtiwibusfaaendo. G A P . X X X .

N O NftilBciiin^qii^diximiisiragilicatinoflr^.vcafegoitie^ icnperfe&ionefecontineat: quare (ingulis annis adoffco, vel

pluresdiesoajnino vacandum eft,penitufque ab omnioccupatione excernaceffandum>vtmente calefcamus,& atorporeliberemur, Ijs «fcebnspraterconatnuniadevocionis opera.quieti fpiritusJ& oratio-ni prolixs vacabis>vt inde roagnum robur rrahas, quo in fpiritu de-» VOtionis teferves.Ex hacquiete^in qm te iafpexiftijdefideria fbpita excitafti, propoffcaconfirmafti, cum Deo, feu alcer I.acob > ad acci-piendarabenedi&ioneen pugnafti,exibis,vc Mofes, faciefplendida, & anima roboraca,vt fine tui detrimenco, immo cum virturuni augmento polSs alijs prodeife , & thelauros Deo falvandorunt acquirer^t

LAVS DEO.

Fol.r oi PP E N DlX

AlititMWtMor&tionttm mocalittnu O R A T I O N E S

D I C E N D A E | D V M L E C T V L O confurguimus,

ZiV SJLNCTlSSlMJlM TRlNlTJtTZMl

D O RO,laudo,& benedico te ;6 Tnniras Sa-

pro lapietia-cXDenigmtatejq texifti: & pro cun£tis beneficijs, quibus coe-

lum ,&terram,&omaia.,qt];r eisfunt in tcrnpore, & #ter nit;iteimples>&rneindignu feruumtuum vfqae jn banc horam perduxifti: obha?cdonatecx omni afiHiu cordis meiadoro;&opto,vtmillia milliumceieftitim agminum tibi5miniftrantium te ex rneglorificcnt ,& decies millies, centenamillium.Angelovumtibi afsiftenrium te exme inagnificent>& vniuerfalis harmonia omnium crcatura-rum teexmecollaudct.Tibioffero^Domine, refigno, & commendometotum; & quidquidinrra,aut extrameeft intui honorem5!audcm,& glcriam.Auferame qufdquid tibi difplicetinme.&da ouine^quod tibi placet, dirige, &pofsidemeiugiter/ecundumbenepIacitu tuum.Ame.

xAdCbriQum Vominum.

Ty5Domine5Deusvniueribrum, qui nullius babera indigentiam^voluifti perhoc magnificumSacramcri-

tunuutim habitareinnobis,conferua;quo?fo,cormeum, & corpus meum immaculatum,vt Ia?ta ,& pura confcicnJ tia hodie tua valcam celebrare myfteria^vel cisfelcbran-' Pisafsiftere)pr#fta Domine Deusmeus.vi cum frequen-. • . • * f ta^

IAFPEND! X tationehuiiK myftcrrj crdeat mea: deuotionis afiv&us: prtfucni me,dulcifsime anubilifsime, fidelifsime aaiator inbeacdidionibusdalcedinistu^i&facvvt totus inteli-qtiefiem^&amore perfluam^&denullaexterna confola-tionemeintromictam.Amen.

\Ad Beatam V irgtnem.

L~~ Audo^benedico,& gratiasagotibi56Beatifsima Vir go^Materbenediftamiferorum, qua? me indignum

feruumtuum,bacno<ae,tamabenignitate5abanimi, & corporismaJis cuftodifti: tuum inefabilem clementiam erofupplkiter^vrmea peccaro,&impeifc&ione defen-dass&mjbonisoperibjs, ptasfertim oratione, & cultff Dei,&ininiun&omihiminifteriome adiuues ; quatenus feruusfidelisinventus3audiam ex ore dulcifsimifilijtui;| euge,feruebone.& fideiis,quia fuper pauca fuifti fidelis3 fupcr multa te conftituam3intra in gaudium Doraini twU Amen.

%AdCuflodem Anvehm.

OCuftosfidelifsimeanimce.&corporis mei, Angele Deigloriofifsime,quie cceleftimihtia fuifti diui^

nitusinmeicuftodiamdeputatus^fummasgratestibi re-fero,obpericula5 qua? amc,cura dormirem, amouifti. & benejficia^qu^ Jargirusesrtefuppliciter exoro,vt hunc yermkulumtuanutela^commifium defendas^illumines,' fftfiammts, amaliscompefcasoperibus, & ad bonatua-jVirtute^&intercefsionefoliciresjVtrantoparrociniomu.' PiruscfiuinamaieftaiigratummeiofferamholocauftumJ AmexK

*Ad Patrtoum <tn»i.

DM Eus,iquinobis,perfingulosaon6s; aliquos ex Cfle r fhbustuisPatronosafsignas nuorum fuffragU*

pro-

pr^egamutjconcedcquariumus, pcr intertfefsionem S. Nqucmhoc annoPa -ronum/& aduocatum dctuabe-nigniratcfufcepiivtcogitarioncsJvcib3,& opcra noftra tibi placeanti & adgloriam maieftatis tnx omnia vit£ noftrse momentadecurrant. Amen.

xAd Patronum menCis.

DEus^quinosatecuh vanitateconuerfos, adbfauifi fnpern^ vocatlonisaccendis3peftoribusnoftrisp\ir-

rificandisillabere ,&imercedcnte B. N. gratiam nobisv qua in te perfeuercmuSvinfunde^vt proredHonis tux mii* niti prjefidijs.quodte donante3promifsimus impleanpu^ &noftr# perfectionisexequutoreseffc<5i;i5adea,qu:e pcu ieuerantibusintepiomittere^dignatuses.pertingamus^ Amen.

%Ad Chorumfan&oram eo dieoccurrentium,

O San&i Dei Angeli(vel ApoftoIis)Principes glprio-fifsimi,quila?ti vultui Deiafsiftitis,impetratem.hi

a Deonoftro,& DominoIcfuChrifto, corfimplex mun-dum>&re&umiCorpium,& hiuiiile.coraptumaddiuinas infpirationes excipiendas,vt adgratiam orationisadmif-fus cum Deo valeam conuerf ari. Amen*

Vt te T>eo offcraspoflindutionem.

DOminejDeus^ornniumbonorum peremnisfons, im-menfastibi gratias ago, ob benignifsimam erga

meprouidentiamruam, & ob magna beneficia, qiur in Jiac prctterita noSedetuaiargitatefufcepi.Tu Dominev nodemquietam.&fomnumpacatudedifti, a multifquc periculis.tumanim^.tijmcotporis, & ab illuiionibqs mei aduerfarij liberaftirtu dejpulfo fomn®,m®rtisimiai-^ ^ ^ M I M lucem iaminftamsto^ifrfc-«isjvt opejibu&bouis,ada?tcroam faltifca» $roatereMNL

f 2 * infi-

infifta. Ita fiat,6amanci(simcPatcr3dimihl,&bfccr6 ,vt hodieconftanter peccatafugiam^meomuneri^abobcdie-tia in iunfto fatisfaciam* tuam ia omnibus voluntatem qairram,&tibi pro magnisdonisgratusexiftam.En ofie-xo rtbi corpus,&anim:immcam,cogitationes5 defideria^ verba . &opera mea,& vfumfenfuummcorum) ad querm a te facultattm peto)in vnionecorporis,&anima%&fun ihonum Chrtfti Dom;ninoftri.& Filijtui.StatuDoroine firmiter , quanrum poflfum pertotumhuncdienii hoc vH tium fugere,vel in hac virtute me exercere. Tuumerit mihiad cfie^&coeleftiauxiliome^adidpra^ftandum comj municare.

Oratio dnte Miffxm dicend<tm\

O Beatifsima Tnnitas^Dcus meus>& Domirius meus^ quifolatuacharitate nobis dedifti vnigenitum Fi-

liumtuum vt inaracruaVprofalute noftra, fe immola-retregomiferrimuspeccatorjndignus plane, qui corartf tua infinita Maieftate appaream; innomineramen vnig^-BitiFilijtui,cuiusminifterfumr&tua? fponf* Ecclefia?, cuhiskgatusfum;offerodiuincemaieftatitu^, iuxta in-tentionemeiufdemFilii tui IcfuChrini, & fponfe tuce Ecclefi?, hocfacrificium^quod cekbraturus acccdo, & reliqua (iuxtagradummihiconcefTum-) quae hac hora sn toro orbe,Tibi offcrurur,& ha&enusoblata funt ab ilhus jnftitutionejinvnioneilliusfahdifsinKE charitatis, qua Filium tuum vnigcnitu nobis dedifti ,& cruenti facrificJjJ qaodipfeinaracrucisimmolauit,cuomnibus,quetucob tuUt,corporeJan^uine5meritijs,& laboribus relifquifqi qua»ab inftanti fua? mcarnationis vfqueadmorte fecit ,& pertulit : infuper cumomnibus meritis Beatifsima> Vir* ginis Maria^omuium Sanftorum & iuftorum > q-uoium particepsfumjac deniquecum omnibus cogitationibuS, verbis,&operibus,quibus indecutfutorius vita? me# ji& placui^optanspluva.tibiqueplaccntiorafecifle

Hoc igitur racrificium,cumPraefatis omnibustibt cftero.Primo5& prscipue,vtfupremum cultum,& ho-

hilarcntifsimum prf fteml

in be . w .. _ , . _ .

nis,diuinarum,ca?terarumque perfe&ionum tuaruia. I Terrio mcommemorationemIncarnarionis,Nariuira?

tis Pafsioois, Mortis (Refurreftionist Afcenfionis j rclid quorumquc myftrriorum IefuChrifti Domini mei ,& v£ facTifici»im,quodipfein AraCrucis immolauit, iteruni perme indignifsimum ftruum» & minifhura fuumper^ ficiat s

Q^arto in gratiarum a&fonem dibitiarum fan&ifsimar humanitariseiuidem ChtiftiDonrinijBeatifsimg Oirgi-^ nisMaria?,Angeli Cuftodis mei,Parronorum meorufin OmniumSan&orum fineularrterilltusxuiushodiefojiem'-, tiem memoriarn facimus & pncdeftinarorura: fpcciahter autcmpro innumeris^&tnaximisbeoe/ifGiJ5; quo ex m^ mento coneeptionis merc de tua benigniitatefufcepi,nunc accipio,& per ceternitatem aecipiara, quorum minimtf indignasfum:prxferrin) quiamee mifeiijsfaeculicripul fli,adhanc<an<aamRe!igionemvocafti, tor adiumcnta; adtibiperfe&c feruieodum,conccfsifti,tribus w i » M tibiconfecrafti»quajdenuo libehrifsimc facio,faJenri^ & donis naturalibus &fupernaturalibusdon?fti(, H«c-lTttj klimifsima Sacerdoiijd/gniratceucxifti, & heftcraft w* c i"s quofacrificium obrulhfauiftn&quia-CWlwM ^iwjttiniiwJa.pawcm.Do(ftQrcm,Diicc«%tclU*w^o»

•* tenTj

DtppENti ix; rem;&Beatam*VirgincminMatremadiiocatam & potc, iftricem donafti.

Q^inro^in remifsionem>& fatisfa&ionem omnium pec-catorurameorum^antmarumin Purgatoriodcgentium)& omnium Fidelium!Chriftianorum5& vt gratiafandificans mme5&in omnibus iuftis.&Gloriaaccidentalis inomni-busbeatis augeatur.

Sexto, vt propter Filium tuum vnigenitum 5 eiufque ttcerbifsimam Pafsionem,& roortem5ac infinita merita^des fliihiverifsimam contritionem, qua omnia peccata mea propterte^&ex tuo amoredetefter.>& dignosfru&uspoe-nitentia?faciam;&afsiduiscorporismei affli&iombus,la-chrymis5& gemitibuspoenas debitas reddam: mortjfica*; tionem meiiudicij,voluntatisaflv#um)& fenfuum : con-temptum omnium terrenorum 9 ne diuitias 5 honores , aut yoluptates quaeram; fed omnem honorem, thefaurum, & delitiasmeasin teomnium bonoiumfonte refpiciam: vi* ftoriamabomnibustentationibus a & dulis inuifibiljum boftiummeorura: fidem^qua firmifsimeper te reuelatis cflentianr.fpcm^quameipjenitus obliuifcar..& infmu pro-uddentioefuaer omnescuras mcascollocem1& vitam aeter-namiomniaqueneceflaria adeam confequendaro5mccon« fequuturum,detua benignitate confidam: charitatem,1

quate,& omnesproxicnosmeos proptcr te, ardentifsime diligamrrefignationem veram,&plenifsimamcumtua vo Iuntateconcordiam:donum,orationis, & contemplatio-nis>pr#fe#tiambonitatistua?,pacem tuam5zelumhonoris tui>& falutisfratrummeorum:miiericordiam, qua mife-«ijs proxiraorumcompatiar*&eisfecundum meamimbe-cillitatem fucurram: prudentiam cum omnibusfuis parti-busmemoria^inteliigentia^docilitatejfelertia.prouiden-ria,circunfpeftione.>cubulia,fynefi1& gnomine: iuftitiam ©tsn Religione,pictate,obferuantia,obedientia , grantu-jtoe;toplicitateaaff^

thndlnem cum mignanimitate, magnificentla; patkmia-jj longanimitatc,pcrfeuerantia,conftamia.fecutitatc5&fi-; ijcntia:temperamiani cumabftinentia,fobrictate, caftita-te.pudicitiaoContinentiajmanruetudine^clementia^mode-ftia ftudiofitate,humilitate,eutrapelia:donaSpiritus San-fti,quibusimmobilisatcfiam,& in omni virtutc perfi-ciat:exalijsvero doniseafolum, quae adfalutem animce meae,& voluntatemtuamexp!endamc6ducunt,&vt inijs minifterijsoccuper.quibastuglorificeris.atqueindonisy &talentis,detuamanufufceptis5tuamfolum laudem, & gloriamqu^rum 5& lefuChrifti Filij tui exaltationemi perfcuerantifledonum^quonumquam pcccem lethaliteri fedinaeternumintua gratia perfeucrem:bonammortem> tollensamenimiumamorem huius vitse;acimmoderatuni timorem monisjita vt pofsim dicerecumApoftolo.,cupio difTblui,&efle cum Chrifto:intimamluccm horce mortis; jytmundi blandientis illecebras fugtam : intimum faporis tfternitatissvt lcetustrafitoria deferam.Verifsimam rcfig^ nationemintuafan&ifsimavoluntateivtquando, & quo-mododifpofueris,hincobfceda5vtdeniqueauferas a me; quidquid inaftequutioneperfcdionis detinet;& efficacif-, fima auxilia ad faricfce viucndum,& faelicitei moriendum J 1 , . ^

argians>& animamcaavinculiscatnisabfoluta, non pe-nasPurgatorij fuftineat, fedftatim ceterna gaudia pofsi^ deat.

Etquia exmeritOj&valore huius facrificij omnibtis, visbonalargirijilludetiamtibioffcrro, vt miierearis^be-nignifsimePater,totimundo, cumque fide . ac fcientia tuasreplias,&omnesarTdealienosad veritatis notiriam conuertas,ne percant tot imaginesture, quanum.iricellc-i ct.bas,fipoflem,intecrederem, voluntatibus te diligc-. rcm,& viribus tibi perpetuo feruirem: vt augeas rri Eccfe* Jja tuaFidcra,&fan<airarem,per totumqueorbeat .cxten-<*as; aC luftosinfuaiuftiriaaugcas, &peccatercs ad tc

con.

COfluertas;vtde$ Pontifici maximo)quodverbd,& exerri* plocun&ispraluceat ,&optimo regimine ad falutem idingat.-Cardinalibus^EpifcopiS^ Paroehis,cxteris Cie-« r*tis5acf£lutemanimarumcurantibus,vt eam vita? puri-' Mtem arripiantvquaman&ifsimadignitasGOrum requi-iit:omnibasReligiof]S)pra?fertim N, vt fecundam fuam ioocationemviuant;&vt prcelaticxemplo^verbO; &folL citacuraguberncnt;&fubditi fleenlaribus>&Cleroxdi-ficationemtribuant;&exaftifsime paupertatem caftita-fccm,&obedientiamcuftodiant.Regi noftro.ac oninibus CatboIicisRegibusgubcrnatoribus.nobilibus, pl?b?ijs yi&oriamab aduerfaris,paccm,obferuantiam mandato-rumtuorum;& ut.fecundjm quodChriftianos decet vi-uant,&ad (alutem^adquamcreati funr 3 perueniant, & ©moia^advitamiftam quiete tranfjgendam, obrineanu Parentibus,cognatis, amicis, bcnefa&orib us n inimicis^ prasferrim ijs^quife^autfuameisorationibus commenda iunt,quod voluntatitua? placirum,& fahuicorum, pro-ttttururaeflc,cognofcis,captiuis,vii)s5lis,rribulatisyregroi

tis*agonizantibus^& in aliqua necefsitate , pra?fertim extrema,autgrauiconftitutis > fuarum ncccfsitatum re-medium5&c.

Deniquehocfactificiumtibi offero pro omnibus ijs,1

&adcaomnia3pioquibus,& adqu^eilludobtulit vnige-nitusFiliustuuSj&afuisSacerdotibusof^rrivoluitjfpe-! Ctali autem intcntionc mea pro N. N. - Igitnr,licet catellusfim defpicabilis^comedam tamen

beneficiotuoex hocpanc filiorum tuoriis adquemacci-piendiim,& tibi ofFerendum,facuItatem concede.Da abu dantifsimam gratiam^vt tam firma fide^tam humili timo-re.tam feruida charitate,& profunda rcuerentia ad illum efFerendutnaceedam,quodtibi gratusappaream , & om-j&esfru&us fauius exiinijfacrificij)& facraiiienti fufcipia.

0**1

OYXUO proxtme ante MifTtin infacelfo dicends.;

OPaterPotentifsime, ecce acccdo ad celebrandum,1

adlaudcmJhonorem,& glorjam & placitumtuura: adeaudium vnigenitiFiUj tui,Beatifsim£ Virginis Ma-ria3 & omnium Angelorum % & San&orum, ad remifsio-nem noftrorumpeecatorum: ad refrigerium amnnriuir puraatorijsadbonumfpirituale.&temporale totius Ec ; clefcejfupplexoroperomnipotentiam tuam a-dbenece^ kbrandum confi.rmame.Fili Dei fapicntifsime, eccc Ve-iiioadcelebrandum; vt tu , qui veraviraes, pcr gratiam viuificesmejtu^quiluxes.illuminesmeitu.quipuritases^ purificesmcitu, quil^titiaes I^tificesme: fuppicx oro perfapientiatuaaddignecclebranduillumina me.OSpi ritusPatris,&Filijan^ifsime,cccevenio3adcelebraduy

Vt eximiagratia induas me ) & feptem donis tuis ornes animam meam,& ignecbaritatis perficiasj fupplex cro perimmenfamcharitatem tuam ad dtgne celebrandum inflamrnamc.

Oratio <tme matutinum dicend*.

DQmineDeusmeusieccemc^omnia tcrrena nunc co-gicatione defero; vt te folum vnicum bonum meu

cogicem.alloquar^&.concup.ircaffl: vere tu es Q&tgnss^ San&us Sandrorum^RcxRegum^ Dcminusdominan-iuni, & perfe&ioni.s tua? nonefl: Rols. Egoautem fum miferri-muspeccator.&omnium fxdjratum plemfsim.is, indisr-nusplene,quicoraratantamaie#ateappaream &o*mcu adaliquidpoftulandum,aperiam: fedrefpicc Domlnc m facicm Chrifti tuircuius fum membrum; rcfpice in fatkrn tu^Ecclefia:Sponfe,cuiusFiIiusfuni ,& lcga us adre dcftinatus.&obamorem.&merita ram vencrandi tgfi^ tis,& tamSan<5te Mattis,gratiam atfreuerenter.aueivcy

f f ac

ac deuoreorandum(proh.s,)& hisncccfsitatibuSjaut per; fonisA^ronreaexiguitate5&ad impletione huius mei dviderij)concede,

sAnte hons minorcs.

A peruDomine.os meum , ad benedicendunt nomett San&umtuunr5munda quoquecormeum ab omni-

b is vanis peruerfis,&ali^niscogitationibus:intelle6lum iUumma^affe&uminflarnmajVt digne>atteme,acdeuore, hocofficiimireeitare valeam,&audirimerearante conf-pe&urn diuina: Maicftatis tua?, per Chriftum Dominum iioftrum.

Pojlofficif/m.-

SAcrofan£te,acindiuidua? Trinitati.crucifTxi Domini noftri lefuChrifti humanitati?& Beatifsima?., ac g!o-

riofifsimx-Virginis Marirefecunditati^acintegritati? ac omniumSan&orum, fan&oriimque vniuerfltati fit fem-piternalaus^honor, virtus.. & gloriaab cmni crearura, nobirqueremifsiooniniump£Ccarorum,nun-c,& fem per* & pcrinfinka fberculorum f^ecula. Amcn.

Vcrf. Beata VifceraMariae Virginis,qua? portauetunt •eterni PatrisFitium.

Refp. EtBeata vbera^qucela&auerum Chriftum Do4 roinam3diuinumauxiliummaneat fempernobifcum.

Oapit* pro qmbus agcnddtfuntgratrdt anteextmen. x /^V Via ex aeternitate vi&fti>& dilcxifti me ,&vt

V^^detuamifericordia fpero,meadglorinmtuan* efffcaciter clegifti > & per conuenieotia media ad cam prtfdeftinaftL

% Qma percrearionemme exnihilo condid fti 9 ad tuamimaginem.&fimilitudinem tuamfcciftij& lnnume risdonis inanima,& corpore dotaftL

3 Qnjt

5 Quiamc &omnapropiermetam longa duratio-vc confvruas..fiwcuiuss&uaH concurfuftatim in nihilfi; tffcmus nec poffcniusfubf.ftere.

4 Quiamc &omhia prbpter mc gubcrnas, & regis, & qu£ admcpertinent,t:fficacif$iri\a,& fuauifsima pro-uidentiadifponis.

5 Qui mc prjctiofovulncrum tucmim finguine rede-1

nvfth& pcr mcrita>& pafsionem tuam a leruitute diabo-lilibeiafti.

6 Quia te mihi in Do&oremjinMedicum.in Patrem, ac cxcmplum lan&x vita? dedifti.

7 Quia me cum paucis5refpe<3:u mnltorum, ad Ec* dcfi:im tLiam,&adveram!egisEuangelica? perfe&ionei &^dxui cognitionem.&obfequiumvocafti.

S Qnia cum paucifsimis adftatum Religiofum , & adhunc amabilifsimum^quem profitecr, mifericoiditer adduxifti.

9 Quta Sacramentis infpiratiotiibus.Santforurn exc plis:fpintua!ibuslibris,&alijsp!uribus medijs ad bo* nam vitam adiuuifti,& adiuuarcnon ceflas.;

io Quia ex mifero ftatu inimici^vt de-tua mifericor-dia tpercaddignitatemamici prouexiftis&pcrgranaoi gratumfacicnLcm iuftificafti,

i j Qiia meab innumerabilibus peiiculis perdencfi gratiamiiberafti.& liberarenondcfinvs.

i2 Qtiia phinbusdonrs, rum externis,tum interiiSf tum natnr^tum gratia? ditafti.

13 Quiamihi ab a?terno,vt fpero.certum fccundunj tuam pra?deftinationem gradum glori^fficaciter prarf parafti. : i4 B Quia mehodieadorationem, & tui aJfoqirium &dmifsil£Lcibo,& potucorporisi&fangtiiorstui cibaftf, & in tuo obfequio continuifti.

15 Quiamealijsinfinitisbeueficijses profequnrpf; 1"f 2 &

S:afficerew5n<fe/Tas;& pcuotamjvitanijac pbft eaper sternitatem af ficies*

Ora tio atite ref;n(lionetn^

DVlcifsime Domine Iefu , ego nunc ad cOnfuetamf meicorporis refe&ioncmaccipicndam venio,& ali-/

menta a t ua largitate paratafumpturusaccedo, non qui-?

clem vt corponsindulgeam^nequevt cibi> & potusdcle-&ationem qu#ram5quam fi pofiem^omnino reijceremifcd vr tmv voluntati obfecundem.narurali neeefsitate Tatif-; faciam3& viresadte diligendum.nbiqueferuiendum re* fumam.Hocopustibi offcroinvnioneillius maxime hu-> militatis qua te in hac morralitate pofieum noftris nccef-fitatibu$fubdidifti:da Domine5vtne per indifcretionero neceflariacarnisfubrraham ^nec pergula? auidiratemjiri menfura ci bi.au r porus excedam$fedmedium tenens vir^ tijtisin hoc operetibi placeam.

ORATIONES POST S I N G V L O S D E N A R I O S Coron^e Beatae Virginis*

Vo(i primum...

SAlutO , laudb,&glorificote,6Virgo Maria, Mater meUjRegina Angclorum clarifsima,congratulor tibi

ex totis proecordi jsmeis, ob diademaRegium, quo fpi-ricibuscoeleftibus vniuerfis praeemines5& Regina Ange-Jorumdkeris.Oro te,Domina mea&Mater Fiiij Dei^ob coronam Rcgina* Angelorum.qua ornata es; vt impetres jtfihiabeodemFiliotuovitam puram.cfleftem.&aterrc aisdefideri js alienarc^vtiiliiaoranibusmeisa&ibus pla^-ccre pofsim. Amen^

pott

Pojl Jecuniuml

SAIutdJaudo^ glorificots, 6 Virgo Maria* Matefc mea.,& Domina mea? Rcgina Apoftolorum ^ Patria-

charum>&Prophctarum potentifsima congratulor tibi cxtottspr^cordijsmeis.obdiadema regium, quoomniti bus Apoftolis.Patriarchis, & Prophetispraeemines: brot te Dornina mea,& Mater Filij Dei 4 cb coronam Reginael Apoftolorum,& Patrum antiquorum , qua ornata esjvc imperresmihi db eodcm Filio tuo gratiam abundamcmj vt Ecclefia* verbo & exemplo proficiens? illi in Gmnibus meisa&ibusplacere pofsim.Amen.

Poft terthftn.

SAluto, laudo.&gloiificore, 6 Virgc Maria .Mater mea . & Dcmina mea , Reglna martyrum fortifsiraa,

cograrulonibiex tous meis pnecordijsob diademaRc-* gium t quo cun&:s martyribus prcecmines.Orote Domina meaJ& M iter Filij Dei.obcoronara Regin^martyrum,:

quaornataes, vt impetres mihiabeodem Filio tuodo. »um parientia?,& fortitudinisjvt proeiusamoremagna &t ciens &adoerfa perferens j illx in omoibus mcisa&ii busplacercpofsim.AmeiT-

SP cftqutrtum.

Aluro faudo, & glorifico tc, d Virgo Maria, Matcr ma m e * * D o t ™ a « ™ » , RegUn Pontifieum follicitifsU ma,& Ooftorumf3j>ientifsima-e©ngratttlor tibi.cx torij E S S » ^ °^ d i a d m a R ^ ' ' ^>quoo ixpmbusPon tw MaTel F? iP?^? r ' b u s pr^em,nes,oro te,Uc minamea, «r ium l * n O e , o b c o r 0 ^ R ^ ' ^ P o n t . i f i c u m . & D o ^ t f 4

iW-Wfaqtudiaeip in ponisopenbus,*: Ofationis, ac <on~

C0nt€plitionisdonuni,Vrdiligcnterinresmihidemiinda2 tas incumbens, cocleftibufq.ucmyftcrijs fctnper ihtetus, iUi in omnibusmeisa&ibusplacepofsim.Amcn.

PQflqittntum.

SAlutoJaudo.&giortiicotcd Virgo.Maria , Matcr mea,&PomiaameavRegma confefibrum obferuan-

rifstma, congratulot tibi ex rotis praecordijs meis,ob-diafleraarnegium vquo amnibus confeflbribus -pra?emu nes : oro te , Dommamta, & MaterFilij Dej^ob coro-namRegina? confcfibrum , qua orhata.es ; vrimperres tnibi ab eodem Filio tuo donum caftigandi > & contincndi corpusmeumjvtilli inomnibusmcisa&Lbusplacerepoi-fim.Amen.

Toiljextum.

SAfuto5Laudo,&glorificote.> 6 Virgo Marfa * Mater m?a.& Dominamea,Rcgina Uivgintim^viduanim , &

omnium Sanciarummundifsima^congratulortibi ex-rotis prasxordijsmeisob diademaRegium3quoomn busUirgi ijibus,viduis ^&alijsfanitisfoeminis pr#emines: oro te Domina mea3&MaterFilij Dei ob coronam Regintr Virj ginium^&Sandarum5quaornataes>vt imperres mihi ab eodera Filiotuo mun&ciam opcrum , & defjderionim..& cog!rationnm5vt mundas exiftens , illi in omnibus rneis, aftibus placere pofsim. Amcn*

VQQ tres fthttathnes.

OVirgoBeatifsima.MateiFihjDeiRegisEcgum, & DominiDominantium, qua» fine peccato originali

ctfniirftaes.&adgau^iiimmundoanhurrtiandLim nataS^ ad falute/nhunJini generisex Spiriru Sinfto grauida effe- &$£ve'Vet>huin Dettcarne velatiim parekes,& libcmteni aiugo diabolf^quojpr^jrncbaeiurjuobisaf&rfes: teomniu' creaturarumRegjna,«i<;onfitcori& veneror>& detua &dq

#ita-

<fHrate,&gloriainefabili vchemeuter exultb: offerd aifc honoremtuum,6Materbcnigni(sima,hocdiademasfi no ex rofis^neque ex gemmis praetidfis^at ex orationitftis tui pupilii ferui cotextum ad profcfsionSdignitatis tu$e,qua omnibuscreaturisprcTfidcs^&folura Denmmaiorem'ag-nofcistne defpiciasobfecro paruum munufculu, cx mag-. no defiderio profe#um;&'-qui:te affe&ibtis noftris fteqtfe-ter coronamus in terris.tua intercefsione coronam confe-' quamurincoeiis. Amen.

Pojhcorontm recitat&m,

OVirgo Sancifsima;& Prudentifsrrnfc, cuiu&fan&tta-tis,& pietatisoleum numquamf<deflcit , fed nobis

om nbusabundauit:6 UirgoPijfsima* domtGilium pul-chritudinis &Tabernaculumomnis pcrfctte virtutis: 6 glorialerufalem,61^titiaIfrae!,6honorificentia popult noftri,c\ux fecifti viriliter.>&confortatum cft cor tuum in adiutoriunoftru.opoft i>eu Refugiu pauperum,fpesfu-gentiu,& remediu miferoru: ep venio adte>egapeccator viUfsimus^vnus tam e ex feriis 'tujSjVmisex maclptjs tuis^ vnus ex illis,qui ex ardetifsimo erga te amorefe in tu uofo fcxjuium dediderunt ;oro ce Domitia mzri per omoe& ouftta rat/onestuas^pcr benignitatemtuam,pcrimmenfumam<* rem^quemhabesadfilium tuum,nerepeliasme3rie0culos auertasa pufillitate^&miferia huius peccatowsad*© vef mcntis peimittemenuncadteloqui>audf poftulationay meas mifereregemiiuum meorum5& ex^udi.ac quodpo* ftulare inrcndo,benigne conccda Refpice itrme3 &n*ifor> reremeirmultainmcvidebis qiteteadmifericordtamrn^ clinentreccerumabyfusquardam miferiarum, magoa cfb paupertasmeaj^gnominiofanuditasmea^jCalanirt^sria^ firmitasmea5defpicabilispufiltanimitasanimieme«r,ple-: nus fum vulnerum ,& cicaf rlcum ",qua? peccat^ intixei&v plenusinquietudinis^&anxfctatis^uae^rfdaia mea^ifr

afie-

JL PP t MftlX aite&us ncc dum domiti inruieruntjinquinJtuSvitijs.qtf^ adquifiuioperibusmeis:h*cvide>&cortuummifericorI dia ta&um,omniaiftamalaameimpetrandodepellat:tuu eft,6 Matcr benignifsima mihi pauperi,& inopi fubveni-reyqux>aduocatanoftra,& raediatrix noftraa Dcocft conftituta.

Adgaudebitibi^&tongratnlortibivehementerdeom-nibusopibus tuisrt ufuifti . ante quam mundus fieret in digntfsimamDei Marrem ele<5ta: tu prxordinato a Deo tempore,puriorLuna5&formofior Solcfine vlla labecon-tepta:tutotdonis,&pra*roga!:iuispra?di<5ta: tutot c?le-Ikbusreuelationibus illuftrara: toramoribus inflamma-ta,tot confolationibus affh&a: tu Verbiun Dei tua purif-fimacaTneopperuifti>illudque concepifti,ac filiumha-buifti,Ia&etud fuautfsimonutriuifti ., vberibus fouifti, nunibus , & brachi js geftafti: tu eius comii&u, & con-uerfattonegauifTaes ,eius verbis, &do<5trina fpeoalicer demyfterijscosleftibus erudita.tu pafsionis eius , & d o ^ toris focia, R efurre&ionis, & glorifa? Afcenfionis teftis; & itmraenfae eius glori# particeps , qnx fedes a dextris eiusin veftitu deaurato.circuudatavarietate,iam audias objrecro,qaoe per intercefsionemtuam, a dulcifsinao-Fi^ j jotuo impetrare contendo.

Confequarperte.6 Virgofan&ifsima , vt fingularem <kuotiOncra,erga tehabeam* vtteDominam.& pijfsimi; MatremagnofcamiutcorFilij fidelifsimi ad te induam* teqpeocuUsFilijpuriSj&amoreillumtnatisfemper afpi-eiim;Stcund6impetra mihiremifsioncm omnium pecca-rommmcorutnifiucquajantecouctfioncmjfiue qua? poft d6nuerfioi*emmeam,percommifsionem, aut omifsionem admifsi: detefteregoeaperverifsimam comritionem , & iamarifsimi5lachrymisdilnam,&fru<ausdignos peniten-ti*faciam,&percaftigationem corporis , indulgenrias,1

fcopera pietatis.jneadebitis eorum expediam. Tertio im-*

Im^tMtniliifnagnurta mortificationii fpMtttm, quo w-diciummeum rrmorum fenfui fubijciam, voPuntatem ab negcm ^ pafsiones comptimam, fenfus cohibcam, itltdlc*-&u,&affr<5fcu mundum defcram^&OQirifestenrariones^fiue &mando,fiue adiabolo , fiue acarneprouetrraftt, fortitefc vincam.Quarto«>quia nonfufficit,a Domina mea fugifie nulum.nifi etiamopercmurbonumioro te,vt mihi a Do-miaovmutcsadbene operandum obtineas, Derur mihi fidei augmcntum.quacertifSinica Domtno reuel&ris £$* entiam,&adoperadigna fidei efficaciter mouear: fpefc certa.qaabeatitu.dinemmeaflcquuturum cfie confidam: perfe&a charitas qua Deufti fuper omnia 3 & proximos ficut me ipfum dil;gam:perfe&a refignatio, vt inomni-. bus>tum prorperisstu aduerfis diuina? me voluntati fubij-ciam^mcmistranquillitas; utmentem meamDominiha-bitaculumfemper quietam 3& impertUrbatarn habcam, Quineo, fim indiuinisobfcquijs fcruidus s m intcntione te&us^&inomnibuscircunfpe&us. Sext6habe*m prop, tifsimam obedientiain adfuperioris,& affibirit-atcmad' francs.Septimo fiminnegotijsaggredfendi$.)& perficietf dismagnanimusJnadcKTfispariensJniniurijs mafuerus,-& conftans inadimplendispropofitis. O&auo fim eriam pcr caftitatem puritatismentis,&corporis amator* per humilitarem meipfuminfraomnesdeijciam:.& rrt^deftiS inmoribusmeis^ac filcntiuminverbls, comitcsbumilita-! tis,nondeferam.Non6>vtfiquodtalcnrum demsnu Do-miniacceDenmJlludnoninauicefudarioiiffatum teneam fcdadgloriam Deidirigam5&eo,advtiIitarem fratrumi1

aliquidiucrarienitar.Decimo.vt diuinamyfteria denore^ tfcfru&uofe cclebrem:& perillumamoremj&deuotione,1

quo tu poft Afcenljonem Domini facrsm comumonera freqitemabas;docemeeundemDominuminfacra Euc&a riftia digne fufciperc. Vndecimo occuper in eo muaere Jn eove miniftcrio ? in quomaxime fum dile&ifsimo Filio

f f f '• tuo

%t ZAPP&NDIX. £u6 placiturti&5& eins virtutcs imitaturtis>itfy boc,quOi! Aunc mihi demandatiwn eft.ita exequar, vt proximorum £dificat<k)ni,&~proprktf pcik&ioniaflequendaedeferuiat, paodccimotadem.ofanvflifsima Virgo^obtinemihi per-feuetantio? dQtuira,quo non folum in gratia decedim, «p» xmnne per grauepeccatum illainvmquam amittara.Ad-iuua me>& atsifte mihi in hora mortisn^cse; refpfcnde pro me in tremendo iudicio^& ita meaomnia difpone,vt ceter fl^mbcatitudincmconicqiiar^&tejacfilio tuo perfruare Amen.

Pa8primum icnnrium prim<t quinqu49tn& Rofarij.

G .\udeo,&congratulortibi,6Uirgo Maria, Domina mca,&Matermeaf^licifsima;quiaaPatre |n fpon-

£ameicvta,quiaaFilioinMatrema(Tumpta; quiaabSpi* rku Sando intotiusdcitatishabitaculu praeparata, & ab> Angelofalutata,& laudaraes.Orote.Dominamea & Ma terFiIiDci,permyfteriuminefabilisIncarnationisciusy quoextecarneminduit^noftram.&tefuamMatremcffe-citsvtimpctresmihi remifsionem peccatorum meorumi vrpergratiamipJiusfiliusefficiar.Amen.

Pofi fccundum.

GAudeo,& congratulor tibL 6 VirgoMaria , Domin^ mea^&Matcrmeabcnignifsima^quia fpiritu chari-

tatisa&aad domum cognat#properafti,praecurfori fan-&itatemattulifti >Sc domumillam coeleftibus bonis re-plefti.Orote, Dominamea ,& MaterFilijDei, peropus iiludeximixcharitatis,quocognatam tuam vifitafti, & Ioannem ad tantum bonum prouexifti, vt impetres mihi a FiJiotuomortificationisdonum, qtio conucnicntcrdif-pofKus,eiusafflatus,&vifuatiojies excipiam.Amen.

Vo(l

upptNbix* id

Pofl tcrtiuml

GAudeo,& congrarulortibi.6 VfrgoMaria , Dorfiina mea,&Mater mea purifsima, quia Verbum Patns

carne tua te&um peperifti, pannts invoIuiftHn prazf epio > reclinafti & poft partum inuiolata permanfifti. Ora re, Dornina mea,& Mater Filij Dei,perfan&ifsimum myfte-rium Nmuitatiscius,vt impetresmihi a Filiotuoqaie-tam mcntem >& faftum feculi afpernamertBVt me paruulfi fa<5fcum fuum fe&atoremagflofcar.AmcnJ

Poftqttdrtum

GAudeo,&congratulortibi,6UirgoMaria, Domina mca^&MatermeaalrifsimajquiafedesSaluatbrisef-

fe&aeum fuftentafti; vt atribus Regibusadoratetur -, & munera Aurum , Tus,& M-yrram, in fignum fua? Deita* tis^dignitatis^&immoftalitatisacciperet. Orote, Domi-; na me3,& Mater , Filij Dei, per myfteriumanifeftationi* fifis^quo mundo,& gentibus fui notitiam pr$buit» vt ira-petres mihi fpirirumre&eadorandieuminterius,& ex* tcrius,infpiritu,& veritate, q*uoei metotum iirbolo-»-* cauft um offcram, Amen.

Pojh^uintum.

C r Audeo,& congratuloYtibi.o Virgo Mama., Domini Jmea,&Mater tfiea folicitifsima ,quia Fitium nijim

in remplo manentem folicite qiK-efifti\fe!icirer inuentftii; &de myfteriodifputationiseiuscum Docloribusexattfa-fti.Oro tcDomina mea,& Mater Filij Dei, per gaitdium imientionis.&^aiMfemamauditionemve^orumeiysjVt impetres mihi dcnLim feruoris, & folicistfdirtisi quqsvnr qliotidie ampliusJI& amplius quxram. Amcn*

Pojlprimum dcnavium faund& quifiau*f>cn&+

LAadh3&;C©>jdoleotibi,dVirgoMaria,Dominamc^ I &Marecmea fidclifsima^obeximium dolorem a te cofcc^ucnr^H^nguftisin.horto,&fudorefanguineo vnlA, gjai»Ftli.j:tfttt/OrQ-rcDortiina mea,& Marer Fili j Dci ob fumniam^ffti&ionemeius^& promptifcimam voluntate:

qua fe a4:fftottc;iq. pro nobis obculit* vt impettes mihi fpi-tltiwtf^it«iPi^i;)&i Vierilstinani cum djuina voiunttte concordiamsvt ia,omiuhus creaiori meofubijci&r, Amcflu

PoslfocMn dum±

L Audb & condoleo tibi,o VirgoMaria,M3termea'3 &; ^Dominaraeamifericorclifsima ob maximum do!o-

reiwiitecsncefBtuminnudita^^^^^ gi&fifcw comiperi:isvvtii;ggniti Fili/tuLOro te,Domina rnea i &*MiteihFjlijDeiofcri^d&aceiiJietns p i nudus . & £j£P*h tusadcolur&nam fliejfct^&np^ vtinxpettesn&ihifipdritutTr^ omnes rnutt-% di diuitiassvniuerfaque comraoda pro nihilo daca. Amen^1

PoHtcriium.

LAudb^&condoleotibi,oVirgoMaria,Domina mea; &d*!a£e'r rrrea pjrudtntifsima.ob maximirm dolorema,

tcnGottpturaexJertoi^o fpinarumaceruifsimo1& cxala-p^?&ff|iKttis^Ujfqueirrifionibusvnig^nitiFilij tui. Oro tevDomina meafi&Matcr Filij Dci^per oprobia, & igno* raimitabip(bfufccptas^vt impctresmihi fpintumcafti^ tatis^qfuo munduscorde;& eorpoic* ab ignominia corpo* m meiMbet etlArneik

N

Poft qttdrtHrn

LAudo,&condoleotibi56Vj>goMari^Mati!rjmc9,fir Doroina mea feiaucntifsjma> ob maximum dolorcm £

tc conccptum in baiulatione crucis.lafitudine, &< judori^ busvmgenitiFiIijtui.Orote,Dominamea)& Mater Fi-*' li j Dei ob ponduscrueiscius>& irrifam innocetiam eiu$sj vt impetrtsmihi fpiritumobedientta?, quo crucem ama^ bilernftatusmei poft ipfumlibenter piOtrem.AineK :

Vofi^uintum^

LAudo3&condoIeo ribi,6 VirgoMaria^Dominai mea? & Marermea^erftuerartifsimaj obmaxingfqm dologr

rcm a te conceptum in crucifixione* rormento j(& plagis ma^uumip/Cdum^& iareris^&infeptem verbis itf. auldir ris Fil|:j tui vrugpnki.Orot;c, Dqpiina mea. & Marer ^ilij^ Deiob tam e.xin>iumaf>ipfodatu^ip^i:uce huffiiltatit exemplum,vr inipctresmihifpiritum hnmilitatisiquoc% corde me dcijciens^eiusdjcipulus fiam. A?men»

Po[t primttm denarwm tcrti* quincpagen&l

LAudibusoffno^&adgaudeonbi.dVirgoMaria,D<5 mioa mta & Marer mefl«tjfsima,ofegioriofunrgatt^

dium drxrfu-fceprum in Refurrcdipne 5 i?npaf<>ibilita,re!j charitate^& pulchritudineimmcnfa.&€Hp?ni gloria vnjgq nitiFilijtui.Orote,Dominamea,& Matc^FilijDei VJffe immortalitatcm accepram>& claritatem ciufdemCfeijifti JDomini & Saluatorismeisvt impetres mVhi fpi iruerxfi Ber,& perft&ionem ciusivt imiflftius* & effiwwiu* ccete* fiucognofcam.Amcn»

wa

Poft Jecun&um.

LAudfbus offeY6,& ad gaudeo tibi o Uirgo Maria,D<9 mina mea!>& Mater raea pijfsima, ob inefabilem ixul

tationematftfufceptam iuadmirabili Afcenfione >& fo-lemni pompa>acinefabi!i Maieftate vnigeniti Filij tui: Ofo te>Domina mea,& Mater Filij Dei, ob gloriam cius,!

qttacoelum Afcendit.donahominibusdaturus jvt impe-tresmihi fpiritunifpei^&augcmentumeius; quo farlici-tatem>&raedia ad eamcofequendam fperare; & adlabo* randam pro ea incitari valeam. Araen*

Poft tertium.

LAudibusoffero^&adgaudeo tibi^o VirgoMaria.Do. minamea , &Matermea ditifsima, ob incredibilem'

hetitiam atefufcep:aminaduentuSpiritusSan&i> quan-; do in te,& Apoftoloseffafus eft. Orote > Domina mea, &; MaterFilijDeijOb immenfam charitaterrt eius; vt impe-ftesmlbiifpiritum charitatis5&feptem doria eiufdem Spi-ritusSan&i,qu*bus.,&ipfum fuper omnia,& proximosfiv cutmeiplum diligam,&ab ipfiusDei mei nutu mouere mefinam.Amen.

Pcji quartum.

LAudibusofferOJ& adgaudeotibi^o VirgoMaria D& mina mea,>& Mater mea fublimifsima % ob rraximum

gaudiumate fufceprum in Aflumptione tua incorpore^ &animafdpTadmnesfpiritusc?lefteseuedaJ& ad dexte-iim Filij colloeata. Grote , Domina mea... & Mater Ftli j Dei\obcelfituciSem,&gloriamhabitationistu^, vrim-petr*smtbiaFiliotubfpiritumorationis, &contempla. f k>nis,quo raente terrena deferam>&«d^codfeftia confcen dara.Amen.

M

PoflQuintum.

LAudibusoffcro &adgaudeotibi,6 VirgoMaria, Do mina mea,& Mater mea potentifsima, ob jncompre*'

henfibilemlanitiam cordistui ;quandoRcgina coelico. ronata es & aduocata totius EcclefiaeFa&a.Orote^Domi namea^&MaterFilijDei^obdignitatem tuam,quainifc-riasnoftrasfcis^&eisfubvenire vis,& potes,vt impetres mihi bonam & fanftam mortcmjquaabhocfeculonequa difcedens3confpe&u Dominicuomnibusfan&isperfraarj Amen.

Orationes diccnda <tntefomnum adchriflum Uominum.

DOminelefijChrifte.>Sacerdosimmacu]ate1 quifum-ma benignitate me refpiciens>& dulcifsima charita-

tecompletens,ad gradum Sacerdoti)prouexifti & vttre-rnenda myfteria cckbrarem 3 & tc quotidie fufciperem> elepifi:i:conferua,hacnod:eabomnida:monisiliifioncvi-. rcs mcntis me»j& ab omni impuritate corpus meum;fac,!

yt templum hoc tuum,quod ex anima5& corpore meo co-paftum eft^mundum.&incontaminatum conquiefcat, vt venientemtcdeuoteafpicere, & accedentcm reuerenter fufcipere , & introeuntem valcam charitatis *&&ibu$ amplexari.

sAdBedttm VJrzinem*

ODefidcrabilifsimaVirgoMaria?DciMatcrdignifsP ma,dignaremc(qua?fo)iamdiu in fcruulu tuunudt

jniflum,& inFiliumadoptatum5adtuumamorem caftifsi mum,& venerationemdeuotifsimam ,tuis intercefsionk jbusefficaciteraduocarerfacmedeeorum numero, quos peftorituo virgincoinfcriprostibi familiarifsimc defig^ nafti,peramo'rcmFilijtui;& Domini nidrfcfuChTtfHs **

pcr

Jtpp t tt Six

carifmatum^&gaudiorum tttbru. Orote5 6 amabilifsima Domina,velmpecresmihi abeodcm Filio tuo, in.prirfen-* rinb&e,munditiatn corporis,&cordis puritatem, vt ni-' bil inmefit,quod ocuIisomnipotcntis,& cun&a cemcn-tisdifplicarjTedortalucctremendumjac viuificum facri^ ficiumcelebrare valcam. Amcn.

%Ad Cuilofom lAnzelum* m

O Cuftos fanAifsime,Princepsgloriofe,qui,licct tart magnus fis,meabie<5tumnon dcfpicis? & quamuis

femperDeoadbjrreas^&faciem patris videas, mihi ta-men fidelifsimum,influtf:ibushuins virx tecomtrc pr#-bes:laudo;& benedico te,& eximias grates referoob cu-ram^&vigilantiam.quame hod»ecuftodifti, in peccandi Occafionibus.ne cadcrenijmormifti , &adbonaopera, aa diuinumciiltum wjitafti.Tefjpplicireroro, 6 fpiritus amabilifsime ,vt bacno^c tuum patrocinium experiar:: repeUeameomncmminus mudam cogitationt-m,omne8l corporisimpuritatem .,omnem fomni , & noxia' quietis cxcefium,liberamcabomni periculo, & da>nionis incur-fu^vtmanepofsimfurgere, & fuauifsimo Domino meo famulari,&meamfpirituaiemfalutemoperari.

%AdPatronum menfit^

PRaefta;qu^femus,omnipotens Deus intercedente B3 N.quem5hocmenfem,Patronumvcneror,vt hacno-

dfceobomnibus aduerfitatibus, & periculis eripiar in cor* porc, &aprauiscogitationibus munder in mente. Pec Dominum noftrnm lefuChriftum Filium tuum,qui tecuni yiuiti &regnat,invnitate SpirfcusSan&i peromnia fae tuUfaeculoruriK

X l N I S.

I N D E X

Librortim^ Cafittifn.

Libcr primusde fpiritualisvitarnatura 3 & perfe&ione, huiuRjucincitaiiiencis3<iocumentis;& gradibus.

•Cap, r. de fpiritualis iit& naturtt. Cap. 2 .defpiritualis vitx partibus. Cap. ^.defptrttualis i>its perfeftLne. Cap. 4 . tfe incitamentis adfpiritualis vit<* perfcttionem

Cffpefenddm. C«p. 5. de documentk ad fpiritualis vtt* perfettionen*

comparandam. Cap. 6.degradibusycrfeftionis^eorumque clafihus.

Liber fecundus de primo perfe&ionis gradu; nempefuga. mali per poenitentiam peccatorum . extin&ioncm vi-vitiorum.tentationum vi&oriam, &fui ip(ius mortifi-cationemcomparandQ5qui¥iapur^atiua dicitur, pro incepientibus.

Cap. lAepeccatorumpoenitcntict. C<tp 2 de extinflione vinorum inpenere',. Cap. 3 .de extinclionc vit»gi(l&. Cap. 4.c/f extinftione vrtij iuxuria*. Cap. 5 .dtexthftione 'vitij auarmz.. €ap. 6 de extincliav.e vitij irx. Cap / de extintlhve vitij tnuiAt£m

Cap 8 de extinGone viti) Jccdix. Cap 9 . de cxtinftione vitijinanis^oriam

Cap. 10.de ex$tn$LQttf&nij fupo-bidi. Cajp. 1 i.dejxuntfwwn viuorumitiikift.

I N D EX C<*/M 2 .de yifiuriatentariontrm wgenere? Cap%i$.de vifti*ria tentationum inctpientium^ Cag\i4;de riftoria tentationum profifictftium^ Cap. 15 deTfitloriatcntationumperfeflorum,; Cap.\6 dedtjcretionefyirituum in genere^ Cap.ij.de fbiritu diuino. Cap 18 defptrittt diabolico^ Cap 19 defbirittibumano. Cap 20 demortificatione ivgpnere^ Cap. 21.de mortiftc ationeoculorum^ Cap. 2 2 rfe mortijicatione aurium^ Cap. 25.de mortificattoneo$oratws\ Cctp 2 4 de morttficatione vuflttsm

Cap 2 5 .demartificdtione taclusj Cap> 2 6 .de mortifcatione corporis„• Cap- 2 7 dc m<jAt!pcatione)iv?tr<em

Cap, 28.demortificatione proprij amorts. C**/>. 29*de tnortifkationcpropri<& yohwtath^ Cap. 50.de mortmratione imcllecius. C*p, 3 i.de morrifcationeproprijikdicij. G*jr. 3 2 .dc mortifcation?pafsiomum apcthtts Ingene^ K^ap i^.dcmortifuationc pafsiomnn apetitus concupif^

centis. Cap. 34 de mortijicationepitfsiQnii apetitue irifcentlsj Cap y<y de mortifcatione covttatiov.um. Cap.i6.dedocumentisgencrabbus ad mdnifi&ationtm^

Uber tcrtius de fectmdo peiTevfHomsgradUjrrempe adep-tionebonijpervitutemcxercitatione coparando 3 qui *i»Uluminatiuadicitur:proptoficicntibus^

Cap. i.defidei vtrtute. Cafr 2. de meditatfonc fidei tnnexfl Cap% 3 tde contempUtiont fidei an^ext^

M K

I-N D E X Cdp.q.de contemptu fxculi fidciannexo\ Cap. 5 .dc coriispuritatc fideiannexa.. Cap.^.de virtutc fpei. Cap.j.defiduciafpci annexa.) Ctp.S.dc timnrcfpc annexa. C.tp.9 .dccharitate Dei^&proximil Cvp.io.dc %elo charitati annexo.. Cap, II.de gtzdio charttati annexo* Cap. x 2 .depace charitati annexa. Cap. 13 Jde mifericordia charitatt annexal Cap. 14. de benefirientiaxharitati annexa\ Cxp.i 5. de virtutcprudentU. C*p.i6.de difcrctionc prudentUannexa Cap.i 7 .dc docilitateprudcntUanncxa.. Csp.i8.de foltcitudir.e prudentU anncxa. Cap. \g mdc circunf^edioncprudcntU annexa^ Cap' 20 de vintuteiuftitU. Cap.njle Religionc inttitU annexa^ Cap. 2 z.depxnitentia.. Cap. 23.d$pictate^ Cap. 2 <\.de ob)eruantia\ Cap. 2 ty.deobedientta. Cap.2 6 .dcgratitudine^ Cap. 2j.de vcritatc. Cftp. 2S.deftmplicitatej Cap.19.de amicltia. Cap .30.de UberalitateJ Cap.31.dc yirtutefortitndinis\ Cap. 5 2 . de magnanimitate^ Cap 33 .dkfiducia. Cap .34.dc mag^ificential Cap 35 .dePAtientia. Cap. 3 6 dclonganimitate.\ C4t> .37.de ptrfcuertntia*

IN D EX Cap.^.dcconflntia. Cap. 3 9 .<& yirtutctCmpcrantidt Cap. 40. dc abflinentia. Cap.^i.de fobrietate\ Cap 42.decafiitatc. Cap./\ $.de yirgivitatei. Cap.. 4 4. dc pudicitia. Cap-. 4 5. de maferationem

Cap. 4 6. dc manjuetudinc^ Cap. 47y .dcclementia* Capi 48.dc humilitate* Cap. §§ .de bxupertate. Cap .fO.Ae itudtoft nc. Cap* 5i.deratitttrnittite* Cap. 52 Ae modefiia. Cap 5 3 de humilitateReligtrtfa. Cap 5 4. de panpertate Rcbgtofa. Cap 55 dct xffitate EeUgiofa. Cap 5 6 dc obedienti* Reltgtofa. Cap.57 dein&fumentK ad affcftendxmlArtutem. Cap 58 dcdttobvs -vltimis ivshumefjtis ^fcilicct cuflt 4

diarevule &parttcvlariexaminc fpecialius. Cap. 5 9 .de inditijs adsptx yinutis.

Liberqirartusde tertio»perfeaionis gradir s nempe Dei vniooeper ftudium oracionisinftituendos quce: via vni-: tiuadicitur.pro perfe&is.

Cap tJeorationlrvecefsitate-&JuVimttate: Cap. 2.dcorarioncT>ocah ciufquediuiftone in pubiicamy

&pr\uatam. Cap.7, dclevtbworationhyocalis public&^ & primode

puriratecordis... Cap, 4 . de temporc oportunoad foras qutrendo.

I N D E X Cap. 5 .defpatio temporis cuijue hor& trlbueme. Cap 6.de loco adfolutioncmhorarum apto eltgendoi Cdp 7 dchabitucorporisinhortsferuando, Cap. 8. defomno yocis fwriradhibendo^ Cap. p . d? pr&pLtratiouead horas canontcasi Cap. io dereuerentia inhorishabenda. Cap. i i.de atttntionein horis tenenda. Cap. i 2•. de deuotione vn horis procuranda Cap. 13»defupplendir dtuini officij defcfttbusl Cap. r 4 . de orttione vocalipriuata. Cap. 15 denatura orativnir mentatis. Cap. 16.de-luce >& ardoreadorationem mentalem ne\

cefjjrtjs. Cap.17. de mentalis ornttonis necef$itate\ Cap. 18 de mentaVis orarionis diutfione hfteHecfiuam>&*

*ffecfivam)i!liufytte'fubdinifione^ in cogttationem^ me duationem & contembXationem.

Cap 19 ,decogtationisnaiura\caufts fruflibuS) &do• cumentis.

C<*p 20.demeditarionis naturs. Cap. 2i.demeditationis dijficultate, &me$,ijsadeam

fuperandam. Cap\ 2 2. deaffeftibus ad orationem affeftluatn pcrttl

nenfhn^ Cap. 2 3 . d: orationis affetfiu&naiur* vocarront, &fru

ttibus. Cap\ 2 4 dcpericuli* qnibusimpTtcitur. Cap. 2 5 depcfeclionehuius oraribhif. Cap. 2 6 demedf/^q^ibus h&c oratio itmatur.

ap 27.de prdtiuiijsorationur mentaXts ^ & frimo de puritate yit£. ap\ 2 S\defup?rfXuis ox cvpationibus abifcteud^s.

Cnp^ 2 9. de deficlerijs^ fi»e alicms deprftcndis^ C*P .20.de maviftro fpirimali ynererido.

L>

I N D E X Cap.fi.de finedebito orationl pr&figendol Cap. *$ 2 .de orationis ardcnti defi&erio. Cap.^x.decorde viu;doy&* ere£lo adorationem ajfc^

rendo. Cap.$4.dc reimelitand&pr&tcntione^ Cap. 3 5 \de affeftum eliciettdiritm prxuenttonel Cap, ^6 de diuin&pr*fenti& rovfiderationc. Cxp^y.de adoratione Dco in oratione exhibenUa. Cal^8.defui obUtionc^&gtatU ad orandum^poflttUl

tione. Cap.39.decomitibus orationis mentalis&prityo deifyj

o apto. Cap.40.de tempore accommudo^ Cap.41.de habitititne corporis. Cap. 4 2. di diffidenti a fiu. Cap.43.dertueremta ergaDeum^ Cap .44.de attentione „ Cap.4 $.defolicitadtfcretione. Cap. q6.de ordme meditaniorum Gap.47 .demodo meditandi. Cap. 48.de affecliuum excftathne; C<tp.49,depetitionum efjufione* Cap. 50.de caufis, qu£pofiulationem exandiri y & non

exaudirifacmnt. Cap. <yi.de Uchrimis. C*p. 52 .defequentibusorationemmentalem, & primd

dcdeuotionc fuauitate & confoUtione. Cap.<$i.detdsdio ariditate^Tde(oUtioneoppofitis. Cap* 5 4.de remedijs,quibus h&c mala turantur. Cap55.epiloguspr&ludiorum^& comitum orationisl C^p^6.denatura contempUtionis. Cap. 5 7.de qualitatibass amoris cx contcmpUtlone pro\

uenientis. Cap. 5 8 .de caufis contcmpUuonU*

I N D E X Crf/>. 5 9 .de effe6libns contemplationis. Cap. 60 .de proprietatibm contempl$ionis. C ^ . 6l.de fubtrattiofteconttmplationisy erufauecttufti

& remedjs. Cap- 6 2 .de grtdibus contcmplationh .& vriiho de intuh\

tione , CaP 6 3 .de fccejju Vtvium an\m& adinteriora^ Cap 6q.de (J)iritualifi!ehti&» dap 6 ^.de quietate Doltintatis. Cap 6 6 .de i>nione animaicumDeo^ Cap 6j.de auditionetbwelt*Dei< Cap. 6% .de Jpirituali fomho. CaP69 *de extafi. Cap.jO.de rapiu. Cap. ji.de apparitione ChriJlijS? San&orum corporeal Cap. J 2 ,de apfHtritione jmaginaria. Cap' 73 dc vrfnvejntelleftvaU. Cap. jfT.de Tiffjne Veiinca^iginc. Cap.J^.de admkranda manifesiatio)ieTctl Cap.j6.de T>tfioye Lei intuittua. Cap. jj.de triplhi apparatu adcontempldtionern ,&pril

mo de impedimentorum fub motione. Cap. 7 8. dtfccuhdo ad cont emplationem-appardtu fcilt^

cetpr&fcntt* Dei. Cap.j9.de tenio ad contemplatibrftm apparitu*

quintus de materia bration^ i quam af&ftiuc, ad firigulos quofquc pdfc&ioni* dus accommoda t a.

Cap.i.demateriaoraiionismentalhadexpuljilnem nn^ li pro incipfcntibus-

Cap z.de thaieria orathnk mtntalk afyromppofiem wj ni pw ProficientibuSm

1 4^ LJ C A

Cap ^.dcmateriaorationis mtntaUsat vninem 2>/; properfectis.

Qap. 4. .de ajfe&ibus ad cxpulfonem mali, pro incipitn -tibus.

C*/>. S rff ajfe3ibus adpromotioncm boni proprofcten* tibus.

Cap. 6 dc aff»ftibus ad vnionem Dci pro pcrfecYt. Cap.J .dc affcftv gr ttt*rum lilionn pro tjjdcm. Cap.S.de affcQulaudis Dct.pro ijfdcm.

Libcr fcxtusdc vKtffpmtualisperfc<ftioncordiaariorum operum praxicxcrccnda.

Cap.I.dc ijs,qu*fcmpcr flcridcbcntcr* t Deum. Cap. 2 .dcijs (jutjemperficri dcbcnt er°4 pr&latus. Cap- 3 *dc tfi qux Jcmpcr Hcri dcbcnt ers.t Reltrioneml Cap.4*dctjs (jUdtJcmpcrficrtdebent crgtjritrcs. Cap. 5. dc ijs (JHJC fcmpcrficri dcbcnt emMjk ipfum. C*p 6.deijs yu<z finguUs dicbus fcri dcbcnt 5 CT primo

dcfurgcndo afomno, Caf. 7.dcoratione ciujquc difcutionc. Caf. 8.4f o/ficro diuino t&preparatione ad Mifiarn* Cap.g.dc cclcbratione Miffdd. Cap. lO.dcgratijs agcndis pojl Mtffam* Capt fl,de audttionc Mtfft. Ctp 12.de cuilodia<e\\&. C*P • * 3 • dejiudio Utterartm l Cab \ 4 .dcfolicitudine)n minidcrijs. Cap.i 5 .dcconfcicntU cxaminc antc prandiuml Cap. \6j£e prandio. Cap.iy.de admittenda recrcationc poji prand ium • Cap . 18 ,de lcflhnc fptrituaU. Cap. \9 de muocationc B V.&Sanftorum. C*f. l"Q .dc confcicntix cxamincante tubitum.

I N D E X t*l>. l\.ae d^rmitione^ no^rnaquiete' Cap 22 de tj^qt^fwgvltsfubdom/d.sfiufit, & primo

dc (onjcjsione, Cap 2 j dc com-/ji4»ione. fifeffc. 2 4 .<fr suditKjue lerbi Dei & fpiritualicoDatione. Ct p. 2 5 </c IfWfei dts propnz defpuic%iti*f\onis. C*p 2 6.deijs cjrsj ngultsmerftbutfimt y<F primo de

p.itro)jo cltoendo. C jfr. 2 7 . cjc emendandts nojlris drfcfltbrts. Cap. zS.de ijs qutfingnlu annit finnt y& frimo dc die

^ocationis celebranio' Cap 2 g de i>ttx. fpirttuahs aclibus innouandis. C-ip.^o. defecejiu ab occupationtbus facicndo.

Appcndix aliquarum orarionum vocalium,

Orationes diecnd* dum leclulo confurvjmus» xAd bantifl.Trtnitatcm. •Ad Cnrtsium Domtnum. *AdB.Virvinem Martam. %Ad Cusirdem %Anoelum» ^dPat ronum anm. <Ad Patr nummenfis. iAd ehorum Santlorum. Jrt tc Dcooffcraspofl indutioneml OratioHnte Miffam dicend*. Oratio proximius antc ifoiffkm infacello diccnda? Oratio ante matutinum diccnd*. Oratto ante horas mir.oretdtcend*. Oratto poji officium dicend*.

C*pitapry qmbus agend&fvnt gratidt aittc examcftl Oratio anterefcftfonem.

Orationes pofi fsngulos denarios y& tresfalutationes Coro-£*B.V%dtcend*.

• INDE X Qraitopofl toronam dicend*. ^il^orationespoJifmguLsdenarhs pfdtertjB. V. &i

cendx. Orationes antefomnum; jldChrtflum Dominvm) *AdBeat4m Vitginem. +AdCuftodem *Angelumi *Ad Patronum men[is«

LAVS DEO,

ZR

FoLf.

Vol. i.

Fol. 9-

Fol. 11 Fol . i / • Fol.t 6. FoI . i3 . Fol.19.

FoJ.2,2. Fol. 23. Fol. iy. J?OLI6M

F0I.&7.

Fol. 3 i. Fol.34. FoI.$6. Fol 41. F0I46. Fol-47, Fol . /x .

F0I /7 . Fol. $-o# F0I.6. Fol.6f# FoI.d7,

Fol £9, F0I.72. F0I7S. Fol.Si,

RATA POTISSIME

Pag.i. Pag i . Ibid. Pag.t. P a g i . Psg. 1. Ibid, Pag. I . P„g.«. Pag.j . Pag.i. Pag I. Ibid. Pag.l. Pag.i. Pag.x. Pag.i. Pi.g.i. Ibid. Pag.i. Pag.i, Pag.i, Pa&,f. P.g.i. Pag 1. P.ag.l. Fag.i. P^g.i. Png.2. Pag.I. Pag.I. Pag.2. P&g. 2, Pag.I. Ibid. Pag.r. Pag.i, Pag.i. Pag.i. PaZ.I.

Lin.8. Lin.$. Ibid. Lin.28. Lin.140 Lin.14. Liti. 6. Lin.12. Lin.36. Lin.jS. Lin.17. Lin.x. Lin.^f. Lin.i 6, Lin,2i. Lin.16. Liii.19. Lin.2* Lin.26. Lin.26. Lin.31. Lin,27. Lin.24. Lia. 111 Lin.7. Lin.2. Lin.25. Lin.20. Lin §f* Lin.21. Lii.17. Lin.26... Lin.32. Li 121. Lin.23. Lin 40. Lin.8. Lin. 14. Lin.jS. Lin.i .

^ftachis. aufcultati* cogttta. gnomea. quos* copidorutu CiS.

confideref. ellufione. advertendO. dasmonis. (olutem. cogkens* timori. neceflarii. . inebinari-' dicta. acvera. fonoretur-frates. t i t ia; ores. os. teporali. deddere. praerogatiiia. cosqnac. proxirn. ie&o$, jifqne. no&£« aife<9:tini. akid. meditioni. cienn. occaticnibns d^pellitfndis. in. confecurum. fitfu

Leg* affedlut* t eg. atifcultat^ Leg, cogitat. Leg. gnomae* Lag. qtiod, Leg. cupidemm^ Leg. fis. Leg. confideres« Leg. tlluiione. Leg. advertenda. Leg. darmones. Leg. (alutem. Leg. co^itans« Leg. ti-mor. Leg. necefliriis^ Leg. inebri*ri« Leg. diut; Leg. acuerd.

honoretnt* fcatres. Lea.

Lfo

iuiutia. ov ep •--

g. eos,< Ul remporaf^

X-e . prxrog?rtfva5« Le2. cosecjuat. Lei, pr< xkn*

Lr

l cfcor ablt|ue« nocle.

Le^. airecc.hiun> Leir# i];ud. *-eg. meujraCiom, Leg. fcienti. Lfff. Gccup tfb fbtisu Lpg. depeilendis. L ni. Leg. confeqm\tf4rc?«. Lea. uciuaxiiiittiaajjUi

Fol .89-F 0 I . 9 I . F o l 9* .

Fol. 9 j /

Fok 94; FoL 96s Mffe FOKKK>

FM. i^of Fbl. 1 M

F w L i i o Fol. i&j F v l i i j j

.Fagr. P^ga P .g . i . P ^ * -P a g i v Ibi.i.. P. < .2> Pag. x. P.g.T. Fa$.-I-.

j n * * p . g . i , P^g.l:.

| ?*»* P-ig.fc, Ibid. Pag2 ,

Ltn. g £ Lin.9 Lin 97. Lin. 3 ;. L i i , &H Liiv. 27: Lin. i . Lin-9, Lin. ^o. Lin.2-i>. Lin.2. Lin.164 Lin.9* U n . ^ ; ; Lin.£. Lin.?S. Lin.i r.

Cirec. varitasV d efes. diftrata* dovni;. ftringjtiir. roburatur. aborrmis. ediiferunt. extraneos-itai. dapsorem. Dum. indivis. cognotis* freqiifndas. morem;

«•e* M§ Leg. teg .

wm Leg. L?S» Leg. teg . teg . Leg.. Leg, *eg.. l eg . L"g. Leg. *i§P

H^ veritasJ defij. diftra&aV Dotnini. fting.utur-roboratiir» a bonis. edixerunfi» extrainofi vbi; datorem* Deum. iaduis.. coenitis. freqjientiur* amorem;

0tt£ in Appmdice carripsndfi

Foh i*.

F b l i . Fe l . ji

FoU

Fol p Fol.6. F0I.7-Fbl . J .

P^g. x. Ibid. P»g. r Pa£. 2, Ebid. Pag.I. Ibid. Ibid. Ib .d. Pag-i. Pag.t P:<g,2* P . j . i , Pag.x.

£irt. 4: £in. 10.

Lin.i. ^in.p*, £in.6. Zin. i1 . X'in.29* Xin.^o, Ain.i 2. £i 11,-29* tin»9i Lin. p Lin.ir ,

fquenenr. tmina. ftatu» Pbte&ricen. felerti.i-perSciat. quseruT*. repUas-quseruTJi advecfari*. plene; corporis. plaCiv pr&di&a. difplisat.

Leg. liquefiam* £eg. tuasi). ^eg, ftatno. £eg» pi-Qte&riceiiL Leg* (blsrria. £eg~. perEciar. ieg : qu;erann* £eg. repleas. £eg;, qnarami £eg. adverfariif, Lt%. plane. Xeg, corpori* Leg, placerci teg. pr*diu . l eg , difpli«c%