تاثير نرم افزار آموزشي «ويكي و نيكي » بر خلاقيت و...

www.SID.ir

Archive

of S

ID

127/…بر میزان خالقیت و » ویکی و نیکی«افزار آموزشی تأثیر نرم

فصلنامه تربیتی علوم در ارتباطات و اطالعات آوري فن

127- 143 صفحات ـ 1391 زمستان ـ دوم شماره ـ سوم سال

و خالقیت میزان بر »نیکی و ویکی« آموزشی افزار نرم تأثیر

ریاضی درس تحصیلی پیشرفت

1* مهموئی مؤمنی حسین

** پاکدامن مجید

*** الري مجتبی

چکیده ریاضـی درس تحصیلی پیشرفت و خالقیت میزان بر »نیکی و ویکی« آموزشی افزار نرم تأثیر بررسی ،پژوهش این هدف جامعـه .شد انجام آزمایشی شبه روش به پژوهش .است بوده بیرجند شهرستان ابتدایی مقطع پنجم پایه پسر آموزان دانش بیرجنـد شهرسـتان دولتـی مـدارس در که بوده 1391-92 تحصیلی سال در ابتدایی پنجم پایه پسر آموزان دانش ،آماري ،آزمـایش گـروه در .باشـد می آموز دانش 30 گواه و آزمون گروه دو هر براي نمونه حجم .باشند می تحصیل به مشغول

آزمـون از .اسـت شـده اسـتفاده کالسـی معمـول آمـوزش از ،گـواه گـروه در و مـاه دو مدت به افزاري نرم آموزش از هـا داده .است هشد استفاده )آزمون پس و آزمون پیش( ساخته محقق تحصیلی پیشرفت آزمون و عابدي خالقیت سنجش

و ویکـی آموزشـی افزار نرم ،داد نشان پژوهش این نتایج .گردیدند تحلیل و تجزیه کواریانس تحلیل روش از استفاده با .دارد مثبت تأثیر ابتدایی مقطع پنجم پایه پسر آموزان دانش ریاضی درس تحصیلی پیشرفت و خالقیت میزان بر نیکی

کلیدي واژگان نیکی و ویکی افزار نرم ابتدایی، پنجم ریاضی افزار نرم آموزشی، افزار نرم خالقیت، تحصیلی، پیشرفت

گروه علوم تربیتی و عضوباشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان دانشگاه آزاد اسالمی، واحد تربت حیدریه، ایران استادیار*

[email protected] [email protected] نات، ایران یقا گروه علوم تربیتی، واحد قاینات، دانشگاه آزاد اسالمی،استادیار **

[email protected]اتقاین واحد اسالمی آزاد دانشگاه ارشد علوم تربیتی گرایش آموزش ابتدایی کارشناس ***

مجتبی الري :مکاتبه طرف یا مسؤول نویسنده

15/12/1391 :مقاله پذیرش تاریخ 20/10/1391 :مقاله دریافت تاریخ

www.sid.ir

www.SID.ir

Archive

of S

ID

1391زمستان /دوم شماره /سوم سال /تربیتی علوم در ارتباطات و اطالعات آوري فن فصلنامه /128

مقدمه

کمبودهاي و مشکالت رفع یادگیري، خألهاي پرکردن براي پاسخی یافتن دنبال به همواره محققان تمرینـات کـه انـد بـوده هـایی راه دنبال به آنها .اند بوده یادگیري و تدریس فرآیند در نقص از ناشی

دهند، تغییر شاگردان اداره براي بخش لذت و تعاملی یادگیري تجربیات به را کننده خسته و روزمره ،1تـورنتن ( کننـد درك را ریاضـی عمیـق مفـاهیم و الزم و اساسی مبانی آموزان دانش که طوري به

).1389 صفاریان، از نقل به ،1997 .اسـت شـده آنـان زنـدگی شـیوه تغییـر موجـب مردم آحاد میان در اطالعات آوري فن سریع نفوذ

زنـدگی در اطالعـاتی آوري فـن و مولـد آوري فـن از اعم آوري فن کاربرد از ناشی سریع تحوالت آورده وجـود بـه جوامـع مـدنی و سیاسی اقتصادي، صنعتی، ساختارهاي در را شگرفی تغییرات بشر

بـا و گذاشـته جهـان سراسر در مردم کار و زندگی روند در سزایی به تأثیرات تغییرات، این و است اسـت پرداختـه مقابلـه بـه جـدي طـور بـه آمـوزش مـدیریت و یادگیري آموزش، سنتی هاي روش

زنـدگی در صـرفه بـه مقـرون حـال عین در و مند قدرت ابزاري عنوان به رایانه از ).1381 اسالمی،( هـاي سـال در پـرورش و آمـوزش در آن از اسـتفاده .شـود می استفاده فعالیتی و کار هر براي مدرن در مـرتبط هـاي آوري فـن و ها رایانه از حاضر حال در و است یافته افزایش گیري چشم طور به اخیر

)2013 ،3آکسا مرال و 2پیلی الگا( گردد می استفاده جهان سراسر در مدارس از بسیاري سیسـتم بـه رایانـه ادغـام بـه آیـا کـه اسـتدالل ایـن به یافته توسعه کشورهاي در گذشته دهه دو در

بـه مـؤثرتر نتـایج آوردن دسـت بـه بـراي آن از اسـتفاده نحـوه و داد اثر ترتیب بایست می آموزشی ،6فیلـد بـن و واتسـون ،زنـگ ؛2004 ،5لـو ؛2005 ،4هـویر ( است شده پرداخته مختلف هاي صورت

است شده تبدیل ما جامعه از ناپذیر جدایی بخشی عنوان به رایانه تکنولوژي، سریع توسعه با ).2007 ملـی مرکـز از اخیـر هاي گزارش به توجه با .نیست استثنا یک قضیه این در نیز پرورش و آموزش و

نسـبت و دارنـد رایانـه بـه دسترسـی مـدارس آمـوزان دانـش از درصـد 91 پـرورش و آموزش آمار افـزار نـرم کـارگیري بـه ). 2010 ،7دیلو و اسنایدر( است 8/3 دولتی مدارس در رایانه به آموز دانش

1. Thornton 2. Olga Pilli 3. Meral Aksu 4. Hoyer 5. Lou 6. Zang, Watson & Banfield 7. Snyder & Dillow

www.sid.ir

www.SID.ir

Archive

of S

ID


در اطالعـاتی منـابع بـه دسترسی و کشف براي الزم و مناسب راه یادگیري هاي محیط در آموزشی

و مناسـب گیـري بهره به آموزش کیفیت .است آینده زندگی براي فراگیرندگان سازي آماده جهت غالبـاً آموزشـی افزاري نرم هاي برنامه .دارد بستگی درس کالس در آموزشی افزارهاي نرم از مستمر

خـاص معیارهـاي و ضـوابط از اسـتفاده بـا و مدرسـه در کننده هماهنگ هاي تیم و معلمان وسیله به یـادگیري، آموزشـی، افزارهـاي نـرم جنبـه تـرین کـاربردي .شـوند مـی کنترل آموزشی افزارهاي نرم

افـزار نـرم هـاي برنامـه کـارگیري بـه بـا فراگیرنـده .اسـت محتوا به فراگیر آسان دسترسی و سهولت ).1389 کفاشی،( کند می پیدا تعامل خود محیط با و گیرد می قرار یادگیري محور در آموزشی

در آموزشـی هـاي روش مـدارس، در موجـود هـاي رایانـه تعـداد در توجـه قابـل افزایش وجود با در ).2009 ،2هالرسن و 1کالین( نمایند می استفاده رایانه از تر کم معلمان که است نحوي به مدارس

اسـاس بـر و آمـوزان دانـش فهـم توانـایی حـد در کـه افزارهـایی نرم صحیح کارگیري به زمینه این حـل و طـرح در را شـاگرد تحلیـل و مانور قدرت و باشند شده طراحی تدریس، از حاصل تجارب فعـال یـادگیري و بدهند زمان هم بازخورد و کنترل امکان فراگیرنده به چنین هم و ببرند باال مسایل را معلمـان تـدریس مشـکل زیـادي حـدود تـا توانـد می کنند، تسهیل آموزان دانش براي را ریاضی

پـژوهش ایـن در اسـاس بـراین .کنـد تر ساده آموزان دانش براي را بینش همراه به یادگیري و تر کم تحصـیلی پیشـرفت و خالقیت میزان بر »ویکی و نیکی« آموزشی افزار نرم تأثیر تا است، آن بر سعی .گیرد قرار بررسی مورد پنجم پایه آموزان دانش ریاضی درس

امـر در اي رسـانه چنـد افزارهـاي نـرم و ها رایانه از استفاده مورد در که متعددي تحقیقات به توجه با افزارهـاي نرم گفت، توان می است، یافته انجام آموزان دانش تحصیلی پیشرفت و خالقیت و تدریس گیرنـد، مـی قـرار اسـتفاده مـورد درس کـالس در و تـدریس سـنتی روش کنـار در وقتی آموزشی صـورت بـه ریاضـی مفاهیم گذشته در مثال طور به .بخشید خواهند بهبود را یادگیري نتایج احتماالً در رایانـه تکنولـوژي رشـد بـا .شـد مـی تـدریس کلمـات، و انتزاعـی هـاي نمونه از استفاده با سنتی از بسـیاري ریاضـی مفاهیم سازي شبیه از استفاده با است،توانسته افزار نرم از استفاده اخیر، هاي سال

کنـد درك قابـل ابتدایی دوره آموزان دانش براي تر آسان و تر واضح طور به ریاضی را مهم مفاهیم

1. Collins 2. Halerson

www.sid.ir

www.SID.ir

Archive

of S

ID


آن تأثیرپـذیري و مهـم ایـن بررسـی بـه متعـددي تحقیقـات سوابق ).2010 ،2هیرومی و 1کبریتچی(

:است پذیرفته صورت و تحصـیلی پیشرفت بر آموزشی افزارهاي نرم اثربخشی خصوص در زیادي هاي پژوهش ایران، در

افـزار نرم اثربخشی بررسی« عنوان تحت پژوهشی در )1385( یاوري .است پذیرفته صورت خالقیت یافـت دسـت نتـایج این به »نارسا حساب آموزان دانش ریاضیات یادگیري بر »یار حساب« آموزشی

در تفریـق، و جمـع شـمارش، یـادگیري در شـده طراحی آموزشی کمک افزار نرم گیري کار به که در )1388( یـاري صـفی .دارد مثبـت تـأثیر ریاضیات یادگیري در ویژه، اختالل دچار آموزان دانش

آموزان دانش ریاضی پیشرفت در تاتی دنیاي ریاضی آموزشی افزار نرم نقش« عنوان تحت پژوهشی کـه یافـت دسـت نتـایج ایـن بـه »تهران شیرازي صیاد شهید دخترانه مجتمع اول پایه ذهنی توان کم

و اسـت بیشتر گواه گروه هرسه آموزان دانش از آزمایشی، گروه هرسه آزمون پس ریاضیات نمرات کودکـان بهتـر یـادگیري در توانـد مـی روز وريآ فـن و افزارهـا نـرم از ستفادها که کرد گیري نتیجه مقایسـه « عنـوان تحـت پژوهشـی در )1389( صـفاریان .باشد داشته را الزم اثربخشی ذهنی توان کم بـه »ریاضـی درس یادگیري بر سنتی تدریس روش و آموزشی افزارهاي نرم کمک به آموزش تأثیر در ،انـد دیـده آمـوزش آموزشـی، افـزار نرم وسیله به که آموزانی دانش ملکردع که رسید نتیجه این

ریاضـی تحصـیلی پیشـرفت آزمـون در ،اند دیده آموزش سنتی شیوه به که آموزانی دانش با مقایسه .است بوده بهتر اي مالحظه قابل طور به

بـر رایانـه کمـک بـه زبـان یـادگیري تـأثیر عنـوان بـا )2006( 3المخالفی توسط که تحقیقی در امـارات در خارجی زبان عنوان به انگلیسی زبان درس در دبستانی آموزان دانش انگیزش و پیشرفت سـود بـه و دوگـروه ایـن میـان معنـادار تفاوت دهنده نشان تحقیق نتایج ؛گرفت انجام عربی متحده پژوهشـی در )2008( 6تسـوکاالس و 5پـاالجورجیو ،4تریانتـافیالکوس .اسـت بـوده آزمایشی گروه بـا همـراه مشـترك طراحی طریق از آموزان دانش براي آموزشی هاي افزار نرم طراحی« عنوان تحت طراحـی جلسـات توسـعه سـهولت باعـث اسـت، ممکـن پیشنهادي چارچوب که دادند نشان »بازي

.گـردد آموزشـی هـاي محـیط در آموزشـی هاي افزار نرم از استفاده جهت کارآمد و مؤثر گروهی

1. Kebritchi 2. Hirumi 3. Al-Mikhlafi 4. Triantafyllakos 5. Palaigeorgiou 6. Tsoukalas

www.sid.ir

www.SID.ir

Archive

of S

ID


آموزشـی افزارهـاي نـرم از اسـتفاده در معلمان که داد نشان خود پژوهش در )2011( 1لی جین یانگ دادنـد نشـان خـود پـژوهش در )2013( آکسا مرال و پیلی الگا .دهند می نشان خود از خوبی رغبت

یـک شـمالی قبرس در دبستان چهارم پایه ریاضی درس تدریس و یادگیري در رایانه از استفاده که تحصـیلی پیشـرفت بر کامپیوتر کمک به آموزش تأثیر بررسی در )2012( 2آدیمی .است مؤثر ابزار کـامپیوتر کـاربرد کـه رسـید نتیجـه ایـن به اجتماعی مطالعات درس در متوسطه دوره آموزان دانش .دارد درس این در آموزان دانش تحصیلی پیشرفت در معناداري تأثیر آموزشـی افزارهاي نرم احتماالً که کرد استنباط چنین توان، می الذکر فوق هاي پژوهش هاي یافته از .است مؤثر آموزان دانش ریاضی درس تحصیلی پیشرفت و خالقیت میزان در

خالقیـت از گیـري بهـره بـدون نیـز آن دوام و است بوده آدمی خالق اندیشه مرهون بشر تمدن وضـعیت در .شـود مـی محسـوب انسـان ذهـن عملکـرد تـرین عـالی که زیرا بود، خواهد ممکن غیر

بـر آمـوزش نظـام است، الزم بنابراین، .بقاست براي شرطی بلکه ضرورت یک نه خالقیت کنونی، تـورنس، ( باشـند قـادر ناپـذیر بینی پیش مسایل خالق حل به که کند تأکید افرادي پرورش و تربیت و اصـیل و جدیـد تفکـر امکـان واگـرا، تفکـر استعداد خالقیت، ).1387 جعفري، از نقل به ،1373

شـکوفایی اوج کـه ابتـدایی دوره در مخصوصـاً آموزشی، نظام در .است متعارف عقاید از انحراف امینـی، ( شـوند مـی آن خاموشـی و اسـتعداد ایـن شـکوفایی مـانع زیـادي عوامل است، استعداد این

متعـددي عوامل بلکه نیست، عامل یک تأثیر تحت وابسته، متغیر عنوان به تحصیلی پیشرفت ).1389 ؛)1997 ،4گدرال( عمومی هوش مانند شناختی عوامل ؛)1997 ،3الولرویجن( تحصیلی استعداد نظیر

ــدي ؛)1997 ــگ( تحصــیلی خودکارآم ــاي ؛)1998 ،5وان ــودتنظیمی راهبرده ــربن( خ ؛)1996 ،6گ توانـایی ؛)1997 ،8آلبـرگ و آگورولـو ( تحصـیلی انگیـزش ؛)2001 ،7مایـا ( درس کـالس سـاختار

تـأثیر آن روي بـر ،)1997 ،9کـول و کیت( یادگیرندگان انگیزش و معلمان آموزش یادگیرندگان، ).1388 عبدالملکی، از نقل به( دارند

1. Young-Jin Lee 2. Adimi 3. Lowlerviggen 4. Gederela 5. Wang 6. Gerben 7 . Maya 8. Aguroglu & Wallberg 9. Keith & Cool

www.sid.ir

www.SID.ir

Archive

of S

ID


»نیکـی و ویکی« آموزشی افزار نرم تأثیر بررسی از، است عبارت پژوهش، این اصلی مسأله بنابراین،

ابتـدایی مقطـع پـنجم پایـه پسـر آمـوزان دانـش ریاضی درس تحصیلی پیشرفت و خالقیت میزان بر :است شده تدوین زیر هاي فرضیه منظور بدین .بیرجند شهرستان

ابتـدایی مقطع پنجم پایه آموزان دانش تحصیلی پیشرفت بر »نیکی و ویکی« آموزشی افزار نرم .1 .دارد مثبت تأثیر ریاضی درس در

.دارد مثبت تأثیر آموزان دانش خالقیت بر »نیکی و ویکی« آموزشی افزار نرم .2 تـأثیر آمـوزان دانـش تفکـر سـیالی یا روانی قابلیت بر »نیکی و ویکی« آموزشی افزار نرم .2-1

.دارد مثبت تـأثیر آمـوزان دانـش تفکـر پـذیري انعطـاف قابلیت بر »نیکی و ویکی«آموزشی افزار نرم .2-2

.دارد مثبت .دارد مثبت تأثیر آموزان دانش تفکر بسط قابلیت بر »نیکی و ویکی« آموزشی افزار نرم .2-3 تـأثیر آمـوزان دانـش تفکر اصالت یا ابتکار قابلیت بر »نیکی و ویکی« آموزشی افزار نرم .2-4

.دارد مثبت

روش

»نیکـی و ویکـی « آموزشی افزار نرم تأثیر منظور به که است )آزمایشی شبه( اي مداخله تحقیق روش ابتـدایی مقطـع پـنجم پایـه پسـر آمـوزان دانـش ریاضی درس تحصیلی پیشرفت و خالقیت میزان بر

شـده کـارگیري بـه مسـتقل متغیر .است شده طراحی 1391 - 92 تحصیلی سال در بیرجند شهرستان توسـط شـده ارایـه آموزشـی افزارهـاي نـرم جملـه از کـه اسـت »نیکـی و ویکی« آموزشی افزار نرم

و پـرورش و آموزش وزارت آموزشی کمک انتشارات دفتر تأیید مورد و گاج المللی بین انتشارات و تعـاملی صـورت بـه تمـارین حل و جذاب هاي بازي قالب در آموزشی افزارهاي نرم ترین کامل از

و خالقیـت وابسـته متغیرهـاي .باشـد مـی درسـی هـاي کتاب تغییرات آخرین با مطابق اي، رسانه چند بیرجند شهرستان پسرانه هاي دبستان ریاضی درس در پنجم پایه پسر آموزان دانش تحصیلی پیشرفت

.باشد می 1391-92 تحصـیلی سـال در ابتدایی پنجم پایه پسر آموزان دانش کلیه پژوهش مورد آماري جامعه

ایـن کـه ایـن به توجه با .باشند می تحصیل به مشغول بیرجند شهرستان دولتی مدارس در که باشد می

www.sid.ir

www.SID.ir

Archive

of S

ID


و آمـوزش مـدیریت مسـؤولین راهنمـایی بـا پسـرانه آموزشگاه دو، باشد می آزمایشی نیمه پژوهش و گردیـد انتخـاب رایانـه کارگـاه داشتن بر تأکید با و تصادفی صورت به بیرجند شهرستان پرورش

گـروه عنـوان بـه نفـره 30 کـالس یـک و گـواه گـروه عنـوان بـه پنجم پایه در نفره 30 کالس یک درس تحصـیلی پیشـرفت و خالقیـت آزمـون پـیش گرفتن از بعد .است شده گرفته نظر در آزمایش مدت به )»نیکی و ویکی« آموزشی کمک افزار نرم از استفاده با آموزش( آزمایشی مداخله ریاضی،

.شد اجرا گروه دو هر روي آزمون پس آموزش، برنامه اتمام از پس و گردید ارایه ماه 2 پیشـرفت سـنجش جهـت سـاخته محقـق آزمـون پـس و آزمـون پـیش آزمـون روایـی بررسی جهت

و آزمــون پــیش هــاي پرســش طــرح از پــس پژوهشــگر ریاضــی، درس در آمــوزان دانــش تحصــیلی مـدیر، رؤیـت بـه را شـده یـاد هـاي پرسش ابتدا آنها، روایی ارزیابی و نظر کسب براي آزمون، پس

تغییـرات گـاه آن و اسـت رسـانده شهرسـتان ابتـدایی پنجم پایه سرگروه و پنجم پایه معلمان معاون، سـاخته معلـم آزمـون پایایی تعیین منظور به .است آورده عمل به دید صالح و تشخیص به بنا را الزم 86/0 و آزمـون پـیش بـراي 88/0 ابزار پایایی و شد استفاده )KR20( »ریچاردسون کودر« روش از

همه و محاسبه نیز ریاضی سؤاالت »pi« دشواري ضریب نیز پایان در .گردید تعیین آزمون پس براي .گردیدند انتخاب Pi < 70% >%30 مقیاس اساس بر سؤاالت عابـدي وسـیله به 1363 سال در خالقیت درباره تورنس نظریه اساس بر که خالقیت سنجش آزمون

ســیالی آزمــون خــرده چهــار از کــه دارد اي گزینــه ســه ســؤال 60 شــد، ســاخته تهــران در )1372( پـذیري انعطـاف و) 49 تـا 34هـاي سـؤال ( ابتکـار ،)33 تـا 23هاي سؤال( بسط ،)22 تا1هاي سؤال( خالقیـت بـراي یـک نمـره پایین، خالقیت براي صفر نمره .است شده تشکیل) 60 تا 50هاي سؤال(

چهـار در آزمـودنی نمـرات مجمـوع .است شده گرفته نظر در باال خالقیت براي دو نمره و متوسط و 0 بـین آزمـودنی هر خالقیت کل نمره دامنه .دهد می نشان را او خالقیت کلی نمره آزمون، خرده بـا زمـان هم راهنمایی سوم آموزان دانش از نفر 200 به آزمون روایی محاسبه براي .بود خواهد 120

شـاخص عنـوان بـه تـورنس، آزمـون از .شـد داده تورنس خالقیت آزمون عابدي، خالقیت آزمون آزمـون کـل نمـره و تـورنس آزمـون کـل نمـره بین همبستگی ضریب .شد استفاده زمان هم روایی هـاي بخـش هـاي نمـره بـین همبسـتگی ضـرایب ).1372 عابدي،( آمد دست به 46/0 معادل جدید .بود دار معنی آماري 10/0 سطح وراي در خالقیت دیگر هاي آزمون هاي بخش هاي نمره و آزمون

www.sid.ir

www.SID.ir

Archive

of S

ID


در تهران راهنمایی مدارس آموزان دانش مجدد آزمون طریق از عابدي، خالقیت آزمون پایایی

،85/0 سـیالی بخـش پایـایی ضـریب : آمد دست به ترتیب این به آزمون بخش چهار در 1363 سال از اسـتفاده بـا حاضـر پـژوهش در ).1372 عابدي،( 80/0 بسط و 84/0 پذیري انعطاف ،82/0 ابتکار و 73/0 بسط، 69/0 پذیري انعطاف ،76/0 ابتکار ،79/0 سیالی بخش پایایی ضریب کرونباخ، آلفاي .آمد دست به 84/0 خالقیت کل نمره

میانگین، از توصیفی آمار سطح در و SPSS افزار نرم از استفاده با پژوهش هاي داده تحلیل و تجزیه بـراي ضـمن در .گردیـد اسـتفاده کواریـانس تحلیل از استنباطی سطح در و معیار انحراف و درصد .است شده گرفته نظر در 05/0 معناداري سطح فرضیات آزمون

:باشند می ذیل شرح به اند، شده انتخاب آموزش جهت که محتواهایی معرفـی .4 متعـارفی کسـرهاي تفریـق .3 متعـارفی کسـرهاي جمع.2 متعارفی کسرهاي با آشنایی .1

اعـداد مقایسه.8 متعارفی کسرهاي مقایسه.7 پذیري بخش مفهوم .6 کیلومتر مفهوم .5 مخلوط اعداد .13 تقـارن .12 مخلـوط اعـداد تفریق .11 مخلوط اعداد جمع .10 تناسب و نسبت مفهوم.9 مخلوط مساحت .15 نسبت کاربرد .14 ربع و ثلث خمس، کاربرد

www.sid.ir

www.SID.ir

Archive

of S

ID


ها یافته

تأثیر ریاضی درس در آموزان دانش تحصیلی پیشرفت بر »نیکی و ویکی« آموزشی افزار نرم :1 فرضیه .دارد مثبت

ها گروه تفکیک به آزمون پس و آزمون پیش در ریاضی درس نمرات معیار انحراف و میانگین .1 جدول

شاخص انحراف میانگین تعداد گروه مرحله

استاندارد

47/2 34/14 30 آزمایش آزمون پیش 14/2 20/15 30 کنترل

95/0 55/18 30 آزمایش آزمون پس 91/1 50/15 30 کنترل

آمـوزان دانـش در مداخلـه از بعـد تحصـیلی پیشـرفت نمـره میانگین شود، می مشاهده که طور همان و آمـد دسـت بـه 50/15±91/1 کنتـرل گـروه آمـوزان دانـش در و 55/18 ±95/0 آزمـایش گروه

داشـته شیافـزا کنتـرل گـروه بـه نسبت شیآزما وهرگ نیانگیم که دهد می نشان 1 جدول يها افتهی نظـر از یعنـی، باشـند؛ معـادل آزمـایش و کنتـرل گـروه کهشود حاصل اطمینان که این براي. است

نتایج که گرفتند قرار آزمون مورد لوین آزمون از استفاده با باشند، سان هم مطالعه مورد پارامترهاي بنــابراین، .نیســت معنــادار )<05/0P( ســطح در کــه 935/0 بــا اســت برابــر F مقــدار داد، نشــان آن

تحلیـل بـراي هـا مفروضـه سـایر رعایـت بـه توجـه با و شود می تأیید ها واریانس سانی یک مفروضه .داد انجام را آماري آزمون توان می ها داده

ریاضی درس تحصیلی پیشرفت بر »نیکی و ویکی« آموزشی افزار نرم اثر کواریانس تحلیل نتایج .2 جدول آموزان دانش

مجموع تأثیر منبع میانگین آزادي درجه مجذورات

F مجذورات سطح داري معنی

000/0 16/42 13/56 1 13/56 آزمون پیش 000/0 08/125 51/166 1 51/166 ها گروه 331/1 57 55/74 خطا 60 17319 کل جمع

www.sid.ir

www.SID.ir

Archive

of S

ID


کـه باشـد می 08/125 آموزان دانش در F يآمار آزمون مقدار که دهد یم نشان 2 جدول هاي افتهی

یاضـ یر یلیتحص شرفتیپ بر کنترل و یشیآزما يها گروه در نیکی و ویکی آموزشی افزار نرم تأثیر .است معنادار )P>05/0( سطح در يآمار نظر از

پیشـرفت نمـره در مداخلـه از قبل تحصیلی پیشرفت نمره میانگین که داد نشان مذکور آزمون نتیجه قبـل تحصـیلی پیشرفت نمره متوسط تعدیل، براي لذا ).>05/0P( دارد تأثیر مداخله از بعد تحصیلی

از بعـد تحصـیلی پیشـرفت نمـره میـانگین بـین تعـدیل، از پس .شد گرفته نظر در 78/14 مداخله از ).>05/0P( شد مشاهده داري معنی تفاوت آزمایش و کنترل گروه در مداخله

ها گروه تفکیک به آزمون پس در تحصیلی پیشرفت نمره شده تعدیل هاي میانگین مقایسه .3جدول

استاندارد انحراف میانگین تعداد گروه 22/0 74/18 30 آزمایش 21/0 32/15 30 کنترل

آزمایش گروه آموزان دانش در مداخله از بعد تحصیلی پیشرفت نمره میانگین ،3 جدول به توجه با بیشـتر داري معنـی طـور بـه )23/15 ± 21/0( کنترل گروه آموزان دانش به نسبت )74/18 ± 22/0(

).>05/0P( بود کـه شود می گرفته می نتیجه و شود می تأیید پژوهش اول فرضیه آمده، دست به هاي یافته به توجه با

مثبـت تـأثیر ریاضـی درس در آموزان دانش تحصیلی پیشرفت بر »نیکی و ویکی« آموزشی افزار نرم .دارد .دارد مثبت تأثیر آموزان دانش خالقیت بر »نیکی و ویکی« آموزشی افزار نرم :2 فرضیه تـأثیر آمـوزان دانـش تفکـر سـیالی یـا روانی قابلیت بر »نیکی و ویکی« آموزشی افزار نرم. 1-2 فرضیه .دارد مثبت تـأثیر آمـوزان دانـش تفکـر پـذیري انعطـاف قابلیت بر »نیکی و ویکی« آموزشی افزار نرم. 2-2 فرضیه .دارد مثبت .دارد مثبت تأثیر آموزان دانش تفکر بسط قابلیت بر »نیکی و ویکی« آموزشی افزار نرم. 3-2 فرضیه تـأثیر آمـوزان دانـش تفکـر اصالت یا ابتکار قابلیت بر »نیکی و ویکی« آموزشی افزار نرم. 4-2 فرضیه .دارد مثبت

www.sid.ir

www.SID.ir

Archive

of S

ID


تفکیک به آموزان دانش در مداخله از بعد و قبل آن هاي مؤلفه و خالقیت نمره میانگین مقایسه .4 جدول

ها گروه

شاخص استاندارد انحراف میانگین گروه مرحله متغیر

یا روانی قابلیت تفکر سیالی

96/3 27/20 آزمایش آزمون پیش 89/2 63/18 کنترل

43/2 57/34 آزمایش آزمون پس 28/4 23/20 کنترل

تفکر بسط قابلیت 16/3 57/10 آزمایش آزمون پیش

53/2 43/8 کنترل


یا ابتکار قابلیت تفکر اصالت



قابلیت پذیري انعطاف

تفکر



کل در خالقیت 38/8 93/54 آزمایش آزمون پیش

28/6 50/48 کنترل


آزمـون پـس در کنتـرل گـروه به نسبت شیآزما وهرگ نیانگیم که دهد می نشان 4 جدول يها داده

؛باشـند معـادل آزمـایش و کنتـرل گروه که شود حاصل اطمینان که این براي و است داشته شیافزا قـرار آزمـون مـورد لـوین آزمـون از استفاده با ،باشند سان هم مطالعه مورد پارامترهاي نظر از ،یعنی

www.sid.ir

www.SID.ir

Archive

of S

ID


)<05/0P( سـطح در F آمـاري آزمـون مقـدارهاي گرفتـه صورت محاسبات اساس بر که گرفتند سـایر رعایـت بـه توجـه بـا و شـود مـی تأییـد هـا واریانس سانی یک مفروضه بنابراین .نیست معنادار

.داد انجام را آماري آزمون ،توان می ها داده تحلیل براي ها مفروضه بر آن هاي مؤلفه و خالقیت مورد در »نیکی و ویکی« آموزشی افزار نرم اثر کواریانس تحلیل نتایج .5 جدول

آموزان دانش

مجموع تغییرات منبع متغیر مجذورات

درجه آزادي

میانگین F مجذورات

سطح داري معنی

000/0 07/26 56/220 1 56/220 آزمون پیش تفکر سیالی قابلیت 000/0 75/301 62/2552 1 62/2552 ها گروه

000/0 49/28 86/101 1 86/101 آزمون پیش تفکر بسط قابلیت 000/0 2/196 12/701 1 12/701 ها گروه

000/0 42/26 49/193 1 49/193 آزمون پیش تفکر ابتکار قابلیت 000/0 45/227 79/1665 1 79/1665 ها گروه

پذیري انعطاف قابلیت تفکر

000/0 69/29 85/97 1 85/97 آزمون پیش 000/0 55/261 11/862 1 11/862 ها گروه

000/0 96/11 60/608 1 60/608 آزمون پیش کل در خالقیت 000/0 90/385 85/19634 1 85/19634 ها گروه

معنـادار )>05/0P( سـطح در F يآمـار آزمـون مقـدارهاي کـه دهـد یمـ نشان 5 جدول هاي افتهی

میـزان بـر کنتـرل و یشـ یآزما يهـا گـروه در نیکـی و ویکـی آموزشـی افـزار نرم تأثیر لذا .باشد می .است معنادار )P>05/0( سطح در يآمار نظر از آن هاي مؤلفه و خالقیت

نمـره در مداخلـه از قبـل آن هـاي مؤلفه و خالقیت نمره میانگین که داد نشان مذکور آزمون نتیجه قابلیت نمره متوسط تعدیل، براي لذا. )>05/0P( دارد تأثیر مداخله از بعد آن هاي مؤلفه و خالقیت

قابلیـت نمـره ،45/19 مداخلـه از قبـل تفکر سیالی و روانی قابلیت ، 50/9 مداخله از قبل تفکر بسط 03/9 مداخلـه از قبل تفکر پذیري انعطاف قابلیت نمره ،73/13 مداخله از قبل تفکر اصالت یا ابتکار

و خالقیـت نمرات میانگین تعدیل، از پس .شد گرفته نظر در 72/51 مداخله از قبل خالقیت نمره و ).> 05/0P( داشت داري معنی تفاوت کنترل و آزمایش گروه دو در مداخله از بعد آن هاي مؤلفه

www.sid.ir

www.SID.ir

Archive

of S

ID


ها گروه تفکیک به آزمون پس در آن هاي مؤلفه و خالقیت نمرات شده تعدیل هاي میانگین مقایسه .6 جدول

استاندارد انحراف میانگین تعداد گروه متغیر یا روانی قابلیت تفکر سیالی

54/0 11/34 30 آزمایش 54/0 69/20 30 کنترل

36/0 97/16 30 آزمایش تفکر بسط قابلیت 36/0 66/9 30 کنترل

یا ابتکار قابلیت تفکر اصالت

50/0 29/25 30 آزمایش 50/0 71/14 30 کنترل

قابلیت تفکر پذیري انعطاف

34/0 32/17 30 آزمایش 34/0 35/9 30 کنترل

36/1 83/93 30 آزمایش کل در خالقیت 36/1 27/54 30 کنترل

گـروه آموزان دانش در مداخله از بعد آن هاي مؤلفه و خالقیت نمرات میانگین ،6 جدول به توجه با

).> 05/0P( بود بیشتر داري معنی طور به کنترل گروه آموزان دانش به آزمایش کـه شـود گرفتـه مـی نتیجـه و شـود می تأیید مذکور هاي فرضیه آمده، دست به هاي یافته به توجه با

.دارد مثبت تأثیر آن هاي مؤلفه و آموزان دانش خالقیت بر »نیکی و ویکی« آموزشی افزار نرم

گیري نتیجه و بحث

و خالقیـت میـزان بـر »نیکـی و ویکـی « آموزشـی افـزار نـرم تـأثیر بررسی منظور به ،حاضر پژوهش گرفتـه انجام بیرجند شهر ابتدایی مقطع پنجم پایه پسر آموزان دانش ریاضی درس تحصیلی پیشرفت

بـر »نیکـی و ویکـی « آموزشـی افـزار نرم که داشت آن از حکایت ها یافته حاصل مجموع در .است مثبـت تـأثیر بیرجنـد شـهر ریاضی درس در ابتدایی مقطع پنجم پایه آموزان دانش تحصیلی پیشرفت

و سلیمانپور و )1389( همکاران و حیدري ،)1389( کاردان و ضامنی هاي پژوهش با یافته این .دارد افـزایش در ارتباطـات و اطالعـات آوري فـن کـاربرد تـأثیر بر مستقیم طور به که )1389( همکاران توان، می چنین، هم .دارد خوانی هم دارند، اشاره تحصیلی مختلف مقاطع در خاص دروس یادگیري

)1387( نجفـی و )1389( همکـاران و زاده دایـی ،)1390( محمـدي و سـتاري هاي پژوهش نتایج به

www.sid.ir

www.SID.ir

Archive

of S

ID


مـؤثر تحصـیلی موفقیـت و پیشـرفت در را ارتباطـات و اطالعـات آوري فـن کـاربرد که کرد اشاره .دانند می

تعیـین نقـش توانـد می آموزشی افزار نرم است، رسیده انجام به تاکنون که تحقیقات از بسیاري بنابر انتظـار آمـوزان دانـش از ،تـوان نمـی ،زیـرا .باشد داشته آموزان دانش تحصیلی پیشرفت در اي کننده بـه علت به و شود نمی گرفته کار به آموزشی نوین وسایل و ابزار آن در که هایی کالس در ،داشت

.یابنـد دسـت یـادگیري بـاالي سـطح بـه دارنـد، خشکی محیط تدریس سنتی هاي روش کارگیري افزارهـاي نـرم از استــــفاده آمـوزش، اصـول و علـم پیشرفـــــت بـا که نمود عنوان چنین ،توان می

و داده نشـان پـرورش و آمـوزش در سـنتی هـاي سیسـتم بـه نسبت را تري مطلوب اتتأثیر آموزشی .است داده اختصاص خود به آموزان دانش تحصیلی پیشرفت در را بیشتري موفقیت درصد قابلیت( خالقیت بر »نیکی و ویکی« آموزشی افزار نرم که است این دهنده نشان ها یافته چنین هم پـذیري انعطـاف قابلیـت تفکـر، اصـالت یـا ابتکـار قابلیـت تفکر، سیالی و روانی قابلیت تفکر، بسط نتیجـه بـا یافتـه ایـن .دارد مثبـت تـأثیر نیـز بیرجند شهر ابتدایی مقطع پنجم پایه آموزان دانش )تفکر

.دارد خوانی هم )2003( ریچاردسون ،)2004( استین و پیپر ،)1386( حسینی تحقیقات بـه دسترسی و کشف براي الزم و مناسب راه یادگیري هاي محیط در آموزشی افزار نرم کارگیري به

بـه آمـوزش کیفیـت .اسـت آینده زندگی براي فراگیرندگان سازي آماده جهت در اطالعاتی منابع هـاي برنامـه .دارد بسـتگی درس کـالس در آموزشـی افزارهـاي نـرم از مسـتمر و مناسب گیري بهره از اسـتفاده بـا و مدرسـه در کننـده هماهنـگ هـاي تـیم و معلمان وسیله به غالباً آموزشی افزاري نرم

افزارهـاي نرم جنبه ترین کاربردي .شوند می کنترل آموزشی افزارهاي نرم خاص معیارهاي و ضوابط کـارگیري بـه بـا فراگیرنـده .اسـت محتـوا بـه فراگیر آسان دسترسی و سهولت یادگیري، آموزشی،

.کند می پیدا تعامل خود محیط با و گیرد می قرار یادگیري محور در آموزشی افزار نرم هاي برنامه هـاي آزمـون چنـین هـم و هـا میانگین تفاضل و شده کسب نمرات و جوانب همه بررسی به توجه با

میـزان بـر »نیکـی و ویکـی « افـزار نرم که است آن گر نمایان آمده دست به نتایج شده، انجام آماري .دارد مثبـت تـأثیر ابتـدایی پـنجم پایه پسر آموزان دانش ریاضی درس تحصیلی پیشرفت و خالقیت

بـه منجـر آموزشـی کمـک وسـایل و افزارهـا نـرم از اسـتفاده کـه اسـت مسـأله این بیانگر یافته این مبنی ،)1383( زاده شیخ توسط گرفته صورت پژوهش بر است يتأیید و شود می مؤثرتري یادگیري

www.sid.ir

www.SID.ir

Archive

of S

ID


هـاي آموزش به نسبت آموزان، دانش تحصیلی پیشرفت ارتقاي بر »اي رایانه هاي آموزش« که این بر

.دارد مثبت تأثیر کنند می استفاده اي غیررایانه هاي آموزش از که مدارس معمول از اسـتفاده ضـرورت کـه گفـت تـوان مـی شـده یـاد افزار نرم اثربخشی به توجه با ،کلی طور به تربیـت و تعلـیم ضـروریات از ،»نیکـی و ویکـی « آموزشی افزار نرم همانند ،آموزشی کمک وسایل از اسـتفاده بـر بیشـتري تأکید که شود می توصیه پرورش و آموزش مسؤوالن به ،لذا .است امروزي

لیـ قا مهـم امـر ایـن بـه ،معلمـان براي را امتیازاتی و داشته آموزشی کمک و آموزشی هاي افزار نرم جهـت هوشـمند، مـدارس افزایش و پرورش و آموزش جدید هاي سیاست به توجه با ضمناً .گردند

پیشـنهاد ریاضی، درس در الخصوص علی آموزان دانش تحصیلی پیشرفت و خالقیت رشد بردن باال و مــذکور افـزار نـرم از اسـتفاده خصوصـی هـاي شـرکت بـه گذاشـتن ارزش ضـمن کـه گـردد مـی بیشـتر تولیـد بـراي کـافی انگیـزه تـا دهنـد قـرار خـود کـار دسـتور در را قبیل این از ،افزارهایی نرم .گردد مهیا کشور در افزارها نرم گونه این

منابع

.ایران ایز انستیتو :تهران .منابع و ساخت افزارها، نرم اي، رسانه چند ).1381( .علی اسالمی، .1 از ابتـدایی دوره آمـوزان دانـش خالقیـت شـکوفایی آمـوزش موانـع بررسـی ).1389( .علـی امینی، .2

. 88-89 تحصـیلی سـال در ایالم استان در هلیالن منطقه پرورش و آموزش ابتدایی معلمان دیدگاه .202-183،)4(1 ،آموزشی مدیریت تحقیقات فصلنامه

.معلـم هـاي ویژگـی و هـا فعالیـت آمـوز، دانـش خالقیـت هـاي بازدارنده ).1387( .نرگس جعفري، .3 .192-177 ، )1(4 ،الزهراء دانشگاه نشناسی روا و تربیتی علوم دانشگاه تربیتی نوین هاي اندیشه

پیشـرفت خالقیـت بـر معلمـان خالقیـت آمـوزش تـأثیر بررسـی ).1386( .السـادات افضـل حسینی، .4 .168-147،)23(6 ،آموزشی نوآوري فصلنامه .آموزان دانش خودپنداره و تحصیلی

مقایسه . )1389( .عبداهللا گلوچه، جعفري و مرضیه نیازآذري، یاسمن، مدانلو، غالمحسین، حیدري، .5 .آمـوزان دانـش تحصـیلی پیشـرفت بـر سـنتی شـیوه و آموزشـی افـزار نـرم با انگلیسی زبان تدریس

.115 -103 ،1)1( ،تربیتی علوم در ارتباطات و اطالعات آوري فن بــر (ICT) نقــش بررســی ).1389( .محمدرضــا غزنــوي، و بابــک زاده، حســین حســین، زاده، دایــی .6

–81 ،4)4( ،آموزشـی مـدیریت و رهبـري فصـلنامه .متوسطه دوره آموزان دانش تحصیلی عملکرد97.

www.sid.ir

www.SID.ir

Archive

of S

ID


و اطالعات آوري فن از استفاده میزان رابطه بررسی ).1390( .پروین محمدي، و صدرالدین ستاري، .7

،تربیتـی علـوم در ارتباطـات و اطالعـات آوري فـن .متوسـطه مقطع آموزان دانش آموزشی موفقیت)4(1، 81-96 .

بـر مبتنـی تدریس روش تأثیر ).1389( .لیال فالح، کننده رعایت و علی خلخالی، جواد، سلیمانپور، .8 .راهنمـایی سـوم سـال تجربـی علـوم درس پایـدار یادگیري ایجاد در ارتباطات و اطالعات فناوري

.93-77 ،1)2( ،تربیتی علوم در ارتباطات و اطالعات آوري فن اسـاس بـر ابتـدایی ریاضـی آمـوزش افـزار نرم ).1383( .محمود مهرمحمدي، و مصطفی زاده، شیخ .9

-32،)9(3 ،آموزشـی هـاي نوآوري فصلنامه .آن اثربخشی میزان سنجش و گرایی سازنده رویکرد48.

کمــک بــه آمـوزش تــأثیر مقایســه ).1389( .حمـزه میرحســینی، و وحیــد فـالح، ســعید، صـفاریان، .10 و اطالعـات آوري فـن .ریاضـی درس یـادگیري بـر سـنتی تـدریس روش و آموزشی افزارهاي نرم

.21-36 ، 1)2( ،تربیتی علوم در ارتباطات ریاضــی پیشـرفت در تــاتی دنیـاي ریاضــی آموزشـی افـزار نــرم نقـش ).1388( .زهــرا یـاري، صـفی .11

روان فصـلنامه .تهـران شـیرازي صـیاد شـهید دخترانـه مجتمع اول پایه ذهنی توان کم آموزان دانش .27-44 ،)1(3 ،کابردي شناسی

ــأثیر . )1389( .ســحر کــاردان، و فرشــیده ضــامنی، .12 در ارتباطــات و اطالعــات آوري فــن کــاربرد ت .38-23 ،1)1( ،تربیتی علوم در ارتباطات و اطالعات آوري فن .ریاضی درس یادگیري

،شـناختی روان هـاي پـژوهش .آن گیـري انـدازه در نو اي شیوه و خالقیت ).1372( .جمال عابدي، .131)2(، 46-54.

دانشـگاه تحصـیلی پیشـرفت با خالقیت و هیجانی هوش رابطه بررسی ).1388( .جمال عبدالملکی، .14 .78-55 ،)2(5 ،الزهراء دانشگاه روانشناسی و تربیتی علوم دانشگاه تربیتی نوین هاي اندیشه .شاهد

.37-34 ،)3(2 ،آموزشی تکنولوژي رشد مجله .آموزشی افزار نرم ).1389( .حمیدرضا کفاشی، .15 هـاي دبیرسـتان آمـوزان دانـش تحصـیلی پیشرفت بر اطالعات فناوري تأثیر ).1387( .حسین نجفی، .16

.93-82 ، 6)3( ،نور پیک .1384-85 سال در اردبیل شهر ریاضـیات یـادگیري بـر »یـار حسـاب « آموزشـی افزار نرم بخشی اثر بررسی ).1385( .نیا ماه یاوري، .17

.734-713 ،)3(6 ،استثنایی کودکان حیطه در پژوهش .نارسا حساب آموزان دانش18. Adeyemi, B. A. (2012). Effects of computer assisted instruction (CAI) on

students’ achievement in social studies in Osun state, Nigeria. Mediterranean Journal of Social Sciences, 3(2), 269-277.

www.sid.ir

www.SID.ir

Archive

of S

ID


19. Almekhlafi, A. (2006). The effect of Computer Assisted Language Learning

(CALL) on United Arab Emirates EFL school students’ achievement and attitude. Journal of Interactive Learning Research, 17(2), 121-142.

20. Collins, A., & Halverson, R. (2009). Rethinking education in the age of technology: The digital revolution and schooling in America. New York, NY: Teachers College Press.

21. Hoyer, J. (2005). Technology integration in education: The dilemma of shifting paradigms. International Journal of Learning, 12(6), 1–8.

22. Kebritch, M., Hirumi, A., & Bai, H. (2010). The effects of modern mathematics computer games on mathematics achievement and class motivation. Computers and Education, 55(2), 427–443.

23. Lou, Y. (2004). Learning to solve complex problems through between-group collaboration in project-based online courses. Distance Education, 25(1), 49–66.

24. Olga Pilli, A., & Meral Aksu, B. (2013). The effects of computer-assisted instruction on the achievement, attitudes and retention of fourth grade mathematics students in North Cyprus. Computers & Education, 62, 62–71.

25. Piper, D., & Austin, D. (2004). The influence of self efficacy on teachers, practice of using computers in the classroom. In Proceedings of Society for informationTechnology and Teacher Education International Conference 2004 (pp.1365.1371). Norfolk, VA; AAC.

26. Richardson, K. C., & Yan, W. (2003). Urban school teacher, self-efficacy beliefs and practices, innovation practices, and related factors in integrating technology. In Proceedings of Society for Information Technology and Teacher Education International Conference 2003 (pp.1073-1076).

27. Snyder, T. D., & Dillow, S. A. (2010). Digest of education statistics 2009 (NCES 2010-013). Washington, DC: National Center for Education Statistics, Institute of Education Sciences, U.S. Department of Education.

28. Triantafyllakos, G., Palaigeorgiou, G., & Tsoukalas, I. A. (2008). We!design: A student-centred participatory methodology for the design of educational applications. British Journal of Educational Technology, 39(1), 125–139.

29. Young-Jin, L. (2011). Empowering teachers to create educational software: A onstructivist approach Utilizing Etoys, pair programming and cognitive pprenticeship. Computers & Education, 56, 527–538.

30. Zang, L., Watson, E. M., & Banfield, L. (2007). The efficacy of computer-assisted instruction versus face-to-face instruction in academic libraries: a systematic review. The Journal of Academic Librarianship, 33(4), 478–484. Retrieved from http://www.frizbi.com

www.sid.ir

تاثير نرم افزار آموزشي «ويكي و نيكي » بر خلاقيت و...

Documents